Pokaż treść! - Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w

Pokaż treść! - Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w

Wieúci
aniøowskie
Nr 11 (33)
Listopad 1999
Cena 1,00 z≥.
serce i myúl
kiedy zamknπ nad nami ziemiÍ
kluczem
mogilnego krzyøa
nikt siÍ po nasze serce
nigdy nie bÍdzie schyla≥
wszystkim bÍdzie niepotrzebne
choÊ czasem - po úmierci
p≥onie i úwieci
jak dalekie
gwiazdy srebrne
i choÊ czasem ktoú wzniesie
ku niemu swe oczy
to jednak mu serce øywiej nie zabije
i nie odczuje
øadnej tÍsknoty
wszyscy wolπ nasze myúli
bo sπ one dla jednostek
skrzyd≥ami okrÍtem radoúciπ szczÍúciem
a dla spo≥eczeÒstwa
ceg≥π kaødego dnia
ktÛrπ
moøna po≥oøyÊ
w budujπcy siÍ gmach
cywilizacji
Jan Pocek
W NUMERZE: *Z PRAC RADY GMINY**ROZBUDOWA SZKO£Y PODSTAWOWEJ
W MAZURACH**URURUCHOMIENIE GAZOCI•GU W RANIØOWIE* *LEåNICZ”WKA 99*
*STATYSTYKA DEMOGRAFICZNA ZA III KWARTA£* *KULTURA LUDOWA WCZORAJ I DZIå*
*TA—CZ•CY MAZURZANIE* *ZASTOSOWANIE ZI”£* *ZALECENIA ROLNICZE* *KALENDARZ
BIODYNAMICZNY* *OG£OSZENIA* *ZAKO—CZENIE SEZONU PI£KARSKIEGO* *KAZIMIERZ
WI•CEK NIE ØYJE**TERMINARZ KINA KUJAWIAK* *PRZYS£OWIA I PROGNOZY*
2
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
Kino
“KUJAWIAK”
zaprasza:
Z PRAC
RADY GMINY
XIV sesja Rady Gminy
W dniu 28 paüdziernika 1999 roku o godzinie 9 00 na
XIV sesji zebra≥a siÍ Rada Gminy w Raniøowie. Na poczπtku wÛjt Henryk Bajek z≥oøy≥ sprawozdanie z bieøπcej
dzia≥alnoúci Zarzπdu Gminy za okres od 1 wrzeúnia do
22 paüdziernika. W wymienionym okresie na terenie
gminy wykonano miÍdzy innymi:
q odbiÛr koÒcowy Szko≥y Podstawowej i Gimnazjum
w Woli Raniøowskiej z wyposaøeniem sal lekcyjnych,
q prace przy odbiorze gazociπgu w Raniøowie i dokonano jego zagazowania - tym samym zakoÒczono jego
budowÍ,
Tablica informacyjna na placu budowy gminnej
oczyszczalni úciekÛw w Raniøowie - Borkach
Plac budowy gminnej oczyszczalni úciekÛw w dniu 3.11.1999r.
≥onienie wykonawcy projektu rozbudowy
Szko≥y Podstawowej w Staniszewskiem,
q w drodze przetargu wy≥oniono wykonawcÍ
chodnika i parkingu z kostki w centrum Raniøowa. Jest nim PrzedsiÍbiorstwo
"EXBUD", ktÛre te prace wykona za kwotÍ
34.000 z≥.,
q poszerzono drogÍ gminnπ dojazdowπ do
osiedla za UrzÍdem Gminy z posesji p. W≥adys≥awa Bπka, ktÛry pas szerokoúci 1 m nieodp≥atnie przekaza≥ na powyøszy cel,
q adaptacjÍ kot≥owni w remizie OSP w Raniøowie z ogrzewania wÍglowego na gazowe.
Ponadto zgodnie z harmonogramem przebiegajπ prace przy budowie oczyszczalni úciekÛw i kanalizacji sanitarnej w Raniøowie. Tym
samym spe≥nione zosta≥y wymogi w celu uzyskania w br. dotacji z programu INRED w wysokoúci 184.000 z≥., z rezerwy budøetu paÒstwa
q oúwietlenie uliczne w Raniøowie na Zagrodach, na
£ugach i ko≥o hydroforni oraz w Woli Raniøowskiej
- Pozduci,
q nawierzchniÍ t≥uczniowπ drogi powiatowej w Posuchach - Turce wraz z rowami odwadniajπcymi,
q pog≥Íbienie rowÛw odwadniajπcych
przy drodze w Mazurach,
q odcinek 250 m nawierzchni asfaltowej
w Woli Raniøowskiej - Pozduci,
q chodnik w Raniøowie - Piaskach,
q instalacjÍ centralnego ogrzewania i
ciep≥ej wody w budynku Przedszkola
w Raniøowie,
q sieÊ gazowπ w Woli Raniøowskiej, PorÍbach Wolskich i Korczowiskach;
obecnie trwajπ prace inwenaryzacyjne i odbiorcze przed zagazowaniem,
q akcjÍ "Oczyszczania Gminy" - drugπ
w tym roku,
q przeprowadzono dwa przetargi na wy- Przebudowa chodnika dla pieszych w centrum Raniøowa.
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
3
poprzez UKIE w wysokoúci 200.000 z≥. oraz od
Wojewody w wysokoúci 40.000 z≥. - razem
424.000 z≥.
Przy budowie kanalizacji do koÒca paüdziernika po≥oøono 9 km rur kanalizacyjnych o úrednicy 160 - 225 mm. Na tÍ inwestycjÍ jeszcze w
br. gmina planuje otrzymaÊ dotacjÍ z ARiMR z
Warszawy w wysokoúci 299.000 z≥.
NastÍpnie radni przystπpili do powo≥ania
Komisji Rodziny, Zdrowia i Spraw Socjalnych.
W jej sk≥ad weszli: radny Jan Adamczyk - przewodniczπcy, radny Czes≥aw Malita, radny Tadeusz Sondej, spoza Rady: Stanis≥awa Stec, Stefan
Chudzik, Graøyna Mazur.
Zmieniono rÛwnieø nazwy innych komisji
Rady. I tak:
q Komisja Budøetu, FinansÛw, Planowania i Kuchnia w nowym budynku Szko≥y Podstawowej w Woli Raniøowskiej wraz
Przemys≥u przyjmuje nazwÍ Komisja Budøe- z paniπ Boøenπ Majcher przygotowujπcπ posi≥ki dla uczniÛw.
tu, FinansÛw, Planowania, Przemys≥u, Handlu i Us≥ug. p. GraøynÍ Mazur a w jej miejsce powo≥ano p. ZofiÍ Suq Komisja Zdrowia, Oúwiaty, Kultury, Sportu i Spraw skπ. Ze sk≥adu Komisji BezpieczeÒstwa Publicznego i
Socjalnych przyjmuje nazwÍ Komisja Oúwiaty, Kul- Ochrony Przeciwpoøarowej oraz Gminnej Komisji Roztury i Sportu.
wiπzywania ProblemÛw Alkoholowych odwo≥ano p. Taq Komisja Rolnictwa, Leúnictwa, Handlu i Us≥ug przyj- deusza Bajka a powo≥ano p. Roberta Gacka.
muje nazwÍ Komisja Rolnictwa, Leúnictwa i OchroZ kolei Rada w g≥osowaniu tajnym dokona≥a wyboru
ny årodowiska.
≥awnikÛw ludowych i cz≥onkÛw kolegium do spraw wyq Komisja BezpieczeÒstwa Publicznego, Ochrony Prze- kroczeÒ na kadencjÍ 2000-2004 r. Na ≥awnikÛw do Sπdu
ciwpoøarowej i Ochrony årodowiska przyjmuje na- Rejonowego w Kolbuszowej wybrano:
- do orzekania w sprawach ogÛlnych - p. Jan Niemczyk oraz
zwÍ Komisja BezpieczeÒstwa Publicznego i Ochrony
p. Stanis≥aw Ma≥ek z Raniøowa,
Przeciwpoøarowej.
- do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieZ kolei radni dokonali zmian w sk≥adach osobowych
czeÒ spo≥ecznych - p. Stanis≥awa Stec z Woli Raniøowkomisji. Z Komisji Oúwiaty, Kultury i Sportu odwo≥ano
skiej,
Lekcja historii prowadzona przez paniπ mgr GraøynÍ Wyka w klasie gimnazjalnej
w Woli Raniøowskiej, w nowym budynku szkolnym.
Na cz≥onkÛw Kolegium do Spraw WykroczeÒ przy Sπdzie Rejonowym w Kolbuszowej
wybrano p. WandÍ NogÍ z Raniøowa, p. JÛzefa Rembisza z Woli Raniøowskiej i p. JÛzefa
Sudo≥a z Raniøowa.
Po tym Rada Gminy po raz pierwszy skorzysta≥a z uprawnieÒ ustawowych (art. 18, ust.
2, pkt.14 ustawy o samorzπdzie gminnym) i
podjÍ≥a uchwa≥Í o treúci nastÍpujπcej: "W
uznaniu nieocenionych zas≥ug dla Polski i
åwiata nadaje siÍ Jego åwiÍtobliwoúci Ojcu
åwiÍtemu Janowi Paw≥owi II tytu≥ Honorowego Obywatela Gminy RaniøÛw".
Z kolei Rada Gminy podjÍ≥a jeszcze kilka
uchwa≥ w sprawie zmian w budøecie gminy
RaniøÛw.
Opr. Stanis≥aw Samojedny
Oczyszczanie gminy
Po raz drugi w tym roku Zak≥ad Gospodarki Komunalnej w Raniøowie przeprowadzi≥ w dniach od 27.09. do 8.10.1999 r.
akcjÍ "Oczyszczana Gminy". W jej wyniku zebrano 14.350 kg z≥omu oraz 53 m3 úmieci. Kosztowa≥a ogÛ≥em 3.382 z≥., z tego
transport 2.534 z≥. i utylizacja úmieci 848 z≥. Za sprzedany z≥om uzyskano kwotÍ 1.005 z≥. A zatem faktycznie poniesione koszty
akcji to 2.377 z≥.
(sas)
4
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
Rozbudowa Szko≥y Podstawowej w Mazurach
O prowadzonej inwestycji z dyr. Markiem Wiπckiem
rozmawia Stanis≥aw Samojedny
- Jakie by≥y poczπtki szkolnictwa w Mazurach?
k Poczπtek funkcjonowania Szko≥y Podstawowej w Mazurach datuje siÍ na koniec XIX wieku. Wczeúniej
dzieci uczy≥y siÍ "pokπtnie" w prywatnych domach
poszczegÛlnych mieszkaÒcÛw. Nauka odbywa≥a siÍ
u jednego gospodarza przez jakiú czas, potem u nastÍpnego itd. Obowiπzkiem jego by≥o zapewniÊ wikt
Plac budowy Szko≥y Podstawowej w Mazurach.
i mieszkanie nauczycielowi, ktÛry wÛwczas uczy≥.
Obecny budynek szko≥y zosta≥ wybudowany w 191011 roku za czasÛw panowania cesarza Franciszka JÛzefa i przy zaangaøowaniu jej pierwszego kierownika p. Jana åwiπtka (jest pochowany na cmentarzu w
Raniøowie). Kolejny etap to rozbudowa w latach 60tych za czasÛw kierownika p. Jana JagodziÒskiego.
Dobudowano wÛwczas dwie klasy od strony ulicy.
