pracują na nadwyżkę pochłaniania CO
Transkrypt
pracują na nadwyżkę pochłaniania CO
|1 EDYTORIAL MAŁGORZATA WNOROWSKA „ REDAKTOR NACZELNA PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPEMENT Drzewo przestarzałe staje się niezdatnym i próżno miejsce zalega: trzeba go więc w czasie doskonałej jego pory wycinać, ale w tym wycinaniu tak poczynać roztropnie, żeby aktualna korzyść dalszej nie przeszkadzała”. Ignacy Krasicki (1735-1801) Powyższy cytat sprzed ponad dwóch wieków doskonale odzwierciedla wspólne cele, jakie łączą działania leśników i przemysłu drzewnego. To zrównoważony rozwój. Możemy spierać się w kwestiach definicyjnych tego pojęcia, jednak bez wątpienia wszystkim nam zależy na utrzymaniu harmonii i ciągłym doskonaleniu, choć wiemy, że zarówno w nauce, jak i biznesie nie jest proste. Nowy numer czasopisma Przemysł Drzewny, który oddaję w Państwa ręce również jest efektem poszukiwania harmonii między tym co leśne i drzewne, między tym co teoretyczne i praktyczne oraz ciągłego doskonalenia sposobu przekazu medialnego. To jednocześnie pierwszy numer przygotowany przez firmę Forestor Communication, specjalizującą się w komunikacji sektora leśno-drzewnego i pierwszy numer, nad którym obejmuję pieczę jako redaktor naczelny. Przemysł Drzewny otrzymał nie tylko nową szatę graficzną, ale także został wzbogacony o zespół niezwykle wartościowych autorów. Chcielibyśmy, aby nasze czasopismo - wydawane od tego roku w formie kwartalnika - było dla Państwa źródłem rzetelnej wiedzy i inspiracji. Czasopismem, po które sięga się, by poznać opinie liderów branży, doświadczenia innych przedsiębiorstw, skonfrontować wyniki sektora i prognozy ekonomiczne z własnymi planami na przyszłość. Nie chcemy na jego łamach roztrząsać sporów, kłótni czy ferować wyroków. Jesteśmy przekonani, że wiele nieporozumień wynika z braku rzetelnych informacji i posługiwania się krzywdzącymi stereotypami. Chcemy tę lukę wydawniczą wypełnić, bo obserwując od wielu lat sytuację w sektorze leśno-drzewnym można z całą pewnością stwierdzić, że to zgoda buduje a niezgoda rujnuje. WYDAWCA: STOWARZYSZENIE INŻYNIERÓW I TECHNIKÓW LEŚNICTWA I DRZEWNICTWA ul.Czackiego 3/5, 00-043 Warszawa tel./fax (22) 82 827 24 www.sitlid.pl TYP PERIODYKU: kwartalnik drukowany + wersja PDF ISNN 0373-9856 SEKRETARZ REDAKCJI DAMIAN PIEKARSKI tel. 880 100 682 [email protected] [email protected] NAKŁAD: 5 000 egz. KOREKTA EWA BUCZEK SKŁAD I DRUK: FORESTOR COMMUNICATION www.forestor.pl ADRES REDAKCJI: ul. Łukowa 9 lok. 79 02-767 Warszawa 2 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT REDAKTOR NACZELNY: MAŁGORZATA WNOROWSKA tel. 609 192 635 [email protected] Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian i skracania nadesłanych materiałów. Nadesłanie materiałów do redakcji jest równoznaczne z przekazaniem wydawcy praw autorskich. Kopiowanie i przedruk pisma może nastąpić tylko za zgodą wydawcy. www.przemysldrzewny.eu Wydawca oraz redakcja nie biorą odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń. INDEX w tym miesiącu piszemy o: OKŁADKA: zdjęcie na okładce 123RF autorpomocje: str 2, 75, 83 PAPIER Do druku czasopisma wykorzystano papier SPEED, wyprodukowany przez firmę International Paper (www.ipaper.com.pl) zgodnie z najwyższymi standardami w zakresie ochrony środowiska, w tym systemem certyfikacji PEFC. SPEED to wszechstronny papier do druku offsetowego, który zapewnia bardzo dobre odwzorowanie kolorów, szczególnie przy dużym nakładzie druku. |3 FELIETON FELIETON STEPHEN KING „ „ Michael R. Craig DYRETOR MARKETIGU I SPRZEDAŻY SCA TIMBER, SZWECJA Musimy jako sektor wspólnie promować dane techniczne dotyczące drewna, jego doskonałe parametry, możliwości zastosowania naszych innowacyjnych produktów z drewna w nieznanych dotąd obszarach. DREWNIANA ELEWACJA W PARKU OLIMPIJSKIM W LONDYNIE CEO KLIMBING SAWMILL, USA 30 października 2012 r. huragan Sandy uderzył w północno-wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych, wyrządzając szkody wśród mieszkańców, szacowane na miliardy dolarów, zatrzymując tymczasowo pozyskanie drewna oraz produkcję przemysłową. Olbrzymie szkody przyniosą w rezultacie zapotrzebowanie na drewno liściaste do produkcji mebli i podłóg, wykorzystanych przy odbudowie regionu. KRAJOBRAZ PO HURAGANIE SANDY Park Olimpijski w Londynie, którego konstrukcja zachwyciła widzów na całym świecie, był doskonałą wizytówką promującą drewno. Trudno jednak w tak spektakularny sposób zachęcać na co dzień ludzi do korzystania z tego surowca. Charakterystyczny czerwonawy kolor wielu egzotycznych gatunków drewna nie jest już tak atrakcyjny dla europejskich konsumentów ze względu na wzmożoną akcję informacyjną na temat ich nielegalnego pozyskania Londyński Park Olimpijskich to konstrukcja pokazująca nie tylko, jak będzie wyglądać przyszłość za- Jeszcze przed huraganem Sandy spodziewano się, że krajowy popyt na drewno liściaste nasili się w ciągu kilku mówień w przemyśle drzewnym, ale też jak wiele można osiągnąć w kwestii promocji drewna poprzez kwartałów, powodując obniżenie zapasów tarcicy i utrzymanie cen na dotychczasowym poziomie. Tymczasem połączenie wizji projektanta i wiedzy technicznej ekspertów. Wiedza techniczna to coś, co my - jako jesienna tragedia spowodowała z jednej strony konieczność zagospodarowania znacznej ilości powalonego drew- przedstawiciele przemysłu - musimy demonstrować bardziej otwarcie. Każdy z nas może czuć się na, z drugiej strony wyłączyła z użytkowania wiele tartaków powodując zniszczenia sieci elektrycznych oraz hal ekspertem w swojej dziedzinie - czy to jest drewno iglaste, liściaste czy płyty drewnopochodne - ale ta produkcyjnych. W tej sytuacji trudno cieszyć się z rosnącego popytu wewnętrznego oraz wzmożonego eksportu wiedza tylko wtedy jest w stanie dostać się do szerszych kręgów i w ten sposób promować drewno, głównie na rynki azjatyckie. gdy będziemy ściślej ze sobą współpracować. Silną pozycję utrzymał eksport zarówno tarcicy jak i kłód, osiągając w 2012 roku rekordowy poziom. Eksport do Jest jeszcze jedna płaszczyzna, w której wiedza techniczna może kreować większą wartość dla prze- Chin w sierpniu 2012 roku był największy, biorąc pod uwagę dotychczasową historię wymiany handlowej mysłu - rozwój systemu BIM, czyli Building Information Modelling. Musimy jako sektor wspólnie pro- z Chinami w tym miesiącu. Sprzedaż tarcicy do Tajlandii i Malezji wzrosła w sierpniu o 83% i 78% w porównaniu mować dane techniczne dotyczące drewna, jego doskonałe parametry, możliwości zastosowania na- do analogicznego miesiąca roku poprzedniego. Także eksport do Unii Europejskiej zanotował w sierpniu po raz szych innowacyjnych produktów z drewna w nieznanych dotąd obszarach. System BIM to umożliwia, pierwszy wzrost od lipca 2011 roku. o ile będzie powszechnie stosowany w budownictwie. Certyfikowane drewno może być dzięki BIM Choć rynek Unii Europejskiej odnotowuje spowolnienie, kupujący zdecydowali się na zwiększenie zamówień ga- sercem każdego projektu, wpisującego się w ideę zrównoważonego budownictwa, od podłóg po okna. tunków białego dębu (White Oak). Charakterystyczny czerwonawy kolor wielu egzotycznych gatunków drewna Zanim jednak zrobimy krok w celu zebrania żniw tej wielkiej biznesowej szansy, musimy całkowicie nie jest już tak atrakcyjny dla europejskich konsumentów ze względu na wzmożoną akcję informacyjną na temat zrozumieć wartości środowiskowe tkwiące w naszym surowcu. Musimy popracować nad analizami cy- ich nielegalnego pozyskania. Stąd pojawiają się prognozy o zmniejszeniu popytu na drewno egzotyczne po wejściu klu życia produktów drzewnych - od kołyski do kołyski. Tylko wiedzą i rzetelnymi informacjami możemy w życie z dniem 3 marca 2013 roku europejskiej regulacji obrotu drewnem pozyskanym nielegalnie (EUTR). W tej przekonać architektów, by wybierali nasze produkty. To nie będzie łatwe, gdyż jest wiele barier do dość optymistycznej scenerii gospodarczej powinniśmy teraz pomyśleć o zwiększeniu inwestycji w nowe zakłady pokonania, ale nie możemy stracić tej szansy. i ich wyposażenie. Nadal istotnym problemem do rozwiązania pozostanie zadłużenie wielu tartaków, ale także niepewność co do polityki gospodarczej, ochrony środowiska i podatków, które mogą zmniejszyć tempo rozwoju i inwestycji. 4 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT |5 SPIS TREŚCI RESEARCH&DEVELOPMENT 8-11. Inwestycje WYWIAD z prof. TOMASZEM BORECKIM, DORADCĄ PREZYDENTA RP nr 1/2013 LAYMAN, KOPAHAUS POLLMEIER BSW TIMBER WOLF SYSTEM BEM FAMILIA SWEDWOOD SWEDSPAN str. 62 str. 73 12-14. Badania Wykorzystanie drewna Testy podłóg Badania jakości EPAL LCA dla palet 15-20. Innowacje Nanokompozyt bez formaldehydu Krzywoliniowe podłogi płyta HDD na bazie MDF Twinson-pVC z drewnem fasada BEEdomus CLT przyjazne środowisku PROGNOZY 22-23. Ożywienie w USA i Rosji. Stagnacja w strefie euro GIEŁDA 24-25. wzrosły zyski i przychody z tytułu sprzedaży RAPORT KUKE Rok 2012 zaczął się pięknie z dynamiką roczną produkcji przemysłowej na poziomie 9,0%. Potem było już gorzej. W marcu roczna dynamika produkcji wyniosła 0,7%. Poderwała się jeszcze jak „kamienna kaczka” odbita od lustra wody, by pogrążyć się we wrześniu do ujemnego poziomu -5,2%. str. 26 6 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT str. 42 AKTUALNE REGULACJE Z ZAKRESU TRANSPORTU DREWNA RAPORTY 26. Informator ekonomiczny KUKE Rynek Mebli 27. Europejski rynek podłóg str. 46 ROSJA STAJE SIĘ NOWYM CENTRUM PRODUKCJI PŁYT DREWNOPOCHODNYCH CZY GIEŁDA DŹWIGNIE WIELKIE PLANY BIOFACTORY? EKOLOGIA 58-60. Produkty drzewne pracują na nadwyżkę pochłaniania CO2 TRENDY LEŚNICTWO 46-47. PŁYTY DREWNO- POCHODNE MIGRUJĄ NA WSCHÓD 61. Powstaje narodowy program leśny 62-65. Podwyższyć „wiek emerytalny” drzewostanów TRANSPORT 48-50. Przewoźnicy twierdzą, że sosna jest cięższa SPRZEDAŻ DREWNA 28-31. 70% za nami. Wyniki I i II etapu 32-34. Wywiad z Adamem WasiakieM, dyrektorem generalnym LP 35. Submisje drewna na Słowacji. 36-41. Podaż Drewna na 2013 r. 42-45. Rosja w WTO. NIŻSZE CŁA NA WYWÓZ DREWNA „Lasy są państwowe i musi być nadzór nad tymi lasami” PRAWO 51-53. PYTANIA W SPRAWIE EU Timber Regulation 54-55. Nowe rozporządzenie CPR - jakie czekają nas zmiany? 