I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii
Transkrypt
I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii
I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii „Interdyscyplinarność i samodzielność” Abstrakty Lublin 2016 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii „Interdyscyplinarność i samodzielność” Abstrakty Redakcja: Małgorzata Waryszak Kamil Maciąg Lublin 2016 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii „Interdyscyplinarność i samodzielność” 11-12 czerwca 2016 r. Abstrakty Redakcja: Małgorzata Waryszak Kamil Maciąg Skład i łamanie: Ilona Żuchowska Projekt okładki: Marcin Szklarczyk © Copyright by Fundacja na rzecz promocji nauki i rozwoju TYGIEL ISBN 978-83-65272-42-3 Wydawca: Fundacja na rzecz promocji nauki i rozwoju TYGIEL ul. Głowackiego 35/348, 20-060 Lublin www.fundacja-tygiel.pl Komitet Naukowy: prof. dr hab. Stanisław Grabias dr hab. Stanisław Milewski dr hab. Tomasz Woźniak dr hab. Jolanta Panasiuk dr hab. Urszula Mirecka dr. hab. Wiesława Kuniszyk-Jóźkowiak Organizatorzy: Fundacja na rzecz promocji nauki i rozwoju TYGIEL Polskie Towarzystwo Logopedyczne Oddział Lubelski Naukowe Koło Logopedów i Audiologów UMCS Komitet organizacyjny: Małgorzata Waryszak (PTL) Kamila Dębińska-Gustaw (PTL) Maria Turczyn (NKLiA) Karolina Radomska (NKLiA) Anna Telenkiewicz (NKLiA) Agnieszka Szymańska (NKLiA) Aneta Misior (NKLiA) Katarzyna Oknińska (NKLiA) Natalia Kryszak (NKLiA) Kamil Maciąg (Fundacja TYGIEL) Monika Olszówka (Fundacja TYGIEL) Krzysztof Bałękowski (Fundacja TYGIEL) Beata Zdunek (Fundacja TYGIEL) Marcin Szklarczyk (Fundacja TYGIEL) Justyna Sprawka (Fundacja TYGIEL) Partnerzy: Prezydent Miasta Lublin Krzysztof Żuk Centrum Logopedyczne Głoska FIZJOspot Rehabilitacja Funkcjonalna Fundacja Bez Ograniczeń Instytut Edukacji Logopedycznej Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Lublinie Społeczność Logopedzi – Logopedom Portal Logopasja Mądry Dzieciak Uliczni Naukowcy Spis treści Warsztaty Dwujęzyczność – jak pracować z dzieckiem dwujęzycznym? .................. 13 Elastyczny terapeutyczny TAPING w przypadku nadmiernego ślinienia. Taśma S: nowe narzędzie służące do kontroli motoryki strefy oralnej ...... 14 Radzenie sobie z agresywnymi i autoagresywnymi zachowaniami pacjentów ................................................................................................... 15 Wystąpienia ustne Badania fluencji słownej w grupie osób dorosłych – analiza porównawcza .............................................................................. 19 Diagnoza i terapia osób z dyzartrią spastyczno-dyskinetyczną. Usprawnianie komunikacji u nastolatka i osoby dorosłej z mpd ............... 21 Dokumentacja medyczna w praktyce logopedycznej ................................. 23 Dwutorowe programowanie terapii z wykorzystaniem wspomagających metod komunikacji .......................... 25 Emisja głosu w logopedii artystycznej ....................................................... 27 Hipnoterapia jako metoda leczenia jąkania ................................................ 28 Jąkanie, czyli…? Przyczynek do dyskusji nad definicją jąkania ............... 30 Model integratywnej terapii osób jąkających – autorska koncepcja Ewy Galewskiej ....................................................... 32 Model interdyscyplinarnej opieki diagnostyczno-rehabilitacyjnej nad osobą zawodowo posługującą się głosem............................................................. 34 Niedosłyszące dziecko w środowisku szkolnym ........................................ 36 Ocena przetwarzania słuchowego u dzieci z trudnościami w nauce. Doniesienie wstępne ................................................................................... 38 Ochrona danych w gabinecie logopedycznym ........................................... 40 Osoba korzystająca z usług logopedy – pacjent czy klient ........................ 42 Predyspozycje temperamentalne do jąkania u dzieci mówiących niepłynnie .................................................................. 44 Projekt programu komputerowego do automatycznej detekcji niepłynności w mowie ciągłej ......................................................................................... 46 Sprawność ortograficzna i interpunkcyjna uczniów klasy I szkoły podstawowej ......................................................... 48 Stymulowanie rozwoju mowy dziecka zdrowego za pomocą różnych form terapii w ramach profilaktyki logopedycznej .... 50 Wzbudzanie intencji komunikacyjnej u uczniów ze złożonymi zaburzeniami komunikacji na przykładzie systemu PECS......................... 52 Zaburzenia połykania u pacjentów w ostrej fazie udaru mózgu ................ 54 Postery Naukowe Badanie sprawności językowych dzieci sześcioletnich – propozycja narzędzia ............................................................................... 59 Dogoterapia jako metoda wspomagająca terapię logopedyczną ................ 61 Dysfagia – diagnoza i terapia neurologopedyczna ..................................... 63 Dyzartryczne zaburzenia mowy w dyzartrii spastycznej na przykładzie podopiecznej Fundacji ,,Bez ograniczeń” .......................... 65 Manualna terapia krtani – wspólne narzędzie pracy logopedy i foniatry ... 67 Ocena jakości i dostępności pomocy logopedycznej dla dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością w największych, wybranych miastach Polski .......... 69 Studium przypadku pacjenta z zespołem Di George‟a objętego leczeniem ortodontycznym i terapią logopedyczną ..................... 71 Zaburzenia artykulacji w mózgowym porażeniu dziecięcym. Studium przypadku .................................................................................... 73 Zadania logopedy w terapii dzieci z niepełnosprawnością intelektualną ... 75 Zakładanie gabinetu logopedycznego ........................................................ 77 Zespołowe leczenie ortodontyczne i logopedyczne pacjenta z rozszczepem wargi i podniebienia ........................................................... 79 Indeks autorów ........................................................................................... 81 WARSZTATY I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Warsztaty Dwujęzyczność – jak pracować z dzieckiem dwujęzycznym? Katarzyna Czyżycka – logopeda dzieci dwujęzycznych. Wcześniej mieszkała w Hamburgu, gdzie była logopedą i nauczycielem języka polskiego w Szkolnym Punkcie Konsultacyjnym przy Konsulacie Generalnym RP. Obecnie mieszka i pracuje w Trieste we Włoszech, gdzie współpracuje z Ambasadą RP w Lublanie. Codziennie konsultuje dzie ci polonijne z całego świata, rozmawia z ich rodzicami. Szkoli o dwujęzyczności w Europie i na świecie jako trener Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „Stowarzyszenia Wspólnota Polska”. Prowadzi stronę „Głoska – logopedia z punktu widzenia logopedy” Podczas warsztatów uczestnicy dowiedzą się czym jest dwujęzyczność i jakie są jej definicje. W dalszej części będą starali się sami poczuć się jak dziecko dwujęzyczne w środowisku języka większościowego i mniejszościowego. Zostaną pokazane najczęstsze problemy dzieci z dwoma systemami językowymi oraz to, w jaki sposób może pomóc logopeda języka większościowego i mniejszościowego. 13 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Warsztaty Elastyczny terapeutyczny TAPING w przypadku nadmiernego ślinienia. Taśma S: nowe narzędzie służące do kontroli motoryki strefy oralnej Martyna Brychcy – doktor nauk o kulturze fizycznej, fizjoterapeuta, asystent i tłumacz na szkoleniach z zakresu kinesiotapingu dla logo pedów, certyfikowany terapeuta metody NDT Bobath, Vojty, Kinesio tapingu, masażu Shantala, Trójp łaszczyznowej Terapii Manualnej Stóp Esther de Ru – Specjalista w MSK-Sports, Neurologii, Pediatrii: certyfikowany terapeuta: NDT-Bobath, Vojta, PNF, SI, Wczesnej Interwencji, Logopedii NDT-Mueller, Ortopedycznej Terapii Manulanej, SEAS. Twórca/Instruktor Elastycznego Terapeutycznego Tapingu Warsztaty są możliwością poznania metody jaką jest elastyczne plastrowanie. Uczestnicy uzyskają informacje jakie są dotychczasowe doniesienia naukowe na temat plastrowania, a także poznają wskazania i przeciwwskazania do plastrowania. W kolejnej części warsztatu uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się z taśmą, poznania jej właściwości, nauczą się jak w bezpieczny sposób aplikować taśmę a także jakie są zasady jej ściągania. Zostanie zaprezentowana jedna z aplikacji stworzona przez Esther de Ru. Przedstawione zostaną także materiały w postaci video prezentujące efektywność jej działania. 14 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Warsztaty Radzenie sobie z agresywnymi i autoagresywnymi zachowaniami pacjentów Monika Baczewska – psycholog, logopeda i konsultant do spraw diagnozy psychologicznej dzieci ze spektrum autyzmu, od 2004 roku współpracuje z KTA Oddział w Lublinie. Obecnie prowadzi Trening Umiejętności Społecznych i zajęcia logopedyczne. Specjalizuje się w diagnozie nozologicznej. Prowadzi szkolenia, warsztaty i konsultacje z zakresu spektrum autyzmu Elżbieta Saczuk – pedagog, terapeuta Integracji Sensorycznej. pedagog specjalny, absolwentka Podyplomowego Studium Rehabilitacji Dzieci z Dysfunkcjami Rozwojowymi na UW, nauczyciel dyplomowany w szkolnictwie specjalnym. Od 2006 roku współpracuje z KTA Oddział w Lublinie. Obecnie prowadzi terapię z dziećmi, młodzieżą oraz dorosłymi osobami z autyzmem – grupowe – trening umiejętności społecznych. Prowadzi szkolenia, warsztaty i konsultacje z zakresu spektrum autyzmu 1. Przyczyny i rodzaje zachowań agresywnych i autoagresywnych. 2. Podejście humanistyczne i behawiorystyczne w terapii zaburzeń zachowania. 3. Praca nad zachowaniami trudnymi: obserwacja i analiza danych; wzory kształtowania zachowań; jak tworzyć systemy motywacyjne; jak prawidłowo stosować pochwały i wydawać polecenia. 4. Znaczenie komunikacji w zapobieganiu agresji . 5. Praca na konkretnych przykładach. Celem warsztatów jest dostarczenie wiedzy oraz zdobycie umiejętności radzenia sobie z zachowaniami trudnymi dzieci i młodzieży. Zostaną omówione rodzaje i przyczyny zachowań agresywnych , w tym specyficznych problemów osób z całościowymi zaburzeniami rozwoju(autyzm, zesp. Aspergera). Uczestnicy nauczą się obserwować, rejestrować i analizować przejawy trudnych zachowań , odpowiednio reagować na różnych etapach wystąpienia zachowania tj. tworzyć systemy zasad, wzmocnień i konsekwencji służących redukcji zachowań niepożądanych i wzmacnianiu zachowań adaptacyjnych. Zostanie omówiona rola kształtowania umiejętności społecznych oraz prawidłowej komunikacji w pracy nad zachowaniami agresywnymi. 15 WYSTĄPIENIA USTNE I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Badania fluencji słownej w grupie osób dorosłych – analiza porównawcza Monika Budkowska, [email protected], logopedia z audiologią, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej W referacie prezentuję cząstkowe wyniki badań dotyczących fluencji słownej u młodych dorosłych osób, studentów ostatniego roku studiów magisterskich oraz u osób w wieku senioralnym, posiadających wykształcenie wyższe. Badania eksperymentalne objęły 30 osób. Procedura badania obejmowała 8 prób eksperymentalnych – prób ustnych i pisemnych. Dla potrzeb referatu dokonano analizy ilościowej materiału badawczego, biorąc pod uwagę liczbę podanych słów (wypowiedzianych lub zapisanych) w wyznaczonym przez badacza czasie. Celem opracowania jest także ocena czynników wpływających na wykonanie zadań eksperymentalnych w poszczególnych grupach wiekowych – relacji między badanym a badającym w toku badania, strategii ułatwiających wykonywanie prób eksperymentalnych. Wstępne wyniki badań wskazują na niższe możliwości w zakresie fluencji słownej u osób w wieku senioralnym (płeć badanego i wykształcenie /humanistyczne lub inne niż humanistyczne/ nie odgrywają tu znaczącej roli), jednak pomimo większych trudności z aktualizacją słów na bogatszy zasób leksykalny niż u młodszych. Nastawienie do badania, odzwierciedla się w osiągniętych przez niego wynikach, osoby badane stosują różne strategie pozwalające uniknąć ujawnienia trudności. Prezentowane wyniki pozwalają uczulić na indywidualne możliwości osób starszych, także odnośnie do gotowości do współpracy z diagnostą, motywacji do podjęcia zadania, samooceny trudności ujawniających się w toku badania. 