Wykorzystanie fotografii specjalnej w programach rejestracji zabytków

Wykorzystanie fotografii specjalnej w programach rejestracji zabytków
Znaczenie rejestracji zabytków sakralnych
Wykorzystanie fotografii
specjalnej w programach
rejestracji zabytków
Fragment obrazu z ołtarza w Żukowie, dokumentacja z programu rejestracji zabytków sakralnych
w powiecie stargardzkim (fot. M. Łuczak), 2012
Fotografia specjalna jest stale wykorzystywana przez badaczy dzieł sztuki,
nie jest to więc żadne novum w tym środowisku, jednak zagadnienia te wciąż
nie są wprowadzane do działań prewencyjnych policji i urzędów konserwatorskich, oraz bardzo rzadko do postępowań karnych jako materiał dowodowy.
Promieniowanie podczerwone, ultrafioletowe i rentgenowskie umożliwiają wyciągnięcie z obrazu szczegółów i warstw, które nie są widzialne gołym okiem.
Stosowanie tych technik nieniszczących umożliwia wstępne badanie dzieła
sztuki i ocenę jego stanu zachowania. Istotą zastosowania fotografii specjalnej
w programach rejestracji i identyfikacji zabytków jest możliwość wychwycenia indywidualnych cech przedmiotu, które fałszerz kopiujący obraz ze zdjęcia
może przeoczyć. W fotografii specjalnej najczęściej wykorzystywane są następujące techniki fotograficzne:
Fotografia w podczerwieni
Lichtarz z 1672 roku z kościoła w Kolinie.
Fotografia dokumentująca indywidualne cechy – tj. uszkodzenia przedmiotu
w ramach programu rejestracji zabytków sakralnych w powiecie stargardzkim (fot. M. Łuczak), 2012
– 94 –
Fotografia w tzw. bliskiej podczerwieni wykorzystuje różne właściwości
absorpcji i odbić promieniowania podczerwonego od pigmentów płótna lub
innych warstw w zakresie 700-1300 nm (inne źródła podają 0,7-2,5 µm)113.
Dzięki zróżnicowaniu poszczególnych pigmentów pod względem zdolności
absorpcji i odbicia fal elektromagnetycznych można je wstępnie zidentyfikować na podstawie fotografii. Podczerwień pozwala również na fotografowanie
głębiej położonych warstw obrazu, umożliwiając tym samym analizę procesu
twórczego.
Fotografię w bliskiej podczerwieni wykonuje się wykorzystując standardowy filtr IR (Infra-red), który założony na obiektyw aparatu umożliwia wykoK. Korona, Fizyka w doświadczeniach – Materiały do wykładu, Materiały dydaktyczne Wydz. Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
2010-2012, mps, Warszawa 2010, s. 346-349.
113
– 95 –