D - Sąd Okręgowy w Kaliszu

Sygn. akt V Pa 41/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 października 2014 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Anna Miniecka (spr.)
Sędziowie:
SSO Ewa Nowakowska
SSO Romuald Kompanowski
Protokolant:
st.sekr.sądowy Beata Kałużna
po rozpoznaniu w dniu 16 października 2014r. w Kaliszu
apelacji pozwanego (...) w K.
od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 27 maja 2014 r. sygn. akt IV P 32/14
w sprawie z powództwa J. S.
przeciwko (...) w K.
o przywrócenie poprzednich warunków pracy i płacy
oddala apelację
UZASADNIENIE
Powód J. S. wniósł pozew przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi (...) w K. o przywrócenie poprzednich warunków
pracy i płacy.
W uzasadnieniu pozwu powód podał, iż był zatrudniony w (...) od 1984r., zaś od dnia 1 marca 2013r. pozwany stał się
jego pracodawcą na podstawie przepisu art. 23 1kp. Powód wykonywał prace na stanowisku sanitariusza.
W dniu 22 stycznia 2014r. mimo, iż jest pracownikiem szczególnie chronionym w myśl art. 32 ustawy o związkach
zawodowych otrzymał wypowiedzenie warunków pracy i płacy. Zdaniem powoda wypowiedzenie to jest niezasadne,
albowiem pozwany nie zastosował prawidłowych kryteriów doboru pracownika do zwolnienia.
W odpowiedzi na pozew pozwany (...)w K.wniósł o oddalenie powództwa podając, iż przyczyną zaproponowania
powodowi stanowiska robotnika gospodarczo-płacowego była likwidacja zajmowanego stanowiska pracy z przyczyn
ekonomicznych, podyktowana koniecznością zmniejszenia zatrudnienia w grupie zawodowej sanitariuszy w związku
z rozwiązaniem przez szpital umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej
– transport sanitarny (...). Ponadto powód, poza wynagrodzeniem za pracę w szpitalu, osiąga dochody z prowadzonej
przez siebie działalności gospodarczej – placówki gastronomicznej – BAR (...).
Sąd Rejonowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu wyrokiem z dnia 27 maja 2014r. przywrócił powodowi
poprzednie warunki pracy i płacy u pozwanego w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:
Powód J. S.w dniu 16 stycznia 1985r. zawarł z (...)w K.umowę o pracę na czas nieokreślony, ze wskazaniem stanowiska
pracy – sanitariusz. W związku z reorganizacją pracodawcy powód stał się pracownikiem (...)w K., z którą w dniu 1
września 1988r. zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony.
U następcy prawnego (...)w K.– (...) w K.powód wykonywał pracę do dnia 28 lutego 2013r.
W wyniku połączenia (...) w K.z pozwanym Szpitalem, pracodawcą powoda ponownie stał się pozwany (...)w K..
Powód w (...) w K.jako sanitariusz był członkiem zespołu karetki. Przez 8 lat jeździł w zespole karetki R, która składała
się z kierowcy, sanitariusza, pielęgniarki i lekarza. Wówczas zdarzało się, że powód jako sanitariusz wykonywał masaż
serca czy resuscytację pacjenta.
Po lutym 2013r. powód w szpitalu głównie zajmował się transportem pacjentów dializowanych. Zdarzało się, że dyżury
pełnił również na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym gdzie pracuje na stałe 15 sanitariuszy.
Z (...) do szpitala oprócz powoda przeszło jeszcze 4 sanitariuszy, którzy tak jak i powód zajmowali się przewozem
pacjentów dializowanych.
Szpital z dniem 31 marca 2014r. rozwiązał umowę z (...) Oddziałem WojewódzkimNarodowego Funduszu Zdrowia w
P.dotyczącą transportu sanitarnego w (...). W transportach sanitarnych pracę wykonywali ratownicy medyczni, którzy
po tym dniu zostali przesunięci do wykonywania transportu pacjentów dializowanych. Przy czym ratownicy medyczni
poza transportem w (...) wykonywali i wykonują również pracę na (...).
Powód został wskazany pracodawcy przez Komisję Międzyzakładową
(...) jako osoba upoważniona do
reprezentowania organizacji związkowej w stosunkach z pracodawcą z podaniem, iż ochrona z tego tytułu przysługuje
powodowi do 31 marca 2014r.
Pozwany szpital zwrócił się w dniu 8 stycznia 2014r. do przedmiotowego związku zawodowego z informacją,
iż zamierza wypowiedzieć warunki pracy i płacy powodowi. W piśmie tym pozwany wskazał, iż przyczyną
uzasadniającą wypowiedzenie jest „likwidacja zajmowanego stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych,
podyktowana koniecznością zmniejszenia zatrudnienia w grupie zawodowej sanitariuszy oraz rozwiązanie przez
szpital umowy z NFZ w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej – transport sanitarny (...)”.
Pismem z dnia 13 stycznia 2014r. związek zawodowy poinformował pozwanego, iż nie wyraża zgody na wypowiedzenie
powodowi warunków pracy i płacy.
