Planowane zmiany w Dyrektywie 2004/42/EC
Transkrypt
Planowane zmiany w Dyrektywie 2004/42/EC
ARTYKU£Y NAUKOWO-TECHNICZNE mgr in¿. Gra¿yna KAMIÑSKA-BACH [email protected] Instytut In¿ynierii Materia³ów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddzia³ Zamiejscowy Farb i Tworzyw w Gliwicach Planowane zmiany w Dyrektywie 2004/42/EC dotycz¹cej VOC Mo¿liwoœæ wprowadzenia na rynek wyrobów lakierowych (farb, lakierów i preparatów do odnawiania pojazdów) okreœla Rozporz¹dzenie Ministra Gospodarki z dnia 16.01.2007 (Dz.U. Nr 11, poz. 72 z 2007 r.). W myœl tego rozporz¹dzenia oznaczona zawartoœæ lotnych zwi¹zków organicznych w danym wyrobie nie mo¿e przekraczaæ dopuszczalnych wartoœci podanych w za³¹czniku do Rozporz¹dzenia. Redukcja zawartoœci lotnych zwi¹zków organicznych mia³a przebiegaæ dwuetapowo — pierwszy etap obowi¹zywa³ od 1 stycznia 2007 r., natomiast drugi — od 1 stycznia 2010 r. Rozporz¹dzenie to jest krajowym aktem prawnym transponuj¹cym wymagania Dyrektywy 2004/42/EC Komisji Europejskiej i Rady z dnia 21.04.2004 w sprawie ograniczeñ emisji lotnych zwi¹zków organicznych w wyniku stosowania rozpuszczalników organicznych w niektórych farbach i lakierach oraz produktach do odnawiania pojazdów, a tak¿e zmieniaj¹cych dyrektywê 1999/13/WE. Wed³ug zaleceñ Dyrektywy wszystkie pañstwa cz³onkowskie mia³y obowi¹zek przed³o¿yæ Komisji Europejskiej sprawozdanie z wyników egzekwowania wymagañ zawartych w Dyrektywie do koñca czerwca 2008 r. Na podstawie uzyskanych sprawozdañ, oraz konsultacji z producentami i u¿ytkownikami wyrobów lakierowych, wytypowana przez Komisjê Europejsk¹ instytucja przeprowadzi³a dog³êbn¹ analizê w zakresie stosowania postanowieñ Dyrektywy, jak równie¿ w celu rozszerzenia zakresu jej stosowania. Obecnie Komisja Europejska dysponuj¹c t¹ analiz¹ prowadzi prace nad ewentualnymi zmianami i rozszerzeniem Dyrektywy 2004/42/EC Komisji Europejskiej i Rady z dnia 21.04.2004. Pod uwagê bierze siê kilkanaœcie opcji zmian w Dyrektywie. Poni¿ej wymieniono i pokrótce scharakteryzowano wa¿niejsze z nich. Opcje poprawy Dyrektywy, bez rozszerzenia zakresu produktów Wariant 1 — ocena mo¿liwoœci poprawy definiowania 36 Na skutek zasygnalizowania przez Pañstwa Cz³onkowskie i zainteresowane strony problemu w uzyskiwaniu jednoznacznej interpretacji niektórych pojêæ planuje siê sprecyzowaæ ich definicje. Wariant 2 — ocena mo¿liwoœci zdefiniowania dodatkowego limitu zawartoœci VOC dla wodorozcieñczalnych wyrobów przeznaczonych do odnawiania pojazdów w kategorii B/d „farby nawierzchniowe” Zaproponowano podzia³ kategorii B/d na dwie podkategorie (d-1, d-2) o ró¿nych dopuszczalnych zawartoœciach VOC: dla d-1 — 150 g/l, dla d-2 — 420 g/l (do tej pory by³a jedna kategoria o dopuszczalnej zawartoœci VOC równej 420 g/l). Wariant 3 — ocena mo¿liwoœci przesuniêcia niektórych produktów do odnawiania pojazdów kwalifikowanych do tej pory jako kategoria B/e „farby wykoñczeniowe z efektami specjalnymi” do kategorii o ni¿szych dopuszczalnych zawartoœciach VOC Wielu producentów klasyfikowa³o, niejednokrotnie b³êdnie, swoje wyroby do kategorii B/e, szczególnie ze wzglêdu na wysoki limit zawartoœci VOC (a¿ 840 g/l). Projekt przewiduje dok³adne zdefiniowanie wyrobów wykluczonych z kategorii B/e i zakwalifikowanie ich do innych kategorii (np. popularne na rynku fluorowane lakiery zosta³yby przesuniête do kategorii B/d o dopuszczalnej zawartoœci VOC równej 420 g/l). Wariant 4 — podzia³ wyrobów lakierowych przeznaczonych do wymalowañ wewnêtrznych i zewnêtrznych (kat. A/d, A/e, A/f) Wymagania dotycz¹ce w³aœciwoœci wytrzyma³oœciowych dla farb wewnêtrznych s¹ du¿o mniejsze ni¿ w przypadku farb stosowanych na zewn¹trz, dlatego te¿ stwierdzono, ¿e istnieje realna mo¿liwoœæ zaostrzenia kryteriów dotycz¹cych limitów VOC dla wyrobów stosowanych wewn¹trz pomieszczeñ. Proponowany podzia³ wygl¹da³by jak przedstawiono w tabeli. Wariant 5 — Ocena mo¿liwoœci zweryfikowania metody oznaczania zawartoœci VOC przywo³anej w Za³¹czniku III Dyrektywy (zast¹pienie ISO 11890-2:2002 nowsz¹ wersj¹ z 2007 r.) ARTYKU£Y NAUKOWO-TECHNICZNE Dotychczasowy limit VOC Proponowany limit VOC A/d: Farby kryj¹ce do malowania wewnêtrznych lub zewnêtrznych elementów wykoñczeniowych i ok³adzin