1. Ul. ks. I. Skorupki 10/12 Willa Józefa Richtera Willa

1. Ul. ks. I. Skorupki 10/12
Willa Józefa Richtera
Willa wzniesiona w latach 1898-1899, prawdopodobnie według projektu Karla Seidla, stylowo
nawiązuje do renesansu włoskiego. Na parterze usytuowano dwa salony, jadalnię z kredensem i
bufetem oraz gabinet. Na pierwsze piętro prowadzi reprezentacyjna klatka schodowa. Dawniej
znajdowały się tu sypialnie, saloniki i pokoje dziecięce. Piwnice rezydencji były przeznaczone na
kuchnię, pralnię i magiel. Od 1993 roku willa jest własnością Politechniki Łódzkiej.
2. Ul. ks. I. Skorupki 6/8
Willa Reinholda Richtera
Willa wzniesiona w latach 1903-1904 według projektu podpisanego przez Ignacego Stebelskiego.
Architektura budynku nawiązuje stylowo do renesansu niemieckiego. Do wnętrz rezydencji
prowadzi ozdobne wejście od ulicy ks. I. Skorupki. Z holu można przejść do dawnych
reprezentacyjnych wnętrz, m.in. do jadalni i salonu, ogrodu zimowego oraz gabinetu. Piętro
zajmowały pokoje mieszkalne, saloniki i sypialnie. Przy willi wybudowano również portiernię oraz
bramę wjazdową. Rezydencję otacza park im. bpa M. Klepacza, w którym znajduje się wiele
cennych okazów drzew, m.in. pomnikowy dąb zwany „Fabrykantem”. Obecnie mieści się tu
Rektorat Politechniki Łódzkiej.
3. Ul. ks.bpa.W. Tymienieckiego 24/26
Willa Henryka Grohmana
Willa wzniesiona w latach 1892-1893 prawdopodobnie według projektu Hilarego Majewskiego w
stylu nawiązującym do włoskiego renesansu. Obiekt, powstały w bliskim sąsiedztwie przędzalni,
swoim wyglądem bardziej przypomina budynek fabryczny niż rezydencję. W holu wejściowym i
salonie zachował się oryginalny wystrój utrzymany w duchu secesji wiedeńskiej. Najbardziej
reprezentacyjny charakter miała sala balowa i koncertowa, w której często rozbrzmiewała muzyka
znakomitych wirtuozów. Obecnie mieści się tu Muzeum Książki Artystycznej. (czynne: po
wcześniejszym kontakcie telefonicznym, tel. 502 62 64 66)
4. Ul. Przędzalniana 72
Willa Edwarda i Matyldy Herbstów
Neorenesansowa willa zbudowana w latach 1875-1876 prawdopodobnie według projektu Hilarego
Majewskiego dla Matyldy - córki przemysłowca Karola Scheiblera oraz jej męża Edwarda Herbsta.
Jest to typowa rezydencja fabrykancka, a wyposażenie wnętrz odzwierciedla upodobania łódzkich
przemysłowców XIX/XX w. Na parterze znajdował się gabinet gospodarza, rokokowa sala
lustrzana, jadalnia, pokój orientalny, gabinet myśliwski oraz dobudowana w okresie późniejszym
sala balowa, z której można było przejść do ogrodu zewnętrznego i oranżerii. Na pierwsze piętro,
które zajmowały pomieszczenia mieszkalne, prowadzi obszerna klatka schodowa. Do willi
dobudowano budynek gospodarczy, a po przeciwległej stronie dziedzińca powstała stajnia i
wozownia. Obecnie w odtworzonych wnętrzach mieści się siedziba Oddziału Muzeum Sztuki.
