Projekt RUT warsztaty

Projekt edukacyjny „Rut”
dla szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
1)
2)
3)
4)
WPROWADZENIE
PROPOZYCJE 7 WARSZATÓW
SCHEMAT WASZTATU
MATERIAŁY
WPROWADZENIE
Projekt „Rut” kształtuje postawę otwartości i wychowuje do wartości rodzinnych.
Przyczyni się także do budowania postawy dialogu oraz szacunku dla odmienności
kulturowej. Przyniesie też wiedzę o wybranych elementach wspólnych chrześcijaństwa
i judaizmu.
Wersja angielska projektu wspomaga współpracę ze szkołami zza granicy.
Wiodącą rolę w projekcie pełni autorski spektakl teatralny „Rut” inspirowany biblijną
księgą. Stawia on pytania o różne aspekty bliskości drugiego człowieka. Akcja spektaklu
toczy się współcześnie w Kielcach i Londynie. Do Kielc przyjeżdża młoda kobieta
z nietypowym planem na życie. Czy uda jej się znaleźć akceptację i przyjaźń w nowym
środowisku?
Spektakl dotyka współczesnych problemów filozoficznych i egzystencjalnych
w sposób zarówno poruszający, jak i dowcipny. Szczególną rolę w przedstawieniu pełni
autorska muzyka, która podkreśla emocje bohaterów.
Autorzy:
Zuzanna Ferenc – Warchałowska - koordynacja projektu, autorka scenariusza,
piosenek, materiałów metodycznych
Sylwia Sławińska – reżyseria
Karol Gołębiowski, s. Franciszka Godlewska - muzyka
Cel ogólny
Ukazywanie wartości więzi rodzinnych oraz postawy otwartości i szacunku
w życiu osobistym oraz społecznym.
Cele szczegółowe
1. Ukazanie roli i sposobów budowania więzi między członkami rodziny
i społeczeństwa w oparciu o otwartość, życzliwość, dobrą wolę i obowiązkowość.
2. Rozwijanie postawy wrażliwości i aktywności wobec osób z różnych powodów
niezintegrowanych z rodziną, grupą środowiskowa, społeczeństwem.
3. Uświadomienie roli rozmowy w wyrażaniu i kształtowania postaw, uwrażliwienie
na konieczność kontrolowania naszych wypowiedzi i dostosowania ich do kontekstu
i percepcji rozmówcy.
4. Ukazanie roli autorytetu w życiu rodziny i funkcjonowaniu firmy.
5. Podkreślenie roli rodziny w życiu człowieka, ukazanie bogactwa wnoszonego w życie
rodziny i społeczności przez każdego jej członka.
6. Kształtowanie potrzeby przekazywania mądrości życiowej i doświadczenia w celu
zachowania ciągłości pokoleń.
7. Przekazanie wiedzy o wybranych elementach wspólnych chrześcijaństwa i judaizmu.
Działania- etapy realizacji projektu:
1. Zawiązanie młodzieżowego zespołu teatralnego w II LO im. Jana Śniadeckiego w Kielcach
(grudzień 2015 – styczeń 2016).
2. Przeprowadzenie warsztatów integrujących i przygotowujących młodych aktorów
do zrozumienia treści wychowawczych musicalu „Rut” (styczeń 2016).
3. Nawiązanie współpracy ze szkołami z zagranicy (październik 2015 – luty 2016).
4. Przygotowanie wstawek filmowych we współpracy z młodzieżą z zagranicy (marzec kwiecień 2016).
5. Przygotowanie musicalu „ Rut” przez zespół młodzieżowy z II LO im. Jana Śniadeckiego
w Kielcach pod kierunkiem instruktorów i koordynatora projektu (styczeń - czerwiec 2016).
6. Wystawienie musicalu dla publiczności szkolnej z Kielc i regionu (czerwiec i wrzesień 2016
oraz później według potrzeb).
