strategia rozwoju gminy ko£aczyce na lata 2007

Transkrypt

STRATEGIA ROZWOJU GMINY
KOŁACZYCE
KO ACZYCE
NA LATA 20072007-2015
Kołaczyce
Ko aczyce 2007
Autorzy opracowania pragną złożyć podziękowania wszystkim osobom,
które wzięły aktywny udział w przygotowywaniu aktualizacji
Strategii Rozwoju Gminy Kołaczyce na lata 2007-2015.
Szczególne podziękowania za współpracę oraz wielkie zaangażowanie składamy
Wójtowi Gminy Kołaczyce – Pani Małgorzacie Salacha,
pracownikom Urzędu Gminy, członkom Rady Gminy,
a także wszystkim osobom, które wzięły udział w konsultacjach społecznych.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOŁACZYCE NA LATA 2007-2015
SPIS TREŚCI:
I.WSTĘP ...................................................................................................................................5
1.1 PRZESŁANKI OPRACOWANIA ORAZ ZNACZENIE STRATEGII ROZWOJU
GMINY KOŁACZYCE .......................................................................................................5
1.2 CELE STRATEGII.......................................................................................................6
1.3 POWIĄZANIE STRATEGII Z INNYMI DOKUMENTAMI...................................6
1.4 HORYZONT CZASOWY STRATEGII.....................................................................8
1.5 METODOLOGIA ..........................................................................................................8
II. CHARAKTERYSTYKA I DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU SPOŁECZNO - ..9
GOSPODARCZEGO GMINY................................................................................................9
1. OGÓLNE INFORMACJE O GMINIE..........................................................................9
1.1 POŁOŻENIE I REALACJE ZEWNĘTRZNE ......................................................9
1.2 WIELKOŚĆ.............................................................................................................. 15
1.3 OTOCZENIE ORAZ PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY .................................. 15
2. SPOŁECZEŃSTWO...................................................................................................... 18
2.1 DEMOGRAFIA........................................................................................................ 18
2.2 POZIOM WYKSZTAŁCENIA .............................................................................. 25
2.3 POZIOM ŻYCIA MIESZKAŃCÓW..................................................................... 27
2.4 ZATRUDNIENIE ..................................................................................................... 28
2.5 POZIOM BEZROBOCIA ....................................................................................... 29
3. ŚRODOWISKO.............................................................................................................. 37
3.1 PRZYRODA ............................................................................................................. 37
3.2 ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA ........................................... 37
3.3 SUROWCE MINERALNE ..................................................................................... 38
3.4 ZASOBY WODNE ................................................................................................... 38
4. GOSPODARKA ............................................................................................................. 39
4.1 ROLNICTWO .......................................................................................................... 39
4.2 LEŚNICTWO ........................................................................................................... 50
4.3 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA ...................................................................... 52
4.4 TURYSTYKA........................................................................................................... 56
4.5 ŚRODOWISKO OTOCZENIA BIZNESU............................................................ 60
5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ........................................................................ 61
5.1 KOMUNIKACJA I TRANSPORT......................................................................... 61
5.2 GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA .............................................................. 65
5.3 GOSPODAROWANIE ODPADAMI..................................................................... 68
5.4 GAZYFIKACJA....................................................................................................... 71
5.5 ELEKTRYFIKACJA............................................................................................... 72
5.6 TELEKOMUNIKACJA .......................................................................................... 72
5.7 BUDOWNICTWO ................................................................................................... 75
5.8 CIEPŁOWNICTWO ............................................................................................... 78
6. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA ........................................................................... 78
6.1 OŚWIATA I WYCHOWNIE .................................................................................. 78
6.2 SŁUŻBA ZDROWIA ............................................................................................... 84
6.3 OPIEKA SPOŁECZNA........................................................................................... 86
6.3 SPORT....................................................................................................................... 91
6.4 INFRASTRUKTURA KULTURALNA ................................................................ 92
3
6.5 ORGANIZACJE SPOŁECZNE ............................................................................. 96
7. DOCHODY I WYDATKI GMINY KOŁACZYCE W LATACH 2004-2006 ........ 100
III. WYNIKI ANKIETY...................................................................................................... 102
IV. ANALIZA SWOT .......................................................................................................... 109
1. MOCNE I SŁABE STRONY ORAZ SZANSE I ZAGROŻENIA ......................... 109
– STREFA GOSPODARCZA ......................................................................................... 109
2. MOCNE I SŁABE STRONY ORAZ SZANSE I ZAGROŻENIA .......................... 111
– STREFA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ ................................................... 111
– STREFA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO .................................................... 112
– STREFA SPOŁECZNA................................................................................................ 113
V. MISJA GMINY KOŁACZYCE..................................................................................... 116
VI. WIZJA GMINY KOŁACZYCE .................................................................................. 116
VII. PLAN STRATEGICZNY DLA GMINY KOŁACZYCE NA LATA 2007-2015 ... 117
VIII. PROGRAMY OPERACYJNE NA LATA 2007-2013............................................. 126
IX. MOŻLIWOŚCI ZEWNĘTRZNEGO FINASOWANIA WYZANCZONYCH
CELÓW STRATEGICZNYCH.......................................................................................... 127
X. FINANSOWANIE STRATEGII.................................................................................... 130
XI. ZARZĄDZANIE STRATEGIĄ ................................................................................... 131
XII. MONITORING REALIZACJI STRATEGII ........................................................... 132
XIII. PODSUMOWANIE .................................................................................................... 133
4
I.WSTĘP
1.1 PRZESŁANKI OPRACOWANIA ORAZ ZNACZENIE STRATEGII ROZWOJU
GMINY KOŁACZYCE
Strategia rozwoju gminy Kołaczyce powstała z inicjatywy władz lokalnych dostrzegających
potrzebę kompleksowego rozwoju gminy. Jest odpowiedzią na nieustannie zmieniające się
wewnętrzne i zewnętrzne warunki gospodarowania oraz wzrost konkurencyjności otoczenia.
Z uwagi na wieloaspektowość i wielopodmiotowość strategii do udziału w jej opracowaniu
zaproszono przedstawicieli władz, radnych, pracowników Urzędu Gminy w Kołaczycach,
mieszkańców gminy, przedstawicieli szkół, przedsiębiorstw, rolników oraz reprezentantów
lokalnych organizacji pozarządowych. Ten swoisty scenariusz przyszłości powstał po to, aby
gmina mogła korzystać ze swoich atutów oraz odważnie wykorzystywać pojawiające się
szanse. Strategia stanowi z jednej strony diagnozę stanu obecnego, z drugiej zaś jest
usystematyzowanym zbiorem jasno sprecyzowanych potrzeb i wynikających z nich
kierunków działania. Dokument ten ułatwia lokalnym władzom rozwiązywanie problemów
gospodarczych,
społecznych,
ekologicznych
i
prawnych,
jak
również
racjonalne
organizowanie przyszłych działań. Opracowanie strategii rozwoju gminy jest warunkiem
koniecznym, ponieważ gmina zamierza ubiegać się o pozabudżetowe środki pomocowe,
krajowe i zagraniczne, w tym środki z Unii Europejskiej. Inną przesłanką opracowania
strategii jest chęć przyśpieszenia rozwoju społeczno-gospodarczego wchodzących w skład
gminy miejscowości, poprzez podejmowanie nowych wyzwań i realizowanie zaplanowanych
działań. Strategia powinna przyczynić się do wzrostu atrakcyjności życia społecznokulturalnego, zaktywizować społeczność lokalną oraz zwiększyć jej poczucie tożsamości
z miejscem, które zamieszkują – ich małą ojczyzną.
5
1.2 CELE STRATEGII
Nadrzędnym celem niniejszej Strategii jest zapewnienie gminie partnerskiej i konkurencyjnej
pozycji w powiecie, regionie, Polsce i w Europie przy wykorzystaniu jej mocnych stron oraz
szans wynikających z jej geograficznego położenia, potencjału demograficznego, tradycji
przemysłowych, walorów środowiskowych, oraz uwarunkowań historycznych i kulturowych.
Strategia powstała w celu
stworzenia sprzyjających warunków do korzystnego rozwoju
gminy i jej mieszkańców. Jest dokumentem strategicznym, który w znaczący sposób wpływa
na tempo oraz kierunki rozwoju gospodarczego gminy. Poprzedzona dogłębną analizą
pozwoliła na identyfikację istniejących problemów, a następnie na wybór optymalnej drogi
ich rozwiązania. Wyznacza ścieżkę dojścia do celów.
1.3 POWIĄZANIE STRATEGII Z INNYMI DOKUMENTAMI
Strategia Rozwoju Gminy Kołaczyce została przygotowana w oparciu o dokumentację oraz
analizę danych, jakich dostarczyły spotkania warsztatowe z przedstawicielami wszystkich
środowisk gminy, a także gminne, powiatowe oraz krajowe dokumenty strategiczne. Strategia
ta jest wyrazem oczekiwań, potrzeb oraz ambicji mieszkańców gminy Kołaczyce.
Uwzględnia nowe szanse, prawa oraz zobowiązania wynikające z członkostwa Polski w Unii
Europejskiej.
Przedstawiony dokument opracowany został przez Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju
i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia” w oparciu o materiały dostarczone przez Gminę
Kołaczyce:
•
„Strategia rozwoju Gminy Kołaczyce na lata 1998-2007”
•
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Kołaczyce 2001”
•
„Plan Rozwoju Miejscowości Kołaczyce 2005-2013”
•
„Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Kołaczyce 2004”
6
•
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Kołaczyce 2001”
Do opracowania strategii wykorzystano również informacje pochodzące z następujących
źródeł:
•
Główny Urząd Statystyczny
•
Powiatowy Urząd Pracy w Jaśle
•
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołaczycach
•
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach
•
Wiejski Ośrodek Zdrowia w Sieklówce
•
Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale
•
Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Jaśle
•
Starostwo Powiatowe w Jaśle
•
„Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Jasielskiego na lata 2004-2015”
•
„Branżowy Program Rozwoju Gospodarczego Powiatu Jasielskiego
na lata 2004-2013”
•
„Plan Rozwoju Powiatu Jasielskiego 2005”
•
„Strategia Rozwoju Powiatu Jasielskiego do 2006 roku”.
Dokument jest zgodny z założeniami Strategii rozwoju województwa podkarpackiego na lata
2007-2020, Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata
2007-2013, Programem Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej, Programem Operacyjnym
Innowacyjna Gospodarka, Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko, Programem
Operacyjnym Kapitał Ludzki, z założeniami Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia
na lata 2007-2013, Strategią Rozwoju Kraju 2007-2015, Koncepcją Przestrzennego
Zagospodarowania Kraju, Strategią Rozwoju Turystyki 2007-2013, Programem Rozwoju
Kultury w Województwie Podkarpackim 2004-2009, Programem Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze Strategią Lizbońską.
7
1.4 HORYZONT CZASOWY STRATEGII
Realizacja Strategii Rozwoju Gminy Kołaczyce przewidziana została na najbliższe 9 lat, to
jest w okresie od 2007 do 2015 roku. Horyzont czasowy strategii wynika z przyjętych
okresów programowania polityki regionalnej Unii Europejskiej. Uwzględnia nowy okres
programowania budżetu Unii Europejskiej oraz następujący po nim dwuletni okres
rozliczania
otrzymanej
pomocy
zgodnie
z
zasadą
„n+2”.
Okres
realizowania
zaktualizowanego dokumentu jest ponadto spójny z okresem funkcjonowania Strategii
Rozwoju Kraju.
1.5 METODOLOGIA
Przystępując do budowania strategii rozwoju Zespół Ekspertów w oparciu o posiadane
dokumenty oraz wyniki warsztatów lokalnych starał się w możliwie jak największym stopniu
poznać otoczenie oraz zrozumieć zachodzące w nim procesy. Szczególny nacisk położono na
poznanie problemów, potrzeb oraz oczekiwań mieszkańców gminy Kołaczyce.
Proces tworzenia niniejszej strategii rozwoju gminy był złożony i obejmował kilka faz,
wśród których wyróżnić można:
•
fazę planowania działań polegającą na zapoznaniu się ze wszystkimi aktualnymi
dokumentami strategicznymi na poziomie kraju, regionu, powiatu oraz gminy,
w ramach której dokonano analizy korelacji między lokalnymi dokumentami,
a dokumentami wyższego szczebla;
•
fazę prac przygotowawczych, która obejmowała m.in. czynności związane z diagnozą
obecnego stanu gminy oraz wstępną identyfikacją
kluczowych problemów,
a następnie wyznaczeniem potencjalnych kierunków rozwoju gminy na lata
2007-2015 oraz opracowaniem ankiety mającej na celu poznanie oraz hierarchizację
celów i potrzeb mieszkańców gminy;
•
fazę opracowania oraz analizy wyników przeprowadzonej ankiety;
8
•
fazę pracy warsztatowej - aktywne planowanie warsztatowe polegające na
przeprowadzeniu analizy SWOT oraz wstępnym wyznaczaniu celów strategicznych,
operacyjnych oraz kierunków działań;
•
fazę analizy warsztatów strategicznych;
•
fazę ostatecznego wyboru celów strategicznych, operacyjnych, kierunków działań;
•
fazę konsultowania i uzgadniania dokumentu strategicznego przed ostatecznym
zatwierdzeniem dokumentu przez Radę Gminy;
•
fazę zatwierdzenia Strategii Rozwoju Gminy Kołaczyce na lata 2007-2015.
II. CHARAKTERYSTYKA I DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU SPOŁECZNO GOSPODARCZEGO GMINY
1. OGÓLNE INFORMACJE O GMINIE
1.1 POŁOŻENIE I REALACJE ZEWNĘTRZNE
Gmina Kołaczyce jest gminą wiejską usytuowaną na zachodnim krańcu województwa
podkarpackiego, w północno-wschodniej części powiatu jasielskiego.
Położona jest na
prawym brzegu Wisłoki u podnóża góry Liwocz.
Na terenie gminy znajdują się następujące miejscowości: Kołaczyce – pełniące funkcję
siedziby
gminy oraz
będące
centrum
administracyjno-gospodarczym,
Bieździedza,
Bieździadka, Krajowice, Lublica, Nawsie Kołaczyckie, Sieklówka oraz Sowina.
Gmina Kołaczyce oddalona jest o około 10 km na północ od Jasła będącego największym
ośrodkiem miejskim w jej pobliżu.
9
Rysunek 1. Polska w podziale na województwa
Źródło: www.gminy.pl
Rysunek 2. Województwo podkarpackie w podziale na powiaty
10
Rysunek 3. Powiat jasielski w podziale na gminy
Warto bliżej przyjrzeć się zewnętrznemu otoczeniu gminy w nieco szerszym aspekcie
uwzględniając z jednej strony korzyści, jakie gmina Kołaczyce może czerpać z sąsiedztwa
pobliskich ośrodków, z drugiej zaś zagrożenia jakie niesie ze sobą bliskość mocnych, dobrze
rozwiniętych i konkurencyjnych ośrodków.
Analiza uwarunkowań zewnętrznych gminy Kołaczyce pozwoliła na stwierdzenie, że leży ona
w „podwójnym trójkącie” ośrodków, mających najważniejszy wpływ na jej rozwój. Miasta
te promieniują swoim prorozwojowym klimatem na gminę Kołaczyce. Wpływ pobliskich
ośrodków jest zróżnicowany z uwagi na oddziaływanie szeregu czynników, wśród których
wyróżnić można m.in. czynniki funkcjonalne i historyczne. Jednym z takich czynników jest
odległość analizowanej gminy od pobliskich ośrodków, jednakże nie ma ona znaczenia
decydującego.
Mieszkańcy gminy, miejscowi przedsiębiorcy mogą korzystać z potencjału tamtejszych
rynków pracy, zbytu, z potencjału naukowego itp. Miejscowa młodzież ma szansę dalszego
kształcenia się na poziomie wyższym, korzystając z bogatej oferty naukowej pobliskich
ośrodków dydaktycznych.
11
„Mały trójkąt” wyznaczają pobliskie miasta, takie jak
Jasło, Dębica oraz Ropczyce,
natomiast „duży trójkąt” tworzą: Tarnów, Rzeszów i Krosno.
Charakterystyka ośrodków wchodzących w skład „małego trójkąta”:
Jasło – stolica powiatu jasielskiego, ośrodek przemysłu naftowego, chemicznego,
szklarskiego oraz spożywczego. W okolicy Jasła w miejscowości Trzcinica do 2009 r. ma
powstać unikalny w skali kraju i Europy Środkowej skansen archeologiczny „Karpacka
Troja”. Niewątpliwie budowa tego obiektu zwiększy rolę kultury i turystyki w rozwoju
społeczno-ekonomicznym województwa podkarpackiego.
( liczba ludności 38 104; powierzchnia 36,65 km2)
Dębica – jest miastem powiatowym woj. podkarpackiego, siedziba powiatu dębickiego,
liczący się ośrodek gospodarczy, znany szczególnie z wytworów miejscowego przemysłu.
Koncentracja licznych podmiotów gospodarczych na terenie miasta i gminy Dębica
spowodowana jest m.in. obecnością Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Euro Park” Mielec,
która podnosi atrakcyjność inwestycyjną regionów, zwiększając tym samym szanse na ich
rozwój.
Ropczyce – miasto dynamicznie rozwijające się w ostatnich latach, powstają nowe inwestycje,
w bieżącym roku nastąpi rozbudowywanie strefy ekonomicznej stanowiącej atrakcyjną ofertą
dla potencjalnych inwestorów. Ośrodek przemysłowy, w którym znaczenie ogólnokrajowe
mają:
Cukrownia
Komunikacyjnego
"Ropczyce",
- Zakład
Zakłady
Magnezytowe
Mechaniczny oraz
S.A.,
Wytwórnia
Sprzętu
Wytwórnia Konstrukcji Stalowych
"Mostostal". Zwiększająca się liczba oraz rosnący potencjał firm prywatnych (funkcjonuje
ponad 1000 firm prywatnych, które zatrudniają przeszło 2300 osób) przyczynia się tym
samym do obniżenia bezrobocia w mieście i regionie.
( liczba ludności ponad 16 000; powierzchnia 47,03 km2)
12
Charakterystyka ośrodków wchodzących w skład „dużego trójkąta”:
Tarnów – jest dużym ośrodkiem turystycznym i kulturalnym województwa małopolskiego.
Położony jest przy trasie komunikacyjnej E-40 i linii kolejowej, co sprawia, że jest ważnym
węzłem w komunikacji drogowej i kolejowej. Jest także ośrodkiem przemysłowym
i
gospodarczym z wyspecjalizowanymi zakładami chemicznymi (Zakłady Azotowe),
maszynowymi, metalowymi, budowlanymi, szklarskimi i spożywczymi.
Rzeszów
- jak przystało na stolicę woj. podkarpackiego jest największym ośrodkiem
miejskim w regionie, a także jednym z najstarszych; stanowi ośrodek gospodarczy, naukowy,
kulturalny i artystyczny w województwie, centrum życia umysłowego; od ponad 40 lat jest
prężnym, stale rozwijającym się ośrodkiem akademickim, szczycącym się posiadaniem
uniwersytetu, politechniki i kilku szkół wyższych; ważny ośrodek gospodarczy; ośrodek
naukowo-dydaktyczny; dynamicznie rozwijający się przemysł lotniczy, lotnisko w pobliskiej
Jasionce. W szybkim tempie rozwijają się gminy sąsiadujące z Rzeszowem.
( liczba ludności 166 492 - stan na 31 stycznia 2007 r., po rozszerzeniu Rzeszowa;
powierzchnia 77,32 km 2)
Krosno – miasto na prawach powiatu, siedziba powiatu krośnieńskiego, jest największym w
Polsce ośrodkiem przemysłu szklarskiego. W mieście i okolicy funkcjonuje ponad 20 firm
zajmujących się produkcją i zdobieniem wyrobów ze szkła ozdobnego, użytkowego
i gospodarczego. Okolice Krosna to kolebka światowego przemysłu naftowego. Do innych
rozwijających się branż zaliczyć można przemysł meblarski, lotniczy oraz budownictwo.
(liczba ludności 47 631, powierzchnia 43,48 km2)
13
Rysunek 4. MODEL PROMIENIOWANIA ROZWOJU SĄSIEDNICH OŚRODKÓW
Źródło: opracowanie własne
W/w ośrodki mogą w różnym stopniu promieniować swoim proinwestycyjnym klimatem na
sąsiednie tereny, podnosząc ich koniunkturę gospodarczą i mobilizację społeczną.
Ważnym układem odniesienia dla gminy Kołaczyce jest również sąsiedztwo powiatu
jasielskiego ze Słowacją oraz położenie na szlaku drogowym i kolejowym prowadzącym na
Ukrainę. Otwarta granica polsko-słowacka sprzyja wzmocnieniu
międzynarodowej
współpracy. Położenie, zasoby i uwarunkowania geograficzne powiatu jasielskiego są
korzystne
dla
rozwoju
funkcji
turystyczno-rekreacyjnej,
tranzytowego
transportu
międzynarodowego oraz funkcji rolniczej i leśnej. Współpraca przygraniczna rozwija się
także w dziedzinie edukacji, kultury, wymiany młodzieży, turystyki oraz kooperacji firm
i rynku pracy. Przygraniczne położenie powiatu jasielskiego pozwoli na wykorzystanie
14
chłonności rynku zbytu produktów rolnych i przemysłowych regionów granicznych Słowacji
i Ukrainy. Możliwa jest również realizacja przez powiaty karpackie wspólnych projektów
nastawionych na rozwój współpracy transgranicznej finansowanych z zewnętrznych środków
pomocowych.
1.2 WIELKOŚĆ
Gmina Kołaczyce zajmuje obszar ponad 60 km2. Jest ona jedną z mniejszych
powierzchniowo gmin w powiecie jasielskim. Około 60% jej powierzchni zajmują użytki
rolne, a pozostałą część lasy, grunty oraz pozostałe grunty i nieużytki. Ukształtowanie
powierzchni gminy jest bardzo zróżnicowane: 60% powierzchni zajmują tereny o rzeźbie
wąskofalistej i różnej wysokości względnej, natomiast 40% stanowią płaskorówniny.
Gmina Kołaczyce zajmuje 7,24% powierzchni powiatu jasielskiego oraz 0,34% powierzchni
województwa podkarpackiego.
Według danych z 2006 r. obszar gminy Kołaczyce zamieszkiwało 8852 mieszkańców,
a średnia gęstość zaludnienia wyniosła 147 osób/km 2. Pod względem liczby mieszkańców
diagnozowana gmina zajmuje 6 miejsce w powiecie.
1.3 OTOCZENIE ORAZ PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY
Od północy gmina sąsiaduje z gminą Brzostek, od północnego – wschodu z gminą Frysztak,
od południowego – wschodu z gminą i miastem Jasło, natomiast od zachodu z gminą Brzyska.
Przedstawiony poniżej podział administracyjny pokazuje wielkość oraz liczbę mieszkańców
zamieszkujących poszczególne miejscowości gminy Kołaczyce.
15
Tabela 1. Podział administracyjny oraz liczba mieszkańców gminy Kołaczyce
w czerwcu 2007 r.
Miejscowość
Powierzchnia
Procentowy
(ha)
udział
Mieszkańcy
czerwiec
Procentowy
udział
2007 r.
Bieździadka
961
15,7
1445
16,07
Bieździedza
772
12,6
1445
16,07
Kołaczyce
715
11,7
1430
15,90
Krajowice
433
7,1
393
4,37
Lublica
631
10,3
621
6,90
Nawsie Kołaczyckie
578
9,5
1658
18,43
Sieklówka
1200
19,6
1040
11,56
Sowina
825
13,5
962
10,70
Ogółem:
6115
100
8994
100
Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Kołaczyce z 2004r.
Miejscowością dysponującą największą powierzchnią jest Sieklówka (1200 ha). Najliczniej
zamieszkałą miejscowość stanowi Nawsie Kołaczyckie (blisko 18,5%), które zajmuje
najmniejszą powierzchnię.
16
Wykres 1. Procentowy udział poszczególnych miejscowości w ogólnej powierzchni
gminy Kołaczyce w 2007 r.
Sformatowano: Legenda
Bieździadka
15%
Sow ina
13,50%
Bieździedza
12,60%
Sieklów ka
19,60%
Kolaczyce
11,70%
Naw sie
Kołaczyckie
9,50%
Bieździadka
Bieździedza
Kolaczyce
Lublica
10,30%
Krajow ice
Kr ajow ice
7,10%
Lublica
Naw sie Kołaczyckie
Sieklów ka
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy w Kołaczycach
Wykres 2. Procentowy udział mieszkańców poszczególnych miejscowości gminy
Kołaczyce w czerwcu 2007 r.
Bieździadka
16,07%
Sowina
10,70%
Sieklówka
11,56%
Bieździedza
16,07%
Nawsie
Kołaczyckie
18,43%
Bieździadka
Lublica
Lublica
6,90%
Kolaczyce
15,90%
Krajowice
4,37%
Bieździedza
Nawsie Kołaczyckie
Kolaczyce
Sieklówka
Krajowice
Sowina
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzę du Gminy w Kołaczycach
17
1.4 PEŁNIONE FUNKCJE
Obszar gminy Kołaczyce możemy podzielić na dwie strefy:
1. Strefa gospodarcza - obejmuje zachodni oraz środkowy pas z zachodu na wschód
gminy Kołaczyce, który zlokalizowany jest w pobliżu drogi krajowej relacji Pilzno –
Kołaczyce – Jasło oraz drogi powiatowej relacji Kołaczyce – Sieklówka – Lubla. Na
skrzyżowaniu tych dróg leży miejscowość Kołaczyce – będąca sercem gminy. Strefę
wzmożonej aktywności gospodarczej zamieszkuje około 85% mieszkańców gminy.
Głównymi funkcjami tej strefy są funkcje osiedleńczo - usługowe, gospodarczo –
przemysłowo,
produkcyjne,
oraz
turystyczno
-
rekreacyjne.
Funkcjami
uzupełniającymi są natomiast rolnictwo i leśnictwo. W strefie tej zlokalizowana jest
administracja zarządzająca gminą.
2. Strefa przyrodniczo-turystyczna - to północno-wschodnia i południowo-wschodnia
część gminy. Na terenie tej strefy znajdują się tereny otwarte z rozproszoną zabudową
w przewadze zagrodową, a także enklawy leśne. Tę część gminy zamieszkuje 15%
mieszkańców. Główne funkcje pełnione przez strefę to: rolnictwo, leśnictwo
i turystyka. Do funkcji uzupełniających zalicza się z kolei sieć osiedleńczą wraz
z towarzyszącymi jej usługami.
2. SPOŁECZEŃSTWO
2.1 DEMOGRAFIA
Na koniec 2006 r.
teren gminy Kołaczyce zamieszkiwało 8852 mieszkańców. Średnia
gęstość zaludnienia wynosi 147 osób/km 2, w powiecie jasielskim 140 osób/km2, natomiast
w województwie podkarpackim 118 osób/km 2. Powierzchnia gminy Kołaczyce stanowi
7,24% powierzchni powiatu jasielskiego oraz blisko 0,34% województwa podkarpackiego.
18
Wykres 3. Procentowa struktura mieszkańców w podziale na płeć
w gminie Kołaczyce w 2006 r.
50,03%
49,97%
Mężczyźni
Kobiety
Sformatowano: Brak,
Interlinia: 1,5 wiersza
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzę du Statystycznego
Tabela 2. Ludność gminy Kołaczyce wg płci w 2006 r.
Ludność Gminy Kołaczyce
Ogółem
Mężczyźni
4423
Kobiety
4429
Ogółem
8852
Sformatowano: Do lewej,
Brak, Interlinia: 1,5 wiersza
Proporcje płci w gminie Kołaczyce są bardzo zbliżone. Kobiety stanowią 50,03% populacji,
natomiast mężczyźni 49,97%. W powiecie jasielskim proporcje ta wynoszą odpowiednio
51,07% i 48,93%, natomiast województwie podkarpackim 51,11% i 48,89%.