Zbiory obejmują kolekcję mebli i innych przedmiotów codziennego użytku pochodzących z
dawnych rezydencji fabrykanckich z Łodzi i okolic. (czynne: wt. – pt. 10.00 – 17.00, sob., n. 11.00
– 18.00, tel. 42/674 96 98)
5. Pl. Zwycięstwa 1
Pałac Karola Wilhelma Scheiblera
Obiekt wzniesiony w 1855 roku jako parterowy dom fabrykanta; ostateczny charakter uzyskał w
wyniku rozbudowy w latach 1884-86 według projektu Edwarda Lilpopa. Pałac należał do
największego łódzkiego przemysłowca Karola Scheiblera. Neorenesansowa fasada kontrastuje z
bogactwem eklektycznych wnętrz. Pomieszczenia na parterze, m.in. sala lustrzana i jadalnia oraz
gabinet pana domu mają charakter reprezentacyjny. Na piętrze znajdowały się pokoje mieszkalne i
taras. Za rezydencją rozciągał się zieleniec. Obecnie pałac jest siedzibą Muzeum Kinematografii.
(czynne: wt. 10.00 – 17.00, czw. 11.00 – 19.00, śr., pt. 9.00 – 16.00, ndz 11.00 -18.00, tel. 42/674
09 57
6. Ul. Targowa 61/63
Willa Oskara Kona
Neorenesansowa willa zbudowana w 1903 roku prawdopodobnie według projektu Franciszka
Chełmińskiego; po 1918 r. własność Widzewskiej Manufaktury i siedziba jej prezesa Oskara Kona.
Do wnętrza rezydencji prowadzi wejście osłonięte portykiem wspartym na dwóch kolumnach.
Bogato wyposażone i zdobione salony nie zachowały się do dnia dzisiejszego. Przetrwały
pozostałości sztukaterii, witraże i drewniane schody. Obecnie gospodarzem obiektu jest Państwowa
Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. To właśnie tutaj
znajdują się słynne schody prowadzące do szkolnego kina, na których przesiadywali studenci
„Filmówki”, m.in. Roman Polański, Krzysztof Kieślowski czy Andrzej Wajda.
7. Ul. Piotrkowska 266/268
Pałac Rodziny Scheiblerów
Obiekt wzniesiony w 1845 roku pierwotnie jako piętrowy, klasycystyczny dom; reprezentacyjny
charakter i neorenesansowy wystrój uzyskał w wyniku wielokrotnych przebudów dokonanych w
latach 80. i 90. XIX wieku dla rodziny Scheiblerów. Bryłę pałacu wyróżniała narożna wieża nakryta
namiotowym hełmem. Na parterze rozmieszczone były reprezentacyjne salony, jadalnia oraz sala
lustrzana, piętro zajmowały pomieszczenia prywatne domowników. Wnętrza w znacznej części
zachowały bogaty wystrój ze sztukateriami, polichromiami i majolikowymi piecami. Obecnie
budynek jest użytkowany przez Politechnikę Łódzką.
8. Ul. Piotrkowska 262
Pałac Roberta Schweikerta
Pałac wzniesiony w latach 1910-1912 r. według projektu Lwa Lubotynowicza jest przykładem
rezydencji fabrykanckiej nawiązującej do założeń barokowych. Piętrowy budynek, położony
między dziedzińcem a ogrodem, jest siedzibą Instytutu Europejskiego. Na parterze na szczególną
uwagę zasługują dawne pomieszczenia reprezentacyjne - gabinet, salon i jadalnia, gdzie zachowały
się oryginalne elementy wyposażenia i dekoracji. Interesujący jest witraż zajmujący okno klatki
schodowej. Za pałacem rozciąga się ogród w stylu francuskim z fontanną, rabatami i altaną.
9. Ul. Piotrkowska 236
Pałac Augusta Haertiga
Pałac wzniesiony w latach 1895-1896 według projektu Franciszka Chełmińskiego w stylu
eklektycznym jest doskonałym przykładem śródmiejskiej rezydencji łączącej funkcję mieszkalną
oraz biurowo-handlową. Na parterze mieścił się kantor fabryczny, piętra zajmowały reprezentacyjne
salony. Do dziś zachowały się cenne elementy wystroju i wyposażenia, m.in. dawne piece
majolikowe, sztukaterie, malowidła. W głębi posesji znajdował się budynek farbiarni i wykańczalni
tkanin. Przeprowadzone w ostatnich latach prace renowacyjne przywróciły dawny blask fasadzie i
pałacowym wnętrzom.
