Temat : Stereotypy płci w społeczeństwie

Konspekt lekcji wychowawczej
zawierającej elementy genderowe
Temat : Stereotypy płci w społeczeństwie
Cele:






zwiększenie wśród uczniów i uczennic świadomości istnienia nierówności płci,
uwrażliwienie na istnienie stereotypów płci,
zwrócenie uwagi na to, że każdy człowiek jest inny i stereotypy często nie mówią prawdy o kimś,
kto przynależy do danej grupy,
wprowadzenie pojęć płeć biologiczna (ang. sex) oraz płeć kulturowa (ang. gender),
refleksja nad stereotypami związanymi z płcią,
uwrażliwienie na problem dyskryminacji kobiet,
Grupa docelowa:
uczniowie i uczennice III klasy gimnazjum
Czas:
90 minut (2 godziny lekcyjne).
Zajęcia dzielimy na 2 samodzielne jednostki lekcyjne
Materiały:
markery, duże arkusze papieru, karteczki dla każdego ucznia, taśma klejąca,
Metody pracy:
dyskusja, burza mózgów, praca indywidualna, praca grupowa i z całą klasą.
Po zakończeniu zajęć uczeń umie :
Omówić na przykładach czym są: stereotyp, uprzedzenia, dyskryminacja,
zastosować w praktyce sposoby przełamywania stereotypów.
Przebieg zajęć:
Przywitanie i wprowadzenie
Powiedz uczennicom i uczniom, że dziś będziecie rozmawiać o stereotypach płci. O tym, czy są jakieś
czynności, zawody, które mogą wykonywać tylko mężczyźni lub tylko kobiety.
Ćwiczenie 1. Uwielbiam gotować i oglądać mecze piłki nożnej − ok 20 minut
Poproś uczennice i uczniów o powiedzenie o sobie trzech rzeczy:
czegoś typowego dla swojej płci, co lubi robić;
czegoś typowego dla swojej płci, czego nie lubi robić;
czegoś typowego dla płci przeciwnej, co lubi robić.
Zacznij od siebie.
Jeśli jesteś kobietą możesz powiedzieć np.:
Lubię gotować, nie lubię sprzątać i interesuję się sztukami walki.
Jeśli jesteś mężczyzną możesz powiedzieć np.:
Lubię majsterkować, nie lubię piłki nożnej i uwielbiam zajmować się dziećmi.
Bardzo ważne żebyś zaczęła/zaczął od siebie, jesteś swego rodzaju autorytetem dla młodzieży i w ten
sposób dajesz dobry przykład, pokazujesz, że można być pełnowarościowym/ą mężczyną/kobietą mając
zainteresowania nie zgodne ze stereotypami płci.
To ćwiczenie jest dobrym wstępem do tematyki zajęć. Gdy już cała klasa opowie o sobie i swoich
zainteresowaniach możesz chwilę podyskutować z klasą o tym, jakie są społeczne oczekiwania wobec
kobiet i mężczyzn, o tym, że te oczekiwania i wyobrażenia często nie odzwierciedlają prawdy o nas.
Ćwiczenie 2. Pielęgniarze i hydrauliczki − ok 20 minut
Podziel tablicę na dwie kolumny. Jedną zatytułuj męskie, drugą kobiece.
Poproś młodzież, żeby wymieniła zawody i czynności, które tradycyjnie przypisywane są do określonej płci.
Wpisuj zawody do odpowiednich kolumn. Postaraj się, żeby wśród czynności kobiecych znalazło się
rodzenie dzieci i karmienie piersią. Uczniowie i uczennice powinni wymienić przynajmniej 10 czynności
uznawanych za kobiece oraz 10 uznawanych za męskie. Zamień nazwy kolumn. Zajęcia i zawody, które
dotychczas były podpisane jako męskie podpisz kobiece i odwrotnie.
Poproś uczestników i uczestniczki, żeby przyjrzeli się teraz obu kolumnom i skomentowali efekt.
Przykładowe pytania do dyskusji
Czy na tej liście są zajęcia, których nie mogą wykonywać kobiety?
Czy na tej liście są zajęcia, których nie mogą wykonywać mężczyzn?
Jeśli na tej liście są czynności, których nie mogą wykonywać kobiety lub mężczyźni, to jaki jest tego powód?
Poprowadź dyskusję tak, aby uczniowie i uczennice doszli/ły do tego, że jedynymi czynnościami, które są
przypisane wyłącznie do jednej płci i wynikają z uwarunkowań biologicznych są: rodzenie dzieci i karmienie
piersią.
Może się tak zdarzyć, że część klasy będzie się upierać, że mężczyźni nie nadają się do wychowywania dzieci,
lub że kobiety nie powinny wykonywać niebezpiecznych zawodów np. pracować w kopalni. Możesz
odpowiedzieć, że faktycznie kiedyś było tak, że wyłącznie kobiety zajmowały się dziećmi, ale czasy się
zmieniły i coraz więcej mężczyzn chce partycypować w wychowaniu dzieci oraz że czynności związane z
pielęgnowaniem dzieci są wyuczalne i każdy/a może się nauczyć przewijania, kąpania, karmić niemowlęcia
butelką.
Co do niebezpiecznych zawodów - to np. praca w kopalni jest niebezpieczna i niezdrowa dla każdego
niezależnie od płci. Możesz przy okazji poddać pod dyskusję, czy nie jest formą dyskryminacji mężczyzn fakt,
że społeczeństwo wymusza na nich pracę zagrażającą życiu i zdrowiu.
To ćwiczenie służy wprowadzeniu pojęć płeć kulturowa (ang. gender) i płeć biologiczna (ang. sex). Pierwsze
pojęcie oznacza według WHO stworzone przez społeczeństwo role, zachowania, aktywności i atrybuty, jakie
dane społeczeństwo uznaje za odpowiednie dla mężczyzn i kobiet. Natomiast płeć biologiczna odnosi się do
różnic anatomicznych.
Podsumowując to ćwiczenie podkreśl, że różnice w traktowaniu kobiet, mężczyzn i ocenianie ich
predyspozycji, co do określonych czynności, zawodów wynikają najczęściej ze stereotypów.
Ćwiczenie 3. Telenowela/komiks/plakat dotyczące równości płci− ok 30 minut
Podziel uczniów i uczennice na kilka grup 3-, 4- osobowych. Rozdaj markery oraz papier lub stare plakaty,
których tylna strona może być wykorzystana do pisania. Poproś ich żeby sobie wyobrazili, że są słynnymi
reżyserami i reżyserkami, i mają napisać scenariusz serialu, który promowałby równość płci.
Zamiast pisania scenariusza możesz zaproponować im zaprojektowanie plakatu, narysowanie komiksu o
takiej samej tematyce itp.
Po skończonej pracy poproś każdą grupę żeby przedstawiła efekt swoich działań. Możesz zrobić wystawę
prac. Na koniec podyskutuj z młodzieżą o tym, co można robić, by przeciwdziałać dyskryminacji ze względu
na płeć. Być może młodzież wpadnie na pomysł jakiejś inicjatywy na terenie szkoły. To ćwiczenie jest ważne,
bo zamyka w pozytywny sposób zajęcia.
Rozmowa podsumowująca z uczniami:
Co można zrobić ze stereotypem? Jak mu sie nie poddawać ?
Jak go zwalczać?
Jak przełamywać stereotypy ?
Rafał Onyszko