docpublikacja-promocja - Przedszkole Publiczne nr 7 w Pile
download 
Reklamacja Transkrypt
publikacja-promocja - Przedszkole Publiczne nr 7 w Pile
CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI w PILE WYDANIE II MATERIAŁ OPRACOWAŁY: NAUCZYCIELKI PUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA NR 7 IM. PSZCZÓŁKI MAI W PILE PIŁA 2012 1 NAUCZYCIELU! – wszystko co tworzysz dla dzieci jest twoim dorobkiem. Szanuj go, gdyż on jest wyznacznikiem Twojej pracy. AUTORZY: MGR LIDIA ZIMMERMANN MGR TERESA SOJA MGR EWA FILIPIAK MGR BOŻENA MIELKA MAŁGORZATA STARZYŃSKA MGR MAGDALENA JAMA MGR MAŁGORZATA ZALEWSKA MGR ELŻBIETA UTKOWSKA KONSULTACJA METODYCZNA: nauczyciele doradcy wychowania przedszkolnego: mgr Anita Kępińska mgr Maria Jolanta Małek Dyrektor przedszkola – mgr Lidia Zimmermann 2 SPIS TREŚCI: 1.WSTĘP .................................................................................................................... 4 2.ZDROWIE PRZEDSZKOLAKA ........................................................................ 6 3.ZAPOBIEGANIE CHOROBOM ...................................................................... 11 4.HARTOWANIE DZIECI ................................................................................... 11 5.ZAPOBIEGANIE CHOROBOM: „PTASIA GRYPA” ................................ 13 6.NAJCZĘSTSZE SPOTYKANE PASOŻYTY U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM ............................................................................................... 21 7.SCENARIUSZE ZAJĘĆ KOLEŻEŃSKICH Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA ................................................................................................................ 28 9.SCENARIUSZE ZAJĘĆ OTWARTYCH Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA ................................................................................................................ 48 11.WIERSZYKI O ZDROWIU I CZYSTOŚCI ............................................. 67 12.LITERATURA ................................................................................................... 74 3 WSTĘP ZDROWIE – jego pojęcie jest czystą abstrakcją dla dziecka. Zabiegi higieniczne i całą troskę o zdrowie małego dziecka warto rozpatrywać w kategorii naturalnych tendencji do ruchu, wrażeń, naśladownictwa i współzawodnictwa. Edukację zdrowotną należy organizować tak, aby każde dziecko potrafiło zdrowie doskonalić, chronić, ratować i zapobiegać chorobom. Elementarnymi czynnościami są: 1. działania mające na celu ochronę zdrowia i zapobieganie jego uszkodzeniu, 2. dbanie o higienę osobistą, higienę otoczenia, higienę żywienia, higienę wypoczynku i działania, 3. zapobiegania chorobom i ochrona zdrowia psychicznego, 4. doskonalenie zdrowia czyli hartowanie, samokontrola zdrowia i rozwoju, ćwiczenia ruchowe wszelkiego rodzaju. Dla ukształtowania pełnej osobowości dziecka należy systematycznie prowadzić działania mające na celu promocję zdrowia w jak najszerszym tego słowa znaczeniu. Taką rolę przypisuje się nauczycielowi, który tworzy środowisko wychowujące w przedszkolu. Na owe środowisko wychowujące składają się trzy czynniki: 1. środowisko materialne (rzeczy, przedmioty), 2. wzorce osobowe (nauczyciela, rodziców i innych uczestników edukacji), 3. organizacja życia dziecka w przedszkolu. Środowisko materialne, czyli to co otacza dziecko, działa na jego osobowość. To środowisko ma zaspakajać potrzeby dziecka , a i także ma je pobudzać do działania. 4 Wzorce osobowe to ludzie, w których otoczeniu dziecko rozwija się. Tutaj należy zaliczyć: rodziców, rodzeństwo, nauczyciele, pracownicy obsługi czy koledzy lub koleżanki z innych grup przedszkolnych. Organizacja życia, czyli to co uzupełnia i łączy środowisko materialne i wzorce osobowe: przepisy, zasady, normy według których organizujemy życie w przedszkolu. Przyzwyczajając dziecko systematycznie do określonego sposobu reagowania i działania, zaczynamy wytwarzać w nim pewne niezbędne w życiu społecznym formy zachowania się. Dziecko okazjonalnie nabywa określone umiejętności, które z czasem stają się nawykiem. Okres przedszkolny jest dla dziecka fundamentem dla dalszej edukacji zdrowotnej. Wytworzone w tym czasie nawyki i zdobyte umiejętności, pielęgnowane w dalszych etapach życia, służą dziecku na całe życie. Nim jednak nauczyciele przystąpią do pracy nad promocją zdrowia, winni zapoznać się ze stanem faktycznym umiejętności i wiedzy posiadanej już przez podopiecznych. To bardzo ważne dla dobrego planowania działalności dzieci. Lidia Zimmermann 5 ZDROWIE PRZEDSZKOLAKA Pogadanka dla rodziców ,,Zdrowie dziecka przedszkolnego” Rozwój dziecka, od jego urodzenia do uzyskania pełnej dojrzałości psychofizycznej, przebiega w sposób ciągły i obejmuje kilka okresów. Każdy z nich charakteryzuje się pewnymi znamiennymi cechami wspólnymi dla danego wieku dziecka i podobnymi prawidłowościami w rozwoju psychicznym i fizycznym, pomimo istnienia różnic genetycznych związanych z płcią i środowiskiem. W okresie przedszkolnym rozwój, zarówno fizyczny, jak i psychiczny, jest szczególnie intensywny. Tempo rozwoju narządów zmysłów i narządów wewnętrznych jest zdecydowanie szybsze w porównaniu z okresem szkolnym czy młodzieńczym. Im dziecko jest młodsze, tym tempo rozwoju jego narządów i ośrodkowego układu nerwowego jest intensywniejsze. U dzieci w wieku przedszkolnym intensywnie rozwijają się: serce, wątroba, płuca, układ nerwowy, narządy zmysłów — wzroku i słuchu. Tempo rozwoju tych organów warunkuje szybki rozwój procesów poznawczych, kształtowanie się sprawności ruchowej, uczuć, mowy, myślenia, spostrzegania, orientacji. Wzrasta zależność używania i rozumienia mowy. Wyraźnie kształtują się procesy psychiczne, świadomość i sprawność ruchowa zalezą od cech wrodzonych. czynników dziedziczno-genetycznych, własnej aktywności, wpływu środowiska i sposobów wychowania. Dominującym rodzajem działalności dziecka w okresie od 3 do 7 roku życia jest zabawa, a główną instytucją wychowawczą jest przedszkole. Dziecko w wieku przedszkolnym bardzo szybko rośnie. Roczny przyrost wzrostu waha się w granicach od 3 do 7 cm, zaś wzrost wagi ciała u dzieci w wieku od 3 do 7 roku życia wynosi od 2 do 2,5 kg. Dlatego te dzieci stają się smukłe, zmieniają się proporcje ciała, najszybciej rosną kończyny, zmniejsza się wypukłość brzucha, lordoza kręgosłupa lędźwiowego ulega zmniejszeniu, aczkolwiek utrzymuje się ona jeszcze nadal w okresie wczesnoszkolnym i szkolnym. Szybki rozwój układu kostnego i mięśniowego w tym okresie zdecydowanie zmienia sylwetkę ciała 6 dziecka. W okresie przedszkolnym należy szczególną uwagę zwrócić na postawę ciała i stopy, w których zanika fizjologiczne płaskostopie, stopy nabierają właściwego wysklepienia. Musimy zadbać o właściwy dobór obuwia i częstszą jego wymianę. W związku z dynamicznym rozwojem układu kostno-stawowego i układu mięśniowego w widoczny sposób poprawia się sprawność ruchowa dziecka (siła mięśni, percepcja ruchów). Dzieci w wieku przedszkolnym są ruchliwe wręcz nadruchliwe. Ruchliwość jest bardzo ekspansywna, nadmierna i charakteryzuje się krótkotrwałością i męczliwością. Należy także pamiętać, że nie wszystkie układy i narządy rozwijają się równomiernie. Układ więzadłowy wykształca się wolniej w porównaniu z układem kostnym i mięśniowym. Stąd możliwość i zwiększone ryzyko pojawienia się urazów układu więzadłowo – stawowego i wad postawy. Profilaktyka wad postawy w okresie przedszkolnym jest bardzo ważnym problemem. Wczesne uchwycenie przez członków rodziny czy wychowawców w przedszkolu jakichkolwiek nieprawidłowości w zakresie budowy ciała, postawy, kręgosłupa czy stóp w zdecydowany sposób zwiększa szansę całkowitego wyleczenia i skutecznego im zapobiegania. W wieku od 4 do 7 roku życia doskonalą się ruchy postawno – lokomocyjne, takie jak chód, bieganie, skakanie, wspinanie się, ruchy manipulacyjne. Nadmierna ruchliwość dziecka w tym okresie, stany dysforyczne, stany agresji, egocentryzm, impulsywność mogą zniekształcać prawidłowość tych ruchów (postawno – lokomocyjnych). Zwraca się uwagę na odpowiedni dobór zajęć ruchowych, ćwiczeń gimnastycznych, zajęć zabawowych, odpowiedni rozkład zajęć, odpoczynku, snu, leżakowania. W wieku przedszkolnym zwiększa się zakres kontaktów społecznych. Duże zapotrzebowanie na przebywanie w grupie, potrzeba zabawy z rówieśnikami z jednej strony i duża ruchliwość z drugie strony stwarzają możliwość częstszych urazów czaszkowo – mózgowych z różnorodnymi następstwami oraz nasilają wyraźnie skłonność do chorób zakaźnych i różnorodnych infekcji bakteryjno – wirusowych, a zwłaszcza górnych dróg oddechowych. Górne drogi oddechowe (nos, jama nosowo-gardłowa, część ustna gardła, krtań, szpara głośni) i dolne 7 (tchawica, oskrzela) są u dzieci w wieku przedszkolnym krótsze i węższe, ściany oskrzeli są miękkie, stąd większa podatność do zakażeń dróg oddechowych. Sprzyjają temu liczne kontakty z dziećmi w przedszkolu, które często mają różne drobne zakażenia, katary, zapalenie przebiegające wielokrotnie bez objawów klinicznych. Należy pamiętać, aby izolować chore dzieci. Nawet te z katarami powinny pozostawać w domu. Pamiętajmy, że profilaktyka schorzeń układu oddechowego u dzieci w wieku przedszkolnym jest zdecydowanie trudniejsza od profilaktyki schorzeń innych układów. Chodzi tu bowiem o szerzenie się tych chorób drogą kropelkową. Schorzenia dróg oddechowych u dzieci w wieku niemowlęcym i przedszkolnym są najczęściej przyczyną hospitalizacji. Brak higieny pomieszczeń, zanieczyszczenie środowiska, w którym przebywa dziecko, zagęszczenie pomieszczeń mieszkalnych zwiększa ryzyko zachorowań. Najczęstsze choroby dróg oddechowych to nieżyt nosa, charakteryzujący się wyciekiem wydzieliny śluzowo – ropnej z nosa, obrzękiem błony śluzowej nosa, kichaniem, zatkaniem nosa, ogólnym rozbiciem, niechęcią do zabawy, rozkapryszeniem. Oprócz konieczności badania lekarskiego, każdemu dziecku z tymi objawami należy często oczyszczać przewody nosowe, nauczyć wydmuchiwać wydzielinę, zapewnić wilgotne i czyste powietrze do oddychania, stosować chusteczki jednorazowe Pamiętajmy, że nieżyt nosa może być początkiem zapalenia oskrzeli, zatok obocznych nosa, zapalenia płuc lub początkiem innej choroby zakaźnej. W wieku przedszkolnym dość często może pojawić się krwawienie z nosa. Jest to uwarunkowane także odmienną budową splotu naczyniowego w przedniej części przegrody nosa Jest on po prostu niezupełnie wykształcony i przy nawet niewielkich urazach ulega pęknięciu. Na przykład nawykowe dłubanie w nosie. wkładanie drobnych przedmiotów, związane często z bujną i bezkrytyczną fantazją dziecka w tym okresie, stają się przyczyną krwawienia z nosa. Krwawieniem z nosa mogą się rozpocząć choroby zakaźne Dziecko z krwawieniem powinno siedzieć, głowę należy mu przechylić ku przodowi i na stronę krwawiącą, a nie odchylać ku tyłowi. Nie wolno stwarzać atmosfery niepokoju. Kciukiem uciskać mu skrzydło nosa po stronie krwawiącej 8 (około 10 minut). W razie przedłużania się i powtarzania się krwawień, konieczna jest konsultacja laryngologa i pediatry. Częstym schorzeniem w okresie przedszkolnym jest zapalenie zatok, charakteryzujące się bólami głowy, zatykaniem nosa, wydzieliną ropną z nosa, temperaturą. Przewlekanie się zapalenia zatok może stwarzać ryzyko różnych powikłań. Oprócz zaleceń lekarskich, wskazane jest leczenie klimatyczne (góry, morze). Przykrymi dolegliwościami są także anginy i zapalenia gardła. W przypadku powtarzania się należy rozważać leczenie bodźcowe, szczepionki, leczenie klimatyczne. Częstym schorzeniem jest również zapalenie oskrzeli. Obok temperatury, kaszlu, duszności stwierdza się odkrztuszanie wydzieliny oraz „granie w piersiach”. W powtarzających się częstych zapaleniach gardła, oskrzeli i płuc należy brać pod uwagę możliwość istnienia w organizmie dziecka utajonych ognisk zakażenia np. próchnica zębów. W tym okresie rozpoczyna się wymiana uzębienia mlecznego na stale, wyrastają pierwsze zęby trzonowe, zmieniają się siekacze. Konieczne jest zwracanie uwagi na higienę jamy ustnej, dobór szczoteczki i pasty do czyszczenia zębów, konsultacje stomatologiczne, wyrabianie nawyku czyszczenia zębów. Często także pojawiają się różnorodne dolegliwości przewodu pokarmowego, mogą one być początkiem schorzenia tego układu lub schorzenia ogólnoustrojowego. Występujące wymioty u dzieci mogą najczęściej wiązać się z błędami w żywieniu, zatruciem pokarmowym, chorobami przewodu pokarmowego (np. zapaleniem wyrostka robaczkowego, schorzeniem wątroby). Wymioty mogą być zwiastunami choroby zakaźnej pasożytniczej lub alergicznej. Mogą pojawiać się także wymioty uwarunkowane metabolicznie oraz nawykowe – pochodzenia psychicznego. Dzieci z wrażliwym układem błędnikowym i nadpobudliwe miewają wymioty związane z jazdą pociągiem, autobusem, statkiem (choroba lokomocyjna). Nieprawidłowa dieta może doprowadzić do zaparć u dzieci. Szczególnie podawanie w nadmiarze tłuszczów, niedobór jarzyn i soków powodują zaparcia typu spastycznego (skurczowego) Dzieci w wieku 9 przedszkolnym bardzo często skarżą się na bóle brzucha, najczęstsze przyczyny to czynniki psychotraumatyzujące: stresy, stany lękowe. U około 10% mogą one mieć przyczynę organiczną. Nie wolno więc zlekceważyć żadnej skargi dziecka na bóle brzucha, głowy czy innej części ciała. Mogą one sygnalizować inne ogólne schorzenie. Bóle brzucha w połączeniu z brakiem apetytu, nudnościami biegunkami mogą wskazywać na możliwość istnienia pasożytów w przewodzie pokarmowym (glista ludzka, owsiki, lamblioza. tasiemce). Robaczyca u dzieci, nieprawidłowe żywienie, częste zakażenia, biegunki, niedobór żelaza w pożywieniu w połączeniu z szybkim tempem wzrostu dziecka bywają przyczyną niedokrwistości. Możliwość istnienia niedokrwistości wskazują: kruchość włosów i paznokci, zajady, bladość powłok skórnych, częste zmęczenie, apatia, rozdrażnienie, niechęć do podejmowania zabawy. W wieku przedszkolnym istnieje duże ryzyko zachorowania na choroby zakaźne wirusowe i bakteryjne. Zakażenie następuje na skutek bezpośredniego kontaktu z chorym dzieckiem już w okresie wylęgania (zakażenia kropelkowe), drogą pokarmową. Do tych ostatnich należy żółtaczka zakaźna (wirusowe zapalenie wątroby). Choroba ta może zaczynać się bólami brzucha, nudnościami, brakiem łaknienia, swędzeniem skóry. Dołączenie się zażółcenia skóry i białek oczu ułatwia szybkie jej rozpoznanie. W schorzeniach wirusowych i bakteryjnych zakaźnych ważną rolę ma wczesne rozpoznanie i izolowanie dziecka z zachowaniem odpowiedniej kwarantanny. Wirusowe zapalenie wątroby wywołuje wirus A lub B. U dzieci najczęściej dochodzi do zakażenia typem A (drogą pokarmową, choroba brudnych rąk, zakażony pokarm, bezpośredni kontakt z chorym dzieckiem). W wieku przedszkolnym pojawiają się także liczne choroby, których przyczyną są zaburzenia emocjonalne w rodzinie, spiętrzające się w sytuacjach urazów psychicznych, nieprawidłowe postawy rodzicielskie, błędy wychowawcze w połączeniu niekiedy z organicznym uszkodzeniem mózgu. Są to lęki nocne, jąkanie, tiki, moczenie mimowolne, psychogenne zaburzenia łaknienia, mimowolne popuszczanie kału, zaburzenia snu, psychogenne bóle głowy i brzucha. 10 Zostały przedstawione tylko niektóre wybrane zagadnienia, dotyczące stanów patologicznych częściej występujących u dzieci w wieku przedszkolnym. Znajomość pierwszych objawów klinicznych, logiczna interpretacja zgłaszanych przez dziecko skarg i dolegliwości przez bliskie osoby: rodziców, starsze rodzeństwo, wychowawców w przedszkolu umożliwiają wczesne rozpoznanie, odpowiednie pokierowanie oraz umiejętne zapobieganie. W wieku 6—7 lat dziecko osiąga dojrzałość szkolną, na którą składa się nie tylko prawidłowy rozwój psychiczny z odpowiednim poziomem myślenia, poczuciem obowiązku, celową działalnością, dobrą koncentracją uwagi, umiejętnością wykonywania zadań w zespole, rozumieniem symboli, lecz także prawidłowy rozwój fizyczny z doskonałą sprawnością ruchową. Literatura: ,,Wychowanie w Przedszkolu” 10/1991 artykuł str. 485-488 ,,Podstawy pedagogiki przedszkolnej” M. Kwiatowska Przygotowała i przeprowadziła: mgr Ewa Filipiak ZAPOBIEGANIE CHOROBOM HARTOWANIE DZIECI Rozpoczynając moją prezentację należy krótko przypomnieć co to jest hartowanie i na czym polega. Hartowanie jest to zespół zabiegów i ćwiczeń fizycznych służących usprawnieniu mechanizmów termoregulacji oraz zwiększeniu odporności na zimno i zmiany temperatury otoczenia. Hartowanie jest znaną od dawna metodą profilaktyczną. W wielu krajach, szczególnie skandynawskich, ludzie od najmłodszych lat korzystają z sauny (suche, gorące powietrze, z okresowym, krótkotrwałym zwiększeniem wilgotności i ochłodzenie zimną wodą i powietrzem). 11 W Polsce, gdzie około 2/3 dni w roku jest zimnych, termin „hartowanie” praktycznie zniknął. Krótkotrwałe ochładzanie ciała zwiększa jego wytrzymałość i stymuluje układ odpornościowy. Organizm uczy się szybko reagować na zmieniające się warunki: spadek temperatury i drobnoustroje. Oto kilka skutecznych metod na uodpornienie malucha: ZIMNY WYCHÓW Przyzwyczajaj dziecko do chłodu. Temperatura w mieszkaniu nie powinna przekraczać 19–20°C. Wietrz dom kilka razy dziennie. Przyzwyczajaj go do przebywania w różnych temperaturach: zapisz na pływalnię, nacieraj stopy szorstką rękawicą i mocz raz w chłodnej, raz w ciepłej wodzie, a ciepłą kąpiel kończ chłodniejszym prysznicem. Pozwalaj dziecku na bieganie na boso. SPACERY Czyli dawka świeżego powietrza. Ze spaceru zwalnia przedszkolaka tylko ulewny deszcz i mróz poniżej 15°C. Nie muszą to być dalekie wyprawy, wystarczy wycieczka do lasu, np. na grzybobranie. Przebywanie w lesie, gdzie panuje szczególny mikroklimat, jest wskazane dla wszystkich dzieci, które często zapadają na infekcje układu oddechowego. Przedszkolaków nie zabierajmy od razu do domu. Po swoich zajęciach mogą one jeszcze spokojnie przez godzinę pobawić się w przedszkolnym ogródku. Godzina aktywnego odpoczynku przyczyni się także do poprawy koncentracji przedszkolaków. ZMIANA KLIMATU Warto przynajmniej raz do roku wyjechać, bo taka odmiana dla organizmu zwiększa jego odporność. Aby zadziałać, pobyt w górach lub nad morzem powinien trwać co najmniej trzy tygodnie. Układ odpornościowy dziecka najbardziej stymuluje ostry klimat górski, panujący w terenach położonych powyżej 1000 m n.p.m. Jest on szczególnie wskazany dla 12 alergików uczulonych na pyłki roślin i roztocza. W ostrym górskim powietrzu po prostu ich nie ma. ZDROWA DIETA Jadłospis z dużą ilością białka i naturalnych witamin to podstawa. Poza tym podawaj dziecku: miód (ma właściwości bakteriobójcze), cebulę, czosnek (działają tak jak miód), jabłka (pomagają zwalczać wirusy), jogurty z probiotykami. KTO CZĘŚĆIEJ CHORUJE Łatwiej zachoruje dziecko niewyspane, tęskniące za rodzicami i płaczące. Także niejadek, któremu nie smakuje przedszkolna kuchnia oraz maluch przegrzany, który rano został ciepło ubrany, a potem, kiedy się ociepliło, zgrzał się, biegając po przedszkolnym ogródku. Jeśli dziecko ma katar, nie musi zostawać w domu. Na nieżyt nosa trzeba jednak uważać i starać się go szybko zlikwidować poprzez oczyszczanie nosa, stosowanie soli fizjologicznej i kropli obkurczających. Należy zostawić dziecko w domu, gdy do kataru dołączy kaszel. Jeśli w ciągu 3 dni objawy się nasilą i pojawi się gorączka, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym. Przygotowała: Bożena Mielka ZAPOBIEGANIE CHOROBOM: „PTASIA GRYPA” Edukacja zdrowotna jest procesem, w którym uczymy się dbać o zdrowie własne i innych ludzi. Zdrowie jest wartością istotną zarówno dla jednostki jak i dla społeczeństwa. Jest podstawowym warunkiem zaspokajania potrzeb człowieka, umożliwia realizację celów i aspiracji oraz rozwój osobisty. To z kolei ma zasadniczy wpływ na rozwój społeczeństwa, pozwala na tworzenie dóbr materialnych i kulturalnych. Dlatego też edukacja zdrowotna jest nieodłącznym elementem promocji zdrowia, która dotyczy oddziaływania na system społeczny. 13 Promocja zdrowia ma na celu zwiększanie wśród społeczeństwa odpowiedzialności za swoje zdrowie, podejmowanie wysiłków na rzecz jego poprawy. Ptasią grypę po raz pierwszy rozpoznano na początku XX wieku – w 1901 roku. Wiadomo, że atakuje co kilka, kilkanaście lat, w różnych miejscach naszego globu. Najczęściej epidemia dotyka popularne gatunki dzikiego i domowego ptactwa. Stopień nasilenia choroby zależy od rodzaju szczepów wirusa. Najbardziej niebezpieczny jest szczep H5N1. Zakażenie tą odmianą wirusa może nastąpić przez bezpośredni kontakt między ptakami, dlatego niezwykle szybko rozprzestrzenia się w miejscach dużego zagęszczenia ptactwa. Kotów lepiej nie wypuszczać teraz na dwór. Kotowate są bowiem wrażliwe na wirusa ptasiej grypy, a chętnie polują na ptaki. Po zjedzeniu mięsa chorego osobnika mogą zarazić się. Można jeść mięso drobiowe, ale tylko takie, które zostało poddane obróbce termicznej: gotowane, smażone, pieczone, wędzone. Temperatura przekraczająca 700C niszczy wirusa ptasiej grypy H5. Jeśli dotykaliśmy surowego mięsa drobiowego gołymi rękami, musimy po tym umyć ręce mydłem lub innym detergentem. Można ewentualnie przygotowywać mięso w rękawiczkach. Jajka należy dla bezpieczeństwa gotować przez co najmniej 3,5 min. Tak długie gotowanie zabija wirusa. Nie należy jeść potraw zawierających jajka surowe; takich jak kogel – mogel, czy niektóre kremy (także z powodu salmonelli). Jajka niedogotowane lub niedosmażone nie są w tej sytuacji bezpieczne. Ptakom, które są trzymane w mieszkaniu w klatkach i odizolowane od innych ptaków, nie grozi zakażenie wirusem ptasiej grypy. Psy wyprowadzamy na smyczy, choć nie stwierdzono, by były szczególnie wrażliwe na wirusa ptasiej grypy. Należy w miarę możliwości unikać bezpośredniego kontaktu z ptactwem: nie dotykać ich oraz nie karmić z ręki. Karmy dla zwierząt zawierające drób są bezpieczne, ponieważ drób ten został poddany obróbce termicznej i działaniu konserwantów. Jeśli ptasie odchody spadną na nasze ubranie, skórę lub maskę samochodu, należy po prostu w miarę szybko, bez wpadania w panikę, zmyć je wodą z mydłem. 14 Jeżeli natrafimy na martwe ptaki powinniśmy niezwłocznie powiadomić lekarza weterynarii, Urząd Gminy lub pracowników przedszkola. Przygotowała: Małgorzata Starzyńska CHOROBY PASOŻYTNICZE U DZIECI Pasożyty człowieka, to takie organizmy żywe, które rozwijają się, rozmnażają i bytują w organizmie człowieka lub na jego skórze. Pasożyt w organizmie człowieka żyje i odżywia się substancjami, które mają żywić organizm żywiciela, często nawet kosztem jego krwi lub innych tkanek, co powoduje zawsze mniejsze lub większe szkody organizmu gospodarza. Produkty przemiany materii pasożyta, jego wydzieliny, wydaliny mogą wywierać toksyczny wpływ na organizm żywiciela i powodować w ten sposób przykre objawy. Swoją obecnością, ruchliwością pasożyty mechanicznie drażnią narząd, w którym przebywają i w ten sposób wywołują różne dolegliwości chorobowe. Niektóre z pasożytów wymagają w swoim cyklu rozwojowym dwóch lub więcej żywicieli. Człowiek może być żywicielem pośrednim, a „gospodarzem”, czyli żywicielem ostatecznym inny żywy organizm. Dla wielu pasożytów człowiek jest tylko jednym z kilku możliwych żywicieli. Do organizmu dostał się przypadkowo, najczęściej na skutek zaniedbania podstawowych czynności związanych z higieną lub nieprzestrzegania obowiązujących zasad sanitarnych. Najczęstszymi pasożytami człowieka są organizmy zwierzęce / 50-60 gatunków. Wpływy chorobotwórcze pasożytów na organizm człowieka są różne i zależą od stopnia ich przystosowania się w organizmie człowieka. W porównaniu ze zwierzętami domowymi lub żyjącymi na wolności chorobotwórczy wpływ pasożytów na organizm człowieka jest o wiele większy, niż u zwierząt. Stwarza to podstawy do wnioskowania, iż większość pasożytów człowiek przejął od zwierząt bytujących w jego otoczeniu. OWSIKI Wiercisz nieświadoma, w przedszkolu przechodzi „z się, jakbyś miał owsiki - mówisz nieraz do dziecka, że trafiasz w sedno. Wystarczy, że jedno dziecko ma jaja owsika na rękach albo na ubraniu, a już owsica ręki do ręki”. Jaja pasożytów z palców trafiają do buzi, 15 a stamtąd prosto do jelit, gdzie wylęgają się dorosłe osobniki. Po kilku tygodniach choroba daje znać o sobie. Dojrzałe samice - niewielkie nitkowate robaki - wieczorem wypełzają przez odbyt i zostawiają w jego okolicy tysiące drobniutkich jajeczek. Dziecko odczuwa nieznośne swędzenie. Wierci się, drapie, nie może spać. Palce wędrują do buzi i maluch sam siebie zaraża. Co gorsza, owsicą można się też zarazić przez wdychanie jaj owsika, które zostały na pościeli albo powędrowały z kurzem na zasłony, zabawki, w zakamarki mieszkania. W stolcu malucha można dostrzec białe niteczki długości ziarnka ryżu (samice owsika). Dziecko zakażone owsikami: -nie ma apetytu; -w nocy drapie się, źle śpi; -nie może usiedzieć w jednym miejscu, obgryza paznokcie, zgrzyta zębami; -jest blade, ma podkrążone oczy; -skarży się na bóle głowy lub brzucha; -czasem zaczyna ponownie moczyć się w nocy; -może mieć zapalenie wyrostka robaczkowego. U dziewczynek dochodzi nieraz do zapalenia sromu i pochwy, co objawia się swędzeniem, pieczeniem i białymi upławami. Jeżeli podejrzewasz, że malec ma owsiki, nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Zleci on tzw. wymaz - dostaniesz specjalne waciki i przez kilka dni rano będziesz musiała przecierać nimi skórę wokół odbytu. Wacik włożony do probówki trzeba codziennie zawozić do laboratorium. Jeżeli diagnoza się potwierdzi, leczyć się muszą wszyscy domownicy, gdyż najprawdopodobniej są już zarażeni. Kuracja na szczęście trwa nie dłużej niż trzy dni. Po kilku tygodnia ch trzeba ją powtórzyć. Leki lekami, ale największa praca spadnie niestety na ciebie: będziesz musiała oczyścić dom z jajek owsików, a w trakcie kuracji pilnować, by pasożyty się nie rozprzestrzeniały. Na noc zakładaj dziecku ściśle przylegającą pieluszkę lub ciasne majteczki, żeby jaja owsików nie skaziły pościeli. Nocne ciuszki przed wrzuceniem do pralki zlej wrzątkiem. Wypierz w 90°C i dokładnie wyprasuj. Jak najczęściej zmieniaj pościel. Najlepiej, by dokładnej przepierce i prasowaniu była poddana cała garderoba malca. Nie ominie cię też generalne sprzątanie i pranie wszystkiego, na czym tylko jajka owsików mogły się zaczepić. Jak najkrócej przytnij dziecku paznokcie, a