Maleniec 2014. Katalog_poplenerowy
Transkrypt
Maleniec 2014. Katalog_poplenerowy
m a l e n i e c p l e n e r 2 0 1 4 Paulina Chojnacka Joanna Bonar Eliza Głowacka iza fatalska Katarzyna Listwon marian guzikowski m a l e n i e c Paweł Liszewski Monika Michalczewska p Daria Maroń-Ptak Artur Ptak Aleksandra Potocka-kuc Mateusz Stradomski uczestnicy pleneru maleniec 2014 l e n e r 2 0 1 4 10-lecie Zabytkowego Zakładu Hutniczego w Maleńcu W roku bieżącym mija równo dziesięć lat, kiedy to zabytkowy zakład przemysłowy w Maleńcu został nabyty przez Powiat Konecki aktem notarialnym z dnia 30 listopada 2004 roku. Dzięki tej niezwykle odważnej decyzji, powziętej przez ówczesne władze powiatowe, możliwym stało się zachowanie dla potomności unikalnego w skali europejskiej zabytku techniki. Decyzja ta otworzyła również drogę do utworzenia samorządowej instytucji kultury o nazwie „Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu”. Wśród zadań, jakie postawiono przed nowoutworzoną placówką były: promowanie przemysłowego i technologicznego dziedzictwa regionu, a także udostępnianie jej zbiorów dla celów edukacyjnych i turystycznych. Pierwszym opiekunem i dyrektorem Zabytkowego Zakładu Hutniczego w Maleńcu został Pan Krzysztof Dulewicz, który nie tylko stworzył ramy organizacyjne nowopowstałej placówki, ale wyznaczył kierunki jej działalności, aktywnie popularyzując przemysłowe tradycje regionu. Jego działania kontynuował Pan Szymon Biały, kierujący Zabytkowym Zakładem Hutniczym w Maleńcu w latach 2007-2011. W tym okresie znacznie rozbudowano infrastrukturę turystyczną obiektu, którą wzbogacono o malowniczy staw oraz pawilon biurowo-turystyczny, wyposażony w salę kon- ferencyjną, pokoje noclegowe i zaplecze kuchenne. W ten sposób zostały stworzone niezbędne warunki do rozwijania działalności kulturalno-edukacyjnej i turystycznej. Duże zasługi w tym zakresie położył Pan Emilian Niemiec, kierujący zakładem w latach 20112014. Nie sposób również nie wspomnieć o Pani Marii Budzińskiej, pracującej w Zabytkowym Zakładzie Hutniczym w Maleńcu od chwili jego powstania. Jednak jego trwanie i rozwój byłby niemożliwy bez grona oddanych przyjaciół i miłośników malenieckiej fabryki żelaza. Od ponad 40 lat są wśród nich studenci i pracownicy Wydziału Inżynierii Materiałowej i Metalurgii Politechniki Śląskiej w Katowicach, wspierani przez miejscowych przedsiębiorców oraz wszystkich tych, którym bliskie są przemysłowe tradycje Ziemi Koneckiej. Podejmowane przez nich wspólne działania pozwalają wierzyć, że malenieckie zabytki dawnej techniki przetrwają próbę czasu, świadcząc przez kolejne dziesięciolecia o pracowitości i genialności naszych przodków. Starosta konecki Bogdan Soboń PRZEMYSŁOWA HISTORIA MALEŃCA W ZARYSIE Przemysłowe tradycje Maleńca sięgają 1782 roku i związane są z osobą kasztelana łukowskiego Jacka Jezierskiego (1722-1805). Był on gorącym zwolennikiem rozwoju przemysłu w Polsce, propagującym nowe technologie i osiągnięcia techniczne, również w zakresie górnictwa i hutnictwa żelaza. Jego aktywność nie ograniczała się jednak wyłącznie do działalności popularyzatorskiej. W początkach lat 80-tych XVIII wieku Jezierski za kwotę ponad pół miliona ówczesnych złotych nabył szereg dóbr i nieruchomości leżących na terenie województwa sandomierskiego. W 1782 roku Jezierski