Wady zastawki mitralnej
Transkrypt
Wady zastawki mitralnej
ginekolog.pl Wady zastawki mitralnej "Do pierwszych objawów mogą należeć szybsze męczenie się i trudności w oddychaniu podczas wysiłku, szczególnie widoczne, kiedy chory zmuszony jest wchodzić po schodach. Duszność pojawiająca się podczas leżenia na płaskim łóżku i w nocy po dłuższym spoczynku powoduje, że chory, aby przetrwać noc, układa sobie pod głową kilka poduszek." Rola zastawki mitralnej Zastawka mitralna nazywana jest również dwudzielną lub dwupłatkową. I właśnie ta ostatnia nazwa chyba najlepiej opisuje jej budowę. Składa się ona z pierścienia, do którego umocowane są dwa płatki: wiotkie, bardzo delikatne, połyskujące w świetle błony. W chwili zamknięcia zastawki płatki te stykają się swoimi wolnymi brzegami na tyle szczelnie, że całkowicie zamykają otwór między lewym przedsionkiem i lewą komorą. W prawej komorze serca jest podobna zastawka, tylko że składa się ona z trzech płatków. Zastawki te pełnią w sercu analogiczną rolę jak zastawki w naczyniach żylnych - zapobiegają cofaniu się krwi. Rola ich ujawnia się w czasie skurczu serca. Szczelnie się zamykając gwarantują, że krew znajdująca się dotąd w komorach przez kurczące się serce zostanie wtłoczona do naczyń tętniczych i nie wróci do przedsionków. Natomiast w czasie rozkurczu, kiedy krew napływa z naczyń żylnych poprzez przedsionki do komór, prawidłowe zastawki w ujściach przedsionkowo-komorowych są otwarte i nie wpływają na ruch krwi. Na czym polega nieprawidłowe działanie zastawki mitralnej? Do zaburzenia funkcji zastawki mitralnej dochodzi, gdy nie zamyka się ona szczelnie. W czasie skurczu serca część krwi przez szczelinę w nieprawidłowej zastawce wraca do lewego przedsionka. Mówimy wówczas o niedomykalności zastawki mitralnej. Niedomykalność taka może powstać w wyniku uszkodzenia płatków zastawki. Jednak można sobie również wyobrazić sytuację, w której dojdzie do poszerzenia pierścienia mitralnego. Wówczas płatki, które wcześniej funkcjonowały bez zarzutu, są po prostu zbyt krótkie, by stykając się wolnymi brzegami szczelnie zamykać otwór między przedsionkami i komorami. Dość często zdarza się też, że podczas skurczu serca fragmenty zastawki wpuklają się do przedsionków. W ten sposób powstają liczne drobne szczeliny, przez nie krew, która powinna być wyrzucona z komór do naczyń, wraca się do przedsionków. Wada taka pojawia się dość często, bo występuje u 5-10% osób i nazywana jest wypadaniem płatka zastawki mitralnej. Choć wydaje się dość błaha, strumienie krwi płynące przez liczne drobne szczeliny w sumie mogą powodować znaczne zaburzenie funkcji zastawki. Inny problem pojawia się, gdy zastawka, która w czasie rozkurczu powinna być ,,niema" i nie przeszkadzać płynącej krwi, ulega zwężeniu. Wówczas serce bardzo dotkliwie odczuwa obecność zastawki: po obu stronach zastawki, to znaczy w przedsionku i w komorze powstaje różnica ciśnień, tzw. gradient ciśnień przez zastawkę. Napływ krwi z przedsionka do komory jest utrudniony © 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/3 ginekolog.pl i przez to zmniejszony. Zwężenie zastawki mitralnej - stenoza mitralna - może powstać jako konsekwencja procesów zapalnych obejmujących tę zastawkę, szczególnie często jest powikłaniem gorączki reumatycznej. Stenoza mitralna - objawy Do pierwszych objawów mogą należeć szybsze męczenie się i trudności w oddychaniu podczas wysiłku, szczególnie widoczne, kiedy chory zmuszony jest wchodzić po schodach. Duszność pojawiająca się podczas leżenia na płaskim łóżku i w nocy po dłuższym spoczynku powoduje, że chory, aby przetrwać noc, układa sobie pod głową kilka poduszek. Również chrypka czy odksztuszanie wydzieliny, które wydają się wskazywać raczej na chorobę płuc niż serca, mogą się pojawić u osoby ze zwężeniem zastawki mitralnej. Osoba taka może także skarżyć się na uczucie szybkiego i nierównego