na noc wkładaj mu rękawiczki z jednym palcem, żeby ograniczyć drapanie. W ciągu dnia 16 kilkakrotnie podmywaj malca. Jeśli skóra wokół odbytu jest zadrapana, po każdym myciu smaruj ją kremem. LAMBLIE Pasożyty te malec "łapie", wkładając do buzi ubrudzone ziemią ręce, jedząc niedokładnie umyte warzywa. Osoba zakażona wydala z kałem setki otorbionych lamblii. Jeśli dziecko skorzysta z tej samej toalety, a później nie domyje rąk, ryzyko infekcji jest spore. Pasożyt przyczepia się do śluzówki przewodu pokarmowego, wywołując: -rozlane, mało charakterystyczne bóle brzucha (zwykle po jedzeniu); -biegunki, wzdęcia; -cuchnące stolce, w których jest sporo niestrawionych resztek pokarmowych, -tłuszczów (papkowate, trudne do spłukania w misce klozetowej); -brak apetytu; -czasami wysypki skórne, stany podgorączkowe. Żeby diagnoza była pewna, trzeba zrobić badania kału. Leczenie trwa około dwóch tygodni. Muszą mu się poddać wszyscy domownicy. GLISTA Dziecko zaraża się, zjadając jaja glisty, które zostały wydalone przez zakażonego człowieka, psa albo kota. Ryzyko zakażenia jest największe wtedy, gdy bawi się w ziemi lub piaskownicy zanieczyszczonej odchodami, je niedomyte warzywa i rzadko myje ręce. W Polsce ta robaczyca nie jest częsta, ale sporo zakażeń występuje wśród przybyszów z Azji. Profilaktycznie więc unikaj posiłków w budkach z azjatycką kuchnią. Są tak ciasne, że trudno zachować tam zasady higieny. Lepiej chińskie dania smakować rzadziej, ale w dobrej, sprawdzonej knajpce. Z połkniętych przez malca jaj glisty wylęgają się larwy i przechodzą z jelit do krwi. Z nią docierają do różnych narządów wewnętrznych. Powtórnie połknięte (np. wraz z wydzieliną odkrztuszoną podczas kaszlu) znowu trafiają do jelit, gdzie przekształcają się w postać dojrzałą i produkują miliony wydalanych z kałem jaj. Glista silnie podtruwa organizm: wywołuje wysypki alergiczne, kaszel, bóle brzucha, nudności, rozdrażnienie. Dziecko śpi niespokojnie, nie chce jeść. Żeby rozpoznać glistnicę, wykonuje się badanie kału. Czasem można w nim znaleźć dorosłego białego robaka przypominającego wielką dżdżownicę. Leczenie glistnicy trwa zwykle trzy dni. Po dwóch tygodniach trzeba skontrolować kał. 17 TASIEMCE I WŁOSOGŁÓWKI Tasiemcem malec może się zarazić, zjadając surowe lub niedogotowane mięso. Nigdy nie kupuj więc wieprzowiny ani wołowiny z niepewnych źródeł, zawsze dokładnie myj ręce po ich przyrządzeniu i najlepiej sparz deskę i nóż, którymi się posługiwałaś. Tatara w ogóle dziec ku nie podawaj! Objawy zakażenia tasiemcem są nikłe: dziecko wydala z kałem białe prostokąciki (człony tasiemca), może chudnąć, skarżyć się na bóle brzucha lub nudności. Równie podstępnie przebiega zakażenie pasożytem włosogłówką. Kiedy jaja przedostaną się z gleby do ust dziecka, zadomowią się w jego jelitach na wiele miesięcy. Będą uszkadzać śluzówkę, wywołując biegunki, bóle brzucha, anemię. Leczenie jest krótkie, najważniejsze to wykryć chorobę. JAK UCHRONIĆ MALCA PRZED ZAKAŻENIEM: -pilnuj, by na spacerze nie wkładał do buzi kamyków, patyków, rąk umorusanych ziemią czy piaskiem; -naucz go myć ręce przed posiłkiem, po każdym powrocie do domu, -skorzystaniu z toalety i zabawach ze zwierzętami; -wodę do picia podawaj mu tylko przegotowaną; -dokładnie myj warzywa i owoce (nawet, gdy są z własnej działki); -nigdy nie dawaj mu surowego ani niedogotowanego mięsa; -regularnie odrobaczaj psa i kota; -walcz z muchami, szczególnie w kuchni. W czasie zagranicznych wojaży przestrzegaj tych zasad bardzo pilnie, a tajniki regionalnej kuchni poznawajcie tylko w miejscach godnych zaufania. TOKSOPLAZMOZA Toksoplazmoza jest chorobą wywołaną przez pierwotniaki z gatunku Toxoplasma gondii. Te niewielkie pasożyty rozmnażają się w komórkach nabłonka jelita cienkiego kota, ale także innych zwierząt. Po odbyciu kilku cykli podziałowych, część komórek Toxoplasma gondii przekształca się w komórki rozrodcze żeńskie i męskie. Komórki rozrodcze łączą się ze sobą tworząc zygotę, która, po zabezpieczeniu otoczką (oocyty), usuwana jest z kałem na zewnątrz. Do zarażenia kolejnego żywiciela, którym może być właśnie nasze dziecko, dochodzi drogą pokarmową poprzez: spożycie warzyw i owoców zanieczyszczonych ziemią z oocytami, 18 brudne ręce, zanieczyszczone ziemią lub piaskiem zawierającym oocyty, uszkodzoną skórę. Osobniki potomne, przeniesione przez krew, mogą się umiejscowić w węzłach chłonnych, mięśniach szkieletowych, w mięśniu sercowym, mózgu, gałce ocznej i innych narządach. Tam znowu się rozmnażają. Zakażenie Toxoplasma gondii przebiega najczęściej bezobjawowo. Czasem może wystąpić: gorączka, powiększone węzły chłonne. Jak wykryć toksoplazmozę? Podstawą rozpoznania zakażenia tym pasożytem jest wykonanie badania krwi w kierunku wykrycia przeciwciał swoistych dla T. gonidii. Otóż organizm w odpowiedzi na zakażenia T. gonidii wytwar za specjalne białka (IgG, IgM), których obecność we krwi pośrednio wskazuje na możliwość zakażenia. Najszybszą metodą sprawdzenia, czy nasze dziecko jest zakażone, jest wykrycie Toksoplazma gondii za pomocą metod biologii molekularnej (PCR). TOKSOKAROZA Toksokaroza (nicień zwany psią glistą, łac. Toxocara canis) jest to choroba pasożytnicza, której nosicielami są szczególnie młode psy i koty. Zarażone drogą pokarmową szczenięta i kocięta wydalają ogromne ilości jaj, przez co larwy mogą znajdować się na sierści szczeniąt. U ludzi pasożyt ten wywołuje chorobę zwaną zespołem „larwy wędrującej”. Jaja wydalane są z odchodami psów i kotów, które niejednokrotnie załatwiają się w piaskownicach naszych dzieci. Gdy jaja dostaną się do przewodu pokarmowego, zasiedlają jelito cienkie, gdzie wylęgają się larwy. Następnie przechodzą przez ścianę jelita cienkiego i naczyniami krwionośnymi z krwią wędrują po całym organizmie. Najczęściej umiejscawiają się w: wątrobie, ośrodkowym układzie nerwowym, oku. Larwy cechuje duża żywotność – pozostają żywe w organizmie nawet do dwóch lat. Jakie są objawy toksokarozy? Objawy zakażenia są nieswoiste i trudne do rozpoznania. W większości przypadków przebiega bezobjawowo. Tylko w przypadkach intensywnej inwazji larw, u dziecka może wystąpić: wysoka temperatura, osłabienie, senność, 19 nudności. Rozpoznanie zakażenia tym pasożytem polega na wykonaniu badania krwi w kierunku wykrycia przeciwciał dla Toxockara canis (IgG). KLESZCZE I BORELIOZA W wakacje zabieramy swoje dzieci na wycieczki do lasu, na łąkę czy nad jezioro. A to są miejsca, gdzie żyją kleszcze. Największa aktywność tych pasożytów przypada na okres od sierpnia do października. Zabierając dzieci w podobne miejsca musimy więc zwiększyć naszą czujność, gdyż sam moment przekłucia naskórka i wysysania krwi jest bezbolesny (wydzielina kleszcza działa znieczulająco) i może pozostać niezauważony przez małe dziecko. Do zakażenia dochodzi w trakcie ssania krwi przez kleszcza. Typowymi miejscami ukąszeń są: głowa, uszy, miejsca zgięcia dwóch stawów, ręce nogi. Niektóre kleszcze są zakażone bakteriami Borrelia burgdorferi, które wywołują boreliozę. Bakteria rozmnaża się w komórkach w miejscu infekcji, drogą limfatyczną wędruje do węzłów chłonnych i w efekcie może dostać się do różnych narządów, a nawet do centralnego układu nerwowego. Jak wykryć boreliozę? Borelioza jest przewlekłą chorobą bakteryjną, która przebiega z różnymi objawami w kolejnych okresach choroby. W pierwszym stadium choroby występuje rumień wędrujący, który pojawia się na skórze w miejscu ukłucia kleszcza. Zmianom tym może towarzyszyć: zmęczenie, ból głowy, bóle mięśni, gorączka, sztywność karku. W drugim stadium występują zmiany zapalne narządów wewnętrznych. Trzecie stadium to przewlekła infekcja trwająca od roku nawet do kilku lat. Dlatego po powrocie z wycieczki należy dokładnie obejrzeć skórę, a jeśli stwierdzimy obecność kleszcza, należy go jak najszybciej wyciągnąć a miejsce po nim zdezynfekować. Jeżeli obawiamy się, że nasze dziecko może być zarażone borelią, należy wykonać badanie krwi. Bakterie które są przenoszone przez kleszcze powodują wytwarzanie przez organizm przeciwciał (IgG, IgM). Można je wykryć już po 4 tygodniach od ukąszenia. Wyniki wątpliwe i pozytywne są weryfikowane metodą Western – blot. Bezpośrednie wykrycie Borrelia burgdorferi jest możliwe dzięki nowoczesnym metodom genetyki molekularnej (PCR). Jak chronić siebie i dziecko przed chorobami pasożytniczymi? Dobrym sposobem unikania powyższych „gości” w naszym ciele i cele naszych dzieci jest bezwzględne Częste mycie rąk wodą z mydłem – przed każdym posiłkiem i po każdej zabawie w piasku czy z psem. Ważne jest również mycie warzyw i owoców przed spożyciem, zwłaszcza, kiedy 20 podajemy je naszym pociechom. A kiedy podejrzewamy, że dziecko mogło zarazić się którymś z powyższych pasożytów, wystarczy wykonać proste badania opisane powyżej przy każdym zakażeniu. Zebrała i przygotowała: mgr Ewa Filipiak NAJCZĘSTSZE SPOTYKANE PASOŻYTY U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM PLAN PREZENTACJI: 1. Co to są pasożyt 2. Objawy i skutki pasożytów w ciele człowieka 3. Najczęściej występujące pasożyty u dzieci w wieku przedszkolnym i nie tylko… owsik ludzki, glista ludzka, przywra, tasiemiec nieuzbrojony, wesz ludzka. Cel dyskusji: W jaki sposób zapobiegać zarażeniu pasożytami? PASOŻYTY to organizmy zwierzęce lub roślinne, które wykorzystują inny organizm jako środowisko życia i zdobywania pożywienia. Pasożytami najczęściej nękającymi człowieka są organizmy zwierzęce, które wywołują choroby zwane parazytozami. potrafią przejąć kontrolę nad ciałem i oszukać układ odpornościowy. pasożyty odniosły największy sukces ewolucyjny żyją wyzyskując inne stworzenia. W tym związku mamy dwie strony: ŻYWICIELA, który przegrywa i PASOŻYTA, który wygrywa. OBJAWY I SKUTKI PASOŻYTA W CIELE: alergia, zapalenie stawów, bóle pleców, zgrzytanie zębami, zapalenie jelit, obstrukcje, biegunka, chroniczne przemęczenie nawet przy wystarczającej ilości snu, nieuzasadniona drażliwość i nerwowość 21 organizmu, cukrzyca, uczucie pełności w żołądku, bóle głowy, bóle mięśni i stawów, zaburzenia trawienia, wrzody, bezsenność, toczeń, zaburzenia gospodarki mineralnej, nudności, bóle szyi, problemy z zatokami, problemy skórne, gazy i wzdęcia, syndrom jelita drażliwego, zaburzenia pracy tarczycy, wymioty, a nawet „Rak”; nadmierne chudnięcie mimo zjadania wystarczającej ilości posiłków; nadmierne tycie spowodowane żarłocznością wynikającą z niezaspokojonego niczym głodu nieprzyjemny smak i zapach w ustach. PASOŻYTY MOŻEMY PODZIELIĆ NA: Ze względu na miejsce bytowania w organizmie żywiciela wyróżnia się: - pasożyty wewnętrzne, - pasożyty zewnętrzne. Ze względu na czas niezbędnego pasożytnictwa w okresie rozwoju osobniczego wyróżnia się: - pasożyty stałe tzn. przez cały okres swego rozwoju i życia osobniczego (włosień, świdrowiec), - pasożyty okresowe (tęgoryjec). WŚRÓD NAJCZĘSTSZYCH PASOŻYTÓW CZŁOWIEKA WYRÓŻNIAMY: lamblia jelitowa, rzęsistek pochwowy, pełzak czerwonki (rodzina pierwotniaki), owsik ludzki, glista ludzka, włosogłówka ludzka, węgorek jelitowy, tęgoryjec dwunastnicy oraz włosień (obleńce), świerzbowiec ludzki, wesz ludzka, pluskwa domowa, komary, muchy, prusaki (stawonogi), przywry i tasiemce (płazińce) owsik ludzki. GDZIE PASOŻYTUJE?: głównie w jelicie grubym, wyrostku robaczkowym oraz końcowym odcinku jelita cienkiego. OBJAWY: dorosłe osobniki wydostają się z kałem na zewnątrz żywiciela, robaki te są widoczne w kale jako niewielkie, ruszające się, o barwie szaro – białawej. 22 ZAPOBIEGANIE: mycie rąk, ale to nie wszystko, jaja owsika są tak lekkie, że unoszą się razem z kurzem, terapii poddane muszą być także osoby, które przebywają w otoczeniu zarażonego. OWSIK LUDZKI: Żywi się on wyssaną treścią oraz substancjami zawartymi w jelitach. Owsiki to robaki wyglądem przypominające nitki bawełny ze zwężonymi końcami o długości od 5 do 12 mm. Owsiki pasożytują w dolnym odcinku jelita cienkiego, ślepej kiszce i w początkowej części okrężnicy. Samice owsików żyją około 4-5 tygodni i wtedy przedostają się do odbytnicy i w okolicach odbytu składają jaja, a same giną. Wychodzeniu z odbytu samic towarzyszy uczucie swędzenia. Samica składa około 11 tyś. jaj tak małych że mogą swobodnie przenosić się np. z kurzem. Wystarczy że jedno dziecko w przedszkolu lub żłobku ma jaja owsika na rękach albo na ubraniu, a już owsica przechodzi z rąk do rąk. Jajeczka owsików z palców, zabawek trafiają do buzi, potem do jelita gdzie wylęgają się dorosłe osobniki owsika. Owsicą można zarazić się nie tylko przez bezpośredni kontakt z zarażonym, ale również drogą inhalacyjną poprzez wdychanie jaj owsika które zostały na pościeli, lub wraz z kurzem przemieściły się na meble, zasłony, zabawki czy inne zakamarki mieszkania. NAJCZĘSTSZE OBJAWY ZAKAŻENIA OWSIKAMI: występuje świąd odbytu, który nasila się w godzinach wieczornych, skóra w okolicy odbytu jest zaczerwieniona, mogą wystąpić wypryski w okolicy odbytu, brak apetytu, dziecko źle sypia, w nocy drapie się, obgryza paznokcie, zgrzyta zębami, ma problemy z koncentracją, nie może usiedzieć w jednym miejscu, dziecko jest blade, ma podkrążone oczy, boli je głowa lub brzuch, jest osłabione, czasem zaczyna ponownie moczyć się w nocy, może wystąpić zapalenie wyrostka robaczkowego. 