psychologia - Instytut Psychologii UŚ

Transkrypt

Uniwersytet Śląski
Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Psychologii
Pakiet Informacyjny
ECTS
dla kierunku
PSYCHOLOGIA
Katalog przedmiotów
w roku akademickim 2010/2011
2
SPIS TREŚCI
I.
ECTS - EUROPEJSKI SYSTEM TRANSFERU PUNKTÓW ----------------------------------------------- 3
II .
INFORMACJE O UCZELNI -------------------------------------------------------------------------------- 5
III.
WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII -------------------------------------------------------------- 7
IV .
INSTYTUT PSYCHOLOGII -------------------------------------------------------------------------------- 8
V.
PROGRAM STUDIÓW I PUNKTY ECTS NA KIERUNKU PSYCHOLOGIA --------------------------- 9
V .1. OGÓLNE INFORMACJE O STUDIACH PSYCHOLOGICZNYCH .......................................... 9
V.2. KRYTERIA KWALIFIKACJI NA STUDIA MAGISTERSKIE Z PSYCHOLOGII ...................... 9
V.3. OGÓLNE ZASADY STUDIOWANIA W SYSTEMIE ECTS NA KIERUNKU PSYCHOLOGIA . 10
V .4. PROGRAM STUDIÓW KIERUNKU PSYCHOLOGIA OBOWIĄZUJĄCY STUDENTÓW,
KTÓRZY ROZPOCZĘLI STUDIA PRZED ROKIEM AKADEMICKIM 2007/2008 ................ 12
V.5. PROGRAM STUDIÓW OBOWIĄZUJĄCY STUDENTÓW, KTÓRZY ROZPOCZĘŁI STUDIA
W ROKU AKADEMICKIM 2007/2008 I NASTĘPNYCH ..................................................... 16
VI.
KATALOG PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W ROKU AKADEMICKIM 2009/2010 -------- 19
VI.1. ROK I, SEMESTR PIERWSZY ......................................................................................... 23
VI.2. ROK I, SEMESTR DRUGI ................................................................................................ 32
VI.3. ROK II, SEMESTR TRZECI ............................................................................................. 43
VI.4. ROK II, SEMESTR CZWARTY ........................................................................................ 55
VI.5. ROK III, SEMESTR PIĄTY .............................................................................................. 68
VI.6. ROK III, SEMESTR SZÓSTY ........................................................................................... 84
VI.7. ROK IV, SEMESTR SIÓDMY ......................................................................................... 114
VI.8. ROK IV, SEMESTR ÓSMY ............................................................................................ 131
VI.9. ROK V, SEMESTR DZIEWIĄTY .................................................................................... 142
VI.10. ROK V, SEMESTR DZIESIĄTY ................................................................................... 201
VII.
SEMINARIA MAGISTERSKIE-------------------------------------------------------------------------- 202
3
I.
ECTS - EUROPEJSKI SYSTEM TRANSFERU PUNKTÓW
WPROWADZENIE
Komisja Europejska promuje współpracę pomiędzy uczelniami, uznając jej znaczenie dla podnoszenia poziomu kształcenia a dominującym elementem tej współpracy są wyjazdy studentów na studia zagraniczne. W
celu promowania tej współpracy opracowany został tzw. Europejski System Transferu Punktów (European
Credit Transfer System ECTS), majacy przyczynic sie do udoskonalenia procedur i szerszego uznawania
studiów odbywanych za granica. ECTS pozwala w sposób jasny przedstawić zasady odbywania i zaliczania
studiów, ułatwia instytucjom uznawanie osiągnięć studentów w nauce (dzięki powszechnie zrozumiałym
"miernikom" - punktom i stopniom) a także umożliwia "przekładanie" czy właściwą interpretację zasad
obowiązujących w systemach szkolnictwa wyższego innych krajów.
Podstawą systemu ECTS są trzy następujące elementy "rdzeniowe": informacja (o programie zajęć i osiągnięciach studenta w nauce), porozumienie o programie zajęć (pomiędzy współpracującymi uczelniami i
studentem) oraz stosowanie punktów ECTSu (określających "ilość" pracy, jaką musi wykonać student, aby
uzyskać zaliczenie).
PODSTAWOWE ELEMENTY W ECTS
Te trzy (wymienione wyżej) podstawowe elementy odpowiadają w praktyce trzem kluczowym dokumentom; są to: pakiet informacyjny, formularz zgłoszeniowy/porozumienie o programie zajęć i wykaz zaliczeń.
Podkreślić tu należy, że w praktyce o realizacji ECTSu decydują przede wszystkim studenci, nauczyciele i
uczelnie, którym zależy na tym by studia za granicą stały się integralną częścią kształcenia. Sam w sobie,
ECTS w żaden sposób nie reguluje treści, struktury czy ekwiwalencji programów studiów; są to zagadnienia
dotyczące jakości kształcenia, a jako takie powinny zostać rozstrzygnięte przez same uczelnie w momencie
ustalania zasad współpracy, w formie porozumień dwu- lub wielostronnych. "Kodeks dobrych rozwiązań", jakim jest ECTS, stanowi jedynie instrument pozwalający im jasno przedstawić zasady odbywania i
zaliczania studiów za granicą.
Pełne uznawanie studiów oznacza, że okres studiów odbyty za granicą (w tym egzaminy i inne formy oceny) zastępuje porównywalny okres studiów w uczelni macierzystej (w tym egzaminy lub inne formy oceny),
niezależnie od tego, że treść uzgodnionego materiału studiów odbywanych za granicą może się różnić od
programu w uczelni macierzystej.
Do ECTSu uczelnie przystępują na zasadzie dobrowolności, jego stosowanie opiera się na wzajemnym zaufaniu pomiędzy współpracującymi ze sobą uczelniami i każda uczelnia sama wybiera sobie partnerów do
tej współpracy.
ECTS gwarantuje przejrzystość zasad zaliczania studiów poprzez następujące elementy: 1) punkty ECTS
stanowiące wartość liczbową przyporządkowaną poszczególnym przedmiotom i określające "ilość pracy",
jaką musi wykonać student, aby uzyskać zaliczenie z danego przedmiotu; 2) pakiet informacyjny, który
zawiera - adresowane do studentów i nauczycieli - informacje na temat uczelni, instytutów/wydziałów, organizacji i struktury studiów oraz przedmiotów; 3) wykaz zaliczeń, przedstawiający osiągnięcia studenta w
nauce w sposób przekrojowy, łatwy do zrozumienia i "przełożenia" z systemu zaliczeń obowiązującego w
jednej uczelni na system funkcjonujący w innej uczelni; 4) porozumienie o programie zajęć - obowiązujące zarówno uczelnię macierzystą i zagraniczną, jak i studenta - które określa program zajęć, w jakich uczestniczyć ma student oraz liczbę punktów ECTS, jaka ma być przyznana za ich zaliczenie;
Studenci odbywający studia za granicą powinni mieć możliwość wyboru zajęć spośród pełnego zakresu
przedmiotów oferowanych w danym instytucie/wydziale (w tym w ramach studiów doktoranckich).
ECTS umożliwia również kontynuację studiów za granicą. Student nie musi wracać do swej uczelni macierzystej po odbyciu okresu studiów za granicą, może starać się uzyskać dyplom w tej uczelni albo nawet
przenieść do trzeciej uczelni. Uczelnie same podejmują decyzje w tym zakresie i określają warunki.
PUNKTY ECTS
Punkty ECTSu są wartością liczbową (od 1 do 60) przyporządkowaną poszczególnym przedmiotom na podstawie ilości pracy, jaką musi wykonać student, aby je zaliczyć. Odzwierciedlają one ilość pracy, jakiej
wymaga każdy przedmiot w stosunku do całkowitej ilości pracy, jaką musi wykonać student, aby zaliczyć
pełny rok akademicki studiów w danej uczelni (wykłady, ćwiczenia praktyczne, seminaria itp. oraz egzaminy lub inne formy oceny). Podstawą jest więc "całkowita ilość pracy" studenta a nie jedynie godzinowy wymiar zajęć. Ilości pracy w całym roku akademickim odpowiada 60 punktów, na semestr przypada zazwyczaj
około30.
4
ZASADY PRZYZNAWANIA PUNKTÓW STUDENTOM
Punkty ECTSu przyporządkowywane są przedmiotom, natomiast przyznawane są studentom, którzy spełnili
wymogi niezbędne do ich zaliczenia. Studenci nie otrzymują punktów za samo uczestnictwo w zajęciach,
ale muszą uzyskać zaliczenie zgodnie z kryteriami oceny obowiązującymi w uczelni zagranicznej.
Wykaz zaliczeń przygotowywany przez uczelnię zagraniczną stanowi podstawowy dokument uprawniający
studenta do ubiegania się o zaliczenie okresu studiów za granicą oraz "przeniesienie" punktów ECTS; stanowi także potwierdzenie faktu odbycia studiów za granicą dla przyszłych pracodawców.
SKALA OCEN WG ECTS:
stopień ECTS
A
B
C
D
E
F
stopień polski
5
4,5
4,0
3,5
3,0
2,0
5
II.
INFORMACJE O UCZELNI
UNIWERSYTET ŚLĄSKI
Adres:
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Polska.
Tel.: (+48 32) 359 24 00;
Fax: (+48 32) 359-96-05;
http:// www.us.edu.pl
WŁADZE UCZELNI
Rektor:
Prorektor ds. Finansów i Rozwoju:
Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Gospodarką:
Prorektor ds. Kształcenia:
Prorektor ds. Studenckich, Promocji i Współpracy z Zagranicą:
prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś
prof. zw. dr hab. Stanisław Kucharski
prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk
prof. dr hab. Czesław Martysz
prof. dr hab. Barbara Kożusznik
OGÓLNE INFORMACJE O UNIWERSYTECIE ŚLĄSKIM
Uniwersytet Śląski założony został w 1968 jako 9 tego typu placówka w Polsce. Zalążkiem Uczelni była
Filia Uniwersytetu Jagiellońskiego, która powstała w Katowicach w 1963, oraz działająca od 1948 roku (a
której historia sięga 1928 roku) Wyższa Szkoła Pedagogiczna. Filię tworzył początkowo tylko Wydział Matematyczny, w 1966 roku otwarty został Wydział Prawa. Rodzime środowisko w zakresie nauk humanistycznych tworzył od 1934 roku również Instytut Śląski, placówka o wyłącznie naukowym charakterze, niepodejmująca zadań pedagogicznych. Uniwersytet Śląski powstał jako uczelnia składająca się z 4 wydziałów:
Matematyki, Fizyki i Chemii, Wydziału Prawa i Administracji, Humanistycznego i Wydziału Techniki.
Obecnie Uniwersytet Śląski jest dużą, samodzielną uczelnią - składa się z 12 wydziałów oraz 8 jednostek
międzywydziałowych, usytuowanych w sześciu miastach regionu: Katowicach, Sosnowcu, Cieszynie, Chorzowie, Jastrzębiu Zdroju i Rybniku. Kadrę naukowo - dydaktyczną stanowi około 2000 pracowników, w
tym 200 profesorów, 302 doktorów habilitowanych, 1095 doktorów. Społeczność studencką stanowi ponad
37 000 studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych I, II i III stopnia oraz studiów podyplomowych.
Studia w Uniwersytecie Śląskim prowadzone są na 41 kierunkach i 100 specjalnościach.
KALENDARZ ROKU AKADEMICKIEGO
Rok akademicki podzielony jest na dwa semestry. Semestr zimowy zaczyna się 1-go października i trwa do
końca drugiej dekady stycznia, kiedy to zaczynają się egzaminy sesji zimowej. Sesja poprawkowa trwa od
połowy lutego do połowy marca. Semestr letni zaczyna się w połowie lutego i trwa do początku czerwca.
Krótkie, około tygodniowe przerwy przypadają na święta Bożego Narodzenia i Wielkanocy. W pierwszej
dekadzie czerwca rozpoczyna się letnia sesja egzaminacyjna, która trwa do końca tego miesiąca. Sesja poprawkowa jest w miesiącu wrześniu. Od czerwca do końca września nie prowadzi się wykładów i ćwiczeń.
ORGANIZACJA ROKU AKADEMICKIEGO 2010/2011
(na podstawie Zarządzenia nr 21 /2010 z dnia 15 kwietnia 2010 r. Rektora Uniwersytetu Śląskiego w sprawie organizacji roku akademickiego 2010/2011)
SEMESTR ZIMOWY
01.10.2010 – 13.02.2011
w tym:
zajęcia dydaktyczne
wakacje zimowe
zajęcia dydaktyczne c.d.
egzaminacyjna sesja zimowa
przerwa międzysemestralna
egzaminacyjna sesja poprawkowa semestru zimowego
01.10.2010 - 21.12.2010
22.12.2010 - 02.01.2011
03.01.2011 - 23.01.2011
24.01.2011 - 06.02.2011
07.02.2011 - 13.02.2011
14.02.2011 - 14.03.2011
6
SEMESTR LETNI
14.02.2011 - 30.09.2011
w tym:
zajęcia dydaktyczne
14.02.2011 - 20.04.2011
wakacje wiosenne
21.04.2011 - 26.04.2011
zajęcia dydaktyczne c.d.
27.04.2011 - 05.06.2011
egzaminacyjna sesja letnia
06.06.2011 - 26.06.2011
egzaminacyjna sesja poprawkowa semestru letniego
01.09.2011 - 26.09.2011
wakacje letnie (w tym minimum 4 tygodnie nieprzerwanych wakacji letnich, praktyki zawodowe) 27.06.2011 - 30.09.2011
Dodatkowym dniem wolnym od zajęć w całej Uczelni jest 2 i 12 listopada 2010 r.
WYKAZ PROWADZONYCH PROGRAMÓW STUDIÓW
Informacja dostępna na stronie http://www.us.edu.pl
ZASADY REKRUTACJI / ZAPISÓW NA STUDIA
Uniwersytet Śląski przyjmuje kandydatów na I rok studiów stacjonarnych i niestacjonarnych w ramach limitów przyjęć oraz w drodze postępowania kwalifikacyjnego ustalonych przez Senat dla poszczególnych kierunków studiów. Szczegółowe informacje rekrutacji w roku akademickim 2009/2010 znajdują się na stronie
http://www.us.edu.pl
NAJWAŻNIEJSZE PRZEPISY UCZELNIANE
Informacje dotyczące
http://www.us.edu.pl
obowiązujących
w
Uniwersytecie
przepisów
dostępne
są
na
stronie
7
III.
WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII
Adres 40-126 Katowice, ul. M.Grażyńskiego 53
Tel
+48 32 3599700, +48 32 3599709
Tel/fax +48 32 3599811
e-mail:
[email protected]
Wydział Pedagogiki i Psychologii pod tą nazwą istnieje od 1976 roku. Korzenie swoje ma w istniejącym od
początku Uniwersytetu Wydziale Humanistycznym.
STRUKTURA ORGANIZACYJNA WYDZIAŁU PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII:
INSTYTUT PEDAGOGIKI
Katedra Pedagogiki Społecznej
Zakład Patologii Społecznej i Resocjalizacji
Zakład Polityki Oświatowej i Socjologii Wychowania
Zakład Pedagogiki Zdrowia
Zakład Podstaw Pedagogiki i Historii Wychowania
Katedra Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Pedagogiki Mediów
Zakład Pedagogiki Mediów
Zakład Pedagogiki Twórczości i Ekspresji Dziecka
Zakład Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Przedszkolnej
Katedra Pedagogiki Specjalnej
Katedra Teorii Wychowania
Katedra Dydaktyki Ogólnej
Zakład Pedeutologii i Zarządzania Oświatą
Katedra Edukacji Muzycznej i Arteterapii
INSTYTUT PSYCHOLOGII
Katedra Psychologii Pracy i Organizacji
Katedra Psychologii Społecznej i Środowiskowej
Zakład Psychologii Klinicznej i Sądowej
Zakład Psychologii Rozwoju i Wychowania
Zakład Psychologii Ogólnej
Zakład Psychologii Zdrowia i Jakości Życia
CENTRUM PRZYGOTOWANIA PEDAGOGICZNEGO
BIBLIOTEKA WYDZIAŁU PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII
WŁADZE WYDZIAŁU
Dziekan
Prodziekan ds Nauki
Prodziekan ds Studiów Stacjonarnych
Prodziekan ds Studiów Niestacjonarnych
Dr hab. Zbigniew Spendel
Prof. UŚ dr hab. Anna Nowak
Dr hab. Agnieszka Stopińska-Pająk
Dr hab. Ewa Jarosz
8
IV.
INSTYTUT PSYCHOLOGII
Instytut Psychologii został utworzony w roku 1974 jako jednostka organizacyjna Wydziału Nauk Społecznych. W roku 1976 Instytut, obejmujący sześć zakładów, wszedł w skład powstałego wówczas Wydziału
Pedagogiki i Psychologii. Pierwszym dyrektorem Instytutu Psychologii była doc. dr hab. Wilhelmina Wosińska. W roku 1984 jej funkcję przejęła prof. dr hab. Zofia Ratajczak. W tym samym roku nastąpiła likwidacja
Instytutu, w miejsce którego utworzono cztery samodzielne jednostki organizacyjne: Katedrę Psychologii
Ogólnej i Psychologii Pracy, Katedrę Psychologii Rozwojowej i Wychowawczej, Katedrę Społecznej Psychologii Kształcenia oraz Katedrę Psychologii Klinicznej. W roku 1994 na Wydziale Pedagogiki i Psychologii przywrócono strukturę instytutową. W skład Instytutu Psychologii weszły ww. katedry, przy czym w
dwóch przypadkach nastąpiła zmiana nazwy – w roku 1993 Katedra Psychologii Rozwojowej i Wychowawczej została przemianowana na Katedrę Psychologii Zdrowia i Rozwoju Człowieka, zaś w roku 1996 Katedra Społecznej Psychologii Kształcenia zmieniła nazwę na: Katedra Psychologii Społecznej i Psychologii
Kształcenia. Od roku 2005 strukturę Instytutu tworzyły 4 katedry i 2 zakłady: Katedra Psychologii Klinicznej i Sądowej, Katedra Psychologii Ogólnej i Psychologii Pracy, Katedra Psychologii Zdrowia i Rozwoju
Człowieka, Katedra Psychologii Społecznej i Środowiskowej, Zakład Psychologii Ogólnej, Zakład Społecznej Psychologii Płci. W wyniku dalszych przekształceń, aktualną strukturę Instytutu Psychologii tworzą 2
katedry (Katedra Psychologii Pracy i Organizacji i Katedra Psychologii Społecznej i Środowiskowej) oraz 4
zakłady (Zakład Psychologii Klinicznej i Sądowej, Zakład Psychologii Ogólnej, Zakład Psychologii Rozwoju i Wychowania, Zakład Psychologii Zdrowia i Jakości Życia).
Badania naukowe w Instytucie Psychologii prowadzone są w ramach ogólnego tematu: „PSYCHOLOGICZNE
ASPEKTY FUNKCJONOWANIA CZŁOWIEKA W OBLICZU ZMIAN W JEGO ŚRODOWISKU SPOŁECZNYM, TECHNOLOGICZNYM I NATURALNYM”.
Specyfiką ośrodka psychologii w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach jest ukierunkowanie działalności na
rozwiązywanie problemów praktycznych w takich dziedzinach działalności jak: szeroko rozumiana ochrona
zdrowia, oświata, funkcjonowanie rodziny problematyka sądowa i penitencjarna oraz organizacja i zarządzanie.
WŁADZE INSTYTUTU
Dyrektor
Z-ca Dyrektora ds. Ogólnych
Z-ca Dyrektora ds. Dydaktycznych
Prof. UŚ. dr hab. Małgorzata Górnik-Durose
dr Maciej Janowski
dr Joanna Mateusiak
Kierownik Katedry Psychologii Pracy i Organizacji
Kierownik Katedry Psychologii Społecznej i Środowiskowej
Kierownik Zakładu Psychologii Klinicznej i Sądowej
Kierownik Zakładu Psychologii Ogólnej
Kierownik Zakładu Psychologii Rozwoju i Wychowania
Kierownik Zakładu Psychologii Zdrowia i Jakości Życia
Prof. dr hab. Barbara Kożusznik
Prof. dr hab. Eugenia Mandal
Prof. UŚ. dr hab. Jan M. Stanik
Dr hab. Zbigniew Spendel
Dr hab. Zofia Dołęga
Prof. UŚ. dr hab. Małgorzata Górnik-Durose
KONTAKT
ADRES
Tel.
e-mail:
40-126 Katowice,
+48 0-32 3599739,
[email protected]
ul. M. Grażyńskiego 53
Fax: +48 0-32 3589813
http://www.ip.us.edu.pl
KOORDYNATOR ECTS DLA KIERUNKU PSYCHOLOGIA
Dr Joanna Mateusiak;
Instytut Psychologii; Wydział Pedagogiki i Psychologii; Uniwersytet Śląski;
ul. M. Grażyńskiego 53; 40-126 Katowice.
Tel. +48 0-32-3599739; fax. +48 0-32-3589813; e-mail: [email protected].
9
V.
PROGRAM STUDIÓW I PUNKTY ECTS NA KIERUNKU PSYCHOLOGIA
V .1. OGÓLNE INFORMACJE O STUDIACH PSYCHOLOGICZNYCH
Studia w zakresie psychologii trwają pięć lat i kończą się uzyskaniem tytułu magisterskiego. Program studiów obejmuje:
a) podstawową wiedzę teoretyczną i empiryczną z zakresu psychologii ogólnej (procesy poznawcze,
emocje, motywacja, osobowość, różnice indywidualne), psychologii społecznej i psychologii rozwoju człowieka,
b) przygotowanie metodologiczne (metodologia badań psychologicznych, metody statystyczne, metody
diagnozy psychologicznej, elementy psychometrii),
c) podstawowe przygotowanie zawodowe w zakresie dwóch wybranych specjalizacji, a od roku akademickiego 2009/2010 – dwóch profili zawodowych, spośród takich jak:
- psychologia kliniczna człowieka dorosłego,
- psychologia kliniczno-sądowa,
- psychologia pracy i organizacji,
- psychologia wychowawczo-kliniczna dzieci i młodzieży,
- psychologia zdrowia i jakości życia (przed rokiem akademickim 2009/2010: specjalizacja
psychologia zdrowia i choroby).
d) przedmioty fakultatywne
e) szereg przedmiotów uzupełniających (filozofia z elementami logiki, biologiczne podstawy zachowania, technologia informacyjna, lektorat języka angielskiego).
Podstawowe cele kształcenia studentów psychologii to:
 wstępne przygotowanie do samodzielnej pracy w zawodzie psychologa, przede wszystkim w sektorze
publicznym,
 ukształtowanie motywacji i rozwinięcie zdolności do dalszego samokształcenia i samodoskonalenia zawodowego w ramach studiów podyplomowych, kursów doskonalących, szkoleń specjalistycznych itp.,
 pogłębienie wrażliwości na indywidualne i społeczne problemy psychologiczne, a także ogólnej wrażliwości etycznej i kultury intelektualnej.
Naczelną ideą przyświecającą procesowi nauczania jest kształtowanie i rozwijanie u adeptów psychologii
zdolności rozpoznawania zmieniających się zapotrzebowań i oczekiwań rozmaitych sektorów życia społecznego regionu śląskiego wobec psychologii jako nauki i praktyki zawodowej. Realizacja tej idei wymaga od
studentów zdobycia wiedzy teoretycznej i empirycznej z zakresu psychologii ogólnej, psychologii społecznej i psychologii rozwoju człowieka, oraz odpowiedniego przygotowania metodologicznego, umożliwiającego planowanie i realizowanie własnych projektów badawczych, jak też solidnych podstaw przygotowania w
zakresie wybranych profili zawodowych.
Absolwent kierunku psychologia powinien być ogólnie przygotowany do rozpoznawania indywidualnych i
społecznych problemów psychologicznych oraz niesienia pomocy innym. W toku kształcenia niezbędna jest
wiedza z zakresu szeregu przedmiotów uzupełniających
Absolwent psychologii uzyskuje podstawowe przygotowanie w zakresie dwóch wymienionych wyżej specjalizacji (profili zawodowych). Podstawowe przygotowanie w zakresie wybranej dziedziny psychologii
stosowanej realizowane jest na dwóch etapach kształcenia:
a) na poziomie elementarnym w zakresie wszystkich oferowanych specjalizacji (profili);
b) na poziomie pogłębionym w zakresie dwóch wybranych profili (obszar zastosowań, diagnostyka i interwencja, promocja – profilaktyka – korekcja).
Szczegółowa oferta programowa studiów jest aktualizowana w oparciu o wiedzę dotyczącą potrzeb ze strony
różnych sfer życia społecznego.
V.2. KRYTERIA KWALIFIKACJI NA STUDIA MAGISTERSKIE Z PSYCHOLOGII
Postępowanie kwalifikacyjne na studia stacjonarne i niestacjonarne prowadzone jest na podstawie konkursu
wyników egzaminów maturalnych. Dla kandydatów z NOWĄ MATURĄ postępowanie kwalifikacyjne obejmuje następujące przedmioty zdawane na egzaminie maturalnym na poziomie podstawowym albo rozszerzonym (egzamin zewnętrzny część pisemna): język polski, język obcy nowożytny, jeden przedmiot maturalny, wybrany spośród następujących: biologia, historia, matematyka. W przypadku, gdy kandydat zdał
przedmiot na poziomie rozszerzonym stosuje się przelicznik 2. Jeśli na świadectwie dojrzałości widnieje
10
wynik egzaminu maturalnego złożonego na poziomie podstawowym i rozszerzonym, przyjmuje się korzystniejszy dla kandydata wariant. Dla kandydatów ze STARĄ MATURĄ, postępowanie kwalifikacyjne obejmuje
średnią ocen z następujących przedmiotów zdawanych w części pisemnej i ustnej na egzaminie dojrzałości:
język polski, oraz jeden przedmiot maturalny, wybrany spośród następujących: biologia, historia lub matematyka. Liczba miejsc dla kandydatów legitymujących się „starą i nową maturą” jest ustalona proporcjonalnie do udziału kandydatów ze „starą i nową maturą” w ogólnej liczbie kandydatów przystępujących do postępowania kwalifikacyjnego na kierunku.
V.3. OGÓLNE ZASADY STUDIOWANIA W SYSTEMIE ECTS NA KIERUNKU PSYCHOLOGIA
Program nauki dla studiów stacjonarnych i niestacjonarnych jest jednolity. Przedmioty są realizowane
w następujących formach dydaktycznych:
a) Wykład (W);
b) Ćwiczenia (Ć);
c) Seminarium (S);
d) Laboratorium lub zajęcia warsztatowe (L);
e) Praktyka zawodowa (zajęcia terenowe).
Student jest zobowiązany do zaliczenia (najpóźniej w terminach określonych w „Ramowym planie studiów”)
wszystkich przedmiotów obligatoryjnych oraz określonej liczby wybranych przez siebie przedmiotów fakultatywnych.
Do przedmiotów fakultatywnych zalicza się zajęcia, które student realizuje w ramach profili zawodowych
(lub specjalizacji) i przedmiotów fakultatywnych.
NA PROFIL ZAWODOWY SKŁADA SIĘ CYKL PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH PRZEZ STUDENTA NA III,
IV I V ROKU STUDIÓW.
WYMIAR GODZINOWY NA STUDIACH
STACJONARNYCH (I NIESTACJONAR-
ROK
SEMESTR
STUDIÓW
STUDIÓW
NYCH -WIECZOROWYCH)
ORAZ FORMA ZAJĘĆ
5
30 (30w) Ć
30 (15w) W
30 (15w) Ć
30 (15w) L
30 (30w) Ć
III
6
7
IV
V
8
30 (15w) W
30 (15w) L
9
30 (30w) Ć
30 (30w) L
PROPOZYCJA NAZWY PRZEDMIOTU
Obszar zastosowań psychologii... (klinicznej
człowieka dorosłego, wychowawczo-klinicznej
dzieci i młodzieży, zdrowia i jakości życia,
sądowej, pracy i organizacji)
Diagnostyka i interwencja w psychologii...
(klinicznej człowieka dorosłego, wychowawczoklinicznej dzieci i młodzieży, zdrowia i jakości
życia, sądowej, pracy i organizacji)
Promocja – profilaktyka – korekcja
WYBÓR DWÓCH, Z PIĘCIU OFEROWANYCH, PROFILI ZAWODOWYCH ODBYWA SIĘ PO II ROKU.
KSZTAŁCENIE NA OBU PROFILACH MA FORMĘ RÓWNOLEGŁĄ I OBEJMUJE:
DLA STUDIÓW STACJONARNYCH:
270 godzin dydaktycznych – w tym 60 godzin wykładów, 120 godzin ćwiczeń i 90 godzin laboratoriów;
DLA STUDIÓW NIESTACJONARNYCH - WIECZOROWYCH:
195 godzin dydaktycznych – w tym 30 godzin wykładów, 105 godzin ćwiczeń i 60 godzin laboratoriów.
Dodatkowo dla obu profili łącznie przewidziany jest przedmiot: PODSTAWY INTERWENCJI KRYZYSOWEJ,
który będzie realizowany w wymiarze 30 godzin (15 godzin wykładów i 15 godzin ćwiczeń) na studiach
dziennych jak i wieczorowych w tym samym wymiarze.
W momencie dokonywania wyboru profilu zawodowego studenci są po kursach wprowadzających w problematykę wszystkich pięciu dyscyplin psychologii stosowanej w ramach przedmiotu „ Propedeutyka psychologii (klinicznej człowieka dorosłego, wychowawczo-klinicznej dzieci i młodzieży, zdrowia i jakości życia,
sądowej, pracy i organizacji)”.
Kursy z propedeutyki odbywają się na II roku i obejmują 15 godzin wykładów i 30 godzin ćwiczeń dla studentów studiów stacjonarnych (i 15 godzin wykładów oraz 15 godzin ćwiczeń dla studentów studiów niestacjonarnych - wieczorowych). W ramach tych kursów studenci powinni zdobyć wiedzę na temat charaktery-
11
styki poszczególnych dziedzin psychologii stosowanej, która będzie szczegółowo pogłębiana w ramach wybranych już profili zawodowych na III, IV i V roku studiów.
Obok możliwości wyboru dwóch profili zawodowych w siatce zajęć dla studentów psychologii kształcących
się w trybie stacjonarnym (dziennym) i niestacjonarnym (wieczorowym) uwzględniono ofertę zajęć fakultatywnych (do indywidualnego wyboru przez studentów). Są to fakultety: F6, F7, F 8a i F8b, 9a i 9b. Studenci
mają również możliwość wyboru przedmiotu ogólnokształcącego 2 – po I roku studiów (semestr 4) oraz
seminarium magisterskiego – po III roku studiów.
Szczegółowy regulamin zapisów na zajęcia wybieralne zamieszczony jest na stronie Instytutu Psychologii w
Dziale Dydaktyka (przedmioty wybieralne): http://www.ip.us.edu.pl/?fo_id=6437&faction=binary
Zasady wyboru i kryteria uczestnictwa w seminarium magisterskim reguluje odrębny dokument, który zamieszczony jest w Dziale Dydaktyka (praca magisterska):
http://www.ip.us.edu.pl/?fo_id=6436&faction=binary
12
PROGRAM STUDIÓW
KIERUNKU PSYCHOLOGIA OBOWIĄZUJĄCY STUDENTÓW, KTÓRZY
ROZPOCZĘLI STUDIA PRZED ROKIEM AKADEMICKIM 2007/2008
V .4.
PSYCHOLOGIA
STUDIA STACJONARNE I NIESTACJONARNE (WIECZOROWE)
(STARA SIATKA, KTÓRA W ROKU AKADEMICKIM 2010/2011 DOTYCZY STUDENTÓW V ROKU)
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Semestr 1
Filozofia z elementami logiki
Historia myśli psychologicznej
Wprowadzenie do psychologii
Biologiczne podstawy zachowania 1
Komunikacja interpersonalna
Wf
J. angielski
Razem
wykł
45
30
60
30
30
30/00*
60
15
30
30
285/255
75
sem
ćw
Lab
30
egz.
E
E
E
30
30
30
Semestr 2
Razem
wykł
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Biologiczne podstawy zachowania 2
Psychologia ogólna - Procesy poznawcze
Psychologia ogólna - Emocje i motywacja
przedmiot fakultatywny F2
Metodologia ze statystyką S1
J. angielski
Wf
60
90
60
30/15
30
30
30/00
30
30
30
30/15
24**
150/
sem
ćw
30
30
Lab
egz.
30
30
E
E
E
E
30
30
30/00
330/285
15.
16.
17.
18.
19.
Lp.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
*
Semestr 3
Psychologia rozwoju w cyklu życia 1
Psychologia społeczna 1
Różnice indywidualne
Metodologia ze statystyką S2
J. angielski
Semestr 4
Elementy psychologii pracy
Elementy psychologii wychowawczej
J. angielski
Psychologia rozwoju w cyklu życia 2
Psychologia społeczna 2
Metodologia ze statystyką M1
Psychometria i diagnoza psychologiczna D1
seminarium kursowe
studia stacjonarne/studia niestacjonarne - wieczorowe
dotyczy studiów stacjonarnych
**
6
4
8
4
2
30/00
60
Lp.
Lp.
Pkt.
ECTS
pkt.
ECTS
8
12
8
4
4
36
Razem
wykł
60
60
60
30
60
270
30
30
30
Razem
wykł
15
15
30
60
60
30
30
30/15
30/15
300/270
15
15
sem
ćw
Lab
30
30
30
egz.
E
E
E
30
pkt.
ECTS
7
7
8
4
60
26
sem
ćw
30
30
30
30
30
30/15
30
30
30/15
Lab
egz.
E
E
E
E
E
pkt.
ECTS
3
3
7
7
3
3
3
5
34
13
Lp.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Lp.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
Lp.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
Lp.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
Lp.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
Lp.
Semestr 5
Elementy psychologii klinicznej
Elementy psychologii sądowej
Elementy psychologii zdrowia
Psychologia ogólna – osobowość
przedmiot fakultatywny F5a
przedmiot fakultatywny F5b
przedmiot ogólnokształcący
Semestr 6
Psychometria i diagnoza psychologiczna D2
Psychometria i diagnoza psychologiczna P
Proseminarium
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
Zajęcia terenowe 1
Semestr 7
Elementy psychopatologii
Metodologia ze statystyką M2
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
seminarium magisterskie – sem. 1
Semestr 8
II specjalizacja 1
przedmiot fakultatywny F8a
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
Zajęcia terenowe 2
Semestr 9
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Przedmiot fakultatywny F8b
Semestr 10
64. seminarium magisterskie – sem. 4
Razem
wykł
sem
15
15
15
15
15
15
60
30
60/30 30/15
30/15
30
225/180
Razem
wykł
60
30
30
30
30/15
30/15
75
285/255
30
Razem
wykł
60/45
30
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
255/180
30
30
Razem
wykł
30
60/45
30/15
30/15
75
45/30
300/225
30
30
Ćw
Lab
E
E
E
E
E
30
30/15
30/15
30
sem
Ćw
Lab
egz.
30
30
E
30
30
E
30/15
30/15
75
pkt.
ECTS
3
3
3
8
7
3
3
30
pkt.
ECTS
8
4
5
7
3
3
30
sem
Ćw
Lab
30/15
egz.
E
E
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
sem
ćw
Lab
egz.
E
E
pkt.
ECTS
8
4
3
4
4
4
6
33
pkt.
ECTS
30/15
8
8
3
4
4
27
30/15
30/15
75
60
45/30
30
135
30
Razem
wykł
sem
Ćw
Lab
30
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
255/150
30
Razem
wykł
45/30
egz.
egz.
E
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
30
45/30
45/30 120/60 60/30
sem
45/30
ćw
Lab
pkt.
ECTS
7
3
3
4
3
4
4
6
34
egz.
pkt.
ECTS
E
26
14
SPECJALIZACJE I i II
Przedmiot
Nazwa przedmiotu
PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZO-KLINICZNA DZIECI I MŁODZIEŻY
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Systemowe podejście w terapii rodzin. Teoria i praktyka
Diagnoza inteligencji i zdolności specjalnych dla potrzeb poradnictwa zawodowego
Psychologia kliniczna wieku rozwojowego
Psychologiczne problemy niepełnosprawności – diagnoza
Fragmentaryczne deficyty rozwojowe, diagnoza i terapia
Psychologiczne problemy niepełnosprawności – terapia
Dziecko w środowisku dysfunkcyjnym - aspekty pomocy psychologicznej
Systemowe podejście w pracy z rodziną. Diagnoza i psychoterapia
Psychologia kliniczno-wychowawcza w działalności praktycznej
przedmiot fakultatywny
Trening umiejętności wychowawczych
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
Podstawy systemowej terapii rodzin
Psychologiczne podstawy pracy z dziećmi i młodzieżą
Terapia zaburzeń mowy
PSYCHOLOGIA ZDROWIA I CHOROBY
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Psychologia zdrowia
Psychologia zdrowia
Psychosomatyka
Trening interpersonalny
Zastosowanie psychologii w medycynie 1
Podstawowe modele psychoterapii
Podstawy psychologii zdrowia i choroby
Psychoterapia
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
Wybrane zagadnienia psychologii zdrowia i choroby
Psychologia zdrowia i psychosomatyka
Zastosowanie psychologii w medycynie
PSYCHOLOGIA PRACY I ORGANIZACJI
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
Zajęcia terenowe1
Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Zachowania ludzi w organizacji - podstawowe problemy pracy ludzkiej
Organizacja jako środowisko pracy (badanie, projektowanie, doskonalenie)
Zarządzanie zasobami ludzkimi i jego narzędzia
Psychologia kierowania
Metody badania pracy i pracowników
Psychologia zachowań ekonomicznych i konsumenckich
Różnorodność kulturowa i kultury organizacyjne w dzisiejszym świecie
Problemy i patologie pracy: profilaktyka i sposoby usuwania
Kariera i rozwój zawodowy. Elementy doradztwa zawodowego i zawodoznawstwa
Zarządzanie zmianą, konfliktami i sytuacjami kryzysowymi
Zajęcia terenowe1
Zajęcia terenowe 2
Człowiek w systemie pracy
15
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja12
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Elementy prawa (karnego, procesowego, cywilnego, rodzinnego i nieletnich)
Psychologia zeznań świadków i wyjaśnień osób dorosłych
Psychologia kryminologiczna
Problemy metodologiczne, warsztatowe i etyczne psychologicznego opiniodawstwa sądowego
Psychologia zeznań świadków dzieci. Opiniowanie w różnych sprawach o znaczeniu procesowym
Podstawy psychologii penitencjarnej
Psychologiczne opiniodawstwo sądowe (w sprawach nieletnich, opiekuńczych i rozwodowych)
Psychologia sądowa - charakterystyka dyscypliny - repetytorium specjalności
Ekspertyza sądowa w sprawach karnych dorosłych
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
Psychologia sądowa - charakterystyka dyscypliny
Psychologia zeznań świadków
PSYCHOLOGIA KLINICZNA CZŁOWIEKA DOROSŁEGO
I specjalizacja 1
I specjalizacja 2
I specjalizacja 3
I specjalizacja 4
I specjalizacja 5
I specjalizacja 6
I specjalizacja 7
I specjalizacja 8
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
II specjalizacja 1
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Psychologia kliniczna - charakterystyka dyscypliny
Zaburzenia lękowe: nerwice, zab. psychosomatyczne i zab. Łaknienia
Psychozy schizofreniczne, afektywne. Zab. psychiczne na podłożu organicznym i somat.
Diagnostyka różnicowa w praktyce klinicznej. Specjalistyczne techniki diagnostyczne
Zaburzenia zachowania i osobowości
Podstawy i modele psychoterapii
Kierunki pomocy psychologicznej i psychoterapii
Uzależnienie od środków psychoaktywnych. Uzależnienie emocjonalne. Przemoc
Psychologia małżeństwa i rodziny. Dysfunkcjonalność. Terapia małżeństw
Zajęcia terenowe 1
Zajęcia terenowe 2
Psychologia kliniczna - charakterystyka dyscypliny
Zaburzenia reaktywne i zaburzenia osobowości (ujęcie tradycyjne i DSM IV)
Psychozy schizofreniczne, afektywne. zaburz. psychiczne na podłożu organicznym i somat.
16
V.5.
PROGRAM STUDIÓW OBOWIĄZUJĄCY STUDENTÓW, KTÓRZY ROZPOCZĘŁI STUDIA W
ROKU AKADEMICKIM 2007/2008 I NASTĘPNYCH
PSYCHOLOGIA
STUDIA STACJONARNE I NIESTACJONARNE (WIECZOROWE)
(NOWA SIATKA, KTÓRA W ROKU AKADEMICKIM 2009/2010 OBOWIĄZUJE STUDENTÓW I, II, III ORAZ IV ROKU)
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Lp.
10
11
12
13
14
15
16
17
Lp.
18
19
20
21
22
Lp.
23
24
25
26
27
28
29
Semestr 1
Kierunki rozwoju psychologii
razem
wykł
sem
45
15
30/15 30/15
Wprowadzenie do psychologii i historia myśli psychologicznej
60
30
Biologiczne podstawy zachowania
30
Przedmiot ogólnokształcący 1 – Logika
30
15
30/15
Technologia informacyjna
30/15
Wf
30/00
J. angielski
60/45
Semestr 2
Zarys neurobiologii
Procesy poznawcze
Emocje i motywacja
Poznawcza psychologia stosowana
Metodologia badań psychologicznych i statystyka
J. angielski
Wf
Semestr 3
Osobowość
Psychologia różnic indywidualnych
Psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia
Propedeutyka psychologii pracy i organizacji
Propedeutyka psychologii zdrowia i jakości życia
Semestr 4
Psychologia społeczna
Stosowana psychologia rozwoju
Przedmiot ogólnokształcący 2
Propedeutyka psychologii wychowawczo-klinicznej
Propedeutyka psychologii klinicznej
Propedeutyka psychologii sądowej
Ćw
lab
30
30
egz.
ECTS
E
E
E
6
3
8
3
4
2
2
30
15
E
30/15
30/15
30/00
60/45
345/255
90/75
razem
wykł
15
45
60
60
30
30
60/45
30/00
15
15
30
30
330/285
105
razem
wykł
60
60
60
45/30
45/30
30
30
30
15
15
30
30
30
30/15
30/15
270/240
120
150/120
razem
wykł
30
60
60
30/15
45/30
45/30
45/30
15
30
30
15
15
15
30/15
30/15
30/15
30/15
315/255
120
165/105
sem
2
195/135
60/45
ćw
lab
30
30
30
30
15
60/45
30/00
15
30
egz.
ECTS
E
3
3
7
8
2
4
3
E
E
E
225/180
sem
sem
ćw
ćw
30
lab
egz.
ECTS
E
E
E
E
E
8
7
7
4
4
30
lab
15
30
egz.
E
30
E
E
E
30
ECTS
4
7
5
2
4
4
4
30
17
Lp.
30
31
32
33
34
35
Lp.
35
36
37
38
39
40
Lp.
Semestr 5
Psychometria
Psychopatologia
Wybrane metody diagnozy psychologicznej
Społeczna psychologia stosowana
Profil zawodowy I (1): obszar zastosowań psychologii
Profil zawodowy II (1): obszar zastosowań psychologii
Semestr 6
Etyka zawodu psychologa
Diagnoza psychologiczna
Fakultet F 6
Profil zawodowy I (1): obszar zastosowań psychologii
Profil zawodowy II (1): obszar zastosowań psychologii
Praktyka po III roku
Semestr 7
Pomoc psychologiczna
Seminarium magisterskie
Fakultet F 7
Razem
wykł
60
60
30
60
30
30
30
30
30
30
30
30
270
90
120
60
Razem
wykł
Ćw
lab
sem
Ćw
lab
egz.
ECTS
30
E
E
8
8
2
5
2
2
30
30
sem
E
30
15
60
30
30
0
90/45 30/15
90/45 30/15
15
30
30
30/15 30/15
30/15 30/15
300/210
105/75
135/105
60/30
Razem
wykł
Ćw
lab
sem
41
30
30
42
60
30
30
43
45/30
45/30
44
60/30 30/15
30/15
45 Profil zawodowy I (2): diagnostyka i interwencja w psychologii
30
30
Profil
zawodowy
II
(2):
diagnostyka
i
interwencja
w
psychologii
46
30
30
47 Profil zawodowy I i II: podstawy interwencji kryzysowej 30
15
15
Lp.
Semestr 8
Zaawansowana analiza danych
Fakultet F 8 a
Fakultet F 8 b
48
49
50
51
52 Profil zawodowy I (2): diagnostyka i interwencja w psychologii
53 Profil zawodowy II (2): diagnostyka i interwencja w psychologii
54 Praktyka po IV roku
Lp.
Semestr 9
Fakultet F 9 a
Fakultet F 9 b
55
56
57
58
59 Profil zawodowy I (3): promocja – profilaktyka – korekcja
60 Profil zawodowy II (3): promocja - profilaktyka – korekcja
Semestr 10
61 Seminarium magisterskie
61 Przygotowanie pracy magisterskiej i egzamin dyplomowy
Lp.
Studia stacjonarne
Studia niestacjonarne
285/240
105/90
45/30
135/120
Razem
wykł
sem
Ćw
27
egz.
ECTS
E
E
4
8
2
8
8
3
E
E
33
egz.
ECTS
E
E
4
8
3
5
3
3
4
E
30
lab
45/30 15
30/15
45/30
45/30
30/15 30/15
30/15
30/15
60/30 30/15
30/15
60/30 30/15
30/15
egz.
E
E
E
ECTS
5
3
3
2
7
7
3
270/150
105/60
45/30
30/15
90/45
Razem
wykł
sem
ćw
lab
egz.
ECTS
15
45/30
45/30
60/30 30/15
30/15
30
30
60
30
60
30
15
E
30
30
3
7
5
2
8
8
270/225
30/15
45/30
120/105
75
33
Razem
wykł
sem
ćw
Lab
45/30
45/30
45/30
45/30
30
E
egz.
ECTS
E
7
20
27
2700
870
1275
375
180
33
300
2160
750
1005
285
120
33
300
18
PRO F I L ZA WO DO WY I i II
Nazwa ogólna bloku
przedmiotów
Nazwa szczegółowa przedmiotu
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
PZ I (3)
PZ II (3)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
Promocja –
profilaktyka
– korekcja
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
Zaburzenia zachowania, osobowości i zaburzenia lękowe
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
Przedmiot i struktura psychologii klinicznej. Zakres zastosowań psychologii klinicznej
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktywnych
PZ I (1.4) PZ II (1.4)
Zaburzenia psychotyczne i zaburzenia afektywne
PZ I (2.1) PZ II (2.1)
PZ I (2.2) PZ II (2.2)
Podstawy klinicznej diagnozy psychologicznej. Postępowanie diagnostyczne
PZ I (2.3) PZ II (2.3)
Interwencja kryzysowa w sytuacjach traumatycznych, w sytuacji kryzysu oraz w wybranych formach
patologii zjawisk społecznych
PZ I (3.1) PZ II (3.1)
Podstawy i modele psychoterapii
PZ I (3.2) PZ II (3.2)
Pomoc psychologiczna małżeńska i rodzinna
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PZ I (1)
PZ II (1)
Obszar zastosowań
PZ I (2)
PZ II (2)
Diagnostyka
i interwencja
PZ I (3)
PZ II (3)
Promocja –
profilaktyka
– korekcja
PZ I (1.1)PZ II (1.1)
Psychologiczne mechanizmy kryminogenezy
PZ I (1.2)PZ II (1.2)
Psychologia sądowa. Psycholog jako biegły sądowy i jego rola w procesie sądowym
PZ I (1.3)PZ II (1.3)
PZ I (1.4)PZ II (1.4)
Psychologiczne mechanizmy kryminogenezy nieletnich (zagadnienia szczegółowe)
PZ I (2.1)PZ II (2.1)
Poradnictwo i interwencje psychologiczne w sprawach sądowych
PZ I (2.2)PZ II (2.2)
Psychologia zeznań świadków oraz wyjaśnień podejrzanych (oskarżonych)
PZ I (2.3)PZ II (2.3)
Psychologiczne opniodawstwo sądowe w sprawach szczególnych (karnych i cywilnych)
PZ I (3.1) PZ II (3.1)
Psychologia resocjalizacyjna
PZ I (3.2) PZ II (3.2)
Psychologiczne problemy profilaktyki społecznej
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
PZ I (3)
PZ II (3)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
Promocja –
profilaktyka
– korekcja
PZ I (1.1)PZ II (1.1)
Stan psychospołeczny organizacji
PZ I (1.2)PZ II (1.2)
Podstawy psychologii pracy
PZ I (1.3)PZ II (1.3)
Kariera i rozwój zawodowy
PZ I (1.4)PZ II (1.4)
PZ I (2.1)PZ II (2.1)
Psychologia organizacji
PZ I (2.2)PZ II (2.2)
Psychologia zarządzania. Zarządzanie: ludzie i otoczenie
PZ I (2.3)PZ II (2.3)
Budowanie interwencyjnych projektów organizacyjnych
PZ I (3.1) PZ II (3.1)
Zarządzanie zasobami ludzkimi i jego narzędzia
PZ I (3.2) PZ II (3.2)
Problemy w zarządzaniu. Diagnoza i kreowanie rozwiązań
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Psychologiczna analiza współczesnych środowisk wychowawczych
Problemy rozwojowe, wychowawcze i kliniczne dzieci i młodzieży w świetle funkcjonowania rodziny i środowisk pozarodzinnych
Psychospołeczne problemy niepełnosprawności dzieci i młodzieży
PZ I (1.4) PZ II (1.4)
Analiza studiów przypadków w świetle wybranych problemów wychowawczo-klinicznych
PZ I (2.1) PZ II (2.1)
Diagnoza wychowawczo-kliniczna wybranych obszarów funkcjonowania dzieci i młodzieży
PZ I (2.2) PZ II (2.2)
Specyfika diagnozy i interwencji psychologicznej w okresie dzieciństwa i adolescencji
PZ I (2.3) PZ II (2.3)
Wybrane metody i techniki diagnozy i terapii
PZ I (3.1) PZ II (3.1)
Promowanie optymalnego rozwoju
PZ I (3.2) PZ II (3.2)
Metody wspomagania zaburzonego rozwoju oraz metody terapii
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
PZ I (3)
PZ II (3)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
Promocja –
profilaktyka
– korekcja
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
PSYCHOLOGIA ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA
PZ I (1)
PZ II (1)
Obszar zastosowań
PZ I (2)
PZ II (2)
Diagnostyka
i interwencja
PZ I (3)
PZ II (3)
Promocja –
profilaktyka
– korekcja
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
Człowiek wobec wyzwań współczesności
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
Psychosomatyka
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Somatopsychologia
PZ I (1.4) PZ II (1.4)
PZ I (2.1) PZ II (2.1)
Metody diagnozy i pomiaru w psychologii zdrowia j jakości życia
PZ I (2.2) PZ II (2.2)
Wprowadzenie do psychoterapii
PZ I (2.3) PZ II (2.3)
Zastosowanie psychoterapii w praktyce
PZ I (3.1) PZ II (3.1)
Metody poprawy jakości życia w cyklu życia
PZ I (3.2) PZ II (3.2)
Coaching
19
VI.
KATALOG PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W ROKU AKADEMICKIM 2010/2011
KATALOG PRZEDMIOTÓW
1
REALIZOWANYCH NA KIERUNKU PSYCHOLOGIA W ROKU AKADEMICKIM 2010/2011
STUDIA STACJONARNE I STUDIA NIESTACJONARNE (WIECZOROWE)
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Semestr 1
*
razem
wykł
Sem
Kierunki rozwoju psychologii
45
15
30/15 30/15
Wprowadzenie do psychologii i historia myśli psychologicznej
60
30
30
30
15
30/15
Technologia informacyjna
30/15
Wf
30/00
J. angielski
60/45
Lp.
10
11
12
13
14
15
16
17
Lp.
18
19
20
21
22
Lp.
23
24
25
26
27
28
29
1
Semestr 2
Zarys neurobiologii
Procesy poznawcze
Emocje i motywacja
Poznawcza psychologia stosowana
J. angielski
Wf
Semestr 3
Osobowość
Psychologia różnic indywidualnych
Psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia
Propedeutyka psychologii pracy i organizacji
Propedeutyka psychologii zdrowia i jakości życia
Semestr 4
Psychologia społeczna
Stosowana psychologia rozwoju
Propedeutyka psychologii wychowawczo-klinicznej
Propedeutyka psychologii klinicznej
Propedeutyka psychologii sądowej
ćw
lab
30
30
egz.
ECTS
E
E
E
6**
3
8
3
4
2
2
30
15
E
30/15
30/15
30/00
60/45
345/255
90/75
razem
wykł
15
45
60
60
30
30
60/45
30/00
15
15
30
30
330/285
105
razem
wykł
60
60
60
45/30
45/30
30
30
30
15
15
30
30
30
30/15
30/15
270/240
120
150/120
razem
wykł
30
60
60
30/15
45/30
45/30
45/30
15
30
30
15
15
15
30/15
30/15
30/15
30/15
315/255
120
165/105
Sem
2
195/135
60/45
ćw
lab
30
30
30
30
15
60/45
30/00
15
30
egz.
ECTS
E
3
3
7
8
2
4
3
E
E
E
225/180
sem
sem
ćw
ćw
30
lab
egz.
ECTS
E
E
E
E
E
8
7
7
4
4
30
lab
15
30
egz.
ECTS
E
30
E
E
E
30
I – IV rok studiów realizuje program studiów obowiązujący od roku akademickiego 2007/2008 (tzw. „nowa siatka”),
V rok studiów realizuje program wg „tzw. starej siatki”
*
studia stacjonarne/studia niestacjonarne
**
punktacja ECTS na studiach niestacjonarnych dotyczy studentów I – III roku
4
7
5
2
4
4
4
30
20
Semestr 5
Lp.
30
31
32
33
34
35
Psychometria
Psychopatologia
Wybrane metody diagnozy psychologicznej
Społeczna psychologia stosowana
Profil zawodowy I (1): obszar zastosowań psychologii PZ I (1.1)
Profil zawodowy II (1): obszar zastosowań psychologii PZ II (1.1)
razem
wykł
60
60
30
60
30
30
30
30
30
30
30
30
270
90
120
60
Ćw
lab
Razem wykł
Semestr 6
35 Etyka zawodu psychologa
30
15
36 Diagnoza psychologiczna
60
30
37 Fakultet F 6
30
0
38 Profil zawodowy I (1): obszar zastosowań psychologii PZ I (1.2;1.3;1.4) 90/45 30/15
39 Profil zawodowy II (1): obszar zastosowań psychologii PZ II (1.1;1.3;1.4) 90/45 30/15
40 Praktyka po III roku
Semestr 7
41
42
43
44
45
Pomoc psychologiczna
Fakultet F 7
Profil zawodowy I (2): diagnostyka i intrerwencja w psychologii PZ I
(2.1)
zawodowy II (2): diagnostyka i intrerwencja w psychologii PZ II
46 Profil
(2.1)
47 Profil zawodowy I i II: podstawy interwencji kryzysowej
Semestr 8
Lp.
48
49
50
51
52
Fakultet F 8 a
Fakultet F 8 b
Profil zawodowy I (2): diagnostyka i intrerwencja w psychologii PZ I
(2.2; 2.3)
Profil zawodowy II (2): diagnostyka i intrerwencja w psychologii PZ II
53 (2.2; 2.3)
54 Praktyka po IV roku
ćw
lab
egz.
ECTS
30
E
E
8
8
2
5
2
2
30
30
Lp.
Lp.
sem
300/210
105/75
Razem
wykł
sem
E
15
30
30
30/15 30/15
30/15 30/15
sem
135/105
60/30
Ćw
lab
30
30
60
30
30
45/30
45/30
60/30 30/15
30/15
30
30
30
30
15
285/240
105/90
Razem
wykł
egz.
ECTS
E
E
4
8
2
8
8
3
E
E
33
egz.
ECTS
E
E
4
8
3
5
3
E
45/30
30
15
3
4
45/30
135/120
30
sem
ćw
45/30 15
45/30
30/15 30/15
30/15
60/30 30/15
lab
egz.
ECTS
E
5
3
3
2
7
30/15
30/15
60/30 30/15
30/15
E
30/15
E
270/150
105/60
45/30
30/15
90/45
sem
ćw
Lab
Lp.
Semestr 9
Razem
wykł
60
61
62
63
64
65
66
67
I specjalizacja 9
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
I specjalizacja 12
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
Przedmiot fakultatywny F8b
Seminarium magisterskie – sem. 3
30
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
30
255
30
45/30
120/60
60/30
Semestr 10
Razem
wykł
sem
ćw
lab
68 Seminarium magisterskie – sem. 4
45/30
Lp.
27
30
egz.
ECTS
E
7
3
3
4
3
4
4
6
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
30/15
45/30
45/30
7
3
34
egz.
ECTS
E
26
21
PROFIL ZAWODOWY I i II
Nazwa ogólna bloku
przedmiotów
Nazwa szczegółowa przedmiotu
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
Zaburzenia zachowania, osobowości i zaburzenia lękowe
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
Przedmiot i struktura psychologii klinicznej. Zakres zastosowań psychologii klinicznej
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktywnych
PZ I (1.4) PZ II (1.4)
Zaburzenia psychotyczne i zaburzenia afektywne
PZ I (2.1) PZ II (2.1)
PZ I (2.2) PZ II (2.2)
Podstawy klinicznej diagnozy psychologicznej. Postępowanie diagnostyczne
PZ I (2.3) PZ II (2.3)
Interwencja kryzysowa w sytuacjach traumatycznych, w sytuacji kryzysu oraz w wybranych formach
patologii zjawisk społecznych
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
PZ I (1.1)PZ II (1.1)
Psychologiczne mechanizmy kryminogenezy
PZ I (1.2)PZ II (1.2)
PZ I (1.3)PZ II (1.3)
PZ I (1.4)PZ II (1.4)
Psychologiczne mechanizmy kryminogenezy nieletnich (zagadnienia szczegółowe)
PZ I (2.1)PZ II (2.1)
Poradnictwo i interwencje psychologiczne w sprawach sądowych
PZ I (2.2)PZ II (2.2)
Psychologia zeznań świadków oraz wyjaśnień podejrzanych (oskarżonych)
PZ I (2.3)PZ II (2.3)
Psychologiczne opniodawstwo sądowe w sprawach szczególnych (karnych i cywilnych)
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
PZ I (1.1)PZ II (1.1)
Stan psychospołeczny organizacji
PZ I (1.2)PZ II (1.2)
Podstawy psychologii pracy
PZ I (1.3)PZ II (1.3)
Kariera i rozwój zawodowy
PZ I (1.4)PZ II (1.4)
PZ I (2.1)PZ II (2.1)
Psychologia organizacji
PZ I (2.2)PZ II (2.2)
Psychologia zarządzania. Zarządzanie: ludzie i otoczenie
PZ I (2.3)PZ II (2.3)
Budowanie interwencyjnych projektów organizacyjnych
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Psychologiczna analiza współczesnych środowisk wychowawczych
Problemy rozwojowe, wychowawcze i kliniczne dzieci i młodzieży w świetle funkcjonowania rodziny i środowisk pozarodzinnych
Psychospołeczne problemy niepełnosprawności dzieci i młodzieży
PZ I (1.4) PZ II (1.4)
Analiza studiów przypadków w świetle wybranych problemów wychowawczo-klinicznych
PZ I (2.1) PZ II (2.1)
Diagnoza wychowawczo-kliniczna wybranych obszarów funkcjonowania dzieci i młodzieży
PZ I (2.2) PZ II (2.2)
Specyfika diagnozy i interwencji psychologicznej w okresie dzieciństwa i adolescencji
PZ I (2.3) PZ II (2.3)
Wybrane metody i techniki diagnozy i terapii
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
PZ I (1)
PZ II (1)
PZ I (2)
PZ II (2)
Obszar zastosowań
Diagnostyka
i interwencja
PZ I (1.1) PZ II (1.1)
Człowiek wobec wyzwań współczesności
PZ I (1.2) PZ II (1.2)
Psychosomatyka
PZ I (1.3) PZ II (1.3)
Somatopsychologia
PZ I (1.4) PZ II (1.4)
PZ I (2.1) PZ II (2.1)
Metody diagnozy i pomiaru w psychologii zdrowia j jakości życia
PZ I (2.2) PZ II (2.2)
Wprowadzenie do psychoterapii
PZ I (2.3) PZ II (2.3)
Zastosowanie psychoterapii w praktyce
W roku akademickim 2010/2011 program PZ I i II obowiązuje studentów III i IV roku (nowa siatka)
SPECJALIZACJE I i II
Przedmiot
Nazwa przedmiotu
I specjalizacja 9
Kierunki pomocy psychologicznej i psychoterapii
I specjalizacja 10
Uzależnienie od środków psychoaktywnych. Uzależnienie emocjonalne. Przemoc
I specjalizacja 11
przedmiot fakultatywny – Pomoc psychologiczna małżeńska i rodzinna (SD); Psychologiczna praca z grupą (SW)
I specjalizacja 12
Psychologia małżeństwa i rodziny. Dysfunkcjonalność. Terapia małżeństw
II specjalizacja 2
Zaburzenia reaktywne i zaburzenia osobowości (ujęcie tradycyjne i DSM IV)
II specjalizacja 3
Psychozy schizofreniczne, afektywne, zaburz. psychiczne na podłożu organicznym i somat.
22
PSYCHOLOGIA KLINICZNO-SĄDOWA
I specjalizacja 9
Psychologia sądowa - charakterystyka dyscypliny - repetytorium specjalności
I specjalizacja 10
przedmiot fakultatywny – Kryminologiczno – kryminalistyczne teorie wybranych przestępstw
I specjalizacja 11
Ekspertyza sądowa w sprawach karnych dorosłych
I specjalizacja 12
przedmiot fakultatywny – Zastosowanie psychologii klinicznej w praktyce sądowej
II specjalizacja 2
Psychologia zeznań świadków
II specjalizacja 3
I specjalizacja 9
Różnorodność kulturowa i kultury organizacyjne w dzisiejszym świecie
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
Kariera i rozwój zawodowy. Elementy doradztwa zawodowego i zawodoznawstwa
I specjalizacja 12
II specjalizacja 2
II specjalizacja 3
I specjalizacja 9
Psychologia kliniczno-wychowawcza w działalności praktycznej
I specjalizacja 10
przedmiot fakultatywny – Psychologiczne aspekty prokreacji
I specjalizacja 11
przedmiot fakultatywny – Wartości preferowane przez dzieci i dorastających
I specjalizacja 12
Trening umiejętności wychowawczych
II specjalizacja 2
Psychologiczne podstawy pracy z dziećmi i młodzieżą
II specjalizacja 3
Terapia zaburzeń mowy
I specjalizacja 9
Podstawy psychologii zdrowia i choroby
I specjalizacja 10
I specjalizacja 11
przedmiot fakultatywny – Praca z genogramem
I specjalizacja 12
Psychoterapia
II specjalizacja 2
Psychologia zdrowia i psychosomatyka
II specjalizacja 3
Zastosowanie psychologii w medycynie
W roku akademickim 2010/2011 program specjalizacji obowiązuje studentów V roku (stara siatka)
23
VI.1.
ROK I, SEMESTR PIERWSZY
24
Wydział
Pedagogiki i Psychologii
Lp.
1
Rok
Semestr
System studiów
I
1
studia stacjonarne
studia niestacjonarne
Podstawowy
Wymagania
wstępne
brak
Metody dydaktyczne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
zalecana
Prowadzący
zajęcia
Lp.
Liczba
godzin
45
Semestr
System studiów
w tym:
wykł sem
15
ćw
30
Lab
Forma
zaliczenia
ECTS
Egzamin
6
 Zapoznanie studentów z głównymi problemami i najważniejszymi kierunkami filozofii; wykazanie istotnych
związków między filozofią i psychologią.
 Nabycie kompetencji posługiwania się podstawowym filozoficznym aparatem pojęciowym – w tym używanym
w literaturze psychologicznej; samodzielnego analizowania tekstów kultury oraz osadzania ich w szerszym kontekście filozoficznym;
 Nabycie umiejętności krytycznej oceny argumentacji i stanowisk teoretycznych.
 Zapoznanie studentów z podstawową problematyką moralną, zagadnienie odpowiedzialności, deontologia,
utylitaryzm, etyka charakteru
wykład, dyskusja, analiza tekstu
Egzamin pisemny
Zaliczenie: zaliczenie na ocenę
 Pojęcie filozofii. Filozofia jako dziedzina wiedzy, specyfika namysłu filozoficznego, dziedziny filozofii.
 Warunki poznania racjonalnego. Pojęcie prawdy. Zagadnienie źródeł poznania. Zagadnienia granic poznania.
Spór o uniwersalia. Metafizyczny realizm a metafizyczny idealizm.
 Zagadnienie duszy i ciała: dualizm skrajny, dualizm umiarkowany, materializm i spirytualizm.
 Determinizm, indeterminizm i finalizm.
 Podstawy metodologii nauk humanistycznych, pozytywizm i antypozytywizm, hermeneutyka.
 Elementy filozofii moralnej, główne teorie normatywne, etyka charakteru, elementy teorii odpowiedzialności
K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, dowolne wydanie
A. Anzenbacher, Wprowadzenie do filozofii, Kraków 2003
F. Ricken, Etyka ogólna, Kety 2001
B. Russell, Problemy filozofii, Warszawa 2002
Wł. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. I-III, dowolne wydanie
Wykład: dr Piotr Machura
Ćwiczenia: dr Maria Niemczuk, dr Marta Ples, dr Grzegorz Mitrowski
Wydział
2
Rok
PSYCHOLOGIA
FILOZOFIA Z ELEMENTAMI LOGIKI
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
FILOZOFIA Z ELEMENTAMI LOGIKI
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
w tym:
wykł sem
ćw
45
15
30
Lab
Forma
zaliczenia
ECTS
Egzamin
6
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
 Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z głównymi problemami tradycji filozoficznej, historycznym rozwojem problematyki począwszy od starożytności do współczesności z uwzględnieniem
zagadnień logicznych.
 Po ukończeniu kursu student powinien posiadać wiedzę z zakresu historii filozofii oraz głównych
nurtów współczesności, orientować się w problematyce filozoficznej, swobodnie operować podstawowymi pojęciami filozoficznymi, znać główne metody badań filozoficznych
Metody dydaktyczne
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie: składową oceny jest aktywność na zajęciach, znajomość tekstów źródłowych oraz kolokwium
sprawdzające z całości materiału (termin: styczeń). Czas trwania: 2 godz.
Egzamin ustny z całości materiału.. Czas trwania egzaminu: 30 min odpowiedź 1 studenta.
Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń!
25
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Jońska filozofia przyrody – problematyka arche, zagadnienia kosmo-ontologiczne (Tales, Anaksymander,
Anaksymenes, Ksenofanes, Heraklit z Efezu, Empedokles, atomiści, szkoła pitagorejska).
 Sokrates – intelektualizm etyczny, problematyka moralna, dialektyka sokratejska.
 Główne założenia systemu filozoficznego Platona – nauka o ideach, nauka o przyrodzie, teoria człowieka i
problematyka duszy, teoria poznania, zagadnienia metafizyczne i moralne.
 Arystotelesa problematyka filozofii bytu ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień logicznych – teoria pojęć i
sądów.
 Szkoły etyczne starożytności – stoicyzm, epikureizm, sceptycyzm.
 Teocentryczna filozofia średniowiecza – św. Augustyn, św. Tomasz z Akwinu.
 Główne stanowiska filozoficzne nowożytności – R. Descartes, B. Pascal, B. Spinoza, G.W. Leibniz – problem
metody, problematyka substancji, zagadnienia metafizyczne i antropologiczne.
 Podstawowe założenia empiryzmu angielskiego. Filozofia transcendentalna I. Kanta – „przewrót kopernikański”, struktura poznania, estetyka transcendentalna, logika transcendentalna – ze szczególnym uwzględnieniem
problematyki analityki pojęć i sądów, dialektyka i problematyka etyczna.
 Główne stanowiska filozofii współczesnej – fenomenologia E. Husserla, ontologia fundamentalna M. Heideggera, egzystencjalizm, neotomizm i personalizm.
Ćwiczenia
G. Reale: Historia filozofii starożytnej, T. 1-3, Lublin 1993 – 2001;
J. Legowicz: Historia filozofii, Warszawa 1980; Z. Kuderowicz: Filozofia nowożytnej Europy; Z. Kuderowicz,
Filozofia współczesna,
T. 1-2, różne wydania; J. Tischner: Filozofia współczesna, Kraków 1989; T. Gadacz: Historia filozofii XX wieku
nurty, T. 2. Kraków 2009.
Teksty źródłowe – realizacja na ćwiczeniach z tegoż przedmiotu
Wykład: dr Elżbieta Struzik
Ćwiczenia: dr Elżbieta Struzik
26
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
wykł
30
15
w tym:
sem
ćw
Wymagania
wstępne
Metody dydaktyczne (opcjonalnie)
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
3
3
uzupełniający (inne wymagania)
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
KIERUNKI ROZWOJU PSYCHOLOGII
3
Rok
brak
 Nabycie kompetencji w zakresie posługiwania się psychologicznym aparatem pojęciowym umożliwiającym
krytyczne czytanie tekstów,
 Zdolność samodzielnego osadzania treści literaturowych w szerszym kontekście teoretycznym,
 Zdolność do krytycznej oceny argumentacji i stanowisk teoretycznych,
 Zdolność oceny problemów życiowych człowieka z określonej perspektywy teoretycznej.
Wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych
Egzamin pisemny złożony z dwóch części: testu wiadomości z całego materiału oraz szerszej wypowiedzi na
postawione pytanie związane z przeczytaną przez studenta lekturą
 Poznanie naukowe a poznanie potoczne - kryteria poznania naukowego.
 Psychologia postaci - opozycja do atomistycznego rozumienia psychiki.
 Kurt Lewin i Wolfgang Köhler - impuls do powstania subdyscyplin psychologii.
 Retrospektywno - prospektywny model osobowości w teorii analitycznej C.G. Junga jako antyteza klasycznej
freudowskiej psychoanalizy.
 Psychologia indywidualna A. Adlera - pionierski nurt psychospołecznej orientacji w psychoanalizie.
 "Humanizmu dialektyczny" Ericha Fromma - mariaż idei psychoanalitycznych z Karola Marksa koncepcją
człowieka.
 Karen Horney - próba wyeliminowania z psychoanalizy ograniczeń narzuconych przez mechanistyczną, biologiczną orientację. kulturowe i interpersonalne aspekty teorii H.S. Sullivana.
 Teoria relacji z obiektem jako współczesne rozwinięcie klasycznej psychoanalizy.
 Skinnerowska teoria wzmocnienia sprawczego jako kontynuacja psychologii behawiorystycznej J. Watsona.
 Behawioryzm kognitywny neobehawiorystów (E. Tolman i C. Hull).
 Społeczne teorie uczenia się (W. Mischel i A.Bandura).
 Rola motywacji w uczeniu się - lokalizacja kontroli.
 Carl Rogers - teoria organicystyczna w obrębie psychologii humanistycznej.
 Psychologia poznawcza - nowa, umiarkowana forma behawioryzmu.
 Modele w psychologii poznawczej.
 Psychologia egzystencjalna - narodziny i związek z innymi kierunkami psychologii (naturalistyczne koncepcje
człowieka, behawioryzm, psychoanaliza, psychologia humanistyczna).
 Koncepcja człowieka w ujęciu R. Maya.
 Pytania psychologii egzystencjalnej o możliwości i granice poznania drugiego człowieka
Podręczniki:
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Stachowski R. (2000). Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych. Warszawa: Scholar
Schultz D.P., Schultz S.E. (2008): Historia współczesnej psychologii. Kraków: Wydawnictwo UJ
Psychologia. Podręcznik akademicki. t. 1 red. J. Strelau, Gdańsk: GWP
Robert J. Sternberg (1999). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: WSiP
Gerd Mietzel : Wprowadzenie do psychologii. Podstawowe zagadnienia. Gdańsk: GWP
Carol Tavris, Carol Wade: Psychologia. Podejścia oraz koncepcje. Poznań: Zysk i Ska Wydawnictwo
Tony Malim, Ann Birch, Alison Wadeley: Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: PWN
Tomaszewski T. (1998). Główne idee współczesnej psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak
Opoczyńska M. (red). (1999). Wprowadzenie do psychologii egzystencjalnej . Kraków: Wydawnictwo UJ
Obowiązkowa lektura:
Adler A. (1986). Sens życia. Warszawa: PWN
Watson J.B. (1981). Psychologia, jak widzi ją behawiorysta. Przegląd Psychologiczny, 24, s. 497-514.
Fromm E.: Mieć czy być.
Karen Horney : Neurotyczna osobowość naszych czasów.
May R. (1994). Odwaga tworzenia, Poznań, Wyd. Rebis.
Kozielecki J. Koncepcje psychologiczne człowieka
Kazimierz Obuchowski : Przez Galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich. Poznań: Zysk i S-ka
Hock R.R. (2003). 40 prac badawczych, które zmieniły oblicze psychologii (rozdz. 3 i rozdz.4)
Jung C.G. (1992). O naturze kobiety. Poznań: Wydawnictwo BRAMA.
May R (1995). O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Thorndicke E.L. (1990). Uczenie się ludzi. Warszawa: PWN.
dr hab. Grażyna Mendecka, prof. UŚ
27
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
I
1
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
8
podstawowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
WPROWADZENIE DO PSYCHOLOGII I HISTORIA MYŚLI PSYCHOLOGICZNEJ
4
Rok
brak