19
Wykres 4. Liczba ludności w gminie Kołaczyce w latach 2000- 2007
9000
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
2000
2001
2002
2003
Ludność ogółem
2004
Mężczyźni
2005
2006
2007
Kobiety
Wykres 5. Ludność zamieszkująca gminę Kołaczyce w latach 2000-2007
9100
9000
8900
8800
8700
8600
8500
8400
8300
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Ludność ogółem
Systematycznie
wzrasta
liczba
ludności
zamieszkującej
teren
gminy
Kołaczyce
w przeciwieństwie do liczby ludności zamieszkującej teren powiatu jasielskiego (Wykres 6),
której z roku na rok ubywa. Podobna tendencja spadku liczby ludności zauważalna jest
w województwie podkarpackim (Wykres 7).
20
Wykres 6. Ludność zamieszkująca powiat jasielski w latach 2000-2007
126000
124000
122000
120000
118000
116000
114000
112000
110000
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Ludność ogółem
Wykres 7. Ludność zamieszkująca województwo podkarpackie w latach 2000-2007
2 106 000
2 104 000
2 102 000
2 100 000
2 098 000
2 096 000
2 094 000
2 092 000
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Ludność ogółem
21
Tabela 3. Urodzenie i zgony w gminie Kołaczyce w latach 2000-2007
czerwiec
Wyszczególnienie
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Urodzenia
123
106
103
111
108
121
114
38
Zgony
63
42
64
73
75
71
81
38
Przyrost naturalny
60
64
39
38
33
50
33
0
2007
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzę du Gminy w Kołaczycach
Od kilku lat zauważalny jest spadek przyrostu naturalnego, jednak stale utrzymuje się on na
dodatnim poziomie. Przyrost naturalny w gminie Kołaczyce obniżył się z 60 w 2000 r. do 33
w 2006 r.
Tabela 4. Ruch naturalny ludności w gminie Kołaczyce w 2006 r.
Wyszczególnienie
Stan
ludności
Małżeństwa
Zgony
Urodzenia
żywe
ogółem
Przyrost
w tym
naturalny
niemowląt
Kołaczyce
8852
55
98
84
1
14
Mężczyźni
4423
-
47
49
1
-2
Kobiety
4429
-
51
35
-
16
-
6,20
11,04
9,47
10,20
1,58
na 1000 ludności
Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców w gminie Kołaczyce w 2006 r. wyniósł 1,58 i był
wyższy niż w województwie podkarpackim oraz w Polsce, gdzie osiągnął on poziom kolejno
1,3 oraz 0,12.
22
Tabela 5. Migracje ludności w gminie Kołaczyce w latach 2000-2006
Lata
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Zameldowania na pobyt stały
Wymeldowania z pobytu stałego
Saldo
z
ze
z
do
na
za
Ogółem
Ogółem
migracji
miast
wsi
zagranicy
miast
wieś granicę
82
52
30
0
59
28
31
0
23
53
25
27
1
70
37
33
0
- 17
97
43
53
1
100
41
59
0
-3
68
44
24
0
55
24
31
0
13
74
48
26
0
72
36
36
0
2
82
47
35
0
91
33
57
1
-9
82
28
53
1
65
40
21
1
17
Analiza sytuacji gminy pod względem migracji ludności nie przedstawia się korzystnie.
Najwyższe dodatnie saldo migracji w badanym okresie czasu odnotowano w 2000 r.,
w kolejnych latach zauważa się jednak jego znaczne wahania.
Tabela 6. Ludność według grup wieku i płci w gminie Kołaczyce w 2006 r.
Lp.
Wyszczególnienie
Mężczyźni
%
Kobiety
%
Ogółem
1.
Dzieci w wieku 0-4
249
47,34
277
52,66
526
2.
Dzieci w wieku 5-9
324
58,27
232
41,73
556
3.
Dzieci w wieku 10-14
327
47,88
356
52,12
683
4.
Młodzież w wieku 15-19
407
52,65
366
47,35
773
5.
Dorośli w wieku 20-24
370
50,07
369
49,93
739
6.
349
52,32
318
47,68
667
7.
356
50,93
343
49,07
699
8.
319
52,99
283
47,01
602
9.
322
53,40
281
46,60
603
10.
312
52,79
279
47,21
591
11.
270
54,44
226
45,56
496
12.
229
49,04
238
50,96
467
13.
144
48,98
150
51,02
294
14.
160
44,82
197
55,18
357
15.
Dorośli w wieku 70 i więcej
285
35,67
514
64,33
799
23
Struktura ludności
według wieku w 2006 r. w analizowanej gminie wykazuje podobną tendencję,
Usunięto: ¶
jaka
występuje w województwie podkarpackim.
Jedną z najliczniejszych pod względem wieku grup mieszkańców gminy stanowi młodzież
w przedziale wiekowym 15-19 lat (8,73% udział w gminie, 8,32% udział w województwie
podkarpackim), co jest zjawiskiem bardzo korzystnym. Liczną grupę stanowią także dorośli
w wieku 20-29 lat (15,88% udział w gminie, 16,99% udział w województwie podkarpackim)
oraz dzieci w wieku 10-14 lat (7,72% udział w gminie, 6,88% udział w województwie
podkarpackim). Liczną grupę mieszkańców stanowią również dorośli w wieku 70 i więcej lat
(9,03% udział w gminie i 9,2% udział w województwie podkarpackim).
Przewaga liczebności mężczyzn stopniowo zanika wraz z postępującym starzeniem się
społeczeństwa na korzyść udziału kobiet w populacji. Jest to szczególnie widoczne
w populacji dorosłych w wieku powyżej 54 roku życia. Przyczyną zjawiska jest fakt, że
kobiety dożywają zwykle późniejszego wieku niż mężczyźni.
Tendencja ta jest
charakterystyczna nie tylko dla gminy Kołaczyce, ale także dla powiatu jasielskiego,
województwa podkarpackiego oraz Polski.
Tabela 7. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku
Wyszczególnienie
Mężczyźni
%
Kobiety
%
Ogółem
%
Sformatowano: Wyrównany
do środka, Interlinia: 1,5
wiersza
1159
51,60
1087
48,40
2246
25,37
wiersza
2481
46,81
2819
53,19
5300
59,88
wiersza
445
34,07
861
65,93
1306
14,75
wiersza
Ludność w wieku
przedprodukcyjnym
(17 lat i mniej)
Ludność w wieku
produkcyjnym
Ludność w wieku
poprodukcyjnym
Sformatowano: Brak,
Struktura wiekowa mieszkańców gminy przedstawia się korzystnie, ponieważ 85,25%
mieszkańców jest w wieku przed – i
produkcyjnym (w powiecie jasielskim 84,31%,
w województwie podkarpackim 84,9%), natomiast niecałe 15% populacji jest w wieku
poprodukcyjnym (w powiecie jasielskim 15,7%, w województwie podkarpackim 15,1%).
24
Wśród mieszkańców w wieku poprodukcyjnym widoczna jest znaczna przewaga kobiet nad
mężczyznami, udział kobiet w tej grupie w 2006 r. ukształtował się na poziomie 65,93%.
Tabela 8. Wskaźnik obciążenia demograficznego w gminie Kołaczyce w 2006 r.
Sformatowano: Legenda
Liczba osób
Wyszczególnienie
gmina
powiat
województwo
Kołaczyce
jasielski
podkarpackie
Usunięto: Ludność w wieku
nieprodukcyjnym na¶
100 osób w wieku produkcyjnym
... [1]
Łączna liczba osób w wieku nieprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku
produkcyjnym w gminie Kołaczyce nie odbiega od średniej krajowej. Prognozowane są
jednak zamiany w strukturze wieku ludności spowodowane malejącą dzietnością oraz
wydłużającym się okresem życia, które stopniowo będą wpływać na obniżanie się udziału
ludności w wieku produkcyjnym. W związku ze starzeniem się osób urodzonych w okresie
wyżu demograficznego nastąpi wzrost ludności w wieku poprodukcyjnym, co wpłynie na
zwiększenie tzw. obciążenia demograficznego.
Tabela 9. Liczba zawieranych małżeństw w gminie Kołaczyce w latach 2000-2006
Lata
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
czerwiec 2007
52
45
57
57
63
54
54
12
Ilość
zawieranych
małżeństw
oraz Urzę du Gminy w Kołaczycach
Liczba zawieranych małżeństw kształtuje się na stosunkowo wyrównanym poziomie
z pewnym wzrostem w 2004 r. Wskaźnik zawartych małżeństw w 2006 r. na 1000 ludności
wynosi 6,2 (6,0 w województwie podkarpackim).
2.2 POZIOM WYKSZTAŁCENIA
25
Wykres 8. Ludność gminy Kołaczyce w wieku 15 lat i więcej
według poziomu wykształcenia w 2002 r.
podstawowe
nieukończone i bez
wykształcenia
4%
podstawowe
ukończone
39%
zasadnicze zawodowe
30%
średnie
18%
wyższe
5%
policealne
4%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Narodowy Spis Powszechny 2002
Ludność
Niepokojąca jest liczba osób słabo wykształconych .
Mieszkańcy
gminy
Kołaczyce
posiadający ukończone wykształcenie podstawowe, a także ci, którzy jego nie ukończyli
stanowią ok. 44% ogółu mieszkańców. Osób z wykształceniem średnim oraz policealnym jest
niecałe 22%. Zaledwie 4,7% mieszkańców gminy posiada wykształcenie wyższe. Analizując
tendencje zachodzące we współczesnym szkolnictwie, do których należy m.in. wzrost
aspiracji edukacyjnych młodzieży przypuszcza się, że w strukturze wykształcenia
mieszkańców gminy Kołaczyce nastąpią pozytywne zmiany.
Wykres 9. Wykształcenie mieszkańców gminy Kołaczyce na tle powiatu jasielskiego,
województwa podkarpackiego oraz Polski w 2002 r.
26
45,00%
40,00%
35,00%
30,00%
25,00%
20,00%
15,00%
10,00%
5,00%
gmina Kołaczyce
powiat jasielski
podstawowe
nieukończone i bez
wykształcenia
podstawowe
ukończone
zasadnicze
zawodowe
średnie
policealne
wyższe
0,00%
województwo podkarpackie
Polska
2.3 POZIOM ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
Ocena poziomu życia mieszkańców gminy Kołaczyce wiąże się z jednej strony z oceną
poziomu zaspokojenia ich potrzeb materialnych, zaś z drugiej z jakością życia. O ile stopień
zaspokojenia potrzeb materialnych mieszkańców można zmierzyć poprzez przeanalizowanie
wysokości zarobków, wydatków oraz zasobów, o tyle trudno jest zmierzyć poziom
zaspokojenia pozostałych potrzeb niematerialnych związanych z zadowoleniem z życia.
Wykres 10. Ludność gminy Kołaczyce według głównego źródła utrzymania w 2002 r.
27
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
praca w rolnictwie
praca poza rolnictwem
emerytura
renta
pozostałe niezarobkowe
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Narodowy Spis Powszechny 2002
Ludność
Decydujące znaczenie
w lokalnej gospodarce odgrywają
mikro, małe i średnie
przedsiębiorstwa, które zapewniają zatrudnienie i dochody mieszkańcom gminy. Dlatego też
głównym źródłem utrzymania dla mieszkańców gminy Kołaczyce są dochody uzyskiwane
z pracy poza rolnictwem (38%), w głównej mierze najemnej, a tylko w niewielkim zakresie
z pracy prowadzonej na własny rachunek lub z najmu. Podobna tendencja zauważalna jest
również w
strukturze źródeł utrzymania mieszkańców powiatu
jasielskiego
oraz
województwa podkarpackiego. Z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym blisko 11,5% osób
uzyskuje dochody ze sprzedaży płodów wyprodukowanych najczęściej w gospodarstwach
charakteryzujących się niedużym areałem. Dla porównania z pracy w rolnictwie utrzymuje
się blisko 6,3% mieszkańców powiatu jasielskiego oraz ponad 7% mieszkańców
województwa podkarpackiego. Niepokojącym zjawiskiem jest bardzo wysoki odsetek
ludności utrzymującej się z rent i emerytur – ponad 41%. Jest on dwukrotnie wyższy niż
w powiecie jasielskim oraz województwie podkarpackim.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto otrzymywane przez mieszkańca gminy
Kołaczyce według danych GUS w 2005 r. wyniosło 1 615,17 PLN i było niższe od średniej
płacy brutto w powiecie jasielskim, województwie podkarpackim i Polsce, gdzie wyniosło
kolejno 2 015,94 PLN, 2 081,94 PLN oraz 2 506,93 PLN.
2.4 ZATRUDNIENIE
28
Od wielu lat sytuacja na lokalnym rynku pracy jest bardzo trudna.
Niemniej jednak
obserwuje się systematyczny spadek poziomu bezrobocia. Zauważalny jest również
wzrost
zatrudnienia w sektorze usług nierynkowych, a spadek w sektorze usług rynkowych.
W 2003 r. w ogólnej liczbie osób pracujących zaznaczył się blisko 70% udział kobiet,
w 2004 r. 65%, natomiast w 2005 r. 68%.
Tabela 10. Pracujący w gminie Kołaczyce wg sektorów w latach 2003-2005
Wyszczególnienie Ogółem
Rolnictwo, Przemysł
ogółem w tym łowiectwo
i
kobiety i leśnictwo
budownictwo
Usługi
rynkowe nierynkowe
2003 r.
650
457
34
267
105
244
2004 r.
675
440
-
261
86
286
2005 r.
611
418
-
266
33
310
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Rocznika Statystycznego
2.5 POZIOM BEZROBOCIA
Główną przyczyną bezrobocia w gminie Kołaczyce jest likwidacja wielu zakładów pracy po
roku 1990. Gmina podejmuje szereg działań mających na celu przeciwdziałanie oraz
ograniczanie jego poziomu. Przeciwdziałając bezrobociu, gmina rozwija infrastrukturę m.in.
poprzez budowę i modernizację dróg, budowę kanalizacji, telefonizację oraz rozbudowę
wodociągów, ponadto, dba o korzystny system podatkowy dla nowo uruchomionych
zakładów produkcyjnych i usługowych.
Wykres 11. Struktura bezrobocia w Gminie Kołaczyce w latach 2000-2007
29
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Bezrobotni ogółem
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Jaśle
Analizując poziom bezrobocia ogółem w gminie Kołaczyce zauważa się jego systematyczny
spadek. Bezrobocie w 2006 r. w stosunku do 2000 r. spadło o 25,6% co jest wynikiem m.in.
ożywienia gospodarczego, wzrostu zapotrzebowania na usługi sezonowe zwłaszcza
w budownictwie, rolnictwie czy też transporcie, otwartego rynku pracy Unii Europejskiej,
zwiększającego się poziomu wykształcenia oraz systematycznego podnoszenia kwalifikacji
przez mieszkańców. Na systematyczne obniżanie się poziomu bezrobocia wpływa również
zwiększająca się liczba nowych etatów, które tworzy głównie sektor prywatny.
Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Jaśle na koniec lipca 2007 r. w gminie
Kołaczyce zarejestrowanych było 763 osoby, w tym 492 kobiety. Spośród zarejestrowanych
osób bezrobotnych niecałe 8% posiada prawo do zasiłku.
Stopa bezrobocia pod koniec marca 2007 r. w powiecie jasielskim ukształtowała się na
poziomie 19,2%. W analogicznym okresie stopa bezrobocia w województwie podkarpackim
wynosiła 16%, natomiast w Polsce 14,4%.
Tabela 11. Poziom bezrobocia w gminie Kołaczyce w latach 2000-2007
30
Lata
Wyszczególnienie
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
kwiecień
2007
Bezrobotni ogółem:
1250
1286
1195
1192
1139
1081
930
870
w tym kobiety
639
639
544
571
574
581
545
517
% udział kobiet
51,12
49,69 45,52 47,90 50,40 53,75 58,60
bezrobotni z prawem 228
59,43
237
156
146
131
73
64
60
68
40
65
-
44
38
15
do zasiłku
bezrobotni absolwenci
49
Grupą społeczną, która jest szczególnie zagrożona bezrobociem są kobiety. W ostatnich
latach rośnie udział kobiet mających kłopoty ze znalezieniem pracy. Paradoksalnie
wykształcenie oczekujących na pracę kobiet jest wyższe niż mężczyzn. Przyczyn tego
zjawiska należy upatrywać m.in. w zmniejszającej się liczbie zawodów wykonywanych przez
kobiety, postrzeganiu ich przez pracodawców jako mało dyspozycyjnych oraz w czynnikach
kulturowych. W analizowanym okresie czasu wyraźnemu zmniejszeniu uległa liczba osób
Sformatowano: Czcionka: 12
pt, Bez podkreślenia
bezrobotnych z prawem do zasiłku.
Tabela 12. Bezrobotni w gminie Kołaczyce według wieku w latach 2004-2006
Liczba bezrobotnych
Liczba bezrobotnych
Liczba bezrobotnych
na 31.12.2004 r.
na 31.12.2005 r.
na 31.12.2006 r.
18-24
288
240
189
25-34
413
409
335
35-44
265
260
225
45-54
160
150
152
55-59
10
20
27
60 i więcej
3
2
2
Wiek w latach
31
Najliczniejszą grupę wśród zarejestrowanych bezrobotnych reprezentują osoby w przedziale
wieku od 25 do 34 lat; stanowiły one w 2006 r. ponad 36% wszystkich bezrobotnych.
Bezrobotni w tym przedziale wiekowym dominują również w powiecie jasielskim (33%).
Drugą co do wielkości grupę bezrobotnych w gminie Kołaczyce stanowią osoby w wieku od
35 do 44 lat – ponad 24,2%. Bezrobotni w tym przedziale wieku plasują się również na
drugim miejscu w powiecie jasielskim – 23,6% w 2006 r. Kolejna liczna grupa to osoby
bezrobotne poniżej 24 roku życia. W 2006 r. ich udział w ogólnej liczbie osób bezrobotnych
w gminie Kołaczyce wyniósł ponad 20,3%, natomiast w powiecie jasielskim 23,2%.
Bezrobotni w wieku 45 lat i więcej stanowiły w gminie Kołaczyce 19,5%, a w powiecie
jasielskim nieco więcej, bo 20,2%.
Analiza bezrobocia z uwzględnieniem wieku wskazuje na systematycznie obniżającą się
liczbę bezrobotnych w wieku od 18 do 24 (z 288 w 2004 r. do 189 w 2006 r.), co jest
wynikiem nie tylko ożywienia gospodarczego ale również wzrostu poziomu wykształcenia,
oraz umiejętności. Młodzi ludzie coraz lepiej rozumieją mechanizmy działania rynku pracy
i tym samym są bardziej skłonni do przekwalifikowania czy też podwyższania
dotychczasowego wykształcenia poprzez uczestniczenie w różnego rodzaju kursach upatrując
w tym możliwości pozyskania pracy. Na przestrzeni kliku analizowanych lat spada również
odsetek osób bezrobotnych w następujących przedziałach wiekowych: od 25 do 34 oraz od 35
do 44.
Tabela 13. Bezrobotni według wykształcenia w gminie Kołaczyce w latach 2004-2006
Liczba
Liczba
Liczba
bezrobotnych
bezrobotnych
bezrobotnych
w 2004 r.
w 2005 r.
w 2006 r.
26
28
34
225
213
194
średnie ogólnokształcące
36
47
47
zasadnicze zawodowe
420
381
310
432
412
345
Poziom wykształcenia
wyższe
policealne
i średnie zawodowe
gimnazjalne
i poniżej
32
Największe szanse na zatrudnienie mają absolwenci uczelni wyższych. Na przeciwnym
biegunie szans znajdują się natomiast osoby posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe
oraz gimnazjalne i poniżej.
Porównanie bezrobocia w 2006 r. w gminie Kołaczyce z bezrobociem w powiecie jasielskim
ze względu na
wykształcenie osób bezrobotnych wykazało jego podobną strukturę.
W związku z tym można przyjąć następującą interpretację:
•
szeregi bezrobotnych w największym stopniu zasilają osoby z wykształceniem
zasadniczym zawodowym oraz bezrobotni z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej;
•
nieco mniej liczną kategorię wśród bezrobotnych stanowią osoby legitymujące się
wykształceniem policealnym, ogólnokształcącym i średnim zawodowym;
•
najmniej liczną grupę stanowią osoby z wykształceniem wyższym.
Tabela 14. Bezrobotni według stażu pracy w gminie Kołaczyce w latach 2004-2006
Liczba bezrobotnych
Liczba bezrobotnych
Liczba bezrobotnych
w 2004 r.
w 2005 r.
w 2006 r.
do 1 roku
219
200
174
1 -5
191
182
140
5 – 10
113
100
81
10 - 20
144
141
115
20 – 30
84
64
59
ponad 30
6
6
7
bez stażu
383
388
354
Staż pracy
Zdecydowanie najmniej liczną grupę bezrobotnych stanowią osoby, które przepracowały
ponad 30 lat. Największy udział w zasileniu szeregu bezrobotnych mają natomiast
mieszkańcy nie posiadający stażu pracy, charakteryzujący się dodatkowo brakiem
kwalifikacji.
33
Tabela 15. Bezrobotni z terenu gminy Kołaczyce według czasu pozostawania bez pracy
w latach 2004-2006
Czas pozostawania
Liczba bezrobotnych
Liczba bezrobotnych
Liczba bezrobotnych
bez pracy
w 2004 r.
w 2005 r.
w 2006 r.
do 1 miesiąca
63
68
50
1–3
163
131
103
3–6
99
118
94
6 – 12
127
101
87
12 – 24
169
156
138
ponad 24 miesiące
518
507
458
Najliczniejszą grupę wśród osób bezrobotnych zarówno w gminie Kołaczyce, jak
i w powiecie jasielskim stanowią osoby długotrwale bezrobotne tj. powyżej 24 miesięcy.
W 2006 r. w gminie Kołaczyce 49,2% bezrobotnych pozostawało bez pracy powyżej
24 miesięcy, w powiecie jasielskim osób długotrwale bezrobotnych było mniej, bo około
42,8%. W diagnozowanej gminie w 2006 r. w ewidencji bezrobotnych figurowało około 5,4%
bezrobotnych, których czas oczekiwania na zatrudnienie nie przekroczył 1 miesiąca.
Największe problemy ze znalezieniem pracy mają osoby długotrwale bezrobotne, przy czym,
im dłuższa przerwa w pracy, tym mniejsze szanse na jej ponowne uzyskanie. Przyczyną takiej
tendencji są rosnące wymagania pracodawców, a także zmiany zachodzące w stosowanych
technikach oraz organizacji pracy. Szybkość zmian zachodzących w gospodarce pociąga za
sobą konieczność nieustannego podwyższania i uzupełniania kwalifikacji (edukacja przez całe
życie),
w wielu wypadkach także wiąże się z koniecznością zmiany zawodu. Osoby
długotrwale bezrobotne w miarę upływu czasu tracą poczucie własnej wartości.
Dezaktualizacji ulega wiedza, uprawnienia zawodowe i doświadczenie bezrobotnego, przez
co staje się on mało interesujący dla pracodawcy i tym samym jego powrót na rynek pracy
jest utrudniony.
34
Tabela 16. Wykaz osób bezrobotnych z gminy Kołaczyce według
wybranych zawodów w latach 2004-2006
Liczba osób
Wykonywany zawód, specjalność
bezrobotnych w latach
2004
2005
2006
Bez zawodu
85
195
174
Technik rolnik
16
13
8
Asystent ekonomiczny
19
14
16
Pracownik administracyjny
14
12
13
Pracownik biurowy
38
29
28
Kucharz
41
38
37
Sprzedawca
55
47
36
25
26
24
Murarz
47
38
36
Ślusarz i zawody pokrewne
52
41
29
Cukiernik
17
20
15
Piekarz
13
17
13
Krawiec
25
25
18
Szwaczka
20
19
12
Robotnik gospodarczy
15
15
14
Robotnik budowlany
22
16
13
40
37
32
Rolnik produkcji roślinnej i
zwierzęcej
Robotnik pomocniczy w przemyśle
przetwórczym
Zjawisko bezrobocia w największym stopniu dotyka osoby niewykształcone, bez zawodu.
Zagrożenie pozostawaniem bez pracy z tytułu nieposiadania wyuczonego zawodu wciąż
rośnie. Szeregi bezrobotnych z terenu gminy Kołaczyce w znacznym stopniu zasilają także
przedstawiciele następujących zawodów: pracownik biurowy, kucharz, sprzedawca, murarz,
ślusarz, a także robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym. Wśród zarejestrowanych
bezrobotnych z terenu powiatu jasielskiego do najliczniejszych grup zawodowych należały
35
osoby posiadające m.in. następujące zawody: sprzedawca, kucharz, ślusarz, asystent
ekonomiczny, krawiec, pracownik biurowy oraz murarz.
Ze znalezieniem pracy kłopotów natomiast nie mają m.in.: inżynierzy, informatycy,
nauczyciele, księgowi, ekonomiści, operatorzy maszyn i urządzeń, stolarze, kierowcy oraz
robotnicy fizyczni.
W celu przeciwdziałania oraz ograniczania zjawiska bezrobocia Powiatowy Urząd Pracy
w Jaśle podejmuje następujące działania:
•
organizowanie robót publicznych;
•
organizowanie prac interwencyjnych;
•
organizowanie szkoleń oraz kursów podnoszących kwalifikacje osób bezrobotnych
lub umożliwiających przekwalifikowanie się;
•
organizowanie staży oraz przygotowania zawodowego;
•
organizowanie prac społecznie użytecznych;
•
zachęcanie pracodawców do zwiększania zatrudnienia poprzez refundacje kosztów
wyposażenia i doposażenia nowo stworzonego stanowiska pracy, czy też poprzez
jednorazową refundację pracodawcy poniesionych kosztów z tytułu opłacanych
składek na ubezpieczenia społeczne.
Do zadań leżących w gestii Urzędu Pracy należy również objęcie szczególnym wsparciem
bezrobotnych osób zamierzających otworzyć własną działalność gospodarczą. Przyszły
przedsiębiorca może skorzystać z doradztwa oraz otrzymać jednorazową dotację ze środków
Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej.
Wspieranie rozwoju drobnej przedsiębiorczości jest niezwykle ważną kwestią, ponieważ
w niedługiej przyszłości każda z nich może stworzyć nowe miejsca pracy przyczyniając się
tym samym do spadku poziomu bezrobocia oraz wzrostu poziomu życia mieszkańców
kołaczyckiej ziemi.
36
3. ŚRODOWISKO
3.1 PRZYRODA
Gmina Kołaczyce posiada dobrze zachowane środowisko przyrodnicze. Niewątpliwym jej
atutem są lasy, które zajmują ok. 32% jej obszaru stwarzając dogodne warunki dla rozwoju
agroturystyki. Na terenie gminy występuje prawdziwe bogactwo fauny i flory, wśród którego
dostrzec można unikalne gatunki zwierząt, ptaków oraz roślin.
Dominującymi gatunkami drzewostanu są jodły, buki, sosny oraz dęby. Spotkać można
również iwę, jarzębinę, dziki bez, kalinę i leszczynę. W dolinach rzek występuje wierzba łoza,
która dodaje uroku okolicznym krajobrazom, natomiast na podmokłych terenach dojrzeć
można olchę. W tutejszych lasach i zagajnikach żyją nie tylko sarny i zające, ale także kuny,
łasice, wiewiórki popielice oraz piżmowce. Z ptaków drapieżnych spotka się jastrzębie, kanie
i sowy. Zagajniki natomiast przepełnione są drobnym ptactwem, którego przedstawiciele to
m.in. dzikie gołębie, kukułki, gawrony, wrony czy też sroki. Z kolei na terenach podmokłych,
w pobliżu rzek i potoków gnieżdżą się bociany, czajki oraz dzikie kaczki. Niezwykle bogaty
jest również świat owadów, motyli oraz chrząszczy kołaczyckiej ziemi.
Niewątpliwie atutem gminy jest nieskażone powietrze, do czego przyczynia się położenie
z dala od głównych ośrodków zanieczyszczeń.
3.2 ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA
Powietrze na terenie gminy Kołaczyce można uznać za nieskażone. Negatywny wpływ na
jego jakość wywierają jednak przemysłowe i lokalne kotłownie, źródła technologiczne oraz
komunikacja samochodowa. Źródłem zanieczyszczenia są również funkcjonujące na terenie
gminy przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą.