stał się właścicielem Maleńca, zaś trzy lata później pobliskiej Miedzierzy, w której na nowo uruchomił wielki piec i dwie fryszerki, wyposażone w miechy i młoty. Dzięki spiętrzeniu rzeki Czarnej Koneckiej w 1784 roku podobne urządzenia zasilane wodą zainstalowano w Maleńcu, w którym wzniesiono tartak, drutarnię i 8 fryszerek. Ich pracę nadzorowali sprowadzeni z Saksonii i Westfalii zachodni specjaliści w zakresie produkcji stali, w tym Piotr Henryk Solbach. Maleniecka fabryka żelaza była końcowym ogniwem wielkiego kombinatu metalurgicznego, rozciągającego się na długości 21 km wzdłuż rzeki Czarnej Koneckiej, a obej- Praca przy produkcji gwoździ. Maleniec, lata 60-te XX wieku. mującego również kopalnie rudy w Miedzierzy, wielkie piece w Cieklińsku i Kawęczynie oraz wytwórnię kos w Świnkowie. W 1787 roku Maleniec odwiedził król Stanisław August Poniatowski, który nadał Jezierskiemu za zasługi w organizacji przemysłu tytuł kasztelana. W tym czasie w malenieckiej hucie wytwarzano druty, topory, siekiery, drągi stalowe i sztaby oraz inne narzędzia żelazne. W 1800 roku właścicielem malenieckiej fabryki żelaza zostaje książę Karol Hessen-Darmstadt, który przez kolejne ćwierćwiecze nadmiernie eksploatuje zakład, wstrzymując się z jego modernizacją. Zaniedbaną fabrykę w 1835 roku przejmuje były oficer napoleoński Tadeusz Bocheński. Znacznie rozbudowuje on zakład, wyposażając go w nowoczesne maszyny i urządzenia, w tym walcownię do blachy o dwóch parach walców. W 1844 roku Bocheński oczynszowuje chłopów w swych dobrach, opierając tym samym produkcję w malenieckiej fabryce żelaza na płatnej sile roboczej. W kolejnych latach zakład modernizują synowie Tadeusza, Józef i Franciszek, likwidując archaiczne fryszerki, na których miejsce instalują gwoździarki do produkcji gwoździ ciętych z blachy. Obok nich w Maleńcu produkowano w tym czasie również topory, łańcuchy, lemiesze i odkładnice do pługów, które na końskich wozach wywożono do stacji kolejowej w Piotrkowie Trybunalskim. Ogółem w połowie XIX wieku, w malenieckiej fabryce wytwarzano rocznie około 320 ton wyrobów żelaznych. Przy ich produkcji w 1879 roku zatrudnionych było 42 robotników, w tym 6 majstrów obsługujących 2 walce, 2 piece żarzyste oraz 14 kowali. W większości byli to mieszkańcy niewielkiego osiedla fabrycznego, które z czasem powstało przy malenieckim zakładzie. W końcu XIX wieku kolejnym właścicielem malenieckiej fabryki zostaje Felicjan Wielogłowski, który uruchamia w niej linię do produkcji łopat i szpadli, w oparciu o surówkę sprowadzaną z Piotrkowa i Warszawy. Na początku XX wieku Maleniec staje się własnością Felicjana Jankowskiego, a od 1913 roku jego córki Wandy Frölich, która oddaje maleniecką fabrykę w dzierżawę miejscowemu Żydowi Henochowi Uszer Kozłowskiemu. W okresie międzywojennym podstawowym surowcem wykorzystywanym do produkcji łopat, gwoździ i szpadli stają się zużyte obręcze kół kolejowych, przy których rozbijaniu zatrudniano miejscowych ubogich Żydów. Ich maleniecka społeczność przed wybuchem II wojny światowej miała do swej dyspozycji synagogę oraz mykwę. W pobliżu malenieckiej fabryki żelaza działały również liczne warsztaty i zakłady rzemieślnicze prowadzoOdpoczynek podczas pracy. Maleniec, lata 60-te XX wieku. ne przez Żydów, w tym stolarnia Harsiela Gielniowskiego, fabryka