- Co z≥oøy≥o siÍ na podjÍcie decyzji o obecnej rozbudowie budynku szkolnego?
k Warunki pracy dotychczasowe sπ doúÊ trudne. Moøe
na zewnπtrz wydaje siÍ, øe budynek jest ≥adny, murowany, jednak brakuje zaplecza socjalnego: ubikacji, szatni
czy kuchni, w ktÛrej moøna by przygotowywaÊ posi≥ki.
Inicjatywa rozbudowy szko≥y pojawi≥a siÍ na poczπtku
lat 90-tych, przy czym wÛwczas wprowadzenie takiej inwestycji by≥o doúÊ trudne - w tym czasie by≥a prowadzona juø rozbudowa Szko≥y Podstawowej w Woli Raniøowskiej. Niemniej zaangaøowanie mieszkaÒcÛw wsi by≥o
bardzo duøe i stopniowo krok po kroku czynione by≥y
starania, aby tπ inwestycjÍ wprowadziÊ. Poczπtkowo wy-
kupi≥o siÍ grunt pod potrzeby szko≥y, potem przystπpiono do wykonania dokumentacji, nastÍpnie rozglπdaliúmy
siÍ za wykonawcπ. Moøna powiedzieÊ, øe rok 1996 by≥
tym konkretnym poczπtkiem rozbudowy. Wtedy to wystπpiono z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowÍ.
DokumentacjÍ wykona≥ zespÛ≥ architektÛw z Kolbuszowej za kwotÍ 47.000 z≥. po przeprowadzeniu czterech
przetargÛw. Wczeúniejsze
oferty opiewa≥y na kwoty
ok. 100.000 z≥. Projekt by≥
gotowy na wiosnÍ 1997
roku. Jesieniπ 1998 roku
wykonano fundamenty wykona≥a to firma z Kolbuszowej p. Adama Tarnowskiego. Nie by≥o w
tym roku úrodkÛw, aby
budowÍ kontynuowaÊ. Ca≥oúÊ rozbudowy zosta≥a
podzielona na 2 etapy: najpierw czÍúÊ socjalno-dydaktyczna a potem sala
gimnastyczna z zapleczem. Obecnπ czÍúÊ budowy prowadzi firma miejscowa p. Edwarda Ciemielewskiego z Woli Raniøowskiej. Prace posuwajπ
siÍ sprawnie, wmurowanie
kamienia wÍgielnego mia≥o miejsce w dniu 31 lipca
1999 roku, na dzieÒ dzisiejszy, tj koniec paüdziernika
mamy juø drugi strop. Widzπc ogromne postÍpy prac zwrÛciliúmy siÍ do Zarzπdu i Rady Gminy o przydzia≥ dodatkowych úrodkÛw na wykonanie wiÍüby dachowej i pokrycia. Mamy obiecane úrodki w wysokoúci 50.000 z≥. i
przy sprzyjajπcych warunkach atmosferycznych sπdzÍ, øe
prace zaplanowane zostanπ w tym roku wykonane.
- Jaki jest udzia≥ mieszkaÒcÛw wsi w prowadzonej
inwestycji?
k Budowa jest prowadzona sposobem gospodarczym
przy bardzo duøym zaangaøowaniu mieszkaÒcÛw. Na taki
sposÛb budowy wp≥ynπ≥ fakt, øe nie dysponowaliúmy wystarczajπcymi úrodkami. Tak siÍ sk≥ada, øe Mazury posiadajπ doúÊ bogate mienie wiejskie (las) i za przyzwoleniem spo≥ecznoúci lokalnej prowadzona jest jego sprzedaø z przeznaczeniem na potrzeby budowy szko≥y. Od
poczπtku budowy, tj. od prac fundamentowych z tego
tytu≥u pozyskano oko≥o 100.000 z≥. (jeden miliard starych z≥otych). RÛwnieø ogromne jest zaangaøowanie
mieszkaÒcÛw przy pracach pomocniczych. Do dnia dzisiejszego ludzie przepracowali oko≥o 250 roboczodniÛ-
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
5
wek ("na okrπg≥y zegar"):
przy pracach przygotowawczych pod wykonanie fundamentÛw i obecnie jako pomocnicy na budowie przy robieniu zaprawy, padawaniu
materia≥Ûw do budowy itp.
£πcznie daje to oko≥o
120.000 z≥., co stanowi oko≥o 50% kosztÛw ca≥ej inwestycji. Nie sπ to wszystkie
nak≥ady mieszkaÒcÛw, doliczyÊ naleøa≥oby takøe pracÍ
ciπgnikÛw, betoniarki, windy, ktÛre mieszkaÒcy bezp≥atnie uøyczyli na potrzeby
budowy. Mazury sπ specyficznπ miejscowoúciπ. MieszkaÒcy chÍtnie angaøujπ siÍ do
wszelkich prac na rzecz swojej wsi. Mogπ byÊ wzorcem Budowa widziana od strony koúcio≥a parafialnego w Mazurach.
dla innych miejscowoúci z terenu gminy. Wynika to chyba ze úwiadomoúci, øe Mazuk Termin zakoÒczenia pierwszej czÍúci inwestycji zaleøy
ry jako ma≥a miejscowoúÊ, ma ma≥π si≥Í przebicia, choÊ- od wielu czynnikÛw: zaangaøowania mieszkaÒcÛw, øyczliby w Radzie Gminy (tylko dwÛch radnych), i jeúli nie woúci Rady Gminy. Øyczy≥bym sobie i by≥oby to piÍkne,
bÍdzie w≥asnego zaangaøowania, nikt inny nie przyjdzie i gdyby oddanie budynku odby≥ o siÍ na 1 wrzeúnia 2001
tego nie zrobi. A zawsze wk≥ad w≥asny jest powaønym roku. W przysz≥ym roku chcielibyúmy wykonaÊ czÍúÊ prac
argumentem w negocjacjach. Mam nadziejÍ, øe szko≥a bÍ- instalacyjnych i stolarkÍ. Na drugi etap, tj. salÍ gimnastyczdzie takπ inwestycjπ, ktÛra zjednoczy mieszkaÒcÛw do nπ z zapleczem sπdzÍ, øe úrodki bÍdzie moøna ≥atwiej pozydalszych prac. Pracujπ rÛwnieø ci, ktÛrzy obecnie nie majπ skaÊ ze ürÛde≥ pozagminnych.
W ostatnim czasie przy prowadzeniu budowy naleøy
dzieci w szkole. Wszak inwestycja nie bÍdzie s≥uøyÊ na
rÛwnieø
doceniÊ przychylnoúÊ Gminy, ktÛra wys≥a≥a prakilka lat, ale znacznie d≥uøej. Zdajπ sobie sprawÍ, øe bucownikÛw
robÛt publicznych. Ich zaangaøowanie w pradujπ rÛwnieø dla przysz≥ych pokoleÒ. Pracujπ nawet tacy
cÍ
teø
by≥o
duøe. Wypada w tym miejscu podziÍkowaÊ
ludzie, ktÛrzy aktualnie nie mieszkajπ w Mazurach.
Zawiπza≥ siÍ Spo≥eczny Komitet Rozbudowy Szko≥y WÛjtowi i Kierownikowi Zak≥adu Gospodarki KomunalPodstawowej w Mazurach, do ktÛrego poczπtkowo we- nej, ktÛrzy wyrazili zgodÍ na bezp≥atne przetarcie drewsz≥o ponad dwadzieúcia osÛb. Jednak stwierdzono, øe na w tartaku komunalnym a p. Janowi Be≥zowi z firmy
mniejsza liczba bÍdzie bardziej operatywna i obecnie jego "Las-Pol" za bezp≥atny transport z lasu wiejskiego do tarsk≥ad tworzπ: so≥tys Ludwik Korzenny, dyr. Marek Wiπ- taku. WymieniÊ naleøy ks. proboszcza Wies≥awa Doparcek, Jan Adamczyk, Stanis≥aw Beskur, Stanis≥aw Jurek, ta, ktÛry umie zachÍciÊ parafian do tej pracy i b≥ogos≥awi
Stanis≥aw Sobuú, Roman Partyka, JÛzef Fila, Jan Suski, tym wszystkim, ktÛrzy jπ wykonujπ, jak rÛwnieø Prezesa
GS w Raniøowie Marka Smolaka, rozumiejπcego potrzeBogdan Mul.
- Kiedy planowane jest zakoÒczenie pierwszego eta- by inwestycji.
- DziÍkujÍ za rozmowÍ i øyczÍ zrealizowania wszystpu?
kich zamierzeÒ.
Zarzπd Gminy RaniøÛw og≥asza
przetarg nieograniczony
na wybÛr wykonawcy wiÍüby dachowej drewnianej wraz z pokryciem i obrÛbkami blacharskimi
na budowanym segmencie dydaktyczno-administracyjnym Szko≥y Podstawowej w Mazurach, gm. RaniøÛw.
Oferty naleøy sk≥adaÊ w sekretariacie UG w Raniøowie do dnia 17.11.1999 r. do godz. 930 . Otwarcie ofert
w obecnoúci oferentÛw nastπpi 17.11.1999 r. o godz. 1000 w sali nr 1 w Urzedzie Gminy w Raniøowie.
SpecyfikacjÍ istotnych warunkÛw zamÛwienia moøna uzyskaÊ w UG, pok. nr 23.
Wadium w wysokoúci 600 z≥. naleøy wp≥aciÊ gotÛwkπ lub czekiem potwierdzonym w kasie UG wy≥πcznie
w dniu przetargu do godz. 9 30 lub przelaÊ na konto nr 91810007-130-36000-01 BS RaniøÛw.
6
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
Leœniczówka’ 99
W niedzielÍ 17 paüdziernika oko≥o godziny 13 w budynku
gospodarczym Leúnictwa PorÍby Wolskie wybuch≥ poøar. Poinformowane o tym Powiatowe Stanowisko Kierowania zadysponowa≥o do akcji jednostki OSP RaniøÛw i OSP Posuchy.
W wyniku niesprzyjajπcych warunkÛw atmosferycznych (kierunku wiatru) ogieÒ przerzuci≥ siÍ na las. Na widok duøego dymu nad
Leúnictwem na miejsce uda≥a siÍ miejscowa OSP. DowÛdca OSP
RaniøÛw st. ogn. Ryszard Kawalec widzπc rozmiary poøaru prosi PSK
o dodatkowe si≥y i úrodki. Dyøurny do akcji dysponuje JRG Kolbuszowa, OSP Siedlanka, OSP Nowa Wieú, OSP Mazury. Tymczasem
ogieÒ zagrozi≥ juø kilkunastohektarowemu m≥odnikowi. Na miejsce
poøaru udaje siÍ rÛwnieø z-ca dowÛdcy JRG PSP Kolbuszowa asp.
Wies≥aw Rymanowski, ktÛry po przeprowadzeniu rozpoznania powiadamia PSK o sytuacji i prosi o dysponowanie dalszych si≥ i úrodkÛw. Dyøurny PSK do akcji wysy≥a: OSP Wola Raniøowska, OSP
Dzikowiec, OSP Niwiska oraz OSP Majdan KrÛlewski, OSP Huta
Komorowska, OSP Zielonka, drugπ druøynÍ OSP RaniøÛw, OSP
Korczowiska i OSP Staniszewskie. Te trzy ostatnie jednostki otrzyma≥y zadanie utworzenia punktu czerpania wody przy moúcie na rzece
Zyzodze w Woli Raniøowskiej z zadaniem uzupe≥niania wody innym
jednostkom, ktÛrych zadaniem by≥o dowoøenie wody na miejsce poøaru. Po oko≥o 2 godzinach sytuacja zosta≥a opanowana i poøar ugaszony.
