Za³. do uch 60 - sprawozd.OODR £osiów za 2010r
Transkrypt
Za³. do uch 60 - sprawozd.OODR £osiów za 2010r
Załącznik do uchwały Nr IV/60/2011 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 22 lutego 2011r. Sprawozdanie z realizacji programu działalności Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie za 2010r. Łosiów, 14.01.2011r. Spis treści I. Działalność w zakresie pozyskiwania środków finansowych z funduszy UE i środków krajowych ................................................................................................................................... 3 II. Dział Systemów Produkcji Rolnej, Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa ..... 4 A. Produkcja roślinna.......................................................................................................... 4 B. Produkcja zwierzęca..................................................................................................... 17 C. Grupy tematyczne ........................................................................................................ 21 III. Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich, Odnawialnych Źródeł Energii, Ekologii i Ochrony Środowiska ............................................................................................................................... 31 A. Realizacja przedsięwzięć rolnośrodowiskowych ........................................................... 35 B. Proekologiczne metody produkcji rolnej.........................................................................37 C. Ogrodnictwo, tereny zielone i kształtowanie krajobrazu.................................................39 D. Działalność klubów 4H....................................................................................................41 E. Niekonwencjonalne źródła energii...................................................................................43 F. Odnowa wsi i rozwój obszarów wiejskich.......................................................................44 IV. Dział Ekonomiki i Przedsiębiorczości ............................................................................. 46 V. Dział Wiejskiego Gospodarstwa Domowego i Agroturystyki ......................................... 52 VI. Dział Metodyki Doradztwa, Szkoleń i Wydawnictw....................................................... 58 A. Pozaszkolna oświata rolnicza....................................................................................... 58 B. Działalność wydawnicza i informacyjna...................................................................... 61 VII. Podsumowanie rocznej działalności doradczej ................................................................ 63 VIII. Targi Ogrodnicze – Wiosna Kwiatów.............................................................................. 64 IX. Dni Otwartych Drzwi ....................................................................................................... 65 X. Uspołecznianie doradztwa................................................................................................ 65 XI. Współpraca z zagranicą.................................................................................................... 66 Ilość porad udzielonych przez doradców OODR..................................................................... 69 Realizacja zadań doradczych przez OODR w Łosiowie.......................................................... 70 2 Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie prowadząc w okresie 01.01.2010r. – 31.12.2010r. działalność z upowszechniania doradztwa rolniczego w woj. opolskim zatrudniał 130 pracowników (wg stanu na 31.12.2010r.). I. Działalność w zakresie pozyskiwania środków finansowych z funduszy UE i środków krajowych Dla producentów rolnych i mieszkańców obszarów wiejskich doradcy Ośrodka sporządzili niezbędną dokumentację (wnioski, plany) dla pozyskiwania środków z funduszy unijnych i środków krajowych do następujących działań: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Działanie Płatności obszarowe bezpośrednie Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych w tym: a) opracowanie wniosków b) opracowanie planów Modernizacja gospodarstw rolnych Dopłaty do kwalifikowanego materiału siewnego Renty strukturalne Ułatwienie startu młodym rolnikom RóŜnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów do wprowadzenia zasady wzajemnej zgodności zgodnie z zapotrzebowaniem Lp. Plan zadań na 2010r. 350 2009r. Wykonanie zadań I I kw. III kw. półrocze 2010r. 2010r. 2010r. 2010r. 4083 342 3718 3718 3718 1143 42 1210 1385 1452 930 213 33 9 880 330 880 505 900 552 172 2 6 9 9 136 19 143 145 147 - - - 71 71 5 - - 77 78 14 - - 13 14 - - - 226 354 3 Uwagi Wnioski o płatność II. Dział Systemów Produkcji Rolnej, Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa Prowadzono doświadczenia, wdroŜenia, pokazy, grupy tematyczne producentów, seminaria, szkolenia specjalistyczne, kursy szkoleniowe, wyjazdy szkoleniowe oraz udzielano specjalistycznego doradztwa fachowego. A. Produkcja roślinna Wykonanie zadań wdroŜeniowych z produkcji roślinnej Lp. TEMAT PLANOWANE REALIZACJA UWAGI JESIEŃ 2009 Prawidłowa agrotechnika 1. jakościowych odmian pszenicy. Nowoczesna technika 2. uprawy Ŝyta mieszańcowego Prawidłowa agrotechnika 3. i uprawa nowych odmian rzepaku ozimego zakończono (w tym 1 dodatkowo – Strzelce Opolskie) zdyskwalifikowano złe przezimowanie 11 12 1 1 2 2 zakończono 25 zakończono 49 49 w realizacji 49 49 w realizacji 25 25 w realizacji 25 25 w realizacji WIOSNA 2010 Popularyzacja nowych 4. technologii w uprawie kukurydzy na ziarno 25 JESIEŃ 2010 5. 6. 7. 8. Prawidłowa agrotechnika jakościowych odmian pszenicy Prawidłowa agrotechnika nowych odmian rzepaku ozimego Wpływ zmianowania na plonowanie i zdrowotność pszenicy ozimej Wpływ terminu siewu pszenicy ozimej na wysokość plonów – wdroŜenie porównawcze w wybranym gospodarstwie 4 ZADANIA CAŁOROCZNE 9. Propagowanie odnowy materiału siewnego w gospodarstwie rolnym poprzez pomoc w wypełnianiu wniosków o dopłaty do zakupionych nasion Prowadzenie gospodarstw wdroŜeniowych z elementami rolnictwa integrowanego Doradztwo i pomoc w zakresie pozyskiwania dodatkowego wsparcia w ramach PROW WdraŜanie i upowszechnianie produkcji biomasy na cele energetyczne Ochrona gleb przed erozją – uprawa międzyplonów ścierniskowych lub ozimych w ramach pakietu „Ochrona gleb i wód” Zwykła Dobra Praktyka Rolnicza – gwarancją uzyskania plonów o odpowiedniej jakości oraz ochrony środowiska przed skaŜeniem 11 zakończono 2 4 zakończono (w tym 2 dodatkowo – Namysłów) 10 10 zakończono 13 13 zakończono 25 25 zakończono 21 21 zakończono 15. Monitoring akcji Ŝniwnej 13 13 zakończono 16. Pokaz atestacji opryskiwaczy 9 9 zakończono 17. Konkurs Producentów ZbóŜ 13 0 odwołano z powodu powodzi i podtopień 10. 11. 12. 13. 14. 11 1. Realizowano wdroŜenia i pokazy: Pokaz atestacji opryskiwaczy – 9, WdroŜenia obejmowały następującą tematykę: prawidłowa agrotechnika jakościowych odmian pszenicy – 49 w realizacji, prawidłowa agrotechnika i uprawa nowych odmian rzepaku ozimego – 49 w realizacji, 5 Zwykła Dobra Praktyka Rolnicza – gwarancją uzyskania plonów o odpowiedniej jakości oraz ochrony środowiska przed skaŜeniem – 21 (na plan 21) popularyzacja nowych technologii w uprawie kukurydzy na ziarno – 25 (na plan 25). 2. Prowadzono planowe zadania dotyczące: propagowania odnowy materiału siewnego w gospodarstwie rolnym poprzez pomoc w wypełnianiu wniosków na dopłaty do zakupionych nasion –11 (na plan 11), prowadzenia gospodarstw wdroŜeniowych z elementami rolnictwa integrowanego – 4 (na plan 2), doradztwa i pomocy w zakresie pozyskiwania dodatkowego wsparcia w ramach PROW na lata 2007-2013 – 10 (na plan 10), wdraŜania i upowszechniania produkcji biomasy na cele energetyczne –13 (na plan 13), ochrony gleb przed erozją – uprawa międzyplonów ścierniskowych lub ozimych w ramach pakietu „Ochrona gleb i wód” – 25 (na plan 25), monitoringu akcji Ŝniwnej – 13 (na plan 13), konkursu Producentów ZbóŜ – konkurs odwołano z powodu powodzi i podtopień, w zamian odbędzie się konferencja podsumowująca sezon (plan 13). 3. Opracowano wyniki realizowanych w 2009r. prac wdroŜeniowych do sprawozdania rocznego. 4. Sporządzono plan działalności wdroŜeniowo – upowszechnieniowej na 2010r. dla pracowników terenowych w kaŜdym rejonie działania. 5. Opracowano sprawozdanie dla ZAK za 2009 i 2010r. oraz podpisano umowę gwarantującą nawozy na pole doświadczalne w Łosiowie w 2010r. 6. Rozliczono konkurs Złoty Kłos, który realizowany był w ramach współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Opolskiego (KSOW). 7. Opracowano i przekazano w teren instrukcje do wdroŜeń: „Popularyzacja nowych technologii w uprawie kukurydzy na ziarno”, „Pokaz atestacji opryskiwaczy”, „Doradztwo i pomoc w zakresie pozyskiwania dodatkowego wsparcia w ramach PROW”, 6 „Zwykła Dobra Praktyka Rolnicza w gospodarstwie gwarancją uzyskania plonów o odpowiedniej jakości oraz ochrony środowiska przed skaŜeniem”, „Propagowanie odnowy materiału siewnego w gospodarstwie rolnym poprzez pomoc w wypełnianiu wniosków o dopłaty do zakupionych nasion”, „WdraŜanie i upowszechnianie produkcji biomasy na cele energetyczne”, „Prowadzenie gospodarstw wdroŜeniowych z elementami rolnictwa integrowanego”, „Konkurs Producentów ZbóŜ”. 8. Zorganizowano spotkanie z firmami nasiennymi, chemicznymi i nawozowymi w dniu 10.03., na których przedstawiono sprawozdanie za ubiegły rok oraz biuletyn „Wyniki doświadczeń terenowych za 2009 rok”. Ponadto omówiono zasady współpracy i organizacji w br. Dnia Buraka, Dnia Kukurydzy a takŜe imprezy „Euro-Rzepak”, która odbyła się podczas Dni Otwartych Drzwi. Omówiono takŜe moŜliwości prowadzenia doświadczeń ścisłych i łanowych na polu doświadczalnym oraz doświadczeń łanowych w terenie. 9. Opracowano zestaw pytań na Wojewódzką Olimpiadę Młodych Producentów z zakresu produkcji roślinnej. 10. Prowadzono wykłady na 26 kursach chemizacyjnych. 11. Zorganizowano Konferencję Euro – Rzepak, w której uczestniczyło 130 osób. 12. Zorganizowano warsztaty polowe „Prezentacja doświadczeń PDO oraz nowości na polu doświadczalnym OODR” (przygotowano wniosek o przyznanie dofinansowania zadania w ramach KSOW na lata 2010-2011, wniosek rozliczono i napisano sprawozdanie z realizacji przedsięwzięcia) – uczestniczyło 800 osób. 13. Opracowano i przesłano ankiety dla: Instytutu Uprawy NawoŜenia i Gleboznawstwa, Agrobazaru oraz Agencji Nasiennej. Sporządzono takŜe 3 ankiety dot. BHP w gospodarstwie oraz 5 ankiet nt. „Ocena średniookresowa PROW 2007 – 2013”. 14. Dnia 02.09.2010r. zorganizowano konferencję wraz z warsztatami polowymi „Dzień Buraka”, w którym uczestniczyło 120 osób (przygotowano wniosek o przyznanie dofinansowania zadania w ramach KSOW na lata 2010-2011, wniosek rozliczono, złoŜono sprawozdanie z realizacji przedsięwzięcia). 15. W dniu 16.09.2010r. zorganizowano warsztaty polowe „Dzień Kukurydzy” ” na polu produkcyjnym Zakładu Rolno – Usługowego Janów, w którym uczestniczyło 400 7 osób (przygotowano wniosek o przyznanie dofinansowania zadania w ramach KSOW na lata 2010-2011, wniosek rozliczono, złoŜono sprawozdanie z realizacji przedsięwzięcia). 16. Zebrano i przekazano 44 próby pszenic z terenu województwa opolskiego do laboratorium Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno – SpoŜywczego w Warszawie. 17. Kontynuowano współpracę z PGE Elektrownią Opole S.A. zgodnie z umową 678/09 zawartą w dniu 20 marca 2009r. Przedmiotem umowy jest współpraca w zakresie prac doradczych, wdroŜeniowych i doświadczalnych na terenie województwa opolskiego. 18. W ramach KSOW w dniu 1.12.2010r. zorganizowano konferencję: „Biomasa pochodzenia rolniczego – uprawa i wykorzystanie”, w której uczestniczyło 100 osób. 19. W celu popularyzacji zagadnień z produkcji roślinnej specjaliści zakładowi opracowali 34 artykuły do Kuriera Rolniczego. 20. Specjaliści agrotechnicy uczestniczyli w: spotkaniu koordynacyjnym Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, XI Międzynarodowej Konferencji firmy DuPont, szkoleniu: „Zarządzanie doliną rzeczną i zrównowaŜony rozwój metodą ISIS”, posiedzeniach komisji PDO, seminarium KZPZ Integrowana Ochrona Rzepaku, szkoleniu promotorów kukurydzy, konferencji: „Zarządzanie wiedzą w rolnictwie”, konferencji: „Wieś i rolnictwo w procesie zmian”, wystawie maszyn i urządzeń rolniczych – Opolagra, szkoleniu.: „Progi ekonomicznej szkodliwości podstawą racjonalnej ochrony roślin”, konferencji: „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw oraz róŜnicowanie w kierunku działalności nierolniczej”, szkoleniu w zakresie uprawy soi, doŜynkach wojewódzkich i prezydenckich, konferencji „Najnowsze metody uprawy i przechowalnictwa zbóŜ na cele konsumpcyjne”, konferencji MRiRW „Program rolnośrodowiskowy jako narzędzie słuŜące ochronie przyrody”, 8 szkoleniu „Integrowana ochrona roślin motylkowatych grubonasiennych i motylkowatych drobnonasiennych", szkoleniu „Dochodowość gospodarstw rolnych województwa opolskiego na tle regionu Polski”. pracach w Zarządzie Lokalnej Grupy Działania „Dolina Stobrawy”, „Dniach Pola” organizowanych przez KWS Lochow w Kondradowicach, „Dniach Pola” organizowanych przez Syngenta w Charbielinie, „Dniach Pola” organizowanych przez BASF w Pągowie, komisji ds. szacowania szkód w rolnictwie. 21. Dla potrzeb doradztwa z produkcji roślinnej w laboratorium zakładowym wykonano analizy w: 52 próbach roślin energetycznych – oznaczono zawartość suchej masy, 3794 próbach glebowych, w których wykonano analizy chemiczne w zakresie: pH w 1 n KCl zawartość makroelementów, 7 próbach rzepaku – określono wilgotność i MTZ, 418 próbach jęczmienia – oznaczono suchą masę oraz białko ogólne, 11 próbach owsa – określono procentową zawartość łuski i MTZ, 22 próbach owsa – oznaczono suchą masę i zawartość białka ogólnego, 23 próbach Ŝyta – określono MTZ . 28 próbach pszenŜyta – określono MTZ . 162 próbach pszenicy – określono MTZ . 666 próbach pszenicy – oznaczono suchą masę, zawartość białka ogólnego, ilość glutenu, wskaźnik sedymentacyjny Zeleny’ego, liczbę opadania i gęstość ziarna. W 2010r. na polu doświadczalnym wykonano następujące prace: 1. Dokończono prace związane z przygotowaniem do druku biuletynu „Wyniki doświadczeń terenowych za rok 2009”. 2. Opracowano materiały do biuletynu „Wyniki doświadczeń terenowych za rok 2010”. 3. Zaplanowano i rozmieszczono na polu doświadczalnym zasiewy wiosenne i jesienne dla doświadczeń PDO, doświadczeń łanowych oraz demonstracji. 4. Uzgodniono za sponsorami szczegółową w doświadczeniach łanowych i demonstracjach. 5. Zaplanowano nawoŜenie mineralne. 9 ochronę roślin i dobór odmian 6. Przygotowano pole i wykonano siewy wiosenne oraz jesienne. 7. Wykonano zabiegi ochrony roślin i nawoŜenie mineralne zgodnie z instrukcją doświadczeń PDO lub z wykorzystaniem programu ochrony roślin róŜnych firm, albo według potrzeb w doświadczeniach łanowych. 8. Zebrano Ŝniwa. Wyliczono plony wszystkich doświadczeń, wariantów i obiektów oraz odmian. 