Wydanie specjalne - Systemy bezpieczeństwa, automatyka

Wydanie specjalne - Systemy bezpieczeństwa, automatyka

2015
luty
WWW.SYSTEMYALARMOWE.COM.PL
WA
SY
AU
TO
M
WA
BEZPIECZEŃ
Y
M
ST
E
T
S
AT YKA BUDYNKO
partnerzy wydania:
partnerzy wydania:
siła integracji
Przez dziesięciolecia Honeywell udowadnia swoim klientom,
że potrafi zapewnić bezpieczeństwo i optymalne wykorzystanie
energii w budynkach, które wyposażył w zintegrowane rozwiązania.
Utrzymanie budynku w dobie współczesnych wyzwań gospodarczych wymaga odpowiedniego wykorzystania technologii i wiedzy.
Tylko harmonijne połączenie tych zasobów pozwala uzyskać
rzeczywiste efekty.
Integracja systemów automatyki i bezpieczeństwa w budynku
podnosi jakość zarządzania przy jednoczesnym obniżeniu kosztów
i ryzyka. Wyobraź sobie, że technika działa dla Ciebie i przynosi
wymierne korzyści finansowe.
Honeywell Enterprise Buildings Integrator (EBI™) korzysta z najnowszych dostępnych technologii
informatycznych, co gwarantuje pewne zarządzanie informacją cyfrową i lepszy nadzór nad
budynkiem. Nigdy wcześniej moc tkwiąca w integracji nie była bardziej realna.
Honeywell Building Solutions (HBS) jest znanym i doświadczonym dostawcą infrastruktury
inteligentnego budynku, która odpowiada za zarządzanie energią, nadzór nad instalacjami
odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo osób i mienia oraz świadczy usługi serwisowe dla tysięcy
klientów w Polsce i na świecie. Od koncepcji, poprzez projekt i realizację, uruchomienie i wsparcie techniczne HBS bazuje na lokalnym doświadczeniu i globalnych zasobach, po to,
żeby dostarczyć swoim klientom indywidualne rozwiązania, które pomogą osiągnąć zakładane cele.
Innowacyjna technologia przynosząca zyski.
W celu uzyskania pełniejszej informacji prosimy o kontakt:
tel. +48 22 606 09 00 lub http://www.honeywell.com.pl
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
Spis treści
4
8
10
12
14
16
18
19
24
26
Zarządzanie inteligentnymi budynkami biurowymi
Zbigniew Kidawa
GEMOS – inteligentny system na miarę każdego obiektu
Ela-compil
Honeywell EBI i DVM – synonimy inteligencji w budynkach
Honeywell Building Solutions
Fundament inteligentnie zintegrowanego budynku
Grzegorz Suwała, Dariusz Romejko – Siemens Sp. z o.o.
P2000 Johnson Controls – integracja systemu z platformami VMS
Johnson Controls International
Sterowanie windami – interfejsy wysokiego poziomu
ID Electronics
Pelco by Schneider Electric: inteligentne integracje
Schneider Electric
Uniwersalne okablowanie do tradycyjnego i inteligentnego domu
Andrzej Tomczak
Zintegrowane systemy sygnalizacji i wentylacji pożarowej.
Zasilanie napięciem stałym 24 V i przemiennym 230 V – Merawex
Protokół BACnet
Wydawca:
Redakcja „Systemy Alarmowe”
02-952 Warszawa, ul. Wiertnicza 65
tel.: 22 651 80 00 faks: 22 651 92 00
[email protected]
www.systemyalarmowe.com.pl
partnerzy wydania:
„Systemy Alarmowe” – dwumiesięcznik branży security o tematyce:
• Sygnalizacja włamania i napadu • Sygnalizacja pożarowa • Telewizja dozorowa CCTV • Kontrola dostępu • Biometria • Systemy Zintegrowane
• Automatyka Budynkowa
• Ochrona danych i informacji
3
4
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
Zbigniew Kidawa
Zarządzanie
inteligentnymi budynkami biurowymi
W artykule zostały
przedstawione spostrzeżenia
autora na temat zarządzania
inteligentnymi budynkami biurowymi.
Omówiono podstawowe wymagania
stawiane systemom zarządzania, a także
najczęstsze błędy w projektowaniu i realizacji
inteligentnych budynków.
W podsumowaniu zaprezentowano korzyści
wynikające ze stosowania rozwiązań
zintegrowanych oraz omówiono
perspektywy rozwoju inteligentnych
systemów budynkowych.
partnerzy wydania:
Budynki biurowe
Na wstępie rozważań na temat systemów zarządzania w biurowcach warto
uzmysłowić sobie, jak ważny jest ten
element dla inwestora. Doświadczony inwestor przystępując do budowy
nowego obiektu, zwraca uwagę na
wizerunek, przestrzeń wokół budynku,
komfort w pomieszczeniach, wpływ
budynku na środowisko i w końcu na
wyposażenie techniczne i instalacje.
Z doświadczenia wiemy, że całkowita
wartość systemów bezpieczeństwa
i komfortu (kontrola dostępu, telewi-
zja dozorowa, sygnalizacja włamania
i napadu, instalacje SAP i DSO oraz automatyka komfortu) stanowi 6 – 10%
wartości inwestycji. Można śmiało
postawić tezę, że dla większości inwestorów wyposażenie budynku biurowego w systemy bezpieczeństwa jest
smutną koniecznością i znajduje się
w kategorii tematów mniejszego zainteresowania.
Omawiając budynki biurowe, należy
uwzględnić fakt, który nie jest oczywisty, że obiekty te są budynkami
użyteczności publicznej i obowiązują
5
w tym zakresie wszystkie dotyczące ich przepisy. Warto również wiedzieć, jaki jest podział budynków pod względem wysokości:
• niskie (N) – do 12 m włącznie nad poziomem terenu,
• średniowysokie (SW) – ponad 12 m do
25 m włącznie nad poziomem terenu,
• wysokie (W) – ponad 25 m do 55 m włącznie nad poziomem terenu,
• wysokościowe (WW) – powyżej 55 m nad
poziomem terenu.
Trzeba pamiętać, że w zależności od danej
kategorii obiektu mogą obowiązywać dodatkowe wymagania techniczne, np. obowiązek stosowania systemu DSO po przekroczeniu określonej wysokości budynku.
Spojrzenie całościowe
(od projektu do serwisu)
Podejście inwestora do wyposażenia technicznego budynku jest różne w zależności
od tego, czy budynek powstaje tylko po to,
żeby go wkrótce sprzedać z zyskiem, czy
po to, by bezpośrednio czerpać korzyści
z najmu powierzchni. Dla szanujących się
dostawców i wykonawców instalacji bezpieczeństwa i automatyki naprawdę interesująca jest współpraca z drugim typem
inwestorów. Inwestor, który eksploatuje
budynek, jest świadomy, że w ciągu 20 lat
eksploatacji obiektu tylko 20% poniesionych
kosztów stanowią koszty inwestycyjne, reszta to koszty eksploatacji, modernizacji, aktualizacji itp.
Oto wykaz najistotniejszych elementów,
które trzeba uwzględnić w trakcie kolejnych
etapów budowania i eksploatacji budynku:
• Koncepcja i projekt budynku
– jasne zdefiniowanie przeznaczenia budynku,
– postawienie na sprawdzone rozwiązania
i zastosowanie urządzeń o najlepszych
w danym czasie parametrach,
– zdefiniowane ścieżki migracji systemów
budynkowych i otwartość w projektowaniu,
– możliwość wykorzystania wspólnej platformy sieciowej w celu integracji systemów budynkowych.
• Wykonanie instalacji bezpieczeństwa
i automatyki (dostawy, realizacja i uruchomienie)
– postawienie na doświadczonych wykonawców,
– nadzór nad realizacją i skrupulatne pilnowanie czasu i budżetu,
– wykonywanie instalacji przez niezmienny, zgrany zespół, w którym panują dobre
międzyludzkie relacje i dobra komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna,
– mobilizacja i skuteczne planowanie zasobów,
– zapewnienie zgodności instalacji z przepisami prawa,
partnerzy wydania:
– zapewnienie technicznej poprawności
wykonywanych instalacji,
– zarządzanie ryzykiem (szczególnie podczas uruchamiania instalacji),
– dokumentowanie uruchomienia instalacji,
– weryfikowanie zgodności wykonanych
instalacji z dokumentacją,
– potwierdzenie zakończenia uruchamiania
protokołem bezusterkowego odbioru.
• Codzienna obsługa i serwis
– zdalny monitoring wszystkich istotnych
parametrów instalacji,
– zatrudnienie wykwalifikowanych, doświadczonych i dobrze przeszkolonych
operatorów systemów,
– zagwarantowanie sprawnego serwisu
gwarantującego naprawy i nieprzerwane
działanie.
Optymalny zestaw sprzętu systemu BMS powinien zawierać następujące elementy:
• Dedykowany na potrzeby BMS serwer,
umożliwiający podłączenie i integrację
budynkowych systemów technicznych,
systemów bezpieczeństwa oraz zapewniający równorzędny dostęp dla stacji operatorskich do wszystkich zdefiniowanych
w bazie danych rekordów i zmiennych.
• Stacje operatorskie wyznaczone do obsługi konkretnych instalacji technicznych,
stacje do instalacji cyfrowej telewizji dozorowej oraz stacje dla pozostałych systemów bezpieczeństwa (wg podziału obowiązków w obsłudze budynku). Oparte
na komputerze klasy PC stanowiska stacji
operatorskich wraz z oprogramowaniem
graficznym umożliwiają operatorom dostęp do wszystkich sterowanych i monitoCechy dobrego systemu
rowanych punktów i funkcjonują jako poddo zarządzania
stawowy interfejs systemu BMS. Dostęp
inteligentnym budynkiem
operatorów do odpowiednich zasobów
System zarządzania w budynku inteligentsystemu oraz możliwość oddziaływania na
nym powinien być w pełni otwarty. Rozumie
obsługiwane przez nich urządzenia i instasię przez to zastosowanie tylko otwartych
lacje jest chroniony hasłem tak, aby był on
protokołów komunikacyjnych. Przesyłanie
możliwy tylko dla osób uprawnionych.
danych pomiędzy sterownikami swobod- • Drukarki do rejestrowania na papierze ranie programowalnymi oraz komunikacja do
portów systemowych, alarmów i trendów.
systemu BMS (BMS – Building Management • Sieć komunikacyjna. Udostępnianie zaSystem) powinna odbywać się z wykorzystasobów serwera dla stacji operatorskiej odniem sieci IP. System powinien mieć możlibywa się za pośrednictwem sieci Ethernet
wość komunikacji poprzez protokoły BACLAN/WAN wykorzystującej odpowiednie
net®, LON, M-Bus, Modbus, OPC.
protokoły komunikacyjne (np. TCP/IP).
O ile to możliwe, do komunikacji można
System BMS powinien integrować urząwykorzystać okablowanie strukturalne
dzenia różnych producentów (sterowniki
budynku.
automatyki HVAC, analizatory sieci, ste- • Sterowniki sieciowe zapewniające komrowniki agregatów wody lodowej, centrale
pleksowe sterowanie i monitoring, rejesystemu sygnalizacji pożarowej itp.). Aby
strację zdarzeń, zdalne powiadomienie
taka integracja była możliwa, dostawcy
alarmowe. Informacje z obiektu są
urządzeń, które mają być zinzbierane z wykorzystaniem
tegrowane w ramach BMS,
modułów I/O lub poprzez
powinni dostarczyć rapodłączenie urządzeń
zem z urządzeniem
w ykorzystujących
wszelkie licencje oraz
możliwości
inteo p ro gr am ow a ni e
gracyjne samych
narzędziowe niesterowników – koDla większości inwestorów
zbędne do ich
munikacja Modwyposażenie budynku biurowekonfiguracji i urubus lub BACnet.
go w systemy bezpieczeństwa jest
chomienia.
Sterowniki sieciosmutną koniecznością i znajduje się
Urządzenia wypowe mają porty zew kategorii tematów mniejszego
sażone w protokół
wnętrzne, które
zainteresowania.
Modicon Modbus
umożliwiają podRTU powinny prałączenie:
cować jako podrzęd– modułów I/O
ne (slave) w stosunku
(wejścia/wyjścia) stado systemu BMS. Ich
nowiących
naturalne
dostawca musi udostępnić
rozszerzenie możliwości
rejestr zmiennych wraz z opisterowników. Moduły te są rozsami. Również dostawca urządzeń
proszone w budynku i zlokalizowane
korzystających z protokołu Meter-Bus musi
przy urządzeniach podłączanych do sysprzedstawić rejestr zmiennych i ich opisy.
temu BMS;
Urządzenia LON powinny mieć certyfikat
– urządzeń zewnętrznych posługujących
LonMark zgodny z ANSI/CEA 709.1, a dostawsię jednym z otwartych protokołów koca urządzeń – zapewnić pliki XIF oraz plugmunikacji szeregowej: Modbus MS/TP lub
-iny konfiguracyjne.
BACnet MS/TP.
6
Wszelkie aplikacje, zależności i interakcje są
realizowane bezpośrednio w sterowniku sieciowym w taki sposób, aby mógł on pełnić
swoje podstawowe funkcje niezależnie od
reszty systemu (np. w przypadku awarii sieci
Ethernet lub awarii serwera).
Najważniejszą cechą systemu BMS jest integracja na poziomie jednej wspólnej bazy
danych SQL dla całego zasobu danych o budynku. Zdarzenia, wartości punktów systemowych, alarmy i inne parametry dostępne
w każdym z systemów: kontroli dostępu,
sygnalizacji włamania, sygnalizacji pożarowej, parkingowego oraz systemu nadzoru
instalacji technicznych i komfortu znajdują
się we wspólnej bazie danych SQL serwera
BMS. Skonfigurowanie takiej struktury bazy
danych pozwala na tworzenie dowolnych interakcji pomiędzy systemami, wyzwalanych
nie tylko na podstawie zdarzeń najwyższego priorytetu (np. poprzez dodatkowe styki
alarmowe), ale również inicjowanych zdarzeniami o niższym priorytecie.
Interfejs użytkownika niezależnie od obsługiwanego systemu jest identyczny, dostępny
bez przełączania pomiędzy programami. Każda stacja operatorska zainstalowana w obiekcie musi zapewniać dostęp do danych ze
wszystkich instalacji podłączonych do BMS,
a jedynym ograniczeniem powinien być poziom dostępu danego użytkownika. Z punktu
widzenia stacji nadzoru każdy z dostępnych
i podłączonych punktów instalacji technicznych w budynku jest możliwy do odczytu
oraz ewentualnej modyfikacji z poziomu stanowiska operatorskiego przez uprawnionego
operatora. Stacja operatorska gwarantuje
operatorowi dostęp do pełnego zestawu in-
partnerzy wydania:
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
formacji dotyczących obsługiwanych przez Miarą inteligencji budynku powinna być
niego instalacji. Ponadto wspomaga go w po- jego zdolność do zapewnienia komfortu
dejmowaniu właściwych decyzji związanych i obrona przed zakłóceniami zewnętrznymi,
z obsługą instalacji dzięki systemowi odpo- przy jednoczesnej minimalizacji nakładów
wiednich podpowiedzi i automana jego wykonanie i eksploatatycznych reakcji na wynikłe
cję. Pozorne oszczędności na
zdarzenia. Struktura sysetapie inwestycji z pewtemu operatorskiego,
nością dadzą znać o soa w szczególności
bie już w pierwszych
hierarchia obrazów
latach funkcjonosynoptycznych powania obiektu. Nie
winna być przejmożna w prosty
Zdarzyło się,
rzysta i łatwa
sposób wyliczyć
że projekt nowo wznoszonego
w nawigacji. Przewartości bezpiebiurowca nie uwzględniał miejsca
chodzenie
poczeństwa
ludzi
dla centralnej sterowni
między poszczei mienia w biurze.
