PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA dla Gminy Skoczów

Transkrypt

Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej Skoczowa
Nr XIII/138/07
z dnia 27 września 2007r.
PROGRAM OCHRONY
ŚRODOWISKA DLA GMINY
SKOCZÓW NA LATA 2007-2010
z perspektywą do roku 2014
ZLECENIODAWCA: BURMISTRZ MIASTA SKOCZOWA
WYKONAWCA: GALEJA TECHNIKA I TECHNOLOGIA
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Skoczów na lata 2007-2010 z perspektywą do roku 2014
1
WSTĘP................................................................................................................. 4
1 .1
Cel i Zakres Programu ............................................................................................................................. 4
1 .2
Opis przyjętej metodyki opracowania ..................................................................................................... 5
1 .3
Lokalizacja Gminy Skoczów .................................................................................................................... 6
1 .4
Rys historyczny Gminy Skoczów ............................................................................................................. 7
1 .5
Sytuacja społeczna i zaludnienie .............................................................................................................. 8
1 .6
Strategiczne załoŜenia rozwoju Gminy ................................................................................................... 8
2
KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA W GMINIE SKOCZÓW ......................... 9
2 .1
Gospodarka wodno-ściekowa ................................................................................................................. 10
2.1.1
Charakterystyka i ocena aktualnego stanu ........................................................................................ 10
2.1.2
Stan docelowy ................................................................................................................................... 17
2.1.3
Cele i kierunki działań w odniesieniu do przyjętych polityk i strategii w regionie.......................... 18
2.1.4
Mechanizmy prawne i ekonomiczne ................................................................................................. 24
2.1.5
Matryca logiczna ............................................................................................................................... 29
2.1.6
Harmonogram realizacji Programu ................................................................................................... 30
2.1.7
Wnioski ............................................................................................................................................. 32
2 .2
Gospodarka odpadami ............................................................................................................................ 32
2.2.1
2.2.2
Stan docelowy ................................................................................................................................... 35
2.2.3
2.2.4
2.2.5
2.2.6
2.2.7
Wnioski ............................................................................................................................................. 46
2 .3
Ochrona powierzchni ziemi i gleb .......................................................................................................... 46
2.3.1
2.3.2
Stan docelowy ................................................................................................................................... 47
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.3.6
2.3.7
Wnioski ............................................................................................................................................. 56
2 .4
Ochrona powietrza .................................................................................................................................. 56
2.4.1
Charakterystyka i ocena stanu aktualnego ........................................................................................ 56
2.4.2
Stan docelowy ................................................................................................................................... 60
2.4.3
Cele i kierunki działań w odniesieniu do przyjętych polityk i strategii w regionie........................... 61
2.4.4
2.4.5
2.4.6
2.4.7
Wnioski ............................................................................................................................................. 73
2 .5
Ochrona przed hałasem .......................................................................................................................... 73
2.5.1
Charakterystyka problemu i ocena aktualnego stanu ........................................................................ 73
2.5.2
Stan docelowy ................................................................................................................................... 74
2.5.3
2.5.4
2/129
2.5.5
2.5.6
2.5.7
Wnioski ............................................................................................................................................. 82
2 .6
Ochrona przyrody ................................................................................................................................... 82
2.6.1
2.6.2
Stan docelowy ................................................................................................................................... 90
2.6.3
2.6.4
2.6.5
Matryca logiczna ............................................................................................................................. 101
2.6.6
Harmonogram realizacji Programu ................................................................................................. 102
2.6.7
Wnioski ........................................................................................................................................... 103
2 .7
Edukacja ekologiczna ........................................................................................................................... 103
2.7.1
Charakterystyka problemu i ocena aktualnego stanu ...................................................................... 103
2.7.2
Stan docelowy ................................................................................................................................. 103
2.7.3
Cele i kierunki działań w odniesieniu do przyjętych polityk i strategii w regionie........................ 104
2.7.4
Mechanizmy prawno-ekonomiczne ................................................................................................ 108
2.7.5
Matryca logiczna ............................................................................................................................. 109
2.7.6
Harmonogram realizacji Programu ................................................................................................. 110
2.7.7
Wnioski ........................................................................................................................................... 111
3 ANALIZA UWARUNKOWAŃ FINANSOWANIA PRZEDSIĘWZIĘĆ
INWESTYCYJNYCH .............................................................................................. 111
3 .1
Fundusze krajowe ................................................................................................................................. 111
3 .2
Fundusze Unii Europejskiej ................................................................................................................. 114
3 .3
Partnerstwo publiczno-prywatne......................................................................................................... 121
4
WDRAśANIE I REALIZACJA PROGRAMU.................................................... 122
5 SYSTEM OCENY REALIZACJI PROGRAMU WRAZ Z PROPONOWANYMI
WSKAŹNIKAMI...................................................................................................... 125
POWOŁYWANE DOKUMENTY............................................................................. 127
SPIS TABEL .......................................................................................................... 128
3/129
1 WSTĘP
1.1 Cel i Zakres Programu
Opracowany „Program Ochrony Środowiska Gminy Skoczów na lata 2007- 2010 z
uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014” jest podstawowym dokumentem
wskazującym sposoby rozwiązywania problemów środowiskowych dla realizacji
zasady zrównowaŜonego rozwoju Gminy Skoczów w kategoriach ekonomicznych,
społecznych, ekologicznych, przestrzennych i polityczno-instytucjonalnych zgodnie z
programem działań na rzecz ekorozwoju AGENDA 21, oraz zgodnie z przyjętą
Strategią Rozwoju Gminy Skoczów.
„Program Ochrony Środowiska Gminy Skoczów na lata 2007- 2010 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2011-2014” jest drugim Programem Ochrony Środowiska Gminy
Skoczów – pierwszy, uchwalony 28 sierpnia 2003 Uchwałą Rady Miejskiej Nr
XI/149/2003, obejmował lata 2003-2006 z perspektywą do roku 20101. Informacje i
kierunki działań z pierwszego Programu zostały uwzględnione przy tworzeniu załoŜeń
niniejszego dokumentu. Z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Gminy
Skoczów Burmistrz Miasta Skoczowa przygotował raporty: w listopadzie 2005 r. za
lata 2003-20042, oraz w czerwcu 2007 r. za lata 2005-20063.
Program Ochrony Środowiska określa politykę środowiskową, ustala cele i zadania
środowiskowe w kontekście wszystkich oddziaływań powodowanych przez gminę,
oraz zasady podejmowania działań zapobiegawczych.
Struktura opracowania obejmuje:
* informacje wstępne w tym strategiczne załoŜenia rozwoju Gminy,
* omówienie kierunków ochrony środowiska w Gminie w oparciu o zaproponowane
w obowiązującym Powiatowym Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu
Cieszyńskiego4, a więc w odniesieniu do gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki
odpadami, ochrony powierzchni ziemi i gleb, ochrony powietrza, ochrony przed
hałasem, ochrony przyrody, edukacji ekologicznej - z podaniem ich charakterystyki,
wraz z oceną stanu istniejącego i stanu docelowego, z omówieniem niezbędnych
działań potrzebnych do jego osiągnięcia, celów i kierunków działań w odniesieniu do
przyjętych strategii i polityk regionalnych, mechanizmów prawnych i ekonomicznych
będących podstawą działań w danym obszarze, matrycy logicznej uzasadniającej
wybór celów i kierunków działań oraz ich hierarchię, oczekiwane rezultaty, źródła i
sposoby weryfikacji celów, a takŜe harmonogramu realizacji programu z podziałem na
zadania własne i koordynowane, oraz wniosków wynikających z omawianej
problematyki,
* uwarunkowania finansowe związane z realizacją Programu w tym ocena kosztów i
źródeł finansowania,
* system zarządzania ochroną środowiska przy wdraŜaniu i realizacji Programu,
* system oceny realizacji Programu.
1
Program Ochrony Środowiska dla gminy Skoczów
Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Skoczów za lata 2003-2004. Burmistrz Miasta Skoczowa. Skoczów, listopad 2005
Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Skoczów za lata 2005-2006. Burmistrz Miasta Skoczowa. Skoczów, czerwiec 2007
4
Powiatowy Program Ochrony Środowiska
2
3
4/129
1.2 Opis przyjętej metodyki opracowania
Obowiązek wykonania Programu Ochrony Środowiska wynika z ustawy z dnia 27
kwietnia 2001 r. – Prawo Ochrony Środowiska (Tekst jednolity Dz. U. Z 2006 r. Nr
129, poz. 902 z późniejszymi zmianami), a w szczególności:
Art. 17. 1. Organ wykonawczy Województwa, Powiatu i Gminy, w celu realizacji
polityki ekologicznej państwa, sporządza odpowiednio Wojewódzkie, Powiatowe i
Gminne Programy Ochrony Środowiska, uwzględniając wymagania, o których mowa
w art. 14.
2. Projekty programów ochrony środowiska podlegają zaopiniowaniu przez:
1) Ministra właściwego do spraw środowiska - w przypadku projektów Wojewódzkich
Programów Ochrony Środowiska;
2) organ wykonawczy Województwa - w przypadku projektów Powiatowych
Programów Ochrony Środowiska;
3) organ wykonawczy Powiatu - w przypadku projektów Gminnych Programów
Ochrony Środowiska.
3. (uchylony).
4. Organ, o którym mowa w ust. 1, zapewnia moŜliwość udziału społeczeństwa w
postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie Programu Ochrony
Środowiska.
Art. 18. 1. Programy, o których mowa w art. 17 ust. 1, uchwala odpowiednio Sejmik
Województwa, Rada Powiatu albo Rada Gminy.
2. Z wykonania Programów organ wykonawczy Województwa, Powiatu i Gminy
sporządza co 2 lata raporty, które przedstawia się odpowiednio Sejmikowi
Województwa, Radzie Powiatu lub Radzie Gminy.
Ustawa Prawo Ochrony Środowiska nie określa treści i zakresu Programu Ochrony
Środowiska, w art. 17 pkt. 1 zaleca, by uwzględniał on wymagania zawarte w art. 14
wynikające z Polityki Ekologicznej Państwa:
„Art. 14. 1. Polityka Ekologiczna Państwa, na podstawie aktualnego stanu środowiska,
określa w szczególności:
1) cele ekologiczne,
2) priorytety ekologiczne,
3) rodzaj i harmonogram działań proekologicznych,
4) środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i
środki finansowe.
2. Politykę Ekologiczną Państwa przyjmuje się na 4 lata, z tym Ŝe przewidziane w niej
działania w perspektywie obejmują kolejne 4 lata.
Ministerstwo Środowiska opracowało i opublikowało „Wytyczne sporządzania
Programów Ochrony Środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym”5. W
dokumencie określono iŜ wytyczne mają charakter ramowy i mogą być wykorzystane
jako materiał pomocniczy przy sporządzaniu Programów Ochrony Środowiska.
Niniejszy Program Ochrony Środowiska dla Gminy Skoczów opracowany został z
uwzględnieniem powyŜszych wytycznych oraz, za zgodą autora dr inŜ. Jana Pałasza,
5
Wytyczne sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym. Ministerstwo Środowiska. Warszawa, grudzień 2002
5/129
zasadniczo ma strukturę zaproponowaną w opracowaniu „Gminne i Powiatowe
Programy Ochrony Środowiska – uwagi do ich formy, struktury, treści i wykonania”6.
W Programie uwzględniono cele strategiczne określone w Strategii Gminy Skoczów7,
oraz zapisy„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Skoczów”8.
Program uwzględnia równieŜ zapisy „Polityki Ekologicznej Państwa na lata 20072010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011 –2014”9.
Przy ustalaniu priorytetów kierowano się następującymi dokumentami określającymi
polityki i strategie regionalne:
Programem Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego do roku 2004 oraz celami
długoterminowymi do roku 201510
Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-202011
Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata 2007-201312
Strategią Rozwoju Śląska Cieszyńskiego na lata 2001-201613
Uwzględniono takŜe zapisy strategii i programów branŜowych.
1.3 Lokalizacja Gminy Skoczów
Gmina Skoczów połoŜona jest na obszarze Pogórza Śląskiego, wchodzącego w skład
jednostki geologicznej – Karpat Zewnętrznych. Gmina Skoczów naleŜy do Powiatu
Cieszyńskiego w Województwie Śląskim.
Rysunek 1 PołoŜenie Gminy Skoczów
6
Pałasz J.: Gminne i powiatowe programy ochrony środowiska – uwagi do ich formy, struktury, treści i wykonania, Problemy Ekologii Nr 4(58), 2006
Strategia Rozwoju Gminy Skoczów, Pracownia Projektowa mgr inŜ. Anna Wowra, Katowice lipiec 2002
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Skoczów. uchwała Nr XliV/562/2006 Rady Miejskiej Skoczowa z dnia 28 września 2006 r.
9
Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2007 –2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014” Ministerstwo Środowiska. Warszawa, grudzień 2006 r
10
Program Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego do roku 2004 oraz celami długoterminowymi do roku 2015
11
Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2020
12
Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007-2013
13
Strategia Rozwoju Śląska Cieszyńskiego na lata 2001-2016
7
8
6/129
Gmina Skoczów połoŜona jest w dorzeczu Wisły. Przez jej obszar centralnie
przepływa rzeka Wisła, która przyjmuje ogólny kierunek NW-SE.
Średnia wysokość Gminy - 290 m n.p.m. NajwyŜszy punkt - Góra Wilamowicka 388 m n.p.m. NajniŜszy punkt - Ochaby - 263 m n.p.m.
Powierzchnia Gminy wynosi - 6 324 ha.
Liczba mieszkańców w Gminie na koniec 2006 r. wynosiła 25.591 osób.
1.4 Rys historyczny Gminy Skoczów
Skoczów to najstarsze miasto nad górną Wisłą. Praosadą dzisiejszego Skoczowa było
grodzisko połoŜone ok. 2 km na południowy zachód od dzisiejszego centrum (obecnie
Międzyświeć). Grodzisko to, załoŜone na miejscu wcześniejszej osady ludności
łuŜyckiej z ok. V w. p.n.e., było zamieszkiwane przez plemię Gołęszyców i
funkcjonowało w VII-IX w. n.e.
Przyjmuje się iŜ dopiero w roku 1267, za rządów księcia opolskiego Władysława
Skoczów uzyskał prawa miejskie14. Pewna wiadomość o Skoczowie pochodzi z
1327r., gdy ksiąŜę cieszyński Kazimierz I uznał się za lennika króla czeskiego.
Skoczów w początkach swoich dziejów był przede wszystkim osadą rolnorzemieślniczo-handlową. Dopiero napływ ludności z Moraw i Węgier spowodował
intensywny rozwój rzemiosła.
W połowie XIX w. Skoczów liczył 2270 mieszkańców i stanowił główne miasto
powiatu sądowego, od tego tez czasu datuje się rozwój skoczowskiego przemysłu.
Początek dała fabryczka sukna braci Bartelt, przyjęta później przez Heilperna i
przemianowana na "Pierwszą Śląską Fabrykę Koców Derek i Guń W 1859 r.
morawski kupiec Dawid Spitzer załoŜył duŜy warsztat garbarski, który z czasem
rozrósł się w fabrykę produkującą skóry na obuwie i obicia mebli.
W 1888 r. zbudowano linię kolejową z Cieszyna do Bielska, która przyspieszyła
rozwój miasta. Ten rozwój w 1910 r. zahamował kolejny w dziejach miasta poŜar,
który zniszczył 21 domów w centrum miasta.
Okres międzywojenny to dalszy rozwój miasta.
Okres okupacji hitlerowskiej zaznaczył się licznymi ofiarami. W zimie i wiosną
1945r., w wyniku wielotygodniowych walk toczonych w okolicy, miasto powaŜnie
ucierpiało. Zniszczonych zostało wiele budynków mieszkalnych, część zakładów
przemysłowych, wszystkie mosty, sieć wodociągowa oraz węzeł kolejowy.
Po wojnie nastąpiła stopniowa odbudowa miasta. W 1947 r. uruchomiono odlewnię
Ŝeliwa. W 1972 r. weszła ona w skład Fabryki Samochodów MałolitraŜowych obecnie
pracuje jako Teksid Iron Poland. W latach 60 wzniesiono skoczowską kuźnię, która,
jako oddział Kuźni Ustroń, teŜ weszła w skład FSM. Rozwijały się równieŜ zakłady
znane w całej Polsce np.: Fabryka Kapeluszy Polkap (dawna firma Hückel), Fabryka
Koców "Pledan" czy Zakłady Garbarskie "Skotan" . W latach 90 rozwój miasta i
gminy został na pewien okres zatrzymany, część zakładów przemysłowych upadła,
część została poddana restrukturyzacji, powstały nowe zakłady, tak Ŝe obecnie
14
Skoczów. Towarzystwo Miłośników Skoczowa, Skoczów 1995
7/129
Skoczów nadal jest najbardziej uprzemysłowioną miejscowością powiatu
cieszyńskiego.
Wielkim wydarzeniem dla całego regionu była wizyta w 1995 r. w Skoczowie papieŜa
Jana Pawła II w związku z kanonizacją pochodzącego ze Skoczowa św. Jana
Sarkandra. Na Kaplicówce została wówczas odprawiona msza św. dla wiernych, w
której udział wzięło około 200 tys. ludzi.
1.5 Sytuacja społeczna i zaludnienie
Zestawienie obrazujące strukturę ludności w Gminie Skoczów według stanu na dzień
31.12.2006r.
Tabela 1 Struktura ludności Gminy Skoczów – stan na dzień 31.12.2006r.
Liczba ludności ogółem
w wieku przedprodukcyjnym do 17 lat
w wieku produkcyjnym od 17 do 64 lat
w wieku poprodukcyjnym powyŜej 64 lat
Ogółem
25 591
5 210
17 252
3 129
Kobiety
13 374
2 578
8 881
1 917
MęŜczyźni
12 217
2 632
8 371
1 212
Liczba ludności w sołectwach 10 930 osób.
Liczba ludności w mieście 14 661 osób.
Bezrobocie – stan na dzień 31.03.2007. : 1 077 osób bezrobotnych (w tym kobiet: 665;
osób do lat 24: 222)
Ilość osób pozostających bez pracy w Gminie Skoczów systematycznie maleje. Na
koniec roku 2006 było 1138 osób pozostających bez pracy, natomiast stan na
30.VI.2006 wynosił 1233 osoby bezrobotne.
1.6 Strategiczne załoŜenia rozwoju Gminy
Według „Strategii Gminy Skoczów” Skoczów będzie Gminą zapewniającą
mieszkańcom lepszy i dostatni poziom Ŝycia z zachowaniem zasad zrównowaŜonego
rozwoju, zamieszkałą przez ludzi wykształconych, mających pracę zapewniającą
dochody na zaspokojenie potrzeb bytowych i kulturalnych, ludzi aktywnych
(zaangaŜowanych) społecznie. Gmina Skoczów będzie w przyszłości obszarem
chroniącym i kultywującym bogate dziedzictwo przyrodnicze. Skoczów będzie teŜ
Gminą dobrze funkcjonującego przemysłu, ekspansywnie rozwijającej się drobnej
wytwórczości, usług i handlu, a zarazem pręŜnie rozwijającej się turystyki i rekreacji
weekendowej, tranzytowej, pobytowej i pielgrzymkowej, w szczególności w oparciu o
kult św. Jana Sarkandra.
Gmina Skoczów zapewni mieszkańcom godne warunki Ŝycia, pracy i wypoczynku na
zasadzie współodpowiedzialności i współdziałania społeczności lokalnej oraz zapewni
odwiedzającym bogatą ofertę i wysoki poziom obsługi turystycznej, a takŜe zapewni
dobre warunki dla inwestowania.
8/129
Aby urzeczywistnić załoŜoną w strategii wizję i misję Gminy Skoczów Gmina
realizować winna następujące cele i kierunki rozwoju:
* Osiągnięcie wysokich standardów cywilizacyjnych Ŝycia mieszkańców i wysokiej
jakości kapitału ludzkiego poprzez tworzenie warunków do powstawania miejsc pracy,
wspieranie rozwoju budownictwa mieszkaniowego oraz poprawę warunków
mieszkaniowych, poprawę jakości szkolnictwa, zapewnienie wysokiego poziomu
dostępności opieki zdrowotnej (usług medycznych), zapewnienie poczucia
bezpieczeństwa, zwiększenie uczestnictwa mieszkańców w kulturze oraz stworzenie
warunków dla rozwoju sportu i rekreacji,
* Ochrona wartości przyrodniczych Gminy poprzez uporządkowanie gospodarki
wodno-ściekowej i ochrona zasobów wodnych, uporządkowanie gospodarki
odpadami, polepszenie jakości powietrza, podnoszenie i ochrona walorów
przyrodniczych,
* Kreowanie i wspieranie pozytywnych zmian w sferze przemysłu, handlu, drobnej
wytwórczości i turystyki poprzez wspieranie przedsiębiorczości, zwiększenie
atrakcyjności turystycznej Gminy,
* Osiągnięcie wysokiego poziomu zarządzania Gminą poprzez podniesienie
efektywności funkcjonowania organów Gminy, rozwijanie współpracy z innymi
jednostkami samorządu terytorialnego oraz kształtowanie pozytywnego wizerunku
Gminy.
2 KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA W GMINIE SKOCZÓW
Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Cieszyńskiego, w skład którego
wchodzi Gmina Skoczów, zawiera następujące propozycje celów i wytyczne do
Programów Gminnych:
- Poprawa jakości powietrza atmosferycznego,
- Racjonalna gospodarka wodna,
- Poprawa jakości gleb, ochrona powierzchni i kopalin,
- Zmniejszenie uciąŜliwości hałasu,
- Zachowanie i wzbogacanie walorów przyrodniczych,
- Racjonalna gospodarka odpadami,
- Zagospodarowanie terenów zdegradowanych,
- Przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagroŜeniom środowiska,
- Edukacja ekologiczna.
KaŜdy z wyŜej wymienionych priorytetów powinien zawierać zadania szczegółowe w
podziale na zadania własne i koordynowane. Uwzględniając powyŜsze wytyczne, dla
Gminy Skoczów określono następujące kierunki ochrony środowiska:
* gospodarka wodno-ściekowa obejmująca system zaopatrzenia w wodę,
odprowadzania i oczyszczania ścieków, gospodarowania wodami opadowymi i
ochrony przed powodzią,
* gospodarka odpadami z uwzględnieniem selektywnej zbiórki odpadów
komunalnych,
9/129
* ochrona powierzchni ziemi i gleb oraz rekultywacja terenów zdegradowanych,
* ochrona powietrza oraz ochrona przed promieniowaniem niejonizującym,
* ochrona przed hałasem w tym hałasem komunikacyjnym.
* ochrona róŜnorodności biologicznej gminy, w tym zachowanie i wzbogacanie
walorów przyrodniczych,
* edukacja ekologiczna .
2.1 Gospodarka wodno-ściekowa
2.1.1 Charakterystyka i ocena aktualnego stanu
Wody powierzchniowe
Gmina Skoczów połoŜona jest w dorzeczu Wisły. Wisła przepływa przez Gminę
centralnie przyjmując kierunek NW-SE. Sieć hydrograficzna w obrębie gminy jest
dobrze rozwinięta, na co wpływ mają wody płynące rzek i potoków, oraz liczne stawy
połoŜone głównie w północnej, północno-zachodniej i wschodniej części Gminy.
Ocenę jakości wód powierzchniowych na terenie Gminy Skoczów przeprowadzono na
podstawie wyników badań Śląskiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony
Środowiska15. Badania prowadzone były w następujących punktach pomiarowych:
Mała Wisła – poniŜej Skoczowa
Iłownica – w Pierśćcu
Bładnica – ujście do Małej Wisły
Mała Wisła poniŜej Skoczowa w km 69,3 w 2006 r. prowadziła wody 3 klasy jakości
(klasa jakości zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004
roku w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i
podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i
prezentacji stanu tych wód - Dz. U. nr 32, poz.284), przy czym wskaźnikami
decydującymi o klasie wód były liczba bakterii grupy coli i liczba bakterii grupy coli
typu kałowego. Ze względu na stęŜenia azotu amonowego, azotynów i fosforu
ogólnego wody Małej Wisły w tym przekroju nie spełniały warunków określonych
rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 roku w sprawie
wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem Ŝycia
ryb w warunkach naturalnych, podobnie jak wody Bładnicy przy ujściu do Wisły ze
względu na stęŜenia azotynów i fosforu ogólnego. Zarówno wody Małej Wisły,
Bładnicy w powyŜszych punktach pomiarowych jak i Iłownicy w Pierśćcu nie były
zagroŜone zanieczyszczeniami związkami azotu ze źródeł rolniczych zgodnie z
warunkami określonymi w rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia
2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wraŜliwych na zanieczyszczenie
związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 241, poz.2093). Wody Bładnicy
odpowiadały kategorii jakości A3 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z
dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody
powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do
spoŜycia (Dz. U. Nr 204, poz. 1728)
15
Program Państwowego Monitoringu Środowiska na rok 2006
10/129
Wody podziemne
Gmina Skoczów leŜy w obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych (GZWP)
wydzielonego w ośrodku porowym (zbiornik dolinny – czwartorzędowy). Zbiornik ten
zakwalifikowany został do obszarów wymagających najwyŜszej ochrony (ONO),
którego parametry regionalne są następujące:
* nr GZWP w systemie krajowym: 347,
* szacunkowe zasoby dyspozycyjne: 13 tys. m3/dobę,
* średnia głębokość ujęć: 8 m. p.p.t.,
* typ wody wg zmodyfikowanej klasyfikacji Szczukariewa – Pirkłońskiego – HCO3SO4-Cl-Ca-Mg.
Badania wód podziemnych w 2006 r. w punkcie pomiarowym jakości
czwartorzędowych wód podziemnych zlokalizowanym w Pogórzu na GZWP 347
wskazują na III klasę jakości tych wód, ze względu na poziom stęŜeń fosforanów,
wodorowęglanów i temperatury15.
Na południe od omawianego zbiornika znajduje się jeszcze jeden GZWP nr 447
związany z fliszem karpackim – jest to zbiornik wód podziemnych Godula w
Beskidzie Śląskim, w którym wody znajdują się w utworach szczelinowych i
szczelinowo-porowych w osadach Kredy.
Gmina Skoczów jest zaopatrywana w wodę zarówno z ujęć wód powierzchniowych
jak i podziemnych. Tereny ujęć wód podziemnych znajdują się w południowowschodniej części gminy (Pogórze), gdzie wyznaczona została strefa ochrony
bezpośredniej i pośredniej wewnętrznej oraz strefa ochrony pośredniej zewnętrzna.
Zaopatrzenie w wodę
Źródłem wody dla miasta i gminy są zasoby wód powierzchniowych i podziemnych
(pochodzące z trzecio- i czwartorzędowych poziomów wodonośnych). Głównymi
źródłami zaopatrzenia dobrze rozwiniętego systemu wodociągowego są:
- ujęcie Wisła Czarne – zbiornik otwarty
- ujęcie Zawiśle w Skoczowie – studnia
- ujęcie Pogórze – studnie głębinowe
Wokół ujęć wody utworzone zostały strefy ochronne.
Ujęcie Wisła Czarne jest ujęciem powierzchniowym wód z rzeki Wisły. Z ujęcia tego
poprzez zbiornik w Ustroniu do Skoczowa doprowadzona jest woda rurociągiem
stalowym φ400 mm. Rurociąg ten zaopatruje w wodę zbiorniki wyrównawcze
Kaplicówka w Skoczowie oraz zasila po drodze niŜej połoŜone tereny mieszkalne.
Rurociągiem tym dopływa ok. 5200m3/dobę.
Ujęcie Zawiśle w Skoczowie stanowi obecnie jedna studnia kopana wykonana w
1950r. Jest to studnia murowana o średnicy 5,0m. oraz głębokości 6,6m. Stanowi
jednocześnie studnię zbiorczą oraz zbiornik wody z trzech otworów drenarskich.
11/129
Wydajność własna ujęcia wynosi ok. 940 m3/dobę. Woda nie wymaga uzdatniania i po
chlorowaniu podawana jest do sieci.
Ujęcie Pogórze jest ujęciem komunalnym dla miasta Cieszyna, z którego
zaopatrywana jest równieŜ wieś Pogórze. PołoŜone u zbiegu rzek Wisły i Brennicy,
wykorzystuje wody infiltracyjne tych rzek ujmowane poprzez liczne studnie wiercone.
Pobierane jest 750 m3/h wody, która nie wymaga uzdatniania i po chlorowaniu
dostarczana jest do odbiorców. Z terenu ujęcia do miasta Cieszyna przeprowadzone są
magistrale φ 800, φ 500 i φ 350 mm. Studnia nr 13 tego ujęcia wodociągiem φ 200 mm
doprowadza wodę do ujęcia Zawiśle.
Powiązanie z innymi systemami wodociągowymi odbywa się rurociągiem φ 400 mm
doprowadzającym wodę z Ustronia, połączonym z magistralami Pogórze-Cieszyn, z
których zaopatrywane są Wilamowice i część Międzyświecia połoŜona po lewej
stronie rzeki Bładnicy. Pozwala to na awaryjne zasilanie miasta Skoczowa z ujęcia
Pogórze.
Na sieci wodociągowej miasta Skoczowa zlokalizowane są zbiorniki wyrównawcze
Kaplicówka o pojemności 2 x 2000 m3. Współpracują one z siecią obsługującą niŜej
połoŜone tereny oraz zaopatrują połoŜoną w pobliŜu hydrofornię tłoczącą do sieci II
strefy ciśnień. Poprzez hydrofornie zaopatrywana jest górna część Skoczowa oraz wsie
połoŜone na północ od Skoczowa.
Granicę stref stanowi rzędna 330 m. n.p.m.
Własne ujęcia wody posiadają takŜe niektóre zakłady przemysłowe.
W okresie ostatnich czterech lat wykonano następujące przedsięwzięcia związane z
zaopatrzeniem gminy w wodę:
a) rozbudowa sieci wodociągowej
Tabela 2 Wykonana rozbudowa sieci wodociągowej w okresie ostatnich 4 lat w
Gminie Skoczów
Lp.
Przedmiot robót
1.
Wodociąg Pierściec
2.
Wodociąg Kowale
Efekt rzeczowy
7285 mb sieci wodociągowej –
53 przyłącza
1156 mb sieci wodociągowej –
18 przyłączy
Termin
realizacji
2004
Koszt [zł]
534.684,78
2004
91.892,97
b) modernizacja sieci wodociągowej (realizowana przez WZC)
Tabela 3 Modernizacja sieci wodociągowej przeprowadzona w Gminie Skoczów w
ostatnich 4 latach
Lp.
1.
2.
Przedmiot robót
Efekt rzeczowy
Termin
Koszt [zł]
realizacji
Wymiana wodociągu w 2000 mb sieci wodociągowej 2003
207.000,00
ul.Lipowej, Wierzbowej wraz z przyłączami
i Klonowej
Wymiana wodociągu w 520 mb sieci wodociągowej
2003
130.000,00
12/129
3.
ul. Wzgórze
Wymiana wodociągu w
ul. Bielskiej,
Południowej, Bocznej i
Słonecznej
1957 mb sieci wodociągowej 2004wraz z przyłączami
2007
457.845,64
W chwili obecnej zwodociągowana jest praktycznie cała gmina.
Tabela 4 Zestawienie istniejącej sieci wodociągowej na terenie Gminy Skoczów
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Miejscowość
m. Skoczów
Kiczyce
Międzyświeć
Wilamowice
Harbutowice
Pogórze
Ochaby
Pierściec
Bładnice
Kowale
Wiślica
RAZEM
Długość sieci
wodociągowej
[mb.]
89.669
21.014
13.605
12.652
16.493
32.976
45.932
24.852
10.792
11.112
17.741
296.838
Zakres średnic
[mm]
32÷400
32÷200
32÷200
32÷200
32÷200
32÷200
32÷200
32÷200
32÷200
32÷200
32÷200
-
Ilość przyłączy
wodociągowych
[szt.]
1.459
181
157
124
249
333
337
306
129
99
199
3.573
Kanalizacja i oczyszczanie ścieków
Skoczów posiada sieć kanalizacji sanitarnej na terenie miasta, oraz w części sołectw.
Sieć kanalizacyjna administrowana jest przez Zakład Usług Komunalnych w
Skoczowie. Część miasta Skoczowa posiada system kanalizacji deszczowej. Łączna
długość kanalizacji deszczowej wynosi 14,0 km. Z pozostałych terenów nie objętych
systemem kanalizacji deszczowej wody opadowe wsiąkają powierzchniowo, bądź
spływają powierzchniowo do przydroŜnych rowów, a następnie do pobliskich cieków.
Ostatnie 4 lata były okresem intensywnej budowy systemu kanalizacyjnego w Gminie
Skoczów. Podsumowanie przeprowadzonej budowy sieci ujęto w tabeli.
Tabela 5 Zrealizowana budowa sieci kanalizacyjnej w okresie ostatnich czterech lat
Lp.
1.
2.
3.
4.
Przedmiot robót
Efekt rzeczowy
Kanalizacja sanitarna i 3878 mb kanalizacji sanitarnej – 103
deszczowa w rejonie ul. przyłącza
Stalmacha
1417 mb kanalizacji deszczowej
odtworzenie nawierzchni dróg
Kanalizacja sanitarna na 1316 mb kanalizacji sanitarnej – 36
Zawiślu
przyłączy
Kanalizacja
sanitarna 7 393 mb kanalizacji sanitarnej –
sołectwa Pogórze
103 przyłącza
Kanalizacja sanitarna w 643 mb kanalizacji
rejonie ul.Górny Bór
1334 mb kanalizacji sanitarnej i 24
Termin
realizacji
2002-2004
Koszt
1.038.432
2002-2003
245.538,16
2002-2003
1.251403,51
2004-2005
2005
410.000,00
306.668,84
13/129
5.
6.
7.
8.
9.
10
Kanalizacja sanitarna w
rejonie ul. Ceglanej
rejonie ul.Dolny Bór
rejonie ul.Kiczyckiej
rejonie ulicy Mickiewicza
Kanalizacja
sanitarna
sołectwa
Harbutowice
(granica
Harbutowice,
Bładnice, Skoczów)
Kanalizacja
sanitarna
sołectwa Bładnice wraz ze
wschodnią
częścią
sołectwa Międzyświeć
przyłącza
514 mb kanalizacji sanitarnej
przyłączy kanalizacyjnych
przyłącza kanalizacyjne
przyłącza
przyłączy kanalizacyjnych
przyłącza
i 12
2005-2006
169.254,12
i 24
2005-2006
374.471,70
i 82
2006
1.155.569,70
i 10
2005
123.786,00
i 22
2006
600.061,00
6430 mb kanalizacji sanitarnej i 68
przyłączy
2005-2006
1.696.192,00
W Gminie Skoczów na koniec 2006 r długość czynnej sieci kanalizacyjnej i połączeń
prowadzących do budynków wynosiła ogółem 107,0 km, z tego:
* Miasto Skoczów:
sieć kanalizacyjna – 42,1 km
połączenia kanalizacyjne – 20,2 km – 1072 podłączenia
* Sołectwo Pogórze:
sieć kanalizacyjna –16,7 km
połączenia kanalizacyjne – 8,5 km – 277 podłączeń
* Sołectwo Harbutowice:
połączenia kanalizacyjne – 3,0 km – 164 podłączenia
* Sołectwo Międzyświeć:
* Sołectwo Bładnice Dolne:
Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków w Skoczowie usytuowana jest na
prawym brzegu Małej Wisły w Skoczowie, oraz częściowo we wsi Kiczyce.
Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest Mała Wisła.
