docA. Kowalczyk * Chrońmy nasze płazy!
download 
Reklamacja Transkrypt
A. Kowalczyk * Chrońmy nasze płazy!
BIOLOGIA PŁAZÓW I GADÓW – OCHRONA HERPETOFAUNY X Ogólnopolska Konferencja Herpetologiczna Kraków 27 – 28 września 2010 A. Kowalczyk * Chrońmy nasze płazy! – przykłady projektów edukacyjnych o tematyce przyrodniczej Save our amphibians! – examples of environmental education projects Pracownia Biologiczna i Centrum Edukacji Ekologicznej Pałacu Młodzieży w Katowicach, ul. Mikołowska 26, 40–066 Katowice Szkoła Podstawowa nr 17 w Katowicach, ul. Dekerta 1, 40-140 Katowice Płazy nie należą do zwierząt cieszących się sympatią wśród wielu ludzi, wciąż postrzegane są wrogo. Do dzisiaj pokutuje mit, że to zwierzęta owiane tajemnicą, magią. Wiele z nich pada ofiarą ludzkich przesądów, co wynika z braku wiedzy na temat życia tej grupy zwierząt. Z tego powodu miejsce płazów w edukacji ekologicznej jest niezwykle ważne. Na lekcjach przyrody lub podczas zajęć pozalekcyjnych warto prowadzić projekty edukacyjne uwzględniając w nich niezwykle ważną rolę płazów w środowisku przyrodniczym. Pracownia Biologii i Centrum Edukacji Ekologicznej Pałacu Młodzieży w Katowicach od 10 lat realizuje działania poświęcone płazom. Przez kilka lat były prowadzone badania populacyjne nad okolicznymi antropogenicznymi zbiornikami wodnymi. Później na bazie wyników tych obserwacji powstał projekt edukacyjny pt.: „Młody Znawca Płazów”. Zostały nim objęte zainteresowane szkoły podstawowe województwa śląskiego. Program składał się z warsztatów i wycieczek przyrodniczych (np. Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, zespół przyrodniczo – krajobrazowy „Szopienice – Borki” w Katowicach, Park Narodowy Gór Stołowych, Centrum Edukacji Przyrodniczej na Bornholmie), spotkań z naukowcami, wystaw i konkursów o tematyce proekologicznej. Dużym zainteresowaniem w środowisku cieszył się Wojewódzki Turniej Międzyszkolny pt. „Młody Znawca Płazów” (5 edycji), który był finalnym elementem projektu. Widząc duże zainteresowanie wśród uczniów, postanowiliśmy zainteresować tematem również rodziców oraz innych nauczycieli. Powstał kolejny program edukacyjny, tym razem o zasięgu ogólnopolskim. Projekt pt.: „Dom nad rozlewiskiem… - z wizytą u płazów” był realizowany w roku szkolnym 2009/2010 w Szkole Podstawowej nr 17 przy współpracy z Pracownią Biologii i CEE w Katowicach. Na początku przeprowadzono ankietę badającą świadomość ekologiczną wśród mieszkańców środowiska lokalnego (100 osób). Główne wnioski płynące BIOLOGIA PŁAZÓW I GADÓW – OCHRONA HERPETOFAUNY X Ogólnopolska Konferencja Herpetologiczna Kraków 27 – 28 września 2010 z tej ankiety: należy rozszerzyć edukację ekologiczną, aby uświadomić ludziom, że płazy są pożytecznymi i niegroźnymi zwierzętami, sprawić by dostrzegli zagrożenia płazów w swoim najbliższym otoczeniu. Należy podjąć działania, dzięki którym zmniejszy się ilość zagrożeń płazów i uświadomić ludziom, że ich najbliższe środowisko jest piękne i zasługuje na szacunek, rozbudzić w nich poczucie więzi z naturą oraz uświadomić współodpowiedzialność za stan środowiska. Powinno się częściej organizować zajęcia terenowe, co sprzyja poznawaniu świata przyrody, odkrywaniu jego tajemnic oraz dostrzeganiu zależności pomiędzy organizmami. Kolejnym etapem projektu było nawiązanie współpracy m.in. z pracownikami Fundacji „S.O.S dla Zwierząt” z Dąbrowy