docpobierz
download 
Reklamacja Transkrypt
pobierz
Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań ZAŁĄCZNIK Nr 2 UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE I WEWNĘTRZNE REALIZACJI PROGRAMU ORAZ DŁUGOTERMINOWE KIERUNKI DZIAŁAŃ symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań Spis treści 1 1.. ZAŁOŻENIA WYJŚCIOWE PROGRAMU .............................................................3 1.1. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej państwa i uwarunkowania międzynarodowe .................................................................................................................................... 3 1.1.1. Zasady polityki ekologicznej państwa............................................................................................. 3 1.1.2. Uwarunkowania międzynarodowe .................................................................................................. 4 1.2. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej województwa podkarpackiego...................... 6 1.3. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej powiatu mieleckiego .................................... 17 1.4. Uwarunkowania wynikające z planów rozwojowych i polityki ekologicznej miasta..................... 23 2. DŁUGOTERMINOWE KIERUNKI DZIAŁAŃ (W PERSPEKTYWIE ROKU 2020) .............................................................................................................................27 LITERATURA ......................................................................................................30 WYKAZ ZASTOSOWANYCH TERMINÓW I SKRÓTÓW ...................................31 symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 2 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 1. ZAŁOŻENIA WYJŚCIOWE PROGRAMU 1.1. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej państwa i uwarunkowania międzynarodowe 1.1.1. Zasady polityki ekologicznej państwa Zasady polityki ekologicznej państwa sformułowano w „II Polityce ekologicznej państwa”. Są to zasady, na których oparte są również dokumenty i praktyczne działania związane z ochroną środowiska na terenie województwa podkarpackiego i miasta Mielca Oprócz zasady zrównoważonego rozwoju jako nadrzędnej, uwzględniono szereg zasad pomocniczych i konkretyzujących, między innymi: ♦ Zasadę przezorności, przewidującą, że rozwiązywanie pojawiających się problemów powinno następować po "bezpiecznej stronie", tj. że odpowiednie działania powinny być podejmowane już wtedy, gdy pojawia się uzasadnione prawdopodobieństwo, że problem wymaga rozwiązania, a nie dopiero wtedy, gdy istnieje pełne tego naukowe potwierdzenie, ♦ Zasadę prewencji zakładającą, że przeciwdziałanie negatywnym skutkom dla środowiska powinno być podejmowane na etapie planowania i realizacji przedsięwzięć w oparciu o posiadaną wiedzę, wdrożone procedury ocen oddziaływania na środowisko oraz monitorowanie prowadzonych przedsięwzięć co oznacza, że preferencje będą uzyskiwały następujące działania: - zapobieganie powstawaniu zanieczyszczeń poprzez stosowanie najlepszych dostępnych technik (BAT), - recykling, czyli zamykanie obiegu materiałów i surowców, odzysk energii, wody i surowców ze ścieków i odpadów oraz gospodarcze wykorzystanie odpadów zamiast ich składowania, - zintegrowane podejście do ograniczania i likwidacji zanieczyszczeń i zagrożeń zgodnie z zaleceniami Dyrektywy Rady 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i kontroli (tzw. Dyrektywa IPPC), - wprowadzanie prośrodowiskowych systemów zarządzania procesami produkcji i usługami, zgodnie z ogólnoświatowymi i europejskimi wymogami w tym zakresie, wyrażonymi między innymi w standardach ISO 14000 i EMAS, programach „czystszej produkcji” i Responsible Care itp., ♦ Zasadę wysokiego poziomu ochrony środowiska zakładającą, że stosowanie zasad prewencji i przezorności powinno być ukierunkowane na wysoki i bezpieczny dla zdrowia ludzkiego poziom ochrony środowiska, ♦ Zasadę integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi, oznaczającą uwzględnienie w politykach sektorowych celów ekologicznych na równi z celami gospodarczymi i społecznymi, ♦ Zasadę równego dostępu do środowiska przyrodniczego, traktowaną w kategoriach: - sprawiedliwości międzypokoleniowej - zaspokajania potrzeb materialnych i cywilizacyjnych obecnego pokolenia z równoczesnym tworzeniem i utrzymywaniem warunków do zaspokajania potrzeb przyszłych pokoleń, symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 3 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań - sprawiedliwości międzyregionalnej i międzygrupowej - zaspokajania potrzeb materialnych i cywilizacyjnych społeczeństw, grup społecznych i jednostek ludzkich w ramach sprawiedliwego dostępu do ograniczonych zasobów i walorów środowiska wraz z równoprawnym traktowaniem potrzeb ogólnospołecznych z potrzebami społeczności lokalnych i jednostek, - równoważenia szans pomiędzy człowiekiem a przyrodą, poprzez zapewnienie zdrowego i bezpiecznego funkcjonowania (w sensie fizycznym, psychicznym, społecznym i ekonomicznym) jednostek ludzkich przy zachowaniu trwałości podstawowych procesów przyrodniczych wraz ze stałą ochrona różnorodności biologicznej, ♦ Zasadę uspołecznienia polityki ekologicznej realizowaną poprzez stworzenie instytucjonalnych, prawnych i materialnych warunków do udziału obywateli, grup społecznych i organizacji pozarządowych w procesie kształtowania modelu zrównoważonego rozwoju, przy jednoczesnym rozwoju edukacji ekologicznej, rozbudzaniu świadomości i wrażliwości ekologicznej oraz kształtowaniu nowej etyki zachowań wobec środowiska, ♦ Zasadę „zanieczyszczający płaci” odnoszącą się do odpowiedzialności za skutki zanieczyszczenia i stwarzania innych zagrożeń. Odpowiedzialność tę ponosić powinny wszystkie jednostki użytkujące środowisko, a więc także konsumenci, zwłaszcza, gdy mają możliwość wyboru mniej zagrażających środowisku dóbr konsumpcyjnych, ♦ Zasadę regionalizacji oznaczającą między innymi skoordynowanie polityki regionalnej z regionalnymi ekosystemami w Europie (np. Morze Bałtyckie i strefy przybrzeżne, doliny rzeczne i obszary wodno-błotne, szczególnie w strefach przygranicznych), ♦ Zasadę subsydiarności wynikającą między innymi z Traktatu o Unii Europejskiej, a oznaczającą przekazywanie części kompetencji i uprawnień decyzyjnych dotyczących ochrony środowiska na właściwy szczebel regionalny lub lokalny tak, aby był on rozwiązywany na najniższym szczeblu, na którym może zostać skutecznie i efektywnie rozwiązany, ♦ Zasadę skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej odnoszącą się do wyboru planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych ochrony środowiska, a następnie do oceny osiągniętych wyników, a oznaczającą potrzebę minimalizacji nakładów na jednostkę uzyskanego efektu. 1.1.2. Uwarunkowania międzynarodowe VI Program działań Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska na lata 2001 – 2010 podkreśla, ze realizacja zrównoważonego rozwoju ma nastąpić poprzez poprawę środowiska i jakości życia obywateli Unii Europejskiej (UE). Komisja Europejska wśród czterech priorytetowych obszarów działań wymienia "środowisko i zdrowie". VI Ramowy program działań UE podnosi rangę ochrony gleb i powierzchni ziemi. Dyrektywy UE dotyczące gospodarki odpadami, jakości wód, oczyszczania ścieków, jakości powietrza, ochrony przyrody a szczególnie: ramowa Dyrektywa wodna 2000/60/WE oraz ramowa Dyrektywa 96/62/WE oceny jakości powietrza i zarządzania jakością powietrza zostały zaimplementowane do prawa polskiego. symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 4 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań Terminarz najważniejszych zadań do realizacji na terenie miasta Mielca w zakresie dostosowania ochrony środowiska do wymogów Unii Europejskiej przedstawiono w poniższej tablicy. Rodzaj zadania Termin realizacji Dostosowanie składowisk odpadów do wymogów prawa ekologicznego i dyrektyw Unii Europejskiej (Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw, do 31.12.2009 r. – Polska wynegocjowała okresy przejściowe) Składowiska odpadów komunalnych przyjmujące powyżej 20 ton odpadów dziennie – dostosowanie do dyrektywy składowiskowej 99/31/WE oraz dydo października 2007 r. rektywy IPCC 96/61/EC (zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń) Składowiska odpadów przyjmujące od 10 do 20 ton odpadów dziennie – 31.12.2010 r. dostosowanie do wymagań dyrektywy składowiskowej Pozostałe składowiska – dostosowanie do wymagań dyrektywy składowi30.06.2012 r. skowej Dyrektywa Rady 91/271/EEC w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych w odniesieniu do artykułu 3 (systemy kanalizacji zbiorczej) 31.12.2008 r.. w odniesieniu do artykułu 4 i 5 (oczyszczalnie ścieków) 31.12.2010 r. w odniesieniu do artykułu 7: w odniesieniu do artykułu 13 (oczyszczalnie ścieków w zakładach sektorów 31.12.2010 r. przemysłu rolno – spożywczego) dla wszystkich zrzutów ścieków do wód z zakładów odpowiadających RLM powyżej 4 000 dostosowanie do dyrektywy Rady 76/464/EEC w sprawie zanieczyszczenia 31.12.2007 r. spowodowanego przez niektóre substancje odprowadzane do środowiska wodnego oraz kolejnych dyrektyw dotyczących substancji niebezpiecznych Dyrektywa Rady 96/61/EC w sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń dla instalacji istniejących, z których emisja wymaga pozwolenia zintegrowaod 01.01.2004 r. nego, dla których pozwolenie na budowę zostało wydane przed 01.10.2001 do 30.10.2007 r. r., a użytkowanie rozpocznie się nie później niż 30.06.2003 r. dla pozostałych instalacji, z których emisja wymaga pozwolenia zintegrowa31.12.2010 r. nego Dyrektywa 94/63 WE w sprawie kontrolowania emisji lotnych związków organicznych powstałych wskutek magazynowania benzyn i jej dystrybucji z terminali do stacji obsługi w odniesieniu do art. 3 zawierającego wymagania dotyczące istniejących 31.12.2005 r. instalacji do magazynowania benzyn, niezależnie od przepustowości rocznej bazy magazynowej w odniesieniu do art. 6 zawierającego wymagania dotyczące instalacji do 31.12.2005 r. załadowywania zbiorników istniejących stacji paliw Dyrektywa 94/62/EC w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych w odniesieniu do art. 6 dyrektywy, dotyczącego odzysku materiałów z odpadów opakowaniowych na poziomie co najmniej 50 % i co najwyżej 65 % masy oraz poziomu recyklingu całości materiałów opakowaniowych zawar31.12.2007 r. tych w odpadach opakowaniowych na poziomie co najmniej 25 % i co najwyżej 45 % masy i co najmniej 15 % masy każdego materiału, zgodnie ze stanowiskiem Unii Europejskiej z grudnia 1999 r. 31.12.2005 r. Dyrektywa Rady 75/439/EEC w sprawie usuwania olejów odpadowych Wdrażanie obowiązującego prawa ekologicznego – inne zadania podjęcie działań związanych ze zgłoszeniami o zanieczyszczeniu ziemi lub 30.06.2004 r. gleby albo przekształceniu ukształtowania terenu, spowodowanych przez podmioty nie będą użytkownikami terenu przed 1 października 2001 r. uchwalenie przez Radę Powiatu programu działań dla terenów, na których 30.06.2010 r. poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny sporządzenie map akustycznych dla aglomeracji większych niż 100 000 lecz 30.06.2012 r. mniejszych niż 250 000 mieszkańców symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 5 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań Rodzaj zadania wydawanie pozwoleń na emitowanie pól elektromagnetycznych: - dla instalacji istniejących przed 1 października 2001 r., - dla nowych instalacji przyjęcie przez starostę oraz wójta, burmistrza i prezydenta miasta zgłoszenia instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia: wójta, burmistrza i prezydenta miasta (w przypadku zwykłego korzystania ze środowiska (np. oczyszczalni ścieków do 5 m3/dobę): - dla instalacji istniejących przed 1 października 2001 r., - dla nowych instalacji Termin realizacji 31.12.2005 r. przed uruchomieniem 31.12.2005 r. powinno być zrealizowane 30 dni przed rozpoczęciem eksploatacji 1.2. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej województwa podkarpackiego W „Programie ochrony środowiska dla miasta Mielca” zostały przyjęte jako podstawa: • zasady realizacji polityki ekologicznej województwa podkarpackiego zawarte w „Strategii rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2004-2006” oraz • cele i zadania ujęte w dokumencie „Program ochrony środowiska województwa podkarpackiego” . Zgodnie z zapisami „Strategii rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2004-2006”, celem ogólnym strategii rozwoju woj. podkarpackiego jest "przyśpieszenie rozwoju i strukturalnego dostosowania regionu oraz poprawa poziomu życia jego mieszkańców". Strategia rozwoju województwa podkarpackiego skupia sześć priorytetów wynikających z wizji rozwoju. Jako podstawę strategicznego rozwoju regionu przyjęto 3 priorytety, które tworzą podstawowe segmenty nowej bazy ekonomicznej województwa. Są to: • zmodernizowane strukturalnie rolnictwo, w powiązaniu z sektorem rolno-spożywczym, • silny ekonomicznie sektor małych i średnich przedsiębiorstw, w połączeniu ze zrestrukturyzowanymi dużymi firmami, • rozwinięty sektor turystyczny, oferujący na rynkach zewnętrznych konkurencyjne produkty turystyczne, wykorzystujący – zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju – walory przyrodnicze i dziedzictwo kulturowe regionu. Priorytety rozwoju, cele strategiczne i kierunki działań są następujące: • KULTURA, TURYSTYKA I OCHRONA PRZYRODY Rozwój kultury i ochrona walorów przyrodniczych i krajobrazowych regionu jako warunek podniesienia konkurencyjności produktu turystycznego symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 6 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 1. Wzbogacenie istniejących i kreowanie nowych produktów turystycznych opartych na dziedzictwie kulturowym i unikatowych wartościach przyrodniczo-krajobrazowych • Rewaloryzacja dziedzictwa kulturowego, wartości krajobrazowych i przyrodniczych oraz rozwój działalności kulturalnej jako podstawa tworzenia produktu turystycznego regionu, • Rozbudowa i modernizacja szeroko rozumianej infrastruktury turystycznej i podnoszenie jakości usług jako składowe rozwoju produktu turystycznego województwa. 2. Wzmocnienie tożsamości i integracji społeczeństwa, uzyskanie tą drogą korzystnej zmiany wizerunku regionu • • • Wzmocnienie procesów integracyjnych w społeczności regionalnej poprzez wzrost znaczenia kultury, Działania na rzecz regionalnej edukacji kulturalnej, Propagowanie w społeczności lokalnej idei zrównoważonego rozwoju województwa. W ramach edukacji ekologicznej wskazane jest natychmiastowe działanie we wszystkich sferach kształcenia, doskonalenia i weryfikacji kadr zarządzających środowiskiem. Niezwykle ważnym elementem jest humanizacja życia i kształtowanie postaw proekologicznych obywateli oraz kultywowanie tradycji narodowych oraz zmiana przyzwyczajeń i konsumpcyjnego modelu życia poprzez edukację szkolną, edukację dorosłych, edukację w zakresie kształtowania postaw konsumentów sprzyjających osiąganiu efektów ekologicznych, tj.: • rozwijanie systemu informacji o środowisku i form edukacji ekologicznej dostępnych dla każdego mieszkańca województwa podkarpackiego, • kontynuowanie edukacji ekologicznej w zakresie rolnictwa, w tym właścicieli ziemi i administratorów określonych obszarów działających na styku z rolnictwem (np. organizatorów turystyki) oraz rolników realizujących programy rolnośrodowiskowe w zakresie zachowania łąk i pastwisk o wysokich walorach przyrodniczych, kształtowania struktury krajobrazów wiejskich, promocja gospodarki pszczelarskiej i ekologicznej hodowli ryb oraz stosowania metod rolnictwa ekologicznego, • promowanie zachowań zgodnych z zasadami ochrony krajobrazu i przyrody, ochrony ekosystemów, ochrony krajobrazu, kształtowanie norm zachowań sprzyjających ochronie różnorodności biologicznej, • edukację szkolną (na poziomie szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego) w zakresie kształtowania człowieka świadomego swego współistnienia w zgodzie ze środowiskiem przyrodniczym i społeczno – kulturowym, zdolnego do samodzielnego działania w zakresie rozwiązywania problemów zachodzących pomiędzy człowiekiem a jego otoczeniem (środowiskiem), • kształtowanie postaw konsumentów sprzyjających osiąganiu efektów ekologicznych oraz wdrażanie i sankcjonowanie europejskich standardów w dziedzinie ładu przestrzennego, oszczędności energii, racjonalnego wykorzystania zasobów przyrodniczo-kulturowych, gospodarki odpadami, zagrożeń ekologicznych itp., • rozwijanie współpracy instytucji publicznych z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi oraz działania edukacji ekologicznej wszystkich służb państwowych i samorządowych, w tym wspieranie wybranych projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe i społeczności lokalne, • prowadzenie działań w zakresie zwiększenia zaangażowania obywateli województwa podkarpackiego w procesy decyzyjne, w tym w procedurach oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć, planów i programów, strategii, • wspieranie rynkowej konkurencyjności lokalnych produktów i usług przyjaznych środowisku poprzez uaktywnienie ich marketingu i reklamy, a w uzasadnionych przypadkach także ograniczone subsydiowanie ich cen, • szkolenia dla zarządów zakładów przemysłowych w zakresie nowych możliwości technologicznych oraz możliwości korzystnego finansowania lub dofinansowania przez fundacje, leasingowania urządzeń i linii produkcyjnych lub kredytowania przez wskazane banki przedsięwzięć i technologii o charakterze proekologicznym, • rozbudowę bazy ośrodków edukacyjnych, informacyjnych na terenie województwa. 3. Doskonalenie systemu przyrody i gospodarki leśnej, tak by rozwój województwa odbywał się w sposób zapewniający zachowanie jego wartości przyrodniczych i krajobrazowych symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 7 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań • Objęcie ochroną najbardziej wartościowych terenów, zagrożonych ekosystemów, gatunków roślin, zwierząt i ich siedlisk, Większość z istniejących obszarów chronionych wchodzić będzie w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000, która jest tworzona na podstawie dyrektyw Rady Europy. Dla zapewnienia spójności systemu wielkopowierzchniowych form ochrony przyrody i zachowania bioróżnorodności w województwie podkarpackim, należy tworzyć nowe parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu oraz inne formy ochrony przyrody. Pilnym zadaniem jest utworzenie na terenie województwa kolejnych rezerwatów na terenach o unikatowych walorach przyrodniczych tj. takich, które zapewnią ochronę najbardziej zagrożonych ekosystemów, gatunków roślin, zwierząt i ich siedlisk. Obiekty te stanowić będą ważne uzupełnienie istniejącej już sieci rezerwatów przyrody. • Wzbogacanie i racjonalne użytkowanie lasów, Działania na rzecz modelu zrównoważonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej oraz ochrony zasobów leśnych (określone w polityce leśnej państwa) ze względu na specyfikę ochrony i utrzymania ekosystemów leśnych powinny prowadzić do: a) zachowania korzystnego wpływu lasów na równowagę przyrodniczą, warunki życia ludzi, w tym m.in.: • utrzymanie zdrowotności i żywotności ekosystemów leśnych, • ochronę, powiększanie i przywracanie biologicznej różnorodności lasów na poziomie genetycznym, gatunkowym i ekosystemowym, • kształtowanie lasu wielofunkcyjnego – wzmacnianie korzystnego oddziaływania lasu na środowisko (poprawa funkcji wodochronnej, klimatotwórczej, glebochronnej), • osiągnięcie przestrzennie optymalnej struktury lasów w krajobrazie, • restytucję i rehabilitację ekosystemów leśnych, • regenerację zdewastowanych i zaniedbanych drzewostanów w lasach prywatnych, • pełne wykorzystanie produkcyjnych możliwości siedlisk, b) wzrostu lesistości na predysponowanych do tego obszarach województwa, c) prawidłowej gospodarki leśnej, d) doskonalenia i wdrażania nowoczesnych metod inwentaryzacji i monitoringu stanu lasów, e) zapewnienia lasom i zadrzewieniom właściwego znaczenia w planowaniu przestrzennym i zagospodarowaniu województwa, w tym kształtowaniu granicy polno-leśnej i w ochronie krajobrazu, • utrzymywania i wzmacniania społeczno-ekonomicznej funkcji lasów, współpracy i komunikacji ze społeczeństwem, w tym m in.: - tworzenie związków i stowarzyszeń właścicieli lasów, powiązań kooperacyjnych bazy surowców i produktów leśnych z lokalnymi podmiotami przetwórstwa, przy wykorzystaniu pakietu instrumentów stymulujących przedsiębiorczość, - doskonalenie technologii pozyskiwania, przetwarzania i marketingu produktów leśnych, - rozwijanie inwestycji związanych z komunikacyjnym udostępnieniem i infrastrukturą turystyczno-rekreacyjną w lasach, w powiązaniu z siecią publiczną na obszarach wiejskich, takie ich ukierunkowanie, by nie zagrażały trwałości lasów i nie wpływały negatywnie na kondycje drzewostanów. • KAPITAŁ LUDZKI Zbudowanie systemu gwarantującego wzrost kapitału ludzkiego województwa, zgodnie ze współczesnymi trendami rozwoju cywilizacji 1. Zwiększenie potencjału wysoko kwalifikowanych kadr • • Rozwój ośrodka akademickiego, Tworzenie warunków do pozyskiwania kadr wysoko kwalifikowanych, 2. Wzrost mobilności społecznej i zawodowej mieszkańców symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 8 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań • • • • • Ustawicznie kształcące się społeczeństwo, Rozwój edukacji w zakresie szkolnictwa ponadgimnazjalnego, Bezpieczeństwo zdrowotne ludności, Rozbudowa systemu pomocy społecznej i przeciwdziałanie skutkom wykluczenia społecznego INFRASTRUKTURA Modernizacja podstawowego układu komunikacyjnego województwa oraz rozwój infrastruktury technicznej Układ komunikacyjny ma szczególne znaczenie z punktu widzenia wpływu na rozwój gospodarczy województwa. Gwałtowny przyrost liczby samochodów i dynamicznie rozwijający się ruch drogowy stwarza konieczność intensywnej rozbudowy i modernizacji tradycyjnie ukształtowanej sieci drogowej, stosownie do pożądanego modelu spełniającego współczesne wymogi odpowiadające warunkom transportu. Modernizacja systemu komunikacyjnego, w tym budowa autostrady, usprawni dostępność terenów dla krajowych i zagranicznych podmiotów gospodarczych, a tym samym zwiększy atrakcyjność inwestycyjną województwa, wpłynie na poprawienie jakości i komfort życia mieszkańców oraz na zwiększenie bezpieczeństwa ruchu. Przy budowie i eksploatacji układu komunikacyjnego powstaną nowe miejsca