9. Wykonano podorywkę i prace pielęgnacyjne. 10. Pobrano próbki roślin, ziarna i korzeni do wykonania analiz laboratoryjnych 11. Pobrano próbki gleby do badania makroskładników i pH ze wszystkich pól płodozmianowych oraz zawartości azotu mineralnego. 12. Dokonano obserwacji roślin i chorób oraz pomiarów według instrukcji doświadczeń PDO. Niektóre obserwacje wykonano takŜe w doświadczeniach łanowych. 13. Prowadzono KsiąŜki Polowe doświadczeń PDO. Po wpisaniu wszystkich informacji o doświadczeniu oraz wyników obserwacji, pomiarów i analiz laboratoryjnych ksiąŜki wysłano do Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych. 14. Opracowano „Przewodnik po polu doświadczalnym, rok 2010” dla zwiedzających pole doświadczalne. 15. Zorganizowano spotkania z przedstawicielami firm chemicznych, nasiennych i nawozowych w sprawie podsumowania współpracy w roku 2009 oraz wstępnych planów zasiewów, ochrony roślin i nawoŜenia w roku 2010 i 2011. 16. Wykonywano remonty bieŜące maszyn, ciągników i kombajnu zboŜowego. Plan i realizacja doświadczeń polowych. Doświadczenia ścisłe – Porejestrowe Doświadczenia Odmianowe Lp. 1. 2. 3. 4. Ozime zasiane w 2009r. P R 1 1 Temat doświadczenia Plonowanie odmian rzepaku ozimego Plonowanie odmian pszenicy ozimej na stanowisku po pszenicy ozimej Plonowanie odmian pszenicy ozimej na stanowisku po rzepaku ozimym na 3 poziomach agrotechniki Plonowanie odmian pszenŜyta ozimego 10 Zasiane w 2010r. wiosna jesień P R P R 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5. Plonowanie odmian Ŝyta ozimego 1 1 1 1 6. Plonowanie odmian jęczmienia ozimego 1 1 1 1 7. Plonowanie odmian jęczmienia jarego 1 1 8. Plonowanie odmian pszenicy jarej 1 1 9. Plonowanie odmian owsa 1 1 3 3 6 6 Razem 6 6 Doświadczenia z pszenŜytem ozimym, Ŝytem ozimym, jęczmieniem ozimym i jarym oraz pszenicą jarą wykonano na 2 poziomach agrotechniki, gdzie: poziom przeciętny a1 to niski poziom nawoŜenia azotem 80 kg N/ha, bez stosowania regulatora wzrostu, fungicydów i mikronawozów. poziom intensywny a2 to wyŜszy o 40 kg N/ha poziom nawoŜenia azotem, z zastosowaniem regulatora wzrostu, fungicydów i mikronawozów. Doświadczenie z pszenicą ozimą na stanowisku po rzepaku wykonano na 3 poziomach agrotechniki: przeciętnym a1, intensywnym a2 oraz intensywnym a3 ze zmniejszoną o 30% normą wysiewu nasion i zwiększonym do 160 kg N/ha nawoŜeniem azotowym. Doświadczenia z rzepakiem ozimym i pszenicą ozimą na stanowisku po pszenicy wykonano na jednym, intensywnym a2 poziomie agrotechniki. Na jednym poziomie agrotechniki prowadzone było równieŜ doświadczenie PDO z owsem. Doświadczenia ścisłe pozostałe – demonstracje Lp. 1. 2. 3. Ozime zasiane 2009r. Temat doświadczenia Wpływ obniŜonej ilości wysiewu-rzepaku ozimegodo 20 szt/m2-na plon nasion rzepaku Wpływ opóźnionego terminu siewu na plon Ŝyta ozimego Wpływ obniŜonej ilości wysiewu na plon jęczmienia ozimego Razem 11 Zasiane w 2010r. wiosna jesień P R P R 1 1 P R 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 3 Doświadczenia łanowe i demonstracje Temat doświadczenia lub demonstracji Lp. 1. 2. 3. Wpływ terminu siewu na plon i jakość pszenicy ozimej Wpływ gęstości wysiewu na plon i jakość ziarna pszenicy ozimej Wpływ nawoŜenia mineralnego na plon i jakość ziarna pszenicy ozimej Ozime zasiane w 2009r. P R 1 1 Zasiane w 2010r. wiosna jesień P R P R - 1 1 1 1 - - 1 1 1 1 - - - - 4. Kolekcja odmian pszenicy ozimej 1 2 - - 1 1 5. Plonowanie pszenicy ozimej Brilliant 1 1 - - - - 1 1 - - 1 1 - 1 - - - - 6. 7. Plonowanie pszenicy ozimej na stanowisku po burakach cukrowych zasianej w opóźnionym terminie siewu Plonowanie pszenicy ozimej na stanowisku po rzepaku ozimym zasianej w opóźnionym terminie siewu 8. Agrotechnika jęczmienia ozimego 1 1 - - 1 1 9. Agrotechnika Ŝyta ozimego F1 1 1 - - 1 - 10. Agrotechnika pszenicy jarej - - 1 1 - - 11. Kolekcja odmian rzepaku ozimego 1 2 - - 1 1 12. Plonowanie 14 odmian rzepaku ozimego 1 1 - - 1 - - - - - - 1 13. Demonstracja stosowania fungicydów w rzepaku ozimym 14. Wpływ terminu siewu na plon rzepaku ozimego - - - - - 1 15. Wpływ nawoŜenia siarką na plon rzepaku ozimego - - - - - 1 16. Kolekcja odmian buraka cukrowego - - 1 1 - - 1 1 - 1 - - - - - 1 - - - - - - 1 1 11 14 2 4 9 10 17. 18. 19. Demonstracja roślin przeznaczonych na cele energetyczne Demonstracja roślin strączkowych Uprawa facelii błękitnej na poplon ścierniskowy na przyoranie Razem 12 Wyniki ogólne doświadczeń zebranych w 2010 r. Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe Lp. Roślina Ilość odmian Plon dt/ha 1. Rzepak ozimy 38 40,7 od-do Plony odmian dt/ha w tym odmiana: NK Petrol F1 46,3 PR 46 W 15 F1 44,5 34,3 - Adam F1 44,3 Abakus F1 44,0 odmiany 46,3 populacyjne: Monolit 41,0 Vision 40,8 Goya 41,1 Bellevue 39,2 Pszenica ozima 2. po pszenicy 25 86,9 ozimej Pszenica ozima 3. po rzepaku 25 ozimym 4. 5. 6. 7. PszenŜyto ozime śyto ozime Jęczmień ozimy Jęczmień jary 14 10 15 17 78,9 - Bagou 96,3 Rapsodia 92,1 Mulan 91,8 96,3 Muszelka 90,8 77,8 67,1 – a1 96,6 101,7 92,7 – Turkis 112,1 Rapsodia 110,6 Jenga a2 112,1 108,7 Mulan 106,6 Smaragd 106,6 102,5 94,8 – Smaragd 110,0 Bagou 109,5 Opus 107,5 a3 110,0 Tonacja 106,2 84,0 73,2 – Pizarro 93,3 Tulus 91,9 Atletico 89,9 a1 93,3 95,1 89,2 – Pizarro 101,0 Tulus 98,0 Borwo 97,5 a2 101,0 Algoso 97,4 57,8 45,5 – Balistic F172,1 Palazzo F1 63,5 a1 72,1 Visello F161,2 Brasetto F1 58,4 80,6 74,0 – Balistic F189,9 Gonello F1 89,0 a2 89,9 Palazzo F1 83,7 Brasetto F1 85,3 63,0 56,6 – a1 76,7 Scarpia 68,0 Nickela 68,0 68,9 60,3 – Scarpia 78,2 Merlot 77,0 a2 78,2 Nickela 74,6 Fridericus 74,0 52,8 45,2 – Frontier 58,9 KWS Olof 58,0 a1 58,9 Suweren 56,6 Sebastian 56,1 59,2 52,8 – Frontier 67,6 KWS Olof 64,1 a2 67,6 13 Smaragd 96,6 Bagou 89,9 Rapsodia 83,3 Boomer 82,6 Trigold 87,1 Merlot 76,7 Fridericus 69,3 Rubinek 62,7 Rufus 61,7 8. 9. Pszenica jara 12 Owies 11 52,8 46,6 – Tybalt 61,4 Katoda 58,3 a1 61,4 Bryza 55,3 Kandela 52,8 65,2 57,6 – a2 71,9 62,0 52,1 – 69,9 Bryza 71,9 Tybalt 70,8 Katoda 70,2 Hewilla 67,0 Breton 69,9 Flamingsprofi 67,0 Furman 64,3 Arab 63,4 Pozostałe doświadczenia ścisłe – demonstracje Lp. Temat doświadczenia Odmiana - plon w dt/ha Wpływ obniŜonej ilości wysiewu rzepaku ozimego – 1. do 20 szt/m2- na plon nasion rzepaku Chagall F1 38,3 40,8 39,1 2 36,7 41,6 37,0 Brasetto Domir Palazzo Wpływ opóźnionego terminu siewu na plon Ŝyta ozimego F1 F1 - termin siewu 22.09.2009 r. 98,2 82,2 84,0 - termin siewu 06.10.2009 r. 85,3 74,1 83,7 Wpływ obniŜonej ilości wysiewu na plon jęczmienia 3. Nelson - wysiew 20 szt/m2 - wysiew 60 szt/m 2. Castille ozimego Bartosz - poziom agrotechniki a1 a2 - ilość wysiewu 250 szt/m2 62,9 73,0 - ilość wysiewu 350 szt/m2 63,6 68,4 Doświadczenia łanowe i demonstracje Lp. 1. 2. 3. Temat doświadczenia siew wczesny 18.09.09. siew optymalny 30.09.09. siew b. rzadki 250 Wpływ gęstości wysiewu na plon i jakość ziarna szt/m2 pszenicy ozimej Muszelka siew optymalny 350 Optymalny termin siewu 30.09.09 szt/m2 – 350 szt/m2- 120 kg N/ha siew gęsty 450 2 szt/m Wpływ nawoŜenia mineralnego na plon i jakość ziarna 120 kg N/ha, bez P,K pszenicy ozimej Muszelka 160 kg N/ha, 5 kg Optymalny termin siewu 30.09.09. 2 P2O5/ha – 350 szt/m Wpływ terminu siewu na plon i jakość ziarna pszenicy ozimej Muszelka 14 Plon dt/ha 74,4 85,4 85,4 86,4 86,2 86,4 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Kolekcja 10 odmian pszenicy ozimej – stanowisko po rzepaku ozimym, siew 25.09.09. Kolekcja 9 odmian pszenicy ozimej – stanowisko po zboŜach ozimych, siew: 09.10.2009 Pszenica ozima Brilliant – stanowisko po zboŜach, siew 11.08.09. Plonowanie pszenicy ozimej na stanowisku po burakach – opóźniony termin siewu (02.11.09.) Plonowanie pszenicy ozimej na stanowisku po rzepaku ozimym – opóźniony termin siewu (02.11.2009 r.) Agrotechnika jęczmienia ozimego – stanowisko po pszenicy ozimej, siew 18.09.09 r. Agrotechnika Ŝyta ozimego – odmiany mieszańcowe F1stanowisko po pszenicy ozimej, siew 22.09.09 r. Agrotechnika pszenicy jarej – stanowisko po burakach, siew 20.04.10 r. Kolekcja 21 odmian rzepaku ozimego – stanowisko po pszenicy jarej 13. Kolekcja 9 odmian rzepaku ozimego – stanowisko po pszenicy ozimej 14. Plonowanie 14 odmian rzepaku ozimego – stanowisko po pszenicy ozimej 15. Kolekcja 12 odmian buraka cukrowego, siew 21.04.10 r. 31 kg K2O/ha średnia w tym: Galvano Julius Natula średnia tym: Floret Boomer Bystra 120 kg N/ha, PRP EBV 160 kg N/ha, PRP EBV Muszelka Figura 82,7 77,3 83,4 82,8 81,5 66,9 78,2 73,8 69,9 71,9 78,4 74,6 73,2 Mulan 74,9 BaŜant Bartosz Fridericus Palazzo F1 Gonello F1 Brasetto F1 Monsun Trappe średnia w tym: PR 46 W 14 F1 NK Octans F1 odmiany populacyjne NK Bravour Minotaur średnia w tym:Hybrigold F1 Casoar 64,0 64,2 62,1 53,9 80,0 95,6 48,3 41,5 42,0 średnia 39,3 średnia w tym: Syzyf Esperanza 47,6 47,4 45,1 43,1 37,4 43,3 37,2 521 585 580 W tym roku bardzo duŜy wpływ na plony wszystkich roślin miała pogoda. Silne opady, nadmierna wilgotność gleby oraz bardzo zimny październik 2009, wpłynęły negatywnie na stan ozimin jesienią. Pod grubą i długo zalegającą pokrywą śnieŜną rozwinęły się choroby – pałecznica i pleśń śniegowa – które uszkodziły część zasiewów. Opóźniona i zimna wiosna takŜe wpłynęła negatywnie na stan ozimin, a duŜa wilgotność gleby i częste 15 opady bardzo utrudniały, a niekiedy uniemoŜliwiały terminowe wykonanie zabiegów ochrony roślin i nawoŜenia. Zasiewy zbóŜ jarych i buraków wykonano z duŜym opóźnieniem. Warunki do rozwoju zbóŜ jarych w tym roku były bardzo złe. śniwa były opóźnione i mokre. Zebrane plony były gorsze niŜ w latach poprzednich. Plony pszenicy jarej i jęczmienia jarego były niskie. Bardzo niskie były takŜe plony jęczmienia ozimego i Ŝyta ozimego w związku z silnym poraŜeniem roślin przez pałecznicę traw i pleśń śniegową. Plony pszenicy były dość niskie, około 10 dt/ha niŜsze niŜ w roku poprzednim. Wyraźny wpływ na plon pszenicy miały stanowiska, pszenice na gorszym stanowisku plonowały słabo. Jednocześnie część pszenic zasianych z konieczności bardzo późno – 2 listopada, ale tuŜ przed wyraźnym ociepleniem w okresie od połowy listopada do początku grudnia dała przyzwoite plony. Jakość ziarna pszenicy w tym roku była bardzo słaba. Plony rzepaku były dość dobre, ale takŜe słabsze niŜ w latach poprzednich. Był to jednak plon wyraźnie lepszy niŜ plon uzyskany przez wielu rolników. O lepszym plonie rzepaku zdecydowało terminowe wykonanie zwalczania chorób grzybowych w okresie początku kwitnienia rzepaku. Plon buraków cukrowych był niezły, ale takŜe obniŜony w stosunku do poprzednich. Średnie plony zbóŜ i rzepaku w województwie opolskim w roku 2010 Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Gatunek JĘCZMIEŃ OZIMY PSZENICA OZIMA śYTO OZIME PSZENśYTO OZIME PSZENICA JARA JĘCZMIEŃ JARY OWIES MIESZANKI ZBOśOWE MIESZANKI ZBOśOWOSTRĄCZKOWE RZEPAK OZIMY Plon w Data % Data Plon Plon dt/ha rozpoczęcia powierzchni zakończenia (najczęściej min max zbioru zebranej zbioru występujący) 05.07.2010 100 45,9 20 70 02.08.2010 22.07.2010 100 50,2 30 80 28.08.2010 21.07.2010 100 33,2 17 55 26.08.2010 17.07.2010 100 42,2 26 84 24.08.2010 28.07.2010 100 39,4 18 60 30.08.2010 16.07.2010 100 38,6 13 75 30.08.2010 22.07.2010 100 34,8 15 50 26.08.2010 22.07.2010 100 35,0 15 50 25.08.2010 28.07.2010 100 39,9 15 55 24.08.2010 12.07.2010 100 23,2 8 40 12.08.2010 16 B. Produkcja zwierzęca Lp. 1. Temat Plan Wykonanie Świadczenie usług doradczych w gospodarstwach prowadzących produkcję zwierzęcą zgodnie z zasadami wzajemnej zgodności 2. 31 39 11 11 11 11 11 11 11 11 41 41 116 124 Prowadzenie doradztwa w gospodarstwach rolnych w zakresie poprawy dobrostanu i ochrony zwierząt zgodnie z zasadami wzajemnej zgodności 3. Doradztwo i pomoc w zakresie pozyskiwania środków finansowych z PROW na lata 2007-2013 dla gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą 4. Organizacja szkoleń dla rolników z zakresu produkcji zwierzęcej z uwzględnieniem m.in. choroby Aujeszkyego u trzody chlewnej 5. Popularyzacja i nadzór nad programami rolnośrodowiskowymi gospodarstw prowadzących hodowlę ras zachowawczych zwierząt 6. Sporządzanie kiszonek zgodnie z racjonalnymi zasadami konserwacji pasz. RAZEM 7. Konkurs SUPERMLEKO 11 11 8. Grupy tematyczne, w tym: 11 11 producentów mleka 5 5 producentów trzody chlewnej 6 6 138 146 OGÓŁEM 1. Wykonano 124 zadania wdroŜeniowe z zakresu: świadczenia usług doradczych w gospodarstwach prowadzących produkcję zwierzęcą zgodnie z zasadami wzajemnej zgodności, prowadzenia doradztwa w gospodarstwach rolnych w zakresie poprawy dobrostanu i ochrony zwierząt zgodnie z zasadami wzajemnej zgodności, doradztwa i pomocy w zakresie pozyskiwania środków finansowych z PROW na lata 2007-2013 dla gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą, organizacji szkoleń dla rolników z zakresu produkcji zwierzęcej z uwzględnieniem m.in. choroby Aujeszkyego u trzody chlewnej, 17 popularyzacji i nadzoru nad programami rolnośrodowiskowymi gospodarstw prowadzących hodowlę ras zachowawczych zwierząt, sporządzania kiszonek zgodnie z racjonalnymi zasadami konserwacji pasz. 2. Prowadzono 11 grup tematycznych z zakresu produkcji mleka – 5 oraz produkcji trzody chlewnej – 6. 3. Sporządzono sprawozdanie z realizacji zadań z produkcji zwierzęcej w 2009r. 4. Opracowano instrukcje i karty dokumentacyjne do zadań planowanych na 2010r.: „Świadczenie usług doradczych w gospodarstwach prowadzących produkcję zwierzęcą zgodnie z zasadami wzajemnej zgodności”, „Prowadzenie doradztwa w gospodarstwach rolnych w zakresie poprawy dobrostanu i ochrony zwierząt zgodnie z zasadami wzajemnej zgodności”, „Doradztwo i pomoc w zakresie pozyskiwania środków finansowych z PROW na lata 2007-2013 dla gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą”, „Organizacja szkoleń dla rolników z zakresu produkcji zwierzęcej z uwzględnieniem m.in. choroby Ajuszkiego u trzody chlewnej”, „Popularyzacja i nadzór nad programami rolnośrodowiskowymi gospodarstw prowadzących hodowlę ras zachowawczych zwierząt”, „Sporządzanie kiszonek zgodnie z racjonalnymi zasadami konserwacji pasz”. 5. W Ośrodku zorganizowano szkolenia specjalistyczne: w dniu 11.03.2010r. z firmą Blattin dla hodowców bydła mlecznego, w którym uczestniczyło 109 osób. Tematyka szkolenia: „Analiza moŜliwości sposobu postępowania z wybranymi chorobami zakaźnymi bydła IBR, BVD” „Znaczenie analizy chemicznej w prawidłowym Ŝywieniu krów” „Wpływ mikotoksyn w paszy na wyniki produkcyjne” w dniu 19.02.2010r. w Łosiowie dla producentów rybackich z PTR Oddział Opole, w którym uczestniczyło 67 osób na temat: „Pozyskiwanie funduszy w ramach Programu Operacyjnego – ZrównowaŜony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeŜnych obszarów rybackich 2007 – 2013”. w dniu 24.03.2010r. Konferencję Pszczelarską na temat: „Hodowla i zdrowotność pszczół” – uczestniczyło 106 osób. w dniu 28.09.2010r. dla producentów rybackich – uczestniczyło 39 osób. 18 6. Opracowano zestaw pytań z zakresu mechanizacji i produkcji zwierzęcej na Wojewódzką Olimpiadę Młodych Producentów Rolnych. 