Uwarunkowania rynkowe wdraŜania inicjatywy JESSICA

Transkrypt

Uwarunkowania rynkowe wdraŜania
inicjatywy JESSICA
Konferencja “Rewitalizacja, mieszkalnictwo i inicjatywa
JESSICA w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Zachodniopomorskiego”
23 stycznia 2009 r.
Szczecin
Uwarunkowania rynkowe wdroŜenia inicjatywy JESSICA, Ove Arup & Partners International Ltd.
Strona 1
Plan prezentacji
Cele i zakres studium uwarunkowań rynkowych
Co ma wnieść JESSICA?
Ocena potencjału rynku
Strategia wdraŜania JESSICA w Województwie Zachodniopomorskim
Potencjalni uczestnicy JESSICA
Projekty i produkty JESSICA
Perspektywa czasowa wdroŜenia JESSICA
Wnioski końcowe
Strona 2
Cele
Zakres
• Uzasadnienie dla wykorzystania instrumentu
• Województwo Zachodniopomorskie i Wielkopolskie
JESSICA
• Identyfikacja i ocena róŜnych wariantów
wdraŜania mechanizmów JESSICA w Regionach
• Identyfikacja potencjalnych rynkowych
uczestników JESSICA z sektora publicznego, jak i
prywatnego
• Identyfikacja i ocena indywidualnych projektów,
(“Polska Zachodnia”)
• Równolegle realizowane studium dla województw
Dolnośląskiego i Małopolskiego
(“Polska Południowa”)
• Zakres studium obejmuje:
• Analiza potencjału rynku i efektów wdroŜenia
JESSICA
potencjalnych kandydatów do wsparcia przez
• Określenie strategii wdraŜania JESSICA w regionie
JESSICA
• Identyfikacja potencjalnych uczestników
• Przedstawienie propozycji średnioterminowego
planu działań dla JESSICA w Regionach na lata
2008-2010
• Ocena uwarunkowań planistycznych oraz
identyfikacja potencjalnych projektów
• Propozycje planu działań wdroŜeniowych
Strona 3
Grupy respondentów
Respondenci w Regionach
• Woj. zachodniopomorskie
• Urząd Marszałkowski Województwa
Zachodniopomorskiego
Pozostali respondenci
• Międzynarodowe instytucje finansowe (CEB, EBI)
• Banki krajowe
• Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych
• Miasto Szczecin
• Deweloperzy nieruchomości
• Miasto Stargard Szczeciński
• Inne instytucje
• Miasto Koszalin
• TBS PrawobrzeŜe
• Szczecińskie Centrum Renowacji
• Szczecińskie TBS
• Woj. wielkopolskie – 5 instytucji
• Woj. małopolskie – 5 instytucji
• Woj. dolnośląskie – 2 instytucje
Strona 4
Co ma wnieść JESSICA?
• Przyspieszenie procesów rewitalizacji obszarów miejskich
• Zwiększenie efektu oddziaływania funduszy unijnych
• JESSICA ma być nowym elastycznym instrumentem finansowym
zwiększającym moŜliwości finansowania projektów rewitalizacyjnych
• Podstawowym załoŜeniem nowego instrumentu finansowego ma być
wykorzystanie środków finansowych dostępnych w ramach RPO 2007-2013 na
wsparcie projektów rozwoju i rewitalizacji obszarów miejskich w formie innej
niŜ dotychczasowe dotacje – w formie finansowania zwrotnego
• Aktywizacja organizacyjna i finansowa podmiotów sektora prywatnego i
budowanie współpracy sektora publicznego z prywatnym dla realizacji procesu
rewitalizacji obszarów miejskich
• Wsparcie miast w realizacji polityki rozwoju obszarów miejskich
Strona 5
Obserwacje i konkluzje
Kluczowe obserwacje
Kluczowe konkluzje
• DuŜa ilość obszarów zdegradowanych w centrach • Występuje przewaga popytu nad podaŜą na
finansowanie inwestycji rewitalizacyjnych
miast, obszarów powojskowych i