10. Ul. Wigury 12
Willa Wilhelma Teschemachera
Neorenesansowa willa zbudowana w latach 1890-1892 architekturą nawiązuje do Palazzo Farnese
w Rzymie. Parter zajmowały pomieszczenia reprezentacyjne, na piętrze znajdowała się część
mieszkalna. Wnętrza pochodzą z okresu międzywojennego, utrzymane są w stylistyce art deco. Na
szczególną uwagę zasługuje oranżeria, gdzie możemy podziwiać fontannę z umieszczoną nad nią
mozaiką z weneckiego warsztatu Antonio Salviattiego. Obecnie gospodarzem obiektu jest PTTK.
11. Al. Kościuszki 88
Willa Jarischów
Kameralna willa austriackich przemysłowców wzniesiona w latach 1923-1925. Centralną część
fasady wyróżnia półokrągła, wysunięta nieco do przodu część budynku, zwieńczona sześcioboczną
wieżyczką. We wnętrzach zachowały się piękne sztukaterie roślinne, kilka witraży oraz elementy
dębowej stolarki drzwiowej. Obecnie obiekt użytkuje Urząd Miasta Łodzi.
12. Ul. Piotrkowska 151
Pałac Gustawa Adolfa Kindermanna
Rezydencja powstała w latach 1910-1911 według projektu Karla Seidla. Fasada, oblicowana
piaskowcem, łączy elementy neoromańskie i neorenesansowe. Fasadę budynku od strony frontowej
urozmaica wykusz, a oficynę w elewacji zachodniej - arkadowa loggia. W budynku zwraca uwagę
interesujący i zróżnicowany wystrój wnętrz z dobrze zachowanymi witrażami, kominkami,
meblami. Okazale prezentuje się dwukondygnacyjny, obłożony boazerią hall z dawnym kominkiem
i fontanną. Obecnie budynek zajmuje Prokuratura Apelacyjna.
13. Ul. Piotrkowska 137/139
Pałac Juliusza Kindermanna
Pałac wzniesiony w 1907 r. według projektu Karla Seidla. Architektura pałacu nawiązuje do
renesansu. Fasada ozdobiona jest cenną mozaiką przedstawiającą w sposób alegoryczny handel
bawełną. Do pałacu prowadzi wejście z sieni przejazdowej. Do reprezentacyjnych salonów
wchodziło się z obszernego hallu z fontanną i kominkiem. W dobrze zachowanych wnętrzach
można podziwiać elementy stolarki i secesyjny witraż na klatce schodowej.
14. Ul. Piotrkowska 104
Pałac Juliusza Heinzla
Pałac wzniesiony w 1880 r. według projektu Otto Gehliga łączył w sobie trzy funkcje:
reprezentacyjną, mieszkalną, i handlową. Architektura budynku nawiązuje stylowo do renesansu
włoskiego. Centralną część fryzu wieńczącego dach zdobi grupa trzech alegorycznych rzeźb kobiet
symbolizujących Przemysł, Handel i Wolność. Na zapleczu pałacu znajdowała się fabryka, w której
produkowano tkaniny wełniane. Przebudowane wnętrza są obecnie siedzibą Urzędu Miasta Łodzi i
Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego.
15. Ul. Piotrkowska 77
Pałac Maksymiliana Goldfedera
Neorenesansowy pałac wzniesiony w latach 1889-1892 według projektu podpisanego przez
Hilarego Majewskiego jest przykładem śródmiejskiej rezydencji. Na parterze mieścił się aż do lat
dwudziestych XX w. „Dom Bankowy” M. Goldfedera. Na piętrze znalazły się salony z bogatym
wystrojem, o różnorodnych formach stylowych, zachowanym do dziś.