z drewna, metalu lub tworzyw sztucznych A/d I: Farby kryj¹ce do malowania wewnêtrznych elementów wykoñczeniowych i ok³adzin z drewna, metalu lub tworzyw sztucznych Etap I Etap II Etap I Etap II (g/l) (g/l) (g/l) (g/l) FW 150 130 FW 150 130 FR 400 300 FR 300 130 A/d II: Farby kryj¹ce do malowania zewnêtrznych elementów wykoñczeniowych i ok³adzin z drewna, metalu lub tworzyw sztucznych Etap I Etap II (g/l) (g/l) FW 150 130 FR 400 300 A/e: Lakiery do malowania wewnêtrznych lub zewnêtrznych elementów wykoñczeniowych oraz bejce, w³¹cznie z nieprzezroczystymi A/e I: Lakiery do malowania wewnêtrznych elementów wykoñczeniowych oraz bejce, w³¹cznie z nieprzezroczystymi Etap I Etap II Etap I Etap II (g/l) (g/l) (g/l) (g/l) FW 150 130 FW 150 130 FR 500 400 FR 500 130 A/e II: Lakiery do malowania zewnêtrznych elementów wykoñczeniowych oraz bejce, w³¹cznie z nieprzezroczystymi Etap I Etap II (g/l) (g/l) FW 150 130 FR 500 400 A/f: Bejce cienkopow³okowe do wewn¹trz i na zewn¹trz A/f I: Bejce cienkopow³okowe do wewn¹trz Etap I Etap II Etap I Etap II (g/l) (g/l) (g/l) (g/l) FW 150 130 FW 150 130 FR 700 700 FR 700 130 A/f II: Bejce cienkopow³okowe na zewn¹trz Wariant 6 — Ocena mo¿liwoœci w³¹czenia metody oznaczania zawartoœci VOC opisanej w ISO 11890-1:2007 do za³¹cznika III Dyrektywy Rozwa¿a siê mo¿liwoœæ stosowania normy ISO 11890-1:2007 do oznaczania zawartoœci VOC w wyrobach lakierowych, w których nie s¹ obecne rozcieñczalniki reaktywne, zawieraj¹cych powy¿ej 15% mas. lotnych zwi¹zków organicznych. Planuje siê równie¿ przeprowadzenie analizy kosztów zwi¹zanych z oznaczaniem zawartoœci VOC wg ISO 11890-1 w stosunku do metody chromatograficznej (ISO 11890-2). Etap I Etap II (g/l) (g/l) FW 150 130 FR 700 700 Wariant 7 — Podanie dodatkowych metod pomiaru gruboœci bejc Proponuje siê utworzenie dodatkowego za³¹cznika do Dyrektywy (za³¹cznik IV), który bêdzie zawiera³ opis metod pomiaru gruboœci bejc zapewniaj¹cych uzyskanie dok³adniejszych wyników. Opcje poprawy Dyrektywy, z mo¿liwoœci¹ rozszerzenia zakresu produktów Wariant 8 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o limity VOC dla wyrobów lakierowych przeznaczonych do malowania wyrobów z drewna 37 ARTYKU£Y NAUKOWO-TECHNICZNE Przewiduje siê stworzenie nowej kategorii dla wyrobów lakierowych do malowania wyrobów drewnianych, jak np. meble, instrumenty muzyczne, o dopuszczalnych zawartoœciach VOC odpowiednio: 300 g/l (propozycja od 01.01.2011 r.) i 100 g/l (propozycja od 01.01.2014 r.). Wariant 9 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o grupê ochronnych wyrobów lakierowych Zaproponowano w³¹czenie ochronnych wyrobów lakierowych do zakresu Dyrektywy w postaci kilku podkategorii z okreœlonymi limitami VOC: Podkategoria produktu Limit VOC (g/l) proponowany od 01.01.2012 Wielosk³adnikowe grunty i miêdzywarstwy 290 Grunty cynkowe 460 Jednosk³adnikowe grunty i miêdzywarstwy 420 Wielosk³adnikowe wyroby nawierzchniowe 420 Jednosk³adnikowe wyroby nawierzchniowe 440 Wyk³adziny na zbiorniki 370 Farby pêczniej¹ce (wodorozcieñczalne) 440 Farby pêczniej¹ce (rozpuszczalnikowe) 140 Wariant 11 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o limity VOC dla klejów rozpusz- 38 czalnikowych przeznaczonych na pokrycia pod³ogowe Wariant 12 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o dezodoranty i lakiery do w³osów w sprayu Ocenie poddana zostanie mo¿liwoœæ wprowadzenia limitów zawartoœci VOC dla dezodorantów w wysokoœci 10%, oraz dla lakierów do w³osów w sprayu w wysokoœci 90%. W celu zwiêkszenia œwiadomoœci konsumentów i œwiadomego wyboru produktu zaproponowano równie¿ wprowadzenie obowi¹zku posiadania na etykiecie opakowania wyraŸnie widocznego oznakowania podaj¹cego zawartoœæ VOC. Wariant 13 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o œrodki czyszcz¹ce do szk³a i okien Po uprzedniej ocenie skutecznoœci dzia³ania œrodków czyszcz¹cych zaproponowano limit zawartoœci dla tych produktów w wysokoœci odpowiednio 3% i 5%. Wariant 14 — Ocena mo¿liwoœci rozszerzenia zakresu Dyrektywy o aerozolowe œrodki owadobójcze Planowane zmiany w Dyrektywie dotycz¹ zarówno producentów i u¿ytkowników, jak i instytucji wykonuj¹cych oznaczenia zawartoœci lotnych zwi¹zków organicznych.