Ujawnienie informacji o charakterze jakościowym i ilościowym

Transkrypt

UJAWNIENIE INFORMACJI
o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących profilu ryzyka Banku,
funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń
oraz innych informacji podlegających obowiązkowym ujawnieniom
WG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2015 ROKU
Ujawnienie informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących profilu ryzyka Banku, funduszy własnych, wymogów
kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń oraz innych informacji podlegających obowiązkowym ujawnieniom – stan na 31.12.2015 r.
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie.......................................................................................................................................................... 6
1. Informacje o Banku............................................................................................................................................ 8
1.1. Informacje o stopie zwrotu z aktywów................................................................................................9
1.2. Informacje o działalności poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej......................................9
2. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem – art. 435 Rozporządzenia CRR...................9
2.1. Informacje o systemie zarządzania ryzykiem, strategii i celach zarządzania w
odniesieniu do poszczególnych kategorii ryzyka....................................................................................9
2.1.1 Oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w
instytucji........................................................................................................................................................ 20
2.1.2. Oświadczenie na temat ryzyka..................................................................................................20
2.2. Informacje w odniesieniu do zasad zarządzania...........................................................................20
3. Zakres stosowania – art. 436 Rozporządzenia CRR............................................................................22
4. Fundusze własne – art. 437 Rozporządzenia CRR...............................................................................22
5. Wymogi kapitałowe – art. 438 Rozporządzenia CRR..........................................................................31
5.1. Opis metody stosowanej przez instytucję do oceny adekwatności jej kapitału
wewnętrznego w celu wsparcia bieżących i przyszłych działań.....................................................31
5.2. Rezultaty stosowanego przez instytucję wewnętrznego procesu oceny adekwatności
kapitałowej, w tym skład dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych
określonych na podstawie procesu przeglądu nadzorczego, o których mowa w art. 104 ust. 1
lit. a) dyrektywy 2013/36/UE......................................................................................................................38
5.3. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z przepisami części trzeciej tytuł II
rozdział 2 Rozporządzenia – 8 % kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dla każdej kategorii
ekspozycji określonej w art. 112 Rozporządzenia CRR......................................................................39
5.4. Wymogi w zakresie funduszy własnych obliczone zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. b) i c)
Rozporządzenia CRR...................................................................................................................................... 39
5.4.1 Wymogi zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. b).....................................................................................39
5.4.2. Wymogi zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. c)....................................................................................39
5.5. Wymogi w zakresie funduszy własnych obliczone zgodnie z przepisami części trzeciej
tytuł III rozdziały 2, 3 i 4 oraz ujawnione oddzielnie.........................................................................40
6. Ekspozycje na ryzyko kontrahenta – art. 439 Rozporządzenia CRR..............................................40
7. Bufory kapitałowe – art. 440 Rozporządzenia CRR.............................................................................40
8. Wskaźniki globalnego znaczenia systemowego - art. 441 Rozporządzenia CRR......................40
9. Korekty z tytułu ryzyka kredytowego – art. 442 Rozporządzenia CRR........................................40
9.1. Stosowane w rachunkowości definicje pozycji przeterminowanych i o utraconej jakości
............................................................................................................................................................................... 40
9.2. Opis strategii przyjętych w celu określenia korekt z tytułu szczególnego i ogólnego
ryzyka kredytowego........................................................................................................................................41
STRONA 2
9.3. Całkowita kwota ekspozycji po rozliczeniu równoważących się transakcji i bez
uwzględnienia skutków ograniczenia ryzyka kredytowego, a także średnia kwota ekspozycji
w danym okresie z podziałem na różne kategorie ekspozycji..........................................................51
9.4. Rozkład geograficzny ekspozycji w podziale na obszary ważne pod względem istotnych
kategorii ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych
przypadkach...................................................................................................................................................... 51
9.5. Rozkład ekspozycji w zależności od branży lub typu kontrahenta z podziałem na
kategorie ekspozycji, w tym określenie ekspozycji wobec MŚP, wraz z dodatkowymi
szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach.....................................................................52
9.6. Zestawienie rezydualnych terminów zapadalności dla wszystkich ekspozycji z
podziałem na kategorie ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w
stosownych przypadkach...............................................................................................................................53
9.7. Ekspozycje o utraconej wartości i ekspozycje przeterminowane.............................................53
9.8. Korekty z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka kredytowego.............................................53
9.9. Kwota ekspozycji o utraconej wartości i ekspozycje przeterminowane, podane
oddzielnie, z podziałem na ważne obszary geograficzne, w tym w miarę możliwości kwoty
korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe związane z każdym obszarem
geograficznym................................................................................................................................................... 54
9.10. Uzgodnienie zmian korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe dla ekspozycji o
utraconej wartości........................................................................................................................................... 54
10. Aktywa wolne od obciążeń – art. 443 Rozporządzenia CRR..........................................................54
11. Korzystanie z ECAI – art. 444 Rozporządzenia CRR........................................................................55
12. Ekspozycje na ryzyko rynkowe – art. 445 Rozporządzenia CRR..................................................55
12.1 Wymogi zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. b)...........................................................................................55
12.2 Wymogi zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. c)............................................................................................55
13. Ekspozycja na ryzyko operacyjne – art. 446 Rozporządzenia CRR.............................................56
13.1 Wymogi informacyjne na temat podejścia do ryzyka operacyjnego zgodnie z
Rekomendacją 17 Rekomendacji M...........................................................................................................56
13.1.1 Informacja o stratach operacyjnych w podziale na klasy zdarzeń................................56
13.1.2 Informacja o istotnych zdarzeniach operacyjnych i działaniach mitygujących.........58
14. Ekspozycje w papierach kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym – art. 447
Rozporządzenia CRR........................................................................................................................................... 60
15. Ekspozycja na ryzyko stopy procentowej przypisane pozycjom nieuwzględnionym w
portfelu handlowym – art. 448 Rozporządzenia CRR...............................................................................62
15.1. Charakter ryzyka stopy procentowej i zasadnicze założenia oraz częstotliwość
pomiarów ryzyka stopy procentowej.........................................................................................................62
STRONA 3
15.2. Wahania w zakresie zysku, wartości gospodarczej lub innego stosownego wskaźnika
używanego przez kierownictwo instytucji do oceny skutków szokowych wzrostów lub
spadków stóp procentowych zgodnie z metodą pomiaru ryzyka stopy procentowej................64
16. Ekspozycja na pozycje sekurytyzacyjne – art. 449 Rozporządzenia CRR..................................65
17. Polityka w zakresie wynagrodzeń – art. 450 Rozporządzenia CRR.............................................65
17.1. Informacje dotyczące procesu decyzyjnego stosowanego przy ustalaniu polityki w
zakresie wynagrodzeń, a także liczby posiedzeń organizowanych w danym roku
obrachunkowym przez organ zarządzający pełniący nadzór nad wynagrodzeniami, w tym –
w stosownych przypadkach – informacje na temat składu i zakresu zadań komisji ds.
wynagrodzeń, konsultanta zewnętrznego, z którego usług skorzystano przy ustalaniu
polityki w zakresie wynagrodzeń oraz roli odpowiednich zainteresowanych stron..................65
17.2. Informacje na temat powiązania między wynagrodzeniem a wynikami..............................66
17.3. Najważniejsze informacje na temat cech charakterystycznych systemu wynagrodzeń, w
tym informacje na temat kryteriów stosowanych przy pomiarze wyników i korekcie o ryzyko,
polityki odraczania płatności i kryteriów nabywania uprawnień...................................................66
17.4. Stosunek stałych składników wynagrodzenia do składników zmiennych, ustalony
zgodnie z art. 94 ust. 1 lit. g) dyrektywy 36/2013...............................................................................66
17.5. Informacje na temat kryteriów dotyczących osiąganych wyników, stanowiących
podstawę uprawnień do akcji, opcji na akcje lub zmiennych elementów wynagrodzenia......67
17.6. Główne parametry oraz uzasadnienie wszelkiego rodzaju systemu elementów
zmiennych i wszelkich innych świadczeń pieniężnych.......................................................................67
17.7. Zagregowane informacje ilościowe dotyczące wynagrodzenia, z podziałem na obszary
działalności przedsiębiorstwa.....................................................................................................................68
17.8. Zagregowane informacje ilościowe na temat wynagrodzeń, z podziałem na kadrę
kierowniczą wyższego szczebla i pracowników, których działania mają istotny wpływ na
profil ryzyka Banku........................................................................................................................................ 68
17.9. Liczba osób, które otrzymały wynagrodzenie w wysokości co najmniej 1 mln EUR w
danym roku obrachunkowym: dla wynagrodzeń w przedziale między 1 mln EUR a 5 mln
EUR – w podziale na przedziały wynagrodzeń o wielkości 500 000 EUR, a dla
wynagrodzeń wyższych niż 5 mln EUR – w podziale na przedziały wynagrodzeń o
wielkości 1 mln EUR...................................................................................................................................... 69
18. Dźwignia finansowa – art. 451 Rozporządzenia CRR.......................................................................69
19. Stosowanie metody IRB w odniesieniu do ryzyka kredytowego – art. 452 Rozporządzenia
CRR........................................................................................................................................................................... 70
20. Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego – art. 453 Rozporządzenia CRR.....70
21. Stosowanie metod zaawansowanego pomiaru w odniesieniu do ryzyka operacyjnego – art.
454 Rozporządzenia CRR...................................................................................................................................72
STRONA 4
22. Stosowanie wewnętrznych modeli pomiaru ryzyka rynkowego – art. 455 Rozporządzenia
CRR........................................................................................................................................................................... 72
23. Wymogi informacyjne na temat podejścia do ryzyka płynności zgodnie z Rekomendacją 18
Rekomendacji P..................................................................................................................................................... 72
24. Wymogi informacyjne zgodnie z art. 111a ust. 4 ustawy Prawo bankowe................................80
24.1. Opis systemu zarządzania, w tym systemu zarządzania ryzykiem.......................................80
24.2. Opis systemu kontroli wewnętrznej................................................................................................80
24.3. Informacje dotyczące polityki wynagrodzeń.................................................................................86
24.4. Informacje o spełnianiu przez członków Rady Nadzorczej Banku i Zarządu Banku
wymogów określonych w art. 22aa ustawy Prawo bankowe............................................................86
25. Informacja o wynikach oceny adekwatności zakresu ogłaszanych informacji do skali i
profilu ryzyka Banku........................................................................................................................................... 87
STRONA 5
Wprowadzenie
1. Bank zgodnie z wymogami określonymi w Części Ósmej Rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów
ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zwanego dalej
Rozporządzeniem CRR) dokonuje, w niniejszym dokumencie zwanym dalej Ujawnieniem,
ujawnienia informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących profilu ryzyka
Banku, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń oraz
innych informacji.
2. Niniejsze Ujawnienie obejmuje również informacje, o których mowa w art. 111a ust. 4
ustawy Prawo bankowe.
3. Bank w zakresie niniejszego Ujawnienia:
1) nie stosuje pominięcia informacji uznanych za nieistotne - informacje nieistotne to
w opinii Banku informacje, których pominięcie lub nieprawidłowe ujawnienie nie
powinno zmienić lub wpłynąć na ocenę lub decyzję użytkownika opierającego się
na tych informacjach przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych;
2) nie stosuje pominięcia informacji uznanych za zastrzeżone lub poufne – Bank
uznaje informacje za zastrzeżone, jeżeli ich podanie do wiadomości publicznej w
opinii Banku osłabiłoby jego pozycję konkurencyjną. Bank uznaje informacje za
poufne, jeśli Bank zobowiązał się wobec klienta lub innego kontrahenta do
zachowania poufności.
4. Bank informuje, że niniejsze Ujawnienie obejmuje cały zakres ujawnianych informacji,
określonych w Części Ósmej Rozporządzenia CRR. Z zastrzeżeniem art. 434 ust. 2
Rozporządzenia CRR, ujawnienia informacji dokonane przez Bank w celu spełnienia
wymogów określonych w przepisach o rachunkowości uznaje się za spełniające wymogi
Części Ósmej Rozporządzenia CRR.
STRONA 6
5. Informacje ujawniane w niniejszym dokumencie zaprezentowano według stanu na
dzień 31.12.2015 r.
6. O ile nie zaznaczono inaczej, dane liczbowe prezentowane są w złotych, a ewentualne
różnice w sumach i udziałach mogą wynikać z zaokrągleń kwot do pełnych złotych oraz
zaokrągleń udziałów procentowych do dwóch miejsc dziesiętnych.
STRONA 7
1. Informacje o Banku
Poznański Bank Spółdzielczy (dalej „Poznański Bank” lub „Bank”) prowadzi swą
działalność od 1894 roku. Jest zarejestrowany w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto
i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS
0000042300.
Jednostce
nadano
numer
statystyczny
REGON
000504887
oraz
NIP 777 - 000 - 14 - 53.
Poznański Bank jest spółdzielnią prowadzącą swoją działalność na podstawie:
1) ustawy z dnia 7 grudnia 2000 roku o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich
zrzeszaniu się i bankach zrzeszających 1,
2) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe 2,
3) ustawy z dnia 16 września 1982 roku Prawo spółdzielcze 3,
4) innych ustaw oraz Statutu Banku.
Poznański Bank jest zrzeszony z SGB-Bankiem S.A. w Poznaniu oraz jest uczestnikiem
Systemu Ochrony SGB.
Siedzibą Poznańskiego Banku jest miasto Poznań.
Na podstawie Decyzji z dnia 18 lipca 2011 roku Bank działa na terenie całego kraju 4.
Swą działalność Poznański Bank prowadzi na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz
jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność
prawną.
1
2
3
4
Dz.U. 2000 nr 119 poz. 1252 z późniejszymi zmianami
Dz.U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939 z późniejszymi zmianami
Dz.U. 1982 nr 30 poz. 210 z późniejszymi zmianami
Decyzja KNF nr DLB/LBIII/700/34/07/11/MK
STRONA 8
1.1. Informacje o stopie zwrotu z aktywów
Na podstawie art. 111a ust. 1 Bank podaje do publicznej wiadomości stopę zwrotu obliczoną
jako iloraz zysku netto i sumy bilansowej. Na dzień 31.12.2015 r. wyznaczona w ten sposób
stopa zwrotu z aktywów wynosi: 0,3774%.
1.2. Informacje o działalności poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Bank, w ramach posiadanych uprawnień i zezwoleń, prowadzi działalność wyłącznie na
terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem – art. 435 Rozporządzenia CRR
Bank, zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe, posiada system zarządzania na
który składają się system zarządzania ryzykiem, systemu kontroli wewnętrznej, a także
odpowiednia polityka wynagrodzeń wspierająca kulturę ryzyka (zarządzania ryzykiem).
2.1. Informacje o systemie zarządzania ryzykiem, strategii i celach zarządzania w
odniesieniu do poszczególnych kategorii ryzyka
Zarządzanie ryzykiem w Banku odbywa się zgodnie z długofalową Strategią
zarządzania
poszczególnymi
rodzajami
ryzyka,
przygotowaną
przez
Zarząd
Banku
i zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą Banku. Jest ona zgodna z założeniami strategii
działania Banku i podlega corocznemu przeglądowi zarządczemu i weryfikacji. Przegląd
i weryfikacja dokonywana jest również w przypadku występowania znaczących zmian
wewnątrz lub w otoczeniu Banku.
Strategia zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka jest powiązana również
z innymi regulacjami o charakterze strategicznym np. Planem ekonomiczno - finansowym,
a także zasadami i procedurami szczegółowymi w zakresie zarządzania ryzykiem.
STRONA 9
Strategia zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka zawiera cele definiujące
apetyt na ryzyko Banku, rozumiany jako maksymalny, akceptowalny poziom ryzyka jaki Bank
może ponosić.
Cele definiujące apetyt na ryzyko mają charakter wskaźników ilościowych, w tym
limitów wewnętrznych, a także założeń dotyczących zasad zarządzania ryzykiem o charakterze
jakościowym.
Podejmowanie ryzyka zmusza Bank do koncentrowania uwagi na powstających
zagrożeniach, poszukiwania form obrony przed zagrożeniami i dostosowywania działalności
do zmieniających się warunków zewnętrznych. Ostrożnościowe podejmowanie ryzyka oznacza
utrzymywanie racjonalnej równowagi pomiędzy prowadzeniem działalności przychodowej
i kontrolowaniem ryzyka.
Zarządzanie ryzykiem jest jednym z najważniejszych procesów wewnętrznych w Banku,
ma na celu uzyskanie w zmieniającym się otoczeniu prawnym i ekonomicznym:
1) odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa;
2) odpowiedniej rentowności działalności biznesowej.
W celu zapewnienia skutecznego i ostrożnego zarządzania Bankiem Zarząd Banku:
1) opracowuje i wdraża odpowiednie środowisko zarządzania ryzykiem, obejmujące
strukturę organizacyjną, narzędzia wspomagające zarządzanie ryzykiem, system
informacji zarządczej, a także odpowiednie zarządzanie kadrami;
2) kształtuje i dba o odpowiednią kulturę organizacyjną zorientowaną na efektywne
zarządzanie ryzykiem;
3) opracowuje i wdraża sformalizowany proces identyfikacji, pomiaru, limitowania,
raportowania i kontroli podejmowanego ryzyka.
STRONA 10
Zasady i mechanizmy tworzące system zarządzania ryzykiem są opracowywane
i uchwalane przez Zarząd Banku w formie polityk i procedur.
Rada Nadzorcza Banku sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania
oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego systemu, w tym zatwierdza polityki i procedury
zarządzania ryzykiem oraz dokonuje oceny stopnia ich realizacji.
Proces zarządzania ryzykiem w Banku obejmuje następujące działania:
1) identyfikacja ryzyka – polega na rozpoznaniu aktualnych i potencjalnych źródeł
zagrożeń związanych z ryzykiem oraz oszacowaniu wielkości potencjalnego wpływu
danego rodzaju ryzyka na sytuację finansową Banku. W ramach identyfikacji ryzyka
określane są te rodzaje ryzyka, które uznawane są za istotne w działalności Banku,
a także sporządza się prognozy i plany uwzględniające przewidywany poziom ryzyka;
2) pomiar ryzyka – pomiar ryzyka obejmuje definiowanie miar ryzyka adekwatnych
do rodzaju, istotności ryzyka i dostępności danych oraz kwantyfikację ryzyka
za pomocą ustalonych miar;
3) ocena/szacowanie ryzyka - polega na określeniu siły wpływu lub zakresu ryzyka
z punktu widzenia realizacji celów zarządzania ryzykiem – w ramach oceny ryzyka
przeprowadza się testy warunków skrajnych na podstawie założeń zapewniających
rzetelną ocenę ryzyka;
4) monitorowanie ryzyka – polega na monitorowaniu odchyleń realizacji od prognoz
lub założonych punktów odniesienia (np. limitów, wartości progowych, planów,
pomiarów z poprzedniego okresu, wydanych rekomendacji i zaleceń) – monitorowanie
ryzyka odbywa się z częstotliwością adekwatną do istotności danego rodzaju ryzyka
oraz jego zmienności;
STRONA 11
5) raportowanie ryzyka – polega na cyklicznym informowaniu organów Banku o wynikach
pomiaru ryzyka, podjętych działaniach i rekomendacjach działań. Zakres, częstotliwość
oraz forma raportowania są dostosowane do szczebla zarządczego odbiorców;
6) stosowanie mechanizmów kontrolujących i ograniczających ryzyko - zidentyfikowany,
zmierzony lub oszacowany poziom ryzyka - polega w szczególności na przyjmowaniu
regulacji wewnętrznych, określaniu poziomu tolerancji na ryzyko, ustalaniu wysokości
limitów
i
wartości
progowych,
wydawaniu
zaleceń,
podejmowaniu
decyzji
o wykorzystywaniu narzędzi wspierających zarządzanie ryzykiem.
Proces zarządzania ryzykiem jest realizowany w trzech, wzajemnie niezależnych liniach
obrony:
1) pierwsza linia obrony - którą stanowi system kontroli wewnętrznej (funkcjonalnej)
zapewniający
stosowanie
mechanizmów
kontroli
ryzyka
i
zgodność
działania
z obowiązującymi przepisami prawa, a także regulacjami wewnętrznymi;
2) druga linia obrony - którą stanowi system zarządzania ryzykiem, w tym metody,
narzędzia, proces i organizacja zarządzania ryzykiem;
3) trzecia linia obrony - którą stanowi audyt wewnętrzny.
Bank zarządza rodzajami ryzyka uznanymi przez Bank za istotne, zgodnie z obowiązującymi
wewnętrznymi regulacjami zarządzania tymi rodzajami ryzyka.
Na system zarządzania każdym rodzajem ryzyka składają się:
1) procedury opisujące zasady zarządzania ryzykiem;
2) identyfikacja, pomiar i monitorowanie;
3) system limitów ograniczających ryzyko;
4) system informacji zarządczej;
STRONA 12
5) odpowiednio dostosowana organizacja procesu zarządzania.
Jako ryzyka istotne Bank uznaje te rodzaje ryzyka, które:
1) są objęte wymogiem obliczania kapitału regulacyjnego – kryterium jakościowe;
2) zostały wymienione w Dyrektywie CRD IV5, w szczególności w art. 79, 81, 83, 84, 85
i 86 – kryterium jakościowe;
3) w ocenie Banku mogą w znaczący sposób wpłynąć na zysk lub kapitał dostępny Banku
– kryterium ilościowe.