Zapoznanie z genezą współczesnych szkół, teorii oraz wybranych koncepcji psychologicznych.
Zapoznanie z dorobkiem polskiej myśli psychologicznej.
Zapoznanie z podstawowymi metodami badan psychologicznych.
Wprowadzenie systemu pojęć niezbędnych do tworzenia wiedzy o ogólnych prawidłowościach, którym podlega funkcjonowanie psychiczne człowieka
Wykład – z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej
Ćwiczenia - referaty, prezentacja pracy
Egzamin pisemny
Zaliczenie na podstawie aktywności na zajęciach, oceny zadań realizowanych w trakcie zajęć i wyników kolokwium
 Rola i znaczenie historii nauki.
 Historia psychologii.
 Współczesna definicja psychologii – nauka o zachowaniu i leżących u jego podłoża procesach psychicznych.
Etymologia słowa psychologia: nauka o duszy. Źródła filozoficzne psychologii.
 Pochodzenie nazwy psychologia. Cele psychologii. Podstawowe metody badawcze.
 Teorie duszy w starożytnej Grecji przed Arystotelesem. Entelechijna teoria duszy substancjalnej. Rewolucja
naukowa w psychologii w sensie kuhnowskim.
 Psychologia W. Wundta jako nauka o samoświadomej psychice. Doświadczenie prywatne (osobiste) i doświadczenie publiczne. Psychologia eksperymentalna i nieeksperymentalna psychologia historyczno-kulturowa.
 Psychologia jako nauka o nieświadomej świadomości: psychoanaliza (S. Freud)
 Psychologia analityczna (C. G. Jung).
 Psychologia behawiorystyczna (J. Watson) – od psychologii zwierząt do psychologii człowieka.
 Funkcjonalizm – zastosowania psychologii w praktyce.
 Psychologia humanistyczna (A. Maslow): nauka z pogranicza czy filozofia życia?,
 Psychologia humanistyczna jako reakcja na ograniczenia psychoanalizy i behawioryzmu, wykraczanie psychologii poza ustanowione przez siebie granice.
Strelau, J. Doliński D., 2008: Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP
G.S.Brett: Historia psychologii. PWN, Warszawa 1969.
Pieter J., 1976: Historia psychologii. Warszawa, PWN.
Zimbardo P.G., Johnson R.L, McCann V., 2010, Psychologia. Kluczowe koncepcje. Podstawy psychologii PWN,
Stachowski R.: 2000, Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych. Wyd.
Naukowe Scholar, Warszawa.
Paszkiewicz E., 1983: Struktura teorii psychologicznych. Behawioryzm, psychoanaliza, psychologia humanistyczna. Warszawa, PWN.
Zimbardo, P., Ruch, F. (1996) Psychologia i życie. Warszawa: WNPWN.
Tomaszewski ,T. (1992). Psychologia ogólna. Warszawa: PWN.
Malim, T., Birch, A., Wadeley, A. (1997). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: PWN.
Mietzel, G. (1999). Wprowadzenie do psychologii. Gdańsk: GWP.
Kozielecki, J. (1997). Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa: WA "Żak
Wykład: dr Elżbieta Turska
Ćwiczenia: dr Ilona Dudzik-Garstka, dr Teresa Sikora, mgr Mariola Paruzel
28
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
3
Podstawowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
BIOLOGICZNE PODSTAWY ZACHOWANIA
5
Rok
podstawowa wiedza z przedmiotów przyrodniczych w zakresie szkoły średniej
 wyrównanie poziomu wiadomości na temat biologicznych podstaw zachowanie u studentów, którzy w ramach
kształcenia ponadgimnazjalnego nie uczęszczali na rozszerzone zajęcia z biologii i nauk pokrewnych
 rozszerzenie i synteza wiadomości na temat podstaw zachowania człowieka ze szczególnym wyeksponowaniem podstawowych praw i relacji przydatnych dla psychologa,
 wprowadzenie zagadnień związanych z najnowszymi osiągnięciami i odkryciami w dziedzinie fizjologii człowieka i biologii zachowania
 wykazanie przydatności redukcjonistycznego podejścia do analizy zachowań człowieka i zwierząt
 ukształtowanie u słuchaczy zdolności do samodzielnego poszukiwania oraz interpretowania danych i wiadomości na temat zachowania człowieka i zwierząt
 opanowanie przez studentów umiejętności obserwacji i wykonania prostych badań w zakresie fizjologii i zachowania człowieka, oraz umiejętności prawidłowego postępowania doświadczalnego
Wykład:
Prelekcja ilustrowana prezentacjami komputerowymi, (dostępne konspekty do ćwiczeń i wykładów przygotowane przez prowadzących ćwiczenia i wykładowcę).
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
Podstawowa
Literatura
uzupełniająca
(wg preferowanej
kolejności)
Prowadzący
zajęcia
Ćwiczenia:
Pogadanka aktywizująca, prelekcja ilustrowana prezentacjami komputerowymi, demonstracja prostych modeli i
preparatów biologicznych, przykłady modelowania matematycznego procesów neurofizjologicznych i proste
obliczenia, proste doświadczenia z udziałem studentów – metoda równego frontu lub pracy w zespołach, prezentacja nowości naukowych przez studentów.
Regularne testy pisemne (wg harmonogramu) sprawdzające postęp w zdobywaniu wiadomości.
Egzamin końcowy po semestrze 2 (pisemny, w formie testu)
 Biologiczne koncepcje człowieka – miejsce człowieka w świecie żywym i podstawowe cechy psychobiologiczne wyróżniające człowieka.
 Analiza czynności komórek jako podstawy czynności organizmu (w tym: neuron, przewodnictwo, przekaźnictwo chemiczne, regulacja hormonalna).
 Podstawy genetyki molekularnej i populacyjnej i elementy genetyki zachowania.
 Analiza podstawowych mechanizmów zachowania (psychofizjologiczne aspekty zachowania).
 Zarys neuroanatomii funkcjonalnej zwierząt i człowieka (w tym: w tym budowa i czynności struktur korowych
i podkorowych, narządy zmysłów).
 Podstawowe procesy nerwowe i ich mechanizmy: spostrzeganie, czujność i wzbudzenie, pamięć i mechanizmy
warunkowania, napędy i emocje, reagowanie.
 Wyższe czynności nerwowe.
 Współczesne metody badania mózgu.
 Choroby i uszkodzenia układu nerwowego dające objawy behawioralne.
 Ewolucja biologiczna, jako podstawa socjobiologii (psychologii ewolucyjnej) – podstawowe zasady i ich znaczenie.
Doleżych B., Łaszczyca P. (red) (2003). Biologiczne podstawy rozwoju z elementami higieny szkolnej. Toruń: Wyd. Adam
Marszałek.
Solomon E.P., Berg L.R., Martin D.W. (2008). Biologia. MULTICO (także 2006, 2000, tzw. „Villee”)
Traczyk W. (2006). Fizjologia człowieka w zarysie. Warszawa: WN PZWL (lub wcześniejsze edycje).
Kalat J.W. (2007). Biologiczne Podstawy Psychologii. Warszawa: WN PWN.
Longstaff A. (2006). Krótkie wykłady. Neurobiologia. Warszawa: WN PWN. (lub wcześniejsze edycje).
Sadowski B. (2009). Biologiczne mechanizmy zachowania ludzi i zwierząt. Warszawa: WN PWN (i wcześniejsze).
Fix J.D. (1997). Neuroanatomia. Wrocław: Urban & Partner.
Hansen J.T., Koeppen B.M. Netter F. (2005). Atlas fizjologii człowieka Nettera. Wrocław: Urban & Partner
McLaughlin D., Stamford J., White D. (2008). Fizjologia człowieka. Krótkie wykłady. Warszawa: WN PWN.
Jaśkowski P. (2009). Neuronauka poznawcza: jak mózg tworzy umysł. Warszawa: VIZJA PRESS&IT,
Kay I.: Wprowadzenie do fizjologii zwierząt. Warszawa: PWN
Wykład: dr hab. Piotr Łaszczyca, dr Andrzej Kędziorski, dr hab. Bogdan Doleżych,
Ćwiczenia: dr hab. Piotr Łaszczyca, dr hab. Mirosław Nakonieczny, dr Alina Kafel, dr Ewa Kawka-Serwecińska,
dr Monika Tarnwska, dr Grazyna Wilczek, dr Agnieszka Zawisza-Raszka
29
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
15
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT OGÓLNOKSZTAŁCĄCY 1 – LOGIKA
6
Rok
Brak
Przygotowanie do krytycznej oceny i prawidłowego formułowania przekazów komunikacyjnych, argumentacji i
perswazji; przyswojenie podstaw logiki, wypracowanie umiejętności korzystania z podstawowych narzędzi formalnych w celu oceny poprawności definicji, klasyfikacji i rozumowań
Forma i warunki
Egzamin ustny
zaliczenia
Treści
kształcenia
 Struktura komunikatu (4 godz.) - Kategorie składniowe: zdania, nazwy, funktory i ich argumenty, kategorie
funktorowe. Wieloznaczność strukturalna. Kontrola poprawności składniowej komunikatu. Schematy zdaniowe: język klasycznego rachunku zdań (KRZ), formuły KRZ jako wzorce wypowiedzi potocznych.
 Podstawy klasycznej logiki zdaniowej (3-4 godz.) - Prawda i fałsz, obliczanie wartości logicznej formuł KRZ.
Tautologie, kontrtautologie, metoda zero-jedynkowa. Rozumowania potoczne i wnioskowania dedukcyjne niższych rzędów. Synonimiczność i sprzeczność.
 Nazwy (3 godz.) - Działania na zbiorach i stosunki między zbiorami. Diagramy Venna. Pojęcie zakresu nazwy,
klasyfikacja nazw, stosunki zakresowe, problem poprawności definicji.
 Wnioskowania wyższych rzędów (3-4 godz.) - Schematy kwantyfikatorowe: język klasycznego rachunku predykatów (KRP), formuły KRP jako wzorce wypowiedzi potocznych. Logika predykatów: modele i kontrmodele
wypowiedzi potocznych, wynikanie logiczne). Sylogistyka: zdania kategoryczne, sylogizmy, sprawdzanie poprawności wnioskowania za pomocą diagramów Venna. Podstawy wnioskowania konwersacyjnego: reguły dialogowe Grice’a, eksploatacja reguł konwersacyjnych, wykrywanie treści nieliteralnej komunikatów).
 Argumentacja i dyskusja (0-2 godz.) Struktura argumentu: argument prosty, równoległy, szeregowy, mieszany,
argumentacja złożona. Graficzna reprezentacja argumentu. Przesłanki jawne i ukryte. Wartościowanie przesłanek i przejść inferencyjnych. Standaryzacja i praktyczna ocena argumentu. Typowe błędy i nieuczciwe chwyty
w argumentacji.
Przedstawiony program dotyczy wyłącznie wykładu – rozkład czasowy materiału realizowanego na ćwiczeniach powinien w
zasadzie być identyczny, lecz w praktyce zwykle zachodzi potrzeba wprowadzenia pewnych drobnych odstępstw, zależnych
np. od poziomu i liczebności grupy.
Literatura
podstawowa
Tokarz M. (2006). Argumentacja, perswazja, manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Naukowe
Literatura
uzupełniająca
Ajdukiewicz K. (różne wydania). Zarys logiki.
Stanosz B.(2003). Ćwiczenia z logiki. Warszawa: PWN.
Stanosz B.(2006). Wprowadzenie do logiki formalnej. Warszawa: PWN.
Szymanek K., Wieczorek K.A., Wójcik A.S. (2003). Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu argumentów. Warszawa:
PWN.
Tokarz M. (2006). Ćwiczenia z wnioskowania i argumentacji. Tychy: Wydawnictwa Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych.
Ziembiński Z.(różne wydania). Logika praktyczna.
Prowadzący
zajęcia
prof. zw. dr hab. Marek Tokarz
30
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
PSYCHOLOGIA
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA
7
Rok
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Brak
Celem zajęć jest:
 poznanie i zrozumienie procesu komunikacji międzyludzkiej, zarówno na poziomie interpersonalnym, jak i
grupowym.
 ćwiczenie umiejętności zastosowania w praktyce wiedzy z zakresu:
‐ wybranych teorii komunikowania się,
‐ kompetentnego porozumiewania się na poziomie werbalnym i niewerbalnym,
‐ przygotowywania prezentacji i wystąpień publicznych,
‐ dynamiki porozumiewania się (motywy i konsekwencje zawierania relacji, relacje intymne i wymiar dystansu, ujawnianie siebie w komunikowaniu się),
‐ różnic w procesie komunikowania się w zależności od płci, wieku, kontekstu społecznego i kulturowego,
komunikowanie się w przestrzeni internetowej,
‐ przyczyn zaburzeń w komunikowaniu się – teoria analizy transakcyjnej E. Berne
‐ radzenia sobie z konfliktami.
 praktyczne zastosowanie nabytej wiedzy w samodzielnie przygotowywanych przez uczestników zajęć prezentacjach na forum grupy.
Metody dydaktyczne: podająca, problemowa, praca w zespołach, indywidualna praca studentów
Zaliczenie: prezentacje na forum sprawdzające wiedzę i umiejętności praktycznego jej zastosowania i/lub kolokwium oraz obecność i aktywność na zajęciach.
 Wybrane teorie komunikowania się.
 Komunikacja werbalna i niewerbalna i ich funkcjonalne znaczenie.
 Komunikacja na poziomie interpersonalnym i grupowym.
 Przygotowywanie wystąpień publicznych – cele i struktura przekazu.
 Komunikacja perswazyjna.
 Płciowe uwarunkowania dynamiki i różnic w procesie komunikowania się.
 Kontekst społeczno-kulturowy komunikacji.
 Komunikacja w przestrzeni internetowej.
 Analiza przyczyn nieprawidłowości w komunikowaniu się w oparciu o teorię analizy transakcyjnej Eric Berne.
 Motywy i konsekwencje społeczne kłamstwa, konflikty w grupach i ich rozwiązywanie.
 Poszukiwanie efektywnych rozwiązań skutecznego komunikowania się/prezentacje własne studentów.
Adams K., Galanes G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN.
Berne E. (2005). W co grają ludzie. Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa: PWN.
Leathers D.G. (2007). Komunikacja niewerbalna. Zasady i zastosowania. Warszawa: PWN.
Morreale S.P., Spitzberg B.H., J.K. Barge (2007). Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności. Warszawa: PWN.
Stewart J. (red.) (2002). Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi. Warszawa: PWN.
Literatura
uzupełniająca
Adler R. B., Rosenfeld L. B., Proctor II R. F. (2006). Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się. Poznań: REBIS.
Argyle M. (1999). Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa: PWN.
Balawajder K. (1999). Komunikacja, konflikty i negocjacje w organizacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Griffin E. (2003). Podstawy Komunikacji Społecznej. Gdańsk: GWP.
Nęcki Z. (1996). Komunikacja międzyludzka. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
Pratkanis A., Aronson E. (2003). Wiek propagandy. Warszawa: PWN.
Prowadzący
zajęcia
dr Agnieszka Wilczyńska-Kwiatek, mgr Dagna Kocur, mgr Paweł Miąsek, mgr Anna Składanowska
31
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA
8
Rok
I
1
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Założenia: student powinien nabyć praktyczne umiejętności korzystania z komputera potrzebne w toku studiów
oraz do zbierania i opracowania danych empirycznych w naukach społecznych.
Cele:
 Rozumienie logiki działania komputera
Założenie i cele
przedmiotu
 Umiejętność samodzielnego korzystania z programów komputerowych stosowanych w badaniach naukowych.
 Poznanie wymagań dotyczących badań testowych z użyciem komputerów w naukach społecznych.
 Umiejętność projektowania formularzy testowych oraz podstawowego opracowania i prezentacji wyników
badań.
Wykorzystanie narzędzi umożliwiających pracę grupową i korzystanie ze wspólnych serwerów.
Metody dydaktyczne (opcjonalnie) Wymiana doświadczeń między studentami w formie referatów, prezentacji itp.
Forma i warunki Zaliczenie rygorowe - ocena i obrona przygotowanego przez studenta raportu (sprawozdania) potwierdzającego
zaliczenia
osiągnięcie zakładanych celów i efektów kształcenia.
 Ewolucja komputera od Turinga do czasów współczesnych. 2 (1)
 Programowanie komputera w języku Turinga-Posta 4 (2)
 Wykorzystanie edytorów do pisania tekstów naukowych. 2 (1)
 Komputer i Internet w badaniach testowych. 4 (2)
Treści
 Obliczenia w arkuszach kalkulacyjnych. 4 (2)
kształcenia
 Pakiety statystyczne SPSS i STATISTICA. 2 (1)
 Przetwarzanie danych zebranych w badaniach testowych i ankietach 4 (2)
 Automatyzacja obliczeń – makra, języki programowania 2 (1)
 Prezentacja wyników badań 2 (1)
 Konsultacje, prezentacje studentów i ocena prac zaliczeniowych 4(1)
Davis M.(1983). Czym jest obliczanie. W: Matematyka współczesna Dwanaście esejów. WNT.
Oliver P.(1999). Jak pisać prace uniwersyteckie, poradnik dla studentów. WL, Kraków.
Literatura
podstawowa
Materiały zamieszczone przez prowadzącego na stronie Instytutu Psychologii
Pomoc i podręcznik do pakietu Open Office
Bolter J.D.(1990): Człowiek Turinga, PIW.
Literatura
uzupełniająca
Wybrane artykuły z czasopism fachowych, podręczniki i pomoce dołączane do programów, zasoby Internetu
Prowadzący
zajęcia
mgr inż. Michał Sieliwończyk
32
VI.2.
ROK I, SEMESTR DRUGI
33
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
2
studia stacjonarne
Liczba
godzin
15
15
wykł
15
15
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
Podstawowa
Literatura
Uzupełniająca
(wg preferowanej
kolejności)
Prowadzący
zajęcia
w tym:
sem
ćw
lab
Forma zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
3
3
Podstawowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
PSYCHOLOGIA
BIOLOGICZNE PODSTAWY ZACHOWANIA
9
Rok
podstawowa wiedza z przedmiotów przyrodniczych w zakresie szkoły średniej
 wyrównanie poziomu wiadomości na temat biologicznych podstaw zachowanie u studentów, którzy w ramach
kształcenia ponadgimnazjalnego nie uczęszczali na rozszerzone zajęcia z biologii i nauk pokrewnych
 rozszerzenie i synteza wiadomości na temat podstaw zachowania człowieka ze szczególnym wyeksponowaniem podstawowych praw i relacji przydatnych dla psychologa,
 wprowadzenie zagadnień związanych z najnowszymi osiągnięciami i odkryciami w dziedzinie fizjologii człowieka i biologii zachowania
 wykazanie przydatności redukcjonistycznego podejścia do analizy zachowań człowieka i zwierząt
 ukształtowanie u słuchaczy zdolności do samodzielnego poszukiwania oraz interpretowania danych i wiadomości na temat zachowania człowieka i zwierząt
 opanowanie przez studentów umiejętności obserwacji i wykonania prostych badań w zakresie fizjologii i zachowania człowieka, oraz umiejętności prawidłowego postępowania doświadczalnego
Prelekcja ilustrowana prezentacjami komputerowymi, (dostępne konspekty do ćwiczeń i wykładów przygotowane przez prowadzących ćwiczenia i wykładowcę).
Egzamin końcowy (pisemny, w formie testu)
 Biologiczne koncepcje człowieka – miejsce człowieka w świecie żywym i podstawowe cechy psychobiologiczne wyróżniające człowieka.
 Analiza czynności komórek jako podstawy czynności organizmu (w tym: neuron, przewodnictwo, przekaźnictwo chemiczne, regulacja hormonalna).
 Podstawy genetyki molekularnej i populacyjnej i elementy genetyki zachowania.
 Analiza podstawowych mechanizmów zachowania (psychofizjologiczne aspekty zachowania).
 Zarys neuroanatomii funkcjonalnej zwierząt i człowieka (w tym: w tym budowa i czynności struktur korowych
i podkorowych, narządy zmysłów).
 Podstawowe procesy nerwowe i ich mechanizmy: spostrzeganie, czujność i wzbudzenie, pamięć i mechanizmy
warunkowania, napędy i emocje, reagowanie.
 Wyższe czynności nerwowe.
 Współczesne metody badania mózgu.
 Choroby i uszkodzenia układu nerwowego dające objawy behawioralne.
 Ewolucja biologiczna, jako podstawa socjobiologii (psychologii ewolucyjnej) – podstawowe zasady i ich znaczenie.
Doleżych B., Łaszczyca P. (red): Biologiczne podstawy rozwoju z elementami higieny szkolnej. Wyd. Adam Marszałek,
Toruń 2003
Solomon E.P., Berg L.R., Martin D.W.: Biologia. MULTICO 2008, (także 2006, 2000, tzw. „Villee”)
Traczyk W.: Fizjologia człowieka w zarysie. WN PZWL 2006 (lub wcześniejsze edycje).
Kalat J.W.: Biologiczne Podstawy Psychologii. WN PWN, Warszawa, 2007
Longstaff A.: Krótkie wykłady. Neurobiologia. WN PWN 2006. (lub wcześniejsze edycje).
Sadowski B.: Biologiczne mechanizmy zachowania ludzi i zwierząt. WN PWN 2009 (i wcześniejsze).
Fix J.D.: Neuroanatomia. Urban & Partner Wrocław 1997.
Hansen J.T., Koeppen B.M. Netter F.: Atlas fizjologii człowieka Nettera. Urban & Partner 2005
McLaughlin D., Stamford J., White D., Fizjologia człowieka. Krótkie wykłady. WN PWN, Warszawa 2008,
Piotr Jaśkowski.: Neuronauka poznawcza: jak mózg tworzy umysł. VIZJA PRESS&IT, Warszawa 2009
Kay I.: Wprowadzenie do fizjologii zwierząt. PWN
dr hab. Piotr Łaszczyca, dr Andrzej Kędziorski, dr hab. Bogdan Doleżych
34
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
ZARYS NEUROBIOLOGII
10
Rok
I
2
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
45
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
30
Lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
3
podstawowa wiedza z przedmiotów przyrodniczych w zakresie szkoły średniej i uczestnictwo w zajęciach
z przedmiotu: Biologiczne podstawy zachowania
 rozszerzenie i synteza wiadomości na temat zachowania człowieka ze szczególnym wyeksponowaniem relacji
przyczynowo-skutkowych przydatnych w psychologicznej analizie zachowania człowieka
 ukształtowanie zdolności redukcjonistycznej analizy zachowań człowieka i weryfikacji hipotez nt. behawioru
 wprowadzenie najnowszych osiągnięciami i odkryć w dziedzinie biologii zachowania człowieka i zwierząt
 kształtowanie zdolności do samodzielnego poszukiwania oraz interpretowania danych i wiadomości na temat
zachowania człowieka i zwierząt
Wykład
Prelekcja ilustrowana prezentacjami komputerowymi, (dostępne konspekty do ćwiczeń i wykładów przygotowane przez prowadzących ćwiczenia i wykładowcę)
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Ćwiczenia
pogadanka aktywizująca, prelekcja ilustrowana prezentacjami komputerowymi, demonstracja prostych modeli i
preparatów biologicznych, przykłady modelowania matematycznego procesów neurofizjologicznych i proste
obliczenia, proste doświadczenia z udziałem studentów – metoda równego frontu lub pracy w zespołach, prezentacja nowości naukowych przez studentów.
Regularne testy pisemne (wg harmonogramu) sprawdzające postęp w zdobywaniu wiadomości.
Zaliczenie końcowe na podstawie wyników uzyskanych w czasie kursu (jako średnia ocen cząstkowych)









Literatura
Uzupełniająca
(wg preferowanej
kolejności)
Literatura
Uzupełniająca
(wg preferowanej
kolejności)
Prowadzący
Zajęcia
Molekularne podstawy neurobiologii.
Mechanizmy rozwoju układu nerwowego – od zygoty do senescencji.
Neurochemia: chemia przekazu synaptycznego, psychofarmakologia i uzależnienia.
Neuronalne mechanizmy czynności psychicznych: spostrzeganie, motoryka, pamięć, poziom wzbudzenia, motywacje.
Neurobiologia cech charakterologicznych i napędów.
Asymetria mózgu.
Indywidualność i (samo)świadomość.
Etologia i humanetolgia.
Socjobiologia i gry strategiczne jako modele zachowania społecznego.
Longstaff A.: Krótkie wykłady. Neurobiologia. WN PWN 2006. (lub wcześniejsze edycje).
Sadowski B.: Biologiczne mechanizmy zachowania ludzi i zwierząt. WN PWN 2009 (i wcześniejsze).
Kalat J.W.: Biologiczne Podstawy Psychologii. WN PWN, Warszawa, 2007
Mathews G.G. Neurobiologia WL PZWL W-wa 2000 Solomon E.P., Berg L.R., Martin D.W.: Biologia. MULTICO
2008, (także 2006, 2000, tzw. „Villee”)
Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. (red.): Mózg a zachowanie. Wyd. 3. WN PWN 2005).
Traczyk W.: Fizjologia człowieka w zarysie. WN PZWL 2006 (lub wcześniejsze edycje).
Fix J.D.: Neuroanatomia. Urban & Partner Wrocław 1997.
Hansen J.T., Koeppen B.M. Netter F.: Atlas fizjologii człowieka Nettera. Urban & Partner 2005
McLaughlin D., Stamford J., White D., Fizjologia człowieka. Krótkie wykłady. WN PWN, Warszawa 2008,
Piotr Jaśkowski.: Neuronauka poznawcza: jak mózg tworzy umysł. VIZJA PRESS&IT, Warszawa 2009
Kay I.: Wprowadzenie do fizjologii zwierząt. PWN
dr hab. Piotr Łaszczyca, dr Andrzej Kędziorski, dr hab. Bogdan Doleżych, dr hab. Mirosław Nakonieczny
35
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PROCESY POZNAWCZE
11
Rok
I
2
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
Lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
7
7
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
Pełni funkcję integrującą treści przekazywane studentom na ćwiczeniach oraz pochodzące z ich kontaktów z
literaturą (podręczniki), mediami elektronicznymi i tzw. gorącą wiedzą osobistą. Jego głównym celem jest przygotowanie studentów do studiowania innych działów psychologii. Szczegółowe cele kursu są następujące:
 wprowadzenie studentów w dorobek psychologii poznawczej w zakresie umysłowego funkcjonowania
człowieka; ukazanie go w związkach z kognitywistyką, psychologią behawiorystyczną i klasyczna (opisową);
 ukazanie umysłu (pamięć) jako systemu przetwarzania informacji i systemu reprezentacji poznawczych (zagadnienie ich wielości i form – spostrzeżenia, wyobrażenia, pojęcia, sądy, schematy, ramy, skrypty, produkcje,
modele umysłowe);
 przedstawienie spornych problemów psychologii poznania (konstrukcjonizm – realizm poznawczy; stanowisk
obrazowe versus abstrakcyjne; relatywizm językowy – uniwersalia językowe, natywizm – antynatywizm; deklaratywizm – proceduralizm i in.) oraz podjętych w literaturze prób ich uzgadniania poprzez sięganie po argumenty empiryczne;
 wskazanie na wielopoziomowość opisu zachowania człowieka i kierujących nim procesów poznawczych ( preferowany przez psychologię poznawczą poziom analizy subpersonalnej oraz poziom personalny);
 uwrażliwienie na dyrektywny charakter metodologii badań i eksperyment laboratoryjny jako na podstawową
metodę badawczą (jego zalety i ograniczenia).
Ćwiczenia:
 Zakłada się harmonijne przeplatanie i wzajemne wspieranie się wątków tematycznychh podejmowanych na
ćwiczeniach i wykładzie. W ćwiczeniach preferowana będzie formaa analizy pracy z tekstem ukierunkowana na
kształcenie umiejętności analizy tekstuu naukowego i jego krytycznego rozumienia. Towarzyszyć jej będą prezentacjee dotyczące scenariuszy kanonicznych eksperymentów, przygotowywane indywidualnie lub zespołowo dla omówienia ważniejszych prawidłowości występujących w przebieguu omawianych procesów poznawczych (percepcja, myślenie; uwaga, wyobraźnia, pamięć, uczenie się). Pozwoli to podbudować
metodologicznie wiedzę teoretyczną omawianą zarówno na ćwiczeniach, jak i na wykładzie.
 Innym ważnym celem jest ukazanie możliwości zastosowania niektórych ideiii psychologii poznawczej do
organizowania własnej pracy umysłowej i vice versa - uzasadnienie stosowanych już zabiegów i strategii uczenia się oraz ich kreatywnych skutków.
 W przygotowywanych przez studentów mini-referatach zwrócimy uwagę na niektóree ważniejsze cechy tekstu/dyskursu akademickiego (informacyjność, wielogłosowość --intertekstowość) i możliwość uaktualnienia
omawianych zagadnień przez odwoływaniee się do literatury elektronicznej ewentualnie filmu.
Wykład
Forma i warunki
zaliczenia
wspomagany rzutnikiem multimedialnym; studenci otrzymają ważniejsze materiały. Na niektórych wykładach
wykonane będą ćwiczenia przygotowujące wprowadzenie nowych rozróżnień pojęciowych.
Ćwiczenia:
Na zajęciach uwzględnione zostaną elementy pracy zespołowej, zobowiązującej studentów do podejmowania
zadań poświęconych opracowaniu ważniejszych eksperymentów kanonicznych i redagowaniu raportów/protokołów z ich przebiegu. Wiąże się to z stosowaniem elementów metodologii deskryptywnej (cel eksperymentu i jego związek z problematyką określonego procesu poznawczego, rekonstrukcja postępowania badawczego, jego kolejne etapy, użyte środki, zastosowane sposoby oraz osiągnięte wyniki i ich interpretacja). Studenci korzystać będą z płyty CD (Nęcka, Orzechowski, Szymura, 2006), zawierającej podstawowe eksperymenty i demonstracje. Będziemy się odwoływać zarówno do dyskusji prowadzonej na żywo, jak i form wystąpień
indywidualnych i zespołowych uprzednio przygotowanych i odpowiednio spreparowanych (opracowania krótkich tekstów ekspozycyjnych, modeli, tabeli, ilustracji, wykresów) z zastosowaniem przeźroczy oraz laptopów.
Egzamin pisemny
Zaliczenie:
 kolokwium pisemne podsumowujące problematykę procesów poznawczych;
 bieżące przygotowanie się merytoryczne na zadany temat w/z z czytanym tekstem/i podręcznika ;
 relacje (raporty) n/t przebiegu kanonicznych eksperymentów dotyczących omawianychh procesów poznawczych i prawidłowości ich przebiegu;
 opracowania wybranego wątku tematycznego w oparciu o wspólnie czytany tekst i nowąą literaturę (komentarz autorski).
36
Wykład:
Treści
kształcenia
 Psychologia poznawcza w jej związkach z kognitywizmem (powtórka i pogłębienie wątków z I semestru), psychologią klasyczna, behawioryzmem. Przegląd głównych procesów poznawczych.. Jakimi procesami nie interesowali się wcześni kognitywiści (rozumienie, fantazja, intuicja)? Człowiek jako posiadacz umysłu (model umysłu Nosala, 1990).
 Spostrzeganie jako podstawa orientacji człowieka w otoczeniu fizycznym (ekologiczna teoria Gibsona) i kulturowym (Bruner). Na czym polega podejście konstruktywistyczne w badaniach nad percepcja?
 Ekologiczna teoria spostrzegania (wyodrębnianie cech „z dołu do góry”; bezpośredni, charakter percepcji specyfikacja). Antykonstrukcjonistyczne podejście gibsonistów (specyfikacja, rola tzw. pozasensorycznych
czynnikow w spostrzeganiu). .
 Ile człowiek posiada systemów spostrzeżeniowych? Wyobraźnia w ujęciu psychologii poznawczej. Spór o naturę wyobrażeń. Jakie argumenty empiryczne przedstawiano, aby rozstrzygnąć słuszność stanowiska obrazowego przeciwstawianego stanowisku abstrakcyjnemu?
 Związki uwagi ze świadomością – czynności kontrolowane i automatyczne; procesy przeduwagowe i priming.
Jak działa filtr selekcjonujący bodźce (teorie wczesnej i późnej selekcji)? Funkcje kontrolne uwagi (teorie uwagi
podzielnej) i inne jej funkcje.
 Człowiek jako istota myśląca. Klasyczne i współczesne interpretacje myślenia. W jakich sytuacjach myślimy?
Dyskusja wobec form i rodzajów myślenia (polimorficzność myślenia). Co to jest myślenie konwergencyjne
(rozumowanie) i dywergencyjne (twórczość )? Myślenie twórcze jako składnik procesu twórczego.
 Co to jest myślenie krytyczne? Rozumowanie jako centralny proces świadomej kontroli toku myślenia. myślenie jako proces dochodzenia do wniosków (rozumowanie dedukcyjne i indukcyjne i ich szczegółowe formy).
Na czym polega rozumowanie nieformalne (obszar dylematów moralnych i problemów egzystencjalnych).
 Pojęciowy i dyskursywny charakter myślenia człowieka.. Zróżnicowanie systemów pojęciowych człowieka.
Modele kategoryzacji pojęciowej ( klasyczny, probabilistyczny, egzemplarzowy i in.).
 Homo loquens i jego język. Kompetencja językowa i komunikacyjna w relacji do kompetencji poznawczej
(model Martindale’a – Kurcz). Warunki efektywności komunikacji werbalnej – język jako dyskurs i reguły
rządzące jego przebiegiem.
 „Istotą umysłu jest pamięć” („Intellectus est memoria”) – przegląd ważniejszych modeli (magazynowe) i ich
krytyka (teoria poziomów przetwarzania informacji Clarka i Lokharta.
 Koncepcja monohierarchicznej organizacji pamięci - pamięć proceduralna i deklaratywna ( epizodyczna i semantyczna). Teorie pamięci semantycznej. Systemy wiedzy podmiotowej człowieka – metawiedza i metapoznanie.
 Dlaczego zapominamy? Pamięć operacyjna i jej funkcje (koncepcja
 Baddeleya; por. koncepcja Andersona). Aktywne kodowanie i procesy rekonstrukcyjne w przywołaniach pamięciowych.. Zagadnienie wiarygodności pamięci (wsteczne kształtowanie pamięci).
 Dyskusja wokół form i rodzajów uczenia się. Co to jest uczenie się poznawcze?. Uczenie się jako nabywanie
umiejętności poznawczych (UP) (proceduralizacja wiedzy), jego przebieg i mechanizmy postulowane przez
odel Andersona (ACT). Na czym polega uczenie się samoregulowane?
 Aspekty semantyczne przetwarzania informacji w procesach
 pamięciowych i uczeniu się – badania nad rozumieniem tekstu, jego przebiegiem, strukturą i niektórymi uwarunkowaniami. Implikacje badań D. Gierulanki (1962) dla interpretacji strategii uczenia się poznawczego.
 Decyzje jako czynności umysłowe. Decyzje w sytuacjach pewnych i ryzykownych – ich racjonalność i niektóre
wyznaczniki ( stosowane reguły algorytmiczne i heurystyczne).
Ze względu na obszerność podanej problematyki Kursu autorka zastrzega sobie prawo wprowadzenia uzasadnionych zmian w jej zakresie (zmiana kolejności tematów, ich uszczegóławianie/kondensowanie, pomijanie/wprowadzanie nowych).
Ćwiczenia:
 Wprowadzenie. Problematyka Kursu i przydział zadań indywidualnych i zespołowych. Prototypowe sytuacje
quasi-eksperymentalne dla systemu Spostrzeganiea Reprezentacja/Rozpoznanie (podejście informacyjne) i
Spostrzeganie/Działaniee Bezpośrednie (podejście ekologiczne).
 Brunerowska teoria gotowości percepcyjnej (spostrzeganie jako proces oddolny i odgórny) – podejście konstruktywistyczne w badaniach nad percepcją. Spostrzeganie w świetle jego cech (kategorialność, reprezentacyjność, inferencyjność, decyzyjność). Wspólna analiza tekstu metodą rozwiązywania zadań badających jego rozumienie.
 Kategoryzacja jako podstawowa operacja poznawcza – prototypowy model kategoryzacji percepcyjnej – eksperyment Posnera i in., (1968) oraz eksperyment Tversky’ego (1978) dotyczący kategoryzacji egzemplarzowej.
Prezentacja zespołowa.
 Ekologiczna teoria spostrzegania (wyodrębnianie cech „z dołu do góry”); wcześniejsze (Gibson) i późniejsze
wersje teorii. Funkcje systemu percepcyjnego i jego związek z wyobraźnią.
 Funkcje uwagi (selektywność, czujność, przeszukiwanie, kontrola czynnośći jednoczesnych) w świetle eksperymentów kanonicznych. Test Stroopa w jego podwójnej roli: badania selektywności uwagi i kontroli poznawczej. Prezentacja zespołowa.
 Spór dotyczący wyobrażeń i ich roli w tworzeniu reprezentacji poznawczej – polemika między stanowiskiem
obrazowym i abstrakcyjnym – eksperymenty nad rotacjami mentalnymi (eksperyment Coopera i Shaparda,
1971) oraz skaningiem (Kosslyn, 1975). Prezentacja zespołowa.
 Operacje logiczne i rozumowanie człowieka dorosłego (eksperyment Wasona – implikacja logiczna i testo-
37
wanie jej prawdziwości). Rola schematów pragmatycznych w rozumowaniu. Prezentacja zespołowa.
 Obszary badań nad rozumowaniem indukcyjnym (wnioskowanie o związkach / ocena kowariancji/; testowanie
hipotez; wnioskowanie statystyczne – Lewicka, 2000; rozumowanie przez analogię. Zjawiska stronniczości i
błędów rozumowań formalnych i ich uwarunkowań (strategie i heurystyki). Dyskusja wokół przygotowanych
minireferatów).
 Magazynowe teorie pamięci. Eksperyment Sperlinga. Eksperyment Tulvinga i Psotki (1971) dotyczący Zasady
Specyficzności Kodowania. Prezentacja zespolowa.
 Eksperyment Browna - Peterrsonów i jego interpretacja w sporze między stanowiskiem. magazynowym a teorią poziomów przetwarzania informacji. Operacjonalizacja poziomów przetwarzania informacji w eksperymencie Craika i Lockharta (1975) Prezentacja zespołowa.
 Pamięć operacyjna - eksperyment Baddeleya (1982/1998) ukazujący jej funkcje kontrolne w złożonych
czynnościach intelektualnych.
 Jakie właściwości ludzkiego uczenia się wyjaśnia model ACT Andersona i dlaczego zasługuje na uwagę (integracja procesów uczenia się, pamięci i myślenia, uwzględnianie dorobku behawiorystów, pozostawienie miejsca
dla kreatywności działania)? Etapy nabywania umiejętności poznawczych. Na czym polega transformacja
 wiedzy deklaratywnej w proceduralną i proces odwrotny (deklaratywizacja wiedzy)?
 Uczenie się jako nabywanie wiedzy deklaratywnej . Co to jest metawiedza i metapoznanie ? Rola strategii poznawczych i metapoznawczych (kontrolnych) w uczeniu się. Kiedy stosowanie strategii poznawczych nabiera
cech kreatywności (angażuje proces twórczy)? Wola jako strategia samoregulacyjna.
Wykład
Chlewiński Z. (red.). (2007). Psychologia poznawcza w trzech ostatnich dekadach XX wieku. Gdańsk: GWP.
Falkowski A., Maruszewski T., Nęcka E. (2008) Rozdz. 6. Procesy poznawcze. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. T.1., J. Strelau, D. Doliński red., Gdańsk, GWP.
Maruszewski. T. (2001). Psychologia poznania. Sposoby rozumienia siebie i świata.. Gdańsk, GWN.
Materska M., Tyszka T. (red.). (1997). Psychologia i poznanie. Warszawa, 1997, PWN.
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa, PWN, Academica SWPS,
Sternberg R., J. (2001). Psychologia poznawcza. W-wa, WSiP. Psychologia ogólna. (1995).
Strelau J. (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna. T.2. Gdańsk, 2000, GWN.
Szewczuk. W. (1985). Ćwiczenia eksperymentalne z psychologii ogólnej. Warszawa, PWN.
Tomaszewski T. (red.). (1995). Percepcja. Myślenie. Decyzje.Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ćwiczenia
Literatura
podstawowa
Bruner J. (1978). O gotowości percepcyjnej. W: Poza dostarczone informacje. Studia z psychologii poznawania. W-wa:
PWN, s.36 – 58.
Falkowski A., Ścigała E., Maruszewski T. (1997). Rozdz. IX. .Procesy spostrzegania. W: M. Materska, T. Tyszka (red.), Psychologia i poznanie. wyd. II, W-wa: PWN, s. 200-223.
Falkowski A. (2000). R. 15. Kategoryzacja percepcyjna. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. t. 2. Gdańsk, GWP.
Zdankiewicz – Ścigała W., Maruszewski T. (2000). R.21. Wyobrażenia jako pierwsza forma doświadczenia
generowanego przez jednostkę . W: Psychologia. Podręcznik akademicki, op. cit. ., s.193-203 (fragm.).
Lewicka M..(2000). R.24. Myślenie i rozumowanie. W:. Psychologia, op. cit. s.275-316, (fragm.).
Chlewiński Z. (1992, 1997). R.VII. Kształtowanie się umiejętności poznawczych. W:. Psychologia i poznanie. op. cit.
Ledzińska M. (2000). R.18. Uczenie się wykraczające poza warunkowanie. W:. Psychologia. Podręcznik akademicki.
Op. cit. , s.117-136.
Maruszewski T.(2000). R.19. Pamięć jako podstawowy mechanizm przechowywania doświadczenia. Psychologia.
Podręcznik akademicki. Op. cit .
Nęcka E. (2000). R.16. Procesy uwagi. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna. Op. cit.
Nęcka E, Orzechowski J., Szymura B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa, PWN, Academica SWPS.
Najder K. (1992, 1997). R. VI. Wprowadzenie do teorii pamięci. W:. Psychologia i poznanie. Op. cit.
Tomaszewski T. (red.). (1995). Percepcja. Myślenie. Decyzje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szewczuk W. (1985). Ćwiczenia eksperymentalne z psychologii ogólnej. Warszawa: PWN.
Wykład
Literatura
uzupełniająca
Baddeley A. (1998). Pamięć. Poradnik użytkownika. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Chlewiński Z. (1993). Umysł. Dynamiczna organizacja pojęć. Analiza psychologiczna. Warszawa: PWN.
Kosslyn S.M., Rosenberg R.R. (2006). Psychologia. Mózg. Człowiek. Świat. Kraków:Wydawnictwo Znak.
Kurcz I. (1992). Język a psychologia. Podstawy psycholingwistyki. Warszawa: PWN.
Kurcz I. (2000). Psychologia języka i komunikacji. W: J..Brzeziński. (red.). Seria: Wykłady z psychologii. Warszawawa:
Wyd. Naukowe Scholar.
Lindsay P. H., Norman D.A.(1984). Procesy przetwarzania informacji u człowieka. Wprowadzenie do psychologii. W-wa: PWN.
Maruszewski T. (1996). Psychologia poznawcza. Warszawa: Znak-Język-Rzeczywistość. PTS.
Nosal Cz. S. (1990). Psychologiczne modele umysłu. Warszawa: PWN.
Ćwiczenia
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Sposoby rozumienia siebie i świata. Gdańsk: GWP.
Maruszewski T. (2002). Inflacja wyobraźni jako źródło zniekształceń pamięci autobiograficznej. Studia Psychologiczne, t.
XL., 5-29.
Sternberg R. J. (2001). Psychologia poznawcza. W-wa: WSziP.
Włodarski Z. (red.). (1998). Psychologia uczenia się., t.1 i 2. (wyd. 3.). W-wa: PWN.
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: dr Maria Zając,
Ćwiczenia: dr Maria Zając, dr Katarzyna Ślebarska
38
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
I
2
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
Lab
Forma
Zaliczenia
ECTS
Egzamin
Egzamin
8
8
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
EMOCJE I MOTYWACJA
12
Rok
Brak
Realizacja kursu ma doprowadzić do lepszego rozumienia funkcjonowania człowieka w aspekcie emocjonalnym i
motywacyjnym oraz przygotować do wykorzystania wiedzy i umiejętności z tego zakresu w pracy psychologicznej. W szczególności student powinien rozumieć i umieć wyjaśniać procesy leżące u podstaw motywacji i powstawania stanów emocjonalnych, związki między procesami poznawczymi i emocjonalnymi, umieć stymulować
proces motywacji, w tym motywacji osiągnięć, posiąść umiejętność kształtowania optymalnych sposobów regulacji emocji, a także wykorzystywać zdobytą wiedzę w procesie podwyższania jakości zdrowia psychospołecznego i
funkcjonowania grup.
 Metody pracy: wykład, dyskusja, praca w grupach, elementy warsztatowe, prezentacja wybranych zagadnień przez
studentów
 Pomoce dydaktyczne: schemat neurobiologicznej reakcji strachu, testy umiejętności emocjonalnych
wykład – egzamin pisemny
ćwiczenia – sprawdzian pisemny i aktywność na zajęciach
Wykład
Treści
kształcenia
Pojęcie motywacji; podstawowe podejścia do motywacji (etologiczne, psychodynamiczne, behawiorystyczne,
poznawcze, humanistyczne, systemowe); instynkt, popęd, potrzeba; motywacja homeostatyczna; motywacja w
relacjach społecznych, altruizm, empatia, egoizm, agresja; motywacja własnej skuteczności; motywacja poznawcza; konflikty motywacyjne; obraz siebie w procesie motywacyjnym, poczucie własnej skuteczności; ciekawość i
twórczość jako motywatory; działanie ukierunkowane na normy i wartości, poczucie sensu; motywacja związana
z ryzykiem; motywacja w przebiegu zachowania; pojęcia związane z funkcjonowaniem emocjonalnym: emocje,
nastrój, afekt, epizod emocjonalny, uczucie, sentyment; właściwości stanów emocjonalnych; teorie emocji, systemy tworzące reakcję emocjonalną; reakcje emocjonalne a kultura; neurobiologia reakcji strachu; związki między
stanami emocjonalnymi a sferą poznawczą; ekspresja emocji; funkcja stanów emocjonalnych; regulacja emocji,
stres i radzenie sobie; inteligencja emocjonalna.
Ćwiczenia
Rozwijanie motywacji ukierunkowanej na cel; motywacja w działaniach ryzykownych; różnice między
poszczególnymi stanami emocjonalnymi; neurofizjologiczna reakcja emocjonalna; ekspresja emocji i jej
rozpoznawanie; regulacja emocji; badanie zjawisk emocjonalnych; badanie umiejętności emocjonalnych.
Literatura
podstawowa
Franken R.E., (2005). Psychologia motywacji. Gdańsk, GWP.
Maruszewski T., Doliński D., Łukaszewski W., Marszał-Wiśniewska M., 2008. Emocje i motywacja. W: J. Strelau, D.
Doliński (red.): Psychologia. Gdańsk: GWP
Oatley, K., Jenkins, J.M.,( 2003). Zrozumieć emocje. Warszawa: PWN.
Aronson E., Wilson T., Akert R., (2004). Psychologia społeczna. Poznań, Zysk i S-ka.
DeCatanzaro D., (2003). Motywacje i emocje. Poznań, Zysk i S-ka.
Dembo M., (1997): Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne WSiP
Ekman P., Davidson R. J.,( 1998). Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Gdańsk, GWP.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Fajkowska M., Marszał-Wiśniewska M., Sędek G. (red.) (2006). Podpatrywanie myśli i uczuć. Gdańsk, GWP.
Geen R., (1999). Motywacja społeczna. W: Parkinson, Colman (red.): Emocje i motywacja. Poznań, Zysk i S-ka.
Knapp M., Hall J.(2000). Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich. Wrocław, Astrum.
Kolańczyk A., Fila-Jankowska A., Pawłowska-Fusiara M., Sterczyński R., (2004). Serce w rozumie. Afektywne podstawy orientacji w
otoczeniu. Gdańsk, GWP.
Kozielecki J., (2007). Psychotransgresjonizm. Warszawa, Wydanwictwo ŻAK
Lewis M., Haviland-Jones J. (red.), (2005). Psychologia emocji. Gdańsk, GWP.
Łosiak W., (2007).Psychologia emocji. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Pervin L., (2002). Psychologia osobowości. Gdańsk, GWP.
Plopa M., (1996). Psychospołeczne determinanty odporności na stres. Psychologia Wychowawcza, 4, 301-310
Rheinberg F., (2006). Psychologia motywacji. Kraków, Wydawnictwo WAM.
Śmieja M., Orzechowski J. (red.) (2008). Inteligencja emocjonalna. Fakty, mity, kontrowersje. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Widerszal - Bazyl M., (1978). Kwestionariusz do mierzenia motywacji osiągnięć. Przegląd Psychologiczny, 2, 363 – 366
Zaleśkiewicz T., (2005). Przyjemność czy konieczność. Psychologia spostrzegania i podejmowania ryzyka. Gdańsk, GWP
Wykład: dr Maciej Janowski
Ćwiczenia: dr Maciej Janowski, dr Agata Chudzicka-Czupała
39
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
PSYCHOLOGIA
POZNAWCZA PSYCHOLOGIA STOSOWANA
13
Rok
I
2
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
Zaliczenia
ECTS
Zaliczenie
Zaliczenie
2
2
Brak
Program ćwiczeń opiera się na założeniu, że dla studenta pierwszego roku dedukowanie o istotnych, z psychologicznego punktu widzenia, sposobach wykorzystania informacji z zakresu procesów poznawczych, nie jest regułą. Jednocześnie zaś, świadomość wagi wiedzy, jaką daje studiowanie tej dziedziny, może mieć walor motywujący
dla całości kształcenia psychologicznego na poziomie uniwersyteckim.
Cele:
 Uświadomienie fundamentalności poznania reguł i mechanizmów poznawczego funkcjonowania człowieka dla
możliwości analizy jego działań
 Weryfikacja dotychczas obowiązujących ustaleń w oparciu o najnowsze wyniki badań wykorzystujących instrumentarium neuropsychologiczne
 Zarysowanie i zilustrowanie odpowiednio rozległego terenu aktywności pozapsychologicznej, w której wdrażane są ustalenia czynione na gruncie psychologii poznania
 Kształtowanie umiejętności samodzielnego docierania do źródeł i syntetyzowania informacji według zadanej
tematyki
Zajęcia mają charakter laboratoryjno-konwersatoryjny: quasi-eksperymentalnym ilustracjom sposobów zastosowania psychologii poznawczej towarzyszą dyskusje mające inspirować do dalszych poszukiwań zarówno obszarów, jak i sposobów wykorzystania wiedzy.
Zaliczenie na podstawie oceny zadań realizowanych w trakcie zajęć i ocen z kolokwiów
 Oddziaływanie na podświadomość – co to oznacza? Kryteria wyróżniania poznania świadomego i nieświadomego; działanie nieuświadomione a automatyzmy; torowanie; źródła i konsekwencje graniczności ludzkiego
poznania
 Psychofizyka; progi wrażliwości sensorycznej; najmniejsze zauważalne różnice zmiany siły działania bodźca;
okna i horyzont jednoczesności- kto i jak może z tej wiedzy korzystać
 Tryb funkcjonowania uwagi w sytuacji przeciążenia percepcyjnego; atawizmy a funkcje wykonawcze na poziomie uwagi; konstruowanie bodźców ostrzegawczych, kursy szybkiego czytania, psychologia transportu uwaga
farmakologicznie koncentrowana
 Procesy góra-dół/dół-góra w spostrzeganiu; stałość spostrzegania; mapy percepcyjne mapy klas produktów,
złudzenia spostrzegania-, reklamy adbusters’ów
 Procesy kategoryzacji percepcyjnej; mechanizmy wzbudzania liberał/konserwatysta i przełamywania samodzielne „wymyślanie” możliwego przeznaczenia vs „to czy to” monopolu kategorii, konstrukty poznawcze
Kelly’ego, zakres i warunki obowiązywania siatki kategorii „przenoszenie”-MPK, testy projekcyjne
 Język wyobraźni; wyobrażeniowa kreacja rzeczywistości; rola wyobrażeń w motywowaniu działania: terapeutyczna regulacja zachowania w oparciu o wyobrażenia foremki, sny niewidzących, efektywność tworzenia scenariuszy wyobrażeniowych dla motywowania, RPG, „miłość romantyczna”, czy wyobrażanie sobie agresji
(forma redukcji napięcia)wzmaga prawdopodobieństwo jej uzewnętrznienia?, wspólnoty wyobrażone.
 Denotacja i konotacja: język a myślenie skrótowość języka () może „spłycić” myślenie? (SMS-y); poziom kompetencji językowej a poziom kontroli zachowania Sujak; język w funkcji manipulacyjno-perswazyjnej słowo roku, język ugrupowań politycznych, „język na sprzedaż” ; zastosowania dyferencjału semantycznego Osgood’a
informowanie przeciwdziałające panice w sytuacji katastrofy
 Korzyści i „niebezpieczeństwa” wynikające z twórczego charakteru procesów pamięciowych; wspieranie procesu uczenia się na etapie zapamiętywania kursy szybkiego uczenia i odpamiętywania, intencjonalne tłumienie
skojarzeń terapia w PTSD, postawa ciała a przypominanie, konfabulacje społeczna mediacja wspomnień molestowań
 Tendencje do domykania i zamrażania informacji; warunki wzmagające skłonność do oszczędności poznawczej; predecisional distortion; umysłowe źródła stereotypizacji; myślenie refleksyjne w kontekście doświadczania satysfakcji z życia eksperymenty Langer
 Proces podejmowania decyzji w sytuacji dostępności wielu alternatyw; zasadność odwoływania się do reguł
algorytmicznych a nieuświadomiony proces analizy informacji; zadowolenie z dokonanego wyboru w zależności od sposobu przetwarzania informacji Dijksterhuis,Nordgren („szybciej, więcej, nieświadomiej”- neurotyk)
 Odmienność umysłowych reprezentacji rzeczywistości przedstawicieli różnych kręgów kulturowych; konsekwencje dla ustalania reguł funkcjonowania w społecznościach multikulturowych; związek różnorodności poznawczych reprezentacji z rozwojem gospodarczym Nisbett, Żakowski
 Najbardziej prawdopodobne sposoby poznawania w poszczególnych okresach rozwojowych; programy kształ-
40
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
cenia w uniwersytetach dziecięcych/ „dorosłych”/ „Trzeciego wieku”, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez dopasowywanie formy angażowania do możliwości poznawczych zagrożonych wykluczeniem
działania profilaktyczne
 Broń psychotroniczna; zmienione stany świadomości; kontrola a niszczenie funkcji poznawczych; chemiczne,
elektromagnetyczne ingerencje w pracę mózgu i ich umysłowe korelaty
Poppel, E., (1989).Granice świadomości.
Kosslyn,S.,M., Rosenberg R.,S.(2006). Psychologia. Mózg-człowiek-świat
Ohme, R. K.; Jarymowicz, M. (2003). Automatyzmy w procesach przetwarzania informacji.
Falkowski, A.;Tyszka, T.,(2002). Psychologia zachowań konsumenckich.
Jodzio, K., (2008). Neuropsychologia intencjonalnego działania. Koncepcje funkcji wykonawczych.
Kossowska, M., (2006). Umysł niezmienny.
Niedźwieńska, A. (2004). Poznawcze mechanizmy zniekształceń w pamięci zdarzeń
Benedict, A.(1997).Wspólnoty wyobrażone.
Bralczyk, J., (2004). Język na sprzedaż.
Nisbett, R., (2005). The geography of thought.
Scott, A. (1999). Schody do umysłu. Nowa kontrowersyjna wiedza o świadomości.
dr Ilona Dudzik-Garstka, dr Teresa Sikora, mgr A. Skorupa, dr Katarzyna Ślebarska
41
Lp.
14
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
METODOLOGIA BADAŃ PSYCHOLOGICZNYCH I STATYSTYKA
I
2
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
15
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
w tym:
sem
ćw
15
15
Lab
Forma
Zaliczenia
ECTS
Zaliczenie
Zaliczenie
4
4
Podstawowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
Brak
Przyswojenie i ugruntowanie podstawowych pojęć metodologicznych; zapoznanie się ze strukturą procesu badawczego w naukach empirycznych; zapoznanie się z metodologiczną specyfiką rozwiązań badawczych charakterystycznych dla psychologii; zrozumienie literatury psychologicznej i oceny poprawności metodologicznej prezentowanych w niej badań empirycznych; projektowanie i samodzielne przeprowadzenie badań empirycznych
oraz opracowywanie ich wyników.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną, ćwiczenia w formie warsztatu projektowego.
Praca zaliczeniowa: projekt badania naukowego.
 Cele nauczania metodologii, relacje pomiędzy metodologią a nauką, istota poznania naukowego i jego funkcje/cele.
 Cechy poznania naukowego: zasada racjonalności, schematy sprawdzania: pozytywny (konfirmacjonizm) i negatywny (falsyfikacjonizm), poznanie psychologiczne jako poznanie naukowe, psychologia jako nauka empiryczna, etapy badania naukowego (psychologicznego), pojęcie i struktura procesu badawczego, struktura operacyjna a struktura logiczna procesu badawczego w psychologii i innych naukach behawioralnych.
 Zmienne: zmienność jako podstawowa kategoria metodologiczna, pojęcie i klasyfikacja zmiennych, funkcjonalne ujęcie procesu badawczego, metodologiczna charakterystyka zmiennych, interakcje zmiennych.
 Problemy i hipotezy badawcze: pojęcie problemu badawczego, rodzaje pytań badawczych, odmiany hipotez
badawczych, relacje pomiędzy hipotezami.
 Definicje: cel definiowania pojęć, definicje pojęciowe i operacyjne, odmiany definicji pojęciowych.
 Operacjonalizacja zmiennych: istota i funkcje operacjonalizacji, definicja wskaźnika, rodzaje wskaźników, pojęcie narzędzia pomiarowego, definiowanie zmiennych a konstruowanie wskaźników.
 Modele i plany badawcze: pojęcia „modelu” i „planu” badawczego, rola doświadczenia w poznaniu naukowym.
 Eksperymentalne plany badawcze: jedno-jednozmiennowe i wielo-jednozmiennowe, zasada randomizacji, pojęcie kontroli zmiennych niezależnych, wariancja wyjaśniona versus wariancja błędu, rola pretestu zmiennej zależnej, ocena dynamiki zmiany: trafność wewnętrzna i trafność zewnętrzna, czynniki uszkadzające trafność
planów eksperymentalnych.
 Quasi-eksperymentalne plany badawcze.
 Plany badawcze typu ex post facto.
 Korelacyjno-regresyjne plany badawcze: model regresji liniowej w odmianie jedno-jednozmiennowej i jednowielozmiennowej, strategie budowy modelu, zmienne jakościowe i ich interakcje w modelu regresji liniowej.
 Analiza porównawczo-krytyczna modeli badawczych – problem wyboru/konstrukcji optymalnego planu badawczego.
 Analiza wyników badań: projektowanie kierunków i form analizy wyników, podstawy statystycznej analizy danych, próba a populacja, opis statystyczny, wnioskowanie statystyczne, miary siły związku i testy istotności
różnic.
Literatura
podstawowa
Brzeziński, J. (1996 i nast. wyd.). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: PWN.
Paszkiewicz E., (1985) Podstawy procesu badawczego w psychologii W: E.Paszkiewicz, T. Szustrowa (red.) Materiały do nauczania psychologii, seria III, t. 4 (s.128-164) Warszawa: PWN.
Strelau, J., Doliński, D. (2008). Psychologia Podręcznik akademicki. Tom 1, rozdz. 4. Gdańsk: GWP.
Literatura
uzupełniająca
Brzeziński, J. (red.) (2004). Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów. Warszawa: PWN.
Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Warszawa: PWN.
Brzeziński, J. (2000). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: WN „Scholar”.
Frankfort-Nachmias, C., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk i S-ka.
King, B. M., Minium, E. W. (2009). Statystyka dla psychologów i pedagogów. Warszawa: PWN.
Shaughnessy, J. J., Zechmeister, E. B., Zechmeister, J. S. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk: GWP.
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: dr hab. Zbigniew Spendel
Ćwiczenia: mgr Aneta Kałmuk
42
43
VI.3.
ROK II, SEMESTR TRZECI
44
Lp.
Wydział
OSOBOWOŚĆ
15
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
II
3
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
Zaliczenia
ECTS
Egzamin
Egzamin
8
8
Kierunkowy
Brak
 Dostarczenie aktualnej wiedzy na temat teorii osobowości.
 Umiejętność porównania i krytycznej oceny różnych odejść teoretycznych w badaniu osobowości.
 Umiejętność wykorzystania różnych koncepcji osobowości w analizie i wyjaśnianiu zachowania
człowieka, między innymi na przykładzie studium przypadku.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Wykład: ilustrowany prezentacją multimedialną.
Ćwiczenia: dyskusja, prezentacje studentów, warsztaty
Egzamin pisemny (testowy)
Zaliczenie –ocena z kolokwium, aktywość na zajęciach
Przedmiot badań i podstawowe pojęcia psychologii osobowości. Nomotetyczne i idiograficzne podejście w badaniu osobowości. Podmiotowe i pozapodmiotowe źródła zachowania: sytuacjonizm, personalizm, interakcjonizm. Problem stałości i zmienności osobowości. Kontrowersje i problemy w badaniu osobowości. Osobowość
jako organizacja cech. Leksykalne i psychometryczne podejście do badań. Analiza czynnikowa jako podstawa
tworzenia hierarchicznych modeli osobowości. Teorie cech w opisie i prognozowaniu zachowania (Allport,
Cattel, Eysenck, Costa i McCrae). Osobowość w psychologii humanistycznej. Wizja rozwijającej się i dążącej od
samorealizacji jednostki w koncepcjach Maslowa i Rogersa. Psychologia pozytywna. Wartości i poczucie sensu
życia w egzystencjalnym ujęciu osobowości. Koncepcja Frankla. Socjobiologiczna koncepcja osobowości. Osobowość w koncepcji psychodynamicznej. Psychoanaliza klasyczna – Freud. Strukturalne ujęcie osobowości Junga. Teorie ego, self i teorie relacji z obiektem. Interpersonalny nurt w psychoanalizie – Adler, Fromm i Horney,
Sullivan. Osobowość jako system przetwarzania i organizacji informacji – perspektywa poznawcza. Ja jako centralny system regulacji. Ja a samoświadomość. Schematy Ja (Markus). Koncepcja ukierunkowań Ja (Higgins).
Koncepcja polifonicznego Ja (Hermans). Pojęcie tożsamości. Tożsamość narracyjna (McAdams). Osobowość
jako system cech. Pomiar osobowości. Czy możliwa jest jedna koncepcja osobowości? Próby integracji.
Drat-Ruszczak K. (2006): Teorie osobowości – podejście psychodynamiczne i humanistyczne. W: J. Strelau
(red.): Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2. Gdańsk: GWP.
Gasiul H. (2006): Psychologia osobowości. Nurty, teorie, koncepcje. Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji Difin.
Hall C., Lindzey G., Campbell J. (2004): Teorie osobowości. Warszawa: PWN.
Kofta M., Doliński D. (2006): Poznawcze podejście do osobowości. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik
akademicki. Tom 2. Gdańsk: GWP.
Kofta M., Szustrowa T. (2009): Złudzenia, które pozwalają żyć. Szkice ze społecznej psychologii osobowości. Warszawa:
PWN.
Pervin L., John O. (2002): Osobowość – teoria i badania. Kraków: Wyd. UJ.
Strelau J. (2006): Osobowość jako zespół cech. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2.
Gdańsk: GWP.
Literatura
uzupełniająca
Ashcraft D. (2002): Teorie osobowości. Studia przypadków. Warszawa: PWN.
Prowadzący
Zajęcia
Wykład:
dr hab. Irena Pilch
Ćwiczenia: dr hab. Irena Pilch, mgr Małgorzata Turska
45
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
II
3
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
Zaliczenia
Egzamin
Egzamin
ECTS
7
7
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA RÓŻNIC INDYWIDUALNYCH
16
Rok
Brak
 Wiedza dotycząca znaczenia różnic indywidualnych (intelektualnych, temperamentalnych, osobowościowych i innych) procesie adaptacji jednostki do środkowiska oraz u miejętności pomiaru ww.
zmiennych mtrodami standardowymi.
 Umiejętność stosowania wiedzy dotyczącej znaczenia różnic indywidualnych (intelektualnych, temperamentalno - osobowościowych i innych) w procesie adaptacji jednostki do środowiska
 zapoznanie studentów z metodami badania różnic indywidualnych i ukształtowanie w nich umiejętności stosowania tych metod w praktyce psychologicznej.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną
Ćwiczenia - prezentacja multimedialna, dyskurs, prezentacja wybranych metod diagnozy
Egzamin pisemny testowy
Wykład
Treści
kształcenia
 Zagadnienia ogólne:
- Definicja różnic indywidualnych
- Powszechność różnic indywidualnych (RI)
- Kategorie stosowane do opisu RI (cecha, wymiar, czynnik, styl, typ)
- RI między ludźmi a zasada równości społecznej
- Determinanty RI:
 Osobowość jako zespół cech:
- Teoria osobowości Allporta: cecha jako podstawowa jednostka służąca do opisu osobowości
- Teoria PEN - koncepcja trzech superczynników osobowości w ujęciu Eysencka
 Współczesne koncepcje osobowości:
- Pięcioczynnikowy model osobowości (PMO) założenia ogólne
- Badania leksykalne prowadzone w ramach PMO
- Psychometryczne podejście do badań nad pięcioczynnikową strukturą osobowości
- Pięć czynników wyodrębnionych przez Costę i McCrae i sposób ich pomiaru
- Argumenty na rzecz traktowania czynników jako podstawowych wymiarów osobowości
- Swobodne opisy osobowości oparte na modelu PMO
 Temperament: początki badań:
- Początki badań nad temperamentem.
- Typologia Pawłowa jako fizjologiczna podstawa czterech klasycznych temperamentów
- Konstytucjonalne typologie temperamentu
- Pojęcie temperamentu i jego relacja do osobowości
 Temperament: współczesne koncepcje:
- Wybrane współczesne teorie temperamentu (Thomas i Chess, Rothbart i Derryberry, Kagan, Zuckerman, Strelau)
- Aktywacja jako konstrukt teoretyczny pozwalający na poszukiwanie związków między wymiarami temperamentu
- Koncepcja temperamentu Cloningera
 Funkcjonalne znaczenie temperamentu:
- Koncepcja temperamentu trudnego
- Temperament a dobroć dopasowania
- Trudny temperament a przystosowanie
- Temperament a osiągnięcia szkolne
- Temperament jako moderator stresu
- Wpływ temperamentu na zaburzenia w zachowaniu: Temperamentalny czynnik ryzyka
 Inteligencja: zagadnienia ogólne:
- Pojęcie inteligencji: rys historyczny i definicje
- Teorie inteligencji
 Rodzaje inteligencji i ich znaczenie funkcjonalne:
- Pojęcie inteligencji emocjonalnej według Golemana
46




- Pojęcie inteligencji społecznej
- Znaczenie funkcjonalne inteligencji emocjonalnej
- Badania nad geniuszem:
- Optymalny poziom ilorazu inteligencji:
Inteligencja: pomiar i diagnoza:
- Iloraz inteligencji (tradycyjny i dewiacyjny) jako miara RI w poziomie inteligencji
- Testy stosowane do pomiaru inteligencji
- Kontrowersje wokół testów inteligencji i konsekwencje społeczne testowego pomiaru inteligencji
Rola czynnika genetycznego i środowiska w determinowaniu RI w inteligencji:
- Próby ilościowego określenia wkładu czynników genetycznych i środowiskowych w wariancję inteligencji
- Dziedziczność i środowisko - dwa źródła RI w inteligencji
- Rola wychowania i kształcenia w determinowaniu różnic indywidualnych w inteligencji
Wybitne zdolności i twórczość:
- Interdyscyplinarny charakter pojęcia twórczość
- Zróżnicowanie pojęcie w obrębie badania twórczości
- Struktura procesu twórczego:
- Związki twórczości z innymi RI
- Poznawcze i osobowościowe determinanty twórczości
Style poznawcze:
- Rys historyczny problematyki
- Refleksyjność - impulsywność
- Zależność niezależność od pola
- Abstrakcyjność - konkretność
- Style poznawcze w koncepcji Sternberga
Ćwiczenia









podstawowe zagadnienia dotyczące różnic indywidualnych,
udział czynników genetycznych i środowiskowych w kształtowaniu różnic indywidualnych,
konsekwencje społeczne różnic indywidualnych. R.I. a nierówności społeczne,
teoria typów układu nerwowego I. P. Pawłowa i ich diagnoza. Kwestionariusz PTS J. Strelaua, A. Angleitnera,
B. Zawadzkiego,
RTT. Diagnoza temperamentu w ujęciu RTT J. Strelaua: FCZ-KT. RTT a TMT,
teoria EAS Bussa i Plomina. Diagnoza EAS: Kwestionariusz EAS w polskiej adaptacji,
koncepcja trzech superczynników PEN H. J. Eysencka. Kwestionariusz EPQ-R. PEN a NEO-FFI,
temperament a reakcja na stres. Style radzenia sobie ze stresem,
inteligencja i zdolności; diagnoza inteligencji; testy inteligencji; Test Matryc Progresywnych Ravena
Wykład
Strelau, J. (1998). Psychologia temperamentu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Strelau, J. (2000). Różnice indywidualne: opis, determinanty i aspekt społeczny. W: J. Strelau (red.), Psychologia:
Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2, s. 653 - 681). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Strelau, J. (2000). Osobowość jako zespół cech. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Psychologia
ogólna (t. 2, s. 525 - 560). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Strelau, J. (2000). Temperament. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2, s. 683
- 719). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Zawadzki, B. (2000). Kwestionariusze osobowości. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Podstawy
psychologii (t. 1, s. 469 - 490). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Ćwiczenia
Literatura
podstawowa
Strelau J. (2000) (red.), Psychologia podręcznik akademicki. Tom 2. Psychologia ogólna. rozdział 37,
Brzozowski P., Drwal R. (1995), Kwestionariusz Osobowości Eysencka. Polska Adaptacja EPQ-R. Warszawa, Pracownia
Testów Psychologicznych PTP,
Heszen-Niejodek I., Ratajczak Z. (1996) (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu
Śląskiego. (wybrane fragmenty).
Jaworowska A., Szustrowa T. (1991), Podręcznik do Testu Matryc Ravena Wersja Standard (1956). Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych PTP,
Marszał – Wiśniewska M., Klonowicz T., Fajkowska – Stanik M., (2003), Psychologia różnic indywidualnych. Wybrane zagadnienia. Gdańsk, GWP,
Oniszczenko W., (1995), Diagnoza temperamentu w ujęciu genetycznej teorii Bussa i Plomina: Kwestionariusz
temperamentu EAS-TS. Studia Psychologiczne, 33, 1-2, 97-111,
Piotrowska A. (1988), Dwa rodzaje inteligencji ogólnej i sposoby ich pomiaru. Psychologia Wychowawcza, 5,497-510,
Strelau J. (1997), Psychologiczne różnice i wynikające stąd konsekwencje społeczne. Czasopismo psychologiczne, 1,
31-35,
Strelau J., Zawadzki B. (1998), Kwestionariusz temperamentu PTS. Podręcznik. Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych PTP,
Strelau J., Zawadzki B., Angleitner A. (1995), Kwestionariusz temperamentu PTS: próba psychologicznej interpretacji podstawowych cech układu nerwowego według Pawłowa. Studia Psychologiczne, 33, 1-2, 9-48,
Szczepaniak P., Strelau J., Wrześniewski K. (1996), Diagnoza stylów radzenia sobie ze stresem za pomocą pol-
47
skiej wersji kwestionariusza CISS Endlera i Parkera. Przegląd Psychologiczny, t.39,1, 187-210,
Zawadzki B. (1995). Uniwersalność PEN-trzech superczynników osobowości: charakterystyka psychometryczna
polskiej adaptacji „zrewidowanego inwentarza osobowości H. J. Eysencka (EPQ-R)”. Studia Psychologiczne, 33,
1-2, 147-187,
Zawadzki B., Strelau J., (1995), Podstawy teoretyczne, konstrukcja i własności psychometryczne inwentarza:
„Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu”. Studia Psychologiczne, 33, 1-2, 4995,
Zawadzki B., Strelau J., (1997), Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT). Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Wykład
Literatura
uzupełniająca
Goleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna. Poznań: Media Rodzina of Poznań.
Marszał – Wiśniewska M., Klonowicz T., Fajkowska – Stanik M., (2003), Psychologia różnic indywidualnych. Wybrane zagadnienia. Gdańsk, GWP.
Matczak, A. (2000). Style poznawcze. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2,
s.761 - 782). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Matczak, A. (2000). Testy inteligencji i zdolności. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Podstawy
psychologii (t. 1, s. 448-469). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Nęcka, E. (2000). Inteligencja. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2, s. 721 760). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Nęcka, E. (2000). Twórczość. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2, s. 783807). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Oniszczenko, W. (2000). Elementy genetyki zachowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki.
Podstawy psychologii (t. 1, s. 205 - 226). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Strelau, J. (1996). Temperament a stres: Temperament jako czynnik moderujący stresory, stan i skutki stresu oraz
radzenie sobie ze stresem. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu (s. 88-131). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Ćwiczenia
Marszał-Wiśniewska M., Klonowicz T., Fajkowska-Stanik M. (2003), Psychologia różnic indywidualnych. Wybrane zagadnienia. Gdańsk, GWP,
Strelau J. (2000) (red.), Psychologia podręcznik akademicki. Tom 2. Psychologia ogólna. rozdział 34, 38, 39.
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: dr Małgorzata Dobrowolska
Ćwiczenia: dr Małgorzata Dobrowolska, mgr Ewa Bajer, mgr Agnieszka Skorupa
48
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA W CYKLU ŻYCIA
17
Rok
II
3
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
7
7
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Znajomość zagadnień z psychologii ogólnej
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
 Poznanie i zrozumienie prawidłowości zmian psychologicznych typowych dla kolejnych okresów życia człowieka.
 Dysponowanie wiedzą o wzajemnych związkach między przebiegiem rozwoju a kontekstem kulturowo – społecznym życia ludzi.
 Poznanie mechanizmu interakcji między różnymi czynnikami i wyznacznikami rozwoju.
 Umiejętność rozpoznawania czynników ryzyka rozwojowego w przebiegu rozwoju psychicznego.
 Zdolność do wykorzystywania wiedzy z psychologii rozwoju w praktyce życia codziennego.
Ćwiczenia
Forma i warunki
zaliczenia
 Wyposażenie studenta w wiedzę o wzajemnych związkach między przebiegiem rozwoju a kontekstem kulturowo – społecznym, umożliwiającą rozumienie prawidłowości rozwoju charakterystycznych dla kolejnych okresów życia człowieka.
 Umiejętność rozpoznawania czynników korzystnych i niekorzystnych dla przebiegu rozwoju. Zdolność do
wykorzystywania wiedzy z psychologii rozwoju w praktyce życia codziennego.
Zajęcia konwersatoryjne. Wykorzystanie filmów dydaktycznych oraz materiałów szkoleniowych (m.in. z zakresu
Monachijskiej Funkcjonalnej Diagnostyki Rozwojowej).
Zaliczenie: kolokwium, referaty
Egzamin
Wykład
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
 Podstawowe pojęcia teoretyczne w psychologii rozwoju człowieka – pojęcie rozwoju, rodzaje zmian rozwojowych i mechanizmy warunkujące rozwój.
 Periodyzacja zmian w rozwoju psychicznym.
 Modele ujmowania i wyjaśniania zmian rozwojowych.
 Czynniki i wyznaczniki rozwoju.
 Strategie badań nad rozwojem, aspekty etyczne badań z udziałem dzieci i osób dorosłych.
 Opis i interpretacja zmian w rozwoju z punktu widzenia różnych koncepcji psychologicznych.
Ćwiczenia
 Charakterystyka rozwoju w okresie prenatalnym. Wpływ rozwoju prenatalnego i porodu na rozwój dziecka.
 Tendencje rozwojowe w okresie wczesnego dzieciństwa (wiek niemowlęcy i poniemowlęcy).
 Specyfika właściwości rozwoju w okresie średniego dzieciństwa (wiek przedszkolny).
 Koncepcja rozwoju poznawczego J. Piageta.
 Główne tendencje rozwojowe w okresie późnego dzieciństwa (wiek szkolny).
 Dojrzałość szkolna – pojęcie, teorie, uwarunkowania.
 Charakterystyka rozwoju w okresie adolescencji.
 Przebieg rozwoju w okresie dorosłości (wczesna, średnia i późna dorosłość)
Boyd D., Bee H. (2008). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań, Wyd. Zysk i S-ka.
Brzezińska A., Trempała J. (2000). Psychologia rozwoju. W: Strelau J. (red.): Psychologia. Podręcznik akadem. Tom 1.
Gdańsk, GWP.
Harwas-Napierała B., Trempała J., (2000). Psychologia rozwoju człowieka .Tom II. Warszawa, PWN.
Matczak A. (2005). Zarys psychologii rozwoju. Warszawa, Wyd. Akademickie ŻAK.
Strelau J., Doliński D. (red.) (2008). Psychologia. Tom II, rozdział 12. Gdańsk, GWP.
Brzezińska A. (red) (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwoju. Gdańsk, GWP.
Harwas-Napierała B., Trempała J., (2002). Psychologia rozwoju człowieka .Tom III. Warszawa, PWN.
Schaffer R. (2006). Psychologia dziecka. Warszawa, PWN.
Schaffer R., (2006): Rozwój społeczny. Warszawa, Wyd. UJ.
Turner S.J., Helms D.B. (2000). Rozwój człowieka. Warszawa, WSiP.
Vasta R., Haith M., Miller S. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa, WSiP.
Wykład: dr hab. Zofia Dołęga
Ćwiczenia: dr Bernadeta Bulla, dr Anna Worsztynowicz
49
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PROPEDEUTYKA PSYCHOLOGII PRACY I ORGANIZACJI
18
Rok
II
3
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Przedstawienie współczesnych problemów dotyczących funkcjonowania człowieka w sytuacji pracy, pojęć z dyscyplin opisujących pracę ludzką oraz zjawiska psychospołeczne występujące w kontekście organizacyjnym.
Ćwiczenia
Student będzie zorientowany w problematyce psychologii pracy, organizacji
i zarządzania oraz będzie umiał wyjaśnić główne teoretyczne założenia wprowadzające w specyfikę tego obszaru
psychologii stosowanej.
Wykład: prezentacja multimedialna
Ćwiczenia: warsztat, studium przypadku, projekt badawczy, zajęcia terenowe
Egzamin - pisemny, pisemna praca zaliczeniowa
Zaliczenie: obecność, aktywność, projekt grupowy lub indywidualny
Wykłady








Treści
kształcenia
Historia pracy, znaczenie psychologii w kształtowaniu sprzyjających warunków pracy.
Przyszłość rynku pracy w XXI w – wyzwania dla psychologii
Organizacja jako środowisko pracy
Postęp cywilizacyjny a praca, wyzwania dla obecnych i przyszłych pokoleń
Nowe modele karier, kompetencje kluczowe.
Praca w życiu osobistym: zyski i korzyści
Obszary nowej aktywności zawodowej, nowe zawody i specjalności.
Doradztwo karier.
Ćwiczenia