Gmina posiada stosunkowo dobrze uregulowaną gospodarkę odpadami komunalnymi, które
wywożone są na wysypiska śmieci znajdujące w miejscowości Brzostek oraz w Jaśle. Za
zagrożenie należy uznać „dzikie” wysypiska śmieci powstające najczęściej w lasach,
w pobliżu rzek oraz w innych niedozwolonych miejscach. Mając na uwadze dobro
37
środowiska przyrodniczego gmina Kołaczyce prowadzi działania w zakresie racjonalizacji
gospodarki odpadami oraz uświadomienia mieszkańcom potrzeby
troszczenia się
o dziedzictwo natury.
Głównymi źródłami hałasu są komunikacja, zakłady usługowe, maszyny i urządzenia
pracujące na wolnym powietrzu, jak również urządzenia komunalne. Z uwagi na to, że na
terenie Gminy występuje małe nasilenie ruchu komunikacyjnego hałas nie jest uciążliwy dla
środowiska.
Innym źródłem zanieczyszczenia środowiska są ścieki, które przyczyniają się do pogorszenia
stanu lokalnych rzek i potoków.
3.3 SUROWCE MINERALNE
Do najważniejszych surowców mineralnych na terenie gminy Kołaczyce zaliczyć można
żwiry i piaski występujące w dolinie Wisłoki oraz pokłady gliny, która w przeszłości
wykorzystywana była do produkcji garncarskiej. Surowce te nie są obecnie eksploatowane na
skalę przemysłową.
3.4 ZASOBY WODNE
Podstawowym
źródłem
zaopatrzenia
ludności
gminy
w
wodę
są
ujęcia
wód
powierzchniowych. Gmina jest zasobna w wody powierzchniowe, lecz wykorzystanie ich jest
ograniczone ze względu na duże wahania w skali rocznej oraz silny odpływ. Przez teren
gminy przepływają trzy potoki: w Bieździedzy na odcinku 5 km, od Sowiny do Bieździedzy
4 km, w Sieklówce na odcinku 3 km. Na terenie gminy zauważalny jest jednak brak regulacji
rzek (Bieździedzy) i potoków, co przy pojawiających się intensywnych opadach (latem) oraz
topniejącą pokrywą śnieżną (zimą) skutkuje częstymi wylewami oraz powodziami będącymi
poważnym zagrożeniem dla mieszkańców.
Przez zachodnią granicę gminy płynie Wisłoka, której wody w 2006 r. określić można jako
wody o zadawalającej jakości. Ilość ścieków wymagających oczyszczenia odprowadzanych
38
do zlewni rzeki Wisłoki w latach 2000-2005 stopniowo maleje. Systematycznie wzrasta
natomiast ilość odprowadzonych ścieków oczyszczonych. (www.wisloka.tarnow.pl)
4. GOSPODARKA
4.1 ROLNICTWO
Rozwój oraz wzrost opłacalności rolnictwa w gminie Kołaczyce jest ograniczony przez kilka
czynników, wśród których wyróżnić można: ukształtowanie terenu, jakość gleb, warunki
klimatyczne, niekorzystną strukturę obszarową oraz niewyspecjalizowaną produkcję
gospodarstw rolnych.
Na terenie gminy Kołaczyce dominują tereny o rzeźbie wysokofalistej - zajmują one 60% jej
powierzchni, natomiast pozostałe 40% terenu stanowią płaskorówniny. Taka powierzchnia
terenu znacznie utrudnia rolnikom efektywne gospodarowanie. Zróżnicowane ukształtowanie
powierzchni w połączeniu z dużą ilością opadów wywołuje niekorzystne zjawisko w postaci
erozji gleb. Na terenie diagnozowanej gminy przeważają gleby dobre, jednak na ich jakość
negatywnie wpływa wysoki poziom zakwaszenia.
Inną zidentyfikowaną barierą opóźniającą i utrudniającą rozwój rolnictwa jest niekorzystna
struktura obszarowa gospodarstw rolnych oraz niekorzystny rozłóg pól.
Nie bez znaczenia jest również charakter produkcji rolnej, którą określić można jako
wielokierunkową. Większość gospodarstw rolnych nastawiona jest na niskotowarową,
wszechstronną oraz nie wyspecjalizowaną produkcję, podczas gdy rynek nastawiony jest na
duże partie jednorodnych płodów rolnych, spełniających wysokie wymagania jakościowe.
Producenci rolni funkcjonujący w wyżej opisanych warunkach przegrywają walkę
konkurencyjną na rynku, ponieważ nie są w stanie skutecznie konkurować z dobrze
prosperującymi, wyspecjalizowanymi gospodarstwami. Ponadto rolnicy zamieszkujący gminę
nie współdziałają ze sobą w celu poprawienia swojej sytuacji materialnej i nie organizują się
chociażby w grupy producenckie, w których funkcjonowanie z pewnością zwiększyłoby ich
konkurencyjność oraz ułatwiło negocjacje z przedstawicielami zakładów przetwórczych.
Analizując stan środowiska naturalnego, a także sytuację rolników z gminy Kołaczyce
dostrzega się pewną szansę na rozwój gospodarstwa ekologicznego. W obecnych warunkach
39
przy występowaniu tak dużego rozdrobnienia gospodarstw rolnych charakteryzujących się
dodatkowo niską towarowością to właśnie rolnictwo ekologiczne może wpłynąć na jego
systematyczny rozwój. Za zaangażowaniem się rolników w ekologiczną produkcję przemawia
również ciągły wzrost zainteresowania ludności zdrową żywnością.
Wykres 12. Struktura użytkowania terenu w gminie Kołaczyce w 2005 r.
8%
32%
60%
Użytki rolne
Lasy i grunty leśne
Pozostałe grunty i nieużytki
Największą rolę w gospodarce gminy Kołaczyce odgrywa rolnictwo, z uwagi na to, że aż
60% jej powierzchni stanowią użytki rolne. Wielu mieszkańców gminy utrzymuje się
z prowadzonej działalności rolniczej w postaci niewielkich rodzinnych gospodarstw rolnych
o wielokierunkowej produkcji nastawionej głównie na uprawę zbóż i hodowlę bydła oraz
drobiu.
40
Wykres 13. Struktura użytków rolnych w gminie Kołaczyce w 2005 r.
6%
11%
2%
81%
Grunty orne
Sady
Łąki
Pastwiska
Gleby występujące na terenie gminy można podzielić w następujący sposób:
Wykres 14. Bonitacyjna klasyfikacja gleb w gminie Kołaczyce
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
gleby pseudobielicowe
gleby brunatne właściwe
gleby pseudobielicowe
gleby brunatne właściwe
mady brunatne
mady brunatne
Gleby występujące na terenie Gminy Kołaczyce zaliczane są od II do VI klasy bonitacyjnej.
Większość gleb zbonifikowana jest w klasach IVa, następnie IVb, IIIb, IIIa, V, II, natomiast
najmniej jest gruntów klasy VI. Pod względem zawartości metali ciężkich gleb mieszczą się
w I klasy czystości za wyjątkiem gleb zlokalizowanych przy głównych szlakach
komunikacyjnych.
Do dalszej diagnozy stanu rolnictwa na terenie gminy Kołaczyce wykorzystano dane
pochodzące z Powszechnego Spisu Rolnego, przeprowadzonego w Polsce w 2002 r.
41
W roku 2002 na terenie gminy Kołaczyce funkcjonowało 1748 gospodarstw, z których blisko
100% stanowiły gospodarstwa indywidualne.
Tabela 17. Struktura obszarowa gospodarstw rolnych w gminie Kołaczyce
Liczba gospodarstw rolnych (w szt.)
Wyszczególnienie
Gmina Kołaczyce
do 1ha
1-5 ha
5-10 ha
10-15 ha
> 15 ha
608
1064
73
0
0
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Powszechny Spis Rolny 2002 r.
Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w gminie Kołaczyce jest niska i wynosi 3,4 ha,
w województwie podkarpackim 4,23 ha, natomiast w kraju 9,57 ha.
Tabela 18. Gospodarstwa według rodzaju i celu produkcji w gminie Kołaczyce
Wyszczególnienie
Liczba gospodarstw
%
rolnych
Gospodarstwa nie prowadzące produkcji rolniczej
237
13,56
Gospodarstwa produkujące wyłącznie na potrzeby własne
598
34,21
Gospodarstwa produkujące głównie na potrzeby własne
774
44,28
Gospodarstwa produkujące głównie na rynek
139
7,95
Ogółem:
1748
100
Na terenie gminy Kołaczyce zdecydowaną większość stanowią małe gospodarstwa rolne
o powierzchni do 1 ha oraz od 1 do 5 ha, które znaczną część lub całość wytworzonej
produkcji przeznaczają na zaopatrzenie w żywność swojej rodziny. Podobna tendencja
zauważalna jest wśród gospodarstw rolnych na terenie powiatu jasielskiego. Gospodarstwa te
42
w zdecydowanej większości (80% według Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r.) zarządzane
są przez osoby nie posiadające wykształcenia rolniczego, jedynie znikoma ich część (0,26%)
prowadzona jest przez osoby legitymujące się wyższym wykształceniem rolniczym. Taka
struktura wykształcenia wśród osób odpowiedzialnych za kierowanie gospodarstwem rolnym
znacznie spowalnia tempo przemian zachodzących w rolnictwie.
Nic nie wskazuje na to, aby niekorzystna struktura obszarowa gospodarstw rolnych uległa
w najbliższym czasie szybkiej przemianie. Jednak zamiany są konieczne, ponieważ duże
rozdrobnienie gospodarstw rolnych jest przyczyną niskiej towarowości produkcji rolnej, co
w bezpośredni sposób przekłada się na ich wyniki ekonomiczne. Konsekwencją istniejącego
rozdrobnienia jest wielokierunkowa i niewyspecjalizowana produkcja.
Tabela 19.Wyposażenie techniczne gospodarstw rolnych w budynki i budowle
w gminie Kołaczyce
Wyposażenie gospodarstw rolnych w budynki i budowle [w sztukach]
Wyszczególnienie obory chlewnie kurniki
budynki
stodoły gnojowniki
wielofunkcyjne
Gmina Kołaczyce
212
8
61
1005
278
625
Źródło: www.jaslo.powiat.pl
Dominującą formę zabudowy gospodarskiej stanowią budynki wielofunkcyjne, które także
zajmują największą powierzchnię tj. 78881 m2 .
43
Tabela 20. Powierzchnia budynków i budowli wykorzystywanych
przy produkcji rolniczej w gminie Kołaczyce
Wyszczególnienie
Powierzchnia w m2
Obory
6898
Chlewnie
252
Kurniki
1116
Stodoły
17074
Wiaty
3109
Garaże
9286
Budynki wielofunkcyjne
78881
Inne pomieszczenia
1636
Ogółem:
118252
Tabela 21. Maszyny i urządzenia rolnicze w gminie Kołaczyce
Maszyny i urządzenia rolnicze (w sztukach)
Wyszczególnienie
Ciągniki
Gmina Kołaczyce
367
Samochody
Kombajny
ciężarowe
zbożowe
9
21
Do podstawowych maszyn rolniczych zalicza się ciągniki. Nieliczne gospodarstwa rolne
wyposażone są w bardziej specjalistyczne maszyny w postaci kombajnów zbożowych czy też
w samochody ciężarowe. Ilość kombajnów związana jest z dominującą w strukturze produkcji
roślinnej uprawą zbóż.
44
Produkcja roślinna w gminie Kołaczyce
Tabela 22. Powierzchnia zasiewów głównych ziemiopłodów w gminie Kołaczyce
Powierzchnia zasiewów głównych ziemiopłodów (w ha)
Wyszczególnienie
strączkowe
zboża
Gmina Kołaczyce
jadalne
1024
1,6
ziemniaki
pastewne
429
37
pozostałe
i warzywa
65
Analiza powierzchni zasiewów poszczególnych ziemiopłodów uprawianych na terenie gminy
Kołaczyce jednoznacznie wskazuje na zboża – jako dominujący kierunek produkcji rolniczej.
Bardzo popularna jest również uprawa roślin okopowych.
Produkcja
roślinna
ukierunkowana
jest
przede
wszystkim
na
produkcję
pasz
i samozaopatrzenie gospodarstw.
Tabela 23. Struktura powierzchni zasiewów głównych zbóż w gminie Kołaczyce
Powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych (w ha)
Wyszczególnienie
Gmina Kołaczyce
pszenica
żyto
jęczmień
owies
655
39
21
201
pszenżyto
13
W strukturze zasiewów podstawowych zbóż zdecydowanie najczęściej uprawianym
gatunkiem jest pszenica (około 70%), a następnie owies (około 21%). Najmniejszy udział
w strukturze zasiewów przypada na typowo paszowe zboże, jakim jest pszenżyto.
45
Produkcja zwierzęca w gminie Kołaczyce
W produkcji zwierzęcej dominuje chów drobiu, bydła, oraz trzody chlewnej. Tutaj również
zauważalne
jest
ukierunkowanie
produkcji
właścicieli
gospodarstwach
na
tzw.
samozaopatrzenie . Zjawisko to zdaje się potwierdzać skala produkcji ziemiopłodów.
Pomimo intensywnej pracy doradców rolnych z Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego
w Jaśle nie udało się utworzyć w powiecie grup producentów rolnych z uwagi na istniejące,
a trudne do przełamania bariery psychologiczne.
Tabela 24. Stan pogłowia zwierząt gospodarskich w gminie Kołaczyce
Bydło
Wyszczególnienie
w tym
Trzoda
chlewna
Owce
Kozy
Konie
Drób
724
19
96
235
33109
krowy
Gmina Kołaczyce
1102
Podsumowanie produkcji roślinnej oraz zwierzęcej
W gospodarstwach rolnych dominuje uprawa zbóż i roślin okopowych, natomiast w produkcji
zwierzęcej chów bydła i trzody chlewnej. Przyczyną zaistniałej struktury upraw roślin oraz
struktury chowu zwierząt jest tendencja do wykorzystywania przez rolników swoich
gospodarstw do produkcji żywności na własne potrzeby. W gospodarstwach rolnych
wytwarzana jest niewielka ilość różnorodnych płodów rolnych, a także utrzymywana mała
liczba zwierząt. Konsekwencją takiej sytuacji jest brak możliwości dostarczenia zakładom
przetwórczym wysokiej jakości dużych partii jednolitego surowca. Rolnicy napotykają
ponadto na wiele trudności związanych ze zbytem wytworzonych produktów pomimo ich
bardzo dobrej jakości. Mają osłabioną pozycję negocjacyjną w kontaktach z zakładami
46
przetwórczymi, w związku z czym niejednokrotnie nie udaje im się wynegocjować dobrej
ceny za wyprodukowane płody rolne.
W ostatnim czasie wzrasta zainteresowanie produkcją sadowniczą, jak również zakładaniem
plantacji krzewów i roślin owocowych. Zakładaniu plantacji roślin sadowniczych sprzyjają
korzystne warunki glebowo-klimatyczne. Nie ulega wątpliwości, że zarówno sadownictwo,
jak i prowadzenie plantacji jagodowych mogą okazać się w przyszłości kierunkiem
działalności pobudzającym rozwój drobnych gospodarstw rolnych. Produkcja owoców jest
niezwykle pracochłonna, można w nią zaangażować występujący w sferze rolnictwa nadmiar
„rąk do pracy”. Ogromne znaczenie ma tu również dobra kondycja funkcjonujących
w okolicy zakładów przetwórstwa owocowo – warzywnego będących potencjalnymi
odbiorcami wyprodukowanych płodów rolnych.
Tabela 25. Powierzchnia upraw poszczególnych gatunków drzew owocowych
w gminnie Kołaczyce
Wyszczególnienie
Gmina Kołaczyce
Powierzchnia upraw poszczególnych gatunków drzew owocowych (w ha)
jabłonie
grusze
śliwy
wiśnie
czereśnie
pozostałe
24
1
3
5
1
1
Źródło: www.jaslo.powiat.pl
Dominującym gatunkiem drzew owocowych uprawianym na terenie gminy Kołaczyce są
jabłonie. Uprawa pozostałych gatunków ma znaczenie marginalne.
47
Tabela 26. Powierzchnia upraw poszczególnych krzewów owocowych
i plantacji jagodowych w gminie Kołaczyce
Powierzchnia upraw poszczególnych krzewów
owocowych i plantacji jagodowych (ha)
pozostałe:
Wyszczególnienie
morele,
agrest
porzeczki
maliny
brzoskwinie,
orzechy
włoskie
Gmina Kołaczyce
3
46
1
0
Analiza uprawy poszczególnych krzewów owocowych wykazała, że największy udział
w powierzchni upraw przypadł krzewom porzeczki. Uprawa tych krzewów owocowych tak
chętnie skupowanych przez zakłady przetwórcze został objęły obszar 46 ha.
Do głównych odbiorców produktów rolnych wyprodukowanych na terenie gminy Kołaczyce
zaliczyć można:
•
Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego „PEKTOWIN” w Jaśle
•
Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego „KORCZYNA” w Korczynie
•
JASAN Sp. z o.o. Poland
•
ZPOiW VORTUMNUS Sp. z o.o. w Lisowie
•
Chłodnia Tarnów
•
właściciele sklepów spożywczych
•
klienci placów targowych
Z uwagi na silne rozdrobnienie rolnictwa bardzo cenna staje się każda firma skupiająca
i przetwarzająca płody rolne wyprodukowane przez tutejsze gospodarstwa.
48
Szansą dla wielu gospodarstw rolnych funkcjonujących na tym stosunkowo czystym
ekologicznie terenie może okazać się produkcja ekologiczna lub
poprowadzenie
gospodarstwa agroturystycznego.
Zamieszkujący gminę rolnicy mogą skorzystać ze wsparcia w postaci doradztwa w zakresie
prowadzonej działalności rolniczej, a także planowanych inwestycji. Według informacji
uzyskanych w Powiatowym Zespole Doradztwa Rolniczego w Jaśle w 2006 okoliczni
mieszkańcy mogli uczestniczyć w następujących szkoleniach:
•
Kwotowanie produkcji mleka w Polsce – 1 szkolenie;
•
Wymogi kodeksu dobrej praktyki rolniczej dla gospodarstw specjalizujących się
w chowie bydła – 1 szkolenie;
•
Podstawy rolnictwa ekologicznego – 1 szkolenie;
•
Nowoczesna technologia uprawy ziemniaków – 1 szkolenie;
•
Upowszechnienie metod produkcji oraz stylu życia przyjaznego dla środowiska
– 1 szkolenie;
•
Wpływ racjonalnego żywienia na zdrowie człowieka – 2 pokazy żywieniowe.
W 2007 roku odbyły się następujące szkolenia:
•
Organizacyjno –prawne aspekty działalności agroturystycznej – 1 szkolenie;
•
Spełnienie standardów w dziedzinie ochrony środowiska , zwierząt i konsumenta
a uzyskanie dopłat bezpośrednich - 1 szkolenie 4 - dniowe.
Do końca 2007 r. odbędą się szkolenia dotyczące następujących tematów:
•
Spełnienie standardów w dziedzinie ochrony środowiska , zwierząt i konsumenta
a uzyskanie dopłat bezpośrednich - 1 szkolenie 4 dniowe dla kolejnej grupy
rolników;
•
Wdrażanie zasad zwykłej dobrej praktyki rolniczej – 1 szkolenie;
•
Minimalne wymagania dla gospodarstw rolnych dotyczące zasady wzajemnej
zgodności w systemie jednolitej płatności – 1 szkolenie;
•
Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego ( I oś PROW 2007-2013)
- 1 szkolenie;
•
Poprawa środowiska naturalnego na obszarach wiejskich (II oś PROW 2007-2013)
49
- 1 szkolenie;
•
Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej
( III oś PROW 2007-2013).- 1 szkolenie.
4.2 LEŚNICTWO
Diagnozowana gmina wykazuje blisko 32 % wskaźnik lesistości, co plasuje ją na trzecim
miejscu w powiecie jasielskim, zaraz za gminą Krempna oraz gminą Dębowiec, gdzie
wskaźnik ten wynosi odpowiednio 74,4% oraz 32,8%. Dla porównania średnia lesistość
powiatu jasielskiego wynosi 36,3% , województwa podkarpackiego 36,6%, natomiast średnia
lesistość kraju to 28,8%. Stosunkowo wysoki procent powierzchni leśnej w stosunku do
powierzchni ogółem terenu gminy Kołaczyce wywiera niewątpliwie duży wpływ na
funkcjonowanie jej mieszkańców oraz warunki bytowania i rozwoju fauny i flory.
Największym kompleksem leśnym w okolicach gminy Kołaczyce jest pogórzański masyw
Wzgórz Warzyckich. W jego obrębie dominującymi gatunkami drzewostanu są jodły, buki,
sosny oraz dęby. Spotkać można również iwę, jarzębinę, dziki bez, kalinę i leszczynę.
Powierzchnia gruntów leśnych w 2005 r. na terenie gminy Kołaczyce wynosiła 1929,60 ha,
a struktura ich własności przedstawiała się następująco:
Tabela 27. Powierzchnia gruntów leśnych w gminie Kołaczyce w 2005 r.
Forma własności lasów
Powierzchnia gruntów
leśnych w ha
%
Grunty leśne publiczne ogółem
1426,90
73,95
Grunty leśne prywatne
502,70
26,05
Suma
1929,60
100
50
Występujące na terenie gminy lasy w zdecydowanej większości są własnością publiczną.
W rękach prywatnych znajduje się około 26 % powierzchni gruntów leśnych.
Tabela 28. Struktura powierzchni gruntów nieleśnych zalesionych i przeznaczonych
do zalesienia w gminie Kołaczyce w 2005r.
Struktura powierzchni gruntów
nieleśnych zalesionych i
Powierzchnia w ha
%
Zalesienia lasy publiczne ogółem
7,5
76,53
Zalesienia prywatne
2,3
23,47
Suma
9,8
100
przeznaczonych do zalesienia
Tabela 29. Odnowienia i zalesienia w gminie Kołaczyce w 2005 r.
Struktura
Powierzchnia
Struktura
Powierzchnia
odnowień
w ha
zalesienia
w ha
Lasy prywatne
2,4
Lasy prywatne
2,3
Lasy gminne
2,4
Lasy gminne
0,0
Suma
4,8
Suma
2,3
Struktura odnowień w lasach prywatnych i gminnych kształtuje się na jednakowym poziomie.
W lasach będących własnością prywatną w roku 2005 zalesianiu poddano 2,3 ha użytków.
51
Tabela 30. Pozyskiwanie drewna (grubizny) w gminie Kołaczyce w 2005 r.
Ilość w m 3
%
Lasy prywatne
157
36,18
Lasy państwowe
277
63,82
Suma
434
100
Pozyskiwanie drewna
W 2005 r. z terenu lasów państwowych pozyskano 277 surowca drzewnego w postaci tzw.
grubizny, która wykorzystywana jest głównie przez zakłady tartaczne.
4.3 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
Tabela 31. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w rejestrze REGON
wg sekcji PKD w 2006 r.
Wyszczególnienie
Liczba jednostek gospodarczych
Jednostki sektora publicznego
29
Jednostki sektora prywatnego
277
Ogółem
306
Na terenie gminy Kołaczyce przeważają podmioty gospodarcze należące do sektora
prywatnego. Wśród jednostek sektora publicznego zdecydowaną większość stanowią
państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego (25 podmiotów). Natomiast wśród
jednostek sektora prywatnego dominują osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
(243 podmioty).
52
Podmioty gospodarcze funkcjonujące na terenie Gminy Kołaczyce wg PKD w 2006 r.:
•
Rolnictwo, Łowiectwo i Leśnictwo 7
•
Przetwórstwo przemysłowe 28
•
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 1 pub.
•
Budownictwo 48
•
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz
artykułów użytku osobistego i domowego 106
•
Hotele i restauracje 6 (w tym 1 pub.)
•
Transport, gospodarka magazynowa i łączność 11
•
pośrednictwo finansowe 7
•
Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej 31
•
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne
i powszechne ubezpieczenia zdrowotne 6 (w tym 2 pub.)
•
Edukacja 26 (w tym 22 pub.)
•
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 6 (w tym 2 pub.)
•
Działalność
usługowa
komunalna,
społeczna
i
indywidualna,
pozostała
23 (w tym1 pub.)
Dominującą formą działalności gospodarczej prowadzoną na terenie gminy jest handel
hurtowy i detaliczny, a następnie różnego rodzaju usługi. W dalszej kolejności wyróżnić
można budownictwo, obsługę nieruchomości oraz przetwórstwo przemysłowe.
Analizując usługi świadczone przez miejscowe firmy dostrzeżona została dominacja usług
samochodowych oraz budowlanych.
53
Tabela 32. Ilość wydawanych zaświadczeń dla podmiotów gospodarczych
w latach 2000-2006
Lata
2000
Ilość wydanych zaświadczeń
61
71
34
45
44
39
17
23
Ilość zlikwidowanych
podmiotów gospodarczych
2001 2002
2003 2004
czerwiec
2005
2006
30
31
22
14
14
35
15
18
2007
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzę du Gminy Kołaczyce
Z roku na rok maleje liczba wydawanych zaświadczeń o prowadzonej działalności
gospodarczej. Przyczyn tego niekorzystnego zjawiska należy upatrywać w zubożeniu
ludności, niechęci do podjęcia ryzyka, trudnościami w dostępie do preferencyjnych kredytów,
a także trudnościami w uzyskaniu poręczeń kredytowych. Istotnym czynnikiem hamującym
powstawanie oraz rozwój przedsiębiorczości jest również brak wiedzy ekonomicznej
w zakresie prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Barierą okazują się także
problemy ze zbytem oraz dystrybucją towarów. Wymienione czynniki hamujące są powodem
nie zagospodarowania istniejących na terenie gminy zasobów.
Niewątpliwie szansą na dalszy rozwój gminy oraz na ograniczenie poziomu bezrobocia są
mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. Niezwykle ważne jest powstawanie nowych
podmiotów gospodarczych, jak również dbałość o ekonomiczną kondycję już istniejących.
Do najważniejszych pracodawców w gminie Kołaczyce
należą następujące podmioty
gospodarcze:
•
PPHU ASTRA Sp. z o.o. w Krajowicach
•
Piekarnia U. i K. Czech w Kołaczycach
•
Masarnia w Kołaczycach Wyrobów mięsnych Barbara Rączka Kołaczyce
•
Zakład Ceramiki Budowlanej w Bieździadce
•
PPH U SAWA s.c. Nawsie Kołaczyckie
•
Handel Usługi Drewno Józef Filar Nawsie Kołaczyckie
54
•
Stacja Paliw ENERGOPAL w Kołaczycach
•
Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach
•
Bank Spółdzielczy w Kołaczycach
•
Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kołaczycach
Władzom gminy zależy na pozyskaniu inwestorów zewnętrznych, którzy wsparliby
zachodzące w jej obrębie procesy restrukturyzacyjne. Bliska jest im także sytuacja sektora
MŚP, które odgrywają tak istotną rolę w rozwoju gospodarczym gminy.
Inwestycje
W Gminie Kołaczyce istnieje możliwość wynajęcia lokalu pod działalność gospodarczą
w postaci:
•
wynajem sali od Gminnej Spółdzielni „SCh” w Kołaczycach
•
wynajem pomieszczeń od Rzemieślniczej Spółdzielni Pracy Skórzanej w Kołaczycach
•
dom strażaka w Kołaczycach
•
dom strażaka w Bieździedzy
•
wynajem lokali u prywatnych właścicieli
•
wynajem mienia komunalnego
Na inwestorów czekają ponadto:
•
zespół parkowy w Bieździadce (6,47 ha),
•
tereny wokół stawów w Krajowicach (6,50 ha),
•
błonia nad rzeką Wisłoką w Kołaczycach (28,60 ha)
•
teren o powierzchni około 4 ha w Bieździadce.