Górniczej, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska w Katowicach, Śląskiego Ogrodu Zoologicznego w Chorzowie, Działu Przyrody Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot z Bystrej, Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu, Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Wydziału Biologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Efektami naszej wspólnej pracy były wysokie lokaty podczas wojewódzkich, ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów i turniejów, liczne publikacje (np. „Dziennik Zachodni”, „Euro. Magazyn wspólnoty europejskiej”, rozdział w „Zeszycie ekologicznym” - „Ekologiczny projekt w kompetentnej szkole, czyli o szkolnych projektach ochrony lokalnej przyrody realizowanych w ramach kampanii Szkoły dla Przyrody”), udział w programach telewizyjnych (m.in. w programie TVP3 pt.: „Bliżej Natury”), konferencjach i seminariach tematycznych oraz inne działania na rzecz ochrony płazów i ich środowiska. Aby trafić do szerszej grupy odbiorców potraktowano temat biologii i ekologii płazów bardziej interdyscyplinarnie. Przeprowadzono kolejne konkursy (m.in. konkurs przyrodniczy pt.: „Woda środowiskiem życia”, konkurs plastyczny pt.: „Inspiracje przyrodą”, konkurs humanistyczny na najlepszy scenariusz spektaklu teatralnego pt.: „Moje spotkania z przyrodą”). Uczestnicy projektu – uczniowie klasy VI – dzielili się zdobytą wiedzą z młodszymi kolegami oraz osobami dorosłymi prowadząc liczne warsztaty, prelekcje, apele, organizując liczne konkursy oraz prowadząc polsko-angielską stronę internetową dokumentującą ich działalność na rzecz lokalnej herpetofauny (http://amphibios.republika.pl). Obecnie w Pracowni Biologii i Centrum Edukacji Ekologicznej Pałacu Młodzieży w Katowicach jest realizowany wojewódzki projekt edukacyjny pt.: „Jestem przyjacielem zwierząt – znam je, szanuję, chronię”. W ramach tego projektu uczniowie szkół podstawowych i gimnazjalnych uczestniczą w cyklu zajęć warsztatowych poświęconych zwierzętom, (m.in. temat: „Płazy – niedoceniani sprzymierzeńcy”, „Gady – świadkowie minionych epok”), biorą udział BIOLOGIA PŁAZÓW I GADÓW – OCHRONA HERPETOFAUNY X Ogólnopolska Konferencja Herpetologiczna Kraków 27 – 28 września 2010 w wielu akcjach na rzecz przyrody, współpracują z wieloma organizacjami proekologicznymi. Od kilku lat funkcjonuje tu również Akademia Młodych Biologów „Lyceion” skierowana do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Ten projekt edukacyjny wspiera wybitnie uzdolnionych uczniów. Jego ważnymi celami są: rozwój zainteresowań naukowych uczniów, szczególnie w kierunku interdyscyplinarnym, pokazanie szerszego spojrzenia na nauki przyrodnicze, pogłębianie wiedzy biologicznej uczniów z naciskiem na najnowsze odkrycia z zakresu biologii, rozwijanie umiejętności badawczych, samokształcenia, skutecznego zdobywania informacji, prawidłowego rozumienia i wyciągania wniosków w oparciu o literaturę naukową i popularnonaukową, pomoc uczniom w przygotowaniach do olimpiady, matury i wybraniu kierunku studiów. Pozostaje mieć nadzieję, że także wśród nich kryją się przyszli odkrywcy, badacze przyrody, naukowcy i pasjonaci walczący o ochronę Matki Ziemi. * - nauczyciel Pracowni Biologicznej oraz Szkoły Podstawowej nr 17 w Katowicach i Centrum Edukacji Ekologicznej Pałacu Młodzieży BIOLOGIA PŁAZÓW I GADÓW – OCHRONA HERPETOFAUNY X Ogólnopolska Konferencja Herpetologiczna Kraków 27 – 28 września 2010