Wybrane klasyczne i współczesne teorie organizacji.
Otoczenie organizacji.
Studium przypadku, projekt zespołowy
Jednostka w organizacji
Komunikacja interpersonalna w organizacji.
Grupy w organizacji
Zespoły pracownicze w organizacji.
Budowanie zespołu
Problemy etyczne w organizacji.
Kierowanie i przywództwo
Efektywność organizacji
Wykład
Literatura
podstawowa
Bartkowiak G., Człowiek w pracy. Od stresu do sukcesu w organizacji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa 2009
Bogaj A., Kwiatkowski S.M., red., Szkoła a rynek pracy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006
Borkowska S red., Przyszłość rynku pracy w XXIi w, IP i SS, Warszawa2005
Bloch S., Whiteley Ph.,2008: Zarządzanie w płaskim świecie. Budowanie relacji
w dobie globalizacji, Gliwice
Bouchikhi H., Kimberly J., 2003: Zmiana układu sił w przystosowanym środowisku pracy. W: Zarządzanie zasobami ludzkimi, red.Pickford J., Warszawa
Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2003.
Noga M., Stawicka K. M., red., Rynek pracy w Polsce w dobie integracji europejskiej i globalizacji, CeDeWu.pl,
Warszawa 2009.
Ćwiczenia
Chmiel, N. (2006). Psychologia pracy i organizacji. GWP: Gdańsk.
Kożusznik B. (2007). Zachowania człowieka w organizacji. PWE: Warszawa.
Robbins S.P. (2001). Zasady zachowania w organizacji. Wydawnictwo Zysk i S-ka: Poznań.
Stoner, J., Freeman R. E., Glibert, D. R. (jr.) (2001). Kierowanie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
Wykład
Literatura
uzupełniająca
Brown T., Zarządzanie w XXI w, Biznes 5 tom, Biblioteka Gazety Wyborczej, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2007.
Griffin R., Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
50
Golnau W., Kalinowski M., Litwin J., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Cedetu Sp. z o.o., Warszawa2004.
Jachnis A., Psychologia organizacji, Dafin Sp z o.o., Warszawa 2008
Makin P., Cooper C., Cox CH., Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Pickford J. (red), Zarządzanie zasobami ludzkimi dla studentów MBA, Wydawnictwo K.E. LIBER S.C., Warszawa 2003.
Zieniewicz K., Współczesne koncepcje i metody zarządzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
2003
Ćwiczenia
Jachnis, A. (2008). Psychologia organizacji. Difin: Warszawa.
Katz, D., Kahn, R. (1981) Społeczny psychologia pracy. PWN, Warszawa.
Terelak J. (2005). Psychologia organizacji i zarządzania. Difin: Warszawa.
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: dr Marta Stasiła-Sieradzka
Ćwiczenia: mgr Agata Diec
51
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
PSYCHOLOGIA
PROPEDEUTYKA PSYCHOLOGII ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA
19
Rok
II
3
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Brak
Wykład
W trakcie kształcenia studenci zdobywają umiejętność: identyfikacji czynników warunkujących dobre zdrowie,
poczucie szczęścia, satysfakcję z życia i wysoką jakość życia; holistycznego spojrzenia na zagadnienia zdrowia
człowieka, rozumienia wzajemnych związków pomiędzy funkcjonowaniem człowieka w obszarze fizycznym,
psychicznym i społeczno-kulturowym; identyfikacji i rozumienia wyzwań i zagrożeń współczesności (zmiany
systemów wartości w obrębie kultur, wzorów relacji społecznych, kurczenie się czasu i przestrzeni, dostępność
osiągnięć technologicznych);
Ćwiczenia - studia stacjonarne
 Dostarczenie podstawowej wiedzy na temat psychologii zdrowia z uwzględnieniem jej korzeni, kierunków
rozwoju i założeń.
 Rozwijanie zdolności integracji wiedzy biomedycznej z wiedzą psychologiczną i socjologiczną oraz dostrzegania związków pomiędzy różnymi dyscyplinami badającymi zdrowie i odpowiadającymi za jego stan.
 Uwrażliwienie na wielowymiarowość ludzkiego funkcjonowania.
 Uwrażliwienie na zagadnienia etyczne związane z działalnością psychologa w obszarze psychologii zdrowia
Ćwiczenia - studia niestacjonarne
 Umiejętność holistycznego spojrzenia na zagadnienia zdrowia i jakości życia;
 Rozumienie wzajemnych związków pomiędzy funkcjonowaniem człowieka w obszarze fizycznym, psychicznym i społecznym oraz czynników warunkujących dobrostan psychologiczny i wysoką jakość życia.
Wykład - wykorzystanie prezentacji multimedialnych
Ćwiczenia - dyskusje, prezentacje multimedialne, elementy warsztatu
Egzamin testowy
Zaliczenie - kolokwium – test wiadomości
Wykład
 WPROWADZENIE – PODSTAWOWE POJĘCIA, KONCEPCJE I TEORIE W PSYCHOLOGII JAKOŚCI ŻYCIA
- Psychologia jakości życia a psychologia zdrowia
- Pojęcie jakości życia – ujęcie medyczne, socjologiczno-ekonomiczne i psychologiczne
- Pojęcia opisujące jakość życia – poziom życia, dobrobyt, dobrostan psychiczny, satysfakcja życiowa, szczęście,
oraz relacje między nimi
- Podejście „dół – góra” , „góra – dół” w definiowaniu szczęścia i dobrostanu psychicznego
- Tradycja hedonistyczna i eudajmonistyczna w ujmowaniu szczęścia i dobrostanu psychicznego.
- Koncepcje i teorie szczęścia (teoria potrzeb Ruuta Veenhovena, koncepcja wielorakich rozbieżności Alexa Michalosa, teoria obiektywnego szczęścia Daniela Kahnemana, koncepcja „młyna hedonistycznego”, teoria autentycznego szczęścia Martina Seligmana, koncepcja dobrostanu psychicznego Carol D.Ryff, koncepcja wartości wewnętrznych i zewnętrznych Richarda Ryana i Tima Kassera, teorie genetyczne, cebulowa teoria szczęścia Janusza Czapińskiego, model ewaluacji szczęścia Norberta Schwarza i Fritza Stracka)
 WYZNACZNIKI JAKOŚCI ŻYCIA: WARUNKI ZEWNĘTRZNE – PRZEGLĄD ZAGADNIEŃ
- Warunki życia – czynniki w skali makro
- Czynniki ekonomiczne określające poziom życia (dochód per capita, zróżnicowanie dochodów, poziom bezrobocia, poziom inflacji)
- Czynniki społeczno-kulturowe (poziom demokracji, system zabezpieczeń społecznych, specyfika kultury
- Czynniki środowiskowe (stan środowiska naturalnego, urbanizacja)
- Warunki życia – czynniki w skali mikro
- Poziom dochodów
- Sieć społecznego wsparcia
- Aktywność zawodowa
- Relacje między dobrobytem materialnym a dobrostan psychicznym i poczuciem szczęścia – determinanty społeczne i psychologiczne
- Charakter konsumpcji a jakość życia (problem „affluenzy”)
 WYZNACZNIKI JAKOŚCI ŻYCIA: WŁAŚCIWOŚCI INDYWIDUALNE – PRZEGLĄD ZAGADNIEŃ
- Wyznaczniki demograficzne (wiek, płeć, rasa, przynależność etniczna)
- Cechy temperamentalne i osobowościowe
- Zdrowie
- Charakter związków z ludźmi – rola wsparcia społecznego
- Doświadczanie pozytywnych i traumatycznych wydarzeń życiowych
- Poczucie szczęścia i jego wpływ na jakość życia oraz pomyślność życiową
- Sylwetka szczęśliwego człowieka - podsumowanie
52
 ZASOBY A ZDROWIE I JAKOŚĆ ŻYCIA
- Definicja zasobów. Rodzaje zasobów (jednostkowe, społeczne, środowiskowe, kulturowe)
- Charakterystyka wybranych zasobów i omówienie ich związków ze zdrowiem i jakością życia
- Poczucie koherencji
- Poczucie własnej skuteczności
- Poczucie kontroli
- Optymizm (dyspozycyjny, atrybucyjny, nierealistyczny).
 STRES A ZDROWIE I JAKOŚĆ ŻYCIA
- Paradygmat patogenetyczny
- Współczesne rozumienie stresu
- Stresory jako potencjalne źródło stresu (siła i zasięg; czas oddziaływania; kontrolowalność)
- Reakcje na stres (emocjonalne; fizjologiczne; behawioralne; motywacyjne)
- Współczesna konceptualizacja radzenia sobie (definicja radzenia sobie; funkcje radzenia sobie; radzenie sobie jako
proces, strategia i styl)
- Psychiczne konsekwencje stresu (ostra reakcja na stres; zaburzenia stresowe pourazowe, zaburzenia adaptacyjne)
- Stres a spadek odporności (wpływ hormonów glikokortykoidowych na układ odpornościowy; inne substancje stresopochodne a zmiany odporności, układ immunologiczny a nowotwory)
- O stresie inaczej. Czy stres może stać się sprzymierzeńcem w osiąganiu zdrowia i dobrostanu (stres a krótkotrwały
wzrost odporności; emocje pozytywne vs negatywne a stres - model współpobudzenia; przejawy zjawisk psychoneuroimmunologicznych: efekt placebo, uczenie się odpowiedzi immunologicznej.
 ZDROWIE W KONTEKŚCIE JAKOŚCI ŻYCIA
- Zdrowie w modelu biomedycznym, holistyczno-funkcjonalnym i społeczno-ekologicznym
- Definicje zdrowia (zdrowie jako wartość: autoteliczna vs instrumentalna; zdrowie jako stan; zdrowie jako właściwość/dyspozycja; zdrowie jako proces)
- Wymiary zdrowia (biologiczny, psychiczny, społeczny, duchowy)
- Charakterystyki zdrowia (wielowymiarowość, zmienność, wielokryterialność)
- Oceny zdrowia (obiektywna vs subiektywna)
- Zdrowie a dobrostan i jakość życia.
 PSYCHOLOGIA ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA JAKO SFERA DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ
- Obszar zastosowań psychologii zdrowia i jakości życia
- Problemy diagnostyki i interwencji w ramach psychologii zdrowia i jakości życia
- Promocja – profilaktyka – korekcja (psychologiczne sposoby oddziaływania w kierunku poprawy jakości życia, promocja zdrowia, coaching)
- Kompatybilność profili zawodowych – co pasuje do psychologii zdrowia i jakości życia.
 Pojęcie szczęścia. Czym jest szczęście? Poziomy szczęścia. Sposoby osiągania szczęścia. Przekaz medialny jako
źródło wzoru szczęśliwości.
 Możliwość wyboru a poczucie szczęścia. Czy większy wybór daje szczęście? Czy to dobrze czy nie mieć wybór
– paradoks wyboru. Szczęście a zdrowie
 Optymizm i nadzieja. Co to znaczy być optymistą. Różnice między optymistą a pesymistą. Optymizm a jego
pochodne (optymizm nierealistyczny, udawany, obowiązkowy, myślenie magiczne, syndrom Pollyanny). Radzenie sobie ze smutkiem i depresją poprzez zmianę negatywnego myślenia - rozpoznawanie zniekształceń poznawczych. Optymizm a zdrowie.
 Obraz siebie/wizerunek ciała a wymagania kultury masowej. Kult piękna, szczupłej sylwetki jako wyznacznik
szczęścia i powodzenia. Zaburzenia odżywiania – anoreksja i bulimia nervosa a uwarunkowania kulturowe.
Operacje plastyczne jako wynik niezadowolenia z własnego wyglądu.
 W pułapce „uzależnień”. Hazard, kupowanie kompulsywne, zespół uzależnienia od internetu, pracoholizm i
inne uzależnienia behawioralne.
 Wsparcie społeczne. Teorie wsparcia społecznego i rodzaje wsparcia. Znaczenie wsparcia społecznego w sytuacjach trudnych.
 Jak umysł/psychika wpływa na ciało/organizm. Zależności psychosomatyczne.
 Jak ciało/organizm wpływa na psychikę. Zależności somatopsychiczne. Jak choroba zmienia nasze życie.
 Promocja zdrowia – jak wygląda w teorii a jak w praktyce? Co robić aby być zdrowym- projekty promocji
zdrowia wśród studentów.
 Wypalenie zawodowe a stres zawodowy. Czym jest wypalenie zawodowe? Jak sobie z nim radzić?
 Wybrane psychologiczne aspekty prokreacji. Motywy zachodzenia w ciążę przez kobiety. Kobieta staje się matką – etapy przeżywania ciąży. Męskie etapy dojrzewanie do ojcostwa. Czynniki ułatwiające rodzicom więź
emocjonalną z dzieckiem w jego wewnątrzmacicznej fazie rozwoju. Psychologiczne aspekty niepłodności.
 Pojęcie szczęścia. Potoczne a naukowe podejście do szczęścia. Źródła wiedzy o tym, czym jest szczęście. Kulturowa wizja szczęścia. Sposoby osiągania szczęścia. Przekaz medialny jako źródło wzoru szczęśliwości.
 Różne oblicza optymizmu. Optymizm obronny a optymizm funkcjonalny. Optymistyczny vs pesymistyczny
styl atrybucji. Czy pesymizm może być źródłem depresji? Dysfunkcjonalne założenia poznawcze – przeciwdziałanie i zmiana negatywnego myślenia. Radzenie sobie ze smutkiem.
 Radzenie sobie ze stresem. Czy istnieją uniwersalne, skuteczne sposoby radzenia sobie ze stresem? Czynniki
warunkujące efektywność radzenia sobie. Styl a strategie zaradcze.
 Wsparcie społeczne. Teorie wsparcia społecznego i rodzaje wsparcia. Znaczenie wsparcia społecznego w sytuacjach trudnych. Rozpoznawanie własnej sieci wsparcia.
53
 Autostopem do psychoterapii, czyli szybko i prosto w obszar poznania profesjonalnej pomocy psychologicznej. Czy psychoterapia pomaga? Gdzie kończy się zwykła rozmowa a zaczyna psychoterapia? Czy psychoterapia to przypadek czy uzasadniony teoretycznie proces? Czy istnieje jedna czy wiele psychoterapii?
 Zależności psychosomatyczne i somatopsychiczne. Jak psychika wpływa na organizm? Jak choroba zmienia
nasze życie?
 W pułapce „uzależnień”. Hazard, kupowanie kompulsywne, zespół uzależnienia od internetu, pracoholizm i
inne uzależnienia behawioralne.
Wykład
Czapiński, J. (2004). Ekonomiczne przesłanki i efekty dobrostanu psychicznego. W. T. Tyszka (red.) Psychologia
ekonomiczna. Gdańsk: GWP, ss.192-242.
Górnik-Durose, M. (2005). Psychologiczne koszty materialnego dobrobytu. Kolokwia Psychologiczne nr 13: Jakość
życia w badaniach empirycznych i refleksji teoretycznej. Warszawa: Instytut Psychologii PAN, 205-218.
Heszen-Niejodek, I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki t.3. Gdańsk: GWP.
Heszen, I. Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN str. 19-74
Literatura
podstawowa
Bielawska-Batorowicz, E. (2006). Psychologiczne aspekty prokreacji. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
Heszen, I. i Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa; Wydawnictwo Naukowe PWN (rozdz. 17. Interwencje
psychologiczne i rodzaje pomocy w psychologii zdrowia).
Heszen–Niejodek, I. (2002). Psychologiczne problemy chorych somatycznie. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki, T. 3, (s. 513-531). Gdańsk: GWP.
Martin, P. (2000). Umysł, który szkodzi. Mózg, zachowanie, odporność, choroba. Poznań: Rebis.
Seligman E.P. (1993). Optymizmu można się nauczyć. Poznań: Media Rodzina (Część 1. Dwa sposoby patrzenia na
życie, s. 12-30; rozdz. 3 – s.53-87).
Seligman, M.E.P. (2005). Prawdziwe szczęście. Psychologia pozytywna a urzeczywistnianie naszych możliwości trwałego spełnienia. Poznań: Media Rodzina (rozdz.1. Pozytywne uczucia i pozytywny charakter, s. 19-35) .
Sęk, H. (2000)(red.). Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Warszawa: PWN.
Sęk, H., Cieślak R. (2004). Sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne W:
H. Sęk i R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: PWN.
Sheridan, C. i Radmacher, S.A. (1998). Psychologia zdrowia Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. Warszawa:
Instytut Psychologii Zdrowia (rozdz. 13; s. 432-434).
Trzebińska, E. (2008). Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne (rozdz. 4-6).
Czabała, Cz. (2006). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: PWN.
Czapiński, J. (2005)( red.). Psychologia pozytywna. Warszawa: PWN.
Grzesiuk L. (2000) (red.). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy, Warszawa: Wyd.
Naukowe PWN.
Heszen I., Sęk H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa, Wyd. Nauk. PWN.
Heszen–Niejodek I. (2002). Radzenie sobie z chorobą-przegląd zagadnień. W: I. Heszen-Niejodek (red.). Jak żyć
z chorobą a jak ją pokonać (s. 13-32). Katowice, Uniwersytet Śląski.
Heszen-Niejodek, I. (2000).Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.) (tom 3, s. 465492). Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Hobfoll S.E. (2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. Gdańsk, GWP.
Linley, P.A., Joseph S. (red.) Psychologia pozytywna w praktyce. Warszawa: PWN.
Seligman E.P. (1993). Optymizmu można się nauczyć. Poznań: Media Rodzina of Poznań.
Seligman, M.E.P. (2005). Prawdziwe szczęście. Poznań: Media Rodzina.
Wykład
Dolan, P., Peasgood, T., White, M. (2008). Do we really know what makes us happy? A review of th economic
literature on the factors associated with subjective well-being. Journal of Economic Psychology, vol.29, 1, 94-123.
Martin P. (2000). Umysł, który szkodzi. Poznań, Rebis.
Seligman, M.E.P. (2005). Prawdziwe szczęście. Poznań: Media Rodzina
Tatarkiewicz, W. (1979) O szczęściu. Warszawa: PWN.
Ćwiczenia
Literatura
uzupełniająca
Brytek-Matera, A (2008). Obraz ciała – obraz siebie. Wizerunek własnego ciała w ujęciu psychospołecznym. Warszawa: Difin.
Burns D. (2005). Radość życia. Terapia zaburzeń nastroju. Wyd. Prószyński i S-ka (część I: rozdz. 1. Przełom w leczeniu zaburzeń nastroju; rozdz. 2. Jak diagnozować własne nastroje: pierwszy krok w terapii; rozdz. 3. Rozumienie nastrojów: czujemy się tak jak myślimy; s.24-55).
Csikszentmihalyi, M. (1996). Przepływ. Jak poprawić jakość życia. Warszawa: Studio EMKA.
Dodziuk, A. i Kapler, L. (2007). Nałogowy człowiek. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.
Doliński D. (2005). Psychologiczne aspekty reklamy. Gdańsk: GWP (s. 195-226).
Gąsiorowska, A. (2001). Kupowanie kompulsywne – zjawisko, jego determinanty i konsekwencje: przegląd badań. Przegląd Psychologiczny, 44, 4, 463-477.
Ginowicz, H. (2003). Zagrożenia płynące z sieci. Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia, 1.
[http://psychologia.edu.pl/index.php?dz=czytelnia&op=opis&id=1764].
Ginowicz, H. (2004). Hazardzista u psychoterapeuty. Świat Problemów, 3.
[http://psychologia.edu.pl/index.php?dz=czytelnia&op=opis&id=6989].
54
Prowadzący
Zajęcia
Głębocka, A. i Kulbot, J (red.). (2005). Wizerunek ciała. Portret Polek. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Grzesiuk L. (2000) (red.). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy, r. IX, & 2.1. Warszawa: Wyd.
Naukowe PWN.
Karta Ottawska (1994). Zdrowie i promocja zdrowia. W: J. Karski, Z. Słońska i B. Wasilewski. (red): Promocja
zdrowia. Warszawa: Sanmedia (s.423-429).
Kwissa-Gajewska, Z. i Wojtyna, E. (2008). Czy nadzieja sprzyja zdrowiu? Nadzieja i radzenie sobie ze stresem a
stan zdrowia oraz podejmowanie zachowań zdrowotnych u chorych na cukrzycę typu 2. W: I. Heszen i J. Życińska (red.), Psychologia zdrowia. W poszukiwaniu pozytywnych inspiracji (s. 39-54).
Kornas-Biela, D. (2004). Wokół początków życia ludzkiego. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX
(rozdz. 2-4).
Kratochvil, S. (2003). Podstawy psychoterapii. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Nitecka, E., Pietkiewicz-Roh, E., Staszewska, D. (1997). Miłość od poczęcia. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok.
Nettle, D. (2005). Szczęście sposobem naukowym wyłożone. Wyd. Prószyński i S-ka (rozdz. 1. Błogość i radość, s. 1747).
Ogińska-Bulik, N. i Kaflik-Pieróg, M. (2006). Stres zawodowy w służbach ratowniczych. Łódź: Wydawnictwo Wyższej
Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
Otrębska–Popiołek, K. (1991). Człowiek w sytuacji pomocy. Katowice: Wyd. UŚl. (rozdz. 1. Natura pomocy;
rozdz. 3. Dlaczego ludzie proszą o pomoc).
Sacks, O. (1996). Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem. Poznań: Zysk i S-ka (rozdz. 1)
Trzebińska, E. (2008). Lepsze zdrowie dzięki większemu szczęściu. W: I. Heszen i J. Życińska (red.), Psychologia
zdrowia. W poszukiwaniu pozytywnych inspiracji (s. 23-38).
Padesky, C. i Greenberger, D. (2006). Umysł ponad nastrojem. Zmień nastrój poprzez zmianę sposobu myślenia. Kraków:
WUJ.
Popiołek K. [red.], Psychologia pomocy, Uniwersytet Śląski, Katowice.
Potoczek A. (1994). Kognitywna terapia depresji. W: Psychoterapia, 2 (89).
Schier, K. (2009). Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciała i jego zaburzeń. Warszawa: Scholar.
Sęk, H. (1991). Wybrane zagadnienia psychoprofilaktyki. W: H. Sęk (red): Społeczna psychologia kliniczna. PWN,
Warszawa.
Sęk, H (1997). Psychologia wobec promocji zdrowia. W: I. Heszen i H. Sęk (red.). Psychologia zdrowia. Nowe tendencje w psychologii. Warszawa: PWN.
Sęk, H. (1997). Rola wsparcia społecznego w sytuacji kryzysu, W: D. Kubacka-Jasiecka i A. Jaworowska-Teutsch
(red.), Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej. Wydawnictwo ALL, Kraków.
Sęk H. (1997). Rola wsparcia społecznego w sytuacji kryzysu, W: D. Kubacka-Jasiecka, A. Jaworowska-Teutsch
(red.), Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej. Wydawnictwo ALL, Kraków.
Schwartz B. i Ward A. 2007. Mieć się lepiej, ale czuć się gorzej: paradoks wyboru. W: P.A. Linley i S. Joseph
(red.). Psychologia pozytywna w praktyce. Warszawa: PWN (s.50-86).
Winiarski, R. i Zdebski, J. (2008). Psychologia turystyki. Warszawa: Wyd. Akademickie i Profesjonalne.
Wojtyna E. (2007). Syndrom Pollyanny czy Zakątek Kłapouchego. Kilka słów o roli nastawienia i terapii poznawczo-behawioralnej w procesie zdrowienia. W: Przekroczyć zwrotnik raka (s. 135-153). Łódź: Wydawnictwo
Feeria.
Wójcik, E. i Wojtyna, E. (2008). Interwencje poznawczo-behawioralne w oparciu o idiosynkratyczny model depresji Aarona Becka. W: K. Okulicz-Kozaryn i K. Ostaszewski (red.), Promocja zdrowia psychicznego. Badania i
działania w Polsce (s. 193-206). Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Wrześniewski, K. (2000). Psychologiczne uwarunkowania powstawania i rozwoju chorób somatycznych. W: J.
Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki, T 3, (s. 493-512). Gdańsk: GWP.
Ziółkowska, B. (2005). Anoreksja od A do Z. Podręcznik dla nauczycieli i wychowawców. Warszawa: Scholar (część 1.
Media i reklama wizualna a anoreksja: str. 45-55).
Wykład: dr hab. Małgorzata Górnik-Durose, prof. UŚ,
Ćwiczenia: mgr Łukasz Jach, mgr Ewa Wojtyna
55
VI.4.
ROK II, SEMESTR CZWARTY
56
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
15
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
4
4
Brak
Przyswojenie i ugruntowanie podstawowych pojęć statystycznych; zapoznanie się ze strukturą procesu wnioskowania statystycznego w ramach analizy danych empirycznych; zapoznanie się ze specyfiką analiz statystycznych
wykorzystywanych w psychologii; zrozumienie literatury psychologicznej w aspekcie prezentowanych w niej statystycznych analiz rezultatów badawczych; projektowanie i samodzielne przeprowadzanie prostych analiz statystycznych oraz aktywne poszukiwanie rozwiązań z pomocą specjalistów; posługiwanie się pakietami programów
statystycznych.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną, ćwiczenia w pracowni komputerowej.
Praca zaliczeniowa: test wiadomości i umiejętności.





Treści
kształcenia
lab
Forma
zaliczenia
Podstawowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
20
Rok
Pomiar w psychologii, skale pomiarowe.
Rozkłady częstości, grupowanie danych, sposoby graficznego przedstawiania danych.
Opis statystyczny jednej zmiennej, miary tendencji centralnej, przedziały ufności.
Rozkłady zmiennych losowych, miary rozproszenia, standaryzacja wyników, krzywa rozkładu normalnego.
Korelacja i regresja, korelacja a związek przyczynowy, równania regresji najmniejszych kwadratów, standardowy błąd oszacowania.
 Statystyczne podstawy wielokrotnej regresji liniowej, geometryczna interpretacja modelu regresji.
 Korelacja zmiennych porządkowych i nominalnych, inne miary siły związku między zmiennymi.
 Interpretacyjne aspekty i problemy korelacji i regresji.
 Próba jako reprezentacja populacji, losowy dobór do próby i rozkłady z próby.
 Etapy wnioskowania statystycznego, hipoteza zerowa i hipoteza alternatywna, założenia przyjmowane przy
testowaniu hipotez statystycznych oraz zasady interpretowania jego wyników.
 Wielkość efektu, błędy I i II rodzaju, moc testu i czynniki nań wpływające
 Założenia niektórych testów statystycznych dla prób zależnych i niezależnych, testy parametryczne a testy nieparametryczne, wielkość próby a typ testu.
 Testy dla danych interwałowych i ilorazowych.
 Testy dla danych porządkowych i nominalnych.
 Statystyczne podstawy analizy wariancji: jednoczynnikowej i dwuczynnikowej, testy wielokrotnych porównań,
wskaźniki wielkości efektu eksperymentalnego, analiza efektów prostych.
 Procedury porównań wielokrotnych: kontrasty, analizy trendu, testy post hoc.
 Postawy analizy kowariancji, analizy czynnikowej i analizy ścieżek.
 Zasady sporządzania raportu z badań empirycznych i zasady sporządzania bibliografii
Barańska, Z. (1995 i nast. wyd.). Podstawy metod statystycznych dla psychologów. Ćwiczenia. Gdańsk: Wyd. UG.
Ferguson, G. A., Takane, Y. (1999 i nast. wyd.). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice. Warszawa: PWN.
Wieczorkowska, G., Kochański, P., Eljaszuk, M. (2003). Statystyka. Wprowadzenie do analizy danych sondażowych i
eksperymentalnych. W-wa: WN „Scholar”.
Francuz, P., Mackiewicz, R. (2005). Liczby nie wiedzą, skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce. Lublin: Wyd.
KUL.
King, B. M., Minium, E. W. (2009). Statystyka dla psychologów i pedagogów. Warszawa: PWN.
Pavkov, T. W., Pierce, K. A. (2005). Do biegu gotowi start – wprowadzenie do SPSS. Gdańsk, GWP.
Ćwiczenia: mgr Maria Chełkowska, mgr Aneta Kałmuk
57
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA
21
Rok
II
4
studia stacjonarne
Liczba
Godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
7
7
Kierunkowy
Brak
 zaznajomienie z podstawowymi pojęciami, koncepcjami teoretycznymi i metodami badawczymi w psychologii
społecznej,
 nabycie umiejętności rozumienia psychologicznych prawidłowości społecznego funkcjonowania człowieka,
 nabycie umiejętności dostrzegania i diagnozowania bieżących zjawisk, sytuacji, problemów społecznych.
literatura podstawowa i uzupełniająca, materiały praktyczne, filmy dydaktyczne, eksperymenty i projekty ekspeMetody dydaktyczne (opcjonalnie) rymentów, prace zespołowe, dyskusja.
Forma i warunki Egzamin pisemny
zaliczenia
Zaliczenie – kolokwium, prace empiryczne, obecność na zajęciach, aktywność, znajomość literatury
 Wprowadzenie do zagadnień psychologii społecznej. Rys historyczny. Perspektywy badawcze. Metody badawcze w psychologii społecznej. Wpływ i kontrola w badaniu psychologicznym. Problemy etyczne.
 Społeczna natura człowieka. Tożsamość osobista i społeczna. Treści tożsamościowe. Kody orientacji w samym sobie. Tożsamość podmiotowa i przedmiotowa. Tożsamość osobista i społeczna. Tożsamość pozytywna
i negatywna. Tożsamość narodowa. Podwójna tożsamość.
 Poznanie społeczne. Budowa społecznej wiedzy człowieka. Reprezentacja poznawcza świata i jej organizacja.
Schematy, skrypty, heurystyki. Prototypy. Kategoryzacja społeczna. Aktywizacja i uporczywość schematów.
Cele poznania społecznego.
 Percepcja społeczna. Specyfika spostrzegania ludzi. Główne podejścia teoretyczne wyjaśniające proces spostrzegania ludzi. Ukryte teorie osobowości. Przetwarzanie informacji o kompetencjach i moralności. Cechy
centralne.
 Zniekształcenia i błędy w spostrzeganiu ludzi. Efekty w procesie spostrzegania. Zjawisko samospełniającego
się proroctwa. Czynniki wpływające na proces spostrzegania. Różnice międzypłciowe.
Treści
 Procesy atrybucji. Integracja danych i formułowanie ocen. Klasyczne i współczesne koncepcje atrybucji. Atrykształcenia
bucje odpowiedzialności moralnej. (2 godz.).
 Błędy i tendencje w procesach atrybucji. Podstawowy błąd atrybucji, asymetria aktor-obserwator, asymetria
atrybucji sukcesu i porażki. Egotyzm i egocentryzm atrybucyjny. Efekt fałszywej powszechności. Znaczenie i
funkcje procesów atrybucji.
 Atrakcyjność interpersonalna. Teorie wymiany i teorie zasobów. Analiza transakcyjna Podobieństwa i przeciwieństwa. Atrakcyjność w nurcie teorii ewolucyjnych. Miłość i dynamika bliskich związków uczuciowych.
 Stereotypy i uprzedzenia. Geneza i nabywanie stereotypów i uprzedzeń. Funkcje poznawcze, emocjonalne i
społeczne. Znaczenie indywidualne i zbiorowe. Dwustopniowy model przetwarzania stereotypowego. Konflikt
międzygrupowy i kozioł ofiarny. Społeczna kategoryzacja i dziedziczenie społeczne. Uprzedzenia jawne i ukryte. Metody badania uprzedzeń. Sposoby osłabiania stereotypów i uprzedzeń.
 Stereotypy związane z płcią. Komponenty stereotypów związanych z płcią. Konflikt płci. Stereotypy a faktyczne zróżnicowanie płci pod względem poznawczym, emocjonalnym i cech osobowości. Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów płciowych.
Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M. (1995). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Zysk i S-ka.
Kenrick D.T., Neuberg S. L., Cialdini R. B. (2002). Psychologia społeczna. Rozwiązane tajemnice. Gdańsk: Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne.
Manstead A.S.R., Hewstone M. (red.) (1996) Psychologia społeczna. Encyklopedia Blackwella. Warszawa: Wydawnictwo
Literatura
J. Santorski
podstawowa
Mika S. (1987). Psychologia społeczna. Warszawa: PWN.
Strelau J. , Doliński D (red.) (2008). Psychologia. Gdańsk: GWP. (tom 2).(Rozdz. Psychologia społeczna).
Wojciszke B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Warszawa: Scholar
Wosinska W.(2005). Psychologia życia społecznego. Gdańska: GWP.
Eysenck H.J., Eysenck M. (1996). Podpatrywanie umysłu. Dlaczego ludzie się zachowują tak, jak się zachowują. Gdańsk:
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Lewicka M. Grzelak J. (red.) (2002) Jednostka i społeczeństwo. Gdańsk: GWP
Mead M. (1986). Trzy studia. Tom 3. Płeć i charakter w trzech społecznościach pierwotnych. Warszawa: PIW.
Literatura
uzupełniająca
Macrae C., Stangor Ch., Hewstone M. (1999). Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie. Gdańsk: GWP.
Mandal E., Stefańska-Klar R. (red.)(1995). Współczesne problemy socjalizacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu
Śląskiego.
Mandal E. (2000). Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice, Wydawnictwo
Założenie i cele
przedmiotu
58
Uniwersytetu Śląskiego.
Mandal E. (2003). Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie
Żak..
Mądrzycki T .(1986). Deformacje w spostrzeganiu ludzi. Warszawa: PWN.
Nęcki Z. (1999). Wzajemna atrakcyjność. Warszawa: KiW.
Pratkanis A., Aronson E. (2007). Wiek propagandy. Warszawa: PWN
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: prof. dr hab. Eugenia Mandal
Ćwiczenia: dr Agnieszka Wilczyńska-Kwiatek, mgr Dagna Kocur, mgr Anna Składanowska
59
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
STOSOWANA PSYCHOLOGIA ROZWOJU
22
Rok
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
5
5
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Znajomość zagadnień z zakresu psychologii rozwoju człowieka w cyklu życia
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Rozumienie wzajemnych związków między przebiegiem rozwoju a jego kontekstem kulturowo-społecznym,
rozumienie prawidłowości rozwoju, rozpoznawanie czynników korzystnych i niekorzystnych dla jego przebiegu.
Opanowanie umiejętności projektowania i przeprowadzania badań z wykorzystaniem metod adekwatnych do
danego wieku rozwojowego(obserwacji, wywiadu, rozmowy, eksperymentu, skal, testów i ankiet). Nabywanie
kompetencji w zakresie analizy zebranego materiału empirycznego oraz interpretacji ilościowej i jakościowej
uzyskanych wyników badań.
Ćwiczenia:
Opanowanie przez studentów umiejętności projektowania i przeprowadzania badań z wykorzystaniem metod
adekwatnych do danego wieku rozwojowego (obserwacji, wywiadu, rozmowy, eksperymentu, skal, testów i ankiet). Nabywanie kompetencji w zakresie analizy zebranego materiału empirycznego oraz interpretacji ilościowej
i jakościowej uzyskanych wyników badań. Konwersatoryjna forma ćwiczeń przygotowujących do zajęć terenowych. Wprowadzenie do specyfiki badania z wykorzystaniem konkretnych narzędzi badawczych (opis metody,
podstawowe założenia dotyczące przeprowadzania badań z jej wykorzystaniem, zasady oceny i interpretacji uzyskanych wyników). Samodzielne przeprowadzanie przez studentów badań w ramach zajęć terenowych oraz sporządzanie przez nich protokołów z tych badań.
Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych
Zaliczenie na ocenę – kolokwium, protokoły z zajęć terenowych
Wykład:
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
 Podstawowe modele i strategie prowadzenia badań nad rozwojem.
 Analiza podstawowych obszarów i zadań rozwojowych, osiągnięć rozwojowych oraz czynników pomyślnych i
czynników zakłócających proces rozwoju.
 Wieloaspektowe interpretowanie zjawisk w cyklu życia człowieka z wykorzystaniem koncepcji o różnym rodowodzie teoretycznym.
 Wykorzystanie wiedzy o podstawowych prawidłowościach rozwoju - wprowadzenie w specyfikę badań nad
rozwojem oraz omówienie wybranych metod diagnozowania rozwoju w kolejnych okresach rozwojowych.
Ćwiczenia:
 Część I: Wybrane metody diagnozy w okresie niemowlęcym i poniemowlęcym.
- Obserwacja psychologiczna (rodzaje, techniki, cechy dobrej obserwacji).
- Inwentarze i skale jako metody oceny poziomu rozwoju.
- Wywiad i rozmowa jako metody oceny poziomu rozwoju.
 Część II. Wybrane metody diagnozy w okresie przedszkolnym.
- Eksperyment jako metoda diagnozy rozwoju (eksperymenty Piageta).
- Projekcyjne metody diagnozy rozwoju – możliwości i ograniczenia zastosowania.
 Część III. Wybrane metody diagnozy w młodszym wieku szkolnym.
- Metody badania wybranych aspektów rozwoju poznawczego.
- Metody badania wybranych aspektów rozwoju emocjonalnego.
Boyd D, Bee H. (2008). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań, Wyd. Zysk i S-ka.
Dołęga Z. (2005) (red.). Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku przedszkolnym. Katowice, Wydawnictwo UŚ
Dołęga Z. (2010) (red.). Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku szkolnym. Tom I. Katowice, Wydawnictwo UŚ
Harwas-Napierała B., Trempała J., (2000). Psychologia rozwoju człowieka .Tom II. Warszawa, PWN.
John-Borys M. (red.) (1997). Wybrane metody diagnozowania i prognozowania rozwoju dziecka do lat trzech. Katowice,
Wydawnictwo UŚ
Matczak A. (2005). Zarys psychologii rozwoju. Warszawa, Wyd. Akademickie ŻAK.
Strelau J., Doliński D. (red.) (2008). Psychologia. Tom II, rozdział 12. Gdańsk, GWP.
Brzezińska A. (red)(2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwoju. Gdańsk, GWP.
Frydrychowicz A., Koźniewska E., Sobolewska M., Zwierzyńska E. (2004). Testy psychologiczne i pedagogiczne w poradnictwie. Warszawa, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
Harwas-Napierała B., Trempała J., (2002). Psychologia rozwoju człowieka .Tom III. Warszawa, PWN.
Schaffer R. (2006). Psychologia dziecka. Warszawa, PWN.
60
Turner S.J., Helms D.B. (2000). Rozwój człowieka. Warszawa, WSiP.
Vasta R., Haith M., Miller S. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa, WSiP.
Prowadzący
Zajęcia
Wykład:
dr hab. Zofia Dołęga (dr Ida Szwed)
Ćwiczenia: dr Berrnadeta Bulla, dr Anna Worsztynowicz
61
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT OGÓLNOKSZTAŁCĄCY 2 - SOCJOLOGIA MAŁŻEŃSTWA I RODZINY
23
Rok
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Celem prowadzonych ćwiczeń jest
 zapoznanie studentów ze strukturą oraz funkcjami rodziny, z różnorodnością form życia rodzinnego,
Założenie i cele
 z przemianami dokonującymi się w rodzinie współczesnej
przedmiotu
 z głównymi stanowiskami interpretatywnymi socjologów zachodnich w odniesieniu do przemian życia rodzinnego z odmiennością kulturową życia rodzinnego w krajach pozaeuropejskich..
Ćwiczeniaobejmują:
 filmy video prezentujące życie rodzinne w kulturach pozaeuropejskich;
Metody dydak wizualne prezentacje statystycznych danych pochodzących z badań socjologicznych nad rodziną oraz rocznityczne (opcjonalnie)
ków statystycznych;
 dyskusje uczestników ćwiczeń z uwzględnieniem współczesnych metod aktywizacji.
 Student jest obowiązany do systematycznego uczestnictwa w ćwiczeniach, mających miejsce raz w tygodniu w
wymiarze 2 godzin;
Forma i warunki
zaliczenia
 Bezwzględnym warunkiem otrzymania zaliczenia z przedmiotu jest potwierdzona obecność na ćwiczeniach
oraz pozytywnie zdane kolokwium z omawianych lektur;
Treści
kształcenia
Zalecana
literatura
Prowadzący
Zajęcia




Rodzina jako grupa oraz instytucja społeczna – definicje rodziny, funkcje, typologie rodziny.
Proces powstawania grupy małżeńsko-rodzinnej, etapy życia rodzinnego.
Rodzina w różnych kulturach i religiach (judaizm, islam, wyznania chrześcijańskie, kraje azjatyckie).
Rodzina w procesie przemian – trendy europejskie i światowe (zmiany w obrębie typów rodzin, funkcji oraz
struktury, alternatywne formy życia rodzinnego np. kohabitacja, wielorodziny).
 Rodzina we współczesnej Polsce (dzietność, pełność, warunki ekonomiczne).
 Polityka wobec rodziny w Polsce i w Europie.
Adamski F.: Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Wydawnictwo UJ. Kraków 2002.
Być kobietą w Oriencie. Red. D. Chmielewska, B. Grabowska, E. Machut-Mendecka. Wydawnictwo Akademickie
DIALOG. Warszawa 2001.
Kobieta i rodzina w krajach rozwijających się. Dziedzictwo a wyzwania współczesności. Red. E. Puchnarewicz. Wydawnictwo
i Drukarnia „LIBRA” PPHU. Warszawa-Białystok 1999.
Kobiety krajów pozaeuropejskich wobec problemów współczesności. Red. A. Mrozek-Dumanowska. Wydawnictwo Naukowe Semper. Warszawa 1995.
Kwak A.: Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja. Wydawnictwo Akademickie „Żak”. Warszawa 2005.
Majkowski W.: Czynniki dezintegracji współczesnej rodziny polskiej. Studium socjologiczne. Wydawnictwo Księży Sercanów. Kraków 1999.
Międzykulturowe i interdysplinarne badania feministyczne. Daleki – Bliski Wschód: współczesność i prehistoria. Red.: E. Pakszyz. Wydawnictwo Naukowe UAM. Poznań 2005.
Rodzicielstwo między domem, prawem, służbami społecznymi. Red. A. Kwak Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej. Warszawa 2008.
Slany K.: Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Zakład Wydawniczy >>Nomos<< .
Kraków 2002.
Unterman A.: Żydzi. Wiara i życie. Książka i Wiedza. Warszawa 2002.
dr hab. Elżbieta Budzyńska
62
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Zalecana
literatura
Prowadzący
zajęcia
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT OGÓLNOKSZTAŁCĄCY 2 - PUBLIC RELATION
24
Rok
Brak
Wyposażenie studentów w wiedzę na temat podstaw public relations w ujęciu teoretycznym oraz praktycznym. W efekcie, student potrafi rozpoznać, wyjaśnić, krytycznie ocenić podstawowe procesy, zjawiska i
instytucje związane z PR, zdobywa również podstawowe kompetencje dotyczące wykorzystania niektórych
metod i narzędzi public relations.
 dyskusja monitorowana przez prowadzącego
 case study
 auto-test w grupie
Pisemne zaliczenie po zakończeniu kursu
 Public relations w komunikacji społecznej (podstawowe problemy teoretyczne związane z rolą PR w życiu
społecznym - w tym: geneza, cele, funkcje, modele PR; a także analiza podstawowych problemów związanych
z praktyką PR – m.in. negatywna ocena publiczna tego typu działalności).
 Media masowe jako podstawowy kanał komunikacji PR (1. charakterystyka oddziaływania mediów – m.in.
teoria kultywowania postaw, teoria agenda setting, teoria spirali milczenia; 2. tendencje związane z procesem mediatyzacji rzeczywistości społecznej).
 Wizerunek / marka w teorii i praktyce PR.
 Zarządzanie strategiczne public relations:
- media relations (zasady i metody budowanie relacji przedstawicieli PR z dziennikarzami);
- komunikacja wewnątrz organizacji (internal communication);
- zarządzanie sytuacją kryzysową;
- analiza wybranych komercyjnych / społecznych / politycznych projektów kampanii PR;
- programy CSR (odpowiedzialność społeczna biznesu) oraz CRM (cause related marketing).
 Etyka w public relations.
Aronson Elliot, Pratkanis Anthony, Wiek propagandy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
Davis Anthony, Wszystko co powinieneś wiedzieć o PR, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2008
Goban – Klas Tomasz, Public relations czyli promocja reputacji. Pojęcie, definicje, uwarunkowania, Business Press, Warszawa 1997
Jabłoński Wojciech, Kreowanie informacji. Media relations, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006
Maison Dominika, Wasilewski Piotr, Propaganda dobrych serc czyli rzecz o reklamie społecznej, Agencja Wasilewski,
Warszawa 1998
McQuail Dennis, Teoria komunikowania masowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007
Ociepka Beata (red), Kształtowanie wizerunku, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005
Olędzki Jerzy, Tworzydło Dariusz, (red), Public relations. Znaczenie społeczne i kierunki rozwoju, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007
Ries Al., Ries Laura, Upadek reklamy i wzlot public relations, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004
Seitel Fraser P., Public relations w praktyce, Felberg Sja Wydawnictwo, Warszawa 2003
Święckowska Teresa, Public relations a demokracja, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa2008
Wójcik Krystyna, Public relations od A do Z, Wydawnictwo Placet, Warszawa 1997
dr Marek Mazur
63
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
45
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
PSYCHOLOGIA
PROPEDEUTYKA PSYCHOLOGII WYCHOWAWCZO-KLINICZNEJ
25
Rok
Znajomość zagadnień z psychologii rozwoju człowieka




Rozumienie różnych aspektów funkcjonowania systemów rodzinnych.
Ukazanie powiązań między dysfunkcją środowiska rodzinnego a problemami, jakie przejawia dziecko.
Poznanie kierunków oddziaływań wychowawczych na terenie placówek edukacyjnych.
Wprowadzenie w problematykę rozpoznawania i diagnozy trudności wychowawczych w kontekście kolejnych
Założenie i cele
okresów rozwojowych.
przedmiotu
 Poznanie wybranych metod diagnozy środowiska rodzinnego i szkolnego.
 Umiejętność rozpoznawania źródeł trudności, jakie napotykają wychowawcy w kontakcie z dzieckiem oraz
instytucją.
 Opanowanie podstaw udzielania wsparcia wychowawcom.
Wykład: prezentacje mulimedialne
Metody dydaktyczne (opcjonalnie) Ćwiczenia: metody aktywizujące, dyskusja na zasadzie burzy mózgów
Forma i warunki Zaliczenie na ocenę – obecność i aktywność na zajęciach, przygotowanie referatu, kolokwium
zaliczenia
Egzamin – pisemy (test wyboru)
 Zagadnienia definicyjne, wprowadzenie do psychologii wychowania, koncepcje wychowania, kulturowy i sytuacyjny kontekst wychowania.
 Główne mechanizmy transmisji wpływów wychowawczych.
 Typologie i funkcje rodziny. Kierunki przemian we współczesnej rodzinie.
 Systemowe rozumienie rodziny.
 Cykle rozwoju rodziny.
 Teoria przywiązania. Jakość opieki macierzyńskiej a kształtowanie się więzi matka – dziecko.
 Charakterystyka postaw rodzicielskich oraz stylów wychowania w rodzinie.
Treści
kształcenia
 Kary i nagrody w wychowaniu.
 Rodzina jako źródło deprywacji fizycznej i emocjonalnej.
 Rozpoznanie i diagnoza problemów wychowawczych w kontekście kolejnych okresów rozwojowych.
 Klasa szkolna jako specyficzne środowisko wychowawcze.
 Znaczenie grupy rówieśniczej.
 Jakość interakcji uczeń – uczeń, nauczyciel – uczeń, nauczyciel - rodzic a trudności wychowawcze w szkole.
 Gry nauczycieli i uczniów.
 Zastosowanie wybranych metod diagnozowania środowiska rodzinnego i szkolnego.
 Źródła stresu dla osób zajmujących się wychowaniem (rodziców i nauczycieli).
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Przetacznik-Gierowska M., Włodarski Z. (1994). Psychologia wychowawcza. PWN, Warszawa.
Jurkowski A. (red.)(2003). Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej. Wyd. Instytutu Psych. PAN, Warszawa.
Włodarski Z., Hankała A. (2004). Nauczanie i wychowanie jako stymulacja rozwoju człowieka. O. Wyd. IMPULS, Kraków.
Rostowska T. (red.) (2009). Nauczanie i wychowanie jako stymulacja rozwoju człowieka. Ofiyna Wydawnicza IMPULS, Kraków.
Dembo M.H. (1997). Stosowana psychologia wychowawcza. WSiP, Warszawa.
Gaś Z. (red.)(1999). Psychologia wychowawcza stosowana. Wybrane zagadnienia. Wyd. UMCS, Lublin.
Plopa M. (2005). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Oficyna Wyd. IMPULS, Kraków.
de Barbaro B. (red.)(1994). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Wyd. Collegium Medicum UJ, Kraków.
Goodman R., Scott S. (2003). Psychiatria dzieci i młodzieży. Wyd. Medyczne Urban i Partner, Wrocław.
Namysłowska I. (red.) (2004). Psychiatria dzieci i młodzieży. PZWL, Warszawa.
Tomalski P. (2007). Nietypowe rodziny. Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa.
Kozłowska A. (1991). O trudnościach w wychowywaniu dziecka. WSiP, Warszawa.
Kozłowska A. (1996). Jak pomagać dziecku z zaburzeniami życia uczuciowego. Wyd. ŻAK, Warszawa.
Haslam D. (1993). Mieć dzieci i to przeżyć.Oficyna Wyd. REPORTER, Warszawa.
Janowski A. (1995). Uczeń w teatrze życia szkolnego. WSiP, Warszawa.
Rylke H., Klimowicz G. (1992) Szkoła dla ucznia. Jak uczyć życia z ludźmi. WSiP, Warszawa.
Herbert M. (2004). Rozwój społeczny ucznia. GWP, Gdańsk.
Ernst K. (1991). Szkolne gry uczniów. WSiP, Warszawa.
Olweus D. (1998). Mobbing: fala przemocy w szkole. Jak ją powstrzymać? Wyd. J. SANTORSKI&CO, Warszawa.
Kretschmann R. (2004). Stres w zawodzie nauczyciela. Gdańskie Wyd. Psychologiczne, Gdańsk.
Wykład: dr Yvona Woźniakova
Ćwiczenia: dr Yvona Woźniakova, dr Marianna Dąbrowska-Wnuk
64
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PROPEDEUTYKA PSYCHOLOGII KLINICZNEJ
26
Rok
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
45
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
 Umożliwienie zgromadzenia i poszerzenia wiedzy na temat postaci, przyczyn i uwarunkowań zaburzonego
zachowania jednostki.
 Pokazanie mechanizmów powstawania zaburzeń, klasyfikację, zakres leczenia i formy pomocy psychologicznej.
Ćwiczenia:
 Przedstawienie studentom podstawowej wiedzy z zakresu psychologii klinicznej i jej zastosowania w praktyce
psychologicznej.
 Umożliwenie studentom poszerzenia wiedzy na temat postaci, przyczyn i uwarunkowań zaburzonego zachowania się człowieka oraz na temat wartości i przydatności symptomów psychopatologicznych do rozpoznawania obrazu klinicznego zaburzenia i diagnozowania jednostek klinicznych..
 Uzyskanie wiedzy umożliwiającej rozpoznawanie objawów poszczególnych zaburzeń oraz elementarną wiedzę dotyczącą postulowanych oddziaływań psychoprofilaktycznych.
Wykład
Treści wykładowe (modele, klasyfikacje, mechanizmy) przedstawiane są w formie multimedialnej
Forma i warunki
zaliczenia
Ćwiczenia
Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeniowej. Przedstawione zostaną: podstawy teoretyczne wybranych zaburzeń, formy, przyczyny i uwarunkowania zaburzonego zachowania jednostki. Pokazanie mechanizmów powstawania zaburzeń, zakresu leczenia i pomocy psychologicznej. Analiza przypadków. Pomoce dydaktyczne: prezentacje multimedialne, foliogramy
Zaliczenie - kolokwium, aktywność merytoryczna studenta, obecność na zajęciach
Egzamin pisemny
Wykład
 Przedmiot i zadania psychologii klinicznej. Koncepcje normy, normalności, zdrowia psychicznego w psychologii klinicznej.
 Czynniki determinujące zaburzenia zachowania i zaburzenia psychiczne jednostki. Biologiczne, psychospołeczne i socjokulturowe przyczyny zaburzeń.
 Stres jako przyczyna zaburzeń zachowania. Pojęcie stresu psychosomatycznego, konsekwencje stresu. Mechanizmy obronne. Modele chorób psychosomatycznych.
 Lęki i zaburzenia nerwicowe. Pojęcie nerwicy. Etiologia i mechanizmy nerwicowe. Rodzaje nerwic.
 Zaburzenia osobowości. Mechanizmy powstawania zaburzeń. Klasyfikacja zaburzeń osobowości. Przyczyny
 Psychozy endogenne, egzogenne i reaktywne. Zaburzenie procesów poznawczych, emocji, intelektu i działania w psychozach. Klasyfikacja psychoz.
 Uzależnienie od alkoholu. Przyczyny uzależnienia. Fazy rozwoju choroby alkoholowej. Psychofizyczne skutki
uzależnienia.
Ćwiczenia
Treści
kształcenia
 Przedmiot, zakres, zadania psychologii klinicznej. Kierunki rozwoju psychologii klinicznej. Modele i teorie
istotne dla psychologii klinicznej. Psychologia kliniczna w praktyce. Model zawodowy psychologa klinicznego.
Zadania psychologa klinicznego w obszarze różnych dziedzin. Psychologia kliniczna, psychiatria a psychopatologia. Norma, normalność, zdrowie psychiczne. Podstawowe pojęcia z zakresu psychologii klinicznej.
 Psychologia kliniczna w kontekście prawnym – uprawnienia i ograniczenia w procesie diagnozowania i udzielania pomocy psychologicznej. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego – tajemnica zawodowa psychologa,
ochrona praw pacjenta, zasady leczenia przymusowego. Ustawa o zawodzie psychologa.
 Metody kliniczne i psychometryczne diagnozy psychologicznej. Etapy postępowania diagnostycznego
 Psychopatologia ogólna: zaburzenia prostych i złożonych czynności psychicznych. Klasyfikacje i objawy zaburzeń procesów poznawczych, emocjonalnych i motywacyjnych. Jakościowe i ilościowe zaburzenia świadomości.
 Uraz psychiczny jako szczególny rodzaj sytuacji trudnej. Pojęcie kryzysu. Interwencja kryzysowa. Specyfika
funkcjonowania psychologicznego po urazie psychicznym. Zaburzenia osobowości rozwijające się na skutek
doświadczania (doświadczenia) sytuacji ekstremalnie trudnych.
 Przyczyny powstawania zaburzeń psychicznych: podejście biologiczne, neuronauka i koncepcje psychologiczne.
 Psychologia zaburzeń lękowych - psychologiczne koncepcje wyjaśniające etiopatogenezę. Mechanizmy psychologicznego funkcjonowania.
65
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
 Psychologia zaburzeń osobowości - psychologiczne koncepcje wyjaśniające etiopatogenezę. Mechanizmy psychologicznego funkcjonowania. Pojęcie i rola mechanizmów obronnych.
 Psychologia zaburzeń afektywnych – koncepcje wyjaśniające mechanizm i patogenezę zaburzeń nastroju. Postulowane oddziaływania pomocowe.
 Psychologia uzależnień – obraz kliniczny, koncepcje i modele uzależnienia. Programy leczenia.
 Psychologia zaburzeń seksualnych – klasyfikacja, symptomatologia.
 Mechanizm powstawania zachowań agresywnych i przemocowych. Charakterystyka poszczególnych zaburzeń.
Wybrane korelaty osobowościowe w/w zachowań. Charakterystyka psychologiczna osób dopuszczających się
zachowań agresywnych.
Aleksandrowicz J.( 1998). Zaburzenia nerwicowe. Warszawa. PZWL..
Carson R.C.; Butcher J.; Mineka S.(2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk.GWP.T.
Goldstein E. (2003). Zaburzenia z pogranicza. Modele i techniki kliniczne. Gdańsk.GWP
Jakubik A. (1999) Zaburzenia osobowości. Warszawa: PZWL
Jaroszyński J.( 1988). Psychozy schizofreniczne. W: S. Dąbrowski, J. Jaroszyński, S. Płużyński ( red.). Psychiatria. Wwa. PZWL.
Kaplan H., Saddock B. (1995) Psychiatria kliniczna. Wrocław: Urban & Partner
Pospiszyl K.(1992). Psychopatia. Warszawa. PWN.
Rosenhan D.l, Seligman E.P.(2003). Psychopatologia. W-wa. PTP.
Rybakowski, J., Pużyński, S., Wiórka, J. (2010). Psychiatria. Podstawy psychiatrii. Tom 1. Wrocław: Wyd. Elsevier,
Urban & Partner (rozdział: 2.13, 3, 4.3)
Sęk H. (red.) (2005) Psychologia kliniczna. Tom 1-2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Sęk H.(2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa. Wyd. Scholar.
Stirling J.D., Hellewell J.S. (2005). Psychopatologia. Gdańsk: GWP
Aleksandrowicz J.W. (1998). Zaburzenia nerwicowe, Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (według
ICD-10). Psychopatologia, diagnostyka, leczenie. Kraków: Wyd. UJ.
Bastine R.H. (1998). Klinische Psychologie. Band 1. Stuttgart, Berlin, Köln: Kohlammer.
Cierpialkowska, L., Sęk, H. (2001): Psychologia klinicna i psychologia zdrowia. Poznań
Freyberger H., Schneider W., R.D. Stieglitz Kompendium psychiatrii, psychoterapii, medycyny psychosomatycznej.
Kępiński A.( 1977). Psychopatologia nerwic. Warszawa. PZWL.
Klimasinski K.(2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków. Wyd. Uniwersytetu
Jagiellońskiego
Lewis M, Miller S.(1990). Handbook of developmental psychopathology. New York. Plenum Press.
Meyer R. (2004). Psychopatologia. Jeden przypadek – wiele teorii. Gdańsk. GWP.
Pospiszyl K.(1992). Psychopatia. Warszawa. PWN.
Rydzyński Z (2000). Psychiatria – podręcznik dla psychologów. W-wa. PZWL
Wykład: dr Danuta Rode
Ćwiczenia: mgr Maciej Bożek. Mgr Magdalena Rode
66
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
PSYCHOLOGIA
PROPEDEUTYKA PSYCHOLOGII SĄDOWEJ
27
Rok
II
4
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
45
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
Brak
Przekazanie wiedzy na temat zastosowania psychologii na użytek wymiaru sprawiedliwości. Przedstawienie ponadto opiniodawstwa psychologicznego w sprawach karnych i cywilnych.
Wykład
Metoda wykładu. Omówienie podstawowych zagadnień. Przedstawienie w sposób schematyczny problematyki
opiniodawczej, metodologii i metodyki postępowania w zakresie opiniodawstwa w sprawach nieletnich, opiekuńczych i rozwodowych
Ćwiczenia
Analiza przypadków i opinii sądowo-psychologicznych. Pomoce dydaktyczne, foliogramy, prezentacje, nagrania
audiowizualne, akta sądowe.
Wykład: egzamin ustny
Ćwiczenia:
 aktywność na zajęciach, przygotowanie prezentacji lub napisanie pracy zaliczeniowej związanej z zasadami
przesłuchiwania świadka (dorosłego, upośledzonego umysłowo lub małoletniego).
 Pojęcie psychologii kliniczno - sądowej. Związki psychologii z prawem.
 Psychologia zeznań świadków i przesłuchań. Metody przesłuchań. Rodzaje zadawanych pytań. Przesłuchanie
poznawcze.
 Ekspertyza psychologiczna w sprawach rodzinno – opiekuńczych i rozwodowych.
 Opinia psychologiczna w sprawach nieletnich. Pojęcie nieletniego. Dobro nieletniego. Niedostosowanie społeczne. Trudności wychowawcze. Demoralizacja.
 Psychologiczna problematyka w sprawach karnych osób dorosłych. Przedmiot ekspertyzy w sprawach karnych.
Problem osobowości sprawcy. Motywy przestępstw. Charakterystyka przestępstw dokonanych pod wpływem
silnego wzburzenia. Zabójstwa ze szczególnym okrucieństwem.
 Opiniodawstwo psychologiczne w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.
 Opiniodawstwo psychologiczne w sprawach uzależnień: narkomania, alkoholizm, uzależnienie emocjonalne, dopalacze.
Literatura
podstawowa
Ackerman M. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk, GWP.
Arntzen F. (1989). Psychologia zeznań świadków. Warszawa
Gromek K., 2007: Winni, czy niewinni, czyli kilka uwag o sądowym badaniu winy stron w procesie rozwodowym. Monitor Prawniczy 2.
Gurycka A., 1988: Ekspertyzy psychologiczne (ze szczególnym uwzględnieniem ekspertyz na rzecz oświaty i wychowania). W: Ratajczak Z., (red.): Ekspertyzy naukowe a praktyka społeczna. Katowice: wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Haak H., 2000: Separacja. Monitor Prawniczy 4.
Hajdukiewicz D., 2004: Opiniowanie sądowo – psychiatryczne w sprawach cywilnych. Warszawa: Wydawnictwo
Instytutu Psychiatrii i Neurologii.
Hanausek T.: Kryminalistyka, Katowice 1997
Lubelski M., Stanik J. M., Tyszkiewicz L.: Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników. Warszawa 1986
Marten Z., 1990: Wstęp do psychologii sądowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Marten Z., 2005: Psychologia w pracy sędziego. Katowice: Centrum Edukacji i Promocji Kadr „CEDUS”.
Nowak – Dziemianowicz M., 1994: Małżeństwo wobec rozwodu. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Stanik J. M.: Węzłowe problemy etyczno – zawodowe biegłego sądowego psychologa. W: Etyczno – zawodowe
problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry w praktyce sądowej. Red: Stanik J. M., Majchrzyk Z.,
Katowice 1995
Stanik J. M.: Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Katowice, 1990: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Woszczek L.: Przesłuchanie nieletniego – aspekty prawne i psychologiczne. W: Przestępczość nieletnich. Aspekty
psychospołeczne i prawne. Red. Stanik J. M., Woszczek L. Katowice 2005
Szymusik A., Gierowski J., 1981: Przedmiot i zakres ekspertyzy psychologicznej. W: Stanik J. M., (red.): Z problematyki pracy biegłego sądowego psychologa. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Trawińska M., 1977: Bariery małżeńskiego sukcesu. Warszawa: Książka i Wiedza.
67
Turek J., 2007: Biegły sądowy i jego czynności. Monitor Prawniczy 24.
Turner J. S., Helms D. B., 1999: Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP.
Tyszka Z., 1979: Socjologia rodziny. Warszawa: PWN.
Tyszkiewicz L., 1986: Psycholog jako uczestnik procesu stosowania prawa. W: Lubelski M. J., Stanik J. M., Tyszkiewicz L., (red.): Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Agnieszka Roszkowska, dr Justyna Trepka-Starosta, dr Leszek Woszczek, mgr Bartosz Wojciechowski
68
VI.5.
ROK III, SEMESTR PIĄTY
69
Lp.
Wydział
PSYCHOMETRIA
28
Rok
Semestr
System studiów
III
5
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
w tym:
sem
ćw
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
8
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
Brak
Umiejętność oceny przydatności określonego testu do diagnozowanego problemu (oceny trafności i rzetelności
danej metody); interpretacji wyniku otrzymanego w teście zgodnie ze standardami psychometrycznymi; konstruowania norm o charakterze lokalnym; konstruowania własnych, prostych narzędzi pomiarowych.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną, ćwiczenia w pracowni komputerowej.
Komputerowy test z zakresu podstawowych obliczeń psychometrycznych, egzamin ustny.
 Test psychologiczny jako narzędzie pozyskiwania danych ilościowych będących podstawą diagnozy psychologicznej (problem obiektywności testu, standaryzacji, trafności, rzetelności i normalizacji), schemat wnioskowania psychometrycznego, pojęcie wyniku prawdziwego, wyniku otrzymanego i błędu pomiaru, pojęcie testów
równoległych.
 Klastyczna Teoria Testów Gulliksena i jej odmiana statystyczna w wersji Lorda i Novicka, założenia KTT w
aspekcie ogólnej teorii pomiaru, podejścia nieklasyczne i ich ograniczenia.
 Definicja rzetelności, estymowanie rzetelności jako wiarogodności, stabilności bezwzględnej, stabilności
względnej, równoważności między testowej i międzypołówkowej, zgodności wewnętrznej; zastosowanie analizy wariancji w szacowaniu dobroci testu.
 Rzetelność – standardowy błąd pomiaru (konstruowanie przedziałów ufności do porównywania wyników
dwóch osób w tym samym teście lub dwóch wyników jednej osoby w podtestach danego testu).
 Estymacja wyniku prawdziwego i standardowy błąd estymacji, warunkowy (skorelowany z wynikiem prawdziwym) błąd pomiaru.
 Różne aspekty trafności, m.in. treściowy, kryterialny (trafność diagnostyczna i prognostyczna), oparte na innych źródłach danych walidacyjnych, sposoby pojmowania trafności teoretycznej: tradycyjny i współczesny.
 Metody obliczania współczynników trafności i ich interpretacja.
 Stronniczość testu i pozycji testowych.
 Pojęcie normy statystycznej, typy skal standardowych (skale oparte na rozkładzie prostokątnym a skale oparte
na rozkładzie normalnym), konstrukcja skal standardowych, procedura normalizacji rozkładu wyników surowych, zasady zbierania danych normalizacyjnych, normy ogólne a normy lokalne.
 Podstawowe etapy konstruowania narzędzi pomiarowych, zasady tworzenia i doboru pozycji testowych dla
różnego rodzaju testów, testy budowane w sposób racjonalny i empiryczny.
 Zasady korzystania z podręczników testowych oraz standardy i problemy etyczne związane ze stosowaniem
testów.
AERA, APA, NCME (2007). Standardy dla testów stosowanych w psychologii i pedagogice. Gdańsk: GWP.
Brzeziński, J. (1996 i nast. wyd.). Metodologia badań psychologicznych. Rozdz. 15-18. Warszawa: PWN.
Brzeziński, J. (red.) (2005). Trafność i rzetelność testów psychologicznych. Wybór tekstów. Gdańsk: GWP.
Coombs C.H., Dawes R.M., Tversky A., (1977). Wprowadzenie do psychologii matematycznej. Warszawa: PWN.
Hornowska, E. (2001 i nast. wyd.). Testy psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa: Scholar.
Magnusson, D. (1981 i nast. wyd.). Wprowadzenie do teorii testów. Warszawa: PWN.
Nowakowska M., (1978). Nieformalne ujęcie współczesnej teorii testów. [w:] E. Paszkiewicz (red.), Materiały do
nauczania psychologii, seria III, t. 3 (s. 197-223). Warszawa: PWN.
Strelau, J., Doliński, D. (red.) (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 1, rozdz. 10. Gdańsk: GWP.
Anastasi, A., Urbina, S. (1999). Testy psychologiczne. Warszawa: Prac. Testów Psych. PTP.
Aranowska, E. (2005). Pomiar ilościowy w psychologii. Warszawa: Scholar.
Hornowska, E. (1999). Stronniczość testów psychologicznych. Problemy – kierunki – kontrowersje. Poznań: Humaniora.
Kozielecki, J. (red.) (1971). Problemy psychologii matematycznej. Warszawa: PWN.
Strelau, J., Doliński, D. (red.) (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2, rozdz. 11. Gdańsk: GWP.
Wykład:
dr hab. Zbigniew Spendel,
Laboratorium: mgr Bartosz Kondratek
70
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PSYCHOPATOLOGIA
29
Rok
III
5
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
8
Kierunkowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Wykład
Założenie i cele
przedmiotu
 Przedstawienie studentom podstawowej wiedzy z zakresu psychopatologii celem poszerzenia ich ogólnego
zasobu wiadomości, ukierunkowujących ich psychologiczne kształcenie na podstawy rozpoznawania zaburzeń psychicznych i udzielania pomocy psychologicznej.
 Wstępne, merytoryczne przygotowanie studenta psychologii do specjalistycznej współpracy zawodowej z personelem medycznym w sytuacji pomocy człowiekowi ze zróżnicowanym poziomem zaburzeń psychopatologicznych.
 Przekazanie elementów psychopatologii jako teoretycznych podstaw (dotyczących patogenezy i mechanizmów
zaburzeń psychicznych) mających zastosowanie w zakresie nauczania psychologii klinicznej, stosowanej.
Ćwiczenia
 Uzupełnienie wiedzy studentów nabytej w trakcie wkładów o praktyczne zagadnienia rozpoznawania konkretnych zaburzeń i udzielania pomocy psychologicznej.
 Rozwijanie treści wykładowych o nowe elementy wiedzy naukowej dotyczące problemów centralnych i peryferyjnych poszczególnych zagadnień.
Ćwiczenia
Metody dydaktyczne (opcjonalnie) Praca w małych grupach, prezentacje multimedialne, ćwiczenia praktyczne – analiza przypadków.
Forma i warunki
Wykład: egzamin pisemny
zaliczenia
Zaliczenie: kolokwium, aktywność merytoryczna studenta
Wykład
Treści
kształcenia
 Zagadnienia ogólne - teoretyczne podstawy psychopatologii ogólnej psychopatologii:
‐ podstawowe definicje, rozumienie pojęcia normy i patologii w psychiatrii i psychologii. Ustawa o ochronie
zdrowia psychicznego –wybrane wątki dotyczące tajemnicy zawodowej i zasad procedury leczenia przymusowego
‐ Ogólna klasyfikacja zaburzeń psychicznych, etiologia i diagnoza nozologiczna. Ustawa o ochronie zdrowia
psychicznego(tajemnica zawodowa, leczenie przymusowe i jego wyznaczniki ).Aspekty moralno-etyczne w
pracy z pacjentem psychiatrycznym i zdekompensowanym psychicznie. Czym jest objaw psychopatologiczny? Definicje pojęcia. Słownik głównych objawów psychopatologicznych. Norma w psychologii i psychiatrii klinicznej, zdrowie psychiczne i jego główne wyznaczniki .
 Nerwice i zaburzenia odpowiadające nerwicom w klasyfikacjach psychiatrycznych(ujęcie tradycyjne i współczesne. DSM IV i I CD-10)
‐ etiologia ,patogeneza, postacie i ogólna symptomatologia , modele terapeutyczne w świetle literatury psychologiczno-psychiatrycznej.
 Zaburzenia lękowe - etiologia ,patogeneza, postacie i ogólna symptomatologia , modele terapeutyczne w świetle literatury psychologiczno-psychiatrycznej
 Histeria (definicje pojęcia, historyczny rys rozumienie zaburzeń histerycznych).Histeryczność a histrioniczność. Nerwica a osobowość histeryczna.
 Zaburzenia psychosomatyczne – perspektywa historyczna(koncepcje F.Alexandra) i podstawowe współczesne
teorie tłumaczące powstawanie chorób psychosomatycznych .Podstawowe symptomy , mechanizmy chorobowe i ich leczenie.
 Teorie aleksytymii ,teoria resomatyzacji i desomatyzacji M.Schura,. Specyfika struktury osobowości w rozwoju
zaburzeń psychosomatycznych.
 Zaburzenia osobowości
‐ zagadnienia ogólne i wyjaśnienie podstawowych pojęć,
‐ etiopatogeneza i główne psychologiczne mechanizmy funkcjonowania indywidualnego i społecznego w
świetle literatury przedmiotu(przegląd stanowisk i koncepcji teoretycznych),
 Podstawowe postacie dysfunkcji struktury osobowości – zarys obrazu klinicznego na przykładzie osobowości
narcystycznej, typu borderline, obsesyjno-kompulsyjnej, histrionicznej i lękliwej ( charakterystyka i przebieg
zaburzeń), współczesne modele terapii(opartej o więź)
 Zaburzenia afektywne – przegląd stanowisk teoretycznych wyjaśniających pochodzenie zaburzeń depresyjnych, patomechanizm i podstawowa symptomatologia zróżnicowanych postaci depresji( depresja nerwicowa,
endogenna, somatyczna).Mechanizm autodestrukcji w ich przebiegu. Główne trendy w leczeniu .
 Zaburzenia psychotyczne – przegląd stanowisk teoretycznych tłumaczących ich etiopatogenezę , charakterystyka podstawowych psychoz(schizofrenia ,paranoja, choroba afektywna dwubiegunowa), symptomatologia i
71
leczenie( wieloaspektowy charakter pomocy psychologicznej choremu i jego rodzinie w środowisku.
 Uzależnienia – psychologiczne i fizjologiczne mechanizmy uzależnień od narkotyków, leków i alkoholu, etiopatogeneza w świetle współczesnych koncepcji psychologicznych , proponowane modele terapii. Problematyka współuzależnionych .
 Zaburzenia seksualne
‐ zagadnienia ogólne, zakłócenia zachowań seksualnych, patologiczne formy życia seksualnego
‐ zaburzenia perwersyjne
‐ zaburzenia tożsamości płciowej
‐ zaburzenia funkcjonalne
‐ zagadnienie rozwoju zachowań homoseksualnych.
Ćwiczenia
 Historia psychopatologii od antyku po czasy współczesne, ze szczególnym uwzględnieniem momentów przełomowych. Koncepcja normy psychologicznej i normalności, oraz kulturowe podłoże norm.
 Definicje objawu psychopatologicznego, słownik podstawowych objawów psychopatologicznych, zaburzenia
procesów poznawczych: spostrzegania, pamięci, uwagi, myślenia; psychopatologia emocji: zaburzenia aktywności, działań ruchowych, świadomości.
 Zaburzenia osobowości – podstawowe informacje dotyczące patogenezy, etiologii, oraz społeczno ekonomicznych konsekwencji występowania zaburzeń osobowości. Analiza przypadków.
 Zaburzenia lękowe – mechanizmy powstawania i przebieg, zaburzenia lękowe charakterystyczne dla różnych
kręgów kulturowych. Analiza przypadków.
 Zaburzenia afektywne – patogeneza, występowanie i pułapki diagnostyczne związane z diagnozowanie zaburzeń afektywnych. Analiza przypadków.
 Zaburzenia psychotyczne – charakterystyka podstawowych psychoz ze szczególnym uwzględnieniem roli systemu rodzinnego w leczeniu. Analiza przypadków.
 Uzależnienia – ze szczególnym uwzględnieniem nowych form uzależnień ( gry, hazard, sporty ekstremalne,
internet ). Analiza przypadków.
 Zaburzenia seksualne – ze szczególnym uwzględnieniem zachowań dewiacyjnych leżących u podstaw zachowań kryminalnych. Analiza przypadków.
Wykład
Literatura
podstawowa
Bilikiewicz A. /red./ (2001). Psychiatria. Warszawa. PZWL.
Carson R., Butcher J., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk. GWP.
Kaplan H., Sadock B. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław. Urban & Partner .
Klimasiński Krzysztof(2000).Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków ,Wyd.
Meyer R. (2003). Psychopatologia. Gdańsk. GWP.
Rybakowski J., Pużyński S., Wciórka J.(red.).(2009).Psychiatria. Tom I .Podstawy psychiatrii. Wrocław, Elsevier
Urban and Partner
Seligman M, Walker E., Rosenhan D. (2003). Psychopatologia. Warszawa. Zysk i S-ka.
Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ćwiczenia
Carson R., Butcher J., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk. GWP.
Kaplan H., Sadock B. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław. Urban & Partner .
Klimasiński Krzysztof(2000).Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków ,Wyd.
Seligman M, Walker E., Rosenhan D. (2003). Psychopatologia. Warszawa. Zysk i S-ka.
Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wciórka, Rybakowski, J. (2009). Psychiatria. T.1. Wyd. Urban
Wykład
Literatura
uzupełniająca
Aleksandrowicz J. (1998) Zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych(według ICD10).Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Aleksandrowicz J.(1988).Nerwice, psychopatologia, psychoterapia. Warszawa, PZWL.
Aleksandrowicz J.(2000).Psychopatologia zaburzeń nerwicowych i osobowości. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków.
Bilikiewicz A.(1992).Psychiatria. Warszawa PZWL.
Cierpiałkowska L.(2004).Psychologia zaburzeń osobowości. Poznań, Wyd. Naukowe UAM
Gabbard G.O. Psychiatria psychodynamiczna w praktyce lekarskiej(2009),Kraków, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego
Goldstein E.(2003).Zaburzenia z pogranicza. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk.
Jakubik A.(1999).Zaburzenia osobowości. Warszawa. PZWL.
Millon T. Roger Davis(2005):Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie. Warszawa, Instytut Psychologii
Zdrowia PTP
Pużyński Stanisław(1996).Depresje i zaburzenia afektywne. Warszawa ,PZWL.
Reber A.(2000).Słownik Psychologiczny. Warszawa, PWN.
Scully J. (2000).Psychiatria. Wrocław, Urban and Urban.
Segal A.(2005).Wprowadzenie do teorii Melanie Klein. Gdańsk, GWP
Segal A.(2006).Teorie Melanie Klein w praktyce klinicznej. Gdańsk, GWP
Ćwiczenia
Bilikiewicz A.(1992).Psychiatria. Warszawa PZWL.
72
Prowadzący
Zajęcia
Cierpiałkowska L.(2004).Psychologia zaburzeń osobowości. Poznań, Wyd. Naukowe UAM
Jakubik A.(1999).Zaburzenia osobowości. Warszawa. PZWL.
Millon T. Roger Davis(2005):Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie. Warszawa, Instytut Psychologii Zdrowia
PTP
Pużyński Stanisław(1996).Depresje i zaburzenia afektywne. Warszawa ,PZWL.
Wykład: dr Bernadetta Izydorczyk, dr Justyna Trepka-Starosta
Ćwiczenia: mgr Maciej Bożek, mgr Magdalena Rode
73
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
III
5
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
WYBRANE METODY DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ
30
Rok
Brak
 Umiejętność sprawnego posługiwania się technikami kwestionariuszowymi;
 Umiejętność krytycznej analizy i oceny przydatności testu psychologicznego do konkretnych celów diagnostycznych;
 Umiejętność interpretacji wyników uzyskanych w testach zgodnie ze standardami psychometrycznymi.
 Umiejętność oceny walorów psychometrycznych narzędzi kwestionariuszowych.
Omówienie założeń teoretycznych poszczególnych metod; praca warsztatowa z kwestionariuszami,
zaliczenie rygotrowe - test wiadomości, obecność na zajęciach, praca zaliczeniowa
 Teoria i praktyka stosowania testów psychologicznych.
 Charakterystyka pięcioczynnikowego modelu osobowości (PMO). Diagnoza struktury osobowości Inwentarzem NEO-PI-R. Charakterystyka czynników osobowości i ich składowych. Charakterystyka właściwości psychometrycznych polskiej wersji Inwentarza NEO-PI-R Costy i R. McRae w adaptacji J.Siuty. Obliczanie i interpretacja wyników uzyskanych drogą badania NEO-PI-R. Interpretacja profilu. NEO-PI-R Costy i Mc Crae.
Technika przeprowadzenia badań i interpretacja wyników.
 Pojęcie lęku w psychologii. Charakterystyka kwestionariusza STAI Spielbergera w polskiej adaptacji Sosnowskiego, Wrześniewskiego, Jaworowskiej i Fecenec. Ocena zdrowia psychicznego kwestionariuszami Goldberga (GHQ -12 i GHQ – 28). Kwestionariusze Goldberga w zastosowaniu klinicznym. Interpretacja wyników.
 Diagnoza organicznych uszkodzeń mózgu.
‐ Charakterystyka ogniskowych zaburzeń mózgu oraz deficytów organicznych. Patomechanizm
powstawania zaburzeń ogólnomózgowych.
‐ Wzrokowo-Motoryczny Test Gestalt Lauretty Bender oraz Test Pamięci Wzrokowej Bentona- założenia teoretyczne, technika przeprowadzania badań, ocena i interpretacja testów.
 Skala Inteligencji D. Wechslera dla dorosłych.
 Podstawy teoretyczne i psychometryczne Skali. Sposób badania, ocena odpowiedzi, sposoby obliczania wyników i ich analiza.
Literatura
podstawowa
Teoria i praktyka stosowania testów psychologicznych.
Brzeziński J., Hornowska E. (2003). Podstawowe metody badawcze – teoria i praktyka testowania, W: J. Strelau
(red.) Psychologia. Podręcznik akademicki tom 1, Gdańsk: GWP, s. 389-435
Heszen I., Iluzoryczność założeń kwestionariuszy samoopisowych. W: M. Fajowska- Stanik M., K. DratRuszczak, M. Marszał-Wiśniewska (red). Pułapki metodologiczne w badaniach empirycznych, Wydawnictwo Academica SWPS, Warszawa 2005.
Messick, S. (2007). Trafność testu a etyka oceny (diagnozy). W: Brzeziński J. (red.) (2005). Trafność i rzetelność testów
psychologicznych. Wybór tekstów. Gdańsk. GWP
Spendel Z. (2005). Metodologia badań psychologicznych jako forma świadomości historycznej, Katowice: Wydawnictwo UŚ,
s. 31-38.
NEO-PI-R
Strelau J.(2000). Pięcioczynnikowy model osobowości. W: Psychologia. J.Strelau (red).t.2.,r.VII.,Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Hornowska E. i in. (2003), Podstawowe metody badawcze, W: J. Strelau (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki
tom 1, Gdańsk: GWP, s. 469-490 (Kwestionariusze osobowości)
Siuta J. (2006). Inwentarz Osobowości NEO-PI-R P. Costy i R. McCrae. Adaptacja polska. Podręcznik, Warszawa, PTP.
STAI i GHQ
Makowska Z., Merecz D. (2001). Polska adaptacja kwestionariuszy ogólnego stanu zdrowia Davida
Goldberga: GHQ – 12 12 i GHQ – 28. W: Ocena zdrowia psychicznego na podstawie badań kwestionariuszami Davida
Goldberga. Podręcznik dla użytkowników Kwestionariuszy GHQ – 12 i GHQ – 28. Łódź, Instytut Medycyny Pracy.
Sosnowski T., Wrześniewski K., Jaworowska A., Fecenec D. (2006): Inwentarz Stanu i Cechy Lęku (STAI). Polska
adaptacja. Podręcznik. Warszawa, PTP.
Organika:
Benton Sivan A. (1996). Test Pamięci Wzrokowej Bentona. Podręcznik. Warszawa, PTP
Bender L. (1994). Wzrokowo-Motoryczny Test Gestalt. Podręcznik. Warszawa, PTP.
Pąchalska M. (2007). Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu. Warszawa: PWN. str. 135-150, 261-265, 285303, 311-333, 357-372.
74
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Inteligencja:
Brzeziński J., Gaul M., Hornowska E., Machowski A., Zakrzewska M. (1996). Skala Inteligencji D. Wechslera dla
dorosłych. Wersja zrewidowana. WAIS-R(PL). Podręcznik. Warszawa, PTP.
Hornowska E. (2004). Skale Inteligencji dla dorosłych D. Wechslera WAIS-R oraz WAIS-III. Warszawa Wyd.
Naukowe SCHOLAR.
Zajęcia wprowadzające.
Standardy dla testów stosowanych w psychologii i pedagogice. Gdańsk. GWP, 2007.
NEO-PI-R
Pervin L. A., John O. P. (2002). Osobowość. Teoria i badania, przeł. J. Neckar i in., Kraków: Wydawnictwo UJ, s.
265-311
Miller G. (2010). Teoria szpanu. Seks, ewolucja i zachowania klienta, przeł. B. Reszuta, Warszawa: Prószyński i S-ka, s.
162-189
Organika:
Herzyk A. (2006). Kliniczna neuropsychologia a psychologia kliniczna, W: H. Sęk (red.): Psychologia kliniczna tom 2,
Warszawa: PWN, s. 183-201
Walsh K. (2000): Neuropsychologia kliniczna. Warszawa PWN.
Inteligencja:
Matczak A. (2000). Testy inteligencji i zdolności. W: W: J. Strelau (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki tom 1,
Gdańsk: GWP, s. 448-469.
Rajska-Kulik I. (2006). Zastosowanie Skali Inteligencji Wechslera dla Dorosłych WAIS-R (PL) w klinicznej diagnozie zaburzeń depresyjnych i organicznych uszkodzeń mózgu, W: J. Stanik (red.) Wybrane metody diagnozy
klinicznej i sądowej. Katowice: Wydawnictwo UŚ
Brzeziński J., Gaul M., Hornowska E., Jaworowska A., Machowski A., Zakrzewska M. (2007). Skala Inteligencji
D. Wechslera dla dorosłych. Wersja zrewidowana – renorlalizacja. WAIS-R(PL). Podręcznik. Warszawa, PTP.
dr Joanna Mateusiak, dr Justyna Trepka-Starosta, dr A. Roszkowska, dr A. Gałuszka, dr P. Stawiarska,
mgr Ł. Jach
75
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
SPOŁECZNA PSYCHOLOGIA STOSOWANA
31
Rok
III
5
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
5
5
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
ukończenie kursu Psychologia społeczna
Wykład
 Przedstawienie aplikacyjnego wymiaru psychologii społecznej w obszarach:
Założenie i cele
przedmiotu
Ćwiczenia
 Zdobycie umiejętności zastosowania wiedzy z zakresu psychologii społecznej w różnych dziedzinach życia, np.
w nauczaniu, wychowaniu, terapii, w biznesie, reklamie, ekologii, polityce, itd.
 Zdobycie umiejętności dostrzegania bieżących zjawisk, sytuacji, problemów społecznych oraz odejmowania
prób ich rozwiązywania lub prewencji.
literatura podstawowa i uzupełniająca, materiały praktyczne, filmy dydaktyczne, eksperymenty i projekty ekspeMetody dydaktyczne (opcjonalnie) rymentów, prace zespołowe, dyskusja
Forma i warunki Zaliczenie – kolokwium, prace empiryczne, obecność, aktywność, znajomość literatury
zaliczenia
Egzamin – pisemny
 Komunikacja interpersonalna - wybrane problemy i zastosowanie w wychowaniu, w biznesie, w polityce, w
mediach.
 Wywieranie wpływu społecznego. Wpływ sytuacji społecznych na procesy psychiczne i zachowanie człowieka.
 Reguły życia społecznego jako narzędzia wywierania wpływu. Techniki wpływu społecznego. Techniki wpływu społecznego w codziennym życiu: w biznesie, reklamie, marketingu, polityce, ekologii, w rodzinie.
 Manipulacja w bliskich związkach. Szantaż emocjonalny. Psychomanipulacja w sektach.
 Osobowościowe uwarunkowania wywierania wpływu (makiawelizm, ingracjacja).
 Autoprezentacja. Taktyki autoprezentacji w biznesie, w mediach, w polityce. Autoprezentacja w rodzinie i w
szkole.
Treści
 Postawy społeczne - metody pomiaru, kształtowanie, zmiana. Postawy ekologiczne.
kształcenia
 Zachowania prospołeczne. Agresja w stosunkach społecznych. Przemoc.
 Konflikty społeczne. Strategie zachowań w konflikcie.
 Negocjacje. Techniki negocjacji strategicznych. Negocjacje w biznesie.
 Grupy społeczne. Cele, normy, procesy grupowe. Struktury grupowe. Komunikacja w grupie.
 Władza. Rodzaje i uwarunkowania. Psychologiczne konsekwencje podlegania i sprawowania władzy. Władza w
przestrzeni prywatnej i publicznej.
 Wybrane zagadnienia psychologii politycznej.
 Wybrane zagadnienia psychologii w biznesie.
 Wybrane zagadnienia psychologii reklamy.
 Wybrane zagadnienia psychologii środowiskowej
Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M. (1995). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Zysk i S-ka.
Manstead A.S.R., Hewstone M. (red.) (1996). Psychologia społeczna. Encyklopedia Blackwella. Warszawa: Wydawnictwo J. Santorski
Kenrick D.T., Neuberg S. L., Cialdini R. B. (2002). Psychologia społeczna. Rozwiązane tajemnice. Gdańsk: Gdańskie
Literatura
Wydawnictwo Psychologiczne.
podstawowa
Wojciszke B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Warszawa: Scholar
Mika S. (1987). Psychologia społeczna. Warszawa: PWN.
Strelau J. , Doliński D (red.) (2008). Psychologia. Gdańsk: GWP. (tom 2).(Rozdz. Psychologia społeczna).
Wosińska, W. (2005). Psychologia życia społecznego. Gdańsk: GWP.
Cialdini R.(1994). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP.
Cwalina W., Falkowski A. (2005). Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk: GWP.
Doliński D. (2000). Psychologia wpływu społecznego. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum.
Doliński D. ( 2003). Psychologiczne mechanizmy reklamy. Gdańsk: GWP.
Doliński D. (2005). Techniki wpływu społecznego. Warszawa: Scholar.
Herman J. L. (1998). Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańsk: GWP.
Literatura
Horgan J. (2008). Psychologia terroryzmu. Warszawa; Wydawnictwo Naukowe PWN.
uzupełniająca
Kożusznik B. (red.). (1994). Psychologia w pracy menedżera. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kożusznik B. (2002). Człowiek w organizacji. Warszawa: PWE.
Leary M. (1999). Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji. Gdańsk, GWP.
Lewicka M. Grzelak J. (red.) (2002) Jednostka i społeczeństwo. Gdańsk: GWP
Macrae C., Stangor Ch., Hewstone M. (1999). Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie. Gdańsk: GWP.
Mandal E. (2008). Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
76
Nęcki Z. (1999). Wzajemna atrakcyjność. Warszawa: KiW.
Nęcki Z. (2000). Negocjacje w biznesie. Kraków: Antykwa.
Pilch I., (2008) Osobowość makiawelisty i jego relacje z ludźmi. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pratkanis A., Aronson E. (2007). Wiek propagandy. Warszawa: PWN
Reykowski J. (red.) (1976). Osobowość a społeczne zachowanie ludzi. KiW. Warszawa.
Skarżynska K. (red.).(1999). Podstawy psychologii politycznej. Poznań: Zysk i S-ka.
Stephan W.C., Stephan C.W. (1999) Wywieranie wpływu przez grupy. Gdańsk: GWP
Szmajke A. (1999). Autoprezentacja: maski, pozy, miny. Olsztyn: Consulting.
Witkowski T. (2000). Psychomanipulacje. Wrocław: Oficyna Wydawnicza UNUS.
Wojciszke B. (1993). Psychologia miłości. Gdańsk: GWP.
Zimbardo P.G., Leippe M.R. (2004) Psychologia zmiany postaw i wpływu społecznego. Poznań: Zysk i s-ka
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: prof. dr hab. Eugenia Mandal
Ćwiczenia: dr Agnieszka Wilczyńska-Kwiatek, mgr Dagna Kocur, mgr Anna Składanowska
77
Lp.
32
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (1.1): OBSZAR ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII KLINICZNEJ
ZABURZENIA ZACHOWANIA, OSOBOWOŚCI I ZABURZENIA LĘKOWE
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
5
wykł
sem
ćw
Lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
30
30
zaliczenie
2
profilowy (inne wymagania)
brak
Przedstawienie studentom podstawowej wiedzy z zakresu psychopatologii osobowości celem poszerzenia ich
ogólnego zasobu wiadomości, ukierunkowujących ich psychologiczne kształcenie na podstawy rozpoznawania
zróżnicowanych typów zaburzeń struktury osobowości i udzielania w nich pomocy psychologicznej. Drugi cel
to wstępne, merytoryczne przygotowanie studenta psychologii do specjalistycznej współpracy zawodowej z personelem medycznym w sytuacji pomocy człowiekowi ze zróżnicowanym poziomem zaburzeń psychopatologicznych.
Metody dydakelementy warsztatu, pokazy filmów szkoleniowych
tyczne (opcjonalnie)
Forma i warunki Zaliczenie - kolokwium ,aktywne uczestnictwo w zajęciach udokumentowane znajomością literatury przedmiotu
zaliczenia
adekwatnie do treści zajęć
Treści
kształcenia
 Zagadnienie wstępne:
‐ prezentacja teoretycznych podstaw rozumienia zaburzeń zachowania w psychiatrii i psychologii klinicznej
– definicje pojęcia zaburzenia, choroby psychicznej, psychopatologicznego objawu.
‐ kliniczne koncepcje zaburzeń osobowości i zachowania w psychiatrii i psychologii
‐ omówienie teoretycznych podstaw rozumienia ich etiopatogenezy - uwarunkowania biologiczne, perspektywa psychospołeczna, psychoanalityczno- psychodynamiczna, interpersonalna, systemowa
 Szczegółowa prezentacja wybranych zaburzeń osobowości:
‐ Prezentacja klasyfikacji zaburzeń osobowości wg.ICD-10: - podstawowe kategorie diagnostyczne specyficznych zaburzeń osobowości(osobowość paranoiczna, schizoidalna, dyssocjalna, chwiejna emocjonalnie, histrioniczna, anankastyczna, lękowa, zależna). -inne, mieszane, bliżej nieokreślone zaburzenia osobowości, trwałe zaburzenia osobowości nie wynikające z uszkodzeń organicznych OUN(np. trwałe zaburzenia osobowości po przebyciu wydarzeń ekstremalnych, katastrof).
‐ Zaburzenie struktury osobowości –prezentacja szczegółowa osobowości schizoidalnej i schizotypowych
zaburzeń osobowości (kliniczny obraz zaburzeń i ich różnicowanie, symptomatologia i główne trendy w terapii).
‐ Osobowość paranoiczna - kliniczny obraz zaburzeń i dominująca w ich przebiegu symptomatologia, współczesne trendy w terapii.
‐ Osobowość zależna(symbiotyczna) -kliniczny obraz zaburzeń i dominująca symptomatologia, współczesne
trendy w postępowaniu terapeutycznym.
‐ Zaburzenie struktury osobowości typu borderline(osobowość chwiejna emocjonalnie): etiopatogeneza(omówienie w ujęciu teorii relacji obiektem, faza separacji i indywiduacji wraz z subfazą powtórnego zbliżenia w rozwoju dziecka- M.Clain, D.Winnicot, O.Kernberg i psychologii selfu na przykładzie podejścia
H.Kohuta).Mechanizmy psychologicznego funkcjonowania z uwzględnieniem roli głównych mechanizmów
obronnych(zaprzeczania, projekcyjnej identyfikacji, rozszczepienia),symptomatologia .Współczesne trendy
w leczeniu (specyfika podejścia psychoterapeutycznego opartego o więź uczuciową).
‐ Zaburzenia osobowości o cechach struktury histrionicznej - etiopatogeneza ,mechanizmy psychologicznego
funkcjonowania i specyficzne mechanizmy obronne ,symptomatologia i główne trendy w leczeniu
‐ Zaburzenie struktury osobowości narcystycznej – etiopatogeneza ,mechanizmy psychologicznego funkcjonowania i specyficzne mechanizmy obronne(projekcyjna identyfikacja, idealizacja i dewaluacja, zaprzeczanie),symptomatologia. Narcyzm jako objaw zróżnicowanych zaburzeń osobowości(relacja do antyspołecznych zaburzeń osobowości).Omówienie koncepcji patologicznego narcyzmu w kategoriach mechanizmu
obronnego w koncepcji O. Kernberga i braku kohezyjności selfu H.Kohuta. Narcyzm rozwojowy a narcyzm patologiczny-różnicowanie kliniczne. Narcyzm złośliwy.Współczesne trendy w psychoterapii osobowości narcystycznej(rola i znaczenie dla efektywności terapii empatii w relacji terapeuta –pacjent)
‐ Osobowość lękliwa – etiopatogeneza, symptomatologia , główne psychologiczne mechanizmy obronne i
pomoc psychologiczna dla osoby chorej
‐ Zaburzenie struktury osobowości o charakterze socjalnym-osobowość dyssocjalna(pojęcie psychopatii, socjopatii, charakteropatii –różnicowanie i spory w zakresie rozumienia etiopatogenezy i symptomatologii,
prezentowane w literaturze przedmiotu. Kryteria diagnostyczne osobowości nieprawidłowej w oparciu o
model Clecleya i klasyfikacje ICD 10 DSMIV).Postępowanie terapeutyczne (terapia opartej o społeczność,
specyfika oddziaływań psychologicznych).
‐ Zaburzenia osobowości rozwijające się na skutek przebycia sytuacji ekstremalnie trudnych (kata-
78
strof).Obraz kliniczny rozwoju symptomatologii, dominujące mechanizmy psychologiczne i współczesne
trendy w terapii. Specyfika funkcjonowania psychologicznego osoby po urazie psychicznym(ekstremalnymjednorazowym, przewlekłym).
‐ Zaburzenia osobowości w przebiegu uzależnień od alkoholu i narkotyków( specyficzne cechy i mechanizmy
psychologiczne oparte o system iluzji i zaprzeczeń, jak i nałogową regulacje uczuć, Pomoc psychologiczna).
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Cierpiałowska L.(2004). Psychologia zaburzeń osobowości. Poznań. Wyd. Naukowe UAM
Gabbard G.O. (2009).Psychiatria psychodynamiczna w praktyce lekarskiej. Kraków, Wyd Uniwerystetu Jagiellońskiego
Goldstein E. (2004). Zaburzenia z pogranicza. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk.
Jakubik A.(1989). Podstawowe Kierunki Psychiatrii Dynamicznej. PWN. Warszawa.
Jakubik A.(1999).Zaburzenia osobowości. PZWL. Warszawa
Mc Wiliams N. Diagnoza psychodynamiczna .GWP Gdańsk
Milton T., Davis R. (2005). Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie. Warszawa. Instytut Psychologii Zdrowia
PTP.
Rachman S.(2005). Zaburzenia lękowe. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne. Gdańsk. GWP
Segal H.(2005). Psychoanaliza, literatura i wojna. Gdańsk, GWP
Segal H.(2005). Wprowadzenie do teorii Melanie Klein. Gdańsk, GWP
Segal H.(2006). Teoria Melanie Klein w praktyce klinicznej. Gdańsk, GWP
Sęk H.(2007). Psychologia kliniczna. Warszawa. Wyd. naukowe PWN
Aleksandrowicz J. (1997). Zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych(wg.ICD-10).Wyd. Uniwersytetu
Jagiellońskiego.Kraków,ss.5-42,97-112.
Aleksandrowicz J. (2002). Psychopatologia zaburzeń nerwicowych osobowości. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków,
ss.139-157,169-212
Carson G.,Butcher J.,Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń.Gdańskie Wyd.Psychologiczne .Gdańsk
Czabała Cz.(1997). Czynniki leczące w psychoterapii. PWN.Warszawa,ss.17-69.
Hart A.(1995). Commentary on antisocial Personality Disorder .W: Livesley .: The DSMIV Personality Disorders.The
Guilford Press.New York,ss.127-134.
Jakubik A.(1989). Podstawowe Kierunki Psychiatrii Dynamicznej. PWN. Warszawa.
Kernberg O.(1975). Borderline Conditions and Pathological Narcissism. New York, Jason Aronson.
Kernberg O.(1989). The Narcissistic Personality Disorder and the Differential Diagnosis of Antisocial Behavior.
W:Psychiatric Clinics of North America:Narcissistic Personality Disorder. Philadelfia.W.B.Saunders,vol.12,nr3,553-570.
Kernberg O.(1992). Aggression in Personality Disorders and Perversion. New .Haven:Yale University Press.
Kutter P.(1998). Współczesna psychoanaliza. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk.
dr Bernadetta Izydorczyk
79
Lp.
33
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (1.1): OBSZAR ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII PRACY I ORGANIZACJI
STAN PSYCHOSPOŁECZNY ORGANIZACJI
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
5
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
30
30
zaliczenie
2
Wymagania
wstępne
brak
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z współczesną wiedzą na temat stanu psychospołecznego organizacji,
szczególnie z problematyką klimatu i kultury organizacyjnej oraz ich metod diagnostycznych stosowanych przez
Założenie i cele
psychologów. Na zajęciach studenci poznają podstawowe modele i typy kultur organizacyjnych oraz wybrane
przedmiotu
zagadnienia kulturowych ram zachowań społecznych i zachowań organizacyjnych. Ponadto studenci będą doskonalić umiejętności przeprowadzania badań z zakresu antropologii organizacji.
Metody aktywizujące studentów: studia przypadków, badania w terenie, badania kwestionariuszowe, projekty inMetody dydaktyczne (opcjonalnie) dywidualne lub zespołowe.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Zaliczenie - test wiedzy, przygotowanie projektu
 Kulturowe wyznaczniki funkcjonowania organizacji – istota, definicje i wymiary kultury, jej znaczenie w psychologii pracy i organizacji.
 Kształtowanie się organizacji – struktury, relacje, podstawowe założenia, cykl trwania.
 Kultura organizacyjna w ujęciu Hofstede, w modelu Sikorskiego, w ujęciu Trompenaarsa i Hampden- Turnera
oraz według Camerona i Quinna.
 Koncepcje zaangażowania organizacyjnego i zachowania oparte na uczestnictwie.
 Kwestionariusz zaangażowania organizacyjnego Meyera i Allen.
 Klimat organizacji – przegląd koncepcji i narzędzi badawczych.
 Organizacja inteligentna emocjonalnie – EQ w organizacji i w zarządzaniu.
 Kultura organizacji a znaczenie pracy.
Literatura
podstawowa
Boski P., Kulturowe ramy zachowań społecznych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Cameron K.S., Quinn R.E., Kultura organizacyjna – diagnoza i zmiana. Oficyna Ekonomiczna, Kraków, 2003.
Cooper R.K., Sawaf A., EQ Inteligencja emocjonalna w organizacji i zarządzaniu, Wydawnictwo Studio Emka,
Warszawa 2000.
Hampden- Turner Ch., Trompenaars F., Siedem kultur kapitalizmu. Oficyna Ekonomiczna, Kraków, 2003.
Hofstede G., Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. PWE, Warszawa, 2007.
Kostera M., Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Masłyk – Musiał E., Społeczeństwo i organizacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie- Skłodowskiej, Lublin, 1996.
Matsumoto D., Juang L., Psychologia międzykulturowa, GWP, Gdańsk, 2007.
Sikorski C., Kultura organizacyjna, Wydawnictwo C-H Beck , Warszawa 2006.
Trompenaars F., Humpden- Turner Ch., Zarządzania personelem w organizacjach zróżnicowanych kulturowo,
Oficyna Ekonomiczna, Kraków, 2005.
Zawadzka A.M. (red.), Psychologia zarządzania w organizacji, PWN, Warszawa, 2010.
Literatura
uzuełniająca
Dowolne podręczniki z psychologii pracy i organizacji oraz zachowań organizacyjnych
Prowadzący
Zajęcia
dr Małgorzata Chrupała-Pniak, mgr Michał Bro
80
Lp.
34
Rok
Semestr
Ssystem
studiów System
studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (1.1): OBSZAR ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII SĄDOWEJ
PSYCHOLOGICZNE MECHANIZMY KRYMINOGENEZY
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
5
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
30
30
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
 Przedstawienie wiedzy na temat rozumienia prawnego pojęcia „nieletni”.
 Dostarczenie wiedzy na temat warunków opiekuńczo – wychowawczych w rodzinie, efektów edukacyjnych w
szkole, przejawów i form przemocy w szkole, funkcjonowania nieletnich w asocjalnych grupach podkulturowych i umiejętność diagnozowania.
Pomoce dydaktyczne – foliogramy, prezentacja, nagrania audiowizualne, akta sądowe. Analiza przyczyn i
przejawów niedostosowania społecznego oraz asocjalności w oparciu o akta sądowe.
Forma i warunki
zaliczenia
kolokwium ustne
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Pojęcie „nieletniego” w świetle przepisów Ustawy z 26.X.1982.
 Realizacja 8 Osobistych Zadań Rozwojowych (OZR) w okresie adolescencji ( w ujęcie Havighursta).
 Warunki opiekuńczo – wychowawcze (WOWRN) w rodzinie a ryzyko zachowań paraprzestępczych
i przestępczych nieletnich.
 Efekty Edukacyjno Wychowawcze (EEW) w szkole a ryzyko zachowań paraprzestępczych i przestępczych nieletnich.
 Przejawy i formy przemocy uczniowskiej na terenie szkoły i ich uwarunkowania.
 Funkcjonowanie w asocjalnych grupach podkulturowych (FAGI) a ryzyko zachowań paraprzestępczych i przestępczych:
‐ mechanizmy psychologiczno – kryminologiczne
‐ diagnozowanie FAGI.
 Wpływ masmediów na przejawy asocjalności adolescentów.
 Asocjalny styl życia nieletnich: pojęcie, operacjonalizacja, diagnozowanie.
 Mechanizmy synergetyczne (synergizm) w kryminogenezie nieletnich.
Ackerman M. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk, GWP.
Cierpiałkowska L., (red.:) Psychologia zaburzeń osobowości – DSM – IV, (2004), Poznań, Wyd. Naukowe UAM.
Czarnecka – Dzialuk B. (1993) Nieletni sprawcy czynów karalnych przed sądem rodzinnym. Warszawa: Wyd. Inst.. Nauk
Prawnych PAN.
Drwal R. (1993) Percepcja ważności i realizacji zadań rozwojowych przez adolescentów (w): Z. Smoleńska (red.:).
Badania nad rozwojem w okresie dorastania. Warszawa: Wyd. Instytut Psychologii PAN.
Górecki P., Stachowiak S. (2005) Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz. Wyd. III. Zakamycze.
Hołyst B. (2003), Wiktymologia
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD -10, (2000), Kraków – Warszawa, Inst. Psychiatrii i
Neurologii, „Vesalius”.
Poszpiszyl I. (2005) Przemoc w szkole. Warszawa.
Stanik J. M. (2007), Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności (w:) Resocjalizacja T.1. (red.:) B.
Urban, J.M. Stanik, Warszawa, PWN
Tomaszewski T. (1975), Człowiek w sytuacji, (w:) Psychologia, (red.:) T. Tomaszewski, Warszawa, PWN
Rosenhan D., Seligman M. (1994): Psychopatologia. Warszawa
Strzembosz A. (1984): Postępowanie w sprawach nieletnich w prawie polskim. Lublin.
dr Justyna Trepka-Starosta, dr Leszek Woszczek
81
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (1.1): OBSZAR ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII WYCHOWAWCZOKLINICZNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY
PSYCHOLOGICZNA ANALIZA WSPÓŁCZESNYCH ŚRODOWISK WYCHOWAWCZYCH
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
5
wykł
sem
ćw
lab
Lp.
35
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
30
30
30
30
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
zaliczenie
zaliczenie
brak
 Uzyskanie kompetencji w zakresie formułowania hipotez i wniosków diagnostycznych.
 Ćwiczenie umiejętności prowadzenia rozmowy psychologicznej i wywiadu.
 Znajomość specyficznych zaburzeń wychowawczo – klinicznych, pojawiających się na różnych etapach rozwoju dziecka.
Dyskusja, studium przypadku, praca w podgrupach
zaliczenie (praca zaliczeniowa – studium przypadku)