56. KWITY PRZEWOZOWE Z OŚWIADCZENIEM PRZEWOŹNIKA ETYKIETY ENERGETYCZNE DLA STOLARKI dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych 57. Rozporządzenie OZE USTAWA OZE KADRY 80. Marek Kasprzak Tomasz Zawiła -Niedźwiecki Hans Peter Dohmen 81. Mirosław StepAniuk Julia Denzler BIBLIOTEKA 82. Drewno w budowie maszyn POLITYKA LEŚNA 66-68. Rola Banku Danych o Lasach w polityce leśnej państwa 69. zrównoważony rozwój To nie konserwacja przyrody TECHNOLOGIE 70-72. Springer - innowacyjne technologie dla przemysłu drzewnego REPORTAŻ 73-75. Postęp dopiero nastąpi GATUNKI DREWNA 76-79. Oliwka europejska Od 2013 r. wyliczając wielkość pochłaniania CO2 , uzyskanego dzięki gospodarce leśnej, państwa będą mieć możliwość późniejszego (przesuniętego w czasie) rozliczania emisji związanych z uwalnianiem węgla z produktów drzewnych. str. 58 |7 RESEARCH & DEVELOPMENT RESEARCH & DEVELOPMENT INWESTYCJE INWESTYCJE Layman - elbląska fabryka mebli - adaptuje pomieszczenia magazynowe w Rubnie na kolejne dwie hale produk- W ramach rozwoju produkcji budynków pasywnych z drewna, firma Kopahaus z Barlinka planuje wdrożenie cyjne i inwestuje w nową lakiernię. produkcji BSH. Poza realizacją kontraktów w roku obrotowym 2011/2012 (który zakończył się w 31 marca 2012 r.) spółka zamierza w dalszym ciągu udoskonalać produkowane konstrukcje i unowocześniać rozwiązania technologiczne i eksploatacyjne. Pierwsze efekty już możemy zauważyć opracowano nową technologię produkcji wych, już od 20 lat. Fabryka mieści się na terenie o powierzchni ok.100 domów. Spółka do końca obecnego roku obrotowwego chce ponad 2 ha w Rubnie przy ul. Słonecznikowej. wprowadzić także konstrukcje z drewna klejonego BSH, co pozwo- na budownictwo pasywne. Korporacja Budowlana KOPAHAUS SA hale, które powstaną w ramach adaptacji otrzymała już certyfikat Instytutu Passivhaus w Darmstadt stwierdza- istniejących hal magazynowych. Zostaną jący zgodność produktu KOPAHAUS PASSIVHAUS-BAUSYSTEM one wyposażone w urządzenia do obrób- ze standardem wysoce energooszczędnych domów pasywnych. Cer- ki płyty wiórowej. Będą to między innymi: tyfikat obejmuje cały system produkcyjny domu pasywnego. szlifierki, frezarki, wiertarki, piły i tokarki. W domu pasywnym Eco Premium A+ niska energetyczność sprawia, czeniem ostatniego etapu inwestycji, jakie przeprowadzono w tartaku Furnierwerkstoffe to spółka córka znanego na rynku drzewnym pro- BSW Timber w Newbridge. Pochłonęła ona w sumie w ciągu 5 lat ducenta tarcicy bukowej Pollmeier Massivholz GmbH. Umowa o war- ponad 6 mln funtów. (Laminated Veneer Lumber). Pollmeier poinformował, że na inwesty- Dzięki inwestycji zakład zatrudniający 140 cję planuje przeznaczyć 65-70 mln euro. pracowników wytwarza rocznie 108 tys. m3 o nowoczesne produkty dla budownictwa i meblarstwa. cji znalazły się nowoczesne liniE strugająca oraz sortująca. cały artykuł? - Długoterminowe zaangażowanie inwestycyjne naszej firmy w Newbridge przyczynia się do wzmocnieniu znaczenia sektora leśnego zarówno w gospodarce lokalnej jak i ogólnokrajowej - mówi Nowy zakład powstaje w Creuzburgu. Urządzenia wyprodukowane Martin Gale, prezes BSW. - Poprawa wydajności produkcji sprawiła, przez Raute wyprodukowane zostaną w fabrykach w Szanghaju (Chiże tworzymy produkty na miejscu, Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,z lokalnego surowca i sprzedajemy ny) i Kajaani (Finlandia), i dostarczone na miejsce montażu wiosną je w kraju, promując budownictwo drewniane i wpisując się w polityby zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w 2013 r. Zamówienie obejmuje urządzenia do skrawania fornirów, kę zrównoważonego rozwoju. przemyśle w Polsce i na świecie. suszenia arkuszy, składania i prasowniadrzewnym fornirów. Cała linia repreZ kolei minister John Griffiths dodał: KLIKNIJ i zamów! zentować będzie najnowszą technologię w tej dziedzinie. Surowcem - BSW jest prawdziwym atutem tej okolicy i odgrywa kluczową rolę do produkcji forniru będzie drewno bukowe. Według wcześniejszych we wzmacnianiu lokalnej gospodarki. Mam nadzieję, że biznes będzie informacji linia umożliwiać ma produkcję elementów o długości do 35 się rozwijał w ciągu najbliższych miesięcy i lat, a jego znaczenie dla metrów. walijskiego przemysłu drzewnego będzie coraz większe. KLIKNIJ i zamów! LVL - Laminated Veneer Lumber - „fornirowe drewno warstwowe”, to tarcica klejona z fornirów o grubości zazwyczaj ok. 3 mm. Nowo- że koszty ogrzewania są nawet ośmiokrotnie niższe niż w domu speł- Każde posiadać będą filtr tkaninowy, z którego systemem rurociągów Wizyta ministra środowiska i zrównoważonego rozwoju była zwień- kiej spółki Pollmeier Furnierwerkstoffe GmbH & Co.KG. Pollmeier firma poszerzy swoją ofertę produktową Chciałbyś przeczytać Zamów aktualny numer lub prenumeratę na całygabarytowo rok, obiektów jak i przeszklonych li na realizację większych zawsze bieżąco wydarzeniami w O becnie w yby twa rz a nie być meblinaodb y wa si ęz najważniejszymi energooszczędnych domów. w dwóch halach produkcyjnych. Już wkrótTo kolejny krok firmy przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. w kierunku zaspokojenia rosnącego popytu ce dołączyć do nich mają kolejne dwie Firma Raute Oy poinformowała o pozyskaniu kontraktu od niemiec- LVL w Europie Centralnej. Dzięki inwestycji Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Współczynnik przenikalności cieplnej ściany kształtuje się na poziona ilość konstrukcji dla tego kontrahenta w roku kalendarzowym to tworząc 140 nowych miejsc pracy. Nowa fabryka będzie pierwszym producentem dla kontrahenta niemieckiego. produkcją mebli skrzyniowych, zarówno kuchennych jak i pokojo- meier. wyrobów z drewna. Wśród nowych inwesty- wysoce energooszczędnych konstrukcji mie U=0,11. Pierwsze domy już zostały wyprodukowane. Przewidzia- Szef resortu środowiska John Griffiths złożył wizytę w tartaku BSW Timber w Newbridge. To największy tartak w Walii, który w ostatnim czasie zainwestował ponad 6 mln funtów tości 14 mln euro dotyczy dostawy kompletnej linii produkcyjnej LVL W I kwartale roku obrotowego 2012/2013 Firma Layman, której właścicielem jest Ryszard Seroka, zajmuje się Raute, fiński producent maszyn do obróbki drewna specjalizujący się w urządzeniach do produkcji sklejki, dostarczy linię produkcyjną LVL dla niemieckiej firmy Poll- czesny produkt z grupy materiałów drewnopochodnych, który dzięki niającym standardowe obecnie normy. swoim doskonałym właściwościom, wysokiej wytrzymałości i stabilno- odciągane są wióry, trociny do jednego z silosów magazynowych, ści wymiarów znajduje szerokie zastosowanie w budownictwie znajdujących się przy kotłowni. W drugim silosie przechowywane i meblarstwie. będzie zakupione drewno oraz pellety, przewidziane do spalenia w Firma Raute jest światowym liderem w produkcji urządzeń do produk- zakładowej kotłowni. cji LVL. W 2011r. spółka osiągnęła przychody ze sprzedaży na pozio- W związku z tym planowane jest wstawienie do istniejącego bunkra mie 74,3 mln euro (2010: 62,9 mln euro) notując stratę w wysokości kotła wodnego wraz z zainstalowaniem niezbędnego oprzyrządowa- 10,4 mln euro (2010: strata 9,7 mln euro). Według prognozy na rok nia i instalacji do zadawania paliwa. W bunkrze znajdzie się też insta- 2012, Raute uzyska znaczącą poprawę wyników sprzedaży lacja do odprowadzania spalin z procesu energetycznego spalania i osiągnie zysk. drewna. Inwestycja przewiduje również adaptację istniejącego budynku, słu- gowa na stanowisku do nanoszenia lakierów. 8 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT fot. BSW wentylacyjną i grzewczą. Zainstalowana zostanie także ściana odcią- fot. 123RF na lakiernię. Obiekt zostanie wyposażony w niezbędną instalację fot. KOPAHAUS żącego jako magazyn do przechowywania materiałów do produkcji, |9 RESEARCH & DEVELOPMENT RESEARCH & DEVELOPMENT INWESTYCJE INWESTYCJE Firma Wolf System z Siemianowic rozpoczęła budowę domu modelowego w celu zobrazowania autorskiej technologii budownictwa z prefabrykatów bazujących na drewnie. Projekt pod nazwą „Wzmocnienie konkurencyjności przez uruchomie- Dom modelowy powstanie w bezpośrednim sąsiedztwie siedziby firmy Wolf System w Siemianowicach Śląskich, przy ul. Budowlanej 17. Rozpoczęcie prac planowane jest na początek listopada 2012 roku. Na dom modelowy Wolf System o łącznej powierzchni 282,33 m2 składają się parter z tarasem, piętro wraz z ogrodem na dachu budynku oraz użytkowa piwnica. BEM Brudniccy, jeden z liderów stolarki specjalizujący się dotąd w wyrobach stalowych, zainwestował w nowoczesny wydział podukcji stolarki drewnianej. nie procesu produkcji wyrobów z drewna”, zgłoszony przez firmę BEM Brudniccy Sp. j. do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, został objęty dofinansowaniem z Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw w ramach działania 2.3 . W ramach projektu dofinansowanym w kwocie 1,22 mln zł zrealizowano inwestycję, w efekcie której została wybudowana nowoczesna łość o ochronę środowiska naturalnego. Nowoczesna i ekologiczna linia lakiernicza została wyposażona W ciągu dwóch lat w Stalowej Woli powstanie fabryka płyt klejonych z drewna sosnowego firmy Swedwood, należą- w malarnię ciekłą, która jest przystosowana do nakładania lakierów cej do grupy IKEA. i farb wodnych. Końcowym etapem procesu produkcji jest osuszanie wyrobów w specjalnie przygotowanym tunelu, gdzie drzwi poddawane Grupa podpisała już porozumienie w sprawie inwestycji z prezydentem są wpływowi ciepłego powietrza poprzez nawiew dyszami i utwardzane miasta Stalowa Wola. W tej chwili Swedwood prowadzi działania ad- lampami ultrafioletowymi. Proces malowania prowadzony jest w spe- ministracyjne m.in. w celu uzyskania pozwolenia na wylesienie cjalnie wydzielonej części hali metodą natrysku hydrodynamicznego i budowę. przy użyciu farb wodorozcieńczalnych. Pełna automatyzacja produkcji zapewnia powtarzalność i dokładność produkowanych wyrobów. ce, leżącej na obszarze stalowolskiej podstre- o powierzchni 2100 m do produkcji stolarki budowlanej. Obiekt Chciałbyś przeczytać hala cały artykuł? 