23 GLISTNICA jest wywołana przez glistę ludzką i jest największym nicieniem pasożytującym w jelicie cienkim człowieka. W sytuacji dużego namnożenia się glisty w jelicie cienkim pasożyt ten przechodzi do żołądka i podczas wymiotowania wychodzą przez jamę ustną. Mogą też przedostać się do dróg oddechowych. Dorosłe osobniki mogą osiągać długość 20 - 40 cm. OBJAWY ZARAŻENIA zawroty głowy, wzmożona pobudliwość nerwowość, nagłe ataki bólu brzucha i wymioty, rozstroje jelit (biegunki, zaparcia), zmiany skórne świąd skóry, pokrzywki, wypryski, czasami drgawki, podwyższona temperatura, zapalenie spojówek, napady astmy oskrzelowej. ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA: za pośrednictwem środowiska zewnętrznego (gleba, woda), spożywając niedokładnie umyte surowe warzywa i owoce, podczas zabawy w piaskownicy np. biorąc brudną łopatkę do ust, dorośli przy pracach w polu i ogrodzie, przez kontakt ze zwierzętami. Od momentu zakażenia do pojawienia się jaj w kale zwykle upływa 60-80 dni. Glisty wywierają wyraźne działanie toksyczne, zwłaszcza u dzieci. Wyraża się ono m.in.: zahamowaniem rozwoju fizycznego i umysłowego u dzieci intensywnie zarażonych, wzmożoną pobudliwością nerwową JAK ZAPOBIEGAĆ ZAKAŻENIU ? przestrzegając podstawowych zasad higieny osobistej i żywienia myjąc jarzyny i owoce przeznaczone do spożycia poprzez picie przegotowanej wody uczulając dzieci aby myły ręce przed jedzeniem, zwłaszcza po każdej zabawie z rówieśnikami oraz po skorzystaniu z toalety odrobaczanie domowych zwierząt. 24 PRZYWRA – MOTYLICA WĄTROBOWA Przywra wątroby i woreczka żółciowego (Łac. Fasciola hepatica). Przywry te mają płaskie ciało o długości 20-30 mm i szerokości 8-12 mm. Zakażenie następuje poprzez wypicie zakażonej wody lub spożycia roślin zawierających larwy. Trafiając do przewodu pokarmowego i poprzez krew trafiają do wątroby. Przywra przedostaje się do przewodów żółciowych, pęcherzyka żółciowego, niekiedy do innych narządów i tkanek. Po upływie 3 - 4 miesięcy osiąga dojrzałość płciową i zaczyna wydalać jaja. Podczas przemieszczania się młode przywry powodują mechaniczne uszkodzenie tkanek człowieka. Produkty przemiany materii przywr wzmagają zwiększoną wrażliwość organizmu człowieka oraz rozwój objawów alergicznych W początkowej fazie przywrzycy podczas biopsji wątroby można zaobserwować: mikromartwicę mikroropienie wątroby. OBJAWY: W początkowym okresie może wystąpić: ogólna niedyspozycja, ból głowy, osłabienie apetytu, pokrzywka, zmiana twardówki oczu, czasami występują dreszcze oraz wysoka temperatura. ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIU: picie przegotowanej wody, dokładne mycie warzyw i owoców szczególnie tych, które rosną w wilgotnych miejscach. TASIEMIEC NIEUZBROJONY Pasożyt człowieka i bydła z rodzaju tasiemców. Tasiemiec składa się z główki (którą pasożyt przytwierdza się do ściany jelita), szyjki i reszty ciała złożonej z 2000 członów, ma taśmowate ciało podzielone na segmenty 25 i osiąga długość nawet do 15 metrów. Rozmnaża się wyłącznie u człowieka - żywiciel ostateczny. Jest to najczęściej spotykany tasiemiec w Polsce. Chorobę którą wywołuje tasiemiec uzbrojony nazywa się Tasiemczyca. Jest to pasożyt jelitowy występujący w organizmie człowieka. Tasiemiec nieuzbrojony potrzebuje dwóch żywicieli: Bydło rogate – w którym żyją larwy, Człowiek – w którym żyją dorosłe osobniki tasiemca nieuzbrojonego. CYKL ROZWOJOWY: Wypełnione jajami człony tasiemca nieuzbrojonego są wydalane wraz z kałem z organizmu żywiciela ostatecznego (człowieka). Jaja są zjadane przez żywiciela pośredniego (bydło rogate: byk, krowa, cielę). Wągry przedostają się do żywiciela ostatecznego, kiedy ten np. zje surową albo półsurową zarażoną wołowinę. Od momentu zakażenia się tym tasiemcem zaczyna się szybki jego wzrost. Dziennie przybywa mu od 7 do 12 cm, a w ciągu 3 - 4 miesięcy staje się dojrzałym płciowo pasożytem długości dochodzącej nawet do 15 metrów i od tego momentu zaczynają się odrywać płaskie człony tasiemca wypełnione jajeczkami wydalane wraz z kalem, dostają się do wody, gleby, przywierają do trawy a następnie zostają zjedzone przez zwierzęta. W jelitach zwierząt zarodki przedostają się przez ścianę jelit i osiedlają się w mięśniach tworząc wągry. OBJAWY CHOROBOWE U ZARAŻONYCH TASIEMCEM NIEUZBROJONYM: ból brzucha szczególnie gdy jesteśmy głodni, mdłości, zwiększone łaknienie, wymioty, chudniecie lub duża nadwaga. ZAPOBIEGANIU ZAKAŻENIU: spożywanie mięsa pochodzącego z pewnego źródła (zbadanego przez służbę sanitarno - weterynaryjną), 26 nie spożywać półsurowych mięs (steki krwiste, niedopieczone szaszłyki itp.) polepszanie warunków hodowli bydła i warunków sanitarnych na wsi (zapobieganie zanieczyszczaniu fekaliami ludzkimi wody i gleby). WESZ LUDZKA Gatunek pasożytujący na człowieku, obejmujący dwa podgatunki: wesz odzieżową, wesz głowową. GDZIE PASOŻYTUJĄ: Jaja wszy odzieżowej przyczepiają się do włókien odzieży, przeważnie wzdłuż szwów bielizny i ubrań z naturalnych tkanin. Rzadziej jaja przyczepiają się do owłosionej części klatki piersiowej lub pach. Wesz głowowa zagnieżdża się we włosach głowy, karku lub na plecach. WŁAŚCIWE WARUNKI DO ROZWOJU WSZY LUDZKIEJ, TO: duża wilgotność oraz temperatura 28 – 32 st. Długość życia wszy jest uzależniona od poziomu wilgotności, temperatury i stopnia najedzenia. Wszy żyją tylko na człowieku. Wszy rozprzestrzeniają się w czasie kontaktu bezpośredniego oraz drogą pośrednią gdy używane są wspólne ubrania, grzebienie i szczotki do włosów i poprzez spanie w tym samym łóżku, w którym śpi osoba zarażona. Wesz głowowa najczęściej występuje u dzieci w okresie podstawówki, co wynika z niskim w tym okresie poziomem higieny osobistej. Znalezienie na włosach charakterystycznych białych jaj lub aktywnych stadiów rozwojowych potwierdza wszawice. ZAPOBIEGANIE: częste sprawdzanie głowy dzieciom przez rodziców/opiekunów, utrzymywanie czystości ciała i odzieży, utrzymywanie czystości w hotelach pracowniczych, szpitalach, internatach, zakładach fryzjerskich(miejscach publicznych). Opracowała: mgr Małgorzata Zalewska 27 JAK DBAĆ O ZDROWIE DZIECI Większość przedszkolaków nie ma zaspokojonej potrzeby ruchu zwłaszcza w okresie zimowym. Stąd też rośnie liczba dzieci niezbornych ruchowo. Jak temu zaradzić: Należy zacząć od uporządkowania dnia dziecięcej aktywności i ustalenia korzystnych dla rozwoju proporcji pomiędzy snem i czuwaniem. Dziecko powinno budzić się i zasypiać o stałej porze, z zachowaniem ustalonego ceremoniału: *rano: radosne budzenie się i witanie, mycie się bez narzekania, samodzielne ubieranie się, jedzenie przy stole i bez pośpiechu; *wieczorem: po dobranocce kolacja, a potem w miarę samodzielne mycie się, przebierane do snu, mówienie wszystkim „dobranoc”, słuchanie np. czytanej bajki i spokojne zasypianie. Dziecku potrzebna jest codzienna porcja rozwijającego ruchu poza murami domu, przedszkola. Mam tu na myśli swobodny ruch, bieg. Zabawy ruchowe, gimnastyka to najlepsze formy dbałości o rozwój fizyczny dziecka. Poprzez dobór odpowiednich ćwiczeń i zabaw można rozwinąć sprawność ruchową organizmu i zwiększyć ilość przepływającej krwi (8-krotnie więcej niż w czasie spoczynku), co ma ogromny wpływ na odżywianie tkanek i dotlenienie organizmu, a co za tym idzie zdrowie i dobre samopoczucie dziecka. Propozycja: Teresa Soja 28 SCENARIUSZE ZAJĘĆ KOLEŻEŃSKICH Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA SCENARIUSZ ZAJĘCIA KOLEŻEŃSKIEGO Prowadząca: Małgorzata Starzyńska Data: 28.02.2012r. Grupa wiekowa: 3- 4 latki. Temat zajęcia: „Bajka o wilczku i jego problemach z ząbkami” Treści programowe: Kształtowanie czynności samoobsługowych nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku. Umie poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby. p.p.2. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. Dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu, np. wie, że przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są konieczne. p.p.5. Cele operacyjne: dziecko odpowiada na pytania nauczycielki, naśladuje czynności higieniczne, powie, jak dbać o zęby. Metody: - czynne: zadań stawianych dziecku, - słowne: rozmowa, objaśnienia, żywego słowa, - inne: aktywność muzyczno – ruchowa. Środki dydaktyczne: ilustracje do bajki, płyta CD. Przebieg zajęcia: 1. Zabawa muzyczno – ruchowa „Przedszkolaku drogi mój”. Przedszkolaku drogi mój, Pięknie proszę, tutaj stój! /Tupnij raz, klaśnij dwa, I obrocik, tra, la, la / bis 29 Przedszkolaku drogi mój, Pięknie proszę, tutaj stój! /Jeden skok, drugi skok, I obrocik, że ho, ho. / bis Przedszkolaku drogi mój, Pięknie proszę, tutaj stój! /Macham raz, macham dwa, I obracam się raz – dwa. /bis Przedszkolaku drogi mój, Pięknie proszę, tutaj stój! /Ukłon tu, ukłon tam, I obrocik – taki sam. / bis 2. Bajka o wilczku i jego problemach z ząbkami ilustrowana obrazkami Był sobie mały wilczek, który nie lubił czyścić zębów. Każdego ranka mama wilczyca mówiła: -Synku, umyj zęby, bo będą cię bolały. -Zaraz, zaraz! – odpowiadał wilczek i uciekał do lasu tak, że aż się za nim kurzyło. Wieczorem wracał do domu brudny i szczęśliwy. -Kochanie, wyczyść zęby – prosiła mama. -Dobrze, tylko najpierw zjem kolację – mówił wilczek. Połykał górę naleśników z konfiturami, a potem – hops! – wskakiwał pod kołderkę i udawał, że śpi. Mama bardzo się martwiła, ale zupełnie nie wiedziała, co ma zrobić… Aż wreszcie pewnego dnia wilczka rozbolały zęby. Biedak siedział w ciemnym kącie i płakał. -Musimy iść do leśnego dentysty – powiedziała mama. – Tylko on może ci pomóc! Dzięcioł, leśny doktor, mieszkał w dziupli starego drzewa. Więc wilczek razem z mamą wybrali się do doktora. Kiedy dotarli na miejsce wilczek usiadł na fotel dentystyczny i czekał na leśnego dentystę. Gdy doktor przyszedł powiedział do wilczka: -Proszę otworzyć pysk! Zajrzał do środka i zawołał: -O rety! Czegoś takiego jeszcze nie widziałem! 30 Wilczek miał w zębach ogromne, czarne dziury, a w nich mnóstwo różnych rzeczy! Było tam stado bakterii, kępki trawy, resztki jedzenia, mech i nawet kawałki starej kosiarki… Dzięcioł wziął swoje narzędzia i zabrał się do roboty. Oczyścił starannie zęby : wyciągnął z wilczej paszczy wszystkie śmiecie, powyrywał trawę, wyskubał mech i przegonił bakterie. Potem zrobił specjalną masę, podobną do białej plasteliny i zakleił nią dziury. -Uf, skończyłem… - leśny doktor ze zmęczenia ledwie trzymał się na nogach. -Nie będą mnie więcej bolały zęby? – spytał wilczek. -Nie – odparł doktor. – Pod warunkiem, że będziesz je codziennie czyścił. -Będę! – obiecał wilczek i rzeczywiście, od tej pory szoruje zęby rano i wieczorem, a czasami nawet w środku dnia, po jedzeniu. Ma największą kolekcję szczoteczek w całym lesie. A do leśnego dentysty przychodzi tylko wiosną i jesienią, żeby pokazać mu swoje piękne, ostre jak szpilki zębiska. Po zakończeniu opowiadania nauczyciel zadaje dzieciom pytania dotyczące jego treści. Dlaczego wilczek musiał iść do dentysty? Dlaczego wilczka rozbolały zęby? Kto był dentystą w lesie? Czy mama wilczyca przypominała wilczkowi, żeby mył zęby? Co wilczek miał w zębach? Czy leśny dentysta wyleczył zęby wilczka? Co od tej pory wilczek musi robić, żeby go już nie bolały zęby? Po co wilczek musi przychodzić do dentysty jeden raz wiosną i jeden raz jesienią? 3. Zabawa paluszkowa „Każda rączka”. 4. Zabawa pantomimiczna: Pokaż jak myjesz buzię, Pokaż jak myjesz szyję, Pokaż jak myjesz zęby, Pokaż jak myjesz ręce, Pokaż jak czeszesz się. 5. Zabawa Tak czy nie ? Kiedy ktoś ma brudne ręce, 31 I rękami tymi je, Czy powiecie, że to zdrowo, Moi drodzy? Bo ja nie, nie, nie! Kiedy ktoś nie myje zębów, Szczotki, pasty ani tknie, Potem biega do dentysty, Czy wam żal go? Bo mnie nie, nie, nie ! Gdy ktoś przed grzebieniem zmyka, Płacze, że mu włosy rwie, Czy go za to pochwalicie? Bo ja nie, nie, nie! Komu woda, mydło, szczotka, Nie potrzebne i nie w smak, Czy nazwiecie go brudasem? Bo ja tak, tak, tak! SCENARIUSZ ZAJĘCIA KOLEŻEŃSKIEGO Z ZAKERSU „PROMOCJA ZDROWIA W PRZEDSZKOLU” Prowadząca: Magdalena Jama Data: 29.02.2012. Grupa wiekowa: dzieci 4- 5- letnie Temat kompleksowy: „Nasz mały teatrzyk” Temat zajęcia: Uczymy się nazywać emocje na podstawie opowiadania „W Zimowej Krainie”. Treści programowe: kształtowanie umiejętności społecznych dzieci; porozumiewanie się z dorosłymi oraz innymi dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych. 1) Wspomaganie dzieci w kształtowaniu obrazu własnego JA. Uświadamianie dzieciom, że warto być odważnym, mądrym, prawdomównym i dobrym dla innych, 32 2) Stwarzanie sytuacji, które rozwijają u starszych przedszkolaków zdolność do obdarzania uwagą dzieci i dorosłych Cele operacyjne: dziecko: skupi uwagę na opowiadaniu, rozumie i nazwie uczucia własne i innych, ruchem, gestem, mimiką twarzy przedstawi różne nastroje, emocje. Metody: czynne percepcyjne słowne Formy aktywności: słowna, ruchowa, literacka, muzyczna, plastyczna. Pomoce: płyta CD z utworami Franka Sinatry; kredki, kartki z przyklejoną twarzą dziecka odzwierciedlającą uczucie radości; rysunki ukazujące bohaterów opowiadania i odzwierciedlające ich nastroje; symbole czterech rodzajów uczuć w formie „buźki”- radość, złość, smutek, płacz; lusterka Literatura: I. Broda, Program wychowania przedszkolnego. „Od przedszkolaka do pierwszaka”; E. Gruszczyk - Kolczyńska, Program wspomagania rozwoju, wychowania i edukacji starszych przedszkolaków; Entliczek, pentliczek. Książka nauczyciela. Czterolatki. Nowa Era; D. Pawlak, W. Suska, J. Wolna, Dziecko bezpieczne w swoim środowisku, M. Bogdanowicz, Ruch i piosenka dla najmłodszych, E. Dzionek, M. Gmosińska, Kształtowanie twórczych postaw dzieci pięcio- sześcioletnich Przebieg zajęcia: 1. Przywitanie gości i wierszyk z imionami: Mogę oczy zmrużyć swe, Mogę brzydko zrobić: bee! Ale mogę, jeśli chcesz, Pięknie się uśmiechnąć też. I do przodu wypiąć brzuch, Zrobić skłon, powiedzieć: uff! Tupnąć nogą raz i dwa 33 i powiedzieć:…….