Dziennik praktyk

dr Jacek Rysiewicz
WA UAM
Teaching Practice - general info
Dziennik praktyk
W dzienniku praktyk dokumentujecie Państwo zarówno praktyki psycho-pedagogiczne jak i z
dydaktyki języka angielskiego. Z tych ostatnich dokumentujecie zarówno 1-szy jak i 2-gi etap
praktyk dydaktycznych tzn., część obserwacyjną (OP - 25 godzin, tylko dokumentujecie daty
odbycia obserwacji, a potwierdza je podpisem u dołu szkolny opiekun praktyk) i część
dydaktyczną (TP - 30 godzin - w postaci wpisów po każdej odbytej samodzielnie lekcji).
Odpowiednie strony z DzP drukujecie Państwo i powielacie w potrzebnej ilości. Strony z
uwagami praktykanta o przebiegu praktyk uzupełniacie Państwo na koniec TP. Dziennik
można wypełniacie Państwo po polsku lub po angielsku w edytorze tekstu (z tego względu
DzP udostępniam Państwu w postaci dokumentu Word).
Jak pisać w dzienniku praktyk.
Zdolność refleksji leży w naturze człowieka. Każdy człowiek jest refleksyjny, tzn., analizuje i
rozpatruje konsekwencje, węższe lub szersze, swych przeszłych działań; ocenia sposób
realizacji w praktyce wcześniej podjętych planów; poddaje postrzeganą na bieżąco
rzeczywistość analizie/syntezie, z których wyciąga wnioski. Te wnioski, lub ich półprodukty,
doprowadzają go do pytań, które stawia albo retorycznie, albo rozstrzyga je w taki czy inny
sposób. Obserwowana rzeczywistość podlega również naszej ciągłej ocenie wartościującej,
tzn., stwierdzamy, że tak i tak jest źle i powinno być tak a tak, lub przeciwstawiamy tę
rzeczywistość obserwowaną w postaci działań innych naszym własnym (ciągle jeszcze może
teoretycznym działaniom) na zasadzie: ‘ja bym to zrobił inaczej’ (w domyśle ‘lepiej’).
Wszystko to jest przykładem refleksyjnej postawy wobec rzeczywistości zewnętrznej i jest
ważnym czynnikiem rozwoju (samo-rozwoju) zawodowego każdego człowieka. I chcę byście
Państwo tej refleksji dali w DzP ujście.
Wynika z powyższego, że Dziennik Praktyk NIE ma mieć formy ‘dziennika pokładowego’
(logbook), w którym zapisujecie Państwo chronologicznie kolejne etapy lekcji przez Państwa
przeprowadzonej. Dziennik Praktyk MA być zapisem Państwa przemyśleń i refleksji
dotyczących tych etapów Państwa lekcji. Innymi słowy refleksje Państwa powinny odnosić
się do dydaktycznych (metodycznych) aspektów wszystkich, lub wybranych, etapów Państwa
lekcji. Oczywistym jest, że aby odnieść się do etapów swojej lekcji trzeba je najpierw w
skrócie na początku każdego wpisu podać. Przedmiotem Państwa refleksji powinna być
przede wszystkim rzeczywistość dydaktyczna w której Państwo się znajdziecie podczas
praktyk. A rzeczywistość ta wygląda tak.
Na zajęciach z dydaktyki dostajecie Państwo dużo praktycznych uwag, sposobów, technik
związanych z nauczaniem różnych aspektów języka obcego. Ten repertuar Państwa
praktycznych umiejętności jest rozwijany podczas ćwiczeń z dydaktyki w oparciu o ‘the
latest state of the art in foreign language teaching’ i stanowi kanon dobrych praktyk
nauczyciela języka obcego. Uczymy Państwa jak efektywnie nauczać języka obcego a
praktyki mają służyć Państwu do zastosowania tych umiejętności w praktyce. Często się
zdarza tak, że zakres umiejętności przekazywany Państwu na zajęciach nie pokrywa sie z tym
czego uczniowie od nauczyciela oczekują (bo zostali przez niego przyzwyczajeni do trochę
odmiennego sposobu nauczania), albo z tym co sam nauczyciel goszczący Państwa w szkole
oczekuje od nich (tzn., takiego nauczania jakie sam prowadzi), co może czasami być w
konflikcie z naszymi ‘dobrymi praktykami’. Sytuacja ta nie jest zbyt komfortowa i może,
szczególnie u młodego adepta zawodu nauczycielskiego, doprowadzić do konfliktu
poznawczego. Staramy się by takie rozdźwięki pomiędzy tym jak powinno być a jak jest
były jak najrzadsze, ale są one nie do uniknięcia. Czasami również to Państwo sami
projektujecie w sytuacji praktyk szkolnych te Państwa oczekiwania co do nauczania języka
obcego, które Wam zostały wpojone i w Was utrwalone przez te wszystkie lata, w czasie
których byliście poddani interwencjom pedagogicznym na lekcjach języka obcego w
szkołach, które ukończyliście. Oczywiście nie zawsze dotyczy to wszystkich z Państwa, ale
uważam, że niestety większości. Poziom dydaktyki języków obcych w szkołach polskich
pozostawia niestety jeszcze wiele do życzenia.