2 Budownictwo prefabrykowane w technologii Wolf System pozwala na budowę domu w znacznie krótszym czasie niż w przypadku budownictwa tradycyjnego. Wprowadzanie nowoczesnych lub prenumeratę na całytechnologii rok, i rozwiązań, racjonalna w hali produkcyjnej i montowaniu ich bezgospodarka surowcami oraz odpowiednia polityka zagospodarowaby zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w pośrednio na placu budowy, stan surowy nia odpadów powodują, iż spełnione zostały normy z zakresu ochrony przemyśle drzewnym i na świecie. zamknięty budynku można osiągnąć jużwpoPolsce środowiska. Ponadto zostały spełnione wszelkie wymogi dotyczące ok. 4-6 tygodniach od rozpoczęcia prac. bezpieczeństwa i higieny pracy. Domy Wolf System spełniają wszelkie parametry energooszczędności. Zastosowana technologia oraz materiały pozwalają uniknąć strat Realizacja inwestycji spowodowała zwiększenie potencjału firmy poprzez rozszerze- KLIKNIJ i zamów! energii i obniżają koszty eksploatacji nawet o 40-60%. Podstawowy surowiec wykorzystywany przy budowie domów Wolf System, jakim jest drewno, zapewnia doskonałe właściwości techniczne, trwałość, łatwą obróbkę oraz izolacyjność cieplną akustyczną. nie dotychczasowego asortymentu o wyroby drewniane, wprowadzenie produktów na nowe segmenty rynku oraz zwiększenie ich atrakcyjności i konkurencyjności. Innowacyjność produktowa i procesowa zapewniła firmie większą elastyczność w podejmowaniu nowych wyzwań, polegających na realizacji projektów wymagających indywidualnych rozwiązań. giczna importowana z innego zakładu. W październiku 2012 r. firma Familia z Woli Krzywieckiej k. Przemyśla uruchomiła nowe ciesielskie centrum obrób- Dopóki działka nie zostanie zabudowana na konto stalowowolskiego elementów konstrukcyjnych. Centrum wyposażone jest w system do której będzie dostarczany transportem kolejowym surowiec drzew- załadunku oraz rozładunku elementów, co w pełni pozwala na au- ny. Koszt budowy bocznicy to 8 mln zł. tomatyzację procesu produkcyjnego. Urządzenie pozwala obrabiać Pierwotnie inwestor mówił o zatrudnieniu nawet 300 osób. Na po- elementy o maksymalnym przekroju 300x650 mm oraz o długości do czątek będzie to jednak nie więcej niż 30 osób. Szacowana wartość 18 m. Cały proces produkcyjny sterowany jest komputerowo. Efektem inwestycji Swedwood w Stalowej Woli to blisko 33 mln zł. cze włoskiej firmy CMS - model SUPREMA. Zamów aktualny magistratu co miesiąc ma na wpływać 60 tys. zł, a gdy już ruszy produknumer lub prenumeratę cały rok, cja - jak wyliczył urząd miasta - nawet 3 mln zł rocznie z podatków. by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w Warunkiem jaki postawili Szwedzi miastu - rozważając wybór między Maszyna ta dedykowana jest głównie do elementów więźby dachowej przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. lokalizacją w Biłgoraju i Stalowej Woli - było wybudowanie bocznicy, lub złożonych konstrukcji drewnianych, gdzie występuje duża ilość KLIKNIJ i zamów! finalnym są elementy konstrukcyjne drewniane o wysokiej jakości. Do głównych zalet tej maszyny należy zaliczyć: skrócenie czasu realizacji zlecenia, krótki czas montażu całej konstrukcji na budowie, minimalizacja odpadów, precyzja oraz dokładność wykonanych połączeń. Na zakup maszyny firma Familia otrzymała dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej. gdzie już obecnie funkcjonuje jedna fabryka firmy. tów drzwi na określony wymiar, następnie kalibrowania w celu osią- - Płyty komórkowe to przyszłość meblarstwa - mówi Christian gnięcia właściwej grubości. W dalszej części procesu skrzydła drzwio- Schwarz, dyrektor zarządzający Swedspan Słowacja. - A Swedspan we są fornirowane po czym przechodzą do centrum numerycznego, chce być postrzegany jako lider w tej dziedzinie. na którym odbywa się wiercenie otworów niezbędnych do osadzenia 70-metrową kompleksową linię do produkcji płyt CPS 280 - 34.91 zamków i zawiasów. Przed nałożeniem warstwy lakierów następuje do nowego zakładu dostarczy firma Dieffenbacher. Jak informuje obróbka szlifierska, mająca na celu odpowiednie przygotowanie po- producent - będzie to linia pozwalająca na produkcję różnego rodzaju wierzchni drzwi. Powstałe na tym etapie technologicznym wióry są płyt komórkowych. Swedspan zamierza produkować na Słowacji dwa transportowane systemem odciągów do stacji filtrów, a następnie typy lekkich płyt BOBOARD and COLIGHT. fot. FAMILIA fot. Wolf System brykietowane i spalane w kotłowni do celów grzewczych. Taki rodzaj 10 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT Swedspan, producent płyt drewnopochodnych należący do grupy IKEA, inwestuje w nowy zakład produkujący lekkie płyty komórkowe na Słowacji. Fabryka powstanie na zakupionym niedawno gruncie w Malacky, Technologia wytwarzania rozpoczyna się od formatyzowania elemen- rozwiązania usprawnia cały proces produkcji, a także zapewnia dba- Ekonomicznej. Zostanie na niej zainstalowana używana linia technolo- technologicznych, służącą do produkcji drewnianych drzwi i ścianek firmy BEM było poszanowanie walorów środowiska naturalnego. Dzięki przygotowywaniu prefabrykatów Zamów aktualny numer fy Specjalnej Strefy Chciałbyś przeczytać cały artykuł? ten został wyposażony w jedną z nowocześniejszych w Polsce linii przeciwpożarowych. Realizując inwestycję, jednym z priorytetów dla Inwestycja powstanie na 25-hektARowej dział- Firma Vyncke zajmie się budową systemu produkcji energii z biomasy w nowym zakładzie Swedspan na Słowacji. Produkcja płyt ma ruszyć w I kwartale 2014 r. Moce wytwórcze zakładu mają osiągnąć 375,000 m³ płyt rocznie. | 11 RESEARCH & DEVELOPMENT RESEARCH & DEVELOPMENT BADANIA BADANIA Raport z badań Millward Brown Aranżacja domów z wykorzystaniem drewna Z czym Polkom i Polakom kojarzy się dąb? W jakiej części domu lub ogrodu najchętniej widzielibyśmy drewno? Czy wolimy chronić deski, używając lakierów czy olejów? Na te i inne pytania odpowiadali respondenci w ogólnopolskim badaniu przeprowadzonym przez ośrodek Millward Brown. Badanie „Aranżacja domów z wykorzystaniem drewna” zostało przeprowadzone we wrześniu przez ośrodek badawczy Millward Brown SMG/KRC na zlecenie firmy Altax. Przebadano repre- Testy podłóg dzieć, że wynik powyżej 4000 cykli jest bardzo dobry, na podłodze Tarkett, jak i desce dostępnej w sieci deska barlinecka pokonała deskę litą podczas gdy 1200 obrotów to dość słaby rezultat. sklepów BeijerBygg (producentem marki RAW jest Nie poleciłabym ułożyć takiej podłogi na przykład Kährs). Na czterech innych dało się zauważyć słabsze w korytarzu, kuchni lub na innych powierzchniach plamy lub odbarwienia. Jedynie Barlinek i Junckers narażonych na mocne zużycie - skomentowała wynik pozostały niezmienione. Oliwa z oliwek nie pozostawi- Anna Göransson. ła wyraźnych śladów, gdy umieszczono ją na środku Szwedzki Instytut Techniczny przeprowadził niezależne testy jakości podłóg drewnianych, w którym polska deska barlinecka pokonała podłogi czołowych firm europejskich. zentatywną grupę Polek i Polaków w wieku od 30 do 60 lat. Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Celem testów przeprowadzonych przez SP W pierwszej części badania sprawdzono, jakich materiałów Polacy użyliby najchętniej przy wystroju wnętrz i urządzaniu ogrodu (można było wskazać kilka odpowiedzi). Zdecydowana większość respondentów chętnie widziałaby drewno w ogrodzie (66% wskazań) i na tarasie (48%). Tylko co trzeci badany wykonałby w mieszkaniu aranżację z przewagą drewna. Jeszcze mniej osób wybrałoby ten surowiec przy urządzaniu łazienki - aż 83% badanych wolałoby użyć Szwedzki Instytut Techniczny było porównanie ścieralności i odporności na działanie cieczy ośmiu najpopularniejszych na szwedzkim rynku podłóg drewnianych. Badaniom poddano podłogi oferowane Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, innych materiałów do wystroju tego pomieszczenia. przez Barlinek, Tarkett, Kährs, Karelia, by zawsze na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w Respondenci zostali także poproszeni o wyliczeniebyć spontanicznych skojarzeń z drewnem. Aż Junckers, Berg&Berg oraz sieci budowlane 66% z nich miało charakter emocjonalny. O wieledrzewnym rzadziej myślimy w o drewnie jako oi materiale przemyśle Polsce na świecie. Beijer Bygg i Bauhaus. Siedem z nich były użytkowym. Zdecydowana większość badanych postrzega je jako materiał ekologiczny, tra- dycyjny, przyjemny w dotyku i ocieplający wystrój wnętrz. Co więcej, niektóre gatunki drzew budzą jednoznaczne skojarzenia. Aż dla 72% badanych Polek i Polaków dąb jest symbolem potęgi i siły. to dębowe warstwowe podłogi trzylamelowe, natomiast duńska podłoga Junckers to lity produkt dębowy. Zleceniodawca testów - Testfakta - jest organizacją informacyjną, KLIKNIJ i zamów! Jeśli chodzi o prace ochronne związane z drewnem, badani najchętniej wykonywaliby je wiosną i latem. Do malowania powierzchni drewnianych w domu najczęściej użyliby lakierobejcy lub lakieru, natomiast w ogrodzie - lakierobejcy lub impregnatu. Niezależnie od miejsca przeznaczenia, Polki i Polacy wciąż bardzo sceptycznie podchodzą do stosowania oleju. działającą na rzecz ochrony konsumentów, która poprzez testy i badania laboratoryjne dokonuje niezależnej oceny produktów konsumenckich. Ścieranie Podczas testu podłogi ścierano z użyciem spadającego piasku i dwóch obracających lameli. Jednak wylana na połączeniach lameli, wniknęła w drewno na wielu produktach. Fakt, że oliwa Odporność na płyny przenika przez lakier, a nie robią tego ani kawa, ani Laboratorium sprawdziło także, jak poszczególne czerwone wino, uzależnione jest od niższego napięcia podłogi radzą sobie z działaniem cieczy. Na testo- powierzchniowego oliwy. Chciałbyś przeczytać cały wanych podłogach ułożono papiery filtracyjne zamoczone uprzednio w czerwonym winie, oliwie z oliwek Podsumowanie oraz kawie. Po upływie doby oczyszczono podłogi Dębowa deska barlinecka zwyciężyła w teście, zdo- używając tego samego środka myjącego, a następnie bywając w sumie 4,3 pkt. Jak podkreślają autorzy popularna w branży metoda na sprawdzenie ogród taras mieszkanie odporności lakieru na ścieranie. Im więcej obrotów wytrzyma podłoga, tym jest bardziej odporna. Bezkonkurencyjnie najwyższą odpornością na ścieranie wykazała się podłoga marki Barlinek, która wytrzymała całe 4100 obrotów w teście. Dla porównania: Karelia osiągnęła rezultat 1200, Kährs 2300, a badania, trójwarstwowa podłoga z Barlinka osiągnęła aktualny numer lub prenumeratę na cały udało się usunąć z łatwościąZamów ze wszystkich podłóg, wynik lepszy nawet od deski litej marki Junckers (4,2 rok, ale czerwone wino zostawiło widoczne ślady zarówno by zawsze być napkt.bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w i drugie miejsce w teście). przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. Tabela. Wyniki testów desek podłogowych (dąb wysoki połysk, 14–15 mm) przeprowadzonych przez Szwedzki Instytut Techniczny. Źródło: Testfakta Producent lub dystrybutor Byggmax Junkers Beijer bygg Berg och Berg Tarkett Kährs Karelia Bauhaus Model Deska barlinecka Dąb Dąb klasyczny lakier ultra matowy RAW Dąb Lakier Spader L Dąb naturalny Salsa Dąb Original Como Dąb naturalny Parkiet dębowy Oak Vario Ilość m² w paczce 3,18 2,91 KLIKNIJ i zamów! 