(imię) to ja! Dzieci ilustrują ruchem treść wiersza. W określonym momencie wypowiada końcowy zwrot zawierający jego imię. 2. Słuchanie opowiadania pt. „W Zimowej Krainie” Za górami, za lasami w pięknej Zimowej Krainie mieszkała pewna rodzinamamusia, tatuś i dzieci. Wszystko w tym kraju było takie samo jak u nas, a więc były: samochody, telefony, zegary, domy, na drzewach siedziały ptaszki. Jednak w tym kraju panowała zima. Dlatego nazywał się Zimową Krainą. W tej właśnie krainie urodziła się mała dziewczynka. Rodzice dali jej na imię Ilonka. Bardzo ją kochali, ale ona nie zawsze ich słuchała. Kiedy padał śnieg a na dworze było wyjątkowo zimno, Ilonka wychodziła na podwórko bez zgody rodziców. Nie zakładała rękawiczek, czapki, szalika i kozaczków. Rodzice wtedy bardzo się o nią martwili. Któregoś dnia dziewczynka zachorowała. Rodzice w trosce o jej zdrowie wezwali lekarza. Ilonka z trudem zaczęła powracać do zdrowia. Lekarz zapisał wiele lekarstw, które musiała zażywać. Leżała smutna w łóżku i cicho płakała. Szloch Ilonki usłyszał chłopiec- Wesołek, który postanowił ją rozweselić. Wszedł do pokoju dziewczynki, pięknie się ukłonił i przedstawił: - Dzień dobry, jestem Wesołek. Przyszedłem Cię rozweselić. Ilonka, gdy tylko go zobaczyła, zaraz się uśmiechnęła. - No, teraz jesteś ładniejsza, kiedy się tak uśmiechasz. Czy masz tu jakieś zabawki? - Mam, ale wszystkie już mi się okropnie znudziły. Wtedy Wesołek wysypał na łóżko cały worek przepięknych, kolorowych gwiazdek. Zaczęła się świetna zabawa. Chłopiec wymyślał różne zadania, a dziewczynka, gdy udało się jej dobrzeje wykonać, śmiała się z całych sił i klaskała w dłonie. Rodzice , gdy weszli do pokoju zobaczyli swą szczęśliwą córeczkę, mocno ja uścisnęli i powiedzieli, że bardzo, ale to bardzo ją kochają. Ilonka przeprosiła swoich rodziców, że przez nią byli tacy smutni i obiecała, że już zawsze będzie ich słuchać. Podczas opowiadania nauczyciel kolejno odsłania ilustracje z bohaterami bajki pokazujące ich nastroje: radość, smutek, płacz. 3. Rozmowa na temat opowiadania: 34 Nauczycielka wiesza na tablicy „Buźki” symbolizujące uczucia: radość, smutek, płacz i złość. - W jakiej krainie mieszkała Ilonka? - W jakim nastroju (wyjaśnienie pojęcia nastrój) byli rodzice dziewczynki, gdy ich nie słuchała? Wskażcie, która twarz ukazuje smutek? - Co robiła dziewczynka, gdy zachorowała? (Płakała). Wskażcie, który to obrazek? - Co sprawił Wesołek, który przyszedł do dziewczynki? (Zaczęła się śmiać) Pokażcie wesołą minę na ilustracji. - Jak czuli się rodzice dziewczynki, gdy usłyszeli jej śmiech i radość?(byli szczęśliwi) Pokażcie radosną minkę. - Jaką macie minkę, gdy jesteście rozzłoszczeni? Pokażcie rysunek. - A co wy robicie, kiedy zasmucicie swoich rodziców? W jaki sposób można ich przeprosić? (np. pomóc w czymś, uściskać, przytulić, powiedzieć przepraszam) 4. Lusterka: Nauczycielka rozdaje dzieciom lusterka, wydaje polecenia. Pokaż: - jaką minę ma mama, kiedy nie chcesz posprzątać zabawek? - jaką minę ma tata, kiedy się razem bawicie? - jaką masz minę, gdy się czegoś wystraszysz? - jaką minę ma mama, kiedy jesteś chory, coś cię boli? - jaka masz minę, gdy dostaniesz wymarzony prezent? - jaką masz minę, gdy ktoś zrobił ci na złość lub cię uderzył? - jak wygląda szczęśliwa mama, tata, babcia, dziadek? W jakiej krainie chcielibyście mieszkać, gdzie czulibyście się najlepiej? (swobodne wypowiedzi dzieci) 5. Ekspresja ruchowa przy muzyce (pantomima): Nauczycielka włącza utwory Franka Sinatry- jeden w nastroju smutnym, drugi - w wesołym. Zadaniem dzieci jest wyrażenie nastroju utworu ruchem, mimiką, gestem. 6. Ekspresja plastyczna: 35 Dzieci otrzymują kartki z przyklejona twarzą odzwierciedlającą uczucie radości. - Narysuj, co mogło spowodować, że dziecko na kartoniku jest takie zadowolone? SCENARIUSZ ZAJĘCIA KOLEŻEŃSKIEGO Prowadząca: mgr Ewa Filipiak Data: 06.03.2012 r. Grupa dzieci: 4 – 5 letnich. Temat kompleksowy: „Mieszkamy w Pile”. Temat zajęcia: „Skaleczone kolano” pokaz udzielania pierwszej pomocy przy niewielkich zranieniach. Nauka przyklejania plasterka na pozorowaną ranę. Cele: dziecko • Wskaże sytuacje w których grożą mu zranienia i skaleczenia. • Wie, że należy zgłaszać dorosłym wszelkie urazy. • Nałoży prosty opatrunek. Treści podstawy programowej: Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych. (Pp6) 1) 1)Wie, jak trzeba się zachować w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić. Formy aktywności: językowa, ruchowa, plastyczna. Metody: czynne, słowne, praktycznego działania. Organizacja pracy: zbiorowa, indywidualna. Pomoce: historyjka obrazkowa, lalka duża do demonstracji naklejania plasterka, płyta CD z utworami do zabawy integracyjnej, karta pracy ze skaleczonym misiem, plasterki, woda utleniona, kredki do rysowania. Literatura: Podstawa programowa z 23 grudnia 2008 r. Program „Od przedszkolaka do pierwszaka” I. Broda „Program wspomagania rozwoju, wychowania i edukacji starszych przedszkolaków” E. Gruszczyk – Kolczyńska, E. Zielińska, 36 „Dziecko bezpieczne w swoim środowisku” D. Pawlak, W. Suska, J. Wolna, „Edukacja zdrowotna dzieci przedszkolnych” E. J. Frątczakowie, „Promocja zdrowia w edukacji dzieci przedszkolnych” K. Żuchelkowska, K. Wojciechowska. Przebieg zajęcia: 1. Powitanie zabawą integracyjną „Zróbmy kółka dwa". 2. „Skaleczone kolano” historyjka obrazkowa. Historyjka Przedstawia: I Dzieci bawią się w ogrodzie przedszkolnym, II Dziewczynka upadła na chodnik, III Dziewczynka siedzi smutna, ma ranę na nodze, boli ją, płacze. Dzieci kolejno omawiają obrazki – swobodne wypowiedzi. Następnie nauczyciel zadaje pytania: Jak myślicie dlaczego dzieci narażone są na wypadki, zranienia? Jak należy pomóc dziewczynce? 3. Zabawa ruchowa „Spacer po Pile" Dzieci maszerują do muzyki na słowa nauczyciela boli... np. noga, dotykają wymienionej części ciała. 4. Zasada postępowania przy niewielkich zranieniach.(pokaz na upozorowanej ranie lalki) a) Należy zgłosić wypadek, skaleczenie dorosłemu – rodzic lub pani w przedszkolu, b) Przemyć ranę i skórę wokół rany wodą utlenioną, c) Nałożyć plasterek na ranę. Czy wiecie, jak nałożyć Plasterek? (Przy małych zranieniach odchylamy skrzydełka plasterka, opatrunek nakładamy na ranę i przyklejamy) - [opatrunku jałowego nie wolno dotykać]. Przy dużych ranach i skaleczeniach należy udać się do lekarza. Kilkoro dzieci demonstruje przyklejanie plasterka na ranę u lalki. 5. Przeszkody – zabawa bieżna. Dzieci biegają po sali na sygnał zatrzymują się przeskakują obunóż przeszkodę tak, aby nie stłuc kolana. 6. Karta pracy z misiem „Nałóż plasterek na raną”. 37 Miś jest zraniony należy nałożyć mu plaster na czoło i rękę. Dzieci prawidłowo postępują podczas nakładania plastrów. Pomoc dzieciom, które mają kłopot z nakładaniem plastra. Na koniec pokolorowanie misia. 7. Pożegnanie zabawą integracyjną „Przedszkolaku drogi mój”. SCENARIUSZ SYTUACJI EDUKACYJNEJ Z PROMOCJI ZDROWIA Opracowała: mgr Teresa Soja Data: 24.11.2011 r. Grupa: 5,6-latki. Temat kompleksowy: „Wszyscy razem się bawimy, wszystkie strachy przegonimy”. Temat: „Nocne strachy”. Treści podstawy programowej: Wspomaganie rozwoju mowy dzieci.(pp 3) 3) uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi o ważnych sprawach; Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych.(pp 6) 1) wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić; Cel operacyjny: dziecko: Aktywnie uczestniczy w zabawach; Podejmie próbę opowiadania o swoich lękach, strachu; poda sposób „co można zrobić, aby lepiej się poczuć , gdy się boimy”; Potrafi opanować swoje lęki; Metoda: burza mózgów, sytuacyjna, wizualizacja. Formy aktywności dzieci: ruchowa, muzyczno – ruchowa, literacka, językowa. Środki dydaktyczne: zabawne strachy (rysunki), kukiełka – Kajtka, kota Baltazara, nocnego duszka, płyty CD: Książka „Opowiadania i wiersze”, Yoga (2 wschód księżyca), Niezapomniane melodie (13 M. Ravel – Bolero). 38 Literatura: „Zabawy odprężające dla dzieci”. Pomysły, zabawy i ćwiczenia na każdy dzień – Ursula Rucker – Vennemann, „Promocja zdrowia w edukacji dzieci przedszkolnych” - K. Żuchelkowska, K. Wojciechowska. Przebieg: 1. Powitanie: Witam wszystkich, którzy …… boją się dentysty (machają ręką), boją się ciemnego pokoju, chcą się pozbyć strachu . 2. Zabawa odprężająca: „Taniec brzucha” (ćwiczenie, które sprawi wszystkim wiele przyjemności) przy muzyce orientalnej (Yoga). Dzieci stają w rozkroku, dłonie oparte na biodrach, zataczają coraz większe koła, a potem coraz mniejsze. Ćwiczenie powtarzamy w drugą stronę. 3. Zabawa rozwijająca odwagę i wiarę w siebie „Jestem tutaj”. Dzieci siedzą w kręgu. Do środka koła może wejść dziecko, które chce. Wchodzi do środka koła, podnosi jedno albo oba ramiona do góry i woła głośno: „Jestem tutaj!” potem wraca na swoje miejsce. A pozostałe dzieci patrzą w jego kierunku. 4. Słuchanie opowiadania ilustrowanego kukiełkami: „Nocne strachy”. 5. Wypowiedzi dzieci: Czego przestraszyli się w nocy Kajtek i Baltazar? Jakie to było dla nich przeżycie? (pokazać miną) O czym dowiedział się rano Kajtek? 6. Burza mózgów: „W jaki sposób radzić sobie z różnymi strachami”?. Strachy z dyni, Na ścianie, W telewizji, Z ciemnego pokoju. 7. Zabawa słownikowa: „Czary mary …. „ (dzieci wymyślają zaklęcia). 8. Zabawa: Olbrzym „Rumszumszum ” (rozdeptujemy niepokój) przy muzyce (Bolero). 39 Jesteście olbrzymami, wielkimi i ciężkimi olbrzymami. Kochacie muzykę. Kiedy słyszycie muzykę wtedy dobrze się czujecie, wtedy człapiecie ciężko przez las. Słuchając muzyki, idziecie tak szbko, jak nakazuje rytm muzyki. Ale kiedy muzyka ucicha, denerwujecie się. Tupiecie bardzo głośno nogami i wołacie tak głośno, jak tylko potraficie: Rumszumszum!. Kiedy muzyka ponownie się rozlegnie, idziecie dalej. 9. Ewaluacja: Powiedz misiowi: „Jak się teraz czujesz po naszych zabawach?” SCENARIUSZ ZAJĘĆ KOLEŻEŃSKICH Opracowała: mgr Małgorzata Zalewska Data: 26. 01. 2012 r. Grupa dzieci: 5,6 – letnich Temat kompleksowy: „O zwierzętach swych pamiętaj – przytul, nakarm nie od święta”. Temat zajęć: „Koci świat”. Metody: słowna, czynna, oglądowa. Formy: grupowa, indywidualna. Cel główny: Rozwijanie kompetencji matematycznych dzieci w zakresie numerowania przedmiotów. Cele szczegółowe: numeruje stopnie schodów, wskazuje stopień, pierwszy drugi, trzeci itd. posługuje się licznikami porządkowymi, dokonuje podziału żywności na zdrową i niezdrową, podaje skutki łakomstwa kotka w wierszu. Pomoce dydaktyczne: dwie obręcze w dwóch innych kolorach, kartki z wyrysowanymi schodami – dla każdego uczestnika zajęć, 40 kartoniki z cyframi dla każdego dziecka, sylwety kotów dla każdego dziecka, maskotka kota, biały fartuch lekarski, statoskop, łóżko na którym będzie leżał kotek, apteczka, bandaż, sylwety myszek, ilustracje: szynki, ciasta, kiełbasy, udka kurczaka, ilustracje artykułów żywnościowych: cukierki, coca-cola, woda mineralna, jabłko, sałata, ogórek, rzodkiewka, cebula, marchew, mleko. Bibliografia: Dziecięca matematyka, Edyta Gruszczyk – Kolczyńska, Ewa Zielińska, WSiP Warszawa 2000, s.157 Przebieg zajęć: 1. „Iskierka” - zabawa integracyjna. Dzieci siedząc w kole podają sobie dłonie i po kolei uśmiechają się do kolegi/koleżanki. 2. „Lubię Cię….” – zabawa integracyjna Dzieci siedząc w kole przekazują misia i kończą zdanie „Lubię cię ponieważ….” 3. „Koci taniec” – zabawa muzyczno – ruchowa, rozwijanie wyobraźni przez samodzielne wymyślanie układów tanecznych. Dzieci stoją w rozsypce. Nauczyciel odtwarza płytę z nagraniem „Kotek”. Dzieci tańczą wg własnej inwencji. Na umówione hasło „np. dźwięk tamburyna” zwijają się w kłębuszek i zasypiają. 4. „Chory kotek” – wysłuchanie wiersza Stanisława Jachowicz Nauczyciel odtwarza nagranie wiersza. Inscenizuje wiesz przy pomocy gestu, a także wykorzystuje zebrane przedmioty: maskotka kota, biały fartuch lekarski, statoskop, łóżko na którym będzie leżał 41 kotek, apteczka, bandaż, sylwety myszek, ilustracje: szynki, ciasta, kiełbasy, udka kurczaka, Chory kotek - Stanisław Jachowicz Pan kotek był chory i leżał w łóżeczku, I przyszedł pan doktor: „Jak się masz, koteczku”! — „Źle bardzo...” — i łapkę wyciągnął do niego. Wziął za puls pan doktor poważnie chorego, I dziwy mu prawi: — „Zanadto się jadło, Co gorsza, nie myszki, lecz szynki i sadło; Źle bardzo... gorączka! Źle bardzo, koteczku! Oj! długo ty, długo poleżysz w łóżeczku, I nic jeść nie będziesz, kleiczek i basta: Broń Boże kiełbaski, słoninki lub ciasta!” — „A myszki nie można? — zapyta koteczek — Lub z ptaszka małego choć z parę udeczek?" — „Broń Boże! Pijawki i dieta ścisła! Od tego pomyślność w leczeniu zawisła”. I leżał koteczek; kiełbaski i kiszki Nie tknięte, z daleka pachniały mu myszki. Patrzcie, jak złe łakomstwo! Kotek przebrał miarę; Musiał więc nieboraczek srogą ponieść karę. Tak się i z wami dziateczki stać może; Od łakomstwa strzeż was Boże! 5. Rozmowa kierowana nauczyciela z dziećmi na temat zdrowego jedzenia oraz dobrych nawyków żywieniowych. Wyjaśnienie wyrazu łakomstwo/łakomczuch. 