Na szczÍúcie by≥y to tylko Êwiczenia majπce powyøszy przebieg,
ktÛre odby≥y siÍ pod kryptonimem "LeúniczÛwka 99" w miejscowoúci
PorÍby Wolskie.
G≥Ûwnym celem wspÛlnych ÊwiczeÒ by≥o doskonalenie wspÛ≥pracy pomiÍdzy jednostkami z powiatu kolbuszowskiego w≥πczonymi
do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaúniczego oraz Policjπ podczas
prowadzenia dzia≥aÒ ratowniczo-gaúniczych przy poøarach duøych i
bardzo duøych oraz dostarczanie wody na duøe odleg≥oúci.
Kierownikiem ÊwiczeÒ by≥ z-ca Komendanta Powiatowego PSP
w Kolbuszowej m≥. kpt. inø. Marek Babula. Obserwatorami byli: kpt.
inø. Ireneusz Szpyrka - przedstawiciel Komendanta WojewÛdzkiego
PSP w Reszowie, st. kpt. mgr JÛzef Halat - Komendant Powiatowy
PSP w Kolbuszowej, inø. Kazimierz Kret - Dyrektor Wydzia≥u Organizacyjnego Starostwa, podinsp. mgr Witold Bator - Komendant Powiatowy Policji, mgr Stanis≥aw Kosiorowski - Prezes Zarzπdu Powiatowego ZOSP w Kolbuszowej, p. Robert Trentowicz - inspektor
Ochrony Ludnoúci Starostwa, p. Henryk Bajek - WÛjt Gminy RaniøÛw, druh Adam Woú Prezes Zarzπdu Gminnego ZOSP w Raniøowie, p. Jerzy Krudysz leúniczy Leúnictwa PorÍby Wolskie.
Ostatnim akcentem przeprowadzonych
ÊwiczeÒ by≥a ocena
przez kpt. Ireneusza
SzpyrkÍ i st. kpt. JÛzefa Halata, ktÛrzy bardzo
wysoko ocenili poziom
wyszkolenia cz≥onkÛw
OSP, utrzymanie i
sprawnoúÊ sprzÍtu bÍdπcego na wyposaøeniu
jednostek oraz fakt osiπgniÍcia zamierzonego
Wies≥aw Motylski z PSP Kolbuszowa podczas celu taktycznego. Na zagaszenia pozorowanego poøaru lasu.
koÒczenie wszyscy stra-
Wozy bojowe OSP RaniøÛw i OSP Posuchy przed leúniczÛwkπ
w PorÍbach Wolskich.
St. ogn. Ryszard Kawalec z OSP RaniøÛw (z lewej) przekazuje
kierownictwo akcji asp. Wies≥awowi Rymanowskiemu z JRG
Kolbuszowa.
ZbiÛrka po zakoÒczeniu ÊwiczeÒ i podsumowanie.
øacy i obserwatorzy zostali goúcinnie przyjÍci przez druhÛw z jednostki OSP PorÍby Wolskie.
Organizatorami "LeúniczÛwki 99" byli: Komenda Powiatowa
PaÒstwowej Straøy Poøarnej w Kolbuszowej, Zarzπd Gminny Zwiπzku OSP w Raniøowie oraz Zarzπd Powiatowy Zwiπzku OSP w Kolbuszowej.
asp. szt. Krzysztof Gut
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
TaÒczπcy Mazurzanie
ZespÛ≥ z MazurÛw w paüdzierniku podjπ≥ siÍ
doúÊ trudnego i pracoch≥onnego zadania: odtworzenia tradycyjnych taÒcÛw lasowiackich wkomponowanych we fragment wiÍkszej ca≥oúci. A to w
zwiπzku z XV OgÛlnopolskim Konkursem Tradycyjnego TaÒca Ludowego, ktÛry odby≥ siÍ w dniach
16-17 paüdziernika 1999 r. w WojewÛdzkim Domu
Kultury w Rzeszowie.
W scenografii wiejskiej chaty, gdzie zebra≥y siÍ
kumy, aby sobie poúpiewaÊ, rodzi siÍ pomys≥, by sobie przy tym trochÍ potaÒczyÊ. Zaprasza siÍ wiÍc wiejskich muzykantÛw, ktÛrzy im przygrywajπ. Gospodarze, ktÛrymi sπ w tym przypadku Jan Adamczyk, JÛzef Fila i Henryk Makusak, biorπ to taÒca gospodynie
i prezentujπ polkÍ, polkÍ krzesanπ i oberka. Przeplatane jst to przyúpiewkami weselnymi. Tak to zosta≥o
przedstawione na deskach WDK 16 paüdziernika. Za
swÛj wystÍp zespÛ≥ otrzyma≥ wyrÛønienie.
Przygotowaniem inscenizacji zajÍ≥a siÍ p. Jolanta
Dragan - instruktorka zespo≥u. Pomocy finansowej
udzieli≥ Gminny Oúrodek Kultury, Sportu i Rekreacji
w Raniøowie.
NadmieniÊ naleøy, øe w konkursie wziÍ≥o udzia≥
7 zespo≥Ûw i 20 par tanecznych z ca≥ej Polski.
(sas)
7
8
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
Kultura ludowa wczoraj i dziœ. (szkic)
Piotr SarzyÒski w artykule pt. "Øegnaj Konopielko"1) pisze,
øe kultura ludowa umar≥a. Odesz≥a bezpowrotnie w przesz≥oúÊ
tak, jak wczeúniej kultura rycerska, sarmacka czy ziemiaÒska.
W≥aúciwe miejsce dla niej dziú to muzeum etnograficzne, skansen, izba pamiÍci. Zaú termin folklor potrzebny jest do rekonstrukcji historii, a w niej do opisu rzeczywistoúci.2)
Wprost przeciwstawny sπd w tej sprawie moøna przytoczyÊ
w s≥owach Rocha Sulimy, øe "Przejawy ludowej kultury nie s≥abnπ, ale wciπø zadziwiajπ swojπ øywotnoúciπ. PostawÍ takπ na serio
- reprezentuje wielu badaczy"3). Duchowa kultura ludowa w ogÛle, w szczegÛlnoúci zaú na terenie dawnej Puszczy Sandomierskiej, zw≥aszcza w naszych okolicach, jest bogata. Sk≥ada siÍ bowiem z bardzo wielu treúci. W jej sk≥ad wchodzπ:
1. Wiedza ludowa:
a) meteorologia i metrologia,
b) lecznictwo ludowe,
c) magia i demonologia,
d) onomastyka (antroponimia i toponimia),
e) zjawiska jÍzykowe.
2. Sztuka ludowa:
a) plastyka,
b) sztuka uøytkowa.
3. Literatura ludowa:
a) teksty zwiπzane z kalendarzem obrzÍdowym,
b) folklor dotyczπcy dziecka,
c) teksty zwiπzane z obrzÍdami rodzinnymi,
d) pieúni: balladowe, religijne, mi≥osne, spo≥eczne,
e) legendy i podania topograficzno-historyczne,
f) podania, gawÍdy ludowe, powiastki dydaktyczne,
g) baúnie i bajki zwierzÍce.
h) przys≥owia i zagadki,
i) wspÛ≥czesne pisarstwo ch≥opskie,
j) inne zjawiska folklorystyczne,
4. Folklor muzyczny.
Geneza i charakter folkloru
Nas tutaj interesuje najbardziej problematyka folkloru. Jest
ona jednym z g≥Ûwnych dzia≥Ûw twÛrczoúci ludowej. Folklor angielskie s≥owo folk - lore znaczy odrÍbnπ kulturÍ umys≥owπ
ludu. Zosta≥o wprowadzone do terminologii naukowej przaz Thomsona. Folklor jest sztukπ synkretycznπ. Zawiera w sobie elementy
s≥owne, taneczne i muzyczne. Zawsze ma charakter okolicznoúciowo-przygodny. Posiada wiele rodzajÛw i gatunkÛw. Eksponuje pieúni mi≥osne i zalotne, junackie, spo≥eczne, patriotyczne,
historyczne i wiele innych. Ze wzglÍdu na formÍ podawczπ moøe
stanowiÊ g≥Íbokπ lirykÍ (uczucie - przeøywanie) lub teø epikÍ
(bajka, baúÒ), w ktÛrych przewaøa fantastyka, cudownoúÊ. Utwory
takie stanowiπ wartoúci ogÛlnoludzkie. Jedynie ich treúÊ moøe
byÊ umiejscowiona w odpowiedniej okolicy.
Obok wymienionych gatunkÛw do folkloru zaliczamy podania, ktÛre sπ niepisanπ historiπ ludowπ. Zawsze w nich wystÍpuje czas teraüniejszy, a perspektywa zamierzch≥ej przesz≥oúci zaakcentowana jest w sposÛb symboliczny, np. przy pomocy zwrotÛw:
"za dawnych czasÛw". W podaniu, podobnie jak w baúni rzeczy1.
2.
3.
4.
wistoúÊ ≥πczy siÍ z krainπ fantazji w jeden wspÛlny úwiat zamieszka≥y nie tylko przez ludzi, ale teø przez duchy, zjawy, strachy,
krasnoludki, olbrzymy, wÍøe itp. W dalszej kolejnoúci utworami
folklorystycznymi sπ legendy spokrewnione nieco z podaniami,
ale rÛøniπce siÍ od nich tematem i g≥Ûwnym bohaterem. O ile
bohater podania to úwiecki cz≥owiek, o tyle legendy opiewajπ
dzieje biblijne i øywoty úwiÍtych. Ich ürÛd≥em sπ zazwyczaj apokryfy z artystycznej literatury hebrajskiej lub nawet Koranu. NajwiÍcej legend mÛwi o dziejach Chrystusa, Matki Boskiej i úwiÍtych. Folklor jako sztuka pierwotnie synkretyczna moøe byÊ porÛwnywana z dramatem, operπ, filmem, czy widowiskiem telewizyjnym.
Dla badacza folklor jest rzeczywistoúciπ, ktÛrπ cechuje brak
logiki i obecnoúÊ przeciwstawnych punktÛw widzenia. Istotπ jest
tu niebywa≥a elastycznoúÊ, rÛwnowaga miÍdzy potrzebπ kontaktu i odosobnienia miÍdzy wiedzπ i niewiedzπ, miÍdzy prawdπ i
b≥Ídem, zastojem i odkrywaniem. Po prostu stanowi treúÊ øycia
codziennego.4) Folklor upraszcza rzeczywistoúÊ, tworzy symbole
i znaki orientacji (czas, przestrzeÒ, bohater)5) przy czym przestrzeÒ
jest nieograniczona, zw≥aszcza w bajce, a bohater przebywa w
kilku krÛlestwach, odbywa nawet podrÛøe w zaúwiaty i nigdy siÍ
nie starzeje. Nie przeøywa rozterek , wewnÍtrznych kryzysÛw i
konfliktÛw. Nie wie, co znaczy wolniej, szybciej, wiÍcej, mniej.