7. Opracowanie materiałów metodycznych umożliwiających nauczycielom szkół gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych korzystanie na lekcjach ze scenariusza musicalu i nagrania filmowego
w roku szk. 2016/ 2017 ( sierpień - wrzesień 2016).
8. Opracowanie scenariusza w języku angielskim umożliwiającego wystawienie przedstawienia
z uczniami z zagranicy „na żywo” lub za pośrednictwem Internetu (sierpień - wrzesień 2016).
9. Przeprowadzenie pilotażowych warsztatów dla publiczności w małych grupach dyskusyjnych
oraz klasach szkolnych – według potrzeb ( wrzesień 2016).
Adresaci:
•
•
Uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Uczniowie szkół zagranicznych współpracujących ze szkołami województwa
świętokrzyskiego
TEMATYKA WARSZATÓW
Propozycje warsztatów przed spektaklem i po spektaklu
(alternatywnie lub łącznie według uznania nauczyciela)
1) Warsztat literacki- interpretacja wybranych fragmentów piosenek
Przed spektaklem: piosenka finałowa „Kairos”
„Po latach wojny są lata pokoju” - Jak to rozumiesz? Co to znaczy dla ciebie?
Przykładowe odpowiedzi uczniów z grupy aktorskiej II LO ( warsztaty styczeń 2016):
Nadejdą również dni radości, bo ból i smutek nie mogą trwać wiecznie.
Zawsze musi nastąpić koniec i odpoczynek.
Każda wojna zaczyna się od człowieka. W człowieku się rodzi - w człowieku się kończy.
„Moment burzenia i wiek budowania” - Jak to rozumiesz? Co to znaczy dla ciebie?
Przykładowe odpowiedzi uczniów z grupy aktorskiej II LO (warsztaty styczeń 2016):
Życie jest pełne przejściowych zdarzeń i nic nie trwa wiecznie.
Wystarczy chwila, aby coś zniszczyć, ale o wiele więcej czasu trzeba poświęcić, żeby to
odbudować.
Każdy spośród nas podjął w życiu decyzję, która jednym uderzeniem zniszczyła wszystko,
co do tego czasu nieprzerwanie budowaliśmy. Teraz musimy wznosić te budowle od nowa,
codziennie, cegiełka po cegiełce, aby pewnego dnia choć odrobinę przypominała utracony
pierwowzór.
Każda zniszczona budowla, zanim zostanie odbudowana, potrzebuje nowego, czystego
gruntu.
Burzenie to śmierć i żałoba, budowanie to narodziny i nowa szansa. Na gruzach tego, co
niekoniecznie specjalnie zburzyliśmy, może nastąpić zbudowanie czegoś nowego.
Po spektaklu: piosenka „Ciało”
Po zapoznaniu z piosenką ułóż schemat 7 zasad utrzymania zdrowia fizycznego
i psychicznego.
2) Warsztat biblijny KAIROS I CHESED – Biblia jako most kulturowy między Polakami
i Żydami.
Przed spektaklem: wprowadzenie elementów wiedzy
A. Wyjaśnienie znaczenia pojęcia kairos w mitologii i teologii (czas okazji, którą należy
szybko wykorzystać, czas błogosławiony, czas łaski)
B. Wyjaśnienie znaczenia pojęcia biblijnego chesed (zrobić więcej niż wymaga prawo, dar
większy niż spodziewany, miłosierdzie).
C. Przykłady stosowania tych pojęć w życiu Polaków i Żydów.
D. Przykłady biblijne z Księgi Rut w działaniu Rut i Booza.
Po spektaklu: Warsztat psychologiczny- w samotności czy w grupie?
Zagadnienia dotyczące reakcji na problemy oraz rozważenie sposobów pomocy.
A. Rozmowa z uczniami na temat, czym jest żałoba, jak bohaterowie reagują na utratę
bliskiej osoby.