pracy, nastąpi wzrost ruchu turystycznego. Szansą dla rozwoju województwa będzie przede wszystkim autostrada A4, wpisana w paneuropejski korytarz transportowy nr III (objęty programem rozwoju sieci transportowych w Korytarzach Paneuropejskich do 2015 roku – projekt TINA). Rozwój gospodarki ściekowej (jako ważnego elementu ochrony środowiska) na terenie województwa podkarpackiego nie jest zadowalający. Istnieje duża dysproporcja pomiędzy zaopatrzeniem w wodę a usuwaniem i oczyszczeniem ścieków, co powoduje poważną degradację wód powierzchniowych i podziemnych. Tylko 35,5 % mieszkańców województwa obsługiwanych jest przez oczyszczalnie ścieków, w tym zaledwie 3,1 % w terenach wiejskich. Ponieważ oczyszczalnie ścieków wykorzystywane są w bardzo niewielkim stopniu, należy dążyć do podniesienia wskaźnika ich obsługi przez kanalizację zbiorczą do wysokości ok. 75 %. Racjonalna gospodarka wodna, w odniesieniu do stanu ilościowego i jakościowego zasobów wodnych, stanowi jeden z podstawowych problemów strategicznych województwa i warunkuje jego rozwój. W skali kraju województwo podkarpackie należy do mniej zasobnych w wody podziemne, natomiast stosunkowo duże są zasoby wód powierzchniowych. Możliwości wykorzystania wód powierzchniowych są ograniczone, ze względu na dużą zmienność przepływów w czasie, spowodowaną górskim charakterem większości rzek. Potrzeba zwiększenia zasobów dyspozycyjnych i przepływów gwarantowanych w rzekach oraz skala zagrożeń powodziami stwarza potrzebę istotnego zwiększenia pojemności retencyjnej. Jest to możliwe nie tylko poprzez budowę nowych dużych zbiorników, ale także zbiorników małej retencji, które łącznie z innymi działaniami (budową obwałowań i regulacją rzek i potoków) są niezbędne do eliminacji zagrożenia powodziowego. Gospodarka odpadami na terenie województwa powinna być rozwijana zgodnie z uchwalonym „Planem gospodarki odpadami dla województwa podkarpackiego”, a polegać to ma między innymi na rozwoju ponadlokalnych jednostek organizacyjnych zajmujących się kompleksowo tą dziedziną infrastruktury technicznej. 1. Zwiększeni dostępności komunikacyjnej regionu jako czynnik wzmocnienia atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej • Modernizacja istniejącego układu drogowego, Preferowane między innymi: • ciąg komunikacyjny Kielce – Rzeszów przez Staszów – Mielec z przeprawą mostową (Normandia) przez Hawr – Middenburg – Aachen – Frankfurt – Pragę – Kraków – Rzeszów do Kijowa, przebiegającej przez województwo podkarpackie wzdłuż drogi krajowej nr 4, symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 9 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań oraz modernizacja polegająca na: • dostosowaniu dróg krajowych o znaczeniu międzynarodowym (E 40 i E 371) do wymogów technicznych ADR (ustawa z 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych – Dz. U. Nr 199, poz. 1671), • poprawie parametrów technicznych i stanu technicznego nawierzchni dróg i ulic oraz likwidacji czynnych osuwisk, • poprawie stanu technicznego i przebudowie nie normatywnych obiektów mostowych, • budowie dwupoziomowych skrzyżowań z liniami kolejowymi, • budowie drugich jezdni w przypadku występowania dużego natężenia ruchu oraz ekranów zmniejszających szkodliwe oddziaływanie hałasu, • budowie pasów ruchu wolnego szczególnie na trasach tranzytowych i dojazdowych do przejść granicznych, • budowie dróg zbiorczych wzdłuż dróg krajowych i wojewódzkich na odcinkach intensywnie zabudowanych. • • Modernizacja istniejącego układu kolejowego, Rozwój i efektywne wykorzystanie komunikacji lotniczej. Preferować należy między innymi: − tworzenie sieci małych lotnisk sportowych, szczególnie w regionach atrakcyjnych dla inwestorów i przedsiębiorców oraz turystów, głównie na bazie lotnisk w Mielcu, Krośnie, Turbii i Arłamowie. Dla zrealizowania powyższych celów niezbędne są następujące działania: • rozbudowa infrastruktury portowej: obiektów usługowych, obiektów technicznych, • budowa centrum handlowego wraz z terenem do ekspozycji, • wyposażenie lotnisk regionalnych w wymagane urządzenia nawigacyjne, rozbudowa infrastruktury lotniskowej, • lokalizacja inwestycji mających na celu ożywienie lotniska w zakresie usług transportowych. Wszystkie lotniska usytuowane na terenie województwa podkarpackiego mogłyby wzajemnie ze sobą współdziałać na zasadzie utworzenia zespołu lotnisk, wykorzystywanych do celów komunikacji pasażerskiej, towarowej, turystycznej oraz szkolenia pilotów. Głównym lotniskiem pozostałoby lotnisko w Jasionce, natomiast pozostałe lotniska w Mielcu, Krośnie, Turbii i Arłamowie byłyby lotniskami uzupełniającymi. Na takim ożywieniu lotnisk zlokalizowanych na terenie województwa podkarpackiego mógłby skorzystać przemysł lotniczy regionu. 2. Rozwój i modernizacja infrastruktury technicznej • Rozwój gospodarki ściekowej, Zanieczyszczenie i dewastacja rzek oraz potoków wymaga podjęcia działań zmierzających do rozwoju gospodarki ściekowej na terenie województwa. Wypełnienie zobowiązań rządu Rzeczpospolitej Polskiej, przyjętych w Traktacie Akcesyjnym Polski do Unii Europejskiej, podpisanym 16 kwietnia 2003 r. wymagać będzie w horyzoncie czasowym do 2015 roku budowy, rozbudowy i/lub modernizacji oczyszczalni ścieków komunalnych i systemów kanalizacji zbiorczej w aglomeracjach rozumianych jako obszary, na których zaludnienie bądź działalność gospodarcza są na tyle skoncentrowane, aby konieczne było odprowadzenie ścieków systemami kanalizacji zbiorczej do oczyszczalni ścieków komunalnych. Program wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacji zbiorczej zawarty w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych przewiduje na lata 2003-2005 potrzebę budowy nowych oczyszczalni ścieków w 6 aglomeracjach, rozbudowę oczyszczalni w 4 aglomeracjach, a rozbudowę oczyszczalni wraz modernizacją w 11 aglomeracjach na terenie województwa podkarpackiego. Program nie obejmuje wszystkich potrzeb zgłoszonych przez samorządy. Stąd też wyposażenie aglomeracji w systemy kanalizacyjne i oczyszczalnie ścieków wymaga wprowadzenia do tego programu dodatkowych 58 aglomeracji z terenu województwa.. Preferowane będą: - budowa, rozbudowa oraz modernizacja systemów kanalizacji zbiorczych i oczyszczalni ścieków w aglomeracjach, symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 10 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań - budowa systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków i wód deszczowych w zlewniach ujęć powierzchniowych, objęcie ochroną przed zanieczyszczeniami ściekami sanitarnymi zbiorników retencyjnych, tanie w eksploatacji systemy kanalizacji sanitarnej (tj. kanalizację grawitacyjną, grawitacyjno – ciśnieniową), ze zwróceniem szczególnej uwagi na ich szczelność przed napływem wód infiltracyjnych, energooszczędne i nowoczesne mechaniczno - biologiczne (z możliwością usuwania związków biogennych) oczyszczalnie ścieków, oczyszczalnie grupowe ( tj. dla kilku wsi, miast, kilku gmin itp.), indywidualne oczyszczalnie ścieków dla zabudowy rozproszonej, systemy kanalizacji deszczowej z oczyszczaniem wód deszczowych, rozwiązania dotyczące problemu gospodarki osadami, wspieranie działalności funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego związków komunalnych oraz porozumień i stowarzyszeń jednostek samorządowych, wspieranie programów ponadlokalnych, m.in. programu „Błękitny San”. • Rozwój gospodarki wodnej, W celu realizowania efektywnej gospodarki wodnej na obszarze województwa podkarpackiego, a głównie zwiększenia zasobów dyspozycyjnych wód powierzchniowych (oprócz naturalnej retencji terenowej), ochrony przed powodzią i regulacji stosunków wodnych, należy przede wszystkim podjąć działania w zakresie: • budowy dużych wielofunkcyjnych zbiorników retencyjnych, W najbliższym okresie należy skoncentrować się na działaniach zmierzających do realizacji zbiorników: „Rudawka Rymanowska” na Wisłoku, ”Kąty-Myscowa” na Wisłoce, „Krawce” na Łęgu i „Niewistka” na Sanie. • budowy zbiorników małej retencji, Ocenia się, że w województwie istnieją potrzeby i możliwości lokalizacji około 200 takich zbiorników. • budowy i modernizacji obwałowań, Ocenia się, że potrzeby w zakresie: - budowy nowych wałów przeciwpowodziowych wynoszą około 275 km, - modernizacji istniejących obwałowań wynoszą około 190 km, • regulacji rzek i potoków, tj.: - modernizacji uregulowanych koryt rzek i potoków około 330 km, - wykonanie nowych regulacji koryt rzek i potoków około 558 km • melioracji szczegółowych (drenowania i rowy melioracyjne). Jest oczywiste, że o kolejności realizacji inwestycji z zakresu budowy i modernizacji wałów przeciwpowodziowych, zbiorników małej retencji i melioracji muszą decydować względy ekonomiczne i społeczne. • Gospodarka odpadami W celu prawidłowej realizacji gospodarki odpadami należy przede wszystkim podjąć następujące działania: 1) podnoszenie świadomości społecznej obywateli, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów, 2) wprowadzanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym, w tym budowa Zakładów Zagospodarowania Odpadów (sortownie, recykling organiczny, obiekty termicznego unieszkodliwiania odpadów, składowiska o funkcji ponadlokalnej, firmy recyklerskie), 3) dążenie do kontroli przez gminy lub powiaty nad Zakładami Zagospodarowania Odpadów, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami, 4) konsekwentne wdrażanie systemu selektywnej zbiórki odpadów na obszarze całego województwa, 5) sukcesywna eliminacja odpadów ulegających biodegradacji z odpadów kierowanych na składowiska, 6) wdrażanie systemu zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych, symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 11 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 7) 8) rozwój systemów zbiórki i zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych i budowlanych, modernizacja składowisk odpadów komunalnych, które nie spełniają wymogów ochrony środowiska, a będą użytkowane do czasu wprowadzenia rozwiązań ponadlokalnych, 9) intensyfikacja działań w zakresie zamykania niespełniających odpowiednich wymagań i nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych, 10) sukcesywna rekultywacja składowisk wyłączanych z eksploatacji i nieczynnych kwater na składowiskach funkcjonujących oraz likwidacja nielegalnych składowisk, 11) utworzenie wojewódzkiego zintegrowanego systemu zbiórki, ściśle powiązanego z krajowym dla specyficznych rodzajów odpadów. • Pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych, W celu ograniczenia emisji produktów spalania konieczna jest racjonalizacja użytkowania energii i eksploatowanie odnawialnych źródeł energii. W sytuacji województwa podkarpackiego istnieją warunki eksploatacji „zielonej energii” bazującej na wykorzystaniu: • potencjału wód płynących, • energii słonecznej, • energii geotermalnej, • biomasy, • siły wiatru. Budowa i eksploatacja źródeł odnawialnych może mieć szczególne znaczenie w istniejących elektrowniach i elektrociepłowniach oraz na obszarach oddalonych od obecnych źródeł zasilania lub podlegających szczególnej ochronie. • Ograniczenie zanieczyszczeń powietrza i przeciwdziałanie zmianom klimatu, Realizacja zadań w tym zakresie powinna przyczynić się do zachowania standardów jakości powietrza