42 6. Podział artykułów żywnościowych przedstawionych na ilustracji na zdrowe oraz niezdrowe (ilustracje artykułów żywnościowych: cukierki, coca-cola, woda mineralna, jabłko, sałata, ogórek, rzodkiewka, cebula, marchew, mleko, szynki, ciasta, kiełbasy, udka kurczaka) Nauczyciel wybiera kolejno dziecko i prosi, aby określiło czy dany produkt jest zdrowy, czy niezdrowy. Dzieci dokonują podziału i wkładają do wybranego okręgu (np. hula-hop) 7. „Kotek na schodach” – zabawa matematyczna wg E. GruszczykKolczyńskiej, E. Zielińskiej. Dzieci siadają w kręgu na dywanie. Każdy z nich otrzymuje narysowane schody, cyfry oraz sylwetę kota. Następnie numerują stopnie schodów cyframi przy pomocy nauczyciela. Ustawiają sylwety kota na schodach wg poleceń nauczyciela. Polecenia nauczyciela: - posadź kotka na najniższym stopniu, - posadź kotka na najwyższym stopniu, - na pierwszym, drugim, trzecim… itd. Jeśli dzieci sprawnie będą wykonywały polecania nauczyciela, to można jedno dziecko poprosić o to, aby zostało „nauczycielem”. 8. „Jestem dumny ponieważ, udało mi się … ” – zabawa podsumowująca zajęcia. Dzieci po kolei kończą zdanie: „Jestem dumny ponieważ, udało mi się…..”. – dzieci dokonują swojej samooceny. 43 SCENARIUSZ ZAJĘCIA KOLEŻEŃSKIEGO Prowadząca: Bożena Mielka Data: 23.03.2012r. Grupa wiekowa: 5 – 6 latki „Biedronki”. Temat: „Pamiętamy o chorym koledze, chorej koleżance”. Treści podstawy programowej: Dziecko: dba o swoje zdrowie, zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia; dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu. Cele ogólne: rozumienie konieczności dbania o zdrowie,; dostrzeganie roli lekarza w dbaniu o zdrowie ludzi. Cele operacyjne: dziecko wie, jak pocieszyć chorego kolegę, koleżankę; określi uczucia innych korzystając z własnych doświadczeń; wyrazi emocje mimiką, gestem; wytnie szablon żabki. Metody: słowna, czynna, oglądowa, burza mózgów (metoda twórczego myślenia Osborne’a). Formy pracy: z całą grupą. Pomoce dydaktyczne: wiersz D. Gellner „Na zdrowie”, ilustracje do wiersza, obrazki przedstawiające termometr, syrop, tabletki, kartki z kropkami, duża kostka do gry, szablony żabki, nożyczki, zielony karton, koperta, znaczki, płyta CD „Od przedszkolaka do pierwszaka”. Przebieg: 1. Powitanka: 44 Wszyscy w kole tu stoimy i za ręce się trzymamy dzień dobry już mówimy, tak zajęcia zaczynamy. 2. Zagadki obrazkowe – zasłonięte obrazki przedstawiające termometr, tabletki, syrop, każda część kartki zaznaczona kropkami od jednej do sześciu. Dzieci rzucają kostką do gry i odsłaniają odpowiednie pola, na wybranym przez siebie obrazku . 3. Burza mózgów na temat: zdrowie, choroba. 4. Zabawa muzyczno-ruchowa: „Fikający zuch”. 5. Inscenizacja wiersza D.Gellner „Na zdrowie”. 6. Rozmowa na temat wiersza: O kim jest mowa w wierszu? Jak chłopiec chciał pocieszyć swojego brata? Co chciał mu dać? Czy dobrze jest być chorym? Jak się wtedy czujemy? 7. „Mój prezent dla…”. N-l zwraca się do dzieci – pomyślcie teraz o osobie, która jest chora, której chcielibyście sprawić radość obdarowując ją czymś miłym. 8. Wypowiedzi dzieci na temat: „Co ucieszyłoby naszego chorego kolegę – Krzysia, który chodził z nami do przedszkola?”. 9. Zabawa „Śmieszne miny”. Dzieci robią śmieszne miny, starając się rozśmieszyć kolegów. 10. Zabawa „Śmiejemy się jak…”. cha cha cha – grubym, niskim głosem; hi hi hi – wysokim, cienkim głosem; ho ho ho - normalnym głosem. 11. Zapoznanie dzieci ze sposobem wykonania prac dla chorego kolegi „Żabka”: wycięcie wzoru; dorysowanie oczu, buzi, obrysowanie palców. 45 12. Spakowanie żabek do dużej, zaadresowanej koperty, dla chorego kolegi. SCENARIUSZ ZAJĘCIA KOLEŻEŃSKIEGO Prowadząca: Elżbieta Utkowska Data: 14.03.2012. Grupa wiekowa: 5 – 6 latki Miejsce ćwiczeń: sala gimnastyczna. Temat kompleksowy: „Witaminki dla chłopczyka i dziewczynki”. Temat: „Wesołe zabawy” – Ćwiczenia gimnastyczne z programu aktywności ruchowej A. M. Kniessów. Treści z podstawy programowej: uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej. Cele ogólne: Kształtowanie koordynacji wzrokowo – ruchowo – słuchowej, Orientacja w schemacie własnego ciała, Wyrabianie umiejętności łączenia ruchu z muzyką i rytmem oraz manipulacji przyborami. Cele operacyjne: dziecko: porusza się w rytmie muzyki, orientuje się w schemacie własnego ciała, manipuluje grzechotkami oburącz do rytmu. Metoda: aktywności ruchowej. Forma: grupowa. Przybory: odtwarzacz CD, nagrania CD, Muzyka Viva, grzechotki, Marsz Radeckiego, Melodia dla Suzanny , Saltarello- Italia XIV ;Ah-si mon Molne, Muzyka Baroku, Literatura: 46 Nowa podstawa programowa z dnia 23 grudnia 2008r.(Dz.U. Nr.4, poz.7 z 2009 r.), Program wychowania przedszkolnego „Od przedszkolaka do pierwszaka”, Wychowanie fizyczne K. Wlaźnik, Metoda gimnastyki rytmicznej A. M. Kniessów. I. Cześć wstępna: Czynności organizacyjno – porządkowe: Wejście na salę, pobranie przyborów, powitanie: „Dzień-dobry”. II. Część właściwa: Propozycje ćwiczeń w rytm muzyki: Swobodne poruszanie się po sali, potrząsanie grzechotkami w górze, przed sobą, za sobą, wygrywanie dowolnego rytmu. Psychomotoryczna aktywizacja grupy: muzyka – rytm. - luźny marsz po całej sali z naśladowaniem gry na flecie, - w rozkroku energiczny skłon tułowia w przód i uderzenie 4 razy między stopami, wznos ramion w górę i uderzenie grzechotkami nad głową 4 razy, - ugięcie nogi prawej i uderzenie grzechotkami 4 razy pod kolanem i powrót do postawy z równoczesnym uderzeniem grzechotkami przed sobą (zmiana nogi), - bieg i rytmiczne uderzanie grzechotkami: 4 razy przed sobą, 4 razy nad głową, 4 razy za sobą, - Siad rozkroczny - skłon w przód i rytmiczne uderzanie grzechotkami o podłogę 4 razy, a następnie na 1, 2, 3, 4 - wznos ramion, - Siad skalny - toczenie grzechotek palcami stóp do przodu i z powrotem, - Podskoki do przodu i uderzanie grzechotkami przed sobą, podskoki do tyłu i uderzanie grzechotkami nad głową, podskoki w bok w jedna stronę i uderzanie grzechotkami o siebie (to samo w drugą stronę). Improwizacja ruchowa - dowolny taniec z grzechotkami do słyszanej muzyki, Ćwiczenia korektywne stóp - siad skólny podparty, grzechotki leżą przed stopami, ustawienie stopami grzechotek. 47 Ćwiczenie oddechu - w dowolnej pozycji dmuchanie w grzechotkę tak, aby ja potoczyć do wyznaczonego miejsca. Marsz i złożenie grzechotek. III. Cześć końcowa: zbiórka w kole, ewaluacja: które zabawy mi się podobały? podziękowanie, ocena aktywności ćwiczących. SCENARIUSZE ZAJĘĆ OTWARTYCH Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA SCENARIUSZ ZAJĘCIA OTWARTEGO DLA RODZICÓW Prowadząca: Małgorzata Starzyńska Data: 16.03.2012. Grupa wiekowa: 3- 4 latki Temat zajęcia: Wiersz I. Salach „Katar” Treści programowe: Kształtowanie czynności samoobsługowych nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku. p.p.2. Cele operacyjne: dziecko: wie, do czego służy chusteczka do nosa przyswaja nawyki zasłaniania nosa i ust podczas kichania i kaszlu Metody: Czynne: zadań stawianych dziecku Słowne: rozmowa, objaśnienia Inne: elementy odimiennej metody nauki czytania I. Majchrzak, aktywność muzyczno-ruchowa 48 Pomoce: chustki; różne rodzaje chustek (higieniczne, na głowę, okrycie, apaszka na szyję); wizytówki z imionami;; płyta CD z muzyką do tańców „Aktywność muzyczna wg Batii Strauss”; kartki w kształcie chustki, farby plakatowe, kredki Przebieg zajęcia: 1. Aktywność muzyczno- ruchowa wg Batii Strauss „Wszyscy są”: Nauczycielka zaprasza rodziców z dziećmi do tańca. 2. Wizytówki z imionami: Nauczycielka przypina do wizytówek z imionami chustki (apaszki). Dzieci odnajdują swoje wizytówki i odpinają chustki. 3. Aktywność muzyczno- ruchowa wg Batii Strauss „Zabawa z woreczkami” z wykorzystaniem chustek 4. Słuchanie wiersza recytowanego przez nauczycielkę pt. „Katar”: Katar złapał mały Zdziś I chusteczkę przyniósł dziś. Wczoraj zmoczył sobie nogi, Więc go katar złapał srogi. Kicha, prycha, wzdycha, sapie Tak go mocno w gardle drapie. Kręci w nosie- łezki płyną, Lecz zasłania się chuściną. Bo wie nawet małe dziecko: Gdy masz katar- chodź z chusteczką. - Co Zdziś złapał? - Co nam jest potrzebne, gdy mamy katar? (chusteczki higieniczne lub czyste chusteczki z materiału) 49 5. Zabawa „Czy znacie inne chustki”: Nauczycielka pokazuje dzieciom różne chustki. Dzieci określają: z czego są wykonane, jakie mają wzory, wielkość, do czego służą: - apaszka- na szyję - chusta- może okryć przed zimnem - chusteczka – do wycierania nosa - chustka- chroni przed słońcem 6. Chusteczka- praca plastyczna rodziców i dzieci. Nauczycielka prosi rodziców i dzieci by zajęli miejsca przy stolikach i ozdobili przygotowaną wcześniej kartkę w kształcie chusteczki. SCENARIUSZ ZAJĘCIA OTWARTEGO Z ZAKERSU „PROMOCJA ZDROWIA W PRZEDSZKOLU” Prowadząca: Magdalena Jama Data: 01.12. 2011r. Grupa wiekowa: dzieci 4- 5- letnie Temat kompleksowy: Wieje i pada Temat zajęcia: Zabawa z wierszem S. Jachowicza „Chory kotek” Treści programowe: WYCHOWANIE ZDROWOTNE I KSZTAŁTOWANIE SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ: 1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia 2) dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu, np. wie, że przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są konieczne Cele operacyjne: dziecko: dostrzeże związek między chorobą a leczeniem uważnie wysłucha czytanego wiersza stworzy pracę plastyczną wg własnego pomysłu Metody: czynne 50 percepcyjne słowne Formy aktywności: słowna, ruchowa, literacka, muzyczna, plastyczna. Pomoce: kółka od sersa, płyta CD z utworami RYTMICA VIVA; płyta CD z utworami do aktywności muzyczno- ruchowej wg Batii Strauss; kredki, farby plakatowe, papier kolorowy, plastelina, kolorowa włóczka Literatura: I. Broda, Program wychowania przedszkolnego. Od przedszkolaka do pierwszaka; E. Gruszczyk- Kolczyńska, Program wspomagania rozwoju, wychowania i edukacji starszych przedszkolaków; Entliczek, pentliczek. Książka nauczyciela. Czterolatki. Nowa Era; S. Jachowicz, Chory kotek Przebieg zajęcia: 1. Zabawa rytmiczna w kole do utworu „Medival Babes- Ah Si Mon Moine” Dzieci i Rodzice wspólnie tańczą w rytm muzyki. 2. Słuchanie wiersza S. Jachowicza „Chory kotek”: Pan kotek był chory i leżał w łóżeczku. I przyszedł kot doktor: „Jak się masz koteczku?” „Źle bardzo”- i łapkę wyciągnął do niego. Wziął za puls pan doktor poważnie chorego. I dziwy mu prawi: „Zanadto się jadło, Co gorsza, nie myszki, lecz szynki i sadło; Źle bardzo…Gorączka! Źle bardzo, koteczku! Oj! Długo ty, długo poleżysz w łóżeczku. I nic jeść nie będziesz, kleiczek i basta. Broń Boże kiełbaski, słoninki lub ciasta!” „A myszki nie można?- zapyta koteczekLub z ptaszka małego choć parę udeczek?” Od tego pomyślność w leczeniu zawisła”. I leżał koteczek; kiełbaski i kiszki 51 Nietknięte; z daleka pachniały mu myszki. Patrzcie, jak złe łakomstwo! Kotek przebrał miarę, Musiał więc nieboraczek srogą ponieść karę. Tak się i z wam i, dziateczki stać może; Od łakomstwa strzeż was Boże! 3. Rozmowa nt. utworu: - Jakie zwierzątko było chore? - Dlaczego kotek zachorował? (przejedzenie, niestrawność) - Jakie jeszcze są przyczyny chorób? (wirusy, bakterie) - W jaki sposób możemy leczyć choroby? (lekarstwa doustne, zastrzyki, odpowiednia dieta) - Przyczyny zachorowań: indywidualne wypowiedzi dzieci na temat własnych przypadków zachorowań i ich przyczynach. 4. „Ta brzydka bakteria, ten okropny wirus” Rodzice wraz z dziećmi realizują twórczo wyobrażenie nt. wyglądu bakterii i wirusów. Wykorzystanie technik plastycznych: wydzieranka, wypełnianie plasteliną, malowanie, rysowanie, przyklejanie fragmentów włóczki. 5. Demonstracja prac na wystawie. 6. Aktywność muzyczno –ruchowa wg Batii Strauss: Pląs pożegnalny „Zajęcia skończone” Zajęcia skończone i chce nam się. Do domu idziemy, Adieu, bay- bay, cześć! SCENARIUSZ ZAJĘCIA KOLEŻEŃSKIEGO Prowadząca: mgr Ewa Filipiak Data: 20.10.2011 r. Grupa dzieci: 4-5 letnich. Temat kompleksowy: ,,Dbamy o zdrowie.” 