Do rodzajów ryzyka uznanych za istotne Bank zaliczana:
1) ryzyko kredytowe;
2) ryzyko operacyjne;
3) ryzyko koncentracji;
4) ryzyko płynności;
5) ryzyko rynkowe – w postaci ryzyka walutowego i stopy procentowej w księdze
bankowej;
6) ryzyko kapitałowe;
7) ryzyko braku zgodności;
8) ryzyko biznesowe – w postaci ryzyka wyniku finansowego.
Procedury zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka podlegają przeglądowi
i aktualizacji w cyklach rocznych pod względem dostosowania ich do aktualnych przepisów
prawa, przy uwzględnieniu zmian w skali działalności Banku oraz zmian organizacyjnych.
Wnioski z przeglądu prezentowane są odpowiednio Zarządowi Banku lub Radzie Nadzorczej
5 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków
dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami
kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy
2006/48/WE oraz 2006/49/WE;
STRONA 13
Banku oraz przekazywane do odpowiednich komórek organizacyjnych Banku, celem
ewentualnego uaktualnienia zasad zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka.
W procesie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka uczestniczą:
1) Rada Nadzorcza Banku;
2) Zarząd Banku;
3) pozostałe komórki organizacyjne odpowiedzialne za:
a) wypełnianie obowiązków sprawozdawczych dla odbiorców zewnętrznych;
b) sprzedaż produktów bankowych;
c) zarządzanie nadwyżkami środków;
d) identyfikację i akceptację ryzyka kredytowego dla pojedynczych transakcji;
e) pomiar, monitorowanie i kontrolę poszczególnych rodzajów ryzyka bankowego.
Rada Nadzorcza Banku i Zarząd Banku jako organy kolegialne dają rękojmię właściwego
zarządzania ryzykiem, a ogólny skład organów Banku odzwierciedla odpowiednio szeroki
zakres kompetencji (wyszkolenia, doświadczenia), tak aby możliwy był odpowiedni nadzór nad
ryzykiem.
Wszyscy członkowie organów poświęcają wystarczająco dużo czasu wykonywaniu swoich
funkcji w Banku, a także analizom kwestii ryzyka.
Organy Banku biorą czynny udział w zarządzaniu wszystkimi rodzajami istotnego ryzyka,
o których mowa w przepisach rangi ustawowej i w Rozporządzeniu CRR, oznacza to regularne
omawianie zagadnień ryzyka na posiedzeniach organów.
Zarządzanie ryzykiem jest zorganizowane w sposób umożliwiający zapobieganie konfliktom
interesów pomiędzy pracownikami, czy też jednostkami organizacyjnymi Banku.
STRONA 14
Komórki organizacyjne Banku biorą udział w procesie zarządzania ryzykiem poprzez
realizację celów zawartych w Strategii zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka,
zgodnie z Regulaminem organizacyjnym Banku.
Komórki organizacyjne uczestniczą w procesie zarządzania ryzykiem w ramach przypisanych
im zadań w strukturze organizacyjnej Banku oraz w procedurach wewnętrznych, dotyczących
zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka.
W procesie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka Rada Nadzorcza Banku:
1) zatwierdza Strategię działania Banku oraz zasady ostrożnego i stabilnego zarządzania
Bankiem, obejmujące m.in. możliwy do zaakceptowania ogólny poziom ryzyka Banku;
2) zatwierdza procedury dotyczące procesów:
a) szacowania kapitału wewnętrznego;
b) planowania i zarządzania kapitałowego;
3) zatwierdza strukturę organizacyjną Banku, zawartą w Regulaminie organizacyjnym,
dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka;
4) zatwierdza ogólne zasady polityki dotyczącej zmiennych składników wynagrodzeń;
5) sprawuje nadzór nad zarządzaniem ryzykiem braku zgodności, rozumianym jako skutki
nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank
standardów postępowania, a także zatwierdza założenia polityki Banku w zakresie
ryzyka braku zgodności i ocenia efektywność zarządzania tym ryzykiem;
6) sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka
ze Strategią działania i planem finansowym Banku;
7) zapewnia wybór członków Zarządu Banku posiadających odpowiednie kwalifikacje
do sprawowania wyznaczonych im funkcji;
STRONA 15
8) sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem występującym
w działalności Banku oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego systemu, głównie
poprzez zapoznawanie się z raportami i sprawozdaniami dotyczącymi oceny narażenia
Banku na poszczególne rodzaje ryzyka (w tym ryzyka braku zgodności) i na ich
podstawie dokonuje oceny stopnia efektywności i adekwatności zarządzania ryzykiem;
9) ocenia, czy działania Zarządu Banku w zakresie kontroli nad działalnością Banku
są skuteczne i zgodne z polityką Rady Nadzorczej Banku.
W procesie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka Zarząd Banku:
1) odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację pisemnych strategii oraz
procedur
dotyczących identyfikacji,
pomiaru,
monitorowania i kontroli ryzyka
w zakresie:
a) systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzyka braku zgodności;
b) systemu kontroli wewnętrznej;
c) szacowania kapitału wewnętrznego, zarządzania i planowania kapitałowego;
d) dokonywania
przeglądów
procesu
szacowania
i
utrzymywania
kapitału
wewnętrznego;
2) odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzyka braku
zgodności, systemu kontroli wewnętrznej, procesu szacowania kapitału wewnętrznego
i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego
oraz za nadzór nad efektywnością tych procesów;
3) odpowiada za zorganizowanie skutecznego procesu oceny adekwatności kapitałowej
i utrzymywania
kapitału
wewnętrznego
oraz
nadzór
nad
jego
efektywnością,
wprowadzając w razie potrzeby niezbędne korekty i udoskonalenia;
STRONA 16
4) wprowadza zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą Banku strukturę organizacyjną,
dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka;
5) wprowadza podział zadań realizowanych w Banku, który zapewnia niezależność funkcji
pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej skutkującej
podejmowaniem ryzyka przez Bank;
6) zatwierdza limity wewnętrzne oraz ich wysokość dostosowaną do akceptowanego przez
Radę Nadzorczą Banku ogólnego poziomu ryzyka Banku;
7) odpowiada za przejrzystość działań Banku, w szczególności za politykę informacyjną
w zakresie działalności Banku, pozwalającą na ocenę skuteczności działania Rady
Nadzorczej Banku i Zarządu Banku w zakresie zarządzania Bankiem, monitorowania
stanu bezpieczeństwa działalności Banku i za ocenę sytuacji finansowej Banku;
8) zapewnia zgodność działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa;
9) zapewnienia, że Bank prowadzi politykę służącą zarządzaniu wszystkimi istotnymi
rodzajami ryzyka w działalności Banku i posiada procedury w tym zakresie;
10) odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację polityki zmiennych
składników wynagrodzeń;
11) uwzględnia rezultaty badań prowadzonych przez audyt wewnętrzny oraz biegłych
rewidentów przy podejmowaniu decyzji w ramach zarządzania Bankiem;
12) przekazuje Radzie Nadzorczej Banku okresowe informacje przedstawiające w sposób
rzetelny, przejrzysty i syntetyczny rodzaje i wielkość ryzyka w działalności Banku.
Bank stosuje metody identyfikowania i pomiaru ryzyka związanego z jego działalnością
dostosowane do profilu, skali i złożoności ryzyka. W przypadku wątpliwości w zakresie
poziomu ryzyka stosuje się podejście z zachowaniem maksymalnego stopnia ostrożności.
STRONA 17
Częstotliwość pomiaru ryzyka dostosowana jest do wielkości oraz charakteru
poszczególnych rodzajów ryzyka w działalności Banku.
Metody lub systemy pomiaru ryzyka, a w szczególności ich założenia, są poddawane
okresowej ocenie uwzględniającej testowanie i weryfikację historyczną.
Przegląd i aktualizacja metod lub systemów pomiaru ryzyka przeprowadzane są wraz
z przeglądem procedur dotyczących zarządzania ryzykiem.
Bank wprowadza odpowiednie do skali i złożoności działalności limity wewnętrzne
ograniczające poziom ryzyka występującego w poszczególnych obszarach działania Banku.
Procedury wewnętrzne określają zasady ustalania i aktualizowania wysokości limitów oraz
częstotliwość monitorowania ich przestrzegania i raportowania.
Poziom limitów wewnętrznych jest dostosowany do akceptowanego przez Radę Nadzorczą
Banku ogólnego poziomu ryzyka Banku.
Analizy będące podstawą do określenia wysokości limitów wewnętrznych są sporządzane
w formie pisemnej.
Bank określa wysokość limitów (w zależności od rodzaju ryzyka lub charakteru limitu)
w oparciu o następujące przesłanki:
1) analizę historyczną stopnia wykorzystania limitu;
2) apetyt na ryzyko określony przez Radę Nadzorczą Banku;
3) analizę wpływu zrealizowania się limitu w maksymalnej wysokości na sytuację
finansową Banku;
4) wysokość ryzyka, którym jest obciążona pozycja objęta limitem.
Z zachowaniem limitów określonych w ustawie Prawo bankowe, Bank ustalił i weryfikuje
wewnętrzne limity koncentracji ekspozycji.
STRONA 18
Procedury wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem określają sytuacje, w których
dopuszczalne jest przekroczenie limitów wewnętrznych, warunki akceptacji przekroczeń oraz
sposób postępowania w przypadku przekroczenia limitów wewnętrznych.
Przyjęte rodzaje limitów wewnętrznych, dotyczących poszczególnych rodzajów ryzyka oraz ich
wysokość, zatwierdza Zarząd Banku.
Przekroczenia limitów wewnętrznych są monitorowane i poddawane szczegółowej analizie –
zadania te wykonują komórki organizacyjne wskazane w procedurach szczegółowych
dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka.
Podstawę monitorowania procesu zarządzania ryzykiem w Banku stanowi formalnie
ustanowiony system informacji zarządczej.
System informacji zarządczej dostarcza informacji na temat:
1) rodzajów i wielkości ryzyka w działalności Banku;
2) profilu ryzyka;
3) stopnia wykorzystania limitów wewnętrznych;
4) wyników testów warunków skrajnych;
5) skutków decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem.
Monitorowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością umożliwiającą dostarczenie informacji
o zmianach profilu ryzyka Banku.
Zakres
oraz
szczegółowość
sprawozdań
wewnętrznych
są
dostosowane
do
rodzaju
raportowanego ryzyka oraz odbiorców informacji.
Rzetelność, dokładność oraz aktualność dostarczanych informacji zapewnia wprowadzony
w Banku system kontroli wewnętrznej.
STRONA 19
Szczegółowe zasady działania systemu informacji zarządczej reguluje w Banku odrębna
procedura. Ponadto w regulacjach dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka
bankowego został określony w sposób ogólny zakres informacji zarządczej z obszaru, którego
dotyczy regulacja.
2.1.1 Oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania
ryzykiem w instytucji
Zatwierdzone przez Zarząd Banku oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących
zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem
są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku, o którym mowa w art. 453 ust. 1
lit. e) Rozporządzenia CRR, zawarte jest w Załączniku nr 1 do niniejszego Ujawnienia.
2.1.2. Oświadczenie na temat ryzyka
Oświadczenie na temat ryzyka, zgodne z wymogami art. 435 ust 1. lit f) Rozporządzenia CRR,
w którym omówiono ogólny profil ryzyka Banku związany ze strategią działalności,
zawierające kluczowe wskaźniki i dane liczbowe dotyczące ryzyka zawarte jest w
Załączniku nr 2 do niniejszego Ujawnienia.
2.2. Informacje w odniesieniu do zasad zarządzania
W zakresie art. 435 ust 2 Bank informuje, że:
1) Prezes Zarządu Banku zajmuje 1 stanowisko dyrektorskie poza Bankiem, pozostali
Członkowie Zarządu Banku nie zajmują stanowisk dyrektorskich poza Bankiem.
Członkowie Rady Nadzorczej Banku nie pełnią stanowisk dyrektorskich.
Przez stanowisko dyrektorskie należy rozumieć funkcje członka zarządu lub rady
nadzorczej pełnione w podmiotach objętych tym samym instytucjonalnym systemem
ochrony spełniającym warunki, o którym mowa w art. 113 ust. 7 Rozporządzenia CRR,
STRONA 20
lub podmiotach, w których bank posiada znaczny pakiet akcji, o którym mowa w art. 4
ust. 1 pkt 36 Rozporządzenia CRR.
2) Członków Zarządu Banku powołuje, zgodnie z przepisami prawa, Rada Nadzorcza
Banku, działając według Regulaminu działania Rady Nadzorczej, biorąc pod uwagę
wyniki oceny wstępnej kwalifikacji, doświadczenia i reputacji kandydata. Oceny
następczej kwalifikacji, doświadczenia i reputacji Członków Zarządu Banku dokonuje
Rada Nadzorcza Banku zgodnie z Procedurą oceny kwalifikacji członków Zarządu oraz
Zarządu PBS. Członków Rady Nadzorczej Banku powołuje Grupa Członkowska,
zgodnie z Regulaminem zebrania Grupy Członkowskiej, biorąc pod uwagę kwalifikacje,
doświadczenie i reputację kandydata. Oceny następczej kwalifikacji, doświadczenia
i reputacji Członków Rady Nadzorczej Banku dokonuje Zebranie Przedstawicieli
zgodnie z Procedurą oceny kwalifikacji członków Rady Nadzorczej i Rady Nadzorczej
PBS .
3) Bank, z uwagi na skalę działalności nie stosuje strategii zróżnicowania w zakresie
wyboru Członków Zarządu Banku oraz Rady Nadzorczej Banku.
4) Bank, z uwagi na skalę działania nie tworzy komitetu ds. ryzyka ani komitetu ds.
wynagrodzeń (zgodnie z art. 9cb ustawy Prawo bankowe i art. 435 ust. 2 lit d)
Rozporządzenia CRR).
5) Przepływ informacji dotyczącej ryzyka, kierowanej do Zarządu Banku oraz Rady
Nadzorczej Banku jest sformalizowany i objęty Instrukcją Systemu Informacji
Zarządczej definiującą: częstotliwość, zakres, odbiorców i terminy sporządzania
raportów i sprawozdań dotyczących ryzyka. Systemem informacji zarządczej są objęte
wszystkie rodzaje ryzyka uznawane przez Bank za istotne. Zakres i częstotliwość
raportowania jest dostosowana do skali narażenia na ryzyko, a także zmienności
STRONA 21
ryzyka zapewniając możliwość podejmowania decyzji, oraz odpowiedniej reakcji
w przypadku zmiany ekspozycji na ryzyko.
3. Zakres stosowania – art. 436 Rozporządzenia CRR
Nie dotyczy.
Bank nie dokonuje konsolidacji do celów rachunkowości i regulacji ostrożnościowych.
4. Fundusze własne – art. 437 Rozporządzenia CRR
Poznański Bank Spółdzielczy definiuje części składowe funduszy własnych zgodnie
z obowiązującymi
przepisami
na
dzień
31
grudnia
2015
roku,
w
szczególności
z postanowieniami Rozporządzenia CRR oraz ustawy Prawo banke.
Bank ujawnia informacje dotyczące funduszy własnych zgodnie z przepisami art. 437 oraz
art. 492 Rozporządzenia CRR oraz zgodnie z wymogami przedstawionymi w Rozporządzeniu
wykonawczym Komisji (UE) nr 1423/2013 z dnia 20 grudnia 2013 roku ustanawiającym
wykonawcze standardy techniczne w zakresie wymogów dotyczących ujawnienia informacji na
temat funduszy własnych instytucji zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) nr 575/2013.
Fundusze własne, zgodnie z powyższymi przepisami, obejmują:
1) kapitał Tier I, w skład którego wchodzą kapitały podstawowe Tier I obejmujące:
a) skumulowane inne całkowite dochody - niezrealizowane zyski i straty związane
z aktywami i pasywami wycenianymi według wartości godziwej podlegają okresowi
przejściowemu – w 2015 r. Bank uwzględniał w kapitale Tier I 100%
niezrealizowanych strat oraz usuwał z kapitału podstawowego Tier I 60%
niezrealizowanych zysków;
b) pozostałe kapitały rezerwowe – obejmujące fundusz zasobowy;
STRONA 22
c) fundusz udziałowy – uwzględniany w części wynikającej z zastosowania
odpowiedniej wartości procentowej (70% do dnia 31.12.2015 r.), a wykazywany jako
korekty w okresie przejściowym z tytułu instrumentów w kapitale podstawowym
Tier
I
podlegających
zasadzie
praw
nabytych
–
na
mocy
art.
484
Rozporządzenia CRR, z uwzględnieniem art. 171a ustawy Prawo bankowe. Wartość
tego składnika usuwana jest z kapitałów przy zastosowaniu amortyzacji dziennej;
d) odliczenia z tytułu wartości niematerialnych i prawnych;
2) kapitał Tier II, obejmujący m.in. instrumenty kapitałowe i pożyczki podporządkowane
spełniające kryteria określone w art. 63 Rozporządzenia CRR, zaliczane do kapitału
Tier II na mocy odpowiednich zezwoleń Komisji Nadzoru Finansowego:
a) pożyczka podporządkowana: w kwocie 2.000.000 PLN z SGB-Banku S.A.
z ostatecznym terminem spłaty ustalonym na 27.06.2018 r. - wykazywana
z uwzględnieniem amortyzacji dziennej, zgodnie z art. 64 Rozporządzenia CRR;
b) obligacje
wyemitowane
na
zasadzie
długu
podporządkowanego
w
kwocie
5.000.000 PLN, z ostatecznym terminem wykupu ustalonym na 13.11.2019 r. wykazywane
z uwzględnieniem
amortyzacji
dziennej,
zgodnie
z
art.
64
Rozporządzenia CRR;
c) obligacje
wyemitowane
na
zasadzie
długu
podporządkowanego
w
kwocie
2.500.000 PLN, z ostatecznym terminem wykupu ustalonym na 15.05.2020 r. wykazywane
z uwzględnieniem
amortyzacji
dziennej,
zgodnie
z
art.
64
Rozporządzenia CRR;
W poniższej tabeli przedstawiono fundusze własne w okresie przejściowym, z zastosowaniem
formatu i numeracji pozycji określonych w Załączniku VI do Rozporządzenia Wykonawczego
Komisji nr 1423/2013.
STRONA 23
Tabela – fundusze własne w okresie przejściowym wg stanu na 31.12.2015 r. (PLN)
Kapitał podstawowy Tier 1: instrumenty i kapitały rezerwowe
1
Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne
w tym: instrument typu 1
2
3
3a
4
5
5a
6
7
8
9
10
11
12
13
(A) KWOTA W
DNIU
UJAWNIENIA
(B)
ODNIESIENIE DO
ARTYKUŁU
ROZPORZĄDZENIA
(UE) NR 575/ 2013
(C)
KWOTY UJĘTE
PRZED PRZYJĘCIEM
ROZPORZĄDZENIA
(UE) NR 575/2013
LUB KWOTA
REZYDUALNA
OKREŚLONA W
ROZPORZĄDZENIU
(UE) NR 575/2013
art. 26 ust. 1, art. 27, 28 i
29, wykaz EUNB, o
którym mowa w art. 26
ust. 3
wykaz EUNB, o którym
mowa w art. 26 ust. 3
art. 26 ust. 1 lit. c)
Zyski zatrzymane
Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe kapitały
rezerwowe, z uwzględnieniem niezrealizowanych zysków i
43.263.044,61
art. 26 ust. 1
strat zgodnie z mającymi zastosowanie standardami
rachunkowości)
Fundusze ogólne ryzyka bankowego
art. 26 ust. 1 lit. f)
Kwota kwalifikujących się pozycji, o których mowa w art. 484
647.200
ust. 3, i powiązane ażio emisyjne przeznaczone do wycofania 2.265.200
art. 486 ust. 2
z kapitału podstawowego Tier I
Zastrzyki kapitałowe ze strony sektora publicznego,
podlegające zasadzie praw nabytych do dnia 1 stycznia 2018
art. 483 ust. 2
r.