spełniających wymagania ustawodawstwa krajowego i Unii Europejskiej oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych i niszczących warstwę ozonową powietrza. Kontynuowane będą działania inwestycyjne zmierzające do: a) ograniczania emisji zanieczyszczeń z energetyki zawodowej i przemysłowej oraz modernizacji procesów technologicznych w przemyśle, m.in.: • kompleksowej modernizacji zakładów przemysłowych i obiektów energetyki wprowadzającej efektywne techniki eliminujące lub redukujące emisje zanieczyszczeń, • instalowania wysokosprawnych urządzeń redukcyjnych zanieczyszczenia w zakładach (w tym nadal wysoce pożądanych urządzeń do redukcji zanieczyszczeń gazowych oraz poprawy sprawności obecnie funkcjonujących), b) ograniczania „emisji niskiej” m.in.: • modernizacji i rozbudowy systemów ciepłowniczych i wyposażenie ich w instalacje do redukcji emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, • termorenowacji budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, • ograniczania strat ciepła przy spedycji (wymiana starych ciepłociągów), • budowy sieci gazowej na obszarach wiejskich, zwłaszcza na terenach przewidzianych dla rozwoju turystyki i balneologii, • ograniczania emisji niezorganizowanej ze źródeł mobilnych (działania powinny koncentrować na terenach miast, gdzie na przestrzeni ostatnich lat występują przekroczenia standardów imisyjnych lub wartości stężeń zanieczyszczeń komunikacyjnych utrzymują się na wysokim poziomie). • Zagospodarowanie terenów poprzemysłowych. Zgodnie z „Programem ochrony środowiska dla województwa podkarpackiego”, najważniejszymi problemami środowiskowymi środkowej części województwa, obejmującej m.in. Mielec są: zanieczyszczenia symbol pracy: wód powierzchniowych 426 2012 4-321 spowodowane Mielec, sierpień 2004 zarówno przez nieoczyszczone 12 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań i niedostatecznie oczyszczone ścieki komunalne, przemysłowe oraz hałas wywoływany głównie przez komunikację drogową oraz nagromadzenie odpadów komunalnych i przemysłowych. W „Programie ochrony środowiska dla województwa podkarpackiego” zasygnalizowane zostały cele ekologiczne w 4 obszarach strategicznych: • Ochrona i poprawa jakości środowiska, • Racjonalne użytkowanie zasobów środowiska, • Współpraca z ościennymi jednostkami samorządowymi, • Edukacja ekologiczna, dialog społeczny. Zadania do realizacji na terenie Mielca wynikają z zapisów w „Programie ochrony środowiska dla województwa podkarpackiego”, a zarazem są zgodne ze specyfiką uwarunkowań środowiskowych i społecznych powiatu i miasta Mielca. Wszystkie kierunki zawarte w priorytetach i zadaniach „Programu ochrony środowiska województwa podkarpackiego” są w Mielcu realizowane i będą kontynuowane. Na liście priorytetów województwa podkarpackiego znalazły się między innymi: LISTA PRIORYTETÓW KRÓTKOOKRESOWYCH DO 2006 R. Ochrona wód i kształtowanie stosunków wodnych • Ograniczenie emisji z głównych źródeł zanieczyszczenia, które zależy od: 1) Modernizacji, rozbudowy i budowy systemów kanalizacji zbiorczej oraz oczyszczalni i podoczyszczalni ścieków w aglomeracjach o równoważnej liczbie mieszkańców powyżej 15 000 RLM (miedzy innymi Mielec) 2) Budowę i rozbudowę kanalizacji sanitarnych, zakończonych oczyszczalniami ścieków na terenie gmin 3) Modernizację i rozbudowę podczyszczalni i czyszczalni ścieków przemysłowych, modernizacja technologii produkcji (BAT - „najlepsza dostępna technika”), w celu ograniczenia i zaprzestania zrzutu substancji niebezpiecznych 4) Zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł przestrzennych, trafiających do wód wraz ze spływami powierzchniowymi • Opracowanie i wdrażanie programów ochrony wód w zlewniach rzek województwa 1) Realizacja I etapu „Programu poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoka” • Budowa wielofunkcyjnych zbiorników małej retencji, ochrona przeciwpowodziowa 1) Remonty, modernizacja, zabezpieczenia przeciwfiltracyjne wałów przeciwpowodziowych, budowa nowych wałów (na odcinku około 72 km wałów przeciwpowodziowych) • Budowa i modernizacja kompleksowych sieci zaopatrzenia w wodę m.in. 1) Modernizacje sieci – miasto Mielec, budowa i modernizacje – gmina wiejska Mielec • Budowa i modernizacja ujęć wody, stacji uzdatniania i innych urządzeń poboru wód m.in. 1) Budowa ujęć wód w Białym Borze wraz z rurociągiem tłocznym do SUW (gm. wiejska Mielec) 2) Modernizacja stacji uzdatniania wody Tuszyma (gm. wiejska Mielec) Gospodarka odpadami Priorytety pozainwestycyjne 1) Opracowanie gminnych planów gospodarki odpadami symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 13 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 2) Promowanie powstawania związków celowych dla wspólnego zagospodarowania odpadów komunalnych 3) Propagowanie kompostowania odpadów biodegradowanych przez mieszkańców we własnym zakresie 4) Inwentaryzacja „dzikich składowisk” 5) Sporządzenie ewidencji nielegalnych składowisk osadów 6) Organizacja szkoleń i konferencji 7) Zbudowanie nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego SRM i HRM 8) Przygotowanie logistyki dotyczącej odpadów medycznych 9) Działania związane z PCB (inwentaryzacja urządzeń z PCB i ich oznakowanie, opracowanie planów unieszkodliwiania) 10) Działania związane z azbestem dotyczą: - opracowania wojewódzkiego, powiatowych i gminnych planów ochrony przed szkodliwością azbestu i programów usuwania wyrobów zawierających azbest, - szkoleń dla uczestników procesu eliminacji azbestu, - działalności informacyjno – popularyzacyjnej w mediach nt. bezpiecznego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest oraz sposobów ich usuwania oraz szkodliwości azbestu, - monitoringu realizacji programu usuwania azbestu Priorytety inwestycyjne 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) Budowa ZZO („Tarnobrzeg-Mielec”) Budowa lokalnych sortowni odpadów Budowa lokalnych kompostowni Budowa zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych – 10 obiektów (m.in. Mielec) Modernizacja składowisk odpadów komunalnych Likwidacja „dzikich składowisk” Rekultywacja składowisk odpadów komunalnych Likwidacja mogilników (nie zinwentaryzowanych) Dekontaminacja i unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB oraz likwidacja PCB Budowa GPZON w pierwszym etapie 24 (a w drugim etapie sukcesywnie w ramach potrzeb pozostałe) Budowa kwater na odpady azbestowo-cementowe (realizacja do roku 2030) Zbiórka wyrobów zawierających azbest (realizacja do roku 2030) Modernizacja składowisk odpadów niebezpiecznych Modernizacja istniejących ”autozłomów” i powstanie 10 stacji demontażu SWE Urządzenie zbiornic padłych zwierząt Modernizacja zakładów utylizacyjnych z produkcji zwierzęcej i przemysłu Eliminacja niskosprawnych kotłowni lokalnych w celu ograniczenia emisji popiołów i żużli Instalacja do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni – możliwość wykorzystania popiołu w produkcji materiałów budowlanych Ochrona przed hałasem Priorytety pozainwestycyjne • Zarządzanie ochroną przed hałasem 1) Prowadzenie monitoringu hałasu zgodnie z opracowanym harmonogramem, w szczególności na terenach największego zagrożenia • Ochrona przed hałasem przemysłowym 1) Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego wymogów ochrony przed hałasem przemysłowym przy przeznaczaniu terenów na określone cele • Ochrona przed hałasem drogowym: 1) Doraźne zapobieganie nadmiernemu hałasowi poprzez wsparcie finansowe takich działań jak: symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 14 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań - wprowadzanie ruchu ciężarowego poza obszary intensywnej zabudowy mieszkaniowej (budowa obwodnic), lokalizację zabudowy mieszkaniowej poza strefami uciążliwości od dróg, rozszerzenie badań technicznych samochodów o badania emisji hałasu Priorytety inwestycyjne • Ochrona przed hałasem przemysłowym: 1) Realizacja w uciążliwych zakładach (w przypadku pojawiania się zagrożeń) przedsięwzięć eliminujących nadmierną emisje hałasu • Ochrona przed hałasem drogowym: 1) Doraźne zapobieganie nadmiernemu hałasowi poprzez wsparcie finansowe: - przedsięwzięć w zakresie polepszenia nawierzchni drogowych (z akustycznego punktu widzenia), - lokalizacji nowych dróg poza obszarami o intensywnej zabudowie, - wymiany taboru komunikacji publicznej, - rozwoju alternatywnych rodzajów transportu (kolej podmiejska, ścieżki rowerowe), - wymiany okien na dźwiękoszczelne w budynkach przy trasach intensywnego ruchu, - budowy ekranów akustycznych (m.in. przy drodze krajowej nr 4) i zabezpieczeń antywibracyjnych, - zakładanie pasów zieleni ochronnej. Poważne awarie Priorytety pozainwestycyjne • Zarządzanie ryzykiem 1) Aktualizacja listy zakładów i instalacji stwarzających potencjalne zagrożenie dla środowiska (proces ciągły) 2) Stworzenie i prowadzenie systemu informowania społeczeństwa o możliwości występowania poważnych awarii i ostrzegania w sytuacji wystąpienia zagrożenia 3) Kontrola przewozów substancji niebezpiecznych, stanu technicznego pojazdów 4) Wyznaczanie optymalnych tras przewozu substancji niebezpiecznych oraz stworzenie stanowisk postojowych i parkingów dla pojazdów przewożących substancje niebezpieczne (konieczna zmiana przepisów prawnych w tym względzie) Edukacja ekologiczna, dostęp do informacji i poszarzanie dialogu społecznego Priorytety pozainwestycyjne 1) Zwiększenie problematyki ekologicznej w programach nauczania szkół wszystkich szczebli oraz rozwój szkoleń obejmujących zagadnienia środowiskowe organizowanych przez pracodawców, instytucje publiczne i organizacje społeczne 2) Edukacja ekologiczna – zagadnienia efektywnego wykorzystania surowców, materiałów, wody i energii dotyczących: - wprowadzania zagadnień efektywności energetycznej do programów nauczania, - rozszerzenia zakresu szkoleń pracowników administracji publicznej, - wprowadzenie wskaźników wodochłonności, materiałowości i energochłonności 3) Edukacja ekologiczna w sferze wzbogacania i racjonalnego użytkowania zasobów leśnych 4) Edukacja ekologiczna w zakresie gospodarki odpadami powinna uwzględniać: - międzygminny Program Edukacji Ekologicznej wspierający system selektywnej zbiórki 5) Edukacja ekologiczna w zakresie bezpieczeństwa chemicznego, biologicznego i poważnych awarii przemysłowych Priorytety inwestycyjne 1) Edukacja ekologiczna w zakresie dostępu do informacji i poszerzenia dialogu społecznego • utworzenie w urzędach administracji publicznej systemu gromadzenia i udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie, spełniającego wymagania ustawy Prawo ochrony Środowiska (do roku 2005), symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 15 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań • opracowanie i wdrożenie, w oparciu o publiczne rejestry, interaktywnych baz danych o środowisku w postaci elektronicznej, dostępnych za pośrednictwem Internetu, 2) Edukacja ekologiczna w sferze ochrony przyrody oraz różnorodności biologicznej i krajobrazowej LISTA PRIORYTETÓW DŁUGOOKRESOWYCH DO 2010 ROKU Ochrona wód i kształtowanie stosunków wodnych • Poprawa jakości wód 1) Modernizacja, rozbudowa i budowa komunalnych oczyszczalni ścieków z podwyższonym (75 % redukcji) usuwaniem biogenów w aglomeracjach o równoważnej liczbie mieszkańców