zestawu B

Wstęp do Geografii Fizycznej
Zaliczenie, I rok studium zaocznego Geografii
1 grudzień 2007
IMIĘ: ............................................................ NAZWISKO: ........................................................................
Proszę pisać drukowanymi literami
ZESTAW B
1. Co to jest model „szarej” skrzynki?
•
Prostopadłościenne pudełko zrobione z szarego
kartonu.
•
Hipotetyczna struktura systemu przyrodniczego.
•
Obejmuje drogi/procesy wejścia i wyjścia energii i
materii z/do systemu.
•
Daje uproszczony obraz struktury i funkcji
wewnętrznych systemu.
2. Kiedy na Ziemi zaistniał efekt cieplarniany?
5. Równowaga chwiejna systemu (ang. unstable
equilibrium) oznacza że:
•
po pewnym czasie od wytrącenia ze stanu równowagi
system wraca do niego,
•
po pewnym czasie od wytrącenia ze stanu równowagi
system stabilizuje się na nowym poziomie równowagi,
•
po wytrąceniu ze stanu równowagi system oscyluje
wokół niego, ale nigdy się nie stabilizuje,
•
średni stan systemu ulega konsekwentnym
kierunkowym zmianom.
•
Na początku „ery” przemysłowej ze względu na emisję
CO2 pochodzącego ze spalania węgla i innych paliw
kopalnych.
•
Na początku „ery” rolniczej, kiedy wycinanie i wypalanie
naturalnej roślinności spowodowało wzrost CO2 w
atmosferze.
•
płowe,
•
brunatne,
•
Od początku jej istnienia, lub od momentu, kiedy
powstała stała atmosfera.
•
bielicowe,
•
laterytowe.
•
Od momentu kiedy skład atmosfery był zbliżony do
dzisiejszego.
3. Który z podanych poniżej gazów jest produktem
fotosyntezy?
•
Metan (NH4)
•
Ditlenek węgla (CO2)
•
Tlen (O2)
•
Azot (N2)
4. Na jakiej podstawie można precyzyjnie
rekonstruować zmiany klimatu w plejstocenie?
•
Na podstawie analizy osadów glacjalnych i
interglacjalnych na częściach kontynentów, które
podlegały zlodowaceniom.
•
Na podstawie analizy pierścieni przyrostu drzew i raf
koralowych
•
Na podstawie datowania węglem 14C.
•
Na podstawie analizy rdzeni lodowych z Grenlandii i
Antarktydy.
6. Typowe gleby klimatu umiarkowanego,
kontynentalnego to 1 :
7. Jakie zagrożenie dla klimatu Ziemi stanowią
hydraty metanu występujące w osadach dennych
oceanów?
•
To skały. Nie stanowią żadnego zagrożenia w skali
czasu życia ludzkiego.
•
Są bardzo łatwopalne i ulegają samozapłonowi (tzw.
płonący lód);
•
Są niestabilne przy podniesieniu temperatury wody i
stanowią potencjalne źródło wielkich ilości węgla
mogących spotęgować efekt cieplarniany.
•
Wpływają na zasolenie wód oceanicznych, a poprzez to
na procesy ich parowania i zamarzania.
8. Im bardziej gorące jest ciało …
• tym krótsze są fale maksimum emitowanego
promieniowania,
•
tym dłuższe są fale maksimum emitowanego
promieniowania,
•
tym mniej energii promieniuje,
•
tym szybciej paruje.
Żadna z podanych do pytania 6 odpowiedzi nie jest prawidłowa.
Glebami typowymi dla takich warunków są czarnoziemy (stepy
Ukrainy i nadwołżańskie, prerie, pampasy itp.).
1
9. Wykres po lewej przedstawia model pewnego zjawiska, a po prawej zarejestrowany rzeczywisty
jego przypadek. Co to za zjawisko? Wyjaśnij jego przebieg i konsekwencje. Uzupełnij opis
rycin.
Schemat po lewej pokazuje
wyidealizowany wpływ erupcji
wulkanicznej na klimat Ziemi. Górny
wykres na tym schemacie obrazuje
zmiany stężenia aerozoli
siarczanowych w stratosferze. Wybuch
wulkanu wyrzuca na wysokość
kilkunastu / kilkudziesięciu km tysiące
ton pyłów zawierających siarkę.
Odbijają one promieniowanie
słoneczne i wpływają na czasowe
ochłodzenie Ziemi (wykres dolny). Po
3 – 4 latach pyły opadają i warunki
klimatyczne wracają do sytuacji sprzed
erupcji.
Schematy po prawej stronie pokazują
przykład omówionych powyżej
zjawisk związany z erupcją wulkanu
Pinatubo na Filipinach w czerwcu
1991 roku.
10. Wymień i objaśnij podstawowe cechy modeli i ich zastosowania.
Przez model systemu rozumie się przedstawienie interesujących nas istotnych właściwości rzeczywistego
(lub tworzonego systemu) w dogodnej dla nas postaci.
Cechy modeli:
• Model systemu jest z reguły uproszczeniem rzeczywistości.
• Model systemu powinien zewnętrznie, w zakresie nas interesującym, zachowywać się podobnie
jak system, aczkolwiek może mieć inną strukturę wewnętrzną.
• Modele systemów mają z reguły znacznie mniejszą ilość wejść i wyjść niż systemy rzeczywiste.
• Model systemu powinien cechować się łatwością wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem.
Zastosowania modeli:
• BADANIE – czyli model służy do wyjaśnienia zachowania się sytemu w określonych warunkach.
• PROGNOZOWANIE – czyli model służy do przewidywania zachowania się systemu w
przyszłości.
• PROJEKTOWANIE – czyli model służy do optymalizacji struktury i parametrów projektowanego
systemu.
• KIEROWANIE – czyli model służy do podejmowania decyzji w działającym systemie.