B. Analiza różnych sposobów przeżywania problemów: zamknięcie w sobie, apatia,
aktywność wobec innych ludzi w podobnej sytuacji.
C. Rola zdjęć i pamiątek w czasie żałoby.
D. Różne potrzeby człowieka: wkraczanie w nowy etap, potrzeba oderwania od
problemów, potrzeba wyjazdu, potrzeba rozrywki, potrzeba obecności.
E. Rodzaje wsparcia: empatia, zrozumienie, wywieranie wpływu, opieka autorytetu.
Materiały:
Akt I scena 4 - dialogi poprzedzające piosenkę „Co ja mówię” i tekst piosenki
Akt II - dialogi: rola powrotu do znanych miejsc i ludzi, praca jako ucieczka i skutki,
pracoholizm, samotność wśród ludzi, nowe miejsca, nowi ludzie , adaptacja w nowych
warunkach, przyczyny nieakceptacji.
Akt III – dialogi poprzedzające piosenkę „Ciało”
- Czego życzą Rut Sąsiadki oraz Noemi? Jaka jest początkowa reakcja Rut?
- Jakie są przesłanki podejmowania przez nią decyzji w tej scenie z Sąsiadkami? Pod
wpływem jakich okoliczności Rut zmienia postawę? Z czego wynika motywacja Rut do
działania?
- Co to znaczy „osoba bliska”, „osoba godna zaufania”?
- Jakie znaczenie ma dla ciebie regularność rytmu życia codziennego, dbanie o siebie, jakie
według ciebie są codzienne potrzeby człowieka?
3) Warsztat rekwizytu teatralnego - Menora i kwiaty
Przed spektaklem:
A. Jakie skojarzenia i nastrój wywołują w tobie rekwizyty takie jak: dziecinne zabawki,
albumy ze zdjęciami rodzinnymi, płyty DVD z nagraniami rodzinnymi, stare gazety, ubrania,
pudła, dzbanek z kawą?
B. Jesteś scenografem, co wybierzesz, aby ukazać odejście bliskiej osoby? Masz do
dyspozycji: samoloty papierowe, album ze zdjęciami, filmy, sweter, męskie ubrania i buty.
C. Jesteś scenografem, co wybierzesz, aby podkreślić stan przejściowy od jednej sytuacji
życiowej do drugiej, konieczność zmian?
D. Jakie skojarzenia i nastrój wywołają w tobie rekwizyty takie jak: kawa w dzbanku, chleb,
sól, garnek z zupą, chochla, butelka wina, sushi, wazon z kwiatami, świecznik - menora na
stole? ( Odp.: opiekuńczość, przytulność, miła biesiada, życzliwość, przyjaźń, ciepło
rodzinne/ domowe )
E. Jakie uczucia wywoła dziecinna zabawka – pozytywka ( rozczulenie, uspokojenie)
prezent w ozdobnej dużej torbie papierowej ( wdzięczność) , wielki bukiet kwiatów ( radość,
miłość, wdzięczność)?
F. Jakie rekwizyty podkreślą zaangażowanie w pracę? ( Odp.: zegarek, rozłożone
dokumenty, komputer)
G. Jakie rekwizyty wyrażą, że właśnie jest przerwa w pracy? ( Odp.: kanapki, kubki,
komórka w ręce, … )
Po spektaklu:
A. Wymień przedmioty, które bohaterowie biorą do rąk w I akcie. ( Odp.: zabawki, albumy,
płyty DVD, stare gazety, ubrania, pudła, dzbanek z kawą)
B. Które z nich podkreślają samotność głównej bohaterki? (Odp.: samoloty papierowe,
album ze zdjęciami, filmy, sweter, męskie ubrania i buty)
C. Jakie czynności podkreślają, że bohaterki są w stanie przejściowym od jednej sytuacji
życiowej do drugiej? ( Odp.: rozrzucone ubrania, pudła, stare gazety, waliza).