Rodzinny kontekst problemów wychowawczo – klinicznych dzieci i młodzieży.
Edukacyjny kontekst funkcjonowania dziecka z zaburzeniami.
Dziecko z zaburzeniami neurorozwojowymi. Charakterystyka Ośrodków Wczesnej Interwencji.
Parcjalne zaburzenia w rozwoju dziecka.
Zaburzenia społeczno – emocjonalne u dzieci w różnych grupach wiekowych.
Zaburzenia odżywiania u dzieci w różnych grupach wiekowych.
Dziecko z objawami psychosomatycznymi.
Wybrane zaburzenia zachowania u dzieci i młodzieży. Zaburzenia psychotyczne.
Trudności edukacyjne u dzieci i młodzieży. Pułapki diagnostyczne.
Współpraca psychologa z rodziną dziecka z trudnościami wychowawczo- klinicznymi – wybrane problemy.
Wywiad i obserwacja jako podstawowe metody diagnostyczne. Rozmowa psychologiczna – kompetencje psychologiczne.
 Formułowanie hipotez i wniosków diagnostycznych w procesie diagnozy dziecka z zaburzeniami wychowawczo - klinicznymi.
 Pomoc wielospecjalistyczna dla dziecka i jego rodziny.
Wolańczyk, T., Komender, J. (2005). Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Kendall, P., C. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Gdańsk: GWP.Plopa, M. (2008). Psychologia rodziny. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Namysłowska, I. (red). (2005). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Morrison, J. (2002). Kiedy objawy psychiczne maskują choroby ciała. Gdańsk: GWP.
Carson, R., C., Butcher, J., N., Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: GWP.
Vasta, R., Haith, M. M., Miller, S., A. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP.
Schaffer, R., H. (2009). Psychologia dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kirsch, A., Pauli, S. (2004). Co się dzieje z moim dzieckiem. Zaburzenia rozwoju ruchowego i postrzegania. Warszawa:
PZWL
mgr Aleksandra Wieteska
82
Lp.
36
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (1.1): OBSZAR ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA
CZŁOWIEK WOBEC WYZWAŃ WSPÓŁCZESNOŚCI
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
5
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
30
30
zaliczenie
2
brak
 Założeniem leżącym u podstaw realizacji tematyki jest wywodzenie zachowań jednostkowych z wielopoziomowo warunkowanego środowiska, w którym ważną rolę odgrywają kulturowo-cywilizacyjny i społeczny obszar doświadczeń Przyjmuje się, że istnieje odpowiedniość warunków historycznie zmiennych i działania mechanizmów psychicznych; współzmienność i zwrotne współkształtowanie
 Celem zajęć jest:
- odniesienie analiz socjologicznych i antropologicznych do obszaru wiedzy psychologicznej pozwalające opisać mechanizmy wspomnianego wyżej współkształtowania
- opracowanie obszaru psychologicznej charakterystyki współczesności dające podstawę teoretyczną konstruowania/oceny modeli i programów działania w zakresie poprawy jakości życia
‐ zbudowania systemu wiedzy, która staje się użytecznym narzędziem konstruowania programów badawczych, profilaktycznych, terapeutycznych, a także praktycznych działań psychologicznych, których celem
(ostatecznym lub cząstkowym) jest wspomaganie doświadczania sensownego życia.
Podstawową formą zajęć jest dyskusja uczestników w oparciu o teksty i celowe obserwacje. Ilustrację argumentów wysuwanych w dyskusji stanowić mogą zarejestrowane na nośnikach medialnych wydarzenia, przedstawiane
w trakcie zajęć.
Zaliczenie na podstawie ocen zadań realizowanych w ramach zajęć
 Globalizacja i glokalizacja- homogeniczność i zróżnicowanie: zasady kategoryzowania, poziomy analizy; konsekwencje na poziomie poznawczej i społecznej aktywności.
 Pluralizm i dostępność wzorów norm i wartości : „podaż sensów” a poczucie bezpieczeństwa i odpowiedzialności. rola typu autorytetu w procesie budowania zaufania i poszukiwania znaczenia.
 Indywidualizacja ryzyka: waga wspólnej narracji dla efektywności radzenia sobie z ryzykiem; współczesne wzory narracyjne i konsekwencje psycho-społeczne ich recepcji.
 Obszary podlegające jednostkowej i zbiorowej kontroli; tendencja do minimalizowania przestrzeni „poza kontrolą” a sposoby atrybuowania i radzenia sobie ze zdarzeniami „losowymi”; psychiczne korelaty dokonywanych wyborów.
 Procesy samokontroli i samoregulacji w sytuacji spiętrzania; ilość a jakość wykonywanych działań; mechanizm
i poziomy automatyzacji czynności; mechanizmy obronne a biofeedback; psychologiczne ujęcie lenistwa.
 Doświadczanie wolności w „demokracji kapitalizmu konsumenckiego”: psychologiczna istota dialektyki ujmowania źródeł wolności i zniewolenia; istota i istotność wolności prywatnej a publicznej dla poczucia jakości życia.
 Obfitość, dostępność i paradoks wyboru: tendencja „pożądania pożądania” a przydatność umiejętności samoograniczania w dążeniu do doświadczania satysfakcji.
 Wpływ rozwiązań technicznych na sposób kategoryzowania, wybór kryteriów wartościowania w procesie
kształtowania relacji ze światem: mechanizm i cechy Mentalności Prawego Kciuka.
 Uznawanie określonej koncepcji szczęścia i jego implikacje dla szacowania poziomu jakości życia i doświadczania satysfakcji.
 Digitalizacja a fragmentacja doświadczenia : „kradzież duszy” w rozumieniu doświadczenia psychicznego; siła
zjawiska rozczłonkowania i paradoksalnych zestawień w umożliwianiu osiągania kolejnych statusów tożsamościowych; moratorium tożsamościowe.
 Doświadczenie zapośredniczone a uczestnictwo bezpośrednie jako moderatory kształtowania charakteru (dojrzałości) jednostki i specyfiki relacji interpersonalnych: „czyste relacje”.
 Wymiary funkcjonalności medykalizacji cierpienia. Zmiany obrzędowości wiązanej z doświadczaniem cierpienia; społecznie „dopuszczone” rodzaje i przejawy cierpienia; sposoby terapeutyzowania cierpiących.
 Motywacyjny wymiar obcowania ze światem wirtualnym i realnym: możliwość i zakres utożsamiania wyróżnionych przestrzeni dla formułowania celów, standardów, sposobów i wskaźników ich realizacji.
 Jak żyć? Syntezy współczesności: przegląd propozycji rozwojowych będących efektem odrzucenia wizji
uproszczonej dychotomizacji kategoryzowania i wartościowania.
83
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Barber, R.,B. (2008). Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli. Przeł. Jankowska, H.
Warszawa: Wyd. Literackie MUZA.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność, Kraków 2006;
Beck, U. (2004). Społeczeństwo ryzyka : w drodze do innej nowoczesności. Przeł. Stanisław Cieśla. - Wyd. 2 - Warszawa :
Wydaw. Naukowe Scholar, 2004.
Eriksen, T.H. (2003). Tyrania chwili. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa, Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Sennet, R. (2006). Korozja charakteru. Osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie. Przeł. J. Dzierzgowski, Ł. Mikołajewski, Warszawa, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Dzierzgowski, Ł. Mikołajewski, Warszawa, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Wosińska, W. (2007). Oblicza globalizacji. Wyd. Smak Słowa
Baumann, Z. (2006). Społeczeństwo w stanie oblężenia. Wyd. Sic! W-wa.
Cataluccio, F. (2006). Niedojrzałość. Choroba naszych czasów. Przeł. S. Kasprzysiak, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Naisbitt, J., Naisbitt, N. (2003). High tech, high touch : technologia a poszukiwanie sensu, Poznań 2003.
Schwartz, B., Ward, A. (2007). Mieć się lepiej, ale czuć się gorzej: paradoks wyboru. W: Linley, P.,A., Joseph, S.
[eds] Psychologia pozytywna w praktyce. Wyd. Naukowe PWN. W-wa.
Winiarski, R., Zdebski, J. (2008). Psychologia turystyki. Wyd. WAiP.
dr Teresa Sikora
84
VI.6.
ROK III, SEMESTR SZÓSTY
85
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
III
6
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
15
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
4
4
brak
Umiejętność dostrzegania i identyfikowania dylematów etycznych związanych z praktyką psychologiczną; stosowania
zabezpieczeń chroniących przed naruszeniem podstawowych zasad zawodu, kształtowanie świadomości etycznej i
wrażliwości moralnej.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną, ćwiczenia konwersatoryjne.
Pisemna praca zaliczeniowa, egzamin ustny






Treści
kształcenia
w tym:
sem
ćw
15
15
podstawowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
ETYKA ZAWODU PSYCHOLOGA
37
Rok
Moralność – etyka – aksjologia: wzajemne relacje.
Normy moralne a normy prawne w aktywności zawodowej psychologów.
Etyka i jej związki z psychologią w perspektywie historycznej.
Wybrane koncepcje etyczne w perspektywie ich odniesień do psychologii.
Etyka psychologii a psychologia moralności, normy moralne w różnych typach relacji międzyludzkich.
Wrażliwość moralna a świadomość etyczna – czynności i ich wytwory podlegające kwalifikacji moralnej, typy
dylematów etycznych, determinanty wrażliwości moralnej i świadomości etycznej.
 Psychologia jako forma praktyki moralnej.
 Psycholog – zawód zaufania publicznego.
 Naczelne wartości zawodu psychologa. Odpowiedzialność jako wartość.
 Etyczna specyfika różnych obszarów aktywności zawodowej psychologa.
 Autonomia, podmiotowość, prawo do prywatności, integralność i poufność jako podstawowe zasady relacji
psychologa z klientem.
 Zachowanie tajemnicy zawodowej i ograniczenia tego wymogu w różnych profesjonalnych zadaniach psychologa.
 Uzyskiwanie świadomej zgody, zawieranie kontraktu, informacja zwrotna o uzyskanych wynikach – obowiązek
podmiotowego traktowania odbiorcy usług psychologicznych.
 Specyfika realizacji zasad etycznych w diagnostyce psychologicznej, udzielaniu pomocy psychologicznej
(zwłaszcza psychoterapii), w badaniach naukowych.
 Niebezpieczeństwa wykorzystywania wiedzy psychologicznej i psychologów w reklamie, kontaktach z mediami,
propagandzie.
Brzeziński, J., Chyrowicz, B., Pozaniak, W., Toeplitz-Winiewska, M. (2008). Etyka zawodu psychologa. Warszawa:
PWN.
Bauman, Z. (1996). Etyka ponowoczesna. Warszawa: PWN.
Brzezińska, A. I., Toeplitz, Z. (red.) (2007). Problemy etyczne w badaniach i interwencji psychologicznej wobec dzieci i młodzieży.
Warszawa: Wyd. SWPS „Academica”.
Brzeziński, J., Poznaniak, W. (red.) (1994). Etyczne problemy działalności badawczej i praktycznej psychologów. Poznań: Wyd.
Fundacji Humaniora.
Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.) (2004/2000). Etyczne dylematy psychologii. Warszawa: Wyd. SWPS „Academica”.
Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.) (2004). Praktyka psychologiczna w świetle standardów etycznych. Warszawa: Wyd.
SWPS „Academica”.
Goćkowski, J., Pigoń, K. (red.) (1991). Etyka zawodowa ludzi nauki. Wrocław, Warszawa, Kraków: Wyd. PAN.
Ingarden, R. (1972 i nast. wyd.). Książeczka o człowieku. Kraków: Wyd. Literackie.
Kalita, Z. (red.) (2001). Etyka w teorii i praktyce. Antologia tekstów. Wrocław: Wyd. UWr.
Ratajczak, Z., Spendel, Z. (red.) (1997). Świadomość etyczna psychologów. Szkice z pogranicza psychologii i etyki. („Psychologia.
Badania i aplikacje”, tom 1). Katowice: Wyd. UŚ.
Spendel, Z. (2005). Metodologia badań psychologicznych jako forma świadomości historycznej. Rozdz. 2-3. Katowice: Wyd. UŚ.
Spendel, Z. (2008). Psychologia (pracy) jako paliatyw?! Kilka uwag na marginesie dyskusji o perspekty-wach psychologii
pracy. Czasopismo Psychologiczne, 14, 1, s. 7-18.
Stepulak, M. (2001). Tajemnica zawodowa psychologa. Lublin: Red. Wyd. KUL.
Stepulak, M. (red.) (2002). Dylematy etyczno-zawodowe psychologa. Lublin: Tow. Nauk. KUL.
Styczeń, T. (1995). Wprowadzenie do etyki. Wyd. 2 popr. Lublin: Tow. Nauk. KUL.
Vardy, P., Grosch, P. (1995). Etyka. Poglądy i problemy. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
Ćwiczenia: mgr Aneta Kałmuk
86
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
III
6
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
8
kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
DIAGNOZA PSYCHOLOGICZNA
38
Rok
brak
 Rozwijanie umiejętności formułowania problemów i pytań diagnostycznych;
 Uwrażliwienie na całościowe traktowanie procesu diagnostycznego i dostrzeganie konsekwencji wynikających z realizacji poszczególnych etapów diagnozowania;
 Rozumienie konieczności interpretowania oraz integrowania danych pochodzących z różnych źródeł;
 Umiejętność wykorzystywania danych uzyskanych różnymi technikami i metodami.
 Umiejętność formułowania raportu psychologicznego.
Wykład
Ćwiczenia - dyskusje; prezentacje multimedialne, elementy warsztatu, analiza przypadku
Wykład - egzamin
Ćwiczenia - kolokwia zaliczeniowe (średnia ocen cząstkowych z kolokwiów zaliczeniowych)
Wykład
Treści
kształcenia
Myślenie potoczne a myślenie diagnostyczne. Opis a wyjaśnianie – rodzaje wyjaśnień (mechaniczne, statystyczne, systemowe). Wykorzystanie teorii systemów dynamicznych. Podstawowe założenia studium przypadku. Celowość działań
jako: odniesienie, uzasadnienie, wyjaśnienie – racjonalność działań ludzkich. Doświadczanie autobiografii i jej relacjonowanie jako forma interpretacji psychologicznej. Diagnozowanie jako sytuacja komunikacyjna – taktyki konwersacyjne. Diagnozowanie jako sytuacja społeczna. Sposoby ujmowania procesu diagnozowania w psychologii. Diagnostyka
tradycyjna a diagnostyka behawioralna. Personologiczna koncepcja diagnozowania. Zachowania testowe i rzeczywiste
(pozatestowe) jako przedmiot interpretacji. Diagnoza a terapia – nihilizm diagnostyczny. Proces diagnozowania i jego
etapy. Rodzaje diagnoz. Diagnoza: nozologiczna, funkcjonalna (selekcyjna), wyjaśniająca, interakcyjna (negocjowanie
diagnozy), nieinterakcyjna (autonomiczna, w tym aktuarialna i mechaniczna). Dane diagnostyczne. Pomiar w psychologii. Dane ipsatywne i normatywne. Podstawowe typy technik (procedur) wykorzystywanych w diagnozowaniu. Ilościowy i jakościowy opis zachowań. Charakterystyka wskaźników diagnostycznych – sposoby interpretacji. Kryteria poprawności interpretacji. Prognozowanie diagnostyczne i jego formy. Interwencja i jej formy. Selekcja i jej specyfika –
strategie decyzyjne. Modyfikacja i jej specyfika. Komunikowanie wyników badania i orzekanie. Etyczne problemy diagnozowania. Problemy związane z komercjalizacją diagnostyki psychologicznej. Integracja danych diagnostycznych.
Podstawowe umiejętności diagnozowania: obserwacja, rozmowa, wywiad, badanie procesów poznawczych, techniki
kwestionariuszowe, techniki projekcyjne.
Ćwiczenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Diagnoza psychologiczna – charakterystyka przedmiotu. Wprowadzenie do zajęć
 Model diagnozy wg W. J. Paluchowskiego (etap prediagnostyczny, badanie diagnostyczne, opis i interpretacja badania, interwencja)
 Diagnoza oparta na dowodach empirycznych (EBA)
 Kompetencje interpersonalne w procesie diagnostycznym
 Prowadzenie wywiadu psychologicznego
 Obserwacja jako metoda diagnozy psychologicznej
 Metody i techniki diagnostyczne – przegląd wybranych technik
 Komunikowanie wyników badania diagnostycznego
 Etyczna postawa psychologa a proces diagnostyczny
 Kontrowersje wokół diagnozy psychologicznej, przegląd modeli diagnozy, podsumowanie zajęć
Paluchowski, W., J. (2007). Diagnoza psychologiczna. Proces - narzędzia - standardy. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne: Warszawa.
Stemplewska - Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Gdańsk: GWP
Stemplewska - Żakowicz, K., Paluchowski, W., J. (2008). Podstawy diagnozy psychologicznej. w: Strelau, J., Doliński, D.
Psychologia. Gdańsk: GWP
Brzeziński, J. (1984). Wybrane zagadnienia z psychometrii i diagnostyki psychologicznej. Wyd. Naukowe UAM: Poznań.
Brzeziński, J., Chyrowicz, B., Toeplitz-Winiewska, M. i Poznaniak, W. (2008). Etyka zawodu psychologa. W-a: PWN.
Stemplewska-Żakowicz, K. i Krejtz, K. (red.). (2005). Wywiad psychologiczny. T.1. Wywiad jako postępowanie badawcze. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Stemplewska-Żakowicz, K. i Krejtz, K. (red.). (2005). Wywiad psychologiczny. T.2. Wywiad jako spotkanie z człowiekiem. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Stemplewska-Żakowicz, K. i Krejtz, K. (red.). (2005). Wywiad psychologiczny. T.3. Wywiad w różnych kontekstach
praktycznych. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Wykład: dr Agnieszka Pasztak
Ćwiczenia: mgr Kasper Czech, mgr Ewa Wojtyna
87
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F 6
39
Rok
Semestr
System studiów
MEDIA I INTERNET - BŁOGOSŁAWIEŃSTWO CZY PRZEKLEŃSTWO?
CZŁOWIEK WOBEC ZAGROŻEŃ ZE STRONY NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII.
III
6
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
30
30
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
fakultatywny (inne wymagania)
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
 Refleksja nad rolą mediów i nowych technologii w życiu człowieka oraz nad ich wpływem na sposób funkcjonowania ludzi.
 Omówienie korzyści i kosztów doświadczanych przez osoby często korzystające z Internetu.
 Analiza teoretyczna i empiryczne badanie motywów korzystania z Internetu.
 Ćwiczenie roli badacza – próba przygotowania i przeprowadzenia badań własnych na wybrany temat oraz prezentacji wyników w postaci pracy pisemnej i plakatu z doniesieniem z badań.
 Nabycie przez studentów umiejętności w zakresie
‐ diagnozy indywidualnych i społecznych skutków nadmiernego korzystania z sieci wśród jej użytkowników.
‐ analizy uwarunkowań zachowań związanych z nadmiernym korzystaniem z Internetu oraz ich psychologicznych konsekwencji, dająca możliwość podjęcia pracy w organizacjach działających na rzecz osób uzależnionych.
zajęcia prowadzone w formie warsztatów
Zaliczenie
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
 samodzielne przygotowanie, na podstawie literatury, krytycznych opracowań wybranego problemu;
 przygotowanie przez studentów prac empirycznych na podstawie badań odnoszących się do wybranych zjawisk związanych z nadmiernym korzystaniem z Internetu i nowych technologii (ze szczególnym naciskiem na
aspekty psychologiczne omawianych problemów)
 Cechy Internetu, które czynią go interesującym dla psychologów.
 Internet – korzyści i zagrożenia dla człowieka. Internet, media, nowe technologie jako źródło nowych wyzwań
dla psychologii.
 Media i Internet – pasja czy zagrożenie? Problem uzależnienia od Internetu – czy możemy mówić o uzależnieniu? Pojęcie i natura uzależnienia, przyczyny uzależnienia od mass mediów. Skutki psychologiczne i społeczne.
 Anonimowość w sieci i jej konsekwencje psychologiczne.
 Zagadnienie zmiany tożsamości w Internecie.
 Sposoby autoprezentacji w sieci.
 Blogi jako przejaw współczesnego trybalizmu. Blogi - publiczny ekshibicjonizm czy autoterapia?
 Wpływ korzystania z Internetu na dobrostan psychiczny oraz na posiadany obraz siebie użytkowników.
 Rzeczywistość wirtualna i społeczeństwo wirtualne. Aktualny stan badań nad wpływem korzystania z Internetu
na relacje społeczne. Fenomen społeczności wirtualnych.
 Konflikty i agresja w sieci.
 Komunikowanie się w Internecie. Specyfika. Problemy.
 Wsparcie społeczne / pomoc w sieci.
 Problem manipulacji w mediach. Przejawy manipulacji.
 Internet a młodzież. Grupy ryzyka.
 Nadmierne korzystanie z telefonu komórkowego i innych nowych technologii jako forma uzależnienia.
Batorski D., Marody M., Nowak A. (red.) (2006). Społeczna przestrzeń internetu. Wyd. SWPS „Akademica”, Warszawa
Goban-Klas T. (2005). Cywilizacja medialna. Geneza, ewolucja, eksplozja. WSiP, Warszawa
Guerreschi C. (2005). Nowe uzależnienia. Wyd. Salwator, Kraków
Jonak Ł., Mazurek P., Olcoń M., Przybylska A., Tarkowski A.,Zając J.M. (red.) (2006). Re: internet - społeczne aspekty medium Polskie konteksty i interpretacje. Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
Sokołowski, M. (red.) (2005). Oblicza Internetu. Internet a globalne społeczeństwo informacyjne. Algraf , Elbląg
Wallace P. (2001). Psychologia Internetu. Wyd. Rebis, Poznań
Ben-Ze’ev A. (2005). Miłość w sieci. Internet i emocje. Rebis, Poznań
Bogunia-Borowska M. (red.) (2006) Dziecko w świecie mediów i konsumpcji. Wyd. UJ, Kraków.
Chudzicka-Czupała A., Grzywacz M., Janiec K. (2007). Spostrzeganie czasu przez kobiety i mężczyzn a skłonność do
nadmiernego korzystania z internetu. (w:) „Chowanna” 1(28), s. 119-134
Chudzicka-Czupała A. (2010). Percepcja czasu a uzależnienie od internetu, (w:) red. K. Popiołek, A. ChudzickaCzupała, Czas w życiu człowieka, Katowice, Wyd. UŚl
Chudzicka-Czupała A. (w druku). Wsparcie społeczne otrzymywane w sieci jako przyczyna nadmiernego korzystania z Interne-
88
tu przez dorastającą młodzież.
Dobek-Ostrowska B. (1999). Studia z teorii komunikowania masowego. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław
Filipiak M. ( 2003). Homo communicans. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin
Goban-Klas T. (1999). Media i komunikowanie masowe. Teorie analizy prasy, radia, telewizji i Internetu. Wyd. naukowe
PWN, Warszawa-Kraków
Golonka K., Lipińska A. (2000). Społeczeństwo wirtualne w perspektywie psychospołecznej. Kolokwia Psychologiczne, 8,
223-230
Grohol, J. M. (1999). Internet Addiction Guide. http://psychcentral.com/netaddiction/
Hamman R.B. (1999). The Role of Fantasy in the Construction of the On-line Other: a selection of interviews and participant
observations from cyberspace. http://www.socio.demon.co.uk/fantasy.html
Iłowiecki M. (2003). Krzywe zwierciadło. O manipulacji w mediach. Wyd. „Gaudium”. Lublin
Juszczyk S. (2000). Człowiek w świecie elektronicznych mediów – szanse i zagrożenia. Wyd. UŚl, Katowice
Kubey, R., Csikszentmihalyi, M. (2002). Telemania - nowy nałóg. Świat Nauki, 4 (128).
Levinson P. (2006). Telefon komórkowy. Jak zmienił świat najbardziej mobilny ze środków komunikacji. Wyd.
Muza,Kraków
Mandal, E. (2004). Wirtualna rzeczywistość i zagrożenia z nią związane. (w:) K. Popiołek (red.) Kryzysy, katastrofy,
kataklizmy. Zjawiska współczesnej cywilizacji. Wyd. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań
Suler J. (1999). To Get What You Need. Healthy and Pathological Internet Use. CyberPsychology and Behavior, 2, 385394
Sorlin P. (2001). Mass media. Kluczowe pojecia. Wyd. Astrum. Wrocław
Wilk, A. M. (2001). Polska wobec wyzwań społeczeństwa informacyjnego. (w:) Zasępa, T. (red.) Internet. Fenomen społeczeństwa informacyjnego. Edycja Św. Pawła, Częstochowa
Woronowicz B. T.(2001). Bez tajemnic o uzależnieniach i ich leczeniu. IPiN, Warszawa.
Young, K. S. (1998). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology and Behavior, 1(3),
237-244
Zasępa, T. (red.) (2001). Internet. Fenomen społeczeństwa informacyjnego. Edycja Św. Pawła, Częstochowa
Prowadzący
zajęcia
Dr Agata Chudzicka-Czupała
89
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA CHOREGO SOMATYCZNIE
III
6
studia stacjonarne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Liczba
godzin
30
30
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F 6
40
Rok
brak (zajęcia adresowane do osób, które nie realizują profilu psychologia zdrowia i jakości życia)
 Umiejętność rozeznawania relacji podmiot-otoczenie, soma-psyche-soma…
 Umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy z zakresu relacji lekarz-pacjent w pracy terapeutycznej i szkoleniowej.
 Umiejętność praktycznego wykorzystania wiedzy psychologicznej w kontakcie z człowiekiem zdrowym, chorym somatycznie i umierającym.
 Umiejętność pracy z dzieckiem chorym i niepełnosprawnym.
dyskusja problemów, „burza mózgów”, drama, gry i symulacje sytuacji terapeutycznych, materiały audiowizualne
Kryteria zaliczenia: obecność na zajęciach, ocena z kolokwium (pisemnego lub ustnego), przygotowanie pracy
semestralnej
 Styl życia a zdrowie i choroba.
 Macierzyństwo i ojcostwo w ujęciu biopsychospołecznym.
 Opieka nad dzieckiem chorym i niepełnosprawnym.
 Relacja lekarz-pacjent i jej wpływ na przebieg diagnozowania, leczenia i rehabilitacji.
 Wieloaspektowe podejście do zjawiska bólu.
 Obraz własnej choroby i funkcjonowanie w roli pacjenta.
 Praca z pacjentem chirurgicznym.
 Chirurgia naprawcza i estetyczna
 Psychospołeczne, prawne i etyczne aspekty zabiegów transplantacyjnych
 Człowiek chory terminalnie. Zjawisko umierania i śmierci.
 Psychospołeczne aspekty niepełnosprawności fizycznej
 Karta Praw Pacjenta
Bishop, G.,D. (2000). Psychologia zdrowia. Zintegrowany umysł i ciało. Wrocław: Wydawnictwo Astrum.
Dolińska – Zygmunt, G. (2001)(Red). Podstawy psychologii zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Heszen-Niejodek, I. (1992). Lekarz i pacjent. Badania psychologiczne. Kraków: Univeritas.
Heszen, I., Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN.
Heszen, I., Życińska, J. (2008)(Red). Psychologia zdrowia. W poszukiwaniu pozytywnych inspiracji. Warszawa: Academica.
Lukas, W., Gałuszka, A., Zarychta, A. (1999). Aktualne potrzeby edukacji pediatrycznej w specjalności lekarza
rodzinnego. [w] I., Norska-Borówka, W., Lukas (Red): Wybrane problemy pediatryczne w praktyce lekarza rodzinnego.
Katowice: ZP ŚAM.
Sheridan, Ch.,L., Radmacher S.,A. (1998). Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia Warszawa:
Instytut Psychologii Zdrowia, PTP.
Heszen-Niejodek, I. (1990)(Red). Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych Warszawa: PZWL.
Kodeks etyczno-zawodowy psychologa. (1992). Warszawa: PTP.
Salomon, P. (2002). Psychologia w medycynie. Gdańsk: GWP.
Strelau, J. (2000) (Red). Psychologia Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.
Dr Anita Gałuszka
90
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F 6
41
Rok
KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ W PSYCHOLOGII
III
6
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Założenie i cele
przedmiotu
Zapoznanie z problematyką pojmowania płci w psychologii, stereotypów płciowych, podobieństw i różnic między kobietami i mężczyznami, funkcjonowania w przestrzeni prywatnej i publicznej.
Forma i warunki
zaliczenia
Studiowanie literatury, dyskusja, metody kwestionariuszowe i eksperymentalne
Obecność, aktywność, praca zaliczeniowa
STUDIA STACJONARNE
Treści
kształcenia














Płeć biologiczna, psychologiczna, społeczno-kulturowa Tożsamość płciowa. Metody badawcze.
Pojmowanie płci w różnych koncepcjach psychologicznych.
Stereotypy związane z płcią. Konsekwencje.
Zdolności.
Emocje.
Osobowość.
Obraz własnej osoby.
Zdrowie i psychoterapia.
Bliskie związki.
Zdrowie a płeć. Psychoterapia.
Władza, polityka, ekonomia.
Media i reklama. Literatura i podręczniki szkolne
Komunikacja i język.
Kryzysy kobiecości i męskości.
STUDIA NIESTACJONARNE
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
 Wprowadzenie.
 Pojmowanie płci w różnych koncepcjach psychologicznych.
 Zdolności. Emocje. Osobowość.
 Obraz własnej osoby. Zdrowie i psychoterapia.
 Bliskie związki.
 Władza, polityka, ekonomia. Media i reklama.
 Kryzysy kobiecości i męskości.
Brannon L. (2002). Psychologia rodzaju. Gdańsk: GWP.
Mandal E. (2000; 2004). Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Mandal E. (2003). Kobiecość i męskość. Popularne opinie i badania naukowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie
Żak.
Mandal E. (2008). Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach. Warszawa: PWN
Kaschack E. (1996). Nowa psychologia kobiety. Gdańsk: GWP.
Badinter E. (1993). XY. Tożsamość mężczyzny. Warszawa: Wydawnictwo AB.
Caron A. F. Matki i córki. Gdańsk: GWP.
Forward S. Frazier D. (1999). Szantaż emocjonalny. Gdańsk: GWP.
Estes E. (2001). Biegnąca z wilkami. Poznań:Zysk i Spóka
Lisowska E. (2007). Gender index. Monitorowanie równości kobiet i mężczyzn w miejscu pracy. Warszawa;
EQUAL,UNDP.
Melosik Z. (2002). Kryzys męskości w kulturze współczesnej. Poznań: Wydawnictwo Wolumin.
Mandal E.(red.)(2007). W kręgu gender. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Mandal E. (2007). Kobiety i mężczyźni a władza w organizacji. Kolokwia Psychologiczne. Tom. 16, str. 155-174.
Miluska J. Boski P. (red.)(1999). Męskość-kobiecość w perspektywie indywidualnej i kulturowej. Warszawa: Wydawnictwo PAN
Pospiszyl (1986). Tristian i Don Juan. Warszawa: Iskry.
Putnam Tong R. (2002). Myśl feministyczna. Warszawa: PWN.
Opperman K., Weber E. (2000). Język kobiet i język mężczyzn. Jak porozumieć się w miejscu pracy. GWP.
Siemieńska R. (red.)(1997). Portrety kobiet i mężczyzn. Warszawa: Instytut Studiów Społecznych.
91
Siemieńska R. (1996). Kobiety: nowe wyzwania. Starcie przeszłości z teraźniejszością. Wydawnictwo Instytutu
Socjologii UW.
Siemieńska R. (2000). Nie mogą, nie chcą czy nie potrafią? O postawach i uczestnictwie politycznym kobiet w
Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Siemieńska R.(red.) (2003). Aktorzy życia publicznego. Płeć jako czynnik różnicujący. Warszawa: Scholar.
Wojciszke B. (red.). (2002). Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice. Gdańsk: GWP.
Prowadzący
Zajęcia
92
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
PSYCHOSOMATYKA
III
6
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
30
30
wykł
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F 6
42
Rok
brak (zajęcia adresowane do osób, które nie realizują profilu psychologia zdrowia i jakości życia)
Po przeprowadzeniu kursu student powinien:
 Umiejętnie wykorzystać zdobytą, podstawową, usystematyzowaną wiedzę z zakresu psychosomatyki z
uwzględnieniem jej korzeni, kierunków rozwoju i założeń.
 Integrować wiedzę biomedyczną z wiedzą psychologiczną oraz dostrzegać związków pomiędzy medycyną i
biologią a psychologią jako dyscyplinami badającymi zdrowie i odpowiadającymi za jego stan:
‐ być wrażliwy na wielowymiarowość ludzkiego funkcjonowania;
‐ odróżniać kompetencje lekarza od kompetencji psychologa;
‐ znać zadania psychologa na gruncie medycyny.
 Znać zjawiska towarzyszące chorobie somatycznej w odniesieniu do różnych koncepcji zależności psychosomatycznych.
 Swobodnie orientować się w różnych podejściach terapeutycznych w pracy z chorym somatycznie.
 Być wrażliwym na zagadnienia etyczne związane z działalnością psychologa w obszarze medycyny psychosomatycznej.
Dyskusje, prezentacje multimedialne, elementy warsztatu, prezentacje przypadków
Test zaliczeniowy
STUDIA STACJONARNE
Treści
kształcenia














Wprowadzenie do zagadnienia psychosomatyki – czym jest psychosomatyka
Modele zależności psychika-ciało
Wpływ czynników psychologicznych na powstawanie i przebieg chorób somatycznych
Psychologiczne problemy w przebiegu chorób somatycznych
Psychoneuroimmunologia
Psychologiczne aspekty bólu
Zjawisko placebo
Zaburzenia psychosomatyczne w kardiologii
Zaburzenia psychosomatyczne dotyczące układu oddechowego
Zaburzenia psychosomatyczne w dermatologii
Psychoonkologia
Psychostomatologia
Zaburzenia psychosomatyczne dotyczące układu pokarmowego
Terapia zaburzeń psychosomatycznych








Wprowadzenie do zagadnienia psychosomatyki – czym jest psychosomatyka
Modele zależności psychika-ciało
Wpływ czynników psychologicznych na powstawanie i przebieg chorób somatycznych
Psychologiczne problemy w przebiegu chorób somatycznych
Psychoneuroimmunologia
Psychologiczne aspekty bólu
Zależności psychosomatyczne w wybranych jednostkach chorobowych
Terapia zaburzeń psychosomatycznych.
Literatura
podstawowa
Carson, R. C., Butcher, J. N. i Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń. vol. 1, s. 403-420, s. 439-488. Gdańsk:
Heszen-Niejodek, I. (2000). Psychologiczne problemy chorych somatycznie. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki. tom III, s. 513-531. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Heszen-Niejodek, I. i Sęk, H. (red.) (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN.
Heszen-Niejodek, I. i Wrześniewski, K. (2000). Udział psychologii w rozwiązywaniu problemów zdrowia somatycznego. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki. tom III, s. 443-492. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Literatura
uzupełniająca
Heszen-Niejodek, I. (2000). Jak żyć z chorobą, a jak ją pokonać. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Heszen-Niejodek, I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Pod-ręcznik akademicki. tom III, s. 465-492. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
93
Heszen-Niejodek, I. (red.) (1990). Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych. Warszawa: PZWL.
Morrison, J. (2002). Kiedy objawy psychiczne maskują choroby ciała. Gdańsk: GWP
Schier, K. (2005). Bez tchu i bez słowa. Gdańsk: GWP, s. 15-67, 209-230.
Ścigała, I. (2001). Psychoneuroimmunologia jako dziedzina współczesnej psychosomatyki. W: L. Cierpiałkowska, H. Sęk
(red.) Psychologia kliniczna i psychologia zdrowia. s. 33-60. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
de Walden-Gałuszko, K. (red.) (2000). Psychoonkologia. Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej.
Wrześniewski, K., Włodarczyk, D. (red.) (2004). Choroba niedokrwienna serca. Gdańsk: GWP.
Prowadzący
Zajęcia
Lek. mgr Ewa Wojtyna
94
Lp.
43
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT I STRUKTURA PSYCHOLOGII KLINICZNEJ.
ZAKRES ZASTOSOWAŃ PSYCHOLOGII KLINICZNEJ
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
egzamin
egzamin
30
15
4
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
30
15
brak
 U umożliwienie studentom zgromadzenia i poszerzenia wiedzy na temat postaci, przyczyn i uwarunkowań
zaburzonego zachowania jednostki.
 Pokazanie mechanizmów powstawania zaburzeń, klasyfikację, zakres leczenia i formy pomocy psychologicznej.
 Uzyskanie wiedzy dotyczącej rozpoznawania zwiastunów problemów klinicznych oraz orientację w możliwości zastosowania prostych form pomocy psychologicznej.
Egzamin, forma - pisemna
 Przedmiot i zadania psychologii klinicznej. Dynamika rozwoju, aktualne tendencje.
 Psychologia kliniczna w kontekście praktyki - rola i zadania psychologa klinicznego w różnych dziedzinach
medycyny, pedagogiki, prawa, przemysłu. Diagnoza kliniczna. Metody diagnozowania psychologicznego z perspektywy dyscypliny psychologii klinicznej (eksperyment kliniczny, wywiad autobiograficzny, rozmowa psychologiczna )
 Prawne aspekty działań psychologicznych -uprawnienia i ograniczenia w procesie diagnozowania i udzielania
pomocy psychologicznej. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego (kontekst tajemnicy zawodowej, ochrony
praw pacjenta, zasad leczenia przymusowego).Ustawa o zawodzie psychologa.
 Koncepcje normy, zdrowia psychicznego i patologii w psychologii klinicznej. Modele klasyfikacji zaburzeń
według ICD-10 i DSM-IV.
 Czynniki determinujące zaburzenia zachowania i zaburzenia psychiczne jednostki. Biologiczne, psychospołeczne i socjokulturowe przyczyny zaburzeń.
 Pojecie sytuacji trudnej i stresu w literaturze tematu. Uraz psychiczny, jako szczególny rodzaj sytuacji trudnej.
Symptomatologia i psychologiczne mechanizmy rozwoju stresu pourazowego.
 Pojęcie stresu psychosomatycznego, konsekwencje stresu. Modele chorób psychosomatycznych.
 Kryzys i jego główne przejawy w życiu człowieka. Rodzaje i różnicowanie kryzysów, rozwojowe i wynikające z
destabilizacji psychicznej osoby w toku jej życia. Odporność psychiczna
 Mechanizmy obronne osobowości- definicje, pojęcia, podziały, ogólna charakterystyka. Rola mechanizmów
obronnych osobowości w interwencjach psychologicznych wobec jednostek ze zróżnicowanym poziomem
dysfunkcji w strukturze osobowości.
 Lęki i zaburzenia nerwicowe. Koncepcje zaburzeń lękowych. Mechanizm patogenezy-funkcje leku i strachu.
Postaci zaburzeń nerwicowych i ogólna symptomatologia. Modele terapeutyczne w świetle współczesnej literatury psychologiczno-psychiatrycznej.
 Zaburzenia osobowości. Klasyfikacja i typy zaburzeń osobowości. Koncepcje genezy i terapii
 Pomoc psychologiczna. Czynniki warunkujące odpowiednie formy pomocy psychologicznej. Ogólna charakterystyka rodzajów pomocy udzielanej przez psychologa.
Aleksandrowicz J.( 1998). Zaburzenia nerwicowe. Warszawa. PZWL
Caplan H.,Sadoch B.J. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław. Urban-Partner
Carson R.C., Butcher J.Mineka S.(2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk.GWP
Cierpiałkowska L. (2004). Zaburzenia osobowości. Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adam Mickiewicza
Cierpiałkowska L.(2007). Psychopatologia. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe „ Scholar”
Goldstein E. (2003).Zaburzenia z pogranicza. Modele i techniki kliniczne. Gdańsk. GWP
Herman L.J.(1998). Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańskie Wyd. Psychologiczne. Gdańsk
Jakubik A.( 1995). Zaburzenia osobowości. Warszawa. PZWL
Klimasiński K. (2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków Wydawnictwo UJ
Rosenhan D.l, Seligman E.P.(2003). Psychopatologia. Warszawa, Polskie Towarzystwo Psychologiczne
Sęk H.(2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa. Wydawnictwo „Scholar”
Strelau J.(2000).Psychologia: Tom III. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Drozdowski P. Kokoszka A.(1993).Wprowadzenie do psychoterapii. Kraków, Collegium Medium UJ
Hare R.D. (1993). Without conscience: The disturbing world of the psychopaths among us. NewYork: Pocket Books.
Kępiński A.( 1979). Psychopatologia nerwic. Warszawa, PZWL.
Kępiński A.(1980). Lęk. Warszawa, PZWL .
95
Lewis M, Miller S.(1990). Handbook of developmental psychopathology. New York. Plenum
Meyer R. (2004). Psychopatologia. Jeden przypadek – wiele teorii. Gdańsk. GWP.
Pospiszyl K.(2000). Psychopatia. Wyd. Żak. Warszawa.
Rydzyński Z. (2000). Psychiatria – podręcznik dla psychologów. W-wa. PZWL
Prowadzący
Zajęcia
dr Danuta Rode, dr Izabela Rajska-Kulik
Press.
96
Lp.
44
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
ZABURZENIA SPOWODOWANE UŻYWANIEM ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak
 Poznanie obrazu klinicznego i mechanizmów uzależnienia od alkoholu.
 Rozpoznawanie problemów i potrzeb osób uzależnionych od alkoholu i współuzależnionych.
 Orientacja w obszarze pomocy psychologicznej udzielanej alkoholikom i ich rodzinom oraz w ofercie placówek udzielających pomocy i wsparcia osobom uzależnionym i członkom ich rodzin.
Zaliczenie na ocenę
 Nadużywanie i uzależnienie od substancji psychoaktywnych-obraz kliniczny. Koncepcje i modele uzależnienia.
Uwarunkowania biologiczne, psychologiczne, społeczne.
 Alkoholizm jako choroba. Modele i koncepcje przyczyn uzależnienia. Obraz kliniczny uzależnienia od alkoholu. Mechanizm uzależnienia fizjologicznego, mechanizm uzależnienia psychologicznego.
 Pomoc psychologiczna i profilaktyka uzależnień. Terapia Uzależnień, grupy samopomocowe. Farmakoterapia.
 Problemy współuzależnienia.
Cierpiałowska L.(2000). Alkoholizm. Przyczyny, leczenie, profilaktyka. Poznań. Wyd. Naukowe Uniwersytetu im. A.
Mickiewicza
Cierpiałowska L.(red.)(2006). Oblicza współczesnych uzależnień. Poznań. Wyd.Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza
Mellibruda J., Sobolewska Z. (2006).Integracyjna psychoterapia uzależnień. Teoria i praktyka. Warszawa. Instytut Psychologii Zdrowia
Sęk H. (2007). Psychologia kliniczna. Warszawa. Wyd. naukowe PWN.
Seligmann M., Walker E.F., Rosenhan D.L.(2003). Psychopatologia. Poznań. Wydawnictwo Zysk i S-ka
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
97
Lp.
45
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
ZABURZENIA PSYCHOTYCZNE I ZABURZENIA AFEKTYWNE
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak
Uzyskanie wiedzy na temat zaburzeń psychotycznych, orientacja w diagnozowaniu symptomów choroby, poznanie wybranych aspektów terapii i rehabilitacji zaburzeń afektywnych.
Sytuacje symulowane, dyskusja, prezentacja filmów dotyczacych omawianej problematyki
Zaliczenie rygorowe – praca problemowa dotycząca omawianej problematyki lub psychologiczny portret kliniczny wybranej osoby.







Schizofrenia - obraz kliniczny schizofrenii.
Psychologiczne mechanizmy schizofrenii (procesy poznawcze, dynamika emocji, indywiduacja i tożsamość).
Klasyczne postaci schizofrenii. Przyczyny (czynniki biologiczne, psychospołeczne, społeczno-kulturowe).
Aspekty terapii i rehabilitacji.
Zaburzenia afektywne.
Zespół depresyjny, zespół maniakalny - kryteria diagnostyczne, obraz kliniczny.
Koncepcje i modele mechanizmu i patogenezy zaburzeń afektywnych (modele biologiczne, psychoanalityczne
koncepcje zaburzeń nastroju, koncepcje poznawczo-behawioralne, modele podatności na stres, podejście interpersonalne).
 Wybrane aspekty terapii zaburzeń afektywnych.
Caplan H., Sadoch B.J. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław. Wyd.Urban-Partner
Pużyński S.(2002). Depresje i zaburzenia afektywne. Warszawa. Wyd. lekarskie PZWL
Bilikiewicz A., Pużyński S., Robakowski J., Wciórka J.(2002).Psychiatria.( t.I). Wrocław. Wyd. Medyczne Urban i
Partner
Seligmann M., Walker E.F., Rosenhan D.L.(2003). Psychopatologia. Poznań. Wydawnictwo Zysk i S-ka
Cierpiałowska L. (2007). Psychopatologia. Warszawa. Wyd. Naukowe Scholar.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Izabela Rajska-Kulik
98
Lp.
46
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PODSTAWY PSYCHOLOGII PRACY
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
egzamin
studia stacjonarne
30
30
4
egzamin
15
15
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
brak
Celem zajęć jest przekazanie studentom wiedzy z zakresu zastosowań psychologii pracy a w szczególności:
 zapoznanie studentów z klasycznymi teoriami pracy, analiza ich wpływu na współczesne zarządzanie organizacjami;
 pogłębienie wiedzy o roli pracy w życiu człowieka oraz zapoznanie studentów z zagadnieniami projektowania
pracy w zmieniających się warunkach funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw;
 nabycie wiedzy o doświadczanych w trakcie pracy zawodowej problemach i możliwych patologiach;
 przygotowanie studentów do późniejszego diagnozowania psychologicznych problemów człowieka pracującego oraz doboru środków i strategii profilaktyczno-korekcyjnych.
wykład – prezentacje multimedialne, projekcja filmu, analiza materiałów źródłowych, dyskusje
Egzamin pismeny
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia















Psychologia pracy – przedmiot zainteresowania, metody i narzędzia pracy.
Historia psychologii pracy – psychologia pracy kiedyś i dziś.
Historia psychologii pracy – przegląd najważniejszych teorii.
Wprowadzenie w zagadnienia projektowania i analizy pracy.
Metody i narzędzia analizy i projektowania pracy.
Projektowanie pracy a motywacja i satysfakcja z pracy
Fizyczne warunki pracy. Dostosowywania pracy do możliwości pracownika.
Bezpieczeństwo i ergonomia w miejscu pracy.
Nowe technologie a praca.
Wyzwania współczesnego rynku pracy.
Społeczne warunki pracy.
Stres zawodowy.
Negatywne konsekwencje pracy – pracoholizm.
Negatywne konsekwencje pracy – wypalenie zawodowe.
Równowaga praca-życie.







Psychologia pracy – przedmiot zainteresowania, metody i narzędzia pracy.
Historia psychologii pracy.
Wprowadzenie w zagadnienia projektowania i analizy pracy. Metody i narzędzia analizy i projektowania pracy.
Fizyczne warunki pracy. Bezpieczeństwo i ergonomia w miejscu pracy.
Wyzwania współczesnego rynku pracy. Nowe technologie a praca. Społeczne warunki pracy.
Stres zawodowy. Negatywne konsekwencje pracy.
Równowaga praca-życie.
Studia stacjonarne
Chmiel, N. (2000). Psychologia pracy i organizacji. Gdańsk: GWP.
Kożusznik, B., Górnik-Durose, M. (red.). Perspektywy psychologii pracy. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Makin, P., Cooper, C., Cox, Ch. (2000). Organizacja a kontrakt psychologiczny, Zarządzanie ludźmi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ratajczak, Z. (2007). Psychologia pracy i organizacji. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.
Schultz, D., Schultz, S. (2003). Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy. Warszawa: PWN.
Literatura
podstawowa
Armstrong, M. (2000). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kraków: Oficyna Ekonomiczna. Dom Wydawniczy ABC.
Bańka, A. (2001). Psychopatologia pracy. Poznań: Gemini.
Bańka, A.(2000). Psychologia pracy . W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.
Górnik-Durose, M. i Kożusznik, B. (2007)(red.). Perspektywy psychologii pracy. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Karney, J.E. (2004). Podstawy psychologii i pedagogiki pracy. Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna.
Makin, P., Cooper, C., Cox, Ch. (2000). Organizacja a kontrakt psychologiczny, Zarządzanie ludźmi w pracy. Warszawa:
PWN.
Ratajczak, Z. (2007). Psychologia pracy i organizacji. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.
99
Schulz, D.P., Schulz, S.E. (2002). Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy. Warszawa: PWN.
Sęk, H. (2006). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Gdańsk: GWP.
Wybrane artykuły z czasopism psychologicznych w j. angielskim i polskim.
Materiały źródłowe do zajęć z historii psychologii pracy.
Studia stacjonarne
Literatura
uzupełniająca
Armstrong, M. (2000). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kraków: Oficyna Ekonomiczna. Dom Wydawniczy ABC.
Bańka, A. (2001). Psychopatologia pracy. Poznań: Gemini.
Bańka, A.(2000). Psychologia pracy . W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.
Biela, A., Kamiński, L., Manek, A., Pietraszkiewicz, H., Sienkiewicz, Z., Szumielewicz, J. (1992). Kwestionariusz
Lubelski Analiza Stanowiska Pracy. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
De Wolff, C.J., Drenth, P.J.D., Thierry, H. (2001)(red.). A Handbook of Work and Organizational Psychology: Work
Psychology, Vol 2. Psychology Press Ltd.
Drenth, P.J.D., Thierry, H., De Wolff, Ch.J. (1998) (red.). Introduction to Work and Organizational Psychology. Psychology Press Ltd.
Dunnette, M.D. and Hough, L.M. (1990). Handbook of industrial and organizational psychology. Palo Alto : Consulting
Psychologists Press.
Górnik-Durose, M. i Kożusznik, B. (2007)(red.). Perspektywy psychologii pracy. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Karney, J.E. (2004). Podstawy psychologii i pedagogiki pracy. Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna.
Ratajczak, Z., Turska, E. (1983). Eksperymentalna psychologia pracy. Podręcznik do ćwiczeń dla III i IV roku psychologii. Katowice. Wydawnictwo UŚ (Kwestionariusz Analizy Stanowiska Pracy)
Sadowska-Snarska, C. (2005). Równowaga praca życie w aspekcie polskiego rynku pracy. Raport z badań. Białystok: WSE.
Sęk, H. (2006). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Gdańsk: GWP.
De Wolff, C.J., Drenth, P.J.D., Thierry, H. (2001)(red.). A Handbook of Work and Organizational Psychology: Work
Psychology, Vol 2. Psychology Press Ltd.
Drenth, P.J.D., Thierry, H., De Wolff, Ch.J. (1998) (red.). Introduction to Work and Organizational Psychology. Psychology Press Ltd.
Dunnette, M.D. and Hough, L.M. (1990). Handbook of industrial and organizational psychology. Palo Alto : Consulting
Psychologists Press.
Ratajczak, Z. (1991). Elementy psychologii pracy. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Biela, A., Kamiński, L., Manek, A., Pietraszkiewicz, H., Sienkiewicz, Z., Szumielewicz, J. (1992). Kwestionariusz
Lubelski Analiza Stanowiska Pracy. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Ratajczak, Z., Turska, E. (1983). Eksperymentalna psychologia pracy. Podręcznik do ćwiczeń dla III i IV roku psychologii. Katowice. Wydawnictwo UŚ (Kwestionariusz Analizy Stanowiska Pracy)
Sadowska-Snarska, C. (2005). Równowaga praca życie w aspekcie polskiego rynku pracy. Raport z badań. Białystok: WSE.
Prowadzący
Zajęcia
dr Patrycja Rudnicka
100
Lp.
47
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
KARIERA I ROZWÓJ ZAWODOWY
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
brak





Zdobycie wiedzy na temat rozwoju zawodowego człowieka
Poznanie podstawowych teorii wyboru zawodu
Uczenie się rozpoznawania własnych kompetencji.
Zbudowanie podstaw warsztatu doradcy zawodu
Zwrócenie uwagi na koszty kariery i sukcesu zawodowego
Zajęcia prowadzone metodą warsztatową
Zaliczenie rygorowe, warunek: Przygotowanie i przeprowadzenie warsztatu: Zaplanuj swoją karierę
 Wprowadzenie do problematyki. Orientacja i poradnictwo zawodowe w ujęciu tradycyjnym. Rola doradcy
zawodu. Modele doradztwa i doradców.
 Klasyczne teorie wyboru zawodu. Rozwojowa teoria D.Supera, osobowościowe teorie L.Hollanda oraz A.Roe.
 Zmiany w strukturze i charakterze pracy zawodowej jako efekt procesów globalizacyjnych. Nowy model oczekiwań wobec pracownika – członka organizacji. Nowy model kariery.
 Teorie karier. Rola doradcy w orientacji i poradnictwie karierowym. Poradnictwo zawodowe a poradnictwo
kariery zawodowej. Konteksty zmian w planowaniu i realizacji karier.
 Poradnictwo transnacjonalne. Rola doradcy w planowaniu i realizacji karier międzynarodowych. Koszty kariery międzynarodowej.
 Koncepcja kapitału kariery. Modele doradztwa w różnych etapach rozwoju kariery.
 Autodiagnoza funkcjonowania zawodowego. Wiedza i umiejętności umożliwiające kierowanie własną karierą
zawodową. Analiza osobistych preferencji zawodowych . Zmienne motywacyjne, osobowościowe i kompetencyjne a rozwój kariery. Analiza zasobów osobistych.
 Warsztat pracy doradcy kariery zawodowej. Podstawowe kompetencje doradcy kariery.
 Zarządzanie karierą w organizacji. Metody diagnozy potencjału rozwojowego pracowników.
 Przygotowanie i przeprowadzenie warsztatu: Zaplanuj swoja karierę.
Bańka A., Psychologiczne doradztwo karier, Poznań 2006.
Kargulowa A., O teorii i praktyce poradnictwa. Podręcznik akademicki. PWN, 2004,
Paszkowska – Rogacz A., Tarnowska M., Metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym. KOWEZi U, Warszawa
2004
Podoska – Filipowicz E., Podstawy zawodoznawstwa, orientacji i poradnictwa zawodowego, Bydgoszcz 1996.
Suchar M., Kariera i rozwój zawodowy, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2003
Strykowska M., red.: Współczesne organizacje. Wyzwania i zagrożenia. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora,
Ratajczak Z., 2007. Psychologia pracy i organizacji. Wydawnictwo Naukowe PWV. Warszawa
Ratajczak Z., Bańka A., Turska E., 2007. Współczesna psychologia pracy i organizacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Górnik – Durose M., Kożusznik B., red.:Perspektywy psychologii pracy. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
dr Elżbieta Turska
101
Lp.
48
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Wydział
PSYCHOLOGIA
METODY BADANIA PRACY I PRACOWNIKÓW
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
brak
 Ukazanie współczesnych problemów dotyczących środowiska pracy ze szczególnym uwzględnieniem metod i
narzędzi badań stosowanych w psychologii pracy.
 Zapoznanie słuchaczy z obowiązującymi regulacjami prawnymi dotyczącymi orzecznictwa psychologicznego,
instytucjami certyfikującymi, oraz stosowanymi metodami badań.
studium literatury, prezentacje przeglądu literatury i badań, dyskusja modelowana, studium przypadku, prezentacja metod testowych i aparututowych (zajęcia w placówkach).
Zaliczenie rygorowe - praca zaliczeniowa w formie tematycznej prezentacji multimedialnej
Studia stacjonarne
 Zmiany na współczesnym rynku pracy związane ze sposobami realizacji zadań - konsekwencje psychologiczne
pracy indywidualnej (organizacje wirtualne), zespołowej (zespoły wielokulturowe), promowanie przedsiębiorczości, rosnąca złożoności pracy.
 Demograficzne zmiany na rynku pracy- problemy aktywizacji zawodowej ludzi starszych, konsekwencje późnego rozpoczynania pracy zawodowej, aktywność zawodowa kobiet.
 Demograficzne zmiany na rynku pracy- problemy aktywizacji zawodowej ludzi starszych, konsekwencje późnego rozpoczynania pracy zawodowej, aktywność zawodowa kobiet.
 Obszary badań pracy i pracowników ( rekrutacja, tworzenie kadry rezerwowej, tworzenie efektywnych zespołów, orzecznictwo w psychologii pracy, badania nastrojów pracowniczych)
 Prawne podstawy realizacji badań psychologicznych i orzecznictwa psychologiczne przegląd aktów prawnych
oraz prezentacja instytucji wydających certyfikaty uprawniające psychologów do orzecznictwa)
 Tworzenie opisów pracy stosowane w przemyśle (rodzaje pracy, stosowane arkusze obserwacyjne, tworzenie
opisów zawodów wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej- praca własna studentów)
 Metodologia badań w przemyśle – prezentacja metod testowych i aparaturowych. (zajęcia wyjazdowe realizowane w Centrum Badań i Usług Psychologicznych S.C. Dąbrowa Górnicza)
 Metodyka badań kierowców - omówienie stosowanych procedur badawczych (dyskusja na temat zagrożeń w
ruchu drogowych, czynników wpływających na obniżenie sprawności psychoruchowej człowieka)
 Badania nastrojów pracowniczych - prezentacja metod badań i sposobów raportowania. (dyskusja- obszary
zastosowania badania nastrojów i opinii pracowniczych w organizacji, rola pomocy psychologicznej)
 Metody badań pracy i pracowników - koncepcie zastosowań metod i narzędzi diagnostycznych (praca twórcza
zorientowana na tworzenie nowych metod diagnostycznych oraz praktycznych implikacji dla już znanych testów i metod badań psychologicznych na gruncie organizacji)
 Zmiany na współczesnym rynku pracy związane ze sposobami realizacji zadań- konsekwencje psychologiczne
pracy indywidualnej (organizacje wirtualne), zespołowej.
(zespoły wielokulturowe), promowanie przedsiębiorczości, rosnąca złożoności pracy.
 Obszary badań pracy i pracowników (rekrutacja, tworzenie kadry rezerwowej, tworzenie efektywnych zespołów, orzecznictwo w psychologii pracy, badania nastrojów pracowniczych).
 Prawne podstawy realizacji badań psychologicznych i orzecznictwa psychologiczne (przegląd aktów prawnych
oraz prezentacja instytucji wydających certyfikaty uprawniające psychologów do orzecznictwa)
 Tworzenie opisów pracy stosowane w przemyśle (rodzaje pracy, stosowane arkusze obserwacyjne, tworzenie
opisów zawodów wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej - praca własna studentów)
 Metodologia badań w przemyśle – prezentacja metod testowych i aparaturowych. (zajęcia wyjazdowe realizowane w Centrum Badań i Usług Psychologicznych S.C. Dąbrowa Górnicza).
 Badania nastrojów pracowniczych- prezentacja metod badań i sposobów raportowania. (obszary zastosowania
badania nastrojów i opinii pracowniczych w organizacji, rola pomocy psychologicznej)
Chmiel N. (red), Psychologia pracy i organizacji, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002.
Brown T., Zarządzanie w XXI w, Biznes 5 tom, Biblioteka Gazety Wyborczej, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2007.
Griffin R., Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Golnau W., Kalinowski M., Litwin J., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Cedetu Sp. z o.o., Warszawa2004.
Jachnis A., Psychologia organizacji, Dafin Sp z o.o., Warszawa 2008
Makin P., Cooper C., Cox CH., Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy, Wydawnictwo Na-
102
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
ukowe PWN, Warszawa 2000.
Pickford J. (red), Zarządzanie zasobami ludzkimi dla studentów MBA, Wydawnictwo K.E. LIBER S.C., Warszawa
2003.
Pocztowski A., Międzynarodowe zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002.
Zieniewicz K., Współczesne koncepcje i metody zarządzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003
Instytut Transportu Samochodowego Zakład Psychologii Transportu Drogowego, Metodyka psychologicznych
badań kierowców, Ośrodek Informacji Naukowej i Wydawnictw ITS, Warszawa 2003
Rrozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od osób
kierownictwa i dozoru ruchu zakładów górniczych, mierniczego górniczego i geologa górniczego oraz wykazu stanowisk w ruchu zakładu górniczego, które wymagają szczególnych kwalifikacji.
Dz. U. z 2002 r. Nr 84, poz. 755
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie sprawności
psychicznej i fizycznej osób ubiegających się o świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego lub posiadających świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego . Dz. U. z 2003 r. Nr 167, poz. 1626
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie sprawności
psychicznej i fizycznej osób ubiegających się o licencje członka personelu lotniczego albo posiadających licencje członka personelu lotniczego. Dz. U. z 2003 r. Nr 167, poz. 1627
Rozporządzenie Ministra Transportu I Gospodarki Morskiej z dnia 3 września 1999 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem ruchu na liniach kolejowych oraz warunków, jakie powinny
spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy szynowe. Dz. U. z 1999 r. Nr 87,
poz. 979
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób
ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy.
Dz. U. z 2005 r. Nr 69, poz. 622
Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. Dz. U. z 1996 r. Nr 62, poz. 287
Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów. Dz. U. z 2001
r. Nr 73, poz. 763.
dr Marta Stasiła-Sieradzka
103
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA SĄDOWA.
PSYCHOLOG JAKO BIEGŁY SĄDOWY I JEGO ROLA W PROCESIE SĄDOWYM
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
Lp.
49
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak





Wiedza i rozumienie związków psychologii z prawem.
Wiedza nt. statusu biegłego sądowego psychologa.
Wiedza nt. teoretycznego i metodologicznego modelu psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
Wiedza i rozumienie ról biegłego psychologa i rodzajów opinii psychologiczno – sądowych.
Wiedza i rozumienie etyczno – zawodowe problemów sądowego psychologa.
Egzamin – test wiadomości










Związki psychologii z prawem. Tradycje historyczne w Polsce i na świecie. Ujęcia aktualne
Pojęcie i zadania psychologii sądowej w Polsce.
Status prawny biegłego sądowego psychologa w polskim procesie sądowym.
Pojecie „wiadomości i umiejętności specjalnych” jako kryterium i potrzeba powołania biegłego.
Pojęcie i rodzaje diagnozy psychologicznej: opisowo – etiologiczna, kliniczna, aktuarialna.
Diagnoza, ekspertyza, opinia sądowa.
Metodologiczny model psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
Typy opinii psychologiczno – sądowych.
Probalistyczny model diagnozowania i formułowania wniosków w opinii biegłego sądowego psychologa.
Rola diagnostyczno – ekspertalna biegłego sądowego psychologa: konsultant, laborant, technik, samodzielny
biegły, członek tandemu (RODK) lub zespołu biegłych.
 Rodzaje współpracy biegłego psychologa z innymi ekspertami: psychiatrą, pedagogiem, neurologiem, pediatrą,
kryminalistykiem i in.
 Typy opinii psychologiczno – sądowych.
 Ocena dowodu z opinii biegłego psychologa przez organ procesowy.
 Uczestnictwo biegłego sądowego psychologa w rozprawie sądowej: /a/ uczestnictwo samodzielne, /b/
uczestnictwo z innymi biegłymi.
 Etyczno – zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa.
Stanik J.M., Związki psychologii z prawem, Przegląd Psychologiczny, 1985, nr 4
Tyszkiewicz L., Psycholog jako uczestnik procesu stosowania prawa, (w:) M. J. Lubelski, J.M. Stanik, L. Tyszkiewicz, Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników, Warszawa 1985, Wyd. Prawnicze.
Stanik J. M., Teoretyczne i metodologiczne przesłanki opiniodawstwa psychologicznego w procesie sądowym,
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 2000, 9, suplement 4.
Ekspertyza sądowa (red.:) J. Wójcikiewicz, Zakamycze 2002, Wyd. Kantor.
Stanik J. M., Współpraca psychiatryczno – psychologiczna w ekspertyzach sadowych, (w:) Problemy psychologiczno –
psychiatryczne w procesie karnym, Katowice 1985, Wyd. UŚl.
Widła T., Ocena dowodu z opinii biegłego, Katowice, 1992, Wyd. UŚl.
Stanik J.M., Węzłowe problemy etyczno – zawodowe biegłego sądowego psychologa, (w:) Etyczno – zawodowe
problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry w praktyce sądowej, (red.:) J.M. Stanik, Z. Majchrzyk, Katowice 1995,
Wyd. Anima.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
4
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
egzamin
egzamin
30
15
dr Leszek Woszczek, dr Agnieszka Roszkowska
104
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA SĄDOWA.
PSYCHOLOG JAKO BIEGŁY SĄDOWY I JEGO ROLA W PROCESIE SĄDOWYM
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
Lp.
50
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
30
15
brak





Wiedza i rozumienie związków psychologii z prawem.
Wiedza nt. statusu biegłego sądowego psychologa.
Wiedza nt. teoretycznego i metodologicznego modelu psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
Wiedza i rozumienie ról biegłego psychologa i rodzajów opinii psychologiczno – sądowych.
Wiedza i rozumienie etyczno – zawodowych problemów biegłego sądowego psychologa.
 Związki psychologii z prawem. Tradycje historyczne w Polsce i na świecie.Ujęcia aktualne
 Pojęcie i zadania psychologii sądowej w Polsce. Status prawny biegłego sądowego psychologa w polskim
procesie sądowym.
 Pojecie „wiadomości i umiejętności specjalnych” jako kryterium i potrzeba powołania biegłego.
 Pojęcie i rodzaje diagnozy psychologicznej: opisowo – etiologiczna, kliniczna, aktuarialna.
 Diagnoza, ekspertyza, opinia sądowa.
 Metodologiczny model psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
 Typy opinii psychologiczno – sądowych.
 Analiza różnego typu opinii psychologiczno – sądowych z materiałów
 przygotowanych przez studentów z akt sądowych: spraw karnych i spraw nieletnich a także w sprawach rozwodowych i opiekuńczych.
 Uzależnienie od alkoholu jako przedmiot ekspertyzy psychologicznej
 Probalistyczny model diagnozowania i formułowania wniosków w opinii biegłego sądowego psychologa Role
diagnostyczno – ekspertalne biegłego sądowego psychologa: konsultant, laborant, technik, samodzielny biegły, członek tandemu (RODK) lub zespołu biegłych. Rodzaje współpracy biegłego psychologa z innymi ekspertami: psychiatrą, pedagogiem, neurologiem, pediatrą, kryminalistykiem i in. Ocena dowodu z opinii biegłego psychologa przez organ procesowy.
 Błędy warsztatowe i uchybienia etyczne w ekspertyzach i opiniach sądowych, biegłych psychologów.
J.M. Stanik, Związki psychologii z prawem, Przegląd Psychologiczny, 1985, nr 4
L. Tyszkiewicz, Psycholog jako uczestnik procesu stosowania prawa, (w:) M. J. Lubelski, J.M. Stanik, L. Tyszkiewicz, Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników, Warszawa 1985, Wyd. Prawnicze.
J. M. Stanik, Teoretyczne i metodologiczne przesłanki opiniodawstwa psychologicznego w procesie sądowym,
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 2000, 9, suplement 4.
Ekspertyza sądowa (red.:) J. Wójcikiewicz, Zakamycze 2002, Wyd. Kantor.
J. M. Stanik, Współpraca psychiatryczno – psychologiczna w ekspertyzach sadowych, (w:) Problemy psychologiczno –
psychiatryczne w procesie karnym, Katowice 1985, Wyd. UŚl.
T. Widła, Ocena dowodu z opinii biegłego, Katowice, 1992, Wyd. UŚl.
J.M. Stanik, Węzłowe problemy etyczno – zawodowe biegłego sądowego psychologa, (w:) Etyczno – zawodowe
problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry w praktyce sądowej, (red.:) J.M. Stanik, Z. Majchrzyk, Katowice 1995,
Wyd. Anima.
Gierowski J.K. (red) Psychologia w postępowaniu karnym Lexis Nexis 2008
Wróblewski J., Z zagadnień „prawdy sądowej”, Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne, 1975, T.2/
Pawłowska R., Teoria i praktyka eksperymentu klinicznego w psychologii stosowanej, (w:) Wybrane techniki diagnostyczne w psychologii klinicznej (red.:) J.M. Stanik, Katowice, 1980,Wyd. UŚl, wyd. II
Stanik J.M., Kowalczyk B., Etyczne i warsztatowe uchybienia w psychologicznym opinio dawstwie sądowym, (w:)
Psychologia. Badania i Aplikacje, (red.:) Z. Ratajczak, 1996, T.1. , Katowice, Wyd. UŚl.
Dr Agnieszka Roszkowska
105
Lp.
51
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGICZNE MECHANIZMY KRYMINOGENEZY NIELETNICH
(ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE)
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
brak
 Wiedza nt. rozumienia prawnego pojęcia „nieletni” w Ustawie – u.p.n. z 26.X.1982
 Wiedza nt. pojęcia i operacjonalizacji normatywnych Zadań Rozwojowych w okresie adolescencji wg Havighursta.
 Wiedza nt. warunków opiekuńczo – wychowawczych w rodzinie, efektów edukacyjnych w szkole.
 Wiedza nt. przejawów i form przemocy w szkole.
 Wiedza nt. funkcjonowania nieletnich w asocjalnych grupach podkulturowych i umiejętność diagnozowania.
 Wiedza nt. mechanizmów synergetycznych w kryminogenezie nieletnich.
 Wiedza i rozumienie nt. asocjalnego stylu życia nieletnich.
Uwaga: do odpowiednich ćwiczeń studenci przygotowują materiał laboratoryjny z akt sądowychSądów Rdzinnych.
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
 Pojecie „nieletniego” w świetle przepisów Ustawy z 26.X.1982 (w ujęciu prawnym) a psychologiczne pojęcie
okresu adolescencji; różnice w charakterystyce chłopców i dziewcząt w okresie adolescencji w ujęciu gender
psychology.
 Realizacja 8 Osobistych Zadań Rozwojowych (OZR) w okresie adolescencji (w ujęciu Havighursta).
 Warunki opiekuńczo – wychowawcze (WOWRN) w rodzinie a ryzyko zachowań paraprzestępczych i przestępczych nieletnich.
 Efekty Edukacyjno Wychowawcze w szkole a ryzyko zachowań paraprzestępczych i przestępczych nieletnich (EEW).
 Przejawy i formy przemocy uczniowskiej na terenie szkoły i ich uwarunkowania.
 Funkcjonowanie w asocjalnych grupach podkulturowych (FAGP) a ryzyko zachowań para przestępczych i
przestępczych: a) mechanizmy psychologiczno – kryminologiczne, b) diagnozowanie FAGP.
 Wpływ massmediów na przejawy asocjalności adolescentów
 Asocjalny styl życia nieletnich: pojęcie, operacjonalizacja, diagnozowanie.
 Mechanizmy synergetyczne (synergizm) w kryminogenezie nieletnich.
Górecki, S. Stachowiak, Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, Komentarz, Zakamycze 2005, Wyd. III
Czarnecka - Dzialuk B., Nieletni sprawcy czynów karalnych przed sądem rodzinnym, Warszawa 1993, Wyd. Inst. Nauk
Prawnych PAN
Drwal R., Percepcja ważności i realizacji zadań rozwojowych przez adolescentów (w:) Badania nad rozwojem w okresie dorastania, (red:) Z. Smoleńska, Warszawa 1993, Wyd. Instytut Psychologii PAN.
Piekacz A., Styl życia a poziom realizacji normatywnych zadań rozwojowych u gimnazjalistów, Katowice, 2008 (niepubl.
rozprawa doktorska) UŚl.
Pospiszyl I., Przemoc w szkole, Warszawa 2005.
Stanik J. M., Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności, (w:) Resocjalizacja T.1. (red.:) B. Urban,
J. M. Stanik, Warszawa, 2007, PWN
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Leszek Woszczek, mgr Magdalena Rode, mgr Bartosz Wojciechowski
106
Lp.
52
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROBLEMY ROZWOJOWE, WYCHOWAWCZE I KLINICZNE DZIECI I MŁODZIEŻY W ŚWIETLE
FUNKCJONOWANIA RODZINY I ŚRODOWISK POZARODZINNYCH
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
egzamin
studia stacjonarne
30
30
4
egzamin
15
15
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak
 Uzyskanie wiedzy o przyczynach i obrazie klinicznym wybranych zaburzeń.
 Umiejętność rozpoznawania zwiastunów problemów wychowawczych.
Egzamin







