"Od czego zależy rozwój i dobrobyt?", dr Anna Gardocka

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Dlaczego jedne kraje są
biedne a inne bogate?
Od czego zależy rozwój
i dobrobyt?
Uniwersytet w Białymstoku
17 maja 2012 r.
dr Anna Gardocka-Jałowiec
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Czym jest gospodarka?
Gospodarka to zespół powtarzających się ludzkich
działań, w wyniku których powstają określone dobra
i usługi.
Procesy gospodarcze mają charakter
dynamiczny!!!!!
Funkcje gospodarki: wytwarzanie, racjonalna alokacja
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
1
PKB per capita wg PPS w Polsce na tle UE
w latach 2002-2010 (w Euro)
62,7%
15300
2010
24400
2009
14300
2008
14100
23500
60,85%
25000 56,40%
13600
2007
25000 54,40%
12300
2006
23700
51,90%
11500
2005
22500
51,11%
11000
2004
21700
2003
10100
2002
9900
50,69%
20700
48,79%
20500
Polska
UE (27)
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
Źródło: opracowanie własne na podstawie:
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&plugin=1&language=en&pcode=tec00001 [data pobrania: 15.05.2012]
Teoria trzech sektorów
Udział (%) w strukturze PKB W Polsce w 2011 r.
Udział
sektorów
(%)
Sektor I
Sektor III
3,4
33,6
rolnictwo
Sektor
II
przemysł
63
usługi
Czas
STRUKTURA DZIAŁOWA
Sektor pierwotny
(dział surowcowy)
Przemysł
Usługi
GOSPODARKA
GOSPODARKA ŚREDNIO GOSPODARKA SŁABO
ROZWINIĘTA
ROZWINIĘTA
ROZWINIĘTA
kilka % PKB
10-30% PKB
30-70% PKB
ok. 20% PKB
ok. 70-80% PKB
35-40% PKB
pozostałe
brak
Niewielki udział usług
2
Czynniki niezbędne dla istnienia/rozwoju gospodarki?
Zasoby
naturalne
(dobra wolne)
kapitałowe
ludzkie
Cechy:
-ograniczoność,
-mobilność,
-komplementarność i substytucyjność,
-alokacja.
Zasoby
ludzkie
Ludzie wraz z
umiejętnościami,
doświadczeniami
Zasoby
naturalne
Zasoby
kapitałowe
Dobra dane
przez naturę,
niewytworzone
przez człowieka,
np. ziemia,
surowce
mineralne i
roślinne, woda
(Dobra wolne)
Rzeczowe
składniki
procesów
wytwórczych
będące wytworem
pracy ludzkiej
(środki pracy,
przedmioty pracy
(surowce,
półfabrykaty),
środki pieniężne
tzw. kapitał
finansowy)
8
3
Bariery rozwoju gospodarki
Bariera:

surowcowa

siły roboczej (zwłaszcza wykwalifikowanej;
nieefektywna motywacja; brak efektu synergii)

technologiczna
(innowacje przyrostowe i radykalne, B+R)

konsumpcyjna i płac realnych

instytucjonalna

organizacyjna (struktura organizacyjna, kooperencja)

handlu zagranicznego i zadłużenia zewnętrznego.
Czy wzrost i rozwój gospodarki znaczy to samo?
ROZWÓJ
WZROST
• zmiany
ilościowe+jakościowe
• zmiany ilościowe
rozwój
wzrost
Rozwój gospodarczy nie może istnieć bez wzrostu.
Wzrost bez rozwoju tak !!!
4
Czym jest dobrobyt?
Bardzo mało jest wymagane by doprowadzić państwo do
dobrobytu (…), mianowicie pokój, niskie podatki i
tolerancyjne kierowanie sferą sprawiedliwości.
[ Adam Smith]
Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów
Dobrobyt to
ocena poziomu dobrego samopoczucia społeczeństwa
z dostępnych warunków:
•
gospodarczych,
• kulturowych,
• politycznych,
•
środowiskowych.
O dobrobycie decyduje m.in.. sprawność funkcjonowania
gospodarki, optymalne zróżnicowanie dochodów
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
5
Źródło: BIEC - Bureau For Investments And Economic Cycles, LLC [http://www.biec.org/?display=show_me_news&id=449; data pobrania:
12.05.2012]
Współczynnik Giniego 2000-2010
Współczynnik Giniego w Polsce
na tle państw UE (27)
w latach 2000-2010
Współczynnik Giniego - miara nierówności
rozkładu dochodów;
przybiera wartość między 0 a 1.
Im więc większa jest wartość wskaźnika,
tym większe nierówności.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
Dania
Szwecja
Czechy
Słowacja
Finlandia
Niemcy
Austria
Węgry
Holandia
Słowenia
Francja
Belgia
Irlandia
Grecja
Hiszpania
Polska
Litwa
Włochy
Wielka Brytania
Estonia
Portugalia
Rumunia
Łotwa
Islandia
Luksemburg
Malta
Cypr
Źródło: opracowanie własne na podstawie Human Development Report 2010, s. 161-162
0,247
0,250
0,258
0,258
0,269
0,283
0,291
0,300
0,309
0,312
0,327
0,330
0,343
0,343
0,347
0,349
0,358
0,360
0,360
0,360
0,385
0,820
0,822
-
.
6
Współczynnik Giniego w Polsce w latach 2003-2009
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Budżety gospodarstw domowych, GUS, Warszawa 2010, s. 231.
S80/S20 w latach 2005-2010
9,0
8,0
2005
7,0
2006
6,0
5,0
2007
4,0
2008
3,0
2009
2,0
2010
Croatia
Iceland
Norway
United Kingdom
Finland
Sweden
Slovakia
Slovenia
Romania
Poland
Portugal
Austria
Malta
Netherlands
Hungary
Luxembourg
Latvia
Lithuania
Italy
Cyprus
Spain
France
Greece
Ireland
Estonia
Germany …
Denmark
Bulgaria
Czech Republic
Belgium
0,0
European Union …
1,0
W przypadku Polski w 2010 r. 20% osób o najwyższym poziomie dochodów dysponowało
5 - krotnie wyższymi dochodami niż 20% osób o najniższych dochodach.
Źródło: opracowanie własne na podstawie: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di11&lang=en [data pobrania:
25.03.2012]
7
Dziękuję za uwagę
Anna Gardocka-Jałowiec
8