D. Jakiego rekwizytu i gestu używa Rut, by okazać żal po bliskim człowieku? ( Odp.:
sweter)
E. Jakich rekwizytów i gestów używa Orfa, kiedy ukazuje potrzebę zmian? ( Odp.: rozrzuca
gazety, pakuje i wynosi pudła)
F. Jak nazwiesz uczucia wywołane w bohaterach przez rekwizyty takie jak: dziecinna
zabawka – pozytywka ( rozczulenie, uspokojenie) prezent w ozdobnej dużej torbie
papierowej ( wdzięczność) , wielki bukiet ( radość, miłość, wdzięczność).
G. Jak bohaterowie w firmie okazywali, że są zaangażowani w pracę? ( Odp.: postawa
wyprostowana, surowy głos, patrzenie na zegarek, w dokumenty, w komputer)
H. Jak bohaterowie w firmie okazywali, że nie interesuje w danym momencie ich praca?
( Odp.: luźna postawa siedząca, jedzenie kanapki, komórka w ręce, żarty)
4) Prawo lewiratu – warsztat potrzeb rodzinnych
Przed spektaklem:
A. Wyjaśnienie zasady archaicznego żydowskiego „ prawa lewiratu”, przykłady z Biblii.
Przykłady podobnego zachowania ludzi współcześnie np. wśród amiszów w USA, w Polsce
np. po II wojnie św.
B. Początek filmiku z dziećmi biegającymi w parku ( 5 sek): Co cieszy dzieci i filmujących
je rodziców?
C. Filmik z rozmową rodziców: Co cieszy dzieci i filmujących je rodziców- motywacja
decyzji ojca, argumenty matki? Drama: Jak ty byś się zachował, co byś powiedział na ich
miejscu?
D. Filmik z rozmową młodych synów z matką: Jakie są tematy rozmowy i cele rozmowy?
Po spektaklu:
Zagadnienia A-E do wyboru.
A. Wyjątkowość Noemi: Co robi i co mówi Noemi w sztuce? Jak nazywa to Rut?
B.
C.
D.
E.
Rut w relacji z Noemi: Skąd się bierze poczucie własnej wartości Rut, co pomaga jej
odzyskać pewność siebie?
Cztery rozmowy Rut o chęci posiadania dziecka: z Orfą , z księdzem, z Noemi,
z Boozem – co je różni?
Rozmowa Kuzyna i Booza o opiece nad rodziną: Co jest opłacalne dla Booza ,
a nieopłacalne dla Kuzyna? Z czego to wynika?
Decyzja Booza – Jakich ludzi ceni Booz? Jakie życie prowadzi Booz? Jak Booz
patrzy na Rut? Co Booz ma szansę zmienić swoim życiu dzięki Rut?
Decyzje Rut: dlaczego chce przyjechać do Polski, dlaczego chce uciekać z Polski,
dlaczego zostaje?
5) Poezja w języku angielskim z gośćmi z zagranicy- warsztat lingwistyczny
A. Obejrzenie skrótu spektaklu w języku angielskim.
B. Przypomnienie cytatu z Księgi Rut o śmierci na obczyźnie i dialogów o poczuciu
wyizolowania.
C. Podział uczniów na 4 osobowe grupy tematyczne według tytułów wierszy: WAR,
LIFE, FORGIVING, YOUTH, DIALOGUE, …
D. Na każdym stoliku: fotografie przyrody lub pejzażu miejskiego na kartach
interaktywnych, słowa klucze zwroty na fiszkach.
E. Układanie wspólnie poezji haiku z wykorzystaniem fiszek i własnych uzupełnień.
F. Schemat:
a) wyrażenie rzeczownik z przymiotnikiem
b) wyrażenie rzeczownik z przyimkiem
c) czynność/ zwrot z czasownikiem
d) pytanie/ apel/ zakaz/ rada
Przykład:
ŻYCIE
Morze zimne i szare
Człowiek na wysokim brzegu
Stoi twarzą do fal
Tylko nie idź przed siebie!
