Opis programu ELKONTROL v. 2.0

ELOG Krzysztof Górniak
01-227 Warszawa ul. Szymczaka 5/7
www.elog.com.pl
Warszawa 03-10-2007 r.
Opis programu ELKONTROL v. 2.0
1. Wstęp.
Program ELKONTROL jest podstawowym narzędziem umożliwiającym konfigurowanie
kontrolerów serii ELKONTROL 3000 serii S, odczyt rejestru zdarzeń oraz rejestrację czasu pracy.
Prosta , intuicyjna konstrukcja programu pozwala na szybkie opanowanie obsługi programu
bez potrzeby wgłębiania się w niniejszą instrukcję.
Jednak, aby uniknąć ewentualnych problemów, ryzyka utraty danych kontrolera wywołanych np.
nieświadomym wykasowaniem pamięci kontrolera lub utratą z nim łączności w wyniku np.
zagubienia adresu kontrolera lub kodu dostępu do pamięci Eeprom, zalecane jest zapoznanie się z
niniejszą instrukcją.
UWAGA!
Ze względu na nieznany producentowi kontrolera sposób zasilania i jakość instalacji, w
przypadku pracy poprzez RS-232 także z konwerterem USB, zaleca się podczas łączenia obu
urządzeń odłączenie ich zasilania a następnie zasilanie jednego z nich z akumulatora. Uwaga
ta nie dotyczy instalacji w których zastosowano optoizolowany moduł RS-232
typu RS-232-Opto. Należy również zadbać o rozładowanie ładunków elektrostatycznych
przed rozpoczęciem wykonywania połączenia.
Kontrolery serii ELKONTROL posiadają dwie grupy danych możliwych do konfiguracji
przez użytkownika:
Grupa pierwsza Grupa druga -
Parametry kontrolera
Dane i uprawnienia użytkowników
Parametry kontrolera:
Adres kontrolera
Adres kontrolera modyfikowany jest w przypadku pracy wielu kontrolerów w sieci. Adresem
jest liczba przedstawiona w formacie dziesiętnym zawierająca się w zakresie 1 do 247.
Fabryczna nastawa adresu kontrolera oraz adres nadany kontrolerowi po resecie sprzętowym
opisany jest liczbą 127.
Nazwa obiektu
Nadanie nazwy obiektu w postaci alfanumerycznej ułatwia operowanie większą liczbą
okienek programu w przypadku jednoczesnego konfigurowania większej liczby kontrolerów.
Nazwa składać się może z 16 znaków alfanumerycznych.
Czas aktywności każdego z pięciu* wyjść UP1 do UP5 lub rodzaj pracy wyjścia
(monostabilny lub bistabilny)
Czas pracy monostabilnej określany jest w sekundach liczbą zawierającą się w przedziale od 1
do 120 i ustawiany może być z rozdzielnością jednej sekundy.
Dopuszczalny czas otwarcia drzwi
Dopuszczalny czas otwarcia drzwi określany jest w sekundach liczbą zawierającą się w
przedziale od 1 do 120 i ustawiany może być z rozdzielnością jednej sekundy.
Czas aktywności wyjścia alarm
Czas aktywności wyjścia alarm określany jest w sekundach liczbą zawierającą się w
przedziale od 1 do 120 i ustawiany może być z rozdzielnością jednej sekundy.
Kod dostępu do pamięci Eeprom.
Kod dostępu do pamięci reprezentowany jest liczbą w formacie dziesiętnym zawierającą się w
zakresie 1 do 65535.
Fabryczna nastawa kodu oraz kod nadany kontrolerowi po resecie sprzętowym opisany jest
liczbą 0.
Przy tej wartości kodu, program nie wymaga w momencie inicjacji komunikacji z kontrolerem
uprzedniego wprowadzania kodu (procedura ograniczonego dostępu jest niewidoczna).
Liczba użytkowników
Kontrolery z rejestracją zdarzeń posiadają pamięć EEprom wspólną dla danych kontrolera
oraz zintegrowanym z nim buforem zdarzeń. Konstrukcja ta powoduje zależność pojemności
bufora zdarzeń od zdeklarowanej ilości użytkowników kontrolera.
Administrator systemu ma do wyboru jedną z 16 grup określających dopuszczalną ilość
użytkowników kontrolera.
Poniższa tabela przedstawia zależność pojemności bufora zdarzeń od wybranej liczby
użytkowników.
