Lekcja 11. Temat: Ku pokrzepieniu serc

Lekcja 11.
Temat: Ku pokrzepieniu serc - nowe formy walki o zachowanie polskości
pod zaborami.
1. Okoliczności odrzucenia walki zbrojnej jako jedynej drogi do niepodległości
a) Niepowodzenia zbrojnych powstań narodowowyzwoleńczych i związane z tym
represje zaborców wobec Polaków.
b) Pozytywizm – ideologia II połowy XIX wieku, która w Polsce pod zaborami
przejawiła się w działalności na rzecz harmonijnego rozwoju gospodarczego i
kulturowego społeczeństwa (praca organiczna) oraz w krzewieniu oświaty i
podnoszeniu poziomu życia na wsi (praca u podstaw).
2. „Ku pokrzepieniu serc” – działalność kulturalna (literatura, malarstwo, muzyka),
której celem było pokazanie dawnej potęgi Polski oraz kształtowanie poczucia dumy z
przynależności do narodu polskiego, ale także refleksje nad upadkiem państwa.
a) Jan Matejko (malarstwo):
 Bitwa pod Grunwaldem – zwycięstwo Polaków w bitwie z Krzyżkami
 Batory pod Pskowem – zwycięstwo króla Stefana Batorego w wojnie z
Rosją o Inflanty (Łotwa, Estonia)
 Hołd pruski – likwidacja państwa krzyżackiego i uzależnienie Prus od
Polski.
 Stańczyk – refleksja nad utratą Smoleńska na rzecz Rosji.
b) Henryk Sienkiewicz (literatura)
 Krzyżacy – zwycięska wojna z Krzyżakami z lat 1409 – 1411.
 Trylogia (Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski) – wojny polskie
w XVII wieku z Kozakami, Szwedami, Turkami i Tatarami.
 Quo vadis – prześladowania chrześcijan w starożytnym Rzymie. Utwór
poza nurtem „Ku pokrzepieniu serc” (Nagroda Nobla).
3. Inni przedstawiciele polskiej kultury i nauki 2. połowy XIX wieku
a) Stanisław Wyspiański – dramaturg, malarz, architekt. Autor dramatu Wesele.
b) Bolesław Prus – pisarz, dziennikarz. Autor powieści Lalka
c) Stanisław Moniuszko – kompozytor. Twórca opery Straszny Dwór.
d) Helena Modrzejewska – światowej sławy aktorka
e) Maria Skłodowska – Curie – naukowiec, dwukrotna laureatka nagrody Nobla w
dziedzinie chemii.
4. Opieka nad zabytkami jako przejaw polskiej działalności patriotycznej.
a) Zamek Królewski na Wawelu
b) Kościół na Skałce w Krakowie.