SCHEMAT WARSZTATU
Schemat 20 minutowego warsztatu przygotowującego do odbioru spektaklu lub
porządkującego wrażenia po spektaklu lub po obejrzeniu filmu
a.
Powitanie i czynności organizacyjne.
b.
Karty interaktywne/dialogowe do pracy w grupach (np. wybrane widokówki czy
wycinki/zdjęcia prasowe): Co na danej karcie kojarzy ci się z treściami, bohaterami musicalu
i ich problemami?
lub
Test prawda/ fałsz w grupach na temat treści musicalu i piosenek.
c.
2 min
5 min
Realizacja wybranego tematu warsztatu
10 min.
d.
Podsumowanie, podziękowanie, pożegnanie.
3 min.
MATERIAŁY
1)
Akt I scena 4 ( fragment) i piosenka „ Co ja mówię”
2)
Orfa:
Weź się w garść.
Rut:
Najtrudniej jest uporządkować wspomnienia.
Orfa:
Nigdy nie byłaś taka romantyczna.
Rut:
Nigdy nie byłaś taka rozważna.
Orfa:
Rut, pospiesz się.
Rut:
Nie umiem …
Orfa:
Czas ucieka sekunda za sekundą. Tik, tak. Tik, tak. Tik tak.
[ krąży dookoła nieruchomej poważnej Rut] Życie ucieka, a ty się grzebiesz we
wspomnieniach. [ Otwiera przypadkową gazetę, czyta fragment i wyrzuca za siebie]To była
wielka romantyczna miłość. Stara miłość nie rdzewieje. Zawsze to samo. Rozstanie pary
aktorów nastąpiło niepodziewanie. [ Orfa bierze nową gazetę] Poważna choroba żony
zapobiegła rozwodowi reżysera [wyrzuca] Nowy film, nowy romans gwiazdy. [ wyrzuca]
Wspomnienia są jak stare gazety. [ wyrzuca] Cmentarzysko wspomnień. Śmietnik pamiątek.
Orfa:
No, a po co ci to? [zabiera Rut męski sweter]
Rut:
[odbiera sweter] Będzie mi potrzebny.
Orfa:
Sentymenty, tak? Rut, co było, minęło. Trzeba żyć dalej i nie oglądać się za siebie.
No, co tak patrzysz? Zakopujesz się we wspomnieniach jak w kretowisku! Co ja takiego
znowu powiedziałam!? Śpij normalnie, jedz normalnie, spotykaj się z ludźmi!
Orfa wybucha histerycznym płaczem . Rut głaszcze ją po głowie powolnym jednostajnym
ruchem. // Opcja: piosenka „Co ja mówię”
Orfa:
Co ja mówię, co ja robię?
Jak mam sobą być przy tobie?
Ćwiczę w lustrze twarz.
Dlatego nie myśl, że mnie znasz,
Nic ci nie powiem,
Nic się nie dowiesz.
Nie patrz tak,
Nie patrz głęboko,
Nie patrz, nie patrz, nie patrz mi w oczy!
Co ja mówię? Co ja mówię, co ja robię?
Nie umiem sobą być.
Nie patrz tak. Nie patrz głęboko. Nie patrz mi w oczy.
Akt I, scena 7 i piosenka „Gdziekolwiek”
Rut:
Gdziekolwiek pójdziesz, tam i ja pójdę.
Gdzie krok postawisz tam wesprze cię mój krok.
Przysięgam tobie na wszystko, co kocham,
że z twoim losem połączę mój los. (2x)
[ Rut z Noemi] Ref.: To stroma droga, wąska ścieżka, to nasz wspólny szlak.
Gdziekolwiek pójdziesz, tam i ja pójdę.