3,41 3,41 tarkett.se kahrs.com kareliaparketti. com bauhhaus.se 3 3 3 3 1,89 2,66 berg-berg.com 3 Adres internetowy byggmax.se junkers.com beijerbygg. se Liczba lameli (na 1 desce) 3 2 3 2,84 fot. 123RF Najbardziej naturalną scenerią dla drewna jest zdaniem Polaków ogród. 12 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT branżowy wymóg, jeśli chodzi o odporność podłóg na ścieranie. Można jednak powie- 2,66 Dane Gwarancja (lata) 25 5 20 2 25 30 10 10 Kraj pochodzenia Polska Dania Szwecja Szwecja Szwecja Szwecja Finlandia Finlandia/Rosja Warstwa nośna (mm) 3,2 >5,0 3,6 3,6 3,5 3,5 3,5 3,5 Szlifowanie (max ilość) 2-3 4-5 4-5 3-4 4-5 3-4 3-4 3-4 3 600 2 300 1 200 1 400 Test Test piasku i pasków skórzanych (liczba obrotów) 4 100 3 250 Trwałość (50%) 5,0 4,1 4,3 3,3 4,5 3,1 2,0 2,2 Odporność na zabrudzenia Czerwone wino (25%) 5,0 5,0 2,5 4,5 2,0 4,5 3,5 3,5 Oliwa z oliwek (25%) 2,0 3,5 5,0 4,0 3,5 3,0 5,0 4,0 Ocena ogólna 4,3 4,2 4,0 3,8 3,6 3,4 3,1 3,0 Najlepszy w teście. Wysoka odporność na ścieranie i na zabrudzenia od czerwonego wina. Wysoka cena. Wysoka trwałość, mała odporność na zabrudzenia od czerwonego wina. Dobra odporność na plamy, nieco niższa trwałość. Dobra trwałość, ale niska odporność na zabrudzenia od czerwonego wina. Nieco gorsza odporność na ścieranie, niska odporność na zabrudzenia od oliwy z oliwek. Najniższa trwałość, niska odporność na zabrudzenia od czerwonego wina, lecz wysoka na zabrudzenia od oliwy z oliwek. Niska trwałość. Niska odporność na plamy. Najniższa cena. 3 450 2 500 Wyniki badań w skali od 1 do 5 (gdzie 5 to ocean najwyższa) Tarkett 3600 obrotów. - Nie istnieje żadna wyraźna granica ani Sprawdzaliśmy odporność samego lakieru. Test pokazuje, jak dobrze lakier zabezpiecza podłogę przed codziennym zużyciem, plamami, przebarwieniami. Badanie wskazuje również, w jakim stopniu podłoga jest odporna na zarysowania i jak często trzeba ją lakierować i szlifować. dokonano wizualnej oceny, czy zostały plamy. Kawę się skórzanych pasków. Jest to najbardziej Gdzie najlepiej wykorzystać drewno? artykuł? Anna Göransson, prowadząca testy w SP: Komentarze | 13 RESEARCH & DEVELOPMENT RESEARCH & DEVELOPMENT INNOWACJE BADANIA KONTROLA JAKOŚCI Bureau Veritas zweryfikuje palety EPAL Po ponad 30 latach współpracy EPAL rezygnuje z usług SGS. Pieczę nad utrzymaniem standardów EPAL i kontrolą ładunków nośników EPAL/EUR zajmie się od 2013 r. Bureau Veritas. zajmować się stałym, dalszym rozwojem ważonego rozwoju - mówi Robert Holiger, e.V (EPAL) z siedzibą w Dusseldorfie na- obecnych standardów jakościowych doty- prezes EPAL oraz Martin Leibrands CEO stawia się na dalszy rozwój i zleca z dniem czących bezpieczeństwa i zrównoważonego EPAL. - Tego oczekują od nas liczni użyt- ładunków EPAL/EUR na całym świecie W pierwszym trzech kwartałach 2012 r. Bureau Veritas znaleźliśmy partnera, który niezależnemu przedsiębiorstwu certyfika- w zakładach EPAL wyprodukowano już 50 w sposób długotrwały i zrównoważony cyjnemu Bureau Veritas (Francja). Bureau mln palet i przeprowadzono 18,4 mln na- będzie nas wspierał w optymalizacji naszej Veritas jest światowym liderem w dziedzinie praw - a tendencja ta jest wciąż rosnąca. działalności i który jest w stanie udoskonalić przeczytać 1 stycznia 2013 kontrolę Chciałbyś jakości nośników rozwoju. cały artykuł? kownicy ładunków - Chcemy w dalszym ciągu podnosić po- trwającą od połowy lat siedemdziesiątych wiedziane kontrole w licencjonowanych ziom jakości naszych produktów i położyć współpracę EPAL z SGS. zakładach produkcyjnych EPAL, ale także jeszcze większy nacisk na aspekt zrówno- EPAL w Polsce: KLIKNIJ i zamów! 4 0 - 5 0 mln sztuk palet typu EUR znajduje się w obrocie. 1 0 mln nowych palet 2 5 0 mln euro - wartość palet znajdujących rocznie wprowadza się do obrotu. się w obrocie. 1 , 5 mln m 3 surowca drzewnego zużywa się rocznie do produkcji palet. Według producenta, technologia stosowana podczas produkcji po- do wielu zastosowań w budownictwie i meblarstwie. Prasowany na zwala na niezwykle wydajne wykorzystanie surowca drzewnego. Służy gorąco płytowy kompozyt ze średnio- i małowymiarowego drewna temu linia do optycznego skanowania drewna, uwzględniająca jego liściastego, także pochodzącego z plantacji i upraw rolniczych, oraz rysunek, kolorystykę a także system CAD/CAM oraz oprogramowa- 0076 06, finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. określić, czy dwa kawałki drewna pasują do siebie, oprogramowanie Ekologiczny nanokompozyt nie zawiera formaldehydu oraz żadnych uwzględnia również niedoskonałości drewna w pobliżu krawędzi, takie związków szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi, co potwierdzają jak końce węzłów i bieli, by podłoga była trwała. Software opracowała dla Bolefloor fińska na spółka, zajmująca prenumeratę cały rok,się automatyką we współpracy z Instytutem Cybernetyki na Uniwersytecie Technologicznym by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w w Tallinie. Wytrzymałość płyty i jej odporność na wilgoć, w zależności od wariantu przemyśle PolscePomysł i nabardzo świecie. oryginalny, ale także niszowy, co ogranicza jego technologicznego, kształtować się może na drzewnym różnym poziomie,w w tym kończy szłości nie tylko przeprowadzać niezapo- Bezformaldehydowy kompozyt to innowacyjna płyta drewnopochodna całkowicie odporny na rozkład mikrobiologiczny oraz trudno zapalny. fot. 123RF EPAL czoło rozwojowi i stale rosną- autorskimi pomysłami. być nastawia bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w cym wymaganiom rynku. Nowo zawiązana współpraca przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. niczym puzzle. wyniki badań VOC, akredytowanego to materiał Zamówlaboratorium. aktualnyJest numer lub Zamów aktualny lub prenumeratę niezależnych usług w zakresie weryfikacji Wraz znumer nowym ukierunkowaniem strategii na nasz cały system rok, zapewniania jakości własnymi, Bureau Veritas będzie w niedalekiej przy- meblarstwa oraz spoiwo silikonowe do jego wytwarzania. nie, któreartykuł? przy pomocy algorytmów wybiera odpowiednią linię cięcia, spoiwo silikonowe sieciująceChciałbyś w systemie kondensacyjnym, stosowane przeczytać cały by jak najlepiej połączyć ze sobą układane obok siebie deski. Aby do jego wytwarzania, zostały opracowane w ramach projektu NR15 EPAL/EUR. W firmie zgodności produktów i ichby certyfikacji. zawsze Duńska firma Bolefloor przy pomocy innowacyjnego oprogramowania oraz maszyn CNC tworzy unikalne deski podłogowe cięte krzywoliniowo, które łączą się ze sobą - znacznie korzystniejszym od wymagań określonych w EN 312:2011 zastosowanie do projektów typu off-the-shelf. Zaleta tego typu pro- dla wszystkich typów płyt wiórowych (P2-P7) oraz w EN 300:2007. dukcji ujawnia się w sytuacji, gdy pojawia się konieczność naprawy, Prace badawcze nad tym innowacyjnym wynalazkiem autorstwa Iwony wymiany części podłogi. Można sięgnąć wówczas po archiwalny plik, Frąckowiak, Andrzeja Idziaka, Magdaleny Łubkowskiej, Jarosława który podpowie jak wyciąć dany kawałek podłogi. Przy odpowiedniej Gąsiora, Aleksandry Sokołowskiej, Andrzeja Miazgi i Rafała Muskusa zmianie parametru może nawet dobrać kolorystykę drewna, by paso- zostały zwieńczone zgłoszeniem patentowym w Urzędzie Patentowym wała do aktualnego wyglądu ułożonej przed laty podłogi. RP pod numerem P. 394926 z dnia 18.05.2011 r. System zarządza każdym etapem produkcji od skanowania surowca, KLIKNIJ i zamów! przez cięcie na maszynach Homag, aż po pakowanie i montaż. Badania LCA Standard EPAL sprzyja klimatowi z drewna i stosowania standardów EPAL w trakcie ich produkcji oraz wprowadzania do obiegu. Stosowanie palet drewnianych w standardzie EPAL pomaga redukować emisję CO2 - orzekli włoscy naukowcy. fot. Bolefloor Stowarzyszenie European Pallet Association Instytut Technologii Drewna wspólnie z Zakładem Chemicznym „Silikony Polskie” Sp. z o.o. opracował ekologiczny nanokompozyt lignocelulozowy dla budownictwa i Opublikowane dane pokazują, że długi cykl życia palety EUR/EPAL - wynikający m.in. z możliwości ich wielokrotnego wykorzystania - w znacznym stopniu przyczynia się do ograniczenia efektu cieplarnianego. Ocena oddziaływania na środowisko w całym cyklu życia (Life drewnianej jest pięciokrotnie lepsza od oceny, jaką uzyskały palety Cycle Assessment - LCA) palet drewnianych - zarówno jako pro- plastikowe. duktu, jak i procesu jego naprawy i wymiany - wskazuje, że stoso- Celem badań było wykazanie przy pomocy najbardziej obiektywnej wanie tego typu opakowań drewnianych jest jedną z najlepszych metody, jaką jest LCA, w jakim stopniu produkcja palet drewnianych metod poprawy jakości i efektywności usług transportu i logistyki oraz wprowadzone przez EPAL standardy związane z ich naprawą towarów z zachowaniem poszanowania środowiska naturalne- i wymianą wpływają na redukcję gazów cieplarnianych. go. Z badań przeprowadzonych we Włoszech przez organizację Badanie, zlecone na Politechnice w Mediolanie ujawniło, jak liczne ConLegno wynika, że ocena oddziaływania na środowisko palety korzyści dla środowiska wynikają ze stosowania palet wykonanych 14 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT Według badaczy w całym swym cyklu życia jedna paleta wykonana z drewna nie tylko nie emituje CO2, ale odejmuje łącznie -18,4 kg ekwiwalentu dwutlenku węgla. Idąc tym tokiem należy stwierdzić, że tylko w 2010 r. dzięki używaniu palet drewnianych zostały usunięte z atmosfery ponad 1,22 mln ton ekwiwalentu dwutlenku węgla. Oznacza to, że każdego roku, dzięki systemowi EPAL, Europa kompensuje emisję gazów cieplarnianych odpowiadającą energii potrzebnej mieszkańcom Rzymu. | 15 RESEARCH & DEVELOPMENT RESEARCH & DEVELOPMENT DSO ze Strzelec Opolskich opracował chronioną techno- System Twinson firmy Deceuninck, łączący PVC i drewno w jednolity materiał do produkcji, uzyskał certyfikat logię produkcji płyt HDD na bazie MDF. fot. BEEdomus INNOWACJE PEFC. Polimeryzowana płyta meblowa HDD (ang. High Definition Design) jest wykończona wodorozcieńczalnym lakierem akrylowym. To pro- Twinson firmy Deceuninck jest unikalnym materiałem wytworzonym dukt, na który producent ze Strzelec Opolskich – firma DSO Sp. z szybko