Delphi to środowisko programistyczne oparte na języku Object

P. Mazurek ©2013
Lab. Informatyki
Delphi to środowisko programistyczne oparte na języku Object Pascal. Można w nim tworzyć projekty które
działają jako programy konsolowe, aplikacje okienkowe lub biblioteki. Instrukcje laboratoryjne zawierają cykl
przykładów do zapoznania się oraz zadania do samodzielnego wykonania. Należy pamiętać o tym, że wiele
programów „logistycznie” możne wykonać na różne sposoby. Każdy projekt należy zapisywać w dozwolonym
katalogu własnym.
Zadanie 1.
Zapoznanie się ze środowiskiem Delphi.
Należy na początku założyć podkatalog d:\student\nazwisko_studenta\delphi\1 - dla kolejnej numeracji wprowadzać kolejne nazwy
programów. Obejrzeć palety komponentów. Zapoznać się z właściwościami w oknie Object Inspector.
Delphi daje możliwość pisania w konsoli prawie standardowym Pascalem. Wystarczy wybrać File → New →
Other → Console Application. Można używać WriteLn, ReadLn, korzystać z wszelkich pętli, warunków jak w
Pascalu. Delphi nakłada jednak pewne ograniczenia -nie zezwala na operacje, które były specyficzne dla dosu np korzystanie z grafiki, muzyki, bezpośrednie odwołanie do wybranego adresu pamięci.
PRACA W KONSOLI
W pierwszej części zajęć zapoznać się z poniższymi 5 prostymi programami:
program imie;
var imie: string;
begin
Write('Jak się nazywasz?');
Readln(imie);
WriteLn('Witaj ', imie, '!');
end.
program liczenie;
var i:Integer;
begin
for i:=1 to 1000 do
WriteLn(i);
end.
program test_lat;
program haslo;
uses Crt;
var haslo : string;
begin
ClrScr();
Write('Podaj hasło dostępu ');
ReadLn(haslo);
var lat : Integer;
begin
Write('Ile Masz lat? ');
ReadLn(lat);
Write('Jesteś ');
if lat<18 then Write('nie');
Write('pełnoletni');
end.
program mnożenie;
var a, b: integer;
begin
WriteLn('Program mnożący a*b');
Write('Podaj liczbę a: ');
ReadLn(a);
Write('Podaj liczbę b: ');
ReadLn(b);
WriteLn(a, ' * ', b, ' = ', a * b);
ReadLn;
end.
if haslo<>'1234' then Write('ACCESS DENIED');
else
begin
ClrScr();
Write('Witaj w systemie. Poprawnie zalogowałeś się');
end;
end.
!! „Crt” – nie na każdym komputerze można załadować ten moduł !!
Spróbować napisać swój własny program przeliczający temperaturę ze skali Celsjusza na Kelwina i Fahrenheita
(podpowiedź: stopień Celsjusza = 5/9 * Fahrenheit – 32 ).
Lab. Informatyki
P. Mazurek ©2013
Zadanie 2.
Przypisanie procedury-zdarzenia do komponentu (przycisku). Komponenty wizualne dostępne w środowisku
umieszczone są w zakładkach tematycznych w formie pasków z ikonkami-komponentami. Aby umieścić
komponent w projekcie należy go „złapać i przenieść” na formatkę (lub 2x kliknąć na niego kiedy jest na
pasku). Ustawienie parametrów aktywnej kontrolki realizuje się w oknie Object Inspector w zakładce
Properies. W zakładce Events zgrupowane są predefiniowane zdarzenia związane z kontrolką, umożliwiające
oprogramowanie zdarzeń związanych np. z naciśnięciem klawisza, kliknięciem myszki, poruszeniem myszki
itp...
Stworzenie programu z dwoma przyciskami: 1- wywołuje komunikat z napisem „To jest komunikat”, 2 –
zamyka program. Procedury akcji opisać dla zdarzenia OnClick.
przykładowa treść procedur:
procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);
begin
ShowMessage('To jest komunikat')
end;
procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);
begin
Close
end;
Po skompilowaniu projektu zaobserwować pliki aplikacji. (przycisk zielonego trójkąta)
Przypisanie ikony do aplikacji. Project→Options→Application→LoadIcon (wybranie dowolnej
ikony z zasobów występujących w systemie)
Zadanie 3.
Tworzenie aplikacji z własnym menu. (efekty wizualne np. części komputerowe – czcionka wingdings).
Działanie menu: opcje schowaj i nowy wywołują okna komunikatów z nazwami opcji, zamknij – zamyka
program, wypisz – wypisuje komunikat – „nazwisko studenta”, kasuj - kasuje nazwisko.
Klawisze szybkiego reagowania menu – we właściwości Caption poprzedzamy literę znakiem &. Przypisanie
klawiszy w podopcjach poprzez ustawienie właściwości ShortCut.
Realizacja – na formularz dodajemy komponenty Label i MainMenu, 2x klikamy na MainMenu i edytujemy Caption (tzn.
nazwę menu – na obrazku tym wyrazem jest Plik), następnie w zakładce Events przechodzimy do opcji procedur dla
schowaj deklarujemy ShowMessage ('wybrałeś Schowaj'), dla wypisz: Label1.caption:='Powodzenia na zajęciach' itd...
Zadanie 4.
Stworzenie aplikacji zawierającej menu podręczne o opcjach zamknij, powiększ i zmniejsz. Funkcje: Zamknij
zamyka program, powiększ i pomniejsz odpowiednio zmieniają formularz. (komponent - PopupMenu)
We właściwościach formularza aktywować PopupMenu a w niej opisać właściwość Caption. We właściwościach
formularza (z listy Form1.TForm w oknie Object Inspector) wybrać PopupMenu1. Procedurę menu uzupełnić np.
wielkościami Form1.Height:=150 i Form1.Width:=150 oraz Form1.Height:=250 i Form1.Width:=250.
Zadanie 5.
Utwórz aplikację, która maluje formularz kolorem wybranym z menu podręcznego. Użyj 6 kolorów
odpowiednio modyfikując atrybut Color (( clBlack-Czarny, clBlue-Niebieski, clGreen-Zielony itp...))
Form1.Color:=clGreen, Label1.Color:=clRed.