do przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych i prawa

do przepisów z zakresu
ubezpieczeń społecznych
i prawa pracy
Zagadnienia omawiane
na szkoleniach
Sztum - marzec - 2010
OPRACOWANIE:
copyright by
Jacek Kropkowski
DRUK I OPRAWA:
HELDRUK
Malbork, ul. Partyzantów 3b
SKŁAD I ŁAMANIE
WYDAWCA:
OŚRODEK SZKOLENIA
Wydawnictwo JAKRO
ul. Wojciechowskiego 43
82 - 400 SZTUM
tel./fax (55) 277-71-93
tel./fax (55) 640-15-00
e-mail:[email protected]
www.jakro.com.pl
ISBN 978-83-88977-41-1
Szanowni Czytelnicy !
Mamy przyjemność zaprezentować Państwu najnowsze wydanie KOMENTARZA, który
stanowi uzupełnienie zbioru ujednoliconych przepisów prawnych pt. KODEKS
" Zawarte
UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - PRAWO PRACY - KONTROLA".
w komentarzu wyjaśnienia dotyczące poszczególnych przepisów lub zagadnień prawnych, mogą
być wykorzystane jako pomoc przy realizacji zadań, dotyczących ubezpieczeń społecznych
i prawa pracy, jednak komentarz nie stanowi wykładni obowiązującej a występujące wątpliwości
powinny być rozpatrywane indywidualnie i w zależności od potrzeb, należy uzyskać wyjaśnienie
wiążące lub decyzję, wydawane przez właściwe organy administracji państwowej.
Do końca 2010r. zostaną wydane jeszcze trzy KOMENTARZE: w czerwcu, wrześniu
i grudniu. Tradycyjnie w KOMENTARZACH, trudna problematyka z zakresu ubezpieczeń
społecznych, prawa pracy i podatku dochodowego, zostanie omówiona w formie pytań
i odpowiedzi. W KOMENTARZU znajduje się również AKTUALIZACJA KODEKSU
UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, oraz opis wprowadzonych zmian.
Dodatkowo wykupienie całorocznej PRENUMERATY - KODEKSU
i KOMENTARZY, daje prawo do nieodpłatnego korzystania z wersji elektronicznej naszej
oferty wydawniczej. Poprzez Internet, Nabywca książek ma pełny dostęp do KODEKSU
i KOMENTARZY oraz bieżącej ich AKTUALIZACJI, bez jakichkolwiek ograniczeń.
Informujemy, że dla potrzeb prawidłowego sporządzania zaświadczeń o zarobkach,
do naliczenia emerytury, renty i kapitału początkowego, została wydana książka: KAPITAŁ
POCZĄTKOWY - zbiór przepisów z lat 1927 - 1998, która zawiera przepisy dotyczące
składników wynagrodzeń, od których były naliczane składki na ubezpieczenia społeczne,
z czego w przyszłości będzie obliczona podstawa wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych.
Od stycznia 2010r. są organizowane na terenie całego kraju szkolenia specjalistyczne,
dotyczące najnowszych zmian w przepisach, z zakresu ubezpieczeń społecznych, prawa pracy
i podatku dochodowego. Szczegółowy program oraz terminy szkoleń, podajemy na naszych
stronach internetowych a bliższych informacji udziela Biuro Wydawnictwa.
Z poważaniem
Wydawca
JAKRO
4
KOMENTARZ - marzec - 2010
Spis treści KOMENTARZA:
str.
I.
Ubezpieczenia społeczne i prawo pracy
- w pytaniach i odpowiedziach ......................................................................................................
5
1. Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne ...............................................
5
2. Świadczenia z ubezpieczenia społecznego
w razie choroby i macierzyństwa ..................................................................................... 30
3. Świadczenia emerytalne i rentowe .................................................................................. 59
4. Zatrudnianie, dokumentacja pracownicza .............................................................. 64
5. Wynagrodzenia i świadczenia pracownicze ............................................................. 85
6. Czas pracy i urlopy wypoczynkowe ................................................................................ 112
II. Aktualizacja KODEKSU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
- przepisy ..................................................................................................................................................... 133
III. Najnowsze zmiany w przepisach
- komentarz ................................................................................................................................................ 153
IV. Wskaźniki, stawki, wysokość świadczeń ........................................................................... 156
KOMENTARZ - marzec - 2010
I.
5
JAKRO
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I PRAWO PRACY
- w pytaniach i odpowiedziach
1. SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I ZDROWOTNE
str.
1.1.
Jakie są zasady wykazywania składek na ubezpieczenia społeczne od umów opodatkowanych ryczałtem ? ......... 6
1.2.
Po jakim okresie przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej, przedsiębiorca może
opłacać składki na ubezpieczenia społeczne z działalności od obniżonej podstawy wymiaru ? ................. 7
1.3.
Czy wykonywanie kontraktu menedżerskiego w ramach działalności gospodarczej,
podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego ? .................................................................................... 7
1.4.
Jakie są zasady opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych ? .................................................. 8
1.5.
Jakie są zasady korzystania z Elektronicznego Urzędu Podawczego w ZUS ? ............................................ 9
1.6.
Jakie są zasady rozliczenia składkowo-podatkowego ekwiwalentu za niewykorzystany
urlop wypoczynkowy i świadczenia rehabilitacyjnego ? ................................................................................ 9
1.7.
Czy zwrot zleceniobiorcy należności z tytułu podróży w wysokości określonej w rozporządzeniu
w sprawie podróży służbowej pracowników sfery budżetowej, można wyłączyć z oskładkowania,
jeżeli zleceniobiorca nie jest pracownikiem zleceniodawcy ? ..................................................................... 10
1.8.
Jakie są zasady oskładkowania i opodatkowania wypłaconego zleceniobiorcy zwrotu należności
z tytułu podróży w ramach wykonywanego zlecenia ? ................................................................................ 11
1.9.