19 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Study verbal fluency among adults – a comparative analysis In this paper I present the partial results of research on verbal fluency in young adults, students of the master and seniors, with higher education. In experimental studies involved a total of 30 people. Test procedure consisted of eight experimental trials – including oral and written tests. The entire study was recorded, then the interviewees were transcribed. For the purpose of the paper analyzes the quantitative research material, taking into account the number of these words (spoken or written) within the prescribed time by the investigator. The aim of the study is the evaluation of the factors affecting the performance of the experimental tasks in each age group – the relationship between the test and exploring the ongoing research strategies that facilitate execution of experimental tests. Preliminary results indicate a lower capacity for verbal fluency of seniors (gender tested and education / humanities or non- humanities / do not play a significant role), but despite the major difficulties with updating words richer resource lexical than younger. Attitude to study, motivation examined, reflected in the results achieved by him, the subjects use a variety of strategies to avoid the disclosure of difficulty. The presented results allow to sensitize the individual potential of older people, also with regard to the willingness to cooperate with the diagnostician, the motivation to undertake the task, self-revealing difficulties in the course of the study. 20 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Diagnoza i terapia osób z dyzartrią spastyczno-dyskinetyczną. Usprawnianie komunikacji u nastolatka i osoby dorosłej z mpd Angelika Starzyk, [email protected]; Naukowe Koło Logopedów i Audiologów UMCS Emilia Szczypka, emilia.szczypka@op. pl; Naukowe Koło Logopedów i Audiologów UMCS W pracy zwrócono uwagę na potrzebę rzetelnej diagnozy oraz kompleksowego podejścia do terapii logopedycznej w przypadku dyzartrii w mpd. ze współwystępującą niepełnosprawnością intelektualną. Po przedstawieniu zagadnień teoretycznych, zaprezentowano diagnozę logopedyczną dwu pacjentów, a następnie podano propozycję działań terapeutycznych. Badano porozumiewanie się nastolatka oraz kobiety z mózgowym porażeniem dziecięcym i oligofazją. Wykorzystano metodę studium przypadku, techniki badawcze, takie jak: obserwacja, wywiad, analiza dokumentacji oraz narzędzie badawcze – Skala dyzartrii. Wersja dla dzieci. Na podstawie przeprowadzonych badań, u pacjentów stwierdzono dyzartrię spastyczno-dyskinetyczną o umiarkowanym stopniu nasilenia. Nieprawidłowości dotyczą funkcjonowania narządów mowy, artykulacji i koordy-nacji oddechowo-fonacyjnoartykulacyjnej oraz występują w zakresie sprawności komunikacyjnej. Terapia powinna być zatem prowadzona w sposób wielokierunkowy. Należy skoncentrować się na usprawnianiu komunikacji, aby była ona skuteczna, co przedstawiono w części terapeutycznej. 21 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Diagnosis and therapy in cases of people with spasticdiskinetic dysarthria. Improving communication in the teenager and the adult with cerebral palsy The chapter pays attention to the need of workmanlike diagnosis and complex approach to a speech therapy in the case of dysarthria caused by cerebral palsy and co-occuring mental retardation. After the description of the terminology, the authors present the speech diagnosis of two patients and describe the therapeutic actions. The authors research the communicating of the teenager and the woman with cerebral palsy and oligophasia. The main method used is case study, in addition to research techniques such as observation, interview, data analysis and research instrument – Skala dyzartrii. Wersja dla dzieci. On the grounds of the study spastic-dyskinetic dysarthria with moderate level of intensity of symptoms have been diagnosed in both patients. Abnormalities concern motor speech disorders, articulation and respiratory-phonatory-articulation coordination and they also refer to communicative skills. The therapy should be crosscurricular. We should focus on improving communication in an effective way which has been accented in the therapeutic part. 22 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Dokumentacja medyczna w praktyce logopedycznej Maciej Gibiński , [email protected]; CDPM, www.cdpm.pl Agnieszka Gibińska, [email protected]; CDPM, www.cdpm.pl Prowadzenie terapii logopedycznej jest związane z dokumentowaniem działań przez terapeutę. Często zdarza się, że logopedzi, szczególnie Ci prowadzący własne gabinety logopedyczne, zapominają o tym obowiązku i nie dopełniają go w sposób należyty. Z kolei logopedzi udzielający swoich świadczeń w placówkach medycznych są zobligowani do prowadzenia dokumentacji medycznej według ustalonych zasad. Praca ma na celu przedstawienie poszczególnych elementów składowych dokumentacji medycznej oraz wskazanie w jaki sposób logopeda powinien z niej korzystać w swojej codziennej praktyce. Dokumentacja została podzielona wg schematu: część ogólna, wywiad logopedyczny, przebieg terapii, oświadczenia i zgody pacjenta, udostępnianie dokumentacji z terapii. Wskazano również problem przechowywania elementów dokumentujących terapię logopedyczną takich jak zdjęcia, nagrania audio i video. Przedstawiona jest również jako jedno z praw przysługujących pacjentowi, którego nieprzestrzeganie jest związane z odpowiedzialnością cywilną i administracyjną. 23 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Personal Data in logopedist pracitce Keeping speech therapy is associated with documentation of activities by the therapist. Often, the speech, especially you engaged in their own offices, speech therapy, forget about this obligation and does not complement it in a proper manner. On the other hand, speech therapists providing their services in medical institutions are obliged to keep medical records according to established rules. The work aims to present the various components of medical documentation and an indication of how a speech therapist should use it in their everyday practice. The documentation was divided according to the scheme: part of the overall interview logopedyczny, the course of therapy, statements and consent of the patient, providing documentation of therapy. It also identifies the problem of storage elements documenting speech therapy, such as photos, audio and video recordings. Is presented also as one of the rights of the patient, the failure is related to civil and administrative. 24 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Dwutorowe programowanie terapii z wykorzystaniem wspomagających metod komunikacji Magdalena Bury, [email protected], Zakład Psychologii Klinicznej i Neuropsychologii, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie -Skłodowskiej w Lublinie Anna Gajda, [email protected], Centrum Terapii i Diagnozy Inicjatywa w Puławach "Nikt nie twierdzi, że wszyscy jesteśmy tacy sami i nawet najbardziej pozbawionym możliwości komunikacji udaje się zakomunikować wszystkim, którzy zechcą poświęcić trochę uwagi ich poza lingwistycznej ekspresji, że istnieje wiele rozmaitych hierarchii, upodobań, zależności, osobliwości i przypadłości […]" – Jean Vanier. Dwutorowe (symultaniczne) programowanie sprawności językowych i komunikacyjnych składa się zarówno z usprawniania produkcji i rozumienia mowy, jak i nauki wspomagających (augmentative communication) metod komunikacji. Jest to ważny element terapii logopedycznej. Wprowadzenie alternatywnego środka komunikacji jest częścią procesu służącego rozwojowi mowy. Może on stanowić swoistą bazę do budowania języka w umyśle. Niniejsza praca ma na celu przedstawienie różnych metod wspomagających i pomocy komunikacyjnych, wykorzystywanych na poszczególnych poziomach rozwoju komunikacji, a także podkreślenie zasadności dwutorowego programowania terapii logopedycznej. Wczesne zapewnienie dziecku środków komunikacji rozwija sprawność komunikacyjną i językową. 25 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Two-pronged program of therapy with the use of augmentative communication methods "Nobody claims that we are all the same, and even those who are most deprived of the possibility to communicate manage to communicate to all those willing to devote some attention to their non-linguistic expression that there are many different hierarchies, preferences, relationships, curiosities, and afflictions [...]" – Jean Vanier.Two-pronged (simultaneous) programming of language and communication skills consists of both improvement of production and speech comprehension as well as learning of the augmentative communication methods. This is an important element of speech therapy. The introduction of alternative means of communication is part of a process aimed at the development of speech. It can be a peculiar basis for building language in one‟s mind. This presentation aims to present different augmentative methods and communication help used at different levels of communication development as well as to emphasize the importance of a two-pronged programming of speech therapy. Early provide means of communication to baby develops communication and language skills. 26 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Emisja głosu w logopedii artystycznej Grzegorz Piotr Kołodziej, [email protected]; Katedra Logopedii, Uniwersytet Gdański Aktualnie wielu ludzi wykorzystuje w pracy zawodowej swój głos jako narzędzie. Są to nauczyciele, wykładowcy, aktorzy, politycy, prezenterzy telewizyjni, lektorzy, śpiewacy. Logopedia artystyczna stanowi dla nich często bazę dla zdobycia umiejętności w kwestii prawidłowego używania głosu w pracy zawodowej. Artykuł ten porusza kwestie dotyczące jednego z podstawowych elementów logopedii artystycznej, czyli emisji głosu. Pojawią się tu również pojęcia takie jak: kultura żywego słowa czy logopedia medialna, które są częścią logopedii artystycznej. Oprócz emisji głosu, na pojęcie logopedii artystycznej składają się również: norma ortofoniczna, dykcja, artykulacja, jak również cechy prozodyczne mowy, czyli akcent, intonacja, iloczas i tempo mowy. Emisja głosu, jako fundament, jest zatem ukazana na tle pozostałych, również istotnych pojęć logopedii artystycznej. Artykuł zawiera również praktyczne wskazówki dotyczące treningu prawidłowej emisji głosu, jego tworzenia i wykorzystania na potrzeby logopedii artystycznej. Voice emission in the artistic speech terapy Today, many people use in their professional work your voice as a tool. These are teachers, lecturers, actors, politicians, TV presenters, speakers, singers. Artistic Logopaedics is often the base for them how to use their voice in their profession. This article discusses the issues concerning one of the essential elements of artistic logopaedics, which is the voice emission. There will also concepts such as culture living word or media logopaedics that are part of the artistic logopaedics. Apart from the voice emission, artistic logopaedics for concept also comprises: a norm of correct pronunciation, diction, articulation, as well as prosodic features of speech or accent, intonation, vowel quantity and rate (speed) of speech. Emission voice, like a fundament is shown against the other, also the essential concepts of artistic logopaedics. The article also contains practical guidelines for the training of the correct voice emission. 27 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Hipnoterapia jako metoda leczenia jąkania Hubert Oręziak, Koło Naukowe SCIENTIA, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie Hipnoza jest to „ominięcie funkcji krytycznej świadomego umysłu i ustabilizowanie selektywnego, akceptowalnego myślenia” (Parkhill, 2010). Jest to jedna z najpopularniejszych definicji hipnozy wśród hipnotyzerów i hipnoterapeutów, którzy zajmują się hipnozą dyrektywną (w szczególności Elmanowską), ale dla osób spoza tego grona nic ona nie znaczy, bez dokładniejszego wyjaśnienia, które samemu Geraldowi Keinowi (b.r.w.) zajmuje około 30 minut. Z tego właśnie względu, często hipnotyzerzy mówią, że hipnoza jest to po prostu umiejętność przyjmowania sugestii. Dave Elman już ponad czterdzieści lat temu bardzo skutecznie pracował z osobami jąkającymi się. Od tego czasu powstało wiele nowych metod hipnoterapii, które również mogą być wykorzystywane do leczenia jąkania (Cieślakowski, 2015). Na temat leczenia jąkania hipnozą powstały nieliczne artykuły naukowe. W większości z nich znajdują się opisy rzadko już stosowanych, w dzisiejszych czasach, technik hipnoterapeutycznych. Aktualnie brak jest badań porównujących skuteczność zarówno najnowszych, jak i tych starszych, technik interwencji w celu leczenia jąkania. Celem referatu jest zaprezentowanie projektu badawczego, które celem jest opracowanie najskuteczniejszych strategii hipnoterapeutycznych użytecznych w pracy z osobami jąkającymi się oraz próba znalezienia osób specjalizujących się w jąkaniu oraz diagnozie tego zaburzenia, które chciałby uczestniczyć w realizacji tegoż projektu badawczego. 