Zadania konkursowe przyroda kl.5

MIĘDZYSZKOLNA LIGA PRZEDMIOTOWA
PŁOCK 2011
Zadania konkursowe z przyrody dla klasy V
1
Drogi uczniu!
Witaj w Międzyszkolnej Lidze Przedmiotowej 2011r. Przeczytaj uważnie
instrukcję i postaraj się odpowiedzieć na wszystkie pytania.
•
•
•
•
Test składa się z 21 zadań
Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny.
Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem
Dokładnie wykonuj polecenia, a odpowiedzi zapisuj w
wyznaczonych miejscach.
• Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 60 minut.
Pracuj samodzielnie.
POWODZENIA
2
Zadanie 1
0 - 1p
W przyrodzie wszystkie substancje występują w trzech stanach skupienia: Podpisz
poprawnie rysunki przedstawiające modelową budowę cieczy, gazów i ciał stałych
A. -----------------------
B. ------------------------
C. ----------------------0 - 2p
Zadanie 2
Substancje występujące w przyrodzie podlegają zjawiskom fizycznym i przemianom
chemicznym. W poniższej wyliczance podkreśl przemiany chemiczne:
gotowanie jaj, tarcie ziemniaków, smażenie mięsa, siekanie pietruszki,
pieczenie chleba, spalanie świecy, rdzewienie samochodu, krojenie chleba,
mieszanie sałatki
Zadanie 3
0 - 3p
Rodzice Kuby dostali od niego list z wakacji. Przeczytaj go uważnie i wpisz do
odpowiednich rubryk tabeli ciała stałe, które wyróżniono w tekście:
Wczoraj byliśmy na pieszej wycieczce po okolicy. Musieliśmy przeprawiać się przez
strumień, na którym nie było mostu. Przechodziliśmy na drugi brzeg po spróchniałej
desce. Niestety deska pękła, kiedy przez nią przechodziłem i wpadłem do wody.
Wydostałem się ze strumienia dzięki pomocy Krzysia, który nagiął długą gałąź
rosnącego na brzegu drzewa. Zanim ją jednak złapałem kilka razy uderzyła mnie w
twarz. Na gałęzi była miękka żywica, która pobrudziła mi ubranie. Gdy wychodziłem
na brzeg but ugrzązł mi w mokrej glinie . Bosą nogą stanąłem na szkle, którego nie
zauważyłem. Na szczęście rana nie była głęboka. Wychowawca opatrzył mi ją . Bardzo
niezadowolony wróciłam do obozowiska, ponieważ z powodu skaleczenia nie mogłam
grać w piłkę z chłopakami.
plastyczne
CIAŁA STAŁE
kruche
sprężyste
……………………………………. ………………………………………
……………………………………
……………………………………
…………………………………….
……………………………………..
3
Zadanie 4
0 - 2p
W przyrodzie występują różne mieszaniny. Podane niżej przykłady oznaczone cyframi
od 1 – 10 podziel na mieszaniny jednorodne i niejednorodne i wpisz numery we
wskazane miejsca
1. stopy metali,
olejem,
2. woda z solą, 3. woda z mąką, 4. benzyna, 5. woda z
6. woda ze sproszkowaną kredą, 7. alkohol z parafiną, 8. woda z
piaskiem, 9. ocet, 10. denaturat.
Mieszaniny jednorodne
Zadanie 5
Mieszaniny niejednorodne
0 - 2p
Uczniowie klasy V chcieli sprawdzi, ile tlenu zawiera powietrze W tym celu
przeprowadzili doświadczenie. Do krystalizatora wleli 20ml wody, dla lepszego efektu
dodali do wody czerwonego barwnika. Następnie na środku krystalizatora umieścili
palącą się świeczkę, po czym przykryli ją zlewką. Co zaobserwowali?. Sformułuj
spostrzeżenia i wniosek:
Spostrzeżenia ……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………....
…………………………………………………………………………………………………………………………….