Czy prowadzenie działalności gospodarczej w formie dwóch spółek jawnych,
wymaga opłacania składki zdrowotnej od każdej ze spółek ? ..................................................................... 11
1.10. Jakiemu ubezpieczeniu podlega pracownica, będąca na urlopie macierzyńskim,
pełniąca równocześnie funkcję członka rady nadzorczej ? ......................................................................... 12
1.11. Czy zawierając umowę zlecenia z osobą, która wykonuje już taką umowę w innym podmiocie,
występuje obowiązkowe ubezpieczenie społeczne ? .................................................................................. 13
1.12. Czy współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej,
powoduje obowiązek ubezpieczenia społecznego ? ................................................................................... 13
1.13. Czy ubezpieczony przedsiębiorca, po zawarciu umowy zlecenia, może zmienić tytuł
do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych ? ......................................................................................... 14
1.14. Czy można złożyć wniosek o kontynuowanie ubezpieczenia społecznego,
jeżeli od daty rozwiązania umowy o pracę minęło ponad 30 dni ? .............................................................. 14
1.15. W jaki sposób należy ustalić stopę procentową składki wypadkowej dla płatnika zgłaszanego
w ZUS w okresie od stycznia do marca 2010r. ? .......................................................................................... 14
1.16. Czy każdy pracodawca musi sporządzić wykaz prac w szczególnych warunkach
i o szczególnym charakterze ? ...................................................................................................................... 15
1.17. Czy szkoła specjalna ma obowiązek opłacania składki na Fundusz Emerytur Pomostowych
za zatrudnionych nauczycieli ? ..................................................................................................................... 16
1.18. W jakim terminie płatnik składek opłaca składki na FEP ? ........................................................................... 16
1.19. Czy wynagrodzenie dla płatnika wypłacającego zasiłki z ubezpieczenia chorobowego,
podlega oskładkowaniu ? ............................................................................................................................. 17
1.20. Kiedy przedsiębiorca jest uprawniony do ulgowych składek na ubezpieczenia społeczne ? .................... 17
1.21. Czy kwota dodatku funkcyjnego, wypłacana również za okres choroby, podlega oskładkowaniu ? ............ 18
1.22. Czy przedsiębiorca może podwyższyć podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ? ............. 18
1.23. Czy członek zarządu spółki, odpowiada za niezapłacone przez tę spółkę składki
na ubezpieczenia społeczne, po wykreśleniu spółki z rejestru sądowego ? ............................................... 19
JAKRO
6
KOMENTARZ - marzec - 2010
1.24. Czy od odprawy wypłacanej pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy,
należy opłacić składki na ubezpieczenia społeczne i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy ? .................... 19
1.25. Jak należy ustalić podstawę wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych,
pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach ? .............................................................. 20
1.26. Czy składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych należy opłacać także za pracowników
urodzonych po 1968r., którzy wykonują pracę w szczególnych warunkach ? ............................................ 20
1.27. Czy przedsiębiorca z ustalonym prawem do renty, podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu ? ................ 21
1.28. W jaki sposób dokonać rozliczenia składkowo-podatkowego zwrotu nadpłaconych składek
na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w związku z przekroczeniem w 2006r. przez pracownika
rocznego limitu podstawy wymiaru składek na przedmiotowe ubezpieczenia ? ........................................ 21
1.29. Czy pracodawca jest obowiązany do opłacania składek na FEP za wszystkich pracowników,
wykonujących pracę w szczególnych warunkach ? ..................................................................................... 22
1.30. Jakiemu ubezpieczeniu podlega pracownica, która w trakcie urlopu wychowawczego
urodziła kolejne dziecko ? ............................................................................................................................. 22
1.31. W przypadku, kiedy pracownik poda błędne dane w oświadczeniu o przekroczeniu
rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
kto jest obowiązany do pokrycia kwoty niedopłaty ? ................................................................................... 23
1.32. Czy przedsiębiorca powinien zgłosić zatrudnioną matkę w firmie, do ubezpieczeń jako pracownika,
czy jako osobę współpracującą ? ................................................................................................................. 23
1.33. Czy zleceniobiorca podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu ? ........................................ 23
1.34. Czy przedsiębiorca z tytułu działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej,
powinien zostać zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego przez spółkę ? ............................................... 24
1.35. Jaki wpływ na rozliczenie składek ZUS i podatku dochodowego,
ma zmiana terminu wypłaty wynagrodzenia ? .............................................................................................. 24
1.36. Czy student rozpoczynający działalność gospodarczą, podlega
z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym ? ........................................................................ 25
1.37. Jak należy rozliczyć składki na ubezpieczenia społeczne i zaliczkę na podatek dochodowy
od wynagrodzenia zleceniobiorcy-emeryta ? ............................................................................................... 26
1.38. Jakie są zasady rozliczenia składkowo-podatkowego wynagrodzenia wypłaconego z opóźnieniem ? .............. 26
1.39. Czy wartość spotkania świątecznego dla pracowników, podlega oskładkowaniu i opodatkowaniu ? ................. 27
1.40. Czy można sfinansować z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych zakup
kart płatniczych dla każdego pracownika ? .................................................................................................. 28
1.41. Czy zatrudniając pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy,
należy opłacać składki na Fundusz Pracy ? ................................................................................................. 28
1.42. Czy kwota dodatku stażowego, wypłacanego za okres choroby, jest zwolniona
ze składek na ubezpieczenia społeczne ? ................................................................................................... 29
1.1.
Jakie są zasady wykazywania składek na ubezpieczenia społeczne od umów
opodatkowanych ryczałtem ?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, należności z umów zlecenia, podlegają
opodatkowaniu podatkiem zryczałtowanym w wysokości 18 %, jeżeli: miesięczna suma
należności określonych w umowie lub umowach z tego samego tytułu i od tego samego
płatnika, nie przekracza kwoty 200,00, oraz umowa lub umowy, zostały zawarte
z osobą niebędącą pracownikiem płatnika. Przychodów w ten sposób opodatkowanych
JAKRO
2.
30
KOMENTARZ - marzec - 2010
ŚWIADCZENIA Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO
W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA
str.
2.1.
Jak należy wliczać do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, nagrodę jednorazową ? .................. 32
2.2.
Jakie są zasady wliczania premii rocznej w podstawie wymiaru świadczeń z tytułu choroby pracownika ? ............ 33
2.3.
Jakie są zasady obliczania podstawy wymiaru świadczeń chorobowych,
dla niepełnoetatowca, zatrudnionego bezpośrednio po zakończeniu nauki zawodu ? .............................. 33
2.4.
W jakich przypadkach premie miesięczne i kwartalne przed wliczeniem
ich do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, powinny być uzupełniane ? ...................................... 33
2.5.
Czy trudności finansowe firmy uzasadniają przejęcie wypłat zasiłków przez ZUS ? ................................... 34
2.6.
Kiedy pracownicy mają prawo do wynagrodzenia chorobowego za 14 dni w roku kalendarzowym ? ................ 34
2.7.