28 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Hypnotherapy as a method of treating stuttering Hypnosis is “bypassing critical factor of the conscious mind and stabilizing of acceptable, selective thinking” (Parkhill, 2010). This is definition of hypnosis is very popular among hypnotists and hypnotherapists, that are using directive (Elmanian) hypnosis. Most of people that don‟t know hypnosis, don‟t understand this definition. This definition needs a lot of explaining (e. g. Gerald Kein (b.r.w.) spends about thirty minutes to explain it). This is why, hypnotists usually say that hypnosis is just the ability to accept suggestions. More than forty years ago, Dave Elman was very effective in treating stuttering with hypnotherapy. Over years, there were developed a lot o new methods of hypnotherapy. Some of them can be used in treatment of stuttering (Cieślakowski, 2015). There are some science articles about treating stuttering with hypnosis. Most of them are about techniques, that are not used anymore. Nowadays there is deficiency of studies comparing effectiveness of new and old interventions used in treating stuttering using hypnosis. Main goal of this paper is presenting a research project that compares new and old techniques of hypnosis to find the best way to treat stuttering. The other goal is to find specialists in diagnosing stuttering, who would want to realize this project. 29 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Jąkanie, czyli…? Przyczynek do dyskusji nad definicją jąkania Tomasz Galewski, [email protected], Klinika Leczenia Jąkania w Warszawie; Studium Doktoranckie Inst. Psych. UKSW w Warszawie Zasadniczo trzeba się zgodzić z twierdzeniem, że nie ma złych i dobrych definicji; są tylko te, które bardziej i te, które mniej odpowiadają opisywanej rzeczywistości. W tym kontekście również można mówić o ich użyteczności. Właśnie użyteczność definicji jest przyczynkiem do zgłoszonego przeze mnie tematu. Wystąpienie moje jest refleksją praktykującego psychologa nad kwestią sposobów opisywania jąkania. Chcę jednocześnie zaznaczyć, że wystąpienie nie jest próbą akademizowania problemu definicji jąkania. Podjęcie tematu przede wszystkim wynika z przesłanek pragmatycznych. Ustanowienie porządku definicyjnego ma istotny wpływ na planowanie i przebieg procesu terapeutycznego, który nie może być tylko propozycją teoretyczną, czy też być „tylko” eksperymentem. Wystąpieniem chcę poddać dyskusji najbardziej popularne koncepcje terapeutyczne dla osób jąkających zgłaszane w literaturze przedmiotu. Podejmując kwestię definicji jąkania chcę wykazać, że „problem jaki logopeda ma z jąkaniem” wynika przede wszystkim z faktu przyjęcia przez niego nieodpowiedniej definicji. Chcę zwrócić uwagę na to, że „problem logopedy z jąkaniem” rozpoczyna się już na etapie ustanawiania jego definicji. W tle moich dywagacji stoją słowa: bene diagnosticur, bene curatur. To właśnie w ich kontekście, dążenie do uczynienia definicji bardziej dopasowaną do natury jąkania jest wręcz koniecznością wynikającą z praktyki terapeutycznej, niż tylko potrzebą teoretyka, albowiem bene docet, qui bene distinquit. 30 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Stammering is… ? A contribution to the discussion on the definition of stammering There are no right or wrong definitions of stammering. There are only those, which are more or which are less close to reality. In this context, we can also debate over their usefulness, and that usefulness is the contribution to the subject I have issued. My speech is a reflection of a practitioner psychologist on the issue of ways to describe stammering. I want to point out that my speech is not my attempt to academise the problem of the definition of stammering, but I have issued the subject because of pragmatic reasons. I think that the establishment of the definition of stammering has a significant impact on planning and the course of the therapeutic process, which cannot be theoretical or experimental. During my speech, I want to provoke a discussion on the most popular therapy concepts mentioned in the literature on the subject. By addressing the issue of the definition of stammering, I want to show that adopting the wrong definition results in “speech therapist‟s problem with stammering”, and that the problem starts at the phase of defining. In the background of my divagations there are words bene diagnosticur, bene curator. In the context of these words, striving to make the definition suited to the nature of stammering is a must that results not from the theoretician‟s need but from the therapeutic practice, which is because bene docet, qui bene distinquit. 31 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Model integratywnej terapii osób jąkających – autorska koncepcja Ewy Galewskiej Ewa Galewska, [email protected], Klinika Leczenia Jąkania w Warszawie Nie ma jednolitej definicji jąkania, a co za tym idzie nie ma też jednolitej propozycji terapii dla osób jąkających. Definicje jąkania przytoczone w literaturze odnoszą się do tego, co dzieje się z osobą jąkającą wtedy, kiedy ona już się jąka. Powszechnie jąkanie utożsamiane jest z niepłynnym mówieniem. Natomiast istotnym problemem osoby jąkającej jest to, co się z nią dzieje zanim zacznie mówić. Jąkanie definiuję jako: globalne zaburzenie komunikacji, najczęściej realizuje się ono w mowie spontanicznej, nie jest stanem – jest cechą. Występuje w relacji z oceniającym słuchaczem. Powoduje ono dezintegrację wszystkich sfer funkcjonowania człowieka (fizycznej, psychicznej, emocjonalnej, wolitywnej, behawioralnej, społecznej oraz duchowej). Proponowany przeze mnie model terapii dla osób jąkających uwzględnia wszystkie wymienione sfery oraz zakłada dążność do ich zintegrowania – czyli do zdrowia pacjenta. Dla terapeuty zajmującego się osobami jąkającymi (nie jąkaniem) stanowi to nie lada wyzwanie. W terapii osoby jąkającej koniecznym jest połączenie wiedzy z wielu dziedzin nauki (psycholingwistyki, psychologii, neuronauki, logopedii, fizjoterapii) oraz korzystanie z wiedzy wielu szkół psychoterapeutycznych, w szczególności z terapii: poznawczobehawioralnej, systemowej rodzin, psychodynamicznej, egzystencjalnej oraz innych). 32 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne The model of integrative speech therapy for stammering people by Ewa Galewska There is no one definition of stammering and hence there is no one speech therapy for stammering people. The definitions cited in literature refer to what happens to a stammering person when they already stammer. Stammering is commonly identified with the disruption of speaking. The significant problem of stammering, however, is what happens to a stammering person before the act of speech. I define stammering as: a global communication disorder most often performed in spontaneous speech. It is not a condition but a feature. It occurs in relation with an evaluating listener. It causes disintegration of all spheres of person‟s functioning (physical, mental, emotional, volitional, behavioral, social, and spiritual). The model of a speech therapy for stammering people that I propose takes into consideration all of the spheres mentioned above and it tends to integrate them for patient‟s health. The therapy is a big challenge for a therapist who deals with stammering people (not the stammering itself). In the speech therapy for stammering people, it is necessary not only to combine the knowledge from many fields of science (psycholinguistics, psychology, neuroscience, speech therapy, physiotherapy) but also the knowledge from many schools of psychotherapy, in particular therapies such as: cognitive, behavioral, systemic, family, psychodynamic, existential, and others. 33 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Model interdyscyplinarnej opieki diagnostyczno-rehabilitacyjnej nad osobą zawodowo posługującą się głosem Agnieszka Kurowska-Janecka, [email protected] Katedra Audiologii i Foniatrii, Wydział Wokalno -Aktorski, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina oraz Cetrum Głosu dla Profesjonalistów "Medincus" Ewa Kazanecka, [email protected] Katedra Audiologii i Foniatrii, Wydział Wokalno -Aktorski, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina oraz Cetrum Głosu dla Profesjonalistów "Medincus" Agata Szkiełkowska , [email protected] Katedra Audiologii i Foniatrii, Wydział Wokalno -Aktorski, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina oraz Cetrum Głosu dla Profesjonalistów "Medincus" Zaburzenia głosu u osób, dla których jest on narzędziem pracy,w dużej mierze mają podłoże czynnościowe, związane z nieprawidłowym mechanizmem tworzenia i emisji głosu. Celem prezentacji jest przedstawienie modelu kompleksowej opieki nad osobami profesjonalnie wykorzystującymi głos. Autorki przedstawią procedury diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne, realizowane przez zespół specjalistów różnych dziedzin m.in. lekarzy, terapeutów głosu, fizjoterapeutów, psychologów. Diagnostyka zaburzeń głosu jest prowadzona przez lekarza foniatrę w oparciu o wideostroboskopową ocenę morfologii i czynności fonacyjnej krtani. Ważnym elementem procedury jest samoocena głosu dokonywana przez pacjenta za pomocą ankiet (VHI, SVHI),analiza akustyczna oraz wokalne testy głosowe i psychologiczne. Podstawową formą terapii zaburzeń głosu jest rehabilitacja głosu. W zależności od zastosowanej techniki może to być nauka właściwych czynności tworzenia głosu, technika manualna krtani, stymulacja słuchowa oraz ćwiczenia relaksacyjne. Dodatkowo zalecane jest leczenie farmakologiczne i fizjoterapia. Ze względu na wieloczynnikowe podłoże czynnościowych zaburzeń głosu, opieka nad osobami profesjonalnie wykorzystującymi głos prowadzona powinna być przez interdyscyplinarne zespoły specjalistów. 34 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne An interdisciplinary model of diagnostic and rehabilitative care for individuals, whose profession depends on their voice Disorders of the voice in people, for who the voice is instrumental in executing their professional duties, to a large extent have their grounds in the faulty mechanism of voice production and vocal emission. The goal of this presentation is to present a model of complex care for individuals whouse their voice as part of their profession. The authors present diagnostic, therapeutic and preventive procedures realized by teams of specialists from various fields, including doctors, voice therapists, physio-therapists and psychologists. The diagnosis of vocal disorders is conducted by a phoniatric medical specialist on the basis of a videostroboscopic assesment of the morphology and phonatory function of the larynx. An important element of the procedure is the self-assesment made by the patient with the help of a questionnaire (VH1, SVH1), the analysis of the acoustics and viva tests of the vocal and psychological health. The basic form of therapy for vocal disorders is the rehabilitation of the voice. Depending on the technique employed, it may include a study of the healthy function of voice creation, manual technique of the larynx, audial stimulation as well as relaxation exercises. Additional recommendations may include pharmacological treatment and physiotherapy. Keeping in mind the possibilities of various grounds for the functional disorders of the voice, care for individuals using their voices to execute their professional duties should be carried out by interdisciplinary teams of specialists. 35 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Niedosłyszące dziecko w środowisku szkolnym Anna Błaszczak, [email protected]; Naukowe Koło Logopedów i Audiologów UMCS, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, www.umcs.pl Już od 2002 r. u wszystkich nowonarodzonych dzieci w Polsce, w ramach projektu Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu, przeprowadzane są badania otoemisji akustycznych. Zaburzenia słuchu występują u 2-5 na 1000 urodzonych noworodków. Jednak częstość występowania problemów ze słyszeniem znacznie wzrasta u dzieci w wieku szkolnym. Niestety czujność wielu rodziców, których dzieci uzyskały ujemny wynik badań słuchu tuż po urodzeniu, jest uśpiona. Nawet, gdy zauważają pewne objawy, sugerujące, że dziecko może mieć problem z rozumieniem mowy, bagatelizują je, myśląc, że badania wykonane w pierwszych dniach życia wykluczają możliwość wystąpienia wady słuchu. Wynika to często z nieświadomości lub próby wyparcia myśli, że ich dziecko może być niedosłyszące. Brak żółtej wklejki w książeczce zdrowia dziecka niejednokrotnie uspokaja także logopedów, którzy przyczyn problemów w nauce i zaburzeń mowy szukają na innych płaszczyznach. Celem referatu będzie uświadomienie i uwrażliwienie środowiska logopedów, nauczycieli i terapeutów na zjawisko niedosłyszenia dzieci w wieku szkolnym oraz przedstawienie rozwiązań, które ułatwią dzieciom z ubytkiem słuchu funkcjonowanie w środowisku szkolnym i rodzinnym oraz dadzą szansę na ich prawidłowy rozwój. 