(architekt nie przewidział).
gólnymi obrazami
Inteligentny bui akcje operatorskie
dynek to nie tylko
powinny odbywać
modne hasło, to taksię intuicyjnie za poże racjonalny wybór
mocą myszy i/lub klamądrego inwestora.
wiatury.
Systemy BMS projektuje się
Najczęściej
jako systemy skalowalne. Oznacza
popełniane błędy
to, że inwestor będzie miał możliwość roz- Ciągle jeszcze niezbyt duża liczba oddabudowy w sposób dostosowany do zmiany nych do użytku inteligentnych budynków
obiektu i oczekiwań najemców biur.
oraz fakt, że instalacje niskoprądowe (w tym
Podstawową zaletą inteligentnego budynku bezpieczeństwa) są wykonywane na samym
biurowego jest właśnie integracja wielu sys- końcu procesu inwestycyjnego, kiedy kutemów i płynąca z niej synergia. Poszczegól- mulują się wszystkie opóźnienia. Stan ten
ne podsystemy pracują autonomicznie, czyli powoduje, że dochodzi do wielu błędów
mogą niezależnie realizować swoje zadania, i uproszczeń. Oto typowe problemy dostrzea jednocześnie system jest tak skonstruowa- żone podczas udziału w inwestycjach:
ny, by poszczególne jego elementy były • brak niezależnego, profesjonalnego konw stałym kontakcie. Sytuacja ta jest szczesultanta (koordynatora) działającego
gólnie ważna w momentach krytycznych,
w imieniu inwestora,
kiedy reakcje muszą być natychmiastowe • wykonanie pełnego projektu wykonawi automatyczne.
czego poszczególnych systemów w ra-
7
mach inteligentnego budynku przed ogłoszeniem przetargu na realizację,
• niezależne projektowanie poszczególnych
systemów w ramach inteligentnego budynku bez koordynacji,
• nieodpowiednie miejsce na centralną sterownię,
• powierzanie wykonawstwa firmom bez
tradycji na rynku polskim.
Zdarza się, że inwestorzy nie powołują niezależnego konsultanta (koordynatora), którego zadaniem powinno być dopilnowanie
w imieniu inwestora, aby zastosowane instalacje w budowanym obiekcie były spójne. Dzieje się tak z powodu źle rozumianej
oszczędności, braku doświadczenia inwestora lub dominującej roli generalnego wykonawcy.
Inwestor powinien też zwrócić uwagę, aby
nie dopuścić do żywiołowego powstawania
projektów wykonawczych instalacji technicznych przed rozstrzygnięciem przetargu na kompleksowe wykonawstwo systemów niskoprądowych dla inteligentnego
budynku. Każdy taki projekt wykonawczy
musi zawierać specyfikację zastosowanego
sprzętu, jednoznacznie wskazując dostawcę urządzeń. Mimo coraz większej unifikacji
i standaryzacji urządzeń automatyki i systemów bezpieczeństwa system każdego producenta ma swoją specyfikę, i jeśli nie jest to
system otwarty, ma również własny protokół
transmisji danych. Wykonanie projektów bazujących nawet na najlepszych produktach,
ale różnych producentów może doprowadzić do tego, że nie będzie możliwe osiągnięcie zakładanego przez inwestora celu,
tzn. stworzenie inteligentnego budynku.
Być może trudno w to uwierzyć, ale zdarzyło
się, że projekt nowo wznoszonego biurowca
nie uwzględniał miejsca dla centralnej sterowni (architekt nie przewidział). Centralną
sterownię można przyrównać do mózgu
inteligentnego budynku – ze względu na
funkcje, jakie pełni, nie powinna znajdować
się w przypadkowym miejscu. W centralnej
sterowni znajdują się komputerowe stanowiska operatorskie z monitorami i drukarkami.
Na ekranach komputerów są monitorowane
wszystkie działające na terenie budynku instalacje, niezależnie od tego czy korzystają
ze wspólnej bazy danych (system zintegrowany), czy każdy system działa autonomicznie. Komputerowy system nadzoru wspomaga decyzje obsługi obiektu, szczególnie
w sytuacjach krytycznych, wymagających
natychmiastowego działania i w związku
z tym odpowiednie warunki pracy obsługi
tego systemu rzutują bezpośrednio na bezpieczeństwo ludzi i sprzętu.
Korzyści ze stosowania
rozwiązań zintegrowanych
Oto najistotniejsze korzyści płynące ze stosowania zintegrowanych systemów zarządzania budynkami:
partnerzy wydania:
• Minimalizowanie ryzyka
czając natychmiastowej analizy, podpowieWczesna identyfikacja ryzyka i zagrożenia dzi dla projektantów, ułatwią interpretację
znacząco wpłynie na zmniejszenie skut- danych i ostatecznie wygenerują wszystkie
ków naruszenia bezpieczeństwa i awarii niezbędne dokumenty projektowe. Elektrosprzętu w budynku.
niczna struktura danych wspomoże urucho• Zamiana strumienia danych
mienie, utrzymanie budynku w trakw wiedzę
cie eksploatacji, konserwację
Integracja
pozwala
i ewentualną renowację.
na przełożenie duInteligentny
budynek
żej ilości danych
będzie automatycznie
w wiedzę poprzez
działał poprzez:
prezentację in•
automatyczne
Instalacje niskoprądowe
formacji w forwykrywanie zain(w tym bezpieczeństwa) są wymie przydatnej
stalowanych urząkonywane na samym końcu procedo
wykorzydzeń,
su inwestycyjnego, kiedy kumulują
stania i łatwej
• t e s t o w a n i e
się wszystkie opóźnienia. Stan ten
w użyciu.
z punktu widzepowoduje, że dochodzi do wielu
• Poprawa efeknia prawidłowości
błędów i uproszczeń.
tywności zarządziałania instalacji,
dzania
budyn•
generowanie
kiem
algorytmów regulacji,
Wdrożenie metody
•
wdrażanie
zarządzania opartej na
optymalnych, adaptacyjreakcji na zdarzenia ponych algorytmów regulacji,
zwala zautomatyzować pracę,
•
diagnozowanie i korygouprościć codzienne zadania oraz bardziej
wanie powstałych uszkodzeń,
efektywnie planować i przydzielać zasoby • zarządzanie konserwacją,
do zadań.
• dostarczanie dla operatorów i właścicieli
• Poprawa obsługi klienta
danych dotyczących działania budynku.
Rozwiązanie zintegrowane umożliwia lep- Zmiany będą dotyczyć narzędzi projektosze zarządzanie elementami sterowanymi wych, diagnostyki, współpracy systemów
z wielu źródeł, poprawę funkcjonalności, i czujników.
a także świadczenie dodatkowych usług
dla najemców (rozbudowana obsługa sys- Osoby zawodowo zajmujące się systemami
temu parkingowego, dedykowana stacja budynkowymi są pod stałą presją poszukiwaoperatorska dla najemcy itp.).
nia nowych rozwiązań zapewniających wyższy komfort, większe bezpieczeństwo i efekPodsumowanie tywne wykorzystanie energii. Wymuszają to
– co przyniesie przyszłość na nich właściciele budynków, chcący w ten
Oczekuje się, że w ciągu najbliższych pięciu sposób poprawić atrakcyjność swojej oferty
lat liczba inwestycji związanych z inteligent- na coraz trudniejszym rynku nieruchomości.
nymi budynkami w skali całego świata zwięk- Rozwój oprogramowania do projektowania,
szy się ponad dwukrotnie w stosunku do sta- powszechność mikroelektroniki, łatwy donu obecnego.
stęp do Internetu i ciągłe prace badawcze
Coraz powszechniejsze będą intuicyjne w laboratoriach najlepszych firm prowadzą
technologie, przyjazne dla użytkownika. do coraz bardziej zaawansowanych rozwiąUpowszechnią się interfejsy użytkownika zań, przy jednoczesnym zmniejszeniu koszz ekranami dotykowym ułatwiające obsługę tów. Pomysły, które wprowadza przodująca
systemów poprzez uproszczenie zarządzania firma, szybko są kopiowane przez następną,
infrastrukturą techniczną budynku. Pilota- standaryzacja i unifikacja powoduje zacierażowe rozwiązania tego typu są już dostępne nie różnic.
w centrach zarządzania kryzysowego i wydaje się, że kolejnym krokiem będzie wpro- W jaki sposób klient może się odnaleźć się
wadzenie tych standardów do zarządzania w tej sytuacji? Według mnie kluczową rolę
budynkami.
zaczną odgrywać integratorzy i producenPowszechne staną się aplikacje mobilne ci dostarczający sprawdzone rozwiązania.
wykorzystywane do zdalnego zarządzania, Rozwiązania wynikające z doświadczenia,
serwisowania i nadzoru nad systemami. (Naj- poparte wysokimi kwalifikacjami stabilnej
lepsi dostawcy systemów BMS już proponują kadry technicznej i zarządzającej. Przetrwają
takie rozwiązania). Analiza dużej ilości danych firmy, którym klient nie będzie się bał powieumożliwi szybsze podejmowanie decyzji, rzyć wykonania tego, co decyduje o sukceprzyspieszy automatyzację i zmiejszy koszty sie przedsięwzięcia pod nazwą inteligentny
eksploatacyjne budynku.
budynek. Najważniejsi będą więc przede
Szacuje się, że do roku 2030 zostaną opra- wszystkim ludzie, a nie wybór danego rozcowane programy, które będą wspomagały wiązania technicznego. I to chyba wniosek
wszystkie aspekty projektowania, dostar- optymistyczny. 
8
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
Ela-compil Sp. z o. o.
ul. Słoneczna 15A, 60-286 Poznań
tel. +48 61 869 38 50; +48 61 869 38 60
faks +48 61 861 47 40
[email protected]; www.ela.pl
Z roku na rok rosną wymagania
dotyczące norm, jakie muszą spełniać
nowo powstające obiekty. Jak podają
różnorodne źródła internetowe, koszty zarządzania
mogą w niektórych przypadkach stanowić nawet 80%
całkowitych kosztów generowanych przez obiekt. Czy
istnieje sposób na ich redukcję lub optymalizację? Czy w dobie
globalnego dostępu do wszystkich usług poprzez urządzenia
elektroniczne da się ograniczyć zużycie energii? Jak sprawić, by
zarządzanie obiektem stało się prostsze i bardziej efektywne?
Odpowiedź na tak postawione pytania przynosi nowoczesna
platforma integrująca – GEMOS, która zaspokoi
potrzeby nawet najbardziej wymagających
inwestorów, zarządców i użytkowników
obiektu.
Nowoczesna platforma
integrująca systemy bezpieczeństwa
System zarządzania GEMOS jest jednym
z najbardziej nowoczesnych systemów dostępnych na rynku. Rozwiązanie ma postać
nowoczesnej, skalowalnej platformy integrującej dostępnej przez przeglądarkę internetową lub aplikację mobilną. Dostarcza
kompletu informacji na temat stanu budynku, umożliwiając kontrolę nad wszystkimi
systemami teletechnicznymi zainstalowany-
partnerzy wydania:
GEMOS
inteligentny system
na miarę każdego obiektu
mi w obiekcie. GEMOS zapewnia integrację
wszystkich instalacji budynkowych (w tym
odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, takich jak systemy sygnalizacji pożaru, systemy sygnalizacji włamania i napadu, systemy
kontroli dostępu, telewizji dozorowej czy
dźwiękowego systemu ostrzegania). Dzięki
niej możliwa jest wizualizacja w czasie rzeczywistym ww. systemów na planach, rejestracja zdarzeń, archiwizacja i późniejsza
zaawansowana analiza danych. GEMOS uła-
twia sprawne podejmowanie decyzji w sytuacjach kryzysowych, dzięki czemu zapewnia
najwyższy poziom zarządzania bezpieczeństwem.
Jedną z najważniejszych cech systemu GEMOS, która daje mu przewagę nad innymi
konkurencyjnymi systemami, jest neutralność względem producentów urządzeń i systemów dedykowanych. Pozwala to na pełną
swobodę w doborze instalacji budynkowych,
9
co ma znaczenie nie tylko dla optymalnego
doboru rozwiązań już na etapie projektowania nowych obiektów, ale również w przypadku rewitalizacji istniejących, w których
modernizacja odbywa się stopniowo i musi
być zagwarantowana współpraca starszych
instalacji z bardziej nowoczesnymi systemami, nierzadko pochodzącymi od innych producentów.
Optymalizacja kosztów
utrzymania obiektu
Wiele funkcji systemu GEMOS korzystnie
wpływa na wysoki stan techniczny obiektu
i pozwala eliminować pojawiające się usterki.
System jest wyposażony m.in. w funkcję monitorowania pracy urządzeń technicznych.
Umożliwia to pełną kontrolę nad urządzeniami, ciągłe testowanie ich sprawności i szybką
reakcję w przypadku ewentualnej awarii. Stałe dozorowanie urządzeń zwiększa poziom
bezpieczeństwa w obiekcie, pozwala też
optymalizować wydatki związane z serwisem,
a tym samym wpływa na obniżenie kosztów
napraw i remontów.
Dane zbierane z poszczególnych urządzeń
są poddawane analizie w dedykowanym module FM Analyzer, dzięki któremu zarządca
obiektu otrzymuje wszystkie informacje niezbędne do prawidłowej oceny stanu instalacji
budynkowych. Zgromadzone dane są przedstawiane w formie wykresów lub zestawień
tabelarycznych, by maksymalnie ułatwić ich
interpretację.
Informacje z FM Analyzera stanowią również
podstawę do wiarygodnej weryfikacji pracy
służb ochrony i firm odpowiedzialnych za
konserwację urządzeń.
Możliwość zwizualizowania wszystkich systemów zintegrowanych w ramach jednego
stanowiska obsługi wpływa korzystnie na ergonomię pracy. Jedno stanowisko obsługi zapewnia także dodatkowe oszczędności związane z mniejszymi nakładami na dedykowane
aplikacje, systemy operacyjne i sprzęt komputerowy (serwer, stacje robocze itp.). Gwarantuje szybszą reakcję operatora, a dostarczona kompleksowa informacja pozwala lepiej
ocenić sytuację i podjąć adekwatne działania.