poprzemysłowych
• Wprowadzenie na rynek funduszu JESSICA
ukierunkowanego na wsparcie rozwoju miast ma
• Ilość projektów zrealizowanych oraz środki
szanse długoterminowego funkcjonowania
dostępne w ramach ZPORR 2004-2006 były
niewielkie w stosunku do potrzeb
• Wiele projektów wymaga ponownego zdefiniowania
• Większość projektów rewitalizacyjnych
współfinansowanych z funduszy unijnych
polegała dotychczas na działaniach renowacji
majątku o typowo publicznym charakterze
(renowacja ulic, fasad budynków, obiektów
zabytkowych)
• Przykłady projektów realizowanych przez
podmioty prywatne wskazują na stosunkowo
proste mechanizmy współpracy pomiędzy
samorządami a podmiotami prywatnymi
(rozszerzenia zakresu i skali inwestycji), ale jest to
moŜliwe
• Część projektów nadal wymaga finansowania
dotacyjnego – brak moŜliwości generowania
przychodów
• Miasta potrzebują jasnych wytycznych dla
zdefiniowania projektów. Proces przygotowania i
realizacji inwestycji jest czasochłonny i zajmuje kilka
lat. Decyzja o wdroŜeniu inicjatywy JESSICA powinna
więc być podjęta w moŜliwie krótkim terminie.
• Miasta są nadal w posiadaniu nieruchomości,
które mogą słuŜyć, jako wkład do spółek
projektowych realizujących projekty
rewitalizacyjne.
• Nie ma na rynku funduszy publicznych
ukierunkowanych na wsparcie kompleksowych
projektów rewitalizacyjnych
Strona 6
Oczekiwane efekty finansowe wdroŜenia JESSICA
Porównanie wartości kapitału
100
75
mln PLN
• Struktura funduszy JESSICA (Fundusz
Holdingowy i Fundusze Rozwoju Obszarów
Miejskich) będzie generować koszty, ale pozwala
na uzyskanie dodatkowych dochodów, które te
koszty pokryją (wcześniejsza wypłata środków,
przychody finansowe)
50
25
• W perspektywie do 2015 roku wartość środków
pomocowych będzie większa niŜ w tradycyjnym
systemie dotacyjnym
0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
lata
• Kapitał funduszy będzie się zwiększać z czasem i
efekt funkcjonowania UDF moŜe być
zwielokrotniony
• Oddziaływanie funduszy unijnych
zorganizowanych w formie Funduszy Rozwoju
Obszarów Miejskich i oferujących finansowania
zwrotne powinno zmobilizować kapitał 2 do 10
razy większy niŜ skala Funduszy
Strona 7
Tradycyjne finansowanie dotacyjne
Fundusze HF/UDF w ramach JESSICA
Oczekiwane efekty pozafinansowe wdroŜenia JESSICA
• Projekty będą większe i lepszej jakości ale z bardziej rozbudowaną strukturą
organizacyjną
• Więcej podmiotów zaangaŜowanych w projekty
• Forma zwrotna finansowania powinna się przyczynić
przedsiębiorczości w kreowaniu i realizacji projektów
Strona 8
do
stymulowania
Analiza SWOT
Podstawowe silne strony
Główne słabe strony
• Szybsza płatność i moŜliwość powiększania
kapitału funduszy
• Wykorzystanie funduszy ograniczone zgodnie
z ZRPO
• RóŜnorodność form wsparcia projektów
• Brak doświadczeń z tego typu funduszami
Podstawowe szanse
Główne zagroŜenia
• Projekty generujące dochód i odrzucane
dotychczas do dofinansowania unijnego
mają szanse na wsparcie
• Restrykcyjne podejście banków do kredytowania
• Niechęć sektora publicznego do współpracy
z inwestorami prywatnymi
• BieŜąca sytuacja na rynkach finansowych
skłania do poszukiwania alternatywnych
źródeł finansowania
• Miasta są właścicielami wielu nieruchomości