36 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne School-aged children with undiagnosed hearing disorder Since 2002 in Poland, thanks to The Universal Newborn Hearing Screening Program, every newborn child is being examined using an otoacoustic emissions method. Hearing disorders occur for 2-5 to 1000 newborns. Yet frequency of having them grows along with age. Unfortunately parents of the children with negative test results are not vigilant enough. They often have a tendency to ignore some symptoms indicating that a child is having issues with understanding speech. They are convinced that medical examination conducted during first few days of their children lives are enough to exclude any disorders. The reason for that behavior is simple. They often deny the possibility of having a deaf child. The lack of a „yellow sing‟ in a health certificate also confuses the speech therapist who search for the cause of school troubles and speech disorders at different levels. The target of the presentation is brining hearing trouble issue to teachers‟ and speech therapists‟ attention as well as proposing solutions which could help school-aged children with hearing disorders by giving them a chance to normal development. 37 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Ocena przetwarzania słuchowego u dzieci z trudnościami w nauce. Doniesienie wstępne Agnieszka Kasperczuk , [email protected]; Studium doktoranckie Wydziału Nauk o Zdrowiu, Katedra Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Antonii Niedzielski,[email protected]; Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Nau k Humanistycznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Wstęp: Diagnoza dzieci z trudnościami w nauce często opiera się jedynie na określeniu progu słyszenia. Przy prawidłowym słuchu należy przeprowadzić diagnozę w kierunku centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego, gdyż problemy w nauce mogą mieć swoje źródło w trudnościach w przetwarzaniu dźwięku na poziomie centralnym. Cel: Celem przeprowadzonych badań była ocena przetwarzania słuchowego u dzieci z trudnościami w nauce w porównaniu do grupy dzieci, które osiągają dobre wyniki w nauce. Materiał: Badaniami została objęta grupa 20 uczniów z klasy III szkoły podstawowej. Grupa 10 uczniów z trudnościami w nauce oraz grupa 10 dzieci z dobrymi wynikami w nauce, która stanowiła grupę kontrolną. Metoda: I etap badań obejmował wykonanie audiometrii tonalnej oraz rejestrację słuchowych potencjałów poznawczych- fali P300. II etap badań obejmował wykonanie testów behawioralnych takich jak: „Duration Patern Test” i „Dichotic Digits Test” oraz badanie słuchu fonematycznego. Wyniki: Najczęściej zaburzone procesy u badanych uczniów to rozróżnianie długości tonów i porządkowanie czasowe dźwięków. Średnie wartości latencji fali P300 były wydłużone w grupie dzieci z trudnościami w nauce. Wnioski: Przeprowadzone badania potwierdziły zależność występowania problemów w nauce, z centralnymi zaburzeniami słuchu. Zastosowanie wyników w praktyce: Wyniki badań pozwolą na dobór odpowiedniej terapii dla dzieci z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego. 38 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Assessment of auditory processing in children with learning difficulties. Preliminary report Introduction: Diagnosis of children with learning difficulties are often based only on the determination of the hearing threshold. With a right hearing should performe diagnosis in a direction of the central auditory processing disorders because problems in learning may have their source in difficulties in processing sound on the central level. Objective: The aim of this study was to evaluate auditory processing in a group of children with learning difficulties compared to a group of children who achieve good results in learning. Material: The study was based on a group of 20 students from the third grade of primary school. A group of ten-with difficulties in learning and the second group-with good results in learning which constituted the control group. Method: The first stage of the research included the pure tone audiometry and recording auditory evoked potentials – wave P300. The second part of the research was carried out on the next day and included the behavioral tests such as „Duration Patern Test”, „Dichotic Digits Test” and fonematic hearing test. Results: Most often estimating the length of tones and ability to organize them is incorrect. Value of P300 wave latency were prolonged in children with learning difficulties. Conclusions: The results confirm the high prevalence of disorders of the central auditory functions in children with learning difficulties. The use of results in practice: results of the study will allow to choose the most effective kind of therapy for children with central auditory processing disorders. 39 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Ochrona danych w gabinecie logopedycznym Maciej Gibiński , [email protected]; CDPM, www.cdpm.pl Agnieszka Gibińska, [email protected]; CDPM, www.cdpm.pl Logopeda w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej ma do czynienia z kilkoma rodzajami danych osobowych. Przede wszystkim będą to dane osobowe osób korzystających z usług logopedy. Ponadto będą to pracownicy oraz osoby współpracujące z logopedą. Ze względu na posiadane dane osobowe logopeda jako administrator danych osobowych ma obowiązek zabezpieczenia danych będących w jego posiadaniu. Za obowiązkowe zabezpieczenie danych należy uznać stworzenie odpowiedniej dokumentacji opisującej podejście do problematyki ochrony danych osobowych. W skład dokumentacji ochrony danych osobowych wchodzi: Polityka Bezpieczeństwa, Instrukcja Zarządzania Systemem Informatycznym, Upoważnienie osób mających dostęp do danych osobowych, Opracowanie informacji dla osób korzystających z usług logopedy, rejestrację zbiorów danych osobowych posiadanych przez gabinet logopedyczny. Praca przedstawia również proces rejestracji zbiorów danych osobowych jak również podnosi problem braku odpowiednich działań w zakresie regulacji ochrony danych osobowych jako przestępstwa. 40 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Personal data in logopedic practice Speech therapist in the course of business has to deal with several types of personal data. First of all, they are personal data of people using the services of a speech therapist. In addition, they are employees and persons working with a speech therapist. Due to its personal speech as an administrator of personal data is required to secure data in its possession. Mandatory data security should be considered to create appropriate documentation describing the approach to personal data protection. The documentation of personal data protection includes: Security Policies, User Management Information System, authorization of persons having access to personal data, Development of information for people using the services of a speech therapist, registration of personal data files held by the office logopedyczny. The work also presents the registration process personal data files as well as raises the issue of lack of appropriate measures for the regulation of personal data protection as a crime. 41 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Osoba korzystająca z usług logopedy – pacjent czy klient Maciej Gibiński , [email protected]; CDPM, www.cdpm.pl Agnieszka Gibińska, [email protected]; CDPM, www.cdpm.pl W niniejszej pracy poruszono problematykę związaną z nomenklaturą dotyczącą osoby korzystającej z usług logopedy. Uznanie jej za pacjenta niesie ze sobą obowiązek przestrzegania ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta. Nawet jeżeli logopeda nie prowadzi placówki medycznej, pacjent będzie mógł wymagać przestrzegania jego praw zapisanych w ustawie przez logopedę, jak również dochodzenia ich nieprzestrzegania na drodze sądowej. Autorzy wskazali również na najważniejsze prawa zawarte w ustawie, z których może korzystać osoba korzystająca ze świadczeń logopedycznych. Wskazano prawo do intymności, tajemnicy zawodowej, dokumentacji medycznej, wyrażenia zgody na leczenie, świadczenia zdrowotnego. Logopeda, który w ramach własnego gabinetu logopedycznego prowadzi terapię logopedyczną nawiązuje z pacjentem stosunek sprzedaży usługi logopedycznych. Na podstawie tego stosunku osoba korzystająca z usług logopedy będzie nosić miano konsumenta, a co za tym idzie będzie korzystać z ogółu praw przysługujących konsumentom, na podstawie ustawy o ochronie klienta i konsumenta. 42 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Patient or Client – person attending in logopedic therapy In this paper we address the issues related to the nomenclature on the person using the services of a speech therapist. Recognition as a patient carries with it the obligation to respect the law on patients' rights and patient's rights ombudsmen. Even if the speech does not carry a medical facility, the patient will be able to require compliance with the rights enshrined in law by the speech therapist, as well as the investigation of non-compliance through the courts. The authors also pointed to the most important rights contained in the Act, which can use a person enjoying the benefits of speech therapy. Indicated the right to privacy, professional secrecy, medical records, consent to treatment, health care benefits. Speech therapist, which in its own office conducts speech therapy speech therapy refers to the ratio of patient-sales service speech therapy. On the basis of this relationship the person using the services of a speech therapist will bear the name of the consumer, and thus will benefit from a number of consumer rights, pursuant to the Act on the Protection of the customer and the consumer. 43 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Predyspozycje temperamentalne do jąkania u dzieci mówiących niepłynnie Aleksandra Jastrzębowska , [email protected]; Koło Naukowe Logopedii Akadem ii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie, Wydział Nauk Pedagogicznych, Instytut Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji, Zakład Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej, Pracownia Logopedii Wiele dotychczasowych badań wskazuje na fakt, że jednym z najważniejszych czynników mających wpływ na wystąpienie jąkania u dzieci jest predyspozycja temperamentalna. doniesienia naukowe wskazują, że dzieci jąkające się charakteryzują się większą wrażliwością, emocjonalnością czy nieśmiałością. Autorka przedstawi wyniki swoich badań dotyczących temperamentu u dzieci mówiących niepłynnie, które są wynikiem pracy przy badaniu pilotażowym będącym początkiem kolejnego planowanego przez autorkę badania obejmującego również grupę dorosłych osób jąkających się. Badania temperamentu u dzieci z diagnozą jąkania wczesnodziecięcego zostały przeprowadzony Kwestionariuszem temperamentu EAS-C A. H. Bussa i R. Plomina na grupie 50 dzieci w wieku od 3 do 11 lat. Wyniki pozwoliły na stworzenie profilu temperamentalnego dziecka jąkającego się złożonego z czterech badanych wymiarów: aktywności, nieśmiałości, towarzyskości i emocjonalności. W prezentacji skonfrontowane zostaną dotychczasowe doniesienia naukowe dotyczące predyspozycji temperamentalnych do jąkania u dzieci z wynikami własnych badań. 44 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Temperamental predispositions for stuttering of children speaking disfluently Many previous studies point to the fact that one of the most important factors affecting the occurrence of stuttering on children is temperamental predisposition. Scientific reports indicate that stuttering children have a higher sensitivity, emotionality and shyness. The author will present the results of research on temperament of children speaking disfluently, basing on her work on the pilot study. It is the beginning of next study planned by the author, which will focus on a group of adults who stutter. The research among children who are diagnosed with an early stuttering was conducted by the temperamental questionnaire EAS-C (A. H. Buss and R. Plomin) on a group of 50 children aged from 3 to 11 years. The results allowed to create a temperamental profile of stuttering children, composed of four test dimensions: activity, shyness, sociability and emotionality. In the presentation there will be confronted existing scientific reports on the temperamental predisposition of stuttering among children with the results of own research. 