Personel obsługujący stanowisko otrzymuje
pełną informację tekstową i graficzną towarzyszącą pojawieniu się komunikatu alarmowego i może przystąpić do wykonywania
procedur postępowania wyświetlanych przez
system na ekranie komputera. Ponadto GEMOS automatycznie generuje podgląd tego
fragmentu obiektu, w którym czujnik alarmujący zgłasza odchylenie od normy. Taka
realizacja procedur na wypadek sytuacji krytycznej zapewnia najwyższy poziom bezpieczeństwa ludzi, ochronę mienia, a także pozwala zminimalizować straty.
Zintegrowanie całej infrastruktury technicznej budynku (łącznie z systemami odpowiedzialnymi za zasilanie w energię elektryczną,
partnerzy wydania:
klimatyzację i wentylację, systemami komunikacyjnymi itp.) w ramach jednej platformy
jest ogromną zaletą systemu. W zależności
od potrzeb zarządcy obiektu wizualizacja
pracy urządzeń może być prowadzona na
oddzielnym stanowisku, jednak wszystkie
dane są nadal gromadzone w jednej bazie.
Korzysta się tu z efektu synergii – pomiędzy
systemami mogą zachodzić interakcje prowadzące do powstania nowych funkcjonalności, których nie oferuje
żaden z tych systemów, jeśli funkcjonuje on odrębnie.
Dane pomiarowe gromadzone
przez
system
GEMOS są wykorzystywane
do
kalkulacji i kontroli mediów, co
ma
ogromny
wpływ na zarządzanie
kosztami eksploatacji
obiektu.
Balice, Copernicus, Zintegrowane Centrum
Komunikacyjne w Katowicach oraz Lufthansa we Frankfurcie czy Deutsche Bahn), a także znanych obiektów sportowych (Stadion
Narodowy w Warszawie, Stadion Miejski
w Białymstoku).
Warto podkreślić, iż GEMOS może być z powodzeniem stosowany zarówno w niewielkich obiektach, jak i w kompleksach o bardziej
skomplikowanej
architekturze.
Skalowalność systemu pozwala na
jego stopniową
rozbudowę. Jest
to istotne zwłaszcza w przypadku,
gdy inwestor dysponuje ograniczonym
budżetem
w początkowych
etapach powstawania
obiektu.
Natomiast struktura
systemu
umożliwia
jego stopniową implementację, jednocześnie zapewniając dostęp do funkcjonalności
profesjonalnego systemu już od pierwszego
etapu. Dzięki temu GEMOS jest rozwiązaniem
na lata.
Bardzo dobrym tego przykładem jest wdrożenie sytemu w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Ten wybudowany w latach 50. ubiegłego stulecia obiekt o wysokości ok. 230 m
to wciąż najwyższy budynek w Polsce. Pałac
zajmuje powierzchnię ok. 123 tys. m2, ma 42
kondygnacje i ponad 3200 pomieszczeń. Na
co dzień jest odwiedzany przez setki turystów.
Pomimo upływu lat PKiN nadal imponuje rozmachem i monumentalnością. Jest jednym
z najbardziej rozpoznawalnych budynków
w kraju. Ze względu na liczbę osób, która
codziennie przebywa w pomieszczeniach Pałacu Kultury i Nauki, utrzymanie bezpieczeństwa jest tam kwestią priorytetową. Obsługę
licznych urządzeń i systemów bezpieczeństwa wydatnie wspomaga system GEMOS,
wdrożony w PKiN już pod koniec lat 90. XX w.
Tuż po roku 2000 system został wzbogacony
o kolejne funkcjonalności: rozbudowa systemu sygnalizacji pożaru do kilkunastu central
pożarowych i kilku tysięcy urządzeń detekcyjnych, wizualizacja i integracja systemów kontroli dostępu i telewizji dozorowej z ponad
200 kamerami. W kolejnych etapach w latach
2005-2006 zostały zintegrowane dźwiękowy
system ostrzegania oraz sygnalizacja włamania i napadu.
Przykład Pałacu Kultury i Nauki jest dowodem
na to, że system zarządzania GEMOS może
być z powodzeniem eksploatowany przez
wiele lat, a jego neutralność sprawia, że będzie on zawsze kompatybilny z nowo instalowanymi systemami. 
Dlaczego warto
inwestować
w nowoczesne systemy
zarządzania?
GEMOS Mobile – sprawdzony
standard, nowe możliwości
Aplikacja mobilna instalowana na urządzeniach przenośnych, takich jak smartfony czy
tablety, rozszerza funkcjonalność systemu
GEMOS m.in. o zarządzanie zasobami, jakimi
są patrole mobilne, służby serwisowe, ratunkowe itp.
Szybka wymiana danych pozwala na swobodny przepływ informacji między dyspozytorem a operatorami mobilnymi wyposażonymi w urządzenia mobilne. Dzięki zbieranym
w systemie GEMOS danym zapewnione jest
prawidłowe rozliczenie zlecanych zadań.
Aplikacja GEMOS Mobile zapewnia ponadto
usługę geolokalizacji, która pozwala na ustalanie pozycji operatorów w terenie otwartym
oraz wewnątrz budynków. Śledzenie pozycji
patroli i monitorowanie ich statusu podnosi
poziom bezpieczeństwa zarówno obiektu,
jak i personelu ochrony.
GEMOS – system
na miarę każdego obiektu
System GEMOS jest z powodzeniem użytkowany w najbardziej znanych obiektach
w kraju i na świecie. O jego zaletach przekonali się zarządcy nie tylko obiektów komercyjnych (jak hotel Marriott na warszawskim
Okęciu, Hotel Aquarius Spa *****, Galeria
Sztuki Zachęta w Warszawie, Stary Browar
w Poznaniu, Wydawnictwo Axel Springer
w Berlinie), ale też ogromnych kompleksów
przemysłowych (np. Browar Warka w Żywcu,
Zespół Elektrowni Dolna Odra czy Zakłady
Farmaceutyczne Polpharma S.A. w Starogardzie Gdańskim, fabryki BAYER, Daimler Chrysler i Motorola), centrów komunikacyjnych
(największe porty lotnicze w Polsce: Ławica,
10
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
Honeywell Building Solutions
Honeywell Sp. z o.o.
ul. Domaniewska 39b budynek Topaz
02-672 Warszawa
tel. +48 22 606 09 00
www.honeywell.com.pl/automatyka_budynkow.php
W artykule przedstawiono krótką
charakterystykę działu Automatyki Budynków
Honeywell oraz omówiono dwie platformy
programowe do zarządzania inteligentnymi
budynkami – EBI i DVM.
Zwrócono szczególna uwagę na wykazanie
konkretnych korzyści ze stosowania najbardziej
zaawansowanej integracji systemów
zarządzania budynkami.
H
oneywell EBI i DVM
– synonimy inteligencji w budynkach
Automatyka Budynków Honeywell
Honeywell Building Solutions (HBS) – Dział
Automatyki Budynków to ważny reprezentant
firmy Honeywell na polskim rynku instalacji
budynkowych. Niniejszy artykuł stwarza dobrą
okazję do wyjaśnienia czytelnikom, w jakim zakresie i w jaki sposób HBS jest obecny na rynku.
Wyróżnia się na tle pozostałych działów Honeywell tym, że jako jedyny proponuje kompleksową usługę dla klienta – od projektu, poprzez
dostawę urządzeń, montaż, okablowanie, oprogramowanie i uruchomienie, po serwis gwarancyjny i pogwarancyjny. Przedstawiciele innych
działów Honeywell związanych z instalacjami
budynkowymi starają się dotrzeć do klienta poprzez dystrybutorów/partnerów handlowych.
Drugą zasadniczą różnicą pomiędzy HBS a pozostałymi działami są typy obiektów, w których
są instalowane oferowane rozwiązania. Dział
Automatyka Budynków koncentruje się na
obiektach dużych, zintegrowanych i takich,
w których właściciel/użytkownik przywiązuje
wagę i korzysta z zaawansowanych funkcji zastosowanych rozwiązań zintegrowanych.
Do wypełnienia zadania integracji służą dwie
platformy programowe: Enterprise Buildings In-
partnerzy wydania:
tegrator (EBI) oraz Digital Video Manager (DVM).
Nie ma na rynku drugiego takiego rozwiązania
przemyślanego od podstaw, które zapewniłoby tak głęboki poziom spójności oraz przystosowania do obsługi różnorodnych interfejsów
komunikacyjnych i typów instalacji w zakresie
zarówno komfortu, jak i bezpieczeństwa.
Enterprise Buildings Integrator (EBI)
Zarządzanie obiektami niegdyś polegało wyłącznie na administrowaniu budynkiem i konserwacji – takie podejście należy już do przeszłości. Postęp techniczny w zakresie obsługi
budynków – którego dobrym przykładem jest
stworzenie zintegrowanego systemu zarządzania EBI przez firmę Honeywell – przyczynił
się do tego, że budynki i instalacje obsługiwane przez takie narzędzie mają mniejsze koszty
obsługi i eksploatacji.
Tego rodzaju oprogramowanie pojawiło się
w odpowiednim momencie, biorąc pod uwagę wzrost konkurencji pomiędzy właścicielami budynków, stałe dążenie do obniżenia
kosztów funkcjonowania budynków, większe
wymagania dotyczące zrównoważonego rozwoju i związane z nimi działania prawne.
Sztuka integracji
Integracja sprzętu i oprogramowania odpowiadającego za prawidłowe działanie instalacji technicznych w budynku umożliwia
właścicielom tych obiektów zmniejszenie
kosztów eksploatacyjnych, poprawienie warunków pracy osób przebywających w budynku, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa i ograniczenie do minimum ryzyka,
przy jednoczesnym skróceniu okresu zwrotu
z inwestycji.
Kluczowym wyzwaniem jest integracja zarządzania energią, komfortem, bezpieczeństwem, ochroną przeciwpożarową obiektu
i innymi niezbędnymi instalacjami w nowoczesnym budynku, by poprawić szybkość
reakcji na zdarzenia i zapewnić pełny nadzór
nad wszystkimi procesami. Istotne, by oprogramowanie zarządzające umożliwiało służbom technicznym wgląd w rzetelne dane,
dzięki którym ekosystem budynku będzie
funkcjonował prawidłowo i stanie się czymś
więcej niż jedynie sumą instalacji, w które
jest wyposażony budynek.
Wraz z ciągłym rozwojem i zaawansowaniem
systemów automatyki budynków oraz wzro-
11
stem oczekiwań w zakresie parametrów eksploatacyjnych obiektów funkcjonalność systemów zarządzania również ewoluuje. Coraz
większy nacisk kładzie się na agregowanie
i analizę danych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na aspekty związane z elektroniką
użytkową, taką jak mobilność i intuicyjne,
dotykowe interfejsy użytkownika.
Budowanie platformy
Dostrzegając rosnące zapotrzebowanie na
płynne połączenie systemów budynkowych
z innymi systemami informatycznymi w danej organizacji w jedną spójną sieć firmową,
Honeywell wprowadził na rynek zintegrowany system zarządzania Enterprise Buildings
Integrator (EBI). Ta modułowa i skalowalna
platforma oferuje łatwy w obsłudze, wspólny interfejs mający wiele zastosowań związanych ze zintegrowanym zarządzaniem
automatyką budynku, ochroną ppoż. i systemami bezpieczeństwa.
System EBI Honeywell, wyposażony w wiele
przydatnych funkcji, zapewnia kompleksowe i sprawne połączenie z systemami innych
firm, usprawnia i poprawia organizację pracy, a także optymalizuje regulację procesów
w budynku. To oprogramowanie oferuje
administratorom obiektów i pracownikom
działów IT nowe sposoby zdalnego dostępu
do systemów z wykorzystaniem smarftonów
czy tabletów. Daje także nowe możliwości
interpretacji zgromadzonych danych, pozyskiwania ich, jak również wykorzystania tych
danych do podjęcia konkretnych działań.
System EBI pozwala na wdrożenie jeszcze bardziej skutecznych, wydajnych procedur i procesów, wspiera raportowanie i podejmowanie trafnych decyzji oraz usprawnia sposób
codziennego zarządzania budynkiem.
Właściwe rozwiązanie
Korzyści, jakie płyną ze stosowania systemu zarządzania budynkiem, to możliwość
ciągłego monitorowania obiektu, uzyskanie
pełnego obrazu całej infrastruktury technicznej oraz wsparcie dla szybszego podejmowania zasadnych decyzji. Intuicyjne
zarządzanie alarmami i zintegrowane rozwiązania z zakresu bezpieczeństwa ułatwiają
kompleksową ocenę sytuacji, a tym samym
umożliwiają skrócenie czasu reakcji i zmniejszenie ryzyka błędu człowieka w przypadku
sytuacji kryzysowej dzięki monitorowaniu
działalności obiektu w czasie rzeczywistym.
Jeden interfejs bazujący na rozwiązaniach internetowych ze spójną grafiką jest przyjazny
dla użytkownika i ogranicza liczbę koniecznych szkoleń. Mobilna łączność i wbudowane funkcje pomocy technicznej zwiększają
sprawność zarządzania całym obiektem.
Z perspektywy zarządzania energią system
optymalizuje procesy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, minimalizując zużycie energii i koszty za media. Zintegrowana, konwergentna sieć IP, do której są podłączone
partnerzy wydania:
wszystkie systemy w budynku, pozwala na
zmniejszenie nakładów kapitałowych na etapie inwestycji, kosztów bieżącej konserwacji
i zminimalizowanie kosztów w całym cyklu
funkcjonowania obiektu. Platforma EBI oparta na otwartym protokole zapewnia łatwość
obsługi i długotrwałą elastyczność systemu.
Digital Video Manager (DVM)
Drugą kluczową platformą programową oferowaną przez Dział Automatyki Budynków
Honeywell do obsługi systemu cyfrowej telewizji dozorowej jest Digital Video Manager
(DVM). Najnowsza wersja programu DVM
wyznacza nowe standardy dzięki zaawansowanej diagnostyce i funkcjom wyszukiwania oraz ulepszonej integracji z systemem
kontroli dostępu i innymi systemami związanymi z zapewnieniem bezpieczeństwa.
Zaktualizowana wersja interfejsu użytkownika odpowiada zasadom projektowania
przyjętym dla interfejsów aplikacji multimedialnych i zapewnia intuicyjną, sprawną nawigację, która ma wpływ na skrócenie czasu
reakcji na zdarzenia i ograniczenie kosztów
szkolenia.
Innowacje te są dodatkowo wzmocnione
przez inteligentne moduły diagnostyczne
analizujące funkcjonowanie systemu, co
pomaga operatorom w szybkim generowaniu raportów, przeprowadzaniu diagnostyki oraz sprawdzaniu poprawności działania
i statusu systemu. Jak informuje nas jeden
z użytkowników, analizy i raporty, które zwykły system generuje przez cztery do pięciu
godzin, teraz uzyskuje się w zaledwie kilka
minut. Pracownicy obsługi mogą wykorzystać ten czas na wykonanie innych istotnych
zadań. Również nowe funkcje związane z nagrywaniem i odtwarzaniem w połączeniu
z ulepszonym interfejsem ułatwiają pracownikom ochrony szybkie wykrywanie potencjalnych zagrożeń i reagowanie na nie, zanim
staną się incydentami.
