Joanna Szasta - Gimnazjum Publiczne w Żarnowcu

Wymagania edukacyjne z chemii dla klasy 2a
Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu
w roku szkolnym 2015/2016
Nauczyciel
Joanna Szasta
Wodorotlenki i kwasy
Uczeń:
Ocenę dopuszczającą:
-dzieli tlenki na tlenki metali i tlenki niemetali,
- podaje barwy, jakie przyjmują w wodnych roztworach wodorotlenków i kwasów, wywar z czerwonej kapusty, fenoloftaleina, uniwersalny papierek wskaźnikowy,
- odróżnia pojęcia: zasada i wodorotlenek,
- zapisuje wzory sumaryczne najprostszych wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OII) 2, AI(0H)3,
- zna wartość ładunku kationu wodoru i anionu wodorotlenkowego,
- wymienia poznane sposoby otrzymywania wodorotlenków,
- zapisuje słownie schemat otrzymywania wodorotlenków w reakcji aktywnego metalu z wodą i tlenku aktywnego metalu
z wodą,
- wymienia wodorotlenki rozpuszczalne w wodzie,
- wymienia właściwości fizyczne wodorotlenków sodu, potasu, wapnia oraz kwasów: węglowego, siarkowego (lV), siarkowego(VI), fosforowego(V), azotowego(V), chlorowodorowego,
siarkowodorowego,
- wymienia zastosowanie poznanych wodorotlenków i kwasów,
- definiuje kwasy jako związki wodoru i reszty kwasowej,
- zapisuje słownie równania reakcji otrzymywania kwasów: węglowego, siarkowego(lV), siarkowego(Vl), fosforowego(V), azotowego(V),
- pisze wzory sumaryczne kwasów siarkowego(IV), siarkowego(VI), azotowego(V), węglowego i fosforowego (V), chlorowodorowego, siarkowodorowego,
- podaje nazwy kwasów na podstawie ich wzorów,
- wyjaśnia, w Jaki sposób należy rozcieńczać kwas siarkowy (VI),
- dzieli kwasy na tlenowe i beztlenowe,
- podaje przykłady kwasów beztlenowych,
- wyjaśnia pojęcie: dysocjacja jonowa,
- wyjaśnia pojęcia: kwas i zasada, zgodnie z teorią S. Arrheniusa,
- w równaniu dysocjacji wskazuje anion wodorotlenkowy i kation wodoru,
- wyjaśnia pojęcia: elektrolit, nieelektrolit,
- wymienia przykłady elektrolitów i nieelektrolitów,
- wymienia rodzaje odczynu roztworu,
- określa odczyn roztworu na podstawie barwy wskaźników: wywaru z czerwonej kapusty i papierka wskaźnikowego,
- określa odczyn roztworu na podstawie wartości skali pH,
- wymienia tlenki, które powodują powstawanie kwaśnych opadów.
Ocenę dostateczną(j.w. oraz):
- wyjaśnia pojęcia: wskaźnik, wodorotlenek, zasada,
- opisuje budowę kwasów i wodorotlenków,
- podaje barwy, jakie przyjmują w wodnych roztworach wodorotlenków i kwasów lakmus i oranż metylowy,
- tworzy nazwę wodorotlenku na podstawie podanego wzoru,
- oblicza wartościowość metalu we wzorach sumarycznych wodorotlenków,
- ustala wzór wodorotlenku przy podanej wartościowości metalu,
- wymienia przykłady tlenków metali, które reagują z wodą, oraz takich, które nie reagują,
- wyjaśnia, jakie kwasy nazywamy kwasami beztlenowymi,
- wymienia poznane wskaźniki,
- odczytuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenków poznanymi sposobami,
- projektuje doświadczenie w celu zbadania wpływu roztworów wodorotlenków na materiały pochodzenia naturalnego,
- uzasadnia sposób rozcieńczania kwasu siarkowego(VI),
- odczytuje równania otrzymywania kwasów: węglowego, siarkowego(lV), siarkowigo(VI), azotowego(V), fosforowego(V), chlorowodorowego, siarkowodorowego,
- zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenku sodu i wapnia dwoma metodami,
- zapisuje równania reakcji otrzymywania kwasów: węglowego, siarkowego(IV), siarkowego(VI), chlorowodorowego, siarkowodorowego,
- wyjaśnia, jakie kwasy nazywamy kwasami beztlenowymi,
- określa wartościowość reszty kwasowej w cząsteczce kwasu,
- wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa kwasów i wodorotlenków,
- projektuje doświadczenie, za pomocą, którego zbada żrące właściwości niektórych kwasów,
-określa odczyn roztworu na podstawie barwy wskaźników: lakmusu i oranżu metylowego,
- wyjaśnia, jakie jony są odpowiedzialne za odczyn kwasowy i zasadowy roztworu,
- podaje źródła emisji tlenku węgla (IV) i tlenku siarki(IV) do atmosfery,
- planuje sposoby zapobiegania emisji tlenku węgla (IV) do atmosfery.
