V Kz 928/15 z dnia 25 listopada 2015 - e-Play

Sygn. akt V Kz 928/15
POSTANOWIENIE
Dnia 25 listopada 2016 roku
Sąd Okręgowy w Łodzi, V Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia S.O. Zbigniew Mierzejewski
Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Matecka
przy udziale Prokuratora Krystyny Miszczak - Borkowskiej
po rozpoznaniu w sprawie
A. R.
oskarżonego o czyn z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.
zażalenia Naczelnika Urzędu Celnego II w Ł.
na postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi
z dnia 7 września 2015 roku, sygn. akt V K 1209/14
w przedmiocie umorzenia postępowania
na podstawie art. 22 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. oraz art. 437 § 1 i 2 k.p.k., art. 438 pkt 2 k.p.k. w zw. z art.
113 § 1 k.k.s.
postanawia:
1. podjąć zawieszone postępowanie;
2. uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi do
merytorycznego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Postanowieniem 7 września 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi na podstawie art. 17 § 1 pkt 2
k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. umorzył postępowanie przeciwko oskarżonemu podnosząc, iż przepisy ustawy o grach
hazardowych wypełniające blankietową normę art. 107 § 1 k.k.s. jako mające tzw. charakter techniczny nie mogły być
stosowane w związku z brakiem ich notyfikacji Komisji Europejskiej.
Postanowienie Sądu Rejonowego zaskarżył w całości zażaleniem na niekorzyść oskarżonego oskarżyciel publiczny –
Naczelnik Urzędu Celnego II w Ł. zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu obrazę art. 107 § 1 k.k.s., polegającą na błędnym
przyjęciu, że przepis ten, jako mający charakter blankietowy, nie może być wypełniony przepisami art. 6 i 14 ustawy
o grach hazardowych i jednocześnie nie może stać się podstawą odpowiedzialności oskarżonego.
Podnosząc powyższe zarzuty oskarżyciel publiczny wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie
sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2015 roku Sąd Okręgowy w Łodzi zawiesił postępowanie w przedmiotowej sprawie
do czasu udzielenia odpowiedzi przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej na pytanie prejudycjalne Sądu
Okręgowego w Łodzi dotyczące możliwości zróżnicowania skutków braku notyfikacji przepisów technicznych ustawy
o grach hazardowych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
W przedmiotowej sprawie odpadła przesłanka zawieszenia postępowania, bowiem w dniu 13 października 2016 r.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C 303/15 udzielił odpowiedzi na pytanie prejudycjalne Sądu
Okręgowego w Łodzi stwierdzając, iż art. 1 dyrektywy 98/34 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998
r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących
usług społeczeństwa informacyjnego (Dz.U. 1998, L 204, s. 37 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 13, t. 20, s. 337),
zmienionej dyrektywą 98/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lipca 1998 r., należy interpretować w
ten sposób, że przepis krajowy, taki jak art. 6 ustawy o grach hazardowych, nie wchodzi w zakres pojęcia „przepisów
technicznych” w rozumieniu tej dyrektywy, podlegających obowiązkowi notyfikacji.
Odnosząc się natomiast do zażalenia Naczelnika Urzędu Celnego II w Ł. należy uznać, że było ono zasadne.
Argumenty podniesione w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sądu Rejonowego o braku możliwości
stosowania wobec oskarżonego nienotyfikowanych przepisów technicznych ustawy o grach hazardowych siłą rzeczy
nie mogą zostać uznane za trafne, bowiem powołany przez Sąd Rejonowy przepis art. 6 ustawy o grach hazardowych
nie posiada charakteru przepisu technicznego w rozumieniu dyrektywy 98/34.
Jako nie zasługujące na uwzględnienie uznać należy stwierdzenie Sądu Rejonowego, zawarte na k. 1180 v.
uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, iż nie sposób przyjąć, aby jakikolwiek podmiot mógł mieć świadomość
karalności zachowania związanego z naruszeniem przepisów ustawy o grach hazardowych.
Ustawa Kodeks karny skarbowy jak i ustawa o grach hazardowych nigdy nie zostały skutecznie wyeliminowane z
porządku prawnego np. poprzez orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.
Redakcja przepisu art. 107 § 1 k.k.s. jak i przepisów art. 6 i 14 ustawy o grach hazardowych jest jasna i nie może budzić
żadnych wątpliwości interpretacyjnych, jak wywodzi Sąd Rejonowy powołując się na rzekomo niski stopień jasności
wskazanych przepisów.
Powoływane przez Sąd Rejonowy poglądy przedstawicieli doktryny oraz orzeczenia niektórych sądów wyrażane na
gruncie ewentualnego technicznego charakteru przepisu art. 14 ustawy o grach hazardowych, nie sprowadzały się
do twierdzenia o nieobowiązywaniu ustawy o grach hazardowych, ale odnosiły się do braku możliwości stosowania
nienotyfikwoanego przepisu technicznego wobec obywatela w konkretnej sprawie.