45 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Projekt programu komputerowego do automatycznej detekcji niepłynności w mowie ciągłej Małgorzata Waryszak , [email protected]; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polskie Towarzystwo Logopedyczne Oddział Lubelski Celem niniejszej pracy jest przedstawienie projektu programu komputerowego do automatycznej detekcji niepłynności w mowie ciągłej, który będzie zastosowany w praktyce logopedycznej. Poprzez „projekt” rozumie się stworzenie propozycji interfejsu graficznego oraz zaproponowanie teoretycznej, możliwej do zrealizowania w przyszłości koncepcji jego działania. Cel będzie realizowany w oparciu o program WaveBlaster, którego autorem jest dr Ireneusz Codello z Zakładu Biocybernetyki Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej w Lublinie. Zostanie zastosowana parametryzacja sygnału mowy za pomocą ciągłej transformacji falkowej. W założeniu ma to umożliwić skuteczne rozpoznanie niepłynności w mowie ciągłej i precyzyjne ich umiejscowienie na osi czasu. Dodatkowe zastosowanie skali barkowej ma pozwolić na optymalne odtworzenie własności percepcji słuchowej człowieka, dzięki czemu wyniki automatycznego rozpoznawania niepłynności mowy powinny być zgodne z wrażeniem, jakiego doświadczają zarówno osoby postronne, jak i sam mówiący. Zaproponowane optymalizacje programu WaveBlaster mają na celu uproszczenie i uatrakcyjnienie obsługi, aby można było go z powodzeniem stosować pomocniczo w diagnozie i terapii logopedycznej. 46 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne The project of the computer programme for automatic recognition of disfluencies in continuous speech The aim of this paper is to present the design of a computer program for the automatic detection of disfluencies in continuous speech, which will be used by speech therapists. The design includes the project of graphical interface and theoretical, realizable concept of how the program will work. This will be implemented on the basis of the program WaveBlaster, written by Dr. Ireneusz Codello from Biocybernetics Department of Maria CurieSkłodowska University in Lublin. Parameterization of the speech signal will be carried out using the continuous wavelet transform. The idea is to enable the effective recognition of disfluencies in continuous speech and precise their position on the timeline. Application of a bark scale enables an optimal reproduction of human auditory perception, so that the results of the automatic recognition of speech disfluencies should be consistent with the feeling experienced by bystanders and the speaker. The aim of proposed optimizations of programme WaveBlaster is to simplify its use and make it attractive. 47 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Sprawność ortograficzna i interpunkcyjna uczniów klasy I szkoły podstawowej Agnieszka Horodecka , [email protected]; Studenckie Koło Naukowe Logopedów i Audiologów, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, https://nklia.wordpress.com W referacie prezentuję wyniki badań empirycznych ukierunkowanych na ocenę sprawności ortograficznych i interpunkcyjnych u uczniów klasy I szkoły podstawowej. Grupę badawczą stanowiło 50 dzieci (równoliczne grupy dziewczynek i chłopców). Każdy uczeń miał do wykonania po 2 próby – przepisywanie tekstu na karcie z liniaturą oraz bez liniatury. Łącznie analizie poddano 100 próbek pozyskanych w toku badań. Analiza zgromadzonego materiału pozwoliła na rozpoznanie ogólnego poziomu ortograficznego prac każdego ucznia i całej badanej populacji, w ramach przyjętej typologii błędów oraz dokonanie charakterystyki porównawczej sprawności ortograficznych chłopców i dziewcząt, z uwzględnieniem pisania na karcie z liniaturą i bez liniatury.W efekcie ukazana została skala problemu ortografii u uczniów klasy I szkoły podstawowej. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na niższy poziom sprawności ortograficznych chłopców oraz większe nasilenie błędów w próbach przepisania tekstu na karcie z liniaturą w przypadku obu płci. 48 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Efficiency Spell and punctuation of first grade pupils of primary school In my presentation I show the results of empirical research aimed at evaluating the efficiency of spelling and punctuation among students of Class I school. The study group consisted of 50 children (equal groups of girls and boys). Each student had to make 2 attempts – rewriting text on the card with the ruling and without screen ruling. A total of 100 analyzed samples taken in the course of the study. Analysis of the collected material has allowed the identification of the general level of spelling the work of each student and the entire population, within the typology of errors and making comparative characteristics of spelling skills of boys and girls, including the writing on the card with the ruling and without screen ruling. The result has shown the scale of the problem of spelling in first grade pupils of primary school. Results of this study indicate a lower level of efficiency spelling boys and increased severity of errors in attempts to rewrite the text on the card with the ruling in both sexes. 49 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Stymulowanie rozwoju mowy dziecka zdrowego za pomocą różnych form terapii w ramach profilaktyki logopedycznej Justyna Adamczyk, [email protected], Naukowe Koło Logopedów i Audiologów UMCS, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, www.nklia.wordpress.com Nieprawidłowości w rozwoju małego dziecka, które z czasem mogą przełożyć się na opóźnienia w kształtowaniu się jego mowy, niejednokrotnie są przez rodziców niedostrzeżone lub zbagatelizowane. Z tego powodu warto zwrócić uwagę na możliwość zapobiegania pojawieniu się deficytów, aby nie doprowadzać do konieczności podejmowania terapii. Wczesna interwencja logopedyczna wykorzystuje plastyczność mózgu dziecka i jego podatność w tworzeniu nowych połączeń neuronalnych, w wyniku których następuje rozwój funkcji poznawczych w odpowiedzi na odbiór docierających do dziecka bodźców. Stwarza możliwość korekcji zaburzonych funkcji i kompensacji deficytów, przez co wpływa na prawidłowy rozwój mowy na kolejnych etapach życia dziecka. Wychowanie słuchowe to sposoby postępowania zmierzające do wykorzystania percepcji słuchowej w rozwoju dziecka, szczególnie w rozwoju mowy, w oparciu o kształcenie umiejętności słuchowych dziecka w zakresie centralnych funkcji słuchowych. Celem pracy jest zainspirowanie logopedów do uświadamiania rodziców o możliwościach stymulacji rozwoju poznawczego dzieci, poprzez organizowanie odpowiednich zabaw, a także o potrzebie rozbudzania w dziecku chęci do werbalnego komunikowania się. 50 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Speech development stimulation in healthy children with various forms of therapy within preventive speech-language pathology Disorders in a young child´s development, which over time can translate into delays in their speech formation, often go unnoticed or are ignored by the parents. For this reason attention should be paid to the possibility of preventing the appearance of the speech deficits in order for a therapy to be not required. Early logopeadic intervention uses child‟s brain plasticity and their susceptibility to create new neural connections, which results in developing cognitive functions in response to the stimuli the child gets. It creates the possibility to correct the disordered functions and compensate the deficits, and influences the correct speech development at further stages of the child‟s life. Auditory education includes approaches that aim at using auditory perception in the child‟s development, particularly in a speech development, based on the training of the child‟s auditory capacities within central auditory functions. The aim of the thesis is to inspire the speech therapists to draw attention to the possibilities of the child‟s cognitive development stimulation by organizing adequate games, and also to arouse child‟s willingness to communicate verbally. 51 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Wzbudzanie intencji komunikacyjnej u uczniów ze złożonymi zaburzeniami komunikacji na przykładzie systemu PECS Łukasz Maj, [email protected]; Krajowe Towarzystwo Autyzmu oddział w Lublinie, http://www.kta.lublin.pl, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 2 w Lublinie, http://www.sosw2.lublin.eu Autyzm jest całościowym zaburzeniem rozwoju, a więc dotyczy wszystkich jego sfer. Sferą poważnie zaburzoną w przypadku osób z autyzmem jest komunikacja. Osoby z autyzmem, są to pacjenci określani mianem osób ze złożonymi zaburzeniami komunikacji. Zaproponowanie tym pacjentom metod AAC jest szansą na zdobycie przez nich doświadczeń w nawiązywaniu relacji. Jedną ze strategii alternatywnych i wspomagających metod komunikacji jest interwencja PECS. Wyniki badań z 2014 roku przeprowadzone na zlecenie Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego wykazały, że terapia według protokołu PECS przyczyniła się do rozwoju umiejętności komunikacyjnych u małych dzieci z autyzmem, które wcześniej nie mówiły lub posługiwały się mową w ograniczonym stopniu. W materiale przedstawiono efekty pracy terapeutycznej u dwóch uczniów ze złożonymi zaburzeniami komunikacji w oparciu o system PECS. Za materiał do badania posłużyły nagrania oraz codzienne obserwacje uczniów w sytuacjach komunikacyjnych, notowane były wymiany komunikacyjne sprzed i po wprowadzeniu protokołu PECS. Wyniki pokazują, że uczniowie ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi, posługując się systemem PECS częściej proszą o wzmocnienia. 52 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Excitation intentions of communication among students with complex communication disorders on the example of PECS Autism is a comprehensive development disorder, which means that it applies to all spheres of development. Sphere, which is severely impaired among people with autism is communication. People with autism are described as people with complex communication disorders. Suggesting an alternative and supportive communication is an opportunity for them to gain experience in establishing relationships. One of the alternative strategies and supporting communication methods is intervention PECS. Results from 2014 commissioned by the National Institute of Mental Health showed that the treatment according to the PECS contributed to the development of communication skills with the help of young children with autism who have talked to a limited extent or not at all.This article presents the results of therapeutic work with two students with complex communication disorders based on the PECS system. Also notes of exchanged communication before and after the introduction of PECS protocol. Results show the students with complex communication needs, using the PECS system frequently ask for amplification. 53 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Zaburzenia połykania u pacjentów w ostrej fazie udaru mózgu Małgorzata Zielińska , [email protected];Uniwersyteckie Centrum Kliniczne, Klinika Neurologii Dorosłych, Oddział Udarowy W Polsce udar jest drugą, pod względem częstości, przyczyną zgonów. Współczynnik śmiertelności jest zdecydowanie wyższy w porównaniu z innymi krajami Europejskimi mimo zbliżonej częstości zapadania na udar mózgu.Rokowanie pacjenta może zależeć od wielu czynników klinicznych takich jak lokalizacja i rozległość ogniska udarowego, etiologia zachorowania, wiek, a także wystąpienie powikłań.Infekcje układu oddechowego są jednym z najczęstszych powikłań po udarze mózgu. Jak donoszą badania dysfagia pojawia się u ponad połowy pacjentów w ostrej fazie udaru. W istotny sposób wystąpienie pneumonii jest skorelowane z zaburzeniami aktu połykania (dysfagią). Wczesna diagnostyka zaburzeń połykania jest bardzo istotnym działaniem na oddziale udarowym, gdyż dysfagia może powodować odwodnienie i niedożywienie pacjenta, a także prowadzić do zachłystowe zapalenie płuc. Niebezpieczeństwo pojawienia się powikłań wzrasta wraz z ciężkością udaru, dlatego od pierwszych godzin hospitalizacji należy określić stopień i rodzaj zagrożenia, oraz wdrożyć działania najlepiej dostosowane do występujących zaburzeń. 