Dalszemu rozwojowi inwestycji w gminie sprzyjać będą działania mające na celu
poprawienie infrastruktury technicznej. Zwiększona dostępność komunikacyjna gminy uczyni
ją bardziej atrakcyjną w oczach inwestorów. Niezwykle ważne jest również wypracowanie
klarownych mechanizmów udzielania pozwoleń na lokalizację inwestycji, przyjazna
inwestorom polityka podatkowa gminy oraz oddawanie pod inwestycje nowych terenów.
55
4.4 TURYSTYKA
Gmina Kołaczyce to obszar atrakcyjny nie tylko ze względu na walory krajobrazowe
i przyrodnicze, ale także na zabytki przeszłości. Stanowi ciche i spokojne miejsce
wypoczynku oraz kontaktu turystów z nieskażoną przyrodą. To uroczy, kuszący zakątek
Polski pełen szemrzących strumyków, potoków i rzek, urzekający niepowtarzalną urodą wciąż jednak czekający na odkrycie.
Atrakcyjność turystyczną gminy podkreśla występujący na jej ternie rezerwat przyrodniczogeologiczny „Golesz” o powierzchni 27 ha, na terenie którego spotkać można grupę ostańców
z piaskowca ciężkowickiego. Na wzgórzu Golesz spragniony wrażeń turysta odnaleźć może
ruiny umocnień obronnych zamczyska z XIV wieku.
Na amatorów turystki pieszej i rowerowej czekają oznakowane szlaki turystyczne, które
ułatwiają poznanie uroku tutejszych zakątków. Wędrowiec poruszający się żółtym szlakiem
turystycznym łączącym Pogórze Ciężkowickie z doliną Wisłoki, oraz Pasmo Brzanki
z Liwoczem w Pogórzu Ciężkowickim z Pasmem Góry Klonowej na Pogórzu Strzyżowsko –
Dynowskim ma możliwość podziwiania pięknych krajobrazów występujących
obszarze.
Z kolei
56-kilometrowy szlak
na tym
spacerowy oznaczony biało-czerwonymi
kwadracikami prowadzący przez miejscowości: Przymówka, Krajowice, Trzcinica, Skołyszyn
oraz Święcany zachęca turystów do zwiedzania m.in. zabytkowych kościołów, dworków,
prahistorycznych osad, mogił – kurhanów, grodzisk, cmentarzy wojennych, rezerwatów
przyrody oraz parków krajobrazowych. Na wysportowanych turystów czekają ciekawe
miejsca wspinaczkowe w postaci krajowickich skałek.
Atrakcje gminy Kołaczyce świadczące o jej atrakcyjności turystycznej oraz o
bogatej
przeszłości:
Bieździadka
•
cmentarz wojskowy nr 41 z okresu I wojny światowej;
•
ruiny dworu z XVIII w. wraz z podworskim parkiem z licznym drzewostanem;
•
Obelisk Nowakowskiego przy kościele w miejscowości Bieździedza, kamienny
z 1839 r.
56
Bieździedza
•
paradna musztra Oddziału Kosynierów upamiętniająca bitwę pod Racławicami;
•
siedliska bluszcza pospolitego;
•
kościół parafialny pod wezwaniem św. Trójcy z XV w. – gotycki murowany
z łamanego piaskowca z dobudowaną wieżą dzwonnicy;
•
ogrodzenie murowane w 1887 r. oraz bramka kościelna murowana w latach
1750- 1799;
•
700–letnie dęby obok kościoła parafialnego;
•
kamienna dzwonnica wolnostojąca z XV w.;
•
barokowa kropielnica z XVIII w.;
•
kaplica pod wezwaniem Zwiastowania NMP z 1615 r.;
•
XIX - wieczny dwór Romerów z czterokolumnowym portykiem;
•
kaplica grobowa Zborowskich z 1875 r. – właścicieli Bieździedzy;
•
ślady zamczyska noszące nazwę „Baszty” zachowane na pograniczu Bieździedzy
i Bieździadki;
•
spichlerz plebański, murowany w1850-1899;
•
podworski park krajobrazowy;
•
rozwalisko z XVIII – wiecznego dworu w parku na skarpie;
•
dwa cmentarze żołnierskie z I wojny światowej;
Kołaczyce
•
ratusz murowany w 1880 roku;
•
drewniany dom 1800-1825;
•
dom murowany 1800-1825 - dawna karczma;
•
dom Zajazd „Wygoda”, murowany 1775-1825;
•
zabytkowy dom drewniany z podcieniami na 4 kolumnach z 1792 r.
•
fontanna „Bartek”
•
kościół parafialny pod wezwaniem Św. Anny w stylu neogotyckim, wewnątrz którego
odnaleźć można zabytkową barokową kropielnicę i chrzcielnicę z XVII w. będącymi
zabytkami z poprzedniego kościoła;
•
kaplica cmentarna Parafii Rzymsko-Katolickiej z 1910 r.;
57
•
kapliczka św. Anny z XIX w.;
•
kapliczka Matki Boskiej Szkaplerznej wybudowana w 1907 r.;
•
kapliczka Pana Jezusa Frasobliwego w koronie „Knopów” z 1914 r. ufundowana
przez Bractwo Tkackie;
•
figura Matki Boskiej z 1803 r. w Rynku opatrzona następującą inskrypcją
„Bojownikom na chwałę RP 1830 – 1831 -1863;
Krajowice
•
malownicze tereny nad Wisłoką;
•
cmentarze żołnierskie z I wojny światowej
•
mogiła żydowska, w której pochowani są Żydzi rozstrzelani przez Niemców w 1942 r.;
•
Golesz - ślady wczesnośredniowiecznego grodziska oraz resztki ruin zamku
murowanego z XIV w.
Lublica
•
schronisko młodzieżowe;
•
przy drodze z Bieździedzy do Lublicy znajduje się cmentarz wojenny nr 41 z I wojny
światowej.
Nawsie Kołaczyckie
•
dąb szypułkowy liczący około 200 lat;
•
dawniej istniała tu fabryka perkali (1786 r.).
Sieklówka
•
kilka starych chałup i kapliczek;
•
miejsce po starym dworze rozebranym pod koniec XIX wieku;
•
cmentarz żołnierski położony 200 m od kościoła, w którym spoczywają żołnierze
austriaccy polegli w 1914 r.;
58
Miłośnikom ciekawych historii Gmina Kołaczyce oferuje legendy związane z „wąsami” oraz
historię o legendarnych mieczach w Bieździedzy.
Na terenie gminy Kołaczyce poprzez obrzędy, tańce, śpiew i muzykę, a także ludowe stroje
kultywuje się rodzimą tradycję. W miejscowości Bieździedza nadal podtrzymywana jest stara
tradycja – sięgająca roku 1897, kiedy to uformowany oddział kozaków ćwiczył paradną
musztrę. Dla upamiętnienia bitwy pod Racławicami odział kozaków został przemianowany na
Oddział Kosynierów i obecnie trzyma straż przy Grobie Chrystusa oraz uświetnia swoją
obecnością uroczystości świąt narodowych. Odpoczywający w Bieździedzy turysta może
podziwiać paradujący ulicami odziany w tradycyjne stroje Oddział Kosynierów - będący
ewenementem na Podkarpaciu - nawiązujący do Powstania Kościuszkowego. W tej samej
miejscowości działa Zespół Ludowy „Pogórzanie”, którego członkowie ubrani w tradycyjne
stroje ludowe prezentują przekazywany z pokolenia na pokolenie bogaty repertuar utworów.
Gmina Kołaczyce posiada słabo rozwiniętą infrastrukturę okołoturystyczną, którą tworzą:
- Internat Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Kołaczycach
- „Zajazd po Skałą” w Krajowicach
- Restauracja „Bartek” w Kołaczycach
- Bar „Wierzbinki” Nawsie Kołaczyckie
Baza noclegowa i gastronomiczna znajdująca się w pobliżu gminy Kołaczyce składa się
z następujących obiektów:
•
Dom Wycieczkowy MOSiR w Jaśle
•
Hotel „GROSAR” w Jaśle
•
Hotel "Małopolska" w Jaśle
•
Hotelik "Amigo" w Jaśle
•
Hotelik "Energopal" w Jaśle
•
Apartamenty w "Berlinie" przy Rafinerii LOTOS w Jaśle
•
Zajazd "Pod Goleszem" w Jaśle
•
Minihotel Bieszczady w Jaśle
59
•
Hotel EUROPA w Jaśle
•
VENKO Pokoje gościnne w Jaśle
•
Pokoje gościnne "GAMRAT" w Jaśle
W najbliższym otoczeniu gminy znajdują się następujące biura podróży:
•
„BisPol” w Jaśle
•
„Jolanda” w Jaśle
•
„Radtur” w Jaśle
•
„Wagabunda” w Jaśle
Informacja turystyczna:
•
Polsko – Słowackie Centrum Inicjatyw Gospodarczych i Turystycznych w Jaśle
•
Lokalna Organizacja Turystyczna „Beskid Niski” w Jaśle
•
Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze w Jaśle
•
Towarzystwo Turystyczne „Karpaty” w Krośnie
•
Punkt Informacji Kulturalno-Turystycznej w Krośnie
•
Ośrodek Informacji Turystycznej w Krośnie
Racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi wymaga stosowania szczególnych
działań i środków. Gmina Kołaczyce stara się stworzyć optymalne warunki do
powstrzymywania procesów degradacji środowiska oraz do zachowania jego równowagi
ekologicznej. Działania władz skierowane zostaną także w kierunku pobudzenia ruchu
turystycznego.
4.5 ŚRODOWISKO OTOCZENIA BIZNESU
pt
Sformatowano: Poziom 9,
Infrastruktura finansowa gminy Kołaczyce jest bardzo słabo rozwinięta. W gminie
pt
funkcjonuje jedynie Bank Spółdzielczy, w którym okoliczni mieszkańcy oraz przedsiębiorcy
pt
mogą uzyskać kredyty na cele konsumpcyjne, rolnicze, rolniczo-preferencyjne, inwestycyjne
60
pt
dla działalności gospodarczej oraz obrotowe w ramach działalności gospodarczej. Z uwagi na
to, że możliwości finansowe banku są ograniczone mieszkańcy gminy zmuszeni są ubiegać
o wyższe sumy kredytów i pożyczek w innych bankach. Obsługę finansową na terenie gminy
prowadzą także dwie placówki pocztowe w miejscowościach Kołaczyce i Bieździedza.
pt
5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
5.1 KOMUNIKACJA I TRANSPORT
System komunikacji stanowi jeden z podstawowych elementów zagospodarowania układu
przestrzennego gminy. Spełnia on w stosunku do niego funkcję usługową, która polega na
zaspokojeniu podstawowych potrzeb w zakresie przewozu ludzi i towarów. Sprawne
funkcjonowanie systemu komunikacji jest czynnikiem decydującym o szybkości rozwoju
danego regionu. Atrakcyjna komunikacja oznacza dobrą dostępność nawet przy zwiększonej
ruchliwości ludności poruszającej się własnym samochodem.
Gmina Kołaczyce posiada bardzo dobre położenie – wzdłuż drogi krajowej nr 73 JasłoWiśniówka. Dogodne połączenie zapewnia także komunikacja autobusowa z Krosna do
Tarnowa, Krakowa, a także lokalne linie łączące siedzibę gminy z pozostałymi
miejscowościami. Dziennie w Kołaczycach zatrzymuje się ponad 200 autobusów, dzięki
czemu centrum gminy posiada bezpośrednie połączenie z takimi miastami jak: Zakopane,
Iwonicz Zdrój, Rymanów Zdrój, Krynica, Kraków, Katowice, Warszawa, Lublin, Stalowa
Wola, oraz innymi miejscowościami kraju.
Usługi związane z przewozami pasażerskimi i towarowymi na terenie gminy Kołaczyce
realizowane są przez Przedsiębiorstwo Państwowa Komunikacja Samochodowa w Jaśle oraz
Miejska Komunikacja Samochodowa w Jaśle, które w pełni zabezpiecza komunikację
pasażerską w obrębie gminy oraz i innymi miastami województwa i kraju.
Trasy objęte komunikacją zbiorową przebiegają wzdłuż drogi krajowej i powiatowych nr
19167, 19103, 19105, co zapewnia gminie dobrą obsługę. Dworzec PKS zlokalizowany jest
w mieście Jasło.
Na terenie gminy w miejscowości Kołaczyce funkcjonuje Stacja Paliw ENERGOPAL.
Następne stacje benzynowe znajdują się w miejscowości Brzostek oraz w mieście Jasło.
61
Komunikacja samochodowa na terenie gminy odbywa się na drogach krajowych ulepszonych
(długość 6,4 km), powiatowych ulepszonych (19,4 km), powiatowych nieulepszonych (7,7
km), gminnych ulepszonych (9,3 km), gminnych nieulepszonych (19,2 km) oraz wiejskich
ulepszonych (7,7 km) i nieulepszonych (144,3 km).
Najważniejsze zewnętrzne powiązania gminy:
•
drogowe:
o Kołaczyce - Jasło
o Kołaczyce - Pilzno
•
kolejowe – poprzez węzeł kolejowy w Jaśle
o Jasło – Krosno – Sanok – Zagórz
o Jasło – Skołyszyn – Biecz – Stróże
o Jasło – Rzeszów
Najważniejsze wewnętrzne powiązania gminy:
o Kołaczyce - Jasło
o Kołaczyce - Frysztak (powiat Strzyżów)
o Kołaczyce - Brzostek (powiat Dębica)
62
WYKAZ DRÓG NA TERENIE GMINY KOŁACZYCE
L.p.
Nr drogi:
Nazwa drogi:
I. DROGA KRAJOWA
1
73
Pilzno - Jasło
II. DROGI POWIATOWE
1
19103
Kołaczyce – Brzyska – Brzyska przez wieś
2
19165
Droga przez wieś Nawsie Kołaczyckie
3
19166
Bieździadka – Gorajowice - Jasło
4
19167
Kołaczyce-Sieklówka–gr.pow.
Strzyżów/Lubla/
5
19168
Bieździadka-Sowina–gr.pow.Dębica
/Januszkowce/
6
19169
Sieklówka–Lublica-gr.pow.Strzyżów
7
19170
Sieklówka-Warzyce
III. DROGI GMINNE
1
1920001
Sieklówka-Magazyn-Dziury
2
002
Sieklówka-Szkoła Pods.-rzeki
3
003
Lublica-Krzyżówka-rzeki
4
004
Bieździadka-Góry- Kalina
5
005
Bieździadka-Skr.wieś
6
006
Bieździedza-Kościół-Łazy
7
007
Bieździedza-Turczyn
8
008
Sieklówka–Lublica-gr.pow.Strzyżów
9
009
Sowina-Rzym-Folwark
10
010
Sowina-Przymiarki-Nawsie Kołaczyckie
11
011
Nawsie Kołaczyckie-Nadleśnictwo do Krzyża
12
012
Kołaczyce-granice
13
013
Kołaczyce-ul.Rynek
Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kołaczyce
63
Długość dróg ogółem w gminie Kołaczyce w 2006 r. wynosi 180,5 km, z czego:
•
długość dróg krajowych ulepszonych -6,4 km
•
długość dróg powiatowych ulepszonych i nieulepszonych – ogółem 27,1 km
•
długość dróg gminnych ulepszonych i nieulepszonych – ogółem 28,5 km
•
długość dróg wiejskich ulepszonych – ogółem 152 km
Do głównych problemów w zakresie drogownictwa zalicza się:
•
wysoki stopień degradacji technicznej infrastruktury komunikacyjnej;
•
zwiększający się ruch drogowy związany z wzrostem wskaźnika motoryzacji;
•
zmniejszające się bezpieczeństwo w ruch drogowym;
•
wzrastająca liczba wypadków drogowych;
•
pogorszenie bezpieczeństwa podróżowania;
•
pogorszenie się bezpieczeństwa podróżowania;
•
wzrastające zagrożenie ruchu pieszych;
•
zaostrzanie się problemów związanych z zanieczyszczeniem środowiska;
•
ograniczone środki finansowe na realizacje inwestycji w zakresie poprawy stanu
infrastruktury komunikacyjnej;
•
niewielka liczba miejsc parkingowych oraz miejsc postojowych (centrum
Kołaczyc).
Stan techniczny i rozwiązania komunikacyjne dróg gminnych i wiejskich na wielu odcinkach
jest niewystarczający i wymaga natychmiastowej interwencji. Sukcesywna poprawa stanu
technicznego istniejącego systemu komunikacji przyczyni się do pełnego zaspokojenia
potrzeb gospodarczych oraz społecznych wsi w zakresie transportu.
Celem podejmowanych działań związanych z infrastrukturą komunikacyjną jest przede
wszystkim dążenie do polepszenia jakości szlaków komunikacyjnych, ograniczenia liczby
wypadków drogowych oraz ograniczenia zanieczyszczenia środowiska naturalnego.
Modernizacja, budowa i rozbudowa gminnych dróg zapewni gminie dogodne powiązania
z regionem i krajem, jak również podniesie standard podróży. Systematyczna poprawa stanu
technicznego dróg gminnych, powiatowych i krajowych przyczyni się także do zmniejszenia
barier rozwoju gospodarczego.
64
5.2 GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA
Podejmowane działania w zakresie sieci kanalizacyjnej mają służyć poprawie stanu
środowiska poprzez ograniczenie poziomu zanieczyszczenia środowiska. Według danych
Urzędu Gminy Kołaczyce do sieci wodociągowej w roku 2006 przyłączonych było 373
gospodarstw. Do zbiorczego systemu kanalizacji podłączonych było natomiast około 39%
budynków. Długość sieci kanalizacyjnej w gminie Kołaczyce wynosi 73 km i obejmuje
następujące tereny: Kołaczyce, Nawsie Kołaczyckie, Bieździedza oraz Bieździadka. Obecnie
na terenie gminy funkcjonuje 1 biologiczna oczyszczalnia ścieków o przepustowości
400 m 3/dobę typu SBR – 400. Istnieje możliwość zwiększenia przepustowości oczyszczalni
nawet do około 50% przy niewielkim pogorszeniu jakości odpływu. Oczyszczalnia może
przyjmować ścieki dowożone taborem asenizacyjnym w ilości do 20% całkowitej ilości
ścieków. Projektowane obciążenie oczyszczalni wynosi 3156 RLM. Jej funkcjonowanie
korzystnie wpływa na stan lokalnych rzek i potoków. Możliwe jest rozbudowanie
oczyszczalni ścieków w Kołaczycach, a także wybudowanie co najmniej jednej oczyszczalni
ścieków np. w miejscowości Sieklówka, która dysponuje rezerwą terenów przeznaczonych na
ten cel.
Zaopatrzenie w wodę na terenie gminy następuje z wgłębnych i powierzchniowych ujęć wody
oraz za studni kopanych i wierconych wodociągami obsługującymi pojedyncze obiekty lub
część miejscowości.
Charakterystyka sieci wodociągowej w gminie Kołaczyce:
•
odsetek gospodarstw posiadających wodę z wodociągu 19%
•
długość sieci wodociągowej 11,8 km (bez przyłączy)
•
długość przyłączy 9,24 km
•
ilość odbiorców 1720
65
Tabela 33. Sieć wodociągowa w gminie Kołaczyce w 2006 r.
Miejscowość
Długość sieci w km
Liczba podłączonych
Liczba mieszkańców
gospodarstw
korzystających z
sieci
Bieździadka
-
-
-
Bieździedza
-
-
-
Kołaczyce
12,8
248
1141
Krajowice
0,14
1
5
Lublica
-
-
-
Nawsie Kołaczyckie
8,1
124
574
Sieklówka
-
-
-
Sowina
-
-
-
Ogółem:
21,04
373
1720
Zaledwie 19% gospodarstw domowych z terenu gminy jest podłączonych do sieci
wodociągowej. Mieszkańcy z terenu Bieździadki, Bieździedzy, Lublicy, Sieklówki, Sowiny
oraz Krajowic wciąż czekają podłączenie do sieci wodociągowej. Na terenie gminy
funkcjonuje ponadto kilka lokalnych prywatnych sieci, które dostarczają wodę do kilkunastu
gospodarstw.
Charakterystyka sieci kanalizacyjnej w gminie Kołaczyce:
•
odsetek mieszkańców podłączonych do sieci kanalizacyjnej 39%
•
długość sieci 51 km (bez przyłączy)
•
długość przyłączy 22 km
•
ilość odbiorców 2645
66
Tabela 34. Sieć kanalizacyjna w gminie Kołaczyce w 2006 r.
Miejscowość
Długość sieci
w km
Liczba
podłączonych
gospodarstw
Liczba
Odsetek
mieszkańców
gospodarstw
korzystających podłączonych
z sieci
do sieci
Bieździadka
1,5
14
39
4,8
Bieździedza
16,9
193
759
65,9
Kołaczyce
14,9
238
902
75,1
Krajowice
-
-
-
0
Lublica
-
-
-
0
17,7
326
945
Sieklówka
-
-
-
0
Sowina
-
-
-
0
Ogółem:
51
771
2645
40,6
Nawsie
Kołaczyckie
92,6
Jak podaje GUS w 2006 r. z terenu Gminy Kołaczyce odprowadzono 80 dam3 ścieków.
Istniejący stan skanalizowania gminy jest niewystarczający, ponieważ w 2006 r. do sieci
kanalizacyjnej podłączonych było zaledwie 39 % gospodarstw domowych. W pozostałych
gospodarstwach
podstawowym sposobem utylizacji ścieków jest ich gromadzenie
w zbiornikach wybieralnych nie zawsze odznaczających się dobrym stanem technicznym.
Spora część ścieków powstająca w gospodarstwach rolnych jest bezpośrednio wylewana do
rowów przydrożnych oraz na pola, skąd przenika do wód podziemnych powodując ich
zanieczyszczenie.
W połowie 2007 r. Gmina Kołaczyce podpisała umowę z Przedsiębiorstwem Robót
Inżynieryjnych i Drogowych S.A. w Krośnie na roboty budowlane dla zadania „Inwestycje
w zakresie gospodarki wodno – ściekowej w gminie Kołaczyce”. Inwestycja zostanie
zrealizowana w ramach projektu pn. „Program poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoki”
realizowanego przez Związek Gmin Dorzecza Wisłoki w Jaśle. Realizacja zadania będzie
67
możliwa dzięki uzyskanemu dofinansowaniu z Europejskiego Funduszu Spójności oraz
zaciągnięciu pożyczki inwestycyjnej z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie oraz środków własnych.
Źródło: www.projekt.wisloka.pl
Gmina Kołaczyce nie ma zorganizowanego systemu odprowadzania wód opadowych.
Przeważającą na terenie gminy zabudową jest budownictwo jednorodzinne, które nie wymaga
zorganizowanego systemu odprowadzania wód opadowych.
5.3 GOSPODAROWANIE ODPADAMI
Gmina Kołaczyce posiada stosunkowo dobrze uregulowaną gospodarkę odpadami. System
selektywnej zbiórki i wywozu odpadów obejmuje około 93% mieszkańców. Odpady z terenu
gminy są gromadzone, a następnie usuwane w systemie workowym. Segregacja obejmuje
następnie surowce: papier, tworzywa sztuczne, metal, stłuczka szklana kolorowa, stłuczka
szklana biała. Za organizację zbiórki, transport, a także segregację odpadów odpowiedzialny
jest Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kołaczycach. Wstępnie posegregowane
odpady są tymczasowo wywożone do hali magazynowej byłej betoniarni w Kołaczycach,
gdzie są w dalszym ciągu segregowane, a następnie belowane. Tak przygotowane surowce
wtórne są magazynowane w wiatach do czasu, aż uzbiera się ich odpowiednia ilość,
a następnie wywożone do odbiorców. Odpady pozostałe po wtórnej segregacji oraz odpady
pochodzące od mieszkańców nie nadające się do odzysku są gromadzone w wydzielonej
zamkniętej wiacie i okresowo wywożone na składowisko odpadów w Jaśle.
Poważnym problemem są „dzikie” powstające najczęściej w lasach oraz w pobliżu rzek ,
gdzie mieszkańcy nielegalnie wywożą odpady. Dostrzegając ten problem gmina stara się
prowadzić działania zmierzające do dalszej racjonalizacji gospodarki odpadami oraz
zwiększenia świadomości ekologicznej mieszkańców.
68
Tabela 35. Liczba mieszkańców gminy Kołaczyce, którzy podpisali umowę na odbiór
odpadów komunalnych w latach 2000-2006
Ilość podpisanych umów
Ogółem
Liczba
%
1.
Bieździadka
289
4
2
15
18
47
147
25
258
89,3
2.
Bieździedza
293
48
31
21
50
9
51
91
301
102,7
3.
Kołaczyce
317
125
10
12
8
0
130
10
295
93,1
4.
Krajowice
76
31
8
7
5
2
20
0
73
96,1
5.
Lublica
144
14
7
8
7
31
61
4
132
91,7
352
93
17
22
59
13
115
12
331
94,0
Lp. Miejscowość
6.
Nawsie
Kołaczyckie
gosp.
dom.
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
7.
Sieklówka
231
11
4
4
11
42
114
15
201
87,0
8.
Sowina
196
10
9
4
25
3
119
6
176
89,8
Razem:
1 898
336
88
93
183
147
757
163
1767
93,1
Na terenie gminy prowadzona jest zbiórka odpadów segregowanych w workach. Każde
gospodarstwo wykupuje worki, a w określony dzień miesiąca wystawia je przed posesję, skąd
zabiera go firma uprawniona do odbioru odpadów tj. Zakład Gospodarki Komunalnej
Sp. z o.o. w Kołaczycach. ZGK posiada ponadto umowę z organizacją odzysku REKPOL
Organizacja Odzysku S.A., która dofinansowuje prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów.
Ponad 93% mieszkańców gminy podpisało umowę na odbiór odpadów komunalnych.
Najwięcej umów zawarto w 2005 r.
Przekonanie kolejnych mieszkańców gminy do
systematycznej segregacji odpadów pozwoli na zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na
wysypisko śmieci, wydłużając tym samym okres jego eksploatacji. Dodatkową korzyścią
69
będzie również możliwość odzyskania wielu cennych surowców wtórnych bez konieczności
obciążania linii technologicznych służących do ich mechanicznego sortowania.
Tabela 36. Rodzaj, ilość oraz odbiorcy surowców wtórnych
Wyszczególnienie
Odpady komunalne
Ilość
Odbiorca
76 Mg
MZGO - JASŁO
Gospodarka Komunalna –
Plastik
30,9 Mg
Szkło
72,1 Mg
Papier
1,8 Mg
MTM Straszęcin
Złom
12,04 Mg
Jarkomet Jareccy – Przysieki
-
Dynów Składowisko
Osad z oczyszczalni
ścieków
Błażowa
Recykling „Centrum” Jarosław
Według danych GUS w 2005 r. na terenie gminy Kołaczyce zebrano 57,4 ton odpadów
komunalnych, z czego 34,7 tony pochodziło z gospodarstw domowych.
Na poprawę stanu gospodarki odpadami na ternie gminy w pozytywny sposób może wpłynąć
m.in.:
•
zwiększenie zakresu organizowanej obsługi, tak aby każdy mieszkaniec miał dostęp
do wywozu odpadów
•
ustalenie opłaty za wywóz odpadów zgodnie z zasadą samofinansowania oraz
pozyskanie środków z opłat na realizację inwestycji z zakresu gospodarki odpadami
•
edukacja ekologiczna mieszkańców
•
fizyczna likwidacja „dzikich” wysypisk śmieci
•
stosowanie surowych kar dla osób wyrzucających śmieci w miejscach nielegalnych
70
Gmina zainteresowana jest budową międzygminnego
zakładu
utylizacji
odpadów
komunalnych, który mógłby być zlokalizowany w miejscowości Błażkowa w gminie Brzyska
lub w Dobryni wchodzącej w skład gminy Dębica.
5.4 GAZYFIKACJA
Gmina Kołaczyce jest gminą w 100% zgazyfikowaną. Przez gminę przebiega gazociąg
wysokoprężny DN 300 P 4,0 Mpa relacji Warzyce – Wygoda. Długość sieci gazowej wynosi
119,8 km i zapewnia zaopatrzenie w gaz wszystkim mieszkańcom w obrębie gminy. Liczba
podłączeń instalacji gazowych do budynków mieszkalnych wynosi 1922. Dostęp do gazu ma
1471 gospodarstw domowych.