Dzięki wielu skoordynowanym czasowo
podglądom z kamer te same narzędzia pozwalają skrócić czas pracy związanej z procesem śledzenia zmian. Dostępne są funkcje,
które obejmują:
• zsynchronizowane i natychmiastowe odtwarzanie podglądu z kilku kamer,
• wykrywanie ruchu na wybranym obszarze
i analizę tego ruchu,
• przewijanie zapisanych filmów i szybkie lokalizowanie krytycznych zdarzeń.
Ponadto dzięki wykorzystaniu globalnych
otwartych standardów komunikacji w systemach bezpieczeństwa, takich jak ONVIF™,
program DVM pomaga obniżyć koszty
eksploatacji i poprawić uniwersalność systemu. Pozwala na korzystanie z najnowszych kamer i urządzeń przy jednoczesnym
wykorzystaniu dotychczas stosowanego
sprzętu. Program DVM stanowi też integralny komponent ww. systemu zarządza-
nia budynkiem Honeywell Enterprise Buildings Integrator (EBI), łączącego wszystkie
aspekty technologii bezpieczeństwa, w tym
jednoczesny dozór CCTV oraz np. kontrolę
dostępu czy wykrywanie włamań. EBI integruje również systemy ochrony życia oraz
inne urządzenia pełniące kluczowe funkcje
w obiekcie.
Takie podejście zapewnia użytkownikom
dostęp do wszystkich ważnych informacji
i zasobów niezbędnych do monitorowania,
zarządzania i ochrony pojedynczego obiektu, kampusu lub obiektów rozproszonych
z jednego miejsca. Osoby odpowiedzialne
za bezpieczeństwo otrzymują jasne komunikaty i są w stanie skuteczniej i efektywniej
zarządzać personelem oraz zasobami. Aby
sprostać rosnącej liczbie zagrożeń mających
wpływ na ludzi i sprzęt, pracownicy ochrony
potrzebują zaawansowanych i ekonomicznych rozwiązań służących do zabezpieczenia zasobów i zapewniania bezpieczeństwa.
DVM pomaga użytkownikom identyfikować
potencjalne zagrożenia i zapobiegać im, zanim doprowadzą do problemów lub szkód.
Dzieje się to w łatwy i intuicyjny sposób.
Właściwe wykorzystanie wiedzy
W ostatnich latach można zaobserwować
istotne zmiany w zakresie integracji systemów zarządzania i osiąganych z tego tytułu efektów. Obecnie coraz powszechniej są
wykorzystywane zaawansowane, otwarte
platformy programowe, które sprawnie i inteligentnie łączą różne systemy, konsolidując wszystkie dane w jeden pakiet. Wpływa
to na podniesienie wartości całej inwestycji,
a personel zarządzający obiektem ma ułatwiony dostęp do kluczowych informacji.
Takie rozwiązanie zwiększa zdolność przedsiębiorstwa w zakresie monitorowania, zarządzania ochroną i daje możliwość rozwoju nie tylko infrastruktury technicznej, ale
także innych usług oferowanych w obiekcie.
Z pełnego wyzwań, uciążliwego obowiązku
zarządzanie obiektami staje się – w prosty
sposób – źródłem korzyści.
Uwagi końcowe
Na liście referencyjnej budynków wyposażonych w systemy automatyki i bezpieczeństwa Honeywell w Polsce jest kilkaset obiektów. Część z nich została wykonana przez
partnerów handlowych, pozostałe bezpośrednio przez Dział Automatyki Budynków
Honeywell. Są na tej liście budynki biurowe,
centra handlowe, hotele, obiekty przemysłowe, centra komunikacyjne i obiekty specjalne. Jednak największą satysfakcję sprawia
nam pozytywna ocena klientów, którzy nam
zaufali i współpracują z nami przez lata.
Firma Honeywell ma atrakcyjną propozycję zarówno do obiektów zaawansowanych
technicznie i wymagających klientów (Dział
Automatyki Budynków), jak i do budynków
mniejszych i prostszych. 
12
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
Grzegorz Suwała, Dariusz Romejko
Siemens Sp. z o.o.
Building Technologies
ul. Żupnicza 11, 03-821 Warszawa
tel.: 22 870 87 00; 03
www.buildingtechnologies.siemens.pl
„Złoty wiek”
elektronicznych systemów
zabezpieczeń trwa już od co najmniej
dwóch dekad. Rynek ten od kilku lat
regularnie zwiększa tempo swojego rozwoju.
Poziom technicznych możliwości urządzeń i systemów
już dawno przekroczył zdolność człowieka do pełnego
ich wykorzystania. Coraz częściej nieuniknione staje się
posiadanie narzędzia pozwalającego na synchronizację
możliwości poszczególnych rozwiązań i stworzenie
wspólnej platformy interakcyjnej. Towarzyszący
temu zazwyczaj efekt synergii jest przeważnie
pozytywnym zaskoczeniem dla użytkownika
końcowego, a u producenta… jest
raportowany jako „wartość dodana
projektu” ;).
F
undament
inteligentnie zintegrowanego budynku
Stacje zarządzania systemami bezpieczeństwa i automatyki budynkowej
Kluczowym elementem właściwego funkcjonowania każdego budynku jest profesjonalne
nim zarządzanie, obejmujące wiele pojęć – od
właściwego prowadzenia spraw formalnoadministracyjnych począwszy, na gwarancjach
bezpieczeństwa dla przebywających w nim
skończywszy. W związku z tym zacznę od tych
ostatnich… i na nich też… skończę.
W celu utrzymania ciągłości działania obiektów powszechne stało się wyposażanie budynków w niezbędne teraz elektroniczne systemy nadzoru. Rolę nadrzędną w tym zakresie
od zawsze pełnił system sygnalizacji pożaru
(SSP). Trzymający przez lata palmę pierwszeństwa stanowił on w zasadzie samodzielnie
i w sposób zero-jedynkowy o „być albo nie
partnerzy wydania:
być” w obiekcie. To absolutnie niefilozoficzne
w tym kontekście zagadnienie dosyć szybko
i w sposób naturalny dotknęło pozostałych
aspektów funkcjonowania obiektu. Z czasem
jasne się stało, że podanie samej informacji jest
niewystarczające, zwłaszcza gdy informacją tą
jest odpowiedź „nie być”.
Dzisiaj konieczne jest działanie interaktywne.
Bezwzględnie z zachowaniem roli przywódcy
dla SSP, ale zdecydowanie przy asyście inteligencji wielowątkowej, tj. uwzględniającej
i realizującej przy użyciu swoich zasobów obliczeniowych wszystko to, co jest wymagane
w kolejnych etapach realizacji procesu pod
nazwą „Utrzymanie ciągłości działania obiektu” – a więc profesjonalna stacja zarządzania
bezpieczeństwem.
MM8000 – Stacja zarządzania
bezpieczeństwem obiektu
Podstawowym elementem platformy integrującej DMS8000 jest stacja zarządzania
bezpieczeństwem MM8000. Zwiększa ona
możliwości zapewnienia bezpieczeństwa
ludzi i mienia w budynku, który wyposażono w elektroniczne systemy zabezpieczeń.
Zastosowanie stacji zarządzającej pozwala
stabilnie zarządzać obiektem w sytuacji kryzysowej, co daje poczucie komfortu funkcjonalnego w normalnych warunkach pracy.
Obsługa obiektu z poziomu stacji zarządzającej zapewnia wzrost efektywności każdego podzespołu, a w konsekwencji utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa
w budynku.
13
Zagwarantowanie właściwej ochrony przeciwpożarowej stanowi poważne wyzwanie
dla wszystkich odpowiedzialnych za bezpieczeństwo. Stacja zarządzania MM8000 umożliwia pełną integracją z systemem sygnalizacji
pożaru Cerberus PRO, może również integrować systemy zarządzania automatyką budynkową. Pozwala to na identyfikację alarmów
oraz zarządzanie z jednego miejsca ogrzewaniem, wentylacją i klimatyzacją w budynku. Interfejs użytkownika stacji zarządzania
zaprojektowano tak, aby przedstawiał operatorowi pełny obraz sytuacji w obiekcie, podając wszystkie niezbędne dane w jednolitej
i czytelnej formie. Tak zdefiniowana funkcjonalność stanowi podstawę właściwej obsługi systemu, która jest nie do przecenienia,
zwłaszcza w sytuacji kryzysowej.
Inteligentne zarządzanie oznacza centralny
nadzór, jednolitą obsługę alarmów i skoordynowaną współpracę wszystkich urządzeń
i systemów nadzorujących obiekt. Zarządzanie z poziomu intuicyjnego interfejsu użytkownika stacji to gwarancja efektywnego
zabezpieczenia obiektu. Możliwość integracji
z elektronicznymi systemami zabezpieczeń
i automatyki budynkowej pozwala na interakcję pomiędzy wszystkimi podzespołami z zakresu każdego systemu.
Dzięki wydajnemu w obsłudze narzędziu konfiguracyjnemu stację można skonfigurować tak,
aby spełniała oczekiwania użytkownika. Wydajny silnik graficzny umożliwia import grafiki
wektorowej, co usprawnia możliwości przeglądu systemu. Ikony umieszczane na grafikach
wyświetlają bieżący stan urządzeń. Alarmy i komunikaty są przedstawiane czytelnie, zgodnie
z określonym priorytetem bezpieczeństwa.
W przypadku wystąpienia zdarzenia procedury operacyjne opracowane na etapie konfiguracji pomagają operatorowi w obsłudze
tego zdarzenia, podpowiadając krok po kroku kolejne czynności. W przypadku zagrożenia najważniejsze jest, aby personel ochrony
reagował pewnie i spokojnie. Stacja MM8000
oferuje przejrzyście skonstruowany interfejs,
który bezpiecznie prowadzi użytkownika
w stresujących sytuacjach. Do dyspozycji
operatora pozostają „Przeglądarka obiektu”
oraz panel „Lista zdarzeń” przedstawiający
sytuację w obiekcie.
Przeglądarka zapewnia czytelny podgląd
systemu i umożliwia poruszanie się po poszczególnych strefach obiektu, przejrzyście
wyświetlanych w hierarchicznym widoku
drzewa lub widoku graficznym. Pozwala to
na szybką lokalizację i wyświetlanie na ekranie widoku budynku, piętra, pomieszczenia,
a nawet konkretnego elementu.
MM8000 – nadzór mobilny
W dobie aplikacji mobilnych daremne jest
udawanie, że branży zabezpieczeń ten rodzaj
obsługi nie dotyczy. Należy jednak mieć świadomość, z jak odpowiedzialnym zadaniem
partnerzy wydania:
ma się do czynienia i z tego względu nie oczekiwać zarządzania obiektem z telefonu…
podczas weekendu na działce. Głównym
celem rozwiązań mobilnych jest uwolnienie
dedykowanej części obsługi obiektu od ekranów komputera. Dzięki tej funkcjonalności
specjalny typ operatora, jakim jest główny
administrator budynku, dostaje automatycznie pełną wiedzę o stanie obiektu i to w czasie
rzeczywistym – gdziekolwiek by był. Rozwiązanie to ma „blaski i cienie” – na wspomnianej
już działce w weekend też się dowie. Ale tu
właśnie o to chodzi!
Dzięki wbudowanej funkcji WEB-serwera stacja zarządzania MM8000 ma funkcjonalność
zdalnego dostępu, z możliwością podglądu
zdarzeń z dowolnej przeglądarki internetowej (z grupy tych najbardziej popularnych).
Zaprojektowano również interfejs dla urządzeń mobilnych z dostępem do podstawowej
obsługi zdarzeń. Aplikacje mobilne są dostępne na większość platform mobilnych (również
z grupy tych dwóch najbardziej popularnych).
Zdefiniowane na etapie konfiguracji uprawnienia pozwalają użytkownikowi na podgląd
i filtrowanie listy zdarzeń, a także na potwierdzanie i kasowanie zdarzenia. Aplikację
przewidziano również do działania w tle, co
funkcjonalnie oznacza brak nadmiernego zużywania zasobów w przypadku bezczynności
systemów w obiekcie i powiadomienie w sytuacji wystąpienia zdarzenia.
Desigo Insight – stacja zarządzania
systemu automatyki budynkowej
Stacja nadzoru Desigo stanowi nadrzędny
system do sterowania, monitorowania i analizy wszystkich podłączonych systemów i urządzeń. Oprócz typowych zadań, jakie powinna
spełniać stacja zarządzania:
• graficznej prezentacji obsługiwanych instalacji, zapewniającej szybką i łatwą obsługę
systemu (Plant Viewer),
• centralnego zarządzania wszystkimi programami czasowymi (Scheduler),
• wyświetlania szczegółowych informacji
o alarmach, co umożliwia ich szybką lokalizację i usuwanie stanów awaryjnych (Alarm
Viewer),
• dystrybuowania alarmów na drukarki, faksy,
telefony komórkowe itp. (Alarm Router),
• wygodnej analizy zarejestrowanych danych
wykorzystywanej do optymalizacji pracy instalacji (Trend Viewer),
• wyszukiwania informacji wymaganych
przez klienta i wyświetlania ich w formie raportu (Report Viewer),
• efektywnego narzędzia do nawigacji po hierarchicznej strukturze wszystkich punktów
danych systemu. Punkty te mogą być odczytywane lub modyfikowane w zależności od
aktualnych uprawnień użytkownika (Object
Viewer),
• rejestrowania i archiwizowania wszystkich
zdarzeń alarmowych, błędów i działań operatorów (Log Viewer),
a także wielu innych, dodatkowych funkcji
wymaganych w obiektach specyficznych
(takich jak obiekty farmaceutyczne), Desigo
Insight wyróżniają jeszcze dwie unikatowe
funkcje:
• Integracja central pożarowych Cerberus
PRO.
Desigo Insight umożliwia zintegrowanie
central sygnalizacji pożarowej Cerberus Pro
w prosty sposób poprzez magistralę BACnet. Zapewnia jeden interfejs użytkownika
i jednakową obsługę alarmów dla systemu
automatyki i bezpieczeństwa budynku. Oddzielna prezentacja alarmów pożarowych
pozwala na szybką identyfikację alarmów
z systemów pożarowego i HVAC. Stanowi
wspólną platformę oraz sposób obsługi dla
wszystkich systemów. Obsługa alarmów –
poprzez okna pop-up, aplikacje Alarm Viewer, z poziomu grafik.
• Ekonomiczne zarządzanie dzięki funkcji
Eco Monitoring.
To pierwsza na rynku funkcja czasu rzeczywistego dla poprawy efektywności energetycznej instalacji – wykrywa nieefektywną
pracę instalacji i współdziała z operatorem
budynku w celu podjęcia natychmiastowej interwencji. Ma bezpośredni wpływ na
koszty zużycia energii i konserwacji. Zgodna z najnowszymi normami (m.in. EN 15323,
ISO 50001). Interakcja z operatorem poprzez
Instalacja prafunkcję Zielonego Listka:
cuje optymalnie,
Możliwe oszczędności
energii. Narzędzie Desigo Insight Eco Viewer zapewnia szybką i efektywną analizę
przyczyn problemu i znalezienie rozwiązania, dzięki czemu instalacja może być szybko przywrócona do optymalnego w danym
momencie stanu pracy. 