Jest wiπzkπ rÛl. Bajkowe wydarzenia dziejπ siÍ w úwiecie nieograniczonych moøliwoúci. Nie posiadajπ ciπgÛw przyczynowo-skutkowych, dopuszczajπ zdarzenia nieprawdopodobne. Uruchamiajπ system motywacji nadprzyrodzonych (czarodziejskie przedmioty, ptaki noszπce wieúci i wrÛøby). Zawsze sπ jednak z gÛry zaprojektowane. Folklor jest o tyle sztukπ ograniczonπ, bo nie ma moøliwoúci operowania czasem. Jednakøe odzwierciedla kult ziemi natury, a przez to jest manifestacjπ ludowej filozofii przyrody. W
folklorze dostrzegamy takie pojÍcia jak: biografizm, antropomorfizm, paralelizm i kontrastowúÊ, autentyzm i erotykÍ. Waønπ cechπ tej sztuki jest obok symboliki i synkretyzmu momentalny
sposÛb istnienia jej przekazÛw. Nie zna ono rewolucji estetycznych. Okreúla siÍ jπ jako ustnoúÊ. Semiotyka wyrÛønia cztery typy
tekstÛw jÍzykowych: ustne, za pomocπ pisma, za pomoca druku,
za pomocπ úrodkÛw masowego komunikowania siÍ. Tekst folklorystyczny moøe spe≥niaÊ wiele funkcji. ByÊ wzorem teraüniejszego zachowania i przysz≥ego modelu úwiata. Na temat powstania
(genezy) folkloru sπ w nauce rÛøne stanowiska. Stanis≥aw Czernik
w odkrywczym szkicu o ludowoúci Norwida pt. "Wyg≥os pierwszy", og≥oszonym w tomie pt. "Trzy zorze dziewicze"6) pisze niejako o ponadnaturalnej istocie poezji ludowej. Zdaniem Norwida
sztuka ludowa posiada boskie w≥aúciwoúci pierwotnej poezji ludu,
prapoezji. "Tchnij by≥o dzie≥em Boga". Stπd teø poezja, czy raczej
prapoezja, przede wszystkim zaú pieúÒ ludowa musia≥a zawieraÊ
s≥owo objawione, czyli w≥aúnie ten "wyg≥os pierwszy", wspÛlnie
dla ca≥ej ludzkoúci. S≥owo bowiem podobnie jak chleb, ziemia,
ogieÒ i s≥oÒce jest archetypem, emblematem, znakiem øywio≥u.
Jakøe to znamienne. £πczy siÍ przecieø z wierzeniami ludowymi,
z najstarszπ poezjπ zamÛwieÒ i zaklÍÊ, urokÛw i wrÛøb, egzorcyzmÛw, odwiecznie przestrzeganπ tajnπ wiedzÍ czarodziejÛw pier-
Piotr SarzyÒski, "Øegnaj Konopielko", Polityka, nr 23 z dnia 8 czerwca 1996 roku, s.46, 48.
Ibidem, s. 48.
Roch Sulima, "Folklor i literatura", LSW, Warszawa 1985, s. 353.
Podobny krπg zagadnieÒ, a nawet toøsamy interesuje dziú tzw. socjologiÍ fenomenologicznπ, podejmujπcπ problematykÍ z øycia codziennego
(Husserl, Simmel, Schutz).
5. G. Charbonier, "Rozmowy z Claude Levi Strausem", Warszawa 1968, s. 59,75.
6. Roch Sulima "Folklor i literatura", LSW, Warszawa 1985, s.349.
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
wotnych. W nich to bowiem przewaøa chrzeúcijaÒski kult krÛlowej niebios, Matki Boskiej, ktÛry zapanowa≥ nad pogaÒskπ Cho≥dπ7). Widoczne to jest przede wszystkim w úredniowieczu, gdzie
chrzeúcijaÒski kult gra powaønπ rolÍ w obrzÍdach religijnych, a
takøe w magii zamÛwieÒ i zaklÍÊ. Taki rozwÛj pojÍcia ≥πczπcy
stare wyobraøenia pogaÒskie z nowymi chrzeúcijaÒskimi dogadza≥ i zastanej tradycji i polityce Koúcio≥a8).
Natomiast radziecki badacz genezÍ folkloru ≥πczy zazwyczaj z kulturπ spo≥eczeÒstw pierwotnych (rodowo-plemiennych),
a jego dalsze funkcjonowanie opiera o istnienie spo≥ecznoúci lokalnej, lokalnej kultury oraz kultur úrodowiskowo-zawodowych9).
A oto przyk≥ady utworÛw folklorystycznych:
Na terenie Puszczy Sandomierskiej w przesz≥oúci znajdowali
siÍ nielegalni myúliwi. Zwali siÍ zwykle rabsicami. Nasze okolice
rÛwnieø nie by≥y wolne od nich. Mieli oni swÛj pacierz, ktÛry
moøe jeszcze nie zniknπ≥ z pamiÍci naszym sÍdziwym juø mieszkaÒcom.
"Pacierz rabsicki" (w: Karol Matyas, Lwowski przewodnik
naukowy i literacki, LwÛw, 1905, s. 50-63.)
Rabsic ci ja rabsic, po lesie polujÍ,
Jak sarnÍ zabijÍ, w garnku ugotujÍ,
A Øydowi sprzedam ze sarny koszulÍ,
Za pieniπdze kupiÍ proch, úrutu i kule.
Øeby mi nie brak≥o naboju øadnego
Na sarnÍ, zajπca, czasem na leúnego.
KtÛry g≥Ûwny rabsic, to zna sztuczki swoje,
Ma on pomieszane z diab≥ami naboje.
Na≥ogowy rabsic, jak dzikie stworzenie,
On w Boga nie wierzy, w øadne przykazanie.
Taki rabsic wcale o øycie nie stoi,
Wali w ≥eb leúnemu, grzechu siÍ nie boi.
WychodzÍ ja z domu, wiem, gdzie scÍúcia sukaÊ.
NajúwiÍtsza Maryja rac mnie zawdy broniÊ, oddaløe
Terena i jego strza≥ sielny, a obroÒ mnie, Panno,
Abym nie by≥ w swoim strzale melny.
PolujÍ ja sobie, skÛra na okfierze, oddal
Z≥ego wroga, a mnie dozwÛl Maryja polowaÊ.
Ratowa≥aú Maryja budowy wszelakie, oddal
Z≥ego wroga i ratuj mnie teraz w tej ostatniej kwili,
Zdrowaú Maryja, strzeløe teraz mnie. £uk mi
TwÛj nie szkodzi. NajúwiÍtsza Maryja juø mnie oswobodzi.
Tekst jest spÛjny artystycznie. Dwie pierwsze zwrotki sπ
doúÊ sk≥adne, napisane poprawnπ polszczyznπ przedstawiajπ
butnego, zdeterminowanego rabsica. O tyle drugie - dalsze
strofy sπ stylizowane gwarowo. Sπ jakieú przegadane i stanowiπ modlitwÍ - proúbÍ do Matki Boskiej - Maryji o szczÍúcie
w øyciu i w zawodzie rabsica.
W Polsce miÍdzywojennej, a jeszcze wczeúniej pod zaborem austriackim przeludnienie puszczaÒskiej wsi by≥o
ogromne. Dlatego zarÛwno mÍøczyüni, jak i kobiety z naszych stron, a przede wszystkim m≥ode dziewczÍta sz≥y w sezonie letnim na tak zwany bandos do pracy do dworÛw ziemiaÒskich na Pomorzu i w Wielkopolsce, gdzie czÍsto w≥aúcicielami byli Niemcy. Ich los znalaz≥ odbicie w literaturze
piÍknej. Pisze o tym miÍdzy innymi Stefan Øeromski. Znalaz≥y siÍ w tej mierze rÛwnieø utwory ludowe. Jeden z nich
przedstawiamy poniøej. Jest on nieco stylizowany na wzÛr
pieúni robotnikÛw polskich w Niemczech, na tak zwanych
saksach, gdzie "trzeba by≥o robiÊ, aø siÍ skÛra podrze".
7. Stanis≥aw Czernik, "Trzy zorze dziewicze", £Ûdü 1968, s. 189-190.
8. Ibidem, s. 189-190.
9. W. Gusiew, "Estetyka folkloru", Warszawa 1974, s. 22-23.
9
ÑBoøe, mÛj Ty Boøe!î (pieúÒ bandoska)
Boøe, mÛj Ty Boøe, Boøe mÛj jedyny!
Wyprowadü mnie Boøe z tutejszej krainy.
Jak mnie wyprowadzisz - to na nasze pole,
Tam siÍ rozweseli smutne serce moje.
Ujrza≥am z daleka siwego konika.
Do mojej rodziny serce mi przenika.
Przenika, przenika w tej treszczowej úcianie.
Ja ze úwiatu jadÍ do mamy kochanej.
Ja ze úwiatu jadÍ, mama mnie witajπ.
Witaj cÛrko moja z dalekiego kraju!
Witaj corko moja, witaj dzieciÍ nasze,
Coú tam uøywa≥a przez tak d≥ugie czasy?
Uøy≥am, uøy≥am jak rybka bez wody,
Wszelkiej biedy, nÍdzy, wszelkiej niedogody.
Jak my zajechali, to nam zimno by≥o,
chcieliúmy zapaliÊ, to drzewa nie by≥o.
Øeby ja wiedzia≥a, jak panom dokuczyÊ,
Inspektorem oraÊ, a polowym w≥ÛczyÊ,
Inspektorem oraÊ, gdzie najtwardsza rola,
A polowym w≥ÛczyÊ, gdzie siÍ perz wywala.
PieúÒ zalotna pamiÍtajπca czasy gmin jednostkowych podczas
autonomii Galicji i Polski niepodleg≥ej do roku 1935.
ÑProsi≥em rodzicÛwî
Prosi≥em rodzicÛw,
Rodzice mi mili,
Øeby ≥adne dziewczÍ
KochaÊ pozwoliliÖ
Ojciec siÍ rozeúmia≥,
Matka odpowiada:
£adne dziewczÍ kochaÊ
To jest wielka zdrada.
Poszed≥em do wÛjta,
Czeladnika gminy
PozwÛl dziewczÍ kochaÊ
Tak jak kocha inny.
WÛjt mi odpowiada:
Nie wolno, nie moøna.
£adne dziewczÍ kochaÊ
To jest rzecz bezboøna.
Poszed≥em do ksiÍdza,
Czcigodny kap≥anie,
PozwÛl dziewczÍ kochaÊ
W takim jak ja stanie.
Ksiπdz mi odpowiada:
Pijaku, ga≥ganie,
A czy znasz religiÍ
SzÛste przykazanie?
Poszed≥em do Boga
I proszÍ w pokorze,
PozwÛl dziewczÍ kochaÊ
Takie dla mnie zorze.
Pan BÛg siÍ rozeúmia≥,
Wszyscy úwiÍci w niebie,
Przecieø ja to dziewczÍ
Stworzy≥em dla ciebie.
PS: Autor zna na pamiÍÊ i posiada w swoich zbiorach ca≥π
masÍ utworÛw ludowych o rÛønej tematyce. StaÊ go rÛwnieø na
ich literackπ i artystycznπ interpretacjÍ, ale one raczej nadajπ siÍ
na publikacjÍ w osobnym zbiorze. Tutaj przytoczone przyk≥adowo trzy teksty zosta≥y podane bez g≥Íbszej analizy.
W≥adys≥aw Puzio
10
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
W Raniøowie juø siÍ pali
Dnia 14 paüdziernika 1999 r. w Publicznym Przedszkolu w Raniøowie
uruchomiono urzπdzenia gazowe znajdujπce siÍ w kuchni.
Dokonano tego w obecnoúci wykonawcy wewnÍtrznej instalacji gazowej p. Mariana S≥uji, pracownikÛw
Zak≥adu Gazowniczego w Kolbuszowej oraz dyrektora
Przedszkola Marii Pruú. Pierwszy p≥omieÒ zapali≥y Maria Pruú oraz Anna Mazgaj. Naleøy nadmieniÊ, øe tym
samym zakoÒczono budowÍ gazociπgu w miejscowoúci
RaniøÛw.