Ocenę dobrą (j.w. oraz):
- dzieli tlenki metali i niemetali na reagujące i niereagujące z wodą,
- wyjaśnia pojęcia: tlenek zasadowy, tlenek kwasowy,
- wyjaśnia, od czego zależy liczba grup wodorotlenowych we wzorze wodorotlenku,
- wymienia tlenki, które mają charakter zasadowy,
- zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenków poznanymi metodami,
- wymienia właściwości fizyczne wodorotlenków miedzi(ll) i żelaza(lll),
- wylicza liczbę anionów wodorotlenkowych przypadających na jeden kation w wodorotlenku,
- projektuje doświadczenie pozwalające zbadać efekt energetyczny zachodzący podczas rozpuszczania w wodzie wodorotlenku sodu i potasu,
- wyjaśnia przyczyny odczynu kwasowego, zasadowego i obojętnego,
- projektuje doświadczenie w celu otrzymania wodorotlenku wapnia,
- wyjaśnia pojęcia: wapno palone, wapno gaszone, woda wapienna, mleko wapienne,
- projektuje doświadczenie w celu sprawdzenia barwy oranżu metylowego w wodnym roztworze wodorotlenku wapnia,
- pisze równania reakcji otrzymywania kwasów: azotowego(lll), fosforowego(V),
- oblicza wartościowość pierwiastka centralnego w cząsteczkach kwasów,
- wyjaśnia pojęcie: higroskopijność,
- przeprowadza bilans ładunków w równaniu procesu dysocjacji,
- nazywa reszty kwasowe,
- pisze równania reakcji dysocjacji kwasów i wodorotlenków,
- planuje doświadczenie, w którym sprawdzi, czy dana substancja jest elektrolitem,
- wyjaśnia, dlaczego przez wodne roztwory elektrolitów płynie prąd,
- wyjaśnia, jakie znaczenie ma znajomość odczynu roztworu,
- proponuje sposoby zapobiegania zjawisku kwaśnych deszczy.
Ocenę bardzo dobrą (j.w. oraz):
- zapisuje wzór ogólny kwasów i wodorotlenków,
- interpretuje wzory ogólne kwasów i wodorotlenków,
- rysuje wzory strukturalne kwasów tlenowych i beztlenowych,
- wyjaśnia, dlaczego grupa wodorotlenowa jest jednowartościowa,
- projektuje doświadczenie wykazujące, że dany tlenek metalu reaguje lub nie reaguje z wodą,
- zna zasady nazewnictwa wodorotlenków i kwasów,
- zapisuje schemat powstawania wiązania w tlenkach metali,
- wymienia właściwości kwasu borowego,
- planuje doświadczenie, w wyniku którego otrzymuje kwas beztlenowy,
- zapisuje równanie procesu dysocjacji wodorotlenku i kwasu za pomocą wzoru ogólnego,
- projektuje doświadczenie pozwalające zbadać, Jak barwi się lakmus w roztworach wodorotlenków,
- zapisuje równanie reakcji otrzymywaniu wodorotlenków poznanymi metodami za pomocą modeli,
- wyjaśnia rolę wody w procesie rozpuszczania wodorotlenków,
-
zapisuje równania dysocjacji kwasów i zasad za pomocą modeli,
projektuje doświadczenia w celu otrzymania wodorotlenków: sodu, potasu, wapnia i glinu,
wyjaśnia, dla jakich wodorotlenków nie będzie zapisywał równania procesu dysocjacji,
wymienia założenia teorii dysocjacji jonowej S. Arrheniusa,
planuje doświadczenie, które pozwoli zbadać pH produktów występujących w życiu codziennym człowieka (żywność, środki czystości itp.),
analizuje proces powstawania kwaśnych opadów i skutki ich działania,
omawia zmianę aktywności metali w grupie głównej oraz okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych ze wzrostem liczby atomowej,
rysuje modele cząsteczek kwasu węglowego, kwasów: siarkowego(IV) I siarkowogo(VI), azotowego(V) i azotowego(lll), węglowego, fosforowego(V), chlorowodorowego i
siarkowodorowego.