Średniodobowa
3
przepustowość oczyszczalni wynosi 13.100 m /d, maksymalna 27.480 m3/d. W latach
2000-2003 oczyszczalnia została gruntownie zmodernizowana kosztem 9.831.158 zł z
czego środki własne Gminy Skoczów wyniosły 818.648 zł, dotacje 4.000.000 zł (z
czego EkoFundusz 3.550.000 zł, a NFOŚiGW 450.000 zł) pozostałe środki w
wysokości 5.012.510 zł pochodziły z poŜyczek – 4.050.000 zł z NFOŚiGW, a 962.510
z WFOŚiGW w Katowicach.
14/129
Doprowadzone grawitacyjnie na oczyszczalnię ścieki w części mechanicznej
przepływają przez kraty i 3-komorowy piaskownik. Piasek usuwany jest systemem
pompowym do separatora piasku gdzie następuje jego odwodnienie. Następnie ze
ścieków usuwane są tłuszcze w komorach wstępnego napowietrzania. Następnie ścieki
przepływają do zbiornika czerpalnego pompowni ścieków, skąd są przetłaczane do
radialnych osadników wstępnych z mechanicznymi zgarniaczami osadów. Stąd
grawitacyjnie przepływają na obiekty oczyszczalni biologicznej dla usunięcia
związków węgla oraz zawiązków biogennych. W komorach napowietrzania z
wydzielonymi strefami beztlenową, niedotlenioną i tlenową zachodzi podstawowy
proces oczyszczania ścieków, polegający na biologicznym rozkładzie zanieczyszczeń
organicznych. Komory wyposaŜone są we wgłębny drobnopęcherzykowy system
napowietrzania, mieszadła wolnoobrotowe i pompy do recyrkulacji. Oddzielenie
zawiesin od ścieku oczyszczonego następuje w dwóch pracujących równolegle
osadnikach wtórnych. Zawiesina osadu czynnego jest odprowadzana do zbiornika
czerpalnego pompowni osadu recyrkulowanego, skąd jest przepompowywana do
komór napowietrzania. Osad powstający w procesach Oczyszczania (surowy i
nadmierny) oraz części pływające wyflotowane w osadnikach są przepompowywane
do dwóch komór fermentacyjnych, gdzie następuje ich fermentacja w warunkach
beztlenowych. Ustabilizowane partie osadu są okresowo kierowane do mechanicznego
zagęszczania i odwadniania oraz higienizacji. Oczyszczone biologicznie ścieki
spływają kolektorem do rzeki Wisły. W celu zabezpieczenia odbiornika ścieków i
połoŜonego poniŜej zbiornika Goczałkowickiego istnieje moŜliwość dezynfekcji
ścieków w oparciu o podchloryn sodu. Zastosowanie powyŜszej wysokoefektywnej
technologii umoŜliwia uzyskanie wysokiego stopnia oczyszczania ścieków,
gwarantującego dotrzymanie wartości określonych w pozwoleniu wodnoprawnym, a
takŜe spełniającego wymagania ustawowe - zarówno Dyrektywy 91/271/EEC jak teŜ
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków,
jakie naleŜy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie
substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz.984)
Ilość ścieków oczyszczonych z terenu Gminy Skoczów w 2006 r. wynosiła 777,4 tys.
m3, przy czym ścieki bytowe stanowiły 83,3 %, a ścieki przemysłowe 16,7 % ogólnej
ilości oczyszczanych ścieków.
W 2006 roku średnia efektywność prowadzonych procesów oczyszczania ścieków
przedstawiała się następująco:
Tabela 6 Średnia efektywność prowadzonych procesów oczyszczania ścieków w rok
2006
Wskaźnik
BZT5
ChZTCr
Zawiesnia og.
Azot og.
Fosfor og.
Jednostka
mgO2/dm3
mgO2/dm3
mg/dm3
mgN/dm3
mgP/dm3
Ścieki surowe
193,0
306,0
136,8
30,9
3,4
Ścieki
oczyszczone
3,8
22,5
10,3
13,4
1,5
% redukcja
zanieczyszczeń
98,0
92,7
92,5
56,7
55,9
15/129
Ochrona przed powodzią
W ramach działań przeciwpowodziowych bieŜącą konserwacją objęte są rowy i cieki
istotne dla ochrony przeciwpowodziowej, oraz potok Młynówka Skoczowska
znajdujący się w administracji Gminy.
Młynówka jest ciekiem wodnym biegnącym z Ustronia do Skoczowa. Obecnie jest
odbiornikiem wód deszczowych z obszaru, przez który przepływa. Wpada ona do
rzeki Wisły, przed wiaduktem na drodze Katowice - Wisła w Skoczowie. Podmiotem
administrującym ciekiem na terenie Gminy Skoczów jest Zakład Usług Komunalnych
w Skoczowie. Ciek przepływa przez działki stanowiące własność: osób prywatnych,
podmiotów gospodarczych, Gminy Skoczów i Skarbu Państwa. Od granicy Gminy do
ujścia do Wisły Młynówka ma długość ok. 3 km, w tym na odcinkach, łącznie 420 mb
potok został zarurowany.
W latach 90 ubiegłego wieku były prowadzone roboty mające na celu uregulowanie
biegu Młynówki, w ramach których dokonano zmiany biegu cieku oraz urządzono
koryto w końcowym odcinku. Ponadto wykonane zostały urządzenia pozwalające na
zatrzymywanie zanieczyszczeń stałych. Na inwestycje te przyznane były środki
powodziowe z BudŜetu Państwa. Obecnie na bieŜąco prowadzone są prace
konserwacyjne realizowane przez ZUK, które finansowane są z budŜetu Gminy. Prace
koncentrują się na utrzymaniu swobodnego przepływu wody i obejmują głównie
wykaszanie brzegów i wycinanie samorostów, oczyszczanie dna cieku, oraz bieŜące
utrzymanie obiektów i urządzeń związanych z funkcjonowaniem Młynówki.
Na prace związane z utrzymaniem i prawidłową eksploatacją „Młynówki
Skoczowskiej” przeznaczono w latach 2003-2006 – 65.000 zł.
W ramach działań przeciwpowodziowych bieŜącą konserwacją objęte są rowy i cieki
istotne dla ochrony przeciwpowodziowej.
W 2003 roku kosztem 19.345,33 zł wykonano:
* remont przepustu na rowie odwadniającym przy ul. M.Wardas w Pierśćcu,
* konserwację rowów odwadniających przy drogach w rejonie dworca kolejowego w
Pogórzu, konserwację rowów odwadniających przy drogach w Ochabach w rejonie
boiska sportowego.
W 2004 roku kosztem 36.722,79 zł wykonano:
* remonty przepustów na rowach odwadniających przy drogach gminnych w Pierśćcu
przy ul. Zielnej i Górnioki,
* remont przepustu na Młynówce przy drodze gminnej w Ochabach Wielkich,
* odwodnienie drogi gminnej i terenów przyległych w Ochabach w rejonie kościoła,
* konserwację rowu zlokalizowanego przy lesie miejskim „Dolny Bór” w rej. ul.
Kiczyckiej,
* odwodnienie terenu w rejonie „Kościelnik” w Ochabach.
W 2005 r. wykonano następujące działania:
* przebudowano przepust pod drogą gminną w Ochabach Wielkich - koszt zadania
10.108,68 zł,
* odwodnienie drogi gminnej Hubczyk-Skoczylas w Ochabach Małych kosztem
1251,66 zł,
16/129
* odwodnienie przy ul.Spółdzielczej i Ptasiej w Wilamowicach – koszt 7.982,78 zł,
* odwodnienie drogi gminnej w rejonie Kowale-Stawy – koszt 6.377,80 zł.
Dodatkowo w 2005 r. dofinansowano kwotą 20.000 zł prace związane z konserwacją
cieku wodnego Pogórzanka zarządzanego przez Śląski Zarząd Melioracji i Urządzeń
Wodnych w Katowicach. Prace obejmowały zabudowę wyrwy brzegowo-dennej w km
1+885 – 1+915 opaską siatkowo-kamienną, a w km 3+290 – 3+350 opaską faszynową.
W 2006 roku wykonano następujące zadania:
* Odtworzono 980 mb rowu odwadniającego tereny Kiczyc i Ochab tzw. Kościelnik –
koszt 7.803,86 zł,
* Odwodniono część ul. Spokojnej w Wilamowicach kosztem 7.992,43 zł,
* Dokonano konserwacji rowu odwadniającego biegnącego granicą sołectwa Bładnice
i Międzyświeć – koszt 2.789,86 zł,
* Wykonano odwodnienie terenu przy ul. Pod Lasem w Wilamowicach – koszt
8.548,37zł.
2.1.2 Stan docelowy
Sieć wodociągowa
Nastąpi uzupełnienie sieci wodociągowej na terenach do tej pory nie objętych
zbiorowym zaopatrzeniem w wodę (Pogórze Dębina, Skoczów ul. Kiczycka) jak teŜ
nieznaczny wzrost długości sieci związany z uzupełniającą jej rozbudową, oraz
wyposaŜeniem nowych terenów, w tym pod budownictwo mieszkaniowe oraz tereny
komercyjne.
Systematycznej wymianie podlegać będą natomiast odcinki sieci w najgorszym stanie
technicznym.
Będą prowadzone systematyczne działania uświadamiające mieszkańców o
konieczności zmniejszenia strat i zuŜycia wody poprzez np. akcje w szkołach,
kampanie reklamowe, itp.
Kanalizacja i oczyszczanie ścieków
Kontynuowana będzie rozbudowa kanalizacji sanitarnej – głównie na terenie sołectw
wchodzących w skład Gminy Skoczów.
Rozbudowa sieci kanalizacyjnej zostanie podzielona na pojedyncze zadania, tak aby
do roku 2015 praktycznie cały teren gminy został skanalizowany.
Nastąpi takŜe wzrost długości sieci związany z uzupełniającą jej rozbudową oraz
wyposaŜeniem nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe oraz tereny
komercyjne. W razie potrzeby wymianie podlegać będą odcinki sieci w najgorszym
stanie technicznym.
W planowanych rozwiązaniach dla gospodarki wodami deszczowymi przyjmuje się
jako wytyczne dla nowych koncepcji odwodnień:
* zmniejszanie ilości bezpośrednich odpływów poprzez wsiąkanie wód deszczowych,
17/129
* odpływy nie nadające się do bezpośredniego wsiąkania gromadzić na miejscu ich
powstania i doprowadzić do powolnego wsiąkania, lub teŜ doprowadzić do odbiornika
ze zwłoką czasową,
* wykorzystywać wodę deszczową do uŜytkowania,
* wodę deszczową zanieczyszczoną gromadzić i oczyszczać16.
Wody opadowe i roztopowe ujęte w szczelne, otwarte lub zamknięte systemy
kanalizacyjne pochodzące m.in. z zanieczyszczonej powierzchni szczelnej terenów
przemysłowych, składowych, baz transportowych, miast, budowli kolejowych, dróg
zaliczanych do kategorii dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych klasy G, a
takŜe parkingów o powierzchni powyŜej 0,1 h w ilości, jaka powstaje z opadów o
natęŜeniu co najmniej 15 l na sekundę na 1 ha, zgodnie z warunkami rozporządzenia
Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie naleŜy spełnić
przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji
szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz.984)
wprowadzane do wód lub do ziemi nie powinny zawierać substancji
zanieczyszczających w ilościach przekraczających 100 mg/l zawiesin ogólnych oraz
15 mg/l węglowodorów ropopochodnych.
Oczyszczalnia ścieków po modernizacji zapewnia niezbędny stopień redukcji
zanieczyszczeń, a jej przepustowość umoŜliwia zarówno rozbudowę sieci
kanalizacyjnej na terenie gminy, jak i przyjmowanie ścieków z części gmin
ościennych.
W dalszym ciągu prowadzone będą remonty urządzeń oczyszczających, oraz
modernizacje w kierunku poprawienia efektywności energetycznej procesu i sanitacji
powstających osadów ściekowych.
Ochrona przed powodzią
W ramach ochrony przed powodzią w dalszym ciągu utrzymywana będzie Młynówka
Skoczowska, jak teŜ cieki i rowy istotne dla ochrony przeciwpowodziowej.
Prowadzone będzie współdziałanie i koordynacja działań ze Śląskim Zarządem
Melioracji i Urządzeń Wodnych w zakresie modernizacji i utrzymania cieków
będących w jego administracji. Promowane będą działania w zakresie zmniejszanie
ilości bezpośrednich odpływów wód deszczowych do wód płynących, poprzez
wsiąkanie wód deszczowych do gruntu, lub doprowadzania do tych wód ze zwłoką
czasową.
2.1.3 Cele i kierunki działań w odniesieniu do przyjętych polityk
i strategii w regionie
„Strategia rozwoju województwa śląskiego na lata 2000-2020”:
Cel strategiczny IV „poprawa jakości środowiska naturalnego i kulturowego oraz
zwiększenie atrakcyjności przestrzeni”
16
Wolfgang Geiger i Herbert Dreiseitl: Nowe sposoby odprowadzania wód deszczowych. Poradnik. Projprzem-EKO Bydgoszcz 1999
18/129
Kierunek działań 6 „utworzenie systemu kształtowania i wykorzystania
zasobów wodnych”. Jako cel w zakresie gospodarki wodno-ściekowej przyjęto
„utworzenie systemu kształtowania i wykorzystania zasobów wodnych.”
Stwierdzono, iŜ ograniczone zasoby wodne Województwa Śląskiego wymuszają
wdroŜenie racjonalnego systemu zarządzania zasobami wodnymi. Uporządkowanie
zasad zarządzania gospodarką wodną pozwoli na racjonalne gospodarowanie zasobami
wodnymi oraz zmniejszenie zagroŜenia ekologicznego związanego z deficytem wód
powierzchniowych i podziemnych oraz ich rosnącym zanieczyszczeniem.
Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi oraz konsekwentne prowadzenie
działań zmierzających do poprawy ich jakości, ilości i dostępności w znaczący sposób
poprawi warunki Ŝycia mieszkańców Województwa Śląskiego. Polepszeniu ulegnie
jakość wód wykorzystywanych do zaspokajania potrzeb ludności i przemysłu.
Szczególnie waŜne jest między innymi zmniejszenie ładunków zanieczyszczeń
odprowadzanych do wód podziemnych i powierzchniowych, w tym budowa systemu
oczyszczalni ścieków organizowanych w zlewniach rzek, ochrona obiektów, które w
naturalny sposób zapewniają retencję wodną oraz zwiększają procesy
samooczyszczania się wód.
W zakresie ochrony przeciwpowodziowej istotne jest wdraŜanie zasad racjonalnego
planowania i zagospodarowania przestrzennego dolin rzecznych, w tym budowa
wałów. Konieczne jest równieŜ stworzenie sprawnego systemu retencji wodnej
(budowa zbiorników retencyjnych) oraz modernizacja urządzeń melioracyjnych.
Trzeba takŜe dąŜyć do zachowania naturalnych zbiorników retencyjnych, takich jak:
tereny podmokłe i nieuregulowane cieki wodne.
Priorytet V Środowisko
Cel główny: Ochrona oraz poprawa jakości środowiska
Cel szczegółowy: Poprawa jakości wód powierzchniowych i
podziemnych
Infrastruktura wodno – ściekowa wspierana będzie poprzez inwestycje w sieci
kanalizacyjne, wodociągowe, oczyszczalnie ścieków i elementy systemu zaopatrzenia
w wodę.
„Program ochrony środowiska województwa śląskiego do roku 2004 oraz cele
długoterminowe do roku 2015”
Celem długoterminowym do 2015 roku jest „Przywrócenie wysokiej jakości wód
powierzchniowych oraz ochrona jakości wód podziemnych i racjonalizacja ich
wykorzystania”. Cel ten jest zgodny z celem przyjętym w Strategii Rozwoju
Województwa Śląskiego, który mówi o potrzebie utworzenia systemu kształtowania i
wykorzystania zasobów wodnych.
19/129
Program Ochrony Środowiska Powiatu Cieszyńskiego
W rozdziale Wytyczne dla Gmin Powiatu Cieszyńskiego do sporządzania Programów
Ochrony Środowiska i Planów Gospodarki Odpadami zaproponowano następujące
cele i priorytety dla programów gminnych:
Cel główny: Racjonalna gospodarka wodna
Priorytety: Ochrona przeciwpowodziowa,
Realizacja kompleksowych inwestycji w dziedzinie gospodarki
wodno-ściekowej (ograniczenie zrzutów nieoczyszczonych
ścieków do cieków i zbiorników),
Poprawa jakości wody pitnej,
Regulacja stosunków wodnych na terenie gminy.
Strategia Rozwoju Śląska Cieszyńskiego 2001-2016
W części Ochrona Środowiska określono następujące cele strategiczne, operacyjne i
projekty:
Cel Strategiczny 1: Poprawa jakości Ŝycia mieszkańców Śląska Cieszyńskiego,
szczególnie w zakresie ochrony zdrowia. Zwiększanie atrakcyjności Śląska
Cieszyńskiego jako miejsca osiedlania się i lokowania inwestycji.
Cel operacyjny 1.1.: Rozbudowa infrastruktury technicznej
Projekty:
1.1.1. Regulacja potoków i rzek
1.1.2. Budowa zbiorników małej retencji z zachowaniem Ŝycia biologicznego, w tym
hodowli pstrąga
1.1.3. Rozbudowa sieci wodociągów publicznych, kanalizacji i budowa lokalnych
oczyszczalni ścieków z zachowaniem moŜliwości wykorzystania infrastruktury w
układzie międzygminnym
1.1.4. Stworzenie w gminach (powiecie) systemu dofinansowania budowy
przydomowych oczyszczalni ścieków z wykorzystaniem wzoru Cieszyńskiego
Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska
Cel Strategiczny 2: Zwiększanie dochodów z działalności turystycznej w powiecie
cieszyńskim prowadzone zgodnie z zasadami zrównowaŜonego rozwoju.
Cel operacyjny 2.6.: Ochrona zlewni wód Wisły i Olzy
Projekty:
2.6.1. Przygotowanie
Goczałkowickiego”
i
realizacja
projektu
„Ochrona
wód
zlewni
Jeziora
Cel operacyjny 2.7.: Osiągnięcie czystości wód pozwalającej na przywrócenie
obecności raka szlachetnego i błotnego w rzekach powiatu.
20/129
Projekty:
2.7.1. Doprowadzenie do właściwego funkcjonowania gospodarki wodno-ściekowej
Strategia Rozwoju Gminy Skoczów
Celu strategiczny „ochrona wartości przyrodniczych gminy”
Kierunek działania „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej i ochrona
zasobów wodnych”,
Zadania strategiczne:
Opracowanie i realizacja programu w zakresie uporządkowania
gospodarki ściekowej.
Pełne skanalizowanie obszaru gminy.
Współdziałanie z gminami ościennymi w dziedzinie ochrony
zlewni rzeki Wisły.
Selektywne wykorzystanie wód podziemnych (cenniejsze dla
gospodarki komunalnej mniej wartościowe dla przemysłu).
Likwidacja ognisk zanieczyszczenia wód podziemnych.
W oparciu o powyŜsze cele przyjęto dla Gminy Skoczów długoterminowy cel w
zakresie gospodarki wodno-ściekowej na lata 2007-2014:
„Wysoka jakość wód powierzchniowych oraz ochrona wód podziemnych i
racjonalizacja ich wykorzystania”
Dla skutecznej realizacji powyŜszego celu wyodrębniono 3 kierunki działań, którym
przyporządkowano zadania krótkoterminowe na lata 2007 –2010, oraz
długoterminowe (perspektywiczne) na lata 2011-2014:
21/129
Tabela 7 Cele i kierunki działań - Wysoka jakość wód powierzchniowych i racjonalizacja ich wykorzystania
Wysoka jakość wód powierzchniowych i racjonalizacja ich wykorzystania
C1
KI
K II
ZW/ZK
Okres
realizacji
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w części sołectw Harbutowice, Bładnice Dolne - etap II
ZW
2007
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w rejonie ulic Ustrońskiej oraz Wiślańskiej w
Skoczowie
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w rejonie ulicy Cieszyńskiej w Skoczowie
Uporządkowanie gospodarki ściekowej w sołectwach Międzyświeć i Bładnice -etap II
ZW
ZW
ZW
2007
2007-2008
2007-2009
ZW
2007-2009
ZW
2008-2009
ZW
ZW
ZW
ZW
ZW
2007-2009
2008-2009
2009-2010
2009-2010
2009-2010
ZW
CIĄGŁE
ZW
ZW
2008
2007
ZW
2007-2008
ZW
CIĄGŁE
ZK
2008-2011
ZK
2008-2011
ZK
2008-2011
ZK
2008-2011
ZADANIA
KIERUNKI
ROZBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ I
OGRANICZENIE STRAT W PRZESYLE ROZBUDOWA SIECI KANALIZACJI SANITARNEJ I DESZCZOWEJ
WODY
CELE
C1KI-Z1
C1KI-Z2
C1KI-Z3
C1KI-Z4
C1KI-Z5
C1KII-Z1
C1KII-Z2
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Kiczyce-etap I
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Międzyświeć północ i Wilamowice
południe
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Wiślica - cz. Południowa
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Pogórze
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Wilamowice zachód
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Pierściec południe
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Pierściec północ
Rozbudowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami na terenie Gminy Skoczów
Rozbudowa taboru sprzętowego utrzymania sieci kanalizacyjnej w celu zapewnienia odpowiednich
standardów usług dla odbiorców
Budowa sieci wodociągowej wraz z przyłączami w Pogórzu rejon "Dębina"
Budowa sieci wodociągowej wraz z przyłączami w rejonie ul. Kiczyckiej
C1KII-Z3
Rozbudowa sieci wodociągowej wraz z przyłączami na terenie Gminy Skoczów
C1KI-Z6
C1KI-Z7
C1KI-Z8
C1KI-Z9
C1KI-Z10
C1KI-Z11
C1KI-Z12
C1KI-Z13
C1KII-Z4
C1KII-Z5
C1KII-Z6
C1KII-Z7
Wymiana sieci wodociągowej w ul. CięŜarowej w Skoczowie; ∅100mm; L=450m (Wodociągi
Ziemi Cieszyńskiej)
Wymiana sieci wodociągowej w ulicy Mickiewicza w Skoczowie; ∅200mm; L=1.400m
(Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej)
Wymiana sieci wodociągowej w ulicach: Podkopie, Powstańców Śląskich, Łęgowa, Parkowa i
Harcerska w Skoczowie ∅40-100mm; L=2.500m (Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej)
Budowa zbiornika wody przy pompowni Skoczów Zawiśle (Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej)
22/129
K III
OCHRONA PRZED
POWODZIĄ
C1KIII-Z1
C1KIII-Z2
C1KIII-Z3
Utrzymanie i eksploatacja cieku deszczowego i przeciwpowodziowego Młynówka Skoczowska oraz
cieku i stawu retencyjnego w Łęgu
Konserwacja rowów i cieków wodnych związanych z ochroną przeciwpowodziową
ZW
CIĄGŁE
ZW
CIĄGŁE
Konserwacja cieków wodnych będących w administracji ŚZMiUW a w szczególności Bładnicy,
Pogórzanki, Iłownicy i Ogranicznika (Śląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych)
ZK
CIĄGŁE
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Pierściec część poł. Wsch. oraz
miasta Skoczów
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Kowale
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Kiczyce północ
ZW
ZW
2011
2011-2012
ZW
2011-2012
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Ochaby prawobrzeŜne
ZW
2012-2013
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Ochaby prawobrzeŜne północ
ZW
2013-2014
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Ochaby lewobrzeŜne południe
ZW
2013-2015
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Wiślica – cz. Północna
ZW
2013-2014
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Ochaby lewobrzeŜne północ
Wymiana sieci wodociągowej w ul. Górny Bór w Skoczowie; ∅65-200mm; L=1.500m (Wodociągi
Wymiana sieci wodociągowej w Harbutowicach; ∅40-150mm; L = 3.000m (Wodociągi Ziemi
Cieszyńskiej)
Wymiana sieci wodociągowej w Bładnicach; ∅40-150mm; L = 3.000m (Wodociągi Ziemi
Cieszyńskiej)
Wymiana sieci wodociągowej w os. Targowa w Skoczowie; ∅63-100mm; L = 500m (Wodociągi
ZW
2014-2015
K II
ROZBUDOWA SIECI
WODOCIĄGOWEJ I
OGRANICZENIE STRAT W
PRZESYLE WODY
KI
ROZBUDOWA SIECI KANALIZACJI
SANITARNEJ I DESZCZOWEJ
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE na lata 2011-2014
ZK
ZK
ZK
ZK
23/129
2.1.4 Mechanizmy prawne i ekonomiczne
Podstawowym aktem prawnym regulującym sprawy w dziedzinie gospodarki wodnościekowej jest ustawa z dnia 18 lipca 2001 - Prawo wodne (Tekst jednolity Dz. U. z
2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późniejszymi zmianami)
Ustawa ta reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasadą zrównowaŜonego
rozwoju, a w szczególności kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z
wód oraz zarządzanie wodami.
Wody, jako integralna część środowiska oraz siedliska dla zwierząt i roślin, podlegają
ochronie, niezaleŜnie od tego, czyją stanowią własność.
Zgodnie z art.38.3 ustawy w celu ochrony jednolitych części wód podejmuje się w
szczególności działania polegające na:
1) unikaniu, eliminowaniu, ograniczaniu zanieczyszczenia wód, w szczególności
spowodowanego przez wprowadzanie do jednolitych części wód powierzchniowych
substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, w tym substancji
priorytetowych, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 38a ust. 6;
2) eliminowaniu lub stopniowym ograniczaniu przedostawania się do wód
zanieczyszczeń, w szczególności substancji priorytetowych;
3) zapobieganiu niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wody albo
naturalnych poziomów zwierciadła wody;
4) zapobieganiu niekorzystnym zmianom naturalnego ukształtowania koryt cieków.
Ochrona wód jest realizowana z uwzględnieniem postanowień działu I i działu III w
tytule II oraz działów I-III w tytule III ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo
ochrony środowiska.
Aglomeracje o równowaŜnej liczbie mieszkańców powyŜej 2.000 powinny być
wyposaŜone w systemy kanalizacji zbiorczej dla ścieków komunalnych, zakończone
oczyszczalniami ścieków, zgodnie z ustaleniami krajowego programu oczyszczania
ścieków komunalnych. Minister Środowiska wydał dniu 22 grudnia 2004 r.
rozporządzenie w sprawie wyznaczenia obszaru i granic aglomeracji (DZ. U. Nr 283
poz. 2841).
Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych powstał w dniu 16 grudnia
2003 r. Pierwsza aktualizacja Programu została zatwierdzona przez Radę Ministrów w
dniu 7 czerwca 2005 r.
W miejscach, gdzie budowa systemów kanalizacyjnych nie przyniosłaby korzyści dla
środowiska lub powodowałaby nadmierne koszty, naleŜy stosować systemy
indywidualne lub inne rozwiązania zapewniające ochronę środowiska (art. 42.4
ustawy).
Zgodnie z art. 47 ustawy Prawo wodne produkcję rolną prowadzi się w sposób
ograniczający i zapobiegający zanieczyszczaniu wód związkami azotu pochodzącymi
ze źródeł rolniczych, przy czym przez związki azotu rozumie się wszelkie substancje
zawierające azot, z wyjątkiem gazowego azotu cząsteczkowego.
24/129
W art. 81 stwierdzono, iŜ ochrona przed powodzią oraz suszą jest zadaniem organów
administracji rządowej i samorządowej.
Ochronę ludzi i mienia przed powodzią oraz suszą realizuje się w szczególności przez:
1) zachowanie i tworzenie wszelkich systemów retencji wód, budowę i rozbudowę
zbiorników retencyjnych, suchych zbiorników przeciwpowodziowych oraz polderów
przeciwpowodziowych;
2) racjonalne retencjonowanie wód oraz uŜytkowanie budowli przeciwpowodziowych,
a takŜe sterowanie przepływami wód;
3) funkcjonowanie systemu ostrzegania przed niebezpiecznymi zjawiskami
zachodzącymi w atmosferze oraz hydrosferze;
4) kształtowanie zagospodarowania przestrzennego dolin rzecznych lub terenów
zalewowych, budowanie oraz utrzymywanie wałów przeciwpowodziowych, a takŜe
kanałów ulgi.
W Polityce Ekologicznej Państwa określono m.in. następujące cele średniookresowe i
kierunki działań na lata 2007-2010 w zakresie „Ochrona zasobów kopalin i wód
podziemnych”:
Cele średniookresowe do 2014r:
* Doskonalenie prawodawstwa dotyczącego ochrony zasobów kopalin i wód
podziemnych oraz zharmonizowanie przepisów z tego zakresu,
* Poszukiwanie i wykorzystywanie substytutów zasobów nieodnawialnych,
* Optymalizacja wykorzystania i zrównowaŜone uŜytkowanie zasobów kopalin i wód
podziemnych,
* Ochrona
głównych zbiorników
wód
podziemnych, które
stanowią
główne/strategiczne źródło zaopatrzenia ludności w wodę,
* Usprawnienie funkcjonowania administracji geologicznej w celu lepszej ochrony
kopalin i wód podziemnych,
* Eliminacja nielegalnej eksploatacji kopalin.
Wybrane kierunki działań na lata 2007-2010:
1. Wspieranie badań mających na celu poszukiwanie i stosowanie substytutów
kopalin oraz badań nad stosowaniem surowców z odpadów, spełniających kryteria
efektywności ekologicznej i ekonomicznej.
3. Stosowanie mechanizmów wymuszających zmniejszenie zuŜycia wody (nowe
technologie, system kontroli, pozwolenia zintegrowane) przede wszystkim w
najbardziej wodochłonnych dziedzinach produkcji.
4. Racjonalne korzystanie z zasobów wód podziemnych zapewniające równowagę
pomiędzy poborem i zasilaniem, ograniczanie zuŜycia wód podziemnych do
celów innych niŜ socjalno-bytowe.
6. Dokumentowanie zasobów dyspozycyjnych wód leczniczych i termalnych,
racjonalna gospodarka i ochrona tych wód przed ich nadmierną eksploatacją.
25/129
7. Kontynuowanie prac geologicznych dotyczących dokumentowania zasobów
dyspozycyjnych jednostek bilansowych do sporządzenia planów gospodarki wodami
w dorzeczach.
8. Dokumentowanie zasobów wydzielonych jednolitych części wód podziemnych
(JCWPd) dla oceny stanu ilościowego oraz relacji pomiędzy ich zasobami a poborem
oraz ustalenia dostępnych zasobów i przepływów w obszarach transgranicznych.
W zakresie „Kształtowanie zasobów wodnych oraz ochrona przed powodzią i
skutkami suszy” w Polityce Ekologicznej Państwa określono m.in. następujące cele
średniookresowe i kierunki działań na lata 2007-2010:
• DąŜenie do zapewnienia dobrego stanu (jakościowego i ilościowego) wód w Polsce,
• WdraŜanie zrównowaŜonego zarządzania zasobami wodnymi w Polsce, w tym
reorganizacja słuŜb zajmujących się gospodarowaniem wodami poprzez ich integrację,
• Zmiana systemu finansowania gospodarki wodnej (samofinansowanie gospodarki
wodnej),
• Efektywna ochrona przed powodzią i suszą,
• Integracja gospodarki wodnej z gospodarką leśną poprzez planowanie przestrzenne,
przede wszystkim w celu zwiększenia naturalnej retencji wód oraz zmniejszenia
zagroŜenia powodziowego,
1. Wzmacnianie instrumentów ekonomicznych dotyczących gospodarki wodnej,
wdroŜenie systemu
zapewniającego pełen zwrot kosztów usług wodnych.
Wprowadzenie rozwiązań zapewniających stabilne finansowanie gospodarki wodnej.
DąŜenie do samofinansowania gospodarki wodnej.
2. WdroŜenie systemu informatycznego katastru wodnego.
3. Tworzenie warunków do szerokiego korzystania z wód (rekreacja, energetyka,
Ŝegluga) przy niepogarszaniu ich jakości, modernizacja i rozwój śródlądowych dróg
wodnych.
4. Właściwe utrzymanie wód i urządzeń wodnych.
5. Wyznaczanie obszarów zalewowych.
6.
Budowa zbiorników i stopni wodnych, zwłaszcza na obszarach o znacznym
zagroŜeniu powodzią i suszą w harmonii z wymaganiami ochrony róŜnorodności
biologicznej i przyrody.
7. Modernizacja systemu melioracji wodnych.
8. Rozwój małej retencji.
26/129
10. Implementacja dyrektywy w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania
nim.
skutkami suszy” w Polityce Ekologicznej Państwa określono następujące cele
Osiągnięcie dobrego stanu krajowych wód powierzchniowych i podziemnych.
1. Realizacja inwestycji wskazanych w Krajowym programie oczyszczania ścieków
komunalnych (budowa, rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków i systemów
kanalizacji zbiorczej).
2. Wspieranie budowy indywidualnych systemów oczyszczania ścieków, w
miejscach gdzie jest niemoŜliwa lub ekonomicznie nieuzasadniona budowa sieci
kanalizacyjnej.
3.
Intensyfikacja działań
kontrolnych mających na celu przeciwdziałanie
odprowadzaniu nieoczyszczonych
ścieków
komunalnych
do wód oraz
przeciwdziałanie nieprawidłowościom w odprowadzaniu ścieków przemysłowych, w
tym weryfikacja pozwoleń wodnoprawnych.
4. Wspieranie budowy szczelnych zbiorników na gnojowicę i/lub gnojówkę oraz płyt
obornikowych w gospodarstwach rolnych prowadzących hodowlę i chów zwierząt.
5. Wspieranie działań inwestycyjnych, mających na celu ograniczenie i eliminację
ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych w ściekach do środowiska wodnego, a w
szczególności substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.
6.
Opracowanie działań wodno-środowiskowych w celu przeciwdziałania
zanieczyszczeniu wody poszczególnymi substancjami priorytetowymi, w tym
zmniejszanie zawartości substancji priorytetowych w wodach, zaprzestanie lub
eliminacja zrzutów, emisji i strat tych substancji.
7. Wspieranie działań mających na celu poprawę jakości wody przeznaczonej do
spoŜycia, w tym budowa lub modernizacja stacji uzdatniania wody i sieci
wodociągowych.
8. Rozwój sieci monitoringu jakości wód powierzchniowych i podziemnych i jej
dostosowanie do wymagań wspólnotowych.
9. Zapewnienie stabilnego finansowania prac rozwojowych i monitoringu.
27/129
10. Kontynuacja zmian organizacyjnych i instytucjonalnych mających na celu
wzmocnienie ochrony wód w Polsce i pełne dostosowanie instytucjonalne i
proceduralne do systemu europejskiego.
11. Realizacja prac planistycznych niezbędnych dla wdroŜenia wymagań Ramowej
Dyrektywy Wodnej
12. Rozwój współpracy ze wszystkimi instytucjami wpływającymi na jakość wód,
wspieranie edukacji ekologicznej w zakresie racjonalnej gospodarki wodami i jej
ochrony przed zanieczyszczeniem.
13. Współpraca z resortem rolnictwa w zakresie wdraŜania dobrych praktyk
rolniczych, niezbędnych dla skutecznej ochrony wód przed zanieczyszczeniem
obszarowym oraz przygotowywania i wdraŜania programów wodno-środowiskowych.
14. Prowadzenie prac mających na celu zagwarantowanie odpowiednich środków
finansowych na działania w zakresie ochrony wód, w tym analiz moŜliwości
wdroŜenia nowych instrumentów ekonomicznych oraz określania efektywności
kosztowej działań objętych programem wodno-środowiskowym.
15. Współpraca z krajami ościennymi w zakresie ochrony wód granicznych przed
zanieczyszczeniami awaryjnymi.