7. Dla potrzeb doradztwa z produkcji zwierzęcej w laboratorium zakładowym wykonano analizy w 119 próbach kiszonek, w których wykonano pełną analizę podstawową oraz obliczono wartość pokarmową dla danej paszy. 8. Prowadzono doradztwo indywidualne dla rolników w zakresie pomocy w pozyskiwaniu środków finansowych z PROW 2007-2013. 9. Zgłoszono kandydatów do konkursu na szczeblu krajowym na najlepszego producenta trzody chlewnej oraz najlepszą fermę bydła mlecznego i mięsnego w 2010 roku. 10. Dnia 27.11.2010r. odbyło się podsumowanie XII Edycji Konkursu SUPERMLEKO. Laureatami zostali: W kategorii I – obejmującej gospodarstwa produkujące powyŜej 9 tys. do 54 tys. litrów mleka w okresie trwania konkursu - rocznie do 108 tys. litrów. I miejsce – Józef Smuda, Ligota Czamborowa – SM Rolników Śląskich w Kadłubie II miejsce – Artur Ernst, Krobusz – OSM Prudnik III miejsce – Eryk Hennek, śelazna Opolska – ZOTT Opole WyróŜnienia w kategorii I: RóŜa Komander, Krośnica – SM Rolników Śląskich w Kadłubie, Hubert Skóra, Strzelce Opolskie – ZOTT Opole Roland Cichoń, Wielkie Oracze, Głogówek – OSM Głubczyce Tadeusz Pietrzak, Grodziec – ZOTT Opole Józef Szynol, Dzielawy – OSM Głubczyce Karol Macioszek, Dzierzysławice – OSM Głubczyce W kategorii II – obejmującej gospodarstwa produkujące powyŜej 54 tys. do 150 tys. litrów mleka w okresie trwania konkursu - rocznie do 300 tys. litrów I miejsce – Mariusz Twardosz, Wilamowice Nyskie – OSM Prudnik II miejsce – Manfred Przewoźnik, Przewóz – SM Rolników Śląskich w Kadłubie III miejsce – Tadeusz Hanusiak, Słoków – OSM Prudnik WyróŜnienia w kategorii II Anna Kawalec, Biernatów – OSM Głubczyce Joachim Mrohs, RoŜniątów – ZOTT Opole 19 Albert Sładek, Jaryszów – ZOTT Opole Wojciech Gacek, Ligota KsiąŜęca – ZOTT Opole Sebastian Biniek, Rozmierka – SM Rolników Śląskich w Kadłubie Bruno Czech, Raków – OSM Głubczyce Piotr Janik, Kórnica – OSM Głubczyce W kategorii III – obejmującej gospodarstwa produkujące powyŜej 150 tys. litrów mleka w okresie trwania konkursu – rocznie powyŜej 300 tys. litrów I miejsce – Andrzej Sluga, Popielów – OSM w Kole Oddział w Grodkowie II miejsce Antoni Nocon, Rozmierz – SM Rolników Śląskich w Kadłubie Waldemar Kampa, Stare Siołkowice – ZOTT Opole III miejsce Ryszard Porwol, Opole-Bierkowice – OSM w Kole Oddział w Grodkowie Daniel Szmul, Gogolin – ZOTT Opole WyróŜnienia w kategorii III Jan Kubon, Krośnica – ZOTT Opole Jan Sklorz, Broniec – ZOTT Opole Gerhard Kilian, Popielów – ZOTT Opole PPHiU „Dutra”, Goświnowice – ZOTT Opole P. R. AGROFERM Sp., Wierzbica Górna – ZOTT Opole Józef Piechota, Sucha – SM Rolników Śląskich w Kadłubie Andrzej Smiech, Kózki – Gościęcin – OSM Głubczyce R. S. P. Maków, Pietrowice Wielkie – OSM Głubczyce Rafał Kubera, Reńska Wieś – OSM Głubczyce Dodatkowo wyróŜniono producentów mleka nie biorących udziału w konkursie Supermleko 2010, lecz wytypowanych przez mleczarnie jako gospodarstwa zasługujące na wyróŜnienie w zakresie produkcji mleka. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Oleśnie wyróŜniła następujących producentów mleka: Józef Zawada, Gorzów Śląski Adam Biel, Praszka 20 Iwona Grzesik, Zębowice Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Kole Oddział w Grodkowie wyróŜniła – R.S.P. Przylesie Dolne 11. W celu popularyzacji zagadnień z produkcji zwierzęcej opracowano 10 artykułów do Kuriera Rolniczego. 12. Specjaliści zootechnicy uczestniczyli w: szkoleniu „Dobre praktyki rolnicze – produkcja mleka”, Opolskich Targach Ekologicznych „Opol-Eko”, Wystawie Zwierząt Hodowlanych w Opolu – Bierkowicach, szkoleniu „Nowe rozwiązania technologiczne w ekologicznej produkcji zwierzęcej”, seminarium internetowym „Wsparcie Lokalnych Grup Rybackich”. C. Grupy tematyczne Na 2010 rok zaplanowano współpracę z 52 grupami tematycznymi producentów rolnych. Dodatkowo rozpoczęto współpracę w 7 grupach tematycznych m.in.: produkt tradycyjny, trzoda chlewna, jęczmień paszowy, ziemniak. W 2010 r. realizowano prace merytoryczno – organizacyjne w 59 następujących grupach tematycznych producentów rolnych: 1 z produkcji miodu i produktów pszczelarskich zrzeszającą 10 pszczelarzy posiadających 300 rodzin, ściśle współpracującą ze związkiem pszczelarzy liczącym 54 członków. Rasy matek na terenie Opolszczyzny to przede wszystkim Krainka, spotkać moŜna równieŜ pszczołę Kaukaską, ŚrodkowoEuropejską Asta, linię pszczół Bukwasty oraz linię Włoską. Działania podjęte w grupie: wymiana matek pszczelich 100 szt. w tym 25 reprodukcyjnych i 75 uŜytkowych, zakupy leków z dopłatą od ARR, 21 doradztwo indywidualne dla 10 pszczelarzy i innych z poza grupy na temat m.in.: specjalistyczne, doboru matek, doradztwo profilaktyka technologiczne, zdrowotna, metody szkolenia i sposoby pozyskiwania miodu, zabezpieczenia na zimę, doŜywiania, wiosennych prac przy ulach. 1 z uprawy truskawek wysokiej jakości skupiającą 12 członków. Powierzchnia uprawy truskawek – 10,14 ha. Ten sezon dla producentów truskawek był jednym z trudniejszych. Bardzo wysokie majowe opady, związana z nimi wysoka wilgotność gleby oraz panujące wówczas niskie temperatury spowolniły, a nawet ograniczyły wzrost krzewów truskawek, spowodowały słabsze kwitnienie, przerzedzenie zawiązków z powodu poraŜenia szarą pleśnią. Na liściach truskawek wystąpiła bardzo wcześnie biała plamistość liści. Z uwagi na ciągłe deszcze i grząską glebę trudno było wykonać jakiekolwiek opryski ochronne. Wszystko to wpłynęło na znaczny spadek plonowania truskawek. Członkowie grupy tematycznej twierdzą zgodnie, Ŝe plonowanie owoców było niŜsze o 50-80 % aniŜeli w ubiegłych latach. Ponadto owoce w kolejnych zbiorach szybko drobniały, co miało bezpośrednie przełoŜenie na plon. Podobnie twierdzili producenci truskawek z Dolnego Śląska w rozmowach na Giełdzie Owocowo – Warzywnej we Wrocławiu, co było widać po jakości oferty towarowej. Nieco lepiej było z cenami zbytu. Producenci truskawek spod niskich osłon za swoje owoce otrzymywali wysokie ceny przez prawie 20 dni, przeciętnie w latach jest to okres 10-12 dni. Ceny skupu owoców dla przemysłu takŜe były wyŜsze niŜ w latach ubiegłych . Działania podjęte w grupie: doradztwo indywidualne i grupowe dotyczące preferowanych odmian na sprzedaŜ bezpośrednią, zabezpieczenia plantacji przed chorobami, metod zwiększania plonowania, okrywanie roślin na zimę włókniną (szkody mrozowe), zmiany techniki ochrony z opryskiwania płaskiego na opryskiwanie belką „Fragaria” (z trzech stron), szkolenia dotyczące korzyści uprawy odmian deserowych, odmian późnych. Grupa jest zaopatrywana przez specjalistyczne ulotki i materiały opracowane przez OODR Łosiów. 22 propagowanie nawodnienia, wprowadzenie do praktyki ochrony przed chorobami przy pomocy nawozów dolistnych, wprowadzenie sprzedaŜy owoców w opakowaniach jednostkowych, wspólny zbyt owoców, pobranie i dostarczanie prób glebowych do laboratorium Ośrodka. 1 z produkcji zbóŜ metodami ekologicznymi, w skład której wchodzi 7 gospodarstw rolnych z certyfikatem zgodności ekologicznej. Areał upraw ekologicznych w grupie – 57,14 ha. Główne uprawy: pszenica, orkisz, Ŝyto, mieszanka zboŜowo-strączkowa, jęczmień. Działania podjęte w grupie: opracowanie wniosków o płatności obszarowe i rolnośrodowiskowe, doradztwo bieŜące w zakresie rolnictwa ekologicznego, dostarczanie prasy fachowej (Agrobazar, Agroserwis, Kurier Rolniczy, Wiadomości Rolnicze). dodatkowo przeprowadzono lustrację łąk w celu moŜliwości przystąpienia gospodarstw do nowego pakietu rolnośrodowiskowego „Ekstensywne Trwałe UŜytki Zielone”, przeprowadzono szkolenia na temat produkcji ekologicznej. 14 z produkcji pszenicy jakościowej zrzeszających 125 rolników. Powierzchnia uprawy wynosi 3133,68 ha. Dominują odmiany Naridana, Smuga, Ludwig, Quebon, Turkis, Zobel, Potencjal, Mulan, Brillant, Zyta, Bogatka. Plantacje prowadzono według technologii intensywnej, tzn. wysiew 350 ziaren/m2, nawoŜenie azotem 170-200 kg/ha oraz nawozy fosforowe i potasowe w zaleŜności od analiz glebowych, fungicydy 2-3 razy w zaleŜności od warunków pogodowych. Działania podjęte w grupie: szkolenia polowe i specjalistyczne, doradztwo technologiczne i nawozowe (program NAWSALD), rozprowadzeniu Kuriera Rolniczego, wykonanie kalkulacji kosztów produkcji pszenicy, opracowywanie wniosków o płatności obszarowe i rolnośrodowiskowe, 23 opracowanie uproszczonej kalkulacji ekonomicznej, udział grupy tematycznej w podsumowaniu działalności terenowej wyjazdy szkoleniowe na pole doświadczalne w Łosiowie. Zima 2009/2010 charakteryzowała się duŜymi opadami śniegu oraz duŜymi mrozami pow. - 20°C co spowodowało, Ŝe plantacje pszenicy przezimowały w skali 9 stopniowej – jako 4 – 5 stopni. Niektóre plantacje poraŜone zostały pleśnią śniegową. W miesiącach kwiecień, maj, czerwiec wystąpiły duŜe opady deszczu, które utrudniły wykonywanie zabiegów ochrony roślin. Niskie temperatury spowodowały wzrost poraŜenia chorobami grzybowymi oraz spowolnienie wegetacji. 6 z produkcji rzepaku ozimego o łącznej powierzchnia upraw 784,05 ha. Liczba uczestników grupy tematycznej – 54 osoby. Preferowane odmiany w województwie opolskim to m.in.: Californium, Aviso, Lisek, Caspar, mieszańce PR-45 i PR-46, Kronos F1, Nelson F1, Taurus Odmiany zalecane do wczesnego siewu to: Galileo, Kadore, Ladoga, Horus, Xenon, NK Emax, a zalecane do późnego siewu to: Exagone, Exocet, NK Petrol, PR 46W31, Titan, Visby. Stosowane dawki przy nawoŜeniu: azot 120-140 kg/ha (przy zalecanych 270 kg/ha w terminach 6 liść – 30 kg/ha, 8 liść – 50 kg/ha, 10 liść – 80 kg/ha, 12 liść – 110 kg.ha), fosfor 80-100kg/ha, potas 80-120 kg/ha. Do zwalczania chwastów w rzepaku stosowano najczęściej: Command 360 CS, Butisan 500 SC, Butisan Star 416 SC, Kalif 400 SC, Galera 334 SL. W celu ochrony przed chorobami stosowano: Carama 60 l, Horizon 250 EW, Karben 500 SC, Pictor 400 SC, Topsin M 500 SC. Szkodniki zwalczano: Patriot 2,5 EC, Fastach 100 EC, Fury 100 EW, Cyperkil Super 25 EC. Działania podjęte w grupie: doradztwo bieŜące w zakresie doboru odmian, nawoŜenia, płodozmianu, wymiany materiału siewnego oraz korzystania z dopłat w ramach pomocy de minimis, pomoc w sporządzaniu wniosków obszarowych i rolnośrodowiskowych, rozprowadzanie Kuriera Rolniczego, 24 udział w Międzynarodowej Konferencji „EURO-RZEPAK” w Łosiowie podczas Dni Otwartych Drzwi. 1 z uprawy buraków cukrowych licząca 15 osób. Powierzchnia uprawy wynosi 131,40 ha. Z powodu złej pogody siew buraków uległ opóźnieniu, a niektóre plantacje przesiano. Na glebach zwięzłych i gliniastych przy ciągłych opadach deszczu obserwowano opóźniony rozwój i uszkodzenia. Odmiany stosowane w ramach grupy tematycznej to: Kutnowska Hodowla Buraka Cukrowego – Jagoda Rh, Janosik Rh, Wielkopolska Hodowla Buraka Cukrowego – Boryna, SESVanderHave – Giraf, Leopard, Danisco – Imperial, Casino, Strube Dieckamann – Carlos, Jonas, Syngenta – Tizana, Ruveta KWS SAAT AG – Newenka, Esperanza. Działania podjęte w grupie: doradztwo bieŜące na temat doboru odmian, nawoŜenia, płodozmianu itp., pomoc w sporządzaniu wniosków obszarowych i rolnośrodowiskowych, rozprowadzanie Kuriera Rolniczego. 1 producentów kukurydzy na ziarno licząca 10 uczestników. Powierzchnia uprawy wynosi 318 ha. Odmiany: Zidane, Opoka, LG-3216, Delitop, Celive, Cenzus. Przy nawoŜeniu: polifoska 300 kg/ha, saletra 300 kg/ha, obornik 25 t/ha. Dominowały odmiany firm: KWS, KOSMO, PIONEER. Działania podjęte w grupie: doradztwo bieŜące na temat doboru odmian, nawoŜenia, płodozmianu itp., pomoc w sporządzaniu wniosków obszarowych i rolnośrodowiskowych, rozprowadzanie Kuriera Rolniczego. 1 z produkcji jęczmienia paszowego, w skład której wchodzi 10 osób. Powierzchnia uprawy wynosi 51,75 ha. Najczęściej wysiewane odmiany to: 25 Lomerit, BaŜant, Traminer, Maybrit. Rolnicy zastosowali jesienne nawoŜenie ok. 150 – 200 kg/ha Polifoski 8 lub Polifoski Maks. W 6 gospodarstwach z grupy prowadzona jest rachunkowość rolna w systemie FADN. Działania podjęte w grupie: doradztwo bieŜące, pomoc w sporządzaniu wniosków obszarowych i rolnośrodowiskowych, dopłat do materiału siewnego, rozprowadzanie Kuriera Rolniczego, przekazanie biuletynów PDO w celu wykorzystania ich podczas doboru odmian jęczmienia. 1 producentów biomasy na cele energetyczne z trwałych uŜytkach zielonych, w skład której wchodzi 10 osób. Ciągły wzrost niezagospodarowanych trwałych uŜytków zielonych z powodu malejącego pogłowia bydła, a z drugiej strony rosnące zapotrzebowanie na pozyskiwanie energii z źródeł odnawialnych powoduje wzrost zainteresowania wykorzystaniem biomasy na cele energetyczne. W ramach grupy tematycznej prowadzone są następujące działania: informowaniu rolników na temat: o intensywnego uŜytkowania łąk nie posiadających wartości przyrodniczej, o wykorzystania uzyskanej biomasy na cele energetyczne o zrównowaŜonego uŜytkowania łąk cennych przyrodniczo o moŜliwościach dofinansowania podejmowanych na nich działań agrotechnicznych z PROW 2007 – 2013 oraz z organizacji pozarządowych, o renaturalizacji łąk zdegradowanych, o tworzenia biogazowni, doradztwo i pomoc w sporządzaniu wniosków: dopłaty bezpośrednie, programy rolnośrodowiskowe i inne w ramach PROW 2007-2013, pomoc w opracowaniu planów rolnośrodowiskowych oraz rejestrów działań agrotechnicznych, 26 organizacja szkoleń na temat odnawialnych źródeł energii w tym głównie biomasy. 1 producentów ziemniaka, do której naleŜy 3 uczestników. Powierzchnia uprawy wynosi 95,5 ha. Członkowie grupy zajmują się produkcją ziemniaków jadalnych i przemysłowych, przeznaczonych na chipsy. Z odmian jadalnych dominują odmiany Eldena, Jelly, Vineta, z odmian „chipsowych” dominują odmiany Saturna, Lady Roseta, Tomensa. Ziemniaki uprawiane są na klasie gleb IVa, IVb i V. Plony kształtowały się w przedziale 35 – 50 t/ha. Działania podjęte w grupie: doradztwo bieŜące, pomoc w sporządzaniu wniosków obszarowych i rolnośrodowiskowych, rozprowadzanie Kuriera Rolniczego. 7 z produkcji mleka zrzeszających 91 hodowców, utrzymujących 2346 szt. krów. Działania podjęte w grupie: doradztwo w zakresie poprawy stanu zdrowotności i Ŝywienia zwierząt, budowy i modernizacji budynków inwentarskich, sporządzenie planów i wniosków w celu pozyskiwania środków finansowych na modernizację gospodarstw z PROW 2007 -13. wykonanie badania wymion na Mastitis, zdiagnozowanie dojarek, wykonanie badań laboratoryjnych pasz, zbilansowanie dawek pokarmowych, szkolenia specjalistyczne, wykonywanie analiz ekonomicznych gospodarstw. 10 z produkcji trzody chlewnej liczących 109 hodowców, utrzymujących 26030 szt. trzody chlewnej. W tym 1674 szt. macior. Działania podjęte w grupie: doradztwo w zakresie budowy i modernizacji budynków inwentarskich, 27 sporządzenie wniosków i dokumentacji niezbędnych do pozyskania środków finansowych na modernizację gospodarstw, szkolenia z zakresu dobrostanu, Ŝywienia, efektywności chowu oraz zagroŜeń zdrowotnych zwierząt, PROW 2007-13. wykonanie badań na ciąŜę u macior, przeprowadzenie badań mięsności tuczników, badania laboratoryjne pasz, zbilansowanie dawek pokarmowych, prowadzenie analiz ekonomicznych, kalkulacji kosztów produkcji zwierzęcej, opracowanie planów inwestycyjnych na kredyty preferencyjne (modernizacja obiektów, zakup maszyn rolniczych i uŜytków rolnych). 