14
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
Johnson Controls International Sp. z o.o.
ul. Krakowiaków 50, 02-255 Warszawa
tel.: 22 518 19 00
www.johnsoncontrols.pl/be
P2000 Johnson Controls
Integracja systemu
z platformami VMS
System P2000 firmy Johnson Controls staje się
coraz bardziej otwarty na nowe integracje.
Po dopracowaniu do perfekcji jego podstawowej
funkcji, jaką jest kontrola dostępu, producent
położył nacisk na integrację z innymi
systemami bezpieczeństwa.
Oprogramowanie P2000 Johnson Controls
w podstawowym zakresie zarządza systemem
kontroli dostępu, który jest w stanie realizować
nawet najbardziej zaawansowane zadania.
Dzięki integracji z innymi systemami zabezpieczeń na bazie platformy P2000 można stworzyć w pełni funkcjonalny System Zarządzania
Bezpieczeństwem – SMS (Security Management System). Na liście systemów, z którymi
współpracuje P2000, znajdują się systemy sygnalizacji pożarowej, systemy sygnalizacji włamania i napadu, systemy telewizji dozorowej/
monitoringu wizyjnego, systemy interkomowe, systemy windowe, systemy BMS (Building
Management System) czy nawet systemy kontroli dostępu innych producentów.
Najbardziej popularną integracją na rynku zabezpieczeń technicznych jest współpraca systemów alarmowego i kontroli dostępu z systemem dozoru wizyjnego. Wynika to z potrzeby
szybkiej, wizualnej weryfikacji zdarzeń, które
wystąpiły w obiekcie. Dzięki zaprogramowanym interakcjom operator sytemu może szybko zweryfikować zdarzenia za pośrednictwem
kamery CCTV, a następnie niezwłocznie rozpocząć odpowiednie procedury. Dodatkową zaletą systemów zintegrowanych jest archiwizacja wszystkich zdarzeń w jednej bazie danych.
To niezwykle ważne przy tworzeniu raportów
czy przeprowadzaniu audytów.
partnerzy wydania:
Rys. 1. Integracje instalacji budynkowych z systemem P2000
Integracje
oprogramowania P2000
z systemami dozoru wizyjnego
Klienci firmy Johnson Controls mają dużą
elastyczność w wyborze rozwiązania dozoru wizyjnego, które można zintegrować
z platformą P2000. Możliwa jest zarówno
integracja z rejestratorami sieciowymi, jak
i z oprogramowaniami do zarządzania materiałem wizyjnym – VMS (Video Management System). Do niedawna na liście obsługiwanych systemów znajdowały się m.in.:
• Genetec Omnicast,
• Honeywell Rapid Eye,
15
• Milestone XProtect Corporate, Enterprise,
Professional oraz Express,
• Nice,
• OnSSI Ocularis,
• Verint Nextiva.
a także
• sieciowe rejestaratory wizyjne firmy Panasonic,
• rejestratory oraz systemy VMS firmy Pelco.
Dostrzegając rosnące potrzeby rynku, firma
Johnson Controls w najnowszej wersji oprogramowania rozbudowała system P2000
o możliwość integracji z trzema kolejnymi
systemami zarządzania strumieniem wizyjnym. Są to:
• Aimetis Symphony,
• Avigilon Control Center,
• Bosch Video Management System.
Rozszerzenie portfela integracji o powyższe
systemy pozwoliło firmie Johnson Controls
jeszcze bardziej otworzyć się na rynek oraz
zapewnić jej partnerom większą elastyczność
i niezależność przy tworzeniu systemów zarządzania bezpieczeństwem bazujących na
oprogramowaniu P2000.
Zalety systemów VMS
Systemy typu VMS są zdecydowanie bardziej
wydajne niż konwencjonalne rejestratory
wizyjne. Zapewniają bowiem łatwą skalowalność, większą funkcjonalność i otwartość
na różnych producentów kamer dozorowych
(zwłaszcza gdy są wykorzystywane platformy dostarczane przez niezależnych producentów, np. Aimetis, Genetec czy Milestone).
Dodatkową zaletą wybranych systemów VMS
są zaimplementowane w nich funkcje analizy
obrazu czy rozpoznawania numerów tablic
rejestracyjnych.
Dzięki integracji systemu P2000 z wieloma
platformami VMS klienci Johnson Controls
mogą tworzyć systemy dostosowane do każdych warunków i potrzeb inwestora, a zbudowany na ich podstawie system SMS pozwala
na współpracę niemal z dowolną kamerą
CCTV dostępną na rynku.
Możliwości systemu zintegrowanego
P2000 i systemy VMS pracują w architekturze klient-serwer. W celu wymiany informacji
serwery komunikują się ze sobą poprzez sieć
Ethernet, wykorzystując protokół TCP/IP. Rozwiązanie takie pozwala stacjom operatorskim
na realizację przypisanych im funkcji bez oddziaływania na inne stacje. Dzięki integracji
tych systemów mogą być wykonywane następujące operacje:
• podgląd obrazu z kamer na stacji operatorskiej systemu SMS,
• przeglądanie nagrań archiwizowanych
w systemie VMS za pośrednictwem stacji
operatorskiej SMS,
• sterowanie kamerami uchylno-obrotowymi
typu PTZ z poziomu systemu SMS,
partnerzy wydania:
LAN
System VMS
System P2000
Centrum Zarządzania
Bezpieczeństwem
Rys. 2. Schemat współdziałania
systemu P2000 Johnson Controls z platformami VMS
• wywoływanie uprzednio zdefiniowanych
presetów w kamerach na podstawie dowolnych zdarzeń zaistniałych w innym systemie bezpieczeństwa, np. zadziałania czujki
dymu czy przyłożenia karty zbliżeniowej do
czytnika kontroli dostępu,
• ręczne uruchamianie i zatrzymywanie nagrań,
• tworzenie dowolnych zdarzeń (eventów)
w systemie SMS z użyciem wybranych funkcji systemu VMS, np. zmiana parametrów nagrywania z wybranych kamer w przypadku
wzbudzenia czujki ruchu,
• budowanie interaktywnych map w systemie
P2000, współpracujących z kamerami systemu telewizji dozorowej.
Przedstawione funkcjonalności dotyczą wyłącznie integracji platform VMS ze środowiskiem systemu P2000. Aplikacja ma również
możliwość przesyłania informacji do innych
systemów przez interfejs RMS-XML, gdzie
mogą być przetwarzane w dowolnym celu.
Platforma P2000 VMS
Firma Johnson Controls, obserwując ciągły
wzrost zainteresowania zintegrowanymi systemami bezpieczeństwa, postanowiła rozszerzyć swoją ofertę o aplikację do systemów dozoru wizyjnego. P2000 VMS – tak nazywa się
nowa aplikacja do zarządzania strumieniami
wizji – to system w pełni integrujący się z oferowanym systemem kontroli dostępu.
Aplikacja dzięki wielu funkcjom, takim jak
zaawansowana detekcja ruchu, architektura
wieloserwerowa czy analiza obrazu, spełnia
wymagania nawet najbardziej zaawansowa-
nych systemów. Z aplikacją P2000 VMS współpracuje ponad 1000 modeli kamer i wideoenkoderów czołowych marek. Podgląd obrazu
jest dostępny zarówno na dedykowanych stacjach operatorskich, jak i dowolnych urządzeniach z dostępem do Internetu.
O firmie Johnson Controls
Johnson Controls to światowy lider w zakresie zróżnicowanych technologii i przemysłu
świadczący usługi w ponad 150 krajach.
170 000 pracowników firmy tworzy wysokiej jakości produkty, usługi i rozwiązania
umożliwiające optymalizację wydajności
energetycznej oraz serwisowej budynków,
opracowuje ołowiowo-kwasowe akumulatory samochodowe oraz nowoczesne akumulatory do pojazdów o napędzie hybrydowym
i elektrycznym oraz systemy wnętrz samochodowych.
Zaangażowanie firmy Johnson Controls
w zrównoważony rozwój sięga jej początków,
czyli roku 1885, kiedy to wynaleziono pierwszy elektryczny termostat pokojowy.
Firmie Johnson Controls zależy na zadowoleniu udziałowców i wspieraniu klientów
w odnoszeniu sukcesów, czego wyrazem są
jej strategie rozwoju i zwiększanie udziałów
w rynku. W ubiegłym roku Magazyn Odpowiedzialności Biznesu „Corporate Responsibility Magazine” przyznał firmie Johnson
Controls 12. miejsce w dorocznym rankingu
100 Best Corporate Citizens.
Więcej informacji o firmie na stronie:
www.johnsoncontrols.pl/be 
16
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
ID Electronics
ul. Przy Bażantarni 11; 02-793 Warszawa
tel.: 22 649 60 95, 22 649 60 94; faks: 22 649 61 00
[email protected] www.ide.com.pl
Sterowanie windami
Interfejsy
wysokiego poziomu
Sterowanie dostępem w budynku biurowym, apartamentowcu czy hotelu
wiąże się z koniecznością ograniczenia osobom niepowołanym dostępu do
pięter, na których nie powinny się znaleźć – to ostatnio częsty wymóg stawiany
przez inwestorów. Zadanie takie można wykonać na kilka sposobów, bardziej lub
mniej wyrafinowanych. W numerze 6/2013
omówiono pokrótce wszystkie
z nich, koncentrując się na przekaźnikowym module centrali Concept 4000 do
obsługi wind.
partnerzy wydania:
Wykorzystując specjalizowany moduł do sterowania windami firmy Inner Range, można zarządzać dostępem do poszczególnych pięter budynku. W standardowej konfiguracji
jedna centrala Concept pozwala sterować 31 windami obsługującymi 64 kondygnacje każda. System działa następująco: użytkownik wczytuje kartę (system odblokowuje tylko
te piętra, do których ma on uprawnienia), po czym naciska
ważny przycisk. Kolejny pasażer zbliża swoją kartę i wybiera piętro, do którego ma dostęp. Jeśli wybierze zakazane,
kabina nie przyjmie zlecenia. Takie rozwiązanie jest o wiele
skuteczniejsze od realizowanych przez systemy kontroli dostępu nieprzystosowane do zarządzania windami.
Centrale firmy Inner Range pozwalają na zrealizowanie
sterowania dostępem w windach w jeszcze jeden sposób
– najbardziej uniwersalny i bezpieczny. Otóż nowoczesne
windy produkowane np. przez firmy: Kone, Otis czy Thyssen
Krupp mogą być sterowane komendami wysyłanymi przez
port RS-232 czy TCP/IP. Rozwiązanie to nie korzysta z modułów przekaźnikowych, lecz z interfejsu wysokiego poziomu integracji. Użytkownik, przykładając kartę do czytnika,
uruchamia funkcję wewnętrzną centrali, która wysyła do
sterownika wind sygnał o uprawnieniach dostępu dla danej
karty. System sterowania windą odblokowuje piętra przypisane do danego poziomu uprawnień. Naciśnięcie przycisku
danego piętra powoduje jednoczesne wysłanie sygnału
do centrali Kontroli Dostępu (KD) – system zapamiętuje
szczegóły zdarzenia: kto, kiedy i które piętro wybrał. Ponadto po zbliżeniu karty do czytnika i wciśnięciu przycisku
piętra pasażer nie ma już możliwości wciśnięcia kolejnego
przycisku – obowiązuje zasada: jedna karta, jedno piętro.
To najlepsze rozwiązanie z dotychczas omówionych z kilku
powodów. Pozwala zredukować okablowanie i związane
z nim nakłady finansowe, jest też bardziej niezawodne. Nie
ingeruje w skomplikowany (zwłaszcza w wysokich budynkach) system sterowania windą, wykorzystując wyłącznie
specjalistyczny protokół wymiany informacji. Gwarantuje,
że po wczytaniu karty można wybrać tylko jedną kondygnację i precyzyjnie monitoruje ruch użytkowników kart
w budynku.
został opisany przykład instalacji steW numerze 4/2014
rowania windami za pomocą systemu KD przy użyciu interfejsu wysokiego poziomu integracji. W maju 2014 r. firma
Mikrosystem, przy współpracy z ID Electronics, uruchomiła
interfejs HLI (High Level Interface) pomiędzy centralą Concept
firmy Inner Range a systemem czterech wind produkcji Kone
w nowo wybudowanym biurowcu Olivia Four w Gdańsku.
Była to pierwsza w Polsce instalacja integrująca system zabezpieczeń Concept 4000 z windami firmy Kone.
17
Rys. 1. Zasada współpracy
systemu kontroli dostępu
Inner Range z systemem
zarządzania windami
Otis CompassPlus™
OTIS COMPASS PLUS
OTIS COMPASS PLUS
Innym przykładem wykorzystania interfejsu HLI firmy
Inner Range jest instalacja wykonana przez firmę Dys19
kret również przy współpracy z ID Electronics. W modernizowanym budynku biurowym K1 w Krakowie
18
(dawniej nazywanym Błękitkiem) dokonano integracji
wysokiego poziomu pomiędzy systemem sterowania
windami Otis CompassPlus™ a zintegrowanym syste17
mem zabezpieczeń Integriti firmy Inner Range. Integriti to najnowsza generacja urządzeń produkowanych
16
przez australijską firmę Inner Range, następca dobrze
znanego na naszym rynku systemu Concept 4000. System Integriti realizuje w biurowcu funkcje KD i jako taki
15
jest powiązany programowo z systemem sterującym
firmy Otis. Budynek K1 ma 21 kondygnacji i jest wypoK1 (Błękitek) - Kraków
K1 (Błękitek)
- Kraków
14
sażony w trzy windy. Na parterze dostęp do wind
jest
ograniczony m.in. przez dwie bramki obrotowe typu
tripod z czytnikami KD i wyświetlaczami. Użytkownik,
Integriti - Otis
Integriti - Otis
High Level Interface
High Level Interface
przykładając kartę do czytnika na bramce obrotowej,
uruchamia funkcję wewnętrzną centrali Integriti, która wysyła do sterownika wind (za pośrednictwem interfejsu HLI) informację o uprawnieniach dostępu do
4
poszczególnych kondygnacji. Na tej podstawie Otis
CompassPlus™ podejmuje decyzję, do której windy
skierować posiadacza karty oraz którą windę przywo3
łać na parter. Informacja, do której windy posiadacz
karty ma się skierować, pojawia się na wyświetlaczu
2
zainstalowanym na tripodzie (rys. 1).