Liczba użytkowników
124
250
375
501
626
752
877
1003
1254
1505
1756
2007
2509
3011
3513
4015
Liczba rekordów rejestru
zdarzeń
15872
15360
14848
14336
13824
13312
12800
12288
11264
10240
9216
8192
6144
4096
2048
0
Rejestracja zdarzeń.
W celu efektywnego wykorzystania przestrzeni bufora zdarzeń administrator może wybrać
grupy zdarzeń które będą zapisywane w buforze kontrolera.
Grupami tymi są:
Zdarzenia typu
Zdarzenia typu
Zdarzenia typu
Zdarzenia typu
Wej./Wyj.
Systemowe
Kart w trybie programowania
Kart w trybie normalnym
Zdarzenia typu wej/wyj:
– aktywacja wyjścia UP1;
– dezaktywacja wyjścia UP1;
– aktywacja wyjścia UP2;
– dezaktywacja wyjścia UP2;
– aktywacja wyjścia UP3;
– dezaktywacja wyjścia UP3;
– aktywacja wyjścia UP4;
– dezaktywacja wyjścia UP4;
– aktywacja wyjścia UP5;
– dezaktywacja wyjścia UP5;
– aktywacja wejścia „drzwi”;
– dezaktywacja wejścia „drzwi”;
– aktywacja wejścia „dzwonek”;
– aktywacje wejścia „ręczne wyzwolenie rygla”;
– aktywacja wejścia „sabotaż”;
– dezaktywacja wejścia „sabotaż”;
– aktywacja wyjścia „alarm”;
– dezaktywacja wyjścia „alarm”;
– przekroczenie czasu otwarcia drzwi;
Zdarzenia systemowe
- zdarzeniami systemowymi są zdarzenia związane z restartem kontrolera
spowodowanym powrotem napięcia zasilającego, wewnętrzne i zewnętrzne znaczniki
czasu, operacje zapisu poleceniem Modbus itp.
Zdarzenia typu „karty w trybie programowania” przedstawiają operacje związane z
programowaniem nowych transponderów przy użyciu karty Master.
Zdarzenia typu „karty w trybie normalnym” rejestrują używane kody kart zarejestrowanych
oraz nie zarejestrowanych w pamięci kontrolera.
Okno „Zaawansowane”
Okno „Zaawansowane” zawiera informacje o podstawowych danych kontrolera typu:
- wersja oprogramowania kontrolera
- pojemność zastosowanej w nim pamięci
- ustawiony tryb pracy kontrolera (ściśle powiązany z jego wewnętrzną konfiguracją
sprzętową)
- funkcję wyjścia UP5
- prędkość transmisji danych
Podane dane mają charakter wyłącznie informacyjny i nie należy ich modyfikować
Dane i uprawnienia użytkowników.
Dane i uprawnienia użytkowników zapisane są w postaci rekordów, których ilość widoczna na
ekranie zależna jest od ilości zapisanych transponderów.
Maksymalna ilość rekordów zależna jest od zastosowanej pamięci Eeprom i może wynosić do
4015.
Każdy z rekordów składa się z:
- numeru rekordu danych użytkownika
- kodu zapisanego transpondera
- danych użytkownika (opcjonalnie)
- okna uprawnienia Upr.1
- okna uprawnienia Upr.2
- okna uprawnienia Upr.3
- okna uprawnienia Upr.4
- okna uprawnienia Upr.5
Numer rekordu danych użytkownika określa kolejność danych umieszczonych w pamięci
Eeprom kontrolera i jest automatycznie nadawany w momencie odczytu danych z kontrolera.
Numer ten jest nadawany także podczas dopisywania tych danych poprzez kopiowanie z
innego pliku lub wprowadzanie ich z klawiatury PC.
Kod zapisanego transpondera jest unikalną wartością przedstawioną w postaci
heksadecymalnej, która zapisana jest w procesie produkcji transpondera. Kod ten w
jednoznaczny sposób umożliwia identyfikację każdego transpondera.
Dane użytkownika poza opisem transpondera umiejscowionego pod pozycją nr.1 (MASTER)
mogą być dopisane w postaci znaków alfanumerycznych (np. imię i nazwisko właściciela
transpondera), co umożliwi sprawne operowanie bazą danych użytkowników kontrolera.
Okna uprawnień Upr.1 do Upr.5 pozwalają na przypisanie każdemu z użytkowników
dowolnego zbioru tych uprawnień poprzez postawienie znacznika w okienku uprawnienia.