Udziały mniejszości (kwota dopuszczona w skonsolidowanym
art. 84, 479, 480
kapitale podstawowym Tier I)
Niezależnie zweryfikowane zyski z bieżącego okresu po
odliczeniu wszelkich możliwych do przewidzenia obciążeń lub
art. 26 ust. 2
dywidend
45.528.244,61
Kapitał podstawowy Tier I przed korektami regulacyjnymi
Kapitał podstawowy Tier I: korekty regulacyjne
Dodatkowe korekty wartości (kwota ujemna)
art. 34, 105
Wartości niematerialne i prawne (po odliczeniu powiązanej
art. 36 ust. 1 lit. b), art. 37
rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego) (kwota -120.469,09
i art. 472 ust. 4
ujemna)
Zbiór pusty w UE
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oparte
na przyszłej rentowności z wyłączeniem aktywów
wynikających z różnic przejściowych (po odliczeniu
art. 36 ust. 1 lit. c), art.
powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku
38, art. 472 ust. 5
dochodowego w przypadku spełnienia warunków określonych
w art. 38 ust. 3) (kwota ujemna)
Kapitały rezerwowe odzwierciedlające wartość godziwą
związane z zyskami lub stratami z tytułu instrumentów
art. 33 lit. a)
zabezpieczających przepływy pieniężne
Kwoty ujemne będące wynikiem obliczeń kwot oczekiwanej
art. 36 ust. 1 lit. d), art.
straty
40, 159, art. 472 ust. 6
Każdy wzrost kapitału własnego z tytułu aktywów sekuart. 32 ust. 1
STRONA 24
14
15
16
17
18
19
20
20a
20b
20c
20d
21
22
23
24
rytyzowanych (kwota ujemna)
Zyski lub straty z tytułu zobowiązań, wycenione według
wartości godziwej, które wynikają ze zmian zdolności
kredytowej instytucji
Aktywa funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi
świadczeniami (kwota ujemna)
Posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie udziały
kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale
podstawowym Tier 1 (kwota ujemna)
Udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale
podstawowym Tier 1 podmiotów sektora finansowego, jeżeli
podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązania
kapitałowe mające na celu sztuczne zawyżanie funduszy
własnych instytucji (kwota ujemna)
kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier 1
podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie
dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota
przekraczająca próg 10 % oraz po odliczeniu kwalifikowanych
pozycji krótkich) (kwota ujemna)
Posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i
syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale
podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli
instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota
Zbiór pusty w UE
Kwota ekspozycji następujących pozycji kwalifikujących się
do wagi ryzyka równej 1 250 %, jeżeli instytucja decyduje się
na wariant odliczenia
w tym: znaczne pakiety akcji poza sektorem finansowym
(kwota ujemna)
w tym: pozycje sekurytyzacyjne (kwota ujemna)
w tym: dostawy instrumentów z późniejszym terminem
rozliczenia (kwota ujemna)
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
wynikające z różnic przejściowych (kwota przekraczająca
próg 10 %, po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu
odroczonego podatku dochodowego w przypadku spełnienia
warunków określonych w art. 38 ust. 3) (kwota ujemna)
Kwota przekraczająca próg 15 % (kwota ujemna)
w tym: posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie
instrumenty w kapitale podstawowym Tier I podmiotów
sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej
inwestycji w te podmioty
Zbiór pusty w UE
25
w tym: aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
wynikające z różnic przejściowych
25a
Straty za bieżący rok obrachunkowy (kwota ujemna)
25b
26
Możliwe do przewidzenia obciążenia podatkowe związane z
pozycjami kapitału podstawowego Tier I (kwota ujemna)
Korekty regulacyjne stosowane w odniesieniu do kapitału
art. 33 lit. b)
art. 36 ust. 1 lit. e), art.
41, art. 472 ust. 7
art. 36 ust. 1 lit. f), art. 42,
art. 472 ust. 8
art. 36 ust. 1 lit. g), art.
44, art. 472 ust. 9
art. 36 ust. 1 lit h), art. 43,
45, 46, art. 49 ust. 2 i 3,
art. 79, art. 472 ust. 10
art. 36 ust. 1 lit. i), art. 43,
45, 47, art. 48 ust. 1 lit. b),
art. 49 ust. 1-3, art. 79,
470, art. 472 ust. 11
art. 36 ust. 1 lit. k)
art. 36 ust. 1 lit. k) ppkt
(i), art. 89-91
(ii)
art. 243 ust. 1 lit. b) art.
244 ust. 1 lit. b) art. 258
(iii), art. 379 ust. 3
art. 36 ust. 1 lit c), art. 38,
art. 48 ust. 1 lit. a), art.
470, art. 472 ust. 5
art. 48 ust. 1
art. 36 ust. 1 lit. i), art. 48
ust. 1 lit. b), art. 470, art.
472 ust. 11
art. 36 ust. 1 lit c), art. 38,
470, art. 472 ust. 5
472 ust. 3)
art. 36 ust. 1 lit. I)
STRONA 25
26a
26b
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
podstawowego Tier I pod względem kwot ujętych przed
przyjęciem CRR.
Korekty regulacyjne dotyczące niezrealizowanych zysków i
-51.093,61
strat zgodnie z art. 467 i 468;
w tym: ...filtr dla niezrealizowanej straty 1
art. 467
w tym: ...filtr dla niezrealizowanej straty 2
art. 467
w tym: 60% filtr dla niezrealizowanego zysków związanych z
-51.093,61
art. 468
instrumentami wycenianymi według wartości godziwej
w tym: ...filtr dla niezrealizowanego zysku 2
art. 468
Kwota, którą należy odjąć od lub dodać do kwoty kapitału
podstawowego Tier I w odniesieniu do dodatkowych filtrów i
art. 481
odliczeń wymaganych przed przyjęciem CRR
w tym: ...
art. 481
Kwalifikowalne odliczenia od pozycji w kapitale dodatkowym
Tier I, które przekraczają wartość kapitału dodatkowego
art. 36 ust. 1 lit. j)
Tier I instytucji (kwota ujemna)
Całkowite korekty regulacyjne w kapitale podstawowym
-171.562,70
Tier 1
Kapitał podstawowy Tier 1
45.356.681,91
Kapitał dodatkowy Tier 1: instrumenty
Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne
art. 51, 52
w tym: zaklasyfikowane jako kapitał własny zgodnie z
mającymi zastosowanie standardami rachunkowości
w tym: zaklasyfikowane jako zobowiązania zgodnie z
mającymi zastosowanie standardami rachunkowości
ust. 4, i powiązane ażio emisyjne przeznaczone do wycofania
art. 486 ust. 3
z kapitału dodatkowego Tier 1
art. 483 ust. 3
r.
Kwalifikujący się kapitał Tier 1 uwzględniony w
skonsolidowanym kapitale dodatkowym Tier 1 (w tym udziały
art. 85, 86, 480
mniejszości nieuwzględnione w wierszu 5) wyemitowany
przez jednostki zależne i będący w posiadaniu stron trzecich
w tym: przeznaczone do wycofania instrumenty wyemitowane
art. 486 ust. 3
przez jednostki zależne
Kapitał dodatkowy Tier 1 przed korektami regulacyjnymi
Kapitał dodatkowy Tier 1: korekty regulacyjne
art. 52 ust. 1 lit. b), art. 56
kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w
lit. a), art. 57, art. 475 ust.
kapitale Tier 1 (kwota ujemna)
2
Udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych
w kapitale Tier 1 podmiotów sektora finansowego, jeżeli
art. 56 lit. b), art. 58 i art.
podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązania
475 ust. 3
Bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe we własnych
instrumentach dodatkowych w kapitale Tier 1 podmiotów
sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej
art. 56 lit. c), art. 59, 60,
inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10 %
79, art. 475 ust. 4
oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota
ujemna)
art. 56 lit. d), art. 59, 79,
kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w
art. 475 ust. 4
kapitale Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli
instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota
STRONA 26
41
dodatkowego Tier I pod względem kwot ujętych przed
przyjęciem CRR oraz kwot ujętych w okresie przejściowym
przeznaczonych do wycofania zgodnie z rozporządzeniem
(UE) nr 575/2013 (tj. kwoty rezydualne określone w CRR)
Kwoty rezydualne odliczane od kapitału dodatkowego Tier I
w odniesieniu do odliczeń od kapitału podstawowego Tier I
41 a
w okresie przejściowym zgodnie z art. 472 rozporządzenia
(UE) nr 575/2013
art. 472, art. 472 ust. 3 lit.
a), art. 472 ust. 4, art. 472
ust. 6, art. 472 ust. 8 lit.
a), art. 472 ust. 9, art. 472
ust. 10 lit. a), art. 472 ust.
11 lit. a)
W tym pozycje, które należy wyszczególnić, np. istotne straty
netto w bieżącym okresie, wartości niematerialne i prawne,
brak rezerw na pokrycie oczekiwanych strat itd.
Kwoty rezydualne odliczane od kapitału dodatkowego Tier I
w odniesieniu do odliczeń od kapitału podstawowego Tier II
art.
41 b
w okresie przejściowym zgodnie z art. 475 rozporządzenia
art.
(UE) nr 575/2013.
W tym pozycje, które należy wyszczególnić, np. krzyżowe
powiązania kapitałowe w instrumentach w kapitale Tier II,
bezpośrednie udziały kapitałowe w nieistotnych inwestycjach
w kapitał innych podmiotów sektora finansowego itd.
41c dodatkowego Tier I w odniesieniu do dodatkowych filtrów i
art.
odliczeń wymaganych przed przyjęciem CRR
w tym: ...możliwe filtry dla niezrealizowanych strat
art.
w tym: ...możliwe filtry dla niezrealizowanych zysków
art.
w tym: ...
art.
Kwalifikowalne odliczenia od pozycji w kapitale Tier II, które
42 przekraczają wartość kapitału Tier II instytucji (kwota
art.
ujemna)
Całkowite korekty regulacyjne w kapitale dodatkowym Tier
43
1
44 Kapitał dodatkowy Tier 1
Kapitał Tier 1 (kapitał Tier 1 = kapitał podstawowy Tier 1
45.356.681,91
45
+ kapitał dodatkowy Tier 1)
Kapitał Tier II: instrumenty i rezerwy
7.050.008,06
46 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne
art.
47 ust. 5, i powiązane ażio emisyjne przeznaczone do wycofania
art.
z kapitału Tier II
art.
r.
Kwalifikujące się instrumenty funduszy własnych
uwzględnione w skonsolidowanym kapitale Tier II (w tym
48 udziały mniejszości i instrumenty dodatkowe w kapitale Tier
art.
I nieuwzględnione w wierszach 5 lub 34) wyemitowane przez
jednostki zależne i będące w posiadaniu stron trzecich
w tym: przeznaczone do wycofania instrumenty wyemitowane
49
art.
przez jednostki zależne
50 Korekty z tytułu ryzyka kredytowego
art.
7.050.008,06
51 Kapitał Tier II przed korektami regulacyjnymi
Kapitał Tier II: korekty regulacyjne
52 Posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie udziały
art.
477, art. 477 ust. 3,
477 ust. 4 lit. a)
467, 468, 481
467
468
481
56 lit. e)
62, 63
486 ust. 4
483 ust. 4
87, 88, 480
486 ust. 4
62 lit. c) i d)
63 lit. b) ppkt (i), art.
STRONA 27
kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale Tier II i
pożyczki podporządkowane (kwota ujemna)
Udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale Tier II i
pożyczki podporządkowane podmiotów sektora finansowego,
53 jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązania
Bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe w
instrumentach w kapitale Tier II i pożyczki podporządkowane
podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie
54
dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota
w tym: nowe udziały kapitałowe niebędące przedmiotem
54a
uzgodnień dotyczących okresu przejściowego
w tym udziały kapitałowe istniejące przed dniem 1 stycznia
54 b 2013 r. i będące przedmiotem uzgodnień dotyczących okresu
przejściowego
kapitałowe w instrumentach w kapitale Tier II i pożyczki
55 podporządkowane podmiotów sektora finansowego, jeżeli
instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (po
odliczeniu kwalifikowalnych pozycji krótkich) (kwota ujemna)
Tier II pod względem kwot ujętych przed przyjęciem CRR
56 oraz kwot ujętych w okresie przejściowym, przeznaczonych do
wycofania zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 575/2013 (tj.
kwoty rezydualne określone w CRR)
56a
56b
56c
57
58
59
59a
Kwoty rezydualne odliczane od kapitału Tier II w
odniesieniu do odliczeń od kapitału podstawowego Tier I w
okresie przejściowym zgodnie z art. 472 rozporządzenia (UE)
nr 575/2013
W tym pozycje, które należy wyszczególnić, np. istotne straty
netto w bieżącym okresie, wartości niematerialne i prawne,
brak rezerw na pokrycie oczekiwanych strat itd.
Kwoty rezydualne odliczane od kapitału Tier II w
odniesieniu do odliczeń od kapitału dodatkowego Tier I w
okresie przejściowym zgodnie z art. 475 rozporządzenia (UE)
nr 575/2013.
W tym pozycje, które należy wyszczególnić, np. krzyżowe
powiązania kapitałowe w dodatkowych instrumentach w
kapitale Tier I, bezpośrednie udziały kapitałowe w
nieistotnych inwestycjach dokonywanych w kapitał innych
podmiotów sektora finansowego itd.
Tier II w odniesieniu do dodatkowych filtrów i odliczeń
wymaganych przed przyjęciem CRR
w tym: ...możliwe filtry dla niezrealizowanych strat
w tym: ...możliwe filtry dla niezrealizowanych zysków
w tym: ...
Całkowite korekty regulacyjne w kapitale Tier II
Kapitał Tier II
7.050.008,06
Łączny kapitał (łączny kapitał = kapitał Tier I + kapitał
52.406.689,97
Tier II)
Aktywa ważone ryzykiem pod względem kwot ujętych przed 426.375.650
66 lit. a), art. 67, art. 477
ust. 2
art. 66 lit. b), art. 68 i art.
477 ust. 3
art. 66 lit. c), art. 69, 70,
79, art. 477 ust. 4
art. 66 lit. d), art. 69, 79,
art. 477 ust. 4
a), art. 472 ust. 4, art. 472
ust. 6, art. 472 ust. 8 lit.
a), art. 472 ust. 9, art. 472
ust. 10 lit. a), art. 472 ust.
11 lit. a)
a), art. 475 ust. 3, art. 475
ust. 4 lit. a)
art. 467, 468, 481
art. 467
art. 468
art. 481
STRONA 28
60
61
62
63
64
65
66
67
przyjęciem CRR oraz kwot ujętych w okresie przejściowym,
przeznaczonych do wycofania zgodnie z rozporządzeniem
(UE) nr 575/2013 (tj. kwoty rezydualne określone w CRR)
w tym: pozycje nieodliczone od kapitału podstawowego Tier I
(kwoty rezydualne określone w rozporządzeniu (UE) nr
575/2013)
(pozycje, które należy wyszczególnić, np. aktywa z tytułu
odroczonego podatku dochodowego oparte na przyszłej
rentowności po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu
odroczonego podatku dochodowego, pośrednie udziały
kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale
podstawowym Tier I itd.)
w tym: pozycje nieodliczone od kapitału dodatkowego Tier I
(kwoty rezydualne określone w rozporządzeniu (UE) nr
575/2013)
(pozycje, które należy wyszczególnić, np. krzyżowe
powiązania kapitałowe w instrumentach w kapitale Tier II,
bezpośrednie udziały kapitałowe w nieistotnych inwestycjach
w kapitał innych podmiotów sektora finansowego itd.)
w tym: pozycje nieodliczone od kapitału Tier II (kwoty
rezydualne określone w rozporządzeniu (UE) nr 575/ 2013)
(pozycje, które należy wyszczególnić, np. pośrednie udziały
kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale Tier II,
pośrednie udziały kapitałowe w nieistotnych inwestycjach w
kapitał innych podmiotów sektora finansowego, pośrednie
udziały kapitałowe w istotnych inwestycjach w kapitał
innych podmiotów sektora finansowego itd.)
Aktywa ważone ryzykiem razem
426.375.650
Współczynniki i bufory kapitałowe
Kapitał podstawowy Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty
10,64
ekspozycji na ryzyko)
Kapitał Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na
10,64
ryzyko)
Łączny kapitał (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na
12,29
ryzyko)
Wymóg bufora dla poszczególnych instytucji (wymóg
dotyczący kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 92
ust. 1 lit. a) powiększony o wymogi utrzymywania bufora
zabezpieczającego i antycyklicznego, jak również bufor
ryzyka systemowego oraz bufor instytucji o znaczeniu
systemowym (bufor globalnych instytucji o znaczeniu
systemowym lub bufor innych instytucji o znaczeniu
systemowym) wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na
ryzyko)
w tym: wymóg utrzymywania bufora zabezpieczającego
w tym: wymóg utrzymywania bufora antycyklicznego
w tym: wymóg utrzymywania bufora ryzyka systemowego
67a
w tym: bufor globalnych instytucji o znaczeniu systemowym
lub bufor innych instytucji o znaczeniu systemowym
68
Kapitał podstawowy Tier I dostępny w celu pokrycia buforów
(wyrażony jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko)
art. 472, art. 472 ust. 5,
art. 472 ust. 8 lit. b), art.
472 ust. 10 lit. b), art. 472
ust. 11 lit. b)
b), art. 475 ust. 2 lit. c),
art. 475 ust. 4 lit. b)
b), art. 477 ust. 2 lit. c),
art. 477 ust. 4 lit. b)
465
art. 92 ust. 2 lit. b), art.
465
art. 92 ust. 2 lit. c)
dyrektywa w sprawie
wymogów kapitałowych,
art. 128, 129, 130
dyrektywa w sprawie
art. 131
dyrektywa w sprawie
art. 128
69
[nieistotne w przepisach unijnych]
70
71
Współczynniki i bufory kapitałowe
STRONA 29
72
Bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe podmiotów
sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej
4.426.400
inwestycji w te podmioty (kwota poniżej progu 10 % oraz po
odliczeniu kwalifikowalnych pozycji krótkich)
kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I
73
podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała 506.098,96
znacznej inwestycji w te podmioty (kwota poniżej progu 10 %
oraz po odliczeniu kwalifikowalnych pozycji krótkich)
74
Zbiór pusty w UE
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
wynikające z różnic przejściowych (kwota poniżej progu 10 %,
75
po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego
podatku dochodowego w przypadku spełnienia warunków
określonych w art. 38 ust. 3)
Pułapy stosowane do uwzględniania rezerw w kapitale Tier II
Korekty z tytułu ryzyka kredytowego uwzględnione w
kapitale Tier II w odniesieniu do ekspozycji objętych metodą
76
standardową (przed zastosowaniem pułapu)
Pułap uwzględniania korekt z tytułu ryzyka kredytowego w
77
kapitale Tier II zgodnie z metodą standardową
Korekty z tytułu ryzyka kredytowego uwzględnione w
kapitale Tier II w odniesieniu do ekspozycji objętych metodą
78
wewnętrznych ratingów (przed zastosowaniem pułapu)
Pułap uwzględniania korekt z tytułu ryzyka kredytowego w
79
kapitale Tier II zgodnie z metodą wewnętrznych ratingów
Instrumenty kapitałowe będące przedmiotem ustaleń dotyczących wycofania (mających
r. do dnia 1 stycznia 2022 r.)
Bieżący pułap w odniesieniu do instrumentów w kapitale
80
podstawowym Tier I będących przedmiotem ustaleń
dotyczących wycofania
Kwota wyłączona z kapitału podstawowego Tier I ze względu
81
na pułap (nadwyżka ponad pułap po upływie terminów
wykupu i zapadalności)
Bieżący pułap w odniesieniu do instrumentów dodatkowych
82
w kapitale Tier I będących przedmiotem ustaleń dotyczących
wycofania
Kwota wyłączona z kapitału dodatkowego Tier I ze względu
83
na pułap (nadwyżka ponad pułap po upływie terminów
wykupu i zapadalności)
Bieżący pułap w odniesieniu do instrumentów w kapitale
84
Tier II będących przedmiotem ustaleń dotyczących wycofania
Kwota wyłączona z kapitału Tier II ze względu na pułap
85
(nadwyżka ponad pułap po upływie terminów wykupu i
zapadalności)
art. 36 ust. 1 lit. h), art.
45, 46, art. 472 ust. 10
art. 56 lit. c), art. 59, 60,
art. 475 ust. 4 art. 66 lit.
c), art. 69, 70, art. 477 ust.
4
art. 36 ust. 1 lit. i), art.
45, 48, 470, art. 472 ust.
11
art. 36 ust. 1 lit. c), art.
38, 48, 470, art. 472 ust. 5
art. 62
art. 62
art. 62
art. 62
zastosowanie wyłącznie od dnia 1 stycznia 2013
art. 484 ust. 3, art. 486
ust. 2 i 5
art. 484 ust. 3, art. 486
ust. 2 i 5
art. 484 ust. 4, art. 486
ust. 3 i 5
art. 484 ust. 4, art. 486
ust. 3 i 5
art. 484 ust. 5, art. 486
ust. 4 i 5
art. 484 ust. 5, art. 486
ust. 4 i 5
STRONA 30
5. Wymogi kapitałowe – art. 438 Rozporządzenia CRR
5.1. Opis metody stosowanej przez instytucję do oceny adekwatności jej kapitału
wewnętrznego w celu wsparcia bieżących i przyszłych działań
Bank wyznacza kapitał wewnętrzny na wszystkie zidentyfikowane ryzyka istotne dla Banku,
które nie zostały objęte wyznaczaniem kapitału regulacyjnego lub w ocenie Banku kapitał ten
nie w pełni pokrywa ryzyko, a w szczególności na:
1) ryzyko kredytowe i koncentracji;
2) ryzyko płynności;
3) ryzyko operacyjne;
4) ryzyko rynkowe – w postaci ryzyka walutowego i stopy procentowej w księdze
bankowej;
5) ryzyko kapitałowe;
6) biznesowe.
W procesie szacowania kapitału wewnętrznego wykorzystywane są efekty pomiaru ryzyka,
dokonywanego w oparciu o obowiązujące procedury w zakresie zarządzania tymi ryzykami.