Ocenę celującą (j.w. oraz):
- samodzielnie poszerza swoja wiedzę, korzystając z różnych źródeł informacji,
- wyjaśnia przebieg niektórych zjawisk w życiu codziennym,
- projektuje doświadczenia ilustrujące różnicę w aktywności pierwiastków grupy pierwszej,
- interpretuje skrócone wzory wodorotlenków,
- opisuje sposób wykrywania białka za pomocą kwasu azotowego(V) (reakcja ksantoproteinowa),
- dzieli elektrolity na mocne i słabe oraz zapisuje reakcję dysocjacji mocnego elektrolitu z zapisaniem jednej strzałki i słabego, używając wówczas zapisu strzałek w obie strony,
- wyjaśnia pojęcie: hydratacja,
-określa odczyn roztworu za pomocą stężeń jonów wodorowych i wodorotlenkowych,
- ocenia wpływ składu zanieczyszczeń powietrza na zmianę odczynu wody deszczowej,
- wykonuje obliczenia stechiometryczne na podstawie równania reakcji.
Sole
Uczeń:
Ocenę dopuszczającą:
- wymienia przykłady soli, które mają zastosowanie w życiu codziennym, rolnictwie i lecznictwie,
- wymienia nazwy soli poznanych kwasów,
- dzieli sole na sole kwasów tlenowych i beztlenowych,
- we wzorze soli wskazuje kation metalu i anion reszty kwasowej,
- podaje definicję soli według S. Arrheniusa,
- wyjaśnia pojęcie: reakcja zobojętniania,
- zapisuje słownie przebieg reakcji zobojętniania,
- wymienia przykłady metali aktywnych i szlachetnych,
- wymienia poznane sposoby otrzymywania soli w reakcjach wodorotlenków z tlenkami kwasów, metali z niemetalami, kwasów z metalami, kwasów wodorotlenkami oraz kwasów z
tlenkami metali,
- dzieli sole ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie na sole rozpuszczalne, trudno rozpuszczalne i praktycznie nierozpuszczalne,
- przeprowadza doświadczenie sprawdzające rozpuszczalność soli w wodzie,
- opisuje przebieg reakcji strącania osadu.
Ocenę dostateczną (j.w. oraz):
- wymienia zastosowanie przykładowych chlorków, węglanów, azotanów(V), fosforanów(V), siarczanów(VI),
- wymienia sole, które mają zastosowanie w rolnictwie i lecznictwie,
- opisuje budowę soli,
- zapisuje wzór sumaryczny soli, znając wartościowość metalu i reszty kwasowej,
- podaje nazwy soli zapisanych wzorem sumarycznym dla metali z pierwszej, drugiej i trzynastej grupy układu okresowego,
- określa stosunek liczbowy jonów uwalnianych w procesie dysocjacji soli,
- oblicza bilans ładunków jonów uwalnianych w procesie dysocjacji soli,
- pisze proste równania dysocjacji soli na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie,
- zapisuje cząsteczkowo proste równania reakcji zobojętniania,
- wyjaśnia, jaką role pełni wskaźnik w reakcjach zobojętniania,
- korzysta z szeregu aktywności metali,
- przewiduje, które metale reagują z kwasami,
- odczytuje równania reakcji metali z kwasami,
- pisze cząsteczkowo proste równania reakcji kwasu z metalami i tlenkami metali,
-zapisuje słownie przebieg reakcji wodorotlenków z tlenkami kwasowymi, metali z niemetalami, kwasów z tlenkami metali, kwasów z metalami,
- korzystając z tabeli rozpuszczalności, wymienia sole rozpuszczalne w wodzie, trudno rozpuszczalne i praktycznie nierozpuszczalne,
- na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków ustala wzory soli rozpuszczalnych w wodzie, trudno rozpuszczalnych i praktycznie nierozpuszczalnych,
- zapisuje słownie równania reakcji kwasu z solą, wodorotlenku z solą i soli z inną solą.