54 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Wystąpienia Ustne Swallowing disorders in patients in the acute phase of stroke In Poland, stroke is the second most common cause of death. The mortality rate is much higher in comparison with other EU member despite similarity in the incidence of stroke. The prognosis of the patient may depend on a number of clinical factors such as location and extent of the fire hammer, the etiology of disease, age and occurrence of complications. Respiratory tract infections are one of the most common complications of stroke. As reported in studies dysphagia occurs in more than half of patients with acute stroke. The occurrence of pneumonia is significantly correlated with impaired act of swallowing (dysphagia). Early diagnosis of dysphagia is a very important measure in a stroke unit, as dysphagia can cause dehydration and malnutrition patient, and also lead to aspiration pneumonia. The danger of complications increases with the severity of stroke, because from the very first hours of hospitalization, it is necessary to specify the amount and type of threat, and implement actions best suited for common disorders. 55 POSTERY NAUKOWE I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Badanie sprawności językowych dzieci sześcioletnich – propozycja narzędzia Kamila Dębińska-Gustaw, [email protected]; Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego, Wydział Huma nistyczny, Uniwersytet Marii Curie -Skłodowskiej w Lublinie, www.umcs.pl/pl/zaklad -logopedii-i-jezykoznawstwa stosowanego,853.htm Podjęty temat dotyczy stanu sprawności językowych dzieci sześcioletnich. Szósty rok życia jest to wiek, w którym według większości badaczy rozwój sprawności językowych dziecka powinien być ukończony, jednak nie jest tak w każdym przypadku. Szacuje się, że u około 10% dzieci mowa rozwija się z opóźnieniem. W obrębie opóźnionego rozwoju mowy wyróżnia się zaburzenie określane mianem alalii prolongaty, obejmujące przypadki występowania opóźnień w rozwoju językowym, mimo braku uchwytnych przyczyn tego stanu. Zastosowanie uniwersalnego narzędzia do badania sprawności językowych dzieci 6-letnich umożliwi wykazanie głębokości dysproporcji w rozwoju językowym dzieci w tym samym wieku i pozwoli na pełną diagnozę dzieci z alalią prolongatą. Jednym ze sposobów badania sprawności językowych jest zbieranie swobodnych i ukierunkowanych wypowiedzi dziecięcych, dotyczących różnych kręgów tematycznych związanych z doświadczeniami dziecka. Taka formuła badania jest najbardziej korzystna w przypadku badania dzieci na różnym poziomie pod względem funkcjonowania językowego. Analiza zebranego materiału da podstawę do wnioskowania o stanie sprawności językowych badanych dzieci w realizacji jednostek systemu językowego na poszczególnych poziomach jego organizacji. Na plakacie przedstawiono krytyczny przegląd istniejących narzędzi do badania sprawności językowych sześciolatków, a także autorską propozycję takiego narzędzia. 59 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe A study of language skills of 6 year old children – proposal of a research tool The theme of the poster is focused on language skills of 6 year old children. According to most researchers, the development of language skills of a six year old child should be completed, however, it is not in every case. It is estimated that the speech delay affects about 10% of children. Within delayed speech development we can distinguish a disorder called alalia prolongata, including cases of delays in language development, despite the lack of noticeable reasons. Use of universal tool for testing the language skills of six years old children will allow to demonstrate of disparities in language development of children of the same age and it will allow to diagnose alalia prolongata. One of the methods of language skills study is to record spontaneous and targeted speech of children on various themes, connected with the experiences of the child. This formula is the most beneficial for the examination of children at different levels of the language development. Results analysis leads to evaluate the state of children language skills in the language realization on different subsystems. The poster presents a critical review of existing research tools to testing language skills of six year old children, as well as my own proposal of a research tool. 60 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Dogoterapia jako metoda wspomagająca terapię logopedyczną Aleksandra Matyjasek , [email protected], Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wyd ział Humanistyczny, www.umcs.pl Sylwia Filipczak, [email protected], Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wyd ział Humanistyczny, www.umcs.pl W XX wieku w wyniku rozwoju nauk społecznych i zainteresowania emocjami zwrócono szczególną uwagę na relację łącząca człowieka z psem. Badacze zaczęli wówczas podkreślać, że kontakt z tym zwierzęciem pozwala zaspokajać instynktowne potrzeby człowieka – odczuwania dotyku, ciepła i przyjemności, przyczyniając się tym samym do poprawy funkcjonowania jednostki. Współcześnie, wykorzystuje się obecność psów do wspomagania tradycyjnych form rehabilitacji. Dogoterapia skierowana jest zarówno do dzieci zdrowych, jak i z różnymi deficytami rozwojowymi (w sferze fizycznej, umysłowej, emocjonalnej) oraz do osób starszych. Celem pracy jest przedstawienie założeń dogoterapii, jako narzędzia wspierającego właściwe oddziaływania logopedyczne. Badania pokazują, że udział psa w tradycyjnych zajęciach stanowi bodziec do aktywizacji funkcji językowych zarówno w formie komunikatów werbalnych, jak i pozawerbalnych. Tym, co wyzwala reakcje komunikacyjne jest kontaktowy charakter zajęć polegający na fizycznym kontakcie człowieka z psem (głaskanie, przytulanie psa). Dodatkowo, pozwala on na spontaniczną aktywność językową bazując na psychicznej więzi między człowiekiem, a zwierzęciem, która powstaje na bazie wyzwalania konkretnych zachowań psa. Obecność czworonoga podczas zajęć logopedycznych przyspiesza efektywność postępowania terapeutycznego, a także wpływa na wzrost samooceny i ciekawości poznawczej oraz stymuluje rozwój wszystkich zmysłów. 61 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Canine therapy as a method contributing to logopedic therapy In the 20th century the special relation between dog and human was taken into consideration as a result of development in social studies and interest in people‟s emotions. It was the time when researchers started to highlight that the contact with this animal enables to satisfy basic human needs – feeling of touch, warmth and pleasure, what contributes to better functioning of a person. Nowadays, the presence of dogs is used to complement traditional forms of rehabilitation. Canine therapy is aimed both for healthy children and for those with some developmental disorders (in physical, intellectual or emotional spheres) and for elderly people. The aim of this work is to present different assumptions of canine therapy as a tool that supports proper logopedic reactions. The research shows that the presence of a dog, during the traditional classes, works as a stimulus to activate language functions, both in verbal and non-verbal communication. What sets communication during classes is its specific character that enables physical contact between man and dog (hugging, stroking dog). Additionally, it enables spontaneous language activity based on psychological bond between man and animal, which arises thanks to specific dog behaviour. The presence of a dog during the logopedic classes accelerates effectiveness of the therapy and influences the level of self-assessment and curiosity, it also stimulates the development of all senses. 62 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Dysfagia – diagnoza i terapia neurologopedyczna Sylwia Filipczak, [email protected], Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, www.umcs.pl Aleksandra Matyjasek , [email protected], Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, www.umcs.pl Zaburzenia połykania stanowią objaw wielu jednostek chorobowych. Mogą mieć podłoże nerwowo-mięśniowe (zaburzenia motoryki języka, gardła i przełyku), a także strukturalne (niewłaściwy stosunek wielkości kęsa pokarmu do szerokości światła przełyku). Ze względu na niejednorodność przyczyn dysfagii, jej diagnoza i terapia wymaga współpracy wielu specjalistów. Jednym z nich jest neurologopeda. W niniejszej pracy przedstawiono oddziaływania w zakresie diagnozy, obejmującej analizę dokumentacji medycznej, wywiad (dotyczący zebrania informacji o fazie połykania, w której występują trudności – objawy takie jak kaszel, krztuszenie się, zachłystywanie, i zaburzenia mowy lub głosu) oraz zastosowanie skal i kwestionariuszy. Omówiono także terapię dysfagii, której nadrzędnym celem jest przywrócenie odżywiania drogą ustną oraz ochrona dróg oddechowych, co jest możliwe dzięki zastosowaniu kombinacji metod, tj. restytucyjnej, kompensacyjnej oraz adaptacyjnej. W zależności od możliwości pacjenta i jego stanu zdrowia dobierane są ćwiczenia i techniki ułatwiające połykanie. Niezbędna jest także zmiana nawyków związanych z przyjmowaniem pokarmu. Zaprezentowano również specjalistyczne narzędzia diagnostyczne oraz podział i charakterystykę metod terapeutycznych. 63 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Dysphagia – diagnosis and neurologopedic therapy Swallowing disorders are symptoms of many medical conditions. Their origins can be result of nerves and muscles abnormalities (disorders of tongue movements, pharynx and oesophagus) or they can have structural background (inappropriate proportion of food bolus to the width of oesophagus). Taking into consideration different origins of dysphagia, cooperation of many specialists, one of which is clinical speech therapist, is needed to diagnose and treat it. In this work the author describes the process of diagnosis, which includes analysis of medical record, survey (aimed to collect information about particular stage of swallowing where the problems occur – symptoms such as cough, choking, relishing, disorders of speech or voice), applying scales and questionnaires. This paper includes the description of dysphagia treatment, which basic aim is to enable eating using mouth and protect respiratory tract. That is possible due to combination of different methods: stimulation of the oropharyngeal structures, an exercise regimen performed without a food bolus and the adoption of behavioural techniques. According to patients‟ abilities and their health, different exercises and techniques enabling swallowing are chosen. Changes connected with food ingestion are necessary. Specialised diagnostic tools, division and characteristic of therapeutic methods are also presented in this work. 64 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Dyzartryczne zaburzenia mowy w dyzartrii spastycznej na przykładzie podopiecznej Fundacji ,,Bez ograniczeń” Martyna Karaś, [email protected]; Fundacja dla osób po Urazach Neurologicznych ,,Bez Ograniczeń"; Uniwersytet MariiCurie Skłodowskiej, wwww.fundacjabezograniczen.org Dyzartria to zaburzenie na poziomie wykonawczym ruchowego mechanizmu mowy, do spowodowana uszkodzeniami centralnego lub obwodowego układu nerwowego, przejawiające się dysfunkcjami dotyczącymi aparatu oddechowego, fonacyjnego i artykulacyjnego. Przez to pojawiają się zniekształcenia substancji fonicznej na płaszczyźnie segmentalnej i suprasegmentalnej. W dyzartrii spastycznej mamy do czynienia z obustronnymi uszkodzeniami układu piramidowego, a uszkodzenia te prowadzą do wzrostu napięcia o charakterze spastycznym (kurczowym). Celem opracowania jest zbadanie i analiza sprawności artykulacyjnych, oddechowych prozodycznych oraz fonacyjnych 57 kobiety, u której10 lat temu wystąpił masywny krwotok podpajęczynówkowy oraz tętniak rejonu podziału lewej tętnicy szyjnej wewnętrznej. Zastosowałam metodę studium przypadku. Wyniki badań wskazują m.in. na: zaburzenia artykulacji w stopniu wysokim, problemy z fazą wydechową,wysokością głosu,akcentowaniem czy hipernosowością. Badana kobieta ma niedowład połowiczy oraz zaburzenia widzenia. Istotą terapii logopedycznej powinno być doprowadzenie do sytuacji, by wypowiedzi tejże osoby były zrozumiałe dla otoczenia i umożliwiały jej porozumiewanie się. 65 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Dysarthric speech disorders resulting from spastic dysarthria on the example of the ward of „Bez ograniczeń” Foundation Dysarthria is a disorder of the cerebral motor mechanism of speech caused by damage in the central or peripheral nervous system which may result in the dysfunctions of breathing, phonatory and articulatory apparatus. This effects in the distortion of phonic substance at the segmental and suprasegmental level. In the case of spastic dysarthria, there is a bilateral damage to the pyramidal tract and such damage leads to the increasd spastic tension (convulsive). The aim of the study is to examine and analyze the efficiency of articulatory, respiratory, prosodic and phonatory abilities of 57 years old woman that 10 years ago had a massive subarachnoid hemorrhage and aneurysm of the left internal carotid artery. I used the method of a case study. The results of the research indicate, among others: high level of articulation disorders, problems with expiratory phase, voice pitch, accentuation and hypernasality. The examined woman has a hemiparesis and visual disturbances. The aim of the logopedic therapy should be the situation when that patient can be understood by the environment and is able to communicate with others. 