16. Ul. Moniuszki
Pasaż Ludwika Meyera
Dawny prywatny pasaż należący do przedsiębiorcy Ludwika Meyera wytyczony i zabudowany
luksusowymi willami w latach 1883-1887 prawdopodobnie według projektu Hilarego
Majewskiego. Ulica jako pierwsza w mieście otrzymała elektryczne oświetlenie, a mieszkania
wyposażono w instalację gazową i wodno-kanalizacyjną.
17. Ul. Narutowicza 48
Willa Gustawa Schreera
Willa fabrykancka wzniesiona w latach 1891-1893 według projektu Gustawa Landau-Gutentegera.
Architektura budynku nawiązuje do dojrzałego renesansu włoskiego. Wnętrza o charakterze
mieszkalnym zachowały dekoracje neorokokowe i neorenesansowe. W sąsiedztwie willi znajdował
się budynek fabryczny należący do G. Schreera, w którym produkowano wigonię (rodzaj przędzy
używany m.in. do wyrobu pończoch).
18. Ul. Jaracza 45
Willa Arnolda Stillera
Willa wzniesiona w latach 1891-1893 prawdopodobnie według projektu Hilarego Majewskiego,
rozbudowana w latach 1899 - 1901. Stylem nawiązuje do północnego renesansu i manieryzmu.
Ceglana elewacja kontrastuje z elementami tynkowanymi, a wysokie dachy mansardowe są
urozmaicone szczytami o bogatych formach. Parter willi zajmowały pomieszczenia
reprezentacyjne, m.in. jadalnia, salony, biblioteka, palarnia, na piętrze znajdowały się
pomieszczenia mieszkalne. Budynek otoczony był ogrodem, którego fragmenty przetrwały do dziś.
19. Ul. Sterlinga 26
Willa Jakuba Kestenberga
Willa wzniesiona w 1903 r. według projektu Franciszka Chełmińskiego w stylu neobarokowym z
elementami secesji. Zróżnicowana faktura elewacji, asymetryczność i liczne dekoracje roślinne
wyróżniają obiekt na tle surowych budynków fabrycznych. Budynek pełnił funkcję handlową oraz
reprezentacyjno- mieszkalną. Na parterze znajdowały się pomieszczenia biurowe i kantor, a na
piętrze pokoje mieszkalne ozdobione secesyjnymi sztukateriami.
20. Ul. Rewolucji 1905 r. nr 44
Willa Leona Rappaporta
Jedna z najciekawszych siedzib fabrykanckich wzniesiona w 1905 roku. Bryłę budynku od strony
zachodniej urozmaica wieża z bogatą ornamentyką w stylu secesyjnym. Wnętrza miały
przeznaczenie mieszkalne i biurowo-administracyjne. Do dzisiejszego dnia zachowało się wiele
secesyjnych dekoracji w postaci florystycznych zdobień ściennych.
21. Ul. Franciszkańska 1/5
Pałac Alfreda Biedermanna
Pałac fabrykancki wzniesiony w latach 1910-1912 w stylu modernistycznym z nawiązaniami do
architektury klasycystycznej. Parter budynku miał charakter reprezentacyjny, piętro pełniło funkcje
typowo mieszkalne. Wnętrza zdobiły liczne dzieła sztuki z rodzinnej kolekcji Biedermannów.
Obecnie pałac należy do Uniwersytetu Łódzkiego. Oprócz sal i pomieszczeń dydaktycznych
znajduje się tutaj Muzeum Uniwersytetu Łódzkiego, prezentujące pamiątki po najwybitniejszych
pracownikach uczelni.