Gorąco zachęcam do regularnego dokonywania wpisów do kilku dniu po każdej
przeprowadzonej lekcji gdy jest jeszcze ona w pamięci i gdy refleksje o niej miały czas by się
pojawić. Stanowczo odradzam Państwu uzupełniania DzP ‘hurtowo’ po kliku lekcjach, lub co
gorsza na końcu praktyk, chyba, że prowadzicie Państwo notatki na brudno. Wpisy dokonane
‘hurtowo’ są łatwe do zidentyfikowania po swojej powierzchowności, powtarzalności, i braku
elementów anegdotycznych. Wpisy takie nie zyskają Państwu dobrej oceny.
Jako bardzo skromny i ograniczony przykład dobrego ‘TP diary entry’ opisującego odczucia
praktykanta niech posłużą Państwu przykłady poniżej.
Przykład 1.
Przykład 2.
Data
Godz. Klasa 5B. 14 pupils. Crsbk: Dragonfly 1. Topic: Foods we eat (countable/
od–do uncountable nouns)
Aims: Introducing a new grammar item and practice + reading compr. +
speaking
Postanowiłam wprowadzić uczniom to nowe zagadnienie gramatyczne tak jak robiliśmy to na
zajęciach z panią doktor X, to jest w kontekście sytuacyjnym: Andy i Mark chcą
zorganizować przyjęcie urodzinowe i ustalają co i ile mają z jedzenia i picia oraz co i ile
muszą kupić. (A.: How much ice-cream/many bananas have we got? M.: We’ve got a little/a
few. A.: Do we need some more? M.: Yes, we do / No, we don’t.) I tak po kolei przez: bread,
cheese, chicken salad, pizza, juice / eggs, bottles of pepsi, sandwiches. Najpierw ja
przedstawiłam początek rozmowy chłopców a potem robiłem to samo z klasą (chóralnie)
pokazując jedzenie na obrazkach; a potem jeszcze raz z pojedynczymi uczniami. Po tym,
napisałam na tablicy po lewej stronie MUCH / A LITTLE a po prawej MANY / A FEW i razem
przyporządkowaliśmy obrazki do kolumn. Na koniec zapytałam się klasy dlaczego bread jest
po lewej a eggs są po prawej, i podaliśmy regułę. Uczniowie zapisali do zeszytów. To trwało 10
minut. Następnie dostali ten sam dialog (cały) z lukami, w które trzeba było wstawić
odpowiednie słowo i określnik do pracy indywidualnej (czytanie), po tym było sprawdzenie. Na
koniec (10 min) dałam parom podobny dialog (jego zarys) do przeprowadzenia (ta sama
sytuacja ale Andy jest w supermarkecie i zapomniał co i ile mają w domu więc dzwoni do
Marka i pyta się go) + feedback grupowy. Klasa była bardzo zaangażowana i udało mi się
zrobić z nimi dużo cntrld practice (drills) co było b. potrzebne w dalszych ćwiczeniach
(użyciu wprowadzonej struktury - less cntrld practice). Uczniom ta technika była zupełnie
obca - nauczycielka nie używała jej chyba ani razu. Nacisk udało mi się utrzymać na ćwiczeniu
w praktyce (użycie w kontekście w mowie) z minimalnym udziałem ćwiczeń gramatycznych
(pisanych) z podręcznika - tak jak robiliśmy to na ćwiczeniach z dydaktyki. Uważam, że taki
sposób wprowadzania materiału gramatycznego jest bardziej naturalny i efektywny. Po lekcji
moja pani opiekunka podeszła do mnie i poprosiła mnie o dokładny zapis konspektu lekcji, z
którego sama mogłaby przeprowadzić tę lekcję z innymi klasami. Poczułam się super!
Przykład 3.
Klasa 6A / 21 pupils / Crsbk: Evolution Plus 3 / Topic: Revision – Unit 4
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------Celem lekcji było przygotowanie do testu z nieregularnych form czasownika w czasie Past Simple
oraz ze słownictwa związanego z chorobami, zranieniami, wizytą u doktora, itp. Najpierw
uczniowie pracowali w parach i dopasowywali obrazki do odpowiednich wyrazów/fraz/zwrotów,
np. na jednej karcie był obrazek chłopca z nogą w gipsie a na drugiej „break a leg”. Później
uczniowie po kolei losowali karteczki z różnymi czasownikami w formie bezokolicznika,
przyczepiali je na tablicę i dopisywali formę czasu Past Simple. Tematem były czasowniki
nieregularne, ale zrobiłam kilka „podpuch”, tj. czasowniki regularne, i niestety uczniowie się na
nie nabrali. Po każdym czasowniki uczniowie powtarzali za mną dane czasowniki
(individual/chorus drill). Następnie ustnie tworzyli zdania ze wskazanym przeze mnie
czasownikiem (bezokolicznikiem).