i mogą je wykorzystywać
Strona 9
Strategia wdraŜania JESSICA w Woj. Zachodniopomorskim
Kluczowe uwarunkowania
Trzy perspektywy czasowe JESSICA =>
trzy grupy problemów
Perspektywa krótkookresowa: 2009-2010
Organizowanie
Funduszy Miejskich
• Dominującym czynnikiem są środki UE i
uwarunkowania RPO
• Przepisy UE dotyczące funkcjonowania Funduszy
Holdingowych i Funduszy Miejskich
• Uwarunkowania prawne
• Koszty funkcjonowania funduszy
Główne zagadnienia: wsparcie EBI, decyzje samorządów
województw, przygotowanie projektów
• Potrzeba wsparcia organizacyjnego przez EBI
Perspektywa średniookresowa: 2009-2013 (2015)
• Czas potrzebny na zorganizowanie struktury
Wykorzystanie
środków z RPO
Główne zagadnienie: wykorzystanie środków UE na realizację
projektów w ramach aktualnego okresu budŜetowego
Perspektywa długookresowa : 2009 – bez
określonego zakończenia
Długoterminowe działanie funduszy
Główne zagadnienia: zwrot środków, stabilny wzrost funduszy;
krytyczne będzie wsparcie ze strony miast, moŜliwe dalsze
finansowanie z funduszy europejskich
Strona 10
Jaka struktura i forma funduszy?
Czy potrzebny jest Fundusz Holdingowy?
• W początkowej fazie wdroŜenia instrumentu JESSICA - “TAK”, najlepiej jeśli zarządzane przez EBI
• W perspektywie średniookresowej – raczej “NIE” ze względu na efektywność kosztową, ale “TAK” dla
sprawnego tworzenia dalszych funduszy miejskich
• W perspektywie długoterminowej – “NIE” ze względu na efektywność kosztową
Jak wiele Funduszy Miejskich potrzeba?
• Na etapie pilotaŜu – jeden lub dwa fundusze w Regionie
• Kolejne fundusze po zweryfikowaniu doświadczeń pierwszych funduszy
• Największe miasta powinny być zachęcane do tworzenia własnych funduszy miejskich, ale liczba
funduszy powinna wynikać z inicjatywy miast i z naturalnej potrzeby
• MoŜliwość tworzenia funduszy miejskich wyspecjalizowanych tematycznie naleŜy rozpatrywać
wyłącznie w przypadku wystąpienia wyraźnych wskazań prawnych dla zastosowania tego rodzaju
rozwiązań
Jaki model Funduszu Miejskiego?
• W polskich uwarunkowaniach (fundusze unijne) - utworzenie funduszu miejskiego jako puli środków
zarządzanych przez instytucję finansową
• Większość rozwiązań zagranicznych, to spółki z udziałem kapitału publicznego będące inwestorem i
deweloperem, angaŜujące się kapitałowo w projekty inwestycyjne.
Strona 11
Schemat organizacji systemu funduszy
Urząd Marszałkowski - ZRPO
Działanie 5.5 – Rewitalizacja obszarów zdegradowanych
22,3 mln EUR
Działanie 6.6 – Rewitalizacja obszarów zdegradowanych na
obszarze metropolitarnym (SOM)
13,1 mln EUR
Tradycyjne finansowanie
JESSICA
HF ?
Fundusz Dotacji
Działanie 5.5
Rewitalizacja:
14,7 mln EUR
bez wkładu UDF
Budownictwo mieszkaniowe :
7,5 mln EUR
bez wkładu UDF
Fundusz Dotacji
Działanie 6.6 (SOM)
Rewitalizacja:
8,6 mln EUR
bez wkładu UDF
Budownictwo mieszkaniowe:
4,5M EUR
bez wkładu UDF
UDF
(JESSICA)
ok. 20 mln EUR
Projekty zintegrowane
(wiodące miasta)
Pod-
Pod-
Pod-
Pod-
projekt
projekt
projekt
projekt
Projekty zintegrowane
Pod-
Pod-
Pod-
Pod-
projekt
projekt
projekt
projekt
Strona 12
KFM
lub inne
fundusze
Potencjalni uczestnicy JESSICA
Sektor publiczny
Sektor prywatny
Ministerstwa
Samorząd wojewódzki