16. Ratyfikacja przez Polskę Protokołu ds. Wody i Zdrowia do Konwencji o Ochronie
i Wykorzystaniu Wód Transgranicznych i Jezior Międzynarodowych.
28/129
2.1.5 Matryca logiczna
Tabela 8 Matryca logiczna – cel: Wysoka jakość wód powierzchniowych i racjonalizacja ich wykorzystania
Logika interwencji
Cele:
Rezultaty:
Działania:
Mierzalne wskaźniki osiągnięcia
Wysoka jakość wód powierzchniowych,
oraz
ochrona wód podziemnych i
racjonalizacja ich wykorzystania
Zapewnienie zaopatrzenia w wodę i Długość sieci kanalizacyjnej, długość
odbioru ścieków mieszkańców Gminy, sieci wodociągowej, długość
ochrona wód, ochrona przed powodzią utrzymywanych cieków
przeciwpowodziowych
ROZBUDOWA SIECI KANALIZACJI Opracowanie projektów,
SANITARNEJ I DESZCZOWEJ
przeprowadzenie procedury wyboru
wykonawcy
ROZBUDOWA SIECI
Opracowanie projektów,
WODOCIĄGOWEJ I
OGRANICZENIE STRAT W
wykonawcy
PRZESYLE WODY
OCHRONA PRZED POWODZIĄ
Opracowanie projektów,
wykonawcy
Jak, kiedy oraz przez kogo
wskaźniki będą weryfikowane
ZałoŜenia oraz czynniki
ryzyka:
Weryfikacja
na
podstawie
protokołów
przekazania
i
wykonania robót
Monitoring
jakości
wód
powierzchniowych
i
podziemnych
Przewidywany koszt działań
inwestycyjnych w tym zakresie
w okresie 2007-2010: 36 540,10
tys. zł
Brak
środków
finansowych ze źródeł
zewnętrznych
Nie zidentyfikowano
29/129
2.1.6 Harmonogram realizacji Programu
Tabela 9 Harmonogram realizacji Programu – cel: Wysoka jakość wód powierzchniowych i racjonalizacja ich wykorzystania
CEL KIER. ZADANIE
1
C1
2
3
NAZWA I ZAKRES ZADANIA
4
Wysoka jakość wód powierzchniowych i racjonalizacja ich wykorzystania
KI
ROZBUDOWA SIECI KANALIZACJI SANITARNEJ I DESZCZOWEJ
C1KI-Z1
C1KI-Z2
C1KI-Z3
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w części sołectw Harbutowice, Bładnice
Dolne - etap II
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w rejonie ulic Ustrońskiej oraz
Wiślańskiej w Skoczowie
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w rejonie ulicy Cieszyńskiej w
Skoczowie
NAKŁADY DO PONIESIENIA [tys. PLN]
rok 2007 rok 2008 rok 2009 rok 2010
5
6
7
8
9
38 040,1
5 389,1
9 922,0
19 057,0
3 672,0
35 983,1
4 928,1
8 990,0
18 725,0
3 340,0
548,1
548,1
-
-
-
250,0
250,0
-
-
-
230,0
30,0
200,0
-
-
12 000,0
6 830,0
3 600,0
150,0
4 200,0
3 340,0
4 200,0
3 340,0
-
1 700,0
1 800,0
100,0
100,0
850,0
1 600,0
850,0
-
C1KI-Z6
C1KI-Z7
Uporządkowanie gospodarki ściekowej w sołectwach Międzyświeć i Bładnice na terenie
Gminy Skoczów-etap II
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Kiczyce-etap I
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Międzyświeć północ i
Wilamowice południe
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Wiślica - cz. Południowa
C1KI-Z8
C1KI-Z9
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Pogórze
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Wilamowice zachód
250,0
2 000,0
-
50,0
-
200,0
1 000,0
1 000,0
C1KI-Z10
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Pierściec południe
4 415,0
-
-
3 900,0
515,0
C1KI-Z11
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w sołectwie Pierściec północ
4 960,0
-
-
3 385,0
1 575,0
Rozbudowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami na terenie Gminy Skoczów
Rozbudowa taboru sprzętowego utrzymania sieci kanalizacyjnej w celu zapewnienia
odpowiednich standardów usług dla odbiorców
ROZBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ I OGRANICZENIE STRAT W PRZESYLE WODY
1 000,0
250,0
250,0
250,0
250,0
500,0
1 755,0
0,0
405,0
500,0
850,0
0,0
250,0
0,0
250,0
100,0
655,0
100,0
55,0
600,0
-
-
1 000,0
250,0
250,0
250,0
250,0
C1KI-Z4
C1KI-Z5
C1KI-Z12
C1KI-Z13
K II
WARTOŚĆ
ZADANIA
[tys. PLN]
C1KII-Z1
C1KII-Z2
C1KII-Z3
Rozbudowa sieci wodociągowej wraz z przyłączami na terenach przeznaczonych pod
budownictwo w Gminie Skoczów
30/129
K III
C1KII-Z4
C1KII-Z5
Wymiana sieci wodociągowej w ul. CięŜarowej w Skoczowie; ∅100mm; L=450m
Wymiana sieci wodociągowej w ulicy Mickiewicza w Skoczowie; ∅200mm; L=1.400m
ZADANIE KOORDYNOWANE
C1KII-Z6
C1KII-Z7
C1KII-Z8
C1KII-Z9
Wymiana sieci wodociągowej w ulicach: Podkopie, Powstańców Śląskich, Łęgowa,
Parkowa i Harcerska w Skoczowie ∅40-100mm; L=2.500m
Budowa zbiornika wody przy pompowni Skoczów Zawiśle
C1KII-Z10 Rozbudowa sieci wodociągowej wraz z przyłączami na terenie Gminy Skoczów
C1KII-Z11 Wymiana sieci wodociągowej w ul. CięŜarowej w Skoczowie; ∅100mm; L=450m
OCHRONA PRZED POWODZIĄ
Utrzymanie i eksploatacja cieku deszczowego i przeciwpowodziowego Młynówka
C1KIII-Z1 Skoczowska oraz cieku i stawu retencyjnego w Łęgu
C1KIII-Z2 Konserwacja rowów i cieków wodnych związanych z ochroną przeciwpowodziową
Konserwacja cieków wodnych będących w administracji ŚZMiUW a w szczególności
C1KIII-Z3 Bładnicy, Pogórzanki, Iłownicy i Granicznika
302,0
56,0
82,0
82,0
82,0
122,0
180,0
32,0
50,0
26,0
30,0
32,0
50,0
32,0
50,0
31/129
2.1.7 Wnioski
Ochrona Głównego Zbiornika Wód Podziemnych przed zanieczyszczeniem ,
głównie w wyniku rozbudowy sieci kanalizacyjnej jest najwaŜniejszym zadaniem w
zakresie ochrony środowiska w Gminie Skoczów do roku 2010.
Do roku 2010 przewiduje się wykonanie ponad 92 km sieci kanalizacyjnej w
sołectwach Międzyświeć, Bładnice, Kiczyce, Wilamowice, Wiślica, Pogórze,
Pierściec.
W latach 2011-2015 sieć kanalizacyjna zostanie rozbudowana o kolejne 71 km.
W zakresie zaopatrzenia w wodę w latach 2007-2008 zostanie wykonane 6,1
km sieci i około 90 przyłączy.
Racjonalizacji zuŜycia wody w tym ograniczeniu strat wody i poprawy jej
jakości słuŜyć będzie systematyczna wymiana odcinków sieci wodociągowej będących
w złym stanie technicznym.
Utrzymywane będą na bieŜąco Młynówka Skoczowska, jak równieŜ rowy i
cieki istotne dla ochrony przeciwpowodziowej.
Prowadzone będą działania dla zmniejszenia bezpośrednich odpływów wód
deszczowych.
Na bieŜąco prowadzona będzie rozbudowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej
wraz z przyłączami na nowych terenach przeznaczonych m.in. pod budownictwo i
przemysł na terenie Gminy Skoczów.
2.2 Gospodarka odpadami
Na terenie Gminy Skoczów prowadzony jest indywidualny system wywozu odpadów
stałych. Właściciel, uŜytkownik posesji lub prowadzący działalność gospodarczą
zawiera indywidualnie umowę na wywóz odpadów stałych z firmą posiadającą
zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych
od właścicieli nieruchomości.
Obecnie zezwolenie Burmistrza na odbiór odpadów komunalnych stałych posiadają
następujące firmy :
- „KONTRANS II" z siedzibą w Pogórzu,
- „FANEX" z siedzibą w Międzyświeciu,
- „RADAN" z siedzibą w Skoczowie,
- A.S.A. Eko-Polska z siedzibą w Sosnowcu,
- Przedsiębiorstwo Komunalne Spółka z o.o. z siedzibą w Ustroniu,
- Przedsiębiorstwo Usługowo - Handlowe „EKOM" z siedzibą w Zabłociu,
- Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Kokotek,
- Sanit-Trans Sp. z o.o. z siedzibą w Bielsku – Białej,
32/129
- Altvater Sulo z siedzibą w Warszawie, oddział w Krapkowicach.
Z wyŜej wymienionych firm posiadających wymagane zezwolenie na prowadzenie
działalności w zakresie odbioru odpadów komunalnych, czynną działalność prowadzą:
„FANEX", „KONTRANS II", Przedsiębiorstwo Komunalne z Ustronia, P.U.H.
EKOM, Sanit-Trans Sp. z o.o., RADAN ze Skoczowa oraz Altvater Sulo.
Mieszkańcy osiedli /bloków/ za wywóz śmieci płacą ryczałtowo od osoby, natomiast
właściciele posesji jednorodzinnych ponoszą opłaty proporcjonalnie do ilości
wywoŜonych odpadów.
Mieszkańcy Gminy mają takŜe zagwarantowany przez te firmy odbiór innych
odpadów ze strumienia odpadów komunalnych nie objętych selektywną zbiórką u
źródła.
Selektywna zbiórka odpadów komunalnych „ u źródła”
Zgodnie z Regulaminem Utrzymania Czystości i Porządku na terenie Gminy Skoczów
(uchwała Nr XLI/517/2006 Rady Miejskiej Skoczowa z dnia 25 maja 2006 r.)
właściciel nieruchomości zobowiązany jest do prowadzenia selektywnej zbiórki
odpadów komunalnych takich jak: szkło, makulatura, puszki, plastik korzystając z
przystosowanych do tego celu worków otrzymanych od przedsiębiorcy lub
kontenerów odpowiednio oznakowanych.
Tak więc, zgodnie z w/w uchwałą na terenie Gminy Skoczów prowadzona jest zbiórka
segregowanych odpadów komunalnych, dwoma systemami: systemem kontenerowym
i workowym.
Odpady biodegradowalne i zielone
Odpady ulegające biodegradacji (w tym odpady zielone) na terenach wiejskich są
zazwyczaj selektywnie zagospodarowywane w indywidualnych przydomowych
kompostowniach.
Na terenie miejskim nie prowadzi się systemowej selektywnej zbiórki tego typu
odpadów, tym niemniej ze strumienia odpadów komunalnych firmy odbierające
wysegregowują odpady przydatne do kompostowania i odpady te są wywoŜone na
kompostownie odpadów poza teren gminy.
Za zbiórkę odpadów zielonych z terenów miejskich, parków i zieleńców odpowiada
Zakład Usług Komunalnych. Prowadzone są próby odzysku odpadów zielonych w
strumieniu osadów ściekowych poddawanych sanitacji.
Odpady wielkogabarytowe
Do końca 2006 r. system gospodarowania odpadami wielkogabarytowymi na terenie
Gminy opierał się wyłącznie na prowadzonej corocznie i finansowanej w całości z
budŜetu gminy zbiórce odpadów wielkogabarytowych na zasadzie wystawki,
33/129
tzn. w określonych terminach i miejscach zbiórki, kaŜdorazowo podawanych do
publicznej wiadomości.
Odpady elektryczne i elektroniczne
Regulamin Utrzymania Czystości i Porządku na terenie Gminy Skoczów przewiduje
selektywną zbiórkę odpadów elektrycznych i elektronicznych w workach koloru
czarnego. Odpady te, są następnie odbierane przez przedsiębiorstwo świadczące usługi
zbiórki odpadów komunalnych.
Istnieje moŜliwość oddania zuŜytego sprzętu przy zakupie nowego zgodnie z zapisem
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zuŜytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.
U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1495), Ŝe „Wprowadzający sprzęt przeznaczony dla
gospodarstw domowych jest obowiązany do zapewnienia zbierania zuŜytego sprzętu
pochodzącego z gospodarstw domowych”.
Odpady remontowo – budowlane
Odpady budowlane są usuwane w sposób ciągły, bezpośrednio od mieszkańców i na
ich koszt - na indywidualne zlecenie - przez firmy odbierające odpady komunalne, z
którymi mieszkańcy mają zawarte umowy na odbiór odpadów.
Odpady opakowaniowe
W ramach działań mających na celu zapewnienie selektywnej zbiórki odpadów
plastikowych, w tym opakowaniowych zakupiono specjalne pojemniki siatkowe.
Odbiór tych odpadów prowadzony był przez firmy odbierające odpady komunalne.
Przedsiębiorstwa te posiadają odpowiednie umowy z organizacjami odzysku.
Odpady niebezpieczne wytwarzane w strumieniu odpadów komunalnych
Ze strumienia odpadów niebezpiecznych zbierane są zuŜyte baterie - odpowiednie
pojemniki zostały przekazane przez firmy odbierające te odpady i zainstalowane w
szkołach. Zebrane odpady są odbierane nieodpłatnie przez firmę posiadającą
wymagane prawem zezwolenia. Działania te wpisują się w system edukacyjnoinformacyjny.
Zbieranie i unieszkodliwianie padłych zwierząt
Zbieranie i unieszkodliwianie padłych zwierząt jest na terenie gminy prowadzone w
sposób ciągły i systemowy, dzięki współpracy z FHU Beata Kowalczyk prowadzącą
schronisko w Cieszynie, oraz we współdziałaniu ze StraŜą Miejską, StraŜą PoŜarną i
Policją, które to instytucje zobowiązały się do przekazywania informacji o
konieczności podjęcia działań.
Komunalne osady ściekowe
Od roku 2004 przeprowadzono próby w zakresie określenia moŜliwości
kompostowania osadów ściekowych. Próbne kompostowanie prowadzone było na
obszarze magazynowania osadów. Wyniki badań były niezadowalające m.in. ze
34/129
względu na ponadnormatywną zawartość cynku, wydzielające się w trakcie procesu
odory oraz niewystarczająca powierzchnia wolnego terenu na prowadzenie procesu na
większą skalę. Oceniono iŜ teren oczyszczalni ścieków nie jest właściwy dla realizacji
zamierzonego zadania. W związku z powyŜszym w zakresie zagospodarowania
komunalnych osadów ściekowych powrócono do koncepcji sanitacji osadów
ściekowych popiołami i prowadząc badania nad moŜliwością ich higienizacji
popiołami z węgla kamiennego.
2.2.2 Stan docelowy
Odpady biodegradowalne i odpady zielone
Kontynuacja odzysku odpadów biodegradowalnych (w tym zielonych) na terenach
wiejskich przez instalowanie i eksploatację przydomowych kompostowników.
Oparcie systemu zbiórki w/w odpadów w mieście na zasadzie selektywnej zbiórki
prowadzonej w sposób ciągły, bezpośrednio od mieszkańców, bądź przez odzysk ze
strumienia zmieszanych odpadów komunalnych odebranych przez firmy od właścicieli
lub zarządców nieruchomości.
Zgodnie z załoŜeniami rozdziału 5 regulaminu utrzymania czystości i porządku na
terenie gminy Skoczów oraz prognozami zmiany poziomu ludności Gminy określono
maksymalny poziom odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych
do składowania na składowiskach odpadów przez przedsiębiorców posiadających
zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych
na mieszkańca w wielkości:
do dnia 31 grudnia 2010 – 75kg/mieszkańca
do dnia 31 grudnia 2015 – 45 kg/mieszkańca
rocznie.
Kontynuacja odbierania i odzysku odpadów zielonych z terenów Gminnych przez
Zakład Usług Komunalnych, oraz ich przetwarzanie (rozdrabnianie, sezonowanie) w
celu przygotowania do odzysku.
Odpady wielkogabarytowe
Prowadzenie w sposób ciągły, bezpośrednio od mieszkańców i na ich koszt przez
firmy odbierające odpady komunalne posiadające podpisane umowy z właścicielami
nieruchomości.
Dla przeciwdziałania powstawaniu dzikich wysypisk odpadów, prowadzenie
jednokrotnej w ciągu roku zbiórki odpadów wielkogabarytowych na zasadzie
wystawki.
Odpady remontowo – budowlane
Usuwane w sposób ciągły, bezpośrednio od mieszkańców i na ich koszt - na
indywidualne zlecenie - przez firmy odbierające odpady komunalne, z którymi
mieszkańcy mają zawarte umowy na odbiór odpadów.
35/129
Odpady opakowaniowe
Zgodnie z art. 16a ustawy o odpadach, do obowiązkowych zadań gminy dotyczących
systemu zbierania oraz funkcjonowania instalacji i urządzeń do odzysku i
unieszkodliwiania odpadów komunalnych naleŜy takŜe osiągnięcie poziomów
odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. W związku z powyŜszym zostaną
podjęte dodatkowe działania dla rozwoju systemu zbierania i segregacji odpadów
opakowaniowych powstających na terenie Gminy.
Odpady niebezpieczne wytwarzane w strumieniu odpadów komunalnych
PołoŜenie nacisku na działania mające na celu segregację i zagospodarowanie
poszczególnych odpadów niebezpiecznych pochodzących ze strumienia odpadów
komunalnych. Odpady niebezpieczne będą selektywnie zbierane, oraz poddawane
unieszkodliwianiu poza terenem Gminy Skoczów.
Przewiduje się wsparcie inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest na terenie
gminy Skoczów, oraz dofinansowywanie usuwania azbestu i wyrobów azbestowych
na terenie Gminy.
Sprzęt elektroniczny i elektryczny
W Regulaminie Utrzymania Czystości i Porządku na terenie Gminy Skoczów
przewidziano selektywną zbiórkę odpadów elektrycznych i elektronicznych w
workach koloru czarnego. Odpady te, są następnie odbierane przez przedsiębiorstwo
świadczące usługi zbiórki odpadów komunalnych.
Informowanie mieszkańców poprzez stronę internetową Gminy o miejscach, w
których istnieje moŜliwość oddania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Komunalne osady ściekowe
Dokończenie badań nad moŜliwością higienizacji osadów ściekowych popiołami z
węgla kamiennego. JeŜeli badania potwierdzą skuteczność sanitacji osadów popiołami
dokonanie doboru i zakup urządzeń i dla wdroŜenia technologii.
Inne
Zabezpieczenie przez Gminę środków finansowych przeznaczonych na ewentualne
usuwanie odpadów z miejsc do tego celu nie przeznaczonych (dzikie wysypiska
odpadów).
Kontynuowanie usystematyzowanych działań dla unieszkodliwiania padłych zwierząt.
„Strategia rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2020”:
36/129
Kierunek działań 5 „Uporządkowanie i wdroŜenie systemu gospodarki
odpadami”
Uporządkowaniu i wdroŜeniu systemu gospodarki odpadami słuŜyć powinna realizacja
Planów Gospodarki Odpadami na poszczególnych szczeblach administracji publicznej
w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, odpadami powstającymi w sektorze
gospodarczym oraz odpadami niebezpiecznymi.
W zakresie gospodarki odpadami komunalnymi naleŜy dąŜyć do uporządkowania pod
względem organizacyjnym systemów zbiórki i transportu, podniesienia świadomości
społecznej mieszkańców, podniesienia skuteczności selekcji odpadów oraz rozwoju
selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych
wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.
Cel główny: Ochrona oraz poprawa jakości środowiska.
Cel szczegółowy: Ograniczenie ilości odpadów deponowanych i
zdeponowanych w środowisku.
W ramach gospodarki odpadami, wsparcie uzyskają projekty z zakresu selektywnej
zbiórki odpadów, ich odzysku, recyklingu oraz unieszkodliwiania, kompleksowego
oczyszczania terenów z odpadów zawierających azbest oraz rekultywacji obszarów
zdegradowanych i składowisk odpadów na cele przyrodnicze.
Celem długoterminowym do 2015 roku jest „Minimalizacja ilości powstających
odpadów, wzrost wtórnego wykorzystania i bezpieczne składowanie pozostałych
odpadów”.
W zakresie odpadów komunalnych celem jest „intensyfikacja działań zmierzających
do uporządkowania gospodarki odpadami komunalnymi” wynikająca z pilnej
konieczności rozwiązania problemów z minionych lat i przeciwdziałaniu powstawania
nowych oraz z potrzeby zapewnienia trwałych infrastrukturalnych podstaw rozwoju
regionu w przyszłości.
Działania strategiczne wdraŜane w horyzoncie czasowym do roku 2015 mają słuŜyć
wprowadzeniu systemowej gospodarki odpadami komunalnymi, m.in. poprzez:
- wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań w sferze ekonomii i zarządzania oraz
techniki,
- integrowanie gospodarki odpadami z innymi sektorami gospodarki i infrastruktury
komunalnej,
- optymalne gospodarowanie przestrzenią i zasobami środowiska.
Do roku 2015 zorganizowanym systemem wywozu odpadów komunalnych powinni
być objęci wszyscy mieszkańcy województwa, co pozwoli na wyeliminowanie
niekontrolowanego składowania odpadów i powstawania tzw. dzikich wysypisk.
Województwo Śląskie posiada dokument pt. Strategia gospodarki odpadami
komunalnymi w Województwie Śląskim w perspektywie do 2015 roku. Strategia ta
szczegółowo ujmuje prognozy co do ilości produkowanych odpadów i sposobów
37/129
zagospodarowania. W Strategii przewiduje się, od lat 2006 - 2010 produkcja odpadów
komunalnych będzie malała (roczny faktor spadku produkcji odpadów będzie wynosił
3%) i po roku 2010 produkcja odpadów będzie się utrzymywała na poziomie z 2010
roku.
Cel główny: Racjonalna gospodarka odpadami
Priorytety:
Likwidacja dzikich składowisk odpadów,
Rozwój selektywnej zbiórki odpadów,
Ograniczenie ilości odpadów biodegradowalnych w strumieniu
odpadów komunalnych,
WdraŜanie systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi,
Gospodarka
odpadami
przemysłowymi
zlokalizowanych na terenie gminy,
z
zakładów
Budowa gminnego Punktu Gospodarki Odpadami
projekty:
Cel Strategiczny 3: Promowanie i podnoszenie prestiŜu powiatu cieszyńskiego w skali
kraju i Europy poprzez wzmacnianie działań mających na celu zachowanie przyrody.
Cel operacyjny 3.7.: Uporządkowanie gospodarki odpadami
Projekty:
3.7.1. Realizacja wspólnej polityki samorządów gminnych i powiatowego w oparciu o
koncepcję „Nowoczesnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi na Ziemi
Cieszyńskiej”
3.7.2. Organizacja systemu zbiórki zwłok zwierzęcych
Kierunek działania „Uporządkowanie gospodarki odpadami”,
Opracowanie programu gospodarki odpadami komunalnymi.
Likwidacja dzikich wysypisk odpadów.
38/129
Propagowanie
wtórnych.
selektywnej
zbiórki
odpadów
i
surowców
zakresie gospodarki odpadami na lata 2007-2014:
„Racjonalna gospodarka odpadami zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska”
39/129
Tabela 10 Cele i kierunki działań - Racjonalna gospodarka odpadami zgodnie z wymogami ochrony środowiska
C2
Racjonalna gospodarka odpadami zgodnie z wymogami
ochrony środowiska
CELE
KI
K II
KIERUNKI
UTRZYMANIE
ZORGANIZOWANEJ
SELEKTYWNEJ
ZBIÓRKI
ODPADÓW
KOMUNALNYCH
ROZWÓJ
SELEKTYWNEJ
ZBIÓRKI
ODPADÓW
NIEBEZPIECZNYCH W
STRUMIENIU
ODPADÓW
KOMUNALNYCH
ZADANIA
ZW/ZK
Okres
realizacji
C2KI-Z1
Eksploatacja komputerowego systemu GOMIG
ZW
CIĄGŁE
C2KI-Z2
Zbiórka odpadów wielkogabarytowych
ZW
CIĄGŁE
C2KI-Z3
Unieszkodliwianie padłych zwierząt
ZW
CIĄGŁE
C2KII-Z1
Rozszerzenie systemu segregacji odpadów „u źródła” i
kontenerowej (system zbiórki przeterminowanych
leków od mieszkańców, zbierania baterii itp. )
ZW
CIĄGŁE
C2KII-Z2
Usuwanie azbestu i wyrobów azbestowych
ZW
CIĄGŁE
K III
SANITACJA OSADÓW
C2KIII-Z1
ŚCIEKOWYCH
Zbadanie jakości osadów ściekowych celem określenia
moŜliwości ich wykorzystania i budowa instalacji
sanitacji komunalnych osadów ściekowych
ZW
2007
K IV
ZAPOBIEGANIE
ZANIECZYSZCZENIU
ŚRODOWISKA
ODPADAMI
KOMUNALNYMI
Likwidacja niezorganizowanych miejsc gromadzenia
odpadów
ZW
CIĄGŁE
C2KIV-Z1
40/129
Zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę Ŝycia i zdrowia
ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównowaŜonego rozwoju, a w
szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości
odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a takŜe odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów określono w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o
odpadach ( tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 39 poz.251).
Dla osiągnięcia celów załoŜonych w polityce ekologicznej państwa oraz realizacji
zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich
negatywnego oddziaływania na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i
po zakończeniu ich uŜytkowania; lub zapewnienia zgodnego z zasadami ochrony
środowiska odzysku, jeŜeli nie udało się zapobiec powstawaniu odpadów, bądź
zapewnienia zgodnego z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwiania odpadów,
których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi,
a takŜe stworzenia w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do
odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w
przepisach o ochronie środowiska, opracowywane są Plany Gospodarki Odpadami.
Plany są opracowywane na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i
gminnym, oraz stanowią część odpowiedniego Programu Ochrony Środowiska i są
tworzone w trybie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie środowiska.
Zgodnie z art. 16a ustawy o odpadach, do obowiązkowych zadań własnych gmin w
zakresie gospodarki odpadami komunalnymi naleŜy:
1) zapewnianie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem
odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych;
2) zapewnianie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i
odbierania odpadów komunalnych, aby było moŜliwe:
a) ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
b) wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych,
c) osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych;
3) zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi
gminami lub przedsiębiorcami instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania
odpadów komunalnych albo zapewnienie warunków do budowy, utrzymania i
eksploatacji instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych przez przedsiębiorców;
4) zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji kierowanych do składowania:
a) do dnia 31 grudnia 2010 r. - do nie więcej niŜ 75 % wagowo całkowitej masy
odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
b) do dnia 31 grudnia 2013 r. - do nie więcej niŜ 50 % wagowo całkowitej masy
odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
c) do dnia 31 grudnia 2020 r. - do nie więcej niŜ 35 % wagowo całkowitej masy
odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów
wytworzonych w 1995 r.
41/129
W Polityce Ekologicznej Państwa określono m.in. następujące cele średniookresowe i
kierunki działań na lata 2007-2010 w zakresie „Gospodarka odpadami”:
• Utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od
wzrostu gospodarczego kraju PKB,
• Zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z
odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska,
• Zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska
odpadów, w tym w szczególności doprowadzenie do sytuacji, Ŝe w 2013r. nie
będzie składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji więcej niŜ
50% masy tych odpadów wytworzonych w 1995r.,
• Wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów,
• Całkowite wyeliminowanie i unieszkodliwienie PCB do 2010r.,
• Rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zuŜytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego oraz zuŜytych baterii i akumulatorów
ukierunkowanego na całkowite wyeliminowanie ich składowania,
• Zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontaŜu
pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów
powstających z pojazdów wycofanych z eksploatacji,
• Stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i
gospodarce odpadami w Polsce.
1. Wspieranie działań podejmowanych przez instytucje publiczne i podmioty
prywatne, które przyczynią się ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów,
zwiększenia ilości odpadów poddawanych odzyskowi, w tym recyklingowi,
zmniejszenia ilości odpadów kierowanych na składowiska.
2.
Sukcesywne zwiększanie stawek opłat za składowanie odpadów, w
szczególności
zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów ulegających
biodegradacji oraz odpadów, które moŜna poddać procesom odzysku, w tym
recyklingu, a takŜe wyeliminowanie praktyk rekultywacji składowisk tego typu
odpadami.
3. Kontynuacja badań nad nowymi technologiami, przyczyniającymi się do
zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadów oraz zmniejszenie ich
negatywnego oddziaływania na środowisko.
4.
Wspieranie wprowadzania niskoodpadowych technologii produkcji oraz
zapewniających wykorzystanie moŜliwie wszystkich składników stosowanych
surowców.
5. Intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej minimalizację powstawania
odpadów i właściwego postępowania z nimi oraz prowadzenie skutecznej
kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie.
42/129
6. Wypracowanie i monitorowanie rzeczywistych wskaźników nagromadzenia i
morfologii odpadów celem zdiagnozowania potrzeb w zakresie gospodarowania
odpadami.
7. Objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowanymi systemami zbierania
odpadów oraz zapewnienie przepływu strumieni odpadów zgodnie z uchwalonymi
planami gospodarki odpadami.
8. Wspieranie wdraŜania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii
odzyskiwania i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na
odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i
biochemicznego ich przekształcania.
9. Weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejących składowisk odpadów oraz
eliminowanie uciąŜliwości dla środowiska związanych z ich składowaniem, w tym
zamykanie i rekultywacja składowisk, nie spełniających wymogów prawa.
10. Wzmocnienie kontroli podmiotów odbierających odpady od wytwórców oraz
podmiotów posiadających instalacje do odzyskiwania i unieszkodliwiania odpadów.
11. Wprowadzenie instrumentów finansowych umoŜliwiających realizację zadań w
zakresie gospodarki odpadami przez jednostki samorządu terytorialnego i
dyscyplinujących samorządy w zakresie wykonywania przez nie tych obowiązków.
43/129
Tabela 11 Matryca logiczna – cel: Racjonalna gospodarka odpadami zgodnie z wymogami ochrony środowiska
Logika interwencji
Cele:
Rezultaty:
Działania:
Racjonalna
gospodarka
odpadami
zgodnie
z
wymogami
ochrony
środowiska
Zapewnienie
selektywnej
zbiórki
odpadów od 100% mieszkańców
Gminy;
opracowanie
technologii
sanitacji osadów ściekowych
ryzyka:
Ilość wydanych zezwoleń na odbiór
odpadów
komunalnych;
Ilość
podpisanych umów na odbiór
odpadów komunalnych; ograniczenie
ilości składowanych odpadów; ilość
odpadów zebranych od mieszkańców
w sposób selektywny; wybór
technologii
sanitacji
osadów
ściekowych
Dane ewidencjonowane w
systemie GOMIG; wymagane
prawem sprawozdania firm
odbierających
odpady
komunalne od mieszkańców;
protokół z wyboru technologii
Brak danych przekazanych
od
firm
prowadzących
działalność
w
zakresie
odbioru
odpadów
komunalnych
od
mieszkańców; ograniczenia
zastosowania
technologii
UTRZYMANIE ZORGANIZOWANEJ Realizacja załoŜeń opracowanej Przewidywane
nakłady Nie zidentyfikowano
SELEKTYWNEJ
ZBIÓRKI Aktualizacji
Planu
Gospodarki finansowe
na
planowane
ODPADÓW KOMUNALNYCH
Odpadami na lata 2007-2012
działania w latach 2007-2010:
623,6 tys. zł
ROZWÓJ SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI
ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH W
STRUMIENIU
ODPADÓW
KOMUNALNYCH
SANITACJA
OSADÓW
ŚCIEKOWYCH
ZAPOBIEGANIE
ZANIECZYSZCZENIU
ŚRODOWISKA
ODPADAMI
KOMUNALNYMI
44/129
Tabela 12 Harmonogram realizacji Programu – cel: Racjonalna gospodarka odpadami zgodnie z wymogami ochrony środowiska
CEL KIER. ZADANIE
1
C2
2
3
WARTOŚĆ ZADANIA
[tys. PLN]
4
5
6
7
8
9
623,50
147,0
175,5
150,5
150,5
223,5
3,5
100,0
120,0
57,0
2,0
25,0
30,0
55,5
0,5
25,0
30,0
55,5
0,5
25,0
30,0
55,5
0,5
25,0
30,0
310,0
60,0
100,0
75,0
75,0
110,0
200,0
10,0
10,0
50,0
10,0
50,0
50,0
-
25,0
50,0
-
25,0
50,0
-
10,0
10,0
-
-
-
80,0
20,0
20,0
20,0
20,0
80,0
20,0
20,0
20,0
20,0
Racjonalna gospodarka odpadami zgodnie z wymogami ochrony środowiska
KI
UTRZYMANIE ZORGANIZOWANEJ SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI
ODPADÓW KOMUNALNYCH
C2KI-Z1 Eksploatacja komputerowego systemu GOMIG
C2KI-Z2 Zbiórka odpadów wielkogabarytowych
C2KI-Z3 Unieszkodliwianie padłych zwierząt
K II
ROZWÓJ
SELEKTYWNEJ
ZBIÓRKI
ODPADÓW
NIEBEZPIECZNYCH
W
STRUMIENIU
ODPADÓW
KOMUNALNYCH
Rozszerzenie systemu segregacji odpadów „u źródła” i
kontenerowej (system zbiórki przeterminowanych leków od
C2KII-Z1 mieszkańców, zbierania baterii itp. )
C2KII-Z2 Usuwanie azbestu i wyrobów azbestowych
K III SANITACJA OSADÓW ŚCIEKOWYCH
Zbadanie jakości osadów ściekowych celem określenia
C2KIIImoŜliwości ich wykorzystania i budowa instalacji sanitacji
Z1
komunalnych osadów ściekowych
K IV ZAPOBIEGANIE
ZANIECZYSZCZENIU
ŚRODOWISKA
ODPADAMI KOMUNALNYMI
C2KIVZ1
Likwidacja niezorganizowanych miejsc gromadzenia odpadów
rok 2007
rok 2008
rok 2009
rok 2010
45/129
2.2.7 Wnioski
Selektywna zbiórka odpadów, w tym odpadów biodegradowalnych stanowi
podstawową zasadę zbiórki odpadów na terenie Gminy Skoczów.
Maksymalny poziom odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
kierowanych do składowania na składowiskach odpadów zostanie ograniczony do:
75kg/mieszkańca rocznie do dnia 31 grudnia 2010 oraz 45 kg/mieszkańca rocznie do
dnia 31 grudnia 2015.
W sposób ciągły będą podejmowane dodatkowe działania dla rozwoju systemu
zbierania i segregacji odpadów opakowaniowych powstających na terenie Gminy
Skoczów.
Przewiduje się wsparcie inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest na
terenie gminy Skoczów, oraz dofinansowywanie usuwania azbestu i wyrobów
azbestowych z terenu Gminy.
2.3 Ochrona powierzchni ziemi i gleb
Warunki glebowe i rolnictwo
Warunki glebowe na terenie Gminy są bardzo zróŜnicowane: z wyjątkiem gleb I klasy
bonitacyjnej na terenie Gminy występują wszystkie pozostałe klasy gleb. Ponad 2/3
gruntów ornych gminy zajmują gleby klas IIIb, IVa i IVb, a więc klas dobrych i
średnich.