Przegląd problemów i zaburzeń rozwojowych.
Przegląd problemów i zaburzeń rozwojowo – wychowawczych.
Klasyfikacja problemów i zaburzeń wg ICD-10.
Zaburzenia afektywne u dzieci.
Zaburzenia zachowania.
Specyfika rodziny dysfunkcyjnej.
Rodzinny, pozarodzinny i rozwojowy kontekst problemów wychowawczo- klinicznych dzieci i młodzieży.
Kendall, P., C. (2004). Zaburzenia dzieciństwa i adolescencji. Mechanizmy zaburzeń i techniki terapeutyczne dla praktyków i
rodziców. Gdańsk: GWP.
Pużyński, S., Wciórka, J. (2000). ICD-10. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Kraków: Wyd. VESALIUS.
Wolańczyk, T., Komender, J. (2005). Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Carson, R., C., Butcher, J., N., Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Bogdanowicz, M. (1985). Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym. Warszawa: WSiP.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Yvona Woźniakova
107
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOSPOŁECZNE PROBLEMY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
Lp.
53
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
2
2
brak




Poznanie psychologicznych następstw uszkodzeń mózgu (jednostki niepełnosprawności).
Orientacja w specyficznych technikach diagnostycznych rodziny i dziecka.
Rozpoznawanie problemów i potrzeb osób wspierających niepełnosprawnych.
Orientacja w ofercie placówek udzielających pomocy i wsparcia (np. stowarzyszenia, organizacje pozarządowe i inne).
 Jednostki kliniczne niepełnosprawności (np. mózgowe porażenie dziecięce, autyzm, niepełnosprawność intelektualna).
 Środowiska wychowawcze, opiekuńcze, edukacyjne, terapeutyczne, zawodowe – analiza z perspektywy realizacji potrzeb niepełnosprawnych – dzieci i młodzieży.
 Specyficzne problemy sytuacji życia codziennego rodziców i opiekunów dzieci niepełnosprawnych.
Maciarz, A. (red.). (1999). Z teorii i badań społecznej integracji dzieci niepełnosprawnych. Kraków: Oficyna Wydawnicza
Impuls.
Pisula, E. (2005). Małe dziecko z autyzmem. Warszawa: PWN.
Obuchowska, I. (red.). (2005). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: WSiP.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
zaliczenie
zaliczenie
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
30
15
dr Jadwiga Kamińska-Reyman
108
Lp.
54
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wydział
PSYCHOLOGIA
ANALIZA STUDIÓW PRZYPADKÓW W ŚWIETLE WYBRANYCH PROBLEMÓW WYCHOWAWCZOKLINICZNYCH
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
egzamin
studia stacjonarne
30
30
2
egzamin
15
15
2
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
 Uzyskanie kompetencji w zakresie formułowania hipotez i wniosków diagnostycznych.
 Uzyskanie umiejętności prowadzenia rozmowy, wywiadu i obserwacji.
Analiza studium przypadku, samodzielne stawianie hipotez diagnostycznych, weryfikowanie ich oraz formułowanie wniosków diagnostycznych.
Zaliczenie – samodzielne studium przypadku
Egzamin
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
 Zdobywanie pierwszych umiejętności: rozmowa, wywiad, obserwacja, stawianie hipotez diagnostycznych.
 Studia przypadków:
- dziecko z zaburzeniami neurorozwojowymi
- dziecko z zaburzeniami społeczno – emocjonalnymi
- dziecko z zaburzeniami psychosomatycznymi
- dziecko z zaburzeniami zachowania
- dziecko z zaburzeniami mowy
- dziecko z zaburzeniami psychotycznymi
- dziecko z trudnościami edukacyjnymi
 Analiza kontekstu rodzinnego i edukacyjnego.
Kisch, A., Pauli, S. (2004). Co się dzieje z moim dzieckiem. Zaburzenia rozwoju ruchowego i postrzegania. Warszawa:
PZWL.
Morrison J. (2002). Kiedy objawy psychiczne maskują choroby ciała, Gdańsk: GWP
Goodman, R., Scott, S. (2000). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: PZWL.
Namysłowska, I. (2007). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa, PZWL.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Agnieszka Pasztak, mgr Aleksandra Wieteska
109
Lp.
55
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOSOMATYKA
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
egzamin
studia stacjonarne
30
30
4
egzamin
15
15
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
brak
 Zdobycie wiedzy na temat biologicznych i psychologicznych czynników ryzyka chorób i zaburzeń psychosomatycznych oraz ich konsekwencji psychospołecznych.
 Rozumienie mechanizmów leżących u podłoża powstawania chorób psychosomatycznych.
 Poznanie możliwości praktycznego wykorzystania wiedzy psychologicznej w zapobieganiu, leczeniu i rehabilitacji
zaburzeń psychosomatycznych.
 Uwrażliwienie na zagadnienia etyczne związane z działalnością psychologa na pograniczu psychologii i medycyny.
 Kształtowanie postawy współpracy i współdziałania z szeroko rozumianym środowiskiem, mającym wpływ
na powstawanie problemów o podłożu psychosomatycznym.
Prezentacje multumedialne
Egzamin testowy
Treści
kształcenia
 Relacje pomiędzy stresem a chorobą: analiza związków między czynnikami psychicznymi a objawami somatycznymi na wybranych przykładach zaburzeń psychosomatycznych.
 Czynniki ryzyka choroby wieńcowej i zawału serca: oddziaływania psychologiczne w rehabilitacji pacjentów po
zawale.
 Biologiczne i psychologiczne uwarunkowania oraz konsekwencje chorób nowotworowych: wykorzystanie
zależności psychoneuroimmunologicznych w onkologii.
 Zagadnienia psychosomatyczne w alergologii: mechanizmy psychiczne związane z powstawaniem i przebiegiem
astmy oskrzelowej.
 Psychodermatozy: udział czynników psychicznych w powstawaniu i utrzymywaniu się objawów dermatologicznych.
 Przegląd innych zaburzeń psychosomatycznych
Literatura
podstawowa
Carson, R. C., Butcher, J. N. i Mineka, S. (2003): Psychologia zaburzeń. vol. 1, s. 403-420, s. 439-488. GWP, Gdańsk
Choroba niedokrwienna serca. Psychologiczne aspekty leczenia i zapobiegania. Wrześniewski K., Włodarczyk D. (2004)
(red.) GWP, Gdańsk
Heszen I., Sęk H. (2007): Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa
Schier K. (2005). Bez tchu i bez słowa. GWP, Gdańsk
Sheridan C. L., Radmacher S. A. (1998): Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. IPZ, PTP,
Warszawa
Wrześniewski K. (2000): Psychologiczne uwarunkowania powstawania i rozwoju chorób somatycznych. W: Psychologia. Podręcznik akademicki J. Strelau (red.), tom 3. GWP, Gdańsk
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Ewa Gwozdecka-Wolniaszek
110
Lp.
56
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
SOMATOPSYCHOLOGIA
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
brak
 Poznanie dróg wpływu sfery somatycznej na sfery: psychiczną i społeczną.
 Zdobycie wiedzy z zakresu relacji lekarz-pacjent i umiejętności praktycznego jej zastosowania w pracy terapeutycznej i szkoleniowej.
 Umiejętność praktycznego wykorzystania wiedzy psychologicznej w pracy z człowiekiem zdrowym, chorym
somatycznie i umierającym.
Treści
kształcenia
 Styl życia a zdrowie i choroba
- sposoby ujmowania zdrowia i choroby
- zachowania pro i antyzdrowotne
- wyznaczniki zdrowego stylu życia
- zdrowie osoby a zdrowie publiczne
 Macierzyństwo i ojcostwo w ujęciu biopsychospołecznym
- zmiany fizjologiczne, psychologiczne i społeczne w okresie ciąży, porodu i połogu
- opieka nad dzieckiem zdrowym
 Relacja lekarz-pacjent i jej wpływ na przebieg diagnozowania, leczenia i rehabilitacji
- udział w badaniach kontrolnych i profilaktycznych
- poszukiwanie profesjonalnej pomocy
- efekt placebo
- podstawowe błędy jatrogenne
- rola medycyny alternatywnej
 Wieloaspektowe podejście do zjawiska bólu
- fizyczny, psychiczny, duchowy i społeczny wymiar bólu
- rodzaje bólu i ich leczenie
 Praca z pacjentem chirurgicznym
- przygotowanie pacjenta do operacji
- chirurgia naprawcza i estetyczna
- psychospołeczne, prawne i etyczne aspekty zabiegów transplantacyjnych
 Człowiek chory terminalnie. Zjawisko umierania i śmierci.
 Psychospołeczne aspekty niepełnosprawności fizycznej.
 Karta Praw Pacjenta
Literatura
podstawowa
Bishop G.D. (2000): Psychologia zdrowia. Zintegrowany umysł i ciało. Wydawnictwo Astrum, Wrocław
Dolińska – Zygmunt G. (2001)(red): Podstawy psychologii zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego,
Wrocław
Heszen I., Sęk, H. (2007): Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa
Heszen I., Życińska J.(2008)(red.): Psychologia zdrowia. W poszukiwaniu pozytywnych inspiracji. Academica, Warszawa
Salomon P. (2002): Psychologia w medycynie. GWP, Gdańsk
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Anita Gałuszka
111
Lp.
57
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
TRENING INTERPERSONALNY
III
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
6
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
2
15
15
zaliczenie
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak
 Umiejętność współpracy w grupie.
 Umiejętność przyjmowania informacji zwrotnych.
 Rozpoznanie własnej roli grupowej.
Forma warsztatowa
Zaliczenie na ocenę, obecność na treningu
 Udział w procesie grupowym
- doświadczanie siebie oraz własnego funkcjonowania w grupie
- praktyczne uczestnictwo w procesie grupowym
- ćwiczenie umiejętności identyfikacji ról grupowych oraz ich znaczenia dla rozwoju procesu grupowego
- rozpoznawanie faz rozwoju grupowego
 Praktyczne ćwiczenie różnych umiejętności interpersonalnych
Grzesiuk L., Trzebińska E., (1978): Jak ludzie porozumiewają się, Nasza Księgarnia, Warszawa
Praszkier R., Różycki A. (1983): Bliskie spotkania. Rzecz o treningu grupowym, Nasza Księgarnia, Warszawa.
Zaborowski Z. (1997): Trening interpersonalny. Podstawy teoretyczne – procesy – techniki, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
dr Renata Kleszcz-Szczyrba
112
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PRAKTYKA PO III ROKU
58
Rok
III
6
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
lab
2 tygodnie
2 tygodnie
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
3
brak
Ogólne cele praktyk:
 rozwijanie umiejętności wykorzystania wiedzy zdobytej na studiach;
 kształtowanie umiejętności niezbędnych w przyszłej pracy zawodowej;
 przygotowanie studenta do samodzielności i odpowiedzialności za powierzone mu zadania;
 stworzenie dogodnych warunków do aktywizacji zawodowej studenta na rynku pracy.
Studenci powinni we własnym zakresie poszukiwać instytucji, w której odbędą praktykę. Samodzielność studenta
pod tym względem uważana jest za istotny element realizacji jednego z podstawowych celów praktyki – rozpoczęcia samodzielnej aktywności zawodowej.
Miejsce praktyki: zgodne z jednym (z dwóch realizowanych przez studenta) profilem zawodowym.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Zaliczenie praktyki na podstawie następujących dokumentów:
 porozumienie o organizacji praktyki zawodowej;
 raport z przebiegu praktyki poświadczony przez opiekuna praktyki w zakładzie pracy oraz przez opiekuna
praktyki z Instytutu Psychologii;
Cele szczegółowe i obszar realizacji praktyk w ramach poszczególnych profili zawodowych realizowanych w
Instytucie Psychologii UŚ:
Cele praktyk: zdobycie wiedzy na temat zadań psychologa w danej instytucji (diagnoza, poradnictwo, pomoc
psychologiczna, psychoterapia, profilaktyka, szkolenia); jego roli w pracy zespołu diagnostyczno-terapeutyczne
go, uregulowań prawnych dotyczących kompetencji diagnostyczno-terapeutycznych psychologa w działaniach na
rzecz pacjenta zdekompensowanego psychicznie, ustawodawstwa obowiązującego wobec pacjentów psychiatrycznych, wiedzy na temat specyfiki procedur diagnostycznych stosowanych w odniesieniu do pacjentów psychiatrycznych; nabycie praktycznych umiejętności w zakresie diagnozowania pacjentów psychiatrycznych (diagnoza struktury osobowości za pomocą testów kwestionariuszowych, technik projekcyjnych i metody klinicznej
/wywiad i rozmowa/ u osób z zaburzeniami lękowymi, osobowości), pomocy osobom przebywającym na leczeniu odwykowym i korzystających z usług ośrodków pomocy społecznej.
Przykładowe miejsca odbywania praktyk:
- rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne;
- poradnie zdrowia psychicznego;
- dzienne i stacjonarne oddziały psychiatryczne;
- oddziały dzienne i poradnie leczenia uzależnień;
- ośrodki pomocy społecznej.
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
psychologiczna, psychoterapia, profilaktyka, szkolenia); przebiegu procesu adaptacji do warunków izolacji, podstawowych oddziaływań psychokorekcyjnych i psychoterapeutycznych stosowanych wobec osób izolowanych;
udzielania pomocy psychologicznej osobom przygotowywanym do opuszczenia zakładu karnego jak również
poznanie problemów doświadczanych w trakcie pracy zawodowej psychologa sądowego; zdobycie praktycznych
umiejętności diagnozy sądowo – psychologicznej w sprawach karnych oraz cywilnych, poznanie wyzwań stawianych przed psychologami sądowymi. Zajęcia praktyczne przygotowują studentów do późniejszego diagnozowania psychologicznych problemów zarówno świadka jak i oskarżonego jak również do udzielenia pomocy psychologicznej osobie wykazującej trudności w adaptacji do warunków więziennych.
- zakłady karne i areszty śledcze;
- placówki psychologiczne przy komendach policji;
- ośrodki wychowawcze i zakłady poprawcze;
- ośrodki interwencji kryzysowej;
- ośrodki pomocy dziecku i rodzinie;
- policyjne izby dziecka.
Cele praktyk: wieloaspektowe poznanie przez studentów praktycznych zastosowań w obszarze psychologii
113
Prowadzący
zajęcia
pracy i organizacji odnoszących się do procedur, metod i narzędzi badawczych stosowanych w obszarze tej dyscypliny naukowej; umożliwienie studentom zdobycie pierwszych doświadczeń zawodowych oraz zapoznanie się z
potencjalnym przyszłym pracodawcą, w tym jego potrzebami i wymaganiami. Konfrontacja zdobytej wiedzy teoretycznej i dotychczasowych doświadczeń z wymaganiami rynku pracy umożliwić ma studentom określenie obszarów rozwoju własnych kompetencji zawodowych pozwalających im w przyszłości prowadzenie samodzielnej
pracy psychologicznej.
- współczesne organizacje realizujące projekty w ramach polityki personalnej, głownie w obszarze rekrutacji,
szkoleń i rozwoju pracowników,
- agencje pracy tymczasowej, agencje pośrednictwa pracy, agencje doradztwa personalnego, urzędy pracy, kluby
pracy oraz inne jednostki działające na rzecz rozwoju rynku pracy oraz aktywizacji zawodowej,
- placówki działające w obszarze doradztwa zawodowego,
- placówki szkoleniowe, edukacyjne realizujące programy związane z psychologią organizacji,
- pracownie psychologiczne realizujące badania osób wykonujących prace wymagające szczególnej sprawności
psychofizycznej.
Cel praktyk: zaznajomienie studentów ze specyfiką pracy psychologa praktyka w obszarze zdrowia i choroby,
przygotowanie studenta do pracy z osobami chorymi somatycznie (w zakresie diagnozy i terapii), przygotowanie
studenta do pracy z osobami zdrowymi (w zakresie promowania zdrowia), stworzenie możliwości poznania i
zastosowania różnych metod diagnostycznych i terapeutycznych wykorzystywanych przez psychologów zdrowia
umożliwienie uczestniczenia w zajęciach grupowych prowadzonych w danym ośrodku, stworzenie możliwości
zdobywania praktycznego doświadczenia w indywidualnym kontakcie z człowiekiem chorym lub zdrowym.
- szpitale, sanatoria, ośrodki leczenia uzależnień, hospicja;
- grupy wsparcia (dla osób chorych somatycznie i ich rodzin);
- instytucje i ośrodki zajmujące się opracowywaniem, wdrażaniem i ewaluacją programów promujących zdrowie
(np. wydziały zdrowia urzędów administracji lokalnej);
- instytucje i ośrodki, w których przeprowadzane są programy profilaktyczne, np. przedszkola, szkoły, zakłady
pracy itp.;
- instytucje i ośrodki realizujące programy szkoleniowe dla grup zawodowych np. lekarzy, pielęgniarek etc. w
zakresie rozwijania kompetencji osobistych, nauki radzenia sobie ze stresem czy przeciwdziałania wypaleniu
zawodowemu.
Cel praktyk: student uczestnicząc w codziennej pracy z dzieckiem (również niepełnosprawnym psychicznie
i/lub fizycznie), poznaje zasady organizacji pracy z dzieckiem – indywidualnej i grupowej, specyficzne metody
pracy wychowawczej i terapeutycznej (teoretycznie i na podstawie obserwacji), a w miarę nabywania kompetencji
również uczy się je adekwatnie stosować; Student w trakcie praktyk nabywa umiejętności wykorzystania wybranych narzędzi w diagnozie sytuacji wychowawczej i klinicznej dzieci i młodzieży, analizy i interpretacji uzyskanych wyników badań, trafnego doboru metod pracy wychowawczej i terapeutycznej oraz zaplanowania ich przebiegu ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych możliwości rozwojowych dziecka.
- poradnie psychologiczno – pedagogiczne;
- szpitale dziecięce;
- centra pomocy dziecku i rodzinie;
- świetlice terapeutyczne i socjoterapeutyczne;
- rodzinne ośrodki diagnostyczno – konsultacyjne przy Sądzie Rejonowym;
- ośrodki rehabilitacyjne i edukacyjne dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej;
- placówki kształcenia integracyjnego.
Koordynator Wydziałowy ds. Praktyk Psychologicznych – dr Joanna Mateusiak
Opiekunowie praktyk w ramach poszczególnych profili:
mgr Kasper Czech – Psychologia Kliniczna Człowieka Dorosłego
mgr Bartosz Wojciechowski – Psychologia Sądowa
mgr Michał Brol – Psychologia Pracy i Organizacji
dr Patrycja Stawiarska – Psychologia Zdrowia i Jakości Życia
dr Yvona Woźniakova – Psychologia Wychowawczo-Kliniczna Dzieci i Młodzieży
114
VI. 7.
ROK IV, SEMESTR SIÓDMY
115
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
30
30
30
30
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
4
4
kierunkowy
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
59
Rok
brak
Ugruntowanie i poszerzenie wiedzy umożliwiającej krytyczną recepcję dotychczasowego dorobku psychologii,
powtórzenie i uzupełnienie wiedzy z zakresu prowadzenia naukowych badań psychologicznych (ze szczególnym
uwzględnieniem badań ilościowych), zapoznanie się z celami/funkcjami oraz mechanizmami rozwoju poznania
naukowego, przyswojenie podstaw logiki poznania naukowego oraz kryteriów adekwatności jego wytworów,
pomoc w zakresie przygotowania analitycznej i badawczej części pracy magisterskiej, pogłębienie indywidualnej
kultury intelektualnej.
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną.
Egzamin ustny.
 Nauka – metodologia – filozofia. Przegląd koncepcji znaczenia terminów i wzajemnych relacji
 Pojęcie i klasyfikacja nauk. Odmiany i sposoby uprawiania metodologii. Filozofia nauki
 Cele i funkcje poznania naukowego, analiza porównawczo-krytyczna wybranych koncepcji (m.in. Sucha, Kmity, Watkinsa)
 Społeczna i indywidualna świadomość metodologiczna, pojęcie, struktura, funkcje, geneza, determinanty, dynamika i rozwój świadomości metodologicznej
 Rozwój poznania naukowego – przegląd wybranych koncepcji (m.in. Popper, Kuhn, Kmita)
 Pojęcie i struktura procesu badawczego: struktura operacyjna i struktura logiczna procesu badawczego w psychologii i innych naukach behawioralnych, charakterystyka faz procesu badawczego; analiza krytycznoporównawcza różnych ujęć przebiegu procesu badawczego
 Problem badawczy, zmienne, hipotezy: obiektywno-subiektywny status sytuacji problemowej, pytania i hipotezy jako poznawcza reprezentacja problemu, pojęcie zmiennej, odmiany hipotez badawczych, relacje pomiędzy
zmiennymi i hipotezami, pojęcie związku przyczynowego, determinizm.
 Modele i plany badawcze: analiza porównawczo-krytyczna modeli badawczych, kryteria wyboru optymalnego
planu badawczego, wybór planu badawczego a kryteria doboru próby i kierunki analizy wyników.
 Logiczna teoria języka – składnia logiczna: – reguły formowania, pojęcie i charakterystyka kategorii gramatycznych, reguły dedukcyjne, klasyczny rachunek logiczny, znaczenie, równoznaczność, pojęcie, wynikanie.
 Logiczna teoria języka – semantyka logiczna: znaczenie a odniesienie przedmiotowe wyrażeń, ontologia teoriomnogościowa, relacje i podobieństwa, reguły odniesienia przedmiotowego, komunikowanie faktów, rodzaje
zdań.
 Definicje: – cel definiowania pojęć, definicje pojęciowe i operacyjne, odmiany definicji pojęciowych, kryteria
klasyfikacji definicji, eksplikacja
 Wytwory poznania naukowego: prawa naukowe, odmiany praw i hipotez, wnioskowania niestatystyczne i statystyczne, wyjaśnianie i przewidywanie, model wyjaśniania nomologiczno-dedukcyjnego, rodzaje, formy i poziomy wyjaśniania, retrodykcja i postdykcja, prawa idealizacyjne a wyjaśnianie i przewidywanie, zmienne pośredniczące a konstrukty hipotetyczne.
 Pojęcie teorii naukowej – charakterystyka głównych stanowisk epistemologicznych i metodologicznych, teoria
naukowa – struktura, odmiany, funkcje, struktura i funkcje teorii psychologicznych, warstwy teorii psychologicznych, rodzaje zasad teoriotwórczych, poziomy odniesienia teorii, formy systematyzacji wiedzy teoretycznej.
 Pozametodologiczne determinanty poznania naukowego: psychologiczne i społeczno-pragmatyczne uwarunkowania poznania naukowego w psychologii, oczekiwania badacza, ukryte wymagania sytuacji badawczej, lęk
przed byciem ocenianym, problemy decepcji, artefakty psychologiczne, etyka badań naukowych w psychologii.
Kmita, J. (1973 i nast. wyd.). Wykłady z logiki i metodologii nauk. Warszawa: PWN.
Madsen, K. B. (1980). Współczesne teorie motywacji. Warszawa: PWN.
Ajdukiewicz, K. (1965). Logika pragmatyczna. Warszawa: PWN.
Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Warszawa: PWN.
Frankfort-Nachmias, C., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk i S-ka.
Grobler, A. (2001). Pomysły na temat prawdy i sposobu uprawiania filozofii w ogóle. Kraków: Wyd. Aureus
Grobler, A. (2006). Metodologia nauk. Kraków: Wyd. Aureus – Wyd. Znak.
Hornowska, E. (1989). Operacjonalizacja wielkości psychologicznych. Założenia – struktura – konsekwencje. Wrocław:
116
Ossolineum.
Klawiter, A. (1989). Trzy postawy wobec nauki – uczestnik, rozumiejący obserwator, badacz. [w:] J. Brzeziński,
K. Łastowski (red.), Filozoficzne i metodologiczne podstawy teorii naukowych („Poznańskie Studia z Filozofii Nauki”,
t. 11, s. 11-28). Warszawa-Poznań: PWN.
Kmita, J. (1976). Szkice z teorii poznania naukowego. Warszawa: PWN.
Kmita, J. (1980). Z problemów epistemologii historycznej. Warszawa: PWN.
Kuhn, T. S. (2001/1996). Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Lakatos, I. (1995/1970). Pisma z filozofii nauk przyrodniczych. Warszawa: PWN.
Nowak, S. (2007/1985). Metodologia badań społecznych. Warszawa: PWN.
Nosal, C. (2007). Psychologia poznania naukowego. Nauka, 2, s. 57-76.
Popper, K. R. (2002/1972). Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna. Warszawa: PWN.
Spendel, Z. (2005). Metodologia badań psychologicznych jako forma świadomości historycznej. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Watkins, J. (1989/1984). Nauka a sceptycyzm. Warszawa: PWN.
Prowadzący
zajęcia
dr hab. Zbigniew Spendel
117
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
odzin
60
60
wykł
30
30
w tym:
sem
ćw
30
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
8
podstawowy
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
POMOC PSYCHOLOGICZNA
60
Rok
brak
ĆWICZENIA
Ćwiczenie podstawowych umiejętności udzielania pomocy psychologicznej (umiejętności psychoterapeutycznych) – kontakt, kontrakt, relacja terapeutyczna
ĆWICZENIA
Forma i warunki
zaliczenia
ĆWICZENIA
dyskusja, element pracy warsztatowej, gry symulowane, analiza wybranych przypadków
Zaliczenie: test wiadomości oparty na zasadzie wielokrotnego wyboru
ĆWICZENIA:
Treści
kształcenia
 Umiejętności komunikacyjne w terapii – komunikacja na różnych etapach procesu terapii (kontakt początkowy;
kontynuacja terapii, kończenie procesu terapii)
‐ Efektywna komunikacja – podstawowe umiejętności komunikacyjne, zaawansowane umiejętności komunikacyjne (wybrane techniki prowadzenia dialogu)
‐ Komunikacja emocjonalna (empatia, walidacja, normalizowanie, poznawanie własnej perspektywy, monitorowanie własnych emocji, kierowanie przeciwprzeniesiem, radzenie sobie z uprzedzeniami.
‐ Poznanie technik komunikacji stosowanych w psychoterapii:
 Rozumienie pojęcia relacji terapeutycznej – poznanie zasad budowania relacji terapeutycznej w pracy indywidualnej z pacjentem
‐ Model relacji pomagania, dwie fazy pomagania; rodzaje relacji pomagania, cechy osób skutecznie pomagających) (Okun B. F., 1997),
 Poznanie i analiza czynników leczących w psychoterapii na przykładzie strategicznej terapii krótkoterminowej
M.H. Ericksona.
 Pomoc psychologiczna grupowa i psychoterapia grupowa
‐ Poznanie zasad pracy grupowej oraz wybranych czynników oddziaływania terapeutycznego w procesie grupowym („czynników leczniczych”).
‐ Poznanie różnic pomiędzy terapią grupową i treningiem interpersonalnym, grupową spotkaniową, grupą
wsparcia – budowanie relacji terapeutycznej (wg określonych szkół i koncepcji pracy grupowej)
‐ Reguły komunikowania się obowiązujące członków grupy – twórcze i krytyczne myślenie w małych grupach
oraz procedury rozwiązywania problemów w małych grupach.
 Pomoc rodzinie w kryzysie i psychoterapia rodzinna.
‐ Poznanie zasad pracy terapeuty rodzinnego (budowania relacji terapeutycznej i współpracy terapeutycznej)
oraz wybranych czynników oddziaływania terapeutycznego w procesie zmian w rodzinie („czynników leczniczych”).
‐ Poznanie wybranych technik pracy terapeuty rodzinnego nastawionych na zmianę komunikacji w rodzinie (
wg założeń określonej szkoły terapeutycznej w terapii rodzin).
 Efektywność psychoterapii.
 Zagadnienia etyczne i proces szkolenia w procesie psychoterapii.
‐ Analiza zasad kodeksu etycznego psychologa praktyka w odniesieniu do praktyki terapeutycznej.
‐ Trudne sytuacje w praktyce psychoterapeutycznej (dylematy moralne w zawodzie psychoterapeuty)
‐ Szkolenie się w zakresie psychoterapeuty (jak i gdzie?)
‐ Rola superwizji w rozwoju zawodowym.
Ćwiczenia
Literatura
podstawowa
Grzesiuk L., Styła R., red. (2009): Psychoterapia bez tajemnic. Podstawowa wiedza i praktyczne wskazówki. Warszawa:Difin.
Grzesiuk, L., (red.) 2005). Psychoterapia: Tom I, III, III Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA. (Roz. 1, 2, 3)
Okun B. F. (1997): Skuteczna pomoc psychologiczna. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.
Haley J. (1995): Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne M.H. Ericksona. Gdańsk, GWP.
Knapp H. (2009). Komunikacja w terapii. Warszawa: PWN.
Czabała Cz. (1997). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
Bernard, H.S., MacKenzie, K.R., (2000). Podstawy terapii grupowej. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
118
Corey Schneider, M., Corey, G., 1995: Grupy. Zasady i techniki grupowej pomocy psychologicznej. Warszawa.
Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości, PTP.
Dobrzańska-Socha, B., (1992). Propozycja profesjonalnego prowadzenia grup wsparcia. Nowiny Psychologiczne, nr
2, 77-87.
Yalom I. (2006). Psychoterapia grupowa. Teoria i praktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Adams K., Galanes G.J., (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. (
Goldenberg H., Goldenberg I., (2006) Terapia rodzin. Kraków: Wyd. U.J
Grzesiuk, L., (red.) 2005). Psychoterapia: Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Kressel K., 2005: Mediacje. W: M. Deutsch, P. Coleman (red.) Rozwiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka.
Kraków:2005, Wydawnictwo UJ.
Namysłowska, I., (1997). Terapia rodzin. Warszawa, Springer PWN.
Przybyła-Basista, H. (2006). Mediacje rodzinne w konflikcie rozwodowym: Gotowość i opór małżonków a efektywność procesu mediacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. (Roz. 1, s. 17-32).
Gmurzyńska E., (2007). Mediacja w sprawach cywilnych w amaerykańskim systemie prawnym. Zastosowanie w
Europie i w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
ĆWICZENIA: dr Izabela Rajska - Kulik
119
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II: PODSTAWY INTERWENCJI KRYZYSOWEJ
61
Rok
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
30
wykł
15
15
w tym:
sem
ćw
15
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
WYKŁAD
Założenie i cele
przedmiotu
 Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami teorii kryzysu i założeniami interwencji kryzysowej;
 Pogłębienie wiedzy dotyczącej zagadnień szczegółowych interwencji kryzysowej.
ĆWICZENIA
 Nabycie przez studentów wiedzy na temat diagnozowania osoby doświadczającej kryzysu, planowania konstruktywnych strategii radzenia sobie z określoną sytuacją kryzysową oraz budowania systemu wsparcia dla
osoby w kryzysie.
 Ćwiczenie praktycznych umiejętności i kompetencji ważnych w pracy z osobami doświadczającymi kryzysu.
Forma i warunki
zaliczenia
dyskusja, elementy pracy warsztatowej, analiza studiów przypadków
Egzamin pisemny: test wielokrotnego wyboru
Zaliczenie: obecność na zajęciach, aktywność, zaliczenie kolokwium
WYKŁAD
Treści
kształcenia
 Podstawowe pojęcia teorii kryzysu psychologicznego - definicje kryzysu, cechy kryzysu, podstawowe i rozszerzone teorie kryzysu, stres a kryzys, rodzaje kryzysu, przejawy i rozpoznawanie kryzysu,;
 Interwencja kryzysowa - cele i charakterystyczne cechy, etapy interwencji kryzysowej, zasady szczegółowe i
strategie indywidualnej interwencji kryzysowej
 Przemoc w rodzinie jako źródło kryzysu emocjonalnego.
 Wskazania interwencyjne w stanach kryzysowych na tle sytuacji przemocy.
 Kryzysy osierocenia, utraty i żałoby.
 Interwencja i pomoc w kryzysach związanych ze stratą.
ĆWICZENIA




Symptomatologia i analiza kryzysu, procedury diagnostyczne, mechanizmy i wskazania interwencyjne
Postępowanie w konkretnych rodzajach kryzysów
Kryzys zagrożenia życia – syndrom presuicydalny – jego korzenie, przyczyny, mechanizmy.
Interwencja kryzysowa w przypadku tendencji autoagresywnych i zachowań związanych z ryzykiem samobójstwa.
 Zespoły i kryzysy traumatyczne.
 Interwencja kryzysowa w sytuacjach traumatycznych (skrajnie urazowych): katastrofy, wypadki, przestępstwo
(m.in. na przykładzie syndromu traumy zgwałcenia).
 Uzależnienie od substancji aktywnych – kryzys nałogu
WYKŁAD
Literatura
podstawowa
Badura – Madej W., Dobrzyńska – Mesterhazy A.: Przemoc w rodzinie. Interwencja kryzysowa i psychoterapia.
Wyd. Uniw. Jagiellońskiego, Kraków, 2000.
Badura - Madej W. (red.): Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Interart, Warszawa 1996.
Białek L.: Kobiety w pułapce mitów. Charaktery 1997, nr 10, 18-21.
Brown T.m., Scott A.I., Pullen I.M.: Stany nagłe w psychiatrii. PZWL, Warszawa 1994, ss. 155-162.
Browne K., Herbert M.: Zapobieganie przemocy w rodzinie. WSiP, Warszawa, 1999
Carson R., Butcher J.N., Mineka S.: Psychologia zaburzeń. GWP, Gdańsk, 2003. Greenstone J., Leviton S.:
Intrwencja kryzysowa. GWP, Gdańsk, 2004.
Herman J.: Uraz psychiczny i powrót do równowagi. GWP, Gdańsk, 1998.
Hołyst B.: Samobójstwo - przypadek czy konieczność. PWN, Warszawa 1983, ss. 25-36, 94-103, 463-474.
James R.K., Gilliand B.E.: Strategie interwencji kryzysowej. Wyd. PARPA, Warszawa, 2004.
Jarosz M.: Samobójstwa. PWN, Warszawa 1997, ss. 7-52.
Kubacka-Jasiecka D., Lipowska-Teutsch A.(red.): Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej. Wyd.
ALL, Kraków 1997.
Kubacka – Jasiecka D.: Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicznych. Wyd Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010.
Lis – Turlejska M.: Radzenie sobie ze skutkami psychologicznymi skrajnie traumatycznych przeżyć. Nowiny Psychologiczne, nr 4, 1993.
Lis-Turlejska M: Psychologiczne następstwa skrajnie stresowych przeżyć. Nowiny Psychologiczne, nr 2, 1992.
120
Przemoc w rodzinie – poradnik dla osób pomagających ofiarom przemocy. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie, Kraków, 2001.
Seligman M.E.P., Walker E.F., Rosenhan D.L.: Psychopatologia. Wyd. Zysk i S – ka, Poznań, 2003.
Sęk H.: Wybrane zagadnienia psychoprofilaktyki (w:) H. Sęk (red.) Społeczna psychologia kliniczna. PWN, Warszawa 1993, ss. 472-504.
Ćwiczenia
Badura - Madej W. (red.): Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Interart, Warszawa 1996.
Carson R., Butcher J.N., Mineka S.: Psychologia zaburzeń. GWP, Gdańsk, 2003.
James R.K., Gilliand B.E.: Strategie interwencji kryzysowej. Wyd. PARPA, Warszawa, 20
Jarosz M.: Samobójstwa. PWN, Warszawa 1997, ss. 7-52.
Kubacka-Jasiecka D., Lipowska-Teutsch A.(red.): Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej. Wyd.
ALL, Kraków 1997.
Kubacka – Jasiecka D.: Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicznych. Wyd Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010.
Seligman M.E.P., Walker E.F., Rosenhan D.L.: Psychopatologia. Wyd. Zysk i S – ka, Poznań, 2003.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Wykład: Izabela Rajska-Kulik
Ćwiczenia: Izabela Rajska-Kulik
121
Lp.
63
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (2.1): DIAGNOSTYKA I INTERWENCJA W PSYCHOLOGII KLINICZNEJ
CZŁOWIEKA DOROSŁEGO
DIAGNOSTYKA RÓŻŃICOWA W PRAKTYCE KLINICZNEJ.
SPECJALISTYCZNE TECHNIKI DIAGNOSTYCZNE
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
3
30
30
zaliczenie
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
brak
Celem zajęć nauczenie studentów rozpoznawania objawów zaburzeń nerwicowych, psychotycznych, afektywnych, organicznych i innych. Nabywanie i doskonalenie umiejętności dokonywania diagnozy różnicowej poszczególnych zaburzeń psychicznych wg ICD – 10 wraz z możliwością poznania testów psychologicznych pomocnych w diagnozie tych zaburzeń.
zaliczenie rygorowe, test wiadomości
 Ogólne założenia współczesnych klasyfikacji psychiatrycznych – ICD – 10. Podstawowa terminologia i uwagi
o kryteriach konstrukcji i klasyfikacji zaburzeń psychicznych zaburzeń zachowania.
 Organiczne zaburzenia psychiczne na przykładzie choroby Alzheimera F 00. Różnicowanie objawowe w
zależności od okresu początku choroby. Różnicowanie z otępieniem na tle naczyniowym i w innych chorobach
(np. chorobą Pick’a i Parkinsona)
 Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych –
F 10
 Zaburzenia psychotyczne – diagnoza różnicowa wg ICD -10
‐ schizofrenia F20-F29
‐ zaburzenia schizotypowe –F21
‐ zaburzenia schizoafektywne – F25
 Zaburzenia nastroju (afektywne) – diagnoza różnicowa wg ICD 10
‐ epizod maniakalny – F30
‐ zaburzenia afektywne dwubiegunowe – F31
‐ epizod depresyjny: łagodny, umiarkowany, ciężki – F 32
‐ uporczywe zaburzenia nastroju: cyklotymia, dystymia F34
 Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną
‐ zaburzenia lękowe w postaci fobii – F40
‐ zaburzenia lękowe inne – F41
‐ zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne – F42
‐ reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne – F43
‐ zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne) – F44
‐ zaburzenia występujące pod postacią somatyczną – F45
‐ inne zaburzenia nerwicowe – neurastenia F48
 Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi
‐ zaburzenia odżywiania się – F 50
‐ zaburzenia snu -F - 51
 Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych – F60- F69
‐ Trwałe zmiany osobowości po katastrofach F 62.0
‐ Zaburzenia nawyków i czynności popedowych – F63
‐ Zaburzenia identyfikacji płciowej – F 64
‐ Zaburzenia preferencji seksulanych – F 65
Aleksandrowicz J.(1998) Zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (wg ICD-10)
Wyd. UJ. Kraków
Bilikiewicz A.(1992) Psychiatria kliniczna. PZWL Warszawa
Jakubik A Zaburzenia osobowości. PZWL Warszawa
KaplanH, Sadock B.J.(1995) Psychiatria kliniczna. Wyd. Urban and Urban. Wrocław
Scully J. Psychiatria. (2000) Wyd. Urban and Urban. Wrocław
Klimasiński K. (2000) Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Wyd U.J. Kraków
Carson,R.C., Minecka.S. (2003) Psychologia zaburzeń. Tom 1 i 2. GWP. Gdańsk
Meyer R. (2003) Psychopatologia. Jeden przypadek - wiele teorii. GWP Gdańsk.
122
Literatura
uzupełniająca
Bryant Richard A.,Harvey Allison G. (2003) Zespół ostrego stresu. Wydawnictwo Naukowe PWN
Józefik B. (2000) Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania.
Wyd. U.J.Kraków
Sęk H. (2005) Psychologia Kliniczna. PWN Warszawa
Prowadzący
Zajęcia
Dr Justyna Trepka-Starosta
123
Lp.
64
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (2.1): DIAGNOSTYKA I INTERWENCJA W PSYCHOLOGII SĄDOWEJ
PORADNICTWO I INTERWENCJE PSYCHOLOGICZNE W SPRAWACH SĄDOWYCH
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
3
30
30
zaliczenie
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
brak
 Wiedza i elementarne umiejętności psychologiczne w zakresie poradnictwa psychologicznego dla rodziców i
nieletnich w sprawach o demoralizację
 Wiedza i umiejętności diagnozowania stylu Ŝycia adolescentów (i nieletnich) oraz poradnictwo
 Wiedza i umiejętności diagnozowania mechanizmów obronnych występujących u nieletnich oraz elementy
poradnictwa psychologicznego
 Wiedza nt. mediacji i negocjacji w sprawach karnych dorosłych i nieletnich
 Wiedza nt. mediacji w penitencjarystyce
 Wiedza i elementarne umiejętności w zakresie opiniodawstwa i mediacji w sprawach rozwodowych
 Wiedza i elementarne umiejętności doradcze w sprawach o przysposobie
Metody dydakZajęcia teoretyczne i warsztatowe. Opcjonalnie: zajęcia w terenie.
Forma i warunki
Zaliczenie: Kolokwium, obecność, aktywność merytoryczna studenta
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Lp.
65
Rok
 Poradnictwo psychologiczne dla rodziców (w RODK-ach) w sprawach o demoralizację ich dzieci (nieletnich).
 Poradnictwo psychologiczne (w RODK-ach) w sprawach o demoralizację nieletnich – w stosunku do nieletnich.
 Problemy stylu Ŝycia nieletnich i funkcjonowania ich mechanizmów obronnych.
 Teoria przestępczego stylu Ŝycia i koncepcja myślenia przestępczego G. Waltersa.
 Zagadnienia diagnostyczne i poradnictwo psychologiczne dla nieletnich (w RODKach).
 Mediacje sądowe w sprawach nieletnich.
 Mediacje sądowe w sprawach karnych dorosłych.
 Mediacje i negocjacje w penitencjarystyce.
 Mediacje i negocjacje w sprawach rozwodowych.
 Doradztwo i opiniodawstwo psychologiczne w sprawach o adopcje.
Czarnecka-Dzialuk B., Wójcik, D. (2001). Mediacja w sprawach nieletnich w świetle teorii i badań. Warszawa: wyd. Typografia
Grzegołowska-Klarkowska, H. (1986). Mechanizmy obronne osobowości. Warszawa: PWN
Ostrowska, K. (2008). Psychologia resocjalizacyjna. Warszawa
Piekacz A., Styl Ŝycia a poziom realizacji normatywnych zadań rozwojowych u gimnazjalistów, Katowice, 2008 (niepubl. Rozprawa doktorska) UŚl.
Przybyła-Basista, H. (2006). Mediacje rodzinne w konflikcie rozwodowym. Katowice: Wyd.UŚL.
Rode, M. (2009). Instytucja mediacji w sprawach karnych osób dorosłych – charakterystyka i funkcjonowanie. W: J. Stanik
(red.). Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wyd. UŚL
Trepka-Staorsta, J. (2003). Rodzaje motywacji do podjęcia decyzji o adopcji a treści potrzeby sensu Ŝycia. (niepubl. Rozprawa doktorska)
UŚl.
Walters, G. D. (1990). The Criminal Lifestyle. Patterns of Serious Criminal Conduct. Newbury Park – London – New Delhi: SAGE
PUBLICATIONS
Czarnecka - Dzialuk B. (1993). Nieletni sprawcy czynów karalnych przed sądem rodzinnym, Warszawa: Wyd. Inst. Nauk Prawnych
PAN
Stanik, J. M. (2007). Proces kryminogenezy a perspektywy i moŜliwości profilaktyki społecznej w środowisku lokalnym. W: J.
M. Stanik (red.), Psychospoleczne uwarunkowania I mechanizmy kryminogenezy a zachowania paraprzestepcze I przestepcze. Warszawa:
Wyd. WSP TWP KOMANDOR
Walters, G. D. (2006). Appraising, researching and conceptualizing criminal thinking: a personal view. In: Criminal Behaviour
and Mental Health, 16: 87-99
mgr Magdalena Rode
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (2.1): DIAGNOSTYKA I INTERWENCJA W PSYCHOLOGII PRACY
I ORGANIZACJI
PSYCHOLOGIA ORGANIZACJI
IV
Liczba
w tym:
Forma
ECTS
124
Semestr
System studiów
7
studia stacjonarne
godzin
wykł
sem
30
30
ćw
30
30
lab
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
3
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
Studenci będą zorientowani w problematyce psychologii organizacji oraz będą umieli wyjaśnić główne założenia teoretyczne
oraz implikacje praktyczne w ramach poruszanych tematów. W praktyczny sposób będą umieli zastosować metodę wywiadu, jako sposób zbierania danych i ich interpretacji.
Prezentacja multimedialna, metody aktywizujące,
studium przypadku, projekty realizowane w grupach,
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Obecność i aktywność, praca grupowa, praca zespołowa lub/i test wiadomości.
 Podstawy struktury organizacyjnej 1.
 Wprowadzenie do zachowań organizacyjnych.
 Zachowania człowieka w organizacji 1.
 Grupy i problemy międzygrupowe w organizacji.
 Komunikacja w organizacji.
 Konflikty, negocjacje i mediacje w organizacji.
 Władza w organizacji.
 Podstawy planowania i podejmowania decyzji w organizacji.
 Efektywność organizacji.
 Zmiana, innowacja i rozwój organizacji.
 Problemy etyczne w organizacji.
 Przyszłość organizacji. Wyzwania cywilizacyjne.
Kożusznik, B. (2007). Zachowania człowieka w organizacji. PWE: Warszawa.
Robbins, S.P. (2001). Zasady zachowania w organizacji. Wydawnictwo Zysk i S-ka: Poznań.
Robbins, S.P., DeCenzo, D.A. (2002). Podstawy zarządzania. PWE: Warszawa.
Terelak, J. (2005). Psychologia organizacji i zarządzania. Difin: Warszawa.
Budgol, M. (2007). Gry i zachowania nieetyczne w organizacji. Difin: Warszawa.
Crozier, M., Friedberg, E. (1982). Człowiek I system. Ograniczenia działania zespołowego. PWE: Warszawa.
Furnham, A. (2004). The Future (and Past) of Work Psychology and Organizational Behaviour: A Personal View, Management revue, 15, 4, 420-436.
Katz, D., Kahn, R. (1981) Społeczna psychologia pracy. PWN, Warszawa.
Kostera, M. (2003). Antropologia organizacji. Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa.
Kostera, M. (red.) (2008). Nowe kierunki w zarządzaniu. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne:
Warszawa.
Machaczka, J. (1998). Zarządzaniem rozwojem organizacji. Czynniki, modele, strategia,
diagnoza. Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa-Kraków.
Marek, S., Białasiewicz, M. (2008). Podstawy nauki o organizacji. PWE: Warszawa.
Stoner, J., Freeman R. E., Glibert, D. R. (jr.) (1997). Kierowanie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zgorzelski, M. (2002). Hamburgery ze Świętej Krowy. Szkice o amerykańskiej teorii i praktyce zarządzania. Kraków: Oficyna ekonomiczna
mgr Agata Diec
125
Lp.
66
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (2.1): DIAGNOSTYKA I INTERWENCJA W PSYCHOLOGII
WYCHOWAWCZO-KLINICVZNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY
DIAGNOZA WYCHOWAWCZO-KLINICZNA WYBRANYCH OBSZARÓW FUNKCJONOWANIA
DZIECI I MŁODZIEŻY
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Lp.
67
Rok
Semestr
30
30
zaliczenie
zaliczenie
3
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
30
30
brak
 Analiza podstawowych zjawisk w procesie diagnozy psychologicznej dzieci i młodzieży.
 Nabywanie umiejętności zaplanowania i prowadzenia diagnozy.
 Nabywanie umiejętności analizowania i interpretowania danych diagnostycznych
kolokwium
 Kompetencje osobiste diagnosty pracującego z dziećmi i młodzieżą. Budowanie relacji diagnostycznej z
dziećmi i młodzieżą. Zawieranie kontraktu z rodzicami. Etyczne aspekty procesu diagnozy dzieci i młodzieży.
 Diagnoza systemu rodzinnego i dziecka. Rodzina w różnych etapach rozwoju dziecka. Specyfika diagnozowania rodziny z dorastającym. Błędy wychowawcze jako przedmiot diagnozy. Uzyskiwanie informacji na temat
rodziny i rodzeństwa. Przegląd wybranych technik diagnostycznych rodziny.
 Przemoc i zaniedbywanie dzieci w rodzinie. Czynniki ryzyka przemocy wobec dziecka. Wskaźniki przemocy i
zaniedbania dziecka.
 Środowisko szkolne jako przedmiot diagnozy psychopedagogicznej. Funkcjonowanie dziecka w klasie szkolnej.
Dziecko w roli ucznia. Dzieci wycofane i nieśmiałe. Metody badania środowiska szkolnego: socjometria i badania ankietowe.
 Przemoc rówieśnicza. Rozwój zachowań agresywnych u dzieci i młodzieży. Diagnoza zjawiska przemocy w
szkole. Cechy i zachowania szkolnych agresorów. Rozpoznawanie ofiar agresji rówieśniczej. Strategie postępowania w sytuacji przemocy rówieśniczej.
 Rozpoznawanie zagrożonej młodzieży. Odmowa chodzenia do szkoły, wagarowanie, porzucanie szkoły a niedostosowanie społeczne. Rodzinne i instytucjonalne czynniki ryzyka niedostosowania społecznego.
 Systemowe podejście w diagnozie. Integracja podejścia indywidualnego i rodzinnego. Integrowanie danych
dotyczących środowiska rodzinnego i rówieśniczego.
Jarosz, E. , Wysocka, E. (2006). Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania. Warszawa:
Wydawnictwo Akademickie Żak.
Paluchowski, J., W. (2001). Diagnoza psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe Scholar.
Stemplewska- Żakowicz, K., Paluchowski, W., J. (2008). Podstawy diagnozy psychologicznej. W: Strelau, J., Doliński, D. (red.). Psychologia. Gdańsk: GWP
Geldard K., Geldard D. (2009) Budowanie relacji w pracy z dziećmi, młodzieżą i rodzicami. Warszawa: PARPA.
Namysłowska I. (2000). Adolescencja - wiek dorastania. W: Psychiatria dzieci i młodzieży (red.) Namysłowska I.
McWhirter J.J., McWhirter B.T., McWhirter B.T., McWhirter B.T. (2008). Zagrożona młodzież. Warszawa:PARPA
Wydział
PSYCHOLOGIA
ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA
METODY DIAGNOZY I POMIARU W PSYCHOLOGII ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7
wykł
sem
ćw
lab
126
System studiów
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
zaliczenie
3
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
30
30
brak
 Umiejętność sprawnego posługiwania się wybranymi metodami diagnostycznymi z obszaru psychologii zdrowia.
 Umiejętność krytycznej analizy i oceny przydatności testu psychologicznego do konkretnych celów diagnostycznych;
 Umiejętność interpretacji wyników uzyskanych w testach zgodnie ze standardami psychometrycznymi.
 Umiejętność oceny walorów psychometrycznych narzędzi kwestionariuszowych.
Omówienie założeń teoretycznych poszczególnych metod; praca warsztatowa z wykorzystaniem poszczególnych
metod
Forma i warunki
zaliczenia
zaliczenie rygorowe - test wiadomości, obecność na zajęciach, praca zaliczeniowa
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
 Teoria i praktyka stosowania testów psychologicznych w psychologii zdrowia.
 Poczucie koherencji jako centralny konstrukt salutogenezy. Narzędzia mierzące poczucie koherencji. Wątpliwości dotyczące trafności kwestionariusza SOC -29.
 Prozdrowotna rola poczucia własnej skuteczności i umiejscowienia kontroli zdrowia. Narzędzia wykorzystywane do pomiaru przekonań i oczekiwań w sprawach zdrowotnych.
 Optymizm i nadzieja a zdrowie.
 Podstawowe zasady sporządzania i interpretacji genogramu.
 Narzędzia do pomiaru innych czynników pozostających w istotnym związku ze zdrowiem
 Pomiar stresu i radzenia sobie ze stresem
‐ Pomiar stylów radzenia sobie:
‐ Ocena jednostki jako kryterium wystąpienia stresu.
‐ Różne sposoby pomiaru strategii radzenia sobie.
 Osobowość stresowa (typu D) i jej pomiar za pomocą skali DS.-14.
 Wzór zachowania A i kwestionariusze wykorzystywane do jego pomiaru.
 Kwestionariusze wykorzystywane do pomiaru zmagania się z chorobą.
Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN. Rozdz. Heszen I. Sęk H. (2007). 7, 16.
Antonovsky A. (1995). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak sobie radzić ze stresem i nie zachorować. Fundacja IPiN, Warszawa
Juczyński Z. (2001): Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. PTP, Warszawa.
Juczyński Z., Ogińska-Bulik (2009). Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem. PTP, Warszawa.
de Barbaro B. /red./ (1999). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków . Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego. Rozdz. 1,2,3,4,6,7,8,10.
Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K. Szczepaniak P.(2005). Podręcznik do Kwestionariusza radzenia sobie w
sytuacjach stresowych (CISS) Endlera i Parkera. PTP, Warszawa.
Trzebiński J., Zięba M. (2003). Kwestionariusz Nadziei Podstawowej - BHI-12. Podręcznik. PTP, Warszawa.
Wrześniewski K.(1996). Pomiar radzenia sobie ze stresem – wybrane zagadnienia. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna, 8-9, str. 34-46
Brzeziński J., Hornowska E. (2003). Podstawowe metody badawcze – teoria i praktyka testowania, W: J. Strelau
(red.) Psychologia. Podręcznik akademicki tom 1, Gdańsk: GWP, s. 389-435
Heszen-Niejodek, I (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: Strelau J. (Red.) Psychologia. Podręcznik akademicki t.3. Gdańsk: GWP.
Łuszczyńska- Cieślak A. Trudności dotyczące badań nad poczuciem koherencji. W: Sęk H., Pasikowski T. (red.)
Zdrowie – stres – zasoby. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Kroemeke A., Mateusiak J. (2005). Poczucie koherencji a symptomy depresyjne przed i po porodzie. Sztuka Leczenia, 3-4, 21-28.
Ogińska-Bulik N. (2009). Osobowość typu D: Teoria i badania. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistycznej.
Ogińska-Bulik N., Kozak G. (2002). Akceptacja choroby jako wyznacznik radzenia sobie z chorobą nowotworową u pacjentów opieki paliatywnej. Psychoonkologia, 1, 21-25.
Trzebiński J., Zięba M. (2003). Kwestionariusz Nadziei Podstawowej - BHI-12. Podręcznik. PTP, Warszawa.
dr Joanna Mateusiak
127
Wydział
Lp.
IV
Rok
System studiów
7
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
60
30
w tym:
wykł
30
15
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
5
5
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F7
PSYCHOLOGIA AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ – CZŁOWIEK NA WOLNYM RYNKU
68
Semestr
brak
Podstawowe założenie: „Kapitalizm i kultura w swoich wielorakich odmianach zawsze są ze sobą ściślej związane, niż sugerowałyby to wyraźnie nakreślone granice między ekonomią a socjologią lub psychologią” (Barber,
2008, s. 68) czyli: struktury (np.światopogląd, sieć semantyczna) i mechanizmy (np. percepcyjne, motywacyjnopoznawcze), psychicznego funkcjonowania oraz warunki społeczno-ekopnomiczne współkształtują się.
Cel: wskazanie obszarów i sposobów ww. ukształtowania, jego efektów i możliwości praktycznego zastosowani
nabywanej wiedzy.
Zaangażowanie uczestników w przygotowanie projektu badawczego dotyczącego wybranego w danym semestrze
tematu.
Ocena stopnia zaangażowania w realizację wspólnego przedsięwzięcia eksploracyjnego; przygotowania teoretycznego doz ajęć, wywiązywania się z zadań formalnych, refleksyjnej aktywności naukowej.
STUDIA STACJONARNE
Wykład












O psychologii ekonomicznej (podstawowe pojęcia, rzut oka na problematykę)
O obiektach rynkowych pożądań – po co i na co wydajemy swoje pieniądze
O relacjach człowiek ze światem dóbr materialnych
O funkcjonalności zasobów materialnych
O pieniądzach – jako zasobach szczególnych
O materializmie tradycyjnie i inaczej, czyli nowe szaty cesarza
O godności i szczęściu w konsumpcyjnym świecie
O decyzjach rynkowych – od impulsu po refleksję
O roli właściwości indywidualnych w zachowaniach rynkowych
O kulturze w konsumencie – na przykładzie Bożego Narodzenia
O reklamie w służbie wolnego rynku
O tym, jak z pożytkiem dla siebie uczestniczyć w rynkowej grze
Ćwiczenia
Treści
kształcenia
Opracowanie projektu badań dotyczących zasad specyfiki zakupów doświadczeniowych:
 Podstawowe grupy produktów rynkowych: towary i usługi – zasady różnicowania
 Rynkowe „pakiety doświadczeniowe” – kulturowa geneza produktu
 Analiza dotychczasowych sposobów rozumienia, identyfikowania i definiowania „zakupów doświadczeniowych”
 Przegląd psychologicznych podstaw metod oddziaływań rynkowych opartych o zasady ekonomii doświadczania
 Marketingowe egzemplifikacje podstawowych grup produktów (towar-usługa-doświadczenie)
 Diagnoza źródeł przyporządkowania obiektu (konsumpcji) do kategorii „doświadczeniowych”
 Synteza kryterialnych cech skryptu „kupowanie doświadczeń”
 Konstrukcja narzędzia służącego weryfikacji tezy o odrębności )specyfice psychologicznej) zakupów doświadczeniowych:
‐ wyodrębnienie najlepszych egzemplarzy kategorii: towar/usługa/doświadczenie do kupienia
‐ utworzenie kwestionariusza kategoryzacji konsumenckiej
 Badania pilotażowe
 Sprawdzenie zgodności sposobów i zasad kategoryzacji sędziów kompetentnych a próby badawczej
 Omówienie wyników badań i ich walorów aplikacyjnych
Wykład





