Bruno Kreisky - viennapan viennapan

Bruno Kreisky
w polskim dyskursie publicznym
w latach 1956 – 1983
Zdjęcie: Bundeskanzleramt
Dr Agnieszka Kisztelińska-Węgrzyńska
(Uniwersytet Łódzki)
Środa, 25 stycznia 2017
godz. 18:00
Sala Mikołaja Kopernika (Biblioteka)
Cykl Wykładów
Kopernikańskich
Polska Akademia Nauk
Stacja Naukowa w Wiedniu
Boerhaavegasse 25, 1030 Wien
71 Kleistgasse
Rennweg
Prosimy o zgłaszanie
udziału na adres: [email protected]
Referat poruszy trzy zasadnicze wątki: adaptację metod badawczych typowych
dla nauk społecznych to jest Jakościowej Analizy Dyskursu do badań historycznych;
charakterystykę jednego wybranego obrazu powojennej Austrii, dotyczącego
dyplomacji kanclerza Bruno Kreisky’ego i wniosków odnoszących się do tezy głównejsposobów kształtowania narracji na temat Austrii w powojennej Polsce.
W przypadku charakterystyki Austrii w polskim dyskursie w okresie PRL ważny
był powstający i utrwalany pewien portret polityczny. Dominujący pozytywny
wizerunek Austrii nie wynikał z chęci wzmocnienia przekazu dotyczącego zachodniego
państwa, lecz podkreślenia tych zjawisk, które w powiązaniu z Polską uzupełniały
informacje kierowane przez władzę do obywateli. Referentka przyjęła hipotezę, iż
pozytywny wizerunek Austrii w polskim dyskursie tworzony po 1955 roku, rozwijany
w latach 60. i wzmacniany w 70. wynikał z faktu podkreślenia neutralnego charakteru
państwa zachodniego w przeciwieństwie do militarnych potęg Niemiec, USA, czy
Francji. Ponadto stanowisko polskie było reakcją na systemowo od lat realizowaną
przez Austriaków soft power, przejawiającą się działaniami rządowymi skupionymi na
promocji kultury austriackiej i języka niemieckiego. Bruno Kreisky pełniący funkcję
ministra spraw zagranicznych, od 1970 zaś kanclerza Austrii był wielokrotnie
przywoływany w prasie polskiej jako gwarant dobrych stosunków z Polską. Początki
tych narracji były jednak skromne w szczegóły biograficzne i raczej schematycznie
ukazywały rozwój kariery politycznej działacza Socjalistycznej Partii Austrii. Lata kiedy
sprawował funkcję ministra wiązały się z zaostrzonym rygorem cenzury i czasami
walki o uznanie zachodniej granicy Polski. Temat ten był tak istotny dla polskich władz,
że właściwie cały dyskurs dotyczący polityki zagranicznej Polski był mu
podporządkowany. Po 1970 roku, pojawiły się jednak nowe określenia, które zostały w
charakterystyce Kreisky’ego na dłużej. W świetle tych źródeł ukazuje się człowiek
dowcipny, oczytany, z dumą mówiący o swojej ojczyźnie i odważnie broniący jej
interesów. Wielokrotnie w tym czasie zderza się postać kanclerza z innymi zachodnimi
politykami socjaldemokratycznymi. Tak więc kanclerz Kreisky i często utożsamiana z
nim Austria była potrzebna Polsce, jako ten partner zachodni, którego nie należało się
w przeciwieństwie do Niemców obawiać i który chętnie pomagał w określaniu roli
naszego państwa, jako lidera w regionie, choćby wizerunek ten miał funkcjonować
jedynie w polskim dyskursie publicznym.
Dr Agnieszka Kisztelińska-Węgrzyńska, historyk, adiunkt, od 2005 roku pracownik
Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego.
Zainteresowania badawcze: historia powszechna, historia dyplomacji po II wojnie światowej z
naciskiem na losy powojennej Austrii i stosunki polsko-austriackie. Najnowsze badania
koncentrują się na polityce sąsiedztwa, austriackiego kanclerza Bruno Kreisky’ego. W 2013 r.
rozpoczęcie współpracy z Instytutem Ludwiga Boltzmanna w Grazu- Institute for Research on
War Consequences (Graz – Vienna) i prof. Peterem Ruggenthalerem nad projektem
interdyscyplinarnym, którego efektem była publikacja – Austria w polskim dyskursie
publicznym po 1945 roku. Österreich im polnischen öffentlichen Diskurs nach 1945, wydana w
2016
Zdjęcie: „Bundeskanzler Bruno Kreisky” (24.05.1983),
Źródło: Bundeskanzleramt, http://fotoservice.bundeskanzleramt.at/bkafotodetail.html?galleryPath=/bundeskanzler_seit_1945/06_bk_kreisky