1 z działalności ogrodniczej skupiająca 6 ogrodników. Powierzchnia uprawy wynosi 21 ha. Kierunki upraw: warzywa (marchew, pietruszka, cebula, por, seler, burak ćwikłowy) oraz ziemniaki wczesne. Warzywa sprzedawane są w formie sprzedaŜy bezpośredniej, na targowiskach, do kiosków warzywnych lub na giełdzie towarowej. W gospodarstwach następuje wstępne przygotowanie do sprzedaŜy w postaci: płukania, czyszczenia, sortowania i pakowania warzyw. Działania podjęte w grupie: doradztwo bieŜące na temat doboru odmian, nawoŜenia itp., pomoc w sporządzaniu wniosków obszarowych i rolnośrodowiskowych, rozprowadzanie Kuriera Rolniczego, informacje dotyczące minimalnych wymagań wzajemnej zgodności(cross compliance), szkolenia organizowane przez OODR oraz inne instytucje pracujące na rzecz rolnictwa, udział w szkoleniach. 5 z zakresu higieny i estetyki zagród skupiających 50 osób. Spotkania w grupie prowadzone są w zaleŜności od potrzeb i zainteresowań uczestników grupy. 28 Działania podjęte w grupie: pielęgnacja ogródków przydomowych, pielęgnowanie krzewów ozdobnych, projektowanie ogrodów, pielęgnacja, wykaszanie i zakładanie trawników, pielęgnacja krzewów, przycinanie i formowanie koron, szkolenia, pokaz i degustacja ciast regionalnych, pokaz florystyczny (świąteczny i okolicznościowy), udział w Biesiadzie Wielkanocnej, współpraca z samorządami gmin i innymi organizacjami, doradztwo w zakresie pozyskania funduszy na odnowę wsi w konkursie „Działaj Lokalnie” realizowanego przez Amerykańską Akademię Filantropii przy współudziale LGD. 1 z zakresu promocji zdrowego stylu Ŝycia licząca 10 osób. Działania podjęte w grupie: szkolenia, seminaria wyjazdowe, aerobik, gimnastyka, basen cotygodniowe ćwiczenia w terenie (Nordic Walking), udział w pokazie „Estetyka Ŝycia”. 3 z zakresu agroturystyki liczące 26 rolników. Działania podjęte w grupie: szkolenia z zakresu agroturystyki, doradztwo indywidualne i grupowe na temat: bieŜących informacji prawnych, pozyskiwania funduszy UE na rozwój gospodarstw, sposoby reklamowania bazy noclegowej, produktu tradycyjnego, sprzedaŜy bezpośredniej itp., udział w targach i jarmarkach, wypełnienie ankiet agroturystycznych do stron internetowych: www.oodr.pl, www.opolska-wies.pl, www.umwo.opole.pl. 29 3 grupy tematyczne Tradycyjny Produkt Lokalny, skupiające 27 uczestników. Zadania podjęte w grupie: prezentacja tradycyjnych produktów lokalnych podczas Biesiady Wielkanocnej w Łosiowie oraz w Kiermaszu Wielkanocnym w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego. Prezentowano produkt tradycyjny wpisany na Krajową Listę produktów Tradycyjnych – Ŝymlok opolski biały. udział w seminarium „Produkt tradycyjny i lokalny”, doradztwo indywidualne na temat identyfikacji tradycyjnych produktów lokalnych, doradztwo w zakresie wypełniania wniosków o wpis na Listę Produktów Tradycyjnych. Zgłoszono 3 produkty do konkursu :Kulinarne Dziedzictwo Opolszczyzny”: Lejberwuszt z Antoszki, który zajął III miejsce, Tort świąteczny, który zdobył wyróŜnienie oraz Placki z kiszki. Zgłoszono równieŜ produkty do degustacji na Europejskie Dni Otwartych Drzwi. 1 grupa tematyczna – wielofunkcyjny rozwój wsi – Grupa Odnowy Wsi Kujakowice Dolne Planowane działania w grupie: udział w realizacji planów rozwoju wsi Kujakowice Dolne, udział w spotkaniach i szkoleniach dla liderów, pomoc w opracowaniu projektów w celu pozyskania środków z funduszy Unii Europejskiej, przystąpienie do konkursu „Działaj Lokalnie” realizowanego przez Amerykańską Akademię Filantropii przy udziale LGD „Dolina Stobrawy” – tytuł projektu „Bawmy się bezpiecznie – poprawa bezpieczeństwa i funkcjonalności świetlicy oraz placu zabaw przy OSP Kujakowice Dolne”. 30 III. Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich, Odnawialnych Źródeł Energii, Ekologii i Ochrony Środowiska Zadania realizowane przez specjalistów zakładowych i terenowych obejmowały zarówno rolnictwo jak i poza rolniczy rozwój obszarów wiejskich. Ta róŜnorodność zadań pozwoliła na przedstawienie wsi i jej zasobów do wykorzystania w procesach rozwoju począwszy od wdraŜania programów rolnośrodowiskowych, proekologicznych metod produkcji, poprzez ogrodnictwo, tereny zielone i kształtowanie krajobrazu, ochronę środowiska i propagowanie odnawialnych źródeł energii, odnowę wsi i rozwój obszarów wiejskich oraz współpracę z młodzieŜą zrzeszoną w Klubach 4H. Do realizacji zadań włączono wszystkie grupy społeczne obszarów wiejskich, podejmując próby likwidacji marazmu i frustracji oraz zaniedbań środowisk wiejskich. Prowadziliśmy współpracę z Grupami Odnowy Wsi i Lokalnymi Grupami Działania Programu LEADER w zakresie wymiany informacji, pomocy w opracowywaniu projektów i wniosków o pozyskanie środków na realizację zadań w ramach opracowanych strategii. Uczestniczyliśmy w spotkaniach z Grupami Odnowy Wsi i Lokalnymi Grupami Działania dotyczących funkcjonowania LGD i Grup Odnowy Wsi i moŜliwości współpracy oraz wsparcia doradczego ze strony OODR. Prowadziliśmy zadania dotyczące poprawy wizerunku wsi poprzez prowadzenie działań związanych z zagospodarowaniem terenów zielonych na obszarze wsi, miejsc publicznych i ogrodów w gospodarstwach indywidualnych. Prowadziliśmy działalność szkoleniową gospodarstw sadowniczych i warzywniczych, z którymi współpracujemy w obszarze doradztwa. Promowaliśmy gospodarstwa ogrodnicze w konkursach i targach. Prowadziliśmy działania w kierunku ochrony środowiska organizując konkurs dla rolników prowadzących produkcję zwierzęcą i roślinną promujący gospodarstwa rolne, które w najmniejszym stopniu zanieczyszczają środowisko naturalne na wsi. Problem ochrony środowiska naturalnego podejmowaliśmy wśród dzieci i młodzieŜy wiejskiej, organizując dla nich konkursy i szkolenia. Koordynacja działań dzieci i młodzieŜy zrzeszonej w Klubach 4H woj. opolskiego pozwoliła na podjęcie próby zintegrowania tej grupy społecznej w podejmowaniu wszelkich działań na rzecz rozwoju własnego środowiska Ŝycia, odpowiedzialnej w przyszłości za los tych obszarów. W działaniach wspieraliśmy wolontariuszy pracujących na rzecz rozwoju 31 kultury na wsi, osoby działające na rzecz dzieci i młodzieŜy wiejskiej, którzy w wyniku wielu ograniczeń mają trudniejszy start w dorosłe Ŝycie niŜ ich rówieśnicy z miasta. Prowadziliśmy wymianę dzieci i młodzieŜy z Klubów 4H naszego województwa ze Stanem Indiana (USA) w ramach poznawania kultur i zwyczajów innych krajów. Organizacja wszelkich konkursów, targów, jarmarków, szkoleń i spotkań na obszarach wiejskich przyczyniła się do wzrostu zainteresowania własnym środowiskiem Ŝycia i pobudzenia świadomości społecznej mieszkańców wsi. Prowadziliśmy współpracę z zagranicą z krajami Unii i z poza, biorącymi udział w „Europejskich Targach Chłopskich” . Kraje uczestniczące w targach (Niemcy, Republika Czeska, Ukraina) promowały swoje Regiony prezentując dorobek kulturalny, regionalne produkty oraz zwyczaje swoich krajów. Podczas targów promowaliśmy zdrową Ŝywność prezentowaną przez ekologiczne gospodarstwa rolne z naszego województwa posiadające certyfikaty zgodności. Podjęliśmy działania związane z rozwojem odnawialnych źródeł energii. Prowadziliśmy szkolenia, konferencje i warsztaty nt. zastosowania OZE w gospodarstwie domowym dla dzieci, młodzieŜy i dorosłych uŜytkowników i producentów OZE, jak równieŜ konkursy wiedzy z tematu OZE dla najmłodszych mieszkańców obszarów wiejskich. Utworzyliśmy Powiatowe Punkty Konsultacyjne ds. OZE, w których prowadzimy specjalistyczne doradztwo. Przy Ośrodku powstało Regionalne Centrum Ekoenergetyki i wystawa planszowa wraz z eksponatami technologii ekoenergetycznych. Podjęto współpracę z firmami, które w swojej ofercie posiadają produkty lub świadczą usługi z zakresu odnawialnych źródeł energii. W realizacji zadań współpracowaliśmy z przedstawicielami samorządów lokalnych i Urzędem Marszałkowskim Województwa Opolskiego, Fundacją na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Opolskim Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Publicznymi Szkołami Podstawowymi i Publicznymi Gimnazjami. Zadania realizowano w następujących grupach problemowych: 1. Program rolnośrodowiskowy i ochrona środowiska. 2. Proekologiczne metody produkcji rolnej. 3. Ogrodnictwo, tereny zielone i kształtowanie krajobrazu. 4. Działalność klubów 4H. 5. Niekonwencjonalne źródła energii. 6. Odnowa wsi i rozwój obszarów wiejskich. 32 Lp. I. 1. 2. 3. II. 1. 2. 3. 4. 5. III. 1. 2. 3 4. 5. 6. IV. 1. 2. Zadania – tematy Realizacja przedsięwzięć rolnośrodowiskowych Koordynacja programu rolnośrodowiskowego Organizacja szkoleń nt. programów rolnośrodowiskowych Organizacja konkursu „Gospodarstwo Rolne Przyjazne Środowisku” Ekologia i ochrona środowiska Prawidłowa gospodarka odpadami – przydomowe oczyszczalnie ścieków, segregacja odpadów Plan Wykonanie 11 11 zrealizowano 31 11 36 12 zrealizowano 31 ankiet w przykładowych gospodarstwach rolnych zrealizowano Współpraca i monitoring istniejących gospodarstw ekologicznych i tworzenie nowych gospodarstw prowadzących produkcję sposobami ekologicznymi 11 Organizacja konkursu na „Najlepsze gospodarstwo ekologiczne” – etap wojewódzki - zgłoszenia Promocja produktów ekologicznych podczas imprez organizowanych przez OODR w Łosiowie Prowadzenie zeszytów ekologicznych 1 zrealizowano 1 zrealizowano 2 zrealizowano 11 10- zrealizowano 1- w realizacji 2 – zrealizowano (w tym 1- dodatkowo) Ogrodnictwo, tereny zielone i kształtowanie krajobrazu Zagospodarowanie terenów zielonych w wybranym gospodarstwie lub miejscu uŜyteczności publicznej Zakładanie nowych i kontynuacja istniejących plantacji zielarskich, sadowniczych, ogrodniczych, warzywniczych, roślin ozdobnych Organizacja szkoleń tematycznych związanych z produkcją owoców i warzyw zgodnie z zainteresowaniem rolników Organizacja targów ogrodniczych „Wiosna kwiatów” – zgłoszenia gospodarstw ogrodniczych Współpraca i prowadzenie gospodarstw ogrodniczych i gospodarstw integrowanych Organizacja konkursu „Wzorowy Ogrodnik” na etapie powiatowym i wojewódzkim Integracja dzieci i młodzieŜy wiejskiej – działalność klubów 4H Wsparcie działań w kierunku tworzenia grup dzieci i młodzieŜy wiejskiej, zakładanie klubów 4H Organizacja wojewódzkiego Zlotu Klubów 4H – maj 2010 – udział klubów z rejonu 33 (liczba gospodarstw ekologicznych z certyfikatem – 40 liczba gospodarstw w okresie przestawiania – 31) 1 1 2 - zrealizowano (w tym 1- dodatkowo) 1 zrealizowano 11 zrealizowano 1 1- zrealizowano 1- dodatkowo zrealizowano konkurs Eurozagroda 11 24 kluby – zrealizowano 1 zrealizowano 3. Organizacja Święta Mikołajkowego – grudzień 2010 – udział klubów z rejonu , przygotowanie do konkursu 4. Organizacja konkursów podczas imprez organizowanych przez OODR w Łosiowie – „Nasze strachy na wróble” podczas Europejskich Targów Chłopskich 5. Przyjęcie grupy młodzieŜy i opiekunów klubów 4H ze Stanu Indiana/USA w dniach od 20.06.2010 do 02.07.2010 r. V. Odnawialne źródła energii 1. Rozwój niekonwencjonalnych źródeł energii w kierunku poprawy ochrony środowiska i zasobów naturalnych VI. Odnowa wsi i rozwój obszarów wiejskich 1. Działalność Grup Odnowy Wsi i współpraca w zakresie realizacji zadań zgodnie z „Planem Odnowy Wsi” 2. Działalność Lokalnych Grup Działania i współpraca w zakresie realizacji zadań zgodnie z „Lokalną Strategią Rozwoju” 3. Organizacja Europejskich Targów Chłopskich – targów sprzedaŜy bezpośredniej – udział wystawców z rejonu 4. Promocja sprzedaŜy bezpośredniej jako dodatkowego źródła dochodu w gospodarstwie, podczas imprez organizowanych przez OODR w Łosiowie (DOD, Targi Ogrodnicze) 5. Organizacja konkursu „Na najaktywniejszego lidera społeczności wiejskiej” – etap wojewódzki do konkursu krajowego „Kryształowej Koniczyny” VII. Działalność grup tematycznych VIII. Prowadzenie gospodarstw wdroŜeniowych – spełnienie Zasad Dobrej Praktyki Rolniczej Zadania dodatkowe Organizacja kursu podstawowego rolnictwa 1. ekologicznego dla rolników planujących przejście na ekologiczny sposób gospodarowania Organizacja szkoleń dla rolników w zakresie 2. ekologii i ochrony środowiska 3. Organizacja szkoleń dla rolników nt. odnawialnych źródeł energii 34 1 zrealizowano 1 zrealizowano 1 zrealizowano 11 zrealizowano 11 zrealizowano 11 zrealizowano 1 zrealizowano 2 zrealizowano 11 zrealizowano 11 11 zrealizowano zrealizowano Spotkanie informacyjne dla rolników ekologicznych – 25.03.2010 r. 27 maja 2010 r. – Odnawialne źródła energii dla domu i biznesu A. Realizacja przedsięwzięć rolnośrodowiskowych 1. Koordynowano i nadzorowano programy rolnośrodowiskowe w świetle zmieniających się aktów prawnych. 2. Współpracowano z Urzędami Gmin, Stowarzyszeniami, Starostwem Powiatowym, Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie programów rolnośrodowiskowych. 3. W ramach działania wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych sporządzono: 542 wnioski kontynuacyjne, 358 nowych wniosków, 65 aktualizacji planów, 487 nowych planów, 53 rejestry, 7 planów nawozowych na potrzeby KPR. 4. Zorganizowano szkolenia na temat programów rolnośrodowiskowych, podczas których poruszano tematykę dotyczącą zasad funkcjonowania oraz zmian w programie. Omawiano załoŜenia programu i cel Działania oraz zobowiązania wynikające z realizacji poszczególnych pakietów i wariantów oraz konsekwencje nieprzestrzegania zobowiązań. Zwrócono uwagę na to, Ŝe wsparcie finansowe z tytułu realizacji programu rolnośrodowiskowego stanowi rekompensatę utraconego dochodu, a płatności przyznawane są rolnikom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązania wykraczające poza obowiązujące podstawowe wymagania. Przypominano rolnikom o konieczności stosowania płodozmianu, jako środka zapobiegającego rozwojowi wielu chorób i rozprzestrzenianiu się szkodników, a który jest elementem rolnictwo zrównowaŜonego. Odbyły się szkolenia dotyczące środków ochrony roślin dla uczestników programu rolnośrodowiskowego. Łącznie zorganizowano 31 szkoleń, w których uczestniczyło 900 osób. 5. Zorganizowano konkurs „Gospodarstwo Rolne Przyjazne Środowisku”: współpracowano z WFOŚiGW w Opolu – złoŜono wniosek o dofinansowanie realizacji zadania, zorganizowano i przeprowadzono 11 szkoleń, w których uczestniczyło 220 osób. Szkolenia objęły tematykę minimalnych wymagań wzajemnej zgodności: ochronę środowiska przed zanieczyszczeniami z prowadzonej w gospodarstwie działalności, 35 wynikającymi ochrona zdrowia ludzi i zwierząt oraz zdrowotności roślin, dobrostan zwierząt, uŜytkowania gruntów w sposób nie pogarszający ich jakości – dobra kultura rolna. w dniach 16-30.07.2010r. przeprowadzono etap powiatowy – lustracje 36 gospodarstw, dnia 2.08.2010r. odbyło się posiedzenie komisji i eliminacje do etapu wojewódzkiego. Lustracje 11 gospodarstw odbywały się w dniach 24.08.07.09.2010r. wraz z warsztatami, podczas których na bazie gospodarstwa omawiano kryteria jakim powinny odpowiadać współczesne gospodarstwa rolne. w dniu 27.09.2010r. odbyło się posiedzenie komisji i wyłonienie zwycięzców, konferencja podsumowująca konkurs odbyła się w dniu 18.11.2010r., Laureatami konkursu zostali: I miejsce – Andrzej Janczyszyn – RoŜniątów , Gm. Strzelce Op. II miejsce – Ilona Bazgan – Gorzów Śląski, Gm. Gorzów Śląski III miejsce – Marzena i Rajmund Jantos – Gronowice, Gm. Lasowice Wielkie WyróŜnienia – Dariusz Gajewski – Starowice Dolne, Gm. Grodków, Tobiasz Pollak – Piechocice, Gm. Nysa 6. Prowadzono doradztwo indywidualne, grupowe i telefoniczne dotyczące: wymogów w poszczególnych pakietach – terminu siewu, koszenia, zbioru, nawoŜenia i inne wynikające z zadań dla poszczególnych pakietów (wariantów), prowadzenia rejestrów działalności rolnośrodowiskowej, ewidencji nawozów mineralnych w całym gospodarstwie rolnym, ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin oraz procedur związanych z wypełnianiem wniosków. 