Ponieważ liczba dostępnych wind wydaje się zbyt
mała jak na potrzeby tak wysokiego budynku, bardzo
1
1
1
3
3
ważne jest ich optymalne wykorzystanie. W związWyświetlacze
Wyświetlacze
Centrala systemów Integriti
Integriti
Centrala
ku z tym podstawowym celem integracji
Integriti
Otis HLI
Otis HLI
Integriti
0
jest tu poprawa płynności ruchu osobowego w windach, a nie ograniczanie dostępu do poszczególnych
Czytniki Moduł 2
Czytniki
Moduł 2
kondygnacji (jak to ma zwykle miejsce w budynkach
czytników
czytników
-1
biurowych). Nie oznacza to, że w przyszłości nie będzie możliwości ograniczenia dostępu osobom do poszczególnych pięter. System jest na to przygotowany
i będzie to możliwe przy niewielkich nakładach finanRys. 2. Uproszczony schemat współpracy systemu kontroli dostępu Integriti
z systemem zarządzania windami Otis CompassPlus™
sowych. Na rys. 2 przedstawiono uproszczony schemat współpracy systemu kontroli dostępu Integriti
z systemem zarządzania windami Otis CompassPlus™.
kontroli dostępu. Oczywiście wybór jed- podzielenie go na wiele lokalnych systeInstalacja w krakowskim K1 to kolejne potwierdzenie
nolitego systemu zabezpieczeń oparte- mów odseparowanych logicznie. Takie
olbrzymich możliwości i elastyczności, jaką oferugo na urządzeniach firmy Inner Range rozwiązanie (opisane w 6/2014 ) udoją zintegrowane systemy zabezpieczeń firmy Inner
jest w przypadku budynków biurowych stępnia każdemu z najemców możliwość
Range. Możliwość podłączenia czytników KD prakbardzo korzystny. Tzw. funkcja wielu na- samodzielnego i niezależnego zarządzatycznie dowolnego typu pozwala zrealizować komjemców pozwala na zainstalowanie jed- nia uprawnieniami tylko swoich pracowpleksowe sterowanie windami nawet w obiektach,
nego fizycznego systemu KD i wirtualne ników i gości. 
w których wcześniej zainstalowano już inny system
Serwer
Integriti
partnerzy wydania:
Serwer
Integriti
19
18
17
16
15
14
4
3
2
1
0
-1
18
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
Schneider Electric
ul. Konstruktorska 12, 02-673 Warszawa
tel.: 22 511 84 69
faks: 22 511 82 02
[email protected]
www.schneider-electric.pl
Pelco by Schneider Electric ma w swojej ofercie kamery każdego typu w seriach: Sarix Value, Sarix Professional oraz Sarix Enhanced.
W nowoczesnych inteligentnych budynkach
od obrazów z kamer IP wymaga się dziś jak
najlepszej czułości oraz odwzorowania kolorów nawet w warunkach słabego oświetlenia
i dużej dynamiki zmian oświetlenia.
Pojawiały się kamery IP mające rozdzielczość
do 30 Mpix. Co więcej, oferowane są modele
stałopozycyjne, uchylno-obrotowe (PTZ), panoramiczne, które pozwalają na monitorowanie sceny w szerokim kącie widzenia do 360°.
W swojej ofercie Pelco by Schneider Electric
ma szeroką gamę tego typu kamer do zastosowań zarówno wewnątrz pomieszczeń, jak
też na zewnątrz. Są to modele IP ze znanych
serii Spectra HD oraz Esprit HD, jak też uchylno-obrotowe kamery Exite i Sarix (w tym model termowizyjny).
Pelco by Schneider Electric:
inteligentne
integracje
Zapewnienie ochrony mienia oraz zdrowia i życia ludzi mieszkających lub pracujących w dużych obiektach mieszkaniowych czy biurach
to bardzo ważny temat. Dlatego też systemy
monitoringu wizyjnego są rozwiązaniem, po
które coraz częściej sięgają zarówno małe biura,
deweloperzy mieszkaniowi, jak i duże firmy.
W ostatnich pięciu latach na rynku systemów
telewizji dozorowej IP zaszły zmiany dotyczące zarówno kamer IP, urządzeń do rejestracji
i macierzy dyskowych do przechowywania
nagranego materiału, jak też oprogramowania
do zarządzania materiałem wizyjnym. W systemach telewizji dozorowej standardem stały się
kamery „high definition” o rozdzielczości 2 Mpix
i częstotliwości odświeżania 30 kl./s. Natomiast
najbardziej powszechnie dostępne są kamery
o rozdzielczości w granicach od 1 do 5 Mpix.
Obecny trend to jeszcze wyższe rozdzielczości
UHD 4K (czyli 4 x HD).
partnerzy wydania:
Coraz częściej spotyka się kamery wyposażone w oświetlacze LED emitujące podczerwień
(diody IR). Coraz popularniejsze i tańsze stają
się też kamery termowizyjne obrazujące temperaturę obiektu, które mogą pracować przy
braku oświetlenia, w warunkach zamglenia
i zadymienia. Bardziej zaawansowane kamery IP mają wbudowane różne algorytmy
analityczne, np. umożliwiające rozpoznawanie twarzy i szybką identyfikację osoby
wchodzącej do budynku czy rozpoznawanie
numerów tablic rejestracyjnych samochodów wjeżdżających na parking – mówi Wojciech Ciećwierz, Pelco Area Sales Manager
w Schneider Electric Polska.
Z racji swej wielofunkcyjności inteligentne
budynki są wyposażone w systemy CCTV, kontroli dostępu, przeciwpożarowe oraz różne
systemy automatyki budynkowej. Tu bardzo
ważna jest integracja tych wszystkich systemów. Oferta Schneider Electric spełnia te
oczekiwania – dodaje Wojciech Ciećwierz.
Ważne jest również zarządzanie systemami
telewizji dozorowej zintegrowanymi z innymi systemami w obiekcie (np. automatyką
budynkową) czy systemem kontroli dostępu (np. Andover Continuum firmy Schneider
Electric). Wykorzystuje się do tego systemy:
Digital Sentry, Endura oraz VideoXpert. Łatwo
je rozbudować o dowolne elementy z chwilą
przyłączania np. nowych budynków, co może
być korzystne dla deweloperów. Można również łatwo wymieniać dane uzyskiwane z systemów rejestracji obrazu, sygnalizacji pożarowej czy innych systemów zabezpieczeń.
Bagatelizowanie problemów związanych z integracją systemów oraz z topologią sieci IP na
etapie projektowania może doprowadzić do
niewłaściwej pracy zarówno systemu monitoringu wizyjnego IP, jak również pozostałych
systemów budynkowych. Istotny jest również
właściwy dobór samych urządzeń telewizji
dozorowej i ich jakości, w pełni odpowiadających potrzebom użytkowników budynku.
O wyborze powinni decydować eksperci z zakresu zabezpieczeń technicznych i automatyki budynkowej, którzy będą w stanie doradzić
najlepsze rozwiązanie. 
19
Andrzej Tomczak
Nieprawidłowo zaprojektowane
okablowanie elektryczne obiektu
może sprawić wiele kłopotów i wykonawcy,
i użytkownikowi. Późniejsza zmiana instalacji
elektryczne zakrytej w ścianach (zwykle pod tynkiem)
jest trudna i kosztowna. Często pojawia się też syndrom
„brakującego kabelka”.
Jeśli właściciel po zakończeniu prac będzie chciał wyposażyć
obiekt w instalację „inteligentną”, ma dwa wyjścia:
albo system bezprzewodowy, albo totalna demolka.
Systemy bezprzewodowe, jak każde systemy radiowe,
są wrażliwe na zakłócenia, powinny być raczej
uzupełnieniem systemu sterującego budynkiem
niż jego podstawą. Jak zapobiec takim
czarnym scenariuszom?
UNIWERSALNE OKABLOWANIE
DO TRADYCYJNEGO I INTELIGENTNEGO BUDYNKU
Remont okazją
do modernizacji okablowania
Dlaczego warto zainwestować w instalację
systemu automatyki budynku? Oprócz niezaprzeczalnej wygody użytkowania dobrze
zaprojektowany i sprawnie działający system
inteligentnego budynku przyczynia się do realnego obniżenia kosztów jego eksploatacji.
Jeżeli więc bierzemy pod uwagę możliwość
zrealizowania (teraz lub w przyszłości) takiego
systemu, należy zmienić sposób wykonywania
instalacji elektrycznych, gdyż tradycyjne takich
możliwości nie dają. Nowa instalacja – oprócz
innej koncepcji ułożenia przewodów elektrycznych – będzie wymagała poprowadzenia dodatkowego przewodu sterującego.
Norma SEP (N SEP-E-002: 2003) w punkcie 4.6.1.
stanowi: Aby ułatwić w przyszłości założenie instalacji systemowej i zminimalizować ilość prac
z tym związanych (np. instalacji w systemie European Instalation Bus, instabus EIB), zaleca się
poprowadzenie dodatkowych przewodów szyny
sterowniczej lub pustej rury instalacyjnej przewidzianej na ich założenie (obecna nazwa magistrali EIB to magistrala KNX – przyp. autora).
Wykonując nowe instalacje, nie warto powielać przestarzałych rozwiązań, które choć materiałowo są trochę tańsze, generują duże koszty
robocizny i są praktycznie nieskalowane.
Standard KNX jest obecnie najszerzej wspieranym standardem automatyki małych i średnich budynków. Jego opis został zatwierdzony
partnerzy wydania:
w normach europejskich i polskich (PN-EN
50090 i PN-EN 13321, jako norma międzynarodowa ISO/IEC 14543 oraz jako norma chińska
– GB/Z 20965). Urządzenia do systemów KNX
produkuje ponad sto firm na świecie. Wszystkie moduły są kontrolowane pod kątem kompatybilności ze standardem, co daje rzadko
spotykane możliwości współpracy urządzeń
produkowanych przez różne firmy. Elementy
widoczne dla użytkownika mają różnorodne
wzornictwo, które zaspokoi nawet najwybredniejsze gusty.
Pozostaje do rozstrzygnięcia problem wykonania okablowania na potrzeby inteligentnego budynku, gdy inwestor w momencie realizacji nie jest zainteresowany nowoczesnymi
rozwiązaniami automatyki budynkowej.
W jaki sposób tradycyjną instalację elektryczną można przystosować do zainstalowania
systemu automatyki budynkowej? Norma
SEP daje lakoniczną odpowiedź: należy dołożyć dodatkowy przewód magistrali KNX/
EIB. W takich instalacjach stosuje się aktory (wyrobniki) przystosowane do montażu
w puszkach elektrycznych, zastępujące styki
tradycyjnych łączników. Rozwiązanie jest wygodne, gdy w pomieszczeniu jest niewiele
sterowanych obwodów elektrycznych, a obwody ściemniane mają niedużą moc (najczęściej do ok. 210 W/VA).
W tej samej puszce można zainstalować również sensory (czujniki), pamiętając o zasa-
dach bezpiecznego odizolowania obwodów
230 VAC oraz 29 VDC SELV. Należy stosować
tzw. puszki pogłębione, np. z przegrodą izolacyjną, lub puszki z dodatkową kieszenią na
urządzenia elektroniczne (rys. 1) . Montując
moduły w puszkach łączników, nie trzeba wykonywać żadnych dodatkowych przełączeń
przewodów.
Dlaczego więc, mimo swojej prostoty, takie
rozwiązanie jest rzadko stosowane, głównie
w instalacjach modernizowanych i czasami
w instalacjach oferowanych przez deweloperów? Jest kilka podstawowych powodów:
– przy większej liczbie obwodów sterowanych trudno znaleźć miejsce do „schowania” modułów podtynkowych,
– rozwiązanie wyposażone w aktory podtynkowe jest droższe od porównywalnego
z modułami montowanymi w rozdzielnicach,
– aktory podtynkowe mają większe ograniczenia mocy w porównaniu z modułami
montowanymi na szynie,
– do rozdzielnic produkuje się większą gamę
modułów KNX,
– dźwięk przełączania styków, który nieodłącznie jest związany z pracą przekaźników,
łatwiej można wygłuszyć i oddalić od domowników, jeżeli urządzenia zostaną zainstalowane w rozdzielnicy.
Czyli taka instalacja, mimo iż pozwala na zrealizowanie systemu inteligentnego budynku,
20
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
ogranicza możliwości wykonania go w sposób ekonomiczny, a niektórych funkcji nie
pozwala zrealizować w ogóle (np. lokalnego
ściemniania oświetlenia większej mocy).
OHID i automatyka budynkowa
Co zatem można zrobić, aby już na wstępie
nie ograniczać możliwości KNX? Potrzeba zaprojektowania instalacji, która w momencie
odbioru umożliwi zainstalowanie tradycyjnych łączników, a w przyszłości przejście na
system inteligentnego budynku, bez niepotrzebnych ograniczeń stała się „matką” opracowania standardu Okablowania Hybrydowego Inteligentnego Domu (OHID).
Opierając się na praktyce projektowania
założono, że przeciętne pomieszczenie nie
wymaga więcej niż trzech obwodów sterowanych. Wynika z tego, że można je połączyć z rozdzielnicą przewodem 5-żyłowym
– wtedy każdy obwód może zostać wysterowany z rozdzielnicy. Przewody z rozdzielnicy
prowadzi się bezpośrednio do puszki łączników w pomieszczeniu, bez przechodzenia
przez puszki rozgałęźne. Obwody łączy się
w puszce łączników, skąd przewody (z reguły
3- lub 4-żyłowe) prowadzi się bezpośrednio
do poszczególnych odbiorników. Schematy okablowania hybrydowego pokazano na
rys. 2 i 3. Do puszki łączników dochodzi również przewód magistralowy, prowadzony najczęściej w tzw. pętli otwartej. Takie ułożenie
przewodu polega na tym, że przewód magistrali (KNX bus – 2 x 2 x 0,8) jest prowadzony
z rozdzielnicy od puszki do puszki i wraca do
rozdzielnicy. W rozdzielnicy jest podłączony
tylko z jednej strony. W wypadku uszkodzenia
przewodu, np. przerwania ciągłości żył, można uratować instalację, podłączając odciętą
część magistrali z „drugiej” strony.
Z założenia OHID to rozwiązanie pasujące
do instalacji zarówno tradycyjnych, jak i inteligentnych KNX/EIB. Wykonywanie połączeń w puszce łączników jest znacznie mniej
skomplikowane i pracochłonne niż łączenie
przewodów w pośrednich puszkach połączeniowych (z reguły umieszczanych pod
sufitem), mniejsze są też koszty robocizny.
A przy okazji znikają ze ścian niezbyt eleganckie dekle puszek. W przypadku prostych
instalacji (np. układania okablowania tylko do
oświetlenia górnego) można dociągnąć przewód do puszki łączników, tam go zapętlić,
a następnie poprowadzić do punktu świetlnego. Wówczas, jeśli instalacja będzie wykorzystywana do załączania z rozdzielnicy, np.
poprzez aktory (wyrobniki) KNX lub przełączniki bistabilne, nie trzeba będzie przecinać
przewodów w puszkach łączników.