18 paüdziernika uruchomiono piec gazowy dwufunkcyjny - do centralnego ogrzewania i do ciep≥ej wody. Dokona≥ tego pracownik zak≥adu NESO-ASTER z Rzeszowa p. Tadeusz Majida.
Dyrektor Przedszkola z pracownikami i dzieÊmi pragnie wyraziÊ podziÍkowanie dla WÛjta Gminy i jego zastÍpcy, Zarzπdu Gminy oraz dla so≥tysa Raniøowa za przekazane fundusze na rzecz naszej placÛwki.
Maria Pruú
Odpalenie p≥omienia gazowego przez p. AnnÍ Mazgaj w
wyremontowanej kuchni Przedszkola w Raniøowie. Z lewej: p.
Danuta Kubas, z prawej: dyr. Maria Pruú.
Uruchomienie pieca gazowego do c.o. i c.w.u. w Przedszkolu
w Raniøowie.
Statystyka demograficzna:
urodzenia, zgony, úluby
W III kwartale 1999 r. (lipiec, sierpieÒ, wrzesieÒ) by≥o:
k 25 urodzeÒ
w tym:
q ch≥opcy 16,
q dziewczynki 9,
k 17 zgonÛw
w tym:
q mÍøczyzn 10,
q kobiet 7,
k 20 úlubÛw, w tym 11 ma≥øonkÛw pochodzi spoza terenu gminy.
(sas)
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
By strumieñ poezji
rozpali³ wyziêbione serca
Pod takim has≥em Miejsko-Gminny Oúrodek Kultury w
SÍdziszowie Ma≥opolskim wraz z WojewÛdzkim Domem Kultury w Rzeszowie i Parafiπ NajúwiÍtszej Marii Panny w SÍdziszowie organizujπ PODKARPACKI KONKURS POEZJI RELIGIJNEJ. Uczestnikami jego moøe byÊ m≥odzieø szkÛ≥ úrednich
i doroúli.
Konkurs obejmuje trzy kategorie:
∑ recytacja,
∑ poezja úpiewana,
∑ monodram.
Zasady wyboru i prezentacji tekstÛw:
, Prezentowane mogπ byÊ teksty pisane prozπ i poetyckie,
polskie lub obce w t≥umaczeniu, ktÛre moøna zaliczyÊ do
liryki religijnej oraz wiersze, modlitwy, poezja poszukujπca sensu egzystencjalnych dylematÛw istnienia, poezja poszukujπca odpowiedzi na najbardziej istotne pytania dotyczπce bytuÖ
, Prezentowane mogπ byÊ utwory z dowolnego okresu - klasyczne, awangardowe, wspÛ≥czesne, tradycyjne, w≥asne
poetyckie i muzyczne.
, Recytator lub úpiewajπcy poezjÍ prezentuje dwa teksty (oddzielnie lub po≥πczone w formÍ tzw. wykonania ≥πczonego).
, Czas wystÍpu nie moøe przekroczyÊ 10 minut a monodramu 30 minut.
, Recytator lub úpiewajπcy poezjÍ ma moøliwoúÊ wykorzystania pozas≥ownych i pozamuzycznych úrodkÛw wyrazu
artystycznego, jeøeli majπ one na celu wzbogacenie interpretacji utworÛw.
, Wykonawcy úpiewajπcemu poezjÍ moøe towarzyszyÊ
akompaniator lub zespÛ≥ muzyczny.
Podczas fina≥u konkursu, ktÛry odbÍdzie siÍ 10 grudnia
1999 roku, jury przyzna nagrody i wyrÛønienia.
Konkurs poprzedzony bÍdzie eliminacjami powiatowymi, ktÛre odbÍdπ siÍ w Miejskim Domu Kultury w Kolbuszowej w dniu 26 listopada.
ChÍtnych do udzia≥u w konkursie prosi siÍ o zg≥aszanie
do GOKSiR w Raniøowie do dnia 19 listopada.
(sas)
OG£OSZENIE
Zarzπd Gminy RaniøÛw oglasza
przetarg nieograniczony
na dowÛz dzieci do szkÛ≥ podstawowych
i gimnazjÛw na terenie gminy
w roku szkolnym 1999/2000 na trasach:
∑ RaniøÛw - Zembrza - RaniøÛw
∑ RaniøÛw - Krzaki Wolskie - RaniøÛw
∑ Wola Raniøowska - Stece - Wola Raniøowska
Formularz zawierajπcy specyfikacjÍ istotnych
warunkÛw zamÛwienia moøna odebraÊ
w UrzÍdzie Gminy - pokÛj nr 16.
Termin sk≥adania ofert - 15.12.1999 r. do godz. 9 00
Termin przetargu - 15.12.1999 r. godz. 930
11
Bajka
o pewnym
wÍdrowcu
W pewnym ksiÍstwie naszego krÛlestwa, w czasach nie tak odleg≥ych jakby siÍ nam zdawa≥o, øy≥
sobie pewien cz≥owiek, nazwijmy - Cmol-Anonim.
Jego ulubionym hobby by≥o opisywanie walorÛw
swej miejscowoúci. Odbywa≥o siÍ to przez wiele miesiÍcy. I wszyscy byli z tego zadowoleni. Lecz pewnego dnia obudziwszy siÍ rankiem stwierdzi≥, øe napisa≥ juø duøo o rodzinnych stronach. Postanowi≥
wiÍc opuúciÊ granice swego ksiÍstwa. Z wielkim zdumieniem zauwaøy≥, øe sπsiednie wioski naleøπce do
tego samego w≥adcy sπ rÛwnie piÍkne, a moøe nawet jeszcze piÍkniejsze, a øyje siÍ w nich "jak u
Pana Boga za piecem". Nawet droga "krÍta, pomiÍdzy domami, drzewami i ≥πkami ma swÛj niepowtarzalny urok". Ale im dalej oddala≥ siÍ od swego ulubionego miejsca - krainy piaskÛw i piÍknych
sosen, tym úwiat wydawa≥ mu siÍ coraz ciemniejszy, bez "jakiegoú blasku, taki smutny i szary trochÍ". Pomyúla≥ sobie, øe gdyby by≥ malarzem, wziπ≥by trochÍ farb i go pomalowa≥. Ale niestety, StwÛrca da≥ mu dar w≥adania piÛrem i nie chce siÍ Mu
sprzeciwiaÊ. PowÍdrowa≥ wiÍc dalej. Lecz w pewnym czasie rozpoczÍ≥y siÍ k≥opoty z orientacjπ geograficznπ. Miejscowoúci i kierunki pomiesza≥y siÍ,
jakby wiatr jesienny nimi zawirowa≥, niczym liúÊmi. Pewne zwyczajowo przyjÍte nazwy przysiÛ≥kÛw
zamieni≥y siÍ w nazwy miejscowoúci i znalaz≥y na
drugim koÒcu zwiedzanego ksiÍstwa. Ale nasz wytrwa≥y, trochÍ przeraøony, Cmol-Anonim, wÍdrowa≥
dalej. Lecz jakieø by≥o jego zaskoczenie, øe sπ jeszcze w tej krainie ludzie, ktÛrzy øyjπ i tam mieszkajπ?! I to w takich warunkach? W koÒcu poszczÍúci≥o mu siÍ i wyszed≥ na w≥aúciwπ drogÍ, tym samym trafi≥ z powrotem do swego jedynego miejsca
na Ziemi. Postanowi≥ wraøenia przelaÊ na papier,
nie omieszkajπc sugerowaÊ wszystkim swoim wspÛ≥ziomkom, aby chwalili w≥adcÍ za mπdroúÊ w sprawowaniu w≥adzy i roztropnoúÊ w dzia≥aniu, oczywiúcie dla dobra swych poddanych, gdyø przez to
ich miejscowoúÊ jest najpiÍkniejszπ i najspokojniejszπ w ca≥ym krÛlestwie! I tak trzymaÊ!
Mieszkaniec zakπtka
niepojÍtego i godnego podziwu.
12
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
ZIO£A W LECZNICTWIE
Zio≥a maja coraz wieksze zastosowanie w lecznictwie. Leczenie nimi jest wskazane i czÍsto bardzo skuteczne. Leki syntetyczne wyprodukowane przez przemys≥ chemiczny majπ niekiedy ujemne dla zdrowia skutki uboczne. Leczπ jeden chory
organ, a uszkadzajπ inne narzady. Zio≥a leczπ powoli i najczÍúciej nie szkodzπ. Przy stosowaniu ich jako leki przyda≥aby siÍ
konsultacja z lekarzem, bo sπ zio≥a, na ktÛre niektÛrzy ludzie sπ
uczuleni, co objawia siÍ wypryskami na skÛrze. Zio≥a powinny
byÊ stosowane przede wszystkim profilaktycznie - w celu uodpornienia organizmu na choroby.
Do celÛw leczniczych uøywa siÍ ziÛ≥ pod rÛønymi postaciami:
t napary (zalanie wrzπcπ wodπ i pozostawienie pod przykryciem 10-20 minut do naciπgniecia),
t odwary (ogrzewanie ziÛ≥ zalanych zimnπ wodπ, a nastÍpnie gotowanie przez kilka do kilkunastu minut),
t wyciπgi lub maceraty (sporzadzane z surowcÛw twardych
np. korzeni mniszka, ≥opianu - poprzez zalanie zimnπ, przegotowanπ wodπ i pozostawieniue na okreúlonπ iloúÊ godzin),
t proszki (zmielenie ziÛ≥ na mia≥ki proszek, ktÛry nastepnie
rozcieÒcza siÍ ma≥π iloúciπ przegotowanej wody).
Profilaktyka
W stanach zapalnych gÛrnych drÛg oddechowych, czyli w
tzw.przeziÍbieniach, naczelne miejsce zajmuje profilaktyka.
Odzieø dobrana stosownie do warunkÛw atmosferycznych, nie
powinna krÍpowaÊ ruchÛw ani sprzyjaÊ przegrzaniu czy nadmiernemu oziÍbieniu. Gdy temperatura otoczenia spada poniøej +50C,
koniecznie naleøy nosiÊ nakrycie g≥owy (przez g≥owÍ jak przez
komin ucieka ok. 40% ciep≥a).
Prawid≥owo zorganizowana praca i czynny wypoczynek po
pracy, regularnie spoøywane ciep≥e posi≥ki (3-5 razy na dobÍ),
codzienne masowanie ca≥ego cia≥a wilgotnym zimnym rÍcznikiem, w znacznym stopniu zmniejsza zapadalnoúÊ na choroby
przeziÍbieniowe.
Masaø zimnym rÍcznikiem lub gazπ
Po dokonaniu podstawowej toalety porannej czy wieczornej
zmoczyÊ rÍcznik (gazÍ) w moøliwie zimnej wodzie, wykrÍciÊ i
rozpoczπÊ masaø od prawej stopy do biodra. Ponownie namoczyÊ
rÍcznik i masowaÊ od lewej stopy do biodra, po czym masowaÊ
brzuch i okolicÍ krzyøowπ. UbraÊ dolnπ czÍúÊ cia≥a i przystπpiÊ do
masaøu gÛrnej czÍúci. RozpoczynaÊ od prawego barku do d≥oni,
nastÍpnie od lewego barku do d≥oni, nastÍpnie na pierú, kark i
plecy. Po masaøu kaødej czÍúci cia≥a (ok. 4-5 sekund) rÍcznik lub
gazÍ zmoczyÊ i wykrÍciÊ.