rosnącego drewna sosnowego i PVC. Może być w 100 % z o.o. – posiada chronioną technologię i który daje nowe możliwości przetworzony po ukończeniu cyklu życia produktu. Odpad systemu wykorzystania w przemyśle meblarskim. Twinson jest zbierany i służy do wytłaczania nowych wyrobów bez Nośnikiem HDD jest płyta MDF Plus dostarczana przez firmę Krono- obniżenia ich jakości. span. MDF Plus posiada taką samą średnią gęstość jak płyta MDF, ma ona jednak większą gęstośćChciałbyś w środkowej części,przeczytać co sprawia, że jest łatwiejsza podczas obróbki głębokiego frezowania. Twinson zawiera w sobie naturalne włókna cały artykuł? w drewna, co pozwala mu uzyskać natural- ny wygląd i patynę po jego montażu. Jest O innowacyjności produktu świadczy spo- bardzo trwałym materiałem, który wymaga sób jego wykończenia. Płyty HDD posiadają minimum konserwacji i troski. nowoczesne struktury wykończenia po- Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, Materiał jest dostępny w ośmiu naturalnych kolorach, ma właściwości najważniejszymi wydarzeniami w polimeryzowania.by zawsze być na bieżąco zantypoślizgowe, jest wodoodporny, sztywny i nie rozszczepia się na przemyśle drzewnym w Polsce drzazgi.i na świecie. Chciałbyś cały artykuł? BEEdomus® to innowacyjny projekt domuprzeczytać pasywnego. Za okładziną drewnianą ułożono membranę paroprzepuszczalną Jego drewnianą elewację chroni specjalna membrana DuPont™ Tyvek®UV Facade, która dzięki swojej wodoszczelności, paroprzepuszczalna DuPont™ Tyvek® UV Facade. wytrzymałości mechanicznej oraz wysokiej odporności na działanie wierzchni dzięki nowatorskiej technologii Warstwę dekoracyjną stanowią wodorozcieńczalne lakiery akrylowe. Twinson jest dostępny w kilku wersjach systemów tarasowych (Terra- Nowoczesne i atrakcyjne wzory, niepowtarzalne struktury oraz format ce & Terrace+) lub elewacyjnych (O-Face). Terrace & Terrace+ służą „lakierowanych” polimeryzowanych płyt HDD pozwalają rozszerzyć za- do konstrukcji podestów tarasowych, ścieżek ogrodowych czy obrze- stosowanie tego produktu nie tylko na fronty meblowe, ale również na Membrana zapewnia skuteczną i długotrwałą ochronę domu przed ku. Projekt tego drewnianego domu gotowego, zaprojektowanego Zamów aktualny numer lub prenumeratę nakapryśnej cały pogody. rok, szkodliwymi działaniami na planie przenikających się kół, jest zgodny z ideami ekologii, w tym - System elewacyjny w postaci desek z otwartymi przestrzeniami po- by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w między nimi powoduje, że ochronna membrana umieszczona bezpoprzemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. bazowania na lokalnych surowcach i korzystania z pracy lokalnych mieszkańców. średnio za nimi jest narażona na promienie UV i deszcz przez cały ży basenowych. KLIKNIJ i zamów! korpusy mebli twardych, elementy mebli miękkich, tablice marketingowe oraz do wystroju wnętrz. promieni UV pełni funkcję pewnego ekranu przeciwdeszczowego. Innowacyjny dom pasywny BEEdomus® wkrótce pojawi się na ryn- Twinson Terrace posiada aprobatę Qualitätsgemeinschaft Holzwerk- Okrągła fasada BEEdomus® wykonana jest z stoffe e.V. (organizacja kontrolująca jakość produktów wykonanych okładziny sosnowej (sosna morska z regionu z drewna) dla materiałów produkowanych z drewna i polimerów. Landes, Francja). Deski nie dotykają się bez- cykl życia budynku. Dlatego też musieliśmy znaleźć materiał, który nie tylko ochroni budynek w długim okresie czasu, ale także spełni nasze bardzo wysokie wymagania - wyjaśnia Serge Lochu, twórca pomysłu BEEdomus®. KLIKNIJ i zamów! pośrednio, zachowano między nimi niewielki odstęp. Wymiary HDD Grubość[mm]: 10* | 16 | 18 | 4-22* Formaty [mm]: 2800 x 1250 Warstwa dekoracyjna lakier akrylowy Nośnik płyta MDF plus Struktury HG - wysoki połysk SB - aluminium* OW - głęboki mat* RW - pory drewna* BG - rustykalny połysk* QC - quercia* 16 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT fot. BEEdomus dostępne na zamówienie fot. Twinson * | 17 TEKST: INNOWACJE INNOWACJE dr inż Robert Motała Stora Enso Building and Living zbudowała nową linię produkcyjną drewna klejonego CLT® (Cross Laminated Timber) w austriackim tartaku w Ybbs. Kilka lat temu oddano do użytku linię CLT® w zakładzie produkcyjnym w austriackiej miejscowości Bad St. Leonhard, który produkuje obecnie 60 000 m3 rocznie CLT® dla rozwijających się rynków europejskich. Szybka budowa CLT®, czyli drewno klejone z warstw lameli drewnianych łączonych Procesy technologiczne Suszenie komorowe, struganie, klejenie 3, 5 lub 7- warstwowe przy użyciu klejów wolnych od formaldehydu Gatunki drewna świerk, modrzew i sosna na życzenie Wilgotność 12% +/-2% Powierzchnia szlifowana na stolarkę okienną i drzwiową - które trafiają bezpośrednio na plac Klasa C24 / C16 budowy, gdzie w krótkim czasie łączone są w gotowe konstrukcje. Klasa wytrzymałości Wytrzymałość lameli klasyfikowana zgodnie z DIN 4074 Użycie do ich produkcji drewna, a więc odnawialnego surowca, o wstałych w procesie klejenia płyt drewnianych powstają elementy prefabrykowane - stropy, ściany z odpowiednio wyciętymi otworami ujemnej emisji CO2, a do tego znaczne ograniczenie kosztów transStandardy dla ścian: portu poprzez wykorzystanie technologii prefabrykacji (nie wozi się 3 - warstwowych: 60, 80, 90, 100, 120 mm 5 - warstwowych: 100, 120, 140, 160 mm Standardy dla stropów: odpadów na plac budowy) sprawia, że CLT® odpowiada na potrzeby 3 - warstwowe: 60, 80, 90, 100, 120 mm współczesnego budownictwa. W obliczu wzrostu zapotrzebowania na 5 - warstwowe: 100, 120, 140, 160, 180, 200 mm energię oraz coraz bardziej ambitnych celów klimatycznych w Europie, 5 - warstwowe (s-2): 160 mm Grubość krzyżowo, sprzyja szybkiej i atrakcyjnej kosztowo budowie. Z po- CLT® staje się więc popularnym materiałem do budowy konstrukcji. 7 - warstwowe: 180, 200, 240 mm fot. tora Enso 7 - warstwowe (s-2) : 220, 240, 260, 280 mm 8 - warstwowe (s-2): 300, 320 mm Podobne rozwiązania Szerokość do 2,95 m Obecnie na rynku istnieje niewiele podobnych produktów opartych na Długość do 16 m drewnie. Crosslam® szwajcarskiej firmy Schilliger Holz pozwala na Kraj pochodzenia Austria budowę paneli o maksymalnej długości 13,5 m, podczas gdy płyty Certyfikaty Aprobata techniczna Z-9.1-559, PEFC CLT® mogą osiągnąć nawet 16 m długości. Zastosowanie CLT znajduje szerokie zastosowanie nie tylko w budownictwie t y z C LT, c o z n a c z n i e o g r a n i c z a k o s z t y t r a n s p o r t u . ograniczeń dla projektantów. Należy również podkreślić, że zaletą tego innowacyjnego materiału konstrukcyjnego są wyjątkowe właściwości rozkładu obciążeń w obu kierunkach, co z kolei predysponuje CLT® do wykorzystania nawet w takich konstrukcjach budowlanych, jak obiekty przemysłowo-handlowe czy mosty. Referencje Stora Enso Building and Living 18 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT centrach biznesowych. Ważnym atutem jest to, że pozwala na wznowość łączenia z innymi materiałami budowlanymi, przez co nie stwarza rozwiązania konstrukcyjne przyjazne dla środowiska Stora Enso Building and Living jest częścią działającego na całym świecie koncernu Stora Enso. Przy obrotach 1,27 miliarda euro jest w Europie wiodącym producentem tarcicy i przetworzonych wyrobów z drewna. Zatrudnia kilka tysięcy pracowników w 22 fabrykach w Europie, gdzie produkuje wyroby z drewna dla budownictwa przyjaznego dla klimatu oraz zajmuje się zaawansowanym technologicznie przetwarzaniem drewna. N a p l a c b u d o w y t r a f i a j ą p r e fa b r y k o w a n e e l e m e n - szenie wielopiętrowych budynków. Ponadto jego zaletą jest możli- CLT mieszkaniowym, ale również w budynkach użyteczności publicznej i Działalność Stora Enso Building and Living opiera się w dużej mierze na produkcji wyrobów struganych i tarcicy oraz produktów z drewna klejonego. Produkcja ta odbywa się między innymi w tartaku w Polsce, w miejscowości Murów oraz w Szwecji i Finlandii, jak również w dziewięciu innych krajach europejskich w Europie Środkowej, krajach bałtyckich i Rosji. W praktyce już powstają budynki, które mogą służyć za referencję dla CLT®. Jest wśród nich m.in. wielopiętrowy budynek, przypominający bryłą zwykły osiedlowy blok - wykonany jest jednak z jakże różnego (pod względem jakości, prestiżu czy kwestii ekologii) surowca niż beton. Koncepcja architektoniczna stworzona przez biuro projektowe Karakusevic Carson będzie realizowana przez firmę Eurban w Londynie. Konstrukcja zakłada zużycie około 1500 m3 płyt CLT®. Panele CLT mogą mieć długość nawet 16 m oraz szerokość do 3,5 m,. | 19 REKLAMA INNOWACJE Gdzie? Niederösterreich Austria Projekt: Fossilienwelt GmbH Wykonawca: Graf Holztechnik Zużycie CLT: 20 m3 Gdzie? Londyn - Wielka Brytania Projekt: Karakusevic Carson Wykonawca: Eurban Zużycie CLT: 1500 m 3 C LT s t o s o w a n y jest również w budynkach użyteczności publicznej. Do budowy ścian stosuje się zaz w y c z a j C LT 3 i 5-warstwowe. Do Gdzie? Salzburg - Austria Projekt: maars architekture Wykonawca: DMH Zuzycie CLT: 150 m 3 budowy stropów natomiast nawet 20 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT k e r fot. tora Enso l a m a 8-warstwowe. | 21 TEKST: PROGNOZY PROGNOZY Krszysztof Nunzek osiągając poziom 19 mln m3. Rok 2012 był nieco słabszy (wzrost o OŻYWIENIE W USA i ROSJI i dalsza stagnacja w strefie euro 2,8%), ale szacuje się, że w 2013 r. znów nastąpi skok o kolejne 10%. Obecnie aż 37- procentowy udział w zakupach eksportowanej przez Rosję tarcicy iglastej mają Chiny, wyprzedzając dotychczasowego lidera - Finlandię. Tylko w 2011 roku Chiny zwiększyły swój udział w zakupach rosyjskiej tarcicy aż o 39%. Jest to głównie wynik wprowa- Raport Komitetu Drzewnego UNECE*, dotyczący sytuacji w 2012 r. i prognoz na 2013 r. nie jest zbyt optymistyczny dla Europy środkowej i zachodniej, ale wskazuje na pozytywne sygnały z rynku amerykańskiego oraz krajów byłego ZSRR. dzonych przez Rosję ceł eksportowych na wywóz drewna okrągłego. Szacuje się jednak, że trend ten nieco opadnie w kolejnych latach. Optymistyczne dane dotyczące konsumpcji tarcicy iglastej płyną z USA. Zarówno w 2011 jak i 2012 r. nastąpił kilkuprocentowy wzrost wynikający z ożywienia na rynku budowlanym. Przeciwny kierunek Płyty drewnopochodne W 2011 r. rynek płyt drewnopochodnych wykazał wyraźne oznaki osłabienia szczególnie w grupie płyt stosowanych na cele konstrukcyjne, tj. płyty wiórowe czy OSB raz sklejki. Tylko w USA wstrzymano produkcję z tego powodu aż 6 zakładów. Jednak pomimo słabnącego popytu wewnętrznego, znaczną część produkcji udało się eksportować poza kontynent amerykański (wzrost o 14%). Tylko w grupie płyt OSB odnotowano wzrost sprzedaży zagranicznej o 16,5% a sklejek o 8,1%. Spodziewany w 2012 wzrost konsumpcji materiałów budowlanych w Ameryce Północnej o 11,5% będzie skutkował szacunkowym wzrostem zużycia płyt drewnopozmian widoczny jest w Kanadzie, gdzie z powodu spadku konsumpcji Chciałbyś przeczytać cały chodnych o ok.artykuł? 