powyżej 15 000 RLM (miedzy innymi Mielec) • Zwiększenie zasobów dyspozycyjnych i ochrona przeciwpowodziowa 1) Budowa wałów przeciwpowodziowych (około 195 km) • Zaopatrzenie w wodę 1) Budowa i modernizacja systemów zaopatrzenia wodę, poprawa jej jakości i zmniejszenie strat wody 2) Realizacja II etapu „Programu poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoka” 3) Racjonalizacja użytkowania wody Gospodarka odpadami Priorytety poza inwestycyjne: 1) Inwentaryzacja „dzikich składowisk” 2) Organizacja szkoleń i konferencji Priorytety inwestycyjne 1) Budowa lokalnych kompostowni 2) Rozbudowa składowisk lokalnych 3) Budowa zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych (w Mielcu) 4) Rekultywacja składowisk odpadów komunalnych 5) Dekontaminacja i unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB oraz likwidacja PCB 6) Budowa kwater na odpady azbestowo-cementowe (realizacja do roku 2030) 7) Zbiórka wyrobów zawierających azbest (realizacja do roku 2030) 8) Modernizacja składowisk odpadów niebezpiecznych, 9) Rekultywacja i monitoring zamykanych składowisk odpadów niebezpiecznych 10) Modernizacja istniejących „autozłomów” i powstanie 10 stacji demontażu SWE 11) Urządzenie zbiornic padłych zwierząt 12) Modernizacja zakładów utylizacyjnych z produkcji zwierzęcej i przemysłu 13) Eliminacja niskosprawnych kotłowni lokalnych w celu ograniczenia emisji popiołów i żużli 14) Instalacja do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni – możliwość wykorzystania popiołu w produkcji materiałów budowlanych Ochrona przed hałasem Priorytety inwestycyjne 1) Kontynuacja budowy ekranów akustycznych oraz realizacja innych przedsięwzięć chroniących przed hałasem Poważne awarie Priorytety pozainwestycyjne 1) Aktualizacja listy zakładów i instalacji stwarzających potencjalne zagrożenie dla środowiska (proces ciągły) symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 16 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 2) Wyznaczenie optymalnych tras przewozu substancji niebezpiecznych oraz stworzenie stanowisk postojowych i parkingów dla pojazdów przewożących substancje niebezpieczne 3) Kontrola przewozów substancji niebezpiecznych, stanu technicznego pojazdów (proces ciągły) Odnawialne źródła energii Priorytety poza inwestycyjne: 1) Uruchomienie systemu mechanizmów wspierających rozwój energetyki odnawialnej, nowelizacja rozporządzeń wykonawczych Edukacja ekologiczna – proces ciągły Priorytety poza inwestycyjne - zwiększenie problematyki ekologicznej w programach nauczania szkół wszystkich szczebli oraz rozwój szkoleń obejmujących zagadnienia środowiskowe organizowanych przez pracodawców, instytucje publiczne i organizacje społeczne, - wprowadzenie zagadnień efektywności energetycznej do programów nauczania, - rozszerzenie zakresu szkoleń pracowników administracji publicznej. • - Edukacja ekologiczna w sferze wzbogacania i racjonalnego użytkowania zasobów leśnych upowszechnianie wiedzy w społeczeństwie – proces ciągły, • Edukacja ekologiczna w sferze i krajobrazowej – proces ciągły - poprawa komunikacji społecznej w zakresie zrozumienia celów ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, • Edukacja ekologiczna w zakresie bezpieczeństwa chemicznego i biologicznego, poważne awarie przemysłowe – proces ciągły prowadzenie stron w witrynie internetowej poświęconych zagrożeniom stwarzanym przez niebezpieczne substancje i preparaty oraz organizmy genetycznie modyfikowane. - ochrony przyrody, różnorodności biologicznej Dziedziny ochrony środowiska, na których należy się skupić równolegle, w ramach posiadanych i dostępnych środków finansowych to: • ochrona przed polami elektromagnetycznymi, • ochrona atmosfery, • ochrona przyrody, • krajobrazu i różnorodności biologicznej, • ochrona lasów, ochrona kopalin, • współpraca transgraniczna. 1 .3 . Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej powiatu mieleckiego Polityka ekologiczna powiatu mieleckiego została sprecyzowana w „Programie ochrony środowi- ska dla powiatu mieleckiego”. Cele ekologiczne zawarte są w czterech obszarach strategicznych: 1. Obszar - OCHRONA ZASOBÓW I POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA Cele: 1/1 Ochrona i kształtowanie stosunków wodnych symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 17 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 1/2 1/3 1/4 1/5 1/6 1/7 Gospodarka odpadami Ochrona przed hałasem Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym Ograniczenie zanieczyszczeń powietrza Ochrona i bezpieczeństwo chemiczne i biologiczne Ochrona krajobrazu i przyrody 2. Cele: 2/1 2/2 2/3 2/4 2/5 Obszar - RACJONALNE WYKORZYSTANIE I UŻYTKOWANIE ZASOBÓW ŚRODOWISKA Wzrost efektywności wykorzystania surowców, wody i energii Rozwój energetyki odnawialnej Optymalizacja jakości gleb, rekultywacja gleb, ekologiczne użytkowanie gleb Ochrona kopalin i ich racjonalne wykorzystywanie Ochrona zasobów leśnych 3. Obszar – WSPÓŁPRACA Cele: 3/1 Współpraca z sąsiednimi powiatami w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania skutkom powodzi 3/2 Współpraca w zakresie ochrony zasobów środowiska 4. Cele: 4/1 4/2 Obszar- EDUKACJA EKOLOGICZNA, DIALOG SPOŁECZNY Zapewnienie systemowego dostępu do informacji Tworzenie systemowego dialogu społecznego Kierunki działań w poszczególnych obszarach i celach ekologicznych są następujące: OBSZAR: OCHRONA ZASOBÓW I POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA. CEL 1/1 Ochrona i kształtowanie stosunków wodnych 1. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł punktowych, czyli osadniczych, przemysłowych i wiejskich/rolnych - zanieczyszczenia osadnicze: a) poprawa wykorzystania, ewentualna modernizacja i budowa nowych komunalnych oczyszczalni ścieków z podwyższoną redukcją biogenów, b) rozbudowa i budowa kanalizacji zbiorczych w gminach powiatu, c) budowa przydomowych oczyszczalni ścieków, w miejscach nie objętych siecią zbiorczą, d) budowa kanalizacji deszczowej, e) wyposażanie kanalizacji deszczowej w urządzenia wstępnego oczyszczania, - zanieczyszczenia ze źródeł przemysłowych: a) modernizacja i rozbudowa, budowa nowych oczyszczalni ścieków w zakładach przemysłowych, b) wprowadzenie zasady podczyszczania ścieków z zakładów produkcyjnych, nie posiadających oczyszczalni, - zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł powierzchniowych/rolnych: a) zabudową nowoczesnych stanowisk do składowania obornika oraz zbiorników na gnojówkę, b) modernizacja lub likwidacja bezodpływowych zbiorników na ścieki, symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 18 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 2. Zwiększenie zasobów wód, retencja, działania związane z profilaktyką przeciw powodziową, zaopatrzenie ludności w wodę pitną i do celów przemysłowych - budowa dalszych obwałowań na rzece Wisłoce, zgodnie z wieloletnim planem prewencji przeciwpowodziowej, - dokonanie modernizacji i regulacji wód powierzchniowych- płynących, - kontrola i poprawa przepustowości cieków wodnych (przepusty, rowy), - budowa nowych sieci wodociągowych, - budowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody, - redukcja zużycia wody w zakładach przemysłowych, - budowa zbiorników tak zwanej małej retencji. Cel 1/2 1. 2. 3. 4. Gospodarka odpadami Zapobieganie i minimalizacja powstających odpadów Zmniejszenie szkodliwości odpadów Odzysk surowców wtórnych Zapewnienie przyjaznych środowisku warunków unieszkodliwiana odpadów, których powstaniu nie da się zapobiec, a których wykorzystanie jest niemożliwe Cel 1/3 Ochrona przed hałasem 1. Ograniczanie hałasu drogowego na obszarach o intensywnej zabudowie - stosowanie środków ochrony czynnej obiektów budowlanych, - budowa ekranów akustycznych przy trasach komunikacyjnych, - polepszanie nawierzchni drogowych w celu obniżenia hałaśliwości środków transportu, - rozwój alternatywnych środków transportu (np. ścieżki rowerowe), 2. Eliminacja uciążliwości związanej z emisją hałasów przemysłowych - wypracowanie sprawnie funkcjonującego monitoringu hałasu, - opracowanie map akustycznych i sporządzanie programów naprawczych, - kontrola zakładów przemysłowych, ze szczególnym uwzględnieniem zlokalizowanych w sąsiedztwie zabudowy mieszkalnej, - prowadzenie kontroli interwencyjnych, - wymuszanie/ egzekwowanie ograniczania uciążliwości hałasowej od zakładów pracy emitujących hałas przemysłowy, CEL 1/4 Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym 1. Zapewnienie skutecznej ochrony ludności wspólnoty mieszkańców przed działaniem promieniowania elektromagnetycznego - utworzenie /powierzenie zadania/ odpowiednim służbom monitoringu i badania pól elektromagnetycznych, szkolenie personelu, zapewnienie wyposażenia umożliwiającego prowadzenie monitoringu, - kontrola emisji promieniowania elektromagnetycznego do środowiska, - wyznaczanie, zgodnych z przepisami, obszarów ograniczonego użytkowania już istniejących i projektowanych emitorów promieniowania. CEL 1/5 Ograniczenie zanieczyszczeń powietrza 1. Ograniczenie emisji pyłów - utworzenie systemu monitoringu powietrza w pełni dostosowanego do wymogów UE, - monitoring ciągły powietrza i ocena jego jakości wg stref zagrożenia, 2. Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom (wielko) przemysłowym - sporządzenie planu kompleksowej modernizacji zakładów przemysłowych emitujących zanieczyszczenia do atmosfery, - modernizacja technologii w zakładach produkcyjnych w kierunku stosowania mniej energochłonnych produkcji, udoskonalenia procesów spalania, prowadzące do zmniejszenia zużycia paliw, symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 19 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 3. Przeciwdziałanie niskiej emisji z sektora komunalnego - likwidacja lub/i modernizacja starych lokalnych kotłowni, - stopniowe zastępowanie palenisk węglowych, paleniskami - kotłami gazowymi lub stosowanie odnawialnych źródeł energii, - wprowadzanie nowoczesnych, wysokosprawnych urządzeń energetycznych, - przechodzenie na centralne układy ciepłownicze, - wprowadzanie termorenowacji budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej (w tym szkół), - budowa sieci gazowych na obszarach wiejskich. 