Tabela 37. Sieć gazowa w gminie Kołaczyce w 2005 r.
Wyszczególnienie
Jednostka miary
Liczba
długość czynnej sieci ogółem
km
119,8
km
6,8
km
113,0
szt.
1922
gosp. dom.
1471
gosp. dom.
1024
tys. m3
701,00
tys. m3
275,4
osoba
6989
długość czynnej sieci
przesyłowej
długość czynnej sieci
rozdzielczej w km
czynne połączenia do
budynków mieszkalnych
odbiorcy gazu
odbiorcy gazu ogrzewający
mieszkania gazem
zużycie gazu w tys. m 3
zużycie gazu na ogrzewanie
mieszkań w tys. m
3
ludność korzystająca z sieci
gazowej
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzędu Statystycznego
71
Zużycie gazu na 1 mieszkańca w 2006 r. wyniosło 79,2 m3 .
5.5 ELEKTRYFIKACJA
Gmina Kołaczyce jest dobrze wyposażona w sieć średnich i niskich napięć o wymaganym
standardzie. Jednostką odpowiedzialną za dostawę energii elektrycznej jest Rejon
Energetyczny Jasło – Rzeszowskiego Zakładu Energetycznego S.A. Zasilanie gminy odbywa
się za pośrednictwem linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia 110 kV i średniego
napięcia 15 kV poprzez 44 stacje transformatorowe ŚN/nn. Obecnie 100% gospodarstw
domowych jest zelektryfikowanych. Istniejąca sieć elektroenergetyczna pokrywa istniejące
ogólne zapotrzebowanie zapewniając ponadto niezbędną rezerwę. Przestrzenny rozkład źródeł
mocy w związku z wzrastającym zapotrzebowaniem na energię elektryczną odbiorców,
a także w miarę upływu czasu wymagać jednak będzie stopniowej rozbudowy oraz
modernizacji. Elektryfikacji i modernizacji podlegać będą fragmenty istniejącej sieci Sn i NN
w celu poprawy jakości i niezawodności zasilania.
5.6 TELEKOMUNIKACJA
Usługi telekomunikacyjne na terenie gminy świadczy Telekomunikacja Polska S.A. Do sieci
telefonicznej tego operatora podłączonych jest obecnie 944 abonentów, natomiast do sieci
internetowej 100
abonentów.
Ponad
50%
abonentów
telefonicznych
zamieszkuje
miejscowość Kołaczyce oraz Nawsie Kołaczyckie.
72
Tabela 38. Liczba mieszkańców gminy Kołaczyce podłączonych
do sieci telefonicznej oraz internetowej w 2007 r.
Liczba osób podłączonych do sieci
telefonicznej
internetowej
Bieździadka
105
4
Bieździedza
155
15
Kołaczyce
232
30
Krajowice
0
0
Lublica
88
14
Nawsie
Kołaczyckie
234
15
Sieklówka
63
15
Sowina
57
7
Ogółem:
934
100
Miejscowość
Źródło: Telekomunikacja Polska S.A.
Na terenie gminy funkcjonuje jeszcze jeden operator telefonii stacjonarnej reprezentowany
przez Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne Telgam sp. z o.o. z Jasła, który poprzez własne
sieci lokalne świadczy usługi na obszarze miasta i Gminy Jasło, gminy Kołaczyce oraz
następujących gmin: Brzyska, Skołyszyn oraz Trzcinica. W ofercie Przedsiębiorstwa
Telekomunikacyjnego Telgam sp. z o.o. znajdują się również internetowe łącza stałe oraz
możliwość administrowania sieciami internetowymi. W 2007 r. do sieci telefonicznej
podłączonych było 82 abonentów, a z internetowego łącza korzystało 127 abonentów.
73
Tabela 39. Liczba mieszkańców gminy Kołaczyce podłączonych
do sieci telefonicznej oraz internetowej w 2007 r.
telefonicznej
internetowej
Bieździadka
0
4
Bieździedza
0
29
Kołaczyce
14
27
Krajowice
68
31
Lublica
0
10
Nawsie
Kołaczyckie
0
25
Sieklówka
0
1
Sowina
0
0
Ogółem:
82
127
Miejscowość
Źródło: Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne Telgam sp. z o.o. z Jasła
Do sieci telefonicznej na terenie gminy podłączonych jest obecnie łącznie1016 abonentów tj.
ponad 17 % więcej niż w 2004 r. Wskaźnik gęstości telefonicznej na 100 mieszkańców
w gminie Kołaczyce wynosi 11,3, jest on znacznie niższy niż w województwie podkarpackim,
gdzie wynosi średnio 21. Niski wskaźnik gęstości telefonicznej nie jest wynikiem
ograniczonych
możliwości
technicznych
poszczególnych
operatorów
telefonii
bezprzewodowej, lecz skutkiem wysokiego bezrobocia, niskich dochodów mieszkańców oraz
wysokich cen usług telekomunikacyjnych.
Dynamicznie rozwija się natomiast telefonia komórkowa oraz usługi internetowe.
74
Z uwagi na wzrastającą rolę promocji diagnozowanego obszaru gmina dążyć będzie do
telefonizacji całego obszaru .
5.7 BUDOWNICTWO
Warunki mieszkaniowe stanowią jeden z głównych elementów kształtujących warunki życia
na danym terenie.
Zabudowa Gminy Kołaczyce to budynki mieszkalne: wielorodzinne
i jednorodzinne. Na terenie gminy znajduje się 2229 budynków mieszkalnych oraz 9235 izb
mieszkalnych. Powierzchnia użytkowa mieszkań wynosi 197322 m2 (GUS 2005 r.)
Zdecydowana większość, bo około 99% istniejącej
na terenie gminy zabudowy
mieszkaniowej jest własnością prywatną. Zaledwie 1% stanowi własność zakładów pracy,
gminy lub innych podmiotów.
Średnia powierzchnia mieszkania na terenie gminy Kołaczyce wynosi 88,5 m2. Na jedną
osobę według danych GUS w 2005 r. przypadało 22,3 m2 powierzchni użytkowej mieszkania.
Wykres 15. Mieszkania zamieszkałe na stale według okresu budowy budynku
w Gminie Kołaczyce
800
700
600
500
400
300
200
100
0
przed 1918
1918-1944
1945-1970
1971-1978
1979-1988
1999-2002
Źródło: Plan Rozwoju Miejscowości Kołaczyce 2005-2013
75
W zabudowie występującej na terenie gminy Kołaczyce dominują budynki powstałe w latach
1945-1970. Stosunkowo duży udział przypadł także mieszkaniom z przedziału lat 1979-1988.
Dużo obiektów powstało też w ostatnich latach 1989-2002. Liczba nowopowstałych
budynków mieszkalnych wciąż rośnie.
Własność gminy stanowi 11 mieszkań komunalnych. Wyposażenie tychże mieszkań jest
standardowe, a stan techniczny średni.
Zapotrzebowanie na mieszkania komunalne określa się obecnie na poziomie około 5-6
mieszkań.
Stan wyposażenia mieszkań w gminie Kołaczyce w instalacje techniczno-sanitarne pokazuje
tabela 40.
Tabela 40. Mieszkania w gminie Kołaczyce wyposażone w instalacje
techniczno- sanitarne w 2005 r.
Wyszczególnienie
Wodociąg
Łazienka
Centralne ogrzewanie
Gaz sieciowy
Liczba
mieszkań
1964
1708
1347
1765
%
88,11
76,63
60,43
79,18
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzę du Statystycznego
76
Wykres 16. Zasoby mieszkaniowe w gminie Kołaczyce w latach 1995-2005
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1700
1800
1900
2000
2100
2200
2300
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzę du Statystycznego
Z roku na rok obserwuje się systematyczny wzrost wydawanych pozwoleń na budowę oraz
podejmowanych decyzji o warunkach zabudowy. Szczególne nasilenie w powstawaniu
nowych obiektów mieszkaniowych obserwuje się od roku 2004. Wciąż trwa boom budowlany
napędzający polską gospodarkę. Po kilku latach recesji zauważa się ożywienie na rynku
domów jednorodzinnych. Budowa domów jednorodzinnych to dominująca forma inwestycji
mieszkaniowej na terenie gminy. Tendencja wzrostu na rynku budowlanym utrzymuje się
m.in. z uwagi na stabilny rozwój gospodarczy, pozytywne prognozy rozwoju gospodarki oraz
wzrost dostępności kredytów hipotecznych.
77
5.8 CIEPŁOWNICTWO
Gmina Kołaczyce nie dysponuje kompleksowym systemem ciepłowniczym z ciepłowniami
i sieciami cieplnymi. W jej planach nie znajduje się ogarnięcie terenu formą zbiorowego
zasilania w energię cieplną. Potrzeby grzewcze mieszkańców zaspokajane są za
pośrednictwem indywidualnych źródeł ciepła. W zabudowie jednorodzinnej i gospodarstwach
rolnych dominują indywidualne źródła ciepła wykorzystujące na potrzeby grzewcze gaz,
energię elektryczną, piece opalane paliwem stałym, olej opałowy itp. W zabudowie
wielorodzinnej zaś występują lokalne kotłownie bądź indywidualne źródła ciepła.
W zakresie potrzeb ciepłowniczych gmina będzie dążyć do ograniczania wykorzystywania
w celach grzewczych lokalnych kotłowni i pieców grzewczych opalanych paliwem stałym.
Planuje się w coraz większym stopniu wykorzystanie gazu, paliw płynnych oraz energii
elektrycznej w celu zaspokajania potrzeb ciepłowniczych gminy. Gmina dostrzega potrzebę
wykorzystywania do celów grzewczych odnawialnych źródeł energii takich jak wiatr, słońce
czy też biomasa. Wzrost zainteresowania odnawialnym źródłami energii wynika z troski
o zachowanie czystości środowiska naturalnego, która jest niewątpliwym atutem gminy.
6. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA
6.1 OŚWIATA I WYCHOWNIE
Na terenie gminy Kołaczyce funkcjonują następujące jednostki stanowiące bazę
wychowawczo-oświatową:
•
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Kołaczycach
•
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Sieklówce
•
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Bieździedzy
•
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Sowinie
•
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Lublicy
78
•
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Krajowicach
•
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Kołaczycach
•
Gminne Przedszkole w Kołaczycach
Tabela 41. Wyposażenie placówek oświatowych w gminie Kołaczyce w 2006 r.
Ilość
Wyszczególnienie
Ilość etatów
uczniów nauczycielskich
Ilość sal
Sala
lekcyjnych
gimnastyczna
Zespół Szkoły
Podstawowej i
Gimnazjum w
391
37
20
1
130
16,16
9
-
327
31
20
1
186
17,16
9
1
135
17,05
9
1
106
15,55
9
-
98
6,17
4
-
Kołaczycach
Zespół Szkoły
Podstawowej i
Gimnazjum w
Sieklówce
Zespół Szkoły
Podstawowej i
Gimnazjum w
Bieździedzy
Zespół Szkoły
Podstawowej i
Gimnazjum w Sowinie
Zespół Szkoły
Podstawowej w Lublicy
Zespół Szkoły
Podstawowej w
Krajowicach
Gminne Przedszkole w
Kołaczycach
Źródło: Urząd Gminy Kołaczyce
79
Szkoły podstawowe i gimnazja podporządkowane samorządowi gminnemu funkcjonują
w oparciu o podział terenu gminy na rejony szkolne, co łączy się z organizacją dowozu
uczniów z odległych miejscowości. W/w szkoły podstawowe, gimnazja i przedszkola
funkcjonują jako jednostki budżetowe.
Wychowanie przedszkolne na obszarze gminy realizowane jest przez przedszkola i oddziały
przedszkolne w szkołach podstawowych.
Tabela 42. Wychowanie przedszkolne w gminie Kołaczyce w 2006 r.
4
182
w przedszkolach
9
w tym
100
1
Dzieci
ogółem
w przedszkolach
w tym
Miejsca
w przedszkolach
Oddziały
ogółem
6
w przedszkolach
Gmina Kołaczyce
w tym
Wyszczególnienie
ogółem
Placówki
100
Źródło: Źródło: Główny Urząd Statystyczny
W siedzibie gminy –
miejscowości Kołaczyce
funkcjonuje Gminne Przedszkole
przygotowane do podjęcia opieki nad grupą ponad 100 dzieci w wieku od 2 do 6 lat.
Istniejące na terenie gminy przedszkole oraz oddziały przedszkolne przy Szkołach
Podstawowych są niezwykle potrzebne z uwagi na to, że od samego początku przygotowują
dzieci do życia. Uczą je samodzielności, otwartości na drugiego człowieka, a także tego, jak
współpracować z innymi. Poprzez umiejętnie skomponowaną zabawę przygotowują młodych
ludzi do tego, aby w przyszłości mogły sprostać licznym wyzwaniom choćby w postaci
wyboru zawodu oraz podjęcia pracy. Rola placówek przedszkolnych w kształtowaniu
osobowości młodego człowieka jest ogromna.
80
Nad edukacją przedszkolaków oraz uczniów kształcących się w szkołach podstawowych oraz
średnich czuwa grono pedagogiczne składające się z blisko 140 nauczycieli.
Po ukończeniu nauki w szkole podstawowej, a następnie gimnazjum absolwenci mogą podjąć
naukę w następujących szkołach średnich:
•
Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Kołaczycach im. Marii Skłodowskiej Curie
w skład którego wchodzą:
o Liceum Ogólnokształcące w Kołaczycach, które proponowało następujące kierunki
kształcenia:
- profil humanistyczny
- profil biologiczno-chemiczny
- informatyczno-językowy
W 2007 w odpowiedzi na potrzeby rynku uruchomiony zostaje nowy kierunek kształcenia
„policyjno-strażacki”.
o Liceum Zawodowe w Kołaczycach:
- profil ekonomiczno-administracyjny.
Przy Liceum Ogólnokształcącym w Kołaczycach znajduje się internat dla 60 uczniów, który
ułatwia wychowankom naukę oraz pomaga zwiększyć ilość czasu wolnego, który normalnie
potrzebowali na dojazdy. Internat stanowi także bazę noclegową dla odwiedzających gminę
czy też powiat turystów.
Młodzież może również skorzystać z oferty Centrum Kształcenia Praktycznego w Jaśle
oferującego wiele ciekawych kierunków kształcenia zawodowego. Oferta praktycznej nauki
zawodu skierowana jest do uczniów szkół zawodowych powiatu jasielskiego.
81
Abiturienci w poszukiwaniu idealnego dla siebie kierunku dalszego kształcenie mogą
skorzystać z oferty uczelni wyższych zlokalizowanych m.in. na terenie powiatu jasielskiego,
gdzie bazę naukowo-dydaktyczną tworzą:
•
Policealne Studium Zawodowe „WSZECHNICA” w Jaśle
•
Podkarpacka Szkoła Wyższa im. Bł. Ks. Władysława Findysza w Jaśle
•
Niepubliczna Szkoła Biznesu o uprawnieniach Szkoły Publicznej w Jaśle
•
Centrum Szkoleń i Usług Technicznych w Jaśle
Analizując dane Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące wyposażenia placówek
oświatowych w gminie Kołaczyce w 2006 r. w komputery stwierdzono, że:
•
udział szkół podstawowych wyposażonych w komputery wynosi 100%;
•
w szkołach podstawowych funkcjonuje 5 pracowni komputerowych wyposażonych
łącznie w 79 komputerów, z których 78 podłączonych jest do Internetu;
•
na 1 komputer w szkołach podstawowych przypada 11 uczniów;
•
udział gimnazjów wyposażonych w komputery wynosi 83,3%;
•
w gimnazjach uczniowie w ramach zajęć z informatyki korzystają z 5 pracowni
komputerowych wyposażonych w 57 komputerów podłączonych do Internetu;
•
na 1 komputer w gimnazjach przypada 9 uczniów.
Dla porównania w powiecie jasielskim średnio na 1 komputer przypada 17 uczniów,
w województwie podkarpackim 13 uczniów, natomiast w Polsce 11 uczniów. W świetle tych
danych gmina Kołaczyce pod względem liczby uczniów przypadających na jeden komputer
wypada lepiej niż powiat jasielski oraz województwo podkarpackie.
W wielu placówkach oświatowych konieczne stało się przeprowadzenie remontów oraz
modernizacji z uwagi na pogarszający się w miarę upływu czasu ich stan techniczny.
Niezbędny jest również zakup różnego rodzaju nowoczesnych pomocy dydaktycznych, które
wywierają ogromny wpływ na jakość, szybkość oraz skuteczność kształcenia młodych
mieszkańców gminy Kołaczyce. Ponadto Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum
w
Sieklówce oraz Zespół Szkoły Podstawowej w Krajowicach nie posiadają sali
82
gimnastycznej, co w niekorzystny sposób wpływa na rozwój fizyczny uczniów w/w placówek
dydaktycznych.
Do roku 2006 wyremontowano lub zmodernizowano następujące placówki oświatowe:
•
wykonano ogrodzenie przy szkole Podstawowej w Sowinie
•
zmodernizowano kotłownię w szkole Podstawowej w Sowinie
•
wyremontowano dach na Szkole Podstawowej w Lublicy
Pomimo zaangażowania władz głównym problemem rozwoju oraz zwiększania efektywności
kształcenia w gminie Kołaczyce są następujące czynniki:
•
ograniczone środki finansowe wystarczające na
bieżące utrzymanie szkół oraz
remonty, modernizacje i inwestycje;
•
niedostateczna liczba nauczycieli, szczególnie w dziedzinie języków obcych, co
ogranicza konkurencyjność młodych ludzi oraz utrudnia poruszanie się po rynku pracy,
nie tylko lokalnym, regionalnym i krajowym, ale także zagranicznym;
•
brak w niektórych szkołach podstawowych sal gimnastycznych; przekłada się to na
ograniczoną sprawność ich wychowanków, co obniża wśród nich zainteresowanie
uprawianiem sportu, a w późniejszym wieku może przyczyniać się do pojawienia się
różnego typu schorzeń;
•
niedostateczne wyposażenie placówek oświatowych w nowoczesny sprzęt, który
umożliwiłby wprowadzenie bardziej urozmaiconych oraz nowoczesnych metod
nauczania, w szczególności dotyczy to pracowni komputerowych oraz innych
specjalistycznych pracowni.
83
6.2 SŁUŻBA ZDROWIA
Na obszarze gminy Kołaczyce funkcjonują dwa ośrodki zdrowia:
•
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach
•
Wiejski Ośrodek Zdrowia w Sieklówce.
Najbliższy szpital i pogotowie ratunkowe znajdują się natomiast w odległym o 10 km Jaśle.
W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach można
skorzystać z usług następujących poradni:
•
Poradnia lekarza rodzinnego (3 gabinety)
•
Poradnia pielęgniarek i położnych środowiskowo – rodzinnych
•
Poradnia stomatologiczna
•
Poradnia stomatologiczna przy Szkole Podstawowej w Kołaczycach
Ośrodek wyposażony jest również w gabinet zabiegowy przystosowany do pobierania
materiału do badań analitycznych i wykonywania badań.
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach zatrudnia 4 lekarzy
Podstawowej Opieki Zdrowotnej, 2 lekarzy stomatologów oraz 7 pielęgniarek. Przynależą do
niego mieszkańcy z terenu następujących miejscowości: Kołaczyce, Nawsie Kołaczyckie,
Krajowice, Sowina i Bieździedza. Na jednego lekarza przypada 1800 pacjentów.
W Wiejskim Ośrodku Zdrowia w Sieklówce znajdują się następujące poradnie:
•
Poradnia lekarza rodzinnego
•
Poradnia stomatologiczna
•
Poradnia fizykoterapii
84
Wiejski Ośrodek Zdrowia w Sieklówce zatrudnia lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej,
2 stomatologów oraz 3 pielęgniarki. Z usług ośrodka korzystają mieszkańcy Sieklówki,
Bieździadki oraz Lublicy. Na jednego lekarza przypada 1800 pacjentów.
Wiejskie Ośrodki Zdrowia świadczą na rzecz mieszkańców następujące usługi:
•
badania, leczenie i porada lekarska
•
badanie diagnostyczne w zakresie analiz wykonywanych w celu rozpoznania stanu
zdrowia
•
leczenie ambulatoryjne lub w domu chorego
•
świadczenia pielęgniarskie
•
wszelkiego rodzaju opieka profilaktyczna
•
orzeczenie ostanie zdrowia
•
podstawowe świadczenia lekarza stomatologa.
Służba zdrowia prowadzi również działania profilaktyczne na terenie gminy. Zalicza się do
nich profilaktykę alkoholową oraz fluorową. Prowadzone są także działania związane
z promocją zdrowia oraz profilaktyką chorób.
Działalność placówek zdrowia uzupełniają 4 apteki. Trzy spośród nich zlokalizowane są
w Kołaczycach, a jedna w Sieklówce.
Na terenie gminy Kołaczyce nie funkcjonują prywatne placówki ochrony zdrowia.
Wnętrze Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kołaczycach zostało
wyremontowane w latach 2000-2006. Modernizacji poddano poszczególne pomieszczenia
oraz poczekalnie. Wymieniono m.in. instalację elektryczną, grzejniki CO oraz okna i drzwi.
W Wiejskim Ośrodku Zdrowia w Sieklówce wyremontowano z kolei pokój zabiegowy oraz
poszczególne gabinety zabiegowe.
Zarówno budynek ośrodka zdrowia w Kołaczycach jak i w Sieklówce posiadają podjazdy dla
osób niepełnosprawnych.
85
Omawiane ośrodki zdrowia dysponują stosunkowo nowym sprzętem. Ponadto wszystkie
gabinety, rejestracje, poczekalnie oraz pokoje socjalne wyposażone są w nowe meble biurowe
i medyczne. Sprzęt medyczny oraz wyposażenie ośrodków zostały zakupione w latach
1999-2006. Na dzień dzisiejszy wyposażenie ośrodków można uznać za dobre, jednak
z uwagi na szybkość zmian zachodzących w medycynie konieczna będzie systematyczna
wymiana urządzeń medycznych, a także zakup nowych, bardziej nowoczesnych oraz
funkcjonalnych urządzeń, których zastosowanie podniesie poziom oraz zakres świadczonych
na rzecz mieszkańców gminy Kołaczyce usług medycznych.
Funkcjonujące na terenie gminy ośrodki zdrowia borykają się jednak z problemem, jakim jest
brak ogrodzenia budynków oraz brak dużego parkingu dla samochodów. W związku
z istniejącymi barierami planowane są inwestycje służące poprawie zaplecza oraz stanu
technicznego placówek, który wpływa na jakość świadczonych usług. Do inwestycji
w zakresie poprawy stanu technicznego placówki zalicza się m.in. wymianę okien w ośrodku
zdrowia w Sieklówce oraz płytek w pomieszczeniach na odpady niebezpieczne w ośrodku
zdrowia w Kołaczycach oraz Sieklówce.
6.3 OPIEKA SPOŁECZNA
Zadania z zakresu pomocy społecznej oraz zadania zlecone w tym zakresie realizuje Gminny
Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołaczycach, będący jednostką budżetową Urzędu Gminy.
Podstawowym zadaniem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest rozpoznawanie potrzeb
rodzin i osób indywidualnych w celu ich zaspokajania oraz zapewnienia im godziwego
poziomu życia. Ośrodek prowadzi także działania zmierzające do usamodzielniania się osób
oraz rodzin w celu zwiększenie ich stabilizacji życiowej oraz poziomu integracji ze
środowiskiem.
Ośrodek realizuje zadania wynikające m.in. z ustawy o: pomocy społecznej, świadczeniach
rodzinnych, postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz o zaliczce alimentacyjnej,
86
Do zadań Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej należą ponadto:
•
analizowanie rozpoznanych potrzeb mieszkańców gminy
•
analizowanie uwarunkowań środowiskowych dla celów pomocy społecznej
•
przygotowywanie planów rozwoju wszelkich świadczeń z tytułu pomocy społecznej
•
bezpośrednie i pośrednie udzielanie świadczeń w formie pieniężnej, rzeczowej
i usługowej
•
współpraca z gminnymi i poza gminnymi organizacjami i instytucjami działającymi
na rzecz społeczności lokalnej
•
aktywizacja środowiska lokalnego na rzecz pomocy społecznej.
Zadania zlecone gminy to m.in.:
•
przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych, wyrównawczych i okresowych, jak
również rent socjalnych, zasiłków z zakresu ochrony macierzyństwa, zasiłków
rodzinnych i pielęgnacyjnych, a także zaliczki alimentacyjnej
•
przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych
z klęską żywiołową lub ekologiczną
•
organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu
zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi
•
prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób
z zaburzeniami psychicznymi
•
realizacja rządowych programów pomocy społecznej
•
przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia oraz
zapewnienie posiłku i odzieży cudzoziemcom.
W ramach zadań własnych w zakresie pomocy społecznej GOPS zajmuje się m.in.:
•
udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnej odzieży osobom tego
pozbawionym
•
przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych, celowych i celowych specjalnych
•
opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe
•
świadczenie usług opiekuńczych
•
dożywianie dzieci
•
sprawienie pogrzebu
•
kierowanie osób do domu pomocy społecznej
87
Tabela 43. Osoby i rodziny objęte pomocą w formie zasiłków w gminie Kołaczyce
w latach 2004-2006
Zadania własne
Rok
ilość rodzin
ilość osób
w rodzinach
Zadania zlecone
ilość rodzin
ilość osób
w rodzinach
2004
576
2313
106
395
2005
522
2025
41
80
2006
540
2124
63
139
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych dostarczonych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
w Kołaczycach
Do głównych powodów przyznawania pomocy społecznej w 2006 r. w Gminie Kołaczyce
należało:
•
ubóstwo, przyznano pomoc dla 518 rodzin
•
długotrwała choroba, przyznano pomoc dla 181 rodzin
•
niepełnosprawność, przyznano pomoc dla 152 rodzin
•
alkoholizm, przyznano pomoc dla 63 rodzin
•
bezrobocie, przyznano pomoc dla 463 rodzin
•
ochrona macierzyńska, przyznano pomoc dla 27 rodzin
•
bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa
domowego, przyznano pomoc dla 103 rodzin
•
trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego, przyznano
pomoc dla 3 rodzin
•
bezdomność, przyznano pomoc dla 1 rodziny
W 2006 r. pomocą społeczną zostało objętych 1752 osoby zamieszkujące na terenie gminy
Kołaczyce. Osoby objęte pomocą ze strony GOPS stanowiły blisko 20% mieszkańców.
88
Głównym problemem rodzin zamieszkujących na terenie gminy Kołaczyce jest:
•
brak możliwości zarobkowania, co jest przyczyną niewystarczających środków
finansowych na utrzymanie rodzin;
•
brak dostępu do poradni specjalistycznych , nierealne terminy przyjęć;
•
duże odległości do szkół, ośrodka zdrowia itp.;
•
brak odpowiedniej infrastruktury.
Gminę zamieszkuje duża ilość osób niepełnosprawnych (152 osoby), rodzin wielodzietnych
(67 rodzin) oraz osób dotkniętych alkoholizmem (63 osoby). Są to osoby korzystające
z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.
Z obserwacji pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że z roku na rok
wzrasta zapotrzebowanie na usługi opiekuńcze. Systematycznie rośnie ponadto liczba rodzin
kwalifikujących się do przyznania pomocy finansowej.
W 2006 roku z różnych form pomocy społecznej korzystało 1511 rodzin, a w obliczu
postępującego ubożenia społeczeństwa należy oczekiwać wzrostu liczby osób potrzebujących
wsparcia.
Analiza danych otrzymanych od GOPS wykazała, że najczęstszą przyczyną przyznawania
pomocy społecznej była trudna sytuacja materialna rodzin dotkniętych bezrobociem. Dla
wielu ludzi otrzymana pomoc w postaci pieniężnej lub rzeczowej stanowi jedyne źródło
utrzymania.
Częstym powodem przyznania pomocy okazała się również długotrwała choroba oraz
niepełnosprawność – dotyczyła ona w szczególności osób starszych.