22. Ul. Ogrodowa 15
Pałac Izraela Kalmanowicza Poznańskiego
Pałac powstał na podstawie projektu Hilarego Majewskiego z 1888 r. Obecny wygląd jest wynikiem
rozbudowy w latach 1898 – 1903 według projektów Juliusza Junga i Dawida Rosenthala. Wystawna
architektura pałacu nawiązuje do renesansu i baroku. Parter pełnił funkcje biurowo-administracyjne,
a piętro zajmowały reprezentacyjne salony oraz apartamenty mieszkalne. Obecnie pałac jest
siedzibą Muzeum Miasta Łodzi. Zwiedzając zabytkowe wnętrza można zapoznać się z historią i
kulturą XIX wiecznej Łodzi, poznać fenomen wielokulturowej i wielowyznaniowej metropolii
przemysłowej. Stała wystawa „Panteon Wielkich Łodzian” prezentuje sylwetki znamienitych
postaci związanych z miastem: Juliana Tuwima, Władysława Reymonta, Aleksandra Tansmana,
Jerzego Kosińskiego, Karla Dedeciusa, a także Artura Rubinsteina i Jan Karskiego. (czynne: pon.
10.00 – 14.00, wt. 10.00 – 16.00, śr. 14.00 – 18.00, czw. 11.00 – 19.00, sob., n. 11.00 – 18.00, tel.
42/654 03 23)
23. Ul. Gdańska 32
Pałac Karola Poznańskiego
Pałac wzniesiony w latach 1904-1908 według projektu Adolfa Zeligsona. W architekturze budynku
przeplatają się motywy zaczerpnięte z renesansu, baroku i secesji. Obiekt założono na planie
podkowy z wewnętrznym dziedzińcem, otoczonym z trzech stron skrzydłami. Wnętrza zachowały
oryginalny układ oraz wiele elementów wystroju i wyposażenia. Obecnie gospodarzem obiektu jest
Akademia Muzyczna.
24. Ul. Więckowskiego 36
Pałac Maurycego Poznańskiego
Pałac wzniesiony około 1900-1902 r. prawdopodobnie według projektu Adolfa Zeligsona.
Architektura budynku nawiązuje do renesansu włoskiego. Masywna, zwarta bryła ozdobiona jest
licznymi dekoracjami. Z dawnego wystroju wnętrza przetrwała klatka schodowa, witraże i
marmurowe schody. Obecnie w pałacu mieści się Muzeum Sztuki. Zaprojektowana przez
Władysława Strzemińskiego Sala Neoplastyczna stanowi inspirację dla nowych projektów
artystycznych i działań edukacyjnych realizowanych w Muzeum. (czynne: wt. – n. 10.00 – 17.00,
tel. 42/633 97 90)
25. Ul. Wólczańska 31/33
Willa Leopolda Kindermanna
Willa wybudowana w latach 1902-1903 według projektu Gustawa Landau-Gutentegera jest jednym
z najpiękniejszych zabytków architektury secesyjnej w Polsce. Nieregularną i asymetryczną bryłę
budynku podkreśla od strony ogrodu kolista wieża. Malownicza fasada pokryta jest motywami
roślinno-animalistycznymi. Wejście osłania portyk wsparty na dwóch filarach w formie pni
jabłoni. Wnętrza zdobią dekoracje stiukowe z motywami liści kasztanowca, kwiatów róży,
jabłoni, irysów i maków. Obecnie willa jest siedzibą Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi. (czynne: wt.,
śr., pt. 11.00 – 17.00, czw. 11.00 – 18.00, sob., n. 11.00 – 16.00)
26. Al. Kościuszki 31/33
Pałac Wilhelma Lürkensa
Pałac wzniesiony w latach 1912-1913, według projektu architekta Alwilla Jankaua w stylu
historyzującego modernizmu. Na parterze znajdowały się biura, na pierwszym piętrze
pomieszczenia reprezentacyjne, a drugie piętro zajmowały apartamenty prywatne właścicieli
pałacu, sypialnie i salony. Bogato urządzone wnętrza zachowały dekoracje sztukatorskie i piękne
witraże. Za pałacem znajdowała się należąca do Lurkensa fabryka wyrobów dzianych i
bawełnianych