Część zidentyfikowanych rodzajów ryzyka, w tym niektóre z ryzyk trudnomierzalnych pomimo,
że nie zostały uznane przez Bank za istotne, jest objęta zarządzaniem i szacowaniem kapitału
wewnętrznego, głównie z powodu występujących powiązań pomiędzy negatywnymi skutkami
wystąpienia poszczególnych rodzajów ryzyka:
1) ryzyko modeli jest pokryte wymogiem w zakresie kapitału na ryzyko operacyjne;
2) ryzyko konkurowania jest pokryte wymogiem w zakresie kapitału na ryzyko płynności
oraz stopy procentowej;
3) skrajna materializacja ryzyka rezydualnego jest pokryta wymogiem na ryzyko
kapitałowe.
STRONA 31
Bank nie wyznacza odrębnego limitu alokacji kapitału na ryzyko braku zgodności, pomimo
uznania tego ryzyka za istotne, ze względu na fakt, że ryzyko braku zgodności jest pokryte
przede wszystkim wymogiem w zakresie kapitału na ryzyko operacyjne.
Bank nie wyznacza odrębnego limitu alokacji kapitału na ryzyko utraty reputacji, pomimo
uznania tego ryzyka za istotne, ze względu na fakt, że ryzyko utraty reputacji jest pokryte
przede wszystkim wymogiem w zakresie kapitału na ryzyko płynności i ryzyko operacyjne.
Punktem wyjściowym dla ustalenia kapitału wewnętrznego Banku są rozwiązania oparte
o kapitał regulacyjny, wynikające z zasad określonych w Rozporządzeniu CRR.
Na dzień 31.12.2015 r. Bank w kalkulacji kapitału regulacyjnego uwzględniał łączną kwotę
ekspozycji na ryzyko obejmującą:
1) ekspozycję na ryzyko kredytowe według metody standardowej;
2) ekspozycję na ryzyko operacyjne według metody wskaźnika bazowego;
3) ekspozycję na ryzyko walutowe według metody de minimis.
Przy obliczaniu kapitału wewnętrznego na poszczególne rodzaje ryzyka przyjęto następujące
założenia:
1) dodatkowe wymogi w zakresie kapitału na poszczególne rodzaje ryzyka będą obliczane
jako koszt lub utracony przychód (za wyjątkiem ryzyka koncentracji), który może się
pojawić w wyniku zaistnienia sytuacji nieoczekiwanej;
2) koszt lub utracony przychód, o którym mowa w pkt 1, obliczany jest na podstawie
testów warunków skrajnych, które Bank przeprowadza dla poszczególnych rodzajów
ryzyka uznanych za istotne;
STRONA 32
3) oczekiwana strata z tytułu wystąpienia ryzyka, stanowiąca część lub całość wartości
określonej w pkt 2, pokrywana jest z wyniku finansowego zaplanowanego na dany rok
obrotowy;
4) nieakceptowalna strata (w tym częściowo wynikająca z występowania sytuacji
skrajnych) wymagać może zabezpieczenia przed stratą i pokrycia funduszami własnymi.
Dodatkowy wymóg w zakresie kapitału dla poszczególnych rodzajów ryzyka, za wyjątkiem
ryzyka koncentracji i ryzyka operacyjnego, ustalany jest jako nadwyżka wartości określonej
w pkt 2 ponad wartość straty oczekiwanej, o której mowa w pkt 3.
KAPITAŁ WEWNĘTRZNY NA RYZYKO KREDYTOWE
Punktem wyjściowym dla ustalenia kapitału wewnętrznego na ryzyko kredytowe jest
wyliczony kapitał regulacyjny.
Kapitałem regulacyjnym zabezpieczona została znaczna część ryzyka, związana głównie
z ryzykiem niewypłacalności kontrahenta.
Bank oblicza dodatkowy wymóg w zakresie kapitału na ryzyko kredytowe z tytułu:
1) pogorszenia się jakości portfela kredytowego (w sytuacji szoku ekonomicznego);
2) ryzyka koncentracji.
Kapitał wewnętrzny na ryzyko kredytowe stanowi sumę kapitału regulacyjnego na ryzyko
kredytowe oraz wymogów wyznaczonych według poniższych zasad.
Wewnętrzny wymóg - pogorszenie się jakości portfela kredytowego
Bank dokonuje dla ryzyka kredytowego testu warunków skrajnych, który polega na założeniu,
że udział należności zagrożonych w portfelu kredytowym w sytuacji szoku ekonomicznego
wzrasta o 2 punkty procentowe.
STRONA 33
Zrealizowanie się testu warunków skrajnych spowoduje konieczność utworzenia dodatkowych,
nieplanowanych rezerw celowych. Wewnętrznym (dodatkowym) wymogiem w zakresie kapitału
na ryzyko związane z pogorszeniem się jakości portfela kredytowego jest wielkość, o jaką
kwota dodatkowych rezerw celowych przekracza kwotę straty oczekiwanej.
Wewnętrzny wymóg – ryzyko koncentracji
Bank
oblicza
wewnętrzny
wymóg
w
zakresie
kapitału
na
ryzyko
koncentracji
w odniesieniu do:
1) koncentracji dużych ekspozycji;
2) koncentracji branżowej;
3) koncentracji przyjętych form zabezpieczenia.
Dla wyznaczenia dodatkowego wymogu w zakresie kapitału na ryzyko kredytowe w obszarze
ryzyka koncentracji Bank przyjął sposób obliczania zastosowany przy wyznaczaniu kapitału
regulacyjnego na ryzyko kredytowe, czyli iloczyn łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko
kredytowe (aktywów ważonych ryzykiem) i wskaźnika 8%.
Dla każdego rodzaju koncentracji kredytowych Bank określił w Instrukcji zarządzania
ryzykiem kredytowym dopuszczalne limity wyrażające akceptowalny przez Bank poziom
ryzyka koncentracji w poszczególnych kategoriach. Przekroczenie tych limitów generuje
ryzyko, które nie może być zabezpieczone w ramach bieżącej działalności i w takiej sytuacji
Bank utworzy dodatkowy, wewnętrzny wymóg w zakresie kapitału.
KAPITAŁ WEWNĘTRZNY NA RYZYKO OPERACYJNE
Punktem wyjściowym dla ustalenia kapitału wewnętrznego na ryzyko operacyjne jest kapitał
regulacyjny. Kapitałem regulacyjnym zabezpieczona została znaczna część ryzyka wynikająca
STRONA 34
ze skali prowadzonej przez Bank działalności. Bank oblicza dodatkowy wymóg w zakresie
kapitału na ryzyko operacyjne z tytułu nagłego wzrostu poziomu zrealizowanego ryzyka.
Kapitał wewnętrzny na ryzyko operacyjne stanowi sumę kapitału regulacyjnego na ryzyko
operacyjne oraz wymogu wyznaczonego według zasad określonych poniżej.
Wewnętrzny wymóg – ryzyko operacyjne
Bank dokonuje dla ryzyka operacyjnego testu warunków skrajnych, który polega na założeniu,
że poziom zrealizowanego ryzyka operacyjnego wzrośnie pięciokrotnie.
Wielkość zrealizowanego ryzyka operacyjnego obliczana jest jako suma strat netto z tytułu
zdarzeń (incydentów) w ramach ryzyka operacyjnego, które wystąpiły w Banku na przestrzeni
ostatnich 12 miesięcy poprzedzających datę analizy.
Zrealizowanie się testu warunków skrajnych spowoduje powstanie straty, a dodatkowym
wymogiem w zakresie kapitału na ryzyko operacyjne jest wielkość, o jaką kwota obliczona
w ramach testu warunków skrajnych jest wyższa od kwoty kapitału regulacyjnego na ryzyko
operacyjne.
KAPITAŁ WEWNĘTRZNY NA RYZYKO RYNKOWE
Bank dokonuje szacowania kapitału wewnętrznego na ryzyko rynkowe w obszarze:
1) ryzyka walutowego;
2) ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej.
Bank oblicza dodatkowy wymóg w zakresie kapitału na ryzyko rynkowe z tytułu:
1) ryzyka walutowego – z tytułu skrajnej zmiany kursów walutowych;
2) ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej w obszarze:
a) ryzyka przeszacowania i bazowego łącznie;
b) ryzyka opcji klienta;
STRONA 35
c) ryzyka krzywej dochodowości.
Kapitał wewnętrzny na ryzyko rynkowe stanowi sumę kapitału regulacyjnego na ryzyko
rynkowe oraz wymogów wyznaczonych według zasad określonych poniżej.
Wewnętrzny wymóg – ryzyko walutowe
Punktem wyjściowym dla ustalenia kapitału wewnętrznego na ryzyko walutowe jest kapitał
regulacyjny. Kapitałem regulacyjnym zabezpieczona została znaczna część ryzyka wynikająca
z wygenerowania pozycji walutowej całkowitej przekraczającej poziom 2% funduszy własnych.
Bank oblicza dodatkowy wymóg w zakresie kapitału na ryzyko walutowe z tytułu zagrożenia
związanego ze skrajną zmianą kursów walutowych o 30%. W wyniku przeprowadzanego testu
obliczana jest strata, która wystąpiłaby w Banku na skutek zrealizowania się scenariusza
skrajnego. Dodatkowym wymogiem w zakresie kapitału na ryzyko walutowe jest wielkość
o jaką kwota obliczonej straty jest wyższa od kwoty straty oczekiwanej.
Wewnętrzny wymóg – ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej
Bank wyznacza wewnętrzny wymóg w zakresie kapitału na ryzyko stopy procentowej dla
portfela bankowego. Podstawę do szacowania wewnętrznego wymogu w zakresie kapitału
z tytułu ryzyka stopy procentowej stanowią straty / koszty oszacowane na podstawie testów
warunków skrajnych i badań w obszarze:
1) zmiany wyniku odsetkowego z tytułu ryzyka przeszacowania i ryzyka bazowego
badanego łącznie;
2) straty z tytułu ryzyka opcji klienta;
3) zmiany wyniku odsetkowego z tytułu ryzyka krzywej dochodowości.
Wewnętrznym (dodatkowym) wymogiem w zakresie kapitału na ryzyko stopy procentowej
w księdze bankowej jest wielkość o jaką suma kwot obliczonych w ramach testów warunków
skrajnych jest wyższa od kwoty straty oczekiwanej.
STRONA 36
KAPITAŁ WEWNĘTRZNY NA RYZYKO PŁYNNOŚCI
Podstawę do szacowania kapitału wewnętrznego z tytułu ryzyka płynności stanowią
straty / koszty oszacowane na podstawie testów warunków skrajnych.
Bank
przeprowadza
nieoczekiwanej
i
testy
warunków
jednoczesnej
skrajnych,
konieczności
przy
założeniu
utrzymania
zaistnienia
nadzorczych
miar
sytuacji
płynności
na wymaganym przepisami prawa poziomie, w obszarze:
1) nagłego wzrostu środków obcych niestabilnych o 30%;
2) nagłego wycofania środków w postaci depozytów (bieżących i terminowych) przez
osoby wewnętrzne oraz osoby powiązane organizacyjnie z Bankiem;
3) nagłego wzrostu wykorzystania przez klientów przyznanych linii kredytowych o 30%.
Wynikiem przeprowadzonych testów jest koszt, jaki poniósłby Bank na skutek wystąpienia
sytuacji skrajnej. Kapitał wewnętrzny na ryzyko płynności stanowi wartość o jaką koszt
określony w ramach testów warunków skrajnych jest wyższy od kwoty straty oczekiwanej.
KAPITAŁ WEWNĘTRZNY NA RYZYKO KAPITAŁOWE
Bank oblicza kapitał wewnętrzny na ryzyko kapitałowe z tytułu zagrożenia wynikającego z:
1) ryzyka nadmiernej koncentracji kapitałowej w zakresie:
a) funduszu udziałowego;
b) tzw. „dużych” pakietów udziałów;
2) ryzyka spadku funduszu udziałowego;
3) skrajnego wzrostu kapitału wewnętrznego;
4) wpływu materializacji ryzyka kredytowego, płynności i rezydualnego na poziom
adekwatności kapitałowej.
STRONA 37
Bank przeprowadza testy warunków skrajnych dla czynników opisanych powyżej przy
jednoczesnej konieczności utrzymania adekwatności kapitałowej na poziomie określonym
w kapitałowych celach strategicznych, opisanych szczegółowo w obowiązującej w Banku
Polityce kapitałowej. Wynikiem przeprowadzonych testów jest koszt, jaki poniósłby Bank na
skutek wystąpienia sytuacji skrajnej.
Wewnętrznym wymogiem w zakresie kapitału na ryzyko kapitałowe jest kwota, o jaką suma
wyników testów warunków skrajnych przekracza kwotę straty oczekiwanej.
KAPITAŁ WEWNĘTRZNY NA RYZYKO BIZNESOWE
Bank w ocenie ryzyka biznesowego dokonuje analizy ryzyka wyniku finansowego poprzez
ocenę stopnia realizacji wyniku finansowego.
Bank wyznacza różnicę pomiędzy wartością planowaną wyniku finansowego netto na dany
rok, a zrealizowaną na datę analizy wartością wyniku finansowego netto, powiększoną
o wartość wyniku netto planowanego do zrealizowania na okres pozostający do zakończenia
roku. Kapitał wewnętrzny na ryzyko biznesowe stanowi dodatnia różnica, o której mowa
powyżej, jeżeli jej wartość przekracza poziom straty oczekiwanej.
5.2. Rezultaty stosowanego przez instytucję wewnętrznego procesu oceny
adekwatności kapitałowej, w tym skład dodatkowych wymogów w zakresie funduszy
własnych określonych na podstawie procesu przeglądu nadzorczego, o których
mowa w art. 104 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2013/36/UE
Nie dotyczy
STRONA 38
5.3. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z przepisami części trzeciej tytuł
II rozdział 2 Rozporządzenia – 8 % kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dla każdej
kategorii ekspozycji określonej w art. 112 Rozporządzenia CRR
Tabela – 8% kwot ekspozycji ważonej ryzykiem w podziale na klasy ekspozycji – 31.12.2015 r. (PLN)
KLASA EKSPOZYCJI
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych
Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych
Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego
Ekspozycje wobec instytucji
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw
Ekspozycje detaliczne
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania
Ekspozycje związane z przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania
Ekspozycje kapitałowe
Inne pozycje
RAZEM
8% Kwoty ekspozycji ważonej ryzykiem
1
3
2
16
1
3
31
0,00
41 442,80
525,44
884 010,88
939 131,76
071 715,12
832 922,24
966 426,16
709 225,76
456 206,96
184 012,88
085 620,00
5.4. Wymogi w zakresie funduszy własnych obliczone zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. b) i
c) Rozporządzenia CRR
5.4.1 Wymogi zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. b)
Nie dotyczy
5.4.2. Wymogi zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. c)
W 2015 roku Bank wyznaczał wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka
walutowego zgodnie z metodą, o której mowa w art. 351 Rozporządzenia CRR.
Na dzień 31 grudnia 2015 roku całkowita pozycja walutowa netto nie przekroczyła 2%
łącznych funduszy własnych Banku – nie wystąpiła konieczność wyznaczenia wymogu
w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka walutowego.
STRONA 39
5.5. Wymogi w zakresie funduszy własnych obliczone zgodnie z przepisami części
trzeciej tytuł III rozdziały 2, 3 i 4 oraz ujawnione oddzielnie
Bank wyznacza wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka operacyjnego zgodnie
z metodą wskaźnika bazowego, o której mowa w art. 315 – Część trzecia Tytuł III Rozdział 2
Rozporządzenia CRR.
Na dzień 31 grudnia 2015 roku wymóg ten wyniósł 3.024.432 PLN.
6. Ekspozycje na ryzyko kontrahenta – art. 439 Rozporządzenia CRR
Nie dotyczy. Bank nie posiada portfela handlowego.
7. Bufory kapitałowe – art. 440 Rozporządzenia CRR
Nie dotyczy.
8. Wskaźniki globalnego znaczenia systemowego - art. 441 Rozporządzenia CRR
Nie dotyczy.
9. Korekty z tytułu ryzyka kredytowego – art. 442 Rozporządzenia CRR
9.1. Stosowane w rachunkowości definicje pozycji przeterminowanych i o utraconej
jakości
Do klas ekspozycji których dotyczy niewykonanie zobowiązania Bank zalicza ekspozycje,
w przypadku których występuje przynajmniej jedna z poniższych przesłanek:
1) istnieje małe prawdopodobieństwo wywiązania się dłużnika ze zobowiązań wobec
Banku;
2) okres przeterminowania jest dłuższy niż 90 dni oraz przeterminowana kwota
przekracza:
a) w przypadku ekspozycji detalicznych – 500 zł;
b) w przypadku pozostałych klas ekspozycji – 3000 zł.
STRONA 40
9.2. Opis strategii przyjętych w celu określenia korekt z tytułu szczególnego i
ogólnego ryzyka kredytowego
Opis strategii przyjętych w celu określenia korekt z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka
kredytowego określa Regulamin – Zasady klasyfikacji należności i tworzenia rezerw na
ryzyko związane z działalnością banku.
Bank tworzy rezerwy na ryzyko związane z działalnością banków zwane dalej „rezerwami
celowymi” zgodnie z zasadami określonymi w:
1) Ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz.
1223 z późn. zm.);
2) Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 1 października 2010 r. w sprawie
szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz. U. Nr 191, poz. 1279 z późn. zm.);
3) Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad
tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków (Dz. U. Nr 235, poz. 1589
z późn. zm.);
4) w polityce rachunkowości Banku;
5) Regulaminie – Zasady klasyfikacji należności i tworzenia rezerw na ryzyko związane
z działalnością banku.
Bank tworzy rezerwy celowe, w odniesieniu do ekspozycji kredytowych zaklasyfikowanych do:
1) kategorii „normalne” - w zakresie ekspozycji kredytowych wynikających z pożyczek
i kredytów detalicznych;
2) kategorii „pod obserwacją”;
3) grupy „zagrożone” - w tym do kategorii „poniżej standardu”, „wątpliwe” lub „stracone”.
STRONA 41
Bank nie tworzy rezerw celowych dotyczących ekspozycji kredytowych stanowiących
udzielone zobowiązania pozabilansowe w przypadku, gdy postanowienia umowy:
1) gwarantują Bankowi swobodę w podjęciu decyzji o uruchomieniu środków w ramach
zobowiązania lub
2) uzależniają uruchomienie środków w ramach zobowiązania od terminowej obsługi już
wykorzystanej części i niebudzącej obaw sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika
w przypadku, gdy wymagane jest stosowanie tego kryterium, lub
3) uzależniają uruchomienie środków w ramach zobowiązania od złożenia zabezpieczeń,
umożliwiających pomniejszenie podstawy tworzenia rezerw celowych o kwotę
odpowiadającą uruchamianym środkom lub klasyfikowanie ekspozycji kredytowej do
kategorii „normalne”.
Zasady klasyfikacji ekspozycji kredytowych
Podstawowymi kryteriami prawidłowej klasyfikacji są dwa niezależne od siebie kryteria:
1) terminowość spłaty kapitału lub odsetek;
2) sytuacja ekonomiczno-finansowa kredytobiorcy.
Kategorię ryzyka dla należności
dotyczących
podmiotów gospodarczych,
podmiotów
finansowych i jednostek samorządu terytorialnego oraz osób prywatnych z tytułu kredytów
mieszkaniowych i zobowiązań pozabilansowych, ustala się przy wykorzystaniu obydwu w/w
kryteriów.
Kategorię ryzyka dla należności dotyczących Skarbu Państwa i osób prywatnych z tytułu
udzielonych ekspozycji kredytowych udzielonych na cele niezwiązane z działalnością
gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego ustala się tylko przy użyciu kryterium
terminowości spłaty kapitału lub odsetek.
STRONA 42
Ekspozycje kredytowe klasyfikuje się na podstawie:
1) kryterium terminowości spłaty kapitału lub odsetek w odniesieniu do:
a) ekspozycji kredytowych wobec Skarbu Państwa;
b)
ekspozycji kredytowych wobec osób fizycznych, udzielonych na cele niezwiązane
z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
2) w odniesieniu do pozostałych ekspozycji kredytowych, dwóch niezależnych od siebie
kryteriów:
a) terminowości spłaty kapitału lub odsetek;
b) sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika.
Ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika, odpowiednio do jego statusu, powinna
w szczególności uwzględniać:
1) mierniki ilościowe, do których zalicza się zwłaszcza:
a) wskaźniki efektywności działania (np. rentowność, zyskowność kapitału);
b) wskaźniki płynności;
c) wskaźniki rotacji majątku obrotowego i zobowiązań bieżących;
d) wskaźniki struktury bilansu (np. wskaźniki zadłużenia i możliwości obsługi długu);
e) współczynnik wypłacalności (w przypadku banków) i margines bezpieczeństwa
(w przypadku ubezpieczycieli);
2) mierniki jakościowe, do których zalicza się zwłaszcza:
a) jakość zarządzania (ocena kadry kierowniczej);
b) stopień zależności od rynku;
STRONA 43
c) stopień zależności od dotacji rządowych, zamówień rządowych, kilku dużych
dostawców lub odbiorców;
d) stopień zależności od innych podmiotów grupy;
3) dostępne oceny zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej, odnoszące
się zarówno do dłużnika, jak i państwa jego pochodzenia.