Czy pracownik ma prawo do świadczeń chorobowych po odbytym stażu dla bezrobotnych ? ................ 34
2.8.
Czy pracownica może mieć prawo do zasiłku macierzyńskiego
z dwóch tytułów ubezpieczenia chorobowego ? .......................................................................................... 35
2.9.
Czy dodatek na noclegi, powinien być wliczany do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych ? ......... 35
2.10. W jaki sposób należy obliczyć podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli pracownica
zachorowała w miesiącu, w którym zmieniono wymiar czasu pracy ? ........................................................ 35
2.11. Czy nagrody pieniężne z rezerwy funduszu płac, wypłacane pracownikom
w jednakowych kwotach, bez względu na dni absencji chorobowej,
należy wliczać do podstawy wymiaru zasiłków chorobowych ? .................................................................. 36
2.12. Czy pracownik, pracujący w dwóch firmach, w razie choroby, musi otrzymać dwa zwolnienia lekarskie ? ............. 36
2.13. Czy pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia,
jeżeli uległ wypadkowi w pracy przed rozwiązaniem umowy o pracę i równocześnie
prowadzi działalność gospodarczą ? ........................................................................................................... 37
2.14. Czy przysługuje świadczenie chorobowe, w razie dostarczenia zwolnienia lekarskiego
po przepracowanym dniu ? .......................................................................................................................... 37
2.15. Kto powinien wypłacać zasiłek chorobowy w razie skrócenia okresu wypowiedzenia ? ............................ 37
2.16. Czy pracownicy przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego, jeżeli jest opiekunem prawnym dziecka ? .............. 38
2.17. Czy dodatek stażowy należy uwzględnić w podstawie wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego,
jeżeli z przepisów zakładowych wynika, że dodatek ten wypłaca się za dni pracy i nieobecności
w pracy, za które przysługuje zasiłek chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy
z ubezpieczenia społecznego ? .................................................................................................................... 39
2.18. Jakie świadczenia przysługują pracownikowi, który równocześnie prowadzi działalność
gospodarczą, opłacając z tego tytułu tylko składkę zdrowotną, który uległ wypadkowi
przy prowadzeniu działalności ? ................................................................................................................... 39
2.19. W jaki sposób obliczyć podstawę wymiaru świadczenia chorobowego, jeżeli w okresie
z którego przyjmuje się składniki płacowe, nastąpiła zmiana zasad wynagradzania ? ............................... 40
2.20. Czy pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego za okres choroby,
przypadającej na dni wolne od pracy ? ........................................................................................................ 40
2.21. Czy opłacone przez pracodawcę składki na ubezpieczenie grupowe,
wlicza się do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych ? ...................................................................... 41
2.22. Czy premie i nagrody, które przysługują na podstawie umowy o pracę,
będą uwzględniane w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych ? ....................................................... 41
2.23. Czy pracownik przebywający w czasie choroby poza miejscem zamieszkania,
utraci prawo do zasiłku chorobowego ? ....................................................................................................... 42
2.24. Czy i w jakich przypadkach lekarz może wystawić zwolnienie za okres wsteczny ? .................................. 42
KOMENTARZ - marzec - 2010
31
JAKRO
2.25. W jaki sposób obliczyć przysługujące pracownikowi świadczenie chorobowe,
jeżeli po przepracowaniu jednego dnia, pracownik dostarczył zwolnienie lekarskie ? ............................... 43
2.26. Czy pracownica zatrudniona na zastępstwo, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego ? ............................. 43
2.27. Czy wynagrodzenie prowizyjne podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych ? ........... 44
2.28. Kiedy pracownikowi przysługuje świadczenie rehabilitacyjne ? .................................................................. 44
2.29. W jaki sposób ustalić wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres, w którym pracownica
korzysta z dodatkowego urlopu macierzyńskiego i równocześnie pracuje w zakładzie pracy,
który udzielił tego urlopu ? ............................................................................................................................ 45
2.30. Jaki pracodawca ustala uprawnienia do wypłaty zasiłków w nowym roku kalendarzowym ? .................... 45
2.31. Jakie dokumenty powinna przedłożyć pracownica w celu wyrównania zasiłku do 100 % podstawy
wymiaru, jeżeli przed porodem otrzymywała zasiłek chorobowy w wysokości 80 % podstawy
wymiaru z powodu braku na zwolnieniu kodu literowego B ? ..................................................................... 46
2.32. Jaki zasiłek należy wypłacić pracownikowi, którego zwolnienie lekarskie rozpoczyna się
w trakcie niezdolności orzeczonej poprzednim zwolnieniem ? .................................................................... 46
2.33. Jak należy rozliczyć nieobecność pracownicy w pracy przed porodem ? .................................................. 46
2.34. W przypadku, kiedy pracownica zachorowała po urlopie macierzyńskim z powodu tego samego
schorzenia, na które chorowała przed porodem, czy należy zliczać do jednego okresu zasiłkowego ? ................. 47
2.35. Czy premię uznaniową należy uwzględniać przy ustalaniu
podstawy wymiaru świadczeń chorobowych ? ............................................................................................ 47
2.36. Za ile dni przysługuje pracownicy prawo do zasiłku opiekuńczego, jeżeli jest zatrudniona
na 1/4 etatu i wystąpiła z wnioskiem o zasiłek opiekuńczy z powodu nieprzewidzianego
zamknięcia przedszkola ? ............................................................................................................................. 47
2.37. Czy do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego zleceniobiorcy, należy wliczyć wynagrodzenie
uzyskane z tytułu umowy o pracę, jeżeli umowa została rozwiązana i po zawarciu
umowy zlecenia bez dnia przerwy, zleceniobiorca zachorował ? ................................................................ 48
2.38. Czy premię uznaniową należy wliczać do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, jeżeli
w przepisach płacowych zapisano, że premia uznaniowa przysługuje pracownikowi
za czas efektywnie przepracowany ? ........................................................................................................... 48
2.39. Czy pracownica, która przebywa na podstawowym urlopie macierzyńskim, po jego zakończeniu,
będzie korzystała z dodatkowego urlopu macierzyńskiego z mocy prawa ? .............................................. 48
2.40. W jaki sposób uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłków, wynagrodzenie wypłacone