7. Opracowano 8 artykułów do Kuriera Rolniczego. 8. Koordynowano kurs internetowy dla 10 doradców na temat: „Rozwój obszarów wiejskich”, który odbywał się od 2.02.2010r. do 17.03.2010r. 9. Opracowano zestaw pytań społeczno – politycznych na Wojewódzką Olimpiadę Młodych Producentów Rolnych. 10. Przeprowadzono konkurs na „Najpiękniejsze stoisko targów” podczas Europejskich Targów Chłopskich w KrzyŜowicach. Laureatami zostali: I miejsce – Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Olszanka 36 II miejsce – Przedszkole KrzyŜowice III miejsce – PHU Stroik Opole – Sławice. 11. Doradcy uczestniczyli w: spotkaniu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi dot. programów rolnośrodowiskowych, konferencji nt.: „System doradztwa rolniczego na rzecz ochrony środowiska”, konferencji nt.: „Program rolnośrodowiskowy jako narzędzie słuŜące ochronie cennych siedlisk przyrodniczych na terenach wiejskich a korzyści finansowe dla rolników”. B. Proekologiczne metody produkcji rolnej 1. Opracowano charakterystykę 3 gospodarstw ekologicznych dla ARiMR na temat prawidłowej gospodarki odpadami, przydomowych oczyszczalni ścieków, segregacji odpadów. 2. Przeprowadzono ankietyzację z 31 przykładowych gospodarstw rolnych. Pytania zawarte w ankiecie obejmowały tematykę: gospodarowania odpadami oraz nieczystościami płynnymi, jak równieŜ sposobów zagospodarowania odchodów zwierzęcych. Wyniki ankietyzacji przedstawiają się następująco: Gospodarka odpadami: komunalnymi – 55% gospodarstw posiada szambo, 42% podłączone jest do sieci kanalizacyjnej, 3% gospodarstw posiada przydomowe oczyszczalnie; inwentarskimi – 100% gospodarstw posiada płyty obornikowe i zbiorniki na gnojówkę; kompostowanie odpadów organicznych – 68% gospodarstw; utylizacja odpadów niebezpiecznych (opakowania po nawozach ŚOR) – zwrot do producenta 84% gospodarstw; utylizacja padłych zwierząt – 68% gospodarstw korzysta z usług firm wyspecjalizowanych w utylizacji padłych sztuk zwierząt. W opinii rolników gminy zapewniają na swoim terenie selektywną zbiórkę odpadów, włączając w te działania nawet nieodpłatne wyposaŜenie niektórych gospodarstw w worki do segregacji. Najczęściej jednak gminy zapewniają na swoim terenie kolorowe pojemniki na potrzeby segregacji oraz zapewniają odbiór 37 nieczystości poprzez umowy z firmami, które mają zezwolenie na świadczenie usług z zakresu utrzymania czystości i porządki w gminie. 3. Współpracowano i monitorowano istniejące gospodarstwa ekologiczne oraz tworzono nowe gospodarstwa prowadzące produkcję sposobami ekologicznymi. Ogólna liczba gospodarstw ekologicznych i będących w okresie konwersji w woj. opolskim wynosi 71 (40 gospodarstw z certyfikatem zgodności w 2009r. oraz 31 w okresie konwersji w 2009r.). 4. W dniu 25.03.2010r. przeprowadzono spotkanie informacyjne dla rolników ekologicznych na tematy: Zmiany w „Rozporządzeniu rolnośrodowiskowym” dla pakietu „Rolnictwo ekologiczne”; Informacja na temat zmian w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego. Rolnictwo ekologiczne w województwie opolskim – stan obecny i perspektywy. 5. Udział w: seminarium „Podsumowanie zadań badawczych za rok 2009 zakresie rolnictwa ekologicznego” CDR Radom 27-29.01 2010r., szkoleniu nt.: „WdraŜanie produkcji ekologicznej i marketing produktów szansą rozwoju gospodarstw rolnych” organizowanym przez IW w Skierniewicach w dniach 13-14.09.2010r. w gospodarstwie rolnym I. i J. Ślicznych w Biadaczu, sympozjum ekologicznym w Holandii organizowanym przez firmę Bejo Zaden Poland w dniach 27-30.09.2010r. 6. W dniu 24.02.2010r. wygłoszono referat podczas kursu agroturystycznego na temat „Ekologia w agroturystyce”. 7. Promocja produktów ekologicznych podczas Wiosny Kwiatów oraz Dni Otwartych Drzwi w Łosiowie. 8. Prowadzono bieŜące doradztwo dotyczące ekologicznej produkcji w zakresie zmieniających się przepisów oraz PROW 2007-2013. 9. Przeprowadzono lekcję dydaktyczną dla dzieci i młodzieŜy z PSP w Łosiowie na temat rolnictwa ekologicznego i zdrowej Ŝywności. 10. Opracowano 2 artykuły do Kuriera Rolniczego. 11. Przeprowadzono konkurs realizowany wspólnie z CDR w Radomiu. Konkurs odbywał się w dwóch kategoriach: „ekologia-środowisko” oraz „ekologiczne gospodarstwo 38 towarowe”. Podczas Europejskich Targów Chłopskich podsumowano konkurs wręczono nagrody laureatom: w kategorii „ekologia-środowisko”: I miejsce – Iwona Frasek, Szczedrzyk, II miejsce – Danuta i Edward Majewscy, Lubicz, III miejsce – Erna i Zygmunt Hink, Stare Budkowice WyróŜnienia – Teresa Zając, Stary Las, Barbara Widera, Lubicz, Joachim Glinka, Rafał Kiecoń, Szymiszów. w kategorii „ekologiczne gospodarstwo towarowe” I miejsce zajęło gospodarstwo Teresy i Jana Soboniów z Proślic. Gospodarstwa, które zajęły I miejsca na poziomie województwa zostały wytypowane do eliminacji krajowej. Rozstrzygnięcie konkursu odbyło się podczas Targów NATURA FOOD, podczas którego gospodarstwo Iwony Frasek zdobyło wyróŜnienie. 12. Prowadzono zeszyty ekologiczne dla dwóch gospodarstw ekologicznych na zlecenie CDR Radom. Zeszyty są prowadzone cyklicznie od roku 2007. Dotyczą zagadnień produkcyjno-ekonomicznych gospodarstw ekologicznych. Rok 2010 jest ostatnim rokiem analizy. Gospodarstwa dla których wykonano dokumentację: Damian Groszek, Kujawy oraz Janusz Śliczny, Biadacz. C. Ogrodnictwo, tereny zielone i kształtowanie krajobrazu 1. Zrealizowano 10 zadań z zagospodarowania terenów zielonych w gospodarstwach indywidualnych, 1 jest w realizacji. W miejscach tych wykonano analizę gleby, dokumentację fotograficzną, projekt zagospodarowania wraz z wykazem roślin do dokonania rekonstrukcji. Przygotowano dokumentację i zalecenia pielęgnacyjne do prowadzenia występujących gatunków roślin oraz zalecenia cięcia drzew i krzewów, uprawy bylin i nowych nasadzeń. 2. ZałoŜono nowe i kontynuowano istniejące plantacje zielarskie, sadownicze, ogrodnicze, warzywnicze, roślin ozdobnych. Zademonstrowano zakładanie plantacji zielarskiej nt. kozłek lekarski w Jasienicy Dolnej oraz uprawę nostrzyka w Głubczycach. 39 3. Zorganizowano szkolenie „Efektywna uprawa warzyw”, w którym uczestniczyło 28 osób. 4. Zorganizowano seminarium nt.: „Czynniki powodujące uszkodzenia truskawek”, w którym uczestniczyło 75 osób. 5. Opracowano 10 artykułów do Kuriera Rolniczego. 6. Zorganizowano Targi Ogrodnicze – Wiosna Kwiatów. 7. Prowadzono przykładowe gospodarstwa ogrodnicze w rejonach: Kluczborka – warzywa gruntowe i pod osłonami, Opola – uprawa truskawek, Strzelec Opolskich – krzewy ozdobne, Krapkowic – uprawa cebuli, Namysłowa – sady owocowe, Brzegu – uprawa truskawek, Olesna – uprawa truskawek, Nysy – warzywa w gruncie, Głubczyc – uprawa cebuli, Prudnika – uprawa truskawek, Kędzierzyna – Koźla – rośliny ozdobne w uprawie polowej i pod osłonami. 8. Prowadzono doradztwo indywidualne i w terenie z ogrodnictwa, sadownictwa i warzywnictwa zgodnie z potrzebami rolników. 9. Organizacja konkursu „Wzorowy ogrodnik” na etapie powiatowym i wojewódzkim. Do konkursu krajowego, który odbył się w Gołuchowie zgłoszono gospodarstwa: Szkółkarstwo roślin ozdobnych – Małgorzata i Marcin Kotowicz z Wąsic, uprawa roślin ozdobnych pod osłonami – kwiaty rabatowe i balkonowe – Mariusz Król z Nysy. 10. Organizacja konkursu „Eurozagroda” na etapie powiatowym, do którego przystąpiły w kategorii obiekty budowlane: budynek mieszkalny dwupokoleniowy Pana Daniela Rozmus z Sidziny, budynek mieszkalny przeznaczony na agroturystykę Pani Krystyny Studzińskiej z Rychnowa. 11. Zorganizowano i przeprowadzono konkurs na „Najoryginalniejszą potrawę z kapusty” podczas Europejskich Targów Chłopskich w KrzyŜowicach. Laureatami zostali: I miejsce – Józefa Dumańska z Ligoty KsiąŜęcej za „Kapustę po sztygarsku”, 40 II miejsce – Janina Dziembowska ze Strzelnik za potrawę „Brukselkowa fantazja”, III miejsce – Danuta Majewska z Lubicza za „Kapustę po wiejsku”. WyróŜnienia: Teresa Skrzypczyk z Opola za „Roladę z włoskiej kapusty”, Barbara Widera z Lubicza za „Kapustę warszawską z ziołami”, Towarzystwo Kobiet Wiejskich z Pogorzeli za „Roladę z kapusty z sosem”. D. Działalność klubów 4H 1. Koordynowano działania w 24 klubach 4H woj. opolskiego. 2. Dnia 9 maja 2010r. zorganizowano wojewódzki Zlot Klubów 4H, w którym wzięło udział 8 klubów 4H z woj. opolskiego. Podczas zlotu przeprowadzono 3 konkursy: „Poznajemy Europę – odnawialne źródła energii innowacyjnym kierunkiem w Unii Europejskiej”. Laureatami zostali: I miejsce – klub „Ekoludki” działający przy Gimnazjum w Łosiowie, II miejsce – klub działający przy PSP w Łubnianach, III miejsce – klub „Europek” działający przy ZSP w Kałkowie, wyróŜnienie – klub „Maciejowiczanki” działający przy ZSP w Maciejowicach. „Prezentacja w dowolny sposób wybranego przez klub Kraju Unii Europejskiej”. Laureatami zostali: I miejsce – klub działający przy PSP w Łubnianach II miejsce – klub „Ekoludki” działający przy Gimnazjum w Łosiowie III miejsce – klub „Promyczek” działający przy TPK w KrzyŜowicach wyróŜnienia otrzymali: klub „Europek” – ZSP Kałków, klub „Maciejowiczanki” – ZSP Maciejowice oraz klub „Czterolistna Koniczyna” – Gimnazjum Kościerzyce. „Konkurs wiedzy o Parlamencie Europejskim” skierowany do indywidualnych uczestników reprezentujących poszczególne kluby 4H województwa opolskiego. Laureatami zostali: Mateusz Maciuszek oraz Kamil Kowalczyk. 3. W dniach od 18 do 24.07.2010 r. przyjęto 6 liderów Ruchu 4H z Uniwersytetu Purdue w Stanach Zjednoczonych (Indiana) w OODR w Łosiowie. Uczestnicy poznali działalność Ośrodka, uczestniczyli w Europejskich Dniach Otwartych Drzwi w 41 Łosiowie, zwiedzili gospodarstwa ekologiczne prowadzące agroturystykę, jak równieŜ miasta: Wrocław, Opole, Brzeg. Wizyta była początkiem przyszłej realizacji wymiany liderów oraz dzieci i młodzieŜy z klubów 4H woj. opolskiego ze Stanem Indiana. 4. Wytypowano uczestników na wymianę dzieci z klubów 4H do USA stan Pensylwania. 5. Przeprowadzono konkurs organizowany przez Fundację i Biuro Rolne Ambasady Amerykańskiej „Nasza przyszłość z 4H”. W konkursie tym woj. opolskie reprezentowały dwa kluby 4H. Klub „Eurogimnazjalista” z Kietrza zajął II miejsce w kategorii 11-16 lat. 6. Udział w spotkaniu na temat przyszłości Ruchu 4H w Polsce, organizowanego przez Ambasadę Amerykańską. 7. Przeprowadzenie szkolenia dla liderów klubów 4H województwa opolskiego nt.: „Przyrodnicze ścieŜki dydaktyczne klubów 4H szansą na ochronę środowiska naturalnego”. 8. Zorganizowano i przeprowadzono konkurs „Nasze strachy na wróble – Polityk krajowy lub lokalny” podczas Europejskich Targów Chłopskich”. W konkursie wzięło udział 12 Klubów 4H. Laureatami zostali: I miejsce – Klub „Łosiowiacy” działający przy PSP w Łosiowie, II miejsce – Klub „Stokrotki” działający przy ZSP w Nowej Cerekwi, III miejsce – Klub „Eurogimnazjalista” działający przy Gimnazjum w Kietrzu. WyróŜnienia: Klub „Europek” działający przy ZSP Kałków, Klub „Maciejowiczanki” działający przy ZSP w Maciejowicach. 9. Zorganizowano wyjazd dzieci i młodzieŜy z 5 Klubów 4H z woj. opolskiego na XI Krajowy Zlot Klubów 4H w Szepietowie, podczas którego odbyło się podsumowanie konkursu „Asy biznesu – wykorzystanie zasobów i potencjału gminy do rozwoju przedsiębiorczości dzieci i młodzieŜy wiejskiej”. W kategorii „Nasze produkty są najlepsze” III miejsce zdobył Klub 4H „Czterolistna koniczyna” działający przy Gimnazjum w Kościerzycach oraz wyróŜnienie dla Klubu „Europek” działającego przy PSP w Kałkowie. 10. Zorganizowano „Spotkanie Mikołajkowe”, podczas którego przeprowadzono konkurs na „Wykonanie Maski Karnawałowej”. W spotkaniu wzięło udział 17 klubów 4H. Laureatami konkursu zostali: I miejsce – klub Eurogimnazjalista – Gimnazjum Kietrz, 42 II miejsce – klub Gimnazjum Ligota KsiąŜęca, III miejsce – klub „Arkada” Stara Kuźnia, WyróŜnienia – klub ZSP Ligota KsiąŜęca, klub „Łosiowiacy” PSP Łosiów. E. Niekonwencjonalne źródła energii 1. Realizowano zadania zespołu techniczno – inwestycyjnego powołanego w ramach powstania koncepcji Regionalnego Centrum Ekoenergetycznego w Łosiowie – przygotowano informację techniczno-uŜytkową o obiektach OODR w Łosiowie objętych programem termomodernizacji. 2. Udział w konferencji „Wykorzystanie biomasy rolniczej do celów energetycznych. Biogazownie rolnicze – szansą na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego gospodarstwa rolnego oraz dywersyfikację źródeł przychodów”. 3. Udział w szkoleniu „Odnawialne źródła energii dla domu i biznesu” w Centrum Doradztwa Rolniczego Brwinowie. 4. BieŜące doradztwo dotyczące lokalizacji i opłacalności realizacji instalacji OZE. 5. Udział w warsztatach „Produkcja biogazu z rolniczych odpadów na terenach europejskich gospodarstw wiejskich”. 6. Zorganizowano wystawę planszową wraz z eksponatami technologii ekoenergetycznych na terenie OODR w Łosiowie pn. „Odnawialne Źródła Energii dla domu i biznesu” wspólnie z Urzędem Marszałkowskim Województwa Opolskiego i Opolskim Centrum Rozwoju Gospodarki. Zwiedzający wystawę mogli zapoznać się z praktycznym wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii jako sposobu na: ochronę środowiska, ograniczenie kosztów utrzymania gospodarstw domowych i przedsiębiorstw oraz źródło dochodów, sposób na biznes jak równieŜ uzyskać informacje nt. zastępowania konwencjonalnych źródeł energii innowacyjnymi sposobami prezentowanymi podczas wystawy i zalecanymi przez politykę energetyczną Polski. 