Ekspozycje kredytowe klasyfikuje się do następujących kategorii:
1) w przypadku ekspozycji wobec Skarbu Państwa:
a) ekspozycje kredytowe „normalne” – obejmujące ekspozycje kredytowe, w przypadku
których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek w stosunku do terminu
(harmonogramu) spłat określonego w momencie powstania zobowiązania Skarbu
Państwa nie przekracza jednego roku;
b) ekspozycje kredytowe „wątpliwe” – obejmujące:
i.
ekspozycje kredytowe, w przypadku których opóźnienie w spłacie kapitału lub
odsetek w stosunku do terminu (harmonogramu) spłat określonego w momencie
powstania zobowiązania Skarbu Państwa przekracza jeden rok i nie przekracza
2 lat;
ii. ekspozycje kredytowe o nieokreślonym terminie (harmonogramie) płatności, dla
których okres od momentu powstania zobowiązania Skarbu Państwa do
momentu klasyfikacji nie przekracza jednego roku;
c) ekspozycje kredytowe „stracone” – obejmujące:
i.
odsetek w stosunku do terminu (harmonogramu) spłat określonego w momencie
powstania zobowiązania Skarbu Państwa przekracza 2 lata;
STRONA 44
ii. ekspozycje kredytowe o nieokreślonym terminie (harmonogramie) płatności, dla
których okres od momentu powstania zobowiązania Skarbu Państwa do
momentu klasyfikacji przekracza jeden rok;
iii. wszelkie ekspozycje kredytowe sporne.
2) w przypadku ekspozycji kredytowych wynikających z pożyczek i kredytów detalicznych:
a) ekspozycje kredytowe „normalne” – obejmujące ekspozycje, w przypadku których
opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek nie przekracza 6 miesięcy;
b) ekspozycje kredytowe „stracone” – obejmujące:
i.
ekspozycje, w przypadku których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek
przekracza 6 miesięcy;
ii. ekspozycje kredytowe wobec dłużników, przeciwko którym bank złożył wniosek
o wszczęcie postępowania egzekucyjnego;
iii. ekspozycje kredytowe kwestionowane przez dłużników na drodze postępowania
sądowego;
iv. ekspozycje kredytowe wobec dłużników, których miejsce pobytu jest nieznane
i których majątek nie został ujawniony;
3) w przypadku pozostałych ekspozycji kredytowych wobec osób fizycznych, udzielonych
na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa
rolnego:
których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek nie przekracza 1 miesiąca;
b) ekspozycje kredytowe „pod obserwacją” – obejmujące ekspozycje kredytowe,
w przypadku których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza
1 miesiąc i nie przekracza 3 miesięcy;
STRONA 45
c) ekspozycje kredytowe "poniżej standardu" – obejmujące ekspozycje kredytowe,
3 miesiące i nie przekracza 6 miesięcy;
d) ekspozycje kredytowe „wątpliwe” – obejmujące ekspozycje kredytowe, w przypadku
których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 6 miesięcy i nie
przekracza 12 miesięcy;
e) ekspozycje kredytowe „stracone” – obejmujące:
i.
odsetek przekracza 12 miesięcy;
ii. ekspozycje kredytowe wobec dłużników, przeciwko którym bank złożył wniosek
iii. ekspozycje kredytowe kwestionowane przez dłużników na drodze postępowania
sądowego;
iv. ekspozycje kredytowe wobec dłużników, których miejsce pobytu jest nieznane
i których majątek nie został ujawniony;
4) w przypadku pozostałych ekspozycji kredytowych:
których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek nie przekracza 1 miesiąca,
a sytuacja ekonomiczno-finansowa dłużników nie budzi obaw;
b) ekspozycje kredytowe „pod obserwacją” – obejmujące ekspozycje kredytowe:
i.
1 miesiąc i nie przekracza 3 miesięcy, a sytuacja ekonomiczno-finansowa
dłużników nie budzi obaw, lub;
STRONA 46
ii. które ze względu na ryzyko regionu, kraju, branży, grupy klientów, grupy
produktów wymagają szczególnej uwagi. Oprócz wymienionych, bank może
dodatkowo ustalić inne kryteria klasyfikacji do kategorii „pod obserwacją”. Lista
branż lub innych kryteriów, dla których ekspozycje kredytowe klasyfikowane
będą w momencie udzielenia kredytu do grupy ryzyka „pod obserwacją” będzie
określana przez Bank co roku w Polityce kredytowej obowiązującej na dany rok.
Branże obejmowane podwyższoną grupą ryzyka ustalane będą na podstawie
dostępnych raportów i analiz ryzyka w wybranych sektorach gospodarki.
c) ekspozycje kredytowe „poniżej standardu” – obejmujące:
i.
odsetek przekracza 3 miesiące i nie przekracza 6 miesięcy;
ii. ekspozycje kredytowe wobec dłużników, których sytuacja ekonomicznofinansowa może stanowić zagrożenie terminowej spłaty ekspozycji;
d) ekspozycje kredytowe „wątpliwe” – obejmujące:
i.
odsetek przekracza 6 miesięcy i nie przekracza 12 miesięcy;
ii. ekspozycje kredytowe wobec dłużników, których sytuacja ekonomicznofinansowa ulega znacznemu pogorszeniu, a zwłaszcza gdy ponoszone straty
w sposób istotny naruszają ich kapitały (aktywa netto).
e) ekspozycje kredytowe „stracone” – obejmujące:
i.
odsetek przekracza 12 miesięcy;
STRONA 47
ii. ekspozycje kredytowe wobec dłużników, których sytuacja ekonomicznofinansowa pogorszyła się w sposób nieodwracalnie uniemożliwiający spłacenie
długu;
iii. ekspozycje kredytowe wobec dłużników, w stosunku do których ogłoszono
upadłość lub w stosunku do których nastąpiło otwarcie likwidacji z wyjątkiem,
gdy następuje ona na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji;
iv. ekspozycje kredytowe wobec dłużników, przeciwko którym bank złożył wniosek
v. ekspozycje kredytowe kwestionowane przez dłużników na drodze postępowania
sądowego;
vi. ekspozycje kredytowe wobec dłużników, których miejsce pobytu jest nieznane
i których majątek nie został ujawniony.
Przeglądów i klasyfikacji ekspozycji kredytowych dokonuje się według danych aktualnych na
dzień przeprowadzania klasyfikacji.
Opóźnienie w spłacie części należnej raty kapitałowej lub odsetkowej, w kwocie nie
przekraczającej 200 zł, nie wymaga przeklasyfikowania ekspozycji kredytowej do wyższej
kategorii ryzyka.
Przeglądów i klasyfikacji ekspozycji kredytowych dokonuje się co najmniej raz na koniec
każdego kwartału.
Kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika stosuje się co najmniej raz na rok – na
koniec dowolnego kwartału, w przypadku ekspozycji kredytowych spełniających łącznie
następujące warunki:
1) ekspozycja jest zaklasyfikowana do kategorii „normalne”;
STRONA 48
2) kwota ekspozycji łącznie z innymi ekspozycjami banku wobec tego podmiotu nie
przekracza 1.000.000 PLN;
3) kwota ekspozycji łącznie z innymi ekspozycjami banku wobec tego podmiotu nie
przekracza 10% funduszy własnych banku.
W przypadku ekspozycji kredytowych, których spłata jest uzależniona od podmiotów innych
niż dłużnik (w szczególności należności z tytułu środków pieniężnych wpłacanych na
zabezpieczenie zobowiązań osób trzecich), kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej stosuje
się w odniesieniu do tego spośród tych podmiotów i dłużnika, którego sytuacja ekonomicznofinansowa jest najgorsza.
W przypadku ekspozycji kredytowych stanowiących zobowiązania solidarne osób trzecich,
kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej stosuje się w odniesieniu do tej z nich, której
sytuacja ekonomiczno-finansowa jest najlepsza.
Tworzenie rezerw
Podstawę tworzenia rezerw celowych stanowi wartość bilansowa ekspozycji kredytowej bez
uwzględnienia utworzonych rezerw celowych, ale z uwzględnieniem przewidywanej, w związku
z restrukturyzacją zadłużenia, kwoty umorzenia części ekspozycji kredytowej.
Podstawę tworzenia rezerw celowych na ryzyko związane z ekspozycjami kredytowymi,
zakwalifikowanymi do kategorii „pod obserwacją” lub grupy „zagrożone”, można pomniejszyć
o wartość zabezpieczeń wymienionych w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia
16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością
banków (Dz. U. Nr 235, poz. 1589 z późn. zm.).
Rezerwy celowe na ryzyko związane z ekspozycjami kredytowymi wynikającymi z pożyczek
i kredytów detalicznych, zaklasyfikowanymi do kategorii „normalne”, tworzy się w wysokości
STRONA 49
co najmniej wymaganego poziomu rezerw, stanowiącego 1,5% podstawy tworzenia rezerw
celowych.
Rezerwy celowe na ryzyko związane z ekspozycjami kredytowymi zaklasyfikowanymi
do kategorii „pod obserwacją”, „poniżej standardu”, „wątpliwe” i „stracone” tworzy się
na podstawie indywidualnej oceny ryzyka obciążającego daną ekspozycję, jednak w wysokości
co najmniej wymaganego poziomu rezerw, stanowiącego w relacji do podstawy tworzenia
rezerw celowych:
1) 1,5% - w przypadku kategorii „pod obserwacją”;
2) 20% - w przypadku kategorii „poniżej standardu”;
3) 50% - w przypadku kategorii „wątpliwe”;
4) 100% - w przypadku kategorii „stracone”.
Rezerwy celowe tworzy się, aktualizuje co do wysokości oraz rozwiązuje najpóźniej w ostatnim
dniu miesiąca kończącego kwartał, w którym dokonano przeglądu i klasyfikacji ekspozycji
kredytowych.
Rezerwy celowe tworzy się w ciężar kosztów.
Rezerwy celowe rozwiązuje się po wygaśnięciu przyczyn ich utworzenia.
Rezerwę celową zmniejsza się odpowiednio do:
1) zmniejszenia się kwoty ekspozycji kredytowej;
2) zmiany kategorii ekspozycji kredytowej na kategorię o niższym stopniu ryzyka
w wyniku dokonanej klasyfikacji;
3) wzrostu
wartości
zabezpieczenia
pomniejszającego
podstawę
tworzenia
rezerw
celowych;
4) wzrostu wartości rezerwy na ryzyko ogólne.
STRONA 50
Ekspozycje kredytowe stanowiące należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne
odpisuje się w ciężar utworzonych na nie rezerw celowych.
Odpowiedzialność za monitorowanie i dokonywanie klasyfikacji ekspozycji kredytowych
Za monitorowanie poszczególnych ekspozycji kredytowych i ich cykliczną ocenę oraz
dokonywanie przeglądów zabezpieczeń, o które pomniejszono podstawę tworzenia rezerw
celowych, odpowiedzialny jest Wydział Analiz Ryzyka Kredytowego i Administracji Kredytów,
przy czym wyniki klasyfikacji przekazuje on do akceptacji Zarządu Banku.
9.3. Całkowita kwota ekspozycji po rozliczeniu równoważących się transakcji i bez
uwzględnienia skutków ograniczenia ryzyka kredytowego, a także średnia kwota
ekspozycji w danym okresie z podziałem na różne kategorie ekspozycji
Tabela – kwoty ekspozycji w podziale na klasy ekspozycji – 31.12.2015 r. (PLN)
Klasa ekspozycji
[CDEC003]
[CDEC004]
[CDEC005]
[CDEC008]
[CDEC009]
[CDEC010]
[CDEC011]
[CDEC012]
[CDEC016]
[CDEC017]
[CDEC018]
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych
Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych
Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego
Ekspozycje wobec instytucji
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw
Ekspozycje detaliczne
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania
Ekspozycje związane z przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania
Ekspozycje kapitałowe
Inne pozycje
Ekspozycja po odliczeniu korekt wartości i rezerw
Średnia kwota
2014
2015
ekspozycji
2 672 864
62 963 394
32 818 129
3 855 846
2 590 173
3 223 010
81 060
32 842
56 951
143 011 174
97 636 548
120 323 861
60 797 468
50 339 221
55 568 345
24 151 460
40 926 308
32 538 884
270 474 815
287 412 907
278 943 861
7 823 228
8 087 877
7 955 553
0
21 918 821
10 959 411
22 581 721
4 943 438
13 762 580
42 367 587
48 836 108
45 601 848
9.4. Rozkład geograficzny ekspozycji w podziale na obszary ważne pod względem
istotnych kategorii ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w
stosownych przypadkach
Struktura geograficzna ekspozycji nie jest prezentowana, ponieważ Bank prowadzi działalność
wyłącznie na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
STRONA 51
9.5. Rozkład ekspozycji w zależności od branży lub typu kontrahenta z podziałem
na kategorie ekspozycji, w tym określenie ekspozycji wobec MŚP, wraz z
dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach
Tabela – ekspozycje wg branż – 31.12.2015 r. (PLN)
BRANŻA
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia
społeczne
Budownictwo
Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana
z rekultywacją
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi
Edukacja
Górnictwo i wydobywanie
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając
motocykle
Informacja i komunikacja
Inne
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
Pozostała działalność usługowa
Przetwórstwo przemysłowe
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
Transport i gospodarka magazynowa
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą
wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
WARTOŚĆ EKSPOZYCJI
2 590 173,39
73 112 885,12
4 998 368,04
9 017 762,03
9 557 649,19
44 006,87
7 320 259,87
47 511 270,11
19 107 471,50
4 138 589,50
0,00
59 222 233,26
11
4
2
25
63
10
086
235
102
523
596
213
4,02
168,66
810,10
038,64
232,11
249,43
184,13
12 784 571,10
Tabela - Ekspozycje wobec MŚP w podziale na klasy ekspozycji – 31.12.2015 r. (PLN)
Ekspozycje wobec MŚP
Ekspozycje wobec MŚP podlegające
współczynnikowi wsparcia
[CDEC009] Ekspozycje wobec przedsiębiorstw
35 655 308
22 522 523
[CDEC010] Ekspozycje detaliczne
41 128 244
33 696 545
[CDEC011] Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na
nieruchomościach
268 987 210
200 594 365
KLASA EKSPOZYCJI
STRONA 52
9.6. Zestawienie rezydualnych terminów zapadalności dla wszystkich ekspozycji z
podziałem na kategorie ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w
stosownych przypadkach
Tabela – ekspozycje wg rezydualnych terminów zapadalności – 31.12.2015 r. (PLN – wartość nominalna)
<= 1
tygodnia
AKTYWA
RAZEM (PLN, waluta)
Należności
Sektor finansowy
Sektor niefinansowy
Sektor instytucji rządowych i
samorządowych
Pozostałe aktywa
265 809,29
210 129,34
166 041,91
44 087,43
0,00
>1
tygodnia
<= 1
miesiąca
3 869,59
2 814,77
144,35
2 648,18
22,24
>1
miesiąca
<= 3
miesięcy
15 291,30
15 291,30
285,74
14 763,62
241,94
55 679,95
1 054,82
0,00
>3
>6
miesięcy
miesięcy
<= 6
<= 1 roku
miesięcy
14 413,98 49 850,85
14 413,98
38 683,90
911,09
623,38
13 268,71
37 669,30
234,18
391,22
0,00
11 166,95
> 1 roku
<= 2 lat
> 2 lat <= > 5 lat
> 10 lat > 20 lat
5 lat
<= 10 lat <= 20 lat
RAZEM
56 768,62 102 072,64 91 942,99 26 896,56 2 775,07 629 690,89
56 768,62 102 072,64 90 842,99 26 896,56 2 775,07 560 689,16
670,99
2 098,92
5 043,66
0,00
0,00 175 820,05
55 375,20
99 076,44 85 720,38 26 896,56 2 775,07 382 280,88
722,43
897,29
78,95
0,00
0,00
2 588,24
0,00
0,00
1 100,00
0,00
0,00
69 001,73
9.7. Ekspozycje o utraconej wartości i ekspozycje przeterminowane
Tabela – ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości – 31.12.2015 r. (PLN – wartość bilansowa brutto)
TYP KONTRAHENTA
PORTFEL KREDYTOWY BRUTTO
MSP
12 705 771,48
Osoby prywatne
2 104 198,52
Rolnicy indywidualni
4 147 387,38
Tabela – ekspozycje przeterminowane – 31.12.2015 r. (PLN – wartość bilansowa brutto)
GOSPODARSTWA
OKRES PRZETERMINOWANIA
PRZEDSIĘBIORSTWA
DOMOWE
Przeterminowane od 1 dnia <= 30 dni
6 675 178,00
1 107 549,00
Przeterminowane > 30 dni <= 90 dni
0,00
87 547,00
Przeterminowane > 90 dni <= 180 dni
0,00
141 829,00
Przeterminowane > 180 dni <= 1 roku
105 528,00
591 217,00
Przeterminowane > 1 roku
8 259 735,00
8 547 976,00
9.8. Korekty z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka kredytowego
Tabela – korekty z tytułu ryzyka kredytowego – 31.12.2015 r. (PLN)
ODPIS AKTUALIZUJĄCY - REZERWY CELOWE NA NALEŻNOŚCI
TYP KONTRAHENTA
Gospodarstwa domowe
Z ROZPOZNANĄ UTRATA
BEZ ROZPOZNANEJ UTRATY
WARTOŚCI
WARTOŚCI
1 975 315,00
35 743,00
STRONA 53
9.9. Kwota ekspozycji o utraconej wartości i ekspozycje przeterminowane, podane
oddzielnie, z podziałem na ważne obszary geograficzne, w tym w miarę możliwości
kwoty korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe związane z każdym obszarem
geograficznym
Struktura geograficzna ekspozycji nie jest prezentowana, ponieważ Bank prowadzi działalność
wyłącznie na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
9.10. Uzgodnienie zmian korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe dla
ekspozycji o utraconej wartości
Tabela – wartość odpisów (rezerw celowych) dla kredytów z rozpoznana utratą wartości oraz dla kredytów bez
rozpoznanej utraty wartości (PLN)
OPIS
WARTOŚĆ
Stan odpisów aktualizujących na dzień 1 stycznia 2015 roku
2 478 871,31
Utworzone w okresie
1 788 876,62
Rozwiązane w okresie
-2 256 258,38
Odpisy wykorzystane
-431,47
Stan odpisów aktualizujących na dzień 31 grudnia 2015 roku
2 011 058,08
10. Aktywa wolne od obciążeń – art. 443 Rozporządzenia CRR
Składnik aktywów jest traktowany jako obciążony, jeżeli został on zastawiony lub podlega
jakiejkolwiek formie ustaleń mających na celu zabezpieczenie lub wsparcie jakości kredytowej
transakcji bilansowej lub pozabilansowej, z której nie może on zostać swobodnie wycofany
(np. w celu zastawiania dla potrzeb finansowania).
Na dzień 31.12.2015 r. Bank zabezpieczał aktywami zobowiązania z tytułu umowy pożyczki
z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego;
STRONA 54
Tabela – aktywa obciążone według stanu na 31.12.2015 r. - wartość bilansowa brutto (PLN)
AKTYWA OBCIĄŻONE AKTYWA NIEOBCIĄŻONE
Kredyty na żądanie
73 217 840
Instrumenty udziałowe
7 142 463
w tym: obligacje zabezpieczone
w tym: papiery wartościowe zabezpieczone aktywami
w tym: wyemitowane przez sektor instytucji rządowych i samorządowych
w tym: wyemitowane przez instytucje finansowe
61 189 917
w tym: wyemitowane przez przedsiębiorstwa niefinansowe
14 193 009
Dłużne papiery wartościowe
75 382 926
w tym: kredyty hipoteczne
272 003 433
Kredyty i zaliczki inne niż kredyty na żądanie
1 600 000
420 488 563
Inne aktywa
55 586 628
Aktywa instytucji sprawozdającej
1 600 000
631 818 420
11. Korzystanie z ECAI – art. 444 Rozporządzenia CRR
Bank nie stosuje ocen wiarygodności kredytowej nadawanych przez zewnętrzne instytucje
oceny wiarygodności kredytowej.
12. Ekspozycje na ryzyko rynkowe – art. 445 Rozporządzenia CRR
12.1 Wymogi zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. b)
Nie dotyczy.
12.2 Wymogi zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. c)
W 2015 roku Bank wyznaczał wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka
walutowego zgodnie z metodą, o której mowa w art. 351 Rozporządzenia CRR.
Na dzień 31 grudnia 2015 roku całkowita pozycja walutowa netto (ekspozycja) wyniosła
45.415 PLN i nie przekroczyła 2% łącznych funduszy własnych Banku – nie wystąpiła
konieczność wyznaczenia wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka walutowego.
STRONA 55
13. Ekspozycja na ryzyko operacyjne – art. 446 Rozporządzenia CRR
Bank wyznacza wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka operacyjnego zgodnie
z metodą wskaźnika bazowego, o której mowa w art. 315 – Część Trzecia Tytuł III Rozdział 2
Rozporządzenia CRR.
Na dzień 31 grudnia 2015 roku kwota ekspozycji na ryzyko operacyjne wyniosła
37.805.400 PLN.
13.1 Wymogi informacyjne na temat podejścia do ryzyka operacyjnego zgodnie z
Rekomendacją 17 Rekomendacji M
W procesie zarządzania ryzykiem operacyjnym Bank stosuje dobre praktyki rynkowe oraz
zalecenia nadzorcze, w tym w szczególności wytyczne wynikające z zapisów Rekomendacji M
dotyczącej zarządzania ryzykiem operacyjnym w bankach.