W pokrywie glebowej dominuje kilka typów gleb. DuŜe powierzchnie zajmują mady
rzeczne, szczególnie w rozległej dolinie Wisły. Najlepsze mady, naleŜące do klasy
bonitacyjnej II, występują w dolinie Wisły w okolicach Skoczowa i Ochab. Są to
mady głębokie, zawierające w całym profilu próchnicę, przewaŜnie lekkie i średnie,
pyłowe i o składzie glin pylastych, o dobrych stosunkach powietrzno-wodnych. Na
wysokości Skoczowa mady w dolinach mniejszych rzek nabierają cechy mad
górskich. Mady górskie charakteryzują się większą zawartością części szkieletowych,
są z reguły madami lekkimi, uŜytkowanymi zazwyczaj jako uŜytki zielone lub pod
plantacje wikliny. W okolicach Skoczowa, po obu stronach doliny Wisły, na
wychodniach skał fliszowych występują płaty rędzin wytworzonych z wapieni
cieszyńskich. Rędziny uŜytkowane rolniczo zaliczane są do klas bonitacyjnych IIIaIV. Częste na tym terenie są cięŜkie gliniaste rędziny (tzw. szliny) zajmujące małe
powierzchnie i zazwyczaj uŜytkowane rolniczo. Rędziny fliszowe okolic Skoczowa
przedstawiają duŜe walory z uwagi na walor przyrodniczo – poznawczy17.
W ogólnej strukturze uŜytkowania gruntów dominują uŜytki rolne zajmując ok. 60%
powierzchni ogólnej całej jednostki administracyjnej. Ponad 2/3 terenów
uŜytkowanych rolniczo stanowią grunty orne, ok. 1/3 uŜytki zielone – 31%.
17
Waloryzacja przyrodnicza obszaru NATURA 2000 „Dolina Górnej Wisły”. OTOP. Bytom, Katowice 2006
46/129
Stosunkowo duŜą powierzchnię terenu zajmują wody stojące – 8,2% ogólnej
powierzchni Miasta i Gminy Skoczów zagospodarowane głównie jako stawy rybne.
Spośród upraw roślinnych przewaŜają zboŜa i ziemniaki.
W produkcji zwierzęcej dominują: bydło, trzoda chlewna, owce i kozy. Prowadzone są
równieŜ fermy kurze ukierunkowane na produkcję jaj. WyróŜniającym elementem jest
hodowla koni w Ochabach.
Mniej niŜ połowa gospodarstw prowadzi produkcję całkowicie lub częściowo
towarową. Większość to gospodarstwa produkujące wyłącznie na potrzeby własne,
ponad połowę stanowią gospodarstwa o areale poniŜej 2 ha.
Surowce naturalne
Na terenie Gminy Skoczów występują złoŜa gazu ziemnego (Pogórze) z czynnymi
otworami. Stosunkowo duŜe powierzchnie terenu, szczególnie w północnej części
Skoczowa i w zachodniej oraz wschodniej części Gminy (Pogórze) zajmują „obszary i
tereny górnicze”.
2.3.2 Stan docelowy
Warunki glebowe i rolnictwo
Wszyscy rolnicy w swojej działalności kierować się będą obowiązującymi przepisami
prawnymi, oraz zasadami określonymi w Kodeksie Dobrej Praktyki Rolniczej18.
Rolnicy, przestawiający swoje gospodarstwo na gospodarstwo ekologiczne dodatkowo
zobowiązani są postępować zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego.
Zgodnie z zapisami ustawy o nawozach i nawoŜeniu nie później niŜ od 26
października 2008 r. przechowywanie nawozów naturalnych w postaci stałej odbywać
się będzie w pomieszczeniach inwentarskich lub na nieprzepuszczalnych płytach,
zabezpieczonych przed przenikaniem wycieku do gruntu oraz posiadających instalację
odprowadzającą wyciek do szczelnych zbiorników, a nawozów naturalnych w postaci
płynnej wyłącznie w szczelnych zbiornikach o pojemności umoŜliwiającej
gromadzenie co najmniej 4-miesięcznej produkcji tego nawozu.
Ze względu na atrakcyjne przyrodniczo połoŜenie gminy zgodnie ze Strategią
Rozwoju Gminy Skoczów promowane będą działania dla tworzenia gospodarstw
agroturystycznych.
Surowce naturalne
ZłoŜa gazu ziemnego w Pogórzu będą wykorzystywane do zasilania ciepłowni MPEC
w Skoczowie.
18
Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej. Ministerstwo Rozwoju Rolnictwa i Wsi, Ministerstwo Środowiska. Warszawa 2002
47/129
zwiększenie atrakcyjności przestrzeni”.
Kierunek działań 7 „polepszenie jakości powietrza”.
Zapobieganie powstawaniu zanieczyszczeń powietrza oraz ograniczanie lub
eliminowanie wprowadzanych do powietrza substancji zanieczyszczających, w celu
zmniejszenia stęŜeń do dopuszczalnego poziomu, wpłynie pozytywnie na poprawę
jakości gleb i wód powierzchniowych oraz w znacznym stopniu przyczyni się do
polepszenia stanu zdrowia mieszkańców regionu. Poprawa jakości powietrza naleŜy
równieŜ do najistotniejszych elementów nowego wizerunku województwa.
Cel główny: Ochrona oraz poprawa jakości środowiska.
Cel szczegółowy: Ograniczenie ilości odpadów deponowanych i
zdeponowanych w środowisku.
zdegradowanych i składowisk odpadów na cele przyrodnicze.
Celem długoterminowym do 2015 roku jest „Racjonalne wykorzystanie zasobów
glebowych”.
Racjonalne wykorzystanie zasobów gleb w województwie śląskim, zwłaszcza w ujęciu
długookresowym, powinno polegać na:
- zagospodarowaniu gleb w sposób, który odpowiada w pełni ich przyrodniczym
walorom i klasie bonitacji,
- lepszym dostosowaniu do naturalnego, biologicznego potencjału gleb, formy ich
zagospodarowania oraz kierunków i intensywności produkcji,
- zmniejszeniu skali ograniczeń, jakie dla optymalnego wykorzystania biologicznego
potencjału gleb stwarzają procesy degradacji spowodowanej imisją zanieczyszczeń,
erozją oraz niewłaściwą agrotechniką,
- odpowiedniej zmianie struktury upraw, na glebach zanieczyszczonych substancjami
niebezpiecznymi dla zdrowia.
Cel główny: Poprawa jakości gleb, ochrona powierzchni i kopalin
48/129
Priorytety:
Ochrona wierzchniej warstwy gleb,
Przywrócenie wartości uŜytkowych gleb,
Racjonalna gospodarka rolna,
Racjonalna gospodarka kopalinami,
Strategia Rozwoju Śląska Cieszyńskiego 2001-2016.
projekty:
Cel operacyjny 2.2.: Rozwój rolnictwa ekologicznego w oparciu o zasadę
dobrej praktyki rolniczej, w celu produkcji zdrowej Ŝywności
Projekty:
2.2.1. Prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych w zakresie rolnictwa
ekologicznego i zdrowej Ŝywności
Celu strategiczny „kreowanie i wspieranie pozytywnych zmian w sferze przemysłu,
handlu dobrej wytwórczości i turystyki”
Kierunek działania „Zwiększenie atrakcyjności turystycznej gminy”,
Rozwój agroturystyki
zakresie ochrony gleb na lata 2007-2014:
„Racjonalne wykorzystanie gleb i zasobów naturalnych”
49/129
Tabela 13 Cele i kierunki działań – cel: Ochrona i kształtowanie powierzchni ziemi i gleb
CELE
KIERUNKI
POPRAWA
BIOLOGICZNEJ
C3KI-Z1
WŁAŚCIWOŚCI GLEB
BUDOWA
ATRAKCYJNOŚCI
KII
C3KII-Z1
AGROTURYSTYCZNEJ GMINY
KI
C3
Racjonalne
wykorzystanie
gleb i zasobów
naturalnych
KIII
ZADANIA
Monitoring okresowych badań zakwaszenia gleb
(Ośrodek Doradztwa Rolniczego)
Wspieranie działalności w zakresie agroturystyki
RACJONALNE UśYTKOWANIE
Eksploatacja gazu ziemnego ze złóŜ w Pogórzu
C3KIII-Z1
ZASOBÓW NATURALNYCH
(Zakład Odmetanowania Kopalń, MPEC)
ZW/ZK
ZK
Okres
realizacji
CIĄGŁE
ZK
CIĄGŁE
ZK
CIĄGŁE
50/129
Ochronie powierzchni ziemi poświęcony został Dział IV Tytułu II ustawy Prawo
Ochrony Środowiska. Ochrona powierzchni ziemi polega na:
1) zapewnieniu jak najlepszej jej jakości, w szczególności przez:
a) racjonalne gospodarowanie,
b) zachowanie wartości przyrodniczych,
c) zachowanie moŜliwości produkcyjnego wykorzystania,
d) ograniczanie zmian naturalnego ukształtowania,
e) utrzymanie jakości gleby i ziemi powyŜej lub co najmniej na poziomie
wymaganych standardów,
f) doprowadzenie jakości gleby i ziemi co najmniej do wymaganych standardów, jeŜeli
nie są one dotrzymane,
g) zachowanie wartości kulturowych z uwzględnieniem zabytków archeologicznych;
2) zapobieganiu ruchom masowym ziemi i ich skutkom.
Podstawowym aktem prawnym w zakresie ochrony gleb jest ustawa z dnia 3 lutego
1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr
121, poz. 1266 z późniejszymi zmianami) która reguluje zasady ochrony gruntów
rolnych leśnych oraz rekultywacji i poprawiania wartości uŜytkowej gruntów.
Ochrona gruntów rolnych polega na:
1) ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne;
2) zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w
produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej i ruchów
masowych ziemi,
3) rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze;
4) zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych;
5) ograniczaniu zmian naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi.
Ustawa z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawoŜeniu (Dz. U. Nr 89 poz. 991 z
późniejszymi zmianami) określa m.in. warunki stosowania nawozów, w tym nawozów
naturalnych, oraz wprowadza od 26 października 2008 r. obowiązek przechowywania
nawozów naturalnych w postaci stałej w pomieszczeniach inwentarskich lub na
nieprzepuszczalnych płytach, zabezpieczonych przed przenikaniem wycieku do gruntu
oraz posiadających instalację odprowadzającą wyciek do szczelnych zbiorników, a
nawozów naturalnych w postaci płynnej wyłącznie w szczelnych zbiornikach o
pojemności umoŜliwiającej gromadzenie co najmniej 4-miesięcznej produkcji tego
nawozu.
W Kodeksie Dobrej Praktyki Rolniczej zawarto zbiór przyjaznych środowisku
praktyk rolniczych, których stosowanie zapewni zrównowaŜony rozwój w sferze
produkcji rolniczej. NajwaŜniejszym celem Kodeksu jest podniesienie poziomu
podstawowej wiedzy o ochronie wody - głównego zasobu środowiska, jak równieŜ
innych jego elementów: gleby, powietrza, krajobrazu oraz o moŜliwościach
przyczynienia się do ich ochrony.
51/129
W ramach Planu Działań dla śywności Ekologicznej i Rolnictwa w Polsce na lata
2007-201319 wyodrębniono podejmowanie 15 zadań, a wśród nich:
* Organizowanie kampanii promocyjnej produktów rolnictwa ekologicznego wśród
konsumentów,
* Upowszechnianie wiedzy o
ekologicznym w krajach trzecich,
wymaganiach
obowiązujących
w
rolnictwie
* Wsparcie organizacji producentów owoców i warzyw w zakresie rolnictwa
ekologicznego,
* Upowszechnienie działań podejmowanych przez UE, które mogą być wykorzystane
w sektorze rolnictwa ekologicznego,
* Rozwój pro-środowiskowej funkcji rolnictwa ekologicznego,
* Zapewnienie integralności rolnictwa ekologicznego poprzez
standardów dla nowych obszarów działania rolnictwa ekologicznego,
opracowanie
* Udostępnianie ewidencji gruntów dla potrzeb rolnictwa ekologicznego,
* Wsparcie przetwórstwa ekologicznych płodów rolnych.
WdroŜenie Planu Działań będzie równieŜ pozytywnie oddziaływać na środowisko.
Produkcja prowadzona metodami ekologicznymi w oparciu o walory przyrodnicze jest
przyjazna dla środowiska. W rolnictwie ekologicznym nie dopuszcza się do likwidacji
zadrzewień śródpolnych, małych enklaw leśnych czy osuszania terenów bagiennych,
co nie powoduje degradacji przyrody.
W Polityce Ekologicznej Państwa określono następujące cele średniookresowe i
kierunki działań na lata 2007-2010 w zakresie „Ochrona przyrody i krajobrazu”:
• Ograniczenie negatywnego oddziaływania procesów gospodarczych na środowisko
glebowe,
• Wzrost powierzchni terenów przekazywanych do rekultywacji.
1. Opracowanie krajowej strategii ochrony gleb.
2. Ustalenie zasad i procedur ograniczających nadmierną eksploatację gleb oraz
określających niezbędne środki zaradcze.
3. Promocja stosowania dobrych praktyk rolniczych jako instrumentu ochrony gleb,
upowszechnianie kierunków produkcji rolnej zapewniających zrównowaŜone ich
wykorzystanie (rolnictwo ekologiczne, programy rolno - środowiskowe).
19
Plan Działań dla śywności Ekologicznej i Rolnictwa w Polsce na lata 2007-2013. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Polsce, Warszawa, marzec 2007
52/129
4. Waloryzacja terenów pod względem ich przydatności do produkcji zdrowej
Ŝywności oraz promocja takiej produkcji.
5. Doskonalenie technologii przemysłowych pod kątem minimalizacji negatywnego
wpływu na stan środowiska, w tym środowiska glebowego, wprowadzanie zasad
właściwego korzystania z powierzchni ziemi w działalności gospodarczej.
6. Sukcesywny rozwój systemu monitoringu gleb, w tym przykładowo w
zakresie rejestracji zmian wynikających z rodzaju i intensywności eksploatacji
oraz oddziaływania róŜnych, negatywnych czynników (erozja, inwestycje,
przemysł, emisje, odpady, ścieki i inne), dostosowywanie sieci punktów
pomiarowych do struktury zagospodarowania i uŜytkowania gruntów.
7. Rozwój systemu identyfikacji terenów zdegradowanych.
10. Wykorzystanie i wspieranie finansowe inicjatyw społecznych w celu
rekultywacji terenów poprzemysłowych na cele rekreacyjno-sportowe w
szczególności na obszarach o słabo rozwiniętej infrastrukturze tego typu.
skutkami suszy” W Polityce Ekologicznej Państwa określono m.in. następujące cele
Osiągnięcie dobrego stanu krajowych wód powierzchniowych i podziemnych.
4. Wspieranie budowy szczelnych zbiorników na gnojowicę i/lub gnojówkę oraz płyt
obornikowych w gospodarstwach rolnych prowadzących hodowlę i chów zwierząt.
13. Współpraca z resortem rolnictwa w zakresie wdraŜania dobrych praktyk
rolniczych, niezbędnych dla skutecznej ochrony wód przed zanieczyszczeniem
obszarowym oraz przygotowywania i wdraŜania programów wodno-środowiskowych.
53/129
Tabela 14 Matryca logiczna – cel: Ochrona i kształtowanie powierzchni ziemi i gleb
Logika interwencji
Cele:
Racjonalne wykorzystanie
zasobów naturalnych
Rezultaty:
Zabezpieczenie
gruntów
przed Wyniki
okresowych
badań
zanieczyszczeniami
poprzez zakwaszenia gleby;
zapewnienie
odpowiedniego
przechowywania nawozów naturalnych;
Eksploatacja gazu ziemnego ze złóŜ w
Pogórzu
Koordynacja działań mających na
POPRAWA BIOLOGICZNEJ
celu
ochronę
i
kształtowanie
WŁAŚCIWOŚCI GLEB
powierzchni ziemi i gleby;
BUDOWA ATRAKCYJNOŚCI
Wspieranie działalności w zakresie
AGROTURYSTYCZNEJ GMINY
agroturystyki
Działania:
gleb
RACJONALNE UśYTKOWANIE
ZASOBÓW NATURALNYCH
ryzyka:
i
Okręgowa stacja chemiczno- Brak
zainteresowania
rolnicza
rolników
propagowanymi
rozwiązaniami
Wszystkie
zadania Nie zidentyfikowano
podejmowane
w
ramach
realizacji celu „Racjonalne
wykorzystanie gleb i zasobów
naturalnych” są zadaniami
koordynowanymi; Gmina nie
ponosi bezpośrednich kosztów
celu
ochronę
i
kształtowanie
realizacji zadań
powierzchni ziemi i gleby;
54/129
Tabela 15 Harmonogram realizacji – cel: Ochrona i kształtowanie powierzchni ziemi i gleb
CEL KIER.
1
C3
ZADANIE
2
3
4
Racjonalne wykorzystanie gleb i zasobów naturalnych
POPRAWA BIOLOGICZNEJ WŁAŚCIWOŚCI GLEB
KI
C3KI-Z1
Monitoring okresowych badań zakwaszenia gleb
KII
BUDOWA ATRAKCYJNOŚCI AGROTURYSTYCZNEJ GMINY
C3KII-Z1
Wspieranie działalności w zakresie agroturystyki
KIII
RACJONALNE UśYTKOWANIE ZASOBÓW NATURALNYCH
C3KIII-Z1
Eksploatacja gazu ziemnego ze złóŜ w Pogórzu
WARTOŚĆ
ZADANIA [tys. PLN]
5
rok 2007 rok 2008 rok 2009 rok 2010
6
7
8
9
55/129
2.3.7 Wnioski
Zgodnie z regionalnymi i lokalnymi strategiami przyszłościowym kierunkiem
w Gminie Skoczów staje się rolnictwo ekologiczne i agroturystyka.
Konieczne jest dostosowanie w terminie do 25 października 2008 r. miejsc
gromadzenia nawozów naturalnych (głównie obornika, gnojówki i gnojowicy) do
wymagań ustawy o nawozach i nawoŜeniu.
NaleŜy dąŜyć do umoŜliwienia wykorzystania lokalnych złóŜ gazu ziemnego do
zasilania kotłów MPEC Ciepło w Skoczowie.
2.4 Ochrona powietrza
2.4.1 Charakterystyka i ocena stanu aktualnego
Oceny stanu aktualnego dokonano na podstawie „Piątej rocznej oceny jakości
powietrza w Województwie Śląskim”20. Dla potrzeb oceny teren Województwa
Śląskiego podzielono na strefy i aglomeracje. Gmina Skoczów znalazła się w strefie o
powierzchni 732 km2, zamieszkiwanej przez 170 tys. mieszkańców a obejmującej
Powiat Cieszyński. Na terenie strefy cieszyńskiej stacje pomiarowe zlokalizowano w
Brennej, Chybiu, Cieszynie (3), Istebnej, Skoczowie, Ustroniu i Wiśle, przy czym
stacje w Cieszynie i Ustroniu słuŜyły do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza
pod kątem ochrony zdrowia, a pozostałe pod kątem ochrony roślin, a stacja w Ustroniu
obejmowała pomiary na terenie ochrony uzdrowiskowej. W wyniku
przeprowadzonych pomiarów dokonano klasyfikacji stref pod katem dotrzymywania
dopuszczalnych poziomów normowanych zanieczyszczeń. Dla kryteriów
ustanowionych dla ochrony zdrowia łączna klasa ogólna dla strefy cieszyńskiej „C”
jest spowodowana ze względu na klasę zanieczyszczenia PM10 i O3 (klasa C).
Pozostałe zanieczyszczenia w klasie A. Klasa C oznacza konieczność opracowania
Programu Ochrony Powietrza dla PM10 i O3. Uwzględniając kryteria dla określone w
celu ochrony roślin strefa cieszyńska, podobnie jak wszystkie inne strefy
Województwa Śląskiego, została zaklasyfikowana do klasy A co oznacza brak
konieczności podejmowania działań i utrzymanie jakości powietrza w strefie na tym
samym lub lepszym poziomie.
W przypadku pomiaru stęŜeń pyłu PM10 na stacjach tła miejskiego w Cieszynie
stwierdzono 73 przypadki przekraczania poziomu 24 godzinnego wynoszącego 50
µg/m3, przy dopuszczalnej częstości przekraczania 35 razy. Główną przyczyną
przekraczania stęŜeń pyłu PM10 w okresie zimowym jest emisja z indywidualnego
ogrzewania budynków, a w okresie letnim bliskość głównej drogi z intensywnym
ruchem. Przyczyną wystąpienia jest równieŜ napływ zanieczyszczeń spoza kraju, jak
teŜ niekorzystne warunki atmosferyczne (stabilny wyŜ, niska temperatura powietrza do
–20oC, niskie prędkości wiatru). Wyniki badań stęŜeń ozonu na stacji w Ustroniu
wykazały przekroczenia dopuszczalnej częstości 25 dni przekroczenia poziomu 820
Piąta roczna ocena jakości powietrza w województwie śląskim. WIOŚ. Katowice, marzec 2007
56/129
godzinnego 120 µg/m3 w roku kalendarzowym. W 2006 r. zanotowano 66 dni
przekroczenia. Wysokie stęŜenia ozonu pojawiają się w sprzyjających warunkach
atmosferycznych tj. wysokiej temperatury i promieniowania słonecznego, przyczyną
jest takŜe napływ zanieczyszczenia powietrza z innych obszarów.
W punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Skoczowie średnioroczne stęŜenia
dwutlenku siarki wyniosły w 2006 r. 14,9 µg SO2/m3, a tlenków azotu 17,6 µg
NO2/m3. W porównaniu z rokiem 2005 nastąpił wzrost stęŜeń zanieczyszczeń zarówno
w zakresie SO2 i jak i NO2.
Emisja przemysłowa
Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza są źródła przemysłowe, źródła
energetyczne w tym tzw. niska emisja, komunikacyjne źródła zanieczyszczeń, emisja
niezorganizowana, jak teŜ emisja transgraniczna.
Znaczącymi zakładami na terenie Gminy Skoczów stanowiącymi źródło emisji do
powietrza są:
- Teksid Iron Poland Spółka z o.o. Odlewnia śeliwa
- Kuźnia Polska Sp. z o.o.
- Garbarnia SKOTAN Sp. z o.o.
- Sweedwood Poland Sp. z o.o. oddział Skoczów
- Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Skoczowie
- Inda Polska Sp. z o.o.
- Polkap Sp. z o.o.
Emisja ze źródeł energetycznych ( w tym niska emisja)
Największymi źródłami emisji energetycznego spalania paliw są:
Ciepłownia PROMOT Sp. z o.o. (kotły opalane węglem);
Ciepłownia MPEC Ciepło (kotły opalane gazem ziemnym).
W latach modernizacji ciepłowni MPEC obok dotychczas pracujących 3 kotłów o
mocy 8 MW kaŜdy zainstalowano tzw. kocioł letni o mocy 1 MW dla poprawy
efektywności energetycznej pracy kotłów. Wymieniono takŜe sieć na rury
preizolowane od komory K-1 przy ul. Zawiśle do Zespołu Szkół Zawodowych przy ul.
Góreckiej. Zadania zrealizowano w latach 2003-2005 kosztem 898.365,85 zł.
Poza wymienionymi źródłami energetycznymi na terenie Gminy zlokalizowanych jest
szereg kotłowni lokalnych zaopatrujących w ciepło zakłady przemysłowe, szkoły itp.,
wykorzystujące jako nośniki energii zarówno paliwo węglowe, jak i gaz ziemny czy
olej opałowy.
Dla ograniczenia wielkości emisji z obiektów będących w administracji Gminy w
latach przeprowadzono szereg przedsięwzięć, z których najwaŜniejsze to:
* Termomodernizacja Szkoły Podstawowej Nr 7 w Pogórzu – w latach 2003-2004
kosztem 338.065,12 zł docieplono ściany i stropodach, wymieniono stolarkę okienną,
oraz zmodernizowano instalację CO,
57/129
* Termomodernizacja Szkoły Podstawowej Nr 4 w Kiczycach – w roku 2003 kosztem
106.878,21 zł m.in. docieplono ściany zewnętrzne,
* Termomodernizacja Szkoły Podstawowej Nr 5 w Ochabach – w latach 2003-2004
kosztem 352.356,10 zł m.in. docieplono ściany zewnętrzne, wykonano nowy dach,
wymieniono stolarkę okienną sali gimnastycznej, oraz zmodernizowano instalację CO,
* Termomodernizacja Szkoły Podstawowej Nr 8 w Skoczowie – w latach 2002-2003
kosztem 430.425,72zł wymieniono stolarkę okienną i drzwiową w budynku szkoły i
przedszkola, w 2005 roku kosztem 47580,00 opracowano dokumentację techniczną
zmiany konstrukcji dachowej z jego termomodernizacją,
* Termomodernizacja Przedszkola Nr 3 w Skoczowie – w roku 2003 kosztem
226.662,77 zł docieplono ściany zewnętrzne, wymieniono stolarkę okienną i
drzwiową, oraz wymieniono instalację CO,
* Termomodernizacja Przedszkola w Pierśćcu - w latach 2003-2004 kosztem
182.136,68 zł m.in. docieplono ściany zewnętrzne, wymieniono stolarkę okienną, oraz
wymieniono instalację CO wraz ze źródłem ciepła,
* Termomodernizacja Zespołu Szkół Nr 3 w Skoczowie - w latach 2004-2005
kosztem 267.001,03 zł wymieniono stolarkę okienną budynku głównego, oraz
wymieniono kocioł CO (na zasilany gazem), wraz z wykonaniem kosztem 7699,42 zł
przyłącza gazowego do nowego kotła CO,
* Termomodernizacja Przedszkola Nr 2 w Skoczowie - w roku 2005 kosztem
280.830,48 zł docieplono ściany zewnętrzne, wymieniono stolarkę okienną i instalację
wentylacji mechanicznej w kuchni,
* Termomodernizacja starego budynku szkoły w Wiślicy - w roku 2005 kosztem
199.959,27 zł docieplono ściany zewnętrzne, wymieniono stolarkę okienną i instalację
CO,
* Termomodernizacja straŜnicy w Kowalach - w roku 2005 kosztem 98.674,53 zł
docieplono ściany zewnętrzne i wymieniono stolarkę okienną,
* Modernizacja w 2006 r. kosztem 30.000,00 zł instalacji CO w Ŝłobku przy ul.
Mickiewicza z wymianą kotła węglowego na gazowy,
* Termomodernizacja budynku OSP Pierściec – w 2005 r kosztem 36.637,33 zł
modernizacja źródła ciepła i instalacji wewnętrznej CO, wymiana stolarki okiennej i
drzwiowej.
Tzw. niską emisję stanowią głównie kotły i piece będące źródłami ogrzewania
budynki mieszkalnych, opalane najczęściej paliwem stałym niskiej jakości, a
niejednokrotnie odpadami.
W ramach akcji informacyjnej mieszkańców informowano o moŜliwości pozyskania
środków z przeznaczeniem na modernizację instalacji grzewczej, w formie
niskooprocentowanych kredytów bankowych.
58/129
Emisja komunikacyjna
Komunikacyjne źródła zanieczyszczeń stanowią droga krajowa S1, droga krajowa 81,
oraz będąca jej przedłuŜeniem droga wojewódzka 941, oraz sieć dróg powiatowych i
gminnych.
Na wielkość emisji komunikacyjnej (tlenek, węgla, węglowodory, tlenki azotu) poza
konstrukcją i stanem technicznym silników samochodowych oraz rodzajem
stosowanego paliwa decydujący wpływ ma natęŜenie, oraz płynność ruchu i stan dróg.
Emisje komunikacyjne ze względu na zmienne natęŜenie ruchu cechują się duŜą
nierównomiernością zarówno w ciągu doby, jak i w ciągu roku.
Emisja niezorganizowana
Do emisji niezorganizowanej na terenie gminy zaliczyć moŜna emisję zanieczyszczeń
wprowadzanych do powietrza z obiektów powierzchniowych jak np. oczyszczalnie i
podczyszczalnie ścieków, jak równieŜ emisję zanieczyszczeń wprowadzanych do
powietrza bez pośrednictwa przeznaczonych do tego celu środków technicznych np.
spawanie, czy zabronione spalanie na powierzchni ziemi odpadów jak teŜ wypalanie
traw, itp.
Odnawialne źródła energii
Gmina Skoczów została zaklasyfikowana21 do gmin województwa śląskiego które
charakteryzują się najbardziej korzystnymi warunkami (tzw. strefa A - strefa
priorytetów krótkotermoinowych do 2008 r. odpowiadająca obszarom
charakteryzującym się najkorzystniejszymi wskaźnikami opłacalności ) do:
• rozwoju biogazowni rolniczych (ze względu na wielkość pogłowia podstawowych
gatunków zwierząt gospodarczych).
• ze względu na ilość oczyszczanych ścieków na skoczowskiej oczyszczalni ścieków
rekomenduje się budowę instalacji do fermentacji osadów ściekowych z
pozyskiwaniem biogazu i budową instalacji agregatów kogeneracyjnych.
Do strefy B – priorytetów długoterminowych do 2015 roku, o niŜszych wskaźnikach
opłacalności Gmina Skoczów została zakwalifikowana ze względu na:
• moŜliwości wykorzystania energii z biomasy której moŜliwy do pozyskania
potencjał z drewna, słomy i siana został oszacowany na poziomie 7-35 TJ/r.
• warunki pozyskania energii z systemów geotermalnych (strefa brzeŜna Karpat –
zbiornik dewoński)
Promieniowanie niejonizujące
Źródłem promieniowania jest kaŜde urządzenie w którym następuje przepływ prądu
np. sieci energetyczne w tym linie wysokiego napięcia, stacje radiowe i telewizyjne,
stacje bazowe i telefony telefonii komórkowej, radiotelefony, CB-radio, urządzenia
radiowo-nawigacyjne, urządzenia elektryczne wykorzystywane w domu, itp.
21
Opracowanie metody programowania i modelowania systemów wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenach nieprzemysłowych województwa
śląskiego, wraz z programem wykonawczym dla wybranych obszarów województwa.Instytut Gospodarowania Surowcami Mineralnymi i Energia PAN,
Województwo Śląskie, WFOŚiGW w Katowicach. Krakow-Katowice, 2005
59/129
Przez teren Gminy Skoczów przebiegają napowietrzne linie elektroenergetyczne o
napięciu znamionowym 110 kV i wyŜszym następujących relacji:
• linia 220 kV relacji: Moszczenica- Komorowice wymagająca strefy 100 m (po 50 m
z kaŜdej strony),
• linia 110 kV relacji: Skoczów-Strumień-Pawłowice wymagająca strefy 30 m (po 15
m z kaŜdej strony).
Oprócz wymienionych źródeł niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego
o częstotliwości 50 Hz, na terenie Gminy Skoczów zlokalizowane są obiekty
radiokomunikacyjnych, w tym głównie stacje bazowe telefonii komórkowej.
Stacje bazowe telefonii komórkowej pracują wyłącznie w paśmie mikrofalowym, tzn.
na częstotliwościach powyŜej 300 MHz.
Ogólne zasady ochrony środowiska i ludzi przed promieniowaniem niejonizującym
stanowią, Ŝe źródła emisji promieniowania mogą być uŜywane wyłącznie pod
warunkiem zapewnienia całkowitej ochrony przed ich niekorzystnym oddziaływaniem
na ludzi i środowisko.
2.4.2 Stan docelowy
Emisja przemysłowa
Zakłady przemysłowe modernizując swoje procesy wytwórcze zgodnie z wymogami
najlepszych dostępnych technik w sposób ciągły będą ograniczać wielkość emisji do
środowiska.
Emisja ze źródeł energetycznych ( w tym niska emisja)
Wszystkie budynki administrowane przez Gminę będą odpowiadały standardom
energetycznym i będą wyposaŜone w wysokosprawne, niskoemisyjne źródła ciepła,
zasilane głównie gazem ziemnym wysokometanowym.
Opracowane zostaną załoŜenia ograniczenia niskiej emisji z budynków mieszkalnych i
na tej podstawie zostanie opracowany i przyjęty „Program ograniczenia niskiej emisji
w Gminie Skoczów”, uwzględniający moŜliwość zasilania osiedli budynków
jednorodzinnych ciepłem sieciowym.
Emisja komunikacyjna
Zakończona zostanie przebudowa układu komunikacyjnego dróg na terenie Gminy
powodująca zwiększenie płynności ruchu, a tym samym obniŜenie emisji
komunikacyjnej.
Systematycznym remontom będą poddawane drogi gminne, tak aby ograniczona
została emisja komunikacyjna.
60/129
Emisja niezorganizowana
Minimalizacja emisji niezorganizowanej zostanie osiągnięta na drodze porawy
efektywności procesów technologicznych, oraz hermetyzacji urządzeń.
Odnawialne źródła energii
Przeprowadzona zostanie analiza moŜliwości prowadzenia inwestycji w zakresie OZE
na terenie Gminy Skoczów szczególnie w zakresach gdzie została zaklasyfikowana do
gmin województwa śląskiego które charakteryzują się najbardziej korzystnymi
warunkami (tzw. strefy A i B)tzn. w zakresie moŜliwości budowy biogazowni
rolniczej, pozyskiwania i wykorzystania biogazu w oczyszczalni ścieków,
wykorzystania energii z biomasy i zasobów geotermalnych.
Promieniowanie niejonizujące
Ochrona przed promieniowaniem niejonizującym będzie polegała głównie na
przestrzeganiu przepisów określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych
poziomów (Dz. U. nr 192, poz. 1883 z 2003 roku).
2.4.3 Cele i kierunki działań w odniesieniu do przyjętych polityk i
strategii w regionie
Kierunek działań 7 „polepszenie jakości powietrza”.
Zapobieganie powstawaniu zanieczyszczeń powietrza oraz ograniczanie lub
eliminowanie wprowadzanych do powietrza substancji zanieczyszczających, w celu
zmniejszenia stęŜeń do dopuszczalnego poziomu, wpłynie pozytywnie na poprawę
jakości gleb i wód powierzchniowych, oraz w znacznym stopniu przyczyni się do
polepszenia stanu zdrowia mieszkańców regionu. Poprawa jakości powietrza naleŜy
równieŜ do najistotniejszych elementów nowego wizerunku województwa.
Największym problemem w kontekście zanieczyszczenia powietrza w Województwie
Śląskim jest wysokie stęŜenie pyłu zawieszonego. W celu poprawy zaistniałej sytuacji
naleŜy przede wszystkim ograniczyć emisję pyłu związaną z wytwarzaniem energii
cieplnej do celów bytowo-gospodarczych poprzez podłączanie do istniejących sieci
ciepłowniczych, zwiększenie wykorzystania energii elektrycznej i gazu oraz lokalnych
zasobów energii odnawialnej, stosowanie nowoczesnych technologii, przestrzeganie
standardów energooszczędności w nowo budowanych i modernizowanych obiektach.
61/129
Cel szczegółowy: Poprawa jakości powietrza
Poprawa jakości powietrza będzie osiągana poprzez przedsięwzięcia na rzecz
systemów ciepłowniczych, ograniczenia „niskiej emisji” na skutek zmiany systemów
ogrzewania obiektów uŜyteczności publicznej oraz wykorzystania odnawialnych
źródeł energii.
„Program Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego do roku 2004 oraz cele
Cel długoterminowy „Polepszenie jakości powietrza atmosferycznego” jest równieŜ
jednym z celów strategicznych rozwoju Województwa Śląskiego.
Powietrze atmosferyczne traktowane jest jako cel priorytetowy, a zadaniem
docelowym w perspektywie do roku 2015 jest osiągnięcie na terenie całego
województwa śląskiego średniorocznych stęŜeń:
• pyłu zawieszonego (PM10) na poziomie 40 µg/m3,
• dwutlenku siarki na poziomie 20 µg/m3,
• tlenków azotu na poziomie 30 µg/m3,
• oraz zmniejszenia stęŜeń pozostałych substancji, przede wszystkim mających wpływ
na stan klimatu Ziemi.