Pracownicy GOPS zwracają uwagę na występującą w wielu rodzinach bezradność
w
sprawach opiekuńczo – wychowawczych, czy też w prowadzeniu gospodarstwa
domowego.
Innym niezwykle istotnym problemem pojawiającym się na terenie gminy Kołaczyce jest
niedożywienie dzieci i młodzieży szkolnej.
Z obserwacji pracowników ośrodka wynika także, że pojawiła się pewna tendencja do
uzależniania się części rodzin korzystających z przyznawanej pomocy i tym samym
zatracania przez nie własnej aktywności oraz inwencji w rozwiązywaniu pojawiających się
89
problemów. Przyjmowanie biernej postawy życiowej przez osoby objęte pomocą społeczną
jest problemem, które skutki ciężko jest przewidzieć.
Główne problemy z jakimi boryka się placówka to:
•
duża liczba osób nadużywających alkoholu;
•
brak mieszkań socjalnych na terenie gminy;
•
ograniczona możliwość realizacji kontraktów socjalnych;
•
bierność klientów pomocy społecznej;
•
nadmiar biurokracji tj. zestawienia, czasochłonne sprawozdania, ankiety, strategie,
zaświadczenia, wyliczania ,oświadczenia, notatki służbowe, pisma, wnioski
o ochronę danych osobowych itd.;
•
duża ilość spraw, brak czasu na wnikliwe rozmowy i właściwe działania;
•
długie terminy załatwiania spraw w sądach od zgłoszenia do ostatecznych działań;
•
długie kolejki i odległe terminy przyjęć do specjalistów oraz w orzecznictwie przy
rentach ZUS, KRUS oraz stopniach niepełnosprawności;
•
niewystarczająca liczba pracowników zatrudnionych w Gminnym Ośrodku
Pomocy Społecznej w stosunku do liczby oraz zakresu podejmowanych działań.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołaczycach współpracuje z Urzędem Gminy
w Kołaczycach, Radą Gminy, Sołtysami, Powiatowym Urzędem Pracy w Jaśle, Zakładem
Ubezpieczeń Społecznych, Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Sądem, Szpitalem
Specjalistycznym, Szkołami, Ośrodkami Zdrowia oraz Kościołem. Rozwija się także
współpraca z organizacjami pozarządowymi takimi jak: Stowarzyszenie Podkarpacki Bank
Chleba, Stowarzyszenie osób niewidomych, Towarzystwo Pomocy Dzieciom czy też
z Klubami działającymi przy Domu Kultury. GOPS wymienia ponadto doświadczenia
z innymi organizacjami jak np. Polski Czerwony Krzyż, Polski Komitet Pomocy Społecznej,
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Komisja ds.
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Nawiązywana współpraca ma na celu jak najlepszą realizację zadań zleconych oraz własnych
poprzez wymianę informacji oraz propagowanie pozytywnych praktyk.
90
W celu poprawy stanu technicznego ośrodka planowane są drobne remonty pomieszczeń
przeznaczonych na archiwum i punkt wydawania odzieży używanej oraz sprzętów
gospodarstwa domowego dostarczanych przez mieszkańców gminy.
Pomoc społeczną na rzecz mieszkańców gminy świadczy również Dom Pogodnej Starości
NAZARET w Kołaczycach prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Najświętszej Rodziny
z Nazaretu. Przeznaczony dla osób starszych ośrodek funkcjonuje od 1994 r. i jest
prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Nazaretanek. Celem Domu Pogodnej Starości jest
zapewnienie jego mieszkańcom warunków umożliwiających godne życie zaspokajając ich
opiekuńcze, bytowe, społeczne, zdrowotne oraz religijne potrzeby. W ośrodku prowadzona
jest terapia zajęciowa, która ma na celu urozmaicenie monotonii dnia mieszkańców. Siostry
Nazaretanki starają się stworzyć rodzinną atmosferę dla swoich podopiecznych.
W latach 2001-2003 budynek został zmodernizowany i przystosowany do potrzeb osób
niepełnosprawnych. W ramach modernizacyjnych prac dobudowano podjazd na wózki
inwalidzkie, wymieniono drzwi na szersze, zlikwidowano progi, zamontowano pochwyty,
wymieniono okna, a także zagospodarowano teren wokół budynku.
6.3 SPORT
Potrzeby związane z rozwojem poszczególnych dyscyplin sportowych i krzewieniem sportu
wśród młodzieży zaspokoiłaby budowa dużego obiektu sportowego. Obecnie infrastrukturę
sportową na terenie gminy tworzą sale gimnastyczne zlokalizowane przy:
•
Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Kołaczycach
•
Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Lublicy
•
Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Sowinie
•
Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Bieździedzy
•
stadion w Bieździadce
•
oraz stadion OSTOJA w Kołaczycach, gdzie rozgrywane są ligowe rozgrywki
sportowe w piłce nożnej, a także organizowane są różne imprezy kulturalno-sportowe
jak np. Dni Sportu, Dni Kołaczyc, dożynki, festyny itp.
91
Na terenie gminy nie ma basenu, najbliższy obiekt tego typu znajduje się w Jaśle.
Kluby sportowe działające na terenie gminy Kołaczyce:
•
OSTOJA Kołaczyce – piłka nożna
•
ORZEŁ Bieździedza – piłka nożna
6.4 INFRASTRUKTURA KULTURALNA
pt
Infrastrukturę
kulturalną
w
gminie
Kołaczyce
tworzą
następujące
obiekty:
pt
pt
•
Izba Muzealna w Kołaczycach
•
Gminny Dom Kultury w Kołaczycach
•
Dom Ludowy w Kołaczycach
•
Dom Ludowy w Nawisu Kołaczyckim
•
Dom Ludowy w Bieździedzy
•
Dom Ludowy w Bieździadce
•
Dom Ludowy w Sowinie
•
Dom Ludowy w Lublicy
•
Gminna Biblioteka Publiczna w Kołaczycach (4 punkty biblioteczne)
•
remiza strażacka w Kołaczycach
•
stadion sportowy w Kołaczycach i w Bieździadce
W/w placówki zajmują się upowszechnianiem kultury jako czynnika wpływającego na
zwiększenie poziomu życia mieszkańców, poszanowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego
oraz czynnika promującego gminę w regionie, kraju oraz świecie. Instytucje te aktywizują
lokalną społeczność do uczestniczenia w różnych formach życia artystycznego oraz
kulturalnego.
92
W działalności większości placówek przeważają prace związane z organizowaniem imprez
rozrywkowych w postaci zabaw, dyskotek oraz imprez sportowych. Domy Ludowe
zlokalizowane w poszczególnych sołectwach wypożyczają sale na wesela oraz inne imprezy
okolicznościowe. Gminne sale czy też świetlice często są także miejscem narad oraz zebrań
wiejskich mieszkańców.
Do placówek kulturalnych należy m.in.:
•
promowanie aktywności społeczno – kulturalnej mieszkańców gminy Kołaczyce,
wpieranie inicjatyw obywatelskich;
•
rozwój już odbywających się, a także tworzenie nowych imprez kulturalnych;
•
prowadzenie zajęć aktywizujących młodzież w celu ograniczenia patologii;
•
podnoszenie świadomości lokalnej społeczności zakresu roli i ochrony środowiska
przyrodniczego jak również dziedzictwa kulturowego;
•
krzewienie kultury fizycznej;
•
kultywowanie tradycji gminy oraz regionu;
•
ułatwianie dostępu do kultury;
•
dążenie do międzygminnej, międzyregionalnej oraz międzynarodowej współpracy
kulturalnej mającej na celu wymianę doświadczeń oraz upowszechnianie dobrych
praktyk;
•
wspieranie inwestycji w zakresie budowy, rozbudowy, adaptacji bądź modernizacji
obiektów kulturalnych itp.
Dom Ludowy w Kołaczycach oraz Domy Ludowe w okolicznych miejscowościach, poza
realizacją zadań statutowych, współpracują z innymi podmiotami przy realizacji różnego
rodzaju imprez plenerowych i festynów.
Jedną z corocznych imprez kulturalnych odbywających się na terenie gminy Kołaczyce są
uroczystości związane ze świętami narodowymi: 3 Maja i 11 Listopada.
93
•
Narodowe Święto Niepodległości obchodzone jest 11 listopada na Kołaczyckim
Rynku. Program artystyczny przygotowywany jest przez wytypowany w danym roku
ZSPiG działający na terenie gminy.
•
Akademia z okazji 11 Listopada odbywa się w Domu Ludowym w Kołaczycach.
Wybrany ZSPiG z terenu gminy prezentuje program artystyczny.
W okresie przed Świętami Bożego Narodzenia szkoły z terenu gminy przygotowują „Przegląd
Kolęd”. Reprezentacje poszczególnych szkół prezentują kolędy w Domu Ludowym
w Kołaczycach.
W bieżącym roku do Kalendarza Imprez zostaną włączone „Dni Kołaczyc” oraz „Dni Sportu”
•
„Dni Kołaczyc” planowane są jako uroczystość dwudniowa.
Pierwszego dnia imprezy, który przeznaczony jest dla młodzieży odbędzie się m.in.:
- mecz drużyn młodzieżowych
- konkursy, gry i zabawy prowadzone przez prezenterów Radia Eska.
- dyskoteka z udziałem renomowanych Dj-ów.
W drugim dniu nastąpi prezentacja gminy, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku
miejscowych oraz zaproszonych 94 zespołów. Na zakończenie gminnego święta przewidziana
jest zabawa taneczna dla mieszkańców gminy.
•
„Dni Sportu” organizowane będą w miesiącu czerwcu. Podczas imprezy poszczególne
szkoły zaprezentują swoje osiągnięcia w poszczególnych dyscyplinach sportowych.
Rozegrane zostaną również zawody sportowe w konkurencjach lekkoatletycznych
i grach zespołowych w różnych grupach wiekowych.
•
Przewiduje się również wprowadzenie imprezy pn. „Przegląd Pieśni Patriotycznych”,
która zostanie włączona do obchodów Święta Niepodległości 11 Listopada.
•
Co roku Gminna Biblioteka Publiczna aktywnie włącza się w projekt pn.” Cała Polska
Czyta Dzieciom”. W ramach tego programu odbywają się spotkania z dziećmi
z przedszkola oraz szkoły podstawowej, na których zaproszeni goście czytają
94
dzieciom. Czynny udział w tej imprezie brali między innymi Pani Wójt Gminy
Kołaczyce, Kierownik Posterunku Policji w Kołaczycach oraz Ochotnicza Straż
Pożarna z Kołaczyc. Gminna Biblioteka Publiczna organizuje ponadto spotkania
z poetami i prozaikami.
Na terenie gminy Kołaczyce funkcjonuje 5 placówek bibliotecznych. W 2006 r. z tutejszych
zbiorów skorzystało 1105 czytelników wypożyczając łącznie 22,7 tys. woluminów.
Tabela 44. Placówki biblioteczne w gminie Kołaczyce w 2006 r.
Placówki
biblioteczne
Wyszczególnienie
w tym
Wypożyczenia
Księgozbiór
w tys.
w woluminach
Czytelnicy
ogółem biblioteki woluminów
w
tys.
na 1
Liczba
ludności na
1 placówkę
czytelnika biblioteczną
i filie
Gmina Kołaczyce
5
1
24
1105
23,8
21,6
1475
Źródło: Główny Urząd Statystyczny
Analiza danych dotyczących działalności placówek bibliotecznych w ciągu kilku ostatnich lat
wykazała spadek czytelników korzystających z ich zbiorów, przy jednoczesnym wzroście
liczby wypożyczanych pozycji.
W miejscowości Kołaczyce znajduje się ogólnodostępna czytelnia, w której można bezpłatnie
skorzystać z Internetu. Czytelnia jest czynna w ciągu całego roku szkolnego, a także podczas
wakacji we wskazanych dniach oraz godzinach.
Na terenie gminy Kołaczyce działają trzy Koła Gospodyń Wiejskich:
•
Koło Gospodyń w Bieździedzy mające siedzibę w Domu Ludowym w Bieździedzy,
liczba członkiń tego koła to 32 osoby. Koło wyróżnia się dużym zaangażowaniem
w organizowaniu różnych okolicznościowych imprez o charakterze kulturalnofolklorystycznym.
95
•
Drugim prężnie działającym kołem jest Koło Gospodyń Wiejskich w Sowinie, liczy
30 osób, jego siedzibą jest Klub Młodzieżowy w Sowinie. Koło organizuje również
wiele ciekawych imprez kulturalnych i okolicznościowych.
•
Koło Gospodyń Wiejskich w Sieklówce liczy 20 osób, siedzibą koła jest Dom
Ludowy w Sieklówce. Członkinie koła czynnie włączają się w życie społecznokulturalne gminy.
Wymienione
Koła Gospodyń
Wiejskich
prezentują
swój
dorobek
na imprezach
okolicznościowych tj. „Dni Kołaczyc”, dożynki itp. Prowadzą również prezentacje lokalnej
kuchni staropolskiej podczas spotkań na Słowacji i na Węgrzech w ramach nawiązanej
współpracy Polska – Słowacja –Węgry. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu lokalnych kół
podtrzymywana jest rodzima tradycja gminy Kołaczyce.
Działalność kulturalno-oświatowa i rozrywkowa wspierana jest również przez Ochotnicze
Straże Pożarne, które co roku przygotowują pokaz umiejętności w posługiwaniu się sprzętem
specjalistycznym oraz pokaz udzielania pierwszej pomocy dla osób poszkodowanych
w wypadkach. Prezentacja odbywa się na stadionie OSTOJA w Kołaczycach. Do innych
zadań OSP należy również pomoc w organizacji oraz zabezpieczanie imprez masowych.
6.5 ORGANIZACJE SPOŁECZNE
pt, Nie Pogrubienie
Na terenie gminy działa Stowarzyszenie Miłośników Kołaczyc. Zostało ono założone
pt
7
pt
stycznia 1979 r. przez grupę entuzjastów społecznych z Kołaczyc oraz Nawsia
Kołaczyckiego. Stowarzyszenie założyło „Izbę pamięci”, w której zgromadzono ginący sprzęt
dawnych
i
obecnych
gospodarstw
domowych,
narzędzia
i
wyroby
warsztatów
rzemieślniczych, stroje i ubiory mieszczan, wojska oraz straży, a ponadto instrumenty
muzyczne, obrazy, zdjęcia, książki itp. Każdego roku zbiory „Izby pamięci’ są wzbogacane
o
nowe unikalne znaleziska będące symbolem minionego okresu. Pełna ciekawych
eksponatów izba jest często odwiedzana przez zorganizowane wycieczki szklone oraz przez
indywidualne osoby. Stowarzyszenie Miłośników Kołaczyc przyczyniło się także do budowy
pomnika ku czci rodaków poległych i pomordowanych w czasie I oraz II wojny światowej.
Stowarzyszenie organizuje ponadto prelekcje dla mieszkańców gminy oraz młodzieży
dotyczące kultury oraz historii regionu. Organizacja ta opiekuje się także licznymi pomnikami,
96
kapliczkami oraz figurami przydrożnymi rozsianymi po całej okolicy. Członkowie i Zarząd
Stowarzyszenia współpracują z Radą Sołecką oraz Domem Kultury w Kołaczycach
w zakresie podejmowanych działań, chociażby w związku z organizacją lokalnych imprez
oraz uroczystości rocznicowych związanych z obchodzonymi świętami narodowymi.
Koła Gospodyń Wiejskich w Bieździedzy, Sowinie oraz Sieklówce aktywnie włączają się
w
życie społeczno-kulturalne gminy uczestnicząc w
okolicznościowych.
Członkinie
kół
kultywują
rodzimą
różnego
rodzaju
tradycję,
imprezach
wymieniają
się
doświadczeniami oraz umiejętnościami. Niewątpliwie działalność Kół Gospodyń Wiejskich
urozmaica obraz gminy.
Gminny Chór Zorza w Kołaczycach - działający jako stowarzyszenie chór męski, został
reaktywowany w 1989 r. Obecnie liczy 23 czynnych członków, a jego siedziba mieści się
w miejscowości Kołaczyce.
Chór Parafialny z Sieklówki – to chór męski, który założony został w 2003 r., obecnie liczy
20 członków.
Ochotnicza Straż Pożarna w Kołaczycach istnieje od 1886 r. Działalność stowarzyszenia
opiera się na społecznej pracy jego członków.
Do podstawowych zadań OSP należy m.in.:
•
zapobieganie pożarom;
•
udział w akcjach przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeń ekologicznych
związanych z ochroną środowiska oraz innych klęsk i zdarzeń;
•
informowanie ludności o istniejących zagrożeniach pożarowych i ekologicznych oraz
sposobach ochrony przed nimi.
OSP zajmuje się także krzewieniem wśród swoich członków, a także wśród mieszkańców
gminy kultury fizycznej i sportu poprzez organizowanie zawodów sportowych. Jednostka
prowadzeni także działalność kulturalno – oświatową i rozrywkową.
97
W 2007 r. Ochotnicza Straż Pożarna w Kołaczycach zorganizowała ćwiczenia z zakresu
działań gaśniczo – ratowniczych oraz ćwiczenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy.
Ochotnicza Straż Pożarna dysponuje m.in. samochodem gaśniczym GBAM 2,5/16 marki
Star 266 oraz lekkim Samochodem Ratownictwa Technicznego marki Żuk. Do oświetlenia
terenu w trakcie akcji OSP wykorzystuje agregat oświetleniowy wraz z masztem. Do
wyposażenia Ochotniczej Straży Pożarnej
należy również sprzęt hydrauliczny (nożyco-
rozpieraki), podstawowy sprzęt burzący, sprzęt do oznaczania terenu, podstawowy sprzęt
ratownictwa medycznego (Torba Medyczna PSP-R1, deska ortopedyczna, kołnierze
ortopedyczne, szyny Kramera), pompy (o
2
Motopompy PO-5, 2 pompy szlamowe:
HONDA i SUBARU), pilarka spalinowa łańcuchowa, piła do betonu i stali K750 Rescue
firmy Partner oraz umundurowanie osobiste strażaka 21 sztuk.
Wyposażenie Ochotniczej Straży Pożarnej w Kołaczycach jest niewystarczające. Aby stawić
czoła istniejącym zagrożeniom OSP powinno unowocześnić swoją bazę sprzętową. Dobrze
wyposażona jednostka będzie mogła nieść pełną oraz wykwalifikowaną pomoc ludziom
w każdej sytuacji zagrożenia ich życia, zdrowia oraz mienia.
Przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Kołaczycach w kwietniu 2006 r. powstała Kompania
Honorowa. Jej członkami są strażacy ochotnicy z Kołaczyc i Nawsia Kołaczyckiego.
Kompania Honorowa liczy 34 osoby, ale w pełnym umundurowaniu prezentuje się tylko 24
jej członków. Ciekawą częścią umundurowania są hełmy wykonane na wzór hełmów okresu
międzywojennego. Kompania Honorowa uświetnia uroczystości religijne i patriotyczne na
terenie Gminy Kołaczyce, jak również i poza jej granicami. Bierze udział m.in. w obchodach:
Dnia Strażaka, świąt narodowych (3 Maja, 11 Listopada), pełni również warty honorowe przy
Bożym Grobie, uświetniając uroczystości Triduum Wielkiego Tygodnia. Tradycja warty
honorowej przy Bożym Grobie sięga XIX wieku. Jest zawsze obecna na wszystkich
uroczystościach parafialnych takich jak: Boże Ciało czy uroczystości odpustowe.
98
Oprócz Ochotniczej Straży Pożarnej w Kołaczycach na terenie gminy Kołaczyce nad
bezpieczeństwem mieszkańców czuwa:
•
Ochotnicza Straż Pożarna - Bieździadka Góry – założona w 1962 r.
•
Ochotnicza Straż Pożarna - Bieździadka Wieś – założona w 1912 r.
•
Ochotnicza Straż Pożarna w Bieździedzy – założona w 1905 r.
•
Ochotnicza Straż Pożarna w Lublicy – założona w 1902 r.
•
Ochotnicza Straż Pożarna w Nawsiu Kołaczyckim – założona w 1911 r.
•
Ochotnicza Straż Pożarna w Sieklówce – założona w 1900 r.
•
Ochotnicza Straż Pożarna w Sowinie – założona w 1911 r.
Przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Kołaczycach działa również licząca 13
osób Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza. Systematycznie prowadzone są
zajęcia z młodzieżą, które mają na celu szersze zainteresowanie jej
działalnością społeczną na rzecz ochrony przeciwpożarowej oraz przygotowanie do
bezinteresownej służby w szeregach OSP.
Od 2000 r. na terenie Kołaczyc działa Organizacja Pożytku Publicznego
w postaci Związku Harcerstwa Polskiego pod nazwą 307 Kołaczycka
Drużyna Harcerska im. Andrzeja Małkowskiego. Kołaczyc ka młodzież
przynależąca do tego ruchu wierzy w to, iż można żyć w zgodzie
z uniwersalnymi wartościami, budować świat oparty na pokoju i przyjaźni.
Drużyna m.in. uczestniczy w różnego rodzaju wyjazdach, rajdach, biwakach, manewrach
huwcowych, konferencjach i akcjach jak np. WOŚP, sprząta również cmentarze wojenne z
czasów I wojny światowej. 307 Kołaczycka Drużyna Harcerska zapoznaje się z ideą
wędrowniczą podczas licznych pieszych wędrówek po górskich szlakach.
Aktywnie i
pożytecznie spędza swój wolny czas delektując się otaczającym ją bogactwem fauny i flory.
W październiku 1995 roku w Kołaczycach powstało Ognisko
Misyjne w postaci Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci. Ognisko
Misyjne zostało założone przez panią katechetkę mgr Edytę Rączka
przez którą do dnia dzisiejszego jest prowadzone. PDMD pracuje w
pięciu
grupach
kontynentalnych
(zielona,
czerwona,
biała,
99
niebieska, żółta) skupiając uczniów ze Szkoły Podstawowej oraz Gimnazjum. W ramach
spotkań misyjnych realizuje programy formacyjne przygotowywane przez Sekretariat
Krajowy PDMD.
Działalność Ogniska Misyjnego ma na celu rozbudzenie w dzieciach wrażliwości misyjnej
oraz poczucia solidarności zarówno
duchowej jak i materialnej z rówieśnikami
i misjonarzami na całym świecie.
Poprzez szeroko zakrojoną działalność PDMD angażuje całą wspólnotę parafialną m.in.
podczas cyklicznych przedsięwzięć związanych z misjami.
Działalność Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci w Kołaczycach zatacza coraz szersze kręgi,
aktywizując i integrując społeczeństwo. Ognisko Misyjne pokazuje, że wiele radości niesie
wspólna modlitwa, zabawa i praca dla dobra drugiego człowieka.
www.ognisko.eu
7. DOCHODY I WYDATKI GMINY KOŁACZYCE W LATACH 2004-2006
Analiza budżetu gminy Kołaczyce w latach 2004-2006 pozwoliła na wyodrębnienie
następujących pozycji zapewniających największe wpływy do budżetu gminy:
•
dochody z różnych rozliczeń - około 59%
•
dochody z tytułu opieki społecznej – 18,8%
•
dochody z podatków i opłat lokalnych – 14,6%
Analizując wydatki z budżetu gminy Kołaczyce można zaobserwować, że najwięcej środków
z budżetu przeznaczanych jest na:
•
Oświatę i wychowanie – 46,7%
•
Opiekę społeczną – 20,2%
•
Wydatki z tytułu administracji państwowej i samorządowej -10,4%
•
Transport i łączność – 8,3%
100
Tabela 45. Dochody Gminy Kołaczyce w latach 2004-2006
Razem
rozliczenia
Różne
Inne
samorządowa
państwowa i
Administracja
łączność
Transport i
Podatki
społeczna
Opieka
wychowanie
usługi
Oświata i
niematerialne
oraz
mieszkaniowa
Gospodarka
komunalna
Gospodarka
leśnictwo
Rok
Rolnictwo i
Grupa
2004
26.421
43.047
84.215
117.879
1.565.955
1.912.289
74.500
81.598
99.415
8.517.593
12.522.912
2005
23.634
13.296
84.166
168.985
2.749.304
2.068.040
96.000
82.857
645.626
8.575.521
14.507.429
2006
58.650
143.239
74.886
68.501
4.169.138
2.584.257
500.000
83.091
864.536
9.478.667
18.024.965
108.705
199.582
243.267
355.365
8.484.397
6.564.586
670.500
247.546
1.609.577
26.571.581
45.055.306
Razem
Transport i łączność
Kultura fizyczna i
-
13.733.617
1.018.521
1.238
15.725.683
2006
42.753
4.649.554
202.128
102.340
65.916
1.986.586
1.829.795
1.471.980
6.007
19.275.478
Razem
95.686
937.913
302.945
178.266
4.036.181
3.086.673
7.245
48.734.778
1.121.428
2.231.283
36.238
7.760.753
178.295
22.774.730
9.828.241
5.077.320
Razem
Inne
Różne rozliczenia
596.172
1.677.887
samorządowa
1.569.638
943.304
państwowa i
1.106.291
55.733
Administracja
56.617
60.614
sport
Ochrona zdrowia
139.991
201.781
Opieka społeczna
534.004
3.187.962
wychowanie
1.990.725
7.688.420
Oświata i
7.325.557
115.393
Gospodarka
26.664
746.475
komunalna
363.380
28.355
Gospodarka
24.578
2005
leśnictwo
2004
Rok
Rolnictwo i
Kultura i sztuka
mieszkaniowa oraz
Grupa
niematerialne usługi
Tabela 46. Wydatki Gminy Kołaczyce w latach 2004-2006
101
III. WYNIKI ANKIETY
Analiza wyników ankiety przeprowadzonej w gminie Kołaczyce
W badaniu ankietowym możliwość udziału mieli wszyscy mieszkańcy gminy Kołaczyce.
W ankietyzacji wzięła udział niemalże identyczna liczba kobiet i mężczyzn. Kobiety
stanowiły 55,5 % badanych, natomiast mężczyźni 44,5%. Najliczniejszą grupą wiekową
wśród ankietowanych były osoby w wieku 40-49 lat stanowiąc dokładnie 50 % badanych oraz
osoby w wieku 30-39 lat, które stanowiły 22,2% badanych.
Zdecydowana większość badanych posiada wykształcenie średnie i wyższe. Każda z tych
grup stanowi dokładnie 44,5 % badanych. Wykształcenie zawodowe reprezentowało zaledwie
11,11 %. Nikt z ankietowanych osób nie posiadał wykształcenia podstawowego. Ankietowani
w zdecydowanej większości 88,88% wskazali, że zamieszkują w gminie od urodzenia.
Pozostałe osoby to mieszkańcy napływowi.
Respondenci zamieszkują w gospodarstwach domowych różnej wielkości. Najczęściej
wymieniane to gospodarstwa 4 (33,33%) 3 i 5 osobowe (27,77%). Zaledwie 5,5% badanych
reprezentowało gospodarstwo 6 osobowe.
W pytaniu dotyczącym zatrudnienia, ankieta została wypełniona przez pracowników
samorządu terytorialnego, którzy stanowili 66,66 % ankietowanych. 11,11% badanych
wskazało jako miejsce swojej pracy przedsiębiorstwo państwowe. Tyle samo osób
zatrudnionych jest w rolnictwie. Grupę 11,11% stanowią również emeryci i renciści.
W ankiecie nie odnotowano osób bezrobotnych ani uczących się.
W przypadku 50 % badanych dochód netto w przeliczeniu na jednego członka rodziny
kształtuje się w przedziale 500-1000 zł. Z kolei u 27,78% respondentów dochód ten wynosi
do 500 zł, u 16,67% od 1000 do 2000 zł. Jedynie 5,55% osób, które wypełniły ankietę osiąga
dochód powyżej 2000 zł na osobę.
102
Ankiety zawierały 9 pytań dotyczących podstawowych kwestii związanych z gminą.
Ankietowani mogli zaznaczać jedną lub wiele odpowiedzi.
Pytanie nr 1 Ocena warunków życia w gminie Kołaczyce
bardzo dobra 0%
dobra
38,89%
zadowalająca 50%
zła
11,11%
Analiza danych uzyskanych z ankiet wskazuje, iż dokładnie połowa (50%) badanych ocenia
warunki życia w gminie jako zadowalające, dobre -38,89%, oraz jako złe-11,11%.