13.1.1 Informacja o stratach operacyjnych w podziale na klasy zdarzeń
Na przestrzeni 2015 roku, na podstawie informacji zarejestrowanych w centralnym rejestrze
incydentów ryzyka operacyjnego (CRI) przez Korespondentów umiejscowionych w Jednostkach
Organizacyjnych Banku, stwierdzono wystąpienie 136 zdarzeń operacyjnych.
Łączna kwota strat operacyjnych brutto poniesiona na przestrzeni 2015 r. wyniosła
127.497,98 PLN. Kwota straty brutto uwzględnia również straty powstałe z tytułu zdarzeń
typu rapidly recovered loss events – są to zdarzenia operacyjne, których skutki finansowe
w krótkim czasie (zwykle pomiędzy okresami sprawozdawczymi) zostają w pełni odwrócone
i przez to nie są odzwierciedlane w rachunku wyników. Po uwzględnieniu odzysków, stratę
netto oszacowano na poziomie 19.666,62 PLN.
Podział zarejestrowanych zdarzeń operacyjnych według kategoryzacji stosowanej przez Bank
zawarto w tabeli poniżej.
STRONA 56
Tabela – zdarzenia i straty operacyjne w podziale na kategorie – 31.12.2015 r. (PLN).
LICZBA
ZDARZEŃ
STRATA
BRUTTO
(PLN)
ODZYSK
(PLN)
STRATA
NETTO (PLN)
OSZUSTWA WEWNĘTRZNE
0
0,00
0,00
0,00
OSZUSTWA ZEWNĘTRZNE
6
13 300,00
1 850,00
11 450,00
ZASADY DOTYCZĄCE ZATRUDNIANIA
ORAZ BEZPIECZEŃSTWO W MIEJSCU PRACY
1
0,00
0,00
0,00
KLIENCI, PRODUKTY I PRAKTYKI OPERACYJNE
0
0,00
0,00
0,00
SZKODY W RZECZOWYCH AKTYWACH TRWAŁYCH
7
22 766,83
15 252,00
7 514,83
ZAKŁÓCENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ I AWARIE
SYSTEMU
71
696,79
0,00
696,79
WYKONYWANIE TRANSAKCJI, DOSTAWA I ZARZĄDZANIE
PROCESAMI
51
90 734,36
90 729,36
5,00
RAZEM
136
127 497,98
107 831,36
19 666,62
KATEGORIA
Incydenty zarejestrowane w w/w kategoriach obejmowały:
1) Awarie i błędy oprogramowania (3);
1) Awarie i nieprawidłowe działanie sieci monitoringu i CCTV (3);
2) Awarie i nieprawidłowe działanie sprzętu teleinformatycznego (32);
3) Awarie i nieprawidłowe funkcjonowanie systemów informatycznych podstawowych i
wspomagających (25);
4) Awarie i uszkodzenie środków transportu (4);
5) Awarie urządzeń i sieci wewnętrznych: telefonicznej, wod-kan-gaz, energetycznej, c.o. (3);
6) Błędy w czasie komunikacji (1);
7) Błędy w parametryzacji / obsłudze rachunków klienta na skutek działań pracownika
(bez poniesionej straty) (1);
8) Błędy wprowadzania, utrzymywania i ładowania danych (1);
9) Fałszerstwo (2);
10) Kradzież informacji (1);
11) Kradzież, rabunek (2);
STRONA 57
12) Niedobory / nadwyżki kasowe (46);
13) Nieprawidłowe działanie sieci teleinformatycznych, Internetu (1);
14) Nieprawidłowe działanie urządzeń podtrzymujących zasilanie (UPS) (1);
15) Phishing - nieautoryzowane transakcje na rachunku klienta za pośrednictwem
bankowości elektronicznej (1);
16) Przerwy w dostawie: energii elektrycznej, łączności telefonicznej, mediów (3);
17) Straty powstałe w wyniku klęsk żywiołowych i inny zdarzeń losowych (1);
18) Uszkodzenia i awarie urządzeń ochrony wartości pieniężnych (2);
19) Wprowadzenie błędnych danych na rachunku (poniesiona strata) (2);
20) Zdarzenia związane z naruszeniem parametrów BHP środowiska pracy (1).
13.1.2 Informacja o istotnych zdarzeniach operacyjnych i działaniach mitygujących
Na przestrzeni 2015 r. zanotowano dwa istotne zdarzenia operacyjne – jedno dotyczące
bezpieczeństwa informacji i jedno dotyczące ataku phishingowego na rachunku klienta.
Zdarzenie z obszaru bezpieczeństwa informacji dotyczyło przypadków rozsyłania przez
niezidentyfikowane
osoby
korespondencji
do
Udziałowców
i
Klientów
Banku,
co
uprawdopodobniało możliwość nielegalnego pozyskania danych osobowych (teleadresowych)
Klientów Banku. W ramach działań mitygujących podjęto kroki wynikające z Polityki
bezpieczeństwa teleinformatycznego oraz Polityki bezpieczeństwa informacji (m.in. szkolenia z
zakresu bezpieczeństwa informacji, weryfikacja procesów i mechanizmów kontrolnych oraz
zabezpieczeń).
W
wyniku
dochodzenia
wewnętrznego
nie
stwierdzono
naruszenia
bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych, ani pozyskania nieautoryzowanego dostępu do
danych osobowych przez sprawców wewnętrznych ani zewnętrznych. Wobec powyższego
STRONA 58
dalsze czynności procesowe przekazano organom ścigania, które w związku z niewykryciem
sprawcy postępowanie umorzyły. Zdarzenie operacyjne nie skutkowało powstaniem straty.
Drugie zdarzenie istotne dotyczyło przypadku wystąpienia ataku phishingowego na
klienta Banku. W wyniku ataku na stację komputerową klienta nieznani sprawcy pozyskali
jego dane uwierzytelniające (login i wskazanie tokena) i wytransferowali środki pieniężne z
rachunku klienta. Przeprowadzona analiza wyraźnie wskazała, że działania systemu w
obszarze bankowości elektronicznej były prawidłowe i całkowicie zgodne z mechanizmami
zabezpieczeń dostępu. W trakcie tej analizy nie stwierdzono przypadków przełamania
stosowanych
zabezpieczeń
systemu
bankowości
elektronicznej.
Ostateczne
wnioski
postępowania wyjaśniającego sprowadziły się do przyjęcia, że do zdarzenia nie doszło z winy
Banku, w szczególności systemów bankowych oraz ich zabezpieczeń przed nieuprawnionym
dostępem. Przyczyna zdarzenia, które doprowadziło do wyprowadzenia środków pieniężnych z
rachunku bankowego klienta, miała swoje źródło w niezgodnym z przepisami umowy o usługi
bankowości
elektronicznej
korzystaniu
z
elektronicznego
dostępu
do
rachunku
bankowego – klient nie zapewnił odpowiedniej ochrony przed szkodliwym oprogramowaniem
i wirusami oraz postępował niezgodnie z zasadami bezpiecznego użytkowania bankowości
elektronicznej. Bank złożył zawiadomienie do organów ścigania o możliwości popełnienia
przestępstwa i poinformował klienta o możliwości uczestnictwa w nim w charakterze
pokrzywdzonego. W ramach działań mitygujących Bank prowadzi szeroką akcję edukacyjną
wśród klientów bankowości elektronicznej oraz na stronach internetowych w obszarze
bezpiecznego korzystania z bankowości elektronicznej i przeciwdziałania fraudom. Ostatecznie
zdarzenie operacyjne wygenerowało stratę netto w kwocie 11.450 PLN.
STRONA 59
14. Ekspozycje w papierach kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym
– art. 447 Rozporządzenia CRR
Na dzień 31.12.2015 r. Poznański Bank Spółdzielczy posiadał aktywa finansowe (instrumenty
kapitałowe) dostępne do sprzedaży nie notowane na giełdzie przedstawione w poniższej
Tabeli.
Tabela – Instrumenty kapitałowe posiadane przez Bank według stanu na dzień 31.12.2015 roku (PLN).
Rodzaj aktywa
akcje SGB Banku S.A.
udziały SGB Leasing Sp. z o.o.
udziały Concordia Polska TUW
udziały w Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
Poznań-Jeżyce
udziały Spółdzielni Mieszkaniowej Poznań-Winogrady
udziały w Spółdzielni Spółdzielczy System Ochrony
SGB
Wartość bilansowa
3.225.900,00
506.098,96
500,00
Sposób wyceny
wg ceny nabycia
wg ceny nabycia
wg ceny nabycia
40,00
wg ceny nabycia
2.500,00
wg ceny nabycia
1.000,00
wg ceny nabycia
certyfikaty SGB FIZAN
9.845.506,08
8.666.892,00
certyfikaty inwestycyjne WI Inwestycje Selektywne
2.400.062,40
jednostki TFI Gotówkowy
RAZEM
1.006.361,42
25.654.860,86
seria
A16
seria
A19
w wartości godziwej ze skutkiem przenoszonym
na Rachunek Wyników
w wartości godziwej ze skutkiem przenoszonym
na Rachunek Wyników
w wartości godziwej ze skutkiem odnoszonym na
kapitał z aktualizacji wyceny
w wartości godziwej ze skutkiem odnoszonym na
kapitał z aktualizacji wyceny
.
Skutki finansowe płynące z posiadania wyżej wymienionych aktywów finansowych są
ujmowane w księgach w następujący sposób:
1) papiery wartościowe dostępne do sprzedaży wycenia się według wartości godziwej,
a skutki zmiany wartości godziwej odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji
wyceny, do momentu wyłączenia aktywów finansowych z bilansu, w którym
skumulowane skutki zmian wartości godziwej ujęte w kapitale (funduszu) z aktualizacji
wyceny ujmuje się odpowiednio w przychodach lub kosztach finansowych;
2) naliczone odsetki ujmuje się w przychodach z tytułu odsetek;
3) należne dywidendy ujmuje się w przychodach z udziałów lub akcji, pozostałych
papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych, o zmiennej kwocie
dochodu;
STRONA 60
4) w przypadku, w którym nastąpiła utrata wartości składnika aktywów finansowych,
bank ujmuje skumulowane straty ujęte w kapitale (funduszu) z aktualizacji wyceny jako
koszty finansowe z tytułu odpisów aktualizujących;
5) akcje i udziały mniejszościowe w jednostkach innych niż jednostki podporządkowane
wycenia się według ceny nabycia, z uwzględnieniem odpisów z tytułu trwałej utraty
wartości.
W roku 2015 roku Bank nie wprowadził zmian w zasadniczych założeniach i praktykach
mających wpływ na wycenę posiadanych aktywów finansowych (instrumentów kapitałowych).
Posiadane przez Poznański Bank certyfikaty funduszu WI Inwestycje Selektywne
FIZ AN serii A19 oraz jednostki uczestnictwa funduszu SGB Gotówkowy wyceniane
są według wartości godziwej ze skutkiem przenoszonym na kapitał z aktualizacji wyceny.
Według stanu na 31.12.2015 roku nadwyżka wyceny ponad ich wartość nominalną wyniosła
85.156,02 PLN, a 40% tej wielkości powiększyło poziom funduszy własnych Banku w pozycji
niezrealizowanych
zysków/strat.
w funduszach Banku
zastosowano
Przy
ujmowaniu
wyceny
wspomnianych
przepisy okresu przejściowego
aktywów
zgodne z zapisami
Rozporządzenia CRR, wraz z późniejszymi wskazaniami Komisji Nadzoru Finansowego.
Pozostałe certyfikaty posiadane przez Bank wyceniane są poprzez wynik finansowy. Dochód
z tego tytułu, na koniec 2015 roku, wyniósł 872.064,80 PLN, co zostało wykazane w Rachunku
Zysku i Strat Banku. Na pozycje tą złożył się koszt finansowy z tytułu operacji papierami
wartościowymi w kwocie 2.496 PLN oraz przychód w kwocie 874.560,80 PLN.
Poznański Bank Spółdzielczy w 2015 roku uzyskał również przychód w postaci
wypłaconej dywidendy z tytułu posiadanych akcji SGB Banku S.A. w kwocie 135.457,66 PLN.
Na dzień 31.12.2015 r. Poznański Bank Spółdzielczy nie posiadał instrumentów kapitałowych
będących przedmiotem obrotu giełdowego.
STRONA 61
15.
Ekspozycja
na
ryzyko
stopy
procentowej
przypisane
pozycjom
nieuwzględnionym w portfelu handlowym – art. 448 Rozporządzenia CRR
15.1. Charakter ryzyka stopy procentowej i zasadnicze założenia oraz częstotliwość
pomiarów ryzyka stopy procentowej
W odniesieniu do ryzyka stopy procentowej Bank ustala cele strategiczne, zawarte
w Strategii zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, poprzez ustalenie poziomu
tolerancji na ryzyko zgodnej z założonym apetytem na ryzyko, wyrażonym poprzez wskaźniki
apetytu na ryzyko. Realizacja celów strategicznych ma na celu:
1) optymalizację wyniku
odsetkowego
w warunkach
zmienności
rynkowych
stóp
procentowych;
2) ograniczanie negatywnego wpływu zmian stóp procentowych poprzez doskonalenie
narzędzi pomiaru i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów
wrażliwych na zmiany stóp procentowych.
Realizacja celów strategicznych następuje poprzez:
1) ograniczenie ryzyka stopy procentowej tylko do portfela bankowego i tylko do pozycji
wynikających z produktów bilansowych;
2) ograniczenie kwoty pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych z terminami
przeszacowania powyżej 1 roku;
3) zmniejszanie ryzyka bazowego poprzez:
a) stosowanie dla produktów klientowskich stóp bazowych w postaci stawek własnych
Banku (w zakresie przewidzianym w przepisach prawa), zwłaszcza dla aktywów
wrażliwych;
b) oferowanie klientom produktów depozytowych, których oprocentowanie uzależnione
byłoby od stawek rynkowych (stóp rynku międzybankowego);
STRONA 62
c) ograniczanie
ryzyka
opcji klienta poprzez
dostosowywanie oprocentowania
depozytów do oferty konkurencji oraz stosowanie cen za opcje (w zakresie
dozwolonym przepisami prawa).
Realizacja / utrzymanie docelowego profilu ryzyka, założonego w planach strategicznych
i rocznych planach finansowych, dokonywana jest poprzez zmianę narażenia na ryzyko stopy
procentowej za pomocą działań związanych z:
1) inwestowaniem (głównie poprzez sterowanie terminami zapadalności lokat o stałym
oprocentowaniu deponowanymi w Banku Zrzeszającym);
2) kredytowaniem (ustalanie parametrów produktów kredytowych);
3) finansowaniem zewnętrznym;
4) ustalaniem oprocentowania;
5) zarządzaniem terminami zapadalności / wymagalności oraz przeszacowania różnych
portfeli produktowych.
W ramach procesu zarządzania ryzykiem stopy procentowej Bank podejmuje następujące
działania:
1) prowadzi bieżący monitoring kształtowania się najważniejszych rynkowych stóp
procentowych na rynku lokalnym;
2) dokonuje analiz prognoz w zakresie możliwych wariantów zachowania się rynkowych
stóp procentowych w przyszłości;
3) analizuje kształtowanie się oprocentowania poszczególnych, własnych produktów
bankowych na tle stóp rynkowych oraz porównywalnej oferty konkurencyjnych banków;
4) zarządza poszczególnymi grupami aktywów i pasywów w taki sposób, aby zapewnić
realizację optymalnej, w danych warunkach, wysokości marży odsetkowej Banku.
STRONA 63
Zarząd Banku otrzymuje sprawozdania zawierające niezbędne informacje odnośnie ryzyka
stopy procentowej w okresach miesięcznych, natomiast Rada Nadzorcza Banku w okresach
kwartalnych. W przypadku wzrostu poziomu ryzyka raporty mogą być opracowywane częściej.
15.2. Wahania w zakresie zysku, wartości gospodarczej lub innego stosownego
wskaźnika używanego przez kierownictwo instytucji do oceny skutków szokowych
wzrostów lub spadków stóp procentowych zgodnie z metodą pomiaru ryzyka stopy
procentowej
Obserwacja wpływu skutków szokowych wzrostów lub spadków stóp procentowych
dokonywana jest w ramach testów warunków skrajnych w obszarze:
1) ryzyka przeszacowania i ryzyka bazowego łącznie przy założeniu szokowej zmiany stóp
procentowych o ±200 punktów bazowych;
2) wpływu zmian stóp procentowych o 200 punktów bazowych na wartość ekonomiczną
Banku.
Największa część ryzyka stopy procentowej jest związana z ryzykiem przeszacowania
i ryzykiem bazowym, gdyż według obserwacji historycznych one w największym stopniu
wpływają na poziom zmian wyniku odsetkowego.
Testy warunków skrajnych przeprowadza się z częstotliwością kwartalną, a ich wyniki
stanowią podstawę do oszacowania ewentualnego zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej
wewnętrznym wymogiem w zakresie kapitału.
W wyniku analizy stwierdzono, że na dzień 31.12.2015 r. wystąpiło istotne narażenie
w obszarze ryzyka stopy procentowej, obejmujące ryzyko bazowe i przeszacowania łącznie.
Szacunkowa
zmiana
wyniku
odsetkowego,
przy
spadku
stóp
procentowych
o 200 punktów bazowych wyniosła -4.453.847 PLN, co stanowiło 8,50% funduszy własnych,
wobec dopuszczalnego limitu ustalonego na poziomie 2% funduszy własnych.
STRONA 64
W ramach zabezpieczenia potencjalnej eskalacji poziomu narażenia na ryzyko bazowe
i przeszacowania Bank dokonał zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej wewnętrznym
wymogiem w zakresie kapitału w kwocie 3.405.713,50 PLN.
16. Ekspozycja na pozycje sekurytyzacyjne – art. 449 Rozporządzenia CRR
Nie dotyczy.
Bank nie prowadzi działalności sekurytyzacyjnej.
17. Polityka w zakresie wynagrodzeń – art. 450 Rozporządzenia CRR
17.1. Informacje dotyczące procesu decyzyjnego stosowanego przy ustalaniu polityki
w zakresie wynagrodzeń, a także liczby posiedzeń organizowanych w danym roku
obrachunkowym przez organ zarządzający pełniący nadzór nad wynagrodzeniami, w
tym – w stosownych przypadkach – informacje na temat składu i zakresu zadań
komisji ds. wynagrodzeń, konsultanta zewnętrznego, z którego usług skorzystano
przy ustalaniu polityki w zakresie wynagrodzeń oraz roli odpowiednich
zainteresowanych stron
Polityka wynagrodzeń przygotowywana jest przez Zarząd Banku i zatwierdzana przez Radę
Nadzorczą Banku. Rada Nadzorcza Banku nie omawiała zagadnienia oceny polityki
wynagrodzeń w 2015, gdyż formalnie polityka została zatwierdzona przez Radę Nadzorczą
w miesiącu grudniu 2015. Niemniej elementy cząstkowe składające się na Politykę
wynagrodzeń, były omawiane przez Radę Nadzorczą Banku kilka razy.
Z uwagi na skalę działalności Banku nie powoływano komisji/komitetu ds. wynagrodzeń.
Bank nie korzystał z konsultanta zewnętrznego w zakresie ustalania polityki w zakresie
wynagrodzeń.
STRONA 65
17.2. Informacje na temat powiązania między wynagrodzeniem a wynikami
Wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, tj. wynagrodzenia Zarządu Banku oraz
innych osób zajmujących stanowiska kierownicze i kierujących kluczowymi funkcjami w Banku,
w części zmiennej wynagrodzenia, są zależne od: wyniku finansowego brutto, wskaźnika
kredytów zagrożonych, realizacji strategii i realizacji planu kapitałowego.
17.3. Najważniejsze informacje na temat cech charakterystycznych systemu
wynagrodzeń, w tym informacje na temat kryteriów stosowanych przy pomiarze
wyników i korekcie o ryzyko, polityki odraczania płatności i kryteriów nabywania
uprawnień
Kryteria stosowane przy pomiarze wyników to:
1) utrzymanie udziału kredytów zagrożonych na poziomie nie wyższym, niż średnia
w sektorze bankowym;
2) realizacja zaplanowanego na dany rok wyniku finansowego brutto;
3) realizacja planu kapitałowego oraz strategii działania.
17.4. Stosunek stałych składników wynagrodzenia do składników zmiennych,
ustalony zgodnie z art. 94 ust. 1 lit. g) dyrektywy 36/2013
Ustalono, iż składnik zmienny nie może przekraczać:
1) 15% stałego składnika łącznego wynagrodzenia każdej osoby w przypadku Członków
Zarządu Banku;
2) 10%
stałego
składnika
łącznego
wynagrodzenia
każdej
osoby
w
przypadku
pracowników zajmujących stanowiska kluczowe.
STRONA 66
17.5. Informacje na temat kryteriów dotyczących osiąganych wyników, stanowiących
podstawę uprawnień do akcji, opcji na akcje lub zmiennych elementów
wynagrodzenia
Nie dotyczy.