Była to moja pierwsza lekcja z tą klasą, dlatego byłam trochę zestresowana, tym bardziej, że
nauczycielka ostrzegła mnie, że jest to klasa sportowa i nie jest ona zbyt chętna do pracy i
„pewnie dadzą mi popalić”. Jednakże, było lepiej niż myślałam. Uczniowie dość chętnie
wykonywali polecenia i widać było, że formy zadań, który dla nich przygotowałam (a matching
task, pair work, flashcards, moving from a chair and coming to the board) są dla nich czymś
nowym. Cokolwiek robiliśmy, uczniowie pytali mnie czy mają to zapisać w zeszycie. Nie
ukrywam, że byłam bardzo zdziwiona, dlaczego mnie o to pytają. Okazało się, że są do tego
przyzwyczajeni, ponieważ każde zadanie/słowo jest zapisywane w zeszycie bądź na tablicy. Po tej
lekcji postawiłam sobie cel żeby choć trochę ich „odzwyczaić” od tego pisania i sprawić by więcej
mówili.
Przykład 4
(jak nie powinny wyglądać wpisy)
Klasa 5a / 10 pupils / Crsbk: Let‟s Connect 2 / Topic: Let‟s see a film. – grammar structure:
want/don’t want + to + infinitive; vocabulary: kinds of films.
The class went rather smoothly, sts cooperate and managed to do all the tasks that I
planned. However, I devoted too much time for writing the answers of the exercises on
the blackboard. I could use it for longer speaking activity. Still, sts did a short
conversation about going out to the cinema in close pairs. I managed to engage every
single person to the speaking activity, even Asia.
Klasa 5b / 12 pupils / Crsbk: Let‟s Connect 2 / Topic: Let‟s see a film. – grammar structure:
want/don’t want + to + infinitive; vocabulary: kinds of films.
Sts were a bit messing around, since when I asked them to write the answers on the
blackboard, some of boys were doing it in extra big letters. Though every person was
very active and told me about a favourite kind of music. Even Stasiu seemed to be very
active due to the interesting topic of the lesson – he is a boy, who is not as physically agile
as his colleagues so I was double contented.
Klasa 6a / 16 pupils / Crsbk: Let‟s Connect 3 / Topic: Are you healthy? – grammar structure:
how often…?; vocabulary words describing frequency of activities.
It was a pleasure to work with this class. All of them were very active and the class
settings encouraged activity. We went through different tasks and sts were very diligent
in each of them. During speaking activity I actually heard for the first time truly nice
conversations in English, where sts tried to express themselves in English not only by
following the model.
Klasa 6a / 16 pupils / Crsbk: Let‟s Connect 3 / Topic: Teen health tips. – grammar structure:
should/shouldn’t; vocabulary: connected with healthy and unhealthy habits.
During this class even the least good sts were active and raised their hands very often. I
could sense a feeling of competition and showing who is the best and know the right
answer for the question but in a healthy way – nice and friendly atmosphere. I corrected
their pronunciation a few times, though I was very pleased with their work and thanked
them at the end of the lesson.
Komu i kiedy oddaję Dziennik Praktyk?
Po odbyciu praktyk dydaktycznych uzupełniony Dziennik Praktyk oddajecie Państwo
niezwłocznie wydziałowemu koordynatorowi praktyk pedagogicznych (WKPP) w celu
sprawdzenia i przeczytania go. DzP, po przeczytaniu i sprawdzeniu, zostanie z Państwem
omówiony przez WKPP po uprzednim umówieniu się na spotkanie. DzP oddajecie Państwo
tuż po odbyciu ostatniej lekcji. Lekcją tą nie musi być LD. Innymi słowy, gdy LD została
zaplanowana na np. 28 maja, a Państwo ostatnią lekcję odbyli 12 maja to DzP oddajecie tuż
po tej lekcji - LD jest oddzielnym elementem oceny i zostanie z Państwem omówiona przez
hospitującego Was nauczyciela dydaktyki. Chodzi po prostu o to, żeby przy 50 studentach
lektura 50 DzP rozłożyła mi się w czasie. Powyższe dotyczy oczywiście tych z Państwa,
którzy zamierzają skończyć studia w sesji letniej (łącznie z pracą licencjacką). Studenci,
którzy nie zdołają zakończyć praktyk do końca roku szkolnego terminy te ustalają na później.
Wydziałowy Koordynator Praktyk Pedagogicznych
dr Jacek Rysiewicz