za dany miesiąc, w następnym miesiącu ? .................................................................................................. 48
2.41. Czy ojciec dziecka może skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego,
jeśli z pełnego urlopu podstawowego korzystała matka dziecka ? ............................................................. 49
2.42. Czy pracownik po powrocie do pracy z dodatkowego urlopu na warunkach
urlopu macierzyńskiego, zachowuje swoje stanowisko pracy ? .................................................................. 49
2.43. Czy dodatkowy urlop macierzyński musi być wykorzystany w całości ? .................................................... 49
2.44. Czy urlop ojcowski powinien być wykorzystany po urlopie macierzyńskim ? ............................................. 50
2.45. Czy byłemu pracownikowi należy wypłacić wyrównanie zasiłku chorobowego,
jeżeli zakład pracy źle ustalił podstawę wymiaru zasiłku, pobranego w trakcie zatrudnienia ? .................. 50
2.46. W jaki sposób ustalić podstawę wymiaru zasiłku dla ojca korzystającego
z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub ojcowskiego ? ....................................................................... 50
2.47. Czy wypłata zasiłków z ubezpieczenia wypadkowego, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym ? ........... 51
2.48. Jakie dokumenty i w jakim terminie musi złożyć osoba prowadząca działalność gospodarczą
do ZUS, aby otrzymać zasiłek macierzyński ? ............................................................................................. 51
2.49. Jakie są zasady ustalania prawa do świadczeń chorobowych w pierwszym roku pracy ? ......................... 51
JAKRO
32
KOMENTARZ - marzec - 2010
2.50. Jakie wprowadzono nowe uprawnienia dla pracowników, związane z rodzicielstwem ? ............................ 52
2.51. Czy należy ustalić nowy okres zasiłkowy, jeżeli pracownik po okresie zwykłej choroby,
uległ wypadkowi w drodze do pracy ? ......................................................................................................... 53
2.52. Jaki okres przerwy w pobieraniu świadczeń chorobowych, wymaga ustalenia nowej
podstawy wymiaru świadczeń chorobowych ? ............................................................................................ 53
2.53. Czy pracownikowi może przysługiwać prawo do zasiłku chorobowego
po świadczeniu rehabilitacyjnym ? ............................................................................................................... 53
2.54. Czy pracownikowi zatrudnionemu na 1/2 etatu, który przedłożył zwolnienie lekarskie,
po przepracowaniu obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy,
przysługuje prawo do zasiłku chorobowego ? ............................................................................................. 54
2.55. Jakie są zasady uwzględniania składników wynagrodzenia w podstawie zasiłków chorobowych ? ......... 54
2.56. W jakich przypadkach nie uzupełnia się wynagrodzenia przyjmowanego
do ustalenia podstawy świadczeń chorobowych ? ...................................................................................... 56
2.57. Jakie są zasady ustalania podstawy wymiaru świadczeń chorobowych
w pierwszym roku zatrudnienia ? .................................................................................................................. 56
2.58. Kiedy zleceniobiorca nabywa prawo do świadczeń chorobowych i wypadkowych ? ................................. 57
2.59. Czy zmiana terminu wypłaty wynagrodzeń, ma wpływ na podstawę wymiaru świadczeń chorobowych ? ............ 58
2.1.
Jak należy wliczać do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, nagrodę
jednorazową ?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń
chorobowych, nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których w myśl
przepisów wewnątrzzakładowych, pracownik zachowuje prawo w okresach absencji
chorobowej, jeżeli są one wypłacane za te okresy. Do podstawy wymiaru świadczeń
chorobowych nie wlicza się składników wynagrodzenia, które nie są uzależnione
bezpośrednio od indywidualnego wkładu pracy pracownika, ale od wyników grupy
pracowników lub całego zakładu pracy i wypłacane niezależnie od absencji chorobowej
pracownika. W podstawie wymiaru świadczeń chorobowych nie uwzględnia się także
składników wynagrodzenia przyznawanych niezależnie od oceny pracy pracownika,
na których przyznanie i wypłatę nie ma wpływu okres pobierania świadczeń
chorobowych, np. składniki wynagrodzenia wypłacane pracownikowi pomimo pobierania
przez niego świadczeń chorobowych, np. jednorazowe nagrody za ukończenie szkoły
albo jednorazowe zasiłki na zagospodarowanie bądź dopłaty pracodawcy do
dodatkowego ubezpieczenia pracownika. W przypadku, kiedy w przepisach
wewnątrzzakładowych, pracodawca umieścił zapis o zachowywaniu prawa do
jednorazowej nagrody w okresie absencji chorobowej i nagroda została wypłacona za
te okresy, wówczas nie należy jej wliczać do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych.
Jeżeli w przepisach wewnątrzzakładowych obowiązujących w zakładzie pracy, nie ma
zapisu o zachowywaniu prawa do nagrody za okresy pobierania świadczeń
chorobowych, wówczas należy uwzględniać ją w podstawie wymiaru tych świadczeń,
do których prawo powstało po miesiącu, w którym wypłacono nagrodę. Jeżeli pracodawca
udokumentuje, że jest ona wypłacana za okresy absencji chorobowej, to nie powinna
być uwzględniana w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych. Nagroda wypłacona
jednorazowo, nie powinna być uwzględniona w podstawie wymiaru świadczeń
chorobowych, jeżeli przepisy wewnątrzzakładowe stanowią, iż pracownik zachowuje
do niej prawo w okresie absencji chorobowej i jest ona wypłacana za te okresy.
KOMENTARZ - marzec - 2010
59
JAKRO
3. ŚWIADCZENIA EMERYTALNE I RENTOWE
str.
3.1.
Czy do wniosku o emeryturę, można dołączyć kserokopię legitymacji ubezpieczeniowej ? ...................... 59
3.2.
Czy pracownik, który ma przyznaną rentę z tytułu ubezpieczenia osób prowadzących
działalność gospodarczą, będzie miał prawo do odprawy emerytalnej ? ................................................... 59
3.3.
Czy okres pracy w gospodarstwie rolnym, jest uwzględniany w stażu emerytalnym ? .............................. 60
3.4.
Kiedy powstaje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ? ................................................................ 60
3.5.
Czy zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu ZUS Rp-7,
wystarczy do udowodnienia okresu zatrudnienia ? ...................................................................................... 61
3.6.
Czy na podstawie wpisu w starym dowodzie osobistym, ZUS zaliczy okres zatrudnienia ? ...................... 61
3.7.
Jaki jest tryb przyznawania renty z tytułu niezdolności do pracy ? .............................................................. 61
3.8.
W jakich przypadkach występuje prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ? ............. 62
3.9.
Czy złożenie wniosku o emeryturę przed ukończeniem 60 lat,
umożliwia obliczenie emerytury na starych zasadach ? .............................................................................. 63
3.1.
