Język polski – test dla uczniów klas piątych

Język polski – test dla uczniów klas piątych
szkół podstawowych w roku szkolnym 2007/2008
Etap szkolny (60 minut)
Dysleksja [suma punktów]
Imię i nazwisko ..................................................................................... kl.5 ...
Przeczytaj uwaŜnie tekst.
Hefajstos był synem Dzeusa i Hery, królewskim synem. Wychowywał się na Olimpie i wszyscy
przepowiadali, Ŝe kiedyś wyrośnie na bardzo mądrego boga. Kochał matkę i wstawił się za nią wówczas,
gdy Dzeus powiesił Herę za ręce u szczytu Olimpu. Ojciec w gniewie zrzucił go na ziemię. Hefajstos
leciał przez cały dzień, aŜ nocą, niby meteor, spadł na wyspę Lemnos z połamanymi nogami.
Zaopiekowała się nim bogini morska Tetyda. Zaniosła do swego domu z korali, gdzie światło biegnie
przez modre zwierciadło wód. RóŜnorodne rośliny pną się po ścianach groty, a duchy morza grają
na muszlach, pobrzękując.
Wracał do zdrowia. Srebrnonogim boginkom, z wdzięczności za opiekę, wyrabiał cudowne
ozdoby: naszyjniki tak delikatne, jakby były z puchu piany morskiej, naramienniki, pierścienie, diademy,
a wszystko to błyszczało w szmaragdowej głębinie, niby migotanie zatopionych gwiazd. Przez dziewięć
lat tak Ŝył, aŜ zapomnieli o nim i ojciec, i matka, i cały Olimp. Wszyscy byli przekonani, Ŝe zginął gdzieś
w przestworzach oceanu. On zaś nie chciał wracać do świata, z którego tak boleśnie go wygnano.
Na podstawie „Mitologii” Jana Parandowskiego
Na podstawie tekstu, który przeczytałeś, zaznacz poprawne odpowiedzi.
1. Ojcem Hefajstosa był
a. Helios.
b. Ares.
c. Hades.
d. Dzeus.
2. Dzeus swoją Ŝonę
a. powiesił za ręce.
b. zrzucił ze skały.
c. powiesił za nogi.
d. zamknął na Olimpie.
3. Hefajstos leciał z Olimpu na ziemię
a. całą noc.
b. całą dobę.
c. cały dzień.
d. cały tydzień.
4. Hefajstos, spadając na wyspę, złamał
a. nos i ramię.
b. rękę i nogę.
c. obie ręce.
d. obie nogi.
1
5. Kto zaopiekował się Hefajstosem po zrzuceniu z Olimpu?
a. Bogini Hera.
b. Bóg Dzeus.
c. Bóg Posejdon.
d. Bogini Tetyda.
6. W domu, gdzie zdrowiał Hefajstos,
a. panowała cisza.
b. było duŜo światła.
c. znajdowało się duŜo ryb.
d. było bardzo ciasno.
7. Hefajstos robił dla boginek
a. naszyjniki, bransoletki, pierścienie.
b. diademy, kolczyki, pierścienie.
c. naszyjniki, pierścienie, diademy.
d. pierścienie, kolczyki, naszyjniki.
8. Hefajstos Ŝył w morzu
a. osiem lat.
b. dziewięć lat.
c. dziesięć lat.
d. jedenaście lat.
9. W podanym tekście wypowiada się
a. Hefajstos.
b. Jan Parandowski.
c. narrator.
d. podmiot liryczny.
10. PowyŜszy tekst moŜemy zaliczyć do
a. prozy.
b. poezji.
c. dramatu.
d. śadna odpowiedź nie jest poprawna.
11. A. Ponumeruj podane punkty planu zgodnie z następstwem zdarzeń w tekście.
B Hefajstosem zajęła się Tetyda i zaniosła go do swego domu.
B Dzeus powiesił Herę na Olimpie.
B Hefajstos wyzdrowiał i wyrabiał dla boginek piękną biŜuterię.
B Hefajstos wstawił się za matką.
B Ojciec zrzucił Hefajstosa z Olimpu.
B. Podkreśl poprawną odpowiedź.
PowyŜsze wypowiedzenia są zdaniami / równowaŜnikami zdań.
C. Uzupełnij zdanie, wpisując odpowiednie liczby.
PowyŜszy plan składa się z ....... zdań złoŜonych i ....... zdań pojedynczych.
2
12. Dokończ zdania.
Głównym bohaterem tekstu jest ...................................................... Inne postacie przywołane w tekście to:
..........................................................................................................................................................................