O psychologii ekonomicznej (podstawowe pojęcia, rzut oka na problematykę)
O relacjach człowiek ze światem dóbr materialnych
O pieniądzach – jako zasobach szczególnych
O materializmie tradycyjnie i inaczej, czyli nowe szaty cesarza
O decyzjach rynkowych – od impulsu po refleksję
128
 O roli właściwości indywidualnych oraz kultury w zachowaniach rynkowych
 O tym, jak z pożytkiem dla siebie uczestniczyć w rynkowej grze
Ćwiczenia
 Tematyka ćwiczęń jest taka sama jak dla studentów stacjonarnych; róznica dotyczy zakresu treści analizaowanych w trakcie zajęć – jst on zredukowany i jednocześnie obowiązujący do przygotowania na zajęcia.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Lp.
69
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Barber, B., R. (2008). Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli. Warszawa: Muza
Dittmar, H. (red.) (2008). Consumer Culture, Identity and Well-Being. New York: Psychology Press.
Doliński, D. (2003). Psychologiczne mechanizmy reklamy. Gdańsk: GWP.
Górnik-Durose, M.( 2002). Psychologiczne aspekty posiadania-między instrumentalnością a społeczną użytecznością dóbr materialnych. Katowice: W UŚ.
Górnik-Durose, M. (2005). Psychologiczne koszty materialnego dobrobytu. Kolokwia Psychologiczne nr 13: Jakość życia w
badaniach empirycznych i refleksji teoretycznej. Warszawa: Instytut Psychologii PAN, 205-218, 2005.
Górnik-Durose, M. (2007). Nowe oblicze materializmu, czyli z deszczu pod rynnę. Psychologia. Edukacja i Społeczeństwo, 4, (3),
211-226, 2007.
Górnik-Durose, M. (2010). Kupowanie rzeczy, kupowanie doświadczeń – nowe zjawiska w zachowaniach konsumenckich.
W: M.Goszczyńska, M.Górnik-Durose (red.) Psychologiczne uwarunkowania zachowań ekonomicznych. Przedsiębiorczość – Pieniądze
– Konsumpcja (209-234). Warszawa: Difin.
Lambkin, G. Foxall, F. van Raaij, B. Heilbrunn (red.), Zachowanie konsumenta. Koncepcje i badania europejskie. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tyszka, T. (red.) Psychologia ekonomiczna. GWP, Gdańsk: 2004
Van Boven, L. (2005). Experientialisms, Materialism, and the Pursuit of Happiness. Review of General Psychology, 9(2), 132-142.
Wąsowicz-Kiryło, G. (2008). Psychologia finansowa. O pieniądzach w życiu człowieka. Warszawa: Difin, 2008
Tyszka, T., Falkowski, A.(2009).Psychologia zachowań konsumenckich. Gdańsk: GWP.
Górnik-Durose, M. (2009). Żyć godnie i/czy dostatnio. Dobrobyt materialny a godność i podmiotowość człowieka. Czasopismo Psychologiczne, (15), 1, 57-66, 2009.
Kasser, T., Kanner, A.D. (red.) (2003). Psychology and Consumer Culture. Washington: APA
Makowski G. (2003). Świątynia konsumpcji. Geneza i społeczne znaczenie centrum handlowego. Warszawa: Trio.
Nicolao, L.; Irwin, J., R.; Goodman, J., K. (2009) Happiness for Sale: Do Experiential or Material Purchases Lead to Greater
Happiness? Journal of Consumer Research: August.
Sokołowska, J. (2005). Racjonalność decyzji. Wyd. PWE. W-wa.
Tyszka, T., Zaleśkiewicz, T. (2001). Racjonalność decyzji. Pewność i ryzyko. Warszawa: PWE.
Van Boven, L., Gilovich, T., (2003). To Do or to Have? That Is the Question. Journal of Personality and Social Psychology, 85(6),
1193-1202.
Wykład:
Ćwiczenia:
Prof. UŚ dr hab. Małgorzata Górnik-Durose
Prof. UŚ dr hab. Małgorzata Górnik-Durose, Dr Teresa Sikora
Wydział
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F7
PSYCHOLOGIA BLIŻEJ ŻYCIA. ZARYS PSYCHOLOGII EGZYSTENCJALNEJ
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
60
30
wykł
30
15
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
5
5
brak
Zapoznanie studentów z tematyką psychologii egzystencjalnej, co pozwoli na lepsze rozumienie sytuacji człowieka we współczesnym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem jego potrzeb, obaw oraz zagrożeń egzystencjalnych. W trakcie zajęć zostaną też postawione podstawowe pytania , kim jest człowiek i jakie jest jego miejsce w
świecie
Dyskusje
Forma warsztatowa
Zaliczenie - prezentacja prac zaliczeniowych, kolokwium
Egzamin
129
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Kim jest człowiek?
- Pytanie o naturę związków człowiek ze światem. Podstawowe kwestie psychologii egzystencjalnej
 Co znaczy istnieć?
- Zakres pojęć: Byt, egzystencja, istnienie i doświadczanie, życie. Perspektywa egzystencjalna i korzenie psychologii egzystencjalnej (M.Boss, L. Binswanger)
 Czy mamy swój dom w świecie?
- Bubera epoki zadomowienia i bezdomnosci. Bezdomnosc człowieka XXwieku Psychologia bezdomności.
Kategorie: dom, zadomowienie, bezdomnosc, zamieszkiwanie
 Czy musimy byc samotni?
- Pojecia: brak, utrata, samotnosc, doswiadczanie obcosci.
 Czy możemy być wolni?
- Pojecia: wolnosc, bunt. Człowiek zbuntowany A.Camusa. Człowiek, który”nie dosyc jest” Sartre’a Człowiek smiertelnie wolny Psychologia zbuntowana- nurt anty naturalistyczny Człowiek w koncepcjach psychologii egzystencjalnej.
 Czy jestesmy skazani na absurd i nicosc?
- Psychologiczny zakres doswiadczenia egzystencjalnego. Doswiadczenie nicosci i absurdu własnego istnieni„Straznik nicosci” Heideggera”. „Człowiek absurdalny i Człowiek balansujacy Camusa. Człowiek jako nicosc posród swiata (Sartre)
 Czy musimy cierpiec i w koncu umierac?
- Doswiadczenie skonczonosci istnienia Pojecia: Lek, Strach, trwoga, bojazn, wina, niezgoda, cierpienie.
„mestwo bycia”, smierc, niesmiertelnosc „Nie pojmuję swiata” „Człowiek podziemny” Szestow
 Co znaczy kochac?
- Pojecia: miłosc, wola, spotkanie, tajemnica, nadzieja, twórczosc wiara.
 Czy mozemy sie zmienic?
- Rozwój, zmiana, pory zycia Levinsona, człowiek w sytuacjach granicznych Jaspersa Pojecia: Autokreacja,
samorealizacja, metafory, symbole rozwojowe, indywidualizacja, maska, rozwój w spotkaniu , marzenie, projekt.
 Czy zycie ma sens?
- Urzeczywistnianie wartosci, sens, cel, wiara, szyfr istnienia, tajemnica bytu, człowiek metafizyczny.
 Czy mozna zrozumiec (poznac) drugiego człowieka?
- Pojęcia: bliskość, intymność, spotkanie, czy mozna spotkac sie z druga osoba, mozliwosci, ograniczenia
kontaktów.
 Czy jestesmy szaleni?
- Pojęcia: zdrowie, choroba, ból, terapia egzystencjalna, antytechnicyzacja, granice psychoterapii, logoterapia.
May R. O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej, Rebis, Poznan1995
Opoczynska M., (red.) Wprowadzenie do psychologii egzystencjalnej
Uchnast Z., Psychologiczna analiza swiata, w którym zyjemy: Podstawowe załozenia psychologii fenomenologiczno-egzystencjalnej [w:] Gałdowa A. (red.), Psychologia osobowosci i antropologia filozoficzna, Prace Psychologiczne, zeszyt 9, UJ Kraków 1993
Yalom I. D., Psychoterapia egzystencjalna
Cassirer E., Esej o człowieku, Czytelnik, Warszawa 1977
Gogacz M., Wokoł problemu osoby, Pax, Warszawa 1974
Heidegger M.,Budowac, mieszkać, myśleć, Czytelnik, Warszawa 1977
Delsol C. Esej o człowieku późnej nowoczesności, Wydawnictwo Znak
Plessner H., Pytanie o conditio humana, Wydawnictwo +- nieskonczonosc1988
Piecuch Kondycja człowieka współczesnego., Uniwersitas, Kraków,2006
Buber M., Problem człowieka, Wydawnictwo Spacja, Warszawa 1999
Frankl V.E., Homo Patiens, Pax, Warszawa 1984
Cioran E., Na szczytach rozpaczy
Kierkegaard S., Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, PWN, Warszawa
May R., Miłość i wola, Wydawnictwo Rebis
Adamiec M., Doświadczenie przemiany jako kategoria psychologiczna, Uniwersytet Śląski, Katowice 1988
Jaspers K. Filozofia egzystencji, PIW, Warszawa 1990
Tillich P. Męstwo bycia, Wydawnictwo Rebis, Poznań 1994
Gałdowa A., Powszechność i wyjątek, Platan,1998
Gałdowa A, Psychologiczne i egzystencjalne problemy człowieka dorosłego. UJ Kraków
Opoczynska M., Człowiek wobec wartości [w:] Gałdowa A. (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii osobowości, Wydawnictwo UJ
1995
Piecuch C., Człowiek metafizyczny, PWN 2000
May R., Psychologia i dylemat ludzki, Pax, Warszawa 1989
Węgrzecki A., O poznawaniu drugiego człowieka, PAT, Kraków 1992
Frankl V.E., Psychoterapia dla każdego, Pax, Warszawa 1978b
Maslow A.H.,W stronę psychologii istnienia, Pax, Warszawa1986
dr Marzena Śniarowska-Tlatlik
130
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
SEMINARIUM MAGISTERSKIE – SEM. 1
70
Rok
IV
7
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
w tym:
sem
ćw
45
30
lab
SZCZEGÓŁÓWE OPISY W CZĘŚCI VII
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
3
131
VI.8.
ROK IV, SEMESTR ÓSMY
132
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
PSYCHOLOGIA
ZAAWANSOWANA ANALIZA DANYCH
71
Rok
IV
8
studia stacjonarne
w tym:
sem
ćw
Liczba
godzin
wykł
45
15
30
5
30
15
15
5
kierunkowy
brak
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
133
Lp.
72
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F8A
KRZYWDZENIE DZIECKA – INTERDYSCYPLINARNA PERSPEKTYWA ZJAWISKA
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
wykł
30
15
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
3
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
 Zjawisko krzywdzenia dzieci ukazane w perspektywie historycznej, antropologicznej, społecznej,
pedagogicznej, psychologicznej i prawnej.
 Ewolucja kreowania się zjawiska jako problemu społecznego.
 Krzywdzenie dzieci jako rodzaj przemocy w rodzinie.
 Uwarunkowania występowania problemu krzywdzenia dzieci w kategoriach indywidualnych i społecznych.
 Problemy diagnozowania zjawiska i jego przypadków.
 Przeciwdziałanie krzywdzeniu dzieci w świetle współczesnych standardów.
 Formy i poziomy działań.
 Organizowanie lokalnego systemu ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
 Problemy międzysektorowej współpracy w zakresie ochrony dzieci prze krzywdzeniem.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Dr hab. Ewa Jarowsz
134
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA TWÓRCZOŚCI
IV
8
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
30
15
wykł
30
15
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
3
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F8A
73
Rok
brak
Twórczość będąc atrybutem człowieka jako osoby, decyduje o pomyślnym rozwoju jednostki, pozwala jej tworzyć własną osobowość, budować tożsamość, być indywidualnością. Znajomość fenomenu twórczości, jego
funkcjonowania i uwarunkowań to wiedza niezbędna dla psychologa, bo pozwala mu rozumieć istotę i wspomagać twórczy rozwój człowieka.
Wykład połączony z elementami treningu twórczości i badaniem testami twórczości w celu bliższego zapoznania
studentów z technikami treningu oraz metodami badań potencjału twórczego jednostki
Egzamin ustny w formie prezentacji przez studenta przygotowanej wcześniej pracy w oparciu o samodzielne
studia biograficzne dotyczące społecznego funkcjonowania wybitnych twórców. Tematy prac zostaną ustalone na
pierwszym wykładzie.
STUDIA STACJONARNE
Treści
kształcenia
 Pojęcie „twórczość” w perspektywie historycznej. Twórczość w ujęciu współczesnej psychologii. Działy psychologii twórczości. (2 godz.)
 Dzieło twórcze, jego istota, jawne i ukryte kryteria oceny dzieła twórczego. Twórczość elitarna i egalitarna,
twórczość bez dzieł (2 godz.)
 Proces twórczy i jego struktura, klasyczne teorie procesu twórczego, bariery i ograniczenia w twórczym rozwiązywaniu problemów (2 godz.)
 Udział sprawności intelektualnych w twórczym rozwiązywaniu problemów (2 godz.)
 Motywacja twórcza , jej cechy , składowe i determinanty (2 godz.)
 Emocje w procesie twórczym, status i rozumienie procesów emocjonalnych w twórczości (2 godz.)
 Intelektualne i osobowościowe cechy twórców. Osobowościowe determinanty aktywności twórczej (2 godz.)
 Twórczy rozwój człowieka w biegu życia (2 godz.)
 Biograficzny kontekst twórczości (2 godz.)
 Dokonania wybitnych twórców w wieku senioralnym (2 godz.)
 Współczesne systemowe koncepcje twórczości (2 godz.)
 Społeczny kontekst twórczości. Stymulujący i ograniczający wpływ rodziny i szkoły na rozwój twórczego potencjału jednostki (2 godz.)
 Twórczość w kontekście pracy zawodowej człowieka (2 godz.)
 Stosowana psychologia twórczości. Metody pomiaru twórczego potencjału jednostki. Treningi twórczości (3
godz.)
 Wykorzystywanie wiedzy z zakresu psychologii twórczości w zawodzie psychologa(1 godz.)
Literatura
podstawowa
 Twórczość w ujęciu współczesnej psychologii, działy psychologii twórczości, twórczość elitarna i egalitarna,
kryteria oceny dzieła twórczego (2 godz.)
 Proces twórczy i jego struktura, klasyczne teorie procesu twórczego, sprawności intelektualne w twórczym
rozwiązywaniu problemów (2 godz.)
 Motywacja i emocje w procesie twórczym (2 godz.)
 Osobowość twórców. Biograficzny kontekst twórczości (2 godz.)
 Współczesne systemowe koncepcje twórczości (2 godz.)
 Społeczny kontekst twórczości. twórczość w kontekście rodzinnego, szkolnego i zawodowego środowiska
człowieka 92 godz.)
 Stosowana psychologia twórczości. metody pomiaru twórczego potencjału jednostki. treningi twórczości (2
godz.)
 Wykorzystywanie wiedzy z zakresu psychologii twórczości w zawodzie psychologa (1 godz.)
Gałdowa, A. (1987). Kreatywne aspekty procesów pamięciowych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Prace Psychologiczne, 3, 73 - 87.
Maslow, A. H. (1983). Emocjonalne blokady w twórczości. Nowiny Psychologiczne, 8-9, 72-84
Mendecka G. (2005). Twórczość a rozwój człowieka w biegu życia. Psychologia Rozwojowa 4, s. 23-24
Mendecka , G. (2007). Twórczość i psychoterapia. Prace Naukowe AJD Psychologia XIV. Częstochowa : AJD, s. 53
- 60
Nęcka,E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Nęcka, E. (1999). Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls
Strzałecki, A. (2003). Psychologia twórczości. Między tradycją a ponowoczesnością. Warszawa: UKSW
135
Tokarz, A. (2005). Dynamika procesu twórczego. Kraków: Wydawnictwo UJ
Stasiakiewicz, M. (1999). Twórczość i interakcja. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Szmidt K.J. (2007). Pedagogika twórczości. Gdańsk: GWP
Literatura
uzupełniająca
Gardner, H. (1998). Niepospolite umysły. O czterech niezwykłych postaciach i naszej własnej wyjątkowości.
Warszawa : Wydawnictwo CiS.
Kubicka, D. (2003). Twórcze działanie dziecka w sytuacji zabawowo-działaniowej. Kraków :UJ
May, R. (1994). Odwaga tworzenia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
.Mendecka, G. (2003). Środowisko rodzinne w percepcji osób aktywnych twórczo. Częstochowa: WSP.
Mendecka G. (2006) Wybitny twórca w roli rodzicielskiej. Psychologia Rozwojowa, 4, s. 43 - 52
Mendecka G. (2007). Wybitni artyści w relacjach z kobietami. W: E. Mandal (red). W kręgu genders. s 108-127.
Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Mendecka G. (2008). Jakość życia dzieci wybitnych twórców. W: R. Derbis (red.). Jakość życia od wykluczonych do
elity. ( s.551 - 556). Częstochowa: Wydawnictwo AJD
Simonton, D.K. (1993). Wiek i produktywność twórcza : nieliniowa estymacja modelu przetwarzania informacji.
W : J. Brzeziński (red.), Psychologiczne i psychometryczne problemy diagnostyki psychologicznej (s. 177-191). Poznań :
Wydawnictwo UAM.
Prowadzący
zajęcia
Prof. UŚ dr hab. Grażyna Mendecka
136
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
wykł
30
15
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
3
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F8A
PSYCHOLOGIA – KREATYWNOŚĆ - SZTUKA
74
Rok
brak
zapoznanie z tematyką relacji pomiędzy psychologią i sztuką
wykłady, dyskusje
literatura przedmiotu, praca semestralna
 Kreatywny wymiar życia człowieka
 Sztuka – wzorcowy byt dla możliwości człowieka – idea Człowieka twórczego Blumenberga
 Płaszczyzna artystycznego komunikowania się
 Odwaga czy przymus tworzenia
 Sztuka jako próba przezwyciężenia własnej skończoności
 Intuicja jako metoda poznania
 Psychologiczna sylwetka twórcy – studium przypadku
 Kierunki w sztuce a koncepcje psychologiczne człowieka
 Dzieło jako znak niewidzialnego – duchowy wymiar działalności twórczej
 Gra, symbol i święto?
 Arteterapia
Nęcka Z., 1999, Psychologia twórczości. GWP
Blumenberg H., 1997, Rzeczywistości w których żyjemy. W-wa, Oficyna naukowa
Gadamer H. G.,1993, Aktualność piękna. W-wa, Oficyna naukowa
Kandyński W., 1996, O duchowości w sztuce. Łódź, Państwowa galeria sztuki
Lazarus A., 2000, Wyobraźnia w psychoterapii. GWP
May R., 1994, Odwaga tworzenia. Poznań, Rebis
Berger J., 1999, O patrzeniu. W-wa, Aletheia
Barthes R., 1996, Światło obrazu. W-wa, Wyd. KR
Marleau – Ponty M., 1996, Oko i umysł. Szkice o malarstwie. Gdańsk, słowo/obraz/terytoria
Mróz P., 1992, Filozofia sztuki. Kraków, PAN
Gałdowa A., 1992, Powszechność i wyjątek. K-w, Platan
Wilkoszewska K., 2003, Sztuka jako rytm życia. K-w, Universitas
Stróżewski W., 2002, Wokół piękna. K-w, Universitas
Cassirer E., 1998, Esej o człowieku. (cz 2 rozdz. 9). W-wa, Czytelnik
Herbert Z., 1991, Barbarzyńca w ogrodzie. Lublin, Test
Chiaromonte N., 1996, Granice duszy. W-wa, Czytelnik
Marleau – Ponty M., , Fenomenologia percepcji.
Marleau – Ponty M., 1996, Widzialne i niewidzialne. Warszawa, Aletheia
Bańka J., 1991, Metafizyka jedni. W-wa, Ethos
Fincher S., 1994, Kreatywna mandala. Łódź, Ravi
Janion M., 1999, Żyjąc, tracimy życie. W-wa
Bałus W.,1996,Mundus melancholicus. Melancholiczny świat w zwierciadle sztuki. K-w, Universitas
Gadamer H. G., 1998, Czy poeci umilkną. Bydgoszcz, Homini
Mann T., 1992, Czarodziejska góra. W-wa
Baudelaire C., 1998, Malarz życia nowoczesnego. Gdańsk, słowo/obraz/terytoria
Orlik P.,2000,(red), Rozdroża i ścieżki wrażliwości. Poznań,Wyd. Nauk. Uniw. Im. A. Mickiewicza
Gwóźdź A., 2003, Obrazy i rzeczy. K-w, Universitas
Dąbrowska E., 2005, Sztuka albo życie. K-w, Universitas
Dr Marzena Śniarowska-Tlatlik
137
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA EWOLUCYJNA
IV
8
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Liczba
godzin
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F8B
75
Rok
brak
Tematyka przedmiotu nawiązuje do współczesnych trendów szukających jak największej ilości powiązań pomiędzy psychologią a naukami przyrodniczymi. Celem przedmiotu jest wytworzenie u studentów umiejętności rozpatrywania ludzkiej psychiki
jako szeregu mechanizmów wykształconych ewolucyjnie, związanych z procesami doboru naturalnego oraz adaptacji do środowiska. Przedmiot umożliwi studentom szersze spojrzenie na zagadnienia psychologii stosowanej, związane z funkcjonowaniem w środowisku fizycznym i społecznym oraz pozwoli na wykształcenie umiejętności syntezy wiedzy psychologicznej z
najnowszymi ustaleniami nauk przyrodniczych.
Dyskusja problemów, dyskusja nad treścią tekstów, „burza mózgów”, gry i symulacje, materiały audiowizualne
Kryteria zaliczenia: obecność na zajęciach, ocena z kolokwium (pisemnego lub ustnego), przygotowanie pracy semestralnej
(tylko studia stacjonarne)
STUDIA STACJONARNE
 Wprowadzenie do psychologii ewolucyjnej
 Procesy poznawcze i emocjonalne w perspektywie ewolucyjnej
 Męskie i kobiece strategie doboru partnera. Opieka nad potomstwem
 Egoizm, altruizm, przywództwo, hierarchia i dominacja
 Zjawisko agresji w perspektywie ewolucyjnej
 Procesy ewolucyjne w symulacjach komputerowych
 Ewolucyjne koncepcje kultury
 Podejście ewolucyjne w poszczególnych działach psychologii
 Eksperymentalna psychologia ewolucyjna
 Mechanizmy psychiczne wykształcone ewolucyjnie a wyzwania współczesnego świata
 Prezentacja prac semestralnych
 Wprowadzenie do psychologii ewolucyjnej
 Procesy poznawcze i emocjonalne w perspektywie ewolucyjnej
 Męskie i kobiece strategie doboru partnera. Opieka nad potomstwem
 Egoizm, altruizm, przywództwo, hierarchia i dominacja
 Ewolucyjne koncepcje kultury
 Mechanizmy psychiczne wykształcone ewolucyjnie a wyzwania współczesnego świata
Blackmore S. (2002), Maszyna memowa, przeł. N. Radomski, Poznań: Rebis
Buss D. M. (2001), Psychologia ewolucyjna, przeł. M. Orski, Gdańsk: GWP
Buss D. M. (2007), Morderca za ścianą, przeł. A. Nowak, Gdańsk: GWP
Confer J. C., Easton J. A., Fleischman D. S., Goetz C. D., Lewis D. M. G., Perilloux C.,
Buss D. M. (2010), Evolutionary Psychology. Controversies, Questions, Prospects, and Limitations, American Psychologist,
65, s. 110-126
Dawkins R. (2003), Samolubny gen, przeł. M. Skoneczny, Warszawa: Prószyński i S-ka
Elżanowski A. (2009), Etyczne konsekwencje ewolucji, Kosmos, 58, s. 585-593
Pawłowski B., Daniel D. (2009), Psychologia ewolucyjna – nauka o adaptacjach i ewolucyjnej inercji ludzkiego umysłu, Kosmos, 58, s. 573-583
Sidanius J., Kurzban R. (2008), Ewolucyjne podejścia do zachowań politycznych,
przeł. R. Andruszko, W: Sears D. O., Huddy L., Jervis R. (red.): Psychologia polityczna, Kraków: Wydawnictwo UJ, s.
133-164
Barber M. (2007), Legendy miejskie, przeł. K. Berger-Kuźniar, P. Błoch, Warszawa: Wydawnictwo RM
Boyer P. (2005), I człowiek stworzył bogów…, przeł. K. Szeżyńska-Maćkowiak, Warszawa: Prószyński i S-ka
Dawkins R. (2003), Fenotyp rozszerzony, przeł. J. Gliwicz, Warszawa: Prószyński i S-ka
Dawkins (2007), Bóg urojony, przeł. P. J. Szwajcer, Warszawa: Wydawnictwo CiS
Eibl-Eibelsfeldt I. (1987), Miłość i nienawiść, przeł. Z. Stromenger, Warszawa: PWN
Guttman B. S. (2008), Ewolucjonizm. Co warto wiedzieć, przeł. J. Klag, Gliwice: Wydawnictwo CKA
Nowicka E. (2005), Świat człowieka – świat kultury, Warszawa: PWN
Pinker S. (2004), Tabula rasa. Spory o naturę ludzką, przeł. A. Nowak, Gdańsk: GWP
Sawczyn T., Francikowski J., Jach Ł., Kaczmarzyk M. (2008), Moralność – czyli moda na sukces, Problemy Środowiska i Jego
Ochrony, 16, s. 137-159
Vugt M. V., Hogan R., Kaiser R. B. (2008), Leadership, Followership and Evolution. Some Lessons From the Past, American
Psychologist, 63, s. 182-196
Mgr Łukasz Jach
138
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
FAKULTET F8B
76
WYPALENIE ZAWODOWE I PATOLOGIE ŚRODKOWISKA PRACY – PRZECIWDZIAŁANIE I POMOC PSYCHOLOGICZNA
Rok
Semestr
System studiów
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Forma
zaliczenia
ECTS
2
2
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
lab
brak
W ramach zajęć fakultatywnych omówione zostaną zagadnienia związane z sytuacją stresu zawodowego i wypalenia zawodowego. Poruszona zostanie problematyka pracoholizmu, patologii w środowisku pracy, zagrożenia
wypaleniem zawodowym w różnych zawodach. Przeanalizowane zostaną możliwości przeciwdziałania temu zjawisku, zasady opracowywania programów prewencyjnych a także praktyczne sposoby radzenia sobie ze stresem
zawodowym. Omówione zostanie znaczenie pracy z zasobami w zmaganiu się ze stresem zawodowym i wypaleniem zawodowym, zwłaszcza w zawodach wysokiego ryzyka. Studenci będą mieli szansę opracować warsztat
dotyczący przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu i radzenia sobie z nim.
Zaliczenie; kolokwium zaliczeniowe (test wiadomości)
STUDIA STACJONARNE
Treści
kształcenia
 Wypalenie zawodowe – perspektywa psychologiczna
 Stres i wypalenie zawodowe w ujęciu poznawczym – analiza modelu
 Psychospołeczne warunki pracy, patologie w środowisku pracy a zagrożenie wypaleniem zawodowym (wsparcie społeczne, stres zawodowy, mobbing i inne zjawiska patologiczne związane z pracą)
 Zagrożenie wypaleniem zawodowym w różnych zawodach. Zawody wysokiego ryzyka a problem wypalenia
zawodowego
 Pracoholizm a wypalenie zawodowe
 Znaczenie zasobów osobistych i społecznych w przeciwdziałaniu wypaleniu zawodowemu
 Jakość życia zawodowego, satysfakcja zawodowa i sukces zawodowy – alternatywa dla wyplenienia zawodowego?
 Pomiar wypalenia zawodowego – perspektywa metodologiczna. Wypalenie zawodowe wśród lekarzy –badania
własne, analiza wyników
 Jak przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu – radzenie sobie ze stresem zawodowym, warsztat radzenia sobie z
wypaleniem zawodowym
 Wielowymiarowość zjawiska wypalenia zawodowego – dyskusja i podsumowanie problematyki zajęć
 Wypalenie zawodowe – perspektywa psychologiczna. Stres i wypalenie zawodowe w ujęciu poznawczym –
analiza modelu
 Psychospołeczne warunki pracy, patologie w środowisku pracy a zagrożenie wypaleniem zawodowym (wsparcie społeczne, stres zawodowy, mobbing i inne zjawiska patologiczne związane z pracą)
 Zagrożenie wypaleniem zawodowym w różnych zawodach. Zawody wysokiego ryzyka a problem wypalenia
zawodowego
 Pracoholizm a wypalenie zawodowe
 Jak przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu – radzenie sobie ze stresem zawodowym,
 warsztat radzenia sobie z wypaleniem zawodowym
 Wielowymiarowość zjawiska wypalenia zawodowego – dyskusja i podsumowanie problematyki
Literatura
podstawowa
Anczewska M. (2006). Stres i wypalenie zawodowe. Warszawa, Instytut Psychiatri i Neurologii.
Bartkowiak G. (2009). Człowiek w pracy. Od stresu do sukcesu w organizacji. Warszawa, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
Cieślak R., Klonowicz T. (2004). Wsparcie społeczne a stres pracy i bezrobocia. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.). Wsparcie społeczne-stres i zdrowie (s. 152-170). Warszawa, PWN
Dudek, B. Waszkowska, M., Merecz, D., Hanke, W. (2004). Ochrona zdrowia pracowników przed skutkami stresu zawodowego. Łódź:
Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera.
GniazdowiskI A. (1988). Promocja zdrowia w miejscu pracy. Łódź, Wydawnictwo IMP.
Goma – i Freixanet, M. (2004). Co sprawia, że ludzie podejmują ryzykowną pracę? W: Strelau, J. (red.). Osobowość a ekstremalny
stres (S. 199-220). Gdańsk: GWP.
Kilinger B. (2007). Pracoholicy. Szkoła przetrwania. Warszawa. Dom Wydawniczy Rebis
Kozak S. (2009). Patologie w środowisku pracy. Zapobieganie i leczenie. Warszawa, DIFIN
Litzke M.L., Schuh H. (2007). Stres, mobbing i wypalenie zawodowe. Gdańsk, GWP
Maslach, C., Schaufeli, W.B., Leiter, M. (2001). Job burnout. Annu Rev Psychol, 52, 397-422.
Ogińska-Bulik N., Kaflik-Pieróg M. (2006). Stres zawodowy w służbach ratowniczych. Łódź, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
139
Sęk H. (2000)(red.). Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Warszawa, PWN.
Widerszal-Bazyl M. (2003). Stres w pracy a zdrowie. Warszawa, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy
Literatura
uzupełniająca
Czapińskia J. (2005).(red.). Psychologia pozytywna. Warszawa, PWN
Heszen I., Życińska J. (2008)(red.). Psychologia zdrowia. W poszukiwaniu pozytywnych inspiracji. Warszawa, Wydawnictwo SWPS
Academica.
Heszen I., Sek H. )(2007). Psychologia zdrowia. Warszawa. PWN.
Heszen-Niejodek I. (2002)(red.). Teoretyczne i kliniczne problemy radzenia sobie ze stresem. Poznań, Stowarzyszenie Psychologia i
Architektura
Heszen-Niejodek I. (2002)(red.). Konteksty stresu psychologicznego. Katowice, Wydawnictwo UŚ.
Hetherington A. (2004). Wsparcie psychologiczne w służbach ratowniczych. Gdańsk, GWP.
Juczyński Z., Ogińska-Bulik N. (2003).(red.). Zasoby osobiste sprzyjające zdrowiu jednostki. Łódź, Wydawnictwo UŁ.
Wosińska W. (2008). Oblicza globalizacji. Sopot, Wydawnictwo Smak Słowa.
Prowadzący
zajęcia
Dr Patrycja Stawiarska
140
Lp.
77
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
FAKULTET F8B
ŻYCIE JAKO OPOWIEŚĆ. METODA HERMENEUTYCZNA W PSYCHOLOGII
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
2
15
15
2
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
zapoznanie z tematyką oraz opanowanie metody
Forma i warunki
zaliczenia
praca warsztatowa
Treści
kształcenia
PSYCHOLOGIA
literatura przedmiotu, praca semestralna
 Poszukiwanie autentycznego ludzkiego doświadczenia.
 Rozwijanie i pogłębianie wiedzy o przeżyciach i znaczeniach jakie człowiek nadaje doświadczeniom swojego
życia.
 Rozumienie jako podstawa hermeneutycznego poznania człowieka - próba rekonstrukcji osobowych znaczeń.
 Pojęcie tekstu.
 Dialog hermeneutyczny.
 Analiza doświadczeń człowieka na wybranych przykładach.
 Opowieść o własnym życiu – typy opowieści.
 Autonarracja i budowanie kategorii biograficznych.
 Wytwór plastyczny w świetle psychologii hermeneutycznej.
Literatura
podstawowa
Gałdowa A., (red),1997,Hermeneutyka a psychologia.,Kraków,UJ
Straś-Romanowska M.,(red),1995,Na tropach psychologii jako nauki humanistycznej. W-wa,PWN
Literatura
uzupełniająca
Sowiński G.,red.,1993,Wokół rozumienia, Kraków: PAT
Ingarden Rr.,1960, O dziele literackim. Warszawa: PWN
Ricoeur P.,1985, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawa o metodzie. W-wa:Pax
Ricoeur P.,1989, Język, tekst, interpretacja. W-wa: PIW
Kuderowicz Z.,1987, Dilthey.W-wa, Wiedza powszechna
Madison G.B.,1993,Hermeneutyka Husserla jako przyczynek do dyskusji na temat wyjaśniania i rozumienia.W;
Krasnodębski Z.,Świat przeżywany.W-wa:PIW
Straś-Romanowska M.,(red),1995,Na tropach psychologii jako nauki humanistycznej. W-wa: PWN
Runyan W.,1992,Historia życia a psychobiografia.,W-wa,PWN
Gadamer H.-G.1993,Prawda i metoda.Kraków: Inter esse
Adamiec M.,1988,Doświadczenie przemiany jako kategoria psychologiczna.Katowice,UŚ
Gałdowa A., (red),1997,Hermeneutyka a psychologia.,Kraków:UJ
Tischner J.,1980,W kręgu myśli hermeneutycznej.W;Tischner J.,(red),Filozofia współczesna.Kraków, Znak
Barthes R.,1997,Przyjemność tekstu. W-wa: Wyd.KR
Lakoff G., Johnson M.,1988,Metafory w naszym życiu. W-wa: PIW
Calvino I., 1989, Jeśli zimową nocą podróżny. W-wa: PIW
Giza A., 1991,Życie jako opowieść.Warszawa: PAN
Widera-Wysoczańska A.,2000, Rozmowy o przemijaniu.Wyd. UW
Kwiatkowska G.E., 1996,Wstęp do psychologii hermeneutycznej. Wyd. UL
Janion M.,1982,Humanistyka i terapia. W-wa: PIW
Prowadzący
zajęcia
Dr Marzena Śniarowska-Tlatlik
141
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
78
Rok
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
w tym:
sem
ćw
45
30
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
3
142
Lp.
79
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PODSTAWY KLINICZNEJ DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ. POSTĘPOWANIE DIAGNOSTYCZNE
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
15
egzamin
egzamin
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
30
15
brak
Nabywanie umiejętności łączenia danych diagnostycznych uzyskanych z różnych źródeł. Umiejętności i kompetencje w stosowaniu metod psychologicznych dla osób i grup.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
 Modele psychologicznej diagnozy klinicznej (nozologiczny, funkcjonalny, psychospołeczny).
 Etapy badania diagnostycznego. Sytuacja badania (motywacja osoby badanej, nastawienie na współpracę, lęk przed oceną, efekt oczekiwań interpersonalnych).Stawianie i weryfikacja hipotez, opracowanie wyniku diagnozy.
 Psychologiczna diagnoza kliniczna z nastawieniem na problemy społeczne. Ekspertyza psychologiczna, diagnoza kliniczna grupy.
 Wybrane metody diagnozy klinicznej. Problemy zastosowania metod w diagnozie klinicznej.
Brzezinski J., Kowalik S. (2000). Diagnoza kliniczna w kontekście praktyki społecznej. W H. Sęk (red.) Społeczna
psychologia kliniczna. Warszawa. Wyd. Naukowe PWN
Kowalik S., Brzeziński J.(2000). Protodiagnoza kliniczna. W: H. Sęk (red.) Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa. Wyd. Naukowe PWN
Czabała J.Cz., Sęk H.(2000). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. W: J.Strelau (red.) Psychologia. (3). Gdańsk.
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Lp.
80
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Wydział
PSYCHOLOGIA
INTERWENCJA KRYZYSOWA W SYTUACJACH TRAUMATYCZNYCH, W SYTUACJI KRYZYSU
ORAZ W WYBRANYCH FORMACH PATOLOGII ZJAWISK SPOŁECZNYCH
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
15
30
15
3
3
brak
Nabywanie wiedzy dotyczącej funkcjonowania człowieka w kryzysie. Uczenie się znajomości zasad i metod
wczesnej interwencji.
143
Treści
kształcenia
 Kryzys emocjonalny. Kryzys a wydarzenia krytyczne. Modele interwencji kryzysowej. Kryzys w stresie chronicznym. Kryzys w paradygmacie socjokulturowym. Założenia interwencji kryzysowej.
 Charakterystyka kryzysu. Obszary kryzysów; kryzysy rozwojowe, kryzys sytuacyjny, kryzys egzystencjalny, kryzys środowiskowy. Stany transkryzysowe
 Indywidualna pomoc w kryzysie. Cele i zadania, zasady interwencji kryzysowej. Przebieg interwencji kryzysowej. Strategie i techniki oddziaływania w interwencji kryzysowej
Literatura
podstawowa
Kubacka-Jasiecka D., Mudyń K. (2003).Kryzys, interwencja i pomoc psychologiczna. Nowe ujęcia i możliwości.
Toruń. Wyd. Adam Marszałek
Badura-Madej W.(1996) Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Warszawa. Wyd. INTERAT
Dudek B. (2003).Zaburzenia po stresie traumatycznym. Gdańsk. GWP
Kubacka-Jasiecka D., Lipowska-Teutsch W.(1997) Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej.
Kraków. Wyd. ALL
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Lp.
81
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA ZEZNAŃ ŚWIADKÓW ORAZ WYJAŚNIEŃ PODEJRZANYCH (OSKARŻONYCH)
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
egzamin
4
15
15
egzamin
4
brak
Nabycie wiedzy na temat:
 prawnego statusu świadka;
 procesowych faz przesłuchań świadka;
 statusu świadka małoletniego;
 psychologicznych uwarunkowań wiarygodności zeznań świadków;
 metod i taktyki przesłuchania podejrzanego i oskarżonego.
Nabycie wiedzy i elementarnych umiejętności na temat przesłuchań świadka małoletniego w różnych rolach
procesowych oraz w zakresie metod przesłuchań świadka.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
 Świadek w procesie sądowym – wprowadzenie historyczne.
 Pojęcie świadka w ujęciu prawnym – procesowym:
‐ świadek – osoba dorosła, świadek w wieku podeszłym
‐ świadek chory psychicznie, świadek upośledzony umysłowo a jego zdolność procesowa)
 Świadek małoletni (dziecko jako świadek)
 Kryteria oceny zeznań świadków:
‐ Kryteria badawcze: Dokładność, Kompletność, Ostrożność (D, K, O).
‐ Kryteria procesowe (wiarygodność)
‐ Kryteria oceny zeznań świadka - dziecka
 Wiarygodność zeznań świadków (pojęcie prawne a ujecie psychologiczne)
 Sposoby przesłuchań świadków w ujęciu procesowym.
 Metody przesłuchań świadków w ujęciu psychologicznym: SR, PU, CE, PKW, PP.
 Rodzaje pytań w przesłuchaniach świadków a efekty zeznań.
 Rodzaje i przyczyny błędów w zeznaniach.
 Przesłuchanie powtórne
 Osobowościowe i sytuacyjne uwarunkowania postrzegania zdarzeń a wiarygodność zeznań świadków. Psychologiczne problemy agrawacji; zemsta, przekupstwo, szantaż.
 Zeznania niewiarygodne: świadek kłamiący, świadek mylący się, świadek stronniczy. Sposoby weryfikacji zeznań niewiarygodnych.
 Psychologiczny warsztat biegłego psychologa w odniesieniu do badania świadków
144
 Rola biegłego psychologa w pozaprocesowym (policyjnym) i procesowym (przesłuchanie prokuratorskie i sądowe) przesłuchanie małoletniego świadka.
 Przesłuchanie podejrzanego i oskarżonego.
 Psychologiczne podstawy interpretacji danych diagnostycznych poligrafu (wykrywanie kłamstwa) w
przesłuchaniu podejrzanego.
Literatura
podstawowa
J. M. Stanik, Wybrane problemy psychologii zeznań świadków (w:) Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników, warszawa 1986, Wyd. Prawnicze.
J. M. Stanik, Psychologiczne problemy metod przesłuchań świadków, Przegląd Psychologiczny, 2004, nr 2.
V. Kwiatkowska – Dorul, Przesłuchanie dziecka, Zakamycze 2001, Wyd. Kantor.
J. M. Stanik, Przesłuchanie poznawcze (cognitive interview): założenia, procedura, wyniki, (w:) Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych, (red.:) J. M. Stanik, Z. Majchrzyk, Katowice 2001, Wyd. Anima.
Z. Marten, Wstęp do psychologii (Przesłuchanie podejrzanego i oskarżonego), Katowice 1990, Wyd. UŚl.
T. Martyniak, Stres przesłuchania, Warszawa 1983.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Lp.
82
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Wydział
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGICZNE OPINIODAWSTWO SĄDOWE W SPRAWACH SZCZEGÓLNYCH
(KARNYCH I CYWILNYCH)
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
15
30
15
3
3
brak
Nabycie wiedzy z zakresu psychologicznej problematyki merytorycznej stosowanej w opiniowaniu szczególnych
spraw karnych i cywilnych.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach karnych – osób dorosłych (art. 31,148,§ 3,149,150,151 kk)
 Psychologiczne opinio dawstwo sądowe w sprawach przeciwko rodzinie (art. 207 kk).
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach przeciwko wolności i obyczajowości (art. 197, 198, 199,
200, 201 kk).
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o ubezwłasnowolnienie (art. 13 i 16 kc) i w sprawach o
zastosowanie środków zabezpieczających (art. 93 – 96 kk).
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o nieważność oświadczenia woli ) art. 82 kc) i w sprawach
testamentowych (art. 945 kc).
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach rozwodowych.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach rodzinno – opiekuńczych.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach dotyczących niezdolności do pracy.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach powypadkowych.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach z zakresu alkoholizmu i narkomani.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach wątpliwości co do zdolności osoby fizycznej do czynności
procesowych.
Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie, (red.:) J. K. Gierowski, A. Szymusik, Kraków 1996, wyd. CM. UJ.
J.K. Gierowski, T. Jaśkiewicz – Obydzińska, M. Najda, Psychologia w postępowaniu karnym.
J. M. Stanik Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o zabójstwo z afektu, ( w:) Wybrane obszary
praktyki biegłego sądowego psychologa, (red.:) J. M. Stanik, Katowice, 1997, Wyd. UŚl.
J. M. Stanik, Przestępstwo dzieciobójstwa w świetle psychologiczno – psychiatrycznego opinio dawstwa sądowego, (w:) Psychologia. Badania i Aplikacje T.5. (red.:) J. M. Stanik, Katowice 2002, Wyd. UŚl.
D. Rode, Przemoc w rodzinie, Katowice, Wyd. UŚl (w druku).
T. Gordon, Udział psychologa w opiniowaniu zastosowania (bądź uchylenia) środków zabezpieczających (art. 93
145
– 99 kc).
L. K. Paprzycki, Psychologiczno – neurologiczno – psychiatryczne aspekty postępowania cywilnego w sprawach
o ubezwłasnowolnienie (art. 13 i 16 kc), (w:) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie
sądowym w sprawach cywilnych. (red.:) J. M. Stanik, Kraków 2009, Wyd. Impuls.
Z. Marten, Wstęp do psychologii, Katowice 1990, Wyd. UŚl. (ss. 241 – 264).
J. M. Stanik, Psychologiczne opinio dawstwo sądowe w sprawach rodzinno – opiekuńczych (w:) M. J. Lubelski, J.
M. Stanik, L. Tyszkiewicz, Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników, Warszawa 1986, Wyd. Prawnicze.
J. M. Stanik, Prawne i psychologiczne przesłanki opinio dawstwa psychologicznego w sprawach o nieważność
oświadczenia woli (art. 82 kc) i (w:) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opinio dawstwie sadowym w sprawach cywilnych. (red.:) J. M. Stanik, Kraków 2009, Wyd. Impuls.
R. Cibor, Motywacja do leczenia odwykowego jako przedmiot opinio dawstwa psychologicznego, (w:) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opinio dawstwie sadowym w sprawach cywilnych. (red.:) J. M. Stanik,
Kraków 2009, Wyd. Impuls.
J. M. Stanik, Ekspertyza psychologiczna w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, (w:) M. J. Lubeski, J.
M. Stanik, L. Tyszkiewicz, Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników, Warszawa 1986, Wyd. Prawnicze.
J. M. Stanik, D. Rode, K. Gocman, Opiniodawstwo sądowo – psychologiczne w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (w:) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach
cywilnych. (red.:) J. M. Stanik, Kraków 2009, Wyd. Impuls.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Lp.
83
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PRACY I ORGANIZACJI
PSYCHOLOGIA ZARZĄDZANIA. ZARZĄDZANIE: LUDZIE I OTOCZENIE
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
egzamin
4
15
15
egzamin
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Brak
 Zrozumienie podstawowych składników organizacji, ich współdziałania; przyswojenie zasadniczych pojęć z
dziedziny teorii organizacji, zarządzania, psychologii pracy.
 Rozumienie idei zachowań organizacyjnych i ich składników.
 Stworzenie świadomości zadań psychologów pracy w organizacjach.
 Zrozumienie specyfiki dzisiejszych organizacji i zmian we współczesnym „świecie pracy
Wykład, ilustrowany środkami multimedialnymi w przypadku dysponowania salą z odpowiednim wyposażeniem
egzamin ustny lub pisemny
 Struktura zagadnień i zadań praktycznych w dzisiejszej psychologii pracy: mapa problemów i obszarów
 Pojęcie i idea zarządzania. Zarys historii i koncepcji zarządzania tworzonych w trakcie rozwoju dyscypliny
 Współczesne warunki gospodarcze, społeczne, kulturowe w dziedzinie pracy: zmiany na rynku pracy i w organizacjach, podstawowe tendencje (technologie, globalizacja, itd.)
 Pojęcie organizacji, zasadnicze idee, organizacja a porządek, struktura, dynamika, podstawowe składniki organizacji
 Klasyczna organizacja biurokratyczna i współczesne odmiany organizacji: nowe struktury organizacyjne.
 Kultura organizacji, czynniki „miękkie" i sposób ich oddziaływania; modele i specyfika kultur organizacyjnych
 Władza w organizacji: teorie, źródła, formy: przywództwo, kierownictwo, autorytet, itd.
 Kierowanie i jego modele/koncepcje; historia badań nad kierowaniem. Podstawowe idee: teorie cech, zachowań, sytuacji.
 Motywacja do pracy cz. I: specyficzne i niespecyficzne teorie motywacji do pracy; modele procesu, treści, itp.
 Motywacja do pracy cz. II: Motywacja do partycypacji, zadań, osiągnięć; zaangażowanie i identyfikacja z organizacją; wynagradzanie i systemy motywowania
 Kompetencje pracowników; pojęcie kompetencji, definicje; struktura kompetencji ludzkich; modele wynagra-
146
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Lp.
84
Rok
Semestr
System studiów
dzania jako narzędzie motywowania;
 Funkcjonowanie grup i zespołów pracowniczych; proces zadaniowy i proces społeczny w działaniu zespołu;
relacje w zespole, postawy, struktura komunikacji
 Role w grupach; teorie ról, dynamika i kształtowanie ról
 Sytuacje trudne w organizacjach: konflikty, zmiana w organizacji, kryzys organizacyjny, rodzaje problemów
organizacyjnych. Zarządzanie kryzysem, zmianą, problemami.
Chmiel Nik.: Psychologia pracy i organizacji, wyd. 1, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003
Griffin E.: Podstawy komunikacji społecznej, GWP, Gdańsk 2003
Morgan, Gareth: Obrazy organizacji, PWN, Warszawa 1997
Robbins, S.: Zachowania w organizacji. 1998, Warszawa
Stoner J. A. F., R. E. Freeman , D. R. Gilbert: Kierowanie. PWE, Warszawa 1997
Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M.: Psychologia społeczna. Serce i umysł. Zysk i S-ka, 1997
Aronson E.: Człowiek istota społeczna, Warszawa 1995
Griffin W. Ricky: Podstawy zarządzania organizacjami. Tłum. Michał Rusiński.
Kożusznik B.: Zachowania człowieka w organizacji, PWE , W-wa 2002
Schultz, D. P. Schultz, S.E.: Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy, PWN, 2002
Scott W. E., Cummings L.L [red.]: Zachowanie człowieka w organizacji, Warszawa, PWN.
Senge P.M.: Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się. Wyd. III. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002.
Sikorski Cz.: Zachowania ludzi w organizacji, PWN, W-wa 1999
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.Wydanie drugie.
Dr Jarosław Polak
Wydział
PSYCHOLOGIA
PRACY I ORGANIZACJI
BUDOWANIE INTERWENCYJNYCH PROJEKTÓW ORGANIZACYJNYCH
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
30
15
3
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
30
15
brak
Studenci zdobędą umiejętność diagnozy klimatu i kultury organizacji. Umiejętność planowania zmian organizacyjnych i przekonywania do nich zarządzanych i zarządzających. Nabędą orientacji w zasadach budowy określonych kultur organizacyjnych
Prezentacja multimedialna, metody aktywizujące, studium przypadku, projekty realizowane w grupach
Obecność i aktywność, praca grupowa, praca zespołowa lub/i test wiadomości.
STUDIA STACJONARNE
Treści
kształcenia
 Aspekty organizacji diagnozowane przez psychologów: sieci komunikacyjne, stan pracy zespołowej, struktura
władzy, ocena roli związków zawodowych.
 Kwestionariusze do diagnozy stanu psychospołecznego organizacji. Składniki pojęcia stan psychospołeczny.
 Wypalenie zawodowe – diagnoza, przeciwdziałanie.
 Uzależnienia - diagnoza, przeciwdziałanie.
 Diagnoza klimatu organizacji.
 Diagnoza kultury organizacyjnej. Kwestionariusze.
 Profil klimatu i kultury organizacji. Omówienie wyników badania konkretnych organizacji.
 Diagnoza stylów przywództwa i stylów kierowania.
 Diagnoza zaangażowania organizacyjnego.
 Budowa programu zmiany kultury organizacyjnej 1.
 Budowa programu zmiany kultury organizacyjnej 2.
 Kształtowanie zmiany w kierunku kultury hierarchii i rynku.
 Kształtowanie zmiany w kierunku kultury adhokracji i klanu.
 Aspekty organizacji diagnozowane przez psychologów: sieci komunikacyjne, stan pracy zespołowej, struktura
władzy, ocena roli związków zawodowych.
147





Kwestionariusze do diagnozy stanu psychospołecznego organizacji. Składniki pojęcia stan psychospołeczny.
Wypalenie zawodowe – diagnoza, przeciwdziałanie. Uzależnienia - diagnoza, przeciwdziałanie.
Diagnoza klimatu organizacji. Diagnoza kultury organizacyjnej. Kwestionariusze.
Profil klimatu i kultury organizacji. Omówienie wyników badania konkretnych organizacji.
Diagnoza stylów przywództwa i stylów kierowania. Diagnoza zaangażowania organizacyjnego.
 Budowa programu zmiany kultury organizacyjnej. Kształtowanie zmiany w kierunku kultury hierarchii i rynku.
Kształtowanie zmiany w kierunku kultury adhokracji i klanu.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Lp.
85
Rok
Semestr
System studiów
Cameron K., Quinn R. (2003). Kultura organizacyjna: diagnoza i zmiana. Kraków: Oficyna ekonomiczna.
Katz, D., Kahn, R. (1981). Społeczna psychologia pracy. Warszawa: PWN.
Kożusznik, B. (2007). Zachowania człowieka w organizacji. PWE: Warszawa.
Robbins, S.P. (2001). Zasady zachowania w organizacji. Wydawnictwo Zysk i S-ka: Poznań.
Sikorski Cz. (2006). Kultura organizacyjna. Warszawa: C.H.Beck.
Budgol, M. (2007). Gry i zachowania nieetyczne w organizacji. Difin: Warszawa.
Sęk, H. (2009). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie (red.). PWN: Warszawa.
Crozier, M., Friedberg, E. (1982). Człowiek I system. Ograniczenia działania zespołowego. PWE: Warszawa.
Kostera, M. (2003). Antropologia organizacji. Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa.
Zgorzelski, M. (2002). Hamburgery ze Świętej Krowy. Szkice o amerykańskiej teorii i praktyce zarządzania. Kraków: Oficyna ekonomiczna
dr Anita Pollak, mgr Agata Diec
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (2.2): DIAGNOSTYKA I INTERWENCJA W PSYCHOLOGII WYCHOWAWCZO-KLINICZNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY
SPECYFIKA DIAGNOZY I INTERWENCJI PSYCHOLOGICZNEJ W OKRESIE DZIECIŃSTWA
I ADOLESCENCJI
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
15
Egzamin
Egzamin
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
30
15
Brak
Nabywanie umiejętności łączenia danych diagnostycznych uzyskanych z różnych źródeł z wyborem rodzaju
interwencji. Umiejętności i kompetencje w stosowaniu metod pomocy psychologicznej dla osób i grup.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca





Specyfika diagnozy w odniesieniu do okresu dzieciństwa i adolescencji.
Podejścia diagnostyczne.
Struktura, etapy postępowania diagnostycznego.
Etyka postępowania diagnostycznego.
Rodzaje oddziaływań psychologicznych w okresie dzieciństwa i adolescencji (poradnictwo, pomoc, opieka,
terapia).
 Adresaci pomocy psychologicznej.
 Właściwe miejsca udzielania pomocy.
 Wskazania do pomocy i terapii.
Dołęga, Z. (red.). (2006). Diagnoza psychologiczna dzieci w wielu przedszkolnym. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
John – Borys, M. (red.) (1997). Wybrane metody diagnozowania i prognozowania rozwoju dzieci do lat 3. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Tyszkowa, M. (1981). Diagnoza psychologiczna dla celów wychowawczych. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Sęk, H., Brzezińska, A. (2008). Podstawy pomocy psychologicznej. W: Strelau, J, Doliński, D. (red.). Psychologia.
Gdańsk: GWP.
148
Prowadzący
Zajęcia
Lp.
86
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (2.3): DIAGNOSTYKA I INTERWENCJA W PSYCHOLOGII WYCHOWAWCZO-KLINICZNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY
WYBRANE METODY I TECHNIKI DIAGNOZY I TERAPII
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
3
15
15
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
brak
Uzyskanie kompetencji w zakresie formułowania hipotez i wniosków diagnostycznych.
Ćwiczenie umiejętności prowadzenia rozmowy psychologicznej i wywiadu.
Znajomość specyficznych zaburzeń wychowawczo – klinicznych, pojawiających się na różnych etapach rozwoju
dziecka.
Dyskusja, studium przypadku, praca w podgrupach
Praca zaliczeniowa – studium przypadku
STUDIA STACJONARNE
Treści
kształcenia
 Podstawowe techniki diagnostyczne w pracy z dziećmi i młodzieżą – wywiad, ankieta, obserwacja, analiza dokumentów i wytworów.
 Diagnoza dojrzałości szkolnej. Co to jest dojrzałości szkolna? Kryteria dojrzałości szkolnej. Wybrane narzędzia badania dojrzałości szkolnej.
 Diagnoza dysleksji rozwojowej. Przyczyny dysleksji, typy dysleksji. Kryteria diagnostyczne dysleksji. Zasady
diagnozy dysleksji. Wybrane metody i techniki diagnozy dysleksji.
 Osiągnięcia i niepowodzenia szkolne. Diagnoza przystosowania do wymagań szkolnych.
 Ocena funkcjonowania intelektualnego dziecka. Norma intelektualna a upośledzenie. Dziecko z deficytami w
rozwoju poznawczym. Wybrane metody diagnozy rozwoju intelektualnego i poznawczego.
 Wybrane metody, narzędzia i techniki rozwoju emocjonalno –społecznego dziecka.
 Diagnoza zainteresowań i uzdolnień dzieci i młodzieży.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
 Podstawowe techniki diagnostyczne w pracy z dziećmi i młodzieżą – wywiad, ankieta, obserwacja, analiza dokumentów i wytworów.
 Diagnoza dojrzałości szkolnej. Co to jest dojrzałości szkolna? Kryteria dojrzałości szkolnej. Wybrane narzędzia badania dojrzałości szkolnej.
 Diagnoza dysleksji rozwojowej. Przyczyny dysleksji, typy dysleksji. Kryteria diagnostyczne dysleksji. Zasady
diagnozy dysleksji. Wybrane metody i techniki diagnozy dysleksji.
 Osiągnięcia i niepowodzenia szkolne. Diagnoza przystosowania do wymagań szkolnych.
 Ocena funkcjonowania intelektualnego dziecka. Norma intelektualna a upośledzenie. Dziecko z deficytami w
rozwoju poznawczym. Wybrane metody diagnozy rozwoju intelektualnego i poznawczego.
 Wybrane metody, narzędzia i techniki rozwoju emocjonalno –społecznego dziecka.
Dołęga, Z. (red.). (2006). Diagnoza psychologiczna dzieci w wielu przedszkolnym. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
John – Borys, M. (red.) (1997). Wybrane metody diagnozowania i prognozowania rozwoju dzieci do lat 3. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Tyszkowa, M. (1981). Diagnoza psychologiczna dla celów wychowawczych. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Jarosz, E. , Wysocka, E. (2006). Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania. Warszawa:
Wydawnictwo Akademic
Frydrychowicz, A., Koźniewska, E., Sobolewska, M., Zwierzyńska, E. (2004). Testy psychologiczne i pedagogiczne w poradnictwie. Przewodnik metodyczny. Warszawa: CMP PP.
Krasowicz-Kupis, G., Wiejak, K. (2006).
Skala inteligencji Wechslera dla dzieci (WISC-R) w praktyce psychologicznej. Warszawa: PWN. Sęk, H., Brzezińska, A. (2008). Podstawy pomocy psychologicznej. W: Strelau, J, Doliński, D. (red.). Psychologia. Gdańsk:
GWP.
Bogdanowicz M. (2006) Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie.
Nadrowska K., Marek E. (2010).Diagnoza gotowości do podjęcia nauki szkolnej. Karty pracy. Warszawa: WSiP.
Meinders – Lucking F., Loy S. (2009). Czy moje dziecko osiągnęło dojrzałość szkolną? Kielce: Jedność.
149
Prowadzący
Zajęcia
Lp.
87
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (2.2): DIAGNOSTYKA I INTERWENCJA W PSYCHOLOGII ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA
WPROWADZENIE DO PSYCHOTERAPII
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
15
30
15
egzamin
egzamin
4
4
brak
 Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu psychoterapii
 Znajomość założeń teoretycznych leżących u podstaw czterech głównych nurtów psychoterapeutycznych.
 Znajomość podstawowych technik psychoterapeutycznych oraz metod pracy stosowanych w ramach
poszczególnych nurtów.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
 Prezentacja podstawowych zagadnień z zakresu psychoterapii
‐ istota i zasadnicze cele psychoterapii
‐ rodzaje psychoterapii
‐ obszary praktycznych zastosowań psychoterapii
‐ etapy i elementy procesu terapeutycznego
‐ czynniki leczące w psychoterapii
 Prezentacja założeń teoretycznych, na których oparte są cztery podstawowe nurty psychoterapeutyczne:
‐ psychoanalityczny
‐ poznawczo-behawioralny
‐ humanistyczno – egzystencjalny
‐ interakcyjno – systemowy.
 Prezentacja podstawowych technik psychoterapeutycznych oraz metod pracy stosowanych w ramach poszczególnych nurtów.
Czabała J. Cz. (2006): Czynniki leczące w psychoterapii. PWN, Warszawa
Grzesiuk L. (2000)(red.): Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. PWN, Warszawa
Grzesiuk L. (2005)(red.): Psychoterapia. Teoria. Wydawnictwo Eneteia, Warszawa
Prochaska J.O., Norcross J.C. (2006): Systemy psychoterapeutyczne. Analiza transteoretyczna. IPZ, Warszawa
150
Lp.
88
Rok
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Wydział
PSYCHOLOGIA
PROFIL ZAWODOWY I I II (2.3): DIAGNOSTYKA I INTERWENCJA W PSYCHOLOGII ZDROWIA I JAKOŚCI ŻYCIA
ZASTOSOWANIE PSYCHOTERAPII W PRAKTYCE
IV
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
8
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
15
30
15
3
3
brak
 Umiejętność korzystania z niektórych technik terapeutycznych.
 Znajomość uregulowań prawnych wykonywania zawodu psychoterapeuty ze szczególnym uwzględnieniem wymiaru etycznego
 Orientacja w możliwościach szkoleń podyplomowych w zakresie psychoterapii w Polsce oraz warunków uzyskiwania certyfikatów w Polskim Towarzystwie Psychologicznym i Polskim Towarzystwie Psychiatrycznym.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
 Prezentacja podstawowych technik psychoterapeutycznych oraz metod pracy stosowanych w ramach poszczególnych nurtów.
 Analiza studiów przypadku.
 Ćwiczenie praktycznych umiejętności w zakresie stosowania wybranych technik psychoterapeutycznych.
 Aspekty etyczno-prawne wykonywania zawodu psychoterapeuty.
 Prezentacja możliwości szkoleń podyplomowych w zakresie psychoterapii w Polsce.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Grzesiuk L. (2005)(red.): Psychoterapia. Praktyka. Wydawnictwo Eneteia, Warszawa
Grzesiuk L. (2005)(red.): Psychoterapia. Badania i szkolenie. Wydawnictwo Eneteia, Warszawa
Prochaska J.O., Norcross J.C. (2006): Systemy psychoterapeutyczne. Analiza transteoretyczna. IPZ, Warszawa
151
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
PRAKTYKA PO IV ROKU
89
Rok
IV
8
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
lab
2 tygodnie
2 tygodnie
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
3
brak
Ogólne cele praktyk:
 rozwijanie umiejętności wykorzystania wiedzy zdobytej na studiach;
 kształtowanie umiejętności niezbędnych w przyszłej pracy zawodowej;
 przygotowanie studenta do samodzielności i odpowiedzialności za powierzone mu zadania;
 stworzenie dogodnych warunków do aktywizacji zawodowej studenta na rynku pracy.
Studenci powinni we własnym zakresie poszukiwać instytucji, w której odbędą praktykę. Samodzielność studenta
pod tym względem uważana jest za istotny element realizacji jednego z podstawowych celów praktyki – rozpoczęcia samodzielnej aktywności zawodowej.
Miejsce praktyki: zgodne z jednym (z dwóch realizowanych przez studenta) profilem zawodowym.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Zaliczenie praktyki na podstawie następujących dokumentów:
 porozumienie o organizacji praktyki zawodowej;
 raport z przebiegu praktyki poświadczony przez opiekuna praktyki w zakładzie pracy oraz przez opiekuna
praktyki z Instytutu Psychologii;
Cele szczegółowe i obszar realizacji praktyk w ramach poszczególnych profili zawodowych realizowanych w
Instytucie Psychologii UŚ:
psychologiczna, psychoterapia, profilaktyka, szkolenia); jego roli w pracy zespołu diagnostyczno-terapeutyczne
go, uregulowań prawnych dotyczących kompetencji diagnostyczno-terapeutycznych psychologa w działaniach na
rzecz pacjenta zdekompensowanego psychicznie, ustawodawstwa obowiązującego wobec pacjentów psychiatrycznych, wiedzy na temat specyfiki procedur diagnostycznych stosowanych w odniesieniu do pacjentów psychiatrycznych; nabycie praktycznych umiejętności w zakresie diagnozowania pacjentów psychiatrycznych (diagnoza struktury osobowości za pomocą testów kwestionariuszowych, technik projekcyjnych i metody klinicznej
/wywiad i rozmowa/ u osób z zaburzeniami lękowymi, osobowości), pomocy osobom przebywającym na leczeniu odwykowym i korzystających z usług ośrodków pomocy społecznej.
- poradnie zdrowia psychicznego;
- dzienne i stacjonarne oddziały psychiatryczne;
- oddziały dzienne i poradnie leczenia uzależnień;
- ośrodki pomocy społecznej.
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
psychologiczna, psychoterapia, profilaktyka, szkolenia); przebiegu procesu adaptacji do warunków izolacji, podstawowych oddziaływań psychokorekcyjnych i psychoterapeutycznych stosowanych wobec osób izolowanych;
udzielania pomocy psychologicznej osobom przygotowywanym do opuszczenia zakładu karnego jak również
poznanie problemów doświadczanych w trakcie pracy zawodowej psychologa sądowego; zdobycie praktycznych
umiejętności diagnozy sądowo – psychologicznej w sprawach karnych oraz cywilnych, poznanie wyzwań stawianych przed psychologami sądowymi. Zajęcia praktyczne przygotowują studentów do późniejszego diagnozowania psychologicznych problemów zarówno świadka jak i oskarżonego jak również do udzielenia pomocy psychologicznej osobie wykazującej trudności w adaptacji do warunków więziennych.
- zakłady karne i areszty śledcze;
- placówki psychologiczne przy komendach policji;
- ośrodki wychowawcze i zakłady poprawcze;
- ośrodki interwencji kryzysowej;
- ośrodki pomocy dziecku i rodzinie;
- policyjne izby dziecka.
152
Prowadzący
zajęcia
Cele praktyk: wieloaspektowe poznanie przez studentów praktycznych zastosowań w obszarze psychologii
pracy i organizacji odnoszących się do procedur, metod i narzędzi badawczych stosowanych w obszarze tej dyscypliny naukowej; umożliwienie studentom zdobycie pierwszych doświadczeń zawodowych oraz zapoznanie się z
potencjalnym przyszłym pracodawcą, w tym jego potrzebami i wymaganiami. Konfrontacja zdobytej wiedzy teoretycznej i dotychczasowych doświadczeń z wymaganiami rynku pracy umożliwić ma studentom określenie obszarów rozwoju własnych kompetencji zawodowych pozwalających im w przyszłości prowadzenie samodzielnej
pracy psychologicznej.
- współczesne organizacje realizujące projekty w ramach polityki personalnej, głownie w obszarze rekrutacji,
szkoleń i rozwoju pracowników,
- agencje pracy tymczasowej, agencje pośrednictwa pracy, agencje doradztwa personalnego, urzędy pracy, kluby
pracy oraz inne jednostki działające na rzecz rozwoju rynku pracy oraz aktywizacji zawodowej,
- placówki działające w obszarze doradztwa zawodowego,
- placówki szkoleniowe, edukacyjne realizujące programy związane z psychologią organizacji,
- pracownie psychologiczne realizujące badania osób wykonujących prace wymagające szczególnej sprawności
psychofizycznej.
Cel praktyk: zaznajomienie studentów ze specyfiką pracy psychologa praktyka w obszarze zdrowia i choroby,
przygotowanie studenta do pracy z osobami chorymi somatycznie (w zakresie diagnozy i terapii), przygotowanie
studenta do pracy z osobami zdrowymi (w zakresie promowania zdrowia), stworzenie możliwości poznania i
zastosowania różnych metod diagnostycznych i terapeutycznych wykorzystywanych przez psychologów zdrowia
umożliwienie uczestniczenia w zajęciach grupowych prowadzonych w danym ośrodku, stworzenie możliwości
zdobywania praktycznego doświadczenia w indywidualnym kontakcie z człowiekiem chorym lub zdrowym.
- szpitale, sanatoria, ośrodki leczenia uzależnień, hospicja;
- grupy wsparcia (dla osób chorych somatycznie i ich rodzin);
- instytucje i ośrodki zajmujące się opracowywaniem, wdrażaniem i ewaluacją programów promujących zdrowie
(np. wydziały zdrowia urzędów administracji lokalnej);
- instytucje i ośrodki, w których przeprowadzane są programy profilaktyczne, np. przedszkola, szkoły, zakłady
pracy itp.;
- instytucje i ośrodki realizujące programy szkoleniowe dla grup zawodowych np. lekarzy, pielęgniarek etc. w
zakresie rozwijania kompetencji osobistych, nauki radzenia sobie ze stresem czy przeciwdziałania wypaleniu
zawodowemu.
Cel praktyk: student uczestnicząc w codziennej pracy z dzieckiem (również niepełnosprawnym psychicznie
i/lub fizycznie), poznaje zasady organizacji pracy z dzieckiem – indywidualnej i grupowej, specyficzne metody
pracy wychowawczej i terapeutycznej (teoretycznie i na podstawie obserwacji), a w miarę nabywania kompetencji
również uczy się je adekwatnie stosować; Student w trakcie praktyk nabywa umiejętności wykorzystania wybranych narzędzi w diagnozie sytuacji wychowawczej i klinicznej dzieci i młodzieży, analizy i interpretacji uzyskanych wyników badań, trafnego doboru metod pracy wychowawczej i terapeutycznej oraz zaplanowania ich przebiegu ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych możliwości rozwojowych dziecka.
- poradnie psychologiczno – pedagogiczne;
- szpitale dziecięce;
- centra pomocy dziecku i rodzinie;
- świetlice terapeutyczne i socjoterapeutyczne;
- rodzinne ośrodki diagnostyczno – konsultacyjne przy Sądzie Rejonowym;
- ośrodki rehabilitacyjne i edukacyjne dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej;
- placówki kształcenia integracyjnego.
Koordynator Wydziałowy ds. Praktyk Psychologicznych – dr Joanna Mateusiak
Opiekunowie praktyk w ramach poszczególnych profili:
dr Justyna Trepka-Starosta – Psychologia Kliniczna Człowieka Dorosłego
dr Agnieszka Roszkowska – Psychologia Sądowa
dr Marta Stasiła-Sieradzka – Psychologia Pracy i Organizacji
dr Anita Gałuszka – Psychologia Zdrowia i Jakości Życia
dr Marianna Dąbrowska-Wnuk – Psychologia Wychowawczo-Kliniczna Dzieci i Młodzieży
153
VI. 9.
ROK V, SEMESTR DZIEWIĄTY
154
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 9
KIERUNKI POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ I PSYCHOTERAPII
90
Rok
Semestr
System studiów
V
9
Liczba
godzin
wykł
30
30
30
30
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
specjalizacyjny (inne wymagania)
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
w tym:
sem
ćw
brak
 Przygotowanie teoretyczne do rozpoznawania problemów psychologicznych rodzinnych, małżeńskich oraz
indywidualnych w cyklu przemian życia rodzinnego.
 Przygotowanie teoretyczne do wykorzystania w praktyce różnych modeli niesienia pomocy psychologicznej i
psychoterapii.
 Poznanie założeń teoretycznych dotyczących wybranych szkół terapeutycznych w pracy z parami małżeńskimi
i rodzinami.
 Porównanie terapii rodzinnej i mediacji rodzinnych jako metod pracy pomocnych w rozwiązywaniu określonych problemów.
 Poznanie założeń teoretycznych i specyfiki pracy grupowej.
 Porównanie pracy terapeutycznej – indywidualnej, grupowej, rodzinnej.
 Analiza czynników leczących w psychoterapii.
wykład interaktywny; prezentacja case study
Egzamin - pisemny testowy
 Czynniki leczące w procesie terapii indywidualnej i grupowej - porównanie. Wskazania i przeciwwskazania do
terapii grupowej.
 Podstawowe zagadnienia w pracy z grupą. Tworzenie grupy - cele. Stadia rozwoju procesu grupowego w ramach treningu interpersonalnego.
 Rozwojowa struktura systemu terapii grupowej – dynamika procesu grupowego, fazy rozwoju grupy terapeutycznej, rola terapeuty w leczeniu grupowym. Grupa wsparcia a grupa terapeutyczna – porównanie.
 Style prowadzenia grupy – efektywne i nieefektywne. Techniki pracy. Trudni pacjenci i trudne sytuacje w pracy
z grupą. Podstawowe elementy pracy grupowej – postępowanie wobec oporu grupowego, praca nad przeniesieniem i przeciwprzeniesieniem.
 Czynniki leczące w terapii indywidualnej i terapii rodzin - porównanie. Wskazania i przeciwwskazania do terapii rodzin.
 Terapia rodzin – linearny a cyrkularny model pracy z rodziną, założenia systemowej terapii rodzin.
 Terapia rodzin wg. M. Bowena – podstawowe założenia i metody pracy. Praca z rodziną przy użyciu genogramu.
 Strukturalna terapia rodzin wg S. Minuchina, podejście komunikacyjne V. Satir; podejście interakcyjnokomunikacyjne – R. Fischa, P. Watzlawicka, J. Weaklanda.
 Strategiczna terapia rodzin – J. Haley, C. Madanes.
 Szkoła mediolańska i postmediolańska w terapii rodzin – specyfika założeń i stylu pracy.
 Porównanie przebiegu procesu terapii małżeńskiej wg założeń różnych szkół terapeutycznych. Założenia pracy
z oporem wg przedstawicieli terapii systemowej, techniki pracy. Czynniki leczące w terapii rodzin.
 Mediacja rodzinna jako metoda pracy z rodziną w konflikcie, w szczególności w sytuacji rozwodowej. Różnice
pomiędzy mediacją rodzinną a terapią rodzin - porównanie.
 Modele mediacji rodzinnej. Efektywność mediacji rodzinnej wg doświadczeń zagranicznych.
 Syndrom wyczerpania w zawodzie terapeuty - etapy rozwoju wypalenia, przyczyny zawodowej frustracji u psychologów i terapeutów Problemy wypalenia w pracy zawodowej osoby zajmującej się pomocą psychologiczną i
psychoterapią.
 Etyka zawodu terapeuty, potrzeba stałego rozwoju zawodowego.
Barbaro de, B., (red.), (1997). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Collegium Medicum UJ, Kraków.
Bernard, H.S., MacKenzie, K.R., (2000). Podstawy terapii grupowej. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Crane, D. Russel, (2002). Podstawy terapii małżeństw. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Goldenberg H., Goldeewnberg I., (2006) Terapia rodzin. Kraków: Wyd. U.J.
Górniak L., Józefik, B., 2003: Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od metafory cybernetycznej do dialogu i narracji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Grzesiuk, L., (red.) 2005). Psychoterapia: Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Grzesiuk, L., (red.) (2006). Psychoterapia: Praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Kratochvil, S., (2006). Terapia małżeńska. Gdańsk: Wydawnictwo Medyczne VIA MEDICA.
155
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Namysłowska, I., (1997). Terapia rodzin. Warszawa, Springer PWN.
Przybyła- Basista, H. (2006). Mediacje rodzinne w konflikcie rozwodowym: Gotowość i opór małżonków a efektywność procesu
mediacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Bandler, R., Grinder, J., Satir, V., (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. Gdańsk, GWP. (cz.II).
Carr, A., (2009). Psychologia pozytywne. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Churb, H., (1986). Strategiczna psychoterapia krótkoterminowa w warunkach klinicznych. Nowiny Psychologiczne,
nr 5-6, s. 2-11
Cieślak, M., Cieślak, K., (1988). Problem wzajemnej manipulacji i samoaktualizacji w małżeństwie. Zdrowie Psychiczne, nr 3-4, 104-114.
Corey Schneider, M., Corey, G., 1995: Grupy. Zasady i techniki grupowej pomocy psychologicznej. Warszawa. Instytut
Psychologii Zdrowia i Trzeźwości, PTP.
Crosby, J.F., (1998). Kiedy jedno chce odejść. Terapia związków małżeńskich. Gdańsk, GWP.
Czabała, Cz., (1997). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dobrzańska-Socha, B., (1992). Propozycja profesjonalnego prowadzenia grup wsparcia. Nowiny Psychologiczne, nr
2, 77-87.
Gottman, J.M., (2006). Siedem zasad udanego małżeństwa. Kraków: Wyd. U.J.
Gottman J.M., Gottman Schwartz, J., DeClaire J., (2008). 10 sposobów, które pomogą naprawić nasze małżeństwo. Poznań: Media Rodzina.
Goldenberg H., Goldenberg I., (2006). Terapia rodzin. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (R. 2.
Rozwój rodziny: ciągłość i zmiana; model etapów cyklu życia rodzinnego – s. 24-53, czynniki płciowe, kluturowe i etniczne w funkcjonowaniu rodziny- s. 54-74; ; Rodzina jako system psychospołeczny – niektóre cechy
systemu rodzinnego – s. 75-98
Górniak L., Józefik, B., (2003). Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od metafory cybernetycznej do dialogu i
narracji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (art. B. Józefik: Rozwój myślenia systemowego
a terapia rodzin, s. 19-32; art. B. Józefik:Założenia podejścia strategicznego a zmiana paradygmatu w terapii
rodzin, s. 99-118.
Grzesiuk, L., (1987). Zjawisko oporu w terapii rodzin. Nowiny Psychologiczne, nr 1, s. 96-102.
Grzesiuk, L., (red.), (1994). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. Warszawa. PWN.
Grzesiuk, L., (red.) (2006). Psychoterapia: Badania i szkolenie. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury
ENETEIA.
Ellis, A., (1998). Terapia krótkoterminowa – lepiej, głębiej, trwalej. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Feldman, L., (1996). Łączenie terapii indywidualnej i rodzinnej. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, roz. 5, 6.
dr hab. Hanna Przybyła-Basista, dr Bernadetta Izydorczyk
156
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 9
91
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGIA SĄDOWA - CHARAKTERYSTYKA DYSCYPLINY - REPETYTORIUM SPECJALNOŚCI
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
30
30
30
30
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
brak
 Powtórzenie i utrwalenie podstawowych wiadomości z zakresu psychologii sądowej i penitencjarnej na kanwie schematu J.M. Stanika – „związki psychologii z prawem”.
 Poszerzenie wiedzy o informacje przydatne w pracy biegłego sądowego i psychologa policyjnego (kryminalistyczne metody badań osobopoznawczych, wnioskowanie prawnicze a wnioskowanie psychologiczne).
Egzamin
 Historia psychologii sądowej. Związki psychologii z prawem.
 Sfera doktrynalno – legislacyjna - wpływ nauki psychologii i psychiatrii sądowej na tworzenie prawa. Sfera
społecznego funkcjonowania norm prawnych – przyczyny nieskuteczności norm.
 Sfera ścigania – udział psychologa w przesłuchaniu. Przesłuchanie jako proces komunikacji interpersonalnej.
Rodzaje przesłuchania. Ocena wiarygodności zeznań świadków.
 Zalety i wady badań poligraficznych . Elementy grafologii.
 Wnioskowanie psychologiczne na podstawie udziału w innych czynnościach dochodzeniowo – śledczych i
analizy protokołów z tych czynności. Psychologiczne aspekty okazania, oględzin miejsca zdarzenia, sekcji
zwłok. Tworzenie portretu psychologicznego sprawcy.
 Sfera orzecznictwa sądowego – osobowość i predyspozycje zawodowe sędziego, zagadnienia prawdy sądowej.
Rodzaje argumentacji i wnioskowania logicznego stosowanego w procesie sądowym. Uzasadnianie wyroków
i opinii psychologicznych (wnioskowanie prawnicze a wnioskowanie psychologiczne).
 Opinia biegłego w procesie karnym. Status prawny biegłego sądowego. Model opinii w sprawach karnych –
podstawowe kategorie opiniodawcze.
 Opinia psychologiczna w sprawach nieletnich. Podstawowe uregulowania ustawy o postępowaniu z nieletnimi. Diagnoza asocjalności nieletniego jego rodziny.
 Odtwarzanie sylwetki psychologicznej osoby zmarłej na przykładzie opinii w sprawach o samobójstwo.
 Opinia w sprawach rozwodowych. Pozytywne i negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu.Rozwód a separacja. Model opinii w sprawach rozwodowych.
 Opinia w sprawach opiekuńczych. Pozbawienie i ograniczenie władzy rodzicielskiej, opieka, kuratela, przysposobienie. Podstawowe kategorie opiniodawcze.
 Mediacje w sprawach cywilnych i karnych – analiza porównawcza.
 Sfera wykonawcza – zagadnienia psychologii penitencjarnej. Zadania diagnostyczne i resocjalizacyjne psychologa więziennego.
 Sfera wykonawcza – resocjalizacja nieletnich – metody zakładowe i wolnościowe. Sfera prewencyjna – zapobieganie przestępczości nieletnich i dorosłych – działalność świetlic środowiskowych, pogotowi opiekuńczych i ośrodków pomocy postpenitencjarnej
Ackerman M.J. (2005): Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk, GWP.
Ciosek M. (2003): Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa, Wyd. Prawnicze.
Ekspertyza sądowa (2002): Red. J. Wójcikiewicz. Kraków, Zakamycze.
Marten Z. (1990): Wstęp do psychologii sądowej. Katowice, Wyd. U.Śl.
Memon A., Vrij A., Bull R. (2003): Prawo i psychologia. Gdańsk, GWP.
Czarnecka - Dzialuk B., Wójcik D.(2001): Mediacja w sprawach nieletnich w świetle teorii i badań. Warszawa, Typografika.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
wykł
w tym:
sem
ćw
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
dr Leszek Woszczek
157
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 9
RÓŻNORODNOŚĆ KULTUROWA I KULTURY ORGANIZACYJNE W DZISIEJSZYM ŚWIECIE
92
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
30
30
30
30
lab
Forma
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
7
brak
Zaznajomienie studentów z pojęciem kultury w ogóle oraz zastosowaniem tego pojęcia do analizy organizacji; przedstawienie głównych idei związanych z pojęciem kultury organizacyjnej, jej wymiarów, uwarunkowań, sposobów badania. Analiza typów kultury organizacyjnej i opisy ich funkcjonowania. Przygotowanie do samodzielnego badania i diagnozowania kultury organizacyjnej.
Wykład, ilustrowany rzeczywistymi przypadkami problemów i kultur w konkretnych organizacjach (tak zwane. mapy
problemowe)
Egzamin


Treści
kształcenia
wykł
w tym:
sem
ćw
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
Ważność problematyki zróżnicowania kulturowego w ramach psychologii pracy.
Postawy wobec odmienności kulturowej.
- Otwartość czy ksenofobia?
- Charakter stosunku Polaków do „obcych” – konsekwencje dla funkcjonowania w środowisku pracy.
 Podstawowe wymiary zróżnicowania kulturowego.
- Indywidualizm i kolektywizm.
- Dystans władzy – równość vs hierarchicznośś stosunków społecznych.
 Pozostałe wymiary zróżnicowania kulturowego
- Męskość – kobiecość
- Unikanie niepewności
- Uniwersalizm – partykularyzm
- Analiza – synteza
- Wewnątrzsterowność – zewnątrzsterowność
- Następstwo – synchronizacja
- Konfucjański dynamizm jako wymiar kulturowy.
 Badanie wymiarów zróżnicowania kulturowego.
- Analiza różnic w zachowaniach w biznesie w ramach różnych kultur w wybranych krajach europejskich i pozaeuropejskich (Charakterystyka Holandii, Szwecji, Danii, Niemiec, Francji, Anglii i Stanów Zjednoczonych;
Wschodnie drogi do sukcesu: Japonia i Korea).
 Problemy funkcjonowania w międzykulturowym środowisku pracy – blaski i cienie. Próba systematyzacji – konstruowanie modelu.
 Prezentacja studiów przypadków – praca w wielokulturowym środowisku.
 Elementy treningu komunikacji międzykulturowej.
Gesteland, R. (2001). Różnice kulturowe a zachowania w biznesie. Warszawa: PWN.
Hampden-Turnes, Ch., Trompenaars, A. (1998).Siedem kultur kapitalizmu. USA, Japonia, Niemcy, Francja, Wielka Brytania,
Szwecja, Holandia. Warszawa: ABC.
Hofstede, G. (2000). Kultury i organizacje. Warszawa: PWN.
Jarymowicz, M. (1999). O godzeniu wody z ogniem. W: B.Wojciszke, M.Jarymowicz (red.) Psychologia rozumienia zjawisk społecznych. Warszawa: PWN.
Kłodkowski, P. (2002). Wojna światów? O iluzji wartości uniwersalnych. Kraków: Znak.
Kofta, M., Sędek, G. (1999). Stereotypy duszy grupowej a postawy wobec obcych: wyniki badań sondażowych. W:
B.Wojciszke, M.Jarymowicz (red.) Psychologia rozumienia zjawisk społecznych. Warszawa: PWN.
Łukaszewski, W. (1999). Młodzi Polacy o narodach Europy. W: B.Wojciszke, M.Jarymowicz (red.) Psychologia rozumienia
zjawisk społecznych. Warszawa: PWN.
Mole J. (2000), W tyglu Europy. Wzorce i bariery kulturowe w przedsiębiorstwach. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Stephan, W.G., Stephan, C.W. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy. Psychologia realcji. Gdańsk: GWP. (rozdz. 5 – „Relacje międzykulturowe”).
Daab W.(1990), Indywidualizm i kolektywizm jako orientacje społeczno – polityczne. W: Orientacje społeczne jako element
mentalności. Analizy teoretyczne. Red. J. Reykowski i in. Poznań, Wydawnictwo Nakom.
Reykowski J. (1990), Ukryte założenia normatywne jako osiowy składnik mentalności. W: Orientacje społeczne jako osiowy
element mentalności. Analizy teoretyczne. Red. J. Reykowski. Poznań, Wydawnictwo Nakom.
Reykowski J.(1992), Kolektywizm i indywidualizm jako kategorie opisu zmian społecznych i mentalności. Przegląd Psychologiczny 35,
2, 147-171.
Reykowski J. (1995), Kolektywny system znaczeń. Kolokwia Psychologiczne, 5, 53-68.
dr Marek Adamiec
158
Wydział
Lp.
V
9
Rok
Semestr
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
Podstawowa
Prowadzący
zajęcia
Liczba
godzin
wykł
30
30
30
30
w tym:
sem
ćw
lab
Form
zaliczenia
egzamin
egzamin
ECTS
8
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
I specjalizacja 9
Psychologia wychowawczo-kliniczna dzieci i młodzieży
PSYCHOLOGIA KLINICZNO-WYCHOWAWCZA W DZIAŁALNOŚCI PRAKTYCZNEJ
93
System studiów
Brak
 Opanowanie wiedzy o zależnościach między procesami zachodzącymi w rodzinie, a realizowaniem zadań rozwojowych okresu dzieciństwa i adolescencji.
 Przygotowanie do systemowej pracy z rodziną w terapii zaburzeń dzieci i młodzieży.
Egzamin








Cykl rozwoju rodziny - zadania w kolejnych fazach, rodzaje kryzysów.
Podejście transgeneracyjne - zastosowanie grnogramu poznawaniu rodziny.
Mity i rytuały w życiu społecznym i rodzinnym. Rodzaje mitów i ich funkcje.
Koncepcja ukrytej lojalności (Koncepcje Boszormeny-Nagy, Spark).
Pr5oces separacji/indywiduacji w świetle koncepcji ukrytej lojalności.
Problemy wieku dorastania podejściu strategicznym.
Propozycje Mediolańskiej Szkoły Terapii Rodzin w pracy z zaburzeniami wieku dorastania.
Podjście strukturalne w pracy z rodziną (koncepcja Minuchina). Typologia rodzin i charakterystyczne trudności
obserwowane u dzieci.
 Problemy i zasady w pracy z dorastającymi (specyfika relacji terapeutycznej). Współpraca z rodzinąpacjenta w
wieku dorastania. Łączenie terapii indywidualnej i rodzinnej.
 Praca z rodzinami w koncepcji V.Satir.
 Zastosowanie Krótkoterminowej Wielopłaszczyznowej Interwencji w kryzysie rodzinnym w diagnozie i terapii
systemowej rodziny.
 Zasady pracy nad kryzysem z zastosowaniem Diagramu Przestrzeni Życiowej Rodziny (koncepcja D. Morstwin).
 Problemy zwiąane z przemocą w rodzinie. Rodzaje przemocy, ofiary, sprawcy, świdkowie. Praca z rodziną po
przemocy.
Jelonkiewicz I., (1992). Mity rodzinne. Psychoterapia, nr 1,.
May R., (1997) Błaganie o mit. Wyd. Zysk S-ka, Warszawa.
Ostoja-Zawadzka K., (1994). Mity rodzinne. Żałoba w rodzinie. W: Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Red.,
de Barbaro B., Wyd. Collegium Medicum UJ, Kraków
Namysłowska I., (1997). Terapia rodzin. Wyd. Springer PWN, Warszawa.
Boszormeny-Nagy I., Spark G., (1973). Invisible loyalities. Reciprocity in generational family therapy. Medical Department, Inc.
Hagerstown, Maryland, Harper and Row Publishers,.
Kołbik I., (1994). Lojalność rodzinna. W: Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Red., de Barbaro B., Wyd.
Collegium Medicum UJ, Kraków.
Mostwin D., (1988). Interwencje opieki społecznej w rodzinach znajdujących się w okresie kryzysów i zmiany. W: Mity
i rzeczywistość terapii rodzin, T.I, red. Praszkier R., Wyd. Koło TPD nr 134, przy Osiedlowym Ośrodku Zdrowia „Synapsis”, Warszawa.
Simon F., Stierlin H. (1998). Słownik terapii rodzin. Gdańsk. GWP.
McGoldrick M., Hines P., Lee E., Petro N.G., (1989). Rytuały żałobne. Jak kultura kształtuje przeżywanie śmierci. W:
Mity i rzeczywistość terapii rodzin, T.III, red. Praszkier R., Wyd. Koło TPD nr 134, przy Osiedlowym Ośrodku Zdrowia „Synapsis”, Warszawa
Pospiszyl I., (1994). Przemoc w rodzinie. Warszawa. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Bandler R., Grynder J., Satir V. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. O zdrowej komunikacji. Gdańsk. GWP.
Satir V., (2000). Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Gdańsk. GWP.
Satir V., (2000). Rodzina. Tu powstaje człowiek. Gdańsk. GWP..
Stierlin H., Rucker-Embden I., Wetzel N., Wirsching M., (1999). Pierwszy wywiad z rodziną. Gdańsk. GWP.
Dutton D., (2001). Przemoc w rodzinie. Warszawa. Grupa Wydawnicza Bertelsman Media.
Madanes C., (2002). Przemoc w rodzinie. Psychoterapia sprawców i ofiar. Gdańsk. GWP.
dr Maria John-Borys
159
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 9
PODSTAWY PSYCHOLOGII ZDROWIA I CHOROBY
94
Rok
Semestr
System studiów
V
9
Liczba godzin
wykł
30
30
30
30
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
Forma zaliczenia
ECTS
egzamin
egzamin
8
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
w tym:
sem
ćw
brak
Celem dydaktycznym zajęć jest zapoznanie studentów z zagadnieniami zdrowia i choroby. W ramach kursu zostaną uwzględnione aspekty osobowościowe, behawioralne i sytuacyjne mogące wpłynąć pozytywnie lub negatywnie na zdrowie człowieka. Omówione zostaną biopsychospołeczne czynniki m.in. chorób somatycznych,
niepełnosprawności fizycznej czy zjawiska bólu. Przedstawione zostaną również zagadnienia związane z opieką
nad osobą chorą terminalne. Poruszone też będą problemy etyczne i psychologiczne towarzyszące umieraniu i
śmierci oraz zabiegom transplantacyjnym.
Zajęcia uzupełniane są dyskusją na podejmowane w czasie wykładów tematy. Podkreślane są praktyczne możliwości wykorzystania treści przedstawianych w ramach zajęć. Stosowane są pomoce dydaktyczne (środki wizualne).
Egzamin - pisemny testowy
 Psychobiologiczne mechanizmy zdrowia i choroby
 Pacjent chory terminalnie. Zjawisko umierania i śmierci.
 Psychologiczne, społeczne i etyczne aspekty zabiegów transplantacyjnych.
 Psychologiczne aspekty niepełnosprawności fizycznej
 Psychologiczne problemy w położnictwie i ginekologii.
 Relacja lekarz-pacjent w ujęciu Larsena i Risora.
 Obraz własnej choroby i funkcjonowanie w roli pacjenta
 Subiektywne koncepcje zdrowia.
 Model zachowania się wobec własnego zdrowia.
 Wybrane programy promocji zdrowia.
 Zdrowie publiczne – wybrane zagadnienia.
 Opieka nad dzieckiem zdrowym i chorym somatycznie
Bishop G.D. (2000): Psychologia zdrowia. Zintegrowany umysł i ciało. Wydawnictwo Astrum, Wrocław.
Wrocław
Heszen-Niejodek I. (1992):Lekarz i pacjent. Badania psychologiczne. Univeritas, Kraków
Heszen I., Sęk, H. (2007): Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa.
Lukas W., Gałuszka A., Zarychta A. (1999): Aktualne potrzeby edukacji pediatrycznej w specjalności lekarza
rodzinnego. [w] Norska-Borówka I., Lukas W. (red): Wybrane problemy pediatryczne w praktyce lekarza rodzinnego.
ZP ŚAM, Katowice.
Sheridan Ch.L., Radmacher S.A. (1998): Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. Instytut Psychologii Zdrowia, PTP, Warszawa
Heszen-Niejodek I. (1990)(red): Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych PZWL, Warszawa
Kodeks etyczno-zawodowy psychologa.(1992) , PTP, Warszawa
Kübler-Ross E. (1996). Życiodajna śmierć. Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań
Strelau J. (2000) (red): Psychologia Podręcznik akademicki, GWP, Gdańsk
dr Anita Gałuszka
160
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 10
UZALEŻNIENIE OD ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH.
UZALEŻNIENIE I WSPÓŁUZALEŻNIENIE EMOCJONALNE. PRZEMOC.
95
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
w tym:
sem
ćw
30
15
brak


Przekazanie studentom wiedzy z zakresu uzależnień oraz przemocy.
Trening podstawowych umiejętności nawiązywania kontaktu, diagnozy oraz terapii osób uzależnionych, ofiar oraz sprawców przemocy.
Kolokwium pisemne, obecność, aktywność
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
 Definicja i diagnoza uzależnienia. Fazy uzależnienia. Stany kliniczne zaburzeń psychicznych i zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych wg ICD-10.
 Charakterystyka substancji psychoaktywnych.
 Mechanizmy uzależnienia: nałogowej regulacji uczuć, iluzji i zaprzeczeń, rozpraszania i rozdwajania „ja”, przykłady innych mechanizmów obronnych.
 Koncepcja uzależnień w ujęciu psychoanalizy, terapii gestalt. Nawroty w uzależnieniu.
 Formy leczenia; ambulatoryjna, stacjonarne, społeczność, programy substancjalne.
 Modele terapii uzależnień. Minnesota, osobiste plany terapii. Modele zapobiegania nawrotom picia.
 Kontakt z pacjentem uzależnionym – diagnoza, motywacja do leczenia, rozpoznawanie mechanizmów uzależnienia.
 FAS.
 Współuzależnienie. Podstawy terapii współuzależnienia.
 Kontakt z osobą współuzależnioną, prowadzenie grupy psychoedukacyjnej. Kontakt z rodzicem osoby uzależnionej.
 Przemoc. Definicje, mechanizmy psychologiczne.
 Pomoc ofiarom przemocy.
 Pomoc sprawcom przemocy.
Literatura
podstawowa
 Definicja i diagnoza uzależnienia. Fazy uzależnienia. Stany kliniczne zaburzeń psychicznych i zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych wg ICD-10.
 Charakterystyka substancji psychoaktywnych. Mechanizmy uzależnienia: nałogowej regulacji uczuć, iluzji i zaprzeczeń, rozpraszania i rozdwajania „ja”, przykłady innych mechanizmów obronnych.
 Koncepcja uzależnień w ujęciu psychoanalizy, terapii gestalt. Nawroty w uzależnieniu.
 Formy leczenia; ambulatoryjna, stacjonarne, społeczność, programy substancjalne. Modele terapii uzależnień.
Minnesota, osobiste plany terapii. Modele zapobiegania nawrotom picia.
 Kontakt z pacjentem uzależnionym – diagnoza, motywacja do leczenia, rozpoznawanie mechanizmów uzależnienia.
 FAS. Współuzależnienie. Podstawy terapii współuzależnienia.
 Przemoc. Definicje, mechanizmy psychologiczne. Pomoc ofiarom przemocy. Pomoc sprawcom przemocy.
Jellinek E. M. (1987): Stadia nałogu alkoholowego. Nowiny Psychologiczne, 3, 3-20.
Mellibruda J., Sobolewska-Mellibruda Z. (2006): Integracyjna psychoterapia uzależnień. Instytut Psychologii Zdrowia
PTP, Warszawa.
Twerski A. J. (2001): Uzależnione myślenie. Analiza samooszukiwania. Jacek Santorski & Co., Warszawa.
Woydyłło E. (2004): Wyzdrowieć z uzależnienia. IPiN. Warszawa.
Literatura
uzupełniająca
Brown S. (1990): Leczenie alkoholików. Rozwojowy model powrotu do zdrowia. PZWL, Warszawa.
DeLeon G. (2003): Społeczność terapeutyczna. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa.
Gorski T., Miller M. (1991): Jak wytrwać w trzeźwości. IPiN, Warszawa.
Gossep M. (1997): Nawroty z uzależnieniach. PARPA, Warszawa.
Jampolsky L. (2004): Leczenie uzależnionego umysłu. Jacek Santorski & Co., Warszawa.
Maisto S.A., Galizio M., Connors G.J., (2000): Uzależnenia. Zażywanie i nadużywanie. Warszawa.
Prowadzący
zajęcia
mgr Kasper Czech
161
Lp.
96
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 10
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
KRYMINOLOGICZNO-KRYMINALISTYCZNE TEORIE WYBRANYCH PRZESTĘPSTW
V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
9
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
15
30
15
zaliczenie
zaliczenie
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
 Zapoznanie studentów z ogólnymi i szczegółowymi mechanizmami powstawania przestępstw, roli stresu i agresji w
generowaniu zachowań przestępczych i paraprzestępczych a także różnymi kategoriami opiniodawczymi.
 Zwrócenie uwagi na problemy metodologiczne i warsztatowe w opiniowaniu poczytalności oraz innych typów przestępstw w zależności od mechanizmu ich powstawania.
Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeniowej, z prezentacją multimedialną schematów opinii psychologicznych,
metodologii i metodyka postępowania diagnostycznego w poszczególnych kategoriach spraw.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie - test wiadomości
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Psycholog jako biegły sądowy. Warsztatowe wymagania wobec psychologicznego opiniodawstwa sądowego w
świetle pojęcia “wiadomości specjalne”. Rodzaje współpracy biegłego sądowego psychologa z innymi ekspertami. Typy opinii sądowych
 Kryminologiczno- psychologiczne typologie przestępstw i mechanizmy motywacyjne przestępczości
 Emocje i ich rola w sterowaniu ludzkim zachowaniem
 Stres i jego rola w etiologii przestępstw agresywnych
 Zaburzenia reaktywne w opiniodawstwie biegłego psychologa. Afekt patologiczny. Afekt jako prawne kwalifikacje zaburzenia reaktywnego.
 Psychologiczna ekspertyza sądowa sprawców młodocianych i recydywistów.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach dotyczących przemocy domowej (p.fizyczna i p.psychiczna
 Psychologiczna ekspertyza sądowa sprawców zabójstw
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o przestępstwa seksualne
 Uzależnienie od alkoholu jako przedmiot sądowej diagnozy i opinii psychologicznej
Heitzman J (2002). Stres w etiologii przestępstw agresywnych. Kraków.
Gierowski J.K., Szymusik A (1996). Postępowonie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie.
JBuchała K. (1987). Niektóre problemy zabójstwa pod wpływem silnego afektu. Palestra 10-11, ss.123-145.
Gaś Z.B. (1981). Współzależność między wybranymi formami agresywności a patologicznymi cechami
osobowości. Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne. t 12, ss.119-133.
Gierowski J.K. (1993.) Motywacyjna rola lęku w genezie zabójstw. Psychiatria Polska XXVIII, 1, s 5-17.
Gierowski J.K (1992). Stan silnego wzburzenia jak przedmiot sądowej ekspertyzy psychologicznej. Palestra 3-4 ss
108-116.
Gierowski J.K, Jaśkiewicz – Obydzińska T. (2008). Psychologia w postępowaniu karnym. Lexis Nexis (str333-443)
Stanik J.M. (1995). Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o zabójstwo pod wpływem stanu silnego
wzburzenia. Z Zagadnień Nauk Sądowych IES. Kraków XXXII ss. 40-43
Stanik J.M. (1997) Psychologiczne opinidawstwo sądowe w sprawach o zabójstwo z afektu. (W:) J.M. Stanik (red)
Wybrane obszary praktyki biegłego sądowego psychologa. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
Gr¢ar M., Jaśkiewicz- Obydzińska T. (1981). Ekspertyza psychologiczna (w:) Markiewicz J. (red.) Ekspertyza
sądowa. Warszawa. Ss. 149-175
Heitzman J. (2003) Psychiatria sądowa i orzecznictwo. W: A. Bilikiewicz (red.) Psychiatria. PZWL. Warszawa
Kosewska A., Kosewski M. (1976). Osobowościowe wyznaczniki zachowań przestępczych: Dojrzewanie przestępcze i jego terapeutyka W: A.Podgórecki (red.) Zagadnienia patologii społecznej. Warszawa
Leszczyński J. (1992) Zabójstwo na tle seksualnym. Warszawa
Łukaszewski W (2002). Motywacja w najważniejszych systemach teoretycznych (w:) Strelau J. (red) Psychologia.
Podręcznik akademicki t 2.
Maslow A. (1990). Motywacja a osobowość. Warszawa
Pastwa - Wojciechowska B. (2002). Wybrane problemy orzecznictwa sądowo psychologicznego w sprawach karnych. Gdańsk
Wyd UG
Pospiszyl I, Szczepanik R., (2007). Zachowania dewiacyjne nieletnich dziewcząt i kobiet. Łódź
Urban B. (2001) Osobowościowe i społeczne predykatory zachowań przestępczych. W: B. Urban (red.) Dewiacje
wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Kraków
dr Agnieszka Roszkowska
162
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 10
PROBLEMY I PATOLOGIE PRACY: PROFILAKTYKA I SPOSOBY USUWANIA
97
Rok
Semestr
Ssystem
studiów System
studiów
V
9
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
3
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
15
15
zaliczenie
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Brak
Założenie i cele
przedmiotu
Rozwijanie umiejętności diagnozowania psychologicznych problemów pracowników, eliminowania ich przyczyn,
minimalizowania ich niekorzystnych efektów poprzez budowanie tzw. „zdrowych organizacji”. Planowanie działań profilaktycznych i zaradczych.
Aktywizacja studentów – wykorzystanie elementów pracy warsztatowej. Analizy przypadków, tworzenie propozycji programów profilaktycznych i zaradczych.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie - test wiadomości oraz praca zaliczeniowa
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
 Praca jako forma aktywności człowieka. Rola pracy w życiu człowieka – praca jako sens życia. Postawy wobec pracy.
 Zagrożenia podmiotowości człowieka w pracy.
 Wpływ pracy na zdrowie człowieka.
 Stres w pracy - praca jako źródło stresu. Choroby psychosomatyczne.
 Zjawisko wypalenia zawodowego.
 Uzależnienie od pracy – pracoholizm jako postawa wobec pracy oraz źródło ucieczki od rzeczywistości.
 Patologiczne formy radzenia sobie z sytuacjami trudnymi w pracy. Alkoholizm, narkomania.
 Konflikty w pracy – źródła i konsekwencje.
 Problemy i patologie władzy – rywalizacja, mobbing, agresja i przemoc.
 Problemy związane z utratą i zagrożeniem utratą pracy.
 Problemy związane z końcem kariery zawodowej.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Praca jako forma aktywności człowieka. Rola pracy w życiu człowieka – praca jako sens życia. Postawy wobec
pracy. Zagrożenia podmiotowości człowieka w pracy.
Bańka, A. (1996): Psychopatologia pracy. Poznań: Gemini S.C.
Cameron, K. S., Quinn, R. E. (2003). Kultura organizacyjna – diagnoza i zmiana. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Retowski, S.(2003): Pracoholizm – próba teoretycznego zdefiniowania zjawiska. W: Wojcieszke, B., Plopa, M.
(red.) Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Sęk, H. (2000)(red.). Wypalenie zawodowe, Warszawa: PWN.
Sikorski, Cz. (2006). Kultura organizacyjna. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.
Bańka, A. (2000): Psychologia pracy. [w] Strelau, J. (red) Psychologia, T.3. Gdańsk: GWP
Chmiel, N (2003): Psychologia pracy i organizacji. Gdańsk GWP
Jachnis, A. (2008). Psychologia organizacji. Warszawa: Difin.
Ratajczak, Z. (1995) (red). Bezrobocie. Psychologiczne koszty transformacji. Katowice: Wydawnictwo UŚ
mgr Artur Łoskot
163
Wydział
Lp.
V
9
Rok
Semestr
studia stacjonarne
Liczba godzin
wykł
30
15
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
lab
Forma zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
w tym:
sem
ćw
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 10
PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY PROKREACJI
98
System studiów
brak
 Zapoznanie studentów z biologicznymi, kulturowymi i społecznymi aspektami prokreacji.
 Dostarczenie wiedzy na temat podstawowych osiągnięć rozwojowych w okresie prenatalnym, czynników zaburzających rozwój płodu, możliwości oddziaływania na dziecko w wewnątrzmacicznej fazie jego rozwoju (pedagogika prenatalna).
 Przedstawienie ciąży jako kryzysu rozwojowego (zmiany w bio-psycho-społecznym funkcjonowaniu przyszłych rodziców, zmiany w związku).
 Zapoznanie z psychologicznymi aspektami porodu.
 Dostarczenie wiedzy na temat podstawowych aspektów diagnostyki prenatalnej, niepowodzeń prokreacyjnych
oraz ciąży zagrożonej i psychologicznych konsekwencji sztucznego przerywania ciąży.
 Zapoznanie z podstawami pomocy psychologicznej w psychologii prokreacyjnej.
 Wdrożenie do stosowania wiedzy i podstawowych umiejętności psychologicznych (diagnoza, wsparcie) w kontakcie z przyszłymi rodzicami (szeroko pojęta psychoprofilaktyka rozwoju) oraz osobami z niepowodzeniami
prokreacyjnymi.
Zastosowanie metod: podających, problemowych, eksponujących i praktycznych.
Zaliczenie (praca zaliczeniowa - empiryczna)












Status metodologiczny psychologii prokreacyjnej.
Biologiczne, kulturowe i społeczne aspekty prokreacji.
Rozwój psychofizyczny dziecka w okresie prenatalnym.
Czynniki warunkujące rozwój dziecka w okresie prenatalnym.
Elementy pedagogiki prenatalnej.
Bio-psycho-społeczne funkcjonowanie kobiety (matki) w sytuacji oczekiwania na narodziny dziecka.
Psycho-społeczne funkcjonowanie mężczyzny (ojca) w sytuacji oczekiwania na narodziny dziecka.
Psychologiczne aspekty porodu.
Psychologiczne aspekty diagnostyki prenatalnej.
Niepowodzenia prokreacyjne oraz ciąża zagrożona.
Psychologiczne konsekwencje sztucznego przerywania ciąży.
Pomoc psychologiczna w psychologii prokreacyjnej.
Bielawska-Batorowicz E., (2006). Psychologiczne aspekty prokreacji. Katowice.
Bielawska-Batorowicz E., Kornas-Biela D., (red.) (1992). Z zagadnień psychologii prokreacyjnej. Lublin.
Kornas-Biela D., (2002). Wokółpoczątku życia ludzkiego. Warszawa, PAX.
Eisenberg A., Markoff S.E., (1998). W oczekiwaniu na dziecko.Poznań, Rebis.
Bielawska-Batorowicz E. (1987). Ciąża i poród w świetle badań psychologicznych. Przegląd Psychologiczny, 3, 679695.
Breinholst W. (1989). Jak cało i zdrowo przyszedłem na świat, Warszawa, PZWL
Bullinger H. (1997). Mężczyzna czy ojciec? Warszawa, Niezal. Oficyna Wyd
Fijałkowski W. (1985). Dar rodzenia. W-wa, PAX
Fijałkowski W. (1996). W szkole rodzenia, Gdańsk
Fijałkowski W. (1996). Ojcostwo na nowo odkryte. Pelplin, Wyd. Diecezjalne
Kończewska Z. (1992). Wpływ czynników egzogennych i endogennych na rozwój psychofizyczny dziecka w
okresie prenatalnym W: Biela A. (red.), Problemy współczesnej psychologii, PTP, Lublin, s. 245-261
Kornas-Biela D. (1992). Kształtowanie się przywiązania matki i dziecka w prenatalnym okresie jego rozwoju [w]:
A. Biela (red.), Problemy współczesnej psychologii, PTP, Lublin, s. 249-259
Kornas-Biela D. (1993). Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy. W: Rocławski B. (red). Opieka logopedyczna od
poczęcia. Biblioteczka logopedyczna, Gdańsk
Kornas-Biela D. (1995).Psychologia prenatalna a psychologia rozwojowa. Kilka uwag metodologicznych. W:
Biela A., Brzeziński J., Marek T. (red.) Społeczne, eksperymentalne i metodologiczne konteksty procesów poznawczych
człowieka, Poznań, Wyd. Fundacji Humaniora, s. 337-257
164
Kornas-Biela D. (1995). Z zagadnień psychologii rodziny w okresie ciąży. W: Rodzina i prokreacja: materiały z konferencji, Popowo 8-9.12.1994, W-wa, 37-52.
Kornas-Biela D. (1998). Psychologiczne uwarunkowania i konsekwencje przerywania ciąży. Przegląd Psychologiczny,
T. 31, nr 2, s. 467-487
Lewis D. (1988). Jak wychować zdolne dziecko. W-wa, PZWL
Maciarz A. (2004). Macierzyństwo w kontekście zmian społecznych, W-wa, Wyd. Akad. „Żak”, s. 9-23
Mierzwiński B. (1996). Teoretyczne podstawy doradztwa rodzinnego. Mężczyzna jako mąż i ojciec. Problemy Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego, 2 (5), 5-32
Nitecka E. (1992). Dialog z dzieckiem w wewnątrzmacicznej fazie życia W: Problemy współczesnej psychologii, PTP,
Lublin, s.261-267
Relier J. P. (1994). Pokochaj je nim się narodzi. O więzi matka-dziecko przed urodzeniem, W-wa Wyd. Ancher
Radochoński M. (1996). Wpływ pierwszej ciąży na zaburzenia relacji w małżeństwie. Problemy Rodziny,5, 17-26
Rostowski J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa, W-wa, PZWL
Summersgill P. (1995). Rodzący mężczyzna, czyli odwet odepchniętych ojców. W: Aleksander J. (red.). Praktyka położnicza. W-wa, PZWL
Szczawińska M. (2000). Razem czy osobno? Poród rodzinny, Kraków, Wyd AZ
Prowadzący
Zajęcia
dr Marianna Dąbrowska-Wnuk
165
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 10
ZASTOSOWANIE PSYCHOLOGII W MEDYCYNIE 2
99
V
9
Rok
Semestr
System studiów
Liczba
godzin
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Lp.
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
brak
 Nabycie teoretycznych podstaw do pracy z pacjentami objętymi oddziaływaniami medycyny
pozapsychiatrycznej;
 Umiejętność dostrzegania problemów etyczno-prawnych, z którymi psycholog może się spotkać w trakcie
swojej pracy na gruncie medycyny pozapsychiatrycznej.
Prezentacje multimedialne, dyskusja na podstawie literatury










Rola psychologa w obszarze medycyny pozapsychiatrycznej.
Terapia psychologiczna w chorobach somatycznych.
Praca badawcza psychologa w medycynie.
Psychologiczne aspekty opieki zdrowotnej.
Prawa i autonomia pacjenta w systemie opieki zdrowotnej
Problemy etyczne we współczesnej medycynie.
Psychologia w zastosowaniu do chirurgii naprawczej
Psychologia w zastosowaniu do chirurgii estetycznej.
Psychologia w zastosowaniu do stomatologii.
Rola psychologa na oddziale geriatrycznym w kontekście szerokich uwarunkowań problemów starzenia się i
starości.
 Techniki wykorzystywane w diagnozie otępienia. Geriatryczna Skala Oceny Depresji - GDS; Krótka Ocena
Stanu Psychicznego (Mini-Mental State Examination);
 Techniki wykorzystywane w diagnozie otępienia. Test Rysowania Zegara; Skala Samoobsługi - PSMS (Physical
Self Maintenance Scale); Skala Codziennego Funkcjonowania – ADL.
Boratyńska M, Konieczniak P. (2001) Prawa pacjenta. Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Brehant J. (1993). Thantos. Chory i lekarz w obliczu śmierci. Ancher, Warszawa.
Dolińska-Zygmunt G. (Red.). Podstawy psychologii zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław,
2001.
Heszen-Niejodek I. (red.) (1990) Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych. PZWL, Warszawa.
Heszen I., Sęk. H. (2007). Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa.
Hollender M. (red.) (1987). Psychologia w praktyce lekarskiej. PZWL, Warszawa.
Sheridan C.L., Radmacher S.A. (1998). Psychologia zdrowia. Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa.
Bilikiewicz A., Barcikowska M., Kądzielawa i in. (1999). Stanowisko grupy ekspertów w sprawie zasad diagnozowania i leczenia otępienia w Polsce (IGERO). W: Rocznik Psychogeriatryczny, 1/II, str. 105-151.
Tanasiewicz M., Bednarski J., Mateusiak J. (2007). Jedna relacja – wiele perspektyw. Wyznaczniki współpracy
lekarz dentysta – pacjent” współautorstwo W: Magazyn Stomatologiczny, 7-8, 2007, 28-31.
Tanasiewicz M., Górnik-Durose M., Mateusiak J., Sikora T., Bednarski J., Rudnicka P, Gwozdecka-Wolniaszek
E., Wojtyna E.(2007).Psychologiczne aspekty satysfakcjonującej współpracy dentysty z pacjentem. Część I.
Poszukiwanie informacji. W: Nowa Stomatologia 4.
Tanasiewicz M., Górnik-Durose M., Mateusiak J., Sikora T., Bednarski J., Rudnicka P, Gwozdecka-Wolniaszek
E., Wojtyna E. (2007). Psychologiczne aspekty satysfakcjonującej współpracy dentysty z pacjentem. Część II.
Jaki musiałby być dentysta, którego polecił(a)byś swojemu przyjacielowi. W: Nowa Stomatologia 4.
Tobiasz-Adamczyk Beata (2002). Relacje lekarz-pacjent w perspektywie socjologii medycyny Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków.
Wroński K., Cywiński J., Depta A., Bocian R., Dziki A. (2009). PRAWO I ETYKA W MEDYCYNIE Czy pacjenci są informowani przez lekarzy o stopniu ryzyka proponowanego zabiegu operacyjnego? Kardiochirurgia i
Torakochirurgia Polska, 6 (3): 307–312
Wroński K, Cywiński J, Okraszewski J, Bocian R. (2008). Autonomia pacjenta w opiece zdrowotnej. Ginekologia
Praktyczna 1: 22-26.
dr Joanna Mateusiak
Wydział
PSYCHOLOGIA
166
I SPECJALIZACJA 11
POMOC PSYCHOLOGICZNA MAŁŻEŃSKA I RODZINNA
100
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
wykł
w tym:
sem
ćw
30
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak

Przygotowanie teoretyczne do rozpoznawania problemów psychologicznych małżeńskich i rodzinnych z
perspektywy konfliktów i kryzysów w cyklu życia rodzinnego (ze szczególnym uwzględnieniem kryzysu
rozwodowego).