17.6. Główne parametry oraz uzasadnienie wszelkiego rodzaju systemu elementów
zmiennych i wszelkich innych świadczeń pieniężnych
Wynagrodzenia osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku są ustalane zgodnie
z obowiązującymi
regulacjami
wynagrodzeń Zarządu PBS
wewnętrznymi,
tj.
Regulaminem
zmiennych
składników
oraz Regulaminem zmiennych składników wynagrodzeń
pracowników PBS.
System premiowy służy przede wszystkim skutecznemu osiąganiu założonych celów
biznesowych oraz podnoszeniu potencjału organizacji do realizacji celów w przyszłości (celów
długoterminowych). Stawiając cele menedżerom, Zarząd Banku koncentruje ich działania
i zaangażowanie na obszarach kluczowych dla Banku.
System premiowania służy również podnoszeniu wydajności pracy i kompetencji pracowników
poprzez motywowanie i angażowanie do realizacji tych zadań, które służą realizacji celów
strategicznych Banku.
Podstawą do przyznania wynagrodzenia zmiennego, w tym do przyznania praw do części
odroczonej wynagrodzenia zmiennego, jak również do określenia łącznej wysokości
wynagrodzenia zmiennego, dla osób objętych polityką jest:
1) jakość portfela kredytowego;
2) poziom realizacji planu kapitałowego i strategii działania;
3) wynik finansowy brutto.
STRONA 67
17.7. Zagregowane informacje ilościowe dotyczące wynagrodzenia, z podziałem na
obszary działalności przedsiębiorstwa
Tabela – Łączne koszty osobowe brutto wypłacone w 2015 roku – wynagrodzenie zasadnicze, premie, pozostałe
składniki, narzuty – dane w PLN ( brutto)
Inne osoby istotnie
OPIS
Zarząd Banku
wpływające na
Pozostali
Razem
profil ryzyka
Zarządzanie
1.244.450,45
1.244.450,45
Bankiem
Pozostała
1.158.139,13
5.730.835,54
6.888.974,67
działalność
17.8. Zagregowane informacje ilościowe na temat wynagrodzeń, z podziałem na
kadrę kierowniczą wyższego szczebla i pracowników, których działania mają istotny
wpływ na profil ryzyka Banku
Tabela – Zagregowane informacje ilościowe na temat wynagrodzeń, z podziałem na kadrę kierowniczą wyższego
szczebla i pracowników, których działania mają istotny wpływ na profil ryzyka – 2015 rok (PLN)
L.P
.
POZYCJA
1
Stanowiska kierownicze
2
3
Liczba osób zajmujących stanowiska kierownicze
Wynagrodzenie stałe wypłacone w 2015 r.
Wynagrodzenie zmienne za 2015 r. podlegające polityce zmiennych składników
wynagrodzeń
Przyznany składnik nieodroczony, podlegający polityce zmiennych składników
wynagrodzeń
Naliczony i jeszcze nie przyznany składnik odroczony (na okres trzech kolejnych lat)
podlegający polityce zmiennych składników wynagrodzeń
Wartość wynagrodzeń z odroczoną wypłatą przyznanych w danym roku obrotowym,
wypłaconych i zmniejszonych w ramach korekty związanej z wynikami
Płatności związane z podjęciem zatrudnienia i zakończeniem stosunku zatrudnienia
(odprawy)
Liczba osób otrzymujących takie płatności
Najwyższa płatność
Wartość składnika odroczonego zmiennych składników wynagrodzeń za lata poprzednie
(2012 – 2014) wypłacona w 2015 r.
4
4.1
4.2
5
6
6.1
6.2
7
WARTOŚĆ
Członkowie Zarządu Banku, Dyrektorzy i
Zastępcy Dyrektorów Oddziałów, Dyrektor
Wydziału Sprzedaży i Marketingu
11
2.083.647,12
41.646,41
24.987,85
16.658,56
0,00
102.250,00
10
17.100,00
24.068,73
STRONA 68
17.9. Liczba osób, które otrzymały wynagrodzenie w wysokości co najmniej 1 mln
EUR w danym roku obrachunkowym: dla wynagrodzeń w przedziale między 1 mln
EUR a 5 mln EUR – w podziale na przedziały wynagrodzeń o wielkości 500 000
EUR, a dla wynagrodzeń wyższych niż 5 mln EUR – w podziale na przedziały
wynagrodzeń o wielkości 1 mln EUR
Poznański Bank Spółdzielczy nie zatrudniał osób, których łączne wynagrodzenie wypłacone
w 2015 roku przekraczało równowartość 1 mln EUR.
18. Dźwignia finansowa – art. 451 Rozporządzenia CRR
Bank oblicza wskaźnik dźwigni, zgodnie z art. 429 ust. 2 Rozporządzenia CRR, jako miarę
kapitału Banku podzieloną przez miarę ekspozycji całkowitej Banku wyrażoną jako wartość
procentowa. Wskaźnik dźwigni jest kalkulowany zarówno w odniesieniu do kapitału Tier 1, jak
i według definicji przejściowej kapitału Tier 1.
Tabela – wskaźnik dźwigni – 31.12.2015 r. (PLN)
Wskaźnik dźwigni - wykorzystując definicję kapitału
Miara kapitału
Wartość
W pełni wprowadzona definicja
6,41%
Definicja przejściowa
6,75%
Tabela – podział miary ekspozycji całkowitej stosowanej do obliczania wskaźnika dźwigni – 31.12.2015 r. (PLN)
Ekspozycja
Wartość
Inne pozycje pozabilansowe
33 951 451,00
Inne aktywa
638 092 611,00
Wartość aktywów odliczonych przy wyznaczaniu kapitału Tier 1
Razem
-171 563,00
671 872 499,00
W ramach zarządzania ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej, Bank monitoruje wskaźnik
dźwigni z częstotliwością kwartalną. Poziom wskaźnika dźwigni uwzględniany jest w ramach
wyznaczania bieżącego profilu ryzyka Banku i raportowany jest w ramach raportów dla
Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku. W przypadku zidentyfikowania zagrożenia dla
Banku wynikającego z nadmiernej dźwigni finansowej, mogą zostać podjęte działania
mitygujące.
STRONA 69
19. Stosowanie metody IRB
art. 452 Rozporządzenia CRR
w
odniesieniu
do
ryzyka
kredytowego
–
Nie dotyczy.
Bank nie stosuje metody IRB.
20. Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego – art. 453 Rozporządzenia
CRR
Bank stosuje następujące techniki ograniczania ryzyka kredytowego:
1) pomniejszanie podstawy tworzenia rezerw celowych zgodnie z Rozporządzeniem
Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na
ryzyko związane z działalnością banków. Bank przyjmuje zabezpieczenia zgodnie
z Instrukcją prawnych form zabezpieczeń wierzytelności Banku;
2) pomniejszanie wag ryzyka przypisywanych ekspozycjom kredytowym zabezpieczonym
hipotecznie na nieruchomości mieszkalnej w rachunku adekwatności kapitałowej na
podstawie Rozporządzenia CRR. Bank zarządza ryzykiem związanym z ekspozycjami
zabezpieczonymi hipotecznie, zgodnie z Instrukcją zarządzania ryzykiem kredytowym;
3) uznane techniki redukcji ryzyka kredytowego – zgodnie z Rozporządzeniem CRR,
w oparciu o Instrukcję oceny adekwatności kapitałowej.
W celu ograniczania skutków ryzyka kredytowego Bank przyjmuje zabezpieczenia.
Przyjmowane zabezpieczenia powinny spełniać kryteria płynności, wartości oraz dostępu
i możliwości ich kontroli, zgodnie z obowiązująca w Banku Instrukcją prawnych form
zabezpieczeń wierzytelności Banku.
Wartość przyjmowanych zabezpieczeń powinna zapewnić odpowiedni poziom wskaźnika
LtV przez cały okres kredytowania.
Bank stale monitoruje zmiany na rynku typowych zabezpieczeń przyjmowanych przez Bank,
tj. rynku nieruchomości.
STRONA 70
Bank preferuje zabezpieczenia zwrotności kredytów, które pozwalają na:
1) skuteczną egzekucję należności w przypadku braku spłaty kredytów;
2) pomniejszenie podstawy tworzenia rezerw celowych;
3) przypisanie niższych wag ryzyka ekspozycjom kredytowym w rachunku wymogu
kapitałowego.
Podstawowe zabezpieczenia, uznawane za najkorzystniejsze przez Bank to:
1) zdeponowane w Banku lub w banku będącym stroną trzecią, środki pieniężne;
2) hipoteka na gruntach;
3) hipoteka na nieruchomości mieszkalnej;
4) poręczenia Banku Gospodarstwa Krajowego, Funduszy Poręczeń Kredytowych, Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, itp.;
5) poręczenia i gwarancje jednostek samorządu terytorialnego oraz banków.
Tabela – Ekspozycje zabezpieczone poszczególnymi rodzajami zabezpieczeń w odniesieniu do uznanego kapitału
– 31.12.2015 r. (PLN).
RODZAJ ZABEZPIECZENIA
Cesja wierzytelności
Gwarancja
KWOTA EKSPOZYCJI
% UZNANEGO KAPITAŁU
108 858 154,59
207,72%
1 631 289,57
3,11%
Hipoteka na nieruchomości komercyjnej i pozostałej
89 884 576,54
171,51%
Hipoteka na nieruchomości mieszkalnej
23 035 330,86
43,95%
Poręczenie wg prawa cywilnego oraz przystąpienie do długu
33 497 001,63
63,92%
3 206,04
0,01%
Zastaw rejestrowy lub przewłaszczenie rzeczy ruchomych
25 203 212,45
48,09%
Pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem
44 323 091,90
84,58%
0,00
0,00%
Ubezpieczenie kredytu
Inne formy zabezpieczeń prawnych
Weksel własny in blanco lub poręczenie według prawa
wekslowego
Blokada środków pieniężnych
Kaucja
69 693 066,87
132,99%
4 202 906,19
8,02%
249 623,54
0,48%
STRONA 71
21. Stosowanie metod zaawansowanego pomiaru w odniesieniu do ryzyka
operacyjnego – art. 454 Rozporządzenia CRR
Nie dotyczy.
Bank nie stosuje zaawansowanych metod pomiaru w odniesieniu do ryzyka operacyjnego.
22. Stosowanie wewnętrznych
art. 455 Rozporządzenia CRR
modeli
pomiaru
ryzyka
rynkowego
–
Nie dotyczy
Bank nie stosuje wewnętrznych modeli pomiaru ryzyka rynkowego.
23. Wymogi informacyjne na temat podejścia do ryzyka płynności zgodnie z
Rekomendacją 18 Rekomendacji P
Ryzyko płynności w Banku bierze się z niedopasowania kontraktowych terminów zapadalności
aktywów i pasywów, tj. w głównej mierze z konieczności finansowania długoterminowych
kredytów depozytami o krótszej zapadalności. Realizować się ono może poprzez brak
możliwości wywiązania się ze swoich bieżących zobowiązań lub też poprzez straty wynikające
ze wzrostu kosztu finansowania, który nie jest pochodną zmienności rynkowych stóp
procentowych.
Celem strategicznym Banku w zarządzaniu płynnością jest pełne zabezpieczenie jego
płynności, minimalizacja ryzyka utraty płynności przez Bank w przyszłości oraz optymalne
zarządzanie nadwyżkami środków finansowych. Syntetycznym wyrazem wspomnianych celów
strategicznych w zakresie zarządzania ryzykiem płynności jest utrzymanie tolerancji na ryzyko
zgodnej z założonym apetytem na ryzyko, określonym poprzez wskaźniki struktury i źródeł
finansowania. Na koniec 2015 roku cele strategiczne zostały osiągnięte, co obrazuje poniższa
tabela.
STRONA 72
Tabela – Cele strategiczne Banku – wykonanie na 31.12.2015 roku.
L.p. Nazwa wskaźnika
Wartość
wartość na dzień
analizy
osiągnięcie celu
strategicznego
0 PLN
71 139 924
cel osiągnięty
1
1,68
cel osiągnięty
1
Minimalny poziom luki płynności krótkoterminowej
(M1)
2
Minimalny
poziom
krótkoterminowej (M2)
3
Minimalny poziom współczynnika pokrycia aktywów
niepłynnych funduszami własnymi (M3)
1
1,10
cel osiągnięty
4
Minimalny poziom współczynnika pokrycia aktywów
niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności
funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi
(M4)
1
1,23
cel osiągnięty
5
Udział zobowiązań pozabilansowych udzielonych (z
wyłączeniem kredytów realizowanych w transzach) w
sumie bilansowej
10%
3,40%
cel osiągnięty
6
Udział długoterminowych aktywów o terminie
płatności powyżej 10 lat w sumie osadu na
depozytach terminowych gospodarstw domowych,
który został podczas urealnienia przeniesiony do
przedziałów czasowych powyżej 10 lat, oraz pasywów
o terminach płatności powyżej 10 lat
30%
14,52%
cel osiągnięty
7
Maksymalny udział środków zgromadzonych przez
dużych deponentów w bazie depozytowej
20%
3,93%
cel osiągnięty
współczynnika
płynności
Zarządzanie ryzykiem płynności w Banku ma charakter skonsolidowany i całościowy. Oznacza
to zarządzanie płynnością złotową i walutową, zarówno w odniesieniu do pozycji bilansowych
jak i pozabilansowych we wszystkich horyzontach czasowych ustalonych przez Bank
i obejmuje wszystkie komórki i jednostki organizacyjne Banku. W celu mitygacji tego ryzyka,
Bank zarządza płynnością krótko-, średnio jak i długoterminową. Kluczowe znaczenie dla
Banku ma kształtowanie się płynności w okresie do jednego miesiąca, która wymaga stałej,
bieżącej oceny i analizy, tak aby zapewnić odpowiedni poziom rezerwy płynności. Zgodnie
z przyjętymi w ramach Systemu Ochrony SGB zasadami, płynność śróddzienna Banku
zabezpieczana jest przez Bank Zrzeszający, który w ciągu dnia operacyjnego realizuje
wszystkie operacje bezgotówkowe uznające i obciążające rachunek bieżący Banku.
STRONA 73
Struktura
posiadanych
przez
Bank
aktywów
powinna
umożliwiać
elastyczne
dostosowywanie się do potrzeb płynnościowych. W tym celu Bank dywersyfikuje swoje
aktywa według następujących kryteriów:
1) płynności;
2) bezpieczeństwa;
3) rentowności.
Z uwagi na niewielką skalę działalności Banku funkcje zarządzania ryzykiem można uznać za
scentralizowane. Za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem płynności odpowiada Zarząd
Banku, a nadzór nad zarządzaniem płynnością sprawuje Członek Zarządu – I Wiceprezes.
Zadania związane z utrzymywaniem płynności Banku wykonywane są przez Zespół Rozliczeń,
a zadania związane z pomiarem, monitorowaniem i kontrolowaniem ryzyka płynności w Banku
wykonuje Zespół Ekonomiki i Badania Ryzyk.
Poznański Bank Spółdzielczy jest zrzeszony z SGB – Bankiem S.A. oraz jest
uczestnikiem Systemu Ochrony SGB. W związku z tym Bank może regulować swoją płynność
płatniczą
poprzez
wykorzystywanie
szeregu
instrumentów
oferowanych
przez
Bank
Zrzeszający. Po stronie aktywnej są to przede wszystkim rachunki bieżące i lokaty terminowe,
które charakteryzują się wysoką płynnością. Po stronie pasywnej jest to kredyt w rachunku
bieżącym, kredyt rewolwingowy oraz inne kredyty celowe. Bank Zrzeszający jest dla Banku
partnerem biznesowym w zakresie udzielania kredytów konsorcjalnych, pomagając w ten
sposób zapewnić klientom Poznańskiego Banku Spółdzielczego płynne finansowanie.
Z drugiej strony, w celu poprawy płynności Banku, SGB-Bank S.A. może wystąpić jako
partner w zakresie transakcji sprzedaży wierzytelności. Jak już zostało wspomniane Bank
Zrzeszający pełni również istotną rolę w zakresie zabezpieczania płynności śróddziennej.
Bank jest uczestnikiem Systemu Ochrony SGB w ramach którego Uczestnicy
wzajemnie gwarantują sobie płynność i wypłacalność, w szczególności poprzez udzielanie
STRONA 74
ze zgromadzonych środków pożyczek, gwarancji i poręczeń. W ramach Systemu Ochrony SGB
wydzielony został podmiot którego podstawowym zadaniem jest udzielanie pomocy
płynnościowej jego Uczestnikom w sytuacji zagrożenia – Spółdzielnia Spółdzielczy System
Ochrony SGB. Dodatkowo, Spółdzielnia ta realizuje zadania z zakresu monitorowania
poziomu płynności Uczestników zarówno na zasadzie zagregowanej jak i indywidualnej oraz
zarządza wymianą informacji o ryzyku płynności.
Zarządzanie płynnością krótkoterminową opiera się na monitorowaniu i planowaniu
krótkoterminowych wpływów i wypływów, zawieraniu krótkoterminowych operacji na rynku
finansowym, w tym z Bankiem Zrzeszającym oraz budowaniu nadwyżki płynności, w której
skład wchodzą aktywa wysokopłynne stanowiące rezerwę pokrywającą potencjalne wypływy
gotówki z Banku. W celu utrzymywania ryzyka płynności na odpowiednim poziomie oraz
sprostania zapotrzebowaniom na środki płynne w sytuacjach kryzysowych, Bank utrzymuje
odpowiednią wielkość aktywów lub dodatkowych źródeł finansowania, które mogą być
natychmiast wykorzystywane przez Bank jako źródło środków płynnych. Składniki nadwyżki
płynności wg stanu na 31.12.2015 r zaprezentowano poniżej.
Tabela – Nadwyżka płynności na dzień 31.12.2015 roku (w tys. PLN)
31 grudzień 2015
Nadwyżka płynności
kasa
środki na rachunku bieżącym w BZ
lokaty terminowe w BZ
bony pieniężne NBP
126 361
9 036
9 325
48 000
60 000
Bank zakłada utrzymanie dotychczasowej struktury depozytów przyjętych od klientów Banku,
gdzie podstawowym źródłem finansowania aktywów są depozyty podmiotów niefinansowych,
głównie gospodarstw domowych oraz instytucji rządowych i samorządowych (składających się
na tzw. bazę depozytową). Zachowując ostrożne podejście do zarządzania ryzykiem płynności
Bank finansuje aktywa o dalszych przedziałach zapadalności jedynie najbardziej stabilna
częścią pozyskanych od klientów środków czyli tzw. osadem na depozytach. W trosce
STRONA 75
o zachowanie odpowiedniego poziomu płynności, Bank dąży do wydłużenia średniego terminu
wymagalności
przyjmowanych
depozytów
(a
tym
samym
zwiększenia
stabilności
pozyskiwanych środków), tak aby możliwe było otwieranie po stronie aktywnej, pozycji
o dłuższym horyzoncie czasowym. Ma to odzwierciedlenie w charakterystyce konstruowanych
produktów depozytowych. Strukturę podstawowych źródeł finansowania Banku oraz poziom
wyznaczonego na nich osadu według stanu na 31.12.2015 r. prezentuje poniższa tabela.
Tabela – Struktura podstawowych źródeł finansowania Banku na dzień 31.12.2015 roku, w PLN
Stan
Osad
Wskaźnik osadu
środki bieżące gospodarstw domowych
Rodzaj
114 862 210
109 714 756
95,52%
środki terminowe gospodarstw domowych
208 405 221
197 558 810
94,80%
Razem gospodarstwa domowe
323 267 430
307 273 565
95,05%
środki bieżące pozost. podm. niefin.
40 995 370
37 968 181
92,62%
środki terminowe pozost. podm. niefin.
91 871 571
62 457 049
67,98%
Razem pozostałe podmioty niefinanasowe
132 866 941
100 425 231
75,58%
PODMIOTY NIEFINANSOWE
456 134 372
407 698 796
89,38%
środki bieżące jednostek budżetowych
27 945 211
16 928 782
60,58%
środki terminowe jednostek budżetowych
8 602 322
8 602 322
100,00%
JEDNOSTKI BUDŻETOWE
36 547 534
25 531 104
69,86%
RAZEM BAZA DEPOZYTOWA
492 681 905
433 229 900
87,93%
Oprócz wspomnianych, Bank finansuje swoją działalność funduszami własnymi oraz kredytami
pozyskanymi z Banku Zrzeszającego oraz innych podmiotów. Na koniec 2015 roku łączna
kwota finansowania pozyskanego z Banku Zrzeszającego oraz innych podmiotów wyniosła
bilansowo 49.652 tys. PLN oraz dodatkowo 50.000 tys. PLN pozabilansowo.
Przyjmowane przez Bank lokaty walutowe - ze względu na ich relatywnie niski udział
w ogólnej strukturze przyjmowanych lokat ogółem - nie stanowią obecnie zagrożenia dla jego
płynności. Jednakże, wraz z rozwojem działalności walutowej, w coraz większym stopniu, Bank
narażony będzie na ryzyko płynności wynikające z przepływów walutowych. Bank będzie
dążył do pełnego zrównoważenia niedopasowania aktywów i pasywów walutowych.
