SwastykaSWASTYKA ( pomyślność") - jeden z - Joga

ścieżka do tekstu:
/ strona główna /abc jogi /słowniczek /
SwastykaSWASTYKA ( pomyślność") - jeden z najbardziej archaicznych symboli solarnych. Swastyka ma
kształt krzyża o ramionach załamanych pod kątem prostym: prawostronnie
swastika, lewostronnie
sauwastika.
Swastyka prawostronna symbolizuje Wisznu, utrzymującego Kosmos w równowadze, życie jako takie, życie
wieczne, aspekt męski, panowanie nad światem, wiosenne słońce, ruch dzienny słońca. Bywała symbolem
bogiń, czyli płodności.
Swastyka lewostronna reprezentuje aspekt żeński, jesienne i zimowe słońce, ciemność i śmierć. Jest
znakiem nocy i magii, emblematem straszliwej bogini Kali, żony Śiwy.
Swastyka znana była w Indiach już w czasach przedaryjskich, w cywilizacji Doliny Indusu Mohendżo Daro
i Harappy (3 tysiąclecie p.n.e.). Od tamtej pory służy nieprzerwanie jako święty znak, malowany lub rzeźbiony
na ścianach świątyń, progach domostw, monetach, okrętach wojennych, manuskryptach, książkach itd.
Jest godłem religijnym w dżinizmie.
U dźajnów jest symbolem siódmego spośród 24 Tirthankarów (dosł.
czyniący bród"), wielkich
dobroczyńców, którzy wytyczyli dla ludzkości bezpieczne przejście (bród) przez rzekę życia, śmierci i
ponownych narodzin.
W buddyzmie reprezentuje stopy lub odciski stóp Buddy (Buddhapada) oraz Koło Prawa. Wraz z
buddyzmem rozprzestrzeniła się w całej wschodniej Azji: Chinach, Japonii, Korei, Indochinach.
W Tybecie używane są obie wersje swastyki: prawoskrętna jako symbol lamaistyczny (buddyjski) i
lewoskrętna pierwotnej religii Tybetu bon-po.
Swastyka uważana jest gł. za symbol indoeuropejski, ale znana była mieszkańcom innych kontynentów.
Używali jej mieszkańcy Troi, Aten, Cypru, Rodos, Pompei, Macedonii, Rzymu, Kaukazu w epoce brązu oraz
Egipcjanie, Etruskowie i Hetyci. Na północy znajdujemy ją u Celtów, Germanów i Słowian, a poza Europą
na obu kontynentach Ameryki prekolumbijskiej.
Na ziemiach polskich świadectwa swastyki spotyka się już w (II w. p.n.e. V w. n.e.). Zwana była swarzycą
lub kołowrotem i kojarzona głownie z kultem Swaroga.
W swej starożytnej roli talizmanu przetrwała na Podhalu, gdzie nazywana jest "krzyżykiem niespodzianym",
w różnych kształtach rzezana lub malowana na belkach stropu i w innych zakamarkach, miała jako symbol
Słońca
płoszyć "złe", które by chciało się zagnieździć w domu. Można ją zobaczyć m.in. w schronisku
Murowaniec na Hali Gąsienicowej, w barierce klatki schodowej.
Symbol swastyki szczególnie lubił Mieczysław Karłowicz, kompozytor i taternik, autor licznych pionierskich
wejść i przejść tatrzańskich. Sygnował nim swoje znaki na górskich szlakach, bilety wizytowe i listy do
przyjaciół. Gdy w 1909 zginął w lawinie pod Małym Kościelcem, przyjaciele postawili w miejscu jego śmierci
głaz z pamiątkowym napisem i znakiem swastyki.
Od 1933 do 1945 r. przywłaszczona przez Hitlera, swastyka funkcjonowała jako niechlubny symbol nazizmu
i czystej aryjskości". W odróżnieniu jednak od tradycyjnej swastyki, rysowanej jako krzyż prosty, swastyka
hitlerowska rysowana była zazwyczaj ukośnie, obrócona o 45°. Skojarzona ze zbrodniami niemieckiego
systemu nazistowskiego, swastyka obecnie uważana jest za symbol nazistowski i konkretnie jako taki (w
stylistyce używanej przez nazistów) jest prawnie zabroniona w wielu krajach (np. w Niemczech regulują to
przepisy niemieckiego kodeksu karnego StGB).
Bibliografia
Praca zbiorowa: Mały słownik klasycznej myśli indyjskiej. Semper, Warszawa, 1992
Georg Feuerstein Joga Encyklopedia, Brama Książnica włóczęgów i uczonych, Poznań 2004
Georg Feuerstein Na początku była liczba Limbus, Bydgoszcz 1995
Wikipedia - portal internetowy
(Opr. JM )
1/2
data wydruku:
piątek, 3 marca 2017 roku 23:12:23
adres dokumentu:
http://www.joga-joga.pl//index.php?LANG=pl&page_ID=98&art_ID=1
2/2