Przygotowanie teoretyczne do wykorzystania w praktyce różnych metod i technik niesienia pomocy psychologicznej, trapii par, mediacji rodzinnych oraz umiejętności organizowania grup wsparcia.

Poznanie wybranych założeń teoretycznych dotyczących pracy terapeutycznej i mediacyjnej z małżeństwami
Założenie i cele
przedmiotu
i rodzinami w konflikcie oraz zasad udzielania wsparcia.

Umiejętność oszacowania możliwości udzielenia małżeństwu pomocy terapeutycznej (wskazania i przeciwwskazania dla terapii małżeńskiej) oraz mediacyjnej wskazania i przeciwwskazania dla mediacji).

Przewidywanie kierunków pracy terapeutycznej w pracy z parami małżeńskimi i rodzinami.

Przećwiczenie podstawowych umiejętności potrzebnych do pracy terapeutycznej z konkretnymi problemami małżeńskimi, umiejętności przydatnych w pracy mediacyjnej oraz organizowaniu grup wsparcia.
Dyskusje na podstawie przeczytanej literatury, gry symulowane, treningi umiejętności według opracowanego sceMetody dydaknariusza, case study, ćwiczenia w małych podgrupach, komentarze osoby prowadzącej dotyczące analizy ćwiczeń
praktycznych, nacisk na metody interaktywne podczas zajęć.
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
Zaliczenie na ocenę: obecność na zajęciach, ocena stopnia przygotowania do poszczególnych zajęć, kolokwium
 Cele terapii małżeńskiej i rodzinnej. Mity małżeńskie i ich rola w podtrzymywaniu związków małżeńskich.
 Wzajemna manipulacja w małżeństwie. Wskazania i przeciwskazania dla terapii par. Czynniki mogące mieć
wpływ na przebieg terapii. Diagnoza par dla celów terapeutycznych.
 Konflikt w małżeństwie a równowaga sił pomiędzy partnerami. Charakterystyka par tworzących udane vs.
nieudane związki wg Gottmana. Ocena dominacji, zaufania i intymności między partnerami. Sposoby rozwiązywania problemu. Rozwiązywanie konfliktów – bariery współpracy. Komunikacja między małżonkami
/treningi/.
 Konflikty małżeńskie w sytuacji separacji i rozwodu – przyczyny i mechanizmy.
 Konflikty małżeńskie w sytuacji rozwodu – a co z dziećmi? Czy mówić dzieciom o rozwodzie? Problemy rozwodzących się rodziców. Relacje między rodzicami a dziećmi po rozwodzie.
 Przebieg procesu terapii małżeńskiej oraz błędy w prowadzeniu terapii małżeństw; terapia par doświadczających umiarkowanych trudności.
 Terapia par doświadczających umiarkowanych trudności – kierunki i metody pracy; opór wobec terapii.
 Mediacje rodzinne w sytuacji rozwodu. Procedura mediacji a typy spraw podlegające mediacjom rodzinnym.
Rozwój mediacji rodzinnych za granicą i w Polsce.
 Mediacje rodzinne – ocena zdolności do mediacji, etapy procesu mediacji i techniki pracy. Mediacje a przemoc
domowa.
 Funkcjonowanie grupy wsparcia – rodzaje wsparcia i zasadnicze kierunki prowadzenia grupy wsparcia.
 Problemy wypalenia w pracy zawodowej. Problemy etyczne związane z udzielaniem pomocy psychologicznej.
 Neutralność osoby pomagającej rodzinie (mediatora, terapeuty rodzinnego). Aspekty etyczne w w procesie
pomagania.
Beisert, M., (2000). Rozwód. Proces radzenia sobie z kryzysem. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Crane, D. Russel, (2002). Podstawy terapii małżeństw. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Crosby J.F., (red.), (1998). Kiedy jedno chce odejść – terapia związków małżeńskich. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
Fengler, J., (2000). Pomaganie męczy. Wypalenie w pracy zawodowej. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Goldenberg H., Goldenberg I., (2006) Terapia rodzin. Kraków: Wyd. U.J.
Grzesiuk, L., (2005) (red.). Psychoterapia: Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Kratochvil S., (2006). Terapia małżeńska. Gdańsk: Wydawnictwo Medyczne Via Mediaca.
Kottler, J.A., (2003). Opór w psychoterapii. Jak pracować z trudnym klientem? Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Przybyła-Basista, H. (2006). Mediacje rodzinne w konflikcie rozwodowym: Gotowość i opór małżonków a efektywność procesu
mediacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Adamczyk M. (1995). Nieprofesjonalne grupy wsparcia psychicznego dla osób z chorobą nowotworową. W: B.
Waligóra (red.). Elementy psychologii klinicznej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 47-56.
167
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Bandler R., Grinder, J., Satir, V. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. Gdańsk: GWP (cz. II).
Barbaro de, B. (red.) (1997). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Collegium Medicum UJ, Kraków.
Cecchin G. (1995). (red.) Mediolańska szkoła terapii rodzin. Kraków: Collegium Medium UJ, s. 20-21; 23-32; 36-39;
46-47.
Cieślak M., Cieślak K. (1988). Problem wzajemnej manipulacji i samoaktualizacji w małżeństwie. Zdrowie Psychiczne, nr 3-4, 104-114.
Dobrzańska-Socha B. (1992). Propozycja profesjonalnego prowadzenia grup wsparcia. Nowiny Psychologiczne, nr 2,
77-87.
Ellis A. (1998). Terapia krótkoterminowa – lepiej, głębiej, trwalej. Gdańsk: GWP.
Freeman D.R. (1991). Kryzys małżeński i psychoterapia. Warszawa: PWN.
Gottman J.M. (2006). Siedem zasad udanego małżeństwa. Kraków: Wyd. U.J.
Grzesiuk L. (1987). Zjawisko oporu w terapii rodzin. Nowiny Psychologiczne, nr 1, s. 96-102.
Grzesiuk L. (red.) (1994). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. Warszawa: PWN.
Grzesiuk L. (2005). Zjawisko oporu pacjenta przed zmianą. W: Grzesiuk, L., (red.), Psychoterapia: Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA, roz. 11, s. 408-411.
Grzesiuk L. (red.) 2005). Psychoterapia: Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Grzesiuk L. (red.) (2006). Psychoterapia: Badania i szkolenie. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Grzesiuk L. (red.) (2006). Psychoterapia: Praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Huflejt-Łukasik M. (2006). Problemy etyczne w psychoterapii. W: L.Grzesiuk (red.), Psychoterapia: Badania i szkolenie. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA, roz. 27.
James B. E. (1998). Terapia małżeńska spolaryzowanych par. W: Crosby J.F., (red.). Kiedy jedno chce odejść –
terapia związków małżeńskich. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Roz. 8, 182-196.
Jelonkiewicz I. (1992). Radzenie sobie rodziców z chorobą dziecka. Nowiny Psychologiczne, nr 4, 101-108.
Król- Fijewska M. (1992). Stanowczo, łagodnie, bez lęku. Warszawa. Intra, s. 74-82 (wykład 10)
Namysłowska I. (1997). Terapia rodzin. Warszawa, Springer PWN.
Oates W.E. (1998). Terapeutyczna blokada w sytuacji zagrożenia rozwodem. W: J.F. Crosby (red.), Kiedy jedno chce
odejść – terapia związków małżeńskich. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Roz. 8, 149-167.
Przybyła H. (1994). Mediacja małżeńska w sprawach rozwodowych. W: J. Stanik (red.), Wybrane metody diagnostyki
i interwencji psychologicznej w sądowych sprawach rodzinnych. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 1446, Katowice, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, 84-106.
Przybyła-Basista H. (2002). Proces mediacji rodzinnych – od teorii do praktyki, Mediator, nr 21, 5-23
Przybyła-Basista H. (2003a). Wpływ zmian w prawodawstwie rodzinnym na świecie na rozwój praktyki mediacyjnej. Mediator, nr 24, 5-18.
Przybyła-Basista H. (2004). Rozwiązywanie konfliktów przez pary małżeńskie w sytuacji rozwodowej. W: K.
Popiołek (red.), Kryzysy, katastrofy, kataklizmy. T.II. Zjawiska współczesnej cywilizacji. Poznań: Wydawca Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, s. 175-189.
Satir V. (2000). Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Schuerger J. (1991). Rozumienie i kontrolowanie złości. Nowiny Psychologiczne, nr 5-6, 25-52.
Sęk H. (1998). Wybrane zagadnienia psychoprofilaktyki. W: H. Sęk (red.). Społeczna psychologia kliniczna, cz.III, roz.
7, Warszawa: PWN.
Sęk H. (2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, roz. 8, 12., s. 265269 (podroz. 12.2.1. wsparcie społeczne – wybrane zagadnienia).
Tryjarska B., 1994. Terapia rodzinna. W: Grzesiuk L. (red.), Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, roz. 7.
Tryjarska B., (2006). Terapia rodzin. W: Grzesiuk L. (red.), Psychoterapia: Praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA, cz.II, roz 5-10.
Ury W. (1998). Odchodząc od nie. Negocjowanie od konfrontacji do kooperacji. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 23-47.
Walker W. (2001): Przygoda z komunikacją. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wallerstein J.S., Blakeslee S. (2005). Rozwód, a co z dziećmi? Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Wallerstein J. Balkeslee S. (2006). Druga szansa. Mężczyźni, kobiety i dzieci dziesięć lat po rozwodzie. Kielce: Charaktery.
Dr hab. Hanna Przybyla-Basista
168
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 11
PSYCHOLOGICZNA PRACA Z GRUPĄ
101
Rok
Semestr
System studiów
V
9
Liczba godzin
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
brak
Przedstawienie studentom podstawowej wiedzy z zakresu psychologicznej pracy z grupą, dotyczącej problematyki podstawowych założeń i zasad pracy w grupie, diagnozy i technik interwencji psychologicznej w zróżnicowanych grupach osób, szukających pomocy psychologicznej w różnych instytucjach i placówkach społecznych.
Zajęcia prowadzone są z wykorzystaniem techniki warsztatowej i elementów seminarium.
Zaliczenie n aocenę - aktywność własna na zajęciach, kolokwium
 Psychoterapia a inne formy pomocy pomocy psychologicznej udzielanej przze człowieka w sytuacji profesjonalnej zależności wobec drugiej osoby:
- podstawowe zasady stosowania psychoterapii i pomocy psychologicznej, r5ozumienie zróżnicowania pomędzy specjalistyczną psychoterapią, profesjonalną i nieprofesjonalna pomocą psychologiczną,
- relacja pomocy psychologicznej – główne wskazania do etycznego i konstruktywnego prowadzenia rozmowy (dialogu) w kontakcie z drugim człowiekiem zgłaszającym się w sytuacji dla niego trudej po szeroko
rozumianąpomoc
 Wprowadzenie w podstawowe zagadnienia pracy z grupą
- przegląd różnych rodzajów grup (poradnictwo grupowe, treningi, grupy rozwoju osobostetgo, samopomocy, terapeutyczne)
 Cechy osobowe terapeuty grupowego i umiejętności związane z prowadzeniem grup
- etyczne i profesjonalne zasady pracy w grupie (po stronie terapeuty i członków grupy)
- znaczenie porozumienia pomiędzy osobami współudzielającymi pomocy psychologicznej dla efektywnego
jej przebiegu
- przeciwwskazania do pracy w grupie terapeutycznej, treningowej
 Proces grupowy i fazy jego rozwoju -praca warsztatowa
- tworzenie się grupy (nabór i kwalifikacja uczestnikóo)
- pomoc klientom w wyborze odpowiedniej grupy
- praktyczne zasady tworzenia grup (wielkość, miejsce, czas trwania)
- praca w fazie konfliktu i oporu
- stadium przejściowe
- stadium konstruktywnej pracy grupowej
- faza kończenia procesu grupowego
 Prezentacja podstawowych technik terapeutycznych i treningowych w pracy ze zróżnicowanymi grupami
osób (techniiki psychorysunku, wizualizacji, psychodramy) - praca warsztatowa
 Zastosowanie gier i zabaw grupowych jako sposób na poznanie problematyki grupowej i indywidualnej człowieka szukającego pomocy.
 Psychodrama grupowa – tematy i obrazy w grze grupowej jako przykład diagnozy i pomocy w korektywnych
oddziaływaniach psychologicznych (zastosowanie konkretnych gier).Elementy treningu asertywności.
Corey M.S., Corey G. (1995). Grupy. Zasady i techniki grupowej pomocy psychologicznej. Instytut Psychologii Zdrowia i
Trzeźwości.
Bernard H.S., Mackenci K.R. (2000). Podstawy terapii grupowej. GWP Gdańska.
Oster G.D. (2002). Rysunek w psychoterapii. GWP Gdańsk.
Roine E. (2005). Psychodrama.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
15
lab
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
169
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 11
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGICZNA EKSPERTYZA SĄDOWA W SPRAWACH KARNYCH DOROSŁYCH
102
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Studia stacjonarne
Założenie i cele
przedmiotu
 Zapoznanie studentów z przepisami prawa regulującymi opiniowanie sądowopsychologiczne, ogólnymi i
szczegółowymi kategoriami opiniodawczymi.
 Zwrócenie uwagi na problemy metodologiczne i warsztatowe w opiniowaniu przestępstw grupowych oraz w
opiniowaniu poczytalności.
 Zapoznanie studentów z ogólnymi i szczegółowymi kategoriami opiniodawczymi.
 Zwrócenie szczególnej uwagi na problemy metodologiczne i warsztatowe w opiniowaniu przestępstw
 grupowych oraz w opiniowaniu poczytalności.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie – kolokwium, dwie prace zaliczeniowe
Studia stacjonarne









Treści
kształcenia


Psychiatra, psycholog i seksuolog jako biegły w świetle przepisów prawa polskiego.
Etyczno – zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry.
Problemy diagnostyczne i kompetencyjne w opiniowaniu poczytalności.
Opiniowanie psychologiczno – psychiatryczne o poczytalności sprawcy; ograniczona i zniesiona poczytalność.
Główne problemy opiniodawcze w sprawach afektu fizjologicznego i patologicznego.
Stan silnego wzburzenia jako kategoria opiniodawcza. Modele rekonstrukcji stanu silnego wzburzenia.
Diagnoza motywacji sprawcy przestępstwa.
Psychologiczne i psychiatryczne problemy opiniowania w sprawach zabójstw.
Osobowościowe i sytuacyjne tło zabójstw w afekcie (problemy diagnostyczne, metodologiczne i warsztatowe).
Profilowanie psychologiczne nieznanych sprawców zabójstw.
Psychologiczna analiza zachowań przestępczych i wiktymologicznych, jako szczególna kategoria opiniodawcza.
Literatura
podstawowa
 Psychiatra, psycholog i seksuolog jako biegły w świetle przepisów prawa polskiego.
 Etyczno – zawodowe problemy biegłego sądowego psychologa i psychiatry.
 Problemy diagnostyczne i kompetencyjne w opiniowaniu poczytalności.
 Opiniowanie psychologiczno – psychiatryczne o poczytalności sprawcy.
 Główne problemy opiniodawcze w sprawach afektu fizjologicznego i patologicznego.
 Modele rekonstrukcji stanu silnego wzburzenia.
 Diagnoza motywacji sprawcy przestępstwa.
 Psychologiczne i psychiatryczne problemy opiniowania w sprawach zabójstw.
 Osobowościowe i sytuacyjne tło zabójstw w afekcie (problemy diagnostyczne,
 metodologiczne i warsztatowe).
Gierowski J.K., Jaśkiewicz – Obydzińska T., Najda M. (2008), Psychologia w postępowaniu karnym, LexisNexis, Warszawa.
Lubelski M.J., Stanik J.M., Tyszkiewicz L. (1985) Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników.
Marten Z. (1990). Wstęp do psychologii sądowej.
Majchrzyk Z. (2001). Nieletni, młodociani i dorośli sprawcy zabójstwa. Analiza procesów motywacyjnych i dyspozycji osobowościowej.
Majchrzyk Z. (1995). Motywacje zabójczyń.
Paprzycki L.K. (1995) Opiniowanie sądowe psychiatryczne w postępowaniu karnym w świetle orzecznictwa Sądu
Najwyższego. Prokuratura i Prawo, nr 7-8.
Rutkowski R., Majchrzyk Z. (1998) Teoria i praktyka oceny poczytalności.
Stanik J.M. (1985) Problemy psychologiczno – psychiatryczne w procesie karnym.
Stanik J.M. (1997) Wybrane obszary praktyki biegłego sądowego.
Stanik J.M. (1997) Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o zabójstwo z afektu.
170
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Stanik J.M., Majchrzyk Z. (2001) Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych.
Tarnawski M. (1995) Zabójstwa uprzywilejowane, a problematyka poczytalności, Psychiatria Polska, nr 1.
Widła T. (1992) Ocena dowodu z opinii biegłego.
Stanik J.M., Przybyła H. (1980) Opinia biegłego psychologa w sprawach karnych nieletnich.
Ackerman M.J. (2005). Podstawy psychologii sądowej.
Ciosek M. (2001) Psychologia sądowa i penitencjarna.
Memon A., Vrij A., Bull R. (2003) Prawo i psychologia
mgr Bartosz Wojciechowski
171
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 11
KARIERA I ROZWÓJ ZAWODOWY.
103
ELEMENTY DORADZTWA ZAWODOWEGO I ZAWODOZNAWSTWA
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
brak




Zapoznanie słuchaczy ze zmianami w strukturze aktywności zawodowej w aspekcie zmian na rynku pracy
Poznanie uwarunkowań nowego i starego modelu kariery
Poznanie problematyki planowania kariery indywidualnej i zarządzania karierą w organizacji
Nabycie umiejętności prowadzenia orientacji zawodowej i poradnictwa zawodowego w formie indywidualnej i
grupowej z wykorzystaniem elementów zawodoznawstwa
 Zapoznanie studentów z problematyką kariery i sukcesu i ich negatywnych konsekwencji dla podmiotu.
praca w grupach oraz indywidualna, metody aktywizujące podczas zajęć
zaliczenie na podstawie kolokwium, aktywności oraz prac przygotowywanych na zajęcia
 Znaczenie pracy dla podmiotu, zmiany w strukturze i charakterze pracy zawodowej – stary i nowy model kariery.
 Przegląd wybranych teorii rozwoju zawodowego i kariery.
 Problematyka planowania kariery indywidualnej i w organizacji.
 Teoria i praktyka zawodoznawcza.
 Przebieg i planowanie kariery zawodowej.
 Diagnoza predyspozycji zawodowych.
 Skuteczne metody prowadzenia orientacji zawodowej.
 Prowadzenie poradnictwa zawodowego w formie indywidualnej.
 Grupowe formy poradnictwa zawodowego.
 Procedury i techniki wspomagające rozwój, przegląd instrumentów walki z bezrobociem.
 Problematyka poruszania się po rynku pracy.
 Rola i znaczenie sukcesu w życiu człowieka.
Adamiec M., Kożusznik B. (2000). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kraków: Akade.
Bańka A. (2006). Kapitał kariery – uwarunkowania, rozwój i adaptacja do zmian organizacyjnych oraz strukturalnych rynku
pracy [w:] Z. Ratajczak, A. Bańka, E. Turska, Współczesna psychologia pracy i organizacji. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Chojnacki W., Balasiewicz A. (2006). Człowiek w nowoczesnej organizacji. Wybrane problemy doradztwa zawodowego i
personalnego. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Chmiel N. (2002). Psychologia pracy i organizacji. Gdańsk: GWP.
Grzeszczyk E. (2003). Sukces: amerykańskie wzory- polskie realia. Warszawa: Wyd. IF i S PAN.
Paszkowska-Rogacz A. (2009). Doradztwo zawodowe. Wybrane metody badań. Warszawa: Difin.
Penc J. (2001). Kreowanie zachowań w organizacji: konflikty i stresy pracownicze, zmiany i rozwój organizacji. Warszawa:
Placet.
Pisula D. (2009). Poradnictwo kariery przez całe życie. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i
Ustawicznej.
Strykowska M. (2002), Zawód – praca – kariera. Dynamika zmian w funkcjonowaniu współczesnych organizacji. W:
M.Strykowska (red.), Współczesne organizacje. Wyzwania i zagrożenia. Poznań.
Ścibiorek Z. (2009). Dylematy rozwoju zawodowego, Warszawa : Wydawnictwo PTM.
Wojtasik B. (1997). Warsztat doradcy zawodu, Warszawa: PWN.
Zawadzki B. (1995). Orientacja i poradnictwo zawodowe. Radom.
Adamiec M., Kożusznik B. (2001). Sztuka zarządzania sobą. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Czerw A., Cisek S. (2003). Czynniki osobowościowe w planowaniu kariery. W: S.A.Witkowski (red.), Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarządzaniu, t.VI. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Gut R., Piegowska M., Wójcik B. (2008). Zarządzanie sobą. Warszawa: Difin.
Jurkowski R. (2001). Zarządzanie personelem. Dom Wydawniczy ABC.
Lees J. (2008). Jak zapewnić sobie awans. Podręcznik rozwoju kariery. Kraków: Oficyna a Wolters Kluwer business.
Makin P., Cooper C., Cox C. (2000). Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy. Warszawa: PWN.
Stoner J.A. (1999). Kierowanie. PWE, Warszawa.
Mgr Michał Brol
172
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
30
w tym:
sem
ćw
30
15
15
Liczba
godzin
wykł
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
3
zaliczenie
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 11
WARTOŚCI PREFEROWANE PRZEZ DZIECI I DORASTAJĄCYCH
104
Rok
brak
Podstawowym celem zajęć jest przybliżenie zagadnień związanych z problematyką psychologii wartości: sposobu
rozumienia pojęcia wartość, teorii wartości, przebiegu rozwoju indywidualnej hierarchii wartości - uwarunkowań
oraz kierunków rozwoju, znaczenia wartości dla rozwoju osobowości.
Planowane efekty kształcenia to: umiejętność posługiwania się podstawowym aparatem pojęciowym, krytycznej
analizy tekstów, stosowania pojęć psychologii wartości do analizy przejawów zjawisk związanych z metapatologią
wartości, rozumienie i wyjaśnianie procesu powstawania indywidualnej hierarchii wartości w kontekście procesu
transmisji międzypokoleniowej - rozumienie wzajemnych związków między przebiegiem rozwoju hierarchii wartości a kontekstem kulturowo – społecznym; umiejętność planowania badań i stosowania metod adekwatnych do
poziomu rozwoju osób badanych.
 Aplikowanie wiedzy teoretycznej z zakresu psychologii wartości do wyjaśniania zachowań dzieci i dorastajcych
 Projektowanie i przeprowadzanie badań z wykorzystaniem poznanych technik i narzędzi badań
zaliczenie
 Rozumienie pojęcia wartość
 Teorie wartości ( Rokeach, Scheler )
 Wartości a potrzeby, motywy i postawy
 Klasyfikacje wartości
 Uwarunkowania rozwoju indywidualnej hierarchii wartości
 Tworzenie indywidualnej hierarchii wartości jako zadanie rozwojowe
 System rodzinny a nabywanie wartości przez dziecko
 Transmisja międzypokoleniowa wartości
 Znaczenie kontaktów z znaczącymi dorosłymi
 Metody badania wartości – deklaracja a realizacja wartości
 Skala wartości Rokeacha
 Skala Wartości Schelerowskich
 Metapatologie wartości – ujęcie Maslowa
Brzezińska A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju, Warszawa_ Scholar.
Brzezińska A.I., Appelt K., Ziółkowska B., (2008). Psychologia rozwoju człowieka, w: J. Strelau, D. Doliński
(red.), Psychologia – podręcznik akademicki.
Brzozowski P. (2007): Wzorcowa hierarchia wartości – polska, europejska czy uniwersalna. Psychologiczne badania empiryczne.
Lublin – UMCS.
Misztal M. (1980). Problematyka wartości w socjologii . Warszawa – PWN.
Psychologiczne portrety człowieka (2004), red . A I Brzezińska, Sopot – GWP.
Straś – Romanowska M., (2004). Aksjologiczne konotacje zjawiska tożsamości Ja, w :A. Szeląg ( red.) Edukacja ku wartościom. Kraków – Impuls.
Wojciszke B.,(2002). Człowiek wśród ludzi. Warszawa_ Scholar.
Rostowska T. (1995). Niektóre uwarunkowania transmisji międzypokoleniowej wartości w rodzinie, w: Kwartalnik Polskiej
Psychologii Rozwojowej nr 2, s. 16 – 25.
Sitarczyk M. (1995). Transmisja międzypokoleniowa postaw rodzicielskich, w: Z. Gaś (red.), Psychologia wychowawcza stosowana . Lublin – UMCS.
Tillman D., Opera Colombina P.,(2004). Wychowanie w duchu wartości. Przewodnik. Program edukacyjny. Warszawa WSiP.
Oleś P. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa – Scholar.
dr Berbadetta Bulla
173
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 11
PRACA Z GENOGRAMEM
105
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
brak
Ćwiczenia mają charakter teoretyczno – warsztatowy. Pierwsza część – teoretyczna ma na celu przedstawienie
uczestnikom kursu podstawowej wiedzy z zakresu zjawisk i procesów zachodzących w systemie rodzinnym.
Opanowanie tych wiadomości jest koniecznym warunkiem przeprowadzenia wywiadu stanowiącego podstawę
skonstruowania genogramu oraz interpretacji uzyskanych informacji. Tym zagadnieniom poświęcona jest część
warsztatowa ćwiczeń, w trakcie której studenci nabywają umiejętności jednoczesnego prowadzenia wywiadu i
nanoszenia na genogram uzyskiwanych danych oraz umiejętności analizy uzyskanych informacji o rodzinie.
Część teoretyczna zajęć: omówienie zjawisk zachodzących w rodzinie na podstawie literatury.
Część warsztatowa wymaga zaangażowania studentów w pracę nad tworzonym genogramem. Studenci poprzez
analizę i interpretację gotowych genogramów nabywają umiejętności samodzielnego przygotowania pracy zaliczeniowej (przeprowadzenie wywiadu z osobą badaną, sporządzenie genogramu i jego interpretacja).
Zaliczenie – obecność na zajęciach aktywność, test wiadomości oraz sporządzenie genogramu na podstawie samodzielnie przeprowadzonego wywiadu oraz jego interpretacja
 Teoretyczne wprowadzenie do ogólnej teorii systemów. Systemy otwarte i zamknięte. Charakterystyka i właściwości systemów otwartych.
 Rodzina jako system. Fazy życia rodzinnego. Żałoba w rodzinie.
 Struktura rodziny i strategie rodzinne.
 Teoria systemów rodzinnych M. Bowena /procesy emocjonalne w rodzinie/.
 Koncepcja ukrytych lojalności w rodzinie. Mity rodzinne. Koncepcja delegacji rodzinnych.
 Genogram – podstawowe zasady konstruowania genogramu. Symbolika wykorzystywana w opracowywaniu
genogramu.
 Podstawowe zasady interpretacji genogramu.
 Kolokwium z zakresu znajomości zjawisk zachodzących w rodzinie oraz symboliki wykorzystywanej w pracy z
genogramem.
 Ćwiczenia w zakresie interpretacji genogramu. Praca w grupach.
 Ćwiczenia w zakresie interpretacji genogramu. Praca w grupach cd.
 Informacje uzyskane drogą wywiadu a opracowanie genogramu. Praca w parach.
 Informacje uzyskane drogą wywiadu a opracowanie genogramu. Praca w parach cd.
 Analiza i omówienie samodzielnie sporządzonych genogramów
Barbaro B. (1999) (red.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Goldenberg H., Goldenberg I. (1997). Terapia rodzin. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków,
2006,
Namysłowska I. (1997). Terapia Rodzin”. Springer PWN, Warszawa.
Stierlin H. i inni (1999). Pierwszy wywiad z rodziną. GWP, Gdańsk, 1999.
Zubrzycka E. (1993). Narzeczeństwo, małżeństwo, rodzina, rozwód. GWP, Gdańsk.
Bandler R., Grinder J. Satir V. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. GWP, Gdańsk.
Cecchin G. (1995). Mediolańska szkoła terapii rodzin. Wybór prac. Collegium Medicum UJ, Kraków.
Deissler K.G. (1999). Terapia systemowa jako dialog. Odkrywanie samego siebie?. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Forward S. (1992). Toksyczni rodzice, Jacek Santorski, Agencja Wydawnicza, Warszawa.
Goldenberg H., Goldenberg I. (2006). Terapia rodzin. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Orwid M., Czabała C. (1990) (red.) Terapia rodzin i małżeństw, IPiN, Warszawa.
Satir V. (2002). Rodzina. Tu powstaje człowiek. GWP, Gdańsk, 2000.
Satir V. (2000). Terapia rodziny. GWP, Gdańsk.
Simon R. (2001). W cztery oczy. GWP, Gdańsk, 2001
dr Joanna Mateusiak
174
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 12
106
Rok
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA MAŁŻEŃSTWA I RODZINY. DYSFUNKCJONALNOŚĆ. TERAPIA MAŁŻEŃSTW.
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Studia stacjonarne
Założenie i cele
przedmiotu
Przedstawienie studentom podstawowej i elementów specjalistycznej wiedzy w zakresie psychologicznej diagnozy
małżeństw, związków rozumianych jako para, ze szczególnym ukierunkowaniem na poznanie specyficznych i
niespecyficznych uwarunkowań, mechanizmów konfliktów, kryzysów i dysfunkcjonalności ujawnianych przez
parę. Umożliwi to studentom poznanie teoretycznych podstaw psychologicznej diagnozy małżeństwa i pracy z
małżeństwem. Celem zajęć jest również zdobycie podstawowych umiejętności w kontakcie z parą w kryzysie i z
szeroko pojętym zaburzeniem emocjonalnym w rodzinie.
Zapoznanie studentów z podstawami teoretycznymi dotyczącymi problematyki małżeństwa i rodziny. Próba
odpowiedzi na pytania: Co warunkuje jakość małżeństwa. Jakie są preferowane modele rodziny. Co jest źródłem
konfliktów w małżeństwie i rodzinie. Czym są mediacje małżeńskie, rodzinne.
Studia stacjonarne
Na ćwiczeniach wykorzystuje się elementy pracy warsztatowej (scenki psychodramatyczne pomagające zilustrować omawiany treściowy materiał (diagnozowany kryzys , typ dysfunkcji i rodzaj konfliktu w związku małżeńskim)
Forma i warunki
zaliczenia
przedstawienie podstaw teoretycznych dotyczących małżeństwa i rodziny, analiza wybranych przypadków.
Zaliczenie
Studia stacjonarne: aktywność na zajęciach (sprawdzana i punktowana na każdych zajęciach), kolokwium
Studia niestacjonarne: pisemna praca zaliczeniowa
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
I. Współczesnego małżeństwo – z perspektywy naukowej i społecznej
 Poglądy na temat małżeństwa i funkcjonowania w związkach
 Teorie i strategie doboru partnerów do związków interpersonalnych i małżeństwa.
 Wspólne i indywidualne potrzeby partnerów.
 Fazy rozwoju związków -podstawowe uwarunkowania jakości związku małżeńskiego(składniki miłości Sternberga, wg. Wojciszke)
 Zasady funkcjonowania związków partnerskich, lęk przed małżeństwem
 Cykle życia w rodzinie a rozwój kryzysów w małżeństwie
II. Problemy dezintegracji rodziny i małżeństwa(konflikty, rozwojowe i ponadnormatywne kryzysy,
związki koluzyjne)
 Konflikty w związku interpersonalnym(specyfika przebiegu :emocje a przebieg konfliktu, percepcja konfliktu).Przyczyny niepowodzeń w związkach i małżeństwach.
 Kryzysy rozwojowe na płaszczyźnie rozwoju rodziny i małżeństwa: narzeczeństwo, wczesne małżeństwo,
małżeństwo z jednym dzieckiem i z wieloma dziećmi, małżeństwo z dorastającymi i opuszczającymi dom
dziećmi).
 Kryzysy ponadnormatywne oparte o patologiczne relacje i elementy przeniesień z rodzin generacyjnych(związki koluzyjne: narcystyczne, analno-sadystyczne, masochistyczne itp.)
 Rola choroby w parze małżeńskiej i związku.
 Transgeneracyjne przekazy i mity rodzinne –ich rola w patologii związku (praca na genogramie)
 Problematyka rozwodu(fazy i specyfika rozwoju i zróżnicowania świata emocji u partnerów w przebiegu różnych faz rozpadu i rozwodu pary małżeńskiej). Praca nad rodziną i problematyka funkcjonowania w roli rodzicielskiej.
 Pomoc psychologiczna rodzinie –wybrane elementy psychoterapii systemowej rodzin(wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, główne założenia w nawiązaniu do teorii systemów,podstawowe techniki ,pytania
cyrkularne, omówienie cykli życia rodziny. Podstawy metody genogramu rodziny.
III. Diagnoza i terapia pary małżeńskiej .
 Diagnoza pary na podstawie sygnalizowanego przez jej partnerów problemu.
 Diagnoza psychometryczna pary małżeńskiej.
 Zasadnośc stosowania terapii małżeńskiej(wskazania i przeciwwskazania)
 Powszechne błędy w prowadzeniu terapii małżeństw
 Przebieg procesu terapeutycznego w terapii pary małżeńskiej – podejścia teoretyczne modelujące stosowane
175
strategie i interwencje terapeutyczne.
 Pierwsza rozmowa z rodziną i parą(główne zasady, przebieg i interwencje psychologiczne)
 Opór jako zjawisko psychologiczne obecne w terapii pary.
Literatura
podstawowa
 Rozważania na temat definicji małżeństwa i rodziny w aspekcie prawnym. religijnym, socjologicznym, psychologicznym.
 Małżeństwo i rodzina w różnych kulturach.
 Co wpływa na jakość małżeństwa
- płeć a satysfakcja z małżeństwa
- intymność a satysfakcja z małżeństwa
- style radzenia sobie ze stresem a satysfakcja z małżeństwa
- osobowość partnerów a satysfakcja z małżeństwa
- role społeczne a satysfakcja z małżeństwa
 Tożsamość małżeństwa a tożsamość rodziny.
 Granice, status małżeństwa i rodziny.
 Modele rodziny
- modele strukturalne
- model kołowy Olsona
- model systemowy Beaversa
- model McMastera
- modele międzypokoleniowe
 Rozwój kompetencji małżeńskich z perspektywy teorii przywiązani
 Kryzysy i konflikty w małżeństwie/ rodzinie
- małżeństwo/rodzina w sytuacji choroby
- małżeństwo w obliczu braku posiadania potomstwa biologicznego
- rodzina w obliczu posiadania dziecka niepełnosprawnego
- małżeństwo w obliczu sytuacji rozwodu
 Czym są mediacje.
Studia stacjonarne
De Barbaro B. (1999). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wojciszke B.(2000). Relacje interpersonalne. W: J. Strelau (red.), Psychologia, t. III
Wojciszke B. (2005). Psychologia miłości. Gdańsk, GWP.
Zubrzycka E. (1993). Narzeczeństwo. Małżeństwo. Rodzina i Rowód. Gdańsk; GWP (rozdziały: 2,3,5,7).
Baniak J. (2004). Znaczenie dialogu w małżeństwie. Małżeństwo i Rodzina. nr 1 s. 25-28
Kwak A., Wolff M. (2001). Tradycyjny czy partnerski model realizacji ról rodzicielskich (162- 176). W: H.Cudak,
H. Marzec (red.) Współczesna rodzina polska. Warszawa: NWP.
Kriegelewicz O. (2003). Kwestionariusz do badania strategii rozwiązywania konfliktów w parze małżeńskiej. Nowiny Psychologiczne, 4, 15-31.
Plopa M. (2005). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Willi J. Związek dwojga ,analiza pary. Warszawa: Wyd. Jacka Santorskiego.
Freemann D.R. Kryzys małżeński i psychoterapia.
Namysłowska I. (2000).Terapia rodzin. Warszawa, Wyd. Instytutu Psychiatrii i Neurologii.
Plopa M. (2005). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków: Oficyna wydawnicza Impuls.
Bem. S.L. (2000). Męskość, kobiecość o różnicach wynikających z płci. Gdańsk: GWP.
Janicka I., Rostowska T. (2003). Psychologia w służbie rodziny. Łódź: Wyd. UŁ
Liberska H., Matuszewska M. (2002). Małżeństwo: męskość, kobiecość, miłość, konflikt. Poznań: Humaniora.
Ostrowska K., Milewska E. (1999). Adopcja teoria i praktyka. Warszawa.
Plopa M. (2005). Psychologia rodziny. teoria i badania. Kraków: Impuls.
Studia stacjonarne
Literatura
uzupełniająca
Adler R., Rosenfeld L., Proctor R. (2006). Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się. Poznań: Rebis.
Balawajder K. (1998). Komunikacja, konflikty, negocjacje w organizacji. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
Balawajder K. (1992). Konflikty interpersonalne: analiza psychologiczna. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
Berne E. (1987). W co grają ludzie? Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa: PWN.
Chełpa S., Witkowski T. (1999). Psychologia konfliktów: Praktyka radzenia sobie ze sporami. Wrocław-Taszów: Wydawnictwo
UNUS.
Deutsch M., Coleman P. (2005). Rozwiązywanie konfliktów: teoria i praktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Namysłowska I. (2000).Terapia rodzin. Warszawa: Wyd. Instytutu Psychiatrii i Neurologii.
Rode D. (2001). Destruktywne schematy myślowe kobiet uwikłanych w krzywdzące związki małżeńskie.
Tryjarska B.(2003). Komunikacja między małżonkami niezadowolonymi ze związku. Nowiny Psychologiczne, 4, 5-14.
Sikorska J. (1996). Kobiety i ich mężowie. Studium porównawcze. Warszawa: PAN.
Prowadzący
zajęcia
Studia stacjonarne:
dr Bernadetta Izydorczyk,
Studia niestacjonarne: dr Justyna Trepka-Starosta
176
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 12
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
ZASTOSOWANIE PSYCHOLOGII KLINICZNEJ W PRAKTYCE SĄDOWEJ
107
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Lab
brak
Zajęcia mają na celu wszechstronne omówienie problematyki związanej funkcjonowanie osób chorych psychicznie występujących w różnych procedurach sądowych. Umożliwią zdobycie wiedzy teoretycznej i umiejętności
praktycznych niezbędnych do opiniowania w sprawach gdzie stronami są osoby chore psychicznie. Pozwolą na
zapoznanie z przepisami prawa i oczekiwaniami organów wymiaru sprawiedliwości wobec psychologów opiniujący w ww. sprawach.
Możliwość zapoznania się z psychologicznymi metodami diagnostycznymi stosowanymi do pogłębionej diagnozy
różnicowej.
Zaliczenie na ocenę – test wiadomości
 Organiczne zaburzenia psychiczne na przykładzie zespołu psychoorganicznego. Różnicowanie objawowe w
zależności od początku choroby. Metody psychologiczne stosowane do oceny funkcji poznawczych. F00 – F09
 Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych F10-F19
 Zaburzenia psychotyczne F20-F29
 Zaburzenia nastroju F30-F39
 Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną F40-F42
 Reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne i inne F43-F49
 Zespoły behawioralne F 50-F59
 Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych F60
 Trwałe zmiany osobowości po katastrofach F62
 Zaburzenia identyfikacji płciowej F64 i zaburzenia preferencji seksualnych F 65
 Zaburzenia okresu dzieciństwa
Aleksandrowicz J. (1998). Zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (wg ICD-10). Kraków
Carson R.C., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. T1 i 2. Gdańsk
Gierowski J., Jaśkiewicz – Obydzińska T., Najda M., (2008). Psychologia w postępowaniu karnym. Warszawa
Gierowski J.K., Szymusik A. (1996). Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie
Hajdukiewicz D. (1998). Problem zaburzeń reaktywnych w aktualnym orzecznictwie sądowo – psychiatrycznym.
Postępy Psychiatrii i Neurologii 7 suplement 3(8) ss. 125-131
Kaplan H., Sadock B.J. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław
Przybysz J. (2003). Psychiatria sądowa. Wyd. Tumult
Scully J. (2000). Psychiatria. Wrocław
Klimasiński K. (2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków
Meyer R. (2003). Psychopatologia. Jeden przypadek, wiele teorii. Gdańsk
Starowicz L. (2002). Seksuologia sądowa. Warszawa
dr Agnieszka Roszkowska, dr Justyna Trepka-Starosta
177
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 12
ZARZĄDZANIE ZMIANĄ, KONFLIKTAMI I SYTUACJAMI KRYZYSOWYMI
108
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
brak
 Przekazanie wiedzy z zakresu różnorodnych problemów w zarządzaniu ludźmi.
 Konfrontacja studentów z rzeczywistymi problemami w organizacjach przy zastosowaniu opisów autentycznych przypadków
 Kształtowanie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów w organizacji poprzez diagnozowanie i
kreowanie skutecznych rozwiązań.
 Przygotowanie studentów do radzenia sobie z sytuacjami trudnymi w organizacji, podejmowania decyzji, przekonywania do proponowanych przez siebie rozwiązań
 Geneza problemów w zarządzaniu.
 Metody diagnozy w zależności od typu problemów w zarządzaniu.
 Sposoby rozwiązywania problemów w organizacji i formy ich zakończenia (raport, ekspertyza).
 Konsekwencje elastycznych form zatrudnienia dla organizacji, menedżera i pracownika.
 Problemy związane ze zmianą strategii zarządzania na przykładzie strategii Corporate Social Responsibility
 Problemy etyczne w zarządzaniu firmą.
 Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi (na przykładzie konfliktu w średniej firmie)
 Problemy związane z efektywnym zarządzaniem wiedzą, przepływem informacji i komunikacją interpersonalną.
 Problemy związane z innowacyjnością i kreowaniem wiedzy organizacyjnej.
 Problemy związane z rozwojem pracowników i organizacyjnym uczeniem się.
 Problemy społeczne w organizacji: dyskryminacje ze względu na płeć, różnice kulturowe, niepełnosprawność.
 Analiza przypadku (wybrany problem społeczno-psychologiczny): analiza i projektowanie działań zaradczych;
profilaktyka
 Analiza przypadku - zmiana bierna w organizacji – analiza, j.w., problemy zarządzania zmianą
 Analiza przypadku - zmiana aktywna w organizacji – j.w.
Bogdanienko, J., Haffer, M., Popławski, W. (2004). Innowacyjność przedsiębiorstw. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Drucker, P.F. (1992). Innowacja i przedsiębiorstwo. Praktyka i zasady. Warszawa: PWE.
Evans, Ch. (2005). Zarządzanie wiedzą. Warszawa: PWE.
Jasiński, A.H. (1992). Przedsiębiorstwo innowacyjne na rynku. Warszawa: KiW.
Kwiatkowski, S. (1990). Społeczeństwo innowacyjne. Warszawa: PWN.
Mikuła, B. (2005). Geneza, przesłanki i istota zarządzania wiedzą. W: K. Perechuda (red.), Zarządzanie wiedzą w
przedsiębiorstwie (s. 11-36). Warszawa: PWN.
Morgan, G. (1999). Obrazy organizacji. Warszawa: PWN.
Nonaka, K., Takeuchi, H. (2000). Kreowanie wiedzy w organizacji. Warszawa: Poltext.
Perechuda, K. (red.), (2005). Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie. Warszawa: PWN.
Senge, P. (2002). Piąta dyscyplina. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Stoner, J.A.F., Freeman, R.E., Gilbert, JR. D.R. (2001). Kierowanie. Warszawa: PWE.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
wykł
w tym:
sem
ćw
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
dr Marek Adamiec
178
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
Treści
kształcenia
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 12
TRENING UMIEJĘTNOŚCI WYCHOWAWCZYCH
109
Rok
Brak
 ćwiczenie umiejętności komunikacji z dzieckiem i adolescentem
 ćwiczenie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami wychowawczymi
 ćwiczenie umiejętności wspierania rozwoju dziecka
Zajęcia o charakterze warsztatowym
Zaliczenie na ocenę - aktywność
 Metody pracy z grupą i klasą szkolna. Fazy procesu grupowego. Diagnoza grupy. Metody diagnozowania i integrowania grupy. Wspieranie pozytywnych zachowań w grupie.
 Rozwój umiejętności komunikowania się. Aktywne słuchanie. Bariery komunikacyjne. Nadawanie komunikatów „ja”.
 Rozpoznawanie potrzeb i problemów emocjonalnych dzieci w wieku szkolnych.
 Wzmacnianie poczucia własnej wartości dziecka. Sztuka stawiania granic. Zastosowanie kar i nagród w wychowaniu.
 Nawiązywanie i podtrzymanie kontaktu z dorastającym. Specyficzne potrzeby osób dorastających. Rozpoznawanie problemów emocjonalnych adolescentów.
 Radzenie sobie w sytuacjach trudnych wychowawczo. Interwencje wobec osób zagrożonych patologią.
 Specyfika kontaktu z rodzicami. Kształtowanie skutecznej komunikacji z rodzicami. Wspieranie rodziców w
sytuacjach trudnych wychowawczo.
Literatura
podstawowa
Gordon T. (1995) Wychowanie bez porażek. Warszawa: Pax.
Jak żyć z ludźmi (2002),Warszawa Ministerstwo Edukacji Narodowej.
McKay M.,Davis M., Fanning P.(2004) Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańsk Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
Literatura
uzupełniająca
Sakowska M., Sikora J., Żwirblinska A. (2003) Obyś cudze dzieci... wychowywał. Jak sobie radzić z problemami wychowawczymi w gimnazjum (i nie tylko).
Wolniewicz – Grzelak B. (2000). Trzy koła. Warszawa Wydawnictwo Prom.
Prowadzący
zajęcia
179
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
I SPECJALIZACJA 12
PSYCHOTERAPIA
110
V
9
Rok
Semestr
System studiów
Liczba
godzin
studia stacjonarne
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
30
15
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
 Ugruntowanie wiedzy na temat systemów psychoterapeutycznych
 Wskazanie sposobów stosowania psychoterapii w praktycznej pracy z pacjentem oraz nabycie umiejętności
Założenie i cele
przedmiotu
ustalenia wskazań i przeciwwskazań do stosowania tego rodzaju psychoterapii.
 Zapoznanie z modelami pracy psychoterapeutycznej w wybranych zaburzeniach
 Praktyczne zapoznanie się z podstawowymi technikami przydatnymi w pracy terapeutycznej
Zajęcia będą prowadzone w formie warsztatowej, mającej na celu praktyczne przyswojenie technik terapeutycznych. Przewiduje się część dyskusyjną na temat przedstawianych opisów przypadków. Przedstawione zostaną
multimedialne materiały dotyczące zastosowania psychoterapii w obszarze psychologii zdrowia.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie - test wiadomości
 Przegląd systemów psychoterapeutycznych – ich charakterystyka i możliwości zastosowania w obszarze psy-
Treści
kształcenia
chologii zdrowia
Elementy neuropsychologii i jej znaczenie dla rozumienia mechanizmów zaburzeń oraz terapii
Diagnoza i konceptualizacja przypadku w psychoterapii
Przegląd podstawowych technik psychoterapeutycznych z obszaru terapii krótkoterminowych
Psychoterapia zaburzeń depresyjnych
Psychoterapia zaburzeń lękowych
Terapia zaburzeń odżywiania
Racjonalna Terapia Zachowania jako przykład terapii poznawczo-behawioralnej – podstawy teoretyczne i praktyka
 Racjonalna Samoanaliza
 Praca z wyobraźnią jako technika psychoterapeutyczna
 Terapia poznawczo-behawioralna w chorobach somatycznych







Literatura
podstawowa
Leahy, R. L. (2008). Techniki terapii poznawczej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Maultsby, M. (2008). Racjonalna Terapia Zachowania. Żnin: Wydawnictwo Dominika Księskiego „Wulkan”..
Padesky, C. i Greenberger, D. (2004). Umysł ponad nastrojem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Prochaska, J. i Norcross, J. (2006). Systemy psychoterapeutyczne. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.
Literatura
uzupełniająca
Beck, A. T., Freeman, A. I Davis, D. D. (2005). Terapia poznawcza zaburzeń osobowości. Kraków: Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagellońskiego
Bennett-Levy, Butler, G., Fennell, M., Hackmann, A., Mueller, M. I Westbrook, D. (2005). Oksfordzki podręcznik
eksperymentów behawioralnych w terapii poznawczej. Gdynia: Alliance Press
Clark, D. M. i Fairburn, C. G. (2006). Terapia poznawczo-behawioralna. Badania naukowe i praktyka kliniczna. Gdynia:
Alliance Press
Cooper, M., Todd, G. i Wells, A. (2005). Bulimia. Program terapii. Poznań: Zysk i S-ka.
Ellis, A. (1999). Terapia krótkoterminowa. Gdańsk: GWP.
Hope, D. A., Heimberg, R. G. i Turk, C. L. (2007). Terapia lęku społecznego. Podejście poznawczo-behawioralne. Gdynia:
Alliance Press.
Kennerley, H. (2006). Terapia lęku. Gdynia: Alliance Press.
Moorey, S. i Greer, S. (2007). Terapia poznawczo-behawioralna osób z chorobą nowotworową. Gdynia: Alliance
Press.
Prowadzący
zajęcia
mgr Ewa Wojtyna
180
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 2
111
Rok
Semestr
System studiów
ZABURZENIA REAKTYWNE I ZABURZENIA OSOBOWOŚCI (UJĘCIE TRADYCYJNE I DSM IV)
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Poziom
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
brak
Celem zajęć jest umożliwienie studentom poszerzenia wiedzy na temat postaci, przyczyn i uwarunkowań zaburzeń reaktywnych i zaburzonej osobowości. Przedmiot ma dostarczyć studentom wiedzy na temat założeń i koncepcji teoretycznych zaburzeń psychicznych dotyczących osobowości i zachowania.
Uczestnictwo w zajęciach pozwoli:
 na zrozumienie mechanizmu powstawania ww. zaburzeń,
 zdobyć wiedzę umożliwiającą rozpoznawanie objawów poszczególnych zaburzeń oraz elementarną wiedzę
dotyczącą postulowanych oddziaływań psychoprofilaktycznych.
Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeniowej. Przedstawione zostaną: podstawy teoretyczne wybranych zaburzeń, formy, przyczyny i uwarunkowania zaburzonego zachowania jednostki. Pokazanie mechanizmów powstawania zaburzeń, zakresu leczenia i pomocy psychologicznej. Analiza przypadków.
Pomoce dydaktyczne: prezentacje multimedialne, foliogramy
Zaliczenie rygorowe: kolokwium
A. Prezentacja zaburzeń reaktywnych
 Klasyfikacja zaburzeń reaktywnych wg. ICD-10 i DSM-IV. Charakterystyka poszczególnych zaburzeń
 Mechanizm powstawania zachowań reaktywnyh. Wybrane korelaty osobowościowe w/w zachowań.
 Kierunki pomocy
B. Prezentacja podstawowych i teoretycznych załoSeń rozumienia zaburzeń dotyczących osobowości i zachowania.
 Zaburzenia osobowości w modelach medycznych i psychologicznych
 Koncepcje zaburzeń osobowości w teoriach typologicznych, dynamicznych, opisowych i w ujęciu systemowym
C. Prezentacja wybranych zaburzeń osobowości:
 Klasyfikacja zaburzeń osobowości wg. ICD-10/DSM-IV. Charakterystyka specyficznych zaburzeń osobowości – obraz kliniczny zaburzeń, etiologia
 Zaburzenie struktury osobowości typu borderline (osobowość chwiejna emocjonalnie). Zaburzenie borderline w modelach medycznych (ICD-10 i DSM-IV). Psychologiczne koncepcje wyjaśniające etiopatogenezę borederline. Mechanizmy psychologicznego funkcjonowania. Specyfika mechanizmów obronnych. Cechy osobowości pogranicznej zwiększającej ryzyko agresywnych czynów karalnych.
 Zaburzenie struktury osobowości narcystycznej. Obraz kliniczny osobowości narcystycznej w ujęciu klasyfikacji ICD-10 i DSM IV. Symptomatologia. Koncepcje wyjaśniające etiopatogenezę narcystycznego zaburzenia osobowości. Mechanizmy psychologicznego funkcjonowania z uwzględnieniem roli głównych mechanizmów obronnych.
 Zaburzenie osobowości o charakterze socjalnym. Pojęcie psychopatii, socjopatii, charakteropatii. Symptomy
zaburzeń w modelach medycznych ICD-10 i DSM-IV. Etiologia i patomechanizm powstawania zaburzenia.
 Zaburzenia osobowości rozwijające się na skutek doświadczania (doświadczenia) sytuacji ekstremalnie trudnych. Specyfika funkcjonowania psychologicznego po urazie psychicznym.
 Regulacyjna funkcja mechanizmów obronnych u sprawców czynów zabronionych (fakultatywnie)
Carson R.C.; Butcher J.; Mineka S.(2003). Psychologia zaburzeń. T. 1 i 2. Gdańsk: GWP.
Hajdukiewicz D. (1998): Problematyka zaburzeń reaktywnych w aktualnym orzecznictwie sądowopsychiatrycznym. Post.Psychiatr. Neurol., 7 suplement, 3 (8), 125-131).
Jakubik A. (1999). Zaburzenia osobowości. PZWL
Majchryk Z., Gordon T., Szablewska E. (1998): Aktualny obraz zaburzeń reaktywnych u sprawców zabójstw,
przestępstw gospodarczych, wypadków drogowych i osób znęcających się nad rodziną. Post. Psychiatr. Neurol.,
7 suplement, 3 (8), 139-156
Aleksandrowicz J.W. (1998). Zaburzenia nerwicowe, Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (według ICD-10). Psychopatologia, diagnostyka, leczenie. Kraków: Wyd. UJ.
Bastine R.H. (1998). Klinische Psychologie. Band 1. Stuttgart, Berlin, Köln: Kohlammer.
Freyberger H., Schneider W., R.D. Stieglitz Kompendium psychiatrii, psychoterapii, medycyny psychosomatycznej.
mgr Magdalena Rode
181
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 2
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGIA ZEZNAŃ ŚWIADKÓW
112
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Studia stacjonarne
 Zapoznanie studentów z podstawami teoretycznymi, procedurą zeznań świadków oraz sposobami prowadzącymi do uzyskania zeznań.
 Poznanie modeli psychologicznego opiniodawstwa sądowego.
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
 Wszechstronne omówienie problematyki związanej z zeznaniami świadków. Przedstawienie teoretycznych i
praktycznych aspektów zagadnienia dotyczących takich kluczowych kwestii jak między innymi podmiotowych
czynników wpływających na zdolność do zeznawania, metod diagnozy psychologicznej i analizy treści zeznań
świadków; umożliwią zdobycie wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych niezbędnych do opiniowania w
sprawach zeznań świadków.
 Zapoznanie stuentów z przepisami prawa i oczekiwaniami organów wymiaru sprawiedliwości wobec psychologów.
 przedstawienie podstaw teoretycznych,
 poznanie technik uzyskiwania zeznań,
 analiza wybranych przykładów, przypadków i opinii sądowo - psychologicznych
 stosowane pomoce dydaktyczne: foliogramy, prezentacje.
Zaliczenie na ocenę - test wiadomości, eksperyment
Treści
kształcenia
 Psychologiczna problematyka zeznań świadków - wprowadzenie.
 Znaczenie uprzednich ( wczesnych ) doświadczeń na zeznania świadków.
 Problem wiarygodności zeznań. Kryteria wiarygodności zeznań świadków. Rodzaje zadawanych pytań. Pytania dozwolone i niedozwolone.
 Typologia świadków i ich zeznań
 Prawa i obowiązki świadka, Prawa i obowiązki podejrzanego.
 Metody przesłuchań świadków a efekty zeznań.
 Zachowania przejawiane przez świadka w czasie przesłuchania.
 Motywacja zeznań nieszczerych. Kłamstwo w zeznaniach. Motywy odmowy odpowiedzi.
 Metody przesłuchania zmierzające do uzyskania szczerych i prawdziwych wyjaśnień podejrzanego.
 Podejmowanie decyzji przez podejrzanego o przyznaniu się do popełnienia przestępstwa
 Szczególne formy przesłuchania:
- przesłuchanie osób w podeszłym wieku,
- przesłuchanie osób z zaburzeniami psychicznymi
- przesłuchanie osób z niepełnosprawnością intelektualną
- przesłuchanie osób w ciężkim stanie zdrowia
 Zeznania świadków jako dowód w postępowaniu sądowym. Prawa i obowiązki świadków. Przesłuchanie jako
proces komunikacji interpersonalnej, model psychologicznych uwarunkowań rezultatów zeznań świadków.
Etapy przesłuchania. Rodzaje pytań i metod przesłuchania. Strategia przesłuchania.
 Typologia i cechy zeznań. Prawdziwość i szczerość jako kryteria podziału zeznań świadków. Determinanty
wiarygodności i szczerości. Przyczyny błędów w zeznaniach. Zdolność do zeznawania jako zadanie diagnostyczne.
 Sądowo – psychologiczna opinia w sprawie zeznań świadków. Przedmiot ekspertyzy psychologicznej i struktura opinii. Metody diagnozy psychologicznej, interpretacja ilościowa i jakościowa wyników badań. Błędy w opiniach, zalecenia diagnostyczne.
 Kryteria oceny zeznań świadków: kompletność, dokładność, ostrożność. Oparta na kryteriach analiza treści
zeznań świadków i jej podstawy teoretyczne. Zespoły kryteriów oceny trafności zeznań świadków różnych autorów i sposoby ich stosowania. Lista kontrolna prawdziwości jako metoda weryfikacji prawdziwości zeznań.
 Podatność na sugestię i skłonność do konfabulacji. Rodzaje i wyznaczniki sugestii, czynniki warunkujące (sytuacyjne, osobowościowe i sugestie przesłuchującego). Metody diagnozy sugestii i skłonności do konfabulacji.
 Podmiotowe czynniki wpływające na zeznania świadków. Wiek, zdrowie psychiczne i niepełnosprawność, ich
182
wpływ na zdolność do składania zeznań oraz treść. Szczególne warunki i metody przesłuchania dzieci (ofiar
przestępstw seksualnych), osób starszych, osób niepełnosprawnych intelektualnie i psychicznie chorych.
 Analiza opinii sądowo – psychologicznych.
 Wywiad poznawczy jako szczególna forma przesłuchania.
Studia stacjonarne
Arntzen F. (1989). Psychologia zeznań świadków. Warszawa.
Gierowski J., Szymusik A. (1996). Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie. Kraków.
Gurgul J. (1992). Z problematyki oceny zeznań. Przegląd Policyjny.
Hołyst B. (1989). Psychologiczne i społeczne determinanty zeznań świadków. Warszawa.
Hanausek T. (1993). Kryminalistyka. Kielce.
Marten Z. (1988). Wstęp do psychologii sądowej. Katowice.
Ostrowska K., Milewska E. (1986). Diagnozowanie psychologiczne w kryminologii. Warszawa.
Stanik J.M., Tyszkiewicz L. (1986). Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników. Warszawa.
Stanik J.M. (1990). Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Katowice.
Waltoś S. (1997). Świadek w procesie sądowym. Warszawa.
Kodeks postępowania karnego (2001).
Literatura
podstawowa
Arntzen F. (1989). Psychologia zeznań świadków. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kwiatkowska – Dorul V. (2001). Przesłuchanie dziecka. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Lubelski M.J., Stanik J.M., Tyszkiewicz L. (1985). Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Martysiak T. (1983). Stres przesłuchania. Warszawa.
Roszkowska A. (2002). Osobowościowe i sytuacyjne wyznaczniki podatności na sugestię; W: Psychologia. Badania i
aplikacje, tom V, pod red.: Stanik, J.M. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Stanik J.M. (1986). Wybrane problemy psychologii zeznań świadków. W: Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników, Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze.
Stanik J.M. (2001). Przesłuchanie poznawcze (cognitive interview): założenia, procedura, wyniki. W: J. M. Stanik,
Z. Majchrzyk (red.), Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych. Katowice: Wydawnictwo Anima.
Stanik J.M. (2004). Psychologiczne problemy metod przesłuchań świadków. Przegląd Psychologiczny, 2.
Studia stacjonarne
Hołyst B. (1997). Wiktymologia Warszawa.
Kosewski M. (1986). Ludzie w sytuacjach pokusy i upokorzenia. Warszawa.
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
dr Justyna Trepka-Starosta, mgr Bartosz Wojciechowski
Ackerman M.J. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Marten Z. (1990). Wstęp do psychologii sądowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pasko – Porys W. (2007). Przesłuchanie i wywiad. Psychologia kryminalistyczna. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Sokołowska A. (1977). Psychologiczna ekspertyza sądowa w sprawach dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN.
183
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 2
PROBLEMY I PATOLOGIE PRACY: PROFILAKTYKA I SPOSOBY USUWANIA
113
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
Rozwijanie umiejętności: diagnozowania psychologicznych problemów pracowników, eliminowania ich przyczyn,
minimalizowania ich niekorzystnych efektów. Planowanie działań profilaktycznych i zaradczych.
Aktywizacja studentów – wykorzystanie elementów pracy warsztatowej. Analizy przypadków, tworzenie propozycji programów profilaktycznych i zaradczych.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie na ocenę - test wiadomości oraz praca zaliczeniowa
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Praca jako forma aktywności człowieka. Rola pracy w życiu człowieka – praca jako sens życia. Postawy wobec
pracy. Zagrożenia podmiotowości człowieka w pracy.
Bańka, A. (1996): Psychopatologia pracy. Poznań: Gemini S.C.
Retowski, S.(2003): Pracoholizm – próba teoretycznego zdefiniowania zjawiska. W: Wojcieszke, B., Plopa, M.
(red.) Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Sęk, H. (2000)(red.). Wypalenie zawodowe, Warszawa: PWN.
Sikorski, Cz. (2006). Kultura organizacyjna. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.
Bańka, A. (2000): Psychologia pracy. [w] Strelau, J. (red) Psychologia, T.3. Gdańsk: GWP
Chmiel, N (2003): Psychologia pracy i organizacji. Gdańsk GWP
Jachnis, A. (2008). Psychologia organizacji. Warszawa: Difin.
Ratajczak, Z. (1995) (red): Bezrobocie. Psychologiczne koszty transformacji. Katowice: Wydawnictwo UŚ
mgr Artur Łoskot
184
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
lab
305
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 2
PSYCHOLOGICZNE PODSTAWY PRACY Z DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ
114
Rok
brak
 Umiejętność analizy podstawowych zjawisk i procesów w pomocy psychologicznej dzieci i młodzieży,
 Poznanie typowych zaburzeń okresu dzieciństwa i dorastania,
 Ćwiczenie umiejętności psychologicznych w kontakcie z dzieckiem i adolescentem.
Zajęcia o charakterze warsztatowym
Zaliczenie na ocenę - kolokwium
 Specyfika pomocy psychologicznej udzielanej dzieciom i młodzieży. Podstawowe zjawiska w kontakcie z
dzieckiem i adolescentem. Rola rodziców w pomocy psychologicznej,
 Zaburzenia lękowe w okresie dzieciństwa i adolescencji.
- Obraz zaburzeń lękowych w okresie dorastania
- Przyczyny zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży.
- Leczenie zaburzeń lękowych u młodzieży.
 Praca z młodzieżowym pacjentem depresyjnym.
- Obraz kliniczny depresji młodzieńczej.
- Czynniki ryzyka powstawania zaburzeń depresyjnych wśród młodzieży.
- Rola farmakoterapii w leczeniu zaburzeń depresyjnych.
- Pomoc psychologiczna adolescentom z zaburzeniami depresyjnymi.
- Interwencja wobec pacjentów zagrożonych samobójstwem.
 Utrata, żałoba, rozwód – jak udzielać wsparcia dzieciom i młodzieży w sytuacjach kryzysowych w rodzinie.
- Podstawowe problemy dorastających po utracie bliskiej osoby.
- Potrzeby młodzieży w sytuacji rozwodowej rodziców.
- Pomoc w adaptacji dziecka do nowej sytuacji rodzinnej.
 Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
- Problemy diagnozy nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
- Problemy emocjonalne dzieci z nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
- Postępowanie psychologiczne i pedagogiczne względem dzieci z ADHD.
 Pomoc psychologiczna pacjentom z zaburzenia odżywiania.
- Zaburzenia odżywiania w kontekście funkcjonowania rodziny dorastającego.
- Indywidualne uwarunkowania zaburzeń odżywiania.
- Postępowanie i pomoc psychologiczna pacjentom z zaburzeniami odżywiania.
Bomba J., (2000). Depresja młodziencza. W: I. Namysłowska (red.) Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Józefik B., (2006). Relacje rodzinne w anoreksji i bulimii psychicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersyteu Jagiellońskiego Kraków.
Grzeszta E. (2006). Depresja wieku dorastania. Warszawa: Wydawnictwo SWPS.
Kerise M. (2005). Smutek dziecka. Radom:Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne
Obuchowska I. (2000). Adolescencja. W: B. Harwas – Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. t.
2. Warszawa: PWN.
Radziwiłowcz W., Szadziewska B., Sulska E. (2006). Depresja młodzieży w kontekście funkcjonowania rodziny.
W: W. Radziwiłowicz, W. E. Sulska (red.), Psychopatologia okresu dorastania. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Seligman E. P, Walker E. F, Rozenhan D.L. (2003). Psychopatologia. Poznań: Zysk i S –ka.
Schier K. Zalewska M. (2006). Krewni i znajomi Edypa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Wolańczyk T., Kołakowski A., Skotnicka M. (1999). Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Lublin: Bifolium.
Zalewska M., Schier K. (2006). Podstawowe zasady i zjawiska w psychoterapii. psychoanalitycznej dzieci. W: L.
Grzesiuk (red.), Psychoterapia. Praktyka. Podręcznik akademicki. Tom II. Warszawa: ENETEIA.
Boba J. (2000). Miejsce psychoterapii indywidualnej w leczeniu dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi
W: I. Namysłowska (red.), Zaburzenia psychiczne dzieci i młodzieży, Biblioteka Psychiatrii Polskiej Kraków.
Goodman R. Scott S. (2000). Psychiatria dzieci i młodzieży. PZWL Warszawa.
Hart A. D. (2006). Rozwód jak ratować dzieci. Poznań: W drodze.
185
Hart A. D., Hart – Weber C. (2007). Depresja nastolatka. Poznań: Wydawnictwo W drodze.
Jakubczyk A., Żechowski C. (2000). Psychoanalityczne poglądy na zaburzenia odżywiania się. W: I. Namysłowska (red.) Zaburzenia psychiczne dzieci i młodzieży. Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej.
James B., (2003.) Leczenie dzieci po urazach psychicznych. Warszawa: PARPA.
Kendal P.C. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. GWP Gdańsk.
Mayer R. (2003). Psychopatologia. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Orwid M., Pietruszewski K. (1993). Psychiatria dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Collegium Medicum UJ.
Tomkiewicz S. (1992). Depresja wieku dojrzewania. W: K. Walewska, K. Pawlik Depresja. Ujęcie analityczne.
Warszawa: PWN.
Wallerstein J. Blekeslee (2006). Druga szansa. Mężczyźni, kobiety i dzieci dziesięć lat po rozwodzie. Kielce: Wydawnictwo
Charaktery.
Włodawiec W. (2006). Apetyt na uczucia, Charaktery, 2.
Prowadzący
zajęcia
186
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 2
PSYCHOLOGIA ZDROWIA I PSYCHOSOMATYKA
115
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
3
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
wykł
w tym:
sem
ćw
brak
Celem kursu jest zapoznanie studentów ze współczesnymi poglądami na temat biologicznych i psychologicznych
czynników ryzyka chorób i zaburzeń psychosomatycznych oraz ich konsekwencji psychospołecznych, a także
uzyskanie wiedzy teoretycznej, dotyczącej możliwości wykorzystania wiedzy psychologicznej w zapobieganiu i
leczeniu tych schorzeń.
Efekty kształcenia:
- zdobycie wiedzy na temat objawów, etiologii, występowania wybranych zaburzeń i chorób psychosomatycznych
- poznanie form pomocy i rodzajów oddziaływań stosowanych wobec pacjentów psychosomatycznych
- umiejętność rozpoznawania przejawów zaburzeń psychicznych
- rozumienie i umiejętność identyfikacji mechanizmów leżących u podłoża zaburzeń psychosomatycznych
- uwrażliwienie na problemy psychospołeczne związane ze specyfiką choroby, jak i jej leczeniem
Zaliczenie na ocenę - test wiadomości
Studia stacjonarne