Uprawnienia Upr.2 do Upr.5 dotyczą wersji kontrolerów wyposażonych w większą liczbę
wyjść lub funkcje specjalne umożliwiające określenie innych parametrów ważności
transpondera.
Wszystkie opisane powyżej dane wraz z opisem „nazwa obiektu” oraz danymi kolumny
„użytkownik” mogą zostać zapisane w pamięci kontrolera, w związku z czym
teoretycznie nie ma konieczności ich przechowywania na innych nośnikach pamięci.
2. Opis okna programu.
W „najwyższym pasku okna” umieszczona jest ścieżka dostępu do pliku w jakim zapisane zostały
w komputerze dane kontrolera.
Jeżeli dane odczytane zostały z kontrolera, zamiast ścieżki dostępu umieszczony jest napis
Obiekt: „Nazwa obiektu” (Bez nazwy 1) - Elkontrol”
Pasek „MENU” zawiera zakładki:
-
Plik
Edycja
Narzędzia
Pomoc
Zakładka „Plik” umożliwia zastosowanie typowych funkcji obsługi plików czyli:
-
Nowy – otwarcie czystego (bez żadnych danych) okienka programu ELKONTROL
Otwórz – otwieranie pliku z danymi kontrolera zapisanymi w pamięci komputera
Zachowaj – zapis w pamięci komputera pliku danych kontrolera
Zachowaj jako… - zapis pliku w komputerze pod inną nazwą
Funkcje inicjujące komunikację z kontrolerem:
-
Odczytaj z kontrolera – inicjuje odczyt danych z podłączonego do komputera
kontrolera
Zapisz do kontrolera – inicjuje proces zapisu danych zawartych w programie
ELKONTROL do pamięci połączonego z komputerem kontrolera
Oraz funkcję „Drukuj” umożliwiającą wydruk wszystkich danych kontrolera i funkcję
„Wyjście” która kończy pracę programu.
Zakładka „Edycja” umożliwia modyfikowanie zawartości rekordów użytkowników poprzez
typowe funkcję typu „wklej”, „wytnij”, „kopiuj” i „usuń” oraz funkcję szczególną:
-
Znajdź transponder – funkcja ta umożliwia znalezienie w bazie danych rekordu
transpondera przyłożonego do czytnika po uruchomieniu tej funkcji
W przypadku nieistnienia transpondera w bazie kontrolera ukazany jest stosowny
komunikat oraz uwidoczniony zostaje kod transpondera.
W przypadku konieczności dopisania tego kodu do bazy transponderów kontrolera,
zaznaczamy cały kod, i przy pomocy funkcji kopiuj, kopiujemy go.
Następnie umieszczając kursor w kolumnie „kod” dowolnego rekordu listy
użytkowników wklejamy skopiowany kod umożliwiając późniejszy jego zapis do
pamięci kontrolera.
Uwaga: Wstawienie kodu w miejsce kodu już istniejącego spowoduje jego
nadpisanie i w konsekwencji usunięcie poprzednio istniejącego w tym miejscu
transpondera.
Dodatkowymi funkcjami w zakładce „Edycja” są:
-
Zmień kod dostępu
Zmień adres kontrolera
Sprawdź konfigurację
Zmiana kodu dostępu uniemożliwi osobie postronnej możliwość ingerencji w bazę
danych kontrolera. Fabrycznie ustawiony kod „0” umożliwia każdej osobie
wyposażonej w odpowiedni sprzęt o oprogramowanie swobodny dostęp do pamięci
kontrolera. Zabezpieczeniem przed tym jest zmiana kodu „0” na kod zawarty
pomiędzy liczbą 1 a 65535.
Po zmianie kodu każda komunikacja z kontrolerem rozpoczynać się będzie od
zapytania o kod dostępu.
Dla potrzeb pracy w sieci z RS 485 każdy kontroler musi posiadać indywidualny adres
zawarty liczbą 1 do 247.
Funkcja „Zmień adres kontrolera” umożliwia zmianę adresu fabrycznie ustawionego
na „127”.
Uwaga: Ewentualny reset sprzętowy kontrolera, poza wyzerowaniem pamięci
użytkowników ustawia kod dostępu na wartość „0” i adres kontrolera na „127”.
Funkcja „sprawdź konfigurację” została wprowadzona aby zapobiec utraty danych
kontrolera wywołanych zapisem nowej konfiguracji pamięci EEprom podczas którego
musi nastąpić wyzerowanie całej pamięci.