okuć okiennych Duweta oraz sklepiki „z mydłem i powidłem” należące do Machełka i Piejaka. II wojna światowa przyniosła zagładę społeczności malenieckich Żydów. W 1945 roku wycofujące się niemieckie oddziały zniszczyły system hydroenergetyczny malenieckiego zakładu. W krótkim czasie został on jednak odtworzony wysiłkiem miejscowej ludności. Umożliwiło to podjęcie produkcji tak potrzebnych w zrujnowanym kraju szpadli i łopat. W styczniu 1946 roku zakład zostaje znacjonalizowany. Przez kolejne 21 lat w Maleńcu produkowane są gwoździe, a także łopaty, szpadle, kielnie, patelnie i metalowe ochraniacze do obuwia. W 1954 roku, w malenieckiej Fabryce Łopat „Stalma” zatrudnionych było łącznie 92 osób. Plan produkcji na ten rok przewidywał wytworzenie m.in. 400 tysięcy szpadli, 350 tysięcy łopat, 100 tysięcy haczyków do okien, 10 tysięcy patelni, 10 tysięcy motyk trójzębowych, 6 tysięcy radlic do sprężyn i 500 sztychówek do torfu. Brak możliwości modernizacji zakładu przyśpieszył decyzję o jego zamknięciu. Dnia 21 czerwca 1967 roku zakład w Maleńcu uznany został za zabytek techniki i wpisany do Rejestru Zabytków województwa kieleckiego pod poz. 340. Opuszczona i zdewastowana fabryka została na nowo odkryta w 1968 roku przez grupę studentów i pracowników Politechniki Śląskiej. Dzięki ich zaangażowaniu zabytek nie tylko przetrwał, ale funkcjonuje do dziś. Było to możliwe dzięki nabyciu przez Powiat Konecki zakładu przemysłowego w Maleńcu, co nastąpiło 30 listopada 2004 roku. OFERTA TURYSTYCZNA ZABYTKOWEGO ZAKŁADU HUTNICZEGO W MALEŃCU Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu corocznie odwiedza kilkanaście tysięcy osób, w tym wiele grup zorganizowanych oraz indywidualnych podróżnych poszukujących miejsc niezwykłych i niepowtarzalnych. Przygotowano dla nich zróżnicowaną ofertę edukacyjno-turystyczną obejmującą: aktywne zwiedzanie muzeum z przewodnikiem i z użyciem mapy questowej; gry i zabawy, w tym rzut podkową, zabawy z fajerką; a także naukę wędkowania, marsze terenowe i wycieczki krajoznawcze. Odwiedzający Muzeum Techniki w Maleńcu mogą również wziąć udział w lekcjach, pokazach i warsztatach muzealnych, realizowanych w dwóch odrębnych blokach tematycznych: Blok historyczny: • Broń i główne ośrodki jej produkcji w okresie staropolskim • Praca w dawnym zakładzie przemysłowym • Stanisław Staszic i jego wkład w rozwój nowocze snego przemysłu • Tajemnice dawnej metalurgii • Żelazne korzenie polskiego hutnictwa Blok techniczny: • Zanim odkryto elektryczność... Jak działa koło wodne? • Jak to jest zrobione? Historia gwoździa i łopaty • Dawne technologie obróbki metali • Od koła wodnego po turbinę wodną, czyli zaginione kafle Ludwika Bayera Niepowtarzalny charakter XVIII-XIX-wiecznej przemysłowej zabudowy malenieckiej fabryki żelaza pozwala na zorganizowanie różnorodnych imprez firmowych takich jak m.in. konferencje, eventy, spotkania biznesowe, szkolenia, ogniska firmowe i biesiady. Malownicze plenery Maleńca stanowią także wspaniałą scenerię dla organizacji ważnych imprez rodzinnych i okolicznościowych, w tym przyjęć weselnych, chrztów i komunii oraz rodzinnych spotkań. Dla odwiedzających Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu przygotowano 2-osobowe pokoje noclegowe z zapleczem kuchen- nym wyposażonym m.in. w lodówki, kuchnię gazową, kuchenkę mikrofalową i niezbędną zastawę stołową. Zaplecze noclegowe muzeum dysponuje podjazdem dla wózków dziecięcych oraz toaletami i łazienkami dostosowanymi do potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych. Na terenie zakładu znajdują się także parking, pole namiotowe, malowniczy staw i zadaszony pawilon ogrodniczy (Austeria Kasztelańska). Zakład dysponuje również 80-osobową salą szkoleniową, wyposażoną w sprzęt nagłaśniający i multimedialny. Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu Maleniec 54 26-242 Ruda Maleniecka tel.(41) 373-11-42 e-mail: [email protected] www.maleniec.pl Współczesna panorama Zabytkowego Zakładu Hutniczego w Maleńcu. m a l e n i e c 2 0 1 4 W tegorocznej edycji pleneru organizowanego przez ZPAP Okręg Kielecki wzięło udział 12 artystów, zarówno profesjonalnych (m.in. członkowie związku i doktoranci ISP UJK w Kielcach), jak i amatorów. Możliwość przebywania na terenie Zabytkowego Zakładu Hutniczego i zaprezentowania go jako tematu prac, przy różnych porach dnia i zmieniającej się aurze jest niepowtarzalnym przeżyciem, którego ślady odnajdziemy w powstałych pracach plastycznych. Przebywając we wnętrzach Zakładu w Maleńcu wyczuwa się pewien rodzaj tajemnicy, która przyciąga jak magnes i wyzwala zarówna zmysł obserwacji, jak i wyobraźnię. Uwagę zwraca niezwykła gościnność, z jaką artyści pleneru są przyjmowani w Maleńcu, a która znacznie przekłada się na komfort pracy twórczej. Efekt naszych tegorocznych zmagań zostanie zaprezentowany podczas planowanych na jesień 2014 dwóch wystaw poplenerowych: w galerii „U Starosty” w Maleńcu oraz galerii Tycjan w Kielcach. To co można powiedzieć o tegorocznych pracach, to pewna ich różnorodność stylistyczna i tematyczna. p l e n e r Na płótnach znalazły się zarówno łatwo rozpoznawalne motywy, jak i kompozycje symboliczne. Część uczestniczących w plenerze artystów zachwyciła się krajobrazami i roślinnością, która na tym podmokłym terenie wyrasta dzika i nieskrępowana. Niektórzy być może próżno szukali na palecie niezwykłych odcieni czerni spowijającej drewniane ściany, czy rdzy pokrywającej stare sprzęty. Inni nie rozstawali się z aparatem fotograficznym czy szkicownikiem. Ta różnorodność postaw artystycznych z jakimi bezpośrednio mieliśmy do czynienia jest czynnikiem wzbogacającym nasz dotychczasowy warsztat artystyczny czy sposób myślenia. joanna bonar Urodziła się i mieszka w Kielcach. Od ponad 16 lat uprawia twórczość plastyczną, początkowo w zakresie rysunku, ilustracji i projektowania graficznego, a od 2007 także w zakresie malarstwa. W 2002 r. ukończyła studia na kierunku pedagogika z plastyką. Uczennica pracowni Muza Wena w Warszawie (2006-2007), pracowni malarstwa i rysunku Leona Michny (2007-2008), a także pracowni Tomasza Myjaka (2010). Ulubionym motywem w twórczości autorki jest postać ludzka i portret (a także pogranicze portretu). Współpracuje jako wykładowca z Instytutem Sztuk pięknych UJK w Kielcach. Pracuje także jako grafik i ilustrator dla kilku firm w kraju i zagranicą. Joanna Bonar Walcownia 1 I 2014 I Olej na płótnie I 38x55 cm paulina chojancka Maleniec. Kontemplacja 1 I 2014 I Olej na płótnie I 100x70 cm Brzozy I 2014 I Akryl na kartonie I tryptyk 90x100 cm iza fatalska Paulina Chojnacka, ur. w 1978 w Kielcach. Absolwentka Akademii Świętokrzyskiej