Inne sposoby podnoszπce odpornoúÊ organizmu
W sezonie wiosenno-letnim naleøy spoøywaÊ codziennie
kilka liúci úwieøo zerwanej pietruszki (bez krojenia - po prostu
zgryüÊ); moøe to byÊ teø sa≥ata, koper, liúcie rzodkiewki, a takøe
marchew. W maju dobrze jest zjadaÊ na surowo 3-4 wierzcho≥ki
úwieøo zerwanej pokrzywy parzπcej (umyte i zwiniÍte w kulkÍ nie parzπ), úwieøe, m≥ode listki mniszka lekarskiego (mlecza), piÊ
úwieøy sok z brzozy a odpornoúÊ na przeziÍbienia znacznie wzroúnie.
W okresie zimowym, gdy brak úwieøych liúci roúlin, podobnπ wartoúÊ zawierajπ wszelkie nasiona (s≥onecznik, pestki dyni,
orzechy, mak, pszenica i inne) oraz cebula, czosnek, marchew,
pietruszka, por, seler, brukiew, kapusta, groch, fasola, grube kasze
itp. Im wiÍkszy asortyment produktÛw spoøywczych, tym wiÍksza szansa zachowania dobrego zdrowia. Produkty nadajπce siÍ
do spoøycia w stanie surowym winny byÊ spoøywane codziennie,
choÊ w niewielkich iloúciach, w miarÍ moøliwoúci nie krojone i z
niczym nie mieszane - po prostu zgryzione.Krojπc np. natkÍ pietruszki pozbawiamy jπ cennej witaminy C, a nieodpowiednie ≥πczeniewarzyw moøe przyczyniÊ siÍ do unieczynnienia bπdü strπcenia do postaci nieprzysfajalnych niektÛrych minera≥Ûw i witamin. Nie znaczy to, øe naleøy odmawiaÊ sobie smacznych sa≥atek
i surÛwek. JadaÊ trzeba poøywienie urozmaicone, a dodatkowo
spoøywaÊ niewielkie iloúci zielonych liúci lub warzyw na surowo.
Jeden úredni zπbek czosnku, ÊwierÊ úredniej cebuli zgryzionej
wieczorem, 3 jagody ja≥owca rano znaczπ wiÍcej niø tabletki wit.
C, Rutinoscorbin, czy teø polopiryna.
LECZENIE PRZEZI BIE—
Zdarza siÍ, øe mimo przestrzegania wszystkich prawide≥ zdrowego øycia trzeba czasem zbyt d≥ugo czekaÊ na przystanku autobusowym, pozostawaÊ w mokrym obuwiu w niesprzyjajπcych
okolicznoúciach, zmoknπÊ na deszczuÖ Nie naleøy wÛwczas czekaÊ na objawy choroby. Jeúli wiek i uk≥ad krπøenia na to pozwala,
gorπca kπpiel z dodatkiem soli iwonickiej, zab≥ockiej czy ciechociÒskiej, filiøanka gorπcej herbaty z rumem lub cytrynπ, a takøe
herbata z kwiatu bzu czarnego, malin, kwiatu lipy, krwawnika,
rÛøy, g≥ogu, pokrzywy, majeranku, czy po prostu z dziurawca
uchroni przed konsekwencjami przebytej przygody. Jeúli stan krπøenia lub wiek stanowi przeciwwskazania gorπcej kπpieli lub nie
ma takiej moøliwoúci, wystarczy wymoczyÊ stopy w gorπcej wodzie z dodatkiem w/w soli, w proporcji garúÊ soli na oko≥o 3 litry
wody. Po kπpieli lub po wymoczeniu stÛp naleøy ubraÊ miÍkkie
skarpety i po≥oøyÊ siÍ do ≥Ûøka. Przed snem wskazane jest natarcie
klatki piersiowej uprzednio przyrzπdzonπ nalewkπ z agawy czy
bursztynu.
Nalewka z agawy: Liúcie agawy rozdrobniÊ, w≥oøyÊ do s≥oja, zalaÊ takπ samπ iloúciπ spirytusu (1:1), zamknπÊ szczelnie i
odstawiÊ na 14 dni w ciemne pomieszczenie, po czym przecedziÊ i
zlaÊ do butelki z ciemnego szk≥a.
Podobnie sporzπdza siÍ nalewkÍ z bursztynu, lecz bez cedzenia.
Nalewka z bursztynu: 50 g bursztynu umyÊ w ciep≥ej wodzie,
rozdrobniÊ, wsypaÊ do butelki o pojemnoúci 3/4 litra i zalaÊ do
pe≥na spirytusem. Po 10 dniach jest gotowa do uøytku (chroniÊ od
úwiat≥a). Nalewkπ tπ nacieraÊ plecy i piersi, a takøe piÊ po 3 krople
w szklance herbaty.
Lecznicze dzia≥anie czosnku, cebuli i buraka Êwik≥owego
wzmocnione jest dodatkowo wzbogaceniem organizmu w sole
mineralne i witaminy, niezbÍdne w utrzymaniu prawid≥owej przemiany materii.
Sok wyciúniÍty z surowych burakÛw: (umytych, ale nie obranych) w iloúci 1 szklanki na dobÍ, z dodatkiem 1 p≥askiej ≥yøeczki
soli kuchennej, piÊ niewielkimi ≥ykami w ciπgu dnia. Kaødy ≥yk
trzymaÊ w ustach 5 minut, po czym po≥knπÊ. Gdy jest zbyt ch≥odny
- podgrzaÊ w ≥aüni wodnej (zanurzyÊ naczynie z sokiem w naczyniu z gorπcπ wodπ). Dzieciom podaje siÍ pÛ≥ szklanki soku na
dobÍ z dodatkiem cukru i paru kropli cytryny.
Syrop z buraka: 1 duøy burak utrzeÊ na tarce, dodaÊ syropu
cukrowego tak by powsta≥a luüna papka, pod przykryciem goto-
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
waÊ na ma≥ym ogniu 5-10 minut, przecedziÊ, zlaÊ do ciemnej butelki, piÊ 2-3 razy dziennie po ≥yøce sto≥owej (po jedzeniu). Ma≥e
dzieci po ≥yøeczce od herbaty.
Syrop z cebuli: 5 úrednich cebul drobno pokroiÊ w kostkÍ,
uk≥adaÊ w pÛ≥litrowym garnuszku (2 ≥yøki cebuli przysypaÊ 2 ≥yøkami cukru i znowu 2 ≥yøki cebuli, na to cukier itd.). Po nape≥nieniu przykryÊ, postawiÊ na ma≥ym ogniu na 15 minut, mieszaÊ drewnianπ pa≥eczkπ co parÍ minut, nie dopuszczajπc do wrzenia. Gdy
cebula zrobi siÍ szklista, odstawiÊ z ognia, nie cedziÊ. PodawaÊ co
godzinÍ po ≥yøeczce od herbaty (dzieciom co 2 godziny po ≥yøeczce). PodgrzewaÊ w ≥aüni wodnej j.w.
Kanapki z czosnkiem: 6 zπbkÛw czosnku posiekaÊ razem z
listkami zielonej pietruszki, po≥oøyÊ na chleb z mas≥em i cieniutkimi plasterkami kie≥basy. Kanapki jeúÊ 2 razy dziennie. Czosnek
≥πczony z pietruszkπ nie pozostawia przykrego zapachu.
Døem z kwiatu mniszka lekarskiego: åwieøo zerwane p≥atki
kwiatÛw uk≥adaÊ warstwami w s≥oju przesypujπc cukrem i ugniataÊ drewnianπ pa≥kπ (1 cm p≥atkÛw przysypaÊ czubatπ ≥yøkπ cukru). Gdy puúci sok, zalaÊ kilkoma kroplami spirytusu, zamknπÊ i
odstawiÊ na trzy dni. Poczπtkowo podawaÊ po 1 ≥yøeczce na dobÍ,
potem po 4 ≥yøeczki. Do wyleczenia zapalenia oskrzeli potrzeba 2
litry tego døemu.
Syrop z pπkÛw sosny: åwieøo zerwane pod koniec kwietnia
pπki sosny przebraÊ i oczyúciÊ z brudu, zalaÊ "na gÍsto" wodπ.
GotowaÊ na ma≥ym ogniu pod przykryciem ok. 1 godziny, odstawiÊ na 12 godzin, ponownie doprowadziÊ do wrzenia, przecedziÊ.
Do otrzymanego wywaru dodaÊ cukier w iloúci 1:1, zagotowaÊ i
wrzπcy zlewaÊ do butelek. Szczelnie zamknπÊ, przechowywaÊ w
ciemnym i ch≥odnym miejscu. PiÊ 3-4 razy dziennie po ≥yøeczce.
Leczenie chrypki, kataru i suchego kaszlu: Do garnuszka
wsypaÊ ≥yøkÍ majeranku, zalaÊ 1-1,5 szklanki wrzπtku, przykryÊ
odwrÛconym lejkiem (garnek ustawiÊ na talerzyku). Wπski koniec
lejka wziπÊ w usta i powoli wciπgaÊ parÍ z majeranku do p≥uc, a
wydmuchiwaÊ przez nos. Inhalacja powinna trwaÊ 10-15 minut 2
razy dziennie. Po zakoÒczeniu inhalacji majeranek przecedziÊ i
powoli ma≥ymi ≥ykami popijaÊ. Inny sposÛb inhalacji: majeranek
wsypaÊ do czajnika, wlaÊ ok. 3 szklanki wrzπtku, szczelnie zakryÊ.
Na dziobek czajnika ustawionego na bardzo ma≥ym ogniu na≥oøyÊ tubÍ z papieru (bez nadruku) i szczelnie obwiπzaÊ, a drugi jej
koniec trzymaÊ przy ustach i nosie (jak maskÍ).
Moøna rÛwnieø stosowaÊ z pπkÛw sosny, z øywicy, olejku
sosnowego i eukaliptusowego, sza≥wii, rumianku itp.
13
DZIA£ANIE LECZNICZE NIEKTORYCH ZI”£
Kwiatostan lipy - dzia≥a napotnie, uspokajajπco, przeciwgorπczkowo. Leczy anginÍ, grypÍ, zapalenie oskrzeli. Podnosi
odpornoúÊ organizmu, zmniejsza stÍøenie cukru we krwi.
Koszyczek rumianku - úrodek przeciwzapalny, rozkurczowy,
odkaøajπcy, uspokajajπcy, przeciwalergiczny, napotny. Stosowany w bÛlach spowodowanych skurczem øo≥πdka, jelit, drÛg øÛ≥ciowych, pÍcherza moczowego. Moøe byÊ uøywany do p≥ukania gard≥a, jamy ustnej i oczu, na oparzenia, rany, wrzody, hemoroidy.
Ziele krwawnika - dzia≥a przeciwzapalnie i przeciwkrwotocznie. Stosowane do ok≥adÛw, kompresÛw, kπpieli na rany, wrzody, oparzenia. Leczy trπdzik m≥odzieÒczy, liszaje. WewnÍtrznie moøe
byÊ stosowane w chorobach wπtroby, nerek, woreczka øÛ≥ciowego.
LiúÊ pokrzywy - sok z wczesnowiosennych liúci zawiera duøπ
iloúÊ øelaza i witamin - C, A i K, polecany dla ludzi wycieÒczonych, chorych na anemiÍ, dzia≥a przeciwkrwotocznie, krwiotwÛrczo, "odm≥adza organizm", zapobiega procesom gnilnym, chroni
organizm przed poceniem, wzmacnia w≥osy, leczy ≥upieø, a takøe
reumatyzm.
LiúÊ sza≥wii - dzia≥a odkaøajπco, úciπgajπco. Stosowany
zewnÍtrznie do p≥ukania gard≥a i jamy ustnej, na rany, owrzodzenia, odmroøenia. Zapobiega poceniu siÍ, reguluje pracÍ przewodu pokarmowego, obniøa poziom cukru we krwi.