13. Połącz odpowiednie części wyrazów zapisane w dwóch kolumnach i uzupełnij tabelę.
Wyraz
bogo
szle
mo
wie
mu
lewski
kró
rze
Liczba sylab
14. Aby znaleźć ukryty wyraz, skreśl sześć niepotrzebnych sylab. Zapisz go.
wre ko mi ze to nu lo pe krzy gia
......................................................................
15. Przekształć odpowiednio kaŜde z podanych wypowiedzeń.
Czytamy o dalszych losach Hefajstosa.
Zdanie pytające: ..............................................................................................................................................
Zdanie rozkazujące: ........................................................................................................................................
Czy wypoŜyczyłeś z biblioteki „Mitologię”?
Zdanie oznajmujące: .......................................................................................................................................
Zdanie rozkazujące: ........................................................................................................................................
16. Z podanych zdań wypisz podmiot i orzeczenie.
Ojciec zrzucił Hefajstosa z Olimpu.
(..........................................
podmiot
......................................)
orzeczenie
Dom Tetydy ozdabiały przepiękne rośliny.
(..........................................
podmiot
......................................)
orzeczenie
3
17. Do kaŜdego członu podanego zdania zadaj pytanie.
Hefajstos wychowywał się na Olimpie.
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
18. A. Podane wyrazy w ramce wpisz w odpowiednie miejsca tabeli.
leciał,
morska,
długo,
migotanie,
mądry,
Hera,
spadł,
boleśnie,
morze,
grają,
smutno,
królewski
rzeczowniki
czasowniki
przymiotniki
przysłówki
.......................................
.......................................
.......................................
.......................................
.......................................
.......................................
.......................................
.......................................
.......................................
.......................................
.......................................
.......................................
B. Uzupełnij zdania. Skorzystaj z informacji podanych w tabeli.
Do odmiennych części mowy naleŜą .............................................................................................................
......................................................................... Do nieodmiennych zaliczamy ...............................................
19. Dokonaj stopniowania przymiotników i nazwij rodzaj stopniowania.
stopień równy
stopień wyŜszy
stopień najwyŜszy
zły
mądry
cierpliwy
4
rodzaj stopniowania
20. Podaj przypadek, liczbę i rodzaj rzeczowników.
Dzeus – ............................................................................................................................................................
wyspę – ...........................................................................................................................................................
zwierciadłem – ................................................................................................................................................
21. Z kaŜdego szeregu skreśl czasownik, który występuje w innej formie niŜ pozostałe.
•
był, zrzuca, chował się, robił
•
rosną, błyszczy, grają, świecą
•
zaniosła, dbała, czekał, pilnowała
•
wierzą, zobaczą, przypomną, pomyślą
22.Wśród podanych wyrazów podkreśl czasowniki w formie nieosobowej.
wyrośnie, był, migotanie, wygnano, chował się, szczytu, zrzucić, leciał, spadł, połamanymi,
zaopiekowano się, zanieść, duchy, pobrzękując, biec, rosną, wracał, wyrabiał, błyszczało, zginął, wracać
23. Wyrazy umieszczone w nawiasie zastąp wyrazami o podobnym znaczeniu.
Hefajstos urodził się na Olimpie. Wszyscy myśleli, Ŝe będzie bardzo mądry. PoniewaŜ wstawił się za
matką, (rozgniewany) .................................... Dzeus zrzucił go na ziemię. Tam (zaopiekowała się)
.................................... nim Tetyda. Bóg wyzdrowiał i zaczął (robić) .................................... dla innych
boginek piękną biŜuterię. Inni bogowie (sądzili) ...................................., Ŝe Hefajstos zginął w morzu.
Dokończ zdanie:
Wyrazy, które wpisałeś, nazywamy ..........................................................................
24. W podanych zdaniach znajdź środki poetyckie i połącz je z ich poprawnymi nazwami.
przenośnia
Hefajstos niby meteor spadł na wyspę Lemnos.
epitet
Srebrnonogim boginkom wyrabiał cudowne ozdoby.
porównanie
Duchy morza grają na muszlach, pobrzękując.
Zaniosła do swego domu z korali, gdzie światło biegnie przez
zwierciadło wód.
5
wyraz dźwiękonaśladowczy
25. Napisz list w imieniu młodego Hefajstosa do Dzeusa. Wyraź w nim swoje uczucia i opowiedz o
tym, co robisz, mieszkając poza Olimpem. Potrzebne informacje wymyśl sam. Twoja praca
powinna zająć co najmniej 10 linijek.
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
6