Banki krajowe
Samorządy miejskie
Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych
Spółki miejskie i TBS
Deweloperzy nieruchomości
Międzynarodowe instytucje finansowe
Właściciele nieruchomości
Instytucje naukowe i stowarzyszenia
Fundusze inwestycyjne
na rzecz rozwoju miast
Podstawowe role
• Zarządca Funduszu Holdingowego
• Zarządca Funduszu Miejskiego
• Promotor projektu
• Realizator projektu
• Instytucje finansujące
Strona 13
Projekty i produkty JESSICA
Projekty
Produkty JESSICA
• Większość projektów jest na etapie
koncepcyjnym (przygotowanie projektów
trwa nawet 2 lata) => projekty trzeba
przygotowywać juŜ teraz
• Szeroka gama produktów
• Wiele projektów przygotowanych jeszcze w
okresie programowym 2004-2006 będzie
wymagać przedefiniowania pod kątem
wymagań JESSICA
• Kryteria wyboru projektów
- Wynikające z RPO
- Finansowe charakterystyczne dla
produktu
- Wynikające z koncepcji zrównowaŜonego
rozwoju miast
• poŜyczki
• wkłady kapitałowe
• gwarancje
• finansowanie typu mezzanine
• Preferencyjny charakter instrumentu
JESSICA to:
• elastyczność w kształtowaniu produktu
• długie okresy finansowania
• moŜliwie niskie koszty finansowania
• moŜliwie uproszczone procedury
decyzyjne
Strona 14
Perspektywa czasowa wdroŜenia JESSICA
Strona 15
Wnioski końcowe
• WdroŜenie JESSICA i przygotowanie projektów wymaga jeszcze około 1 do 1,5 roku na
wyjaśnienie kwestii formalnych i ewentualne zmiany przepisów prawnych, wypracowanie
umów z funduszami holdingowymi, przygotowanie i przeprowadzenie procedur wyboru
zarządcy Funduszy Miejskich, przygotowanie decyzji budŜetowych przez miasta
uczestniczące w projektach. Konieczność zwiększonego wysiłku przygotowawczego
skróci takŜe czas na procesy aplikowania i realizacji projektów, jednak moŜna ten czas
wykorzystać na przygotowanie projektów.
• Funkcjonowanie Funduszy Miejskich w najbliŜszych latach ma charakter pilotaŜu –
moŜliwe są dalsze korekty struktury i form funkcjonowania
• Największy potencjał rozwoju Funduszy Miejskich leŜy w miastach, które w przyszłości
powinny widzieć Fundusze Miejskie jako skuteczne narzędzie realizacji polityki rozwoju
miasta i wspierać gromadzenie środków w funduszu
• Długoterminowo środki unijne są bardzo ograniczone i budowanie silnych kapitałowo
funduszy będzie jedynym sposobem na zgromadzenie kapitału na finansowanie duŜych
inwestycji rewitalizacyjnych
• Miasta powinny być zainteresowane tworzeniem funduszy dedykowanych dla rozwoju
jednego miasta (aglomeracji) o ile skala funduszu na to pozwoli
• Doświadczenia JESSICA moŜna w przyszłości przenieść na inne dziedziny aktywności
miast
Strona 16
Dziękuję za uwagę
Pawel Malinowski
Doradztwo Transakcyjne Arup
Ove Arup & Partners International Ltd. Oddział w Polsce
ul. Królewska 16
00-103 Warszawa
Tel. +48 (022) 455 46 43
Kom.: +48 695 278 772
Fax: +48 (022) 455 45 55
e-mail: [email protected]
Strona 17

Uwarunkowania rynkowe wdraŜania inicjatywy JESSICA

Transkrypt

Podobne dokumenty

Szkolenie Inicjatywa JESSICA

1. Żywność i środki czystości • płatki śniadaniowe, warzywa

Mania-Perfum.pl

Mania-Perfum.pl

Mania-Perfum.pl

Inicjatywy Wspólnotowe

PS-00-O-001-01 Zaproszenie konferencja wzor

www.lebork.pl