4,6% i wzrostem ich lokalnej produkcji o 7%. Lekki aż o 10% (wynikającej m.in. ze zmniejszenia eksportu do USA), nawzrost popytu zarówno na płyty do zastosowań konstrukcyjnych jak spowolnienie gospodarcze.Chciałbyś Konsumpcja wyrobów drzewnych była przeczytać w 2012 r. o 10% niższa niż w okresie sprzed kryzysu finansowego. w Rosji i na Ukrainie - głównie w fabryki płyt i sklejek - spowodowały wzrost zapotrzebowania na drewno okrągłe o 14%. cały artykuł? Istotne zmiany w geografię zakupów drewna wprowadza również aktywność importowa Tymczasem kraje byłego ZSRR już dogoniły wyniki z 2007 r. W samej Chin, które w 2011 r. bardzo intensywnie zwiększyły wolumen zaku- Rosji konsumpcja wyrobów drzewnych wzrosła w ubiegłym roku o 9%. pów drewna głównie z Europy. Jednak w 2012 nie odnotowano już Szacuje się, że rok 2012 zakończył się 0,9% spadkiem konsumpcji kolejnego wzrostu importu z tego kierunku. w badanych regionach UNECE**, natomiast rok 2013 -numer głównie dzięki Zamów aktualny lub ożywieniu w Stanach plusie (0,5%). Szacuje się, że import prenumeratę nadrewna cały okrągłego rok, z Europy spadnie w 2013 r. Zjednoczonych - zakończy się na niewielkim o 2 mln m , z czego połowa to drewno iglaste. Będzie to także kolejny by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w rok spadków cen na surowiec z lasu. Indeks GSPI (wskaźnik globalprzemyśle drzewnym w Polscenych i na cen świecie. kłód tartacznych) spadł o 9% między szczytowym Drewno okrĄgłe 3 I kwartałem 2011 r. a I kwartałem 2012 r. Pozyskanie drewna na cele przemysłowe w 2011 r. wzrosło w regionie Rynek tarcicy iglastej wysoki poziom pod względem pozyskania drewna liściastego. Wciąż jednak jest to pozyskanie znacznie niższe niż roczny poziom przyrostu (o 2,3% ) wzrost konsumpcji tarcicy iglastej do 181 mln m . Wzrosty drewna. W 2012 i 2013 r. pozostanie ono na podobnym poziomie. w Ameryce i Europie wyniosły odpowiednio 1% i 2,8%, ale największy W ubiegły roku zużycie drewna okrągłego w regionie UNECE było wzrost odnotowano z krajach byłego ZSRR (+5,8%). Szacunki pod- nieznacznie wyższe niż w 2011 r., jednak wciąż o 14% niższe niż sumowujące rok 2012 r. mówią o nieznacznych wzrostach w granicy w roku 2007 - przed kryzysem finansowym. Najbardziej aktywny 1% , natomiast z optymizmem można mówić o prognozach na 2013 r., popyt odnotowano w krajach byłego ZSRR, gdzie nowe inwestycje głównie dzięki ożywieniu popytu na tarcicę ze strony amerykańskiego 3 rynku budowlanego. Rosnące koszty zakupu surowców pozostają powodem do niepokoju dla wielu tartaków w różnych częściach Europy jak i na zachodnim wybrzeżu USA, gdzie na niedobór drewna oraz wzrost jego ceny może mieć konkurencja ze strony Chin. Aż o 10,1% w 2011 r. (r./r.) wzrósł eksport tarcicy iglastej z Rosji fot. 123RF Szacuje się, że import drewna okrągłego z Europy spadnie w 2013 r. o 2 mln m 3, z czego połowa to drewno iglaste. Będzie to także kolejny rok spadków cen na surowiec z lasu. 22 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT znacznie zwiększyły swój eksport poza kontynent amerykański, głównie do Japonii, Chin oraz Unii Europejskiej. 2012 r. sprzyjał im Zamów Waktualny numer i niekonstrukcyjnych ma nastąpić również w 2013 r. Rynek europejski pod względem wzrostów i spadków w produkcji i konsumpcji płyt drewnopochodnych był bardzo zróżnicowany. W lub prenumeratę cały rok, 2011 r. spadła produkcja na płyt wiórowych (1,5%) oraz OSB (-5,2%) korzystny kurs dolara wobec euro, ale także wobec chińskiego juana. wzrosła produkcja płyt MDF (3,7%) oraz w sklejek (10%). by zawsze być na bieżąconatomiast z najważniejszymi wydarzeniami Generalnie w Europie produkcja płyt drewnopochodnych spadła, eweprzemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. Tarcica liściasta nementem były wyniki Turcji (17% wzrost), głównie dzięki uruchomieKryzys w strefie euro nie sprzyjał dobrym wynikom w konsumpcji tar- cicy liściastej stosowanej w dobrach bardziej luksusowych, tj. meble czy podłogi. W 2011 r. zużyto w krajach obszaru UNECE 31 mln m3 tarcicy liściastej, tj. o 2% więcej niż w 2010 r. Wynik dodatni osią- także niu nowych ciągów produkcyjnych. W 2012 następowały kolejne spadki w grupie płyt typowo konstrukcyjnych, natomiast wzrosty w produkcji płyt meblowych, tj. MDF. Szacuje się, że generalnie rok ubiegły zakończył się 2,6% spadkiem, głównie KLIKNIJ i zamów! gdzie skutecznie promowano głównie rodzime gatunki liściaste, ale W porównaniu z rokiem poprzednim, w 2011 r. odnotowano niewielki KLIKNIJ i zamów! Warto jednak podkreślić, że zarówno tartaki w USA jak i Kanadzie gnięto głównie dzięki lekkiemu ożywieniu w Stanach Zjednoczonych, UNECE o 2,4% osiągając poziom 970 mln m , w tym rekordowo 3 stąpiła znaczna redukcja mocy produkcyjnych w tartakach. w krajach byłego ZSRR. Obiecujący był także początek 2012 r. , jednak jego druga połowa była już znacznie gorsza, głównie za sprawą trudnej sytuacji u odbiorców z branży meblowej oraz podłogowej. Według szacunków rok 2012 zakończy się 3% wzrostem w konsumpcji tarcicy liściastej, ale już 2013 zacznie się spadkami. Po spadkach zarówno eksportu jak i importu tarcicy liściastej w Europie w 2012 r., poziom tych wskaźników pozostanie stały w 2013 r. Wzrostu eksportu można się spodziewać jedynie w USA. Wynika to z globalnego wzrostu zapotrzebowania na tarcicę o wy- z powodu słabych wyników branży sklejkowej. Najgorsze wyniki odnotowano w Niemczech i Hiszpanii, natomiast spektakularne wzrosty w Rumunii oraz Turcji. Podobnych wyników pod względem podziału geograficznego można spodziewać się w 2013 r. Na czele liderów wzrostów produkcyjnych wysunie się Rosja, w której uruchomiono lub w najbliższy czasie zostaną uruchomione kolejne ciągi produkcyjne płyt drewnopochodnych. * United Nations Economic Commission for Europe ** Europa, kraje byłego ZSRR oraz Ameryka Północna (USA, Kanada) sokich parametrach wizualnych, a temu sprzyja amerykański system oceny jakościowej. Eksperci szacują, że wciąż najbardziej cenionym gatunkiem drewna liściastego będzie dąb, który wzmocni swoją dominującą pozycję na rynku stolarki. Pomimo spadków w produkcji płyt drewnopochodnych w innych krajach UNECE, spodziewane dwucyfrowe wzrosty w Rosji pozwalają oczekiwać ogólnego 6,9% wzrostu w 2013 r. fot. 123RF Europa jest tym regionem, który w ubiegłym roku najsilniej odczuwał | 23 TEKST: GIEŁDA GIEŁDA PAWEŁ BIERNACIAK ANALIZA SPÓŁEK AKCYJNYCH: wzrosły zyski i przychody z tytułu sprzedaży Pomimo spowolnienia gospodarczego i malejącego popytu wewnętrznego, wiele firm z sektora przemysłu drzewnego zachowuje wysoki poziom sprzedaży. Wsparciem dla nich okazał się utrzymujący się wzrost eksportu oraz LEKKI spadek cen surowca drzewnego w II półroczu 2012 r. Spójrzmy zatem jak przedstawiają się wyniki finansowe po III kwartale 2012 r. wybranych spółek notowanych na warszawskiej giełdzie. SA wyniosła 511 510 tys. zł, Grupa Paged SA 2011 r. Niestety, wysokie obroty przedsiębiorstwa nie przekładają się sprzedaży w wysokości 442 580 zł (wzrost o 10 proc.) oraz zysk na na zyski . Barlinek po trzecim kwartale odnotował stratę w wysokości poziomie 22 379 tys. zł (wzrost o 11 proc.) Spółka poprawiła wyniki 25 298 tys. zł. Powodem tego były wysokie koszty finansowe, a pomimo spowolnienia w III kwartale. W okresie III kwartału 2012 osiągnęła po III kwartałach przychody ze Zamów aktualny numer lubroku prenumeratę na cały rok, spółki segmentu sklejkowego zrealizowały 90,8 mln PLN więc przede wszystkim odsetki od zaciągniętych kredytów. Ponadto by zawsze być naGłównymi bieżąco zprzychodów najważniejszymi wydarzeniami wdo III kwartaze sprzedaży (wzrost o 4% w porównaniu uwagę zwraca wysoki przyrost kosztów ogólnego zarządu. łu 2011i roku przemyśle drzewnym w Polsce na świecie. produktami spółki są deska i materiały okołopodłogowe (sprzedaż W dobrej kondycji finansowej jest KPPD SA, które osiągnęło Na ogromny wzrost zysku netto (958 proc. r/r) grupy Pfleiderer Grajewo wpływ miały dwa czynniki: zmniejszenie kosztów finan- po III kwartałach 2012 r. wzrost sprzedaży o 4 proc. a zysku o 44 sowych oraz dodatnie różnice kursowe. Takie zaskakująco dobre proc. w relacji rok do roku. Szczególnie dobrze dla spółki wypadło wyniki udało się osiągnąć przy stosunkowo niewielkim wzroście pierwsze półrocze. Gorzej natomiast wyglądała sytuacja w trzecim sprzedaży wynoszącym 5 proc. r/r. Sporą część obrotów (20 proc.) kwartale, spółka zrealizowała na rynku rosyjskim. KLIKNIJ i zamów! w którym nastąpił spadek sprzedaży. Na ujemny wynik w Biofactory okresie pierwszych 9 miesięcy 2012 r. odnotował 6 - proc. wzrost sprzedaży z 4819 tys. zł do 5126 tys.zł. Dodatni wynik finansowy w tym okresie wpływ miały przede wszystkim przestoje 29 969 pomniejszony o wysokie koszty finansowe, spowodowane w dużej mierze nieudanym debiutem na rynku NewConnect. Spółka pla- KOPAHAUS SA nuje w 2013 r. poszerzyć swój asortyment 8 091 7 266 Chciałbyś przeczytać cały artykuł? produktów, w którym obecnie dominuje tarcica, m.in. o pelet i brykiet. towych, producent domów szkiele- 4 819 5 126 zyski generuje głównie na rynku Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w w tym przypadku za II kwartały roku obrotowego 2012/2013, uległy pogorszeniu. przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. niemieckim i holenderskim. Dane finansowe, Przychody ze sprzedaży spadły o 10 proc. a zyski o 14 proc. w relacji rok do roku. Spowodowane było to przede wszystkim zakończeniem kontraktu Rogell. Realizacja Zyski netto ze sprzedaży w okresie 01.01. - 30.09 2012 ( dla Kopahaus 01.04-30.09.2012) w porónaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. KLIKNIJ i zamów! kolejnych projektów uzależniona jest przede wszystkim od pozyskania pozwoleń budowlanych przez inwestorów. Kopahaus ma bardzo wysoką dla sektora rentowność sprzedaży, wynoszącą 30 proc. po II kwartałach. Ciekawie również przedstawiają się wyniki