Kwestii tej w żadnym razie nie można utożsamiać, jak zdaje się czynić Sąd Rejonowy, z przekonaniem o niekaralności
za przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. czy też „nieobowiązywaniem” ustawy o grach hazardowych.
Przepis art. 107 § 1 k.k.s. penalizuje zachowanie polegające na urządzaniu lub prowadzeniu gry losowej, gry na
automacie lub zakładu wzajemnego wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia. Poprzez
odesłanie do ustawy o grach hazardowych stanowi on zatem normę blankietową. Brak jest natomiast jakichkolwiek
wątpliwości co do jego jasności redakcyjnej.
Przepis art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych formułuje obowiązek urządzania gier cylindrycznych, gier w karty,
w tym turniejów gry pokera, gier w kości oraz gier na automatach wyłącznie w kasynach gry na zasadach i warunkach
określonych w zatwierdzonym regulaminie i udzielonej koncesji lub udzielonym zezwoleniu. Natomiast przepis art.
6 ustawy o grach hazardowych, którego techniczny charakter wykluczył TSUE w orzeczeniu w sprawie C- 303/15,
przewiduje wymóg prowadzenia działalności w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na
automatach tylko na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry. Także w zakresie redakcji i wykładni
tego przepisu nie można odpowiedzialnie wskazać na występowanie wątpliwości, które utrudniałyby jego wykładnię.
Sąd Okręgowy nie podziela argumentów podnoszonych przez obrońcę oskarżonego, iż mimo orzeczenia TSUE w
sprawie C 303/15 techniczny charakter przepisu art. 6, jako rozumianego w ścisłym związku z przepisem art. 14 ustawy
o grach hazardowych w zakresie dotyczącym warunków określonych przez wymaganą przepisem art. 6 koncesję, nie
budzi wątpliwości.
Podnoszony przez obrońcę oskarżonego argument, że poprzez użycie w orzeczeniu C 303/15 określenia „przepis
taki jak” trybunał nie wypowiadał się o przepisie polskiej ustawy o grach hazardowych jest tyle trafny, że TSUE
nie wypowiada się na temat wykładni przepisów krajowych. Nie ma on jednak znaczenia dla odmiennej oceny
zaskarżonego postanowienia. TSUE nie dokonywał wykładni prawa polskiego tj. ustawy o grach hazardowych,
ale zajmował się wykładnią dyrektywy 98/34 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r.
ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących
usług społeczeństwa informacyjnego, stąd użycie w orzeczeniu sformułowania „przepis taki jak”.
Naruszenie obowiązku wynikającego z przepisu art. 6 ustawy o grach hazardowych, a zatem urządzanie gier
na automatach bez wymaganej koncesji, może wypełniać blankietową normę art. 107 § 1 k.k.s. skutkując
odpowiedzialności karną za zarzucane oskarżonemu zachowanie.
Kwestia skutków ewentualnego braku notyfikacji przepisu art. 6 ustawy o grach hazardowych, polegających na
niemożności jego stosowania w konkretnej sprawie przy założeniu, że potencjalnie mógłby on mieć charakter
techniczny, w żadnym razie nie może być interpretowana jako błąd co do prawa lub błąd co do wykładni skutkujący
nieodpowiedzialnością oskarżonego. Jedyną instytucją powołaną do wykładni przepisów prawa europejskiego
jest bowiem Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Samodzielna ocena dokonywana przez podmiot do
tego nieuprawniony skutkowałaby bowiem całkowicie dowolnym stosowaniem się bądź nie do obowiązujących
przepisów prawa prowadząc do chaosu i anarchii. Oskarżony w przedmiotowej sprawie nie podejmował żadnych
działań mających na celu uzyskanie od Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odpowiedzi na pytanie co do
ewentualnego technicznego charakteru przepisu art. 6 ustawy o grach hazardowych. Nie powstrzymał się także ze
swoją działalnością do czasu udzielenia takiej odpowiedzi co najmniej godząc się na to, że swoim zachowaniem narusza
przepis art. 6 ustawy o grach hazardowych, a przez to popełnia przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 k.k.s.
Umorzenie postępowania przed rozpoczęciem rozprawy w oparciu o przyjęcie, że czyn oskarżonego nie wypełniał
ustawowych znamion czynu zabronionego było zatem błędne.
Sąd Rejonowy winien skierować przedmiotową sprawę do rozpoznania na rozprawie celem przeprowadzenia
postępowania dowodowego, a następnie dokonać jego oceny i wydać rozstrzygnięcie.
Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie przekazując sprawę Sądowi Rejonowemu
dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi do merytorycznego rozpoznania.