Zakładka „Narzędzia” zawiera:
„Eksport zdarzeń” uruchamiając zapis pliku zdarzeń w pamięci komputera
„Eksport czasu pracy” uruchamiając zapis pliku czasu pracy w pamięci komputera
„Opcje” umożliwiające konfigurację portu komputera (nr. Portu), prędkość transmisji danych
oraz wybór sposobu obliczania czasu pracy.
Sposób obliczania czasu pracy możliwy jest na trzy sposoby:
- (Pierwsze / ostatnie) czas liczony jest pomiędzy pierwszym i ostatnim przyłożeniem karty
danego dnia
- (Parami) czas liczony jest pomiędzy każdą parą przyłożeń karty
- (Pierwsze 1/ ostatnie 2) czas liczony jest pomiędzy pierwszym przyłożeniem karty do
czytnika wejściowego i ostatnim przyłożeniem do czytnika wyjściowego
2.3. Okno „Zdarzenia”.
W oknie zdarzenia możemy oczytać zawartość bufora zdarzeń kontrolera.
Danymi bufora zdarzeń są:
- liczba porządkowa wykazu zdarzeń
- data zdarzenia
- czas zdarzenia
- typ zdarzenia
- dane użytkownika
- kod użytego transpondera
Liczba porządkowa wykazu zdarzeń określa numer zarejestrowanego zdarzenia.
Pamięć zdarzeń kontrolera zorganizowana jest w postaci rekordów o ilości określonej
konfiguracją kontrolera. W każdym rekordzie rejestru zdarzeń może być zapisanych
do pięciu zdarzeń i w związku z tym teoretycznie bufor może zawierać pięciokrotnie
większą liczbę zdarzeń niż zdeklarowana konfiguracją pamięci kontrolera liczba
rekordów zdarzeń.
W związku z tym liczba określająca numer zdarzenia zazwyczaj nie będzie
odpowiadała numerowi rekordu bufora zdarzeń.
Data i czas zdarzenia w kontrolerze z nie ustawionym zegarem zapisywane są w
postaci wewnętrznie generowanych znaczników czasu. Znaczniki te umożliwiają
programowi ELKONTROL v.2.0 wyliczenie czasu zdarzeń występujących w buforze i
przedstawienie ich we właściwej postaci pod warunkiem zachowania ciągłości
zasilania kontrolera nawet bez wstępnego ustawienia zegara.
Pierwsze oczytane zdarzenia, występujące przed synchronizacją zegara kontrolera
mogą być jednak obarczone błędem wynikającym odchyłki stabilności zegara
kontrolera i dlatego zalecane jest dokonanie procedury synchronizacji czasu oraz
korekty stabilności zegara niezwłocznie po jego zainstalowaniu.
Kolumna „Typ zdarzenia” opisuje rodzaj zarejestrowanego zdarzenia.
Kolumna „Użytkownik” zawiera dane przypisane do kodu transpondera w oknie
„Użytkownicy”.
Kolumna „Kod” przedstawia kod odczytanego transpondera, w przypadku zdarzenia
niezwiązanego z odczytem transpondera komórka kolumny jest pusta.
2.4. Okno „Rejestracja czasu pracy”
Okno przedstawia podliczenie czasu pracy danego użytkownika lub wszystkich
użytkowników z zarejestrowanymi zdarzeniami występującymi w zadanym w filtrze zdarzeń
przedziale czasu. Obie wizualizacje czasu pracy zawierają dane pracownika, kod transpondera,
daty dni z podliczeniem czasu pracy dla każdego z nich oraz sumaryczny czas z zadanego
przedziału czasu.
Indywidualna dla pracownika wizualizacja czasu pracy zawiera dodatkowo kolumnę z
oznaczeniem poprawności obsługi RCP. Znak „-„ oznacza niepoprawną obsługę, np. tylko
jedno przyłożenia karty podczas dnia, natomiast znak „+” oznacza możliwość poprawnego
wyliczenia czasu pracy przez program.
2.5. Okno programu można przedstawiać w czterech układach poprzez wybór klawiszami
„Parametry kontrolera”, „Użytkownicy”, „Zdarzenia” oraz „Rejestracja czasu pracy”
opisanych powyżej.
2.6. Obsługa bazy danych zdarzeń usprawniona została poprzez dodanie funkcji filtracji zdarzeń
opisanej w oknie „Filtru zdarzeń”.