Zostanę z tobą na dobre i złe dni
I zamieszkam w twoim domu i będę wierzyć,
tak wierzysz jak ty. (2x)
Ref.: To stroma droga, wąska ścieżka, to nasz wspólny szlak.
Akt III, scena 5 ( fragment) i piosenka „Ciało”
Sąsiadka 1: Czy ty Kopciuszkiem jesteś, żeby w domu siedzieć … i to z kim? Z teściową!
Rut:
Uwielbiam moją teściową.
Noemi:
A ja kocham moją synową. Dlatego mówię, że twoje miejsce jest dziś na balu.
Rut:
Pracuję z tymi ludźmi, ale nie wiem, czy chciałabym się z nimi bawić.
Noemi:
Twój rytm to tylko praca i dom. I tak dzień po dniu.
Sąsiadka 2: Twój szef musi być bardzo z ciebie zadowolony.
Sąsiadka 3: Wiesz, jakie mam zdanie, patrząc na to z boku? Tak, jakbyś zamieniła się
wiekiem ze mną. Kto tu jest w jesieni życia? Chowasz się. Oj, chowasz się!
Rut:
Wezmę prysznic.[ Wychodzi]
Sąsiadka 1: Bardzo dobrze, nic tak nie zmienia samopoczucia, jak ciepła woda i ciepła kolacja!
Sąsiadka mówi to już zbierając grę ze stołu. Sąsiadki biegną za kurtynę, a Noemi ustawia na
środku krzesło.
Noemi:
Rut, mamy dla ciebie niespodziankę!
Rut:
[ Wchodzi w szlafroku] Jaką niespodziankę?
Noemi:
[Sadza ją na krześle] Zapraszam!
Wchodzą Sąsiadki z lakierem i suszarką. Śpiewając przygotowują Rut na bal.
„Ciało”
Śpiewa Noemi, Rut, chór Sąsiadek.
Sąsiadki: Weź człowieku swoje ciało pod opiekę
Trzeba się nim dobrze zająć na tym świecie.
Ciało umyć i ubrać, i napełnić żołądek,
Potem fryz i makijaż. W domu zrobić porządek.
Noemi:
Jest porządek!
Rut:
To nie jesień, to jest wiosna,
Bo na życie mam znów plan.
Znowu drogę widzę prostą i o nową stawkę gram.
Rut:
Sąsiadki:
Rut:
Sąsiadki:
Wstanę, wezmę pod opiekę także duszę.
Ja się moją duszą dobrze zająć muszę.
Muszę? ..muszę!
Duszy znaleźć przyjaciół, jakieś cele postawić,
Chcę z depresji śmiertelnej moją duszę wybawić.
To nie jesień, to jest wiosna,
Bo na życie masz znów plan.
Znowu drogę widzisz prostą i o nową stawkę grasz.
Akt IV, scena 3 - piosenka finałowa „Kairos”
Rut:
Jak ptak otwiera skrzydła gotowy do lotu,
Tak otwórz dla mnie serce i swoim płaszczem mnie otul.
Ref.
Kairos to dobry czas, dobry czas
Jest coraz bliżej, jest blisko nas.
Bóg wierzy w ludzi, uwierzę w siebie też
Wiem, co mam zrobić i ty także wiesz.
Booz:
Moment burzenia i wiek budowania.
Mija żałoba, znów się rodzą dzieci.
Rozdzieram szaty, jest pora zszywania.
Znika noc i słońce świeci.
Ref.
Kairos to dobry czas, dobry czas…
Sąsiadki:
Nauczyłaś się, jak być sama.
Wiesz, co to walczyć o swoje,
Ale jest ciągle w tobie odwaga,
By znów uczyć się życia we dwoje.
Ref.:
Kairos to dobry czas, dobry czas,
Noemi:
Godziny płaczu, godziny radości.
Po latach wojny są lata pokoju.
Zagmatwa się życie i znowu uprości.
Uciekłam, lecz wracam do domu.
Ref.
Kairos to dobry czas, dobry czas…