Jeżeli przygotowuje się okablowanie typu
deweloperskiego, przyszły użytkownik otrzymuje okablowane maks. trzy obwody, z możliwością sterowania z rozdzielnicy. Gdyby
potrzebował np. czterech obwodów sterowanych, z rozdzielnicy będą sterowane tylko
dwa obwody, do sterowania dwóch pozosta-
partnerzy wydania:
Rys. 1. Puszki podtynkowe do osadzania urządzeń elektronicznych
Rys. 2. Okablowanie hybrydowe, bez wykorzystania urządzeń automatyki budynku
Rys. 3. Okablowanie hybrydowe inteligentnego domu
Rys. 4. Moduł KNX w puszce łączników
hybrydowej instalacji elektrycznej;
dla uproszczenia nie pokazano dwóch żył
sterowanych z rozdzielnicy, krosowanych
bezpośrednio do odbiorników
21
łych należy zastosować np. dwuobwodowy
moduł KNX instalowany w puszce łączników.
Takie rozwiązanie przedstawiono na rys. 4.
Dla uproszczenia nie pokazano dwóch żył
sterowanych z rozdzielnicy, krosowanych
bezpośrednio do odbiorników. Jeśli będzie
potrzeba więcej obwodów sterowanych, należy dołożyć kolejny podtynkowy aktor (wyrobnik) KNX, uzyskując np. załączanie dwóch
następnych obwodów sterowanych.
Porady praktyczne
Uniwersalne Okablowanie Hybrydowe Inteligentnego Domu (OHID) to propozycja wychodząca naprzeciw zapotrzebowaniu rynku
na ekonomiczne rozwiązanie, umożliwiająca
podjęcie decyzji o zastosowaniu automatyki
w dowolnym momencie, niekoniecznie od
razu po wykonaniu instalacji. Chodzi o to,
aby stosując stare technologie układania instalacji elektrycznych, nie zamykać drogi do
wykonania systemu automatyki budynkowej.
System uniwersalnego okablowania hybrydowego pozwala na zastosowanie tradycyjnego osprzętu elektrycznego i w dowolnym
momencie zastąpienie go ekonomicznymi
rozwiązaniami automatyki KNX.
Idea OHID polega na tym, aby do puszki łączników w danym pomieszczeniu doprowadzać
przewód KNX oraz (w zależności od potrzeb)
trzy-, cztero- lub pięciożyłowy przewód zasilający 230 VAC. Puszki łączników stosowane w tego typu instalacjach powinny być
pogłębione i mieć średnicę 65 mm (zwykle
stosuje się puszki o średnicy 60 mm). Można
stosować też puszki przeznaczone do osadzania urządzeń elektronicznych. Odbiorniki
w danym pomieszczeniu są zasilane wówczas
przewodami odchodzącymi z puszki łącznika.
Pozwala to na przygotowanie deweloperskiej
instalacji, nazwanej przez autora KNX Ready,
dającej możliwość zakupującemu lokal na
podjęcie decyzji, czy chce mieć instalację klasyczną, czy inteligentną. Przedstawmy kilka
przykładów wykonania instalacji hybrydowej.
Przykład pierwszy. Inwestor nie chciał wykonywać pełnej instalacji inteligentnego
domu. Do sterowania z systemu KNX wybrał
ogrzewanie budynku oraz sterowanie kilkunastoma roletami. Sterowanie oświetleniem
w systemie automatyki budynkowej zostało
wykonane jedynie w salonie, jadalni, pomieszczeniu kina domowego, w kuchni, sypialni właścicieli oraz na zewnątrz budynku.
W pozostałych oświetlenie położono w sposób tradycyjny. Pomieszczenia te podzielono
na dwie grupy: w mniejszych, mieszkalnych
zastosowano tradycyjne łączniki dwupołożeniowe (rys. 5a), zaś w większych (w których
sterowanie odbywa się z dwóch lub więcej
miejsc) oraz w łazienkach i toaletach – łączniki przyciskowe i standardowe przekaźniki bistabilne (rys. 5b). W korytarzach, klatce
schodowej, pomieszczeniach piwnicznym
i technicznym zastosowano przekaźniki bi-
partnerzy wydania:
Rys. 5a. Okablowanie hybrydowe – wykorzystanie tradycyjnych łączników
Rys. 5b. Okablowanie hybrydowe – wykorzystanie przekaźników bistabilnych i łączników z wyjściami
przekaźnikowymi (sterowanych dotykiem)
stabilne dwufunkcyjne (z wyłącznikiem czasowym). Krótkie naciśnięcie przycisku włącza
oświetlenie na określony czas, po którym wyłącza się samoczynnie. Naciśnięcie przycisku
i przytrzymanie go dłużej niż 2 sekundy uruchamia standardową funkcjonalność przekaźnika bistabilnego – oświetlenie zostanie
wyłączone po następnym naciśnięciu przycisku lub odłączeniu i ponownym podaniu
napięcia zasilania (przekaźnik w przypadku
zaniku i powrotu zasilania wraca do stanu
wyłączenia). Zapobiega to przypadkowemu pozostawianiu załączonego oświetlenia
w miejscach czasowego przebywania. Aby
jeszcze lepiej zadbać o oszczędne zarządzanie energią, system KNX steruje dodatkowo
dwoma stycznikami. Jeden z nich odcina
zasilanie obwodów świetlnych klasycznego
oświetlenia, drugi obwodów przekaźników
bistabilnych. W czasie nieobecności właścicieli (co wiąże się np. z uzbrojeniem systemu
alarmowego) oba styczniki odcinają napięcie
zasilające obwody oświetleniowe. Natomiast
codziennie o godz. 3.00 system KNX generuje krótki impuls sterujący stycznikiem obwodu przekaźników bistabilnych. Wyłącza on
na chwilę napięcie, co powoduje przejście
przekaźników bistabilnych do stanu wyłączonego. Tego typu rozwiązanie zabezpiecza
przed długotrwałym pozostawianiem oświetlenia na korytarzach, w pomieszczeniach
piwnicznych, technicznych itp.
Aby umożliwić wykorzystanie takich obwodów oświetleniowych do symulacji obecności w budynku, kilka z nich zostało zrównoleglonych przez przekaźniki wyrobników
(aktorów) przełączających. System symulacji
obecności może realizować działania w obwodach, których nie obsługuje bezpośrednio
system KNX.
Do sterowania ogrzewaniem i roletami wykorzystano moduły sensorów jednej z wiodących firm niemieckich, jako aktory (wyrobniki) napędów zaś tanie moduły przełączające
z funkcją sterowania roletami oraz aktory (wyrobniki) grzewcze montowane w rozdzielnicy.
Moduły sensorów znalazły się w jednej ramce
z tradycyjnym osprzętem łączników. Co ciekawe, moduły sensorów pochodziły z jednej firmy, a ramki i osprzęt tradycyjny z innej. Na tym
m.in. polega magia KNX.
W innym systemie instalator, wykorzystując zasady okablowania OHID, w ciekawy
i oszczędny sposób zrealizował pełne sterowanie oświetleniem i roletami z systemu
KNX, stosując tradycyjny osprzęt oparty na
łącznikach kołyskowych. W pomieszczeniach,
w których nie było rolet, wykorzystał łączniki z wyjściami przekaźnikowymi (sterowane
dotykiem), podłączone do podtynkowego
modułu z czterema wejściami binarnymi/analogowymi (rys. 6a, 6b i 6c). W pomieszczeniach
z roletami zastosował ciekawy moduł sterowania żaluzjami, wyposażony w cztery wejścia
binarne oraz wejście czujnika temperatury.
Dzięki temu można było zrealizować wszystkie funkcje sterowania automatyką w jednym
pomieszczeniu i fizycznie podłączyć do niego żaluzje. Moduł ten świetnie nadaje się do
rozwiązań wykorzystujących okablowanie
hybrydowe. Dwa wejścia binarne wykorzysta-
22
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
Rys. 6a. Okablowanie hybrydowe – wykorzystanie urządzeń automatyki KNX i łączników z wyjściami
przekaźnikowymi (sterowanych dotykiem)
Rys. 6b. Przykładowy schemat podłączenia urządzeń automatyki KNX i łącznika z wyjściami przekaźnikowymi (sterowanego dotykiem)
Rys. 6c. Przykładowy widok panelu łącznika
(6-wyjściowego czarnego i 3-wyjściowego białego)
sterowanego dotykiem
no do sterowania żaluzjami, dwa następne do
sterowania oświetleniem, czujnik temperatury do pomiaru temperatury pomieszczenia,
a do wyjść podłączono napęd żaluzji (rys. 7a
i 7b). Dzięki temu niewielkim kosztem można
było wykonać dość wyrafinowane sterowanie
pomieszczeniem z jednego miejsca, wykorzystując OHID.
Rys. 7a. Okablowanie hybrydowe – wykorzystanie lokalnego aktora/sensora KNX do pełnego sterowania
funkcjami pomieszczenia i uruchamiania żalużji
Rys. 7b. Schemat podłączenia lokalnego aktora/sensora KNX do łączników przyciskowych i żaluzji
partnerzy wydania:
Może zdarzyć się, że użytkownik przyzwyczajony do sterowania żaluzjami za pomocą przycisków zlokalizowanych w okolicach
okna zażyczy sobie właśnie takiego rozwiązania. Nic prostszego. W okolicach okna umiejscawia się wtedy puszkę łącznika sterującego
żaluzjami, a w niej moduł sterownika z dwoma wejściami binarnymi (rys. 8a i 8b). W puszcze łącznika światła umieszcza się moduł
z czterema wejściami binarnymi/analogowymi. Do jednego z wejść podłącza się czujnik
temperatury, do dwóch następnych przyciski
sterowania oświetleniem. Pozostałe wejście
można wykorzystać do przełączania pomiędzy modami ogrzewania lub np. podłączyć
czujkę obecności w pomieszczeniu – czujkę
ruchu oferowaną jako ekonomiczna opcja do
tego 4-wejściowego sensora (rys. 8c). Oczywiście w powyższym przykładzie można wykorzystać tradycyjny osprzęt łączników lub np.
łączniki z wyjściami przekaźnikowymi, sterowane dotykiem.
23
Rys. 8a. Okablowanie hybrydowe – wykorzystanie lokalnego aktora/sensora KNX do pełnego sterowania
funkcjami pomieszczenia i uruchamiania żalużji w okolicach okna
Rys. 8b. Schemat podłączenia lokalnego aktora/sensora KNX do żaluzji i łącznika przy oknie
Rys. 8c. Czujka obecności podłączana opcjonalnie do modułu sensora KNX z 4 wejściami binarnymi/analogowymi
by dokonać ewentualnych zmian w instalacji,
np. aby zamontować kinkiety, musi położyć
tylko dodatkowe przewody z puszki łączników w pomieszczeniu.
Rys. 9. Okablowanie hybrydowe – wykorzystanie okablowania OHID do zasilania gniazd w pomieszczeniu
Ciekawą wersję okablowania hybrydowego
zaproponowano innemu klientowi systemu
inteligentnego domu. Obliczono, że w tym
domu większość obwodów można poprowadzić we wspólnym przewodzie z oświetleniem. W poprzednich przykładach projektant
zastosował do zasilania oświetlenia i rolet
przewody o przekroju 1,5 mm2, zaś do zasilania gniazd przewody o przekroju 2,5 mm2.
W omawianym przykładzie projektant doprowadził do każdego pokoju tylko jeden
przewód 5 x 2,5 mm2 (rys. 9), z czego dwie
żyły mogły być podłączone do aktorów (wyrobników) zainstalowanych w rozdzielnicy.
Pozostałą żyłę (oprócz N i PE) przeznaczono
do zasilania gniazd, rolet i ew. dodatkowych
punktów świetlnych (gdy potrzeba było wię-
partnerzy wydania:
cej obwodów oświetlenia, wówczas w puszkach łączników stosowano odpowiednie wielofunkcyjne sensory – aktory).
Tego typu okablowanie jest bardzo korzystne w przypadku wykonywania okablowania
deweloperskiego. Do każdego pomieszczenia doprowadza się przewód KNX oraz
jeden przewód o odpowiedniej (do potrzeb
funkcjonalnych) liczbie żył i przekroju. Jeśli
sprzedaż lokalu następuje przed etapem tynkowania, bez problemu można rozprowadzić
przewody (z reguły 3 x 1,5 mm2, czasami 4 x
1,5 mm2) do zasilania gniazd i oświetlenia,
zgodnie z życzeniami przyszłego właściciela.
Jeśli lokal nie ma jeszcze właściciela, przewody rozprowadza się zgodnie z projektem.
Nowy właściciel nie będzie miał problemów,
Mamy nadzieję, że przybliżenie idei uniwersalnego okablowania hybrydowego, stosowanego z powodzeniem przez współpracujących z firmą IDE projektantów i instalatorów
elektrycznych, pokazało interesujące możliwości wykonywania okablowania nowych
i remontowanych budynków, które (z korzyścią dla przyszłego użytkownika) mogą być
wykorzystywane przy realizacji instalacji
tradycyjnych, inteligentnych lub mieszanych.
Mamy również nadzieję, że do tych rozwiązań
przekonają się także deweloperzy.
Wiadomo bowiem z praktyki, że instalacje
inteligentnego budynku, domu czy mieszkania z reguły nie powstaną, jeżeli już na
etapie układania przewodów nie przewidzi się takiej możliwości.
•••
W artykule wykorzystano do celów poglądowych materiały
informacyjne, zdjęcia, rysunki lub logo następujących firm
i organizacji: Elsner Elektronik, Eutech, F&F, Gira, IDE, Jung,
Kaiser, Kopp, Lingg & Janke, Simet, Stowarzyszenie KNX,
Zennio. 
24
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
Dariusz Cygankiewicz
Merawex
ul. Toruńska 8, 44-122 Gliwice, Poland
tel. 32 23 99 400
www.merawex.com. pl
[email protected]
Zintegrowane systemy sygnalizacji i wentylacji pożarowej
Zasilanie napięciem
stałym 24 V i przemiennym 230 V
Przedstawiona w artykule konfiguracja pracy urządzeń przeciwpożarowych służy do zapewnienia
bezpieczeństwa publicznego, ochrony życia i zdrowia oraz mienia. Zostało to uregulowane w rozporządzeniu MSWiA.
Podstawowym elementem systemu jest ZUP230V
– specjalistyczny zasilacz gwarantowanych napięć:
stałego 24 V i przemiennego 230 V, co umożliwia
m.in. równoczesne sterowanie napędami o takich
napięciach pracy.
Zasilacz gwarantowanego napięcia
przemiennego i stałego ZUP230V
Funkcję gwarantowanego zasilania 230 V
może realizować zasilacz ZUP230V dysponujący własnym rezerwowym źródłem zasilania
– baterią akumulatorów wspólną dla wyjść
24 VDC i 230 VAC.
Zasilacz ZUP230V spełnia wszystkie wymagania rozporządzenia CPR, w tym normy PN-EN
54-4+A1+A2 oraz PN-EN 12101-10.
miennego 230 V mogą być zasilane przede
wszystkim silniki (siłowniki) napędów urządzeń ppoż., które w trakcie stanu dozoru
przy braku zasilania pozostają w bezruchu
i nie pobierają prądu. Należą do nich m.in.
zasilane z 230 V:
• bramy napowietrzające,
• urządzenia oddymiające lub zabezpieczające przed zadymieniem, napędzane
przez samohamowne siłowniki dwukierunkowe,
• urządzenia oddzieleń przeciwpożarowych.