4. Przeciwdziałanie emisji ze źródeł mobilnych ( transportu) - poprawa standardów technicznych dróg powiatowych i gminnych, - hermetyzacja procesu obrotu paliwami, - budowa obwodnic. CEL 1/6 Ochrona i bezpieczeństwo chemiczne i biologiczne 1. Ograniczanie ryzyka wystąpienia zagrożeń dla środowiska i zdrowia ludzkiego powodowanych funkcjonowaniem zakładów pracy, będących potencjalnym źródłem awarii przemysłowych, skutkujących zanieczyszczeniem środowiska - wprowadzanie nowoczesnych, bezpiecznych technologii w zakładach pracy, - wdrożenie systemowej kontroli potencjalnych sprawców awarii przemysłowych, 2. Zmniejszenie ryzyka transportu materiałów niebezpiecznych - sukcesywne realizowanie inwestycji drogowych, poprawiających przejezdność, - wyznaczanie optymalnych, z punktu widzenia bezpieczeństwa i braku zagrożeń ekologicznych, tras przewozu ładunków niebezpiecznych dla środowiska, - opracowanie spójnego programu operacyjno- ratowniczego, włączając służby Powiatowego Centrum Ratowniczego, Pogotowia Ratunkowego, Powiatowej Straży Pożarnej i Komendy Powiatowej Policji, - wyznaczanie terenów, na których mogą powstać parkingi dla pojazdów przewożących ładunki niebezpieczne, w uzgodnieniu z Komendą Wojewódzką Policji oraz Komendą Wojewódzką Straży Pożarnej. CEL 1/7 Ochrona krajobrazu i przyrody 1. Zachowanie, odtwarzanie i wzbogacanie zasobów, w tym ochrona ekosystemów oraz gatunków i siedlisk 2. Poprawa stanu środowiska - usuwanie bądź ograniczanie zagrożeń dla zachowania różnorodności biologicznej i krajobrazowej 3. Optymalizacja ochrony obszarów chronionych, wprowadzanie dywersyfikacji metod ochrony środowiska i przyrody 4. Dbałość o wartości krajobrazu - sukcesywna odbudowa drzewostanów w lasach państwowych i prywatnych, zgodnie z wieloletnimi planami urządzania lasów, - zalesienia nieużytków rolnych (doskonalenie programu zalesień gruntów w klasach bonitacyjnych V i VI i wyższych, zgodnie z gminnymi Planami Zagospodarowania Przestrzennego, - kształtowanie i utrzymanie stref ekotonowych, - odnowa zniszczonych i cennych ekosystemów i siedlisk, - pielęgnacja i konserwacja pomników przyrody ożywionej i nieożywionej. OBSZAR: CEL 2/1 RACJONALNE WYKORZYSTANIE I UŻYTKOWANIE ZASOBÓW ŚRODOWISKOWYCH Wzrost efektywności wykorzystania surowców, wody i energii 1. Zmniejszenie wodochłonności produkcji - wprowadzenie ścisłego systemu pomiaru zużycia wody dla celów przemysłowych, symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 20 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań podjęcie działań w celu ograniczania strat w systemach przepływu/rozprowadzania wody, - wprowadzanie zamkniętych obiegów wody w przemyśle, wodooszczędnych technologii produkcji, - modernizacja systemów zaopatrzenia w wodę ludności dla celów spożywczych, - eliminacja wykorzystania wód podziemnych do celów przemysłowych (z wyłączeniem przemysłów, dla których jest to zdrowotnie korzystne - np. przemysł spożywczy), - sukcesywne ograniczanie wodochłonności w sektorze komunalnym. 2. Zmniejszenie materiałochłonności produkcji i usług - wprowadzenie najlepszych dostępnych technik (BAT - Best Available Technique) do procesów technologicznych i organizacji produkcji, zmniejszających materiałochłonność i odpadowość produkcji. - CEL 2/2 Rozwój energetyki odnawialnej 1. Zmniejszenie energochłonności produkcji - wdrażanie energooszczędnych technologii do przemysłu, - zmniejszanie strat energii w systemach przesyłowych i odbiornikach energii, - wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych, - wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnych oraz pomoc dla wdrażania - budowa urządzeń i instalacji do produkcji energii wytwarzanej z wykorzystaniem źródeł odnawialnych. CEL 2/3 Optymalizacja jakości gleb, rekultywacja, ekologiczne wykorzystanie gleb 1. Rozwój rolnictwa ekologicznego 2. Ochrona gleb przed degradacją i zanieczyszczeniami wskutek czynników naturalnych oraz powodowanych agrotechniką, zmianami struktury fizycznej stosunków wodnych, gospodarką odpadami, zanieczyszczeniami transportowymi itp. 3. Prowadzenie racjonalnej polityki zagospodarowania terenów nadających się do wykorzystania rolniczego i leśnego zgodnie z gminnymi planami zagospodarowania przestrzennego i prawem ochrony środowiska: - prowadzenie bieżącej rekultywacji gruntów , które uległy degradacji, - wspieranie gospodarstw rolnych podejmujących się produkcji żywności ekologicznej, - wspieranie grup producenckich, których produkcja gwarantuje poprawne użytkowanie gleb, - organizowanie szkoleń w zakresie rolnictwa ekologicznego, - organizacja i/lub wspieranie lokalnych rynków zbytu, marketingu i logistyki, - likwidacja „dzikich wysypisk” i rekultywacja terenów zdegradowanych przez te wysypiska. Cel 2/4 Ochrona kopalin i ich racjonalne wykorzystanie 1. Ochrona złóż kopalin poprzez racjonalne, ekonomicznie uzasadnione ich wykorzystywanie, nie naruszając jakości środowiska oraz możliwości wykorzystywania również w przyszłości: - prowadzenie racjonalnej ochrony złóż kopalin użytkowych-mineralnych, - prace poszukiwawcze, rozpoznawanie i dokumentowanie nowych złóż, - racjonalizacja eksploatacji, - prowadzenie polityki koncesyjnej na użytkowanie złóż, - rekultywacja złóż wyeksploatowanych. CEL 2/5 Ochrona zasobów leśnych 1. Zachowanie lasów i ich korzystnego wpływu na warunki życia ludzi oraz zrównoważony rozwój lokalny 2. Ochrona lasów i ekosystemów leśnych, stanowiących naturalne fragmenty rodzimej przyrody i lasów szczególnie cennych ze względu na zachowanie różnorodności przyrodniczej, zachowanie leśnych zasobów genetycznych symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 21 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 3. Zachowanie walorów krajobrazowych. Ochrona gleb i terenów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie i uszkodzenia, ochrona wód powierzchniowych i głębinowych, dla zachowania zdrowotności obszarów leśnych jak również ze względu na potrzeby naukowe 4. Prowadzenie poprawnej eksploatacji lasów i jego zasobów, w sposób ekologicznie i ekonomicznie uzasadniony 5. Wzrost lesistości obszarów powiatu zgodnie z prawem unijnym 6. Utrzymywanie i wzmacnianie społeczno-ekonomicznej funkcji lasów, we współpracy ze społecznością lokalną: - sukcesywna odnowa i odbudowa drzewostanów w lasach, - prowadzenie prac szkółkarskich ( produkcja materiału zasadzeniowego), - prowadzenie polityki zalesiana terenów o niskich klasach bonitacyjnych zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego, - rekultywacja obszarów leśnych ulegających zniszczeniu w wyniku katastrof ekologicznych, pożarów, huraganów itp., - kształtowanie i utrzymywanie stref ekotonowych, - poprawa infrastruktury technicznej w lasach (oczyszczalnie ścieków, kanalizacja zbiorcza itp.), - współpraca z kołami Polskiego Związku Łowieckiego w zakresie opieki na zwierzyną łowną, budowa paśników, lizawek i innych obiektów wspomagających przeżycie zwierzyny w okresach trudnych. Współpraca przy tworzeniu planów pozyskania zwierzyny łownej, z uwzględnieniem sztucznej selekcji zwierzyny (naturalna jest zagrożona), - wzmacnianie nadzoru i doradztwa fachowego w stosunku do lasów niepaństwowych i ich właścicieli, - doskonalenie technologii pozyskiwania produktów leśnych i runa leśnego, - prowadzenie akcji uświadamia mieszkańców powiatu, młodzieży szkolnej, użytkowników lasów w zakresie wiedzy o lesie i jego zrównoważonym rozwoju oraz wpływie na jakość życia mieszkańców. OBSZAR: WSPÓŁPRACA PRZYGRANICZNA MIĘDZY POWIATOWA CEL 3/1 Współpraca z sąsiednimi powiatami w zakresie przeciwdziałaniu i minimalizacji skutków powodzi 1. Zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego mieszkańcom powiatu - ścisła współpraca pomiędzy służbami monitorującymi stan zagrożenia powodziowego w powiecie 2. Stały monitoring zagrożeń powodziowych - utrzymywanie stałej łączności pomiędzy punktami pomiarowymi stanu wód płynących 3. Ochrona wód powierzchniowych, budowa zbiorników retencyjnych, tworzenie wspólnych planów przeciwdziałania skutkom powodzi - ścisła współpraca pomiędzy służbami nadzoru CEL 3/2 Współpraca w zakresie ochrony zasobów środowiska 1. Ochrona wód powierzchniowych wspólne działania na rzecz jakości wód 2. Wspólne działania na rzecz profilaktyki przeciwpowodziowej 3. Eliminacja źródeł zanieczyszczenia powietrza, wód i gleby, mających znaczenie ponadpowiatowe: - prowadzenie monitoringu i wymiana informacji pomiędzy powiatami w zakresie zmian przyrodniczych i krajobrazowych, ochrony czystości biologicznej oraz współpraca między powiatowa w tym obszarze, - wspólne obejmowanie formami ochrony przyrody najcenniejsze obszary przyrodnicze sąsiadujących powiatów, - współpraca w zakresie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, - eliminacja źródeł zanieczyszczenia powietrza,wód i gleby, mających wpływ na obszary sąsiadujących powiatów. symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 22 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań OBSZAR: EDUKACJA EKOLOGICZNA, DIALOG SPOŁECZNY CEL 4/1 Zapewnienie systemowego dostępu do informacji 1. Edukacja proekologiczna ludności wspólnoty mieszkańców 2. Systemowe szkolenia w zakresie gospodarki odpadami i skutków tej gospodarki, a głównie skutków zaniedbań 3. Promowanie upraw ekologicznych: - edukacja ekologiczna w szkołach powiatu, - aktywne formy edukacji, np. „sprzątanie świata”, trasy wycieczkowe połączone z zajęciami edukacyjnymi, system pogadanek z młodzieżą i dorosłymi na tematy związane z ochroną środowiska, - utrzymywanie stałych kontaktów z jednostkami samorządu terytorialnego (gminy- powiat), - zorganizowanie stałego systemu informacji o środowisku i jego stanie. CEL 4/2 Tworzenie systemu dialogu społecznego 1. Zapewnienie systemowego udziału społeczności lokalnych w projektowaniu działań proekologicznych, inwestycji z zakresu ochrony środowiska, oraz wpływu mieszkańców na podejmowane proekologiczne decyzje przez władze gmin i powiatu - wdrożenie systemu informacji, konsultacji społecznych przy opiniowaniu projektów działań związanych z ochrona środowiska naturalnego wsi, gmin, powiatu. 1 .4 . Uwarunkowania wynikające z planów rozwojowych i polityki ekologicznej miasta Cele i priorytetowe kierunki działań zawarte w niniejszym programie są zgodne z zapisami i ideą trzech podstawowych dokumentów określających kierunki rozwoju miasta Mielca: - "Strategią rozwoju gminy miejskiej Mielec na lata 2000-2006" (uchwała Rady Miejskiej z dnia 10.02.2000 r. Nr XV/138/2000 w sprawie przyjęcia strategii rozwoju gminy miejskiej Mielec na lata 2000-2006"), - "Programem operacyjnym rozwoju Mielca na lata 2002-2006," - "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mielca". Zapisy zawarte w "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego mia- sta Mielca" stanowią kontynuację i rozwinięcie postanowień w dokumencie pt. „Strategia rozwoju gminy miejskiej Mielec na lata 2000-2006”, w którym określono misję miasta oraz podano cele strategiczne. Misja miasta Mielca brzmi następująco: „Nadrzędnym celem rozwoju miasta Mielca będzie umacnianie jego funkcji subregionalnego centrum oraz zapewnienie mieszkańcom wzrostu poziomu życia z poszanowaniem środowiska naturalnego”. symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 23 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań Cele strategiczne rozwoju gminy miejskiej Mielec: I. Cel strategiczny - Rozwój zasobów ludzkich - zmniejszenie stopy bezrobocia poprzez tworzenie warunków dla zwiększenia miejsc pracy, - tworzenie warunków dla budownictwa indywidualnego i wielorodzinnego, - upowszechnienie modelu społeczeństwa uczącego się, uwzględniającego potrzeby zmieniającego się rynku pracy, - dostosowanie bazy i wyposażenia do potrzeb szkolnictwa, - zapewnienie systematycznego dopływu młodej kadry z wyższym wykształceniem dla miejscowego biznesu, instytucji i administracji, - zapewnienie bieżącego kontaktu z wartościowymi dziełami i wytworami kultury, ze szczególnym uwzględnieniem kultury polskiej i innych krajów europejskich, - pielęgnowanie tradycji regionalnych i wspieranie współczesnych form twórczości Mielczan, - dostosowanie bazy i wyposażenia do wymogów i potrzeb współczesnych twórców i odbiorców kultury, II. - popularyzowanie aktywnych form spędzania czasu wolnego, - dostosowanie bazy do potrzeb sportu i rekreacji, - stworzenie stabilnego i