66 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Manualna terapia krtani – wspólne narzędzie pracy logopedy i foniatry Anna Cielecka, [email protected], Wydział Stosowanych Nauk Społecznych, Akademia Pedagogiki Specjalnej, www.aps.edu.pl; Paulina Kucińska [email protected], I Wydział Lekars ki, Warszawski Uniwersytet Medyczny, www.wum.edu.pl Obecnie, rola logopedy w rehabilitacji głosu staje się coraz bardziej istotna. Wielu pacjentów zgłasza problemy z głosem, z którymi borykają się każdego dnia. Większość z nich jest spowodowana nieprawidłowym posługiwaniem się głosem, co prowadzi do występowania nadmiernych napięć mięśni, które znajdują się w obrębie ich krtani. Istnieje wiele narzędzi terapeutycznych, z których w terapii takich pacjentów korzystać mogą niestety tylko foniatrzy. Co możemy zrobić my jako logopedzi? Jak możemy pomóc pacjentom z zaburzeniami głosu? Odpowiedzią na te pytania jest manualna terapia krtani stworzona przez L. Mathiesona. Zastosowanie manualnej terapii krtani jest bardzo szerokie. Głównie wykorzystuje się ją w terapii funkcjonalnych zaburzeń głosu takich jak: hiperfunkcjonalna i hipofunkcjonalna dysfonia, ale również w innych zaburzeniach, na przykład w porażeniu fałdów głosowych, dystonii spastycznej, ale i w terapii wielu innych zaburzeń. Głównym celem manualnej terapii krtani wg Mathiesona jest rozluźnienie mięśni znajdujących się w obrębie szyi. Warto jednak pamiętać o wszystkich mięśniach w obrębie głowy i szyi, które biorą udział w tworzeniu głosu. Dlatego pragniemy przedstawić poszerzoną wersję manualnej terapii krtani, którą wykorzystujemy w pracy z pacjentami z zaburzeniami głosu. 67 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Manual therapy of larynx – common tool work for a speech therapist and phoniatric Currently, the role of speech therapist in the rehabilitation of the voice becomes more and more important. Many patients report problems with voice, which they face in every day. Most of them are caused by abnormal use of voice, which leads to excessive muscle tension around the larynx. There are many working tools, which are unfortunately available only for phoniatrics. What can we do as a speech therapists? How can we help patients with voice disorders? The answer to these questions is manual therapy of larynx developed by L. Mathieson. The use of manual therapy is widely used. We can use it mostly in functional voice disorders, like hypertension dysphonia, hypotension dysphonia, but also in another disorders, for example paralysis of vocal folds, spasmodic dystonia and many more other applications. The main aim of manual therapy of larynx by Mathieson is muscle relaxation located within neck (larynx). However, we must remember all the muscles in the head and neck that are involved in the creation of voice. Therefore, we present an extended version of the manual therapy of the larynx, which we use in working with patients with voice disorders. 68 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Ocena jakości i dostępności pomocy logopedycznej dla dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością w największych, wybranych miastach Polski Maria Bzdak,[email protected], Studencko -Doktoranckie Logopedyczne Koło Naukowe UŁ W polskiej logopedii, coraz bardziej nowoczesnej, samodzielnej a zarazem interdyscyplinarnej możliwości uzyskania pomocy logopedycznej oraz jej jakość nadal wielokrotnie są sporadycznie poruszanym tematem. Niezwykle rzadko podejmowaną dyskusją są w odniesieniu do tego możliwości opieki dla dzieci, u których zaburzenia w zakresie mowy i komunikacji są determinowane przez jednoczesne występowanie kilku zaburzeń różnych zmysłów jednocześnie. Badania zostały przeprowadzone metodą sondażu diagnostycznego w grupie czynnych zawodowo logopedów, pracujących z dziećmi z takimi nieprawidłowościami w dwóch, największych ośrodkach miejskich Polski: Łodzi oraz Wrocławiu. W badaniach autorka brała pod uwagę takie czynniki jak sposób zdobycia zawodu logopedy, staż pracy w zawodzie, miejsce pracy, ilość takich pacjentów przypadającą na jednego terapeutę czy poddawanie superwizjom jego pracy. Wzięła również pod uwagę zaangażowanie w proces terapeutyczny rodziców i opiekunów pacjentów. W ostatnim pytaniu podjęła również próbę stworzenia swoistej prognozy, pytając specjalistów co w ich opinii należałoby zmienić, aby obecny stan opieki uległ znacznej zmianie. Wyniki zostały podane jako dane statystyczne w formie liczbowej. 69 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Evaluation of quality and acces to logopaedic therapy in selected, major cities in Poland, for children with multiple disability Speech therapy in Poland, although constantly developing, seems to push aside the problem of access to logopeadic help and it‟s quality. Especially, in case of children with speech disabilities (often when different senses are simultaneously disordered) the discourse about the therapeutic possibilities is rarely undertaken. Research with the use of diagnostic survey method has been carried out among logopaedians in Lodz and Wroclaw- the two biggest centers. The author took into account the following factors: the therapists‟ professional career path, work experience, location of work, number of his or her patient and his work assessment The role of parents, legal guardians and their commitment in the therapeutic process is also included in the research. In this presentation, the author also attempted to create a prognosis about the condition of medical care, consulting the specialists on what can be done to make significant improvements. The results were expressed as statistical data in numerical form. 70 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Studium przypadku pacjenta z zespołem Di George’a objętego leczeniem ortodontycznym i terapią logopedyczną Wanda Konty-Gibińska, [email protected]; ORTODONCJA SP. Z O. O. Agnieszka Bzdyk, [email protected]; ORTOODNCJA SP. Z O. O. Zespół Di George‟a należy do grupy zaburzeń nazywanych zespołami genów sąsiadujących. U naszego pacjenta potwierdzono rozpoznanie badaniem molekularnym metodą MLPA – stwierdzając mikrodelację w rejonie krytycznym dla tego zespołu. Celem pracy było przedstawienie postępów leczenia ortodontycznego i logopedycznego u chłopca z tym zespołem. Badaniem ortodontycznym stwierdzono tyłożuchwie czynnościowe, hypotonię mięśnia okrężnego ust, niekolejne wyżynanie się zębów, abrazję szkliwa na siekaczach centralnych górnych i bocznych. Początkowo zaproponowano pacjentowi płytkę przedsionkową oraz ćwiczenia wzmacniające mięsień okrężny ust, jednocześnie skierowano do terapii logopedycznej. Badaniem logopedycznym stwierdzono ankyloglosję, zaburzenie czynności prymarnych, opóźnienie funkcji poznawczych oraz opóźniony rozwój mowy. Wprowadzono ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny, terapię dysfunkcji czynności prymarnych oraz wczesną naukę czytania metoda symultaniczno-sekwencyjną. Obecnie pacjent leczony ortodontycznie przy pomocy trainera do wad klasy II oraz pozostaje w terapii logopedycznej. Case study of a patient with Di George syndrome covered orthodontic treatment and therapy, speech therapy The Di George syndrome belongs to a group of disorders known as genes adjacent syndrom. In our patient the diagnosis was confirmed by molecular study MLPA- stating microdelation in the region critical for this syndrome. The aim of the study was to present the progress of orthodontic treatment and speech therapy in a boy with this syndrome. Orthodontic study concluded overjet (protrusion), orbicularis oris muscle hypotonic, nonconsecutive eruption of teeth, enamel abrasion on the upper central incisors 71 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe and lateral. Initially offered to the patient plate and vestibular exercises to strengthen the orbicularis oris muscle, at the same time sent to speech therapy. Logopedist study found ankyloglossia pronunciation, dysfunction of primary delay cognitive function and delayed speech development. Introduced drills to improve camera articulation therapy, dysfunction activities of primary and early reading instruction method symultanicsequential. Currently, patients treated with orthodontic trainer for defects in Class II and remains in speech therapy.The aim of the study was to present the progress of orthodontic treatment and speech therapy in a boy with this syndrome. The study found orthodontic tyłożuchwie functional, hypotonia circular muscle mouth, non-consecutive eruption of teeth, enamel abrasion on the upper central incisors and lateral. Initially offered to the patient plate and vestibular exercises to strengthen the orbicularis oris muscle, at the same time sent to speech therapy. The study found ankyloglosję speech therapy, dysfunction of primary, such as breathing, eating, drinking, delay cognitive function and delayed speech development. Introduced drills to improve camera articulation therapy, dysfunction activities of primary and early reading instruction method symultaniczno-sequential. Currently, patients treated with orthodontic trainer for defects in Class II and remaining in speech therapy. Despite frequent recurrent infections characteristic of this syndrome genetic defects patient has made significant progress in the treatment of both orthodontic and in speech therapy. Thanks to the trainerowi and systematic exercise articulatory apparatus increased muscle tone circular mouth, which, along with cognitive therapy contributed to the development of speech. 72 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Zaburzenia artykulacji w mózgowym porażeniu dziecięcym. Studium przypadku Karolina Gruszka, [email protected]; Naukowe Koło Logopedów i Audiologów UMCS Wydział Humanistyczny https://nklia.wordpress.com Kamila Bigos, [email protected]; Naukowe Koło Logopedów i Audiologów UMCS Wydział Humanistyczny, https://nklia.wordpress.com Mózgowe porażenie dziecięce to nie choroba, ale zespół różnorodnych objawów, spowodowanych uszkodzeniem centralnego układu nerwowego, a zwłaszcza neuronu ruchowego. Do uszkodzeń może dojść w czasie trwania ciąży, porodu, i w okresie okołoporodowym. Powoduje dysfunkcje rozwojowe narządu ruchu i postawy, jak również problemy z mową i porozumiewaniem się. Najczęstsze zaburzenie mowy, które towarzyszy temu zespołowi zaburzeń to dyzartria – jest to zaburzenie na poziomie wykonawczym ruchowego mechanizmu mowy, spowodowane uszkodzeniami centralnego lub obwodowego układu nerwowego, przejawiające się dysfunkcjami w obrębie aparatu oddechowego, fonacyjnego i artykulacyjnego, skutkującymi zniekształceniami substancji fonicznej wypowiedzi na płaszczyźnie segmentalnej i suprasegmentalnej.Celem jest badanie i analiza artykulacji chłopca z mózgowym porażeniem dziecięcym. Tematyka dotyczy dyzartrii, mózgowego porażenia dziecięcego, problemów artykulacyjnych dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym, strategii postępowania w przypadku takiego zaburzenia i dalszej terapii. Badany był siedmioletni chłopiec ze stwierdzonym mózgowym porażeniem dziecięcym. Zastosowana metoda to studium przypadku. Wyniki badania wskazują na: zaburzenia artykulacji w stopniu wysokim, lateralizację prawostronną, dobrą orientację w przestrzeni i problemy ze wskazywaniem stron świata, zaburzenia motoryki narządów mowy, dyskoordynację oddechowo-fonacyjno-artykulacyjną oraz duży ślinotok. Istotą terapii logopedycznej jest doprowadzenie do sytuacji, by wypowiedzi tejże osoby były zrozumiałe dla otoczenia, a więc by spełniały funkcję komunikacyjną i umożliwiły porozumiewanie się. 73 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Articulation disorders in cerebral palsy. Case study Cerebral palsy is not a disease, but a team of diverse symptoms, caused by damage to the central nervous system and in particular motor neuron. Damage may occur during pregnancy, birth, and during the perinatal period. Cerebral palsy leads to the child's disability to a lesser or greater extent. The development of locomotor dysfunction causes and attitudes, as well as problems with speech and communication. The most popular of speech disorder is dysartria – that this executive-level disorder dysarthria motor mechanism of speech, caused damage to the central or peripheral nervous system injury in terms of dysfunction within the breathing apparatus, phonation and articulation.The goal of this poster is a research and an analysis of the articulation of a boy with cerebral palsy. The subject matter concerns the following issues: dysarthria, cerebral palsy, articulatory problems of the child with the cerebral palsy, strategy of acting in case of such a disorder and of the further therapy. A seven-year-old boy was examined with the stated cerebral palsy. An applied metod is a case study. The results of this research are: problems with the articulation in a high degree, the right-sided laterality, the good orientation in the space with a disability to indicate the particular side of the world, problems connected with a moving of speech organs, the disordered coordination of breath, phonation and articulation as well as the large salivation.The speech therapy should lead to the situation that the statements produced by a person are understandable for the surrounding and therefore fulfils the communication function and enables communication. 