Na czym polega rola eksperta / biegłego w pracy ław

Na czym polega rola eksperta / biegłego
w pracy ław obywatelskich?
Rolą eksperta jest uważna lektura wybranych raportów, tak aby móc posłużyć zdobytą wiedzą
zgromadzonym ławnikom.
Wiedza ta nie musi być szczegółowa – kwestie szczegółowe zawsze możemy sprawdzić na bieżąco,
powinna natomiast ogarniać opisane w raportach problemy z lotu ptaka. Ekspert w swojej
wypowiedzi powinien jednak odwoływać się możliwie często do raportów, a nie do wiedzy ogólnej o
możliwych problemach szkolnictwa. Wypowiedź nie powinna być zatem refleksją o oświacie w ogóle,
ale zakorzenić się w konkrecie. Zarazem warto unikać, zwłaszcza tam, gdzie mówimy o kwestiach
trudnych, a powtarzających się w wielu placówkach, wskazywania jednej placówki, jako negatywnego
przykładu powszechniejszego zjawiska.
Ekspert nie powinien obawiać się nadania swemu wystąpieniu charakteru autorskiego, nie powinien
rezygnować z „osobistej” lektury raportów – tylko wówczas głosy eksperckie uzupełnią się, a nie
nałożą na siebie.
Podczas lektury raportów ekspert powinien odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
1. Jakie mocne strony instytucji oświatowych regionu ujawniają się w raportach?
2. Jakie są problemy / wyzwania powtarzające się we wszystkich przebadanych placówkach w
regionie?
Pierwsza, robocza odpowiedź na dwa powyższe pytania, ukierunkowująca dalszą lekturę,
narzuci się ekspertowi po zestawieniu poziomów spełnienia poszczególnych wymagań w
badanych placówkach. Potem jednak, w samej wypowiedzi wobec ławników, unikajmy jednak
przeakcentowywania „liter”: wówczas mówmy o zjawiskach, a nie o poziomach spełniania.
3. Które z owych wyzwań wydają się ekspertowi osobiście najistotniejsze i dlaczego? Jakie
mogą być, zdaniem eksperta, konsekwencje nie podjęcia opisanych wyzwań?
Odpowiedź na to pytanie wydaje się szczególnie istotna. Powstanie ona w miejscu spotkania
się wiedzy płynącej z raportów z wiedzą i doświadczeniem eksperta i przesądzi o autorskim
charakterze interpretacji.
4. W jaki sposób badane placówki próbują sobie radzić z opisanymi problemami?
5. Jak można wykorzystywać mocne strony placówek w rozwiązywaniu problemów, z którymi
się zmagają?
6. Co należałoby zrobić, aby wesprzeć poszczególne placówki, a w konsekwencji oświatę w
regionie?
Ekspercka odpowiedź na pytanie 5 jest rekomendacją działań. Jeżeli ekspert nie może
zaproponować ławnikom konkretnych pomysłów pod rozwagę, warto byłoby zakończyć
wystąpienie szeregiem otwartych pytań, które byłyby dla ławników inspiracją.
Całe wystąpienie eksperta nie powinno trwać dłużej, niż 10 minut.