sprawnego systemu kompleksowej opieki zdrowotnej, - zapewnienie niezbędnej pomocy najuboższym i niepełnosprawnym, - wspieranie instytucji i działań zapewniających bezpieczeństwo i porządek publiczny. Cel strategiczny - Rozbudowa infrastruktury, ochrona środowiska i zagospodarowanie przestrzenne - dostosowanie układu drogowego do potrzeb komunikacji z głównymi miastami w kraju i trasami międzynarodowymi, III. - podniesienie standardu wewnętrznych ulic miejskich i osiedlowych, - wykorzystanie lotniska jako atutu komunikacyjnego miasta, - rozwijanie nowoczesnych technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych, - usprawnienie administracji miasta, - rozbudowa infrastruktury kanalizacyjnej, wodno-ściekowej, cieplnej i energetycznej, - minimalizowanie zagrożeń zanieczyszczenia środowiska naturalnego, - podniesienie jakości i zwiększenie funkcjonalności "małej architektury miejskiej". Cel strategiczny - Rozwój gospodarczy i promocja atrakcyjności inwestycyjnej - zakończenie procesu restrukturyzacji dużych przedsiębiorstw, - współdziałanie w umacnianiu przemysłu lotniczego, - wspieranie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, - rozwój instytucji otoczenia biznesu, symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 24 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań - kontynuowanie współpracy z Oddziałem Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. w Mielcu w rozwijaniu Specjalnej Strefy Ekonomicznej "EURO-PARK Mielec”, - promocja atrakcyjności inwestycyjnej Mielca w kraju i za granicą, - pozyskiwanie inwestorów zewnętrznych, - wytwarzanie pozytywnego klimatu wokół nowych inwestycji, - popieranie rolnictwa ekologicznego i przetwórstwa rolno - spożywczego. Zgodne ze „Strategią (...)” poszczególne zadania realizujące cele strategiczne zawarto w "Programie operacyjnym rozwoju Mielca na lata 2002-2006". Wieloletni Program Inwestycyjny (WPI) miasta Mielca ma charakter „kroczący”, co oznacza, że co roku dane w nim zawarte będą aktualizowane oraz uzupełniane o nowe zapisy w ostatnim roku. W „Wieloletnim Programie Inwestycyjnym na lata 2004-2008" wyodrębniono pięć programów oraz zadania w ramach poszczególnych programach: I. Rozwój zasobów ludzkich – rynek pracy 1. Przygotowanie terenów pod budowę inwestycji przemysłowych W ramach tego zadania będą wykonywane następujące inwestycje: - budowa dróg na terenie „Małej Strefy”, - budowa kanalizacji deszczowej, - doprowadzenie linii energetycznych i budowa oświetlenia. II. Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 1. Modernizacja Samorządowego Centrum Kultury w Mielcu: - wymiana instalacji elektrycznej, - montaż instalacji klimatyzacyjnej, - wymiana foteli w sali kinowej, - wymiana stolarki okiennej i drzwiowej. 2. Multimedialny system informacji regionalnej - Mielec INFO: - modernizacja i rozbudowa budynku Biblioteki Głównej, - stworzenie bazy danych książek i wyposażenie wszystkich książek w czytniki kodów paskowych, - połączenie wszystkich oddziałów bibliotecznych w sieć, - utworzenie terminali komputerowych i kiosków multimedialnych na terenie miasta (dla użytkowników z zewnątrz). III. Kultura fizyczna i sport 1. Budowa Centrum Rehabilitacyjno-Sportowego dla regionu mieleckiego: - budowa nowego basenu wraz z towarzyszącą infrastrukturą (salony masażu, gabinety rehabilitacyjne, gabinet odnowy biologicznej, itp.) przy skrzyżowaniu ulic Wolności i Powstańców Warszawy. 2. Rozbudowa istniejącego kompleksu rekreacyjno-sportowego w Mielcu: - modernizacja kąpieliska otwartego, - budowa nowej niecki basenowej o powierzchni 750 m2, budowa boisk, kortów symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 25 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań tenisowych, itp. IV. Komunikacja i transport 1. Budowa ulicy „sportowej” wraz z modernizacją ulic powiatowych (w porozumieniu ze Starostwem): - budowa nowej ulicy biegnącej od ulicy Jagiellończyka do Baczyńskiego za kortami tenisowymi, - modernizacja ulic powiatowych (między innymi: Solskiego, Biernackiego, Chopina, Żeromskiego). 2. Budowa i modernizacja układu drogowego na terenie Mielca (według rocznych planów budżetowych) 3. Rozbudowa układu drogowego łączącego mieleckie dzielnice przemysłowe z regionem: - modernizacja istniejącego odcinka ulicy Szafera oraz jej przedłużenie do ulicy Kwiatkowskiego, - modernizacja istniejącego odcinka ulicy Powstańców Warszawy oraz jej przedłużenie do ulicy Witosa, - budowa ulicy Nowoprojektowanej (obecna droga z płyt), - budowa dwóch łączników pomiędzy ulicą Witosa a Powstańców Warszawy na projektowanym osiedlu Witosa, - budowa drogi MSM -u zlokalizowanej w osiedlu Smoczka. 4. Rozwój Małych i Średnich Przedsiębiorstw w okolicach Mielca – PHARE 2002: - przebicie na most wraz z przebudową ronda na ulicy Kilińskiego, - przedłużenie ulicy Wojska Polskiego wraz z przebudową skrzyżowania ulicy Wojska Polskiego z ulicą Cyranowską, - budowa ronda na wysokości przecięcia ulicy Wojska Poleskiego z ulicą Sienkiewicza. V. Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 1. Zabezpieczenie ujęcia wody dla miasta Mielca – stacja osłonowa. Kanalizacja sanitarna osiedla Wojsław, Rzochów oraz przy ulicy Powstańców Warszawy i ulicy Witosa (zadanie będzie realizowane przez MPGK) 2. Program segregacji i recyklingu odpadów komunalnych (zadanie będzie realizowane przez ZUOK): - budowa kwatery II a, II b wraz z infrastrukturą, - zakup odpowiednich maszyn i urządzeń, - uruchomienie sortowni odpadów. 3. Uporządkowanie systemu zbierania i oczyszczania ścieków dla miasta Mielca i okolicznych gmin (zadanie będzie realizowane przez MPGK): - budowę oczyszczalni o przepustowości średniodobowej 14 700 m3/d i równoważnej liczbie mieszkańców około 86 000 RLM, - likwidacja wylotów kolektorów ogólnospławnych, - rozdzielenie zlewni kanalizacji ogólnospławnej: na sanitarną i deszczową oraz ograniczenie napływu wód infiltracyjnych, - symbol pracy: rozbudowa sieci kanalizacyjnej na obszarach mieszkaniowych. 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 26 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 4. Rewitalizacja terenów miejskich – Miasteczko Młodego Robotnika: W ramach tego zadania realizowanego przez MZBM wykonane zostaną: - prace rozbiórkowe baraków, - uzbrojenie terenu, - drogi, chodniki, place i parkingi, - obiekty małej architektury, - remont 10 baraków, - budynek socjalno-mieszkalny. 5. Zaopatrzenie miasta w energię cieplną (zadanie realizowane będzie przez MPEC): budowa nowej magistrali ciepłowniczej. - Dla realizacji celów, kierunków rozwoju oraz zadań niezbędne są: - ścisła współpraca z agendami rządowymi, samorządowo-rządowymi oraz samorządami miast ościennych w zakresie ochrony wartości przyrodniczych i kulturowych, - ścisła współpraca z podmiotami wpływającymi na stan środowiska Mielca (zakłady przemysłowe) dla przeciwdziałania ujemnym skutkom ich działalności, - własne przedsięwzięcia władz miasta na rzecz racjonalnego wykorzystania istniejących zasobów środowiska i ich ochrony, - doskonalenie przepływu informacji między przedsiębiorcą i Urzędem Miejskim w zakresie oddziaływania działalności na środowisko, - prowadzenie konsekwentnej polityki wobec sprawców destabilizacji powierzchni ziemi, zanieczyszczenia powietrza, wód i gleby, degradacji i dewastacji zasobów przyrody i dóbr kultury. 2. DŁUGOTERMINOWE KIERUNKI DZIAŁAŃ (W PERSPEKTYWIE ROKU 2020) W rozwoju miasta zachodzi wiele procesów, wzajemnie się warunkujących. Wszystkie one pozostają jednocześnie pod wpływem uwarunkowań zewnętrznych – politycznych, gospodarczych, ekonomicznych, społecznych, klimatycznych itd. Stan środowiska miasta oceniany jest nie tyle jako „suma” poszczególnych jego elementów, lecz poprzez jego wpływ na jakość życia mieszkańców miasta. Nie ma takich decyzji dotyczących stanu środowiska, które nie dotyczyłyby innych aspektów życia miasta; obowiązuje także zależność odwrotna. Dlatego bardzo trudno jest przewidzieć optymalne kierunki przedsięwzięć związanych z kształtowaniem środowiska miasta nawet w perspektywie kilkuletniej. Stąd właśnie wynika konieczność oceny wdrażania programu ochrony środowiska, zgodnie z wymogami ustawowymi dokonywanej nie rzadziej niż co dwa lata oraz aktualizacji dokonywanej co cztery lata. Dla wyznaczenia długoterminowych kierunków działań w zakresie ochrony środowiska niezbędna jest nie tylko znajomość problemów środowiskowych, ale także planów rozwoju dotyczących róż- symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 27 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań nych aspektów życia Mielca i województwa podkarpackiego. Wszystko to oznacza, że szczegółowe zapisy przyjęte w niniejszym dokumencie mogą ulec częściowej dezaktualizacji. Niezależnie od powyższych zastrzeżeń, problemy środowiskowe mogą być skutecznie rozwiązywane pod warunkiem trafnego określenia długoterminowych kierunków działań, a zwłaszcza pod warunkiem określenia docelowego stanu środowiska w perspektywie długoterminowej. Biorąc za punkt wyjścia aktualne oraz przewidywane wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania stanu miasta oraz działania krótko – i średnioterminowe zawarte w niniejszym programie, można pokusić się o określenie docelowego stanu uporządkowania problematyki środowiskowej w rozwoju miasta. Długoterminowe działania w dziedzinie ochrony środowiska miasta Mielca w perspektywie roku 2020 powinny być podporządkowane osiągnięciu następujących efektów: - zintegrowane sektorowe polityki rozwoju miasta w zakresie ochrony środowiska i ochrony przyrody, planowania przestrzennego, transportu, zdrowia i bezpieczeństwa publicznego, - sprawnie funkcjonujący system zarządzania całokształtem problemów środowiskowych przez władze samorządowe miasta, w oparciu o narzędzia GIS, - sprawne procedury publicznego korzystania z informacji o środowisku oraz społecznego udziału w podejmowaniu decyzji związanych ze środowiskiem, - w pełni zintegrowany system transportowy; udział komunikacji publicznej w lokalnych podróżach mieszkańców nie mniejszy niż udział samochodów prywatnych; wdrożone rozwiązania przyjazne dla ruchu pieszego i rowerowego, społecznie akceptowalny klimat akustyczny miasta przy oddziaływaniu hałasu komunikacyjnego na mieszkańców, - brak przekroczeń normatywnego poziomu zanieczyszczeń powietrza (nadal przynależność do strefy A) oraz społecznie akceptowana jakość powietrza, - wyeliminowany problem zanieczyszczania wód powierzchniowych przez system kanalizacji sanitarnej i ogólnospławnej i oczyszczanie ścieków, - funkcjonujący system zarządzania wodami deszczowymi w skali lokalnych podzlewni, różnorodność biologiczna na poziomie genetycznym, gatunkowym i krajobrazowym nie mniejsza niż na początku wieku; szata roślinna lepiej dostosowana do warunków miejskich, - przyjazne środowisku formy rolniczego użytkowania terenów funkcjonujące na obrzeżach Mielca, - funkcjonujący system zarządzania bezpieczeństwem ekologicznym i chemicznym, zarówno w związku z zagrożeniami przemysłowymi, transportowymi jak klęskami żywiołowymi, w tym powszechna wiedza społeczności o postępowaniu na wypadek awarii, - dbałość o stan środowiska miasta wykreowana jako ogólnie przyjęty styl życia mieszkańców Mielca. W perspektywie roku 2020 można jedynie wstępnie