Nasienie kasztanowca - dzia≥a regenerujπco, wzmacniajπco. Stosowane zewnÍtrznie i wewnÍtrznie w stanach zapalnych
øy≥, hemoroidach, w dolegliwoúciach reumatycznych.
KorzeÒ chrzanu - dzia≥a przeciwbakteryjnie, øÛ≥ciopÍdnie,
moczopÍdnie. Pobudza wydzielanie sokÛw trawiennych (dodatek
chrzanu do kiszenia ogÛrkÛw lub barszczu zapobiega rozwojowi
pleúni).
Owoc dzikiej rÛøy - úrodek witaminowo-odøywczy, zawiera
najwiÍcej witaminy C (100 razy wiÍcej niø cytryna). Herbatka ze
zmielonych owocÛw zapobiega chorobom gard≥a, krtani i oskrzeli, uodparnia organizm na grypÍ, anginÍ i wiele innych chorÛb.
Dzika rÛøa - to wspania≥a multiwitamina. Nazywajπ jπ "krÛlowπ
owocÛw".
Owoc aronii - obniøa ciúnienie krwi, leczy chorobÍ popromiennπ, wrzody øo≥πdka. Zapobiega miaødøycy.
Na podst. literatury
opr. Balbina Borowska
TZDR Kolbuszowa
Zmar≥ Kazimierz Wiπcek
30 paüdziernika 1999 roku w Szpitalu w Kolbuszowej zmar≥ Kazimierz Wiπcek. Urodzi≥ siÍ w
roku 1934 w Raniøowie. W 1952 roku by≥ jednym z trzech za≥oøycieli Ludowego Zespo≥u Sportowego. Od 1954 roku przez wiele lat pe≥ni≥ funkcjÍ przewodniczπcego z kilkuletniπ przerwπ jako zastÍpca
przewodniczπcego. Ca≥ym sercem oddany dwom pasjom: sportu i kina. Po II wojnie pracowa≥ w kinie
objazdowym jako kinooperator, potem po wybudowaniu kina "Kujawiak" na sta≥e zwiπzany by≥ z
jego funkcjonowaniem do tego stopnia, øe wizerunek kina zawsze utoøsamiany by≥ z jego osobπ. W
latach 70-tych aktywnie zabiega≥ o rozbudowÍ stadionu sportowego w Raniøowie w wyniku czego
obecny kszta≥t tego obiektu jest duøπ jego zas≥ugπ. W 1998 roku by≥ cz≥onkiem-za≥oøycielem teraüniejszego Klubu Sportowego "Raniøovia" i cz≥onkiem Zarzπdu Klubu. Jako najstarszy kolega w Klubie zawsze s≥uøy≥ radπ i pomocπ m≥odszym dzia≥aczom. Za swojπ dzia≥alnoúÊ otrzyma≥ wiele odznaczeÒ w tym: z≥otπ odznakÍ Ñzas≥uøonego dzia≥acza LZSî , medal 50-lecia LZS za zas≥ugi dla sportu i
turystyki w úrodowisku wiejskim, medal ÑZas≥uøony dla wojewÛdztwa rzeszowskiegoî.
W latach 70-tych by≥ radnym Powiatowej Rady Narodowej w Kolbuszowej, a w latach 19781982 radnym Gminnej Rady Narodowej w Raniøowie. Jego osoba d≥ugo pozostanie w naszej pamiÍci.
Zarzπd Klubu Sportowego ÑRaniøoviaî
14
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
ROLNICZE PRZYPOMNIENIA
Listopad to czas przygotowania stanowisk pod przysz≥oroczne uprawy, a takøe zbioru pÛünych warzyw kapustnych i porÛw.
k kontynuowaÊ wapnowanie pÛl i uøytkÛw zielonych;
k zastosowaÊ nawoøenie organiczne. W produkcji ogrodniczej powinno stosowaÊ siÍ obornik dobrze roz≥oøony;
k zbiÛr kapusty do d≥ugotrwa≥ego przechowywania naleøy
przeprowadziÊ podczas bezdeszczowej pogody;
k pory wykopuje siÍ doúÊ pÛüno, ale przed nadejúciem ciπg≥ych przymrozkÛw;
k w listopadzie do momentu zamarzniÍcia gleby moøemy jeszcze sadziÊ drzewa i krzewy owocowe. Przy tak pÛünym sadzeniu naleøy jednak pamietaÊ o ich podlaniu, aby ziemia
dobrze przylgnÍ≥a do korzeni. WokÛ≥ posadzonego drzewa
trzeba usypaÊ kopczyk na wysokoúÊ 20 cm co zabezpieczy
szyjkÍ korzeniowπ i pieÒ przed przemarzniÍciem;
k w miesiπcu tym w sadzie przydomowym wiele czasu poúwiÍcamy pracom pielÍgnacyjnym i porzπdkowym;
k przeprowadzamy ciÍcie winoroúli i jeøyny bezkolcowej po
opadniÍciu z nich liúci;
k owocujπce pÍdy maliny odmiany Polana wycinamy po zebraniu ostatnich owocÛw;
k glebÍ pod koronami drzew dobrze jest przekopaÊ celem czÍ-
k
k
k
k
k
k
k
k
úciowego zniszczenia larw owocnicy i nasionnicy trzeúniÛwki oraz ograniczenia ürÛde≥ zakaøenia chorobami grzybowymi wystÍpujπcymi na starych liúciach;
w sprzyjajπcych warunkach pogodowych kontynuowaÊ powschodowe zwalczanie chwastÛw w zboøach ozimych;
na stanowiskach przeznaczonych pod roúliny okopowe stosowaÊ nawozy organiczne. Nie naleøy ≥πczyÊ wapnowania
gleby z nawoøeniem obornikiem;
kontrolowaÊ stan przechowywania ziemniakÛw;
wykonaÊ orki pod wszystkie uprawy wiosenne;
dok≥adnie wyczyúciÊ, wymyÊ i zakonserwowaÊ maszyny rolnicze. CzÍúci metalowe naleøy zabezpieczyÊ odpowiednimi smarami ochronnymi, w oponach obniøyÊ ciúnienie o
30%, ustawiÊ maszyny na podporach, paski klinowe poluzowaÊ, wylaÊ p≥yny zamarzajπce. Wskazanym jest przechowywaÊ maszyny pod zadaszeniem chroniπcym je przed opadami deszczu i úniegu;
przed zimπ uszczelniÊ dobrze kurniki, poniewaø przy zbyt
niskiej temperaturze ptaki pobierajπ wiecej karmy;
w przypadku mrozÛw wilgotnπ karmÍ podawaÊ w godzinach po≥udniowych, gdy jest cieplej, aby uniknπÊ jej zamarzniÍcia;
pamiÍtaÊ o doúwietlaniu kurnikÛw w okresach krÛtkich dni.
KALENDARZ BIODYNAMICZNY
LISTOPAD
Dni owocowe: 1 XI od 800, 2 XI, 3 XI, 4 XI, 5 XI od 1300, 6
XI, 11 XI od 1900, 12 XI, 13 XI, 14 XI do 700, 21 XI od 900, 22 XI
do 2000, 28 XI od 1400, 29 XI, 30 XI.
Dni korzeniowe: 5 XI od 400 do 1200, 7 XI do 1600, 10 XI do
2000, 16 XI do 1400, 20 XI od 1900, 21 XI do 800, 22 XI od 2100, 24 XI.
Dni liúciowe: 9 XI, 11 XI od 1000 do 1800, 18 XI od 1300, 19
XI, 20 XI do 1800, 27 XI od 300 do 1500 i od 1900, 28 XI do 1300.
Dni kwiatowe: 7 XI od 17, 8 XI, 10 XI od 21, 11 XI do 900,
16 XI od 1500, 17 XI, 18 XI do 1200, 25 XI od 500, 26 XI.
Dni niekorzystne: 14 XI od 700, 15 XI, 23 XI.
Okres sadzenia: od 1 XI do 11 XI i od 26 XI.
Dni korzystne do úcinania drzew: 6 XI - jesion, úwierk,
grab pospolity, bia≥a jod≥a.
27 XI - dπb, cis, czereúnia.
Do úcinania drzew naleøy wybieraÊ dni kwiatu, ktÛre sπ w
przedziale czasu sadzenia.
GRUDZIE—
Dni owocowe: 9 XII, 10 XII, 11 XII do 1300, 15 XII, 18 XII
od 1600, 19 XII, 20 XII do 700, 26 XII, 27 XII do 2000, 28 XII od
1000do 1200.
Dni korzeniowe: 1 XII, 2 XII, 3 XII, 4 XII do 2200, 11 XII od
00
14 , 12 XII do 1200, 13 XII do 2100, 20 XII od 800, 21 XII do 2000,
28 XII od 1300, 29 XII, 30 XII, 31 XII.
Dni liúciowe: 6 XII od 1100, 7 XII, 8 XII od 1500, 16 XII, 17
XII, 18 XII do 1500, 24 XII od 1300 do 1900, 25 XII, 27 XII od 2100,
28 XII do 900.
Dni kwiatowe: 5 XII, 6 XII do 1000, 8 XII do 1400, 14 XII, 24
XII do 1200.
Dni niekorzystne: 12 XII od 1200, 21 XII od 2000, 22 XII,
23 XII do 2000.
Okres sadzenia: od 1 XII do 9 XII i od 23 XII.
Dni korzystne do sadzenia drzew:
1 XII - klon, brzoza, lipa, dzikie drzewka owocowe, brzoskwinia, morela mirabelka, dzika rÛøa.
4 XII - brzoza, lipa, tuja, ja≥owiec, robinia, tarnina.
Dni korzystne do úcinania drzew na drewno:
2 XII - klon, buk pospolity, lipa, brzoza.
15 XII - orzech w≥oski, kasztan, sosna, olcha, topola.
Na podstawie ÑDni siewuî
M. Thun opr. K. KoúciÛ≥ek
KWALIFIKOWANE SADZONKI TRUSKAWEK
odmian przemys≥owych (do przetwÛrstwa) i deserowych o rÛønych grupach wczesnoúci
w stopniu ORYGINA£ do nasadzeÒ wiosennych.
Zapisy w UrzÍdzie Gminy, pokÛj nr 12.
OdbiÛr i sadzenie: wiosna 2000 r.
Termin p≥atnoúci: lipiec 2000 r.
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
15
SPORT q SPORT q SPORT
Sezon jesienny
zakoÒczony
3 paüdziernika druøyna pi≥karska seniorÛw rozegra≥a
wyjazdowy mecz w Mielcu z tamtejszπ "Smoczankπ", ulegajπc 6:0. Tak, jak moøna by≥o przypuszczaÊ, øe "Raniøovia" nie moøe wywieüÊ z tamtejszego boiska øadnego punktu, trÛjka sÍdziowska zosta≥a obsadzona sÍdziami mieleckimi, a g≥Ûwny arbiter z niewiadomych przyczyn zosta≥
zmieniony dwa dni przed spotkaniem. Mecz dla naszego
zespo≥u rozpoczπ≥ siÍ niefortunnie, bo juø od 18 min. "Raniøovia" musia≥a graÊ w dziesiπtkÍ. Czerwonπ kartkÍ dosta≥ Tomasz Hajnowski. Przy tym os≥abieniu nasza druøyna szybko straci≥a do przerwy dwie bramki. Druga ods≥ona
spotkania by≥a podobna: w 70 min. po drugiej øÛ≥tej kartce, co daje w efekcie czerwonπ, opuúci≥ boisko Adam Tyburczy, co juø ca≥kiem za≥ama≥o druøynÍ. Szybcy zawodnicy Smoczki byli nie do upilnowania przez os≥abionπ
obronÍ "Raniøovii", ktÛra straci≥a jeszcze 4 bramki. Po tym
meczu KS "Raniøovia" straci≥a pierwszπ lokatÍ w tabeli, a
takøe dwÛch podstawowych zawodnikÛw.