Pozwany w dniu 22 stycznia 2014r. wręczył powodowi pisemne oświadczenie w przedmiocie wypowiedzenia
warunków pracy i płacy. Zaproponował powodowi stanowisko robotnika gospodarczo – placowego za
wynagrodzeniem zasadniczym 1200,00 zł brutto. Uzasadniając to wypowiedzenie pozwany powołał się na tożsame
okoliczności jak w piśmie do związku zawodowego. Ponadto pozwany poinformował powoda, iż do końca okresu
ochronnego powód będzie miał wypłacany dodatek wyrównawczy. Poza powodem wypowiedzenie umów o pracę
otrzymali bądź też otrzymają jeszcze pozostali sanitariusze przejęci z (...)w K., a wykonujący dotychczas pracę w
transporcie pacjentów dializowanych. Sanitariusze wykonujący pracę na (...) tego rodzaju wypowiedzeń nie otrzymali
– są to wieloletni pracownicy szpitala.
Jako kryterium doboru pracownika do zwolnienia w grupie zawodowej sanitariuszy pozwany przyjął doświadczenie
na (...). O tym kryterium powód został poinformowany po wręczeniu wypowiedzenia warunków pracy i płacy przez
kierownika działu służb pracowniczych szpitala – T. T..
Powód prowadzi działalność gospodarczą - Bar (...) (okoliczność bezsporna).
W ocenie Sądu I instancji wręczone powodowi wypowiedzenie warunków pracy i płacy na podstawie przepisu art.
10 ustęp 1 w związku z art. 5 ustęp 4 ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003r., nr 90, poz. 844 ze
zmianami) i art. 32 ustęp 1 punkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991r. o związkach zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z
2001r., nr 79, poz. 854 ze zmianami) jest nieuzasadnione w myśl art. 45 § 1 kp w związku z art. 42 § 1 kp.
Powód nie był jedynym sanitariuszem w szpitalu. W grupie tej było 19 pracowników. Pozwany podjął decyzję o
zwolnieniu 5 sanitariuszy celem przesunięcia ratowników medycznych z transportu (...) do transportu pacjentów
dializowanych. Niewątpliwie zasadna jest decyzja pracodawcy co do wyboru pracownika do zwolnienia spomiędzy
grupy zawodowej ratowników medycznych a sanitariuszy. Niewątpliwie ratownik medyczny – co zresztą nie było
kwestionowane przez stronę powodową, ma zdecydowanie wyższe kwalifikacje i uprawnienia. Pracodawca jednak nie
wyjaśnił swojej decyzji dlaczego ratowników medycznych przesunięto do transportu pacjentów dializowanych, a nie
do (...), gdzie dotychczas ratownicy medyczni również wykonywali pracę.
Pozwany jako kryterium doboru pracownika do zwolnienia podał – ale dopiero w postępowaniu przed Sądem - większe
doświadczenie zawodowe sanitariuszy na (...). Kryterium to powinno znajdować się już w informacji do związku
zawodowego jak i w samym wypowiedzeniu (por. teza II wyroku Sądu Najwyższego z 10 września 2013r. w sprawie
o sygn. I PK 61/13, opubl. LEX nr 1427709).
Ponadto jak wykazało postępowanie dowodowe zdaniem Sądu powód niewątpliwie ma wystarczające doświadczenie
zawodowe, aby pracować na izbie przyjęć, gdzie o każdym czasie dostępni są lekarze jak i ratownicy medyczni skoro w
pogotowiu ratunkowym pracował blisko 30 lat i zdarzało się, że przeprowadzał reanimację pacjenta czy resuscytację.
Jego doświadczenie zawodowe wręcz uzasadniało pozostawienie powoda na dotychczasowym stanowisku.
Mając na względzie przedmiotowe okoliczności powód jako pracownik podlegający szczególnej ochronie nie powinien
być absolutnie brany pod uwagę przez pracodawcę przy typowaniu do zwolnienia - a w zasadzie zważywszy na wyżej
powołany przepis art. 5 ustęp 4 ustawy z dnia 13 marca 2003r. - do wypowiedzenia warunków pracy.
Wobec powyższego Sąd na podstawie wyżej powołanych przepisów i art. 45 ustęp 3 kp w związku z art. 42 § 1 kp
przywrócił powodowi poprzednie warunki pracy i płacy u pozwanego.
O nieuiszczonych kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 113 ustęp 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. nr 167, poz. 1398 z późniejszymi zmianami) w związku z art. 98 i
102 kpc mając na względzie, iż pozwany jest publicznym zakładem opieki zdrowotnej.
Apelację od wyroku Sadu Rejonowego wniosła strona pozwana, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:
1. Naruszenie prawa materialnego tj.
a) art. 30 § 4 k.p. przez przyjęcie, że już w piśmie wypowiadającym umowę o pracę powinny być określone kryteria
doboru pracowników do zwolnienia,
b) art. 45 § 1 k.p. przez pominięcie okoliczności, że pozwany zastosował w doborze pracowników do wytypowania do
zwolnienia sprawiedliwe i konkretne kryteria, na pominięciu okoliczności mających wpływ na wybór pracowników
do wypowiedzenia,
c) art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991r. o związkach zawodowych przez przyjęcie, że powód jako pracownik
podlegający szczególnej ochronie nie powinien być brany pod uwagę przez pracodawcę przy typowaniu do zwolnienia
(wypowiedzenia warunków pracy).