Filtr umożliwia wyświetlenia dowolnej grupy zdarzeń, przedziału czasowego, selekcję
zdarzeń z nieważnym czasem (brak ustawienia zegara), zdarzeń dotyczących dowolnego
użytkownika lub kodu oraz określenia limitu ilościowego zdarzeń.
Dostęp do filtra zdarzeń, jego aktywacja, wydruki danych kontrolera lub arkuszy RCP,
sprawdzanie konfiguracji kontrolera, sczytywanie zdarzeń i inne dostępne są przy użyciu ikon
umieszczonych w części głównej okna programu.
3.
Zegar i jego synchronizacja.
Kontroler wyposażony jest w zegar czasu rzeczywistego ustawiany z poziomu komputera.
Ustawianie czasu następuje automatycznie podczas pierwszej sesji sczytywania tablicy
zdarzeń kontrolera. Zostaje wówczas wprowadzony czas odczytany z komputera a czasy
zdarzeń występujące przed pierwszą komunikacją zostają automatycznie wyliczone przez
program aż do momentu ostatniego reketu kontrolera wywołanego np. poprzez zanik napięcia
zasilania. Jak z tego wynika, mimo braku podtrzymania zasilania zegara utrata czasów
zdarzeń może nastąpić tylko w wyniku minimum dwukrotnego zaniku napięcia zasilania i
dotyczy tylko zdarzeń zwierających się pomiędzy tymi zanikami (resetami). Zdarzenia te jako
zdarzenia z nieważnym czasem, będą przedstawione z wewnętrznie generowanymi
znacznikami czasu umożliwiającymi przynajmniej na oreślenie dystansów czasowych
pomiędzy nimi i wyróżnione graficznie poprzez przedstawienie ich na jasno czerwonym tle.
W celu uniknięcia wpływu niestabilności zegara kontrolera na winiki pomiaru czasu,
kontroler wyposażony został w funkcję automatycznej korekty biegu zegara dokonywanej za
zezwoleniem operatora programu przez komputer w przypadku wykrycia rozbieżności.
4.
Praca autonomiczna lub z wieloma kontrolerami
Konstrukcja kontrolera umożliwia zastosowanie go w wielu różnych konfiguracjach
sprzętowych. Najprostszą z nich jest układ pracy autonomicznej gdzie parametry kontrolera i
baza danych użytkowników konfigurowane są przy pomocy karty MASTER. Kontroler taki
można sporadycznie w miarę potrzeb łączyć z komputerem w celu uporządkowania bazy
danych użytkowników.
Najtańsze połączenie z komputerem realizujemy poprzez łącze RS 232 ewentualnie
uzupełnione o konwerter RS232/USB.
W przypadku pracy wielu (do 32) kontrolerów w sieci RS 485 należy połączyć je
dwuprzewodową linią poprzez moduły RS 485 umożliwiające galwaniczną izolację
wszystkich rozproszonych elementów sieci. Sieć do komputera łączymy poprzez
konwerter RS 485/USB.
Uwaga: Przed podłączenie kontrolerów do sieci należy każdemu z nich nadać unikalny
(w skali danej sieci) adres. Stosowane obecnie moduły RS 485 umożliwiają połączenie
do 32 kontrolerów w jednej sieci.
Obsługa tych kontrolerów mimo maksymalnego uproszczenia konstrukcji programu
ELKONTROL umożliwia poprzez otwarcie wielu przyporządkowanym kontrolerom
okienek, dowolną wymianę danych pomiędzy nimi.
W przyszłości przewiduje się utworzenie nowych wersji programu, które
zautomatyzują zarządzanie bazami danych kontrolerów poprzez stworzenie stref i grup
dostępu archiwizację zdarzeń itp.
Konfiguracja połączeń kontrolerów serii ELKONTROL 3000.
Ethernet
RS 232
USB
Konwerter
USB/232
USB
Konwerter
USB/485
Do 32 kontrolerów
Moduł
RS 485
Kontroler 1 z
buforem zdarzeń
RS 485
Moduł
RS 485
Kontroler 2 z
buforem zdarzeń
Moduł
RS 485
Kontroler 32 z
buforem zdarzeń
Moduł
RS 232
Moduł
Ethernetowy
Moduł
RS 232
Moduł
Radiowy
/ TTL *
Moduł
radiowy
/ RS 232 *
Kontroler
w połączeniu
autonomicznym
* elementy oznaczone gwiazdką, w przygotowaniu