7. Realizowano projekt „Odnawialne źródła energii dla domu i biznesu”, współfinansowany ze środków NFOŚiGW, realizowany przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa w partnerstwie z Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie i Opolskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Łosiowie. Uczestnikami projektu byli mieszkańcy obszarów wiejskich, przedstawiciele władz lokalnych i inwestorów zainteresowanych obszarami wiejskimi i tematyką 43 odnawialnych źródeł energii na wsi. Celem projektu było kompleksowe i efektywne edukowanie i informowanie z zakresu odnawialnych źródeł energii oraz wpływu ich zastosowania w gospodarstwie domowym na środowisko i obszary wiejskie. W ramach projektu Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie po przeprowadzeniu szkoleń dla doradców, utworzył w kaŜdym powiecie w Terenowych Zespołach Doradztwa 11 Powiatowych Punktów Konsultacyjnych d.s. OZE, w których zainteresowani mogą otrzymać informacje i doradztwo z zakresu odnawialnych źródeł energii. Zorganizowano konferencję i wystawę „Odnawialne Źródła Energii dla domu i biznesu” są elementem „Regionalnego Centrum Ekoenergetyki”, jakie powstało przy Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Łosiowie. Głównym celem RCE jest edukacja ekoenergetyczna społeczeństwa. Adresatami działań edukacyjnych RCE będą dzieci i młodzieŜ, środowiska samorządowe, urzędnicze, biznesowe i inne zainteresowane problematyką ekoenergetyki. Pośród działań edukacyjnych prowadzonych w RCE duŜą rolę pełnić będzie stała wystawa technologii ekoenergetycznych. 8. Nawiązano współpracę z firmami posiadającymi w swojej ofercie produkty lub świadczące usługi z zakresu odnawialnych źródeł energii. Zorganizowano spotkania informacyjno-biznesowych. F. Odnowa wsi i rozwój obszarów wiejskich 1. Współpracowano z Grupami Odnowy Wsi w zakresie realizacji zadań zgodnie z „Planem Odnowy Wsi” – pomoc w opracowaniu planów odnowy miejscowości i sprawozdań z działalności – gmina Grodków. 2. Zorganizowano wystawców z zagranicy (Niemcy) promujących sprzedaŜ bezpośrednią podczas Targów Ogrodniczych – Wiosna kwiatów oraz Dni Otwartych Drzwi w Łosiowie. 3. Prowadzono doradztwo na temat zagospodarowania pustostanów na obszarach wiejskich – propozycje wykorzystania, zmiany sposobu uŜytkowania. 4. Udział w Europejskich Targach Chłopskich w Breitenbach (Powiat Kusel/Niemcy) w dniach 18-19.09.2010r. 21 wystawców z województwa opolskiego promowało region poprzez: wystawę rzemiosła, sztuki ludowej, produktów pszczelarskich, dziczyzny i owoców z integrowanej produkcji. W ramach Restauracji Europejskiej promowano potrawy lokalne tj.: bigos, gołąbki, pierogi. 44 5. W dniach 25-26.09.2010r. zorganizowano Europejskie Targi Chłopskie, w których udział wzięło około 50 wystawców promujących potrawy lokalne, produkty ekologiczne, drzewka i krzewy ozdobne, owoce i warzywa, hodowlę królików i drobiu ozdobnego, wyroby pszczelarskie i spoŜywcze. W targach uczestniczyli takŜe wystawcy z zagranicy: Powiatu Kusel/Niemcy, Powiatu Horodenka/Ukraina, Gminy Ceska Ves/Republika Czeska promując swoje produkty lokalne. Podczas targów odbyły się konkursy: „Najbardziej oryginalna potrawa z kapusty” dla stowarzyszeń wiejskich, „Nasze strachy na wróble” dla klubów 4H woj. opolskiego, „Najpiękniejsze stoisko” dla wszystkich wystawców. Nagrody konkursowe ufundował Starosta Powiatu Brzeskiego. X Europejskie Targi Chłopskie były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Schematu III Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, na podstawie wniosku o dofinansowanie złoŜonego przez OODR. 6. Zorganizowano konkurs „Na najaktywniejszego lidera społeczności wiejskiej” – etap wojewódzki do konkursu krajowego „Kryształowej Koniczyny”. Do konkursu zgłoszono 4 osoby – wolontariuszy działających na rzecz rozwoju edukacji dzieci i młodzieŜy wiejskiej oraz integracji społeczności lokalnych: Anna Golec ze Spórka, Krystyna Linek z Dobieszowic, Urszula Olejnik z Dziergowic, Anna Muszczyńska z KrzyŜowic. Podsumowanie konkursu z ogłoszeniem wyników i wręczeniem nagród odbyło się podczas Spotkania Mikołajkowego dla dzieci i młodzieŜy z klubów 4H 14 grudnia 2010r. 7. Uczestnictwo w: podsumowaniu konkursu „piękna Wieś Opolska 2010” w Starych Siołkowicach, seminarium nt.: „Ochrona dziedzictwa kulturowego wsi – jej przejawy i uwarunkowania”, II Przeglądzie Amatorskich Zespołów Ludowych i Grup Obrzędowych „Na Ludową Nutę”, konferencji „Zapis zmian przyrodniczych i historycznych w krajobrazie Równiny Opolskiej (Nizina Śląska)”, szkoleniu „Stan wdraŜania działań samorządowych programowania oraz zmiany w PROW 2007 – 2013”, 45 w połowie okresu IV Dorocznym Seminarium dla doradców rolnych współpracujących z LGD pt. „Współpraca doradców rolnych z LGD w zakresie realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju w oparciu o doświadczenia wynikające z pierwszych naborów realizowanych przez LGD”, kursie internetowym „Nowe przepisy w rolnictwie ekologicznym i technologie produkcji”, szkoleniu „Administrowanie i zarządzanie stroną www LGD”, szkoleniu „Zarządzanie rozwojem obszaru z zastosowaniem narzędzi internetowych”, seminarium „Udział doradców rolnych w realizacji lokalnych strategii rozwoju”, seminarium internetowym „Udział ośrodków doradztwa rolniczego w KSOW”. IV. Dział Ekonomiki i Przedsiębiorczości Prace Działu Ekonomiki i Przedsiębiorczości skupiały się głównie na sprawach związanych z pozyskaniem środków finansowych z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, analizą ekonomiczną gospodarstw wdroŜeniowych, oraz z restrukturyzacją i modernizacją rolnictwa i jego otoczenia. Lp. TEMATYKA Plan Wykonanie I. Gospodarstwa współpracujące: 1. Gospodarstwa wdroŜeniowe 43 43 2. Grupy tematyczne 13 13 43 41 II. 1. Tematyka prowadzonych prac: Analiza dochodu rolniczego za 2009 rok 2. Analiza kosztów produkcji podstawowych 120 ziemiopłodów i kierunków produkcji zwierzęcej Roślinne 159 Zwierzęce 63 (zwierzęcej za 2009 r.) 3. Analiza produkcyjności ziemi za 2009 r. 46 43 41 III. Doradztwo ekonomiczno-organizacyjne: 1. Kalkulacje kosztów produkcji roślinnej 12 12 Doradztwo technologiczne i ekonomiczne przy BieŜąco wg. BieŜąco pomocy komputera zapotrzeb. wg.zapotrzeb. Doradztwo przy projektowaniu gospodarstw Wg. zapotrze- Wg.zapotrze- rolnych bowania bowania Doradztwo marketingowe Załącznik do i zwierzęcej 2. 3. 4. IV. Zadania zlecone z IERiGś PIB 1. Zadania zlecone z IERiGś w Warszawie – „Kuriera” 12 szt. 12 wydań 498 gosp. 498 gosp. 445 gosp. 445 gosp. rachunkowość „POLSKI FADN” – dostarczenie danych rachunkowych za 2009 rok 2. Zadania zlecone z IERiGś w Warszawie – rachunkowość „POLSKI FADN” – zbieranie danych rachunkowych w 2010 roku. 1. Celem skorzystania z funduszy UE sporządzono: wnioski o płatności obszarowe – 3.718 wnioski o dopłaty do materiału siewnego – 147 wnioski o płatność na modernizację gospodarstw z naboru 2009 r. – 9 wnioski na renty strukturalne – 71 wnioski na wsparcie młodych rolników – 78 wnioski na róŜnicowanie w kierunku działalności nierolniczej – 14 wnioski na tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw – 1 ocena gospodarstw pod względem zasady wzajemnej zgodności i bezpieczeństwa pracy – 354 dodatkowe usługi w ramach zasady wzajemnej zgodności – 1 zalesianie gruntów rolnych – 1 wnioski i plany na pomoc dla rolników dotkniętych klęską losową – 41 47 2. Nadzorowano prowadzenie przez specjalistów terenowych 43 gospodarstw wdroŜeniowych i 13 grup tematycznych producentów. Prace doradcze prowadzone były zgodnie z „Kodeksem Dobrej Praktyki” i nastawione na produkcję zrównowaŜoną. 3. Opracowano informację rynkową o cenach skupu i zaopatrzenia w środki do produkcji rolnej na terenie woj. opolskiego w formie wkładki do Kuriera Rolniczego. 4. Uczestniczyliśmy w ogólnokrajowym systemie informacji rynkowej przy pomocy Internetu o kształtowaniu się cen rynkowych podstawowych produktów rolnych. 5. Ściśle współpracowano z Instytutem Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki śywieniowej w Warszawie z zakresu ekonomiki rolnictwa, kształtowania się cen rynkowych (zaliczeniowych). 6. Realizowano program UE współpracując z Krajową Rolniczą Informacją Rynkową przy MRiRW Departamentem Informacji oraz redakcją rolną TVP przesyłając tygodniowe meldunki o cenach na targowiskach głównych ziemiopłodów, a takŜe ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie opracowując ankiety badające koniunkturę w rolnictwie. 7. Prowadzono kwartalną informację rynkową o kształtowaniu się cen skupu w poszczególnych rejonach głównych produktów rolnych i cen materiału siewnego oraz inwentarza Ŝywego do dalszego chowu. 8. Obliczono koszty jednostkowe produkcji zwierzęcej (mleka, Ŝywca wołowego i wieprzowego) w gospodarstwach wdroŜeniowych za 2009r. Obliczanie kosztów produkcji kierunku wiodącego produkcji zwierzęcej Koszty produkcji zwierzęcej przedstawia poniŜsze zestawienie: Liczba obliczeń Jednostka miary Średni koszt prod. w zł. Średnia cena zbytu w zł RóŜnica na 1 kg / l w zł Mleko 12 litry 0,61 0,95 +0,34 śywiec 12 kg 3,55 4,68 +1,14 śywiec 21 kg 3,68 4,53 + 0,85 Produkcja 48 Analiza rolniczej produkcji towarowej gospodarstw wdroŜeniowych oraz efektywność nawoŜenia mineralnego. Wyniki analizy rolniczej produkcji towarowej w gospodarstwach a takŜe efektywność stosowania w nich nawoŜenia mineralnego ilustruje poniŜsze zestawienie: Powierzchnia gospodarstwa ha przelicz. Produkcja towarowa netto w j.zb. na 1 ha przel.UR 59,38 54,56 64,65 ZuŜycie NPK na 1 jedn. zb. prod. towarowej netto 2,88 9 49,63 46,22 63,96 4,31 15 82,26 96,43 56,49 4,24 Liczba gospod. Powierzchnia gospodarstwa ha fizyczne Trzoda chlewna 17 Bydło Wielokierunkowe i roślinne Kierunek produkcji NajwyŜszą produkcję towarową netto w jednostkach zboŜowych na 1 ha przeliczeniowy uŜytków rolnych uzyskali : W produkcji trzody chlewnej: Lp. Nazwisko Imię Arnold Wieś 1 Prochota 2 Morawietz Krystian śuŜela 3 Koj Gmina Chocianowice Paweł Jedn./ha przel. Lasowice 148,78 Krapkowice 93,62 Ligota Turawska Turawa 89,84 W produkcji bydła: Lp. Nazwisko Imię Wieś Gmina Jedn./ha przel. 1 Hreczyński Jan Gierałcice Wołczyn 86,19 2 Jenda Jan Bliszczyce Branice 74,78 3 GiŜycki Franciszek KrzyŜkowice Lubrza 73,37 W produkcji wielokierunkowej: Lp. Nazwisko Imię Eugeniusz Wieś 1 Stryj 2 Sulima Urszula Wojciechów Wilków 68,90 3 Lutecki 65,50 Jarosław Domaradz Gmina Jedn./ha przel. Pokój Domaszkowice Nysa 49 91,94 Analiza dochodu rolniczego: Analizę wpływów i wydatków finansowych oraz dochodu rolniczego w poszczególnych grupach gospodarstw przeprowadzono w zaleŜności od kierunku produkcji, a końcowym wynikiem jest dochód rolniczy. Wyniki przedstawia poniŜsze zestawienie: Kierunek produkcji Liczba obliczeń Powierzchnia Powierzchnia Dochód rolniczy ha fizycz. ha przelicz. na 1 ha UR 59,38 54,56 2.197 Trzoda chlewna 17 Bydło 9 49,63 46,22 3.290 Wielokierunkowe 15 82,26 96,43 2.193 9. Prowadzono comiesięczną kalkulację kosztów produkcji podstawowych roślin uprawnych i głównych kierunków produkcji zwierzęcej. W 2010r. przeprowadzono 12 takich symulacji kosztów. Kalkulacje dotyczyły: pszenicy ozimej, Ŝyta ozimego, jęczmienia jarego kukurydzy na ziarno, rzepaku ozimego, grochu na nasiona, ziemniaków, buraków cukrowych oraz z produkcji zwierzęcej mleka przy 4 poziomach mleczności, Ŝywca wołowego przy 3 typach Ŝywienia, koszty utrzymania maciory przy 3 wariantach Ŝywienia, tucznika w 4 wariantach Ŝywienia, warchlaka w 3 sposobach chowu i Ŝywienia. Comiesięcznie obliczano wartość nawozów organicznych i koszt 1 kg NPK w nawozach mineralnych. Ponadto przeprowadzono kalkulacje kosztów produkcji 93 działalności produkcyjnych. Kalkulacje prowadzone są co kwartał. Przeprowadzono 372 kalkulacje. 10. W 445 gospodarstwach rolnych prowadzono ksiąŜki rachunkowości rolnej „Polski FADN”. 11. Przeprowadzono szkolenia, seminaria i kursy dla rolników i doradców na temat: sporządzania wniosków o płatności obszarowe, 3 szkolenia z ekonomiki rolnictwa, kalkulacji kosztów, przedsiębiorczości, funkcjonowania PROW 2007-2013, wykorzystania funduszy Unii Europejskiej na terenach wiejskich, prowadzenia ksiąŜek rachunkowości rolnej organizowany przez IERiGś-PIB, sporządzania wniosków i planów na „Rozwój mikroprzedsiębiorstw”, organizacji grup producenckich, „Finanse i inwestycje w gospodarstwie rolnym”, 50 „Rachunek ekonomiczny na podstawie wyników FADN w zarządzaniu gospodarstwem rolnym”, „Co jest większą sztuką produkcja czy jej sprzedaŜ – globalizacja a rynki lokalne”. 12. W październiku 2010 roku przeprowadzono podsumowanie konkursu o miano najlepszego rolnika i firmy przetwórstwa rolno-spoŜywczego i obsługi rolnictwa pod nazwą „AgroLiga 2010”. W konkursie uczestniczyło 11 gospodarstw indywidualnych i 5 firm przetwórstwa rolno-spoŜywczego i obsługi rolnictwa. Zwycięzcami konkursu zostali: W kategorii rolników: I miejsce i tytuł Mistrza „AGROLIGI 2010” – Teresa i Andrzej Kubik z Suchej, II miejsce – Karolina i Norbert Latta z Rostkowic, III miejsce – 3 równorzędne: Edyta i Dariusz Gajewscy ze Starowic Dolnych, Witold Gruszkiewicz z Wieloręki, Teresa i Rajmund Bulik z Przewozu. wyróŜnienia otrzymali: Jolanta i Jan Gach ze Zdzieszowic, Beata i Robert Bursy z Kujakowic Dolnych, Szczepan Sacharczuk z Klisia, Regina i Łukasz Majowscy z Koloni Biskupskiej, Daniel Pieniacha z Rzędziwojowice, Gabriela i Karol Goliasz z Piechocic. W kategorii Firm: I miejsce i tytuł Mistrza „AGROLIGI 2010” – „FLORA” Praszka Sp. z o.o., II miejsce – Przedsiębiorstwo Paszowe Alfons Suchy z Leśnika, III miejsce – 3 równorzędne: Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” ze Strzelec Opolskich, Ubój Zwierząt i SprzedaŜ Półtusz Eleonora i Joachim Majnusz z Bytkowa, „FARMER” Myśliwy i Falkowski Spółka Jawna z Głubczyc. 51 V. Dział Wiejskiego Gospodarstwa Domowego i Agroturystyki Zadania z gospodarstwa wiejskiego i agroturystyki ukierunkowane były na sprawach nurtujących kobiety wiejskie, a zwłaszcza na roli kobiet w rodzinie i środowisku wiejskim. Specjalistki OODR w Łosiowie współpracowały z 1200 kobietami zrzeszonymi w 60 Kołach Gospodyń Wiejskich, Związku Kobiet Śląskich Wiejskich oraz organizacjami samorządowymi. Prowadzono takŜe serwis internetowy „Opolska Wieś„ (www.opolskawies.pl). Realizowane zadania dotyczyły: 1. Promocji zdrowia i zdrowego stylu Ŝycia. 2. Alternatywnych źródeł dochodu w gospodarstwach wiejskich. 3. Kultywowania dziedzictwa narodowego i kultury regionalnej. 4. Organizacji wypoczynku dzieci wiejskich. 5. Estetyki zagród wiejskich. Promocja zdrowia i zdrowego stylu Ŝycia 1. Zrealizowano 26 pokazów, w których przeszkolono 855 osób. Tematyka pokazów dotyczyła: racjonalnego Ŝywienia rodziny – 13 pokazów dla 572 osób, zdrowego stylu Ŝycia – 13 pokazów dla 273 osób. 2. Przeprowadzono 15 szkoleń środowiskowych, w których uczestniczyło 359 kobiet. 3. W grupie tematycznej z zakresu promocji zdrowia i zdrowego stylu Ŝycia prowadzono prace doradczo – szkoleniowe. Alternatywne źródła dochodu w gospodarstwach wiejskich 1. Zrealizowano 1 kurs z agroturystyki dla 22 osób. 2. Przeprowadzono demonstracje na temat „Alternatywne Źródła dochodu w gospodarstwach wiejskich – agroturystyka” dla 17 osób. 3. W 3 grupach tematycznych z agroturystyki prowadzono prace doradczo – szkoleniowe. 4. Przeprowadzono seminarium na temat „Podatki w agroturystyce” finansowane ze środków KSOW, w którym uczestniczyło 50 osób. 52 5. Zorganizowano wyjazd seminaryjny – agroturystyczny dla 50 osób w woj. dolnośląskie. 