Pytanie nr 2 Ocena elementów związanych z jakością życia na terenie gminy Kołaczyce
L.p.
1.
Wyszczególnienie
Poczucie bezpieczeństwa w
okolicy zamieszkania
Niska
Średnia
Wysoka
11,11%
61,11%
16,67%
77,78%
5,55%
77,78%
22,22%
0%
11,11%
88,89%
0%
27,78%
Samoorganizacja społeczna
2.
i współpraca między
mieszkańcami a władzami
publicznymi
Aktywność ośrodków
3.
kulturalno-rekreacyjnych i
sportowych w pobliżu
miejsca zamieszkania
4.
Estetyka otoczenia
Analiza danych uzyskanych na podstawie pytania drugiego wskazuje, iż zdecydowana
większość bo aż 61,11% czuje się średnio bezpiecznie w swoim miejscu zamieszkania.
Wysokie poczucie bezpieczeństwa deklaruje
27,78% ankietowanych, natomiast niskie
11,11%.
103
Samoorganizację społeczną oraz współpracę pomiędzy mieszkańcami a władzami
publicznymi aż 77,78% ankietowanych ocenia na średnim poziomie, 16,67% na niskim
poziomie a 5,55% na poziomie wysokim.
Aktywność ośrodków kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych w pobliżu miejsca
zamieszkania w znacznej części oceniona jest negatywnie (77,78%) lub średnio przez 22,22%
ogółu badanych. Żaden z respondentów nie ocenił tego poziomu wysoko.
Ocena estetyki otoczenia została przez 88,89% badanych określona jako średnia a przez
11,11% jako niska. Podobnie jak w przypadku aktywności ośrodków kulturalnych żaden
z respondentów nie ocenił jej wysoko.
Pytanie nr 3 Warunki dla prowadzenia działalności gospodarczej w gminie Kołaczyce
Bardzo dobre 0%
Dobre
33,33%
Zadowalające 55,56%
Złe
11,11%
Ocena warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej kształtuje się następująco:
Ponad połowa ankietowanych (55,56%) określiło je jako zadowalające, 33,33% jako dobre,
natomiast 11,11% jako złe. W ocenie tego czynnika żaden z ankietowanych nie użył stopnia
bardzo dobrego.
Pytanie nr 4 Największe atuty gminy Kołaczyce
Położenie blisko Jasła
72,22%
Piękne krajobrazy
94,44%
Dobra baza oświatowa
55,55%
Rosnące zainteresowanie przedsiębiorców 0%
Lokalne zwyczaje, obrzędy, tradycja
27,77%
Poziom wykształcenia mieszkańców
11,11%
Polepszająca się infrastruktura techniczna 61,11%
Dogodna komunikacja
66,66%
Perspektywy rozwoju turystyki
5,55%
Położenie przy ważnym trakcie komunikacyjnym 5,55%
Spora liczba pracujących za granicą, którzy chcą powrócić do kraju 5,55%
104
Według 94,44% respondentów największym atutem gminy są otaczające ją piękne krajobrazy.
Niewiele mniej osób (72,22%) opowiedziało się za położeniem blisko Jasła. Liczna grupa
licząca 66,66% badanych za największy atut gminy uważa dogodną komunikację oraz
polepszającą się infrastrukturę techniczną (61,11%).
W tej samej dziedzinie dobra baza
oświatowa zdobyła 55,55% poparcie a lokalne obrzędy, zwyczaje oraz tradycje 27,77%
głosów ogółu badanych. 11,11% badanych wskazało, iż dumą gminy jest poziom
wykształcenia mieszkańców. W dalszej kolejności 5,55% grupy respondentów wskazują na
perspektywy rozwoju turystyki oraz położenie przy ważnym trakcie komunikacyjnym.
Pytanie nr 5 Wady/ słabe strony gminy Kołaczyce
Brak integracji społecznej
61,11%
Niskie poczucie bezpieczeństwa publicznego
11,11%
Brak stałych, atrakcyjnych inicjatyw dla młodzieży
61,11%
Słaba infrastruktura techniczna
16,66%
Słabo rozwinięte usługi dla obsługi ruchu turystycznego
72,22%
Niewystarczająca baza oświatowa
5,55%
Zanikająca tożsamość – odrębność kulturowa
5,55%
Niewystarczająca baza sportowa-rekreacyjna i wypoczynkowa
83,33%
Nieuregulowany stan własności gruntów
16,66%
Wysoki poziom bezrobocia
61,11%
Dzikie wysypiska
38,88%
Niezadowalający poziom opieki medycznej
5,55%
Zbytnie rozdrobnienie szkół gimnazjalnych
5,55%
Małe zaangażowanie mieszkańców pracą społeczną
5,55%
Słabą stroną gminy Kołaczyce jest przede wszystkim niewystarczająca baza sportoworekreacyjna i wypoczynkowa za czym wypowiedziało się 83,33% ankietowanych. Znaczna
grupa licząca 72,22% za wadę gminy uważa słabo rozwinięte usługi dla obsługi ruchu
turystycznego. 61,11% ogółu badanych wypowiadając się w tej kwestii wskazało na brak
stałych, atrakcyjnych inicjatyw dla młodzieży, wysoki poziom bezrobocia oraz brak integracji
społecznej. Według 38,88% ankietowanych poważnym problemem są także dzikie wysypiska
śmieci, słaba infrastruktura techniczna (16,66%), niskie poczucie bezpieczeństwa publicznego
(11,11%). Jako wady zostały także wymienione: niewystarczająca baza oświatowa (5,55%),
105
zanikająca tożsamość (5,55%), niezadowalający poziom opieki medycznej (5,55%), zbytnie
rozdrobnienie szkół gimnazjalnych (5,55%) oraz małe zaangażowanie mieszkańców pracą
społeczną (5,55%).
Pytanie nr 6 Główne problemy gminy Kołaczyce
Infrastruktura i jakość dróg
77,77%
Nieregulowany stan własności gruntów
11,11%
Niedostateczna infrastruktura wodociągowa
22,22%
Brak imprez kulturalnych, sportowo rekreacyjnych
22,22%
Mała liczba zakładów pracy
11,11%
Zaniedbany cmentarz komunalny
5,55%
Bezrobocie
22,22%
Rozdrobnione gospodarstwa
5,55%
Wyludnienie wsi
5,55%
Niewystarczająca sygnalizacja świetlna
5,55%
Niski poziom życia mieszkańców
5,55%
Zanieczyszczenie środowiska
5,55%
Brak możliwości skupu produktów rolnych od rolników
5,55%
Słaba infrastruktura turystyczna
11,11%
Brak ośrodków sportowo-wypoczynkowych
16,66%
Niskie nakłady na infrastrukturę
5,55%
Mały przyrost naturalny
5,55%
Aż 77,77% badanych za główny problem gminy Kołaczyce uważa infrastrukturę i jakość dróg.
Znaczącym problemem jest według ankietowanych także niewystarczająca infrastruktura
wodociągowa (22,22%), brak imprez kulturalnych i
sportowo rekreacyjnych (22,22%),
bezrobocie (22,22%) czy brak ośrodków wypoczynkowych (16,66%). Uważane za zjawisko
negatywne jest również: nieuregulowany stan własności gruntów (11,11%), mała liczba
zakładów pracy (11,11%) oraz słaba infrastruktura turystyczna (11,11%).
106
Pytanie nr 7 Najważniejsze kierunki rozwoju i zadania gminy Kołaczyce
Poprawa infrastruktury drogowej
100%
Ochrona, rozwój i promocja tradycji i kultury regionalnej
11,11%
Rozwój infrastruktury turystycznej
16,66%
Poprawa bazy sportowo rekreacyjnej
50%
Zajęcia pozalekcyjne dla dzieci i młodzieży
11,11%
Rozbudowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej
50%
Poprawa stanu środowiska naturalnego
27,77%
Aktywna promocja obszarów, walorów, produktów
5,55%
Edukacja, dostosowanie kierunków nauczania do aktualnych potrzeb rynku
Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości
50%
Sprawny urząd oraz samorząd gminy
11,11%
Całkowite uregulowanie gospodarki odpadami
22,22%
5,55%
Zdaniem mieszkańców najważniejszym zadaniem dla gminy jest w chwili obecnej, poprawa
infrastruktury drogowej. Opowiedziało się za tym 100% respondentów. Poprawę bazy
sportowo-rekreacyjnej popiera aż 50% mieszkańców. Tyle samo osób opowiada się za
rozbudową
sieci
kanalizacyjnej
i
wodociągowej
oraz
za
wspieraniem
rozwoju
przedsiębiorczości w gminie. Ważnym dla mieszkańców zadaniem jest poprawa stanu
środowiska naturalnego wskazana przez 27,77% respondentów, całkowite uregulowanie
gospodarki odpadami (22,22%) oraz rozwój infrastruktury turystycznej wskazany przez
16,66% ankietowanych. Do mniej pilnych a jednak ważnych dla ankietowanych zadań należą:
ochrona rozwój i promocja tradycji i kultury regionalnej (11,11%), zajęcia pozalekcyjne dla
dzieci i młodzieży (11,11%), poprawa sprawności urzędu i samorządu gminy (11,11%),
aktywna promocja obszarów (5,55%), dostosowanie kierunków nauczania do aktualnych
potrzeb rynku (5,55%).
Pytanie nr 8 Inwestycje do realizacji w pierwszej kolejności w gminie Kołaczyce
Rozbudowa sieci kanalizacyjnej
33,33%
Poprawa infrastruktury drogowej
72,22
Promocja kultury regionalnej
0%
107
Rozbudowa sieci wodociągowej
22,22%
Budowa bazy sportowo-rekreacyjnej
22,22%
Budowa obwodnicy
5,55%
Budowa ośrodka kultury
27,77%
Budowa mostu Kołaczyce – Kłodawa
22,22%
Rozbudowa sygnalizacji świetlnej
16,66%
Stworzenie oświetlenia dróg
11,11%
Powstanie inkubatora dla przedsiębiorców 5,55%
Aż 72,22% ankietowanych, iż najpilniejszą inwestycją w gminie w chwili obecnej jest
poprawa infrastruktury drogowej oraz rozbudowa sieci kanalizacyjnej (33,33%). Kolejną
ważną potrzebą jest wskazana przez 27,77%
respondentów budowa ośrodka kultury.
W następnej kolejności najczęściej wymieniane były: rozbudowa sieci wodociągowej
(22,22%), budowa bazy sportowo rekreacyjnej (22,22%) oraz budowa mostu Kołaczyce Kłodawa (22,22%). Ankietowani sygnalizowali również potrzebę oświetlenia dróg (11,11%),
budowy obwodnicy (5,55%) oraz powstanie inkubatora dla przedsiębiorców (5,55%)
Pytanie nr 9 Kluczowy element z którego gmina Kołaczyce może być dumna
Gospodarka komunalna
11,11%
Odremontowany rynek
44,44%
Współdziałanie z gminami sąsiadującymi
5,55%
Duża liczba organizacji społecznych
11,11%
Baza oświatowa
22,22%
Piękne krajobrazy
5,55%
Zwyczaje, tradycje i obrzędy
5,55%
Położenie geograficzne
5.55%
Dobra praca samorządów
5,55%
Aż 44,44% ankietowanych wskazało iż dumą gminy jest odremontowana płyta rynku. 22,22%
mieszkańców za powód do dumy uważa posiadana bazę oświatową, gospodarkę komunalną
(11,11%) oraz duża liczbę organizacji społecznych (11,11%). Powodem chluby badanych jest
także współdziałanie z gminami sąsiadującymi (5,55%), piękne krajobrazy (5,55%), zwyczaje
tradycje i obrzędy (5,55%), położenie geograficzne (5,55%) oraz dobra praca samorządów.
108
IV. ANALIZA SWOT
Analiza
uwarunkowań
rozwojowych
SWOT
została
opracowana
na
podstawie
zdiagnozowanej w pierwszej części Strategii sytuacji społeczno – gospodarczej gminy
Kołaczyce, wyników ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców gminy oraz na podstawie
przeprowadzonych konsultacji społecznych.
Analizie poddana została następująca strefa:
1. GOSPODARCZA
2. INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
3. ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
4. SPOŁECZNA
1. MOCNE I SŁABE STRONY ORAZ SZANSE I ZAGROŻENIA
– STREFA GOSPODARCZA
MOCNE STRONY
•
•
•
•
•
•
•
duże zasoby siły roboczej
możliwość dywersyfikacji
działalności rolniczej w kierunku
agroturystyki, której sprzyjać może
wysoka lesistość terenu, rezerwat
Golesz oraz liczne zabytki
wysoka jakość płodów rolnych
możliwość rozwoju rolnictwa
ekologicznego
położenie w sąsiedztwie dużych
źródeł ruchu turystycznego
przychylność władz dla istniejącej
i powstającej przedsiębiorczości
możliwość stworzenia platformy
porozumienia z organizacjami
pozarządowymi w celu
przyśpieszenie rozwoju
SŁABE STRONY
•
•
•
•
•
•
•
ograniczona liczba małych i średnich
przedsiębiorstw
słaba kondycja finansowa podmiotów
gospodarczych utrudniająca ich
rozwój
niska konkurencyjność miejscowych
firm względem jednostek
prowadzących działalność
gospodarczą w pobliskich
aglomeracjach
trudności w pozyskaniu przez firmy
kapitału na inwestycje
małe zróżnicowanie prowadzonej na
terenie gminy działalności
gospodarczej
słabe otoczenie okołobiznesowe firm
brak organizacji wspierających
109
•
•
•
•
gospodarczego Gminy
działający Bank Spółdzielczy
w Kołaczycach
niskie podatki
możliwość przeznaczenia gruntów
o najsłabszej bonitacji na cele
pozarolnicze
możliwość zalesiania gruntów
o najniższej bonitacji oraz
nieużytków
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
SZANSE
•
•
•
•
•
•
•
•
rosnący popyt na dobra i usługi
możliwość wykorzystania wsparcia
finansowego UE przez firmy na
inwestycje rozwojowe, doradztwo
w zakresie prowadzenia działalności
gospodarczej
możliwość wykorzystania potencjału
pobliskich aglomeracji
możliwość skorzystania z doradztwa
rolniczego i gospodarczego
dostęp do tanich i preferencyjnych
kredytów rolniczych
możliwość tworzenia grup
producenckich
pojawianie się nowych technologii
w produkcji rolniczej
wyższy poziom specjalizacji rolniczej
przedsiębiorców i rolników
niskie wynagrodzenie pracowników
niskie dochody mieszkańców gminy
utrudniające założenie działalności
gospodarczej
„szara strefa”
brak planu zagospodarowania
przestrzennego
ograniczona dostępność terenów na
potrzeby prowadzenia działalności
produkcyjnej i usługowej
rozproszenie podaży produktów
rolnych wynikające z rozdrobnienia
gospodarstw i małej skali produkcji
towarowej
niski poziom specjalizacji produkcji
rolniczej
wysokie koszty produkcji rolnej
przestarzały sprzęt rolniczy, brak
środków na zakup nowoczesnych
maszyn
ograniczone możliwości zbytu
produktów rolnych
brak zakładów rolno-spożywczych
słabo rozwinięta baza noclegowa oraz
gastronomiczna
brak promocji gospodarczej Gminy
ZAGROŻENIA
•
•
•
•
•
•
•
ograniczenie tempa rozwoju
gospodarczego
niestabilna i skomplikowana polityka
podatkowa
brak efektywnej polityki państwa
wspierającej sektor małych i średnich
przedsiębiorstw
ograniczona wiedza na temat
zewnętrznych środków pomocowych
skomplikowana procedura ubiegania
się o środki z UE
ograniczona współpraca na linii
władza – przedsiębiorca – organizacja
pozarządowa
wysoka konkurencja ze strony firm
prowadzących działalność
gospodarczą na terenie Jasła
110
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wzrost zainteresowania oraz
postrzegania województwa
podkarpackiego jako szczególnie
atrakcyjnego turystycznie
rosnący popyt na zdrową żywność
wzrost zainteresowania regionalnymi
produktami i kulturą
możliwość wypromowania produktu
lokalnego
rosnąca popularność agroturystyki
wzrost popularności turystyki
rowerowej, konnej i spacerowej
wzrost zapotrzebowania na usługi
okołoturystyczne
nowe technologie wykorzystywania
odnawialnych źródłach energii
możliwość nawiązania przez władze
gminy współpracy zagranicznej
•
•
•
•
•
•
•
•
wysokie koszty podejmowania
działalności gospodarczej
wysokie koszty stworzenia
i utrzymania nowych miejsc pracy
brak wystarczających ulg dla nowych
firm
wysokooprocentowane kredyty
bankowe ograniczające powstawanie
nowych oraz rozwój już istniejących
firm
wysokie wymagania jakościowe
narzucane przez unijne dyrektywy
niestabilna polityka rolna
wahające się ceny produktów rolnych
wysokie ceny środków do produkcji
rolniczej
– STREFA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
MOCNE STRONY
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
dobrze rozwinięta sieć dróg
dobrze rozwinięta sieć placówek
handlowych
wyremontowane placówki oświatowe
wyremontowany Rynek w
Kołaczycach
rozwinięta sieć energetyczna
oczyszczalnia ścieków
wzrost zainteresowania mieszkańców
gminy podłączeniem gospodarstw do
sieci wodociągowej
konsekwentne rozbudowywanie
kanalizacji sanitarnej oraz sieci
wodociągowej
wysoki poziom gazyfikacji wsi
uporządkowana gospodarka
odpadami
dostęp do telefonii stacjonarnej
i komórkowej
SŁABE STRONY
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
zły stan techniczny dróg
niedobory w zakresie infrastruktury
około drogowej
słabo rozwinięta sieć kanalizacyjna
i wodociągowa
niedostateczna infrastruktura domów
ludowych
słabo rozwinięta infrastruktura
sportowo – rekreacyjna
zły stan przyszkolnych boisk
sportowych
słabo rozwinięta infrastruktura
okołoturystyczna
brak odpowiedniego zabezpieczenia
przeciwpowodziowego
brak terenów pod inwestycje
brak mostu
brak miejsca do segregowania oraz
do tymczasowego składowania
111
•
•
•
SZANSE
•
•
•
•
•
•
położenie w bliskiej odległości od
centrum przemysłowego miasta Jasła,
przy drodze Jasło – Tarnów
zadawalający system połączeń
komunikacyjnych PKS oraz
prywatnych przewoźników
możliwość ubiegania się
o dofinansowanie inwestycji
w zakresie infrastruktury technicznej
ze środków UE
możliwość pozyskiwania środków
pieniężnych z różnych grantów
i konkursów krajowych
i zagranicznych
bliskość centrów przemysłowych
oraz turystycznych
pojawianie się nowych technologii
posegregowanych odpadów
mało miejsc parkingowych
niedostateczna liczba miejsc do
pochówku na cmentarzach
komunalnych
braki w infrastrukturze ochrony
środowiska
ZAGROŻENIA
•
•
•
•
•
•
peryferyjne położenie w stosunku do
drogi głównej nr 98
wysokie koszty inwestycji
w infrastrukturę techniczną
duża konkurencja w aplikowaniu
o zewnętrzne środki pomocowe
niewystarczające nakłady na remonty
i modernizacje dróg
rosnące natężenie ruchu na drogach
wzrost zagrożenia wypadkami
drogowymi
– STREFA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
MOCNE STRONY
•
•
•
•
•
•
dobrze zachowane środowisko
naturalne
ograniczona liczba zakładów
przemysłowych
stosunkowo małe zanieczyszczenia
środowiska naturalnego
występowanie rzadkich gatunków
ptaków i roślin – różnorodność
przyrodnicza
wysoka lesistość
urozmaicona rzeźba terenu
SŁABE STRONY
•
•
•
•
•
•
•
•
brak regulacji rzek oraz wałów
ochronnych i przeciwpowodziowych
przestarzałe urządzenia melioracyjne
przewaga słabych gleb
eternitowe pokrycie budynków
brak promocji turystycznej Gminy
brak kąpieliska
zbyt duże rozdrobnienie kompleksów
leśnych
słaba infrastruktura szlaków
112
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
turystycznych
piękne krajobrazy
rezerwat geologiczny „Golesz”
przebiegające przez teren gminy
szlaki turystyczne
liczne zabytki
bogata historia
występowanie surowców naturalnych
działalność Zakładu Gospodarki
Komunalnej
SZANSE
zasoby wody czystej
możliwość ograniczenia rozwoju
inwestycji szczególnie szkodliwych
dla środowiska
możliwość wspierania rozwoju
przedsięwzięć sprzyjających
poprawie środowiska naturalnego
możliwość pozyskania zewnętrznych
środków finansowych na realizację
zadań z zakresu ochrony środowiska
naturalnego
wzrastająca świadomość ekologiczna
społeczeństwa
ZAGROŻENIA
•
•
•
•
•
•
•
ograniczenia wynikające
z uregulowań dotyczących obszarów
chronionych
zagrożenie klęskami żywiołowymi
rosnące natężenie ruchu drogowego
wzrost poziomu zanieczyszczenia
środowiska
wzrost poziomu hałasu
zagrożenie degradacją stanu jakości
wód powierzchniowych oraz wód
wgłębnych z powodu nie w pełni
uporządkowanej gospodarki wodnościekowej
postępująca erozja gleb
– STREFA SPOŁECZNA
MOCNE STRONY
•
•
•
•
•
•
wzrastająca liczba ludności
korzystna struktura wiekowa
mieszkańców gminy
dobrze rozwinięta sieć placówek
szkolnictwa podstawowego
i ponadpodstawowego – łatwy
dostęp do edukacji
dostępność zajęć pozalekcyjnych
przeprowadzane remonty
w placówkach oświatowych
dobrze rozwinięta sieć gminnych
SŁABE STRONY
•
•
•
•
•
•
•
niski poziom wykształcenia
mieszkańców
brak specjalistycznej kadry
pedagogicznej
brak programu wyrównywania szans
wśród młodzieży
brak szkół o profilu technicznym
wysoka stopa bezrobocia
duży odsetek osób długotrwale
bezrobotnych
brak ofert pracy
113
•
•
•
•
bibliotek
działalność jednostek Ochotniczej
Straży Pożarnej
efektywna działalność Gminnego
Ośrodka Pomocy Społecznej
w Kołaczycach
Koła Gospodyń Wiejskich
zmniejszające się bezrobocie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
SZANSE
•
•
•
•
•
•
•
•
bliskość ośrodków kształcenia
ponadgimnazjalnego oraz wyższego
dostęp do większych ośrodków
kultury
dostęp do Internetu
dostępność zewnętrznych środków
pomocowych na doskonalenie
lokalnych zasobów ludzkich oraz
przystosowanie ich do aktualnych
wymogów rynku pracy
możliwość aplikowania o zewnętrzne
środki pomocowe na budowę,
modernizację czy też zakup
wyposażenia na potrzeby
infrastruktury społecznej
możliwość pozyskiwania środków
pieniężnych z różnych grantów
i konkursów krajowych,
zagranicznych
pojawianie się nowych instrumentów
aktywizujących osoby bezrobotne
możliwość ograniczania patologii
społecznych poprzez systematyczny
rozwój usług kulturalnych
niska aktywność zawodowa
i społeczna mieszkańców gminy
niechęć mieszkańców do
samokształcenia
migracja osób młodych
i wykształconych w poszukiwaniu
pracy i lepszych warunków życia
brak efektów działalności organizacji
społecznych
słabo rozwinięta oferta spędzania
wolnego czasu
patologie społeczne
brak wiedzy o dostępnej ofercie
szkoleniowej
niski stopień wykorzystania
istniejącej bazy kulturalnej
brak stołówek przy szkołach
ograniczony dostęp do
specjalistycznych usług medycznych
słabo rozwinięta oferta sportowokulturalna
ZAGROŻENIA
•
•
•
•
ograniczone środki budżetu gminy na
dofinansowanie placówek
oświatowych i kulturalnych
ograniczone środki finansowe na
rozwój imprez kulturalnych
i sportowych
duża konkurencja przy aplikowaniu
o zewnętrzne środki pomocowe na
doskonalenie lokalnych zasobów
ludzkich oraz rozwój lokalnej
infrastruktury społecznej
brak programów pomocowych dla
małych gospodarstw rolnych
114
•
•
i sportowych przy wykorzystaniu
zewnętrznych środków pomocowych
wolnego czasu
współpraca z partnerami
zagranicznymi
GŁÓWNE OBSZARY PROBLEMOWE WSKAZANE PRZEZ MIESZKAŃCÓW
GMINY KOŁACZYCE:
•
zła jakość infrastruktury drogowej
•
słabo rozwinięta sieć wodociągowa
•
słabo rozwinięta sieć kanalizacyjna
•
niedostatecznie rozwinięte budownictwo komunalne
•
brak gminnego ośrodka kultury
•
słabo rozwinięte zaplecze sportowo-rekreacyjne oraz kulturalne
•
brak gminnego ośrodka doradczego
•
niska aktywność społeczno-gospodarcza mieszkańców gminy
•
ograniczona liczba miejsc parkingowych w miejscach publicznych
•
niewystarczająca infrastruktura cmentarna
•
ograniczona powierzchnia terenów pod inwestycje
•
zaniedbane szlaki turystyczne, brak edukacyjnych ścieżek przyrodniczych
•
brak miejsca do segregacji odpadów
115
V. MISJA GMINY KOŁACZYCE
MISJA GMINY KOŁACZYCE
Gmina Kołaczyce to kraina u podnóża
góry Liwocz przychylna
ludzkiej pracy, przedsiębiorczości
oraz środowisku naturalnemu
dbająca o wysoki standard życia oraz
wszechstronny rozwój swoich mieszkańców.
VI. WIZJA GMINY KOŁACZYCE
WIZJA GMINY KOŁACZYCE
Konsekwentna realizacja wytyczonych celów sprawi, że
w 2015 roku Gmina Kołaczyce stanie się miejscem, w którym
warto: MIESZKAĆ, PRACOWAĆ I WYPOCZYWAĆ,
A TAKŻE W KTÓRE WARTO INWESTOWAĆ.
Podjęte działania przyczynią się do poprawy jakości życia
mieszkańców w zakresie bezpieczeństwa, ochrony zdrowia,
oświaty, kultury oraz sportu i rekreacji.
Dzięki systematycznie rozbudowywanej infrastrukturze
społecznej oraz technicznej Gmina Kołaczyce stanie się
atrakcyjnym inwestycyjnie miejscem sprzyjającym rozwojowi
przedsiębiorczości generującej nowe miejsca pracy.
116
VII. PLAN STRATEGICZNY DLA GMINY KOŁACZYCE NA LATA 2007-2015
Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej gminy Kołaczyce, wyniki przeprowadzonej
ankiety wśród mieszkańców gminy oraz przeprowadzona analiza SWOT pozwoliły na
wyznaczenie sześciu obszarów strategicznych, które w znaczący sposób wpływają na jej
przyszły rozwój gospodarczy, społeczny, ekologiczny i przestrzenny. Wokół wskazanych
obszarów strategicznych skoncentruje się działalność Rada Gminy Kołaczyce przy
współpracy wszystkich partnerów.
W ramach wyznaczonych sześciu obszarów strategicznych zostały sformułowane cele
strategiczne, cele operacyjne oraz zadania.