Czy do wniosku o emeryturę, można dołączyć kserokopię legitymacji
ubezpieczeniowej ?
Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie postępowania
o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń, dokumenty
potwierdzające zatrudnienie i wysokość wynagrodzenia oraz pisemne zeznania
świadków, powinny być przedstawione w oryginale. Wyjątek stanowią odpisy notarialne
lub poświadczone przez notariusza kserokopie dokumentów, ponieważ czynności
notarialne, dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu
urzędowego. Dokonując czynności poświadczenia odpisu, wyciągu lub kopii z okazanymi
oryginalnymi dokumentami, notariusz stosuje te same zasady, na jakich wydaje wypis
mający moc prawną oryginału.
3.2.
Czy pracownik, który ma przyznaną rentę z tytułu ubezpieczenia osób
prowadzących działalność gospodarczą, będzie miał prawo do odprawy
emerytalnej ?
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownikowi spełniającemu warunki
uprawniające do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, którego stosunek
pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa
pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia, liczonego według zasad
obowiązujących dla ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Pracownik, który otrzymał
już odprawę niezależnie od tego, czy z tytułu przejścia na emeryturę, czy rentę, nie
może ponownie nabyć do niej prawa. Odprawa ma charakter jednorazowy, jednak
przechodząc na rentę, uprawniony nie posiadał statusu pracownika, zatem nie mógł
otrzymać odprawy. Jest możliwość wielokrotnego przechodzenia pracownika na
emeryturę lub rentę, jednak odprawa jest świadczeniem jednorazowym. Przejście na
emeryturę, oznacza zamianę statusu pracownika lub pracownika-emeryta na status
wyłącznie emeryta, dlatego przewidziana w Kodeksie pracy odprawa emerytalna
przysługuje pracownikowi, jeżeli rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w związku
JAKRO
64
KOMENTARZ - marzec - 2010
4. ZATRUDNIANIE, DOKUMENTACJA PRACOWNICZA
str.
4.1.
Czy można zatrudnić stażystę po odbyciu stażu, na podstawie umowy na okres próbny ? ...................... 65
4.2.
Czy fakt likwidacji zakładu pracy, wpływa na długość okresu wypowiedzenia ? ........................................ 65
4.3.
Czy z pracownikiem, wobec którego lekarz medycyny pracy orzekł niezdolność do pracy,
można rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia ? ............................................................................. 66
4.4.
Czy opóźnienie wypłaty wynagrodzenia za pracę, może być podstawą rozwiązania umowy
o pracę bez wypowiedzenia ? ....................................................................................................................... 67
4.5.
Czy można pracownikowi powierzyć inną pracę na okres przestoju ? ........................................................ 68
4.6.
Czy pracownik może wystąpić do sądu pracy o sprostowanie protokołu powypadkowego ? ................... 69
4.7.
Kiedy można rozwiązać umowę o pracę, jeżeli pracownik porzucił pracę ale nie odbiera oświadczenia
o rozwiązaniu umowy i nie powiadomił pracodawcy o zmianie adresu zamieszkania ? ............................. 69
4.8.
Czy klauzula o dopuszczalności wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony,
musi zostać zamieszczona w treści umowy o pracę ? ................................................................................. 70
4.9.
Jaka jest minimalna temperatura pomieszczenia biurowego, a jaka hali produkcyjnej,
w której jest wykonywana praca ? ................................................................................................................ 70
4.10. Czy informacja o korzystaniu z dwóch dni zwolnienia od pracy w związku z urodzeniem dziecka,
powinna znaleźć się w treści świadectwa pracy ? ........................................................................................ 71
4.11. Jakie są zasady udzielania urlopu wypoczynkowego w pierwszym roku zatrudnienia ? ............................ 71
4.12. Czy pracownikom przejmowanym przez nową firmę, dotychczasowy pracodawca
jest obowiązany wystawić świadectwo pracy ? ............................................................................................ 72
4.13. Jakie są zasady zatrudniania absolwenta na praktykę ? .............................................................................. 72
4.14. Czy pracodawca zatrudniający pracownika, który był zarejestrowany jako bezrobotny,
powinien o tym fakcie powiadomić urząd pracy ? ....................................................................................... 73
4.15. Czy po przejęciu pracowników przez innego pracodawcę,
można z pracownikami rozwiązać umowy o pracę za porozumieniem stron ? ........................................... 74
4.16. Czy w prawie pracy funkcjonuje katalog przyczyn uzasadniających
wypowiedzenie umowy o pracę ? ................................................................................................................. 75
4.17. Jakie są skutki wygaśnięcia umowy o pracę z powodu śmierci pracownika ? ............................................ 76
4.18. Jakie informacje od kandydata do pracy, może żądać pracodawca ? ........................................................ 76
4.19. Jakim grupom pracowników przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne ? ......................................... 77
4.20. Czy pracodawca może zmienić warunki umowy o pracę w trakcie trwającego
już wypowiedzenia zmieniającego ? ............................................................................................................. 78
4.21. Czy zawierając umowę zlecenia z osobą niebędącą pracownikiem zleceniodawcy,
należy tę osobę kierować na wstępne badania profilaktyczne oraz na szkolenia z zakresu bhp ? ...................... 79
4.22. Jeżeli okres wypowiedzenia umowy o pracę upływa w sobotę, czy należy
w tym dniu wydać pracownikowi świadectwo pracy ? ................................................................................. 80
4.23. Jakie skutki dla pracodawcy ma osiągnięcie pełnoletności przez młodocianego pracownika ? ................ 80
4.24. Czy można złożyć pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę pocztą elektroniczną ? ........................ 80
4.25. Czy pracownikowi przywróconemu do pracy na podstawie wyroku sądowego,
można powierzyć wykonywanie innej pracy, zachowując dotychczasowe wynagrodzenie ? .................... 81
4.26. W jakim trybie należy poprawić informację o warunkach zatrudnienia, jeżeli pracodawca
błędnie podał wymiar urlopu wypoczynkowego ? ....................................................................................... 81
4.27. W jakiej formie pracodawca może wprowadzić zmiany miejsca świadczenia pracy ? ................................ 82
KOMENTARZ - marzec - 2010
65
JAKRO
4.28. Czy można z pracownikiem zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy,
zawrzeć dodatkową umowę o pracę na część etatu ? ................................................................................. 83
4.29. Czy brak dyspozycyjności pracownika, może być przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę ? .............. 83
4.30. Czy okres urlopu bezpłatnego, należy zaliczyć do stażu pracy ? ................................................................ 84
4.1.