Wniosek: …………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 6
0 - 1p
Ilustracja przedstawia schematycznie komórkę roślinną i zwierzęcą. Element komórki
oznaczony znakiem X:
A. prowadzi proces fotosyntezy
B. magazynuje substancje zapasowe
C. przechowuje produkty przemiany materii
D. steruje aktywnością komórki
4
0 - 6p
Zadanie 7
Rozwiąż krzyżówkę, a dowiesz się jak nazywa się składnik, którego nie posiada
komórka zwierzęca. Po rozwiązaniu krzyżówki właściwe litery wpisz we wskazane
miejsca:
1 2
3
4
5 6 7
8
9 10 11 12
A
B
C
D
E
A4
B6 B5 C9 D4 E7
Znaczenie wyrazów:
A1) zbudowane z tkanki mięśniowej poprzecznie
prążkowanej
B1) magazynują zbędne produkty przemiany
materii
C1) zawierają zielony barwnik
D1) oddziela wnętrze komórki od świata
zewnętrznego
E1) wypełnia wnętrze komórki
Zadanie 8
0 - 4p
Rysunek przedstawia proces fotosyntezy,
charakterystyczny dla roślin zielonych
Do tego procesu roślina potrzebuje:
2
A. -----------------------------------------------A
B. -----------------------------------------------W wyniku tego procesu roślina wytwarza:
1
1 - ---------------------------------------------2 - ----------------------------------------------B
5
0 – 1p
Zadanie 9
Uczniowie ustawili na oknie 6 doniczek z siewkami grochu, kolejne 6 doniczek z
siewkami grochu ustawili w ciemnym pomieszczeniu. Po 5 dniach dokonali obserwacji,
miedzy innymi zmierzyli długość łodygi każdej rośliny oraz wielkość liści, określili
również ich kolor. Stwierdzili, że rośliny rosnące w ciemnym pomieszczeniu miały
dłuższe łodygi, a ich liście były drobniejsze i żółte, a nie zielone, jak u roślin rosnących
w pełnym oświetleniu.
Sformułuj problem badawczy sprawdzany przez uczniów:
Problem badawczy:
Zadanie 10
0 – 3p
Podane poniżej organizmy żyjące w wodzie podziel ze względu na sposób odżywiania i
wpisz w odpowiednie miejsce tabeli.
zatoczek, pijawka lekarska, rzęsa wodna, szczupak, tatarak, trzcina
Organizmy samożywne
Organizmy cudzożywne
………………………………………………………
………………………………………………………..
………………………………………………………
…………………………………………………………
……………………………………………………….
……………………………………………………….
Zadanie 11
0 – 3p
Wymienionym roślinom przyporządkuj miejsce ich występowania w jeziorze i
charakterystyczne cechy budowy. W kwadraty wpisz odpowiednią literę i cyfrę rzymską
Nazwa rośliny
Miejsce występowania
1. pałka szerokolistna
A. roślina przybrzeżna
2. grzybień biały
B. roślina podwodna
3. rogatek sztywny
C. roślina o liściach
pływających
1
.
.
.
2
..
.
.
Cechy charakterystyczne
I. liście duże, płaskie, maja
komory powietrzne
II. wiotkie łodygi, liście
postrzępione i drobne
III. liście sztywne i mocne,
duża część rośliny wystaje
ponad powierzchnię wody
3
.
.
6
Zadanie 12
0 – 1p
Z wszystkich podanych organizmów wodnych ułóż łańcuch pokarmowy. W miejsce
kropek wpisz odpowiednie cyfry.
5
3
2
1
4
............... → ............... → ............→ .............→ ...............
Zadanie 13
0 – 1p
Mapa przedstawia pasy krajobrazowe Polski. Poprawny opis krajobrazu znajduje się w
zestawie:
1
2
3
4
A.
wąwozy lessowe, czarnoziemy, uprawy buraków cukrowych i chmielu
B.
jeziora rynnowe, moreny czołowe, głazy narzutowe, Jezioro Śniardwy.