52 Temat zajęcia: ,, Lubimy owoce i przetwory mleczne” Cele: dziecko Powita się w kręgu z innymi dziećmi i weźmie udział w zabawie. Zastosuje zasady higieny : myje ręce przed przygotowaniem i spożywaniem posiłku. Aktywnie uczestniczy w przygotowaniu potraw z owoców i produktów mlecznych . Treści podstawy programowej: Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. (Pp5) 1.Dba o swoje zdrowie, zaczyna orientować się zasadach zdrowego żywienia. Formy aktywności: Muzyczna, ruchowa. Metody: Czynne, słowne, praktycznego działania. Organizacja pracy: Zbiorowa, indywidualna. Pomoce: Maskotka pszczoły, płyta CD z utworami Batii Strauss ,,Czarowanie”, CD – piosenki dla przedszkolaków, deseczki od krojenia, nożyki, naczynia, owoce krajowe. Literatura: Podstawa programowa z 23 grudnia 2008. Program ,,Od przedszkolaka do pierwszaka” I. Broda ,,Program wspomagania rozwoju, wychowania i edukacji starszych przedszkolaków ”E. Gruszczyk- Kolczyńska, Ewa Zielińska Przewodnik metodyczny ,,Razem w przedszkolu czterolatka 1” ,,Edukacja zdrowotna dzieci przedszkolnych” E. J. Frątczakowie ,,Promocja zdrowia w edukacji dzieci przedszkolnych” K. Żuchlewska, K. Wojciechowska Przebieg zajęcia: 1.Powitanie się muzyczną powitanką – powitajmy się jak : kotki, pieski, kozy... CD. 2. Ceremoniał z Pszczółką Mają. Dzieci i rodzice siedzą w kręgu, 53 N.- Przyleciała pszczoła żółta i wesoła, a nazywa się... Dz.- Pszczółka Maja. Dzieci i rodzice przedstawiają się Pszczółce Mai z klaskaniem. np. O-la, To- mek, A- la, Pa- weł ... 3.A teraz zaczarujemy wszystkie dzieci i naszą salę: ,,Czarowanie” aktywność ruchowo – muzyczna wg Batii Strauss. 4.Każdy przedszkolak Ci powie, jak dbać o dobre zdrowie: wierszyk DOBRA RADA – E. BURAKOWSKA JEDZ OWOCE I JARZYNY W NICH MIESZKAJĄ WITAMINY KTO JE SOBIE LEKCEWAŻY MUSI CHODZIĆ DO LEKARZY ŚWIEŻE OWOCE, SUROWE JARZYNY WAŻNE DLA ZDROWIA SĄ WITAMINY 5. Zabawa paluszkowa ilustrująca treść ,, Paluszek i gruszka”- K. Sąsiadek To jest kciuk- najgrubszy paluszek, To wskazujący, co narwie gruszek, Ten trzeci je podniesie, A czwarty do domu zaniesie. A tu mamy maluszka, Co wrzuca gruszki do brzuszka. 6.,, Małe czerwone jabłuszko” taniec w parach w wykonaniu dzieci- CD. 7. Rozmowa z dziećmi na temat: Co należy zrobić przed przygotowaniem jedzenia – posiłku? Podciągnąć rękawy, Umyć ręce mydłem wg instrukcji obrazkowej lub słownej, Wytrzeć w ręcznik, Przygotować produkty (umyć, obrać, pokroić), Nie wolno oblizywać palców, ani jeść jedzenia w czasie pracy. 54 8. Dzisiaj wspólnie z rodzicami sami zrobimy smaczny i zdrowy jogurt mleczno – owocowy. - Rodzice pomagają bezpiecznie posługiwać się nożykiem; - Owoce: jabłka, gruszki, myjemy, obieramy i kroimy; - Wsypujemy do dużej miski i mieszamy, potem wlewamy np. kefir, śmietanę albo jogurt naturalny. Wszystko mieszamy. 9.Wspólna konsumpcja przygotowanego jogurtu owocowego, wymyślanie dla niego nazwy. 10. Sprzątanie sali po zajęciach. 11.Zakończenie zajęcia i pożegnanie dzieci i rodziców. Za wspaniałą zabawę i pracę mam dla każdego z was nalepkę: Wesoła i pracowita pszczółka. SCENARIUSZ ZAJĘCIA OTWARTEGO Z PROMOCJI ZDROWIA Opracowała: mgr Teresa Soja Data: 02.02.2012 r. Grupa: 5,6 – latki. Temat: Winda w zaczarowanym domu. Treści programowe: Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. (pp 5) 1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia; 2) dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu … Wspomaganie rozwoju intelektualnego matematyczną. 3) posługuje się liczebnikami porządkowymi. dzieci wraz Cel operacyjny: dziecko: Stosuje liczebniki porządkowe; poda sposób „jak uchronić się przed chorobą, katarem”; skonstruuje planszę i pobawi się z rodzicem. Metoda: słowna, czynna, zadań stawianych dziecku. 55 z edukacją (pp 13) Formy aktywności dzieci: matematyczna, plastyczna, muzyczno – ruchowa, językowa. Środki dydaktyczne: plansza, sylwety dla nauczyciela i dzieci, magnes, pisaki, obrazki „Katar Balbiny”, płyta CD. Literatura: Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3 – 6 lat . Część IV – Ryszarda Jaworska, Dziecięca matematyka – E. Gruszczyk Kolczyńska. Przebieg: 1. Powitanie w kole: Wszyscy są witam Was zaczynamy już czas jestem ja jesteś Ty raz dwa trzy. 2. Zabawa „Jedziemy windą w zaczarowanym domu”. Nauczyciel mówi i rysuje na tablicy zaczarowany dom, rysuje piętra, układa lokatorów. Przy pomocy dzieci numeruje piętra do ósmego. Zaznacza windę. Rozpoczyna się zabawa: na które piętro chcesz jechać? ….. dobrze. Jesteś na … będziesz bawił się z … 3. Opowiadanie nauczyciela ilustrowane obrazkami: „Katar Balbiny” na ostatnim piętrze mieszka tajemniczy lokator, odsłonięcie obrazka – łóżko z chorą dziewczynką. 4. Burza mózgów: „W jaki sposób uchronić się przed chorobą, katarem”? Wietrzyć pokój, Zdrowo się odżywiać, Chodzić na spacery, Bawić się na powietrzu (zabawy ruchowe) itp. 56 5. Zabawa plastyczno – matematyczna w parach – konstruowanie planszy „Zaczarowany dom”. Wspólna zabawa „Jeździmy windą”. 6. Zabawa muzyczna na pożegnanie: „Zajęcia skończone i chce nam się jeść, do domu idziemy Adje, baj, baj cześć”. 7. Ewaluacja: „Jeżeli podobały Ci się zabawy podskocz do góry, jeżeli nie kucnij. SCENARIUSZ ZAJĘĆ OTWARTYCH DLA RODZICÓW Opracowała i prowadziła: mgr Małgorzata Zalewska Data: 29.03.2012 r. Grupa: dzieci 5,6 – latki Temat: Woda źródłem życia. W RAMACH KAMPANI EDUKACYJNEJ NA RZECZ PICIA WODY: „Mamo, tato wolę wodę!”. Metody: słowna, czynna, oglądowa Formy: grupowa, Cel ogólny: Uświadamianie znaczenia picia wody mineralnej. Cele szczegółowe: - dziecko poda hasło zagadki słownej, - określi smak, kolor, zapach wody mineralnej, - konstruuje grę planszową wraz z rodzicem/rodzicami, - przestrzega ustalonych zasad podczas gry. Środki dydaktyczne: woda mineralna, kubeczki jednorazowe, ilustracje przedstawiające sytuacje w jakim celu korzystamy z wody, ilustracje postaci Krzysia i Zosi, sylweta postaci „Zdrojka” – duża, 57 materiały do wykonania gry planszowej: małe sylwety „Zdrojka”, korki od butelki, pineski, nakrętki plastikowe od butelek, plastelina, kostka do gry, kartki papieru A3, kolorowe flamastry, kółka wycięte z kolorowego papieru o średnicy 3 cm, klej, nożyczki, sylwety kropelki wody (uśmiechnięta, smutna), nagranie piosenki „Mamo, tato wolę wodę” – dostępne na stronie internetowej: http://www.wolewode.pl, nagranie melodii do zabawy „Wszyscy są witam was…” Bibliografia: 1. Materiały z kampanii edukacyjnej na rzecz picia wody: „Mamo, tato wolę wodę!”, dostępne na stronie http://www.wolewode.pl, 2. Jak nauczyć dzieci sztuki konstruowania gier? , Edyta GruszczykKolczyńska, Krystyna Dobosz, Ewa Zielińska, WSiP- Warszawa 1996, Przebieg zajęcia: 1. Zabawa integracyjna: „Wszyscy są witam was…” 2. Rozwiązanie zagadki: Jest w szklance, w butelce, a także w jeziorze, Gdy chcesz się napić – chętnie ci pomoże. Pływa w niej człowiek, ryba oraz statek. Bez niej umiera zwierzę oraz kwiatek. (woda) 3. Przywołanie postaci ZDROJKA hasłem: Picie wody zdrowe jest, to przedszkolak każdy wie. 4. Słuchanie opowiadania: „Wiosenna przygoda Zdrojka”. - Pewnego słonecznego dnia, jak co dzień rano, obudził mnie ze snu szum górskiego strumienia. Przeciągnąłem się, ziewnąłem i już miałem zabrać się do porannej gimnastyki, gdy oczom moim ukazała 58 się para dzieci siedzących nad brzegiem strumyka. Nie chciałem ich przestraszyć, więc po cichu wślizgnąłem się do wody i podpłynąłem bliżej. Dziewczynka jednak mnie spostrzegła./ Zdrojek/ - Cześć jestem Zosia, a to mój brat Krzyś, powiedziała wesoło dziewczynka. Jak masz na imię wodny stworku? /Zosia/ - Ja? Mam na imię Zdrojek. Ale masz bystre oko, Zosiu wypatrzyłaś mnie w wodach strumienia./Zdrojek/ - To dla mnie nic trudnego /Zosia/ - Co robicie w lesie? /Zdrojek/ - Jesteśmy na wycieczce. Jemy właśnie śniadanie. Jeżeli masz ochotę, możesz się poczęstować czymś z naszego koszyka. Mamy kanapki, rzodkiewki, jogurty i owoce./Zosia/ - Ojej, dziękuję bardzo. Nie spodziewałem się gości w mojej krainie. Chętnie skorzystam w propozycji zjedzenia z wami śniadania. Ja też mam cos dla was – krystaliczną wodę źródlaną, z samego serca gór. Woda pozwoli wam zregenerować siły przed dalszą wędrówką. /Zdrojek/ - Dziękujemy bardzo! Chętnie się jej napijemy i zabierzemy w dalszą wędrówkę. Kiedy chce nam się pić – jest WODA. Wyruszamy już w dalszą drogę, ale mam nadzieję, że się jeszcze spotkamy. Miło było Cię spotkać. Dziękujemy za wodę! /Krzyś i Zosia/ - Udanej wędrówki, do zobaczenia przyjaciele! /Zdrojek/ - Do zobaczenia. /Krzyś/ . 5. Picie wody mineralnej przez dzieci. Pokaz co należy zrobić z pustą butelką, aby zmniejszyć jej wymiary. Określenie cech wody. Pytania dla dzieci: - Jaki kolor ma woda? 59 - Jaki smak ma woda? - Jaki zapach ma woda? - Jaką wodę można pić? 6. Wypowiedzi dzieci na podstawie ilustracji zamieszczonych na tablicy: Do czego jest potrzebna woda? Wybrane dzieci podchodzi do tablicy i odpowiada na pytanie do czego jest nam potrzebna woda: piją ją ludzie, piją ją zwierzęta, wodą podlewamy ogrody, rośliny w doniczce, pływamy kajakiem po wodzie – uprawiamy sporty wodne, woda służy do transportu, służy do prania, do zmywania naczyń. 7. Budowanie gry ściganki - planszowej wspólnie z nauczycielem. Nauczyciel ma przyczepioną na tablicy dużą kartkę papieru z wyklejonym chodniczkiem (zbudowany z kół). Nauczyciel w trakcie opowiadania o przygodzie Zdrojka, dorysowuje brakujące elementy (drzewa, domek Baba Jagi, dąb i kasztany, góry i źródełko wody). Wspólnie z dziećmi tworzy planszę, następnie dzieci można podzielić na dwie drożyny i dwoma pionkami – Zdrojkami ustalić zasady gry i zagrać w grę. Postać Zdrojka opowiada swoją historię: Zdrojek: Kochane dzieci, chciałbym was zabrać dziś w podróż z przygodami. Za drzewami i polanami jest ukryte górskie źródło. Z głębin ziemi, z podziemnych źródeł płynie woda nasza, słodka, zdrowa i potrzebna – woda nasza tajemna! Jest ona czysta jak kryształ. Chętnie ją piją leśne zwierzęta. Jednak źródło jest ukryte głęboko w lesie. Będziemy musieli pokonać różne przeszkody, żeby się do niego dostać. Znam trasę wyprawy od mojej przyjaciółki wiewiórki Rudaski. Uwaga zaczynamy. 60 Nauczyciel: Na kartce mam narysowany chodniczek po którym nasz Zdrojek będzie się poruszał o tyle oczek ile wskaże nam nasza kostka do gry. Początkiem drogi będzie drogowskaz – napiszemy na nim wyraz start. Koniec naszej wędrówki, to źródełko – napiszemy tu wyraz meta. Zdrojek: Wyprawę należy zacząć na polanie obok wielkiego kasztanowca, następnie trzeba iść prosto, tak jak pokazuje drogowskaz, tylko nie pomylcie drogi. Niedaleko tego miejsca jest domek na kurzej nóżce – mieszka w nim Baba Jaga (nauczyciel zamaluje 1 pole chodniczka czarnym pisakiem – jeśli Zdrojek stanie na to pole, to cofa się na linię startu). Następnie trzeba minąć wielki dąb – tylko uważajcie mieszka tam wiewióreczka, której często wypadają żołędzie z dziupli (ponownie nauczyciel zamaluje pole na inny kolor i objaśnia – jeśli staniesz na to pole tracisz kolejkę). Idąc dalej w las. Niedaleko płynie strumyk, jeśli dojdziecie po ukrytych kamieniach zaoszczędzicie na czasie (nauczyciel zaznacza pole na chodniczku – jeśli staniesz na nie przesuwasz się we wskazane miejsce na planszy). Idąc dalej za wielką górą jest nasze upragnione źródełko. W tym miejscu nauczyciel może podzielić dzieci na dwie grupy i rozpocząć wspólnie grę pionkami Zdrojkami. Pierwsza drużyna ma Zdrojka z czerwoną czapeczką, druga z zieloną. Każde dziecko kolejno rzuca kostką i przesuwa pionek drużyny o tyle oczek ile wskazuje kostka. Zdrojek proponuje dzieciom, aby skonstruowały swoją grę wspólnie z rodzicami lub przyjaciółmi przestrzegając ustalonych zasad. 61 oraz zagrały w nią 8. Konstruowanie gry wspólnie z rodzicem. Opowiadanie historii Zdrojka. Przestrzeganie zasad podczas wspólnej gry z rodzicem. 9. Śpiewanie piosenki przez dzieci i rodziców: „Mamo, tato wolę wodę”. 10. Ewaluacja: Nauczyciel proponuje dzieciom, aby oceniły wspólną zabawę ze Zdrojkiem i wybrały sylwetę kropelki uśmiechniętą, jeśli dobrze się bawiły, smutną - jeśli zabawa im się nie podobała. SCENARIUSZ ZAJĘCIA OTWARTEGO DLA RODZICÓW Data: 26.10.2011r. Grupa: 5 – 6 latki Prowadząca: Bożena Mielka Temat: „Drzewo zdrowia” Treści programowe: kształtowanie właściwych nawyków higienicznych, uświadomienie dzieciom konieczności spożywania potraw niezbędnych dla zdrowia, uświadomienie dzieciom konieczności przebywania na świeżym powietrzu dla zdrowia. Cele ogólne: kształtowanie postawy prozdrowotnej, rozwijanie aktywności poznawczej, 62 rozwijanie aktywności twórczej poprzez stosowanie technik twórczego myślenia oraz wykorzystanie ekspresji dziecięcej. Cele operacyjne: dziecko: wie, czemu służy właściwe odżywianie, wie o konieczności dbania o własne zdrowie poprzez stosowanie odpowiednich, zabiegów higienicznych, rozumie znaczenie czystości dla zdrowia, rozumie potrzebę aktywnego wypoczynku jako źródła zdrowia. Metody: przekazu wiedzy, pobudzania zachowań sprzyjających zdrowiu, aktywizujące. Formy aktywności: językowa, muzyczno – ruchowa, plastyczna. Środki dydaktyczne: brystol brązowy, zielony, kolorowy papier czerwony, kredki, nożyczki, płyty z nagraniami muzyki klasycznej , Sytuacja wychowawczo- dydaktyczna: 1.Powitanie w kręgu: powitanie dzieci które lubią spacery, lubią owoce, warzywa , lubią ćwiczyć itp. Dzieci których dotyczy powitanie machają do nauczyciela ręką . 2.Wypowiedzi dzieci na temat własnego samopoczucia : wyrażanie własnego samopoczucia ruchem , gestem. 3.Burza mózgów na temat : Zdrowie .Wypowiedzi dzieci nauczyciel zapisuje na tablicy. 4.Zabawy słowne „Zdrowy jak …” dzieci próbują uzasadnić co wpływa na ich zdrowie. 5.Zabawa muzyczno- ruchowa „ Pac gruszka”. 6.Zabawa słowna: „Zdrowy człowiek to ten który..”(nie zjada dużo słodyczy, chipsów, nie spędza wiele czasu przed telewizorem, dba o swoją higienę osobistą, spędza dużo czasu na świeżym powietrzu, gimnastykuje się). 