Cel główny: Poprawa jakości powietrza atmosferycznego
Priorytety:
Ograniczenie niskiej emisji,
Minimalizacja uciąŜliwości od transportu kołowego,
Ochrona
przed
promieniowaniem
elektromagnetycznym
radioaktywnym,
Ograniczenie emisji przemysłowych (niska i wysoka).
i
projekty:
Cel operacyjny 1.4.: Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania
procedur działań proekologicznych
Projekty:
1.4.1. Zaproponowanie ujednoliconych w skali powiatu przedsięwzięć zmierzających
do ograniczenia tzw. niskiej emisji
Cel operacyjny 1.5.: Promocja i wdraŜanie niekonwencjonalnych źródeł energii.
62/129
Projekty:
1.5.1. Prowadzenie analizy i promowanie moŜliwych do wykorzystania na terenie
Powiatu Cieszyńskiego odnawialnych źródeł energii (woda, wody termalne, biomasa,
wiatr, biogaz)
1.5.2. Wskazywanie moŜliwości inwestowania w pozyskiwanie energii ze źródeł
odnawialnych oraz opracowanie studium opłacalności tego typu inwestycji na terenie
Powiatu Cieszyńskiego
1.5.3. Wspieranie w skali powiatu systemu zachęt dla przedsięwzięć wykorzystujących
odnawialne źródła energii
1.5.4. Organizacja konferencji poświęconych odnawialnym źródłom energii w
Euroregionie Śląsk Cieszyński
1.5.5. Przygotowanie i podpisanie porozumienia z sąsiednimi powiatami w sprawie
wykorzystywania odnawialnych źródeł energii
Cel operacyjny 1.6.: Promocja i wykorzystywanie lokalnych surowców
naturalnych.
Projekty:
1.6.1. Przeprowadzenie analizy moŜliwych do wykorzystania na terenie Powiatu
Cieszyńskiego odnawialnych źródeł energii (wody termalne, biomasa, wiatr, biogaz)
1.6.2. Promocja dobrych kotłowni wykorzystujących lokalny gaz (np. Kotłownia w
Dębowcu)
Cel Strategiczny 2: Zwiększanie dochodów z działalności turystycznej w Powiecie
Cieszyńskim prowadzone zgodnie z zasadami zrównowaŜonego rozwoju.
Cel operacyjny 2.5.
Promocja powiatu jako terenu, na którym przestrzegane są obowiązujące normy
ochrony środowiska.
Projekty:
2.5.1. DąŜenie do spełnienia norm czystości (powietrza, wody, gleb, etc.)
ustanawianych przepisami ochrony środowiska
Kierunek działania „Polepszenie jakości powietrza”,
Wprowadzenie sieci monitoringu zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego.
Opracowanie programu w zakresie ograniczania emisji
zanieczyszczeń powietrza w tym opracowanie i wdroŜenie
systemu zachęt do przechodzenia na paliwa ekologiczne.
Rozwój sieci ciepłowniczej.
zakresie ochrony powietrza na lata 2007-2014:
„Poprawa jakości powietrza atmosferycznego i ochrona przed promieniowaniem
niejonizującym”
63/129
64/129
Tabela 16 Cele i kierunki działań – cel: Poprawa jakości powietrza atmosferycznego i ochrona przed promieniowaniem
niejonizującym
CELE
C4
Poprawa jakości powietrza atmosferycznego i ochrona przed promieniowaniem niejonizującym
ZADANIA
KIERUNKI
KI
KII
OGRANICZANIE
NISKIEJ EMISJI
ZW/ZK
Okres
realizacji
C4KI-Z1
C4KI-Z2
Termomodernizacja straŜnicy OSP Pierścicec
Termomodernizacja Przedszkola Publicznego nr 1 w Skoczowie
ZW
ZW
2007
2007
C4KI-Z3
Termomodernizacja Ŝłobka w Skoczowie
ZW
2007
C4KI-Z4
Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół nr 1
ZW
2008
C4KI-Z5
C4KI-Z6
Termomodernizacja Przedszkola Publicznego w Kiczycach
Termomodernizacja Domu Rolnika w Harbutowicach (przedszkole)
ZW
ZW
2008
2008-2010
C4KI-Z7
Opracowanie programu ograniczania niskiej emisji z budynków indywidualnych
w Gminie w tym moŜliwości uciepłowienia osiedli z następującymi zmianami w
finansowaniu
ZW
2008-2010
C4KI-Z8
Monitoring emisji do powietrza (WIOŚ Katowice)
ZK
ZW
CIĄGŁE
CIĄGŁE
Przebudowa drogi powiatowej S-2642 obejmujące odcinek od skrzyŜowania z
drogą L-1 w Międzyświeciu do skrzyŜowania z ul. Mickiewicza oraz odcinek od
mostu nad rzeką Wisłą do granicy miasta Skoczowa (łączny koszt: 11.951,04 tys
zł)
ZW
CIĄGŁE
C4KII-Z3
Przebudowa mostu na rzece Wiśle (ul. Bielska w Skoczowie - łączny koszt:
10.050,00 tys zł)
ZW
CIĄGŁE
C4KII-Z4
Przebudowa ul. Objazdowej w Skoczowie obejmujące odcinek od skrzyŜowania
z drogą krajową DK-81 do skrzyŜowania z ul. Mickiewicza (łączny koszt 4.000
tys zł)
ZW
CIĄGŁE
C4KII-Z5
Przebudowa drogi powiatowej S-2642 obejmujące odcinek od granicy miasta
Skoczowa (ul. Bielska) do skrzyŜowania z drogą S-1 w Pogórzu (łączny koszt:
8037,07 tys zł)
ZW
CIĄGŁE
C4KII-Z6
Przebudowa drogi powiatowej S-2614 (ul. Górny Bór) od wiaduktu drogi S-1 do
granicy miasta Skoczowa (łączny koszt: 2316,18 tys zł)
ZW
CIĄGŁE
C4KII-Z7
Przebudowa drogi powiatowej S-2619 w Ochabach (łączny koszt: 1570,00 tys zł)
ZW
CIĄGŁE
OGRANICZANIE
C4KII-Z1
EMISJI SPALIN
POPRZEZ
MODERNIZACJĘ
C4KII-Z2
UKŁADU
KOMUNIKACYJNEGO
GMINY
Rozbudowa i modernizacja dróg gminnych
65/129
C4KII-Z8
Przebudowa drogi powiatowej S-2638 w Pierśćcu (łączny koszt: 2300,00 tys zł)
ZW
CIĄGŁE
C4KII-Z9
Przebudowa ul. Mickiewicza w Skoczowie (odcinek od skrzyŜowania z ul.
Objazdową do mostu nad rzeką Bładnicą- łączny koszt: 1396,00 tys zł)
ZW
CIĄGŁE
ZW
CIĄGŁE
C4KII-Z10
KIII
OCHRONA
PRZED
PROMIENIOWANIEM C4KIII-Z1
NIEJONIZUJĄCYM
Przebudowa ul. Górny Bór w Skoczowie (obejmujące odcinek od skrzyŜowania z
ul. Mickiewicza do skrzyŜowania z drogą L-1 - łączny koszt: 1390,00 tys zł)
Sukcesywne uwzględnianie uwarunkowań dotyczących promieniowania
niejonizującego
w
nowoopracowywanych
miejscowych
planach
zagospodarowania przestrzennego
ZADANIE
NIEINWEST.
CIĄGŁE
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE na lata 2011-2014
KI
OGRANICZANIE
NISKIEJ EMISJI
Opracowanie i realizacja programu ograniczania niskiej emisji z budynków indywidualnych w
Gminie
66/129
Ochronie powietrza poświęcony został Dział II Tytułu II ustawy Prawo Ochrony
Środowiska. Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w
szczególności przez:
1) utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniŜej dopuszczalnych dla nich
poziomów lub co najmniej na tych poziomach;
2) zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych,
gdy nie są one dotrzymane.
Do ustawy zostało wydanych szereg rozporządzeń z których najwaŜniejsze to:
* Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie
standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 260, poz. 2181 - Zmiany: Dz. U. z 2006
r. Nr 17, poz. 140)
* Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie wymagań
w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji (Dz. U. Nr 283, poz. 2842)
* Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości
odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 r. Nr 1, poz. 12)
* Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 lipca 2002 r. w sprawie
szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy ochrony powietrza.
(Dz. U. Nr 115, poz. 1003)
* Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny
poziomów substancji w powietrzu. (Dz. U. Nr 87, poz. 798)
*Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów
niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych
poziomów niektórych substancji. (Dz. U. Nr 87, poz. 796)
W świetle rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w
sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz
sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. nr 192, poz. 1883),
źródłami promieniowania niejonizującego są urządzenia wytwarzające:
• pole elektryczne i magnetyczne stałe,
• pole elektryczne i magnetyczne o częstotliwości 50 Hz, takie jak: stacje i linie
elektroenergetyczne wysokiego napięcia,
• pole elektromagnetyczne o częstotliwości od 1kHz do 300000 MHz, są to:
urządzenia radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne,
• inne źródła promieniowania z zakresu częstotliwości: 0-0,5 Hz, 0,5-50 Hz oraz 50
Hz-1000Hz.
67/129
kierunki działań na lata 2007-2010 w zakresie „Zanieczyszczenie powietrza”:
Spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza,
Spełnienie standardów emisyjnych z instalacji, wymaganych przepisami prawa,
Redukcja emisji z obiektów energetycznego spalania w kierunku pułapów emisyjnych
określonych w Traktacie Akcesyjnym.
1. Systematyczne opracowywanie i wdraŜanie programów ochrony powietrza,
zgodnie z wynikami rocznej oceny jakości powietrza w strefach.
2. Opracowanie i wdroŜenie strategii zmniejszania stęŜenia pyłów drobnych PM10
i PM2,5 oraz ozonu przyziemnego w powietrzu.
3. Wspieranie działań inwestycyjnych w
podejmowanych przez podmioty gospodarcze.
zakresie
ochrony
powietrza
4. Wspieranie działań na rzecz ograniczenia niskiej emisji ze źródeł komunalnych.
kierunki działań na lata 2007-2010 w zakresie „Wykorzystanie energii ze źródeł
odnawialnych”:
Wspieranie budowy nowych odnawialnych źródeł energii, tak by udział energii z
OZE w zuŜyciu energii pierwotnej oraz w krajowym zuŜyciu energii elektrycznej
brutto osiągnął w roku 2010. conajmniej 7,5% oraz utrzymanie tego udziału na
poziomie nie niŜszym w latach 2011-2014, przy przewidywanym wzroście
konsumpcji energii elektrycznej w Polsce,
Dalsze zwiększenie udziału biopaliw w odniesieniu do paliw uŜywanych w
transporcie.
1. Wspieranie budowy nowych instalacji OZE, tak by udział energii z tych źródeł
w strukturze zuŜycia nośników pierwotnych oraz produkcji energii elektrycznej
osiągnął w 2010r. poziom co najmniej 7,5%.
2. Wspieranie budowy nowych instalacji zapewniających, Ŝe udział
biokomponentów w rynku paliw ciekłych w 2010r. wyniesie 5,75%, ze szczególnym
uwzględnieniem biopaliw ciekłych.
68/129
3. Współpraca z partnerami społecznymi i gospodarczymi dla zapewnienia
stabilnych podstaw prawnych i organizacyjnych rozwoju OZE.
4. Identyfikacja barier utrudniających rozwój OZE i podjęcie działań mających na
celu ich likwidację.
5. Stworzenie systemu pozyskiwania informacji o
odnawialnych energii innej niŜ elektryczna.
wytwarzaniu
ze
źródeł
6. Prowadzenie działań edukacyjnych oraz popularyzujących OZE.
7. Określenie potrzeb w zakresie prac naukowo-badawczych w obszarze OZE.
8. Wspieranie i aktywizacja samorządów lokalnych w kierunku wykorzystania
lokalnych zasobów OZE.
9. Rozwój energetycznego wykorzystania biomasy i biogazu, energetyki wodnej,
geotermalnej, słonecznej i wiatrowej..
kierunki działań na lata 2007-2010 w zakresie „Oddziaływanie pól
elektromagnetycznych”:
Ochrona mieszkańców
elektromagnetycznych.
Polski
przed
nadmiernym
oddziaływaniem
pól
1. Doskonalenie struktur organizacyjnych zajmujących się monitorowaniem i
badaniem pól elektromagnetycznych oraz prowadzenie bazy danych o polach
elektromagnetycznych.
2. Opracowanie procedur administracyjnych zapewniających bezpieczną lokalizację
źródeł pól.
3. Wspieranie ograniczania emisji hałasu pochodzącego z sektora gospodarczego,
69/129
Tabela 17 Matryca logiczna – cel: Poprawa jakości powietrza atmosferycznego i ochrona przed promieniowaniem niejonizującym
Logika interwencji
Cele:
Rezultaty:
Działania:
Poprawa
jakości
powietrza
atmosferycznego i ochrona przed
promieniowaniem niejonizującym
Ograniczanie niskiej emisji
Ilość
budynków
uŜyteczności
publicznej
poddanych
termomodernizacji;
opracowane
załoŜenia do Programu Ograniczania
Niskiej
Emisji;
Plan
zagospodarowania przestrzennego z
uwzględnieniem
wymaganych
ograniczeń
OGRANICZANIE NISKIEJ EMISJI
Opracowanie
i
zatwierdzenie
projektów
robót
termomodernizacyjnych,
wykonawców
OGRANICZANIE EMISJI SPALIN
POPRZEZ MODERNIZACJĘ
Rozbudowa i modernizacja dróg
UKŁADU KOMUNIKACYJNEGO
GMINY
Opracowywanie
planów
OCHRONA PRZED
zagospodarowania przestrzennego z
PROMIENIOWANIEM
uwzględnieniem
ograniczeń
NIEJONIZUJĄCYM
powodowanych
promieniowaniem
niejonizującym
ryzyka:
Weryfikacja
na
podstawie Brak środków finansowych
protokołów
przekazania
i ze źródeł zewnętrznych
wykonania robót; dokumenty
dostępne w Urzędzie Miasta
Skoczowa
Przewidywane
nakłady Nie zdefiniowano
finansowe
na
planowane
5.121 tys. zł
70/129
Tabela 18 Harmonogram realizacji Programu – cel: Poprawa jakości powietrza atmosferycznego i ochrona przed promieniowaniem
niejonizującym
CEL KIER. ZADANIE
1
C4
2
3
WARTOŚĆ
ZADANIA [tys. PLN]
4
5
6
7
8
9
30 456,1
5 138,0
445,0
540,0
83,0
3 000,0
250,0
2 417,0
1 068,0
445,0
540,0
83,0
11 357,9
3 370,0
9 455,0
350,0
7 226,2
350,0
350,0
350,0
Poprawa jakości powietrza atmosferycznego i ochrona przed promieniowaniem
niejonizującym
KI
OGRANICZANIE NISKIEJ EMISJI
C4KI-Z1
Termomodernizacja straŜnicy OSP Pierścicec
C4KI-Z2
Termomodernizacja Przedszkola Publicznego nr 1 w Skoczowie
C4KI-Z3
Termomodernizacja śłobka w Skoczowie
C4KI-Z4
Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół nr 1
C4KI-Z5
Termomodernizacja Przedszkola Publicznego w Kiczycach
Termomodernizacja
Domu
Rolnika
w
Harbutowicach
C4KI-Z6
(przedszkole)
Opracowanie programu ograniczenia niskiej emisji z budynków
indywidualnych w Gminie w tym moŜliwości uciepłowienia osiedli
C4KI-Z8
Monitoring emisji do powietrza
OGRANICZANIE EMISJI SPALIN POPRZEZ MODERNIZACJĘ
UKŁADU KOMUNIKACYJNEGO GMINY
C4KII-Z1 Rozbudowa i modernizacja dróg gminnych
Przebudowa drogi powiatowej S-2642 obejmujące odcinek od
skrzyŜowania z drogą L-1 w Międzyświeciu do skrzyŜowania z ul.
Mickiewicza oraz odcinek od mostu nad rzeką Wisłą do granicy
C4KII-Z2 miasta Skoczowa (łączny koszt: 11.951,04 tys zł)
Przebudowa mostu na rzece Wiśle (ul. Bielska w Skoczowie C4KII-Z3 łączny koszt: 10.050,00 tys zł)
Przebudowa ul. Objazdowej w Skoczowie obejmujące odcinek od
skrzyŜowania z drogą krajową DK-81 do skrzyŜowania z ul.
C4KII-Z4 Mickiewicza (łączny koszt 4.000 tys zł)
rok 2007 rok 2008
rok 2009 rok 2010
3 000,0
250,0
800,0
100,0
C4KI-Z7
KII
20,0
20,0
25 318,1
17 800,0
1 349,0
0,0
7 987,9
5 700,0
1 791,9
0,00
537,00
1 507,5
0,00
1 000,0
1
000,00
9 105,0
5 800,0
6 876,2
6 300,0
0,00
1
254,89
1
507,50
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
71/129
KIII
Przebudowa drogi powiatowej S-2642 obejmujące odcinek od
granicy miasta Skoczowa (ul. Bielska) do skrzyŜowania z drogą SC4KII-Z5 1 w Pogórzu (łączny koszt: 8037,07 tys zł)
Przebudowa drogi powiatowej S-2614 (ul. Górny Bór) od wiaduktu
drogi S-1 do granicy miasta Skoczowa (łączny koszt: 2316,18 tys
C4KII-Z6 zł)
Przebudowa drogi powiatowej S-2619 w Ochabach (łączny koszt:
C4KII-Z7 1570,00 tys zł)
Przebudowa drogi powiatowej S-2638 w Pierśćcu (łączny koszt:
C4KII-Z8 2300,00 tys zł)
Przebudowa ul. Mickiewicza w Skoczowie (odcinek od
skrzyŜowania z ul. Objazdową do mostu nad rzeką BładnicąC4KII-Z9 łączny koszt: 1396,00 tys zł)
Przebudowa ul. Górny Bór w Skoczowie (obejmujące odcinek od
skrzyŜowania z ul. Mickiewicza do skrzyŜowania z drogą L-1 C4KII-Z10 łączny koszt: 1390,00 tys zł)
OCHRONA PRZED PROMIENIOWANIEM NIEJONIZUJĄCYM
Uwzględnienie ograniczeń powodowanych promieniowaniem
C4KIII-Z1 niejonizującym w planach zagospodarowania przestrzennego
1 205,6
0,00
1 205,56
0,00
0,00
347,4
0,00
0,00
173,72
173,72
392,7
0,00
196,34
196,34
0,00
575,0
0,00
0,00
172,50
402,50
698,0
349,00
349,00
0,00
0,00
695,0
0,00
347,50
347,50
0,00
ZADANIE NIEINWESTYCYJNE
72/129
2.4.7 Wnioski
Ograniczanie niskiej emisji z budynków będących w administracji gminy jest,
obok rozbudowy sieci kanalizacyjnej, najwaŜniejszym zadaniem w zakresie ochrony
środowiska w Gminie Skoczów do roku 2010.
Do roku 2010 przewiduje się poddanie termomodernizacji kolejnych 6
obiektów administrowanych przez Gminę.
Do roku 2014 zostanie zakończona przebudowa układu komunikacyjnego dróg
na terenie gminy przyczyniając się do poprawy płynności ruchu, a tym samym
ograniczenia emisji. Ograniczeniu emisji komunikacyjnej słuŜyć takŜe będą
systematyczne remonty nawierzchni dróg gminnych.
W okresie do 2010 roku zostaną rozpoznane potrzeby w zakresie ograniczenia
niskiej emisji z budynków mieszkalnych, oraz zostaną opracowane i poddane
konsultacjom propozycje „Programu ograniczenia niskiej emisji w Gminie Skoczów”
łącznie z moŜliwością uciepłowienia osiedli budynków jednorodzinnych i
wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE), tak aby od 2011roku mogło
nastąpić opracowanie i wdroŜenie „Programu ograniczenia niskiej emisji w Gminie
Skoczów”.
2.5 Ochrona przed hałasem
2.5.1 Charakterystyka problemu i ocena aktualnego stanu
Problemy oddziaływania akustycznego na terenie Gminy Skoczów spowodowane są
wieloma czynnikami m.in. historią przemysłową miasta, rozwojem przemysłu w XIX
w. i związaną z nim lokalizacją obiektów przemysłowych w centralnych częściach
miasta, jak równieŜ gęstością sieci drogowej i kolejowej.
Hałas przemysłowy
Na ocenę hałasu w środowiska ma wpływ lokalizacja źródeł hałasu i źródło jego
pochodzenia. WyróŜniamy punktowe (pojedyncze) źródła hałasu np. wentylator,
liniowe źródło hałasu – np. doga, linia kolejowa, rurociąg gdzie emisja hałasu ma
miejsce na całym odcinku, oraz powierzchniowe źródła hałasu będące bezpośrednio
źródłami hałasu, (np. duŜe zespoły wentylatorów, chłodnie wentylatorowe), lub
będące wtórnymi źródłami hałasu, jak ściany i dach hal przemysłowych, wewnątrz
których zlokalizowane są źródła hałasu.
ZróŜnicowana działalność gospodarcza na terenie Gminy Skoczów, obejmująca
zarówno produkcję (w tym w zakresie kuźnictwa i odlewnictwa), jak i działalność
usługową,
i transport kształtuje klimat akustyczny terenów sąsiadujących z
poszczególnymi zakładami.
73/129
Hałas komunikacyjny (drogowy i kolejowy)
Hałas komunikacyjny jest hałasem typu liniowego, pochodzący od środków transportu
poruszających się po drogach, w tym liniach kolejowych.
Na terenie gminy Skoczów występują następujące typy dróg:
- droga krajowa S1 Cieszyn- Pyrzowice,
- droga krajowa 81 Katowice – Skoczów,
- droga wojewódzka Skoczów – Wisła będąca przedłuŜeniem drogi krajowej 93,
- drogi powiatowe,
- drogi gminne.
DuŜe natęŜenie ruchu lokalnego, przy nakładaniu się zarówno ruchu tranzytowego na
kierunku Cieszyn-Bielsko i Skoczów - Katowice, jak i ruchu turystycznego w
kierunkach do i z Wisły i Brennej stwarza uciąŜliwości akustyczne na terenach wzdłuŜ
głównych ciągów drogowych.
Ostatnie badania hałasu komunikacyjnego na terenie Gminy Skoczów były
prowadzone w roku 2000 w rejonie skrzyŜowania dróg krajowych nr 1 z drogą nr 81,
oraz w roku 2001 w rejonie skrzyŜowania drogi krajowej nr 1 z drogą SkoczówBrenna.
Obecnie trwa przebudowa układu komunikacyjnego na terenie Gminy związana z
dostosowaniem drogi krajowej S1 do parametrów drogi ekspresowej, oraz
modernizacji drogi krajowej 81.
Przez teren Gminy przebiegają linie kolejowe relacji Bielsko-Cieszyn, oraz WisłaChybie. W ostatnich latach nastąpiło ograniczenie znaczenia transportu kolejowego,
co przełoŜyło się na zmniejszeniu częstotliwości kursowania pociągów zarówno
pasaŜerskich jak i towarowych.
2.5.2 Stan docelowy
Hałas przemysłowy
Modernizacja procesów technologicznych i urządzeń ograniczy hałas emitowany z
terenu zakładów przemysłowych do poziomu obowiązujących norm, tak aby nie było
potrzeby ustanawiania obszarów ograniczonego uŜytkowania.
Hałas komunikacyjny (drogowy i kolejowy)
WzdłuŜ dróg krajowych zostaną ustawione ekrany akustyczne.
Zmodernizowany układ komunikacyjny przyczyni się do ograniczenia natęŜenia ruchu
samochodowego w Centrum, a przez poprawę płynności ruchu i poprawę stanu
nawierzchni dróg nastąpi poprawa klimatu akustycznego wzdłuŜ tych dróg.
74/129
Kierunek działań 8 „ochrona przed hałasem”.
Do głównych kierunków działań zmierzających do ograniczenia poziomu hałasu w
województwie zaliczyć naleŜy sporządzenie mapy akustycznej województwa, budowę
ekranów przeciwakustycznych przy drogach szybkiego ruchu przebiegających w
pobliŜu zabudowy mieszkaniowej, obsadzenie głównych tras komunikacyjnych
pasami zieleni, modernizację środków transportu, w tym modernizację linii transportu
szynowego z wymianą taboru. Ponadto konieczne jest opracowywanie planów
zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem poziomu hałasu i
wprowadzaniem zapisów dotyczących standardów akustycznych danego terenu, a
takŜe rozbudowa systemu monitoringu hałasu oraz wzmoŜenie kontroli jednostek
gospodarczych w zakresie emitowanego hałasu.
W Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata 20072013”, zagadnienia związane z ochroną przed hałasem nie zostało wyartykułowane w
Ŝadnym z celów strategicznych.
„Program ochrony środowiska Województwa Śląskiego do roku 2004 oraz cele
długoterminowe do roku 2015”.
Realizacja celu długoterminowego Ochrona przed hałasem, w myśl ustawy, ma
polegać na zapobieganiu jego powstawaniu lub przenikaniu do środowiska. MoŜna to
osiągnąć poprzez:
-eliminację czynności powodujących hałas,
- stosowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych zapobiegających powstawaniu
lub przenikaniu hałasu do środowiska, a takŜe środków zmniejszających poziom
hałasu.
Poziom natęŜenia hałasu będzie jednym z parametrów branych pod uwagę w
określaniu lokalizacji nowych dróg oraz materiałów, jakie mają być wykorzystane
przy budowie lub modernizacji istniejących dróg. Podobnie, naleŜy brać pod uwagę
parametr hałasu przy lokalizacji budownictwa mieszkaniowego w sąsiedztwie
istniejących tras komunikacyjnych. Przy opiniowaniu OOŚ preferowane będą
lokalizacje niskokonfliktowe dla środowiska.
75/129
Cel główny: Zmniejszenie uciąŜliwości hałasu
Priorytety:
Ograniczenie emisji hałasu przemysłowego i pochodzącego od ciągów
komunikacyjnych,
Ograniczenie emisji hałasu z innych źródeł (punktowych),
W dokumencie, jakim jest “Strategia Rozwoju Śląska Cieszyńskiego 2001-2016”,
zagadnienia związane z ochroną przed hałasem nie zostało wyartykułowane w Ŝadnym
z celów strategicznych.
Kierunek działania „Polepszenie jakości powietrza”,
Monitorowanie
natęŜenia
hałasu
komunikacyjnych
wzdłuŜ
szlaków
zakresie ochrony przed hałasem na lata 2007-2014:
„Ograniczenie hałasu”
76/129
Tabela 19 Cele i kierunki działań – cel: Ograniczenie hałasu
CELE
KIERUNKI
C5
Ograniczenie hałasu
KI
KII
OGRANICZENIE
HAŁASU
KOMUNIKACYJNEGO
OGRANICZENIE
HAŁASU
PRZEMYSŁOWEGO
ZADANIA
C5KI-Z1
C5KI-Z2
C5KII-Z1
C5KII-Z2
Budowa ekranów akustycznych wzdłuŜ tras
komunikacyjnych (Główna Dyrekcja Dróg Krajowych
i Autostrad)
Remonty dróg gminnych
Szczegółowe określanie dopuszczalnych poziomów
dźwięku w jednostkach strukturalnych miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego
Monitoring hałasu emitowanego do środowiska
(WIOŚ Katowice)
ZW/ZK
Okres
realizacji
CIĄGŁE
ZK
ZW
CIĄGŁE
ZADANIE
NIEINWESTYCYJNE
CIĄGŁE
ZK
CIĄGŁE
77/129
Ochronie przed hałasem poświęcony został Dział V Tytułu II ustawy Prawo Ochrony
Środowiska. Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu
akustycznego środowiska, w szczególności poprzez:
1) utrzymanie poziomu hałasu poniŜej dopuszczalnego lub co najmniej na tym
poziomie;
2) zmniejszanie poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on
dotrzymany.
Do ustawy zostały takŜe wydane rozporządzenia wykonawcze, z których
najwaŜniejsze to:
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 178, poz. 1841),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2007 r. w sprawie ustalania
wartości wskaźnika hałasu LDWN (Dz. U. Nr 106, poz. 729),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg, linii
kolejowych i lotnisk, których eksploatacja moŜe powodować negatywne
oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane
sporządzanie map akustycznych, oraz sposobów określania granic terenów objętych
tymi mapami (Dz. U. z 2007 r. Nr 1, poz. 8),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie
szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska
przed hałasem. (Dz. U. Nr 179, poz. 1498),
kierunki działań na lata 2007-2010 w zakresie „Gospodarka odpadami”:
Zmniejszenie zagroŜenia mieszkańców Polski
zwłaszcza emitowanym przez środki transportu
ponadnormatywnym
hałasem,
1. Przeprowadzenie oceny stanu akustycznego środowiska dla aglomeracji o liczbie
mieszkańców większej niŜ 100 tys., terenów wskazanych w powiatowym programie
ochrony środowiska oraz dla terenów poza aglomeracjami, pozostających pod
negatywnym akustycznym wpływem określonej kategorii dróg, linii kolejowych i
lotnisk.
2. Wspieranie inwestycji zmniejszających naraŜenie na hałas komunikacyjny, w
tym wprowadzanie stref wolnych od ruchu samochodowego, zmniejszanie
szybkości ruchu, budowa obwodnic, modernizacja szlaków komunikacyjnych,
budowa ekranów akustycznych, rewitalizacja odcinków linii kolejowych i wymiana
taboru na mniej hałaśliwy i pozostałe.
78/129
3. Wspieranie ograniczania emisji hałasu pochodzącego z sektora gospodarczego,
przykładowo poprzez kontrole przestrzegania obowiązujących w tym zakresie
przepisów prawnych.
4. Zapewnienie przestrzegania zasady strefowania w planowaniu przestrzennym.
5. Wspieranie produkcji wyrobów o zmniejszonej emisji hałasu do środowiska.
79/129
Tabela 20 Matryca logiczna – cel: Ograniczenie hałasu
Logika interwencji
Cele:
Rezultaty:
Działania:
Koordynacja
budowy
ekranów Ilość
wybudowanych
ekranów
akustycznych
wzdłuŜ
tras akustycznych
komunikacyjnych
OGRANICZENIE HAŁASU
KOMUNIKACYJNEGO
celu
ograniczenie
hałasu
komunikacyjnego
OGRANICZENIE HAŁASU
Koordynacja
określanie
dopuszczalnych poziomów dźwięku
PRZEMYSŁOWEGO
w
jednostkach
strukturalnych
miejscowego
planu
ryzyka:
Protokół odbioru drogi
Brak
moŜliwości
finansowych
realizacji
zadania budowy dróg
Przewidywane
nakłady Brak
moŜliwości
finansowe
na
planowane technicznych i finansowych
działania w latach 2007-2010: przedsiębiorstw
dla
tys zł 4.400,00tys. zł
ograniczenia
hałasu
przemysłowego
Konieczność zmiany profilu
produkcji i/lub ograniczenia
zatrudnienia
80/129
Tabela 21 Harmonogram realizacji Programu – cel : Ograniczenie hałasu
CEL KIER ZADANIE
1
C5
2
3
4
KI
OGRANICZENIE HAŁASU KOMUNIKACYJNEGO
Budowa
ekranów
akustycznych
wzdłuŜ
tras
komunikacyjnych
C5KI-Z1
C5KI-Z2
Remonty dróg gminnych
KII
OGRANICZENIE HAŁASU PRZEMYSŁOWEGO
Szczegółowe określanie
dopuszczalnych poziomów
dźwięku w jednostkach strukturalnych miejscowego planu
C5KII-Z1
C5KII-Z2
Monitoring hałasu emitowanego do środowiska
WARTOŚĆ ZADANIA
[tys. PLN]
5
4 400,0
4 400,0
4 400,0
rok 2007
rok 2008 rok 2009
rok 2010
6
1 100,0
1 100,0
7
1 100,0
1 100,0
8
1 100,0
1 100,0
9
1 100,0
1 100,0
1 100,0
1 100,0
1 100,0
1 100,00
81/129
2.5.7 Wnioski
Ograniczenie zagroŜenia hałasem komunikacyjnym będzie następowało
zarówno w wyniku przedsięwzięć technicznych - budowy ekranów akustycznych,
wprowadzenia zieleni izolacyjnej, modernizacji nawierzchni dróg itp., jak i w wyniku
ograniczenia natęŜenia ruchu w centrum, oraz zapewnienia jego płynności, przez
modernizację układu komunikacyjnego na terenie Gminy.
W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego uwzględniany
zostanie warunek kształtowania właściwego klimatu akustycznego.
Modernizowane będą w sposób ciągły procesy technologiczne i urządzenia w
zakładach uciąŜliwych ze względu na hałas emitowany na tereny chronione
akustycznie, tak aby dotrzymywane były w sposób ciągły dopuszczalne poziomy
natęŜenia dźwięku określone dla tych terenów.
2.6 Ochrona przyrody
W wyniku działalności ludzkiej, a w szczególności procesom uprzemysłowienia i
rozwoju sieci dróg przyroda na terenie Gminy Skoczów została silnie przekształcona,
tym niemniej teren Gminy w dalszym ciągu jest terenem o znaczących walorach
przyrodniczych.
Znaczna część terenu Gminy została objęta, na podstawie ustawy o ochronie przyrody,
róŜnego rodzaju formami ochrony.
Rezerwat Przyrody „Skarpa Wiślicka”
Rezerwat przyrody „SKARPA WIŚLICKA” o powierzchni 24,17 ha, utworzony
zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z
dnia 12 listopada 1996r., w celu zachowania, ze względów naukowych i
dydaktycznych, drzewostanów bukowych oraz łęgów z pomnikowymi okazami buka i
jesiona. PołoŜony na północ od miasta Skoczowa, po lewej stronie rzeki Wisły, w
obrębie OSO Dolina Górnej Wisły, stanowi część Specjalnego Obszaru Ochrony
Siedlisk „Cieszyńskie Źródła Tufowe”. Rozciąga się wzdłuŜ drogi krajowej 81
Katowice – Skoczów. Obejmuje wschodnie stoki Kępy Wiślickiej (362 m n.p.m.)
opadające stromo w kierunku Wisły.”.
82/129
Rysunek 2 Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Cieszyńskie Źródła Tufowe”
Spośród gatunków podlegających ochronie prawnej wg aktualnie obowiązującego
Rozporządzenia Ministra Środowiska z 9 lipca 2004 roku w sprawie dziko
występujących roślin objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1764) na terenie
rezerwatu stwierdzono występowanie:
* Gatunki ściśle chronione: cieszynianka wiosenna Hacquetia epipactis, kruszczyk
szerokolistny Epipactis helleborine, obrazki alpejskie Arum alpinum, przylaszczka
pospolita Hepatica nobilis, skrzyp olbrzymi Equisetum maximum, storczyk blady
Orchis pallens, śnieŜyczka przebiśnieg Galanthus nivalis, wawrzynek wilczełyko
Daphne mezereum
* Gatunki częściowo chronione: barwinek pospolity Vinca minor, bluszcz pospolity
Hedera helix, czosnek niedźwiedzi Allium ursinum, kalina koralowa Viburnum
opulus, kopytnik pospolity Asarum europaeum, pierwiosnek wyniosły Primula elatior,
przytulia (marzanka) wonna Galium odoratum
Występujące ekosystemy leśne: nasadzenia świerka Picea Abies, podgórski łęg
jesionowy Carici remotae-Fraxinetum (zbiorowisko o znaczeniu europejskim, kod
Natura 2000: 91E0) grąd subkontynentalny Tilio cordatae-Carpinetum betuli
(zbiorowisko o znaczeniu europejskim, kod Natura 2000: 9170) Kwaśna buczyna
niŜowa Luzulo pilosae- Fagetum – (zbiorowisko o znaczeniu europejskim, kod Natura
83/129
2000: 9110), śyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum (zbiorowisko o
znaczeniu europejskim, kod Natura 2000: 9130) Źródliska wapienne ze zbiorowiskami
Cratoneurion commutati (zbiorowiska o znaczeniu europejskim, Kod Natura: 7220).
Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego
Wojewoda Bielski, na podst. art. 20 ust. 1 oraz 21 Ustawy z dnia 22 marca 1990r. o
terenowych organach rządowej administracji ogólnej (Dz. U. Nr 21, poz. 123 z późn.
zm.), oraz art. 24 ust. 4,5 i art. 37 ustawy z dnia 16 października 1991r. o ochronie
przyrody (Dz. U. Nr 114, poz. 492 z późn. zm.) podjął decyzję o utworzeniu Parku
Krajobrazowego Beskidu Śląskiego.
Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego został utworzony ze względu na szczególne
wartości przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe Beskidu Śląskiego, a celem jego
utworzenia jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnianie tych wartości w
warunkach racjonalnego gospodarowania, zgodnie z zasadami zrównowaŜonego
rozwoju.
Na terenie Gminy Skoczów znajduje się jedynie Otulina tego Parku (730 ha).
Obszar Natura 2000 „Dolina Górnej Wisły”
Obszar "Dolina Górnej Wisty" obejmuje powierzchnię 24767,5 ha połoŜonych w
województwie śląskim na terenie gmin: Jasienica (4172,1 ha), Strumień (4061,0 ha),
Skoczów (3960,6 ha), Goczałkowice-Zdrój (3954,3 ha), Czechowice-Dziedzice
(3156,9 ha), Chybie (3099,9 ha), Dębowiec (1435,9 ha), HaŜlach (557,3 ha), i
Pszczyna (369,5 ha). Lasy Państwowe na tym obszarze administrowane są przez dwa
nadleśnictwa: Ustroń i Bielsko.
Granice obszaru wyznaczają drogi:
od północy: droga wojewódzka nr 939 Pszczyna – Strumień i drogi lokalne
Strumień – Pruchna oraz droga biegnąca przez Goczałkowice Wieś
od zachodu: droga wojewódzka nr 938 Pawłowice – Cieszyn
od południa i wschodu: odcinki lokalnych dróg o przebiegu: Kończyce Wielkie
– Dębowiec – Simoradz – Skoczów – Pogórze – Bielowicko – Wieszczęta - Rudzica
Laryszówka – Jasienica - Międzyrzecze Górne i Dolne -Ligota- Goczałkowice Zdrój.
84/129
Rysunek 3 Obszar Natura 2000 „Dolina Górnej Wisły”
W wyniku przeprowadzonego rozpoznania terenu i analiz z uwzględnieniem przyjętych
kryteriów, proponuje się wyodrębnienie następujących stref uŜytkowania i
zagospodarowania przestrzennego obszaru specjalnej ochrony ptaków NATURA 2000
"Dolina Górnej Wisły"22.
Strefa O - ochrony zasobów przyrody i krajobrazu w tym :
O0 - obszar Jeziora Goczałkowickiego, chroniony jako zbiornik wody pitnej,
z proponowanym obszarem specjalnej ochrony siedlisk NATURA 2000
O1 -tereny zwartych kompleksów leśnych
O2 - tereny potencjalnie zalewowe w dolinach rzek i cieków, ze stawami
rybnymi,uŜytkowane w formie łąk i pastwisk z zadrzewieniami o szczególnych
walorach przyrodniczych, bez zabudowy
O3 - tereny upraw polowych, takŜe z małymi obszarami leśnymi, zadrzewień i
zakrzaczeń śródpolnych - bez zabudowy.
Strefa Z - zachowawcza, nierozwojowa dla wszelkiego typu zabudowy, w tym:
Z1 - tereny potencjalnie zalewowe w dolinach rzek bez zabudowy
Z2 - tereny potencjalnie zalewowe i dolinne z zabudową ekstensywną
22
Waloryzacja Przyrodnicza Obszaru NATURA 2000 „Dolina Górnej Wisły” OTOP Bytom, Katowice 2006
85/129
Strefa U - urbanizacji, w tym:
U1 - tereny uŜytków rolnych z istniejącą zabudową rozproszoną typu zagrodowego i
jednorodzinnego z dopuszczeniem zabudowy rolniczej (siedliskowej).
U2 - tereny urbanizujące się (zabudowa ekstensywna ze wskazaniami terenów do jej
intensyfikacji zgodnie ze studiami uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego oraz miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego)
U3 - tereny zurbanizowane (zabudowa intensywna typu miejskiego)
Charakterystyka stref na terenie Gminy Skoczów:
Strefa O0 obejmuje kompleksy leśne:
• układający się pasowo kompleks lasów wzdłuŜ potoku Bajerka
Ze względu na wielostronne funkcje wszystkich lasów działalność gospodarczą powinna
być w nich prowadzona z uwzględnieniem następujących zasad:
• zachowanie biologicznej róŜnorodności lasów
• utrzymanie zdrowia i Ŝywotności ekosystemów leśnych
• utrzymanie produkcyjnej zasobności lasów
• ochrony zasobów glebowych i wodnych w lasach
•
utrzymanie i wzmacnianie wielostronnych i długofalowych korzyści społecznoekonomicznych płynących z lasów. Zasady gospodarki przestrzennej w odniesieniu do
lasów to:
• lokalizowanie poza lasami dróg i linii uzbrojenia technicznego - kanalizacji, linii
energetycznych i telekomunikacyjnych oraz innych
•
lokalizacja zabudowy nie bliŜej niŜ 50 m od granicy lasu co dotyczy takŜe
ogrodzeń (w praktyce, na innych obszarach, sprowadza się to do 20 m pomiędzy linią
zabudowy a ścianą lasu)
• wyłączenie z zabudowy enklaw leśnych
• zapewnienie dojazdu do lasu oraz innych urządzeń związanych z funkcją
gospodarczą lasu.
Lasy w obrębie obszaru specjalnej ochrony ptaków cechują szczególnie wysokie
walory przyrodnicze kwalifikujące szereg terenów do objęcia ochroną prawną. Istnieją
tu rezerwat przyrody: "Skarpa Wiślicka" (w obrębie proponowanego zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego "Wiślica"),
Strefa O3 - tereny upraw polowych z udziałem niewielkich zalesień i zadrzewień
śródpolnych, bez zabudowy. WyróŜnikiem tych terenów połoŜonych w południowej
części obszaru jest urozmaicona pagórkowata rzeźba terenu z licznymi wąwozami
lessowymi. To właśnie te wąwozy ze stromymi zboczami porastają lasy i zadrzewienia o
bardzo zróŜnicowanym składzie gatunkowym zasługującym na ochronę (wymienione w
omówieniu strefy O]). Elementem równie cennym z pozycji racjonalnej gospodarki
rolnej i ochrony krajobrazu kulturowego są uprawy polowe na Ŝyznych glebach - bez
zabudowy. Z racji unikatowości krajobrazów rolniczych bez zabudowy winny być
chronione nawet przed zabudową rolniczą, dopuszczoną prawem.
Strefa Z2 obejmuje tereny potencjalnie zalewowe w zasięgu fali awaryjnej i
wezbraniowej w dolinach rzek (chronione wałami przeciwpowodziowymi), uŜytkowane
jako łąki i pastwiska z zabudową rozproszoną w rejonie zbiornika powstałe przed jego
realizacją). Dopuszcza się realizację nowych obiektów związanych z gospodarką rolniczą
86/129
ze stosownymi zabezpieczeniami przeciwwodnymi (brak podpiwniczeń, poziom
uŜytkowy co najmniej l m powyŜej poziomu gruntu).
Strefa U - urbanizacji
Strefa U1- tereny uŜytków rolnych z istniejącą i dopuszczoną zabudową rozproszoną
typu zagrodowego i jednorodzinnego. Obejmuje większość terenów rolniczych,
jeszcze wyraźnie nie zurbanizowanych (obiekty lokalizowano głównie na podstawie
decyzji o warunkach zabudowy, częściowo w oparciu o miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego obejmujące od jednej do kilku działek budowlanych).
W gminach pokrytych w całości miejscowymi planami zagospodarowania
przestrzennego (w powiecie cieszyńskim) pozwolenia budowlane wydaje się w
oparciu o zapis dotyczący upraw polowych gdzie ustala się określone zasady
zagospodarowania, a w tym - utrzymanie istniejących upraw polowych z prawem do
wydzielenia siedlisk w nowowydzielonych gospodarstwach rolnych, posiadających
tytuł prawny do terenu o powierzchni określonej odrębnie dla kaŜdej gminy
warunkowanej np. zwartym kompleksem przekraczającym 3 ha na terenie danego
sołectwa, albo średnią powierzchnią gospodarstwa w gminie.
Strefa U2 - tereny urbanizujące się, to tereny najliczniej występujące w obszarze
specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. Są to tereny z ekstensywną zabudową ze
wskazaniami terenów do jej intensyfikacji zgodnie ze studiami uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowymi planami
zagospodarowania przestrzennego. W myśl tych ustaleń wyznacza się tereny
uzupełniające istniejącą zabudowę głównie mieszkaniową jednorodzinną oraz tereny
obustronnie obudowujące ciągi dróg wszystkich klas (np. obiektami usługowymi obu
stron dróg Pawłowice - Cieszyn i Katowice - Skoczów).
Wskazane tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową (mieszkaniowousługową i usługową wraz z obiektami obsługi rolnictwa i innymi terenami
produkcyjno -magazynowo-usługowymi) wielokrotnie przewyŜszają rzeczywisty
popyt mimo masowego osiedlania się tutaj mieszkańców miast. Efektem będzie coraz
większy chaos przestrzenny z fatalnymi skutkami dla środowiska (głównie wodnego).
Strefa U3 - obejmuje tereny zurbanizowane typu miejskiego. NaleŜą tu fragmenty
Skoczowa (w tym Wiślica na bezpośrednim styku z istniejącym rezerwatem przyrody
"Skarpa Wiślicka").
Na terenie Gminy Skoczów obszarem Natura 2000 znajdującym się na tzw.
Propozycji optymalnej sieci obszarów Natura 2000 w Polsce – „Shadow List” – objęto
zabytkowy młyn w Pierśćcu. Ostoja siedliskowa obejmuje jeden budynek. Obiekt ten
zasiedla jeden z najbardziej zagroŜonych gatunków nietoperzy w kraju i Europie podkowiec mały. Letnia kolonia rozrodcza nietoperzy liczy tu około 30 osobników,
ale równieŜ zimą w obszernych i stosunkowo ciepłych piwnicach młyna spotkać
moŜna pojedyncze, hibernujące podkowce.
87/129
Pomniki Przyrody
Pomniki przyrody na terenie Gminy Skoczów:
· Skoczów (ul. Łęgowa i Wiślańska) - 2 drzewa - nr 178 - 1965
· Skoczów (ul. Mickiewicza) - Dąb szypułkowy - nr 268 - 1973
· Bładnice Dolne 102, 499 - 2 drzewa - nr 118 - 1962
· Międzyświeć 4 - Dąb szypułkowy - nr 34 - 1953
· Ochaby (lasek nad Wisłą) - stanowisko pióropusznika strusiego - nr 267 - 1973
· Ochaby (obok krzyŜa drew.) - 3 lipy - nr 565 - 1997
· Pogórze 120 - Dąb szypułkowy - nr 35 - 1953
· Pogórze (cegielnia) - Dąb szypułkowy - nr 62 - 1954
· Pogórze, Leśnictwo Górki Wielkie, oddz. 134 - Głaz narzutowy - nr 76 - 1957
· Wilamowice (miedza 14/160) - Klon polny - nr 32 - 1953
· Wilamowice 1 - Dąb szypułkowy - nr 72 - 1954
· Wilamowice, Leśnictwo Dębowiec, oddz. 80 - 2 drzewa - nr 153 - 1963
· Wilamowice 21 - Kasztanowiec - nr 487 - 1995
· Wilamowice (cmentarz Ŝydowski) - aleja lipowa - nr 488 – 1995
Korytarz Ekologiczny ECONET-PL 26m „Górnej Wisly”
W obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2001 r. o ogłoszeniu
Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (Mon. Pol. Nr 26, poz.
432) w części dotyczącej głównych kierunków polityki przestrzennego
zagospodarowania kraju przy prezentacji polityki ochrony i uwarunkowanego
ekologicznie kształtowania przestrzeni przyrodniczej dokonano omówienia systemu
ECONET.
Doliny rzeczne stanowią swoiste naturalne liniowe struktury przyrodnicze. Dopóki nie
zostaną zabudowane i przekształcone dopóty w naturalny sposób pełnią rolę łącznika
między wielu róŜnymi typami środowisk. Z tego punktu widzenia stanowią
najbogatszą i najbardziej uniwersalną formę korytarza ekologicznego. Dolina takiej
duŜej rzeki jak Wisła jest korytarzem ekologicznym odgrywającym waŜną rolę w
przyrodniczym systemie europejskim23.
Korytarz Ekologiczny 26 m „Górnej Wisły” posiada szczególne cechy przyrodnicze,
spośród których na pierwszy plan wysuwają się obszary i pasma najwyŜszej wartości
przyrodniczej, m.in.:
23
-
rzeka Wisła, jako główna oś systemu
-
kompleksy wód otwartych o wysokich wartościach biotycznych,
związanych m.in. z występowaniem chronionych gatunków fauny,
podobnie zresztą jak w przypadku samej Wisły
-
większe kompleksy leśne, a takŜe elementy sieci hydrograficznej,
Korytarz Ekologiczny Doliny Wisły. Fundacja IUCN Poland. Warszawa 1995
88/129
Na terenie gminy Skoczów fragment korytarza ekologicznego pokrywa się ze strukturą
hydrogeologiczną – Główny Zbiornik Wód Podziemnych – GZWP – ONO
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Beskidu Śląskiego”
Został powołany Zarządzeniem nr 30 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z
dnia 19.12.1994r. W skład LKP „Lasy Beskidu Śląskiego” wchodzą cztery
nadleśnictwa: Bielsko, Węgierska Górka, Wisła i Ustroń zarządzające lasami
państwowymi m.in. na terenie Gminy Skoczów. Leśne Kompleksy Promocyjne są
obiektami mającymi za zadanie wdraŜanie w Ŝycie „Polskiej Polityki Kompleksowej
Ochrony Zasobów Leśnych”, która to z kolei nawiązuje do ustaleń „Szczytu Ziemi” w
Rio de Janerio (1992 r.) Nadrzędnym celem tej polityki jest zapewnienie trwałości
lasów i ich wielofunkcyjnej roli.
W granicach LKP „Lasy Beskidu Śląskiego” znajduje się m.in. rezerwat przyrody
„Skarpa Wiślicka”.
Zgodnie z Zarządzeniem Nr 16 MOŚZNiL z dnia 24 stycznia 1996 r. całość lasów
Nadleśnictwa Ustroń uznano za ochronne.
Zespół Przyrodniczo Krajobrazowy „Kaplicówka”
Rada Miejska Skoczowa Uchwałą NR XI/160/2003 Z DNIA 28 SIERPNIA 2003 R.
wprowadziła formę ochrony przyrody przez uznanie obszaru wzgórza Kaplicówka w
Skoczowie za zespół przyrodniczo-krajobrazowy oraz określiła następujące zakazy
obowiązujące na terenie „Zespołu”:
1/ niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu,
2/ wykonania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem
obiektów związanych z kultem religijnym, rekreacją i sportem,
3/ uszkadzania i zanieczyszczania gleby,
4/ wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczystości,
5/ zaśmiecania obiektu i terenu wokół niego,
6/ wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawoŜenia własnych gruntów rolnych,
7/ lokalizacji budownictwa letniskowego,
8/ budowy budynków, budowli, obiektów małej architektury i tymczasowych
obiektów budowlanych mogących mieć negatywny wpływ na obiekt chroniony, bądź
spowodować degradację krajobrazu.
Dzięki korzystnej lokalizacji w dolinie Górnej Wisły, róŜnorodności form
przyrodniczych występujących na tym terenie, oraz bogatej historii Gmina Skoczów
jest atrakcyjnym terenem turystycznym (turystyka aktywna w tym jeździecka i piesza;
turystyka pielgrzymkowa – szlak sarkandrowski; miejska i kulturowa). Na terenie
Gminy zlokalizowane są szlaki, trasy oraz ścieŜki rowerowe (szlak „Greenways”, trasy
w ramach Euroregionu Śląsk Cieszyński – Tesinskie Slezsko, ścieŜki urządzone na
wałach Wisły) mają swój początek szlaki turystyczne prowadzące w góry Beskidu
Śląskiego (Skoczów-Błatnia, Skoczow-Równica) oraz szlaki spacerowe: zabytków
skoczowskich, sarkandrowski i morcinkowski24.
24
Audyt Turystyczny Wiślanej Trasy Rowerowej na Terenie Województwa Śląskiego. PART S.A. Warszawa, lipiec 2005
89/129
2.6.2 Stan docelowy
Rada Miejska Skoczowa Uchwałą NR XLIV/562/2006 z dnia 28 września 2006 r.
uchwaliła Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Skoczów. W części dotyczącej kierunków polityki ekologicznej w zakresie
walorów przyrodniczych i form ochrony formalno prawnej stwierdzono iŜ, w strategii
rozwoju miasta naleŜy równieŜ uwzględniać ponadprzeciętne walory przyrodnicze i
krajobrazowe objęte lub planowane do objęcia następującą ochroną prawną:
* obszar specjalnej ochrony ptaków „Dolina Górnej Wisły” – wyznaczony w ramach
programu NATURA 2000 (zajmujący znaczną część powierzchni gminy);
* obszar wyznaczony do ochrony w ramach programu NATURA 2000 – obejmujący
miejsce występowania czynnych tufów wapiennych z towarzyszącymi typowymi
zbiorowiskami mszaków – pokrywający się w znacznym stopniu z obszarem
istniejącego rezerwatu „Skarpa Wiślicka” obejmującego 3 zespoły leśne: buczynę
karpacką, łęg jesionowy i grąd subkontynentalny, w których stwierdzono
występowanie ponad 10 gatunków roślin rzadkich i chronionych,
* istniejący zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Kaplicówka”,
* proponowany zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Wiślica” – obejmujący bogato
urzeźbiony obszar z rozległymi panoramami widokowymi na dolinę Wisły oraz
przylegający kompleks stawów,
* proponowany rezerwat „Las Dzielowy” (w granicach gminy Skoczów znajduje się
jego zachodnia część) – obejmujący dobrze zachowane zbiorowiska leśne grądowe i
łęgowe – z rzadkim subatlantyckim gatunkiem turzycy, stanowiskami 8 gatunków
roślin chronionych i licznymi objętymi ochroną gatunkami fauny,
* proponowany rezerwat częściowy „Pióropusznik – Ochaby” – obejmujący las
dębowo-jesionowy z udziałem wierzby kruchej (w którym występuje kilkanaście
drzew o pomnikowych rozmiarach), stanowiskami 2 gatunków krzewów objętych
ochroną częściową oraz bardzo licznym stanowiskiem pióropuszcznika strusiego –
paproci objętej ochroną całkowitą,
* proponowany uŜytek ekologiczny „Ochaby” – obejmujący rozległy kompleks
stawów (w okolicach przysiółka Podbór), na których stwierdzono występowanie
miejsca lęgowego ślepowrona – gatunku rzadkiego, objętego ochroną;
* proponowany uŜytek ekologiczny „Kępa Wiślicka” – obejmujący zgrupowanie
wzniesień zbudowanych z łupków cieszyńskich – wyraźnie wyróŜniających się z
otoczenia, stanowiący miejsce rozrodu rzadkich, chronionych gatunków płazów i
gadów oraz objętych ochroną roślin,
* proponowany uŜytek ekologiczny „Zalas” – obejmujący niewielkie torfowisko z
oczkiem śródleśnym i podmokły łęg olszowy ze stanowiskiem bardzo rzadkiej turzycy
zgrzebłowatej (zaliczanej do gatunków ginących) oraz stwierdzonym występowaniem
3 innych gatunków roślin chronionych,
90/129
* proponowany uŜytek ekologiczny „Staw” planowany do utworzenia w celu ochrony
krajobrazu bagienno-leśnego, z licznym stanowiskiem turzycy zgrzebłowatej,
* proponowany uŜytek ekologiczny „Ochaby – Stadnina” – obejmujący roślinność
leśno-parkową o charakterze naturalnego łęgu wiązowo-jesionowego z otaczającymi
łąkami, pastwiskami i zbiorowiskami zaroślowymi. Na terenie planowanym do objęcia
ochroną stwierdzono występowanie 4 gatunków roślin objętych ochroną całkowitą lub
częściową,
* proponowany uŜytek ekologiczny „Pogórze” – obejmujący rozległy kompleks
hodowlanych stawów rybnych w miejscowości Pogórze,
* proponowany uŜytek ekologiczny „Brennica” (w granicach gminy Skoczów znajduje
się jego północna część) – obejmujący obszar ujścia Brennicy do Wisły, ze
zbiorowiskami roślinności rozwiniętymi w widłach rzek.
W Studium przyjęto takŜe jako obowiązujące ustalenia ochronne dla
zaprojektowanego Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego „Wiślica”. Zespół ten
będzie elementem przyrody „wzmacniającym” istniejący system ekologiczny, w jego
obrębie połoŜony jest rezerwat przyrody „Skarpa Wiślicka”.
W Studium proponuje się takŜe rozwaŜyć moŜliwość objęcia obszaru o szczególnej
koncentracji wysokich walorów przyrodniczych, jakim jest rejon „Bajerki–Pogórze”
(południowo-wschodnia część gminy). określoną formą ochrony, np. uŜytek
ekologiczny lub zespół przyrodniczo-krajobrazowy; wymagałoby to przygotowania
odrębnej dokumentacji projektowej. Analizy przyrodnicze, wykonane w ramach
Sudium, wykazały, Ŝe obszar ten charakteryzuje się koncentracją:
- kompleksów wód otwartych o wysokich wartościach biotycznych;
- większych kompleksów roślinnych;
- pojedynczych stawów i zbiorników wodnych;
- łąk i terenów podmokłych o istotnym znaczeniu jako elementu spajającego system
przyrodniczy wraz z fragmentami rzek Bajerki i Kowalanki,
a takŜe obecnością:
- zasobów wód podziemnych, eksploatowanych w rejonie Pogórza wraz z
wyznaczonymi strefami ochronnymi.
Rozwój turystyki w Gminie Skoczów ukierunkowany będzie na przedstawienie
róŜnorodności biologicznej Gminy, rozwój moŜliwości uprawiania aktywnej turystyki
i sportu. Dodatkowy nacisk będzie połoŜony na polepszenie atrakcyjności parków i
zieleni miejskiej.
Cel strategicznym IV „Poprawa jakości środowiska naturalnego i kulturowego oraz
91/129
Kierunek
chronionych”
działań
9
„Ukształtowanie
regionalnego
systemu
obszarów
Dla zachowania bioróŜnorodności, będącej wyrazem dziedzictwa przyrodniczego
Województwa Śląskiego, konieczne jest odtwarzanie i utrzymywanie istniejących
wartości przyrodniczych i kulturowych regionu, w tym zwiększenie i poprawa
kondycji przyrodniczej terenów leśnych. ZaleŜeć od tego będzie bezpośrednia
efektywna poprawa warunków Ŝycia mieszkańców regionu.
NaleŜy opracować plany ochrony parków krajobrazowych oraz rezerwatów przyrody
na terenie województwa. W skali krajowej zostały opracowane koncepcje systemu
obszarów chronionych, np Krajowy System Obszarów Chronionych, Ekonet – Polska,
Europejskiej Sieci Ekologicznej – Natura 2000, w oparciu o które tworzone są
rozwiązania systemowe w regionie.
Ukształtowanie regionalnego systemu obszarów chronionych wymaga podjęcia
działań, w tym np.: waloryzację przyrody oŜywionej i nieoŜywionej, określenie
zagroŜenia przyrody oŜywionej (gatunki i siedliska przyrodnicze) i nieoŜywionej
(opracowanie regionalnych czerwonych list i czerwonych ksiąg), wyznaczenie struktur
ekologicznych i obszarów przyrodniczych o znaczeniu światowym, krajowym,
regionalnym i lokalnym, utrzymanie i wzmocnienie korytarzy ekologicznych,
określenie form ochrony przyrody adekwatnych do znaczenia i zagroŜenia wartości
przyrodniczych oraz struktur ekologicznych, opracowanie programów ochrony i
restytucji gatunków i siedlisk przyrodniczych oraz struktur ekologicznych, stworzenie
systemu informatycznego o obszarach chronionych dla potrzeb zarządzania i
monitoringu systemu, opracowanie kompleksowego programu edukacji ekologicznej
oraz wzmocnienie słuŜb ochrony przyrody.
Cel szczegółowy: Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kształtowanie
postaw ekologicznych społeczeństwa.
Troska o dziedzictwo przyrodnicze wymaga aktywności na rzecz zachowania i
wzbogacania istniejących oraz odtwarzania zanikłych elementów róŜnorodności
biologicznej, a takŜe promocji i edukacji proekologicznej.
„Program Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego do roku 2004 oraz cele
Celem długoterminowym do 2015 roku jest „Ochrona i wzrost róŜnorodności
biologicznej (genetycznej gatunkowej i siedliskowej) i krajobrazowej oraz wzrost
lesistości województwa i ochrona lasów.
Województwo śląskie za jeden z sześciu celów strategicznych przyjmuje
ukształtowanie regionalnego systemu obszarów chronionych. DuŜą uwagę
92/129
przywiązywać się więc będzie do powiązania istniejących obszarów i obiektów
chronionych w ciągi. Planuje się objęcie szczególną troską i ograniczenie
negatywnych skutków infrastruktury przemysłowej i technicznej na biocenozy w
dolinach rzek oraz ochronę róŜnorodności biologicznej na obszarach rolniczych.
Cel główny: Zachowanie i wzbogacanie walorów przyrodniczych
Priorytety:
Ochrona i renaturalizacja ekosystemów,
Ochrona elementów przyrody oŜywionej i nieoŜywionej,
Zwiększenie powierzchni biologicznie czynnych,
projekty:
Cel operacyjny 1.7.: Poprawa wizerunku i ładu przestrzennego powiatu.
Projekty:
•1.7.2. Prowadzenie konkursów zmierzających do poprawy wizerunku i ładu
przestrzennego powiatu
•1.7.3. „Dzikie Ŝycie” w mieście. Projekt tworzenia obszarów ochronnych na terenach
miast. Opracowanie załoŜeń projektowych i rozdysponowanie ich pośród gmin
powiatu
• 1.7.4. Wspieranie inicjatyw dot. porządkowania (utrzymywania w czystości) terenów
leśnych i rekreacyjnych
Cel operacyjny 2.3.: Tworzenie infrastruktury technicznej dla turystyki z
zachowaniem zasad zrównowaŜonego rozwoju.
Projekty :
• 2.3.1. Polepszenie stanu i rozbudowa infrastruktury drogowej
• 2.3.2. Opracowanie projektu systemu komunikacji zbiorowej dostosowanego do
wielkości ruchu turystycznego w powiecie cieszyńskim
• 2.3.3. Opracowanie projektu lokalizacji i zagospodarowania miejsc wypoczynku
sobotnio - niedzielnego w rejonach o walorach przyrodniczo-krajobrazowych na
terenie powiatu cieszyńskiego
Cel operacyjny 2.4: Stworzenie spójnej na poziomie powiatu i gmin strategii
zagospodarowania przestrzennego w obszarze ochrony środowiska, zawierającej
93/129
określenie stref działań gospodarczych na terenie powiatu z wydzieleniem obszarów
objętych całkowitą lub częściową ochroną przyrody.
Projekty:
• 2.4.1. Wykorzystanie dokumentu „Waloryzacja zasobów województwa bielskiego”
pod kątem określenia zasobów przyrodniczych powiatu cieszyńskiego
• 2.4.2. Opracowanie kompleksowego wykazu terenów i obiektów przyrodniczych,
które naleŜy chronić na terenie powiatu cieszyńskiego
• 2.4.3. Analiza obowiązujących na terenie powiatu cieszyńskiego planów
zagospodarowania przestrzennego i studiów uwarunkowań pod kątem wyznaczonych
obszarów ochrony przyrody oraz określenia terenów, które mogą być bazą dla rozwoju
turystyki i stworzenia oferty dla potencjalnych inwestorów
• 2.4.5. Racjonalne korzystanie ze złóŜ kopalin w sposób niedopuszczający do
naruszenia równowagi w ekosystemie
Cel strategiczny 3.: Promowanie i podnoszenie prestiŜu powiatu cieszyńskiego w skali
kraju i Europy poprzez wzmacnianie działań mających na celu zachowanie przyrody.
Cel operacyjny 3.1.: Przebudowa istniejącego drzewostanu.
Projekty:
• 3.1.1. Ciągła przebudowa litych drzewostanów świerkowych
Cel operacyjny 3.4: Popularyzacja róŜnorodnych form ochrony przyrody.
Projekty:
• 3.4.1. Rozpropagowanie wśród gmin informacji dotyczących posiadanych w
powiecie form ochrony przyrody oraz krajobrazu
• 3.4.2. Przygotowanie i przeprowadzenie kampanii lobbingowej na rzecz ochrony
przyrody w powiecie cieszyńskim
• 3.4.3. Opracowanie planu ochrony parku krajobrazowego Beskidu Śląskiego, którego
zalecenia będą stanowiły „zasady ekologiczne” w powiecie
Cel operacyjny 3.5.: „Sterowanie” ruchem turystycznym.
Projekty:
• 3.5.1. Ustalenie maksymalnej chłonności turystycznej w strefach chronionych
powiatu
• 3.5.2. Wzbogacenie istniejących banków informacji turystycznej o powiecie
cieszyńskim o informację o walorach przyrodniczych
• 3.5.3. Przygotowywanie i udostępnienie informacji o natęŜeniu ruchu turystycznego
na terenie powiatu
• 3.5.4. DąŜenie do organizacji imprez masowych w miejscach wyznaczonych, z
poszanowaniem środowiska naturalnego
Kierunek działania „Podnoszenie i ochrona walorów przyrodniczych”,
Kształtowanie właściwej gospodarki leśnej i parkowej, w tym
zalesianie nieuŜytków i gleb niskich klas w celu powiększania
lesistości gminy.
Ochrona obszarów cennych przyrodniczo.
94/129
Cel strategiczny „kreowanie i wspieranie pozytywnych zmian w sferze przemysłu
handlu, drobnej wytwórczości i turystyki
Kierunek działania„Zwiększenie atrakcyjności turystycznej gminy”.
Promocja
produktów
turystycznych
Gminy,
w
tym
upowszechnianie turystyki pielgrzymkowej i kwalifikowanej.
Zagospodarowanie dla celów turystycznych i rekreacyjnych
wałów rzeki Wisły oraz terenu Dolnego i Górnego Boru.
Rewitalizacja zabytkowych kwartałów w miejscowościach o
zachowanym układzie historycznym.
Zagospodarowanie wzgórza Kaplicówka dla celów turystycznych.
zakresie edukacji ekologicznej na lata 2007-2014:
„Ochrona róŜnorodności biologicznej Gminy dla zwiększenia jej atrakcyjności”
95/129
Tabela 22 Cele i kierunki działań – cel: Ochrona róŜnorodności biologicznej Gminy dla zwiększenia jej atrakcyjności
C6
Ochrona róŜnorodności
biologicznej Gminy dla
zwiększenia jej
atrakcyjności
CELE
KIERUNKI
KI
OCHRONA
ZIELENI
MIEJSKIEJ
ZADANIA
Okres
realizacji
C6KI-Z1
Ochrona i utrzymanie zieleni miejskiej
ZW
CIĄGŁE
C6KI-Z2
Modernizacja parków Gminnych
Utrzymanie i ochrona lasów gminnych i szkółek
leśnych
Zabiegi ochrony na drzewach (kasztanowce)
Utrzymanie ścieŜek rowerowych
ZW
CIĄGŁE
ZW
CIĄGŁE
ZW
ZW
CIĄGŁE
CIĄGŁE
OCHRONA
C6KII-Z1
LASÓW I
DRZEWOSTANU C6KII-Z2
K III TURYSTYKA
C6KIII-Z1
K II
ZW/ZK
96/129
Cele, zasady i formy ochrony przyrody Ŝywej i nieoŜywionej oraz krajobrazu określa
ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92 poz. 880 z
późniejszymi zmianami).
Celem ochrony przyrody jest:
1) utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów;
2) zachowanie róŜnorodności biologicznej;
3) zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego;
4) zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z ich
siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony;
5) ochrona walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień;
6) utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony siedlisk
przyrodniczych, a takŜe pozostałych zasobów, tworów i składników przyrody;
7) kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację,
informowanie i promocję w dziedzinie ochrony przyrody.
Formami ochrony przyrody są:
1) parki narodowe;
2) rezerwaty przyrody;
3) parki krajobrazowe;
4) obszary chronionego krajobrazu;
5) obszary Natura 2000;
6) pomniki przyrody;
7) stanowiska dokumentacyjne;
8) uŜytki ekologiczne;
9) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
10) ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
W Obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2001 r. o ogłoszeniu
Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (Mon. Pol. Nr 26, poz.
432) w części dotyczącej głównych kierunków polityki przestrzennego
zagospodarowania kraju przy prezentacji polityki ochrony i uwarunkowanego
ekologicznie kształtowania przestrzeni przyrodniczej dokonano omówienia
wzajemnych relacji pomiędzy systemami NATURA 2000 i ECONET.
W 1998 r. Fundacja IUCN Poland wydała „Strategię wdraŜania krajowej sieci
ekologicznej ECONET-POLSKA” Krajowa sieć ekologiczna ECONET-POLSKA jest
wielkoprzestrzennym systemem obszarów węzłowych najlepiej zachowanych pod
względem przyrodniczym i reprezentatywnych dla róŜnych regionów przyrodniczych
kraju, wzajemnie ze sobą powiązanych korytarzami ekologicznymi, które zapewniają
ciągłość więzi przyrodniczych w obrębie tego systemu.
Koncepcja sieci ECONET-PL została opracowana w I etapie realizacji projektu
badawczego National Nature Plan (NNP) w ramach Programu Europejskiego
Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody – IUCN. Oprócz Polski w tym
97/129
międzynarodowym projekcie uczestniczyły Węgry, Czechy i Słowacja. Podstawą
utworzenia sieci ECONET w krajach uczestniczących w projekcie było przyjęcie
jednolitych załoŜeń koncepcji paneuropejskiej sieci ekologicznej EECONET
(European ECOlogical NETwork) i metodyki jej wyznaczania, wstępnie uzgodnionej
na konferencji w Maastricht w 1993 r.
kierunki działań na lata 2007-2010 w zakresie „Ochrona przyrody i krajobrazu”:
Zahamowanie strat róŜnorodności biologicznej na poziomie wewnątrzgatunkowym
(genetycznym), gatunkowym i ponadgatunkowym (ekosystemów i krajobrazu).
2. Pełna inwentaryzacja róŜnorodności biologicznej: uzupełnianie
rozmieszczeniu i zasobach składników róŜnorodności biologicznej.
wiedzy
o
3. Utrzymanie róŜnorodności siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, w tym
zapobieganie ich fragmentacji.