Czy można zatrudnić stażystę po odbyciu stażu, na podstawie umowy na
okres próbny ?
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracodawca może zatrudnić stażystę, po
zakończonym stażu, na podstawie umowy na okres próbny, ponieważ będzie to pierwsza
umowa o pracę łącząca strony. Umowa o pracę na okres próbny nieprzekraczający
3 miesięcy jest umową, która może poprzedzać wszystkie inne rodzaje umów o pracę,
wymienione w przepisach Kodeksu pracy, np. umowę na czas określony, na czas
wykonania określonej pracy, lub na czas nieokreślony. Zgodnie z przepisami ustawy
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, staż oznacza nabywanie przez
bezrobotnego umiejętności praktycznych do wykonywania pracy przez wykonywanie
zadań w miejscu pracy, bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Staż odbywany
jest na podstawie umowy zawartej przez starostę z pracodawcą, według programu
określonego w umowie. Strony stosunku pracy, nie mogą zawrzeć umowy na okres
próbny, jeśli już łączyła je jakakolwiek umowa o pracę. Okres próby ma umożliwić
pracodawcy sprawdzenie przydatności zawodowej pracownika, a pracownikowi jego
predyspozycji do wykonywania danej pracy oraz warunków zatrudnienia. Umowa na
okres próbny powinna być zawarta w formie pisemnej i określać rodzaj umowy, długość
okresu próby, oraz rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, termin rozpoczęcia pracy,
a także wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy ze wskazaniem składników
i wymiaru czasu pracy. Okres wypowiedzenia umowy na okres próbny zależy od czasu
jej trwania i wynosi: 3 dni robocze, jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni; 1 tydzień,
jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie; 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi
3 miesiące. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny, obejmujący
tydzień albo jego wielokrotność, kończy się w sobotę. Natomiast termin
3-dniowy kończy się z upływem ostatniego dnia.
4.2. Czy fakt likwidacji zakładu pracy, wpływa na długość okresu wypowiedzenia ?
Zgodnie z obowiązującymi zasadami, likwidacja pracodawcy nie ma bezpośredniego
wpływu na długość okresów wypowiedzenia, ponieważ wynikają one z regulacji
kodeksowych, a ich skrócenie jest możliwe w warunkach określonych ustawą lub za
porozumieniem stron. Wypowiadając umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony,
pracodawca może skrócić okres wypowiedzenia, najwyżej do jednego miesiąca, jeżeli
przyczyną wypowiedzenia jest ogłoszenie upadłości lub likwidacja pracodawcy albo
inne przyczyny niedotyczące pracownika. Oświadczenie woli pracodawcy o skróceniu
okresu wypowiedzenia w wymienionym trybie, może być złożone tylko łącznie
z wypowiedzeniem umowy o pracę, a nie w okresie późniejszym. Skrócenie przez
pracodawcę okresu wypowiedzenia umowy o pracę, powoduje rozwiązanie tej umowy
z upływem skróconego okresu. W razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
umowa o pracę zawarta na czas określony a także umowa na czas wykonania określonej
pracy, może być rozwiązana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem
bez względu na to, czy zawierała klauzulę o dopuszczalności jej wypowiedzenia. Istnieje
KOMENTARZ - marzec - 2010
85
JAKRO
5. WYNAGRODZENIA I ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE
5.1.
str.
Czy pracownikowi wynagradzanemu godzinowo, należy odjąć za każdy dzień choroby
1/30 część wynagrodzenia za dany miesiąc ? ............................................................................................. 86
5.2.
Jakie świadczenia przysługują pracownikom czasowo przeniesionym do pracy w innej miejscowości ? ........... 87
5.3.
Jaki należy przyjąć współczynnik do ustalenia ekwiwalentu za zaległy i bieżący urlop ? ........................... 88
5.4.
Czy pracownikowi przysługuje odszkodowanie w razie wadliwego wypowiedzenia
umowy o pracę przez pracodawcę ? ............................................................................................................ 88
5.5.
W jakiej wysokości przysługuje odprawa pieniężna dla pracowników zwalnianych grupowo ? ................. 89
5.6.
Jakie są zasady ustalania podstawy ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy,
przy zmianie rodzaju wynagrodzenia ? ......................................................................................................... 90
5.7.
Po jakim okresie przedawnia się prawo do nagrody rocznej, pracownika sfery budżetowej ? ................... 90
5.8.
Czy dodatek specjalny za nadzór nad realizacją projektów unijnych, należy ująć do podstawy
naliczania dodatkowego wynagrodzenia rocznego pracownika sfery budżetowej ? .................................. 91
5.9.