6. Zorganizowano i przeprowadzono konkurs Zielone Lato 2010 współfinansowany ze środków KSOW. Laureatami zostali: W kategorii najlepsze typowe gospodarstwo rolne, w którym dodatkowym źródłem dochodu są usługi turystyczne: I miejsce Gospodarstwo Agroturystyczne ''Agrorelaks'', Renata i Konrad Dendera z Brynicy Gospodarstwo Agroturystyczne ''Buffalo Ranch'', Janusz Wrzosek z Dąbrówki Dolnej Gospodarstwo Agroturystyczne ''Na granicy'', Krystyna i Janusz Wnuk z Czarnocina II miejsce Gospodarstwo Agroturystyczne w Dębowcu, ElŜbieta Bodnar- Cieluch Gospodarstwo Agroturystyczne w Boguszycach, Maria i Alfred Olsok Gospodarstwo Agroturystyczne '' Dworek sarmata'', Werner Klimek z Krasiejowa Gospodarstwo Agroturystyczne '' Rancho Tamiza'', Kornelia Pryszcz z Kolejki III miejsce Gospodarstwo Agroturystyczne '' Chata Myśliwska'', Walter Pańczyk z Krasiejowa Gospodarstwo Agroturystyczne '' Pod Biskupią Kopą'', Violetta i Andrzej Herbeć z Jarnołtówka Gospodarstwo Agroturystyczne '' Opolska Zagroda'', Barbara i Gerard Borończyk z Gwoździc WyróŜnienie – Liliana Wielgosz ze Starego Paczkowa. W kategorii najlepszy ośrodek, zajazd, pensjonat i restauracja świadczący usługi turystyczne: I miejsce „Zajazd Tibo”, Dorota Pendziałek z Długomiłowic Centrum Rekreacyjne '' Zielona Zatoka'', Roman Jurkowski z Łącznika II miejsce „Dworek pod lasem”, Franciszek Polok z Dobrzenia Wielkiego Restauracja i motel '' Złota Kaczka'', Ewa i Franciszek Wączek z Mirowszczyzny III miejsce „Karczma Wiejska”, Ryszard Bezpalko ze Straduni WyróŜnienie 53 „Łowisko”, Ryszard Sabina z Zubrzyc „U Lidii Schrol”, Lidia Schroll z Krasiejowa. Kultywowanie dziedzictwa narodowego i kultury regionalnej 1. Zorganizowano „Biesiadę Wielkanocną” w OODR w Łosiowie, podczas której przeprowadzono konkurs na ozdobę wielkanocną – uczestniczyło 14 KGW – 135 osób. W rejonach przygotowano biesiady z tradycyjnym stołem Wielkanocnym, w których uczestniczyło 391 osób. W rejonie Strzelce Opolskie zorganizowano biesiadę staropolską Babski Comber dla 30 uczestników. 2. Przeprowadzono 9 szkoleń dotyczących produktu tradycyjnego dla 178 osób. 3. Zorganizowano seminarium (sfinansowane ze środków KSOW) nt. Produktu Tradycyjnego, w którym uczestniczyło 100 osób. 4. Przeprowadzono pokazy florystyczne oraz z dekoracji potraw dla 179 osób. 5. Na rocznych podsumowaniach działalności doradczej atrakcją były pokazy regionalnych potraw przygotowane przez kobiety wiejskie ze specjalistkami gospodarstwa wiejskiego, a takŜe pokazy rękodzieła artystycznego i ludowego. 6. Udział i promocja produktu tradycyjnego podczas obchodów 600-lecia Kongregacji Przemysłowo Handlowej w Krakowie w dn. 5.03.2010r. 7. Przeprowadzono konkurs „Kulinarne Dziedzictwo Opolszczyzny” podczas Targów Ogrodniczych – Wiosna Kwiatów w dn. 9.05.2010r. Laureatami zostali: w kategorii produkty pochodzenia zwierzęcego: I miejsce – Halina Bernacka za Pieczony pasztet II miejsce – Lidia Fronia za Udo świni III miesce – Adam i Grzegorz Ptak za Boczek faszerowany wyróŜnienie – Teresa Kern za Lejberwurst z Antoszki. w kategorii produkty pochodzenia roślinnego: I miejsce – Zofia Rybicka za Kaszę z tartymi ziemniakami II miejsce – Karolina Joniak za Miody z pasieki wędrownej III miejsce – Napus Oil za Olej głubczycki rzepakowy wyróŜnienie – Janina Siwuchin za Miód z mniszka lekarskiego w kategorii napoje regionalne: I miejsce – Krzysztof Jakubiszyn za Nalewki owocowe 54 II miejsce – Witold Hreczaniuk za Nalewki III miejsce – Urszula Surzykiewicz za Wino owocowe w kategorii inne produkty regionalne łączące produkty roślinne ze zwierzęcymi: I miejsce – KGW Karłowice za Bigos Karłowiceki II miejsce – Genowefa Kozdrowicka za DzierŜysławskie pierogi „dobre” z sosem kresowym, III miejsce – Teresa Kern za Tort świąteczny wyróŜnienie – Magdalenia Joniak za Orzechowiec. 8. Przeprowadzono konkurs „Nasze Korzenie”, w którym uczestniczyło 104 osoby. Laureatami konkursu zostali: I miejsce – Świetlica Wiejska z Saren Małych II miejsce – Świetlica Wiejska z Jasiony III miejsce – Publiczna Szkoła Podstawowa z Łosiowa WyróŜnienie – Publiczna Szkoła Podstawowa z Osowca. 9. Zrealizowano „Konkurs potrawy kresowej”. Laureatami zostali: I miejsce – Janina Dziembowska za Cebulak II miejsce – Irena Rutkowska za Pierogi ruskie III miejsce – Janina Siwuchin za Pierogi z czosnkiem. 10. Podczas Dni Otwartych Drzwi w dn. 20.06.2010r. przeprowadzono „Konkurs Piosenki Kresowej”, w którym uczestniczyło 269 osób. Laureatami zostali: I miejsce – Schola Kałków II miejsce – Margaretki z Taborowa III miejsce – Raptus z Mąkoszyc wyróŜnienie – Viva la Musica ze Strzelec Opolskich. 11. Dnia 15.08.2010r. w Bierkowicach odbył się konkurs „Kulinarne Dziedzistwo Smaki Regionów”. Laureatami zostali: w kategorii produkt pochodzenia zwierzęcego: I miejsce – Adam i Grzegorz Ptak za Cwaniak karłowicki (salceson), II miejsce – Dorota Majder za Szynkę wędzoną kitka, III miejsce – Teresa i Norbert Kern za Lejberwurszt z Antoszki, w kategorii produkt pochodzenia roślinnego: I miejsce – Alojzy Ketzler za Chleb domowy, II miejsce – Lidia Fronia za Sałatkę z buraczków, 55 III miejsce – Maria śmija-Glombik za Makówki wigilijne, w kategorii napoje regionalne: I miejsce – Urszula Surzykiewicz za Wino winogronowe, II miejsce – Witold Hreczaniuk za Kuraminium-kuramin, wyróŜnienie – Teresa Ciesiołkiewicz za Sok z płatków z róŜy, w kategorii inne produkty regionalne: I miejsce – Janina Simlat za Sernik Świętokrzyski, II miejsce – Ilona Gorek-Borkowska za Pierogi z kapustą, w kategorii gastronomii: I miejsce – Koło Gospodyń Wiejskich z DzierŜysławia za Biały barszcz babuni i pierogi dobre z sosem kresowym, II miejsce – Restauracja „Złoty BaŜant” z Izbicka za Krem z grzybów leśnych na bulionie z dziczyzny i pieczeń z dzika podaną z kluskami, kapustami na ciepło i surówkami, III miejsce – Gospodarstwo Agroturystyczne „Garden cafe” Alojzy Ketzler z Ciska za Rosół z kury i polędwicę w wołowinie „Świeczka w łowięzim” WyróŜnienia: o Gospodarstwo Agroturystyczne „Zacisze Antoszka” Teresa i Norbert Kern za Rosół z nudlami i roladę wieprzowa, kluski śląskie i kapustę czerwoną, o Janina Hołówka za Barszcz czerwony zabielany z pasztecikami i roladę z kaczki, o Gospodarstwo Agroturystyczne „Ranczo w dolinie Odry” Krystyna i Franciszek Henzel za „ścierkę” z sosem warzywno-mięsnym. Podczas konkursu ogłoszono takŜe nominacje do nagrody „Perła” która wręczana jest podczas poznańskich targów Ŝywności: w kategorii produkt: Naturalny olej rzepakowy tłoczony na zimno - Napus-Oil s.c., Ser domowy smaŜony z kminkiem - Fan-Agri s.c., Naczynka – Janina Hołówka. w kategorii gastronomii: 56 Biały barszcz babuni i pierogi dobre z sosem kresowym – Koło Gospodyń Wiejskich w DzierŜysławiu. 12. Zorganizowano Biesiadę BoŜonarodzeniową, podczas której został rozstrzygnięty konkurs na Szopkę BoŜonarodzeniową. Do konkursu zgłoszono 12 prac, laureatami zostali: I miejsce – KGW Miechowa II miejsce – KGW DzierŜysław III miejsce – Sołectwo Sarny Małe. 13. Zorganizowano Kiermasz BoŜonarodzeniowy w Urzędzie Wojewódzkim w Opolu, w którym udział wzięło 10 osób. 14. W 3 grupach tematycznych Tradycyjny Produkt Lokalny prowadzono prace doradczo – szkoleniowe. Organizacja wypoczynku dzieci wiejskich 1. W dniu 03.02.2010r. w Łosiowie zorganizowano spotkanie z partnerami projektu „Piknik na Florydzie”. W dniach 20-22.07.2010r. odbył się Piknik na Florydzie, w którym wzięło udział 2559 dzieci i młodzieŜy z obszarów wiejskich województwa. W ramach pikniku odbyło się szkolenie proobronne dla dzieci i młodzieŜy oraz podsumowanie akcji lato. 2. W rejonie Kluczbork zorganizowano zimowisko dla 21 dzieci. 3. W dniach 11-13.06.2010r. przeprowadzono kurs wychowawców kolonijnych, w którym uczestniczyło 16 osób. 4. W dniach 20.06.-2.08.2010r. odbyły się półkolonie w 31 świetlicach, w których uczestniczyło 750 osób. Estetyka zagród wiejskich 1. Specjalistki gospodarstwa wiejskiego udzielały doradztwa w zakresie urządzania i estetyki zagród wiejskich w 5 grupach tematycznych. 2. Przeprowadzono demonstracje na temat „Organizacji przydomowych”, w których uczestniczyło 38 osób. 3. Zrealizowano pokaz florystyczny dla 10 osób. 57 i urządzania terenów VI. Dział Metodyki Doradztwa, Szkoleń i Wydawnictw A. Pozaszkolna oświata rolnicza Działalność oświatowa na obszarach wiejskich skupiła się na organizacji i prowadzeniu szkoleń dla rolników, kobiet i młodzieŜy wiejskiej oraz na doskonaleniu zawodowym kadry doradczej Ośrodka i instytucji pracujących na rzecz obsługi rolnictwa. Plan Lp. Nazwa jednostki szkolącej Wykonanie kursów/ szkoleń/ seminariów uczestników kursów/ szkoleń/ seminariów uczestników I. Seminaria dla słuŜby doradczej 18 1605 12 1639 1. Seminaria wyjazdowe krajowe 2 55 - - 2. Seminaria wyjazdowe zagraniczne 2 30 - - 3. Seminaria wojewódzkie 14 1520 12 1639 II. Szkolenia specjalistyczne 110 2750 231 8735 1. Szkolenia dotyczące Unii Europejskiej 122 3993 2. Szkolenia inne 109 4742 III. Szkolenia kursowe 3 44 - - - - 1. 2. Agroturyzm jako alternatywne źródło dochodu Zasady prowadzenia ksiąŜki rachunkowości rolnej 3. Kurs ekologiczny - - 4. Kurs Kwalifikowanego Rolnika 3 44 IV. Seminaria wyjazdowe dla słuŜby doradczej i rolników indywidualnych 1. V. Wyjazd na DOD, Polagrę, Targi Ogrodnicze i inne (Dni Kukurydzy, Dni Buraka) Inne formy szkolenia i doskonalenia zawodowego 1. 55 1650 139 1692 55 1650 139 1692 101 900 122 964 2 50 3 83 2. BHP dla kadry podstawowej, dla pracowników inŜynieryjno-technicznych i administracyjno-biurowych, dla osób kierujących pracownikami Samokształcenie kierowane 66 420 66 420 3. Z zakresu unasieniania trzody chlewnej - - - - 58 4. Szkolenia praktyczne 33 430 53 461 57 1372 68 1842 VI. Kursy związane z uzyskaniem uprawnień zawodowych w róŜnych dziedzinach 1. Kandydaci na kierowców 1 12 1 6 2. Operatorzy kombajnów zboŜowych 4 80 6 121 3. Z zakresu obrotu i konfekcjonowania śr. 2 30 5 101 50 1250 56 1614 13 155 13 149 ochr. rośl. 4. Z zakresu stosowania środków ochrony roślin przy uŜyciu opryskiwaczy VII Szkolenie i doskonalenie młodzieŜy wiejskiej 1. Edycje rejonowe 11 100 11 104 2. Edycja wojewódzka 1 30 1 39 3. Olimpiada BHP – finał woj. 1 25 - - 4. Wojewódzki Konkurs Młodych Producentów Rolnych nt. „PROW 20072013 – przygotowanie młodych rolników Opolszczyzny do korzystania z działań Programu” Ogółem: 1 6 588 15065 354 8432 1. Przeprowadzono konferencje i seminaria: „Hodowla i zdrowotność pszczół” – uczestniczyło 106 osób, „EURO – RZEPAK 2010” – uczestniczyło 130 osób, Dzień Buraka – uczestniczyło 120 osób, Dzień Kukurydzy – uczestniczyło 400 osób, SUPERMLEKO 2010 – Opolskie smaki – tradycja i jakość – uczestniczyło 150 osób, Podsumowanie konkursu AGROLIGA 2010 – uczestniczyło 102 osoby, „OZE dla domu i biznesu” – uczestniczyło 141 osób, „Czynniki powodujące uszkodzenia truskawek” – uczestniczyło 75 osób, Podsumowanie konkursu „Gospodarstwo rolne przyjazne środowisku” – uczestniczyło 101 osób, „Rachunek ekonomiczny na podstawie wyników FADN” – uczestniczyło 120 osób, 59 „Biomasa pochodzenia rolniczego – uprawa i wykorzystanie” – uczestniczyło 101 osób, „Ochrona środowiska i ekologia w gospodarstwie rolnym oraz jego otoczeniu, a jakość Ŝycia na obszarach wiejskich. Praktyczne doświadczenia” – uczestniczyło 93 osoby. 2. Zrealizowano 231 szkoleń specjalistycznych, w których przeszkolono 8735 osób, w tym dotyczących zagadnień Unii Europejskiej 122 szkolenia dla 3993 osób. 3. Zorganizowano i wykonano 68 kursów związanych z uzyskaniem uprawnień zawodowych dla 1842 słuchaczy, w tym: 1 dla kandydatów na kierowców – 6 uczestników, 6 dla operatorów kombajnów zboŜowych – 121 uczestników, 5 z zakresu obrotu i konfekcjonowania środków ochrony roślin – 101 uczestników, 56 z zakresu stosowania środków ochrony roślin sprzętem naziemnym – dla 1614 uczestników. 4. Zorganizowano 139 seminariów wyjazdowych dla słuŜby doradczej i rolników indywidualnych, w których uczestniczyło 1692 osób. 5. Z innych form szkolenia i doskonalenia zawodowego przeprowadzono 122 szkoleń, w tym: 3 BHP dla kadry podstawowej, dla pracowników inŜynieryjno-technicznych i administracyjno-biurowych, dla osób kierujących pracownikami – 83 uczestników, 66 samokształcenia kierowane dla pracowników Ośrodka, 53 szkoleń praktycznych dla 461 osób. 6. W ramach szkolenia i doskonalenia zawodowego młodzieŜy wiejskiej zorganizowano: „Olimpiadę Młodych Producentów Rolnych” w 11 powiatach i 1 wojewódzką w Łosiowie, w których łącznie wzięło udział 143 osób. Laureatami zostali: I miejsce – Roland Ludwig, II miejsce – Robert Drost, III miejsce – Piotr Kilisz. Wojewódzki Konkurs Młodych Producentów Rolnych na temat „PROW 20072013 – przygotowanie młodych rolników Opolszczyzny do korzystania z działań Programu”. Laureatami zostali: 60 I miejsce – Robert Plebankiewicz, II miejsce – Dawid Hasiak, III miejsce – Roland Ludwig. B. Działalność wydawnicza i informacyjna Na rok 2010 zaplanowano wydanie 12 broszur i ulotek oraz 12 numerów Kuriera Rolniczego. Wydano 13 pozycji broszur (w tym 7 zeszytów) i ulotek o łącznym nakładzie 4 845 egzemplarzy oraz 12 numerów miesięcznika Kurier Rolniczy o łącznym nakładzie 35 085 egzemplarzy. Drukowane były plakaty – 3 pozycje o łącznym nakładzie 710 egzemplarzy, zaproszenia, dyplomy i druki specjalne około 4 700 egzemplarzy (kartek A4), kalendarz OODR na 2011r. – nakład 300 szt., świadectwa ukończenia kursów, zaświadczenia oraz druki róŜne (w tym materiały dokumentacyjne, szkoleniowe) wg bieŜących potrzeb, których w 2010r. wykonano łącznie druk i ksero ponad 33 500 szt. (kartek A4). Biblioteka gromadzi, zabezpiecza i udostępnia swoje zbiory rolnikom, doradcom, młodzieŜy szkolnej oraz wszystkim zainteresowanym. Księgozbiór biblioteki liczy 5 330 woluminów. Biblioteka prenumeruje równieŜ większość dostępnych na rynku fachowych czasopism, które gromadzi i udostępnia zainteresowanym. W 2010r. zaprenumerowanych było 39 tytułów czasopism. Z czytelni bibliotecznej co miesiąc korzystało 14 osób. Do biblioteki zapisało się 2 osoby. KolportaŜ wydawnictw własnych prowadzony jest poprzez doradców terenowych oraz na spotkaniach z rolnikami. Zorganizowano wystawy planszowe oraz wydawnictw OODR prezentujących dorobek opolskiego rolnictwa na: podsumowaniach postępu rolniczego w TZD, na Polagrze Premiery w Poznaniu, Międzynarodowych Targach Ogrodniczych „Wiosna Kwiatów 2010, „Europejskich Dniach Otwartych Drzwi 2010”, targach dotyczących odnawialnych źródeł energii w Opolu, VII Regionalnej Wystawie Zwierząt Hodowlanych w Opolu-Bierkowicach, doŜynkach wojewódzkich w DzierŜysławiu, Dniu Buraka w Łosiowie, Dniu Kukurydzy w Janowie, X Międzynarodowych Targach Chłopskich w KrzyŜowicach, Dniach Chrzelic oraz innych okolicznościowych spotkaniach i szkoleniach w OODR. 61 W Ośrodku oraz w komnacie przy scenie z części plansz zorganizowana jest stała wystawa. Na bieŜąco prowadzony był serwis internetowy Ośrodka www.oodr.pl. OODR generuje przez Internet bardzo duŜą ilość informacji, w poszukiwaniu których do naszej strony zaglądano 205 000 razy. Na bieŜąco prowadzona jest równieŜ dokumentacja fotograficzna z róŜnego rodzaju imprez szkoleniowych i uroczystości organizowanych dla