Treści
kształcenia





Relacje pomiędzy stresem a chorobą. Emocje pozytywne a zdrowie.
Analiza zależności psychosomatycznych na wybranych przykładach.
Psychosomatyczne aspekty zaburzeń układu pokarmowego.
Biologiczne i psychologiczne uwarunkowania oraz konsekwencje psychospołeczne chorób nowotworowych.
Wykorzystanie zależności psychoneuroimmunologicznych w leczeniu pacjentów onkologicznych.
Specyfika leczenia medycznego i terapii psychologicznej pacjentów chorych na raka (na przykładzie metody
Simontona).
Wykorzystanie technik relaksacyjnych w leczeniu chorych somatycznie. Współczesne teorie relaksacji. Integrujący
model głównych stanów świadomości. Najczęściej stosowane techniki relaksacji. Ograniczenia stosowania
relaksacji.
Zagadnienia psychosomatyczne w alergologii.
Mechanizmy psychiczne związane z powstawaniem i przebiegiem astmy oskrzelowej.
Psychodermatozy. Udział czynników psychicznych w powstawaniu i utrzymywaniu się objawów
dermatologicznych.
Bóle głowy - psychologiczne uwarunkowania i sposoby postępowania.
Przegląd innych zaburzeń psychosomatycznych (m. in. choroba Raynauda, bruksizm).
 Mechanizmy powstawania zaburzeń psychosomatych. Analiza związków między czynnikami psychicznymi
psychicznymi a objawami somatycznymi na przykładzie chorób układu krążenia i układu pokarmowego.
 Biologiczne i psychologiczne uwarunkowania oraz konsekwencje psychospołeczne chorób nowotworowych.
 Specyfika leczenia medycznego i terapii psychologicznej pacjentów onkologicznych.
 Problemy psychosomatyczne w alergologii. Mechanizmy psychiczne związane z powstawaniem i przebiegiem
astmy oskrzelowej.
 Przegląd innych zaburzeń psychosomatycznych (m. in. Bóle głowy, choroba Raynauda, bruksizm).
187
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
Choroba niedokrwienna serca. Psychologiczne aspekty leczenia i zapobiegania. Wrześniewski K., Włodarczyk D. (red.).
GWP, Gdańsk 2004.
Heszen I., Sęk H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa, PWN.
Kokoszka, A. (1997). Integrujący model stanów psychicznych. Wprowadzenie do psychoterapii - A. Kokoszka, P.
Drozdowski /red./.Kraków: Collegium Medicum UJ.
Podstawy Psychologii Zdrowia - G. Dolińska-Zygnunt (red.). Wydawnictwo UW, Wrocław 2001.
Schier K. (2005). Bez tchu i bez słowa. GWP, Gdańsk.
Sheridan C. L., Radmacher S. A. (1998). Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia.
Simonton O. C., Matthews-Simonton S., Creighton J. L. () Triumf życia. Jak pokonać raka? Wskazówki dla pacjentów i
ich rodzin.
Wrześniewski K. (2000). Psychologiczne uwarunkowania powstawania i rozwoju chorób somatycznych. W: Psychologia. Podręcznik akademicki - J. Strelau (red.), tom 3. Gdańsk, GWP.
Chapman A. H. () Leczenie zaburzeń emocjonalnych, cz. II.
Chodak M., Radło W., Sułko J.(1995) Współudział metod programowania neuroimmunologicznego w procesie
gojenia się ran po leczeniu operacyjnym. Sztuka Leczenia, tom I, nr 1.
Kokoszka A. (1995). Model stanów świadomości w relaksacji. Sztuka Leczenia, tom I, nr 1.
Kokoszka A. () Tajniki świadomości.
Mirski A. (1995)Udział czynników psychologicznych w etiologii chorób nowotworowych. Sztuka Leczenia, tom
I, nr 1.
Paul-Cavallier F. J. (1992). Wizualizacja. Dom Wyd. Rebis. Poznań.
Problemy psychosomatyczne w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy - J. Łazowski /red./
Seligman M. E. P., Walker E. F., Rosenhan D. L. (2001). Psychopatologia, r.12.Zysk i S-ka, Poznań.
Simonton O. C., Henson R., Hampton B. () Jak żyć z rakiem i jak go pokonać. Łódź: Ravi.
Steuden S., Janowski K. - Schorzenia psychodermatologiczne. Przegląd Dermatologiczny, nr 3, 89, 2002.
Ścigała E. (1993). Poznawcze uwarunkowania choroby wieńcowej i zawału serca. Seria Psychologia i Pedagogika, 1993, No
98. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Trzebińska E. (2008). Psychologia pozytywna. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Wirshing M. (1994). Wokół raka. GWP, Gdańsk.
dr Ewa Gwozdecka-Wolniaszek
188
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 3
PSYCHOZY SCHIZOFRENICZNE, PSYCHOZY AFEKTYWNE.
116
Rok
ZABURZENIA PSYCHICZNE NA PODŁOŻU ORGANICZNYM I SOMATYCZNYM
w tym:
Liczba
Forma
godzin
zaliczenia
wykł
sem
ćw
lab
V
9
studia stacjonarne
30
15
30
15
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
4
brak
 Umożliwienie studentom zgromadzenia i poszerzenia wiedzy na temat postaci, przyczyn i uwarunkowań zaburzonego zachowania się człowieka.
 Umiejętność rozpoznawania objawów poszczególnych chorób psychicznych.
 Nabycie umiejętności opisywania zaburzeń psychotycznych w oparciu o kryteria diagnostyczne ICD - 10 oraz
DSM - IV
 Zapoznanie studentów z koncepcjami dotyczącymi etiologii i patomechanizmu zaburzeń psychotycznych.
 Postulowanie oddziaływań psychoprofilaktycznych. Poszerzenie wiedzy z zakresu psychologicznej pomocy
osobie chorej i jej rodzinie.
Realizacja celów dydaktycznych przeprowadzona zostanie w oparciu o zajęcia teoretyczne i warsztatowe (praca
w grupach, aranżacja sytuacji symulowanych i ich omówienie) oraz analizę wybranych przypadków klinicznych.
Forma i warunki
zaliczenia
Zaliczenie - na ocenę na podstawie napisanej pracy problemowej i aktywnego uczestnictwa w zajęciach.
Założenie i cele
przedmiotu
Treści
kształcenia
 Choroby afektywne.
- Wielka depresja a ostry epizod wielkiej depresji z cechami psychotycznymi.
- Zaburzenia dwubiegunowe a psychoza afektywna.
 Praca z pacjentem chorym na psychozę afektywną
- Pomoc psychologiczna choremu i jego rodzinie – cele, zasady, metody.
- Pomoc środowiskowa.
 Problematyka samobójstw
- Samobójstwa w następstwie rozwijającego się procesu psychotycznego
 Zapobieganie samobójstwom i pomoc osobom o skłonnościach samobójczych i ich rodzinom.
 Psychozy schizofreniczne
- Określenie i pozycja nozologiczna;
- Występowanie, cechy przebiegu i objawy schizofrenii;
- Rodzaje schizofrenii - kryteria diagnostyczne wg. DSM-IV, ICD-10;
- Poziomy schizofrenii, Ostra i przewlekła, Typ I i Typ II;
- Etiologia i patomechanizm;
- Leczenie schizofrenii, terapia farmakologiczna, terapia kompleksowa, leczenie środowiskowe i społeczności terapeutyczne.
 Leczenie schizofrenii, praca z pacjentem chorym na schizofrenię
- Terapia farmakologiczna, terapia kompleksowa, leczenie środowiskowe; społeczności terapeutyczne
 Zaburzenie urojeniowe
- Definicja i pozycja nozologiczna
- Etiologia i patomechanizm
- Obraz kliniczny
- Diagnoza różnicowa
 Projekcja filmu (np. „Elling” P. Naessa, „Wstręt” – R. Polańskiego, „Pająk” lub „Piękny umysł”) – dyskusja
 Zaburzenia psychiczne na podłożu organicznym
- Charakterystyka organicznych uszkodzeń mózgu;
- Mechanizm powstawania ogniskowych i ogólnomózgowych zaburzeń mózgu;
- Zaburzenia czynności wyższych jako następstwo uszkodzeń ogniskowych;
- Deficyty neurologiczne (dysleksja, dysgrafia);
- Upośledzenie umysłowe (HPD, autyzm, zespół Downa);
- Choroba Alzheimera, demencja (obraz kliniczny, postępowanie);
- Diagnoza i terapia osób z uszkodzeniami i deficytami organicznymi;
 Zaburzenia psychiczne w wybranych chorobach somatycznych (psychozy somatogenne)
- Charakterystyka problemu
- Rola wybranych czynników etiopatogenetycznych.
189
Literatura
Podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
Zajęcia
Badura-Madej W., Dobrzyńska-Mesterhazy A. (1996). Interwencja kryzysowa w przypadku zachowań samobójczych. W: W Badura-Madej (red.), Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Interart, Warszawa, ss. 175-191
Barbaro B. (1999). Schizofrenia w rodzinie. Kraków: Wyd Uniw. Jagiellońskiego.
Belin S. (1988). Schizofrenia. Gdańsk: GWP.
Bilikiewicz A., Strzyżewski W.(1992). Psychiatria, Warszawa: Wyd. PZWL, ss 266-278.
Birchwood M., Jackson. C. (2004). Schizofrania. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP.
Carson R., Butcher J.N., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: GWP, s. 319-403, 683-737, 737-795.
Cechnicki A.: Wybrane aspekty leczenia schizofrenii. Psychoterapia, 1992, 2.
Hołyst B. (1983). Samobójstwo - przypadek czy konieczność. Warszawa: PWN, s. 25-36, 94-103, 463-474.
Jarosz M. (1997). Samobójstwa. Warszawa: PWN, s. 7-52.
Kaplan H.I., Sadock B.J. (1995). Psychiatria kliniczna. Wrocław: Urban & Partner.
Laing R.D., Esterson A. (1995). Zdrowie, szaleństwo, rodzina. Warszawa: Wyd. PWN.
Mueser K.T., Gingerich S.: Życie ze schizofrenią. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Papolos D.F., Papolos J. (1994). Przezwyciężyć depresję. Wyd. Rebis, Poznań, ss. 17-73, 214-236, 294-314.
Popielarska A. , Komender J., Popielarska M., Tomaszewicz-Libudzic C., Golczyk-Wojnar A. (1992). Postępowanie zapobiegawczo-lecznicze wobec dzieci i młodzieży przejawiających tendencje i podejmujących próby
samobójcze. Zdrowie Psychiczne, 1-2, 174-178.
Popielarska A. (1989). Psychiatria wieku rozwojowego. Warszawa: PZWL, ss. 162-165.
Seligman M.E.P., Walker E.F., Rosenhan D.L. (2003). Psychopatologia. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka, rozdz. 7, 10.
Stark F., M. (1993 Krótki program psychoedukacyjny dla pacjentów schizofrenicznych. Postępy Psychiatrii i Neurologii, , nr 2.
Walsh: Neuropsychologia kliniczna. Warszawa: PZWL, , 1998.
Fennel M.J. (1992). Depresja. W: J. Santorski (red.), Depresja, esencja i ciało. Warszawa: Agencja Wyd. J. Santorski &
CO, ss. 95-132.
Jaremy M. (2000). Pierwszy epizod schizofrenii. Warszawa IPiN.
Klimasiński K. (2000). Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej. Kraków: Wyd. Uniw. Jagiellońskiego.
Skynner R., Cleese J. (1992). Zyć w rodzinie i przetrwać. Warszawa: Agencja Wyd. J. Santorski, ss 188 - 213.
Yapko M. (1996). Kiedy życie boli. Dyrektywy w leczeniu depresji. Gdańsk: GWP.
dr Izabela Rajska-Kulik
190
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 3
117
Rok
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA SĄDOWA
PSYCHOLOGICZNE OPINIODAWSTWO SĄDOWE
(W SPRAWACH NIELETNICH, OPIEKUŃCZYCH I ROZWODOWYCH)
V
9
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
brak
W wyniku kształcenia student nabędzie umiejętności zaplanowania, przeprowadzenia i wykorzystania wyników
badań psychologicznych dla potrzeb orzecznictwa sądowego.
Celem zajęć jest umożliwienie studentom zgromadzenia i poszerzenia wiedzy na temat opiniowania i wykonywania ekspertyz na zlecenie sądów i organów ścigania w sprawach karnych nieletnich, opiekuńczych i rozwodowych. Zajęcia mają pogłębić wiedzę i orientację zawodową o problematykę orzecznictwa na zlecenie sądów.
Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeniowej. Przedstawione zostaną schematy opinii psychologicznych, metodologia i metodyka postępowania diagnostycznego w poszczególnych kategoriach spraw.
Praca grupowa na opiniach psychologicznych.
Pomoce dydaktyczne: prezentacje multimedialne
Zaliczenie – samodzialne opracowanie i zaprezentowanie wyników badań opinii psychologicznej w sprawie karnej lub cywilnej. Kolokwium,. Aktywność merytoryczna studenta
Studia stacjonarne
 Status prawny i rola biegłego sądowego psychologa w polskim procesie sądowym.Zawodowo – etyczne problemy biegłego sądowego psychologa. Role diagnostyczno – ekspertalne biegłego sądowego psychologa.
 Idę do sądu - przygotowanie do występowania w roli świadka.
 Opiniodawstwo sądowe w sprawach z udziałem dzieci. Fazy rozwojowe a przesłuchanie dziecka. Fomułowanie opinii psychologicznych
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach rodzinnych i opiekuńczych.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach rozwodowych
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach nieletnich. Przesłuchanie nieletniego.
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach karnych osób dorosłych
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach powypadkowych i z zakresu ubezpieczeń społecznych .
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o oświadczenie woli
 Psychologiczne opiniodawstwo sądowe w sprawach o ubezwłasnowolnienie
Treści
kształcenia
I. PSYCHOLOGICZNA OPINIA SĄDOWA W SPRAWACH OPIEKUŃCZYCH
 Rola rodziny w kształtowaniu osobowości dziecka
 Czynniki zakłócające prawidłowe funkcjonowanie rodziny (alkoholizm, bezrobocie, choroby psychiczne i
przewlekle somatyczne, ubóstwo, kryminogenność rodziny)
 Aktualny schemat funkcjonowania instytucji opieki nad dzieckiem i rodziną. Wyjaśnienia terminologiczne: małoletni, dobro dziecka, sposób sprawowania władzy, przysposobienie
 Analiza problemów opiekuńczych w sprawach;
- Z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi
- Z zakresu opieki nad małoletnimi
- Z zakresu kurateli nad małoletnimi
- Sprawy o przysposobienie
- Zezwolenie na zawarcie małSeństwa przez małoletnią, która ukończyła 16 lat
 Metodologia i metody postępowania diagnostycznego w sprawach opiekuńczych (metody i techniki badawcze,
analiza dokumentów sądowych, badanie rodziców lub opiekunów, badanie małoletniego)
II. PSYCHOLOGICZNA OPINIA SĄDOWA W SPRAWACH ROZWODOWYCH
 Wybrane czynniki ryzyka rozpadu poSycia małSeńskiego. Czynniki egzogenne, endogenne, zdrada małSeńska,
alkoholizm, niezgodność charakterów.
 Analiza przesłanek w sprawach rozwodowych. Główne kategorie opiniodawcze w sprawach rozwodowych:
trwałość i zupełność rozkładu poSycia małSeńskiego, dobro dziecka, zasady współSycia społecznego, wina za
rozkład poSycia małSeńskiego, mediacja psychologiczna w sprawach rozwodowych.
 Metodologia i metodyka postępowania diagnostycznego i opiniodawczego w sprawach rozwodowych (opiekuńczych (metody i techniki badawcze, analiza dokumentów sądowych, badanie stron i dzieci, zasady i schematy opinii sądowej w sprawach rozwodowych)
III. PSYCHOLOGICZNA OPINIA SĄDOWA W SPRAWACH NIELETNICH
 Prawne ujęcie odpowiedzialności karnej nieletnich (Ustawa z 1982r.)
191
 Podstawowe kategorie opiniodawcze
- Obraz kliniczny niedostosowania społecznego i przestępczości
- Przyczyny niedostosowania, formy
- Diagnoza i charakterystyka osobowości nieletniego i procesów intelektualnych
- Diagnoza zaburzeń organicznych nieletniego
 Metodologia i metodyka postępowania diagnostycznego i opiniodawczego w sprawach karnych nieletnich
Studia stacjonarne
Literatura
podstawowa
Cibor R., Marten Z., Stanik J. M. (1990). Zawodowe i etyczne problemy opiniodawstwa psychologicznego. W: J.
M. Stanik (red.), Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Katowice: Wyd.
UŚ.
Ciosek R. (2001). Psychologia sądowa i penitencjarna, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Gierowski J., Jaśkiewicz – Obydzińska T., Najda M. (2008). Psychologia w postępowaniu karnym. Warszawa.
Gierowski J.K., Szymusik A (1992). Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie. Kraków.
Gruza E. (2003). Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym. Problematyka kryminalistyczna. Kraków: Zakamycze.
Kegel A., Kegel Z. (2004). Przepisy o biegłych, tłumaczach, specjalistach. Komentarz. Kraków.
Keller – Hamela M. (2002). Idę do sądu. Warszawa.
Keller- Hamela M. (2002). Praktyczne uwago dla osób przesłuchujących dzieci. W:T. Cielecki (red.), Poszanowanie
godności ofiar przestępstw. Warszawa.
Kołakowski S. Opiniodawstwo w sprawach o ubezwłasnowolnienie. W: J.K. Gierowski, A. Szymusik Postępowonie
karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie
Lipczyński A (2007). Psychologia sądowa. Warszawa.
Majchrzyk Z. (2001). Nieletni, młodociani, dorośli zabójstw. Analiza procesów motywacyjnych ii dyspozycji osobościowych. Warszawa.
Palmer E., Hollin C., Bros D.(2008). Przestępczość nieletnich. Gdańsk: GWP .
Rode D (1997). Przemoc rodziców wobec dzieci jako przedmiot psychologicznej ekspertyzy sądowej. W:J.M.
Stanik (red.), Wybrane obszary praktyki biegłego sądowego psychologa. Katowice.
Stanik J.M (1994). Opiniodawcze i mediacyjne funkcje w sądowych sprawach rodzinnych, Katowice: Wyd, UŚ.
J.M. Stanik (red.) (1990). Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Katowice:
Wyd. UŚ (R. III i IV).
Stanik J.M.( 1991) Z problematyki biegłego sądowego psychologa. Katowice Wyd Uśl.
Stanik J.M., Przybyła H. (1991). Opinia biegłego psychologa w sprawach karnych nieletnich, Katowice.
Weołowska A. (2006). Dziecko w procesie sądowym – podejście interdyscyplinarne. Dziecko krzywdzone. Teoria. Badania. Praktyka, nr 15
Woszczek L (2005) Przesłuchanie nieletniego. W: J.M. Stanik (red.), Przestępczość nieletnich. Katowice.
Field D. (2000). Osobowości małżeńskie. Warszawa: Medium.
Field D. (1998). Osobowości rodzinne. Warszawa: PWN
Forward M. (1993). Toksyczni rodzice. Warszawa: Agencja Wydawnicza
Harasimiak G. (2002). Demoralizacja jako podstawowe pojęcie postępowania z nieletnimi
Rode D. (2002). Praktyka opiniodawstwa sądowego w sprawach karnych nieletnich. Katowice: Wyd. UŚ
Rostowski J.M. (1991). Zarys psychologii małżeństwa. Łódź: Wyd. Uniwersyteckie
Stanik J.M. (1990). Opiniodawcze i mediacyjne funkcje psychologa w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Katowice: Wyd.
UŚ.
Stanik J., Urban B. (red.) (2007). Resocjalizacja. T.1,2. Warszawa: PWN SA
Skinner R., Cleese J. (1992): Żyć w rodzinie i przetrwać.
Studia stacjonarne
Literatura
uzupełniająca
Ackerman M.J. (red.). (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP.
Chojnacka – Szawłowska G., Pastwa – Wojciechowska B. (2007). Kliniczne i sądowe penitencjarne aspekty funkcjonowania człowieka. Warszawa
Gierowski J.K., Szymusik A. (red.)(1996). Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie.
Gr¢ar M., Jaśkiewicz- Obydzińska T (1981). Ekspertyza psychologiczna. W: J.Markiewicz (red.), Ekspertyza sądowa. Warszawa, ss 149-175.
Harasimiak G. (2005). Demoralizacja - podstawowe pojęcie w postępowaniu w sprawach nieletnich. W: J.M.
Stanik (red.), Przestępczość nieletnich . Katowice: Wyd. UŚ.
Pospiszyl I, Szczepanik R., (2007). Zachowania dewiacyjne nieletnich dziewcząt i kobiet. Łódź: Wyd. UŁ.
Przybysz J. (2003). Psychiatria sądowa. Wyd. Tumult.
Akerman M. (red.). (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP.
Freeman D. (1991). Kryzys małżeński i psychoterapia. Warszawa: PWN.
Plzak M. (1992): Małżeńskie katastrofy. Warszawa: PWN.
Stojanowska (1987). Rozwód a dobro dziecka. Warszawa: PWN.
Urban B. (1995). Zachowania dewiacyjne młodzieży. Kraków: Wyd. UJ.
Prowadzący
zajęcia
dr Agnieszka Roszkowska, mgr Magdalena Rode
192
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 3
ZARZĄDZANIE ZMIANĄ, KONFLIKTAMI I SYTUACJAMI KRYZYSOWYMI
118
Rok
Semestr
System studiów
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
brak
Założenie i cele
przedmiotu
Celem zajęć jest przekazanie studentom wiedzy z zakresu zarządzania zmianą i konfliktem oraz kryzysem w organizacjach a w szczególności:
 pogłębienie wiedzy studentów w zakresie najważniejszych teorii rozwoju i zarządzania zmianą, kryzysem i konfliktem;
 nabycie umiejętności diagnozowania oraz aktywnego kierowania zjawiskami kryzysu, zmiany i konfliktu;
 nabycie kompetencji posługiwania się narzędziami kwestionariuszowymi oraz metodami rozwiązywania problemów (SWOT, drill down, analiza sił pola i inne metody specyficzne dla omawianych zagadnień) w zakresie
rozpoznawania i analizowania przyczyn oraz strategii zarządzania konfliktem, zmianą i kryzysem;
 pogłębienie umiejętności diagnozowania psychologicznych problemów człowieka i organizacji w sytuacji kryzysu, zmiany i konfliktu oraz świadczenia doradztwa w tym zakresie.
Dyskusja, praca w małych grupach, analiza studium przypadku
Forma i warunki
zaliczenia
zaliczenie rygorowe:
- praca zaliczeniowa (studium przypadku),
- minimum obecności na zajęciach (dopuszczalna 1 nieobecność nieusprawiedliwiona),
- aktywny udział w zajęciach
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia
 Warunki funkcjonowania współczesnych organizacji - wprowadzenie w tematykę przedmiotu.
 Organizacja wobec kryzysu, konfliktu, zmiany. Zmiany i kryzysy w cyklu życia organizacji. Zmiany planowe
i dostosowawcze. Metody pracy psychologa w organizacji.
 Konflikty w organizacji. Przyczyny i konsekwencje. Model rozwoju konfliktu wg D. R. Petersona. Taktyki
stosowane w konflikcie.
 Typologia zachowań w konflikcie wg K. Thomasa. Diagnoza indywidualna preferencji zachowań w sytuacji
konfliktu.
 Zarządzanie konfliktem w organizacji. Studium przypadku.
 Kryzys w organizacji. Podstawy zarządzania sytuacjami kryzysowymi.
 Obszary zmian w organizacji. Proces zarządzania zmianą. Etapy procesu zmian.
 Adaptacja do zmian. Przyswajanie innowacji. Zasoby indywidualne i radzenie sobie ze zmianą organizacyjną.
 Opór wobec zmian. Techniki przezwyciężania oporu wobec zmian.
 Liderzy w procesie zmian. Wizjonerskie przywództwo i proces przewodzenia zmianom.
 Rola komunikowania się w kryzysie i w procesie wdrażania zmian.
 Doskonalenie organizacji. Modele rozwoju organizacji – modele trwałej zmiany.
Literatura
podstawowa
 Warunki funkcjonowania współczesnych organizacji. Wprowadzenie w tematykę zajęć.
 Organizacja wobec kryzysu, konfliktu, zmiany. Zmiany i kryzysy w cyklu życia organizacji. Zmiany planowe
i dostosowawcze. Metody pracy psychologa w organizacji.
 Konflikty w organizacji. Przyczyny i konsekwencje. Model rozwoju konfliktu wg D. R. Petersona. Taktyki stosowane w konflikcie. Zarządzanie konfliktem w organizacji. Studium przypadku.
 Kryzys w organizacji. Podstawy zarządzania sytuacjami kryzysowymi.
 Obszary zmian w organizacji. Proces zarządzania zmianą. Etapy procesu zmian. Zmiany a doskonalenie organizacji.
 Adaptacja do zmian. Przyswajanie innowacji. Opór wobec zmian. Techniki przezwyciężania oporu wobec
zmian.
 Liderzy w procesie zmian. Wizjonerskie przywództwo i proces przewodzenia zmianom. Komunikowanie w
procesie zmian.
Balawajder, K. (1998). Komunikacja, konflikty, negocjacje w organizacji. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Clarke, L. (1997). Zarządzanie zmianą. Warszawa: Gebethner i Ska.
Griffin, R.W. (1996). Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: PWN.
Regester, M., Larkin, J. (2005). Zarządzanie kryzysem. Warszawa: PWE.
193
Literatura
uzupełniająca
Carr, D.K., Hard, K.J., Trahant, W.J. (1998). Zarządzanie procesem zmian. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Harvard Business Review. (2000). Negocjacje i rozwiązywanie konfliktów. Gliwice: Helion.
Harvard Business School Press. (2007). Zarządzanie zmianą. Jak przekonać do niej ludzi. Warszawa: Studio Emka.
Kamiński, S. St. (2003). Kryzys w organizacji a metafory organizacji Garetha Morgana. W: J. Skalik (red.). Zachowania organizacji wobec zjawisk kryzysowych (s.30-34). Wrocław: Cornetis.
Kożusznik, B. (2002). Psychologia zespołu pracowniczego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Makin P., Cooper C., Cox Ch. (2000). Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Paszkowska-Rogacz, A. (2004). Kulturowe i osobowościowe determinanty radzenia sobie pracowników banków
ze zmianami organizacyjnymi. Przegląd Psychologiczny, 47, 4, 395-409.
Roth, G., Kurtyka, M. (2008). Zarządzanie zmianą. Warszawa:CedeWu.Pl Wydawnictwa Fachowe.
Ściborek, Z. (2005). Ludzie podczas zmiany w organizacji. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Prowadzący
zajęcia
dr Patrycja Rudnicka
194
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
Typ przedmiotu
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 3
TERAPIA ZABURZEŃ MOWY
119
Rok
brak
 Zapoznanie studentów z zaburzeniami mowy o podłożu emocjonalnym i organicznymi (jąkanie się, mutyzm i
afazja).
 Zapoznanie studentów z prostymi zasadami diagnozy i terapii zaburzeń mowy. Nabycie umiejętności
przeprowadzenia wstępnej diagnozy zdefiniowanych zaburzeń i wad wymowy.
 Zapoznanie studentów ze sposobami płynnego mówienia i opanowanie warsztatu ich stosowania w
prowadzeniu wywiadu psychologicznego.
 Opanowanie podstaw terapii mutyzmu i jąkania u dzieci do 6 roku życia.
Kolokwium zaliczeniowe, praca zaliczeniowa
 Podział zaburzeń mowy ze względu na etiologię.
 Patogeneza jąkania się, objawy współwystępujące.
 Koncepcja góry lodowej J. Sheenana.
 Pomoc psychologiczna osobom z niepłynnością mówienia.
 Terapia jąkania się.
 Mutyzm: podział, definicja, patogeneza.
 Sposoby pracy z dzieckiem z mutyzmem wybiórczym.
 Opóźniony rozwój mowy jako konsekwencja zmian cywilizacyjnych.
 Praca z rodziną dziecka z opóźnionyn rozwojem mowy,
 Afazja dziecięca.
 System rodzinny a pomoc psychologiczna. Sylwtki osób z zaburzeniami komunikacji słownej.
 Współpraca psychologa z logopedą w pracy z dziećmi z zaburzeniami mowy i dysleksją.
Demel G., Elementy logopedii, WSiP, Warszawa 1987.
Jastrzębowska J.: Podstawy wiedzy o logopedii. Opole 1995.
Kaczmarek L., Rewalidacja dzieci i młodzieży z zaburzeniami mowy, [w:] Pedagogika rewalidacyjna, red. A. Hulek,Warszawa 1977.
Kania J.T., Szkice logopedyczne, WPIS, Warszawa 1982.
Gruba J., Polewczyk I., Wybrane zagadnienia logopedyczne część I sz, ż, cz, dż, Gliwice, 2003.
Rocławski B., Poradnik fonetyczny dla nauczycieli, WSiP, Warszawa 1981, 1986.
Rocławski B., Słuch fonemowy i fonetyczny, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1991.
Styczek I., Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, WSiP, Warszawa 1985.
Styczek I., Logopedia, PWN, Warszawa 1981.
Byrnee R., (1989), Pomówmy o zacinaniu. PZWL, Warszawa.
Tarkowski Z., (2002), Jąkanie. PWN, Warszawa.
McMinn J., (2006), Pomóż dziecku z zaburzeniami komunikacji językowej. Liber, Warszawa.
Dołęga Z., (2003), Promowanie rozwoju mowy w okresie dzieciństwa – prawidłowości rozwoju, diagnozowanie i profilaktyka.
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Dr Irena Polewczyk (w zastępstwie za dr Idę Szwed)
195
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
II SPECJALIZACJA 3
ZASTOSOWANIE PSYCHOLOGII W MEDYCYNIE
120
V
9
Rok
Semestr
System studiów
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
30
15
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
Liczba
godzin
brak
Celem dydaktycznym zajęć jest zapoznanie studentów z zagadnieniami zdrowia i choroby. W ramach kursu zostaną uwzględnione aspekty osobowościowe, behawioralne i sytuacyjne mogące wpłynąć pozytywnie lub negatywnie na zdrowie człowieka. Omówione zostaną biopsychospołeczne czynniki ryzyka m.in. chorób somatycznych, niepełnosprawności fizycznej oraz zjawisko bólu. Przedstawione zostaną również zagadnienia związane z
opieką nad rodziną osób chorych. Poruszone też będą problemy etyczne i psychologiczne towarzyszące umieraniu i śmierci oraz zabiegom transplantacyjnym.
Zajęcia uzupełniane są dyskusją na podejmowane w czasie wykładów tematy. Podkreślane są praktyczne możliwości wykorzystania treści przedstawianych w ramach zajęć. Stosowane są pomoce dydaktyczne (środki wizualne).
egzamin;
forma – test
Studia stacjonarne
Treści
kształcenia












Psychobiologiczne mechanizmy zdrowia i choroby
Wieloaspektowe podejście do zjawiska bólu.
Psychologiczne, społeczne i etyczne aspekty zabiegów transplantacyjnych.
Psychologiczne aspekty niepełnosprawności fizycznej
Psychologiczne aspekty zabiegów chirurgicznych
Obraz własnej choroby i funkcjonowanie w roli pacjenta
Subiektywne koncepcje zdrowia.
Modele zachowania się wobec własnego zdrowia.
Psychologiczne aspekty chorób i zabiegów ginekologicznych
Jakość życia w zdrowiu i chorobie.
Opieka nad rodziną z problemami zdrowotnymi.
Etyczne problemy pracy psychologa z człowiekiem zdrowym i chorym somatycznie.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Wprowadzenie do problematyki zajęć, zapoznanie z literaturą przedmiotu, przedstawienie warunków i formy
zaliczenia.
 Psychobiologiczne mechanizmy zdrowia i choroby
 Psychologiczne problemy pacjentek ginekologicznych.
 Psychologiczne aspekty niepełnosprawności fizycznej
 Pacjent chory terminalnie. Umieranie i śmierć oraz przeżywanie żałoby.
 Psychologiczne, społeczne i etyczne aspekty zabiegów transplantacyjnych.
Bishop G.D. (2000): Psychologia zdrowia. Zintegrowany umysł i ciało. Wydawnictwo Astrum, Wrocław.
Wrocław
Heszen-Niejodek I. (1992):Lekarz i pacjent. Badania psychologiczne. Univeritas, Kraków
Heszen I., Sęk, H. (2007): Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa.
Lukas W., Gałuszka A., Zarychta A. (1999): Aktualne potrzeby edukacji pediatrycznej w specjalności lekarza
rodzinnego. [w] Norska-Borówka I., Lukas W. (red): Wybrane problemy pediatryczne w praktyce lekarza rodzinnego.
ZP ŚAM, Katowice.
Sheridan Ch.L., Radmacher S.A. (1998): Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. Instytut Psychologii Zdrowia, PTP, Warszawa
Heszen-Niejodek I. (1990)(red): Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych PZWL, Warszawa
Kodeks etyczno-zawodowy psychologa.(1992) , PTP, Warszawa
Kübler-Ross E. (1996). Życiodajna śmierć. Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań
Strelau J. (2000) (red): Psychologia Podręcznik akademicki, GWP, Gdańsk
dr Anita Gałuszka
196
Lp.
121
Rok
Semestr
System studiów
Wydział
Treści
kształcenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
ECTS
4
4
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
PSYCHOLOGIA
PRZEDMIOT FAKULTATYWNY F8B
KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ W PRZESTRZENI PRYWATNEJ I PUBLICZNEJ
V
w tym:
Liczba
Forma
godzin
zaliczenia
9
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
30
30
zaliczenie
15
15
zaliczenie
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
brak
 Zaznajomienie z podstawowymi pojęciami, koncepcjami teoretycznymi i metodami badawczymi w psychologii
różnic płciowych i psychologii rodzaju,
 Dostarczenie podstaw umiejętności dostrzegania, poszukiwania i formułowania problemów badawczych z
zakresu psychologii różnic płciowych i psychologii rodzaju,
 Przygotowanie do seminarium magisterskiego z zakresu psychologicznej problematyki kobiecości i męskości.
samodzielne przygotowanie wybranego tematu z zakresu problematyki seminarium, praca seminaryjna, aktywność, dyskusja, obecności.
 Wprowadzenie w problematykę psychologii różnic płciowych i psychologii gender.
 Płeć biologiczna i psychologiczna. Tożsamość płciowa. Test Płci Psychologicznej.
 Zdolności poznawcze a płeć.
 Emocje a płeć.
 Osobowość a płeć.
 Stereotypy związane z płcią.
 Obraz własnej osoby a stereotypy płci.
 Zdrowie a stereotypy płci. Sport. Psychoterapia a płeć.
 Związki interpersonalne. Kobiety i mężczyźni w rodzinie.
 Tożsamość kobiet i mężczyzn we współczesnym świecie. Kryzysy kobiecości i męskości.
 Autoprezentacja a płeć. Wpływ społeczny a płeć. Szantaż emocjonalny .
 Kobiety i mężczyźni w organizacji. Język. Ekonomia.
 Portrety kobiet i mężczyzn w mediach i podręcznikach szkolnych.
 Kobiety i mężczyźni w polityce.
Brannon L. (2002). Psychologia rodzaju. Gdańsk: GWP.
Wojciszke B. (red.) (2002). Kobiety i mężczyźni. Gdańsk: GWP.
Kaschack E. (1996). Nowa psychologia kobiety. Gdańsk: GWP.
Mandal E. (2000). Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice: Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego.
Mandal E. (2003). Kobiecość i męskość. Popularne opinie i badania naukowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Mandal E.(red.)(2007). W kręgu gender. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Mandal E. (2008). Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach. Warszawa: PWN
Badinter E. (1993). XY. Tożsamość mężczyzny. Warszawa: Wydawnictwo AB.
Bly R. (1993). Żelazny Jan. Warszawa; Rebis.
Caron A. F. Matki i córki. Gdańsk: GWP.
Forward S. Frazier D. (1999). Szantaż emocjonalny. Gdańsk: GWP.
Estes E. (2001). Biegnąca z wilkami. Poznań:Zysk i Spóka
Graff A. (2001). Świat bez kobiet. Warszawa: WAB.
Lisowska E. (2007). Gender index. Monitorowanie równości kobiet i mężczyzn w miejscu pracy. Warszawa; EQUAL,UNDP.
Melosik Z. (2002). Kryzys męskości w kulturze współczesnej. Poznań: Wydawnictwo Wolumin.
Moir A., Jessel D. (1989). Płeć mózgu. Warszawa: PIW.
Mandal E. (2007). Kobiety i mężczyźni a władza w organizacji. Kolokwia Psychologiczne. Tom. 16, str. 155-174.
Miluska J. Boski P. (red.)(1999). Męskość-kobiecość w perspektywie indywidualnej i kulturowej. Warszawa: Wydawnictwo
PAN
Pospiszyl (1986). Tristian i Don Juan. Warszawa: Iskry.
Putnam Tong R. (2002). Myśl feministyczna. Warszawa: PWN.
Opperman K., Weber E. (2000). Język kobiet i język mężczyzn. Jak porozumieć się w miejscu pracy. GWP.
Siemieńska R. (red.)(1997). Portrety kobiet i mężczyzn. Warszawa: Instytut Studiów Społecznych.
Siemieńska R. (1996). Kobiety: nowe wyzwania. Starcie przeszłości z teraźniejszością. Wydawnictwo Instytutu Socjologii UW.
Siemieńska R. (2000). Nie mogą, nie chcą czy nie potrafią? O postawach i uczestnictwie politycznym kobiet w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Siemieńska R.(red.) (2003). Aktorzy życia publicznego. Płeć jako czynnik różnicujący. Warszawa: Scholar.
Wojciszke B. (red.). (2002). Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice. Gdańsk: GWP.
197
Wydział
Lp.
Semestr
System studiów
PSYCHOFARMAKOLOGIA I NEUROPSYCHOLOGIA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH
V
9
studia stacjonarne
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba godzin
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
4
4
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
122
Rok
znajomość psychopatologii
Zajęcia mają na celu zaznajomienie słuchaczy z podstawowymi treściami dotyczącymi psychofarmakologii i neuropsychologii. Po przeprowadzonym kursie student powinien:
 znać podłoże neuropsychologiczne zaburzeń psychicznych
 umieć przedstawić zasady neuroprzekaźnictwa w ośrodkowym układzie nerwowym
 wykorzystać wiedzę z zakresu psychofarmakologii
porozumiewać się z lekarzami w pracy klinicznej
Konwersatoria, prelekcje, prezentacje przypadków
Test zaliczeniowy
STUDIA STACJONARNE
Treści
kształcenia













Budowa i funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego
Główne szlaki neuroprzekaźnictwa w OUN
Podstawy farmakologii z elementami farmakokinetyki
Neuropsychologia depresji
Psychofarmakologia depresji
Neuropsychologia zaburzeń lękowych
Psychofarmakologia zaburzeń lękowych
Neuropsychologia schizofrenii
Psychofarmakologia schizofrenii
Neuropsychologia procesów otępiennych
Psychofarmakologia procesów otępiennych
Placebo i nocebo – aspekt neuropsychologiczny
Neuropsychologia i psychofarmakologia uzależnień








Budowa i funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego
Główne szlaki neuroprzekaźnictwa w OUN
Podstawy farmakologii z elementami farmakokinetyki
Neuropsychologia i psychofarmakologia depresji
Neuropsychologia i psychofarmakologia zaburzeń lękowych
Neuropsychologia i psychofarmakologia schizofrenii
Placebo i nocebo – aspekt neuropsychologiczny
Neuropsychologia i psychofarmakologia uzależnień
Literatura
podstawowa
Andreasen, N. (2003). Fascynujący mózg. Lublin: Wydawnictwo Czelej.
Cierpiałkowska, L. (2007). Psychopatologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Literatura
uzupełniająca
Stahl, S.M. (2008). Podstawy psychofarmakologii. Gdańsk: Via Medica.
Prowadzący
zajęcia
lek. mgr Ewa Wojtyna
198
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
123
Rok
PRZYGOTOWANIE DO KARIERY ZAWODOWEJ
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
30
15
wykł
w tym:
sem
ćw
30
15
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
4
4
Typ przedmiotu
Wymagania
wstępne
Założenie i cele
przedmiotu
Forma i warunki
zaliczenia
 Poznanie czynników determinujących podejmowanie decyzji zawodowych i edukacyjnych.
 Poznanie podstawowych technik diagnostycznych wykorzystywanych w poradnictwie zawodowym.
 Poszerzenie informacji o własnych zasobach.
Dyskusja, studium przypadku, praca w podgrupach.
Samodzielne studium przypadku.
STUDIA STACJONARNE
Treści
kształcenia
 Rodzinne uwarunkowania kariery zawodowej: postawy rodzicielskie, pozycja wśród rodzeństwa, struktura rodziny, przekazy międzypokoleniowe.
 Dzieciństwo jako waży etap w kształtowaniu się wyobrażeń o życiu społecznym i zawodowym: pierwsze zainteresowania i pasje, doświadczenia z rówieśnikami, pozycja w grupie rówieśniczej.
 Doświadczenia szkolne jako zdobywanie umiejętności kompetencji i informacji zwrotnych w przyszłym życiu
zawodowym.
 Porażka jako ważne doświadczenie w drodze do sukcesu i kariery zawodowej.
 Przekonania na własny temat i wartości a wybory zawodowe i skuteczne działanie celów.
 Stawianie celów życiowych i zawodowych. Motywowanie i podejmowanie decyzji.
 Wizualizacja jako metoda wspomagająca stawianie i realizowanie celów życiowych i zawodowych.
 Kreatywność, mobilność, otwartość na zmiany - jako ważnej cechy w życiu zawodowym.
 Systemy wsparcia i doradztwa zawodowego.
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Prowadzący
zajęcia
 Rodzinne uwarunkowania kariery zawodowej: postawy rodzicielskie, pozycja wśród rodzeństwa, struktura rodziny, przekazy międzypokoleniowe.
 Dzieciństwo i doświadczenia szkolne i studia jako waży etap w kształtowaniu się wyobrażeń o życiu społecznym i zawodowym: pierwsze zainteresowania i pasje, doświadczenia z rówieśnikami, pozycja w grupie rówieśniczej.
 Porażka jako ważne doświadczenie w drodze do sukcesu i kariery zawodowej.
 Przekonania na własny temat i wartości a wybory zawodowe i skuteczne działanie celów.
 Stawianie celów życiowych i zawodowych. Motywowanie i podejmowanie decyzji.
 Wizualizacja jako metoda wspomagająca stawianie i realizowanie celów życiowych i zawodowych .
Metody grupowego poradnictwa zawodowego. Metoda edukacyjna. Zeszyt informacyjno – metodyczny. CMI i
PZ KUP.
Brooks K. (2010). Jak wybrać zawód? Zaplanuj swoją przyszłość. Oficyna Wydawnicza Branta Bydgoszcz.
Podstawy rozwoju zawodowego młodzieży. Materiały metodyczno – dydaktyczne do planowania kariery zawodowej uczniów (2006). Warszawa KOWEZiU
Łaguna M. (2009) Przekonania na własny temat i aktywność celowa. Badania nad przedsiębiorczością. Gdańsk
Paszkowska – Rogacz A. (2002) Warsztat europejskiego doradcy kariery zawodowej. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej.
Paszkowska – Rogacz A., Tarkowska M. (2004) Metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym. Warszawa
KOWEZiU.
Rogers J. (2010) Coaching. Gdańsk Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Mgr Aleksandra Wieteska
199
Wydział
Lp.
V
9
Rok
Semestr
studia stacjonarne
Liczba
godzin
lab
30
15
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
4
4
brak
Zapoznanie studentów z metodą badawczą wciąż w niewielkim stopniu stosowaną w psychologii, posiadającą
głębokie korzenie kulturowe oraz znajdującą wiele zastosowań zarówno w pracy badawczej jak i praktyce psychoterapeutycznej. W trakcie zajęć student przeprowadza samodzielnie badania metodą hermeneutyczną, poznając wcześniej procedurę badawczą i sposoby uprawomocnienia danych.
Zajęcia konwersatoryjno warsztatowe
Zaliczenie - praca zaliczeniowa





Treści
kształcenia
w tym:
sem
ćw
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
wykł
30
15
Typ przedmiotu
Założenie i cele
przedmiotu
PSYCHOLOGIA
ŻYCIE JAKO OPOWIEŚĆ. METODA HERMENEUTYCZNA W PSYCHOLOGII
124
System studiów








Życie jako opowieść. Tradycje snucia opowieści.
Czym jest hermeneutyka?
Model rozumiejący w psychologii.
Poszukiwanie autentycznego ludzkiego doświadczenia.
Rozwijanie i pogłębianie wiedzy o przeżyciach i znaczeniach jakie człowiek nadaje doświadczeniom swojego
życia.
Rozumienie jako podstawa hermeneutycznego poznania człowieka - próba rekonstrukcji osobowych znaczeń.
Pojęcie tekstu.
Dialog hermeneutyczny.
Analiza doświadczeń człowieka na wybranych przykładach.
Opowieść o własnym życiu – typy opowieści.
Autonarracja i budowanie kategorii biograficznych.
Wytwór plastyczny w świetle psychologii hermeneutycznej.
Dzienniki, pamiętniki ,listy
Literatura
podstawowa
Gałdowa A., (red), 1997, Hermeneutyka a psychologia, Kraków, UJ
Straś-Romanowska M., (red), 1995, Na tropach psychologii jako nauki humanistycznej. Warszawa, PWN
Literatura
uzupełniająca
Sowiński G. (red.). (1993). Wokół rozumienia, Kraków, PAT.
Ingarden R. (1960). O dziele literackim. Warszawa, PWN.
Ricoeur P. (1985). Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawa o metodzie. Warszawa: Pax.
Ricoeur P. (1989). Język, tekst, interpretacja. Warszawa: PIW.
Kuderowicz Z. (1987). Dilthey.Warszawa: Wiedza Powszechna.
Madison G.B. (1993). Hermeneutyka Husserla jako przyczynek do dyskusji na temat wyjaśniania i rozumienia.W:
Z. Krasnodębski Świat przeżywany.Warszawa: PIW.
Straś-Romanowska M. (red). (1995). Na tropach psychologii jako nauki humanistycznej. Warszawa: PWN.
Runyan W. (1992). Historia życia a psychobiografia. Warszawa: PWN.
Gadamer H.G. (1993). Prawda i metoda. Kraków: Inter esse.
Adamiec M. (1988). Doświadczenie przemiany jako kategoria psychologiczna. Katowice: UŚ.
Gałdowa A. (red). (1997). Hermeneutyka a psychologia. Kraków: UJ.
Tischner J. (1980). W kręgu myśli hermeneutycznej.W: J.Tischner (red), Filozofia współczesna.Kraków, Znak.
Barthes R. (1997). Przyjemność tekstu. Warszawa: Wyd. KR.
Lakoff G., Johnson M. (1988). Metafory w naszym życiu. Warszawa: PIW.
Calvino I. (1989). Jeśli zimową nocą podróżny. Warszawa: PIW.
Giza A. (1991). Życie jako opowieść. Warszawa: PAN.
Widera-Wysoczańska A. (2000). Rozmowy o przemijaniu. Warszawa: Wyd. UW.
Kwiatkowska G.E. (1996). Wstęp do psychologii hermeneutycznej. Łódź: Wyd. UL.
Janion M. (1982). Humanistyka i terapia. Warszawa: PIW.
Prowadzący
zajęcia
dr Henryka Śniarowska-Tlatlik
200
Lp.
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
125
Rok
V
9
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
w tym:
sem
ćw
45
30
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
6
201
VI.10.
Lp.
ROK V, SEMESTR DZIESIĄTY
Wydział
Semestr
System studiów
PSYCHOLOGIA
126
Rok
V
10
studia stacjonarne
Liczba
godzin
45
30
wykł
w tym:
sem
ćw
45
30
lab
Forma
zaliczenia
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
26
202
VII.
SEMINARIA MAGISTERSKIE
203
IV rok
Temat
Studia
stacjonarne
prof.dr hab.
Yuri Karandashev
Wybrane zagadnienia psychologii rozwojowej
tak
2.
prof. dr hab.
Barbara Kożusznik
Psychologiczne uwarunkowania innowacyjności i jej transferu do otoczenia
tak
3.
prof. dr hab.
Eugenia Mandal
Wybrane zagadnienia z zakresu komunikacji
interpersonalnej u psychologii społecznej
tak
4.
dr hab.
Irena Pilch
Wybrane zagadnienia z pogranicza psychologii społecznej i psychologii osobowości
tak
5.
dr hab.
Zbigniew Spendel
Od czego to zależy? Warunki i wyznaczniki
kariery w zawodzie psychologa
tak
6.
prof. UŚ dr hab.
Jan M. Stanik
Osobowościowe i sytuacyjne uwarunkowania
przestępczości nieletnich
tak
7.
dr
Bernadeta Bulla
Człowiek wobec wartości
tak
dr
Agata ChudzickaCzupała
Psychologiczne uwarunkowania aktywności
i jakości życia człowieka
tak
dr
Marianna DąbrowskaWnuk
Rodzina jako środowisko rozwoju i wychowania
tak
10.
dr
Damian Grabowski
Psychologiczne korelaty kultury organizacyjnej. Etyka pracy jako zmienna kulturowa i
psychologiczna
tak
11.
dr
Joanna Mateusiak
Zasoby i deficyty a dobre zdrowie i satysfakcja
z życia
tak
12.
dr
Izabela Rajska-Kulik
Tendencje autodestruktywne i inne przejawy
nieprzystosowania wystęujące u osób z problemem klinicznym
13.
dr
Danuta Rode
Wybrane zagadnienia psychologii klinicznej
14.
dr
Justyna Trepka-Starosta
Zaburzenia zachowania w obszarze psychologii sądowej
tak
15.
dr
Elżbieta Turska
Problematyka funkcjonowania zawodowego
jednostki
tak
Lp.
1.
8.
9.
Imię i nazwisko
prowadzącego
Studia
niestacjonarne
tak
tak
tak
tak
204
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
SEMINARIUM MAGISTERSKIE
Rok
Semestr
System studiów
Wymagania
wstępne
Forma
i warunki zaliczenia
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV – V
7, 8, 9, 10
studia stacjonarne
x
Liczba
godzin
180
120
w tym:
Wykł. Sem.
180
120
Ćw.
Lab.
zaliczenie/egzamin ECTS
Orientacja w zagadnieniach psychologii społecznej i psychologii organizacji.
Zgodne z indywidualnymi ustaleniami z prowadzącym (warunki uzyskania zaliczenia promotor podaje na początku każdego
semestru).
WYBRANE ZAGADNIENIA PSYCHOLOGII ROZWOJOWEJ
Prof. dr hab. Yuri Karandashev
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Wymagania
wstępne
Forma
IV – V
7, 8, 9, 10
Liczba
godzin
studia stacjonarne
x
180
120
w tym:
Wykł. Sem.
Ćw.
Lab.
180
120
semestru).
PSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA INNOWACYJNOŚCI I JEJ TRANSFERU DO OTOCZENIA
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Powodzenie współczesnych organizacji w większej niż dotychczas stopniu uzależnione jest od tego, czy organizacje charakteryzują się wysokim poziomem innowacyjności . Poziom ten zależy w dużej mierze od tego czy indywidualny pracownik oraz
zespół pracowniczy czyli tzw. czynnik ludzki stanowią barierę czy też stymulator procesów innowacyjnych.
Celem seminarium będzie analizowanie:
 psychologicznych uwarunkowań innowacyjności w zespołach projektowych i wirtualnych sposobów sprawowania władzy
wzmacniających versus utrudniających kreatywność i innowacyjność
 interpersonalnych relacji wpływu w organizacji wspierających innowacyjność
 psychologicznych czynników sprzyjających innowacyjności oraz ją hamujących
 zmian paradygmatu władzy w organizacjach innowacyjnych.
Prof. dr hab. Barbara Kożusznik
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Wymagania
wstępne
Forma
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
IV – V
7, 8, 9, 10
studia stacjonarne
Liczba
godzin
x
x
180
120
w tym:
Wykł. Sem.
180
120
Ćw.
Lab.
Zainteresowania związane z tematyką seminarium, sumienność i pracowitość,
pożądana ( nie jest to warunek) znajomość języka angielskiego umożliwiająca czytanie tekstów naukowych
semestru).
WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ I PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ
autoprezentacja, wywieranie wpływu, manipulacja, władza, bliskie związki, toksyczne związki, agresja,
przemoc, gry interpersonalne
Prof. UŚ dr hab. Eugenia Mandal
205
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Wymagania
wstępne
Forma
IV – V
7, 8, 9, 10
studia stacjonarne
Liczba
godzin
X
180
120
w tym:
Wykł. Sem.
180
120
Ćw.
Lab.
zaliczenie/egzamin
ECTS
semestru).
WYBRANE ZAGADNIENIA Z POGRANICZA PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ I PSYCHOLOGII OSOBOWOŚCI.
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Celem prowadzonych przez magistrantów badań będzie szukanie powiązań pomiędzy względnie stałymi właściwościami
człowieka (z uwzględnieniem cech z pogranicza normy i patologii) a jego funkcjonowaniem społecznym w życiu prywatnym
(związki romantyczne, rodzina, przyjaźnie), zawodowym (pełnienie ról zawodowych, kierowanie ludźmi) oraz społecznym
(zachowania polityczne) Przykładowe zakresy tematyczne:
 Wpływ cech składających się na „ciemną triadę” osobowości (subkliniczna psychopatia, makiawelizm, subkliniczny narcyzm) na sposoby funkcjonowania w bliskich związkach i w pracy zawodowej, m.in. na sposoby wywierania wpływu i ulegania wpływowi oraz na osiąganie sukcesu/porażki w różnych dziedzinach życia.
 Badania eksperymentalne utrzymane w konwencji teorii gier, skoncentrowane na poszukiwaniu uwarunkowań zachowań
rywalizacyjnych i kooperacyjnych w grze.
 Różnice indywidualne a zachowania polityczne – poszukiwanie związków względnie stałych właściwości człowieka (cech i
postaw) z jego preferencjami i zachowaniami politycznymi. Badanie cech wyróżniających elektoraty oraz członków partii
politycznych oraz polityków.
Dr hab. Irena Pilch
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
IV – V
Liczba
godzin
7, 8, 9, 10
w tym:
Wykł. Sem.
Ćw.
Lab.
studia stacjonarne
X
180
180
Nie wypełniać
X
120
120
Nie wypełniać
Wymagania
wstępne
Pożądana jest znajomość języka obcego (zwł. angielskiego) w stopniu umożliwiającym studiowanie piśmiennictwa naukowego.
Forma
semestru).
OD CZEGO TO ZALEŻY? – WARUNKI I WYZNACZNIKI KARIERY W ZAWODZIE PSYCHOLOGA
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
Główne zagadnienia i przykładowa problematyka prac magisterskich:
 predyktory i korelaty powodzenia w studiach na kierunku psychologia;
 profile psychologiczne psychologów a ich osiągnięcia zawodowe;
 profile psychologiczne psychologów a kierunki i formy ich kariery zawodowej;
 psychospołeczne determinanty wyboru zawodu psychologa;
 atrakcyjność interpresonalna psychologa a jego sukcesy zawodowe;
 poziom makiawelizmu psychologa a jego sukcesy zawodowe;
 poczucie humoru psychologa a jego sukcesy zawodowe;
 sukcesy zawodowe psychologa a jego powodzenie w życiu osobistym;
 typ umysłowości i cechy osobowości psychologa a preferowane przezeń orientacje teoretyczno-metodologiczne;
 postawy psychologów wobec seksu a ich osiągniecia zawodowe;
 psychospołeczne determinanty wyboru specjaliacji zawodowej;
 świadomość etyczna i wrażliwość moralna psychologa a kierunki jego kariery i osiagnięcia zawodowe;
 (szczegółowa problematyka może zostać dostosowana do zainteresowań magistrantów)
dr hab. Zbigniew Spendel
206
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Wymagania
wstępne
Forma
IV – V
7, 8, 9, 10
studia stacjonarne
Liczba
godzin
X 180
120
w tym:
Wykł. Sem.
180
120
Ćw.
Lab.
Nie wypełniać
Nie wypełniać
semestru).
OSOBOWOŚCIOWE I MOTYWACYJNE UWARUNKOWANIA PRZESTĘPCZOŚCI NIELETNICH
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
Lp.
1. Blok metodologiczny
Wyposażenie studentów w zespół wiadomości i umiejętności dotyczących prowadzenia badań naukowych a w szczególności:
/a/ poprawnego teoretycznie i metodologicznie formułowania problemów naukowych oraz redagowania tytułów ich prac
/b/ przeprowadzenie repetytorium z zakresu operacjonalizacji zmiennych oraz metrologii psychologicznej, /c/ konstruowania modeli badawczych /d/ przeprowadzenie repetytorium z zakresu jedno i wielozmiennowych analiz matematycznych
2. Blok warsztatowy
Nauczenie studentów prawidłowego doboru standardowych metod do realizacji własnych problemów badawczych W poszczególnych przypadkach także nauczenie studentów poprawnego konstruowania własnych narzędzi badawczych .
3. Blok merytoryczny
Egzekwowanie od studentów na bieżąco sprawozdań z zakresu studiowanej przez nich literatury przedmiotu.
4. Blok redakcyjny
W ciągu 8 semestru kształcenie studentów z zakresie umiejętności logicznego i merytorycznie poprawnego wykonywania spisu
treści.
Prof. UŚ dr hab. Jan M. Stanik
Wydział
PSYCHOLOGIA
Semestr
IV - V
7, 8, 9, 10
System studiów
studia stacjonarne
x 180
x 120
Rok
Forma i warunki zaliczenia
Liczba
Godzin
w tym:
wykł
sem
180
120
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
semestru).
CZŁOWIEK WOBEC WARTOŚCI
Treści
kształcenia
Promotor
W ramach seminarium podejmowana jest problematyka wartości preferowanych przez człowieka w różnych okresach życia i
doświadczającego kryzysów rozwojowych czy też sytuacyjnych. Seminarium poświęcone jest analizie zmian zachodzących w
znaczeniu przypisywanym wartościom w różnych okresach rozwojowych (dzieciństwo, dorastanie, dorosłość) oraz analizie
sposobów radzenia sobie ze skutkami deprywacji wartości .
Podstawowym zadaniem seminarium jest przygotowanie pracy końcowej o charakterze teoretyczno-empirycznym zgodnie ze
standardami . W ramach zajęć zostaną omówione podstawowe zagadnienia psychologii wartości (teorie wartości: Rokeach,
Scheler, kierunki i uwarunkowania rozwoju indywidualnej hierarchii wartości i jej roli w rozwoju osobowości, zagadnienie
transmisji międzypokoleniowej wartości oraz zagadnienie metapatologii wartości). Przedstawione zostaną metody i procedury
badania preferowanych przez człowieka wartości.
dr Bernadetta Bulla
207
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Wymagania
wstępne
Forma
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV – V
7, 8, 9, 10
studia stacjonarne
Liczba
godzin
x
x
180
120
w tym:
Wykł. Sem.
180
120
Ćw.
Lab.
semestru).
PSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA AKTYWNOŚCI I JAKOŚCI ŻYCIA CZŁOWIEKA
Tematykę seminarium stanowią zagadnienia związane z psychologicznymi oraz społecznymi uwarunkowaniami
jakości życia i aktywności człowieka. Przedmiotem szczególnego zainteresowania są czynniki wpływające na zadowolenie z życia oraz zmienne związane z zaradnością człowieka. Badania prowadzone przez studentów
uwzględniać mają specyfikę wieku - dotyczą osób w okresie młodzieńczym, w okresie dorosłości i aktywnego
wypełniania funkcji zawodowych oraz doświadczających własnej starości.
Szczegółowe zagadnienia tematyczne:
 Wyzwania młodości, czynniki warunkujące skuteczność radzenia sobie z problemami okresu młodzieńczego.
 Sposób wypełniania roli zawodowej, funkcjonowanie w zespole pracowniczym i inne zadania dorosłości.
 Aktywność i zdrowie ludzi w starszym wieku - uwarunkowania.
 Stosunek osoby do zmian przebiegających w czasie i własnego starzenia się a aktywność i zadowolenie z życia.
dr Agata Chudzicka-Czupała
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki zaliczenia
IV - V
7, 8, 9, 10
Liczba
Godzin
180
x 120
w tym:
wykł
sem
ćw
Forma
zaliczenia
lab
180
120
ECTS
zaliczenie
zaliczenie
semestru).
RODZINA JAKO ŚRODOWISKO ROZWOJU I WYCHOWANIA – OD POCZĘCIA DO STAROŚCI
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Problematyka seminarium koncentruje się wokół rodziny jako podstawowego środowiska rozwoju i wychowania wszystkich
członków rodziny bez względu na ich wiek. W ramach seminarium nacisk zostanie położony jednak przede wszystkim na
rolę rodziców (matki/ ojca) w najwcześniejszym okresie rozwoju dziecka, tj. w okresie prenatalnym. Korzystając z osiągnięć
psychologii prenatalnej i prokreacyjnej chcę zaproponować zajęcie się m.in. aspektami dojrzałości do pełnienia ról rodzicielskich, doświadczania sytuacji oczekiwania na narodziny dziecka nie tylko z perspektywy przyszłej matki, ale także ojca, zmian,
które inicjuje ciąża kobiety – w niej samej, ojcu dziecka jak również związku małżeńskim/ partnerskim.
dr Marianna Dąbrowska-Wnuk
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Wymagania
wstępne
Forma
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
IV – V
7, 8, 9, 10
Liczba
godzin
studia stacjonarne
x
180
120
w tym:
Wykł. Sem.
Ćw.
Lab.
180
120
Nie wypełniać
Nie wypełniać
semestru).
PSYCHOLOGICZNE KORELATY KULTURY ORGANIZACYJNEJ.
ETYKA PRACY JAKO ZMIENNA KULTUROWA I PSYCHOLOGICZNA
Seminarium dotyczy czynników składających się na kulturę organizacji, oraz jej psychologicznych korelatów, które wiążą się z
efektywnością gospodarczą i innowacyjnością. Tematy dotyczące tych zagadnień to: etyka pracy, potrzeba osiągnięć oraz typo-
208
logia kultur organizacyjnych.
Treści:
 Czynniki kulturowe wzrostu gospodarczego;
 Wymiary kultur organizacyjnych;
 Typologia kultur organizacyjnych;
 Etyka pracy – psychologiczna charakterystyka zjawiska;
 Potrzeba osiągnięć jako psychologiczna interpretacja etyki pracy;
 Sumienność;
 Zaangażowanie organizacyjne.
Promotor
Lp.
Dr Damian Grabowski
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
IV – V
Semestr
7, 8, 9, 10
studia stacjonarne
System studiów
Liczba
godzin
x
180
120
w tym:
Wykł. Sem.
180
120
Ćw.
Lab.
Nie wypełniać
Nie wypełniać
Wymagania
wstępne
Forma
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Zgodne z indywidualnymi ustaleniami z prowadzącym (warunki uzyskania zaliczenia promotor podaje na początku każdego semestru).
Semestr 8 i 9: zaliczenie rygorowe (warunkiem otrzymania zaliczenia w kolejnych semestrach jest: w semestrze 7 sformułowanie problematyki badań własnych; obowiązkowa obecność na zajęciach; aktywne korzystanie z anglojęzycznych baz danych; w semestrze 8 – opracowanie koncepcji pracy magisterskiej; w tym zgromadzenie podstawowego piśmiennictwa); w semestrze 9 – opracowanie teoretycznej części pracy magisterskiej oraz ukończenie
badań empirycznych; w semestrze 10 – ukończenie pracy magisterskiej.
ZASOBY I DEFICYTY A DOBRE ZDROWIE I SATYSFAKCJA Z ŻYCIA
Podstawowym analizowanym problemem będzie poszukiwanie determinantów dobrego zdrowia i jakości życia
jak również identyfikacja psychologicznych czynników obniżających poczucie dobrostanu i satysfakcji życiowej.
Obszary dociekań szczegółowych koncentrować się będą na:
 identyfikacji zasobów uruchamianych przez człowieka w obliczu wymagań, wyzwań i zagrożeń (rola optymizmu, nadziei, poczucia, własnej skuteczności w różnych obszarach aktywności człowieka, w różnych okresach
życia, w obliczu różnych sytuacji).
 identyfikacji deficytów i czynników utrudniających osiąganie dobrego zdrowia i satysfakcji życiowej.
dr Joanna Mateusiak
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Wymagania
wstępne
Forma
IV – V
7, 8, 9, 10
studia stacjonarne
studia niestacjonarne X
Liczba
godzin
180
120
w tym:
Wykł. Sem.
180
120
Ćw.
Lab.
Nie wypełniać
Nie wypełniać
semestru).
TENDENCJE AUTOAGRESYWNE I INNE PRZEJAWY NIEPRZYSTOSOWANIA WYSTĘPUJĄCE U OSÓB Z PROBLETemat
seminarium
i treści
kształcenia
MEM KLINICZNYM
Promotor
Izabela Rajska-Kulik
Lp.
13
Tematy realizowane w ramach seminarium to:
 agresja skierowana wobec siebie – koncepcje i mechanizmy wyjaśniające
 skłonności autodestrukcyjne w przypadku osób z depresją, z zaburzeniami lękowym, chorujących na zaburzenie odżywiania
lub uzależnionych od środków psychoaktywnych.
Wydział
PSYCHOLOGIA
209
Rok
IV - V
Semestr
7, 8, 9, 10
studia stacjonarne
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Liczba
godzin
x
w tym:
wykł
sem
180
120
180
120
ćw
Forma
zaliczenia
lab
zaliczenie
zaliczenie
ECTS
26
semestru).
PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ ZACHOWANIA
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Prace magisterskie obejmują następujące grupy zagadnień:
 Stres i zaburzenia przystosowania.. Psychologiczne następstwa długotrwałego stresu. Stres spowodowany rozwodem, bezrobociem, chorobą.. Konsekwencje stresu dla jednostki i systemu rodzinnego
 Relacje w bliskich związkach małżeńskich, rodzinnych w sytuacji chorób afektywnych (depresja), schizofrenicznych i zaburzeń urojeniowych.
 Psychospołeczne funkcjonowanie osób z zaburzeniami lekowymi. Sposoby radzenia sobie, rola wsparcia społecznego,
znaczenie terapii.
 Psychologiczny profil jednostek uzależnionych od alkoholu a ich motywacja do podejmowania leczenia .i kontynuowania
procesu abstynencji
 Percepcja obrazu własnej osoby i świata przez osoby o zaburzonej tożsamości płciowej.
dr Danuta Rode
Wydział
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
Lp.
PSYCHOLOGIA
14
Rok
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
120
120
zaliczenie
ZABURZENIA ZACHOWANIA W OBSZARZE PSYCHOLOGII SĄDOWEJ
dr Justyna Trepka-Starosta
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Wymagania
wstępne
Forma i warunki
zaliczenia
IV - V
7, 8, 9, 10
studia stacjonarne
180
w tym:
Wykł. Sem.
180
120
120
Liczba
godzin
x
Ćw.
Lab.
Studenci specjalizacji Psychologia Pracy i Organizacji
Zgodne z indywidualnymi ustaleniami z prowadzącym
PROBLEMATYKA FUNKCJONOWANIA ZAWODOWEGO JEDNOSTKI:
Temat
seminarium
i treści
kształcenia
Promotor
 Wielość modeli i stylów życia w różnych okresach zawodowej aktywności.
 Kompetencje współczesnych karier i ich psychospołeczne uwarunkowania.
 Zaangażowanie w pracę – konsekwencje pozytywne i koszty.
 Sukces zawodowy i jego psychospołeczne uwarunkowania.
 Satysfakcja z pracy.
 Negatywne konsekwencje pracy.
 Równowaga w relacji praca – dom.
Dr Elżbieta Turska
210
V rok
Lp.
Imię i nazwisko
prowadzącego
Temat
Studia
stacjonarne
Studia
niestacjonarne
dr hab.
Zofia Dołęga
Sytuacyjne, rozwojowe i osobowościowe korelaty
poczucia samotności w ciągu życia
tak
17.
prof. UŚ dr hab.
Małgorzata Górnik-Durose
Materialne wyznaczniki jakości życia - psychologiczne konsekwencje niedoborów i nadmiaru w
sferze materialnej
tak
18.
prof. dr hab.
Eugenia Mandal
Kobiecość, męskość bliskie związki
tak
tak
19.
prof. UŚ dr hab.
Grażyna Mendecka
Psychologia twórczości
tak
tak
20.
dr hab.
Hanna Przybyła-Basista
Relacje w bliskich związkach: rodzinnych, małżeńskich i partnerskich - uwarunkowania satysfakcji ze związku oraz wpływ konfliktów i kryzysów na funkcjonowanie w bliskich relacjach
tak
21.
prof. UŚ dr hab..
Jan M. Stanik
Psychologiczne problemy zaburzeń zachowania
tak
22.
dr
Bernadeta Bulla
Człowiek wobec wartości. Wartości preferowane
przez człowieka doświadczającego kryzysów
23.
dr
Agata Chudzicka-Czupała
Psychologiczne uwarunkowania aktywności i
jakości życia człowieka
tak
24.
dr
Anita Gałuszka
Jakość życia i radzenie sobie z chorobą somatyczną w kontekście cyklu życia rodziny
tak
25.
dr
Damian Grabowski
Czynniki kulturowe efektywności organizacyjnej.
Psychologiczne korelaty kultury organizacyjnej
tak
tak
26.
dr
Maciej Janowski
Funkcjonowanie emocjonalne człowieka - uwarunkowania, zmiany rozwojowe, korelaty
tak
tak
27.
dr
Danuta Rode
Psychologia zaburzeń zachowania
tak
tak
28.
dr
Elżbieta Turska
Uwarunkowania i modele funkcjonowania zawodowego
tak
tak
29.
dr
Joanna Mateusiak
Zasoby i deficyty a dobre zdrowie i satysfakcja z
życia
tak
30.
dr
Justyna Trepka-Starosta
Młodzież Polska: między normą a patologia społeczną
tak
16.
tak
211
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
SYTUACYJNE, ROZWOJOWE I OSOBOWOŚCIOWE KORELATY POCZUCIA SAMOTNOŚCI W CIĄGU ŻYCIA
Seminarium dotyczy przeglądu teorii i doniesień empirycznych z zakresu samotności psychologicznej i problemów pokrewnych: poczucia osamotnienia, izolacji, marginalizacji środowiskowej i poczucia braku integracji społecznej w odniesieniu do
osób w różnym wieku i pozostających w różnym położeniu osobistym, życiowym i zawodowym.
dr hab. Zofia Dołęga
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
IV - V
7, 8, 9, 10
Liczba
godzin
w tym:
sem
ćw
wykł
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
MATERIALNE WYZNACZNIKI JAKOŚCI ŻYCIA
PSYCHOLOGICZNE KONSEKWENCJE NIEDOBORÓW I NADMIARU W SFERZE MATERIALNEJ
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
Problematyka seminarium koncentruje się wokół psychologicznych aspektów jakości i życia w powiązaniu z materialnymi
warunkami życia. Empiryczny cel podjętych w ramach seminarium projektów badawczych to ustalenie zakresu materialnego
komfortu, który jest konieczny z punktu widzenia różnych aspektów jakości życia, takich jak poczucie szczęścia, dobrostan
psychologiczny, satysfakcja życiowa w związku z realizacją istotnych celów i wartości jednostki, zdrowie subiektywne i obiektywne. W ramach seminarium podjęta będzie również problematyka zaburzeń w zachowaniu związanych z posiadaniem dóbr
i dysponowaniem pieniędzmi. Analizie poddane zostanie zagadnienie genezy (w aspekcie psychologicznym i kulturowospołecznym) i psychologicznych konsekwencji orientacji materialistycznej. Rozważania teoretyczne i aktywność empiryczna
zmierzać będzie do odpowiedzi na pytanie o to, co rzeczywiście z materialnego punktu widzenia jest człowiekowi potrzebne,
a co stanowi obciążający psychologicznie balast, oraz czy i jaka jest zależność między dobrostanem psychologicznym , dobrobytem materialnym i tendencją do koncentrowania się na materialnych aspektach życia.
dr hab. Małgorzata Górnik-Durose, prof. UŚ
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
IV - V
Liczba
godzin
w tym:
Forma
ECTS
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ. BLISKIE ZWIĄZKI
W ramach seminarium magisterskiego podjęta zostanie problematyka psychologicznego funkcjonowania kobiet i mężczyzn w
różnych obszarach życia społecznego np. w rodzinie i bliskich związkach lub w pracy zawodowej, biznesie, w mediach, w
polityce itd. Rozważane będą podobieństwa i różnice międzypłciowe. Męskość i kobiecość analizowane będą zarówno jako
charakterystyki indywidualne, płeć biologiczna (np. wygląd, atrakcyjność) i płeć psychologiczna (tożsamość płciowa) oraz jako
kategorie społeczne i kulturowe istotne np. w: zachowaniach komunikacyjnych kobiet i mężczyzn, bliskich związkach, władzy,
wywieraniu wpływu społecznego, autoprezentacji. Proponuje się także inne zagadnienia np. takie jak: tożsamość, ciało, kulturystyka, anoreksja, otyłość, bliskie związki, zazdrość, jakość życia w małżeństwie, język kobiet i mężczyzn, władza w bliskich
związkach, kobiecość i męskość w rozwoju.
dr hab. Eugenia Mandal, prof. UŚ
212
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
PSYCHOLOGIA TWÓRCZOŚCI
Tematyka seminarium dotyczy psychologii twórczości obejmując takie problemy jak : społeczne uwarunkowania twórczości,
społeczne funkcjonowanie wybitnych twórców, funkcjonowanie osób kreatywnych w różnych dziedzinach, wpływ kreatywności na zachowanie człowieka . Celem zajęć jest wprowadzenie magistrantów w tematykę twórczości, wspieranie w samodzielnym rozwiązaniu problemu badawczego, wdrożenie do pracy naukowej, zapoznanie z zasadami redagowania i wspieranie
samodzielnego pokonywania przeszkód i trudności związanych z merytorycznym i redakcyjnym opracowywaniem rozprawy.
dr hab. Grażyna Mendecka, prof. UŚ
Wydział
Lp.
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
RELACJE W BLISKICH ZWIĄZKACH: RODZINNYCH, MAŁŻEŃSKICH I PARTNERSKICH – UWARUNKOWANIA
SATYSFAKCJI ZE ZWIĄZKU ORAZ WPŁYW KONFLIKTÓW I KRYZYSÓW NA FUNKCJONOWANIE W BLISKICH RELACJACH
Tematyka szczegółowa – przykładowe kierunki prac badawczych:
Treści
kształcenia







Promotor
dr hab. Hanna Przybyła-Basista
Lp.
Satysfakcja ze związku małżeńskiego/ partnerskiego a rozwój osobowy
Fazy rozwoju związku a kryzysy i więzi partnerskie/rodzinne
Miłość, bliskość w związku partnerskim – etapy i uwarunkowania
Sposoby radzenia sobie z konfliktami i kryzysami przez małżonków, rodziców i dzieci
Wpływ wydarzeń krytycznych na funkcjonowanie w relacjach partnerskich i rodzinnych
Percepcja wydarzeń krytycznych w związku małżeńskim/ partnerskim w perspektywie różnic płci
Krótkoterminowe i długoterminowe skutki rozwodu, wpływ konfliktów rodziców na dzieci, różnice w doświadczaniu sytuacji rozwodowej
z uwagi na płeć
 Doświadczanie konfliktów /kryzysu małżeńskiego/ z perspektywy indywidualnej, diadycznej i rodzinnej
 Gotowość małżonków do poszukiwania pomocy psychologicznej
 Wpływ rodziny generacyjnej na funkcjonowanie w relacjach partnerskich
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
IV - V
7, 8, 9, 10
Liczba
Godzin
wykł
w tym:
sem
ćw
lab
Forma
zaliczenia
ECTS
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
PSYCHOLOGICZNE PROBLEMY ZABURZEŃ ZACHOWANIA
 styl życia adolescentów przejawiających zaburzenia w zachowaniu (niedostosowanie społeczne, asocjalność, zaburzenia reaktywne)
 Indywidualny Repertuar Mechanizmów Obronnych (IRMO) adolescentów z problemami zaburzeń zachowania.
 zagrożenia alkoholem i narkotykami wśród gimnazjalistów.
 psychospołeczne uwarunkowania przemocy w szkole.
 psychospołeczne mechanizmy kryminogenezy nieletnich a rodzaje popełnionych przestępstw.
 wczesne przejawy nerwico podobne wśród gimnazjalistów i sposoby ich psychokorekcji.
 psychologia zeznań świadków (badania eksperymentalne)
 opiniodawstwo psychologiczno – sądowe w sprawach karnych i cywilnych.
dr hab. Jan M. Stanik, prof. UŚ
213
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
Godzin
zaliczenia
Semestr
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
Lab
System studiów
120
120
zaliczenie
Forma i warun- Zgodne z indywidualnymi ustaleniami z prowadzącym (warunki uzyskania zaliczenia promotor podaje na początki zaliczenia
ku każdego semestru).
CZŁOWIEK WOBEC WARTOŚCI
Rok
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
W ramach seminarium podejmowana jest problematyka wartości preferowanych przez człowieka w różnych okresach życia i
doświadczającego kryzysów rozwojowych czy też sytuacyjnych. Seminarium poświęcone jest analizie zmian zachodzących w
znaczeniu przypisywanym wartościom w różnych okresach rozwojowych (dzieciństwo, dorastanie, dorosłość) oraz analizie
sposobów radzenia sobie ze skutkami deprywacji wartości .
Podstawowym zadaniem seminarium jest przygotowanie pracy końcowej o charakterze teoretyczno-empirycznym zgodnie ze
standardami . W ramach zajęć zostaną omówione podstawowe zagadnienia psychologii wartości (teorie wartości: Rokeach,
Scheler, kierunki i uwarunkowania rozwoju indywidualnej hierarchii wartości i jej roli w rozwoju osobowości, zagadnienie
transmisji międzypokoleniowej wartości oraz zagadnienie metapatologii wartości). Przedstawione zostaną metody i procedury
badania preferowanych przez człowieka wartości.
dr Bernadetta Bulla
Wydział
PSYCHOLOGIA
IV – V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
Godzin
zaliczenia
Semestr
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
System studiów
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
Forma i warun- Zgodne z indywidualnymi ustaleniami z prowadzącym (warunki uzyskania zaliczenia promotor podaje na początki zaliczenia
ku każdego semestru).
PSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA AKTYWNOŚCI I JAKOŚCI ŻYCIA CZŁOWIEKA
Rok
Treści
kształcenia
Promotor
Tematykę seminarium stanowią zagadnienia związane z psychologicznymi oraz społecznymi uwarunkowaniami jakości życia i
aktywności człowieka. Przedmiotem szczególnego zainteresowania są czynniki wpływające na zadowolenie z życia oraz
zmienne związane z zaradnością człowieka. Badania prowadzone przez studentów uwzględniać mają specyfikę wieku - dotyczą osób w okresie młodzieńczym, w okresie dorosłości i aktywnego wypełniania funkcji zawodowych oraz doświadczających
własnej starości.
Szczegółowe zagadnienia tematyczne:
 Wyzwania młodości, czynniki warunkujące skuteczność radzenia sobie z problemami okresu młodzieńczego.
 Sposób wypełniania roli zawodowej, funkcjonowanie w zespole pracowniczym i inne zadania dorosłości.
 Aktywność i zdrowie ludzi w starszym wieku - uwarunkowania.
 Stosunek osoby do zmian przebiegających w czasie i własnego starzenia się a aktywność i zadowolenie z życia.
dr Agata Chudzicka-Czupała
214
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV – V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
JAKOŚĆ ŻYCIA I RADZENIE SOBIE Z CHOROBĄ SOMATYCZNĄ W KONTEKŚCIE CYKLU ŻYCIA RODZINY
W trakcie spotkań seminaryjnych poruszone zostaną m.in. następujące grupy zagadnień:
 Wprowadzenie do problematyki seminarium magisterskiego, podanie podstawowej literatury, przedstawienie warunków
zaliczenia poszczególnych semestrów pracy.
 Podstawowe zagadnienia odnoszące się do problematyki zdrowia i choroby (paradygmaty biomedyczny i holistyczny, definiowanie zdrowia i choroby, zachowania związane ze zdrowiem i chorobą, obraz własnej choroby).
 Systemowe ujęcie rodziny (człowiek w rodzinie, chory w rodzinie – jego status, role rodzinne, funkcjonowanie rodziny z
problemami zdrowotnymi w szerszym kontekście społecznym oraz w ujęciu cyklu życia rodziny).
 Zagadnienia dotyczące jakości życia, jej definiowania, badania w odniesieniu do całej populacji jak i w stosunku do osób
chorych somatycznie (Health Related Quality of Life)
 Radzenie sobie z chorobą somatyczną jako źródłem stresu psychologicznego.
dr Anita Gałuszka
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV – V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
CZYNNIKI KULTUROWE EFEKTYWNOŚCI ORGANIZACYJNEJ. PSYCHOLOGICZNE KORELATY KULTURY ORGANIZACYJNEJ
Seminarium dotyczy czynników składających się na kulturę organizacji, które zwiększają efektywność organizacji. Drugim
wątkiem są psychologiczne korelaty zmiennych kulturowych, które wiążą się z tą efektywnością. Tematy dotyczące tych zagadnień to: czynniki kulturowe wzrostu gospodarczego, etyka pracy (psychologiczna charakterystyka zjawiska), potrzeba
osiągnięć oraz wymiary i typologia kultur organizacyjnych.
dr Damian Grabowski
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
IV - V
Liczba
godzin
w tym:
Forma
ECTS
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
FUNKCJONOWANIE EMOCJONALNE CZŁOWIEKA – UWARUNKOWANIA, ZMIANY ROZWOJOWE, KORELATY
Analizowanie i syntetyzowanie informacji naukowych. Rozwój sfery emocjonalnej w trakcie życia – przebieg i uwarunkowania. Emocje a różnice indywidualne i osobowość. Emocje człowieka jako czynnik regulujący funkcjonowanie interpersonalne.
Emocje a zdrowie. Emocje w zaburzeniach psychicznych i uzależnieniach. Regulacja emocji. Inteligencja emocjonalna –
składniki, związki z funkcjonowaniem rodzinnym, towarzyskim, zawodowym. Planowanie badań naukowych i zasady prezentacji wyników. Problemy etyczne i metodologiczne badań naukowych. Dane statystyczne jako źródło informacji.
dr Maciej Janowski
215
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
120
120
zaliczenie
ZASOBY I DEFICYTY A DOBRE ZDROWIE I SATYSFAKCJA Z ŻYCIA
Podstawowym analizowanym problemem będzie poszukiwanie determinantów dobrego zdrowia i jakości życia jak również
identyfikacja psychologicznych czynników obniżających poczucie dobrostanu i satysfakcji życiowej.
Obszary dociekań szczegółowych koncentrować się będą na:
 identyfikacji zasobów uruchamianych przez człowieka w obliczu wymagań, wyzwań i zagrożeń (rola optymizmu, nadziei,
poczucia, własnej skuteczności w różnych obszarach aktywności człowieka, w różnych okresach życia, w obliczu różnych
sytuacji).
 identyfikacji deficytów i czynników utrudniających osiąganie dobrego zdrowia i satysfakcji życiowej.
dr Joanna Mateusiak
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
PSYCHOLOGIA ZABURZEŃ ZACHOWANIA
 Stres i zaburzenia przystosowania.. Psychologiczne następstwa długotrwałego stresu. Stres spowodowany rozwodem, bezrobociem, chorobą.. Konsekwencje stresu dla jednostki i systemu rodzinnego
 Relacje w bliskich związkach małżeńskich, rodzinnych w sytuacji chorób afektywnych (depresja), schizofrenicznych i zaburzeń urojeniowych.
 Psychospołeczne funkcjonowanie osób z zaburzeniami lekowymi. Sposoby radzenia sobie, rola wsparcia społecznego,
znaczenie terapii.
 Psychologiczny profil jednostek uzależnionych od alkoholu a ich motywacja do podejmowania leczenia .i kontynuowania
procesu abstynencji
 Percepcja obrazu własnej osoby i świata przez osoby o zaburzonej tożsamości płciowej.
dr Danuta Rode
216
Lp.
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
Lp.
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
120
120
zaliczenie
MŁODZIEŻ POLSKA: MIĘDZY NORMĄ A PATOLOGIA SPOŁECZNĄ
W ramach seminarium podejmowane będą zagadnienia z zakresu zjawiska patologii wśród młodzieży polskiej ze szczególnym
uwzględnieniem: wandalizmu, prostytucji, toksykomanii i narkomanii oraz przestępczości nieletnich. Zostanie przeprowadzona dogłębna analiza czynników psychologicznych wyzwalających zachowana patologiczne, m.in.:
- zagrożenia wynikające z okresu adolescencji (okres buntu i walki o siebie, tworzenie własnej tożsamości, dewaluacja autorytetów)
- przemoc w szkole jako generator zachowań patologicznych
- przemoc w rodzinie, choroba, migracja zarobkowa rodziców jako czynnik wyzwalający zachowania patologiczne
- zagrożenia wynikające z przynależności do subkultury i kontrkultury.
Zostanie poddana analizie skuteczność programów psychoprofilaktycznych kierowanych do młodzieży.
dr Justyna Trepka-Starosta
Wydział
PSYCHOLOGIA
Rok
Semestr
System studiów
Forma i warunki
zaliczenia
Treści
kształcenia
Promotor
IV - V
w tym:
Liczba
Forma
ECTS
godzin
zaliczenia
7, 8, 9, 10
wykł
sem
ćw
lab
studia stacjonarne
180
180
zaliczenie
26
120
120
zaliczenie
UWARUNKOWANIA I MODELE FUNCJONOWANIA ZAWODOWEGO
Problematyka podejmowana w ramach seminarium: Praca jako wartość. Satysfakcja z pracy. Przemiany współczesnej pracy.Koszty pracy. Negatywne konsekwencje zawodowej aktywności człowieka. Rozwój zawodowy jednostki. Modele współczesnych karier i ich uwarunkowania. Rodzina a specyfika rozwoju zawodowego jednostki.
dr Elżbieta Turska

psychologia - Instytut Psychologii UŚ

Transkrypt

Podobne dokumenty

pobierz artykuł - Pracownia Rozwoju