Czy dla celów obliczenia wynagrodzenia i dodatków za godziny nadliczbowe,
niepełne godziny należy zaokrąglać do pełnych godzin ? ........................................................................... 91
5.10. Jakie są zasady refundacji kosztów szkoleń oraz wynagrodzeń i składek ZUS
od refundowanych wynagrodzeń ? .............................................................................................................. 91
5.11. Czy pracownikowi przysługuje ekwiwalent za pranie odzieży roboczej również w okresie choroby ? ................. 92
5.12. Czy pracownicy przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2009r., jeżeli chorowała pobierając
wynagrodzenie i zasiłek chorobowy, a następnie zasiłek macierzyński przez większą część roku ? ................ 92
5.13. Czy informację o dodatkowym świadczeniu pieniężnym, wypłaconym pracownikowi w związku
z rozwiązaniem umowy o pracę na zasadzie porozumienia stron,
należy odnotować w świadectwie pracy ? .................................................................................................... 93
5.14. W jaki sposób należy obliczyć wynagrodzenie za godziny nadliczbowe dozorcy,
zatrudnionemu w publicznej szkole podstawowej ? .................................................................................... 93
5.15. W jaki sposób należy obliczyć staż do nagrody jubileuszowej, jeżeli wcześniejsze
okresy zatrudnienia kończyły się niepełnymi miesiącami ? ......................................................................... 94
5.16. W jakiej formie można dokonać zmiany terminu wypłaty wynagrodzenia ? ................................................ 94
5.17. Jakie są zasady wypłaty świadczenia urlopowego przed dniem ustalenia odpisu
podstawowego na dany rok kalendarzowy ? ............................................................................................... 95
5.18. Czy można zastosować zwolnienie do świadczeń pieniężnych, do kwoty 380,00 zł,
sfinansowanych z ZFŚS, które zostały wypłacone pracownikom od 1 stycznia 2009r. ? ........................... 96
5.19. Jak obliczyć ekwiwalent za urlop wypoczynkowy pracownika nagradzanego stałymi
i zmiennymi składnikami wynagrodzenia, którego zatrudnienie ustało przed upływem 3 miesięcy ? .................. 96
5.20. Czy banki mogą prowadzić egzekucję wierzytelności z wynagrodzeń za pracę swoich dłużników ? .................. 97
5.21. Czy pracownik musi wyrazić zgodę na potrącenia, gdy dotyczą one zajęcia komorniczego ? .................. 97
5.22. Czy pracodawca może potrącić z wynagrodzenia kwotę niedoboru,
ujawnioną po przeprowadzeniu inwentaryzacji ? ......................................................................................... 98
5.23. Czy prawo do odprawy emerytalnej, ulega przedawnieniu ? ....................................................................... 98
5.24. Czy zapomoga pieniężna, udzielona z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
podlega egzekucji komorniczej ? ................................................................................................................. 99
5.25. Czy w celu uniknięcia corocznego aneksowania umów o pracę, można zamiast kwoty
wynagrodzenia w złotych, odwołać się do ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
jeżeli pracownicy otrzymują takie wynagrodzenie ? ..................................................................................... 99
5.26. Jakie są zasady egzekucji świadczeń niealimentacyjnych z wynagrodzenia pracownika ? ....................... 99
JAKRO
86
KOMENTARZ - marzec - 2010
5.27. Czy pracownikowi, który zamierza przejść na emeryturę w trakcie roku kalendarzowego,
można wypłacić ekwiwalent za całoroczny niewykorzystany urlop ? ........................................................ 100
5.28. Czy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za jeden dzień pracy
w 31-dniowym miesiącu, w razie choroby przez pozostałe 30 dni ? ......................................................... 101
5.29. Jakie są zasady egzekucji świadczeń niealimentacyjnych z zasiłku chorobowego ? ............................... 101
5.30. Jakie są zasady ustalania wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy ? ....................................................... 102
5.31. Jaka jest kwota wolna od potrąceń, w pierwszym roku pracy ? ................................................................ 102
5.32. Czy pracownik zatrudniony na zastępstwo, może korzystać ze świadczeń
z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych ? ..................................................................................... 103
5.33. Jak wykazać kwotę zwrotu składek na ubezpieczenia emerytalne
i rentowe od podstawy przekraczającej roczny limit w PIT-11 ? ................................................................. 103
5.34. Czy w rocznym zeznaniu podatkowym składanym za 2009r. pracownik może odliczyć
składki ZUS ustalone od przychodu zwolnionego od podatku dochodowego ? ...................................... 103
5.35. Czy zleceniobiorca może w rozliczeniu rocznym, odliczyć zapłacone składki na ubezpieczenie
zdrowotne, naliczone od przychodu, od którego pobrany został zryczałtowany podatek ? ..................... 104
5.36. Jakie zmiany wprowadzono w zakresie obliczania wynagrodzenia urlopowego ? ................................... 104
5.37. Jakie są zasady rozliczania samotnych rodziców z dziećmi ? ................................................................... 105
5.38. Czy dofinansowanie szkoleń pracowników, jest wolne od podatku dochodowego ? ............................... 105
5.39. Jakie są zasady rozliczania ulgi prorodzinnej ? .......................................................................................... 106
5.40. Czy nadal przysługują ulgi od darowizny ? ................................................................................................ 107
5.41. Komu przysługuje ulga z tytułu korzystania z internetu ? .......................................................................... 107
5.42. Komu przysługuje ulga rehabilitacyjna ? .................................................................................................... 108
5.43. Jakie są zasady rozliczania podróży służbowej odbywanej poza granicami kraju ? ................................ 108
5.44. Czy nauczyciel zatrudniony w trakcie roku szkolnego, nabywa uprawnienia do nagrody rocznej ? .............. 109
5.45. Czy można pracownika ukarać karą pieniężną z odpowiedzialności porządkowej,
za niestawienie się do pracy bez usprawiedliwienia ? ................................................................................ 109
5.46. Czy wynagrodzenie za dyżur domowy i ryczałt za noclegi, należy wliczać
do podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy ? ............................................................ 110
5.47. Czy wynagrodzenie pracowników na stanowiskach robotniczych,
należy określić stawką godzinową, czy stawką miesięczną ? .................................................................... 111
5.48. Czy ryczałt za nocleg, należy uwzględnić w podstawie wymiaru
wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy ? ................................................................................................. 111
5.1.
Czy pracownikowi wynagradzanemu godzinowo, należy odjąć za każdy
dzień choroby 1/30 część wynagrodzenia za dany miesiąc ?
Zgodnie z przepisami rozporządzenia MPiPS w sprawie sposobu ustalania
wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy, w celu obliczenia wynagrodzenia,
ustalonego w stawce miesięcznej, w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca,
jeżeli pracownik za pozostałą część tego miesiąca otrzymał wynagrodzenie chorobowe
lub zasiłek, miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez 30 i otrzymaną kwotę,
mnoży przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności
pracownika do pracy wskutek choroby. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia, odejmuje
JAKRO
112
6. CZAS PRACY I URLOPY WYPOCZYNKOWE
KOMENTARZ - marzec - 2010
str.
6.1.
W jakich przypadkach jest dozwolona praca w niedzielę ? ....................................................................... 113
6.2.
Czy zastępca kierownika placówki gastronomicznej, jest uprawniony
do wynagrodzenia za pracę nadliczbową ? ............................................................................................... 114
6.3.
Czy pracownikowi na stanowisku kierowniczym, przysługuje kompensata
za pracę nadliczbową i w porze nocnej ? ................................................................................................... 114
6.4.
Jakie są zasady rozliczania czasu pracy i wynagrodzenia u kierowców ? ................................................ 115
6.5.
Jak należy rozliczyć czas pracy delegowanego pracownika, zatrudnionego
na stanowisku kierowcy-konserwatora ? .................................................................................................... 116
6.6.
Czy pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi płatnego
urlopu szkoleniowego na przygotowanie rozprawy doktorskiej ? .............................................................. 117
6.7.
W jaki sposób należy rekompensować pracę w nadgodzinach ? ............................................................. 117
6.8.
Jakie są zasady ustalania czasu pracy osób zarządzających ? ................................................................ 118
6.9.