Po zaniku sieci elektroenergetycznej takie
urządzenia nie wymagają ciągłej pracy przetwornicy DC/AC bez obciążenia na wyjściu.
Wyeliminowanie ciągłej pracy przetwornicy
pozwala znacząco obniżyć pojemność baterii akumulatorów, co prowadzi do zmniejszenia wymiarów, masy i ceny zasilacza. Po
zaniku sieci podstawowej zasilacz 24 VDC
przechodzi w tryb pracy bateryjnej (z poborem bardzo małego prądu na potrzeby
własne), natomiast przetwornica 230 VAC
jest wyłączona (bez poboru prądu z baterii
w tym stanie).
Po zakończeniu działania przeciwpożarowych urządzeń zabezpieczających zasilacz
ZUP230V automatycznie odłącza napięcie
230 VAC w celu zapewnienia bezpieczeństwa
ekip ratowniczych straży pożarnej. Na wyjściu
24 VDC napięcie jest w dalszym ciągu utrzymywane.
Do opisanych zastosowań nie nadają się UPS-y,
ponieważ nie spełniają norm obowiązkowych
dla zasilaczy ochrony ppoż. Ponadto np. UPS
o mocy 1000 W korzystający z baterii 24 V przy
braku obciążenia rozładuje ją całkowicie (na
potrzeby własne) w czasie kilku, maksymalnie
kilkunastu godzin, podczas gdy wymagany
czas dozoru po zaniku sieci wynosi z reguły
72 godz.
Po zaniku zasilania sieciowego energia
zmagazynowana w baterii jest przetwarzana na napięcie 230 V 50 Hz przez przetwornicę DC/AC. Z takiego źródła napięcia prze-
Współpraca zasilacza z centralą
sterującą urządzeniami ppoż.
Sterowanie zasilaniem urządzeń przeciwpożarowych i pełny nadzór nad liniami
Oferta Merawex nie ogranicza się tylko do
dostaw zasilaczy, lecz także obejmuje kompleksowe zasilanie urządzeń przeciwpożarowych. Pod tym sformułowaniem kryje się
zestaw urządzeń do sterowania przepływem
energii elektrycznej w sposób dostosowany
do charakteru i funkcji urządzeń odbiorczych.
Ponadto uwzględnia się przy tym:
• minimalizację strat znacząco zmniejszającą
pojemność baterii akumulatorów, co prowadzi do obniżki kosztów,
• pełny i ciągły monitoring torów zasilania
pod kątem uszkodzeń, co wpływa na zwiększenie niezawodności pracy systemów,
• potrzebę zapewnienia przez jeden zasilacz
gwarantowanego napięcia stałego 24 V
i gwarantowanego napięcia przemiennego
230 V do zasilania urządzeń o dużej mocy.
partnerzy wydania:
zasilającymi prowadzi centrala CS współpracująca z zasilaczem ZUP230V. Energia
elektryczna jest dostarczana poprzez centralę sterującą CS do urządzeń wykonawczych, takich jak:
• siłowniki dwukierunkowe z wyłącznikami
przeciążeniowymi do napędów klap odcinających wentylacji pożarowej (PN-EN 12101-8),
• siłowniki ze sprężyną do napędów przeciwpożarowych klap odcinających (PN-EN
15650),
• elektromagnetyczne napędy i trzymacze
drzwi, bram, oddzieleń ppoż. i kurtyn dymowych,
• sygnalizatory
pożarowe
(akustyczne
i optyczne) ostrzegające o alarmie pożarowym i konieczności ewakuacji.
Ponadto centrala sterująca pozwala na załączenie lub wyłączenie urządzeń zasilanych
z gwarantowanego przez ZUP napięcia 230 V,
takich jak wentylator, siłownik przeciwpożarowej klapy odcinającej, siłownik klapy
odcinającej wentylacji pożarowej czy napęd
kurtyny.
Współpraca funkcjonalna cSP
z systemami kontroli
rozprzestrzeniania dymu i ciepła
(systemami wentylacji pożarowej)
Na rysunku przedstawiono w formie schematu
blokowego konfigurację wzajemnych powiązań systemu sygnalizacji pożarowej oraz systemu kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła
z wykorzystaniem sterowania zasilaniem. Nazwy poszczególnych urządzeń i ewentualnie
normy, którym one podlegają, umieszczono
w poszczególnych blokach schematu.
Centralnym urządzeniem połączonych systemów jest centrala sygnalizacji pożarowej CSP
wykonująca funkcje sterujące i monitorujące
względem urządzeń systemu wentylacji pożarowej za pośrednictwem liniowych modułów wejścia/wyjścia.
Stosowanie central CS współpracujących
z zasilaczami ZUP230V oraz centralami sygnalizacji pożarowej umożliwia w instala-
25
SKRDiC – System kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła
(SWP – System wentylacji pożarowej)

tor 24 V
1A
Sieć 230 VAC
2
ZUP230V
EN 12101-10
EN 54-4
24 V
3
CS-ZUP
tor 230 V
1B
BAT AKU
24 VDC
SSP – System sygnalizacji pożarowej


4
Siłownik 24 V
+ klapa
EN 12101-8
6
CSP
EN 54-2

5
Moduł we/wy
EN 54-18
7
ROP
EN 54-11
230 V
4
Siłownik 230 V
+ klapa
EN 12101-8

8
czujka
EN 54-5, 7, 10...

 tor transmisji SSP – przesyłanie informacji wewnątrz systemu SSP (cyfrowa, adresowalna pętla dozorowa),
 tor transmisji monitorowany przez SKRDiC – przesyłanie informacji z SSP do SKRDiC
 tor transmisji monitorowany przez SKRDiC – sterowanie (zasilanie) siłowników lub napędów
 tor transmisji monitorowany przez SSP – przesyłanie informacji z SKRDiC do SSP
cjach sygnalizacji pożarowej realizację przez
CSP funkcji:
• detekcyjnych przez czujki i ręczne ostrzegacze pożarowe,
• alarmowych przez sygnalizatory akustyczne
i optyczne,
• sterujących pracą urządzeń przewidzianych
w systemach wentylacji pożarowej – CSP po
detekcji pożaru inicjuje sterowanie, a CS wykonuje sterowanie,
• monitorujących pracę i uszkodzenia w odniesieniu do wszystkich elementów syste-
mu przeciwpożarowego, w tym wentylacji
pożarowej.
System o takiej strukturze idealnie nadaje
się do pracy w konfiguracji rozproszonej,
co stanowi jego niewątpliwą zaletę i predestynuje go do zastosowań w „kompletnych” instalacjach sygnalizacji pożarowej,
łączących funkcje detekcji, alarmowania
i oddymiania.
Do takiego systemu nie są potrzebne specjalistyczne centrale oddymiania, gdyż
wszystkie funkcje przewidziane w prze-
pisach przeciwpożarowych pełni centrala
sygnalizacji pożarowej.
Uwagi końcowe
Opisana w artykule oferta kompleksowego
zasilania urządzeń przeciwpożarowych napięciem stałym 24 V i przemiennym 230 V
charakteryzuje się uniwersalnością zastosowań i strukturalnym rozwiązaniem monitoringu umożliwiającym osiągnięcie wysokiego
poziomu niezawodności pracy instalacji przeciwpożarowych. 
26
Międzynarodowe
BACnet® Roadshow
z przystankiem w Warszawie
BACnet Interest Group Europe (BIG-UE)1)
oraz BACnet International2), świętując
20-lecie standardu ANSI 135 i 10-lecie
standardu ISO 16484-5, organizują BACnet Roadshow 2015 w dwunastu miastach
na świecie. W Europie są to Warszawa
(9 czerwca) i Berlin (16 czerwca). Warsztaty „Interoperacyjność BACnet” skupią się
na wzajemnych połączeniach urządzeń
i systemów różnych producentów. Sieci
inteligentnych budynków, wymogi bezpieczeństwa i rola IT w systemach obiektów
operacyjnych i zarządzaniu budynkami
są najważniejszymi zagadnieniami tego
warsztatu.
Więcej informacji:
www.bacnetroadshow.org
__________
1)
2)
BACnet Interest Group Europe (BIG-EU) promuje rozwój i popularyzację otwartego protokołu
komunikacyjnego BACnet o standardzie ISO
16484-5 w automatyce budynkowej oraz
technologii bezpieczeństwa w Europie. Grupa
została założona w 1998 r. przez 18 firm z branży automatyki budynkowej, dziś BIG-EU liczy
ponad 100 członków z Belgii, Danii, Niemiec,
Anglii, Finlandii, Francji, Irlandii, Włoch, Kanady, Holandii, Norwegii, Austrii, Polski, Szwecji,
Szwajcarii, Czech i USA.
Więcej na: www.big-eu.org.
BACnet International jest stowarzyszeniem
branżowym, które ułatwia wykorzystanie
protokołu otwartego BACnet w systemach
automatyki budynkowej. Nadzoruje funkcjonowanie BACnet Testing Labs (BTL) i utrzymuje
globalną listę testowanych produktów. Członkami BACnet International są zarówno właściciele budynków, inżynierowi i menedżerowie,
jak i przedsiębiorstwa zaangażowane w projektowanie, produkcję, montaż, uruchamianie
i konserwację sprzętu do sterowania, którzy
wykorzystują BACnet do komunikacji. Więcej
na: www.bacnetinternational.org.
partnerzy wydania:
wydanie specjalne
systemy bezpieczeństwa, automatyka budynkowa
Protokół
BACnet
BACnet (Building Automation and Control Networks) jest otwartym (publicznym) protokołem komunikacji zgodnym z normami ANSI
i CEN. Umożliwia współdziałanie systemów
sterowania i monitorowania pochodzących
od różnych producentów. Ma aprobatę ISO
16484-5 i został zatwierdzony przez organizację ASHRAE w 2004 r.
BACnet wraz z publikacją EN ISO 16484-5
w 2004 stał się standardem światowym. Jego
pierwszą standaryzację przeprowadzono
w 1995 r. jako ANSI/ASHRAE 135.
Protokół BACnet jest oparty na czterech warstwach modelu OSI (Open System Interconnection – model odniesienia łączenia systemów
otwartych):
Application Layer – warstwa aplikacji
To warstwa najwyższa, zajmuje się specyfikacją interfejsu, który wykorzystują aplikacje do
przesyłania danych do sieci (poprzez kolejne
warstwy modelu ISO/OSI).
Network Layer – warstwa sieciowa
Jako jedyna dysponuje wiedzą dotyczącą fizycznej topologii sieci. Rozpoznaje, jakie drogi
łączą poszczególne komputery (routing), i decyduje, ile informacji należy przesłać jednym
z połączeń, a ile innym.
Data Link Layer – warstwa łącza danych
Nadzoruje jakość przekazywanych informacji
w zakresie wyłącznie warstwy niższej. Warstwa
łącza danych ma możliwość zmiany parametrów pracy warstwy fizycznej.
Physical Layer – warstwa fizyczna
Określa składniki sieci niezbędne do obsługi
elektrycznego, optycznego i radiowego wysyłania oraz odbierania sygnałów.
Filozofia BACnet polega na standaryzacji połączeń między autonomicznymi systemami
i podsystemami. To sprzętowo niezależny
standard otwarty, posługujący się predefiniowanymi blokami funkcjonalnymi BIBB, za pomocą których jest możliwa wymiana danych.
BIBB to skrót od BACnet Interoperability Building Block – bloki funkcjonalne BACnet.
Opracowano je w celu uproszczenia opisu
wymagań dotyczących współdziałania w sieci
BACnet. Bloki zostały umieszczone w grupach
logicznych:
• Wymiana danych: wartości analogowe we/
wy, binarne we/wy, sekwencyjne we/wy, akumulatora/konwersji impulsów itp.
• Zarządzanie alarmami i zdarzeniami: powiadomienia (dystrybucja alarmów), zdarzenia
(definiowanie warunków alarmów).
• Zarządzanie urządzeniami: dane urządzenia
(informacja o urządzeniu).
• Harmonogramy/kalendarze, trendy.
• Zarządzanie parametrami aplikacji: parametry punktów, limity alarmów, nazwa, aktualna wartość, status itp. BACnet rozróżnia
wartości stałe i opcjonalne. Wartości mogą
być tylko do odczytu lub w pełni modyfikowalne.
• Zarządzanie usługami: bezpieczeństwo sieci,
dostęp do plików, urządzeń, alarmów i zdarzeń, zarządzanie terminalami itp.
BACnet standaryzuje również fizyczne medium komunikacyjne i protokół transportowy,
dopuszczając Ethernet, Arcnet, RS485 (MS/TP
– Master Slave/Token Passing), RS232 (PTP –
point-to-point), Echelon LonTalk oraz BACnet/
IP (TCP/IP, ATM itp.).
Korzyści
• Standaryzowana globalnie transmisja danych w automatyce budynkowej
• Niezależność od technologii i producenta
• Protokół testowany przez niezależne laboratoria
• Regularne rozszerzenia
• Kompleksowa specyfikacja protokołu do budowania systemów zarządzania
• Ciągła funkcjonalna komunikacja między
technologią sterowania budynku, sterownikami, czujnikami i siłownikami.
Zastosowanie
• Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja
• Sterowanie oświetleniem
• Systemy alarmowe i przeciwpożarowe
• Monitorowanie wind
• Kontrola dostępu
• Zarządzanie energią i usługi energetyczne
• Dostęp do Internetu
• Dane operacyjne (XML)
• Radio
Obsługiwane media
• BACnet/IP • MASTER-SLAVE / TOKEN PASSING
(MS/TP) LAN • ISO 8802-3 (Ethernet) LAN • ARCNET LAN • EIA/CEA-709.1 (LonTalk) LAN • Point-to-point (PTP) • ZigBee. 
www.siemens.com/mm8000
MM8000 – bezpieczeństwo i ochrona
poprzez sprawne zarządzanie
Fundament inteligentnie zintegrowanego budynku
Podstawowym elementem platformy integrującej DMS8000
jest stacja zarządzania bezpieczeństwem MM8000.
MM8000 zwiększa możliwości zapewnienia bezpieczeństwa
ludzi i mienia znajdujących się budynku, który wyposażono
w elektroniczne systemy bezpieczeństwa. Zastosowanie
stacji zarządzającej pozwala na stabilne zarządzanie obiek-
tem w sytuacji kryzysowej oraz daje poczucie komfortu
funkcjonalnego w normalnych warunkach pracy.
Obsługa obiektu z poziomu stacji zarządzającej daje poczucie wzrostu efektywności każdego z podzespołów, a w konsekwencji utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa
w budynku.
Answers for infrastructure.
partnerzy wydania:
ul.Słoneczna 15a
60-286 Poznań
tel. 61 869 38 50
tel. 61 869 38 60
fax. 61 861 47 40
[email protected]
ww
www.ela.pl