bicia serca lub napady kołatania serca. Na bardziej zaawansowanym etapie choroby występują: wodobrzusze oraz obrzęki wokół kostek, którym nie towarzyszy ból łydek. Niedomykalność mitralna - objawy W tej wadzie objawy pojawiają się szczególnie późno. Podobnie jak w stenozie mitralnej, są to: szybsze męczenie się, trudności w oddychaniu podczas wysiłku, duszność występująca u osoby leżącej oraz duszność występująca w nocy. Czasem niezwykle nieprzyjemne uczucie kołatania serca może być dla chorego pierwszym sygnałem choroby i skłania go do szukania pomocy. W jaki sposób lekarz stwierdza wadę zastawki? Często nieprawidłowością, jaka może zaniepokoić lekarza, bywa szmer nad sercem stwierdzany u pacjenta, który zgłosił się na wizytę z powodu przeziębienia. Umiejscowienie szmeru oraz jego charakter często pozwalają lekarzowi wstępnie określić rodzaj wady. Wady zastawki mitralnej przez bardzo długi czas nie dają objawów, które byłyby zauważone przez chorego. Zazwyczaj, kiedy objawy są już widoczne, wada zastawki osiąga znaczny stopień. Ze względu na to, że nieprawidłowe funkcjonowanie zastawki wymusza na sercu nadmierną i daremną pracę, długotrwałe obciążenie serca prowadzi w końcu do jego niewydolności. W ostatecznym rozpoznaniu wady pomogą lekarzowi badania dodatkowe. Chory, któremu wykonano EKG, może dowiedzieć się, że badanie to uwidoczniło cechy przerostu lewej lub prawej komory albo migotanie przedsionków. To zaburzenie rytmu chory będzie odczuwał jako wspomniane wcześniej bardzo nieprzyjemne kołatanie serca. Badanie radiologiczne klatki piersiowej również może dostarczyć lekarzowi cennych informacji: ujawni, że sylwetka serca jest nieprawidłowa, pokaże zmiany w płucach. Jednak najważniejszym badaniem, jakie będzie wykonane u chorego ze szmerem w sercu, jest badanie echokardiograficzne, czyli tzw. USG serca. Pozwoli ono nie tylko bezbłędnie i precyzyjnie określić rodzaj wady, ale umożliwi także ocenę stopnia jej zaawansowania i odpowie na pytanie, jak poważne są zmiany, które dokonały się w sercu zmuszanym do wytężonej pracy. Wreszcie badanie echokardiograficzne pomaga wyznaczyć moment, w którym dana osoba powinna poddać się zabiegowi operacyjnemu. Metody leczenia Kiedy objawy niewydolności serca związane ze stenozą mitralną nasilają się, a towarzyszących chorobie zaburzeń rytmu nie udaje się dłużej korygować lekami, wskazane jest wykonanie plastyki balonowej. W zwężone ujście zastawki mitralnej wprowadza się cewnik balonowy, którego rozprężenie pozwala skorygować zwężenie zastawki i rozszerzyć zrośnięte płatki. Niestety czasami niezbędne okazują się bardziej radykalne zabiegi: przecięcie nadmiernie zrośniętych płatków zastawki - tzw. komisurotomia lub wręcz całkowita wymiana zastawki na protezę mechaniczną lub biologiczną. Nieco inne są wskazania do leczenia chirurgicznego dla osoby z niedomykalną © 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/3 ginekolog.pl zastawką mitralną. W tej chorobie ważne jest, aby interwencja nastąpiła przed rozwinięciem się niewydolności serca. Obecnie stosuje się trzy metody leczenia: rekonstrukcję zastawki mitralnej, wymianę zastawki z pozostawieniem części zastawki naturalnej, całkowite usunięcie zastawki i zastąpienie jej protezą mechaniczną lub biologiczną. Mimo, że stworzenie protezy zastawkowej było ogromnym osiągnięciem i że dostępne są coraz doskonalsze protezy, najnowsze techniki operacyjne polegają na zachowaniu naturalnej zastawki w możliwie jak największym stopniu. Choroby zastawki mitralnych są dosyć częste, ale ich objawy nie należą do specyficznych. Jednakże dla doświadczonego klinicysty stwierdzenie tych patologii za pomocą badania EKG nie stanowi żadnego problemu. Nie leczone choroby zastawki mitralnej mogą być przyczyną poważnych dolegliwości w przyszłości, dlatego nie należy ich lekceważyć. © 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/3