Wskazując na te zarzuty wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa ewentualnie o
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja nie jest uzasadniona.
Podniesione w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego art. 30 § 4 k.p. i art. 45 § 1 k.p. nie zasługują na
uwzględnienie, gdyż Sąd Rejonowy trafnie zakwalifikował zastosowane wobec powoda wypowiedzenie zmieniające za
nieuzasadnione, chociaż należałoby raczej przyjąć, iż jest ono niezgodne z prawem bo nastąpiło z naruszeniem art.
30 § 4 k.p.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego oceny zasadności wypowiedzenia pracownikowi umowy o prace
wynika, iż pracodawca, który przy dokonywaniu redukcji zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych stosuje określone
kryteria doboru pracowników do zwolnienia z pracy, powinien wskazując przyczynę wypowiedzenia, nawiązać do
zastosowanego kryterium doboru pracownika do zwolnienia z pracy co oznacza konieczność podania pracownikowi
zastosowanego wobec niego kryterium, co daje możliwość zwalczania prawidłowości przyjętego w stosunku do
niego kryterium. W wyroku z dnia 16 grudnia 2008 r., I PK 86/08 (LEX nr 497682), Sąd Najwyższy stwierdził,
że pracodawca, który przy dokonywaniu redukcji zatrudnienia z przyczyn organizacyjnych stosuje określone
zasady (kryteria) doboru pracowników do zwolnienia z pracy, powinien w odniesieniu do wskazanej przyczyny
wypowiedzenia nawiązać do zastosowanego kryterium doboru pracownika do zwolnienia z pracy, a także wskazać,
że ten wybór jest wywołany i usprawiedliwiony znanymi pracownikowi jego niższymi kwalifikacjami zawodowymi
w porównaniu do wszystkich pracowników, których dotyczyły przyczyny zmuszające pracodawcę do ograniczenia
wielkości zatrudnienia. Sąd Najwyższy dał temu wyraz również w powołanym przez sąd I instancji wyroku z
dnia 10 września 2013r. w sprawie o sygn. I PK 61/13(LEX nr 1427709) stwierdzając, iż pracownik zwalniany z
przyczyn go niedotyczących w trybie indywidualnym nie może być pozbawiony możliwości dokonania zasadności
wypowiedzenia umowy o pracę, zwłaszcza w zakresie zastosowanych kryteriów doboru do zwolnienia. Przyczyna
wypowiedzenia powinna być tak sformułowana, aby pracownik wiedział i rozumiał, z jakiego powodu pracodawca
dokonuje wypowiedzenia i mógł zadecydować o ewentualnym wniesieniu lub zaniechaniu wniesienia odwołania do
sądu. Powyższe przesądza o konieczności podania pracownikowi w treści samego wypowiedzenia zastosowanego
wobec niego kryterium doboru do zwolnienia definitywnego lub wypowiedzenia zmieniającego.
Dlatego też trafnie przyjął Sad I instancji, iż zastosowane kryterium doboru do zwolnienia w postaci doświadczenia
zawodowego sanitariuszy powinno znajdować się zarówno w informacji kierowanej do związku zawodowego jak
i w samym wypowiedzeniu dla pracownika. Wypowiedzenie umowy o pracę bez wskazania przyczyny lub bez jej
dostatecznego skonkretyzowania uważa się bowiem za dokonane z naruszeniem prawa, a ściśle - art. 30 § 4 k.p. W tym
przypadku brak dostatecznego skonkretyzowania przyczyny wypowiedzenia zmieniającego wynika z braku podania
pracownikowi zastosowanych kryteriów doboru do zwolnienia.
Natomiast co do zarzutu naruszenia art. 32 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991r. o związkach zawodowych
to stwierdzić należy, że pracownik podlegający szczególnej ochronie może być brany pod uwagę przez pracodawcę
przy typowaniu do zwolnienia czy też wypowiedzenia warunków pracy w powiązaniu z przyjętym kryterium doboru
pracownika do zwolnienia. Możliwość takiego wypowiedzenia należy oceniać w sytuacji określonej przez art. 5 ust.
5 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z
przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z dnia 22 maja 2003 r.) który jest przepisem szczególnym w stosunku
do regulacji zawartej w art. 32 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991r. o związkach zawodowych. Pracownik
podlegający szczególnej ochronie może być zatem brany pod uwagę przez pracodawcę przy typowaniu do zwolnienia
czy też wypowiedzenia warunków pracy pracowników przy uwzględnieniu przyjętych kryteriów doboru pracownika
do zwolnienia. Jednakże w przypadku powoda będącego pracownikiem podlegającemu szczególnej ochronie pozwany
pracodawca przyjętego kryterium doboru pracownika do zwolnienia powodowi nie wskazał.
W tym stanie rzeczy wobec braku uzasadnionych zarzutów apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.