zaproponować jakościowe i ilościowe mier- niki skuteczności działań związanych z ochroną środowiska oraz ich wartości. Należą do nich: - hałas w zasięgu zabudowy mieszkaniowej nie większy niż 60 dB w dzień i 50 dB w nocy, - udział ruchu rowerowego w podróżach lokalnych nie mniejszy niż 5 %, - dostęp do komunikacji publicznej zapewniony każdemu mieszkańcowi miasta (100 % ludności zamieszkania w odległości nie mniejszej niż 300 m od przystanku komunikacji publicznej), symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 28 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań - kanalizacja ogólnospławna ograniczona do ścisłego centrum miasta i zmodernizowana, - jakość wody w rzekach, potokach i zbiornikach nie stwarzająca zagrożeń sanitarnych, - całkowite wyeliminowanie „tradycyjnych” metod spalania węgla w celach grzewczych, - straty wody wodociągowej w sieci dystrybucyjnej na terenie Mielca nie przekraczające 8 %, - zapewniona - w sytuacji awaryjnej - możliwość zaopatrzenia mieszkańców Mielca w wodę pitną z lokalnych zasobów wód podziemnych, - wprowadzone, na skalę praktyczną, systemowe rozwiązania w zakresie czasowego retencjonowania i gospodarczego wykorzystania wód deszczowych w gospodarce komunalnej, - dostęp do publicznie dostępnych użytków zielonych zapewniony każdemu mieszkańcowi miasta (100 % ludności – zamieszkanie w odległości nie mniejszej niż 15 minut pieszo od publicznie dostępnego użytku zielonego). symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 29 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań LITERATURA 1. II Polityka ekologiczna państwa, 2001 r. 2. Polityka ekologiczna państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 20072010, Rada Ministrów, Warszawa, grudzień 2002 r. 3. Program wykonawczy do II polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010, Warszawa, listopad 2002 r. 4. Strategia rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2004-2006, Rzeszów, kwiecień 2004 r. 5. Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla województwa podkarpackiego, Rzeszów, wrzesień 2003 r. 6. Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla powiatu mieleckiego, sierpień 2004 r. 7. Strategia rozwoju powiatu mieleckiego na lata 2000 do 2010 8. Programy ochrony przyrody w Nadleśnictwach Mielec i Tuszyma 9. Strategia rozwoju gminy miejskiej Mielec na lata 2000-2006 10. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mielca symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 30 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań WYKAZ ZASTOSOWANYCH TERMINÓW I SKRÓTÓW Terminy Termin Definicja 1 ADR biodegradacja biogeny degradacja środowiska dewastacja środowiska przyrodniczego ECONET ekosystem ekoton EMAS emisja imisja nadzwyczajne zagrożenie środowiska najlepsza dostępna technika NATURA 2000 niska emisja symbol pracy: 2 Umowa Europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych - jednolity tekst umowy ADR z 1999 r. (Dz.U. Nr 30, poz. 287) proces niszczenia (unieszkodliwiania) związków chemicznych szkodliwych dla środowiska, w wyniku działania bakterii związki mineralne (główni azotu i fosforu), witaminy oraz inne związki chemiczne niezbędne do życia i rozwoju roślin, które mogą tworzyć z nich materię organiczną, będącą z kolei pokarmem zwierząt każde obniżenie wartości, jakości lub roli poszczególnych komponentów (elementów) środowiska, będące efektem działalności człowieka proces wprowadzenia do środowiska nieodwracalnych zmian powodujących jego niszczenie jest to krajowa sieć ekologiczna - wielkoprzestrzenny system obszarów węzłowych najlepiej zachowanych pod względem przyrodniczym i reprezentatywnym dla różnych regonów przyrodniczych kraju, wzajemnie ze sobą powiązanych korytarzami ekologicznymi, które zapewniają ciągłość więzi przyrodniczych w obrębie tego systemu termin wprowadzony w 1935 r. przez Tansleya dla określenia różnej wielkości układu funkcjonalnego łączącego przyrodę ożywioną i nieożywioną, organizmy żywe z ich środowiskiem abiotycznym pogranicze różnych biotypów, zwykle rozległa strefa przejściowa pomiędzy odrębnymi środowiskami, np. zbiornikiem wodnym przyległym lądem rozporządzenie Nr 1836/93 dotyczące zasad opracowania i wprowadzania polityki ochrony środowiska i programu jej realizacji ustalone przez Unię Europejską w 1993 roku w sozologii termin oznaczający wydzielanie, wypuszczanie, wyrzucanie dowolnych substancji stałych, ciekłych gazowych, a także energii (ciepła, hałasu) i promieniowania wielkość stężeń zanieczyszczeń powietrza w określonym miejscu i czasie, wyrażana w jednostkach wagowych na jednostkę objętości powietrza zagrożenie środowiska spowodowanego gwałtownym zdarzeniem, nie będącym klęską żywiołową, lecz mogącym stwarzać znaczne niebezpieczeństwo dla stanu środowiska i dla ludzi najbardziej efektywny oraz zaawansowany poziom rozwoju technologii i metod prowadzenia danej działalności, wykorzystywany jako podstawa ustalania granicznych wielkości emisyjnych, mających na celu eliminowanie emisji lub, jeżeli nie jest to praktycznie możliwe, ograniczenie emisji i wpływu na środowiska jako całość, z tym że pojęcie: „technika” oznacza zarówno stosowaną technologię, jak i sposób, w jaki dana instalacja jest projektowana, wykonywana, eksploatowana oraz likwidowana, „dostępne techniki” oznacza techniki o takim stopniu rozwoju, który umożliwia ich praktyczne zastosowanie w danej dziedzinie przemysłu, z uwzględnieniem warunków ekonomicznych i technicznych oraz rachunku kosztów inwestycyjnych i korzyści dla środowiska, a które to techniki prowadzący daną działalność może uzyskać, „najlepsza technika” oznacza najbardziej efektywną technikę w osiąganiu wysokiego ogólnego poziomu ochrony środowiska jako całości Europejska Sieć Ekologiczna utworzona na podstawie dyrektyw Rady Europy emisja zanieczyszczeń do powietrza z emitorów o wysokości do 40 m 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 31 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań 1 Obszary Chronionego Krajobrazu (OchK) Odnawialne Źródła Energii (OZE) Park Krajobrazowy polityka ekologiczna poważna awaria przemysłowa recykling Responsible Care rezerwat przyrody saprobizacja substancja niebezpieczna termomodernizacja zrównoważony rozwój symbol pracy: 2 tereny mało przekształconym środowisku przyrodniczym, atrakcyjne krajobrazowo, przeznaczone głównie do zagospodarowywania turystycznego źródła naturalne, nie wyczerpujące się w trakcie wytwarzania energii, np. wiatr, promieniowanie słoneczne, energia geotermalna, energia fal i pływów morskich, energia cieplna mórz i oceanów, biomasa obszar o szczególnie wyróżniającym się krajobrazie oraz estetycznych, historycznych i kulturowych walorach środowiska, wokół każdego parku wyznacza się otulinę, czyli strefę ochronną, tworzy się go dla zachowania ważnych naukowo wartości przyrodniczych oraz równowagi ekologicznej w środowisku wyodrębniona dziedzina działalności państwa, w której wyraża się stanowisko władzy państwowej wobec problemów zagrożenia ekologicznego poważna awaria w zakładzie – zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja, powstała w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w którym występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem powtórne wykorzystanie surowców, w którym zużyte wyroby są zawracane jako surowce wtórne do ponownego przetworzenia na produkty (np. makulatura, złom itp.) prośrodowiskowy program realizowany w przemyśle chemicznym „Odpowiedzialność i Troska” obszar prawnie objęty ochroną, której przedmiotem może być cała przyroda na danym terenie albo poszczególne jej składniki należące do świata zwierzęcego, roślinnego lub przyrody nieożywionej proces nadmiernego użyźniania zbiornika wodnego lub jego części, wywołany dopływem nadmiernej ilości allochtonicznej substancji organicznej (np. ścieków komunalnych), w wyniku czego zostaje obniżona zdolność produkcji biologicznej jedna lub więcej substancji albo mieszania substancji, które ze względu na swoje właściwości chemiczne, biologiczne lub promieniotwórcze mogą, w razie nieprawidłowego obchodzenia się z nimi, spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi lub środowiska, substancją niebezpieczną może być surowiec, produkt, półprodukt, odpad, a także substancja powstała w wyniku awarii przedsięwzięcie polegające na ograniczeniu potrzeb cieplnych w obiektach kubaturowych, strat ciepła w sieciach przesyłowych oraz zwiększenie efektywności energetycznej w źródłach ciepła rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 32 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań Skróty Skrót Wyjaśnienie 1 ARP BAT EC EEA EEC EMAS GIS GPZON GZWP HRM ICLEI IPPC ISO 14 000 ISPA M-K-G OChK MPEC MPGK MZBM OECD OZE PCB PGO PHARE RLM RZGW SAPARD SRM SSE SUW SWE TINA UE WE WHO ZUOK ZZO symbol pracy: 2 Agencja Rozwoju Przemysłu Best Available Techniques (najlepsza dostępna technika) European Community (Wspólnota Europejska) Europan Environmental Agency (Europejska Agencja Ochrony Środowiska) European Economic Community (Gospodarcza Wspólnota Europejska) Eko-Managament and Audit Scheme (System zarządzania i audytowania środowiskowego) System Informacji Geograficznej Gminne Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych Główny Zbiornik Wód Podziemnych materiał wysokiego ryzyka (dotyczy odpadów pochodzenia zwierzęcego) International Council of Local Environmental Initiatives (Międzynarodowa Agencja do Spraw Środowiska dla Samorządów Lokalnych) Integrated Pollution Prevention and Control (Zintegrowanie systemu zapobiegania, ograniczenia i kontroli zanieczyszczeń) seria norm dotyczących systemów zarządzania środowiskowego, zatwierdzonych przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną ISO Instrument for Structural Policies for Pre-Accession (Instrument Przedakcesyjnej Polityki Strukturalnej) Mielecko-Kolbuszowsko-Głogowski Obszar Chronionego Krajobrazu Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Miejskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Mieszkaniowego Organization for Economic Cooperation and Development (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) Odnawialne Źródła Energii polichlorowane bifenyle Program Gospodarki Odpadami Poland and Hungary: Assistance in Restructuring Economies (Program Wspomagający Przemiany Gospodarcze w Polsce i na Węgrzech) równoważna liczba mieszkańców Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej Special Accession Programme for Agriculture and Rural Development (Przedakcesyjny Instrument Wsparcia Rolnictwa i Obszarów Wiejskich) materiał szczególnego ryzyka (dotyczy odpadów pochodzenia zwierzęcego) Specjalna Strefa Ekonomiczna „EURO-PARK Mielec” Stacja Uzdatniania Wody Samochody Wycofane z Eksploatacji Transport Infrastructure Needs Assessment (Wsparcie Potrzeb Infrastruktury w Zakresie Transportu) Unia Europejska Wspólnota Europejska World Health Organization (Światowa Organizacja Zdrowia) Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych Zakład Zagospodarowania Odpadów 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 33 Załącznik nr 2 do POŚ – Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne realizacji programu oraz długoterminowe kierunki działań symbol pracy: 426 2012 4-321 Mielec, sierpień 2004 34