Gdzie należy przechowywać wnioski urlopowe ? ...................................................................................... 119
6.10. Czy za skrócony okres wypowiedzenia, pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego ? ............... 120
6.11. Czy cały czas dyżuru w miejscu pracy, wliczany jest do czasu pracy ? .................................................... 120
6.12. Jakie są zasady udzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego przy zmianie etatu ? ....................... 121
6.13. Czy pracownik może wycofać wniosek o udzielenie czasu wolnego za nadgodziny ? ............................ 121
6.14. Czy pracodawca ma obowiązek wystawienia polecenia podróży służbowej pracownikowi, będącemu
w zarządzie zakładowej organizacji związkowej, jeżeli podróż dotyczy spraw związkowych ? ................ 122
6.15. Czy pracownikom tymczasowym przysługują dwa dni zwolnienia od pracy na ślub ? ............................ 122
6.16. Jakie przerwy w pracy przysługują pracownikowi,
zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy ? ............................................................................... 123
6.17. Kiedy pracodawca może obniżyć wymiar czasu pracy na podstawie ustawy antykryzysowej ? .............. 123
6.18. Czy pracownikowi zwolnionemu z jego winy bez wypowiedzenia, należy wypłacić
ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy ? ............................................................ 124
6.19. Czy czas przejazdu jest czasem pracy, jeżeli do wykonywania robót drogowych,
pracownicy są dowożeni z siedziby firmy do miejsc wykonywania pracy zakładowym
środkiem transportu ? ................................................................................................................................. 124
6.20. Jak należy liczyć upływ miesiąca pracy dla nabycia prawa do pierwszego urlopu
wypoczynkowego pracownika, który pracował kolejno u dwóch pracodawców ? ................................... 124
6.21. Czy wprowadzenie 12 miesięcznego okresu rozliczeniowego, umożliwia wypłatę dodatków
z tytułu wystąpienia godzin nadliczbowych, dopiero na koniec okresu rozliczeniowego ? ...................... 125
6.22. W jakim terminie pracownicy powinni wykorzystać zaległe urlopy wypoczynkowe ? ............................... 126
6.23. Czy okres udzielonego urlopu bezpłatnego, ulega przedłużeniu o czas choroby pracownika ? ............. 127
6.24. Czy pracownik może się zrzec prawa do urlopu wypoczynkowego ? ....................................................... 127
6.25. Czy rodzicom zastępczym przysługują 2 dni zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dziećmi ? ............. 127
6.26. Czy za okres choroby i zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia,
pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego ? ................................................................................. 128
6.27. Czy pracownik może odmówić uczestnictwa w spotkaniu integracyjnym, zorganizowanym
w dniach wolnych od pracy ? ..................................................................................................................... 128
6.28. W jaki sposób należy ustalić wymiar urlopu pracownika, zatrudnionego
w niepełnym wymiarze czasu pracy? ......................................................................................................... 129
KOMENTARZ - marzec - 2010
113
JAKRO
6.29. Czy niewykorzystany w poprzednim roku urlop na żądanie, pracownik może wykorzystać
w bieżącym roku kalendarzowym ? ............................................................................................................ 129
6.30. Jakie są zasady udzielania urlopu wypoczynkowego po urlopie macierzyńskim ? .................................. 130
6.31. Jaki zapis o normach czasu pracy należy zamieścić w informacji o warunkach zatrudnienia,
sporządzanej dla pracownika zatrudnionego na część etatu ? ................................................................. 130
6.32. Jakie są zasady rozliczania czasu pracy w skróconym okresie rozliczeniowym ? .................................... 131
6.33. Czy zleceniobiorcy przysługuje płatny urlop wypoczynkowy ? ................................................................. 131
6.34. Czy czas badań okresowych, które zostały przeprowadzone poza rozkładowym czasem pracy
pracownika, należy zaliczyć do czasu pracy ? ........................................................................................... 132
6.1. W jakich przypadkach jest dozwolona praca w niedzielę ?
Zgodnie z obowiązującymi zasadami, niedziela jest dniem wolnym od pracy. Za pracę
w niedzielę uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w niedzielę a godziną
6.00 w poniedziałek, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina.
Ustawodawca dopuszcza jednak pracę w niedzielę w odniesieniu do niektórych grup
zawodowych lub przy wykonywaniu niektórych czynności albo w niektórych
organizacjach czasu pracy. Praca w niedziele jest dozwolona: w razie konieczności
prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony
mienia lub środowiska albo usunięcia awarii; w ruchu ciągłym oraz przy pracy
zmianowej; przy niezbędnych remontach; w transporcie i w komunikacji; w zakładowych
strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych; przy pilnowaniu mienia
lub ochronie osób; w rolnictwie i hodowli; przy wykonywaniu prac koniecznych ze
względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności
w zakładach świadczących usługi dla ludności, gastronomii, zakładach hotelarskich,
jednostkach gospodarki komunalnej, zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach
służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych
lub całodziennych świadczeń zdrowotnych, jednostkach organizacyjnych pomocy
społecznej oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zapewniających całodobową
opiekę, zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki
i wypoczynku; w systemie weekendowym. Praca w niedzielę jest dozwolona również
w placówkach handlowych przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich
użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, czyli odmiennie niż w przypadku
ustawowego święta, podczas którego praca w handlu jest bezwzględnie zakazana.
W przypadku, kiedy święto przypada w niedzielę, praca w placówkach handlowych
w tym dniu jest niedozwolona. Pracownik pracujący w niedzielę powinien korzystać co
najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy, z wyjątkiem pracownika
zatrudnionego w systemie weekendowym, który swoją pracę wykonuje tylko w piątki,
soboty, niedziele i święta. W zamian za pracę w niedzielę, pracodawca jest obowiązany
zapewnić pracownikowi inny dzień wolny od pracy i powinno to nastąpić w okresie
6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli i dopiero
jeśli nie jest to możliwe, do końca okresu rozliczeniowego. Wskazanie dnia wolnego za
pracę w niedzielę, pozwala na właściwą kwalifikację ewentualnych godzin
nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych w dniu wolnym, udzielonym w zamian
za pracę w niedzielę, pomimo że jest to zwykły dzień roboczy, uprawnia do dodatku do
wynagrodzenia w wysokości 100 %. Pracodawca nie jest zobligowany do wypłaty
Zapraszamy do korzystania z naszych usług
szkoleniowych i wydawniczych
JAKRO