C.
skały wapienne, jeziora krasowe, wywierzyska, Maczuga Herkulesa.
D.
kopiaste wierzchołki gór, gołoborza, Jaskinia Raj, Puszcza Jodłowa.
7
0 – 4p
Zadanie 14
Poszczególne krainy geograficzne wyróżniają się charakterystycznymi
elementami przyrodniczymi takim jak np. depresje, jeziora przybrzeżne,
jaskinie i ostańce, jeziora rynnowe, klify. Przyporządkuj wymienione
elementy przyrodnicze do podanych krain geograficznych.
A. Wyżyna Krakowsko- Częstochowska -.................................................
B. Pobrzeże Szczecińskie -....................................................................
C. Pobrzeże Słowińskie -................................. ………………………………………….
D. Żuławy -....................................................................................................................................
Zadanie 15
0 – 1p
Polska ma zróżnicowane pasy krajobrazowe. Są on wynikiem:
A. długotrwałej działalności człowieka
B. występowania w Polsce różnych stref klimatycznych
C. różnorodnych i długotrwałych procesów geologicznych
D. występowania różnorodnej szaty roślinnej na określonych terenach
Zadanie 16
Na mapie konturowej Polski ciemniejszym kolorem oznaczono:
A. Karpaty
B. Góry Świętokrzyskie
C. Nizinę Śląską
D. Sudety
0 – 1p
8
0 – 4p
Zadanie 17
Na podstawie mapki rozpoznaj państwa sąsiadujące z Polską i wpisz do tabeli nazwy
tych państw oraz ich stolice:
Nazwa państwa
1
Stolica
2
3..
4.
5.
6.
7.
Zadanie 18
Organizmy leśne zamieszkujące warstwę podszytu znajdują się w zestawie:
0 – 1p
A. czeremcha, leszczyna, mech płonnik, sarna,
B. czeremcha, leszczyna, paproć zwyczajna, jeż
C. leszczyna, kalina, paproć zwyczajna, dzik
D. leszczyna, czeremcha, kalina, sarna
Zadanie 19
W puste prostokąty na ilustracji wpisz odpowiednio określenia:
0 – 2p
reducent, konsument roślinożerny , konsument mięsożerny, producent.
9
Zadanie 20
Jadąc z miejsca oznaczonego literą D do miejsca B poruszasz się w kierunku:
0 – 1p
N
C
D
A. północno - wschodnim
B. północno - zachodnim
C. południowo – wschodnim
D. południowo - zachodnim
A
B
E
0 – 6p
Zadanie 21
Polska to kraj zróżnicowany krajobrazowo o urozmaiconej rzeźbie terenu. Rozpoznaj
zaznaczone na mapie hipsometrycznej krainy geograficzne Polski, wpisując w kwadrat
właściwą cyfrę, a następnie uzupełnij niżej podane zdania:
Nizina Szczecińska
Nizina Mazowiecka
6
3
Nizina Podlaska
Wyżyna Lubelska
1
Nizina Śląska
Wyżyna Małopolska
4
5
2
A. Nizina Śląska leży na ………………………………….. …………………………………od Niziny
Mazowieckiej
(nazwa kierunku geograficznego)
B. Wyżyna Lubelska leży na ………………………………………… od Niziny Podlaskiej
(nazwa kierunku geograficznego)
C. Nizina Szczecińska leży w …………………………….. ………………………….. części Polski
( nazwa kierunku geograficznego)
1
KARTA ODPOWIEDZI DLA NAUCZYCIELA
Klasa V
Nr zadania
punktacja
1. (0 – 1) A – gaz
Proponowane odpowiedzi
B – ciało stałe
Proponowana
punktacja
C - ciecz
1p za rozpoznanie 3 stanów
skupienia substancji
2. (0 – 2)
Przemiany chemiczne:
gotowanie jaj, smażenie mięsa, spalanie świecy,
pieczenie chleba, rdzewienie samochodu
3. (0 – 3)
plastyczne
miękka żywica
CIAŁA STAŁE
kruche
spróchniała
deska..