Z punktu widzenia zarządzania płynnością Banku najważniejsza jest analiza poziomu
płynności w ujęciu krótko- i średnioterminowym. Zgodnie z Uchwałą nr 386/2008 Komisji
STRONA 76
Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie ustalenia wiążących banki norm
płynności, Poznański Bank Spółdzielczy dokonuje kalkulacji nadzorczych miar płynności
na każdy dzień sprawozdawczy. Normy te dotyczą zarówno płynności krótkoterminowej
(M1 i M2) jak długoterminowej (M3 i M4)
Tabela - Kalkulacja nadzorczych miar płynności na dzień 31.12.2015 roku
AKTYWA
W tys. PLN
A1
Podstawowa rezerwa płynności
116 390
A2
Uzupełniająca rezerwa płynności
60 000
A3
Pozostałe transakcje zawierane na hurtowym rynku finansowym
61 175
A4
Aktywa o ograniczonej płynności
A5
Aktywa niepłynne
396 573
47 855
PASYWA
W tys. PLN
B1
Fundusze własne pomniejszone o sumę wartości wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego i wymogu
z tytułu ryzyka rozliczenia dostawy oraz ryzyka kontrahenta
B2
Środki obce stabilne
B3
Pozostałe zobowiązania na hurtowym rynku finansowym
4 500
B4
Pozostałe zobowiązania
2 304
B5
Środki obce niestabilne
105.250
52 409
492 373
MIARY PŁYNNOŚCI
WARTOŚĆ
MINIMALNA
WARTOŚĆ
M1
Luka płynności krótkoterminowej ((A1 + A2) - B5)
0,00
7 1134
M2
Współczynnik płynności krótkoterminowej ((A1 + A2) / B5)
1,00
1,68
M3
Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi (B1 / A5)
1,00
1,10
M4
Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności
funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi ((B1 + B2) / (A5 + A4))
1,00
1,23
Dodatkowo, zgodnie z wymogami nałożonymi przez Rozporządzenie CRR oraz wydanymi do
niego aktami delegowanymi, Bank oblicza w każdym dniu roboczym wskaźnik LCR, który
obrazuje w jakim stopniu Bank jest zabezpieczony przed sytuacją skrajną, która utrzymuje się
przez okres 30 dni, wynikającą z zakłócenia równowagi pomiędzy wpływami i wypływami
płynności.
Wskaźnik LCR oblicza się jako stosunek zabezpieczenia przed utratą płynności i różnicy
pomiędzy odpływami i przypływami dotyczącymi kolejnych 30 dni – zakłada się, że przypływy
STRONA 77
nie mogą stanowić więcej niż 75% wartości odpływów. Minimalny, wymagany prawem, poziom
wskaźnika LCR w 2015 roku wynosił 60%. Poznański Bank Spółdzielczy odnotował na dzień
31.12.2015 r. Wskaźnik LCR na poziomie 402%. Zarówno wskaźnik LCR jak i nadzorcze miary
płynności obliczane są na każdy dzień roboczy a informacja o ich poziomie przekazywana jest
I Wiceprezesowi Zarządu Banku. Dodatkowo, informacja o kształtowaniu się wspomnianych
miar przedkładana jest każdorazowo na posiedzeniach Zarządu Banku, a następnie –
w okresach kwartalnych - na Radę Nadzorczą Banku.
W celu posiadania pełnej oceny strukturalnej posiadanych aktywów i pasywów,
dokonuje się analizy rozkładu ich zapadalności/wymagalności w poszczególnych przedziałach
czasowych obliczając wskaźniki tzw. luki płynności. Bank stosuje schematy urealniania
terminów zapadalności wybranych, kluczowych z punktu widzenia płynności, pozycji aktywów
i pasywów, aby poprawnie prognozować zachowanie się struktury bilansu oraz wpływów
i wypływów w czasie. Schematy urealniania wynikają bądź to ze specyfiki instrumentów
finansowych bądź też z zaobserwowanych historycznie zachowań, takich jak przedpłaty
kredytów czy utrzymywanie się osadu depozytowego. Na podstawie urealnionych wartości
Bank oblicza wskaźniki skumulowanej luki płynności. Wskaźnikami luki są stosunki
w poszczególnych przedziałach czasowych skumulowanych wartości aktywów do pasywów.
Przyjmuje się, że wskaźniki luki płynności, w przedziałach czasowych do 1 roku, powinny
przyjmować wartości istotnie wyższe od 1, co wskazuje na nadwyżkę posiadanych aktywów
dostępnych do pokrycia bieżących zobowiązań. Analiza urealnionych terminów zapadalności
aktywów i wymagalności pasywów wykazała, że limity dotyczące wskaźników luki we
wszystkich okresach zostały dotrzymane.
Tabela - Urealniona luka płynności na 31.12.2015 r.
LUKA
Do tygodnia
Powyżej tygodnia
do 1 miesiąca
Powyżej 1
do 3 miesięcy
Powyżej 3
do 6 miesięcy
Powyżej 6 miesięcy
do 1 roku
Limit
Wskaźnik skumulowanej luki
płynności
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
3,81
3,28
2,71
1,88
1,52
STRONA 78
W ramach zarządzania płynnością średnio- i długoterminową Bank dokonuje
planowania
uwzględniającego
przyszłe
potrzeby
płynnościowe.
W
ramach
procesu
budżetowego oraz okresowych przeglądów jego realizacji Bank planuje rozwój aktywów
i pasywów w taki sposób, aby kluczowe wskaźniki płynnościowe utrzymywane były
na wymaganym poziomie.
Istotnym warunkiem utrzymania płynności w przyszłości jest zarządzanie płynnością
długoterminową. Bank bada strukturę pasywów długoterminowych w powiązaniu ze strukturą
aktywów długoterminowych i ustala limity zaangażowania w te aktywa. Wskaźniki płynności
oraz poziom wykorzystania limitów obliczane są w okresach miesięcznych, a ich wartości są
przedmiotem raportowania Zarządowi Banku, oraz – w okresach kwartalnych – Radzie
Nadzorczej Banku. Poniżej zaprezentowano wykorzystanie wspomnianego limitu na dzień
31.12.2015 r.
Tabela - Limit poziomu długoterminowych aktywów (30%), w PLN
Wyszczególnienie
aktywa o terminie płatności powyżej 10 lat
osad na depozytach terminowych gospodarstw domowych
pasywa o terminach płatności powyżej 10 lat
aktywa pow. 10 lat / pasywa pow. 10 lat
wykorzystanie limitu
2015-12-31
29 671 629
197 558 810
6 736 031
14,52%
48,41%
Bank dokonuje identyfikacji wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty
płynności i na ich podstawie ustala założenia do przeprowadzania testów warunków
skrajnych, polegających na sprawdzeniu sytuacji w jakiej znalazłby się Bank w przypadku
zaistnienia sytuacji nieoczekiwanej i jednoczesnej konieczności utrzymania nadzorczych miar
płynności na wymaganym przepisami prawa poziomie. Bank przeprowadza testy warunków
skrajnych w obszarze:
1) nagłego wzrostu środków obcych niestabilnych o 30%;
STRONA 79
2) nagłego wycofania środków w postaci depozytów (bieżących i terminowych) przez
osoby wewnętrzne oraz osoby powiązane organizacyjnie z Bankiem;
3) nagłego wzrostu wykorzystania przez klientów przyznanych linii kredytowych o 30%.
Wynikiem przeprowadzonych testów jest koszt, jaki poniósłby Bank na skutek wystąpienia
sytuacji skrajnej. Na podstawie wyników analizy stwierdzono, że poziom eskalacji ryzyka
płynności na dzień 31.12.2015 r., w sytuacji skrajnej nie wymaga podejmowania działań
awaryjnych ani zabezpieczenia ryzyka płynności wewnętrznym wymogiem kapitałowym.
Testy warunków skrajnych przeprowadzane są w okresach miesięcznych, a ich wyniki
są przedmiotem raportowania Zarządowi Banku, oraz – w okresach kwartalnych – Radzie
Nadzorczej Banku. Wyniki testów są podstawą do opracowania planów awaryjnych, które
stanowią opis postępowania poszczególnych osób zaangażowanych w proces zarządzania
ryzykiem płynności w przypadku ziszczenia się sytuacji zagrożenia utraty płynności.
24. Wymogi informacyjne zgodnie z art. 111a ust. 4 ustawy Prawo bankowe
24.1. Opis systemu zarządzania, w tym systemu zarządzania ryzykiem
Opis systemu zarządzania zawarto w części 2. Cele i strategie w zakresie zarządzania
ryzykiem niniejszego Ujawnienia.
24.2. Opis systemu kontroli wewnętrznej
W Banku funkcjonuje system kontroli wewnętrznej, który jest dostosowany do struktury
organizacyjnej, wielkości i stopnia złożoności działalności Banku, ustanowiony Regulaminem
Systemu kontroli wewnętrznej w Poznańskim Banku Spółdzielczym”.
Celem systemu kontroli wewnętrznej jest wspomaganie procesów decyzyjnych przyczyniające
się do zapewnienia:
1) skuteczności i efektywności działania Banku;
STRONA 80
2) wiarygodności sprawozdawczości finansowej i nadzorczej oraz informacji zarządczej;
3) przestrzegania zasad zarządzania ryzykiem w Banku;
4) zgodności
działania
Banku
z
przepisami
prawa,
regulacjami
wewnętrznymi
i standardami rynkowymi.
W celu zabezpieczenia się przed stratą Bank rozpoznaje, ocenia i kontroluje wszystkie rodzaje
ryzyka wynikające z prowadzonej działalności i poprzez proces kontroli zapewnia,
by pracownicy Banku pracowali w sposób wydajny i uczciwy realizując cele i ustalone
zadania.
W celu prezentowania wiarygodnych sprawozdań finansowych i nadzorczych, system kontroli
wewnętrznej zapewnia rzetelne ich przygotowywanie w oparciu o księgi prowadzone zgodnie
z obowiązującymi zasadami rachunkowości.
W celu podejmowania prawidłowych decyzji nadzorczych, system kontroli wewnętrznej
weryfikuje jakość i kompletność sporządzanej w Banku informacji zarządczej.
System kontroli wewnętrznej chroni zasoby Banku, zapewnia wysoką jakość i niezawodność
informacji oraz zgodność działania z przepisami prawa, a także eliminuje występowanie
nieprawidłowości i błędów.
System kontroli wewnętrznej identyfikuje i ocenia istotne czynniki zewnętrzne i wewnętrzne,
które mogą niekorzystnie wpłynąć m.in. na adekwatność kapitałową, rentowność operacji,
wiarygodność sprawozdawczości, przestrzeganie przepisów i regulacji wewnętrznych.
System kontroli wewnętrznej obejmuje m.in. mechanizmy kontroli wewnętrznej.
Mechanizmy kontrolne przyjęte w Banku wbudowane są w funkcjonujące w Banku procesy,
czynności, w codzienną działalność operacyjną Banku.
STRONA 81
W zakresie mechanizmów kontroli wewnętrznej w Banku funkcjonują w szczególności:
1) zasady, polityki, regulaminy i procedury obejmujące wszystkie obszary działalności,
wraz z zasadami przyczyniające się do realizacji założeń strategii Banku;
2) zasady, metody i techniki identyfikacji, pomiaru, monitorowania, oceny i kontrolowania
poszczególnych rodzajów ryzyka;
3) ustanowione limity ostrożnościowe ograniczające poziom ryzyka występującego
w poszczególnych obszarach działania Banku, wraz z zasadami ustalania ich poziomu,
monitorowania, aktualizowania, postępowania w przypadku przekroczeń;
4) zasady funkcjonowania wewnętrznego systemu sprawozdawczości zarządczej;
5) kontrola działalności na poszczególnych szczeblach wykonywana przez każdego
pracownika,
przez
bezpośredniego
zwierzchnika
oraz
jednostkę
ds.
kontroli
wewnętrznej, mająca na celu weryfikację jakości i poprawności realizowanych w Banku
zadań.
Mechanizmy kontrolne obejmują m.in. okresowe:
1) przeglądy, analizy i oceny sporządzane dla Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku;
2) sprawdzanie
przestrzegania
przepisów
zewnętrznych,
procedur
i
instrukcji
wewnętrznych, w odniesieniu do działalności poszczególnych komórek i jednostek
organizacyjnych Banku;
3) badanie ograniczenia dostępu do aktywów rzeczowych (głównie gotówki oraz obszaru
przetwarzania danych);
4) sprawdzanie przestrzegania ustalonych limitów;
5) weryfikowanie systemu zatwierdzania i autoryzacji;
6) analizowanie systemu weryfikacji i uzgadniania.
Działanie mechanizmów kontrolnych przebiega w dwóch etapach:
STRONA 82
1) ustanowienie wewnętrznych zasad, limitów i procedur;
2) sprawdzanie ich przestrzegania.
Jednym z mechanizmów kontroli wewnętrznej są czynności kontrolne.
Czynności kontrolne stanowią integralną część codziennych zadań wszystkich pracowników
Banku oraz umożliwiają szybkie reakcje na zmieniające się warunki i unikanie zbędnych
kosztów.
Funkcjonujące w Banku procedury kontroli opracowane są w formie pisemnej i zatwierdzone
przez Zarząd Banku i Radę Nadzorczą Banku.
Funkcjonujące w Banku procedury kontroli obejmują w szczególności:
1) podstawowe zasady wykonywania czynności kontrolnych;
2) podział obowiązków w zakresie systemu kontroli wewnętrznej zgodny z zapisami
struktury organizacyjnej;
3) zasady współpracy jednostek organizacyjnych Banku w zakresie systemu kontroli
wewnętrznej – określone w regulacji normującej organizację Banku.
Rada Nadzorcza Banku sprawuje nadzór nad wprowadzeniem w Banku systemu zarządzania,
tj. systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz ocenia jego
adekwatność i skuteczność.
Nadzór Rady Nadzorczej Banku nad funkcjonowaniem systemu kontroli wewnętrznej obejmuje
m.in.:
1) akceptowanie zasad funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej;
2) akceptowanie planów kontroli wewnętrznej;
3) okresowe zapoznawanie się z informacją dotyczącą wszystkich obszarów kontroli
wewnętrznej i audytu wewnętrznego;
STRONA 83
4) ocenę efektów działań podjętych w celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości
w funkcjonowaniu mechanizmów kontroli wewnętrznej;
5) ocenę adekwatności i skuteczności funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej.
Zarząd Banku odpowiada za zaprojektowanie, wprowadzenie oraz działanie skutecznego
systemu zarządzania, tj. systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz
procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego
Do zadań Zarządu Banku, z punktu widzenia prawidłowego działania systemu kontroli
wewnętrznej należy m.in.:
1) zapewnienie ciągłości monitorowania efektywności mechanizmów kontrolnych oraz
identyfikowania obszarów działalności, operacji, transakcji i czynności przeznaczonych
do stałego monitorowania;
2) wyznaczenie osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie okresowej, co najmniej raz
w roku, weryfikacji funkcjonujących w Banku mechanizmów i procedur kontroli
wewnętrznej i audytu wewnętrznego;
3) określenie formy udokumentowania przeprowadzonego przeglądu i oceny efektywności
wewnętrznych mechanizmów kontrolnych oraz wniosków wynikających z tych
przeglądów;
4) określenie trybu przekazania wewnątrz Banku raportu pokontrolnego/raportu, w celu
podjęcia działań służących usunięciu stwierdzonych nieprawidłowości mechanizmów
kontroli wewnętrznej oraz sposobu kontroli skorygowania tych nieprawidłowości;
5) okresowe zapoznawanie się z informacją dotyczącą kontroli wewnętrznej i audytu
wewnętrznego;
STRONA 84
6) zapewnienie ciągłości i skuteczności działania kontroli wewnętrznej i audytu
wewnętrznego, w tym właściwej współpracy w tym zakresie oraz dostępu do
niezbędnych dokumentów źródłowych;
7) ocena adekwatności i skuteczności systemu kontroli wewnętrznej.
Na podstawie czynności kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego Zarząd Banku i Rada
Nadzorcza Banku otrzymują informacje dotyczące:
1) przestrzegania przepisów prawa, w tym regulacji ostrożnościowych, innych norm
zewnętrznych oraz obowiązujących w Banku regulacji wewnętrznych;
2) funkcjonowania w Banku systemu informacji zarządczej;
3) skuteczności ujawniania w ramach kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego błędów
i nieprawidłowości
oraz podejmowania skutecznych działań naprawczych lub
korygujących;
4) realizacji określonych i wymaganych przez Zarząd Banku celów i polityki Banku;
5) kompletności, prawidłowości i kompleksowości procedur księgowych;
6) jakości (dokładności i niezawodności) systemów: księgowego, sprawozdawczego
i operacyjnego;
7) adekwatności, funkcjonalności i bezpieczeństwa systemu informatycznego;
8) efektywności wykorzystania dostępnych środków, w tym funduszy własnych i zasobów
we wszystkich obszarach działalności Banku;
9) oceny struktury organizacyjnej Banku, podziału kompetencji i koordynacji działań
pomiędzy poszczególnymi jednostkami organizacyjnymi i stanowiskami pracy, a także
systemu tworzenia i obiegu dokumentów i informacji oraz istnienia mechanizmów
STRONA 85
gwarantujących podejmowanie decyzji w sposób wykluczający ryzyko związane z
występowaniem powiązań personalnych pomiędzy uczestnikami procesów decyzyjnych;
10) oceny funkcjonowania systemów wewnętrznych w aspekcie poprawy efektywności
działania Banku jako całości;
11) czynności zlecanych przez Bank do wykonania podmiotom zewnętrznym, nawet jeśli są
one powiązane organizacyjnie lub kapitałowo z Bankiem.
Kierownicy jednostek i komórek organizacyjnych Banku, wypełniając swoje obowiązki,
wprowadzają w życie przyjęte przez Zarząd Banku wewnętrzne strategie i procedury
dotyczące zarządzania ryzykiem, a przede wszystkim:
1) odpowiadają
za
wdrożenie
odpowiednich
mechanizmów
i
procedur
kontroli
wewnętrznej;
2) monitorują prawidłowość przestrzegania mechanizmów i procedur kontroli.
Czynności kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego obejmują funkcjonujące niezależnie:
1) kontrolę wewnętrzną;
2) audyt wewnętrzny sprawowany przez Spółdzielczy System Ochrony SGB.
24.3. Informacje dotyczące polityki wynagrodzeń
Informacje dotyczące polityki wynagrodzeń zawarto w w części 17. Polityka w zakresie
wynagrodzeń niniejszego Ujawnienia.
24.4. Informacje o spełnianiu przez członków Rady Nadzorczej Banku i Zarządu
Banku wymogów określonych w art. 22aa ustawy Prawo bankowe
Członkowie Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku są objęci oceną w zakresie wiedzy,
umiejętności i doświadczenia, odpowiedniego do pełnionych przez nich funkcji i powierzonych
STRONA 86
im obowiązków, a także rękojmi należytego wykonywania tych obowiązków dokonywaną
odpowiednio przez Zebranie Przedstawicieli w zakresie oceny członków Rady Nadzorczej
Banku oraz Radę Nadzorczą Banku w zakresie członków Zarządu Banku. Ocena ma charakter
uprzedni przed powołaniem oraz następczy w trakcie pełnienia funkcji.
Wszyscy członkowie Zarządu Banku oraz Rady Nadzorczej Banku zgodnie z dokonaną za
2015 rok oceną spełniają wymagania art. 22aa ustawy Prawo bankowe.
25. Informacja o wynikach oceny adekwatności zakresu ogłaszanych informacji do
skali i profilu ryzyka Banku
Na podstawie przeprowadzonej analizy adekwatności zakresu ogłaszanych informacji do skali
i profilu ryzyka ponoszonego przez Poznański Bank Spółdzielczy stwierdzono, że nie
zaistniały przesłanki do ogłaszania informacji dodatkowych, które nie zostały objęte zakresem
niniejszego Ujawnienia.
Stosując kryteria oceny, określone w Polityce informacyjnej6, stwierdzono co następuje:
1) na przestrzeni 2015 roku nie odnotowano uwag uczestników rynku, ani też innych
podmiotów bądź osób zainteresowanych zakresem ogłaszanych informacji, w celu oceny
działalności Banku w obszarze: metod szacowania kapitału, technik i metod
stosowanych przez Bank w celu identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli
poszczególnych rodzajów ryzyka,
2) Bank nie odnotował uwag w obszarze polityki informacyjnej, wynikających z procesu
„Badanie i Ocena Nadzorcza (BION)” przeprowadzonego w 2015 r. przez Komisję
Nadzoru Finansowego.
6 Treść Polityki informacyjnej w zakresie adekwatności kapitałowej udostępniona jest na stronie internetowej
Banku (www.pbs.poznan.pl)
STRONA 87

Ujawnienie informacji o charakterze jakościowym i ilościowym

Transkrypt

Podobne dokumenty

VI. Bufory kapitałowe, wskaźniki globalnego znaczenia

zmiany w świetle Bazylei III i CRR/ CRDIV

(CRR art. 440, 441) VII. Aktywa obciążone (CRR art. 443)

polityka informacyjna-2016 r. - Bank Spółdzielczy w Jutrosinie

Uchwała Nr /BC/98 r - Południowo-Mazowiecki Bank Spółdzielczy w

Dorota Zawadzka - ekspert z zakresu prawa pracy z wieloletnią

Miesiąc Koszty wynagrodzeń w miesiącu (w zł) w tym: wartość

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ1

zasady - ESBANK