Rysunek 5. Obszary strategiczne gminy Kołaczyce
OBSZARY
STRATEGICZNE
GMINY KOŁACZYCE
GOSPODARKA
OBSZARY
INFRASTRUKTURA
WIEJSKIE
TECHNICZNA
I ROLNICTWO
ZASOBY LUDZKIE
TURYSTYKA
WSPÓŁPRACA
Z ZAGRANICĄ
117
OBSZAR
CEL STRATEGICZNY
CEL OPERACYJNY
ZADANIA
A. GOSPODARKA
Przyśpieszenie rozwoju
1. Wspieranie
gospodarczego gminy
powstawania nowych
•
stworzenie bazy informacji gospodarczych dla przedsiębiorców
poprzez kreowanie
oraz kreowanie
•
doradztwo dla przedsiębiorców z zakresu pozyskiwania środków z funduszy
przyjaznego klimatu dla
sprzyjających
rozwoju nowoczesnej
warunków dla rozwoju
•
zbudowanie systemu wsparcia dla przedsiębiorców (np. ulgi podatkowe)
przedsiębiorczości
już istniejących
•
ułatwienia administracyjno organizacyjne dla przedsiębiorców
podmiotów
•
ogłoszenie konkursu na najlepszego przedsiębiorcę
gospodarczych
•
współpraca z organizacjami wpierającymi podmioty gospodarcze
w oparciu
•
identyfikacja oczekiwań lokalnych przedsiębiorców oraz preferowanych
•
bezpłatne doradztwo w zakresie zakładania działalności gospodarczej
strukturalnych na zakładanie i rozwój działalności gospodarczej
o lokalne zasoby
przez nich zawodów
•
organizowanie praktyk dla młodzieży u miejscowych przedsiębiorców,
stworzenie bazy przedsiębiorców
•
informowanie przedsiębiorców o możliwości refundowania kosztów
stworzenia nowego miejsca pracy
•
współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Jaśle w zakresie wspierania
osób szczególnie zagrożonych bezrobociem, a więc kobiet, osób
niepełnosprawnych oraz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na
rynku pracy m.in. poprzez włączanie się w organizowanie warsztatów
aktywnego poszukiwania pracy, organizację naboru do szkoleń
umożliwiających zmianę zawodu lub podniesienie kwalif ikacji,
udostępnianie sal na potrzeby przeprowadzanych szkoleń
•
wspieranie współpracy międzygminnej, międzyregionalnej,
międzynarodowej, ze szczególnym uwzględnieniem kontaktów
z najbliższymi sąsiadam i tj. Ukrainą i Słowacją
118
2. Zwiększanie
•
inwentaryzacja wolnych terenów
atrakcyjności
•
przygotowanie terenów pod inwestycje
inwestycyjnej gminy
•
pozyskiwanie nowych terenów pod inwestycje poprzez wykup, scalanie lub
zamianę gruntów
•
promocja oferty inwestycyjnej gminy
3. Rozwój miejscowej
•
bezpłatne doradztwo prawne w gminie
bazy turystycznej
•
rozwój nowych usług turystycznych (trasy rowerowe, konne, szkółki
jeździeckie, pola namiotowe, campingi) wzbogacających ofertę turystyczną
•
rozbudowa bazy noclegowej gastronomicznej
•
rozwój handlu i usług towarzyszących turystyce (rzemiosło, rękodzieło
artystyczne, pamiątkarstwo)
B. OBSZARY
Wzrost
1. Wspieranie działań
•
organizowanie bezpłatnych specjalistycznych szkoleń dla rolników
WIEJSKIE
konkurencyjności
prowadzących do
•
promowanie stosowania nowych technik w produkcji rolniczej
gospodarstw rolnych
poprawy wydajności
•
tworzenie warunków do zagospodarowania nieużytków rolnych
oraz dochodów
i jakości produkcji
•
promowanie ekologicznej produkcji rolniczej
rolników
rolnej
•
zaoferowanie doradztwa oraz pomocy dla rolników aplikujących o środki
I ROLNICTWO
z programów ukierunkowanym na obszary wiejskie
•
sukcesywne zalesianie gruntów o niskiej wartości bonitacyjnej oraz gruntów
rolnych pod uprawy ekologiczne
2. Rozwój
•
scalanie gruntów rolnych
•
kampania informacyjna wśród rolników na temat możliwości pozyskania
pozarolniczych form
środków finansowych na rozwój gospodarstw agroturystycznych oraz na
działalności
gospodarczej
różnicowanie działalności rolniczej
•
szkolenia dla rolników w zakresie podejmowania dodatkowej działalności
119
zbliżonej do rolnictwa
•
•
doradztwo w zakresie zmiany zawodu
szkolenia pozwalające na zdobycie umiejętności i kwalifikacji związanych
z wyborem nowego zawodu
•
bezpłatne doradztwo prawne w gminie
•
promocja produktu lokalnego
C.
Rozwój infrastruktury
1. Poprawa stanu
•
budowa, przebudowa i modernizacja sieci drogowe
INFRASTRUKTURA
technicznej służącej
technicznego dróg,
•
modernizacja infrastruktury drogowej
poprawie środowiska
zwiększenie dostępności
•
budowa nowych dróg gminnych
przyrodniczego
komunikacyjnej gminy
•
poprawa dostępności dojazdowej do pól
2. Rozbudowa
•
budowa mostu, chodników, przejścia dla pieszych
TECHNICZNA
oraz podniesienie
bezpieczeństwa ruchu
drogowego
infrastruktury
•
budowa parkingów
okołodrogowej
•
modernizacja oświetlenia
3. Rozbudowa
•
rozbudowa cmentarzy komunalnych
4. Maksymalizacja
•
budowa nowej oczyszczalni ścieków
infrastruktury
cmentarnej
ilości ścieków
•
modernizacja istniejącej oczyszczalni ścieków
odprowadzanych
•
rozbudowa sieci kanalizacyjnej
i oczyszczanych
•
budowa kanalizacji deszczowej
120
5. Zabezpieczenie
•
rozbudowa sieci wodociągowej
zasobów wody pitnej
•
wspieranie budowy ujęć własnych wody
6. Zwiększenie ilości
•
edukacja ekologiczna mieszkańców
segregowanych oraz
•
podejmowanie działań mających na celu zlikw idowanie „dzikich” wysypisk
utylizowanych odpadów
śmieci
komunalnych
•
regulacja cieków wodnych
7. Zwiększenie
•
budowa modernizacja wałów przeciwpowodziowych
bezpieczeństwa
•
uporządkowanie systemów melioracyjnych
przeci wpowodziowego
•
tworzenie warunków do budowy i rozbudowy sieci informatycznych
8. Rozbudowa
•
zwiększenie liczby osób korzystających z dostępu do sieci informatycznych
infrastruktury
•
rozwój punktów na terenie gminy z bezpłatnym dostępem do Internetu
teleinformacyjnej oraz
•
podniesienie jakości usług publicznych oraz zwiększenie dostępności
rozwój społeczeństwa
informacyjnego
zasobów informacyjnych administracji w formie elektronicznej
•
wspieranie inicjatyw służących wymianie informacji, wiedzy oraz
doświadczeń
9. Minimalizowanie
•
termomodernizacja budynków gminnych
zanieczyszczenia
•
propagowanie wykorzystywania alternatywnych źródeł energii
powietrza
•
podniesienie świadomości mieszkańców na temat stosowania
energooszczędnych i niskoemisyjnych pieców
121
•
10. Ochrona
i rewitalizacja przyrody
kształtowanie postaw proekologicznych wśród mieszkańców
oraz przedsiębiorców
•
•
wprowadzenie edukacji ekologicznej w szkołach
promocja działań podejmowanych przez gminę w zakresie ochrony
przyrody oraz jej różnorodności biologicznej
•
•
organizowanie szkoleń z zakresu ochrony środowiska naturalnego
podejmowanie działań mających na celu zlikw idowanie „dzikich” wysypisk
śmieci
D. ZASOBY
Poprawa jakości życia
1. Poszerzenie oferty
LUDZKIE
oraz stworzenie
edukacyjnej w gminie
•
promowanie wykorzystywania ekologicznych źródeł energii
•
ochrona szczególnie cennych obszarów przyrodniczych
•
analiza preferencji oraz oczekiwań miejscowych przedsiębiorców odnośnie
wykształcenia pracowników
atrakcyjnych warunków
•
dostosowanie profili kształcenia do aktualnych potrzeb rynku
do rozwoju
•
promowanie nowoczesnych metod nauczania
mieszkańców
•
poszerzanie oferty zajęć pozalekcyjnych
•
wspieranie podwyższania kwalifikacji przez nauczycieli
•
zatrudnianie wykwalifikowanej kadry dydaktycznej
•
tworzenie sprzyjających warunków do kształcenia ustawicznego
•
doposażenie szkół w nowoczesny sprzęt zwiększający dostępność oraz
2. Wyrównanie szans
kształcenia oraz
efektywność nauczania
stworzenie optymalnych
•
zwiększenie dostępu do nauki języków obcych
warunków rozwoju dla
•
zachęcanie młodzieży do udziału w życiu społecznym i publicznym gminy
dzieci i młodzieży
•
rozszerzenie pozalekcyjnej oferty zajęć dla dzieci i młodzieży
•
rozwój międzynarodowej współpracy szkól
•
współpraca z organizacjami pozarządowymi w celu wykorzystania szansy
122
na sfinansowanie ciekawych przedsięwzięć adresowanych do dzieci i
młodzieży
3. Poprawa warunków
•
funkcjonowania oraz
poprawa standardów wyposażenia placówek poprzez ich systematyczne
doposażenie
stanu obiektów
•
systematyczne modernizowanie placówek
dydaktycznych,
•
termomodernizacja budynków
kulturalnych oraz
•
wspieranie starań placówek w zakresie doposażenia pracowni
sportowych
komputerowych
•
budowa Gminnego Ośrodka Kultury
•
modernizacja domów ludowych
•
budowa domów ludowych i remiz Ochotniczej Straży Pożarnej
•
poprawa stanu technicznego przyszkolnych boisk sportowych oraz
gminnych stadionów
•
doposażenie obiektów sportowych
•
rozbudowa bazy obiektów sportowych
4. Poprawa dostępności
•
stworzenie atrakcyjnej oferty spędzania „czasu wolnego”
oraz obsługi
•
mieszkańców w sferze
kultury, edukacji,
inspirowanie działań mających na celu poszerzenie działalności
miejscowych domów ludowych
•
sportu i rekreacji
organizacja imprez dla mieszkańców promujących aktywny i zdrowy styl
życia
•
współpraca z organizacjami społecznymi
•
aktywizacja młodzieży poprzez organizację międzyszkolnych rozgrywek
sportowych dla młodzieży w różnych dyscyplinach
5. Zwiększenie
•
wspieranie programów mających na celu przeciwdziałanie bezrobociu
zatrudnienia oraz
•
stworzenie ogólnodostępnej bazy szkoleń dla mieszkańców gminy
123
aktywności zawodowej
•
wspieranie szkoleń ułatwiających młodzieży poruszanie się po rynku pracy
mieszkańców
•
stworzenie warunków do przekwalifikowania się, zmiany zawodu,
podnoszenia kwalifikacji
6. Dbałość o zdrowie
•
doposażenie ośrodków zdrowia
i bezpieczeństwo
•
poszerzenie oferty usług specjalistycznych świadczonych przez ośrodki
mieszkańców
E. TURYSTYKA
zdrowia
•
wspieranie programów z zakresu profilaktyki zdrowotnej
•
budowa nowych, rozbudowa już istniejących obiektów gastronomicznych,
Stworzenie
1. Rozwijanie i poprawa
optymalnych warunków
jakości infrastruktury
do rozwoju turystyki
turystyczno-
i kultury w gminie oraz
rekreacyjnej
zabezpieczenie trwałości
2. Rozwój
•
poprawa stanu technicznego istniejących szlaków turystycznych
dziedzictwa
i modernizacja
•
tworzenie nowych szlaków dla potrzeb turystyki pieszej, rowerowej
kulturowego
infrastruktury służącej
rozwojowi aktywnych
noclegowych i sportowo-kulturalnych
i przyrodniczo-edukacyjnej
•
zagospodarowanie cieków wodnych pod organizację rekreacji wodnej
•
zagospodarowanie szczególnie cennych obiektów i terenów jak np.
form turystyki
3. Wykorzystanie
i ochrona zabytkowych
obiektów dziedzictwa
zabytkowego domu w Rynku
•
kulturowego wraz z ich
pozyskiwanie środków na zabezpieczenie i renowacje zabytkowych
obiektów dziedzictwa kulturowego wraz z ich otoczeniem
otoczeniem
4. Aktywna promocja
•
promocja walorów turystycznych gminy
oferty turystycznej
•
współpraca z organizacjami społecznymi
gminy, stworzenie planu
•
inicjowanie międzygminnej oraz międzynarodowej współpracy w zakresie
promocji
wspólnej promocji turystyki
124
•
stworzenie kalendarza imprez cyklicznych
•
zapewnienie dostępności informacji na temat wydarzeń o charakterze
kulturalnym, sportowym itp.
5. Promocja lokalnych
•
identyfikacja i promocja lokalnych specjałów kulinarnych
produktów kulinarnych
•
zorganizowanie imprezy promującej miejscowe kulinaria
•
inicjowanie współpracy z Kołami Gospodyń Wiejskich oraz integrowanie
ich działań
F. WSPÓŁPRACA
Rozwój współpracy
1. Podejmowanie
Z ZAGRANICĄ
zagranicznej
wspólnych
•
przedsiębiorców z przedsiębiorcami z sąsiednich krajów mającej na celu
przedsięwzięć
gospodarczych
wymianę pozytywnych doświadczeń
•
z parterami
inwestycji w sferze gospodarki
•
rozwoju turystyki,
kultury, dziedzictwa
stworzenie bazy przedsiębiorców z terenów przygranicznych, którzy są
zainteresowani współpracą z lokalnymi przedsiębiorcami oraz rozwijaniem
zagranicznymi
2. Współpraca na rzecz
inicjowanie międzynarodowej współpracy gospodarczej miejscowych
realizacja wspólnych projektów dofinansowanych w ramach programów
wspierających rozwój międzynarodowej współpracy
•
organizacja wspólnych imprez kulturalnych, sportowych, przeglądów
artystycznych
•
pogłębianie współpracy z partnerami z terenów przygranicznych przy
realizacji zadań z zakresu turystyki, urządzaniu szlaków turystycznych oraz
imprez turystyczno-rekreacyjnych oraz kulturalnych
125
VIII. PROGRAMY OPERACYJNE NA LATA 2007-2013
STRATEGIA ROZWOJU KRAJU NA LATA 2007-2015
NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI 2007-2013
KRAJOWY PLAN STRATEGICZNY
STRATEGIA ROWOJU
NARODOWE STRATEGICZN E RAMY ODNIESIENIA 2007-2013
ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
RYBOŁÓSTWA
PROGRAMY OPERACYJNE 2007-2013
PROGRAM ROZWOJU
PROGRAM OPERACYJNY
OBSZARÓW WIEJSKICH
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ
NA LATA 2007-2013
SEKTORA RYBOŁÓSTWA
I NADBRZEŻNYCH OBSZARÓW
RYBACKICH 2007-2013
16 REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH
PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO
PROGRAM OPERACYJNY KAPITAL LUDZKI
PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA
PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TER YTORIALNEJ
PROGRAM OPERACYJNY ROZWÓJ POLSKI WSCHODNIEJ
STRATEGIE SEKTOROWE,
REGIONALNE, PRZESTR ZENNE I INNE
PROGRAM OPERACYJNY POMOC TECHNICZNA
126
IX. MOŻLIWOŚCI ZEWNĘTRZNEGO FINASOWANIA WYZANCZONYCH CELÓW STRATEGICZNYCH
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOŁACZYCE
GOSPODARKA
REGIONALNY
PROGRAM
OPERACYJN Y
Priorytet I: Konkurencyjna
i innowacyjna gospodarka
PO KAPITAŁ LUDZKI
Priorytet II:
Rozwój zasobów ludzkich
i potencjału adaptacyjnego
przedsiębiorstw
Priorytet VIII:
Regionalne kadry gospodarki
OBSZARY
WIEJSKIE I
ROLNICTWO
PO KAPITAŁ
LUDZKI
Priorytet X:
Partnerstwo na rzecz
rozwoju
obszarów wiejskich
Priorytet IX: Rozwój
wykształcenia
i kompetencji
w regionach
PROGRAM
ROZWOJU
OBSZARÓW
WIEJSKICH
Priorytet I: Poprawa
konkurencyjności
sektora
rolnego i leśnego
Priorytet III: Jakość
życia na obszarach
wie jskich i różnicowanie
gospodarki wiejskiej.
Priorytet IV: LEADER
INFRASTRUKTURA
TECHNICZNA
REGIONALNY
PROGRAM
OPERACYJNY
Priorytet II: Infrastruktura
techniczna
Priorytet III: Społeczeństwo
informacyjne
Priorytet IV: Ochrona
środowiska i zapobieganie
zagrożeniom
PO INFRASTRUKTURA
I ŚRODOWISKO
Priorytet I:
Gospodarka ściekowa
Priorytet II:
Gospodarka odpadami
i ochrona powierzchni ziemi
Priorytet V:
Ochrona przyrody
i kształtowanie postaw
ekologicznych
Priorytet VII:
Transport przyjazny
ZASOBY LUDZKIE
TURYSTYKA
WSPÓŁPRACA
Z ZAGRANICĄ
REGIONALNY
PROGRAM
OPERACYJNY
Priorytet V:
Infrastruktura publiczna
Priorytet VII:
Spójność wewnątrz
regionalna
REGIONALNY
PROGRAM
OPERACYJNY
Priorytet VI:
Turystyka i kultura
REGIONALNY
PROGRAM
OPERACYJNY
Priorytet I:
Konkurencyjna
i innowacyjna
gospodarka
PO KAPITAŁ LUDZKI
Priorytet I: Zatrudnienie
i integracja społeczna
Profilaktyka, promocja
i poprawa stanu zdrowia
ludności
Priorytet II:
Rozwój zasobów ludzkich
i potencjału adaptacyjnego
przedsiębiorstw
Priorytet VI: Rynek pracy
otwarty dla
wszystkich w wieku
PO
INFRASTRUKTURA
I ŚRODOWISKO
Priorytet XII: Kultura
i dziedzictwo kulturowe
PROGRAM
EUROPEJSKI EJ
WSPÓŁPRACY
TER YTORIALNEJ
REPUBLIKA
SŁOWACKA –
RZEC ZPOSPOLITA
POLSKA
Priorytet II: Rozwój
społeczno-gospodarczy
Priorytet III: Wsparcie
inicjatyw lokalnych
(mikroprojekty)
127
środowisku
Priorytet VIII:
Bezpieczeństwo transportu
i krajowe sieci transportowe
Priorytet IX:
Infrastruktura drogowa
w Polsce Wschodniej
Priorytet XI:
Bezpieczeństwo
energetyczne
PO INNOWACYJNA
GOSPODARKA
Priorytet III:
Kapitał dla innowacji
Priorytet IV: Inwestycje
w innowacyjne
przedsięwzięcia
Priorytet V:
Dyfuzja innowacji
Priorytet VI :
Polska gospodarka na rynku
międzynarodowym
PO INNOWACYJNA
GOSPODARKA
Priorytet VII:
Społeczeństwo informacyjne
– budowa elektronicznej
administracji
Priorytet VIII:
Społeczeństwo informacyjne
- zwiększanie
innowacyjności gospodarki
PROGRAM ROZWOJU
OBSZARÓW WIEJSKICH
Priorytet III: Jakość życia na
obszarach wiejskich i
różnicowanie gospodarki
wiejskiej
PROGRAM ROZWOJU
OBSZARÓW
WIEJSKICH
Priorytet III: Jakość życia
na obszarach wiejskich i
różnicowanie gospodarki
wiejskiej
PO ROZWÓJ POLSKI
WSCHODNIEJ
Priorytet I:
Nowoczesna gospodarka
PO ROZWÓJ POLSKI
WSCHODNIEJ
Priorytet 1:
Nowoczesna gospodarka
produkcyjnym
Priorytet VIII: Regionalne
kadry gospodarki
Priorytet IX: Rozwój
wykształcenia
i kompetencji w regionach
PROGRAM ROZWOJU
OBSZARÓW WIEJSKICH
Priorytet I: Wsparcie
konkurencyjności sektora
rolnego i leśnego
PROGRAM
EUROPEJSKIEJ
WSPÓŁPRACY
TER YTORIALNEJ
REPUBLIKA
SŁOWACKA –
RZECZPOSPOLITA
POLSKA
PROGRAM ROZWOJU
OBSZARÓW
WIEJSKICH
Priorytet III:
Jakość życia na obszarach
wiejskich i różnicowanie
gospodarki wiejskiej.
PO ROZWÓJ POLSKI
WSCHODNIEJ
Priorytet III:
Infrastruktura
transportowa
PROGRAM
EUROPEJSKIEJ
WSPÓŁPRACY
TERYTORIALNEJ
REPUBLIKA
128
Priorytet III:
Infrastruktura transportowa
PROGRAM
EUROPEJSKIEJ
WSPÓŁPRACY
TERYTORIALNEJ
REPUBLIKA SŁOWACKA
–RZEC ZPOSPOLITA
POLSKA
inicjatyw lokalnych
(mikroprojekty)
SŁOWACKA –
RZECZPOSPOLITA
POLSKA
inicjatyw lokalnych
(mikroprojekty)
PROGRAM
EUROPEJSKIEJ
WSPÓŁPRACY
TER YTORIALNEJ
REPUBLIKA
SŁOWACKA –
RZEC ZPOSPOLITA
POLSKA
Priorytet I: Rozwój
infrastruktury
transgranicznej
129
X. FINANSOWANIE STRATEGII
Podstawowym źródłem finansowania części działań zaplanowanych w Strategii są środki
pochodzące z budżetu gminy Kołaczyce. Jednakże z uwagi na ambitnie wytyczone cele oraz
możliwość pozyskania środków z innych źródeł gmina Kołaczyce będzie ubiegać się
o dofinansowanie realizowanych przedsięwzięć z zewnętrznych środków finansowych.
Władze Gminy przewidują pozyskanie środków finansowych z następujących źródeł:
•
z budżetu państwa
•
z programów pomocowych Unii Europejskiej
•
z programów Rządu RP
•
z Fundacji Zagranicznych
•
z instytucji finansowych i funduszy inwestycyjnych
•
polskie fundacje i organizacje
•
rządowe programy wspierające integrację europejską
•
inwestorzy lokalni, krajowi i zagraniczni
•
wkładu prywatnego
•
innych źródeł.
Strategia zakłada, iż na dochody budżetu składać się będą:
•
dotacje na zadania zlecone i realizowane na podstawie zawartych porozumień
•
subwencja ogólna ( część oświatowa)
•
dochody własne, do których zalicza się:
-
podatki i opłaty lokalne,
-
udział w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa,
-
dochody z majątku gminy,
-
odsetki od środków na rachunkach bankowych,
-
pozostałe dochody
130
Władze gminy będą ubiegać się o dofinansowanie zadań z zakresu rynku pracy, turystyki,
edukacji, kultury, ochrony środowiska, infrastruktury technicznej i społecznej, ponadto będą
wspierać przedsiębiorców aplikujących o środki pomocowe na rozpoczęcie, rozwój czy też
modernizację działalności gospodarczej.
Gmina świadoma jest roli, jaką odegrają pozyskane fundusze w jej rozwój społecznogospodarczy. Dostrzega ogromną szansę na rozwój mieszkańców, sektora małych i średnich
przedsiębiorstw oraz infrastruktury zarówno społecznej jak i technicznej. Gmina liczy
również na pozyskanie inwestorów zewnętrznych, co z kolei jest szansą na jeszcze szybszy
rozwój oraz zwiększenie dochodów gminy z tytułu podatków, opłat lokalnych.
Konsekwentna realizacja założeń Strategii, umiejętne wykorzystywanie lokalnych zasobów
oraz wychwytywanie wszystkich pojawiających się w otoczeniu szans na pozyskanie środków
finansowych z funduszy krajowych i zagranicznych na realizację zaplanowanych zadań
z pewnością przyśpieszy zarówno społeczny jak i gospodarczy rozwój gminy Kołaczyce.
XI. ZARZĄDZANIE STRATEGIĄ
Aby Strategia Rozwoju Gminy Kołaczyce osiągnęła zakładane efekty władze Gminy oraz
wszystkie osoby, którym bliski jest los oraz które uczestniczyły w procesie jej tworzenia ,
powinni:
•
aktywnie uczestniczyć w realizacji poszczególnych celów strategicznych
•
czuwać nad tym aby założenia Strategii były sukcesywnie wdrażane,
•
na bieżąco monitorować postępy w jej wdrażaniu,
•
zgłaszać pomysły, uwagi i propozycje zmian,
•
wyszukiwać nowatorskie rozwiązania w otoczeniu,
•
wychwytywać w otoczeniu pojawiające się szanse na rozwój gminy,
•
identyfikować oraz ograniczać zagrożenia i przeszkody, które mogłyby opóźnić
rozwój gminy,
•
pobudzać prorozwojowe inicjatywy społeczne, gospodarcze, kulturalne,
131
•
aktywnie uczestniczyć w pozyskiwaniu środków finansowych na realizację założeń
Strategii ze źródeł budżetowych, pozabudżetowych krajowych i zagranicznych,
w tym z Unii Europejskiej.
Efekty Strategii Rozwoju Gminy Kołaczyce w dużym stopniu uzależnione są stopnia
zaangażowania w jej realizację władz Gminy, instytucji, podmiotów gospodarczych, grup
społecznych oraz wszystkich mieszkańców, którzy rozumieją potrzebę nieustannego rozwoju
społeczno-gospodarczego gminy, a także troszczą się o jej zrównoważony rozwój oraz
konkurencyjną pozycję w powiecie, regionie oraz Polsce.
XII. MONITORING REALIZACJI STRATEGII
Strategia Rozwoju Gminy Kołaczyce opracowana została z szerokim udziałem społeczeństwa.
Dokument ten nie jest jednak zamknięty z uwagi na to, że w trakcie realizacji może podlegać
okresowej ocenie, z której wyciągnięte wnioski będą w nim uwzględniane.
Aby strategia przyniosła zaplanowane efekty musi być systematycznie monitorowana.
Systematyczna
nieprawidłowości
kontrola
umożliwia
przy
występujących
bowiem
przy
wczesne
realizacji
wykrycie
założonych
ewentualnych
celów.
Dzięki
systematycznie przeprowadzanej kontroli będzie możliwe także określenie stopnia wdrożenia
strategii, a więc stopnia realizacji zaplanowanych działań.
Realizacja strategii należy do władz samorządowych gminy, a w szczególności do Wójta
gminy Kołaczyce, ponieważ to właśnie on kierując bieżącą działalnością gminy ma
największy wpływ na opracowanie strategii, następnie na jej wdrażanie, a w końcu na ocenę
jej realizacji. Wójt gminy jest kluczową postacią w procesie monitoringu. Do jego głównych
zadań będzie należał m.in. bezpośredni nadzór nad wdrażaniem strategii .
132
XIII. PODSUMOWANIE
Strategia Rozwoju Gminy Kołaczyce powstała z potrzeby weryfikacji i aktualizacji zapisów
Strategii opracowanej w 1998 r. Aktualizacja zapisów była wymogiem zaistnienia nowej
sytuacji społeczno-gospodarczej na terenie gminy, powiatu, regionu podkarpackiego oraz
Polski. Niniejszy dokument jest w ścisłej korelacji z kluczowymi opracowaniami lokalnymi,
regionalnymi oraz dokumentami na poziomie Wspólnoty. Zaktualizowany dokument będzie
ułatwiał władzom gminy rozwiązywanie problemów oraz formułowanie zadań do realizacji
w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, które mają na celu przyśpieszenie
restrukturyzacji oraz modernizację gospodarek jak również zwiększenie spójności
ekonomicznej oraz społecznej państw Wspólnoty. Strategia w pozytywny sposób wpłynie
także na sposób postrzegania Gminy przez jej mieszkańców oraz potencjalnych inwestorów.
133
Strona 25: [1] Usunięto
Ludność w wieku nieprodukcyjnym na
Ludność w wieku poprodukcyjnym na
100 osób w wieku przedprodukcyjnym
Ludność w wieku poprodukcyjnym na
st
2007-06-21 15:34:00
67,0
61,8
59,8
58,2
69,8
67,5
24,6
25,4
24,1

strategia rozwoju gminy ko£aczyce na lata 2007

Transkrypt

Podobne dokumenty

ankieta oceniająca klimat do rozwoju i

Stowarzyszenie pn. Lokalna Grupa Działania Nowa Galicja z/s w

2016-06-08 Członkowie Stowarzyszenia LGD Nowa Galicja Strona