rolników w Ośrodku oraz w terenie. Plan i wykonanie wydawnictw za rok 2010 Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Tytuł Plan Biuletyny informacyjne z działalności i wykonania zadań przez TZD w 2009 r. (w 2010 roku wydano biuletyny dla 7 rejonów: Głubczyce, Brzeg, Nysa, Namysłów, Strzelce Op., Prudnik) w nakładzie od 30 do 80 egz., łącznie 365 egz. Katalog Wystawców Międzynarodowych Targów Ogrodniczych Katalog Wystawców Europejskich DOD Katalog X Europejskich Targów Chłopskich 6 1 1 1 1 Nakład egz. 545 250 200 Opracowanie wspólne: OODRUrząd Marszałkowski, wydawca: Urząd Marszałkowski w ramach KSOW (500 szt.) Opracowanie OODR, wydawca: Urząd Marszałkowski w ramach KSOW (500 szt.) 1 1 200 1 1 1000 1 1 1 1 - xx - xx 1-x - xx 2500 - 1 - - 62 7 zeszytów 1 1 Przewodnik po polu doświadczalnym OODR w Łosiowie Biuletyn Doświadczalnictwa Terenowego „Wyniki doświadczeń terenowych za 2009 r.” Biuletyn PDO „Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych za lata 2007-2009” Uprawa kukurydzy Uprawa buraków Rośliny energetyczne Hodowla i zdrowotność pszczół Katalog gospodarstw agroturystycznych i ekologicznych Katalog „Agroliga 2010” Wykonanie xx 1 150 14 Kurier Rolniczy 12 numerów + dodatek miesięcznik: 40str. Miesięcznik 36-48 stron, Średnio 2 923 (łącznie 35 080) Dodatek: 4-12 str., Dodatek:12 drukowano w str. okresie: I-IV, VI,IX,XII Pozycję wydano pod innym tytułem: „Biomasa pochodzenia rolniczego. Uprawa x- i wykorzystanie.” xx - Pozycji nie wydano, ze względu na brak środków finansowych na wydanie. VII. Podsumowanie rocznej działalności doradczej Od wielu lat w Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego organizowane są „Podsumowania działalności doradczej Terenowych Zespołów Doradztwa”. Podsumowania pracy doradczej za 2009r. odbywały się w kaŜdym powiecie od 26 stycznia do 5 marca 2010r. W uroczystych spotkaniach uczestniczyli producenci rolni, przedstawiciele władz samorządowych i agencji obsługujących rolnictwo, Izby Rolniczej, związków rolników, banków, przedstawiciele firm dostarczających środki do produkcji rolnej. O duŜej randze tych spotkań świadczy fakt, iŜ frekwencja była bardzo wysoka. We wszystkich podsumowaniach uczestniczyło łącznie 1355 osób, w tym 994 rolników. WaŜnym punktem było omówienie efektów pracy doradców, poprzez przedstawienie informacji z realizacji zadań w 2009r. Ponadto zaprezentowano program działalności Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie na 2010r. Jednym z priorytetowych zadań będzie pomoc producentom rolnym i mieszkańcom obszarów wiejskich w opracowywaniu planów, wniosków, analiz oraz innych dokumentów niezbędnych do pozyskiwania środków finansowych z Unii Europejskiej. Podczas podsumowań poruszono wiele tematów nurtujących producentów rolnych. Omawiane zagadnienia dotyczyły: sytuacji w rolnictwie na Opolszczyźnie, opłacalności produkcji rolnej, koniunktury na płody rolne i perspektywy dla gospodarstw rolnych, technologii uprawy zbóŜ, rzepaku, kukurydzy i innych, realizacji działań PROW 2007 – 2013, 63 zmian w wypełnianiu wniosków o przyznanie dopłat obszarowych i rolnośrodowiskowych, przestrzegania zasad wzajemnej zgodności w gospodarstwach rolnych, moŜliwości składania wniosków o przyznanie dopłat do materiału siewnego i sadzeniaków, obrotu lekami weterynaryjnymi, paszami i koncentratami paszowymi, zdrowotności zwierząt. Producenci rolni i przedstawiciele władz samorządowych oraz instytucji współpracujących pozytywnie ocenili pracę specjalistów OODR w Łosiowie. Dla najaktywniejszych i wyróŜniających się producentów rolnych wręczono dyplomy oraz nagrody rzeczowe. Uczestnicy spotkań mieli moŜliwość degustacji regionalnych potraw przygotowanych przez kobiety zrzeszone w Kołach Gospodyń Wiejskich i specjalistki działu wiejskiego gospodarstwa domowego. Wraz z pokazem Ŝywieniowym moŜna było takŜe podziwiać dekoracje stołów i potraw. Atrakcją były równieŜ występy zespołów ludowych oraz pokazy twórców ludowych. Organizowano takŜe konkursy m.in. „Konkurs tortów” oraz „Potrawy kół gospodyń wiejskich powiatu nyskiego”. Wzorem lat ubiegłych podsumowanie działalności doradczej TZD w Strzelcach Opolskich zostało zakończone zabawą taneczną. Podczas podsumowań eksponowano wydawnictwa Ośrodka, plansze, wykresy i zdjęcia z działalności wdroŜeniowo – upowszechnieniowej. Warto podkreślić, Ŝe spotkania i pokazy przeprowadzono dzięki pomocy sponsorów, za co składamy im serdeczne podziękowania. VIII. Targi Ogrodnicze – Wiosna Kwiatów JuŜ po raz XI w Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego odbyła się Wiosna Kwiatów, która doskonale wpisała się w kalendarz targowy województwa opolskiego. Ponad 170 firm z róŜnych rejonów naszego kraju i zagranicy oraz 25 tysięcy osób zwiedzających potwierdza doskonały klimat i potrzebę organizowania tego typu imprez. Wśród firm, które wystawiały swoje produkty, było duŜo nowości i ciekawych kompozycji kwiatowych. Oprócz kwiatów, drzew i krzewów ozdobnych moŜna było nabyć równieŜ wyroby z wikliny, miód i produkty pszczele, rękodzieło ludowe i ręcznie malowane obrazy oraz szkło. 64 Podczas trwania 2-dniowych targów moŜna było równieŜ zasmakować produktów regionalnych, które były przygotowywane przez Koła Gospodyń Wiejskich oraz Stowarzyszenia Opolszczyzny. RóŜnorodność potraw i wysublimowany smak, przyciągnęły tłumy ludzi do namiotu, w którym odbywał się konkurs „Kulinarne Dziedzictwo Opolszczyzny”. Ponadto odbyły się jeszcze 3 konkursy dla dzieci i młodzieŜy zrzeszonych w klubach 4H oraz konkurs na najładniejsze stoisko wystawowe. Całość Targów Ogrodniczych uzupełniona była o występy artystyczne. IX. Dni Otwartych Drzwi W dniach 19-20 czerwca 2010 roku na terenie Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie odbyły się Europejskie Dni Otwartych Drzwi, podczas których zorganizowano Środkowoeuropejski Dzień Rzepaku, finał konkursu wiedzy o PROW 20072013 dla Młodych Producentów Rolnych oraz VI Przegląd Piosenki Kresowej. Zainteresowani mogli takŜe zobaczyć: pole doświadczalne, wystawę maszyn i sprzętu rolniczego, prezentację firm zajmujących się produkcją energii odnawialnej oraz ochroną środowiska, wystawę Ŝywności ekologicznej połączoną ze sprzedaŜą bezpośrednią, folklor i sztukę ludową, kiermasz roślin ozdobnych, kwiatów i krzewów. X. Uspołecznianie doradztwa 1. W dniu 17.06.2010r. w Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Łosiowie odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady Społecznej Doradztwa Rolniczego. Tematyka obrad dotyczyła wyboru prezydium oraz przyjęcia regulaminu pracy Rady na 2010r., jak równieŜ sytuacji finansowej Ośrodka. Rada Społeczna Doradztwa Rolniczego jednogłośnie podjęła uchwały w sprawie: wyboru prezydium oraz zaopiniowania projektu Regulaminu pracy na 2010r. Rady Społecznej Doradztwa Rolniczego przy Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Łosiowie. Prezydium Rady: 65 prof. dr hab. inŜ. Marek Tukiendorf – przewodniczący, Herbert Czaja – v-ce przewodniczący, Danuta Bajak – sekretarz. zaopiniowania sprawozdania z realizacji planu finansowego Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie za 2009r. zaopiniowania zmian w planie finansowym Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie za 2010r. 2. W dniu 29.11.2010r. w Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Łosiowie odbyło się drugie posiedzenie Rady Społecznej Doradztwa Rolniczego. Tematyka spotkania dotyczyła przedstawienia zmian w planie finansowym Ośrodka na 2010r., omówienia projektu zadań z upowszechniania doradztwa rolniczego w układzie rzeczowym i finansowym na 2011r. oraz przedstawieniu projektu Cennika usług OODR w Łosiowie. Podczas głosowania jednogłośnie pozytywnie zaopiniowano Uchwały w sprawie: zaopiniowania zmian w planie finansowym Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie za 2010r. zaopiniowania Projektu Programu działalności Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie na 2011r. zaopiniowania planu finansowego Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie na 2011r. zaopiniowania Cennika Usług Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie na 2011r. XI. Współpraca z zagranicą A. Wyjazdy zagraniczne W 2010r. pracownicy OODR w Łosiowie brali udział w następujących wyjazdach zagranicznych: 27.06. – 4.07.2010r. – specjalistka Ośrodka wzięła udział w seminarium wyjazdowym do Włoch na temat drobnej przedsiębiorczości oraz przetwórstwa rolno-spoŜywczego w gospodarstwach rolnych. 66 11-14.07.2010r. – specjalista Ośrodka razem z laureatami konkursów organizowanych przez OODR wziął udział w wyjeździe do Parlamentu Europejskiego do Brukseli na zaproszenie Pani europoseł Lidii Geringer de Oedenberg. 16.09.-20.09.2010r. – specjalistka Ośrodka wzięła udział w Europejskich Targach Chłopskich w Breitenbach (Powiat Kusel/Niemcy). 21 wystawców z województwa opolskiego promowało region poprzez wystawę rzemiosła, sztuki ludowej, produktów, potrawy lokalne. 19.09.-25.09.2010r. – dyrektor Henryk Zamojski wziął udział w wyjeździe studyjnym do Holandii i Anglii, którego celem było zapoznanie się z realizacją zasady wzajemnej zgodności (cross compliance) w tych krajach, 23.09.2010r. – specjalistka Ośrodka wraz z 49 członkiniami Kół Gospodarstw Wiejskich uczestniczyła w wyjeździe do Czech celem promocji zdrowego stylu Ŝycia. 27-29.09.2010r. – specjalistka Ośrodka uczestniczyła w sympozjum ekologicznym w Amsterdamie organizowanym przez firmę Bejo Zaden Poland. 20-23.10.2010r. – specjalistka Ośrodka wzięła udział w seminarium wyjazdowym do Niemiec i Luksemburgu, którego celem było zapoznanie się z technologią wykorzystywania odnawialnych źródeł energii. 22-24.11.2010r. – specjalista z Ośrodka uczestniczył w wyjeździe do Czech, podczas którego odbyło się spotkanie organizacyjne w ramach przygotowań konferencji EURORZEPAK 2011. B. Przyjazdy z zagranicy 8 – 9 maja – 8 przedstawicieli z Powiatu Kusel/Nadrenia Palatynat/Niemcy podczas Targów Ogrodniczych – Wiosna Kwiatów promowało produkty lokalne porzez sprzedaŜ bezpośrednią. Ponadto goście uczestniczyli w Wojewódzkim Zlocie dzieci i MłodzieŜy z klubów 4H woj. opolskiego. 18 – 24 czerwca – 6 Liderów Ruchu 4H Uniwersytetu Purdue w Stanach Zjednoczonych (Indiana) uczestniczyło w Europejskich Dniach Otwartych Drzwi w Łosiowie. Uczestnicy poznali działalność Ośrodka, zwiedzili gospodarstwa ekologiczne prowadzące agroturystykę, jak równieŜ zwiedzili miasta: Wrocław, 67 Opole, Brzeg. Wizyta była początkiem przyszłej realizacji wymiany liderów oraz dzieci i młodzieŜy z klubów 4H woj. opolskiego ze Stanem Indiana. 25-26.09.2010r. – przedstawiciele Powiatu Kusel/Niemcy, Powiatu Horodenka/Ukraina, Gminy Ceska Ves/Republika Czeska promowali swoje produkty lokalne podczas Europejskich Targów Chłopskich w KrzyŜowicach. 9 grudnia – udział 2 przedstawicieli powiatu Kusel/Niemcy w Spotkaniu Mikołajkowym klubów 4H w Łosiowie. 68 Ilość porad udzielonych przez doradców OODR Lp. Wyszczególnienie Ilość 1. Porady ustne i telefoniczne 31751 2. Porady w formie zaleceń zamieszczane w internecie 50000 3. Ulotki 4845 4. Artykuły w Kurierze Rolniczym 29500 5. Doświadczenia i ich wykorzystanie 1320 6. WdroŜenia i ich popularyzacja 1078 7. Grupy tematyczne i zalecenia 1077 8. Doradztwo ekonomiczne: - gospodarstwa wdroŜeniowe i ich popularyzacja - kalkulacja kosztów produkcji roślinnej i zwierzęcej Analizy laboratoryjne materiału roślinnego i gleby 516 304 5250 9. 10. 12. Konsultacje dotyczące opracowania dokumentacji dla pozyskania środków finansowych z UE Odnowa wsi i konsultacje przy opracowaniu strategii LGD oraz opracowanie planów odnowy miejscowości Doradztwo poprzez konkursy, olimpiady i pokazy 13. Ekologia szeroko pojęta i ochrona środowiska 14. 15. Współpraca z KGW i doradztwo w zakresie działalności gospodarstw Prace na rzecz dzieci i młodzieŜy wiejskiej 16. Agroturystyka – doradztwo kompleksowe 17. Promocja produktu lokalnego poprzez organizację i Współorganizacja targów, doŜynek itp. Doradztwo grupowe: - szkolenia specjalistyczne, seminaria - kursy Udział w pracach zlecanych przez Wojewodę (dot. klęsk i zdarzeń losowych oraz zagroŜeń epidemiologicznych) Porady w mediach (prasa, radio, telewizja) 11. 18. 19. 20. Razem 3251 87 716 1030 1200 1144 376 1067 15065 917 140 150634 69 Realizacja zadań doradczych przez OODR w Łosiowie I. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. II. 1. 2. III. 1. 2. 3. a). Działalność w zakresie pozyskiwania środków z funduszy unijnych Płatności obszarowe bezpośrednie Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt Modernizacja gospodarstw rolnych Ułatwienie startu młodym rolnikom RóŜnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Dopłaty do kwalifikowanego materiału siewnego Renty strukturalne Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów do wprowadzenia zasady wzajemnej zgodności Działalność adaptacyjnodoświadczalna, w tym: Doświadczenia ścisłe Doświadczenia łanowe WdroŜenia, pokazy i konkursy z technologii produkcji, w tym: WdroŜenia i pokazy z produkcji roślinnej WdroŜenia i pokazy z produkcji zwierzęcej Konkursy, w tym: z produkcji roślinnej Plan zadań na 2010r. zgodnie z zapotrzebowaniem Lp. Wyszczególnienie zadań Realizacja zadań w 2009r. I kw. 2010r. II kw. 2010r. III kw. 2010r. w 2010r. 5553 405 5077 5644 5843 4083 342 3718 3718 3718 1143 42 1210 1385 1452 172 2 6 9 9 5 77 78 14 13 14 145 147 71 71 226 354 136 19 143 350 23 22 6 26 26 12 11 9 13 3 3 12 14 12 14 5466 3720 577 3358 4617 5664 277 105 105 116 135 279 116 54 81 81 113 124 23 24 4 11 13 13 70 Uwagi wnioski o płatność odwołano z powodu powodzi i podtopień b). 4. z produkcji zwierzęcej Analizy laboratoryjne, w tym: a). Prób gleb b). Prób pasz c) Prób zbóŜ IV. Doradztwo rolnicze w gosp. indywidualnych, w tym: 1. Gospodarstwa wdroŜeniowe 2. Grupy tematyczne producentów V. Analizy ekonomiczne VI. Działalność gosp. wiejskiego i agroturystyki, w tym: 1. Demonstracje i pokazy 2. Konkursy 3. Gospodarstwa przykładowe 4. Szkolenia kobiet 5. Współpraca z kobietami zrzeszonymi w Kołach Org. Kobiecych VII. Pozaszkolna oświata rolnicza, w tym: 1. Szkolenia seminaryjne 2. Szkolenia specjalistyczne 3. Szkolenia kursowe 4. Wyjazdy szkoleniowe 5. Inne formy szkolenia i doskonalenia zawodowego 6. Kursy związane z uzyskaniem uprawnień zawodowych 7. Szkolenie i doskonalenie zawodowe młodzieŜy wiejskiej VIII. Działalność wydawnicza i informacyjna, w tym: 1. Broszury i ulotki 2. Miesięcznik „Kurier Rolniczy” 10 11 5050 3537 391 2300 200 2550 1728 69 1740 95 99 43 52 43 56 4 11 3161 4365 5250 339 24 28 3088 45 28 3631 69 665 3794 119 1337 95 102 102 102 43 43 43 52 59 59 43 59 206 304 304 304 304 304 146 222 64 83 102 166 37 25 61 24 13 1 15 6 25 7 47 32 12 12 12 48 6 6 11 15 60 77 44 56 59 60 354 587 188 232 495 588 18 12 1 2 4 12 110 214 98 115 231 231 55 3 131 13 1 2 106 3 139 101 125 23 42 78 122 57 89 41 59 61 68 13 13 12 13 13 13 24 25 5 11 14 25 12 13 2 5 5 13 12 12 3 6 9 12 12 UWAGA ! Realizacja zadań liczona jest od początku roku w systemie narastającym 71