Ocenę dobrą (j.w. oraz):
- wymienia sole, które mają zastosowanie w rolnictwie i lecznictwie,
- opisuje zasady tworzenia nazw soli i wzorów soli,
- ustala wzór sumaryczny soli na podstawie nazwy i odwrotnie,
- oblicza wartościowość metalu na podstawie wzoru sumarycznego soli,
- pisze równania reakcji dysocjacji soli,
- nazywa jony uwalniane w procesie dysocjacji soli,
- wyjaśnia mechanizm reakcji zobojętniania,
- pisze w formie cząsteczkowej równania reakcji zobojętniania,
- pisze w formie cząsteczkowej równania reakcji metali z kwasami,
- przewiduje, jak metale szlachetne zachowują się wobec kwasów,
- identyfikuje gazowy produkt reakcji metali z kwasami,
- pisze w formie cząsteczkowej równania reakcji kwasów z tlenkami metali, wodorotlenków z tlenkami kwasowymi i metali niemetala mi,
- pisze równania reakcji strąceniowych soli z kwasem w formie cząsteczkowej,
- zapisuje równanie reakcji wodorotlenku z solą oraz z solą w formie cząsteczkowej.
Ocenę bardzo dobrą (j.w. oraz):
- na podstawie wzorów sumarycznych soli podaje ich nazwy zwyczajowe,
-wyjaśnia na podstawie obliczeń sumy ładunków oraz stosunku liczbowego jonów tworzących daną sól, czy wzór sumaryczny jest poprawny,
- zapisuje ogólny wzór soli,
- opisuje zasady tworzenia nazw soli i wzorów soli,
- wyjaśnia mechanizm dysocjacji jonowej soli,
- projektuje doświadczenie badające przewodnictwo elektryczne wodnych roztworów soli,
- wyjaśnia, jakie sole zaliczamy do soli praktycznie nierozpuszczalnych w wodzie,
- pisze równania reakcji kwasu z wodorotlenkiem w formie jonowej pełnej i skróconej,
- projektuje doświadczenie przedstawiające reakcję zobojętniania,
- projektuje doświadczenie pozwalające stwierdzić, czy kwasy reagują z metalami
- wyjaśnia konstrukcję szeregu aktywności metali,
- pisze równania reakcji otrzymywania wybranej soli trzema sposobami,
- przewiduje możliwość zajścia reakcji między substancjami o określonych właściwościach,
- projektuje doświadczenie pozwalające otrzymać związek praktycznie nierozpuszczalny w reakcji kwasu z solą,
- wyjaśnia przebieg reakcji strąceniowych,
- przewiduje przebieg reakcji strąceniowych,
- pisze równania reakcji strąceniowych soli z kwasem w formie jonowej pełnej i jonowej skróconej,
- zapisuje równanie reakcji wodorotlenku z solą oraz soli z solą w formie pełnej i jonowej skróconej,
- na postawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków projektuje doświadczenie otrzymywania soli i wodorotlenków w reakcjach strąceniowych.
Ocenę celującą (j.w. oraz):
- samodzielnie poszerza swoją wiedzę, korzystając z różnych źródeł informacji,
- rozwiązuje zadania i problemy w sposób nowatorski i oryginalny,
- pisze jonowo równania reakcji otrzymywania soli w reakcji kwasu z metalem oraz kwasu z tlenkiem metalu,
- pisze cząsteczkowo i jonowo równania reakcji soli z metalem,
- projektuje doświadczenie kwasu azotowego(V) z miedzią,
- projektuje doświadczenie, które wykazuje, że sole mogą zawierać wodę krystalizacyjną,
- podaje przykłady wodorosoli, hydroksosoli i soli amonowych.
5