Scenariusz - INF-WLF

SCENARIUSZ LEKCJI
OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU:
INFORMATYKA – MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA.
PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI
Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH
Autorzy scenariusza:
Ewelina Malińska, Joanna Paćkowska
TEMAT LEKCJI: DNA – nośnik informacji genetycznej
Streszczenie
25 kwietnia 1953 roku prestiżowy magazyn naukowy „Nature” opublikował pracę
„A Structure for Deoxyribose Nucleic Acid”, czyli Struktura kwasu deoksyrybonukleinowego,
autorstwa Brytyjczyka Francisa Cricka i Amerykanina Jamesa Watsona. Praca ta opisywała
strukturę kwasu DNA. Nie była to pierwsza przełomowa praca o DNA w ogóle. Nie był to też
pierwszy opublikowany model. Ale była to ta właśnie praca, która przeszła do historii, a jej
autorom zagwarantowała dziewięć lat później Nagrodę Nobla.
Opisanie struktury DNA stało się symbolem początku nowej ery w biologii molekularnej.
Konsekwencjami rozwiązania tej struktury jest całokształt badań genetycznych drugiej
połowy XX wieku i początków XXI wieku: od rozpracowania kodu DNA i mechanizmów
replikacji i przekazywania informacji genetycznej, poprzez sekwencjonowanie genów
i genomów różnych organizmów.
Czas realizacji
2 x 45 minut
Podstawa programowa
Etap edukacyjny: IV Przedmiot: Biologia – Poziom rozszerzony
Cele kształcenia – wymagania ogólne:
I.
Poszukiwanie, wykorzystywanie i tworzenie informacji.
Uczeń odbiera, analizuje i ocenia informacje pochodzące z różnych źródeł,
ze szczególnym uwzględnieniem prasy, mediów i Internetu.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
VI. Genetyka i biotechnologia
1. Kwasy nukleinowe. Uczeń:
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
1. Przedstawia budowę nukleotydu;
2. Przedstawia strukturę podwójnej helisy i określa rolę wiązań wodorowych w jej
utrzymaniu;
3. Wykazuje rolę podwójnej helisy w replikacji DNA oraz określa polimerazę DNA
jako enzym odpowiedzialny za replikację; uzasadnia znaczenie sposobu syntezy
DNA (replikacji semikonserwatywnej) dla dziedziczenia informacji;
4. Opisuje i porównuje strukturę i funkcję cząsteczki DNA.
Etap edukacyjny: IV Przedmiot: Informatyka – poziom podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne:
II. Wyszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji z różnych źródeł; opracowywanie
za pomocą komputera: rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji,
prezentacji multimedialnych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
4. Opracowywanie informacji za pomocą komputera, w tym: rysunków, tekstów, danych
liczbowych, animacji, prezentacji multimedialnych i filmów.
Uczeń:
3) opracowuje obrazy i filmy pochodzące z różnych źródeł, tworzy albumy zdjęć;
8) tworzy rozbudowaną prezentację multimedialną na podstawie konspektu
i przygotowuje ją do pokazu, przenosi prezentację do dokumentu i na stronę
internetową, prowadzi wystąpienie wspomagane prezentacją;
Cel
Poznanie historii odkrycia DNA, jego budowy i funkcji oraz mechanizmu replikacji.
Słowa kluczowe
genetyka, nukleotyd, DNA, zasady azotowe, podwójna helisa DNA, replikacja,
komplementarność zasad azotowych, replikacja, semikonserwatywność replikacji
Co przygotować?
Prezentacja1
Karta Pracy
Krzyżówka
Film edukacyjny – Izolacja DNA z cebuli
Film edukacyjny http://www.youtube.com/watch?v=zo0tCc0VqRE
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
Przebieg zajęć:
1.
Wprowadzenie (20 minut)
a. Czynności organizacyjne.
b. Nauczyciel przeprowadza burzę mózgów – zadaje uczniom pytania odnoszące się do
ich wiedzy z zakresu genetyki z poprzedniego etapu edukacyjnego.
•
Czym zajmuje się genetyka?
•
Jaki znasz rodzaje kwasów nukleinowych?
•
Jaką funkcję pełni DNA?
Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że celem lekcji będzie poznanie historii odkrycia DNA oraz
dokładne omówienie budowy i funkcji kwasu nukleinowego.
2.
Faza realizacyjna - Praca indywidualna uczniów ( 45 minut)
1. Nauczyciel rozdaje każdemu uczniowi kartę pracy. Wyjaśnia uczniom, że ich zadaniem
będzie rozwiązanie zadań z kart pracy na podstawie informacji uzyskanych
z przygotowanej prezentacji multimedialnej oraz krótkiego filmu edukacyjnego.
2. Nauczyciel włącza prezentację multimedialną „DNA – nośnik informacji genetycznej”
– Prezentacja 1 .
3. Nauczyciel w kilku początkowych slajdach (slajdy 3 i 4) przedstawia historię budowy
przestrzennej struktury DNA. Uczniowie wypełniają zadanie 1 z karty pracy.
4. Nauczyciel przy pomocy kolejnych slajdów (slajdy od 5 do 15) omawia budowę
struktury przestrzennej DNA oraz jej rolę w przekazywaniu informacji genetycznej.
Zwraca uwagę na następujące zagadnienia:
• Budowa nukleotydu
• Zasady azotowe w DNA
• Sposób połączenia łańcuchów polinukleotydowych
• Podwójna helisa
• Zasada komplementarności
• Orientacja komplementarnych łańcuchów DNA
• DNA jako nośnik informacji genetycznej.
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
5. Nauczyciel prosi uczniów o wypełnienie zadań 2, 3 i 4 z kart pracy.
6. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że komplementarność obu nici DNA jest warunkiem
jego unikatowej właściwości – zdolności do powielana się – REPLIKACJI. Następnie
w celu przybliżenia uczniom mechanizmu replikacji włącza film edukacyjny
(http://www.youtube.com/watch?v=zo0tCc0VqRE)
7. Na podstawie wiadomości uzyskanych z filmu uczniowie rozwiązują zadania 5, 6 i 7
z karty pracy.
8. Nauczyciel prosi uczniów o odczytanie poprawnych odpowiedzi do zadań zawartych
w karcie pracy. Ocena poprawności wykonanych zadań.
9. W celu dokładniejszego przybliżenia uczniom informacji dotyczących DNA nauczyciel
proponuje wykonanie lub obejrzenie krótkiego filmu edukacyjnego pokazującego
prostą i bardzo szybką metodę wytrącania kwasów nukleinowych z cebuli. Metoda
ta pozwala zobaczyć nici DNA gołym okiem – Film edukacyjny.
3.
Dyskusja podsumowująca (25 minut)
W celu powtórzenia i utrwalenia wiadomości zdobytych podczas zajęć lekcyjnych uczniowie
rozwiązują krzyżówkę z hasłami dotyczącymi omawianego tematu. Krzyżówka wykonana
została przy użyciu programu EclipseCrossword.
Sprawdzenie wiedzy
Wiedza zdobyta na lekcji zostanie sprawdzona podczas rozwiązywania krzyżówki.
Ocenianie
Ocenie podane są:
- poprawność wykonanych zadań z karty pracy;
- poprawność rozwiązania krzyżówki;
Dostępne pliki
Prezentacja_1
Karta_pracy
Karta_pracy_odpowiedzi
Krzyzowka_DNA_do _wydruku
Krzyzowka_DNA_wersja_interaktywna
Krzyzowka_DNA_Klucz_odpowiedzi
Film_edukacyjny
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”