74 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Zadania logopedy w terapii dzieci z niepełnosprawnością intelektualną Monika Pachuta, [email protected]; Naukowe Koło Logopedów i Audiologów UMCS, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, http://www.umcs.pl Kinga Niepsuj, [email protected]; Naukowe Koło Logopedów i Audiologów UMCS, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, http://www.umcs.pl Celem pracy jest omówienie problematyki, jaką jest zjawisko oligofazji – jego złożoności, wieloaspektowości i niejednoznaczności. Chcemy podkreślić rolę logopedy w rewalidacji dzieci niepełnosprawnych intelektualnie i pokazać jak wielkie pole do działania ma on w terapii mowy tych osób. Naszym zamysłem jest zwrócenia uwagi na czynnik, jakim jest niejednorodność grupy, której problem dotyczy i podkreślić znaczenie indywidualnego podejścia do każdego przypadku. Pragniemy omówić szereg patologii mowy oraz czynników z nimi związanych, z jakimi możemy się spotkać u pacjentów z niepełnosprawnością intelektualną – od zaburzeń połykania po doskonalenie sprawności językowych. Nawiążemy również do interdyscyplinarności terapii logopedycznej w przypadku tej grupy, która wymaga uwzględnienia wyników badań i opinii ekspertów innych dziedzin, ale także nieprzerwanej współpracy z innymi specjalistami w zakresie tych aspektów rozwoju poznawczego i fizycznego dziecka, które mogą mieć wpływ na nieprawidłowy rozwój mowy. Przedstawione przez nas rozważania teoretyczne to wnioski, jakie wyciągnęłyśmy z pracy z osobami upośledzonymi umysłowo w ramach wolontariatu. Nasze przemyślenia można ująć w następującą konkluzję: terapia dziecka upośledzonego umysłowo jest ogromnym, najczęściej wieloaspektowym wyzwaniem dla logopedy i wymaga precyzyjnego podejścia analityczno-holistycznego, uwzględnienia wielu czynników pozajęzykowych, a także zaplanowania wielokierunkowej terapii. 75 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe The speech therapist's tasks in a therapy of children with intellectual disability The aim of the poster is to discuss the problem of oligophasia – its complexity, multidimensionality and ambiguity. We want to emphasize importance of speech therapist in rehabilitation of intellectually disabled children and show numerous tasks he has in the speech and language therapy of such patients. Our purpose is to draw attention to a factor which is the heterogeneity of the group this problem refers to and emphasize meaning of individual approach to every case. We want to discuss a number of speech pathologies and factors connected with them, which may occur during working with intellectually disabled patients – from swallowing disorders to improvement of linguistic skills. We will refer to speech therapy‟s interdisciplinarity in case of such group, which requires taking into consideration results of the research along with other experts‟ opinions, but also continuous cooperation with specialists of these aspects of child‟s cognitive and physical development, which may have influence on disturbed speech development. The theoretical deliberations we have presented are conclusions we made during working as volunteers with intellectually disabled people. Our reflections can be expressed as a following conclusion: the therapy of a mentally defective child is a great, usually multidimensional challenge for a speech therapist and it requires a precise, analytic and holistic approach, taking into consideration non-linguistic factors and planning a multidimensional therapy. 76 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Zakładanie gabinetu logopedycznego Maciej Gibiński , [email protected]; CDPM, www.cdpm.pl Agnieszka Gibińska, [email protected]; CDPM, www.cdpm.pl Logopeda w związku z wykonywaniem zawodu medycznego swój zawód musi wykonywać w zgodzie z ustawą o działalności leczniczej. Przepisy powyższej ustawy wskazują, w jakiej formie logopeda może wykonywać swój zawód. W przypadku gdy logopedy formą wskazaną w ustawie o działalności leczniczej jest prowadzenie podmiotu leczniczego. Praca przedstawia zasady zakładania gabinetu logopedycznego w rozumieniu przepisów powszechnie obowiązujących. W pracy zwrócono uwagę na konieczność uzyskania decyzji PSSE, zakupu obowiązkowego ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej oraz obowiązkowemu wpisowi do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Istotne z punktu widzenia ustawy jest również stosowanie pomocy logopedycznych zgodnie z ustawą o wyrobach medycznych. Praca przedstawia również jaki jest zwyczaj stosowany przez logopedów w rejestracji gabinetu logopedycznego (ograniczenie wyłącznie do rejestracji działalności gospodarczej). Autorzy zwracają również uwagę na fakt, że udzielanie świadczeń zdrowotnych (za takie należy przyjąć terapię logopedyczną) z pominięciem przepisów ustawy o działalności leczniczej jest wykroczeniem w rozumieniu Kodeksu Wykroczeń. 77 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Organising the logopedic pracitce Speech therapist in connection with the exercise of the medical profession must perform their profession in accordance with the Act on medical activity. The provisions of the above Act indicate in what form the speech therapist can practice their profession. When a speech therapist form indicated in the Act on medical activity is to conduct therapeutic entity. The work presents the establishment of the office speech therapy within the meaning of generally applicable. The study highlighted the need to obtain a decision PSSE, the purchase of compulsory third party liability insurance and mandatory entry in the register of entities carrying out medical activities. Important from the point of view of the law is the use of the help of speech therapy in accordance with the law on medical devices. The work also shows how a custom used by speech therapists in the registration study speech therapy (to limit exclusively to business registration). The authors also point to the fact that the provision of health services (as such should accept speech therapy) without the provisions of the Act on medical activity is an offense within the meaning of the Code of Offences. 78 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Zespołowe leczenie ortodontyczne i logopedyczne pacjenta z rozszczepem wargi i podniebienia Wanda Konty-Gibińska, [email protected]; Ortodoncja sp. z o. o. Agnieszka Bzdyk, [email protected]; Ortodoncja sp. z o.o. Pacjent ze stwierdzonym rozszczepem wargi i podniebienia zgłosił się do leczenia ortodontycznego z powodu wady wrodzonej części twarzowej czaszki. Pacjent pozostaje również w stałej opiece laryngologicznej. W trakcie badania ortodontycznego pacjenta stwierdzono liczne nieprawidłowości zębowe. Ortodonta podczas pierwszej wizyty poinformował rodziców o konieczności odpowiedniego układania dziecka do snu, wprowadzenia terapii karmienia oraz przebiegu planowanego leczenia ortodontycznego. Ze względu na charakter wady pacjenta skierowano na konsultacje logopedyczną w tutejszej placówce. W trakcie diagnozy logopedycznej pacjenta stwierdzono: zaburzenia czynności prymarnych takich jak: brak umiejętności odgryzania, gryzienia i żucia, hypotonię mięśnia okrężnego ust, nierównomierną pracę podniebienia miękkiego, mieszany tor oddechowy. Ponadto stwierdzono opóźnienie rozwoju funkcji poznawczych. Podjęto decyzję o leczeniu zespołowym. Od początku oddziaływań ortodontycznych i logopedycznych przyjęto za główne działanie reedukację funkcji oralnych. Celem pracy jest zaprezentowanie dwuletniego przebiegu zespołowego leczenia ortodontycznego i logopedycznego u pacjenta z rozszczepem podniebienia. 79 I Ogólnopolskie Sympozjum Oblicza Logopedii Interdyscyplinarność i samodzielność Postery Naukowe Team orthodontic treatment and speech therapy in cleft lip and palate patient Patients with known cleft lip and palate reported to orthodontic treatment due to congenital craniofacial. The patient also remains in constant care ENT. During the study the orthodontic patient found numerous irregularities tooth. Orthodontist during the first visit to inform parents about the need for proper stacking baby to sleep, feeding the introduction of therapy and the course planned orthodontic treatment. Due to the nature of the defect of the patient was referred for consultation speech therapy in the local facility. During speech therapy diagnosis, the patient was found: of primary dysfunction such as lack of skills biting off, biting and chewing, hypotonia circular muscle mouth, uneven work of the soft palate, mixed respiratory track. Moreover, said delay in the development of cognitive functions. The decision was made about the treatment of a team. Since the beginning of interactions orthodontic and speech therapy taken as the main action of oral re-education functions. The aim of the paper is to present a two-year course team orthodontic treatment and speech therapy in a patient with cleft palate. 80 Indeks autorów Jastrzębowska A. ....................... 44 Karaś M. .................................... 65 Kasperczuk A. ........................... 38 Kazanecka E. ............................. 34 Kołodziej G. P. .......................... 27 Konty-Gibińska W. .............. 71, 79 Kucińska P. ................................ 67 Kurowska-Janecka A. ................ 34 Maj Ł. ........................................ 52 Matyjasek A. ........................ 61, 63 Niedzielski A. ............................ 38 Niepsuj K. .................................. 75 Oręziak H. .................................. 28 Pachuta M. ................................. 75 Saczuk E. ................................... 15 Starzyk A. .................................. 21 Szczypka E. ............................... 21 Szkiełkowska A. ........................ 34 Waryszak M. .............................. 46 Zielińska M. ............................... 54 Adamczyk J. ............................... 50 Baczewska M. ............................ 15 Bigos K....................................... 73 Błaszczak A. ............................... 36 Brychcy M. ................................. 14 Budkowska M. ........................... 19 Bury M. ...................................... 25 Bzdak M. .................................... 69 Bzdyk A................................ 71, 79 Cielecka A. ................................. 67 Czyżycka K. ............................... 13 de Ru E. ...................................... 14 Dębińska-Gustaw K. .................. 59 Filipczak S. ........................... 61, 63 Gajda A. ..................................... 25 Galewska E. ................................ 32 Galewski T. ................................ 30 Gibińska A................ 23, 40, 42, 77 Gibiński M................ 23, 40, 42, 77 Gruszka K. .................................. 73 Horodecka A. ............................. 48 81