4. Utrzymanie róŜnorodności gatunków, w tym opracowanie programów ochrony
dla gatunków zagroŜonych wyginięciem gatunków roślin, zwierząt i grzybów.
5. Sporządzenie inwentaryzacji przyrodniczej obszarów Natura 2000.
6. BieŜąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych na terenach lądowych i
morskich.
7. Dalsze prace nad wdraŜaniem sieci Natura 2000, w tym opracowanie planów
ochrony tych obszarów oraz wdroŜenie systemu korytarzy ekologicznych je
łączących.
9. Opracowanie i wdroŜenie monitoringu stanu zachowania gatunków, obszarów
ochrony ptaków i siedlisk przyrodniczych, zgodnego z wymaganiami krajowymi i
międzynarodowymi.
10. Wzmacnianie znaczenia ochrony róŜnorodności biologicznej i krajobrazowej w
planowaniu przestrzennym, w tym wzmacnianie roli opracowań ekofizjograficznych
przy uzgadnianiu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
11. Współpraca resortu środowiska z resortem rolnictwa przy opracowywaniu,
wdraŜaniu i promocji programów rolno-środowiskowych, leśno-środowiskowych i
wodno-środowiskowych.
12. Renaturalizacja i poprawa stanu zachowania najcenniejszych, zniszczonych
ekosystemów, zwłaszcza dolin rzecznych i siedlisk, w tym szczególnie obszarów
wodno-błotnych i leśnych., rozwój systemów naturalnej retencji wód.
98/129
13. Wsparcie badań faunistycznych i florystycznych, doskonalenie systemu
wymiany informacji o róŜnorodności biologicznej.
14. Planowanie i prowadzenie prac hydrotechnicznych w sposób uwzględniający
potrzebę utrzymania naturalnego charakteru rzek i ich dolin.
15. Wprowadzenie instrumentów pozwalających na skuteczne przeciwdziałanie
wprowadzaniu gatunków obcych, które mogą zagraŜać integralności naturalnych
ekosystemów i siedlisk i/lub stanowić zagroŜenie dla gatunków rodzimych.
16. Prowadzenie szkoleń i edukacji (formalnej i nieformalnej) w zakresie
ochrony przyrody, krajobrazu i róŜnorodności biologicznej.
18. Opracowanie i wdroŜenie systemu informatycznego usprawniającego ochronę
zasobów oraz administrowanie parkami narodowymi i obszarami chronionymi.
19. Opracowanie i wdroŜenie zestawu wskaźników dla oceny stanu i tendencji zmian
róŜnorodności biologicznej (na szczeblu ekosystemu i krajobrazu).
20. Rozwój wskaźników róŜnorodności biologicznej.
21. Opracowanie systemu w zakresie udzielania koncesji na poszukiwanie i
eksploatację kopalin na obszarach Natura 2000 i innych obszarach chronionych.
22. Szczegółowe kartowanie geologiczne obszarów infiltracji w głównych
zbiornikach wód podziemnych, a takŜe prowadzenie zalesień oraz ograniczeń
rolno-przemysłowych na tych obszarach.
23. Współpraca międzynarodowa w zakresie ochrony i zrównowaŜonego uŜytkowania
róŜnorodności biologicznej
24. Opracowanie Krajowej Strategii Ochrony Terenów Zieleni i Zadrzewień, ze
szczególnym uwzględnieniem zadrzewień przydroŜnych i śródpolnych.
25. Współpraca resortu rolnictwa, transportu, rozwoju regionalnego i morskiej z
resortem środowiska w zakresie planowanych i prowadzonych prac
inwestycyjnych oddziałujących na środowisko.
26. Podjecie działań na rzecz wprowadzenia instrumentów mających na celu ochronę
i planowanie krajobrazu.
27. Zidentyfikowanie krajobrazów i przeanalizowanie ich charakterystyk oraz
przekształcających je sił i presji.
99/129
W zakresie „Ochrona i zrównowaŜony rozwój lasów” w Polityce Ekologicznej
Państwa określono następujące cele średniookresowe i kierunki działań na lata 20072010:
Rozwijanie trwale zrównowaŜonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej.
1. Zalesianie nowych terenów, z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczokrajobrazowych (łącznie w latach 2007-2010 zalesienie około 130 tys. ha, w
tym około ¾ w sektorze prywatnym).
2. Zwiększenie ilości i powierzchni zadrzewień na terenach rolniczych oraz
rozszerzenie zakresu leśnej rekultywacji terenów zdegradowanych.
3. Lokalizacja zalesień i zadrzewień zgodnie z planami zagospodarowania
przestrzennego, w tym kształtowanie granicy polno-leśnej.
4. Tworzenie spójnych kompleksów leśnych szczególnie w obszarze korytarzy
ekologicznych i wododziałów.
5. Zmiana struktury wiekowej i składu gatunkowego drzewostanów w celu
dostosowania ich do charakteru siedliska i zwiększenia róŜnorodności genetycznej i
biologicznej biocenoz leśnych.
6. Rozszerzenie renaturalizacji obszarów leśnych, w tym obszarów wodnobłotnych i obiektów cennych przyrodniczo, znajdujących się na terenach leśnych.
7. Restytucja i rehabilitacja ekosystemów leśnych, uszkodzonych w wyniku działania
czynników abiotycznych i biotycznych.
8. Kontynuowanie przebudowy drzewostanów zniekształconych lub uszkodzonych
w wyniku działalności człowieka.
10. Kontynuacja działań prowadzonych przez Lasy Państwowe na rzecz
podnoszenia świadomości i wiedzy ekologicznej społeczeństwa w zakresie leśnictwa,
przykładowo poprzez rozszerzenie procesu tworzenia izb przyrodniczo-leśnych,
ścieŜek dydaktycznych i pozostałych.
11. Prowadzenie doradztwa dla właścicieli gruntów korzystających ze wsparcia
UE dla działań związanych z leśnictwem.
13. Integracja działań gospodarki leśnej z gospodarką wodną.
100/129
Tabela 23 Matryca logiczna – cel: Ochrona róŜnorodności biologicznej Gminy dla zwiększenia jej atrakcyjności
Logika interwencji
Cele:
Rezultaty:
Działania:
Ochrona róŜnorodności biologicznej
Gminy
dla
zwiększenia
jej
atrakcyjności
Utrzymane w atrakcyjnym rekreacyjnie
stanie parki Gminne, lasy oraz szkółki
leśne; atrakcyjny wygląd Gminy
poprzez dbałość o wygląd zieleni
miejskiej; zapewnienie mieszkańcom
aktywnego korzystania z utrzymanych
ścieŜek rowerowych
OCHRONA ZIELENI MIEJSKIEJ
OCHRONA
LASÓW
DRZEWOSTANU
TURYSTYKA
Przeprowadzone zabiegi ochrony Dane zebrane w
zieleni miejskiej, lasów i parków Gminy Skoczów
Gminnych oraz utrzymanie ścieŜek
rowerowych
Ochrona i utrzymanie zieleni
miejskiej oraz parków Gminy
Skoczów
I Opracowanie planu ochrony lasów i
drzewostanu Gminy
Utrzymanie ścieŜek rowerowych
ryzyka:
Urzędzie
Przewidywane
finansowe
na
planowane
2189,0 tys zł
101/129
Tabela 24 Harmonogram realizacji Programu – cel: Ochrona róŜnorodności biologicznej Gminy dla zwiększenia jej atrakcyjności
CEL KIER. ZADANIE
1
C6
2
3
4
Ochrona róŜnorodności biologicznej Gminy dla zwiększenia jej
atrakcyjności
KI
OCHRONA ZIELENI MIEJSKIEJ
C6KI-Z1
Ochrona i utrzymanie zieleni miejskiej
C6KI-Z2
Modernizacja parków Gminnych
K II
OCHRONA LASÓW I DRZEWOSTANU
C6KII-Z1
Utrzymanie i ochrona lasów gminnych i szkółek leśnych
C6KII-Z2
Zabiegi ochrony na drzewach (kasztanowce)
K III TURYSTYKA
C6KIII-Z1 Utrzymanie ścieŜek rowerowych
WARTOŚĆ ZADANIA
[tys. PLN]
rok 2007 rok 2008 rok 2009 rok 2010
5
6
7
8
9
2 189,0
1 505,0
1 380,0
125,0
560,0
540,0
20,0
124,0
124,0
516,0
345,0
345,0
0,0
140,0
135,0
5,0
31,0
31,0
561,0
390,0
345,0
45,0
140,0
135,0
5,0
31,0
31,0
566,0
395,0
345,0
50,0
140,0
135,0
5,0
31,0
31,0
546,0
375,0
345,0
30,0
140,0
135,0
5,0
31,0
31,0
102/129
2.6.7 Wnioski
Kontynuowane będą działania w zakresie utrzymania i rozwoju parków i zieleni
miejskiej ze szczególnym uwzględnieniem najatrakcyjniejszych zakątków Gminy.
Zwiększeniu ulegnie powierzchnia lasów na terenie Gminy, prowadzone będą
działania w zakresie ochrony lasów gminnych i prowadzenia szkółek leśnych.
Kontynuowane będą działania w zakresie ochrony drzewostanu na terenie
gminy, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony kasztanowców.
Zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Gminy Skoczów, podejmowane będą działania dla rozszerzenia
obszarów chronionych Gminy.
W ramach podniesienia atrakcyjności turystycznej Gminy rozbudowywane będą
ścieŜki rowerowe, spacerowe, turystyczne, obiekty sportowe itp., oraz podjęte zostaną
działania dla zagospodarowania wzgórza Kaplicówka.
2.7 Edukacja ekologiczna
2.7.1 Charakterystyka problemu i ocena aktualnego stanu
W ramach akcji informacyjnej na stronie internetowej Gminy www.skoczów.pl
umieszczono specjalną zakładkę „ochrona środowiska w gminie Skoczów” gdzie na
bieŜąco są zamieszczane najwaŜniejsze informacje dotyczące lokalnych uwarunkowań
prawnych w zakresie ochrony środowiska, ale takŜe materiały edukacyjne dotyczące
np. zasad segregacji odpadów, szkodliwości spalania odpadów, oczyszczaniu ścieków
itp.
Materiały informacyjno-szkoleniowe z zakresu ochrony środowiska są takŜe
zamieszczane w lokalnym miesięczniku „Wieściach Skoczowskich”.
Urząd Miasta wspiera finansowo konkursy ekologiczne organizowane w szkołach,
oraz umoŜliwia dofinansowanie działań w zakresie edukacji ekologicznej w ramach
programu współpracy Samorządu Gminy Skoczów z organizacjami pozarządowymi.
2.7.2 Stan docelowy
Realizacja działań zaproponowane w Programie przyczyni się do ukształtowania
ekologicznej świadomości społecznej, rozumianej jako stan wiedzy, poglądów i
wyobraŜeń ludzi o środowisku przyrodniczym, jego zasobach oraz zagroŜeniach
wynikających z działalności człowieka, a takŜe stan wiedzy o sposobach i
instrumentach sterowania, uŜytkowania i ochrony środowiska. Osiągnięcie
oczekiwanego poziomu
świadomości ekologicznej powinno prowadzić do
ukształtowania się nawyków i zachowań sprzyjających realizacji załoŜeń rozwoju
zrównowaŜonego.
103/129
W celu strategicznym IV „poprawa jakości środowiska naturalnego i kulturowego oraz
zwiększenie atrakcyjności przestrzeni” nie wyodrębniono osobnego kierunku działań
dotyczącego szeroko pojętej edukacji ekologicznej, tym niemniej stwierdzono, iŜ
„ochrona istniejących zasobów przyrodniczych powinna opierać się na świadomym
kształtowaniu dziedzictwa kulturowego, słuŜącego następnym pokoleniom
mieszkańców województwa”.
Cel szczegółowy: Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kształtowanie
postaw ekologicznych społeczeństwa.
biologicznej, a takŜe promocji i edukacji proekologicznej.
Cel główny: Edukacja ekologiczna
Priorytety:
Prowadzenie zajęć dydaktycznych w szkołach,
Organizacja pozaszkolnych ośrodków i elementów edukacji
ekologicznej.
projekty:
Cel operacyjny 1.2.: Podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców
Powiatu Cieszyńskiego – kształtowanie postaw proekologicznych.
Projekty:
• 1.2.1. Doskonalenie nauczycieli z zakresu edukacji ekologicznej
• 1.2.2. Organizacja Powiatowego Konkursu Ekologicznego bazującego na wcześniej
prowadzonych konkursach gminnych
• 1.2.3. Przygotowanie programu szkolnego z zakresu ochrony środowiska bazującego
na dobrych przykładach z powiatu cieszyńskiego, w tym organizacja warsztatów
ekologicznych w szkołach
• 1.2.4. Dostosowanie kierunków edukacji do potrzeb rynku agroturystycznego
104/129
• 1.2.5. Promowanie edukacji ekologicznej w oparciu o Leśny Kompleks Promocyjny
„Lasy Beskidu Śląskiego” oraz Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego
• 1.2.6. Prowadzenie powiatowego„serwisu ekologicznego” – przygotowywanie raz w
miesiącu materiałów dla prasy lokalnej, dotyczących zagadnień ekologicznych w
powiecie cieszyńskim (prawo, ciekawostki, etc.)
• 1.2.7. Zorganizowanie w powiecie komórki ds. doradztwa i nadzoru nad
gospodarowaniem energią
Cel operacyjny 1.3.: Prowadzenie działań informacyjnych, promujących
podejmowane w powiecie przedsięwzięcia ekologiczne.
Projekty:
• 1.3.2. Prowadzenie działań informacyjno – promocyjnych z uwzględnieniem
moŜliwości przywrócenia obecności raków w rzekach powiatu cieszyńskiego
skierowane do wszystkich gmin powiatu
Cel operacyjny 1.7.: Poprawa wizerunku i ładu przestrzennego powiatu.
Projekty:
• 1.7.2. Prowadzenie konkursów zmierzających do poprawy wizerunku i ładu
przestrzennego powiatu
• 1.7.4. Wspieranie inicjatyw dot. porządkowania (utrzymywania w czystości) terenów
leśnych i rekreacyjnych
Cel operacyjny 2.1.: Promowanie rozwoju agroturystyki w Powiecie
Cieszyńskim.
Projekty:
• 2.1.1. Dostosowanie kierunków edukacji do potrzeb rynku agroturystycznego,
• 2.1.2. Prowadzenie systematycznych szkoleń z zakresu agroturystyki i
przekwalifikowania gospodarstw rolnych,
• 2.1.3. Prowadzenie stałych działań informujących mieszkańców powiatu o kredytach
na działalność agroturystyczną.
Cel operacyjny 2.2.: Rozwój rolnictwa ekologicznego, w oparciu o zasadę
dobrej praktyki rolniczej, w celu produkcji zdrowej Ŝywności.
Projekty:
• 2.2.1. Prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych w zakresie rolnictwa
ekologicznego i zdrowej Ŝywności
Cel strategiczny 3.: Promowanie i podnoszenie prestiŜu powiatu cieszyńskiego w skali
kraju i europy poprzez wzmacnianie działań mających na celu zachowanie przyrody.
Cel operacyjny nr 3.2.: Przywrócenie obecności raka szlachetnego i raka
błotnego w rzekach powiatu.
Projekty:
• 3.2.1. Działania informacyjno-promocyjne o moŜliwości przywrócenia obecności
raków skierowane do wszystkich gmin
Cel operacyjny 3.4: Popularyzacja róŜnorodnych form ochrony przyrody.
Projekty:
• 3.4.1. Rozpropagowanie wśród gmin informacji dotyczących posiadanych w
powiecie form ochrony przyrody oraz krajobrazu
105/129
• 3.4.2. Przygotowanie i przeprowadzenie kampanii lobbingowej na rzecz ochrony
przyrody w powiecie cieszyńskim
Cel operacyjny 3.5.: „Sterowanie” ruchem turystycznym.
Projekty:
• 3.5.2. Wzbogacenie istniejących banków informacji turystycznej o powiecie
cieszyńskim o informację o walorach przyrodniczych
• 3.5.3. Przygotowywanie i udostępnienie informacji o natęŜeniu ruchu turystycznego
na terenie powiatu
Cel operacyjny 3.8.: Wspieranie działań organizacji pozarządowych.
Projekty:
• 3.8.1. Organizacja systemu doradztwa, konsultacji szkoleń i pomocy
administracyjno-biurowej dla organizacji pozarządowych w obszarze ochrony
środowiska
Celu strategiczny „Ochrona wartości przyrodniczych Gminy”.
Kierunek działania: „Podnoszenie i ochrona walorów przyrodniczych”.
Współdziałanie mieszkańców w realizacji programów ochrony
środowiska, szeroka edukacja ekologiczna.
zakresie edukacji ekologicznej na lata 2007-2014:
„Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców”
106/129
Tabela 25 Cele i kierunki działań – cel: Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców
C7
Wzrost świadomości ekologicznej
mieszkańców
CELE
KIERUNKI
KI
EDUKACJA
EKOLOGICZNA W
SZKOŁACH
ZADANIA
C8KI-Z1
C8KI-Z2
C8KII-Z1
EDUKACJA
K II EKOLOGICZNA
DOROSŁYCH
C8KII-Z2
C8KII-Z3
WSPIERANIE
ORGANIZACJI
KIII POZARZĄDOWYCH W
ZAKRESIE EDUKACJI
EKOLOGICZNEJ
ZW/ZK
Kampania informacyjna w zakresie gospodarowania
ZW
odpadami
Wspieranie konkursów ekologicznych i akcji informacyjnoZW
promocyjnych
Kampania informacyjna w zakresie gospodarowania
ZW
odpadami
Edukacja rolników w zakresie Dobrej Praktyki Rolniczej
ZK
ZADANIE
Edukacja ekologiczna w prasie lokalnej ("Wieści
Skoczowskie”) oraz na stronie internetowej Gminy
NIEINWESTYCYJNE
Finansowanie działań organizacji pozarządowych
w
C8KIII-Z1 ramach programu współpracy Samorządu Gminy Skoczów
z organizacjami pozarządowymi
ZW
Okres
realizacji
CIĄGŁE
CIĄGŁE
CIĄGŁE
CIĄGŁE
CIĄGŁE
CIĄGŁE
107/129
2.7.4 Mechanizmy prawno-ekonomiczne
Dział VIII Tytułu I ustawy Prawo Ochrony Środowiska traktuje o edukacji
ekologicznej, badaniach z zakresu ochrony środowiska oraz reklamie. Stwierdzono, iŜ
problematykę ochrony środowiska i zrównowaŜonego rozwoju uwzględnia się w
podstawach programowych kształcenia ogólnego dla wszystkich typów szkół i kursów
prowadzących do uzyskania kwalifikacji zawodowych. Określono iŜ środki masowego
przekazu są obowiązane kształtować pozytywny stosunek społeczeństwa do ochrony
środowiska oraz popularyzować zasady tej ochrony w publikacjach i audycjach.
Światowy obowiązek powszechnej edukacji ekologicznej wynika z „Globalnego
Programu Działań” czyli Agendy 21 przyjętej na Szczycie Ziemi w Rio w 1992r.
W Polsce w 2001 r. w Ministerstwie Środowiska została opracowana Narodowa
Strategia Edukacji Ekologicznej pt. „Przez edukację do zrównowaŜonego rozwoju”25.
Powstał równieŜ Narodowy Program Edukacji Ekologicznej26, będący programem
wykonawczym Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej. Jest on pierwszym
dokumentem z zakresu tej problematyki, określającym podstawowe zadania
edukacyjne, podmioty odpowiedzialne za ich realizację, moŜliwości i źródła
finansowania, a takŜe harmonogram ich wdraŜania.
kierunki działań na lata 2007-2010 w zakresie „Edukacja i udział społeczeństwa w
działaniach na rzecz ochrony środowiska”:
Stałe podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa, zagwarantowanie
szerokiego dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie,
Zwiększenie liczby osób podejmujących świadome decyzje konsumenckie,
uwzględniające konieczność ochrony zasobów przyrodniczych,
Tworzenie płaszczyzny współpracy z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi
oraz wspieranie aktywności tych organizacji.
1. Tworzenie wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów edukacji dla
zrównowaŜonego rozwoju.
2. Wspieranie projektów edukacji dla zrównowaŜonego rozwoju realizowanych przez
róŜne podmioty.
3. Prowadzenie promocji postaw opartych na idei zrównowaŜonej i odpowiedzialnej
konsumpcji.
4. WdroŜenie mechanizmów ułatwiających dostęp do informacji o środowisku i jego
ochronie.
5.
Wzmacnianie
rozwiązań organizacyjnych, które wspierają działalność
pozarządowych organizacji ekologicznych.
25
26
„Przez edukację do zrównowaŜonego rozwoju” Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej. Ministerstwo Środowiska. Warszawa, 2001
Narodowy Program Edukacji Ekologicznej. Ministerstwo Środowiska. Warszawa, luty 2001
108/129
Tabela 26 Matryca logiczna – cel: Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców
Logika interwencji
Cele:
Rezultaty:
Działania:
Wzrost świadomości ekologicznej
mieszkańców
Poprawa stanu środowiska poprzez
świadome i odpowiedzialne działania
mieszkańców
Gminy
dzięki
polepszeniu ich wiedzy ekologicznej;
wypełnienie zapisów Narodowego
Programu Edukacji Ekologicznej oraz
Narodowej
Strategii
Edukacji
Ekologicznej
EDUKACJA EKOLOGICZNA W
SZKOŁACH
EDUKACJA EKOLOGICZNA
DOROSŁYCH
WSPIERANIE ORGANIZACJI
POZARZĄDOWYCH W ZAKRESIE
EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
ryzyka:
Ilość przeprowadzonych konkursów, Informacje
pochodzące
z Brak osób i instytucji
publikacji umieszczonych na stronie organizacji
pozarządowych zainteresowanych
internetowej Gminy oraz w prasie organizujących konkursy;
konkursami;
lokalnej
Kampania informacyjna w zakresie
gospodarowania odpadami; Organizacja
konkursów
ekologicznych
i
akcji
informacyjno-promocyjnych
Kampania informacyjna w zakresie
gospodarowania odpadami; Edukacja
rolników w zakresie Dobrej Praktyki
Rolniczej; Edukacja ekologiczna w prasie
lokalnej ("Wieści Skoczowskie”) oraz na
stronie internetowej Gminy
Finansowanie
działań
organizacji
pozarządowych
w ramach programu
współpracy Samorządu Gminy Skoczów z
organizacjami pozarządowymi
Przewidywane
finansowe
na
planowane
623,6 tys zł
109/129
Tabela 27 Harmonogram realizacji Programu – cel: Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców
CEL KIER. ZADANIE
1
C7
2
3
4
Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców
KI
EDUKACJA EKOLOGICZNA W SZKOŁACH
C8KI-Z1 Kampania informacyjna w zakresie gospodarowania odpadami
C8KI-Z2 Wspieranie konkursów ekologicznych i akcji informacyjno-promocyjnych
K II
EDUKACJA EKOLOGICZNA DOROSŁYCH
C8KII-Z1 Kampania informacyjna w zakresie gospodarowania odpadami
C8KII-Z2 Edukacja rolników w zakresie Dobrej Praktyki Rolniczej
Edukacja ekologiczna w prasie lokalnej ("Wieści Skoczowskie”) oraz na
C8KII-Z3 stronie internetowej Gminy
KIII
WSPIERANIE
ORGANIZACJI
POZARZĄDOWYCH
W
ZAKRESIE
EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
Finansowanie działań organizacji pozarządowych w ramach programu
C8KIII-Z1 współpracy Samorządu Gminy Skoczów z organizacjami pozarządowymi
WARTOŚĆ
ZADANIA [tys. PLN]
NAKŁADY DO PONIESIENIA
[tys. PLN]
rok
rok
rok
rok
2007
2008
2009
2010
5
6
7
8
87,5
21,5 22,0 22,0
68,0
17,0 17,0 17,0
48,0
12,0 12,0 12,0
20,0
5,0
5,0
5,0
12,0
3,0
3,0
3,0
12,0
3,0
3,0
3,0
9
22,0
17,0
12,0
5,0
3,0
3,0
7,5
1,5
2,0
2,0
2,0
7,5
1,5
2,0
2,0
2,0
110/129
2.7.7 Wnioski
Program Ochrony Środowiska jest kierowany do ogółu społeczeństwa Gminy
Skoczów. Skuteczna realizacja celów zawartych w Programie ochrony środowiska
jest moŜliwa, jeŜeli mieszkańcy Gminy aktywnie włączą się do ich realizacji. Dlatego
rozwój edukacji ekologicznej obejmującej zarówno uczniów, jak i osoby dorosłe jest
jednym z priorytetów Programu.
Adresatami programu edukacyjnego będą dzieci i młodzieŜ szkolna oraz osoby
dorosłe, w tym rolnicy i przedsiębiorcy.
Gmina będzie wspierać organizowanie konkursów ekologicznych dla
młodzieŜy szkolnej.
W ramach programu współpracy Samorządu Gminy Skoczów z organizacjami
pozarządowymi, organizacje pozarządowe będą mogły występować o dofinansowanie
dla prowadzonych projektów z zakresu ochrony środowiska.
3 ANALIZA UWARUNKOWAŃ FINANSOWANIA PRZEDSIĘWZIĘĆ
INWESTYCYJNYCH
Potencjalne źródła finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych
Nakłady finansowe wymagane na realizację zadań inwestycyjnych w zakresie ochrony
środowiska przewyŜszają moŜliwości finansowe jednostek samorządu terytorialnego.
W związku z tym powstaje konieczność pozyskania zewnętrznych źródeł
finansowania planowanych inwestycji. Dostępne dla samorządów źródła finansowania
podzielić moŜna na:
* środki własne ,
* kredyty i poŜyczki banków komercyjnych,
* kredyty i poŜyczki preferencyjne udzielane przez instytucje rozwoju gmin,
* dotacje państwowe z funduszy krajowych i zagranicznych,
* emisje obligacji.
3.1 Fundusze krajowe
Krajowe środki finansowe przeznaczone na wspieranie inwestycji ochrony
środowiska, z których korzystać mogą m.in. samorządy terytorialne pochodzą z:
- Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
- Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
- Powiatowych Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
- Gminnych Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Fundusze te gromadzą wpływy z opłat płaconych za korzystanie ze środowiska i jego
zasobów przez podmioty gospodarcze oraz kar nakładanych za ponadnormatywne
zanieczyszczenie środowiska.
111/129
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest największą
instytucją realizującą Politykę Ekologiczną Państwa poprzez finansowanie inwestycji
w ochronie środowiska i gospodarce wodnej. Celem działalności Narodowego
Funduszu jest finansowe wspieranie inwestycji ekologicznych o znaczeniu i zasięgu
ogólnopolskim i ponadregionalnym oraz zadań lokalnych, istotnych z punktu widzenia
potrzeb środowiska.
W Narodowym Funduszu stosowane są trzy formy dofinansowywania:
# finansowanie poŜyczkowe ( poŜyczki udzielane przez NF, kredyty udzielane przez
banki ze środków NF, konsorcja czyli wspólne finansowanie NF z bankami, linie
kredytowe ze środków NF obsługiwane przez banki),
# finansowanie dotacyjne ( dotacje inwestycyjne, dotacje nieinwestycyjne, dopłaty do
kredytów bankowych, umorzenia),
# finansowanie kapitałowe ( obejmowanie akcji i udziałów w zakładanych bądź juŜ
istniejących spółkach w celu osiągnięcia efektu ekologicznego).
Szczegółowy zakres działalności NFOŚiGW, lista programów i przedsięwzięć
priorytetowych, kryteria i zasady udzielania wsparcia finansowego, a takŜe wzory
wniosków i procedury ich rozpatrywania dostępne są w oficjalnym serwisie
internetowym: www.nfosigw.gov.pl oraz w siedzibie Funduszu w Warszawie przy ul.
Konstruktorskiej 3a.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
finansuje w formie poŜyczek i dotacji inwestycje ekologiczne oraz działania
pozainwestycyjne (w tym edukację ekologiczną) w Województwie Śląskim. Formy
wsparcia WFOŚiGW są analogiczne do form wsparcia NFOŚiGW.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach jest
podstawowym źródłem finansowania działań i projektów proekologicznych
realizowanych przez samorządy lokalne oraz podmioty gospodarcze działające w
Województwie Śląskim. Fundusz jest narzędziem realizacji polityki ekologicznej,
która pozostaje w gestii samorządu wojewódzkiego. W praktyce oznacza to, Ŝe w ślad
za strategicznymi decyzjami władz samorządowych idą konkretne działania Funduszu
niosące za sobą skutki finansowe i rzeczowe. AŜ 62% środków pozostających do
dyspozycji WFOŚiGW w Katowicach przeznaczanych jest na potrzeby samorządów.
WFOŚiGW w Katowicach wspiera działania na rzecz zrównowaŜonego rozwoju
regionu zgodnie z polityką ekologiczną państwa i województwa, poprzez
preferencyjne dofinansowanie przedsięwzięć realizujących cele długookresowe i
krótkookresowe zapisane w wojewódzkim programie ochrony środowiska oraz
zapewniających absorpcję środków unijnych dla osiągnięcia w województwie śląskim
stanu środowiska wynikającego z ustaleń akcesji Polski do Unii Europejskiej.
Priorytetowe zadania WFOŚiGW w Katowicach na 2007 rok:
POLEPSZENIE JAKOŚCI POWIETRZA I OCHRONA KLIMATU ZIEMI
Ograniczanie niskiej emisji
112/129
Ograniczenie emisji pyłowo-gazowej
Oszczędzanie energii
OCHRONA PRZED HAŁASEM
Działania ograniczające negatywny wpływ hałasu na mieszkańców i środowisko
OCHRONA ZASOBÓW WODNYCH
Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych
GOSPODARKA WODNA
Ochrona przed powodzią i suszą
Zaopatrzenie w wodę
GOSPODARKA ODPADAMI I OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI
Odpady komunalne
Odpady przemysłowe, w tym niebezpieczne
Rewitalizacja terenów poprzemysłowych
OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU
Ukształtowanie regionalnego systemu obszarów chronionych
Ochrona gatunkowa zwierząt i roślin
Ochrona lasów
Usuwanie szkód w środowisku przyrodniczym
EDUKACJA EKOLOGICZNA
Kształtowanie świadomości ekologicznej mieszkańców województwa śląskiego
(dzieci, młodzieŜy i ludzi dorosłych)
PROFILAKTYKA ZDROWOTNA
Profilaktyka zdrowotna dzieci z obszarów, na których występują przekroczenia
standardów jakości środowiska
Profilaktyka specjalistyczna (dzieci z problemami zdrowotnymi)
Działania ogólnoprofilaktyczne (wyjazdy wakacyjne i śródroczne)
PROGRAMY, PRACE NAUKOWO-BADAWCZE, OPRACOWANIA
Zarządzanie środowiskowe
Programy i projekty Unii Europejskiej i międzynarodowe w zakresie ochrony
środowiska
MONITORING ŚRODOWISKA
System monitoringu
System informacyjny
WSPOMAGANIE SYSTEMU KONTROLI WNOSZENIA OPŁAT ZA
KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA
ROLNICTWO EKOLOGICZNE
Szczegółowe informacje na temat kryteriów, zasad oraz obszarów wsparcia znaleźć
moŜna na stronie internetowej http://www.wfosigw.katowice.pl lub w siedzibie
WFOŚiGW w Katowicach ul. Plebiscytowa 19.
Gminne i powiatowe fundusze są funduszami celowymi w rozumieniu ustawy o
finansach publicznych. Zgodnie z artykułem 406 ustawy Prawo Ochrony Środowiska
środki gminnych funduszy przeznacza się na:
1) edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady
zrównowaŜonego rozwoju;
113/129
2) wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska;
3) wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu
środowiska, a takŜe systemów pomiarowych zuŜycia wody i ciepła;
3a) wspomaganie systemów gromadzenia i przetwarzania danych związanych z
dostępem do informacji o środowisku;
4) realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, słuŜących ochronie
środowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony
przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji wodnej;
5) przedsięwzięcia związane z ochroną przyrody, w tym urządzanie i utrzymanie
terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków;
6) przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami i ochroną powierzchni ziemi;
7) przedsięwzięcia związane z ochroną powietrza;
7a) przedsięwzięcia związane z ochroną wód;
8) profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których występują przekroczenia
standardów jakości środowiska;
9) wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc przy
wprowadzaniu bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii;
9a) wspieranie działalności związanej z wytwarzaniem biokomponentów i biopaliw
ciekłych;
10) wspieranie ekologicznych form transportu;
11) działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan
gleby, powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych
produkujących metodami ekologicznymi połoŜonych na obszarach szczególnie
chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody;
12) inne zadania ustalone przez radę gminy, słuŜące ochronie środowiska i
gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównowaŜonego rozwoju, w tym na
programy ochrony środowiska.
Środki gminnych funduszy, pochodzące z opłat wnoszonych przez właścicieli
nieruchomości za wykonywanie przez Gminę przejętych od nich obowiązków,
przeznacza się w całości na realizację zadania, o którym mowa w art. 6 ust. 6 ustawy z
dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
3.2 Fundusze Unii Europejskiej
W ramach planowania strategicznego na lata 2007-2013 6 grudnia 2006 roku Rada
Europy przyjęła Decyzję w sprawie strategicznych wytycznych Wspólnoty dla
spójności (200/6702/WE). W punkcie 6 Decyzji ustalono zapis: „Celem niniejszych
strategicznych wytycznych powinno być zatem stymulowanie rozwoju strategicznego
wymiaru polityki spójności prowadzącego do wzmocnienia synergii z celami
odnowionej agendy lizbońskiej oraz wspomagania realizacji tych celów”27. Przyjęcie
takiej decyzji otworzyło moŜliwość dla określenia krajowych dokumentów
formułujących strategie i załoŜenia rozwoju. W Polsce dokumentem określającym
załoŜenia i dąŜenia strategiczne są Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia. Jest to
dokument definiujący priorytety, obszary wykorzystywania oraz system wdraŜania
27
http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/2007/osc/l_29120061021pl00110032.pdf
114/129
funduszy unijnych na lata 2007-2013. Jako fundusze unijne na ten okres
programowania wymienić naleŜy:
* Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,
* Europejski Fundusz Społeczny,
* Fundusz Spójności.
Celem strategicznym NSRO jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności
gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost
zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej28.
Cel strategiczny osiągany będzie poprzez realizację horyzontalnych celów
szczegółowych.
Celami horyzontalnymi NSRO są:
* Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa
mechanizmów partnerstwa,
* Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej,
* Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe
znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski,
* Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie
sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług,
* Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji
społecznej, gospodarczej i przestrzennej,
* Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na
obszarach wiejskich.
Dla realizacji załoŜonych celów przewidziano, poza wszelkimi działaniami prawnymi,
fiskalnymi i instytucjonalnymi podjęcie działań realizowanych za pomocą Programów
Operacyjnych. Do programów tych zaliczyć moŜna:
- Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
- Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
- Program Operacyjny Kapitał Ludzki
- Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej
- Program Operacyjny Pomoc Techniczna
- Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej
- 16 Regionalnych Programów Operacyjnych29
Za zarządzanie realizacją Programów Operacyjnych odpowiedzialne jest Ministerstwo
Rozwoju Regionalnego, natomiast za realizację poszczególnych Regionalnych
Programów Operacyjnych odpowiadają właściwe Zarządy poszczególnych
Województw.
* Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”
W Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko określono, Ŝe wzrost
atrakcyjności Polski i regionów będzie osiągnięty dzięki inwestycjom w pięciu
obszarach mających największe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej
28
29
http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/NR/rdonlyres/84E9F42A-FC67-45D8-885E-7BC9AA708A02/31941/NSRO_maj2007.pdf
http://www.funduszestrukturalne.gov.pl
115/129
regionów – w sektorach transportu, środowiska, energetyki, kultury i ochrony zdrowia
– poprzez realizację następujących celów szczegółowych Programu:
1. Budowa infrastruktury zapewniającej, Ŝe rozwój gospodarczy Polski będzie
dokonywał się przy równoczesnym zachowaniu i poprawie stanu środowiska
naturalnego.
2. Zwiększenie dostępności głównych ośrodków gospodarczych w Polsce poprzez
powiązanie ich siecią autostrad i dróg ekspresowych oraz alternatywnych wobec
transportu drogowego środków transportu.
3. Zapewnienie długookresowego bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez
dywersyfikację dostaw, zmniejszenie energochłonności gospodarki i rozwój
odnawialnych źródeł energii.
4. Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu
światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski.
5. Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia siły roboczej.
W sektorze środowiska dzięki inwestycjom wspieranym w ramach Programu
Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” stworzone mają zostać atrakcyjne
warunki dla przedsiębiorstw i ich wysoko kwalifikowanych pracowników poprzez
doprowadzenie do spójności w tym zakresie z innymi krajami UE dzięki wypełnieniu
zobowiązań akcesyjnych. Osiągnięcie odpowiednich standardów jest nie tylko
wymogiem prawnym, ale takŜe dzięki stosowaniu zasady „zanieczyszczający płaci”
prowadzić będzie do efektywnego wykorzystania zasobów uwzględniającego koszty
korzystania ze środowiska i koszty dla jakości Ŝycia mieszkańców Polski. Efektywne
ekonomicznie wsparcie publiczne dla inwestycji powinno równieŜ przyczynić się do
zmniejszenia kosztów środowiskowych i dzięki temu zwiększenia atrakcyjności
inwestycyjnej Polski. Działania w tym sektorze realizują cele wskazane w
Narodowych Strategiach Ochrony Środowiska, Polityce Ekologiczna Państwa na lata
2003 – 2006, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010 i jej aktualizacjach
oraz dokumencie Polska 2025. Długookresowa Strategia Trwałego i ZrównowaŜonego
Rozwoju.
Cel główny programu w sektorze środowiska będzie realizowany poprzez
ukierunkowane wsparcie inwestycji m.in. w następujących obszarach:
* w zakresie gospodarki wodno-ściekowej wspierane będą inwestycje prowadzące do
zredukowania ilości zanieczyszczeń odprowadzanych ze ściekami do wód i ziemi oraz
zapewnienia odpowiedniej jakości wody pitnej w aglomeracjach zgodnie z Krajowym
Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych i Strategią Gospodarki Wodnej,
* w zakresie gospodarki odpadami wspierane będą działania w zakresie zapobiegania
oraz ograniczania wytwarzania odpadów komunalnych, wdraŜania technologii
odzysku, w tym recyklingu, wdraŜania technologii unieszkodliwiania odpadów
komunalnych, a takŜe likwidacji zagroŜeń wynikających ze składowania odpadów
zgodnie z krajowym i wojewódzkimi planami gospodarki odpadami dla ograniczenie
116/129
ryzyka zagroŜeń ekologicznych wspierane będą inwestycje zwiększające
bezpieczeństwo przeciwpowodziowe i prowadzące do wzrostu dyspozycyjnych
zasobów wody oraz w zakresie zapobiegania oraz ograniczania skutków zagroŜeń
naturalnych i przeciwdziałania powaŜnym awariom, a takŜe monitorowania stanu
środowiska,
* prowadzone będą równieŜ czynne działania na rzecz ochrony przyrody na obszarach
chronionych w Polsce prowadzące do ograniczenia degradacji środowiska naturalnego
oraz strat zasobów róŜnorodności biologicznej zgodnie z Krajową Strategią Ochrony i
Umiarkowanego UŜytkowania RóŜnorodności Biologicznej wraz z programem działań
do tej strategii, oraz Polityką Leśną Państwa, w tym Krajowym Programem
Zwiększania Lesistości do roku 2020 z perspektywą do roku 2025. Realizowane będą
takŜe elementy działań przewidzianych w Narodowym Programie Edukacji
Ekologicznej „Przez edukację do zrównowaŜonego rozwoju”.
Dla realizacji celów Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”
zdefiniowano priorytety:
Priorytet I: Gospodarka wodno-ściekowa,
Priorytet II: Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi,
Priorytet III: Bezpieczeństwo ekologiczne,
Priorytet IV: Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony
Środowiska,
Priorytet V: Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych,
Priorytet VI: Transeuropejskie sieci transportowe TEN-T,
Priorytet VII : Transport przyjazny środowisku,
Priorytet VIII: Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe,
Priorytet IX : Infrastruktura drogowa w Polsce wschodniej,
Priorytet X: Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku,
Priorytet XI: Bezpieczeństwo energetyczne,
Priorytet XII: Kultura i dziedzictwo kulturowe,
Priorytet XIII: Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony
zdrowia,
Priorytet XIV: Pomoc techniczna dla wsparcia procesu zarządzania Programem oraz
upowszechnienia wiedzy na temat wsparcia ze środków Unii Europejskiej,
Priorytet XV: Pomoc techniczna dla wsparcia zdolności instytucjonalnych w
instytucjach uczestniczących we wdraŜaniu priorytetów współfinansowanych z
Funduszu Spójności.
* Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego
Celem głównym „Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na
lata 2007 – 2013” jest stymulowanie dynamicznego rozwoju, przy wzmocnieniu
spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej regionu. Rozwój naleŜy tu
rozumieć bardzo szeroko, jako proces zachodzący na wielu komplementarnych
płaszczyznach, w tym:
• gospodarczej: wzrost gospodarczy i zwiększenie zatrudnienia, rozwój technologiczny
i innowacje, restrukturyzacja i dywersyfikacja działalności gospodarczej,
117/129
• społecznej: poprawa jakości Ŝycia mieszkańców, wzbogacenie toŜsamości
kulturowej i procesy integracyjne, rozwój usług i zasobów społecznych, wzrost
mobilności zawodowej i społecznej,
• środowiskowej: zmniejszenie obciąŜeń i
przyrodniczego, zachowanie bioróŜnorodności,
polepszenie
jakości
środowiska
• infra-techniczej: podnoszenie jakości, rozbudowa i racjonalne gospodarowanie
zasobami infrastruktury technicznej.
Rozwój regionalny jest nierozdzielny z rozwojem lokalnym, a sukces Programu będzie
w duŜej mierze zaleŜał od racjonalnej przestrzennej organizacji procesów
rozwojowych. Decentralizacja procesu zarządzania rozwojem moŜe przyczynić do
wzrostu jego efektywności i zaktywizowania lokalnych aktorów. W porozumieniu z
samorządami lokalnymi zdecydowano więc o wydatkowaniu 40% środków za
pośrednictwem programów subregionalnych, tworzonych zgodnie z zasadą
partnerstwa w ramach czterech obszarów polityki rozwoju zidentyfikowanych w
Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000 – 2020 i projektów
kluczowych zgłoszonych m.in. przez subregiony.
Do osiągnięcia celu głównego „Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Śląskiego na lata 2007 – 2013” prowadzić będzie realizacja 9 priorytetów, z których
kaŜdy jest zorientowany na osiągnięcie jednego z dziewięciu celów szczegółowych
programu.
Tabela 28 Cel główny Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego
na lata 2007 – 2013 i strategia jego osiągnięcia
Stymulowanie dynamicznego rozwoju, przy wzmocnieniu
spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej
regionu
Cel główny
RPO
Cel szczegółowy RPO
Priorytet
Wzrost
konkurencyjności
gospodarki opartej na wiedzy
regionalnej Badania i rozwój technologiczny
(B+R),
innowacje
i
przedsiębiorczość
Stworzenie
warunków
do
rozwoju Społeczeństwo informacyjne
społeczeństwa informacyjnego w regionie
Wzrost konkurencyjności turystycznej regionu Turystyka
Wzrost znaczenia kultury jako czynnika Kultura
rozwoju społeczno-gospodarczego
Ochrona praz poprawa jakości środowiska
Środowisko
Wzrost konkurencyjności przestrzeni miejskiej ZrównowaŜony rozwój miast
województwa
Ukształtowanie efektywnego, zintegrowanego Transport
systemu transportowego
Stworzenie
warunków
do
rozwoju Infrastruktura edukacyjna
społeczeństwa o wysokich kwalifikacjach
zawodowych, poszukiwanych na rynku pracy
Poprawa stanu zdrowia mieszkańców
Zdrowie i rekreacja
Zapewnienie
efektywnego
systemu Pomoc techniczna
zarządzania „RPO Województwa Śląskiego na
lata 2007 – 2013”
118/129
Celem głównym priorytetu V Środowisko jest ochrona oraz poprawa jakości
środowiska. Realizacja celu głównego będzie następować poprzez cele szczegółowe
priorytetu:
• Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych.
• Ograniczenie ilości odpadów deponowanych i zdeponowanych w środowisku.
• Poprawa jakości powietrza.
• Doskonalenie systemu zarządzania środowiskiem.
• Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kształtowanie postaw ekologicznych
społeczeństwa.
W ramach priorytetu wspierane będą działania w zakresie rozwoju infrastruktury
wodno – ściekowej, gospodarki odpadami, poprawy jakości powietrza i wykorzystania
odnawialnych źródeł energii, zarządzania środowiskiem i ochrony dziedzictwa
przyrodniczego.
Infrastruktura wodno – ściekowa wspierana będzie poprzez inwestycje w sieci
kanalizacyjne, wodociągowe, oczyszczalnie ścieków i elementy systemu zaopatrzenia
w wodę. Typy realizowanych projektów:
* budowa sieci kanalizacyjnych dla ścieków komunalnych,
* budowa sieci kanalizacji deszczowej, o ile przyczyni się do wdroŜenia dyrektywy
91/271/EWG30,
* budowa (w tym rozbudowa) i modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych,
* budowa (w tym rozbudowa) i modernizacja elementów systemów zaopatrzenia w
wodę.
zdegradowanych i składowisk odpadów na cele przyrodnicze. Typy realizowanych
projektów:
* rozwój selektywnej zbiórki odpadów (w tym takŜe akcje promocyjne jako element
większego projektu),
* budowa i rozwój zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów (za wyjątkiem
składowisk odpadów),
* kompleksowe oczyszczanie terenu z odpadów zawierających azbest, a takŜe
usuwanie azbestu z budynków uŜyteczności publicznej wraz z zapewnieniem
bezpiecznego unieszkodliwiania odpadów,
* rekultywacja obszarów zdegradowanych oraz likwidacja składowisk odpadów na
cele przyrodnicze.
Poprawa jakości powietrza będzie osiągana poprzez przedsięwzięcia na rzecz
systemów ciepłowniczych, ograniczenia „niskiej emisji” na skutek zmiany systemów
ogrzewania obiektów uŜyteczności publicznej oraz wykorzystania odnawialnych
źródeł energii. Typy realizowanych projektów:
* budowa (w tym rozbudowa, odbudowa), przebudowa i remont systemów
ciepłowniczych (z likwidacją systemów indywidualnych), a takŜe wyposaŜenie
30
Dyrektywa 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991r. w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych
119/129
systemów
ciepłowniczych w instalacje ograniczające emisje zanieczyszczeń
pyłowych i gazowych do powietrza,
* przekształcenie istniejących systemów ogrzewania obiektów uŜyteczności publicznej
w systemy bardziej przyjazne dla środowiska, w szczególności ograniczenie „niskiej
emisji”31,
* budowa infrastruktury słuŜącej do produkcji i przesyłu energii pochodzącej ze źródeł
odnawialnych – energia wiatrowa,
odnawialnych – energia słoneczna,
odnawialnych – energia z biomasy,
odnawialnych – pozostałe.
Doskonaleniu zarządzania środowiskiem będą słuŜyć inicjatywy w zakresie rozwoju
instrumentów gromadzenia i przetwarzania informacji o stanie środowiska. Typy
realizowanych projektów:
* tworzenie i rozwój regionalnych systemów informacji i baz danych dotyczących
stanu środowiska, pod warunkiem powszechnego do nich dostępu,
* tworzenie map akustycznych dla obszarów określonych w ustawie Prawo ochrony
środowiska,
* tworzenie map zalewowych dla obszarów określonych w ustawie Prawo ochrony
środowiska.
biologicznej, a takŜe promocji i edukacji proekologicznej. Typy realizowanych
projektów:
Projekty o maksymalnej wartości całkowitej 400 000,00 PLN:
* budowa niezbędnej infrastruktury dla przywracania i utrzymania właściwego stanu
siedlisk przyrodniczych oraz remont i rozbudowa ośrodków rehabilitacji zwierząt,
* budowa i remont małej infrastruktury słuŜącej ochronie obszarów przyrodniczych na
terenach objętych ochrona prawną,
* kampanie promocyjno-edukacyjne dotyczące przyrodniczych podstaw
zrównowaŜonego rozwoju, w tym takŜe konkursy i festiwale o tematyce ekologicznej.
Projekty o maksymalnej wartości całkowitej 2 000 000,00 PLN:
* przywracanie droŜności korytarzy ekologicznych,
* rozbudowa i doposaŜenie ośrodków edukacji ekologicznej o znaczeniu
ponadlokalnym.
Komplementarnie będą podejmowane działania współfinansowane na zasadzie cross financing w zakresie projektów z gospodarki odpadami i edukacji ekologicznej.
Kryteria wyboru projektów stanowią istotne narzędzie przy selekcji projektów na
kaŜdym z etapów oceny i wyboru. Celem systemu kryteriów wyboru projektów jest
wzrost poziomu obiektywizmu i przejrzystości w zakresie wyboru projektów.
31
Kompleksowa termomodernizacja wraz z wymianą źródła ciepła
120/129
PRESELEKCJA
OCENA FORMALNA
OCENA MERYTORYCZNO-TECHNICZNA
WYBÓR PROJEKTÓW
KRYTERIA
Programowe (0/1)
Strategiczne (0/1)
Formalne (0/1)
Dopuszczające (0/1)
Merytoryczno-techniczne (punktowe)
Strategiczne (0/1)
Szczegółowe kryteria naboru i oceny wniosków dostępne będą w miarę wdraŜania
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na stronie
internetowej www.rpo.silesia-region.pl.
3.3 Partnerstwo publiczno-prywatne
Partnerstwo publiczno-prywatne, w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o
partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz.U.05.169.1420) to oparta na umowie o
partnerstwie publiczno-prywatnym współpraca podmiotu publicznego i partnera
prywatnego, słuŜąca realizacji zadania publicznego, jeŜeli odbywa się na zasadach
określonych w ustawie. Przedmiotem umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym
jest realizacja przez partnera prywatnego przedsięwzięcia za wynagrodzeniem na rzecz
podmiotu publicznego. Partner prywatny poniesie w całości albo w części nakłady na
realizację przedsięwzięcia lub zapewni ich poniesienie przez inne podmioty.
Partnerstwo publiczno-prywatne moŜe stanowić sposób realizacji przedsięwzięcia,
jeŜeli przynosi to korzyści dla interesu publicznego przewaŜające w stosunku do
korzyści wynikających z innych sposobów realizacji tego przedsięwzięcia. Korzyścią
dla interesu publicznego jest w szczególności oszczędność w wydatkach podmiotu
publicznego, podniesienie standardu świadczonych usług lub obniŜenie uciąŜliwości
dla otoczenia.
121/129
4 WDRAśANIE I REALIZACJA PROGRAMU
Zgodnie z ustawą Prawo Ochrony Środowiska kaŜde Województwo, Powiat i Gmina
jest zobowiązane do opracowania co 4 lata Programu Ochrony Środowiska, z
uwzględnieniem działań na kolejne 4 lata, a co 2 lata przedstawiać raport z realizacji
owego programu. Podstawą opracowania programów wojewódzkich jest polityka
ekologiczna państwa. W praktyce skuteczność realizacji tych zapisów zagwarantować
moŜna poprzez opracowywanie, a następnie realizację powiatowych i gminnych
programów ochrony środowiska w sposób wzajemnie zintegrowany i bezpośrednio
związany z programem wojewódzkim. Dla zapewnienia powyŜszego, realizacja
ustalonych zadań Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Skoczów pozwalających
osiągnąć zamierzone cele przebiegać będzie z zastosowaniem załoŜeń Regionalnego
Systemu Zarządzania Środowiskowego REMAS
Regionalny System Zarządzania Środowiskowego (REMAS) funkcjonujący w
województwie śląskim na zasadach dobrowolności umoŜliwia zagwarantowanie
spójności celów gminnego programu ochrony środowiska z programami wyŜszego
szczebla.
Ogólny schemat funkcjonowania systemu REMAS oraz wyszczególnienie wszystkich
„aktorów” systemu i powiązań między nimi zaprezentowano na rysunku poniŜej.
Rysunek 4 Ogólny schemat funkcjonowania REMAS w Województwie
122/129
WdroŜenie i funkcjonowanie systemu REMAS umoŜliwia stałe i systematyczne
przyczynianie się m.in. do ograniczania negatywnego wpływu na środowisko źródeł
zanieczyszczeń, racjonalizacji gospodarowania zasobami naturalnymi oraz
monitorowania tych procesów.
Wskaźniki Regionalnego Systemu Zarządzania Środowiskowego pozwalają ocenić
efektywność realizacji zamierzeń określonych w odpowiednich Programach Ochrony
Środowiska – Gminnych, Powiatowych i Wojewódzkich.
Najprościej model systemu REMAS moŜna opisać za pomocą trzech wzajemnie ze
sobą powiązanych procedur operacyjnych:
* Procedura PR1 – „Zarządzanie środowiskowe”. Określa ona sposób organizacji
systemu zarządzania środowiskowego w gminie (w tym opracowywania: polityki
środowiskowej, ustalania celów i zadań środowiskowych, generowania programów
zarządzania środowiskowego, stanowiących zasadnicze elementy Programu Ochrony
Środowiska Gminy).
* Procedura PR2 - „Ocena efektów działalności środowiskowej”. Procedura ta określa
zasady monitorowania i okresowego przeglądu wpływu gminy na środowisko,
identyfikacji aspektów środowiskowych, określania aspektów istotnych i priorytetów.
Pozwala ona dokonywać okresowego przeglądu i oceny efektów działalności
środowiskowej Gminy, będących skutkiem wdraŜania Programów Ochrony
Środowiska, opracowywać propozycje działań korygujących i zapobiegawczych oraz
stale doskonalić funkcjonowanie systemu.
* Procedura PR 3 - „Zarządzanie informacjami ekologicznymi”. Przedmiotem tej
procedury są zasady gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji
ekologicznych w skali Województwa, dotyczących:
• opracowywania Programów Ochrony Środowiska, ich realizacji oraz okresowej
oceny uzyskiwanych efektów i informowania o tym,
• wspomagania systemu kontroli (dla Gmin i Powiatów – prognozowania) wnoszenia
opłat za korzystanie ze środowiska stanowiących dochody funduszy ochrony
środowiska,
• dostępu do informacji ekologicznych zgromadzonych w ramach systemu.
Procedura PR3 stanowi podstawę organizowanego w Województwie Śląskim systemu
kontroli (na poziomie Województwa) i prognozowania (na poziomie Gmin i
Powiatów) wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska przez podmioty do tego
zobowiązane, zapewniającego wzrost przychodów funduszy ekologicznych –
gminnych, powiatowych i WFOŚiGW w Katowicach, a takŜe NFOŚiGW.
Działanie systemu REMAS pozwala zapewnić informacyjne powiązania pomiędzy
podległymi i nadrzędnymi szczeblami samorządowymi jednocześnie gwarantując
porównywalność danych o osiąganych efektach działalności środowiskowej. Zakłada
się, Ŝe wszystkie dokumenty i informacje opracowywane i udostępniane są w wersji
elektronicznej co jest ogromną zaletą.
123/129
Ocenę efektywności prowadzonej działalności środowiskowej oprzeć moŜna o zestaw
wskaźników ujętych w programie REMAS. Wskaźniki te zostały zebrane i
zaprezentowane w tabeli poniŜej.
Tabela 29 Wskaźniki monitoringu REMAS
Symbol
Nazwa wskaźnika
OA1
Emisja gazów cieplarnianych
atmosfery
OA2
Emisja gazów do atmosfery
OA3
Emisja pyłów do atmosfery
OE1
ZuŜycie
energii
elektrycznej
gospodarstwach domowych
Definicja wskaźnika
do Emisja CO2+CH4/ludność ogółem/rok
w
EO1
Produkcja energii elektrycznej ze źródeł
energii odnawialnej
OW1
Stopień oczyszczania ścieków
OW2
GW1
Ludność
obsługiwana
przez
oczyszczalnie ścieków
Ludność obsługiwana przez wodociągi
GW2
GO1
ZuŜycie wody
Wytwarzanie odpadów komunalnych
GO2
Wytwarzanie odpadów niebezpiecznych
GO3
Wykorzystanie odpadów komunalnych
GO4
Recykling odpadów komunalnych
OG1
Grunty zdegradowane na powierzchni
gminy/powiatu
OP1
Lasy na powierzchni gminy/powiatu
OP2
Powierzchnia obszarów chronionych na
powierzchni gminy/powiatu
Ochrona środowiska w wydatkach
gminy/powiatu
Rynek pracy na tle wydatków na
ochronę środowiska
RO1
RO2
Emisja gazów ogółem/ludność ogółem/rok
Emisja pyłów ogółem/ludność ogółem/rok
ZuŜycie
energii
elektrycznej
w
gospodarstwach
domowych/ludność
ogółem/rok
Produkcja energii elektrycznej ze źródeł
odnawialnych/produkcja energii elektrycznej
ogółem
Ścieki
oczyszczone/ścieki
wymagające
oczyszczenia
Ludność obsługiwana przez oczyszczalnie
ścieków/ludność ogółem
Ludność obsługiwana przez wodociągi/
ludność ogółem
ZuŜycie wody ogółem/ludność ogółem/rok
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych
/ludność ogółem/rok
Ilość
wytworzonych
odpadów
niebezpiecznych/ ludność ogółem rok
Ilość
odpadów
komunalnych
wykorzystywanych/ ludność ogółem/rok
Odpady komunalne poddane recyklingowi
/wytworzone
Powierzchnia
gruntów
gminy
zdegradowanych/powierzchnia
ogółem
Powierzchnia lasów/ powierzchnia gminy
ogółem
Powierzchnia
obszarów
chronionych/
powierzchnia gminy ogółem
Nakłady na ochronę środowiska / dochody
budŜetowe ogółem
Nakłady na ochronę środowiska/ liczba
pracujących
System kontroli i prognozowania opłat środowiskowych realizowany w ramach
procedury PR3 - „Zarządzanie informacjami ekologicznymi”, z wykorzystaniem do
tego celu Banków Zanieczyszczeń Środowiska SOZAT. Gminy posiadają taki sam
program SOZAT jak Urząd Marszałkowski, lecz jego zawartość jest ograniczona do
podmiotów działających na terenie danej gminy. Zagregowane dane z tych banków
mogą być importowane do programów REMAS i wykorzystywane w procesie
opracowania programów ochrony środowiska, ich monitorowania i opracowywania
raportów dla władz samorządowych. Zakres uprawnień Gminy w funkcjonowaniu
systemu kontroli i prognozowania opłat środowiskowych sprowadza się do
aktualizacji zawartości baz danych SOZAT i ich przekazywaniu raz na kwartał
124/129
Operatorowi REMAS. Dla podmiotów juŜ wprowadzonych do bazy Wojewódzkiego
Banku Zanieczyszczeń SOZAT Gmina weryfikuje dane tj. nazwa jednostki, nazwa
gminy, adres itd.. Dla podmiotów nowych, nie wprowadzonych jeszcze do
Wojewódzkiego Banku Zanieczyszczeń SOZAT, Gmina wprowadza dane adresowe
podmiotów (wybranych z danych GUS lub na podstawie własnego rozeznania) oraz
uwagi z uzasadnieniem powodu z jakiego gmina uwaŜa za stosowne wprowadzenie
danego podmiotu itp.
5 SYSTEM
OCENY
REALIZACJI
WRAZ Z PROPONOWANYMI WSKAŹNIKAMI
PROGRAMU
Monitoring dostarcza informacji, w oparciu o które moŜna ocenić, czy stan
środowiska ulega polepszeniu czy pogorszeniu. Jest takŜe podstawą oceny
efektywności wdraŜania polityki środowiskowej. Głównym celem monitoringu jest
zwiększenie efektywności polityki środowiskowej poprzez zbieranie, analizowanie i
udostępnianie danych dotyczących jakości środowiska i zachodzących w nim zmian.
Monitoring jakości środowiska w Gminie Skoczów jest realizowany w ramach
monitoringu krajowego i regionalnego województwa śląskiego, jako część składowa
monitoringu powiatu cieszyńskiego. Wyniki badań pozyskiwane w ramach realizacji
monitoringu zostały wykorzystane do opracowania diagnozy stanu środowiska
naturalnego Gminy, określenia trendów - co jest podstawą do zdefiniowania polityki
ochrony środowiska w Gminie.
W okresie wdraŜania niniejszego programu, dane uzyskiwane z monitoringu jakości
środowiska będą pomocne przy aktualizacji programu ochrony środowiska.
Etapy monitoringu i ewaluacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Skoczów
zaprezentowano w tabeli poniŜej.
Tabela 30 Etapy monitoringu i ewaluacji Programu Ochrony Środowiska Gminy
Skoczów
Lp.
1
2
3
4
5
6
ETAP
Zbieranie danych i
informacji
Analiza danych i
informacji
Przygotowywanie
raportów
Ocena wyników
Identyfikacja
odchyleń
Aktualizacja POŚ
Zadania
Zbieranie danych
Uporządkowanie, przetworzenie i
archiwizacja uzyskanych analiz
Zestawienie uzyskanych danych w
raport
Ocena porównawcza uzyskanych
wyników z załoŜeniami
Ocena stopnia rozbieŜności
wyników od załoŜeń
Aktualizacja celów i zadań POŚ
Wyniki i procedury
Materiał będący podstawą analizy i
oceny
Materiał będący podstawą do
przygotowania raportu
Raporty z realizacji POŚ (co 2 lata)
Określenie stopnia wykonania
przyjętych zapisów POŚ
Przygotowanie zapisów
korygujących
Aktualna wersja POŚ Gminy
Skoczów
Zdefiniowano wskaźniki pozwalające na ocenę stopnia realizacji załoŜeń Programu
Ochrony Środowiska w Gminie Skoczów. Wskaźniki te są spójne ze wskaźnikami
zdefiniowanymi w ramach Procedury 3 systemu REMAS.
125/129
Tabela 31 Wskaźniki monitoringu realizacji Programu Ochrony Środowiska Gminy
Skoczów
Symbol
Nazwa wskaźnika
OW1
Stopień oczyszczania ścieków
OW2
GW1
GW2
GO1
GO3
GO4
OP1
OP2
RO1
Definicja wskaźnika
Ścieki
oczyszczone/ścieki
wymagające
oczyszczenia
Ludność
obsługiwana
przez Ludność obsługiwana przez oczyszczalnie
oczyszczalnie ścieków
ścieków/ludność ogółem
Ludność obsługiwana przez wodociągi
Ludność obsługiwana przez wodociągi/
ludność ogółem
ZuŜycie wody
ZuŜycie wody ogółem/ludność ogółem/rok
Wytwarzanie odpadów komunalnych
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych
/ludność ogółem/rok
Wykorzystanie odpadów komunalnych
Ilość
odpadów
komunalnych
wykorzystywanych/ ludność ogółem/rok
Recykling odpadów komunalnych
Odpady komunalne poddane recyklingowi
/wytworzone
Lasy na powierzchni gminy/powiatu
Powierzchnia lasów/ powierzchnia gminy
ogółem
Powierzchnia obszarów chronionych na Powierzchnia
obszarów
chronionych/
powierzchni gminy/powiatu
powierzchnia gminy ogółem
Ochrona środowiska w wydatkach Nakłady na ochronę środowiska / dochody
gminy/powiatu
budŜetowe ogółem
Okresowa analiza powyŜszych wskaźników pozwoli na miarodajną ocenę stopnia
realizacji załoŜeń Programu Ochrony Środowiska oraz na wprowadzenie
ewentualnych korekt.
126/129
Powoływane dokumenty:
1) Audyt Turystyczny Wiślanej Trasy Rowerowej na Terenie Województwa
Śląskiego. PART S.A. Warszawa, lipiec 2005
2) Gminne i powiatowe programy ochrony środowiska – uwagi do ich formy,
struktury, treści i wykonania, J. Pałasz; Problemy Ekologii Nr 4(58), 2006
3) Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej. Ministerstwo Rozwoju Rolnictwa i Wsi,
Ministerstwo Środowiska. Warszawa 2002
4) Korytarz Ekologiczny Doliny Wisły. Fundacja IUCN Poland. Warszawa 1995
5) Narodowy Program Edukacji Ekologicznej. Ministerstwo Środowiska. Warszawa,
luty 2001
6) Nowe sposoby odprowadzania wód deszczowych. Poradnik. W.Geiger,
H.Dreiseitl; Projprzem-EKO Bydgoszcz 1999
7) Opracowanie metody programowania i modelowania systemów wykorzystania
odnawialnych źródeł energii na terenach nieprzemysłowych województwa
śląskiego, wraz z programem wykonawczym dla wybranych obszarów
województwa. Instytut Gospodarowania Surowcami Mineralnymi i Energia PAN,
Województwo Śląskie, WFOŚiGW w Katowicach. Kraków-Katowice, 2005
8) Piąta roczna ocena jakości powietrza w województwie śląskim. WIOŚ. Katowice,
marzec 2007
9) Plan Działań dla śywności Ekologicznej i Rolnictwa w Polsce na lata 2007-2013.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Polsce, Warszawa, marzec 2007
10) Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2007 –2010 z uwzględnieniem perspektywy
na lata 2011-2014” Ministerstwo Środowiska. Warszawa, grudzień 2006 r
11) Powiatowy Program Ochrony Środowiska
12) Program Ochrony Środowiska dla gminy Skoczów
13) Program Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego do roku 2004 oraz celami
długoterminowymi do roku 2015
14) Program Państwowego Monitoringu Środowiska na rok 2006
15) Przez edukację do zrównowaŜonego rozwoju. Narodowa Strategia Edukacji
Ekologicznej. Ministerstwo Środowiska. Warszawa, 2001
16) Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Skoczów za lata
2003-2004. Burmistrz Miasta Skoczowa. Skoczów, listopad 2005
17) Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Skoczów za lata
2005-2006. Burmistrz Miasta Skoczowa. Skoczów, czerwiec 2007
18) Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007-2013
19) Skoczów. Towarzystwo Miłośników Skoczowa, Skoczów 1995
20) Strategia Rozwoju Gminy Skoczów, Pracownia Projektowa mgr inŜ. Anna
Wowra, Katowice lipiec 2002
21) Strategia Rozwoju Śląska Cieszyńskiego na lata 2001-2016
22) Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2020
23) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Skoczów. uchwała
Nr XliV/562/2006 Rady Miejskiej Skoczowa z dnia 28 września 2006 r.
24) Waloryzacja przyrodnicza obszaru NATURA 2000 „Dolina Górnej Wisły”.
OTOP.Bytom, Katowice 2006
25) Wytyczne sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym
i lokalnym. Ministerstwo Środowiska. Warszawa, grudzień 2002
127/129
Spis tabel:
Tabela 1 Struktura ludności Gminy Skoczów – stan na dzień 31.12.2006r. .................. 8
Tabela 2 Wykonana rozbudowa sieci wodociągowej w okresie ostatnich 4 lat w
Gminie Skoczów ........................................................................................................... 12
Tabela 3 Modernizacja sieci wodociągowej przeprowadzona w Gminie Skoczów w
ostatnich 4 latach........................................................................................................... 12
Tabela 4 Zestawienie istniejącej sieci wodociągowej na terenie Gminy Skoczów...... 13
Tabela 5 Zrealizowana budowa sieci kanalizacyjnej w okresie ostatnich czterech lat 13
Tabela 6 Średnia efektywność prowadzonych procesów oczyszczania ścieków w rok
2006............................................................................................................................... 15
Tabela 7 Cele i kierunki działań - Wysoka jakość wód powierzchniowych i
racjonalizacja ich wykorzystania .................................................................................. 22
Tabela 8 Matryca logiczna – cel: Wysoka jakość wód powierzchniowych i
racjonalizacja ich wykorzystania .................................................................................. 29
Tabela 9 Harmonogram realizacji Programu – cel: Wysoka jakość wód
powierzchniowych i racjonalizacja ich wykorzystania ................................................ 30
Tabela 10 Cele i kierunki działań - Racjonalna gospodarka odpadami zgodnie z
wymogami ochrony środowiska ................................................................................... 40
Tabela 11 Matryca logiczna – cel: Racjonalna gospodarka odpadami zgodnie z
wymogami ochrony środowiska ................................................................................... 44
Tabela 12 Harmonogram realizacji Programu – cel: Racjonalna gospodarka odpadami
zgodnie z wymogami ochrony środowiska................................................................... 45
Tabela 13 Cele i kierunki działań – cel: Ochrona i kształtowanie powierzchni ziemi i
gleb................................................................................................................................ 50
Tabela 14 Matryca logiczna – cel: Ochrona i kształtowanie powierzchni ziemi i gleb54
Tabela 15 Harmonogram realizacji – cel: Ochrona i kształtowanie powierzchni ziemi i
gleb................................................................................................................................ 55
Tabela 16 Cele i kierunki działań – cel: Poprawa jakości powietrza atmosferycznego i
ochrona przed promieniowaniem niejonizującym........................................................ 65
Tabela 17 Matryca logiczna – cel: Poprawa jakości powietrza atmosferycznego i
ochrona przed promieniowaniem niejonizującym........................................................ 70
Tabela 18 Harmonogram realizacji Programu – cel: Poprawa jakości powietrza
atmosferycznego i ochrona przed promieniowaniem niejonizującym ......................... 71
Tabela 19 Cele i kierunki działań – cel: Ograniczenie hałasu...................................... 77
Tabela 20 Matryca logiczna – cel: Ograniczenie hałasu .............................................. 80
Tabela 21 Harmonogram realizacji Programu – cel : Ograniczenie hałasu ................. 81
Tabela 22 Cele i kierunki działań – cel: Ochrona róŜnorodności biologicznej Gminy
dla zwiększenia jej atrakcyjności.................................................................................. 96
Tabela 23 Matryca logiczna – cel: Ochrona róŜnorodności biologicznej Gminy dla
zwiększenia jej atrakcyjności...................................................................................... 101
Tabela 24 Harmonogram realizacji Programu – cel: Ochrona róŜnorodności
biologicznej Gminy dla zwiększenia jej atrakcyjności............................................... 102
Tabela 25 Cele i kierunki działań – cel: Wzrost świadomości ekologicznej
mieszkańców............................................................................................................... 107
Tabela 26 Matryca logiczna – cel: Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców109
128/129
Tabela 27 Harmonogram realizacji Programu – cel: Wzrost świadomości ekologicznej
mieszkańców............................................................................................................... 110
Tabela 28 Cel główny Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego
na lata 2007 – 2013 i strategia jego osiągnięcia ......................................................... 118
Tabela 29 Wskaźniki monitoringu REMAS............................................................... 124
Tabela 30 Etapy monitoringu i ewaluacji Programu Ochrony Środowiska Gminy
Skoczów ...................................................................................................................... 125
Tabela 31 Wskaźniki monitoringu realizacji Programu Ochrony Środowiska Gminy
Skoczów ...................................................................................................................... 126
129/129

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA dla Gminy Skoczów

Transkrypt

Podobne dokumenty

Radosne, trzydniowe świętowanie

Październik 2012