TydzieÒ pÛüniej, 10 paüdziernika os≥abieni pi≥karze z
Raniøowa podejmowali na swoim boisku druøynÍ "RzÍdzian" RzÍdzianowice, wygrywajπc wynikiem hokejowym
7:3. Pierwsze minuty spotkania nie zapowiada≥y wysokiego zwyciÍstwa, bo juø w 3 min. nasi pi≥karze stracili bramkÍ. Jednak szybko zmobilizowali siÍ i juø w 18 min. po
"atomowym" strzale Mariusza Tyburczego z oko≥o 20 m
zdo≥ali doprowadziÊ do remisu. W dalszych minutach przewaga Raniøowa by≥a juø tak wysoka, øe niektÛrzy kibice
miÍdzy sobπ zaczÍli zawieraÊ zak≥ady, czy bÍdzie wynik
dwucyfrowy. Bramki dla "Raniøovii" zdobyli: Mariusz
Tyburczy (18 min.), Grzegorz Soja (35 i 60 min.), £ukasz
Niemczyk (44 i 68 min.), Jan Piekarz (55 min. rzut karny),
£ukasz Wiπcek (85 min.). W koÒcowych minutach meczu
nasi pi≥karze tak byli zaangaøowani w strzelanie bramek
przeciwnikom, øe zapomnieli o obronie swojej bramki, co
wykorzystali goúcie, strzelajπc jeszcze 2 bramki i ustalajπc
wynik na 7:3.
17 paüdziernika raniøowscy pi≥karze wyjechali na trudny mecz do "Gryfu" Mielec, gdzie nie zawiedli swoich kibicÛw wygrywajπc po dramatycznym meczu 3:2. Oglπdajπc to spotkanie z trybun moøna by≥o mieÊ wraøenie, øe
nasi pi≥karze nie grajπ z druøynπ gospodarzy, tylko z samym arbitrem mieleckim, ktÛry za wszelkπ cenÍ chcia≥, aby
RaniøÛw nie wywiÛz≥ øadnego punktu. Kaøda groüna akcja naszego zespo≥u by≥a natychmiast przerywana przez
sÍdziego, ponadto w 30 minucie nie odgwizda≥ ewidentnego "spalonego", po ktÛrym "Raniøovia" straci≥a bramkÍ
i schodzi≥a na przerwÍ z wynikiem 1:0. Arbiter przypuszczajπc, øe jednobramkowa przewaga nie pozwoli na odniesienie zwyciÍstwa przez gospodarzy, w przerwie spotkania
zarzπdzi≥ kontrolÍ dokumentÛw zawodnikÛw z Raniøowa,
szukajπc pretekstu do walkoweru. Regulaminowe 15 mi-
nut przeciπgnÍ≥o siÍ do 45. W drugiej po≥owie nasi pi≥karze za wszelkπ cenÍ chcieli zdobyÊ bramkÍ. Dopiero w 75
min. £ukaszowi Niemczykowi to siÍ uda≥o. NastÍpnie po
b≥Ídzie raniøowskiej obrony w 85 min. "Gryf" zdoby≥ bramkÍ, po ktÛrej prezes KS "Raniøovia" nerwowo siÍ za≥ama≥ i
opuúci≥ stadion. Jednak w myúl pi≥karskiego przys≥owia
"dopÛki pi≥ka w grze" pi≥karze nasi siÍ nie poddali. Na 3
min. przed koÒcem wyrÛwnujπcπ bramkÍ zdoby≥ Tomasz
Hajnowski, a w 90 min. przy radoúci kibicÛw z rzutu karnego zwyciÍstwo przypieczÍtowa≥ Jan Piekarz.
24 paüdziernika "Raniøovia" na swym boisku pokona≥a TuszÛw Narodowy 3:1. Bramki dla naszego zespo≥u
zdobyli: £ukasz Niemczyk (25 min.), Jan Piekarz (35 min.)
i Tomasz Hajnowski (80 min.). Od 37 min. nasza druøyna
gra≥a w dziesiπtkÍ, poniewaø czerwonπ kartkÍ otrzyma≥
Krzysztof TÍcza. Po tym spotkaniu "Raniøovia objÍ≥a prowadzenie w tabeli.
30 paüdziernika druøyna raniøowska wyjecha≥a na
ostatnie spotkanie rundy jesiennej do Z≥otnik. Mia≥o ono
zdecydowaÊ, ktÛra z druøyn zostanie mistrzem jesieni. Mecz
rozpoczπ≥ siÍ od szybkiego uzyskania prowadzenia przez
gospodarzy, jednak juø w 25 min. Krzysztof Burek zdoby≥
wyrÛwnujπcego gola. Jednak po przerwie atut wlasnego
boiska wykorzystali gospodarze i ostatecznie wygrali 4:1.
Wysoka poraøka "Raniøovii" nie odzwierciedla samej gry,
przede wszystkim w pierwszej po≥owie, gdzie moøna by≥o
rozstrzygnπÊ to spotkanie na swojπ korzyúÊ.
Zarzπd Klubu Sportowego "Raniøovia" dziÍkuje sponsorom, ktorzy takøe przyczynili siÍ do uzyskania tak wysokiego miejsca w tabeli. Byli nimi: "EURO-ENERGETYKA" SpÛ≥ka z o.o. z Mielca, Firma "RANLIP" Miros≥awa
Andrysiewicza i Zbigniewa Kloca, Skup i UbÛj Øywca Mieczys≥aw Tylutki z Raniøowa, Us≥ugowy Zak≥ad Instalacyjno-ålusarski Marian S≥uja z Raniøowa, Firma "Las-Pol" z
Mazur-Zmys≥owa, Sklep Rolno-Soøywczy Kazimierz Rzeszutek i Marian Samojedny.
Tabela:
1.
Z≥otniczanka
2.
Raniøovia
3.
SokÛ≥
4.
Ostrovia
5.
Dromader
6.
TuszÛw Nar.
7.
Jamnica
8.
Tempo
9.
Wiúnia
10. Wamat
11. Marmury
12. Straøak
13. Gryf
14. RzÍdzian
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
29
28
27
25
22
19
19
19
15
14
13
12
10
4
34-14
29-20
37-15
28-23
26-21
21-14
32-32
21-21
19-31
25-31
22-32
23-30
17-31
16-44
Grzegorz Woú
16
Wieúci Raniøowskie nr 11 (33)
DO KINA CZY NA FILM?
KINO "KUJAWIAK" ZAPRASZA
Data
Godz.
Tytu≥ filmu
Prod.
Od lat
7.11.
1500
DAWNO TEMU W TRAWIE
USA
b/o
7.11.
1800
BILLBOARD
Polska
15
14.11.
1800
OSACZENI
USA
15
21.11.
1800
Z£OTO DEZERTER”W
Polska
15
28.11.
1800
KILER”W DW”CH
Polska
15
5.12.
1500, 1900
OGNIEM I MIECZEM
Polska
12
"Dawno temu w trawie" - animowany. Komedia baúniowa z øycia owadÛw.
Kolonia mrÛwek ca≥π wiosnÍ i lato zbiera pokarm na zimÍ, jesieniπ zjawia siÍ armia konikÛw
polnych i øπda swego udzia≥u. Jeden z mieszkaÒcÛw mrowiska, naukowiec o marzycielskich
sk≥onnoúciach wyrusza w úwiat, by znaleüÊ sprzymierzeÒcÛw do walki z agresorami.
"Billboard" - sensacyjny. Obsada: Justyna Steczkowska, Bogus≥aw Linda, Piotr
Fronczewski, Pawe≥ Kukiz, Andrzej Seweryn. Pracownik agencji reklamowej otrzymuje
polecenie s≥uøbowe - ma odszukaÊ RosjankÍ, ktÛrej zdjÍcie pojawi≥o siÍ na ulicznej planszy
i ktÛra mog≥aby zrobiÊ karierÍ jako modelka. WkrÛtce okazuje siÍ, øe úrodowiska emigrantÛw z Rosji terroryzowane sπ przez zbrodnicze gangi.
"Z≥oto dezerterÛw" - komedia sensacyjna. Obsada: Marek Kondrat, Wiktor
Zborowski, Bogus≥aw Linda, Piotr Gπsowski. Reøyser Janusz Majewski zdecydowa≥ siÍ po
raz drugi oøywiÊ swych bohaterÛw. Zgromadziwszy najpopularniejszych polskich aktorÛw,
nakrÍci≥ film, na ktÛry wszyscy czekaliúmy. Od zakoÒczenia I wojny úwiatowej minÍ≥o juø
ponad dwadzieúcia lat. Kania i jego koledzy rozpierzchli siÍ po Europie. Gdy jednak úwiat na
nowo pogrπøy≥ siÍ w wojnie powrÛci≥ czas dezerterÛw! DowÛdztwo Armii Krajowej potrzebuje úrodkÛw na zakup duøego transportu broni. Wywiad informuje o wielkiej iloúci z≥ota,
zgromadzonej przez NiemcÛw w jednym z ≥Ûdzkich bankÛw, ktÛre pozwoli≥oby zaspokoiÊ
potrzeby walczπcego podziemia. Ale jak wykraúÊ z≥oto z najlepiej strzeøonego banku w
Europie? Jest jeden sposÛb - trzeba zatrudniÊ niejakiego KaniÍ.
"KilerÛw dwÛch" - komedia. Obsada: Cezary Pazura, Janusz RewiÒski, Katarzyna Figura. Jest to dalszy ciπg filmu "Kiler". By≥y taksÛwkarz, Jerzy Kiler, zak≥ada fundacjÍ charytatywnπ, wspomagajπcπ budøet paÒstwa. Staje
siÍ popularnπ postaciπ øycia publicznego, przyjaüni siÍ z Papieøem, Owsiakiem, Clintonem, gra w tenisa z prezydentem. Tymczasem Siara nasy≥a
na niego p≥atnego mordercÍ, Szakala. Z wiÍzienia wychodzi senator Lipski. Rozpoczyna siÍ poúcig za Jerzym Kilerem.
Przys≥owia i prognozy
Jaka pogoda listopadowa taka i marcowa.
Gdy w listopadzie liúÊ na szczytach drzew trzyma,
to w maju na nowe liúcie spadnie jeszcze zima.
Gdy w listopadzie grzmi
rolnik dobrze úni.
Kwitnπ drzewa w listopadzie
zima aø do maja bÍdzie.
W listopadzie kapusty pe≥ne kadzie.
Gdy w listopadzie liúÊ na drzewach trzyma,
pÛüna bywa zima.
Kiedy na CecyliÍ (22.11.) grzmi,
rolnik o dobrym roku úni.
ìWieúci Raniøowskieî - pismo spo≥eczno-kulturalne. MiesiÍcznik. Wydawca: Gminny Oúrodek Kultury,
Sportu i Rekreacji w Raniøowie, tel. 7442555. Redaguje ZespÛ≥. Teksty podpisane odzwierciedlajπ poglπdy
autorÛw. Przedruk dozwolony z podaniem ürÛd≥a. Adres internetowy: http://www.kolbuszowa.biz.pl/abakus/
html/prasa.html
Nak≥ad 300 szt.