wydziału Neofilologii w Kielcach. Zawodowo pracuje jako lektor, tłumacz i szkoleniowiec. Na co dzień wychowuje wspaniałego syna, prowadzi dom oraz własną firmę, a wolne chwile poświeca działaniom twórczym. Absolwentka Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Od 2009 roku współpracuje z osobami niepełnosprawnymi, jest opiekunem Warsztatu Terapii Zajęciowej w projekcie Pokonać Bezradność. W pracy twórczej wykorzystuje tradycyjne malarstwo oraz nowe techniki multimedialne. marian guzikowski Urodzony 6 grudnia 1951 roku w Opatowie. Studia Artystyczne podjął w 2007 roku na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, które z wyróżnieniem ukończył w 2012 roku. Promotorem dyplomu artystycznego „Łuk triumfalny Marii Curie-Skłodowskiej” był Profesor nadzwyczajny Jan Gryka. Aktualnie jest studentem studiów doktoranckich Instytutu Sztuk Pięknych na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach. Bez tytułu I 2014 I Olej na płótnie I 50x50 cm ELIZA GŁOWACKA Absolwentka Instytutu Sztuk Pięknych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Dyplom z malarstwa sztalugowego w Pracowni prof. Ewy Pełki oraz aneks ze struktur wizualnych - książka artystyczna pt. „Poszukiwania Drogi” w pracowni prof. Wiesława Łuczaja. W roku akademickim 2008/2009 stażystka ASP w Warszawie w pracowni Technik i Technologii Malarstwa Sztalugowego prof. Marzanny Wróblewskiej. Obecnie współpracownik Instytutu Sztuk Pięknych UJK w Kielcach oraz nauczyciel w Młodzieżowym Domu Kultury w Kielcach. Zajmuje się malarstwem sztalugowym, ściennym, projektowaniem graficznym. Inspiruje się przestrzenią miejską. Kwiaty I 2014 I Technika własna I 50x70 cm katarzyna listwon Urodziła się w 1973 roku w Warszawie. W 1999 roku ukończyła Wydział Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Pracę dyplomową w zakresie malarstwa wykonała pod kierunkiem prof. Z. Gostomskiego i prof. S. Baja. Jest malarzem, ilustratorem, grafikiem. Jest autorką kilkunastu projektów okładek publikacji książkowych oraz wielu ilustracji. Jej prace znajdują się w kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą. W zakresie malarstwa sztalugowego wykonała szereg prac o tematyce religijnej, między innymi „Młochowska Biblia Pauperum” do kościoła ojców Michaelitów w Młochowie, Droga Krzyżowa do Kaplicy ojców Redemptorystów w Rowach. Brała udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych. Pejzaż odwrócony I 2014 I Akryl na płótnie I 120x60 cm paweł Liszewski Kapliczka w Maleńcu I 2014 I Technika mieszana I 41x55 cm Urodzony w 1981. Studia: Instytut Sztuk Pięknych Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach. Dyplom z wyróżnieniem z malarstwa w pracowni prof. Małgorzaty Bieleckiej otrzymał w 2008 roku. W 2012 rozpoczął studia doktoranckie w Instytucie Sztuk Pięknych na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach. Członek Związku Polskich Artystów Plastyków Okręg Kielecki. Uczestnik wielu wystaw indywidualnych i zbiorowych. Zajmuje się malarstwem, fotografią, grafiką komputerową, projektowaniem wnętrz. Od 2011 roku pracuje nad cyklem obrazów o tematyce homoerotycznej wykorzystując malarstwo jako medium w walce przeciw homofobii i nietolerancji. monika michalczewska Urodzona 8 października 1972 roku w Kielcach. W 1992 roku ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Kielcach, specjalizacja: tkactwo artystyczne. Studiowała malarstwo u prof. Czapli, Gierowskiego, Wachowiaka i Takowskiego, rzeźbę u Gustawa Zemły. W 1999 otrzymała dyplom z malarstwa z wyróżnieniem w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 2000 roku otrzymała III nagrodę w konkursie ,,Holandia oczami Polaków” w efekcie której dostała stypendium w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Hadze. Jest pomysłodawczynią i współautorką ,,Miroławki” - pierwszego pomnika poświęconego Mironowi Białoszewskiemu, powstałego z pnia topoli, która rosła przy pl. Dąbrowskiego w Warszawie, a którą pisarz widział z okien swojego mieszkania i wielokotnie opisywał w ,,Szumach, zlepach, ciągach”. Jezioro łabędzie dla murarza I 2014 I tempera jajowa na desce I 22x29 cm Szuwary 1 I 2014 I Olej na płótnie I 60x30 cm Aleksandra Potocka-KUc Urodzona w 1969 roku w Kielcach. W 1991 roku rozpoczęła studia artystyczne na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych im. J. Riepina w Sankt–Petersburgu. Od 2008 roku pracuje w Świętokrzyskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach na stanowisku nauczyciela konsultanta przedmiotów: plastyka, wiedza o kulturze. Refleksja fotograficzna z Maleńca I 2014 I fotografia (slajd) fragment I 47x215 cm z cyklu Woda-natura-struktura I 2014 I fotografia cyfrowa I 70x46cm daria maroń-Ptak Urodzona w 1984 roku w Kielcach. W 2009 roku ukończyła studia na kierunku Edukacja Artystyczna w Zakresie Sztuk Plastycznych. W 2012 roku rozpoczęła studia doktoranckie na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach na kierunku Sztuki Piękne. Zawodowo, od 2009 roku, związana z muzealnictwem. Zajmuje się organizacją wystaw artystycznych i projektowaniem graficznym. W swych pracach posługuje się medium malarstwa, fotografii i filmu. Dotyka tematów wypływających z jej bezpośrednich doświadczeń i środowiska, w którym przebywa. Artur Ptak Urodził się w 1980 r. w Nowym Sączu. W 2000 roku uzyskał tytuł zawodowy technika w zakresie specjalności formy użytkowe ze specjalizacją kamieniarstwo artystyczne. W 2005 roku otrzymał dyplom magistra sztuki, na kierunku Edukacja Artystyczna w Zakresie Sztuk plastycznych, specjalność: grafika warsztatowa na Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach. W 2011 roku ukończył studia podyplomowe w zakresie wzornictwa przemysłowego na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lubelskiej. Tworzy w dziedzinie grafiki, malarstwa, formy przestrzennej i fotografii. Dane kontaktowe: Muzeum Techniki w Maleńcu p.o. Dyrektora: Maciej Chłopek Maleniec 54 26-242 Ruda Maleniecka tel.: 41-373-11-42 Związek Polskich Artystów Plastyków Okręg Kielecki Kielce, ul. Sienkiewicza 29 adres: 25-007 Kielce ul. Sienkiewicza 29 NUMER KONTA: nr 61 1050 1416 1000 0005 0000 2571 Galeria Tycjan Związku Polskich Artystów Plastyków Okręg Kielecki adres: 25-007 Kielce ul. Sienkiewicza 29 Czynna: pn.-pt. 10–18, sob. 10–14 Bez tytułu I 2014 I grafika komputerowa I 50x40 cm Kurator pleneru: Daria Maroń-Ptak Paweł Liszewski Fotografie: Paweł Liszewski Opracowanie graficzne katalogu: Mateusz Stradomski Wydawca katalogu: Związek Polskich Artystów Plastyków, Okręg Kielecki Mateusz Stradomski Grafik projektant. Autor plakatów, katalogów, identyfikacji wizualnych, a także ilustrator.