sprężyste
długa gałąź
mokra glina
4. (0 – 2)
5. (0 – 2)
2p za podkreślenie 5
przemian
1p za podkreślenie 4-3
przemian
1p za parę
rozpoznanych ciał
piłka
szkło
Mieszaniny jednorodne: 1, 2, 4, 9, 10
Mieszaniny niejednorodne: 3, 5, 6, 7, 8
2p za wskazanie
5 mieszanin w zestawach
1p za pwskazanie 4-3
mieszanin w zestawach
Spostrzeżenia: Płomień świeczki przygasa, a po 1p za sformułowanie
zgaśnięciu podnosi się poziom wody w zlewce. do spostrzeżeń
1
1p za sformułowanie
wniosku
5 jej wysokości
1
Wniosek: Powietrze zawiera około 5 tlenu
6. (0 – 1)
7. (0 – 6)
8. (0 – 4)
9. (0 – 1)
D
A 1) – MIĘŚNIE
B 1) - WODNICZKI
C 1) – CHLOROPLASTY
D 1) – BŁONA
E 1) – CYTOPLAZMA
HASŁO: ŚCIANA
Do tego procesu roślina potrzebuje:
A – dwutlenku węgla
B – wody
W wyniku tego procesu roślina wytwarza:
1- związki organiczne (glukozę)
2 - tlen
Problem badawczy: Wpływ światła na rozwój
siewek grochu
1p
1p za każdą poprawnie
rozpoznaną formę terenu
1p za każde poprawne
rozpoznanie
1p
1
10. (0 – 3)
Organizmy samożywne
Organizmy cudzożywne
rzęsa wodna
zatoczek
tatarak
pijawka lekarska
trzcina
szczupak
3p za 6 organizmów
2p za 5-4 organizmy
1p za 3-2 organizmy
samożywne i cudzożywne
11. (0 – 3)
1. – A – III
2. – C – I
3. – B – II
1p za właściwe
połączenie cech z
miejscem występowania
12. (0 – 1)
....3.... → ....2.....→ ....5....→ ....4....→ ......6....
1p za ułożenie łańcucha
pokarmowego
13. (0 – 1) B
14. (0 – 4) A. Wyżyna Krakowsko- Częstochowska – jaskinie i
ostańce
B. Pobrzeże Szczecińskie – jeziora przybrzeżne
1p za poprawne
przyporządkowanie
elementu do krainy
C. Pobrzeże Słowińskie - klify
D. Żuławy - depresje
15. (0 – 1) C
1p
16. (0 – 1) D
1p
17. (0 – 4)
Nazwa państwa
1. Niemcy
2. Czechy
3.. Słowacja
4. Ukraina
5. Białoruś
6. Litwa
7. Rosja
Stolica
Berlin
Praga
Bratysława
Kijów
Mińsk
Wilna
Moskwa
4 p za właściwe rozpoznanie
7 krajów i ich stolic
3p z za właściwe rozpoznanie
6 – 5 krajów i ich stolic
2p za właściwe rozpoznanie
4 – 3 krajów i ich stolic
1p za właściwe rozpoznanie 2
krajów i ich stolic
Ważne! - rozpoznanie w
rzędzie
18. (0 – 1) D
1p
19. ( 0 – 2) 1. konsument mięsożerny
2. konsument roślinożerny
3. producent
4. reducent
2p za poprawne wpisanie
20. (0 – 1)
1p
C.
wszystkich określeń
1p za poprawne wpisanie 3
określeń
1
21. ( 0 - 6)
3p za rozpoznanie
wszystkich krain
2p za rozpoznanie 5-4
1p za rozpoznanie 3-2
6
3
1p za każde uzupełnione
zdanie
1
4
5
2
A – południowy zachód
B – południe
C – północno - zachodniej
Razem: 50 punktów
1