63 7.Praca w grupach - rysunkowe wypowiedzi dzieci na temat „Co to znaczy być zdrowym…” dzieci rysują z pomocą rodziców. 8.Prezentacja swoich prac ,wypowiedzi dzieci -Jestem zdrowy , bo… 9.Wizualizacja: „Jabłko z wyobraźni”. Usiądźcie wygodnie , zamknijcie oczy .Wyciągnijcie prawą rękę, wyobraźcie sobie j, że kładę na niej jabłko, poczujcie je. Wyobraźcie sobie jaki ma kolor , kształt, jakie jest ciężkie. Przysuńcie je do nosa, zachwyćcie się jego zapachem. Ugryźcie, poczujcie słodki smak soczystego miąższu. Połóżcie jabłuszko przed sobą. Palcem wskazującym narysujcie jabłko w powietrzu , otwórzcie teraz oczy. 10.Wykonanie makiety drzewa .Nauczyciel porównuje zdrowie do drzewa i pomaga dzieciom tworzyć makietę. Dzieci wycinają jabłuszko z czerwonego papieru , podpisują swoim imieniem. Następnie nauczyciel prosi aby dzieci umieściły swoje jabłuszko na „Drzewie zdrowia”, jeśli uważają że prowadzą zdrowy tryb życia. 11. Aktywność muzyczno- ruchowa: „Zajęcia skończone”. SCENARIUSZ ZAJĘCIA OTWARTEGO DLA RODZICÓW Data: 02.12.2012. Prowadząca: Elżbieta Utkowska Grupa: 5 – 6 – latki Temat: „Jak dbać o zdrowie” - wykonanie kukiełek z rodzicami. Cele ogólne: Rozwijanie twórczej wyobraźni plastycznej, Kształcenie postawy prozdrowotnej, Poszerzenie doświadczeń plastycznych dziecka. Cele operacyjne: dziecko: zaprojektuje i wykonać kukiełkę, sprawnie połączy elementy w całość, wypowie się na temat „Jak dbać o zdrowie”. 64 Treści podstawy programowej: „umie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych i przy użyciu elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych kompozycji i form konstrukcyjnych”. Metody: czynne, słowne, praktycznego działania. Formy pracy: indywidualna, grupowa Pomoce dydaktyczne: plakaty o tematyce prozdrowotnej, piłeczki pingpongowe, serwetki kolorowe, patyczki, plastelina, wstążeczki, nakrętki, itp. Litery: A.B.C.D. Przebieg: 1. Powitanie w kręgu : „Witam was, witam was, zaczynamy już czas, jesteś ty jestem ja raz dwa trzy”. 2. Powitanie zabawą „Iskierka zdrowia”. Dzieci stoją w kręgu, przekazują sobie iskierkę zdrowia przez uścisk dłoni. Nauczyciel rozpoczyna zabawę słowami: „Iskierkę zdrowia puszczam w krąg, niech wróci do moich rąk” 3. Recytacja wiersz przez dziecko „Witaminowe abecadło” „Witaminowe abecadło” - Karaszewski Stanisław Oczy, gardło, włosy, kości zdrowsze są, gdy A w nich gości. A w marchewce, pomidorze, w maśle, mleku też być może. B - bądź bystry, zwinny, żwawy do nauki i zabawy! W drożdżach, ziarnach i orzeszkach, w serach, jajkach B też mieszka. 65 Naturalne witaminy lubią chłopcy i dziewczyny. Bo najlepsze witaminy to owoce i jarzyny. C - to coś na przeziębienie i na lepsze ran gojenie. C: porzeczka i cytryna, świeży owoc i jarzyna! Zęby, kości lepiej rosną, kiedy D dostaną wiosną. Zjesz ją z rybą, jajkiem, mlekiem. Na krzywicę D jest lekiem. Naturalne witaminy lubią chłopcy i dziewczyny. Mleko, mięso, jajka, sery, w słońcu marsze i spacery. 4. Rozmowa na temat wiersza: czym był ten wiersz? Jak my dbamy o zdrowie? 5. Zaproponowanie przeczytania hasła: „My jesteśmy mikroby, roznosimy choroby. Czaimy się skrycie, czyhamy na życie”. „Dobrze żyje, kto się myje”. 6. Zachęcenie do wykonania kukiełek z rodzicami z dostępnego materiału. 7. Autoprezentacja swojej kukiełki. 8. Ewaluacja – dziecko pokazując kukiełkę mówi, co najbardziej mu się podobało w zajęciu. 9. Wykonanie wystawki z prac. 10. Podziękowanie i pożegnanie uczestników. 66 WIERSZYKI O ZDROWIU I CZYSTOŚCI CZYSTOŚĆ Malutka świnka w błocie leżała Przyjaciół żadnych przez to nie miała, Gdyż ciągle brudna i zaniedbana, Nigdzie nie była mile widziana. Flejtuchom wszędzie ją nazywano, Plecami do niej się odwracano, Aż świnka wreszcie to zrozumiała I o swój wygląd w końcu zadbała. Teraz się myje i dba o siebie, Mydła używa w każdej potrzebie, Czyści buciki, ubranko zmienia, Bieliznę czystą co dzień ubiera. A odkąd świnka mydła używa, Flejtuchom nikt jej już nie nazywa. Więc ten kto nie chce zostać flejtuszkiem, Niech myje często rączki i buźkę. CZYSTOŚĆ W PRZEDSZKOLU Każde dziecko, gdy w łazience, mydłem myje swoje ręce. O swą czystość zawsze dba, będzie zdrowy, tak jak ja. Każdy mały przedszkolaczek, ma w łazience inny znaczek. Pod znaczkiem, wieszczek, tam ręcznik wiesza przedszkolaczek. I już wie grupa cała, że służy on do wycierania ciała. Każda pasta i szczoteczka, która na półce w przedszkolu mieszka. Nigdy nie powie – Jestem pewna, Że ni stoję tutaj niepotrzebna. Każdego ranka, o tej samej porze, przedszkolne dzieci w łazience spotkać możesz. Szczotka i pasta tam mają zajęcie, czyszczą dzieciom ząbki niezwykle zawzięcie. Bo o czystość każdy dba, by być zdrowym na sto dwa. 67 DZIECI JEDZĄ Stoły ślicznie nakryte, ręce czyste umyte... Każdy cichutko czeka na swój kubeczek mleka. Nie ma plam na fartuszkach. Nie ma resztek w garnuszkach, pod stołem nie ma śmieci, bo tutaj jadły dzieci. DZIEŃ W PRZEDSZKOLU W progu przedszkola leży słomianka. Tak prosi dzieci każdego ranka: Dziewczynki, chłopcy, wytrzyjcie nogi, zanim wejdziecie w czyściutkie progi. Jaś ma dziś dyżur, już podlał kwiaty. Kto tu przykicał? Zając z ceraty. Szukałeś pewnie listka z kapusty, A tam na półce kąt twój jest pusty. Tutaj od rana ruch się zaczyna. Już w samochodzie warczy sprężyna. Obudź się misiu, pięknie na dworze! Wyłaź z kącika psotny Azorze! Nasza huśtawka jak odrzutowiec, Czasem się na niej zakręci w głowie. W górę i na dół - wesoła jazda! Gdzie lądujemy? Pewnie na gwiazdach! Wymyłam czysto ręce w łazience. Którym ręcznikiem mam wytrzeć ręce? Kto mi mój ręcznik znajdzie tu prędko? - To ten, gdzie wisi znaczek z wisienką. Jak po zabawie obiad smakuje? I kasza nawet w zęby nie kłuje. Szpinak- wspaniały, a budyń- świetny. Bo zuch ma zawsze dobry apetyt! 68 Krzyś z plasteliny lepi kogutka, Ewa żyrafę, Jaś krasnoludka. Ania ulepi jabłka i gruszki, Szybko migają Ani paluszki. Radość dziś była, i to niemała: Pani w przedszkolu bajkę czytała. Wszyscy tej bajki pilnie słuchali, Co będzie dalej?... co będzie dalej?... Już się do domu zbiera gromada. Dorotka sama płaszczyk swój wkłada. A Jaś Kajtkowi sznuruje butki. No, bo ten Kajtek jeszcze malutki. GRZECZNE DZIECI Stoły ślicznie nakryte, rączki czysto umyte, każdy cierpliwie czeka na swój kubek mleka. Nie ma plam na fartuszku, nie ma resztek w garnuszku. Pod stołem nie ma śmieci bo tu jadły grzeczne dzieci. KAŻDY SPRZĄTA PO SOBIE W naszym domku, w czterech kątach każdy sam po sobie sprząta. Pierwszy kącik jest Elżbietki, która właśnie sprząta kredki. Drugi kącik jest Agatki chowa szmatki do szufladki. Trzeci kącik jest Rozalki, która sprząta pokój lalki. W czwartym kącie, w kącie Janki ktoś wycinał wycinanki. Na podłodze, koło szafki ktoś rozrzucił jakieś skrawki. Ktoś zostawił klej otwarty w zaśmieconym kącie czwartym. 69 Kto tu sprzątnie moje dzieci? Oczywiście ten co śmieci! KOSZ NA ŚMIECI Jestem sobie kosz na śmieci Do mnie, do mnie chodźcie dzieci! Stoję sobie przy tym świerku Pełno chciałbym mieć papierków. LEKARSTWA W aptece można kupić krople, co naprawiają serce, syrop na kaszel i zastrzyki przepisane na recepcie. Pigułki, draże, plastry, proszki, bandaże, maść – jednym słowem to wszystko, czego trzeba chorym. Lecz gdybyś wszystkie witaminy zjadł nagle zamiast leguminy. Gdybyś się rozsmakował w drażach nieprzepisanych przez lekarza lub wypił płynów zapas spory nieużywany do tej pory, to byś dopiero był chory. NA ZDROWIE Doktor rybka niech nam powie Jak należy dbać o zdrowie! Kto chce prosty być jak trzcina, Gimnastyką dzień zaczyna! Całe ciało myje co dzień Pod prysznicem, w czystej wodzie. Wie, że zęby białe czyste Lubią szczotkę i dentystę! Pije mleko, wie, że zdrowo Chrupać marchew na surowo. Kiedy kicha czysta chustka Dobrze mu zasłania usta. Chcesz, to zobacz, jak jeść jabłka Na obrazku bez zarazków. 70 Rób tak samo, bo chcesz chyba Tak zdrowy być jak ryba. NASZE ZABAWKI W naszym przedszkolu na półkach, mieszka zabawek wiele. Powiem wam w tajemnicy, że są to nasi przyjaciele. W naszym przedszkolu w skrzyniach, jest klocków też bez liku. Możemy się z nimi bawić, na dywanie lub przy stoliku. Dbamy o nie codziennie, by dobry humor miały. Najpierw się nimi bawimy, a potem je sprzątamy. PORZĄDKI O zabawki zawsze dbamy po zabawie posprzątamy. Już samochód na wirażu: pędzi prędko do garażu. Lalki suną raźno w rzędzie; bałaganu dziś nie będzie! Każdy przedszkolaczek wie po zabawie sprząta się. Klocki ułożymy w kątku, Krzyś pilnuje dziś porządku. Lalki siedzą na tapczanie, a w garażu auto stanie. PRZEDSZKOLACZEK Przedszkolaczek mały , duży Wie do czego mydło służy. Płynie woda , plusk w łazience I już czyste uszy , ręce. Przedszkolaczek mały , duży Wie do czego gąbka służy 71 Gąbka , ręcznik , pasta , szczotka I czyściejszy jest od kotka. Przedszkolaczek proszę pana Chętnie myje zęby z rana. Patrzy w lustro roześmiany Bo ma białe wąsy z piany. PRZYJACIÓŁKI Z ŁAZIENKI Pasta i szczotka, to moje przyjaciółki, dwa razy dziennie sięgam po nie z półki. Potem jedną nakładam na drugą, i zęby nimi czyszczę starannie i długo. Szoruję je dobrze, raz w prawo, raz w lewo, by mieć piękny uśmiech mój drogi kolego. ZACHOWANIE PRZY STOLE Nie rozpychaj się przy stole, łokieć miejsce ma za stołem, łyżką pokarm nieś do buzi bo na ogół tylko zwierzę mordkę zgina nad talerzem. ZOSIA Była sobie taka Zosia co zabawki wciąż niszczyła, ciągle nowe kupowała, lecz się o nie nie troszczyła. Te zabawki wciąż o Zosi szeptem z sobą rozmawiały, że po prostu jej nie lubią i czym prędzej uciec chciały. Miś bez nosa, pies bez ucha, pajac co się już nie rusza, lalki małe, lalki duże wszystkie mają smutne buzie, klocki lego też zmartwione bo po kątach są rzucone. 72 GIMNASTYKA Raz, dwa, trzy, cztery Skłon i przysiad Skok i siad. Dziś w przedszkolu gimnastyka, Każdy z tego rad. Poruszamy wszystkie mięśnie, Przeciągniemy stawy, Żeby potem iść z ochotą do innej zabawy. Raz, dwa, trzy Ćwiczę ja ćwicz i ty. CHORY ZĄB Ledwie wrócił Grześ z przedszkola ząb okropnie go rozbolał. Ząbek bolał, płakał Grześ I kolacji nie chciał jeść. Więc orzekli wszyscy zgodnie, że Grześ pójdzie do przychodni. W poczekalni jasnej dużej. Czas nikomu się nie dłuży. A dentystka uśmiechnięta grzecznie mówi do pacjenta: ,, Chodź tu Grzesiu bliżej, siadaj, zaraz chory ząbek zbadam” GRZEBIEŃ Grzebień woła:,, Teraz ja do roboty spieszę, Kto o włosy swoje dba ten się chętnie czesze. Mam równiutkich ząbków sto, lecz nie szarpie wcale. Podziwiajcie zręczność mą, czeszę doskonale. Wyszukała: mgr Ewa Filipiak 73 LITERATURA Promocja zdrowia i inne 1. Gimnastyka dziecięca – M. Ukrisel , Warszawa 1959. 2. Zajęcia ruchowe w przedszkolu – A . Grząska, Warszawa 1975. 3. Higiena zabaw, zajęć i żywienia – Z. Bartkowiak, Warszawa 1976. 4. Gry i zabawy ruchowe – A. Trześniak, Warszawa. 5. Wychowanie fizyczne w przedszkolu – K. Wlaźnik, Warszawa 1988. 6. Żywienie dzieci w przedszkolu – Z. Wachnik, Warszawa 1988. 7. Zabawy relaksujące dla przedszkolaków, Kraków 2003. 8. Wychowaniu zdrowotnym – M. Demel, Warszawa 1968. 9. Zbiór zabaw i gier ruchowych – P. Marek, wab. 10. Poradnik wychowania zdrowotnego w wieku 3 – 6 lat – R. Jaworska. 11. Promocja zdrowia w edukacji dzieci przedszkolnych – K. Żuchelkowska, K . Wojciechowska, Bydgoszcz 2000. 12. Edukacja zdrowotna dzieci przedszkolnych – E.J. Frątczakowie, WOM 1992. 13. Jak walczyć o zdrowie – W. Gniewkowski ,,życie szkoły” 6/1989. 14. Wyprawa po zdrowie - I. Krzeska, PZWL Warszawa 1987. Artykuły w czasopiśmie ,,bliżej przedszkola” 1. Bezpieczne dziecko - B. Jabłońska ,nr 2.89/2009 str.36. 2. Niejadki i łakomczuchy – A. Kłosińska, nr 2.89/2009 str.40. 3. Żeby został po nas czysty kawałek świata - B. Wesołek, nr 2.89/2009 str.64. 4. Sport daje radość – P. Kowalczuk, nr 6.93/2009 str.21. 5. Smacznie, zdrowo i w przedszkolu –M. Fall – Ławryniuk, nr 6.93/2009 str.40. 6. Dlaczego dzieci są agresywne – M. Groborz, nr 6.93/2009 str.66. 74 7. Uczymy bezpiecznych zachowań – B. Nowak, W. Szaraniec, nr 6.93/2009 str.69. 8. Wstydliwy problem – S. Moczydłowski, nr 12.60/2006 str.20. 9. Nadpobudliwość psychoruchowa – B. Wilczewska, nr 7-8.70/2007 str.15. 10. Terapeutyczna kraina przypraw i ziół – M. Chrabicka, M. Raszewska nr 7-8.70/2007 str.18. 11. Porcja na każdą porę dnia – B. Grolec, M. Krauze, nr4.103/2010 str.36. 12. Dzieci kontra śmieci – E. Turska – Pawlicka, nr 4.103/2010 str.80. 13. Zdrowo na sportowo –J. Białobrzeska, nr 5.92/2009 str.36. 14. Dlaczego są takie ważne? – A. Kłosińska, nr 5.92/2009 str.46. 15. Wodzie się nie przelewa – M. Kocejko, nr 10.85/2008 str.10. 16. Kto wymyślił leżakowanie? – J. Białobrzeska, nr 10.85/2009 str.28. 17. Jak zdrowo przetrwać zimę? – A. Kłosińska, nr 10.85/2009 str.36. 18. Wstrętne robale – A. Janiec, nr 10.85/2009 str.50. 19. Najlepsza dieta przedszkolaka – A. Kłosińska, nr 12.87/2008 20. Tajemnica glutenu – A. Janiec, nr 12.87/2008 str.46. 21. Dla dzieci z autyzmem – M. Kołnierzak, nr 4.91/2009 str.14. 22. Nauczyć się jak być bezpiecznym – P. Kowalczuk, nr 4.91/2009 str.18 23. Jak nauczyć dziecko jeść zdrowo – A. Kłosińska, nr 4.91/2009 str.33. 24. Przedszkolak na drodze – U. Piątkowska, nr 4.91/2009 str.62. 75