finansowe dla grupy Mera SA. Odnotowała wakacyjne głównych kontrahentów. Ponadto z powodu spowolnienia 31 314 MERA S.A na działalności operacyjnej 62 tys. zł został Kopahaus, budowlane. co oznacza wzrost o 5 proc. w porównaniu do analogicznego okresu 427 016 tys. zł) oraz biopaliwo ekologiczne (sprzedaż 71 024 tys. zł). rynku NewConncect tylko Przychody ze sprzedaży w okresie 01.01. - 30.09 2012 (dla Kopahaus 01.04-30.09.2012) w porónaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Dane w tys. zł BIOFACTORY SA Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Całkowita sprzedaż grupy Barlinek Spośród spółek drzewnych notowanych na MERA SA, 2913 tys. zł KOPAHAUS SA, 1924 tys zł ona skokowy przyrost zysku po III kwartałach gospodarczego rentowności nie wykazują należące do spółki składy (157 proc.), przy zmniejszeniu przychodów BIOFACTORY SA, -125 tys. zł (spadek o 4,3 proc.) Wpływ na tak wysoki Przychody ze sprzedaży w okresie 01.01. - 30.09 2012 w porónaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Dane w tys. zł 488 931 511 510 GRUPA BARLINEK SA 2011 2012 zysk miały przede wszystkim mniejsze koszty a także wysokie dochody z eksportu. Z kolei większa kontrola nad należnościami od odbiorców oraz mnejsze dochody z prac remontowo-budowlanych wpłynęły negatywnie na 1 244 622 1 310 287 GRUPA PFLEIDERER GRAJEWO SA GRUPA BARLINEK SA -25 298 tys. zł finansowe w porównaniu w rokiem 2011, całkowite przychody firmy. Istotną sprawą dla wielu przedsiębiorstw, oprócz umacniania pozycji na rynkach za- GRUPA PFLEIDERER GRAJEWO SA, 24 326 tys. zł GRUPA KPPD SA, 3 956 tys. zł GRUPA PAGED SA, 22 379 tys. zł granicznych, staje się właściwe zarządzaGRUPA KPPD SA GRUPA PAGED SA nie wewnątrz firmy poprzez sukcesywne 170 573 178 183 zmniejszanie kosztów finansowych i stałych. 402 599 442 580 24 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT Większość z nich pomimo dekoniunktury w Polsce nie zamierza korygować wcześniej przyjętych planów sprzedażowych. | 25 RAPORTY GIEŁDA INFORMATOR EKONOMICZNY KUKE 9% RAPORTY TEKST: ZESPÓŁ REDAKCYJNY MEBLE EUROPEJSKI RYNEK PODŁÓG. PROGNOZY. Europejski producent w 2011 r. otrzymywał średnio 147 euro za sztukę wyprodukowanego mebla. W Polsce było to tylko 96 euro. I kwartał II kwartał produkcja przemysłowa 2012 Rok 2012 był kolejnym trudnym rokiem dla producentów podłóg drewnianych - wynika z obserwacji członków Europejskiej Federacji Przemysłu Parkietowego (FEP). Rok 2012 zamknął się niewielkim wzrostem popytu, ale poszczególne rynki zdają się tracić na dotychczasowej, i tak dość słabej, dynamice wzrostu sprzedaży. Jesteśmy potentatem w produkcji mebli na 0,7% -5,2% III kwartał świecie, ale na naszych meblach marże zbijają zachodni pośrednicy. Firmy produkujące meble tapicerowane, fotele samochodowe i lotnicze oraz materace w 2011 r. wygenerowały prawie połowę zysków całej branży Chciałbyś przeczytać cały artykuł? meblarskiej w Polsce - poinformowała Anna Melania Raniewicz z firmy Abacorp, która Każda kolejna publikacja wyników przemysłu o 20,4%). Trzeba jednak podkreślić, że w przygotowała raport. Wynika z niego, że w wprowadza nas w stan zatrwożenia. Możemy 2011 r. o wiele lepiej prezentowały się wyniki 2011 r. wartość wyprodukowanych w Polsce teraz przyjrzeć się, jak wygląda stan po trzech wszystkich branż produkujących na eksport. i sprzedanych mebli tapicerowanych, foteli numer lub prenumeratę na całysamochodowych rok, i lotniczych oraz materaców kwartałach 2012 roku.Zamów aktualny W 2011 roku przedsiębiorstwa z zachodniej wyniosła ponad 12,4 Rok zaczął się pięknieby z dynamiką produkcji zawsze być naEuropy bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w mld zł (całej branży medokonywały wzmożonych zakupów u blarskiej - 25,9 mld zł). W omawianej branży przemysłowej na poziomie 9,0%. Potemdrzewnym było polskichwproducentów powodów. przemyśle Polsce zidwóch na świecie. już gorzej. W marcu roczna dynamika produk- Po pierwsze, polscy producenci jako tańsi Polska rozwija się aktualnie prawie pięć razy cji wyniosła 0,7%. od dotychczasowych kontrahentów ze strefy szybciej niż Unia Europejska. Naszą spe- Poderwała się jeszcze jak „kamienna kacz- euro stali się przez chwilę antidotum na spa- cjalnością stały się tzw. meble tapicerowane ka” odbita od lustra wody, by pogrążyć się dające przychody ze sprzedaży. Okazało się, przekształcane w miejsca do spania. W 2011 we wrześniu do ujemnego poziomu -5,2%. że tańszy polski produkt wcale nie jest gorszy r. blisko połowa z 5,5 mln dostępnych w UE Natomiast łącznie po trzech kwartałach od „zachodniego”. Jednakże wygląda na to, rozkładanych kanap, sof i foteli została wypro- produkcja okazała się o 2,5% wyższa niż że dukowana w Polsce - wyjaśniła Raniewicz. KLIKNIJ i zamów! w analogicznym okresie roku ubiegłego. pojawiła się pięć miesięcy po nieoczekiwanym w tym roku kryzys na dobre przygniótł gospodarki w strefie euro. Niejako rykoszetem uderza to w polskie gałęzie tradycyjnie już związane z eksportem, takie jak produkcja pojazdów oraz meblarstwo. przez wszystkich podwyższeniu stóp procen- Nic dobrego nie zapowiada niedawna korekta towych przez Radę Polityki Pieniężnej. Jak prognoz PKB Niemiec na rok 2013 z 1,6% powszechnie wiadomo, decyzje rady dają na 1,0%. Tymczasem właśnie polski rynek pierwszy odczuwalny skutek na rynku w oko- meblarski wciąż aż w 40% uzależniony jest od licach pół roku po podjęciu przez RPP decyzji eksportu do Niemiec. o dokonaniu konkretnego impulsu. Stąd też Poszukując dywersyfikacji dla swoich rynków pozytywnych efektów obniżki stóp procento- zbytu, trudno jest liczyć na popyt wewnętrzny, wych z końca 2012 r. można spodziewać się w szczególności biorąc pod uwagę aktualne dopiero wiosną 2013. dynamiki zatrudnienia oraz płac. W 2012 r. najgłębsze spadki odnotowano Konsumenci nie są już tak skłonni do wyda- w: produkcji farmaceutyków o 9,4%, gór- wania pieniędzy, gdyż w niepewnych czasach nictwie węgla kamiennego i brunatnego o wolą zachować oszczędności na nieplano- 9,2% i produkcji mebli o 7,7%. Ten ostat- waną „przygodę” z bezrobociem. Co gorsza ni wynik jest o tyle szokujący, że w 2011 r. podobnie do inwestycji podchodzą przedsię- odnotowano w tej branży wzrost produkcji biorstwa, co widać po ostatnich danych PKB. Wynik ten nie nastraja optymistycznie, biorąc pod uwagę, że rok temu dynamika wzrostu w tym okresie wynosiła 7,0%. Wygląda na to, że produkcja słabnie i ten stan potrwa jeszcze przez kilka miesięcy. Tak się złożyło, że ujemna dynamika produkcji 26 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT RAPORT ANALITYCZNY BDM SA SPRZEDAŻ SPADNIE O 6% W 2011 roku produkcja sprzedana mebli wzrosła w Polsce o ponad 21% r/r w cenach bieżących. Sprzedaż napędziła dobra koniunktura w Niemczech (+5 % r/r), osłabienie EUR/PLN oraz przyśpieszenie inwestycji na EURO 2012. Rok 2012 był z całą pewnością słabszy. W maju produkcja sprzedana mebli spadła o 8,1% r/r w cenach bieżących (-10,3% r/r w cenach stałych). Biorąc pod uwagę istotne wyhamowanie wzrostu rynku w Niemczech (+1,5% r/r w kwietniu, podczas gdy jeszcze w styczniu +12% r/r), a także wskaźniki wyprzedzające koniunkturę (ZEW i PMI) oczekujemy dalszego spowolnienia w branży, co negatywnie będzie przekładać się na kondycję krajowych meblarzy. Według naszych prognoz w całym roku sprzedaż mebli w Polsce spadnie o 6,8% r/r (Niemcy +2,2% r/r). WZROSTY Chciałbyś przeczytać cały artykuł? spadki AUSTRIA Belgia Holandia rynekrok, skurczył się o około 12% w pierwszym półpodłóg drewnianych nadal pozostaje słaby. Zamów aktualnyrynek numer lub prenumeratę na cały roczu, a prognozy niestety nie są optymistyczne. Spadło również zaufanie konsumentów by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami Szczególnie słaby jestw rynek budowlany, który ma ogromny wpływ na koniunkturę w branży podłogoprzemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. Finlandia 2012 rok rozpoczął się wzrostem sprzedaży o ok. 3% i w drugiej połowie roku utrzymywał się na stałym poziomie, co daje szanse na zakończenie roku 2012 z delikatnym wzrostem popytu Niemcy wej wskaźniki sprzedaży ukazują pozytywne tendencje. Najlepiej sytuacja wyglądała w pierwszym kwartale. Prognoza podsumowująca rok 2012 zakłada, że bilans dla tego rynku będzie nieznacznie, ale jednak dodatni Norwegia rynek parkietów pozostaje na tym samym poziomie co w roku 2011, jednak negatywne trendy prawdopodobnie odcisną piętno na wynikach drugiego kwartału 2012 i w efekcie całego roku 2012 KLIKNIJ i zamów! sprzedaż parkietów nieznacznie spadła w drugim kwartale, ale w porównaniu rok do roku sytuacja wygląda stabilnie. Oczekiwania wobec końcówki roku zakładają tendencję wzrostową Francja ogólna sytuacja gospodarcza we Francji jest słaba. Sprzedaż podłóg drewnianych w pierwszym kwartale uplasowała się na zadowalającym poziomie, jednak drugi kwartał był już pod tym względem słabszy, podobnie jak trzeci. Prognozy na 2013 niestety także nie są lepsze Włochy Szwajcaria sprzedaż parkietów w tym kraju w pierwszej połowie 2012 roku odnotowała wzrost o około 2% metoda na kryzys BARLINEK STAWIA NA DROŻSZE DESKI LITE Hiszpania sytuacja w tym kraju nadal jest bardzo trudna. Sprzedaż parkietu odnotowała kolejny, tym razem 15-procentowy, spadek. Ogólny stan hiszpańskiej gospodarki nie sprzyja poprawie – import zmniejszył się o 15-20%, a ceny mieszkań spadły o 30% Szwecja po widocznym postępie w ubiegłym roku i dość stabilnej sytuacji w pierwszym kwartale 2012 roku, drugi kwartał odznaczył się tendencją spadkową tendencja spadkowa na rynku podłóg drewnianych była jeszcze bardziej dynamiczna w ostatnim czasie. Sprzedaż parkietów spadła o 15% Od ponad 2 lat ceny parkietów w Europie nie rosną mimo drożejącego surowca drzewnego. Aby utrzymać rentowność Barlinek, oprócz szeroko zakrojonych programów oszczędnościowych, skoncentrował sie na zmianie struktury sprzedaży produktów. Zwiększenie udziału droższych desek litych, dwuwarstwowych i jednolamelowych przyczyniło się do wzrostu średniej ceny deski (rzędu 2-3% r/r). Koszty surowca drzewnego to ok. 55% kosztów wytworzenia deski (ok. 30% kosztów rodzajowych w spółce). Spadek cen drewna o 10% powoduje więc wzrost marży operacyjnej o ok. 20 mln PLN w skali roku. Obok korzystniejszej struktury sprzedaży deski będzie to główna przyczyna poprawy wyników operacyjnych w 2013 roku. | 27 SPRZEDAŻ DREWNA SPRZEDAŻ DREWNA TEKST: dr MAŁGORZATA WNOROWSKA fot. 123RF M OI M Z DA N I E M Zmiany zasad sprzedaży drewna na 2013 r. nie są wcale takie kosmetyczne. Pod względem formalnym Portal Leśno-Drzewny przestaje być portalem przetargowym, a w jego miejsce pojawia się sprzedaż ofertowa zakończona podpisaniem umów rocznych, w których można dokonywać za zgoda stron np. zmiany cen. Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Andrzej Ballaun naczelnik wydziału marketingu i handlu LP fot. FORESTOR 70% za nami fot. FORESTOR Sprzedaż ofertowa daje podstawę do negocjacji Longin Graczkowski, prezes Stowarzyszenia Przemysłu Tartacznego Zmiana procedury przetargowej w Portalu Leśno-Drzewnym na sprzedaż oferto- Owszem zapewnia się przemysłowi 70% dotychczasowego zakupu surowca, wą pozwala na późniejszą zmianę cen zgodnie z prawem. W przypadku procedur w ramach sprzedaży ofertowej w PL-D z uwzględnieniem wielkości zakupu przetargowych uzyskana cena jest ostateczna i nie podlega negocjacjom. W drewna, ale cena jest w wyłącznej gestii Lasów Państwowych. Nie ma rabatów przypadku sprzedaży ofertowej, gdy nadleśnictwa przedstawiają konkretną masę za duże ilości zakupywanego surowca – była taka obietnica we wstępnych fa- i cenę a klienci jedynie przedstawiają propozycję wielkości zakupu, możemy póź- zach rozmów. Ceny surowca kupowanego w ramach „puli 70%” będą co kwartał niej - po uzgodnieniu indeksacji - zmieniać cenę klientom w ciągu roku. Klient podlegały aktualizacji – spodziewamy się ciągłego ich niczym nieuzasadnionego może naszą propozycję zmiany zaakceptować podpisując stosowany aneks. wzrostu. Mimo obietnic nie zagwarantowano nam Zarządzeniem wglądu w za- przeczytać cały artykuł? awansowanie sprzedaży surowca w stosunku do planu w ciągu całego roku. Może także nie zgodzić się na warunki i Chciałbyś odstąpić od umowy w ciągu roku. Bardzo niejasne są zasady przyznawania surowca z puli inwestycyjnej. Wydaje się nam, że ta pula może być korupcjogenna. szczególnych przedsiębiorców na 2013 rok sprzedazy drewna na rok 2013 ruszyły 20 stanowić mogła 70% ilości, wynikającej ze przedsiębiorców, którzy rozwijają działalność drewna, przy czym ceny wyjściowe zostaną i zwiększają moce przerobowe (niezależnie ustalone w oparciu o ceny minimalne obowią- tego,rok, czy posiadają historię zakupów). numerwielkości lub prenumeratę średniorocznej zakupów drewna. naodcały listopada 2012 r. Drewno Zamów przeznaczoneaktualny do Skorzystać z tej możliwości będą mogły Podna uwagę wzięto tuz okres od lipca 2009 sprzedaży hurtowej zbywaneby jestzawsze w ramach być bieżąco najważniejszymi wydarzeniami w podmioty, które potwierdziły potwierdzą fakt do czerwca 2012 osobno w grupach drewna: trzech procedur internetowych: przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.dokonania w ciągu ostatnich 2 lat inwesty- - sprzedaż ofertowa w Portalu Leśno- wielkowymiarowego iglastego, wielkowymia- Drzewnym (PL-D) dla klientów z tzw. historią rowego cji zwiększających moce produkcyjne o co Indeksacja - aktualizajca cen zakupów; i małowymiarowego. najmniej 5 tys. m3 drewna w skali roku i Ceny uzyskiwane w aplikacji „e-drewno” - sprzedaż ofertowa w PL-D dla firm, które Drugi etap procedury portalowej dla klientów przedstawiają określone przez LP dokumen- zdaniem leśników w największym stopniu realizują nowe inwestycje (pula inwestycyj- z historią zakupów trwał 3 dni od 11 do 14 ty. Jakie? odzwierciedlają trendy rynkowe. Dlatego też na); grudnia. i był uzupełnieniem ilości drewna - Wciąż jeszcze pracujemy nad tą procedurą, będą one podstawą do okresowego uaktu- by jak najszczegółowiej określić warunki ko- alniania cen zapisanych we wspomnianych rzystania z puli inwestycyjnej - mówi Andrzej umowach rocznych z klientami nabywającymi Ballaun, naczelnik wydziału marketingu i han- drewno w PL-D (tzw. indeksacja). dlu LP. - Myślę, że będziemy gotowi do uru- Wspomniane wyżej procedury dotyczą sprze- chomienia tej procedury pod koniec stycznia. daży hurtowej surowca dla przemysłu. Tak Dokładnego zdefiniowania wymaga samo samo jak w latach poprzednich, na odręb- pojęcie inwestycji, czy jest to postawienie nych zasadach będzie odbywała się deta- nowego zakładu, nowej linii, czy wystarczy liczna sprzedaż drewna, np. na cele opałowe jej zmodernizowanie i zwiększenie wydajności (cennik ustala każdy nadleśniczy i zakupy lub np. zakup suszarni i jej uruchomienie. odbywają się bezpośrednio w nadleśnictwie), KLIKNIJ i zamów! - systemowych aukcji internetowych w apli- niezakupionego w pierwszym etapie. kacji „e-drewno” dla wszystkich zaintereso- - W ramach nowych procedur zakupowych wanych przedsiębiorców. na 2013 rok, inaczej niż dotychczas, w PL-D Nowością jest to, że przedsiębiorcy upraw- klienci składali oferty tylko na masę zama- nieni do udziału w procedurach sprzedaży wianego surowca, która była redukowana ofertowej mogą zawierać z LP bezterminowe proporcjonalnie, jeśli przekroczyła ilość drew- umowy wieloletnie. Taka ramowa umowa ma na przeznaczoną do sprzedaży w tej formie być - zdaniem dyrekcji Lasów Państwowych - wyjaśnia Anna Malinowska, rzecznik pra- - swoistą dodatkową gwarancją dla firmy sowy Lasów Państwowych. - Przedmiotem możliwości nabycia w 2013 roku w PL-D licytacji nie była natomiast cena. Tę ustalili drewna w ilości do 70 proc. średniej jej zaku- poszczególni nadleśniczowie w porozumieniu pów z ostatnich 3 lat z szefami właściwych regionalnych dyrekcji LP w oparciu o średnioważoną cenę na daną Portal Leśno-Drzewny grupę handlowo-gatunkową, uzyskaną w in- Sprzedaż ofertowa na PL-D dla klientów z ternetowym przetargu ograniczonym w PL-D historią zakupów odbyła się dwueatpowo. W na II półrocze 2012 r. pierwszym etapie od 28.11 do 6.12.2012 składno oferty z uwzględnieniem grup handlowo-gatunkowych. Oferta zakupu po- Pula inwestycyjna Kolejną nowością jest też wydzielenie do sprzedaży ofertowej pewnej masy drewna dla 28 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT BOGDAN CZEMKO Dyrektor Biura Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego KLIKNIJ i zamów! aukcje i submisje tzw. drewna cennego itp. Systemowe e-drewno Szczególnie dotkliwie niekorzystne są dla nas regulacje ustalające zawyżony naszym zdaniem poziom cen ofertowych, niejasne i (jak wynika z dotychczasowych zapisów) niekorzystne zasady ich okresowej korekty, nieznane zasady ustalania cen wywoławczych do przetargów otwartych, brak elementów obniżających cenę - a więc rabatów za wielkość zakupów i skonta za szybkie płatności na zwyczajowym poziomie. W dobie obecnego kryzysu odbieramy to jako próbę przerzucenia całego jego ciężaru tylko na jedną stronę - przemysł drzewny. Usankcjonowanie stosowania różnych cen tego samego drewna przez jednostki LP dodatkowo spowoduje nieracjonalne rozłożenie miejsc zakupów, skutkując dodatkowymi kosztami przewozów i niepotrzebnym obciążeniem dróg. Ogłoszone przez jednostki LP ceny ujawniły ogromne rozrzuty i często drastycz- Dla wszystkich przedsiębiorców, w tym rów- Tylko dla fim nież tych, którzy nie brali udziału w sprzedaży Nowością jest to, że od 2013 r. osoby ofertowej, przeznaczone są natomiast syste- fizyczne nie będą już mogły brać udziału w mowe aukcje internetowe w aplikacji e-drew- aukcjach internetowych w aplikacji „e-drew- no, odbywające się w okresach półrocznych. no”, a jedynie nabywać surowiec w detalu, Trafi na nie pozostała część hurtowej puli su- u nadleśniczego. nie wysoki poziom, a najwyższe z nich są wręcz nie do przyjęcia. Np. cena sosny WC01 przekracza w RDLP Katowice 240 zł/m3! Według sygnałów docierających do Izby, choć wciąż jeszcze niepełnych, można ocenić, że szereg odbiorców (zwłaszcza z południa Polski) poziom cen ofertowych odnotowało jako podwyżkę co najmniej w stosunku do cen z PL-D lub nawet średnich ze wszystkich zakupów. Są podstawy do obaw, że w kolejnym etapie nieprzewidywalny poziom cen rowca, nieskierowana do sprzedaży w PL-D. Tu klienci nadal będą licytowali masę i cenę z organizacjami przemysłu drzewnego jednolitych wzorów umów lub warunków Zamów aktualny numer handlowych lub prenumeratę naPolsce. całyTeraz rok, obowiązujących w całej znowu duże przedsiębiorstwa zujące w tej procedurze w II półroczu 2012 r. będązmusiały ślęczeć nad kilkudziesięcioma różnymi umowami zwkażdego nadby zawsze być na bieżąco najważniejszymi wydarzeniami Sprzedaż drewna w ramach tej procedury na leśnictwa. drzewnym w Polsce i na świecie. I półrocze 2013 roku odbędzie się wprzemyśle styczniu. średniowymiarowego liściastego, Mimo wyraźnych wcześniejszych obietnic, nie opracowano w porozumieniu fot. PIGPD Transakcje oparte na nowych zasadach wywoławczych i przebieg zakupów na e-drewno mogą tę cenę jeszcze podnieść. >> | 29 SPRZEDAŻ DREWNA SPRZEDAŻ DREWNA >> Wyniki I i II etapu 19 631 456 m3 Oferta sprzedaży LP na Portalu Leśno-Drzewnym 2013 sprzedaż ofertowa 2013 Na Portalu Leśno-Drzewnym Sprzedaż 18 829 954 m3 POZOSTAŁO NIESPRZEDANE 801 502 m3 Największe obłożenie struktury gatunkowej i jakościowej. Największe obłożenie na drewno w obu Ulubione dyrekcje etapach sprzedaży portalowej (PL-D) miało Do poziomu anegdoty zeszła już miejsce na terenie RDLP w Zielonej Górze. Drewno kupuje tu wielu dużych przedsiębior- 95,9 % ców, jak Stelmet, Hamar czy Stora Enso, oferty ale także istotnym odbiorcą jest mający niedaleko od polskiej granicy swój tartak nieMAX miecki Klausner. W RDLP Zielona Góra już MIN. w I etapie nabywców znalazło 99% drewna. RDLP Szczecin: 2 106 170 m3 podaż RDLP Kraków 429 913 m3 To, co zostało na „dogrywkę” drugiego etapu 4 195 m3 w niewielkim stopniu zainteresowało klientów, ale i tak ostateczny wynik obłożenia w tej dyrekcji - 99,7% był najlepszy RDLP Poznań Chciałbyś przeczytać cały artykuł? 195,6 zł RDLP Zielona Góra 163,6 zł cena umowa dyrekcji (poza Lublinem) do drugiego etapu nie pozostawiono nawet kubika - wszystko się sprzedało. Nic dziwnego, wszak od dłużprzecież szego czasu producenci sklejki oraz oklein dyskusja na temat stopnia krzywizny sosny skarżą się na niską podaż wysokiej jakości w poszczególnych regionach czy nasycenia drewna, muszą więc sięgać nawet po drew- jej pamiątkami powojennymi. no tartaczne (z którego niestety pozostaje im Tak jak w każdej dziedzinie handlu, tak i w przypadku drewna liczy się nie tylko towar, ale i obsługa sprzedażowa. Sama wiele odpadu). ŚWIERK CZY SOSNA? procedura zakupu nie kończy się przecież na W grupach wielkowymiarowych większym portalu. Trzeba jeszcze drewno przygotować zainteresowaniem cieszył się świerk tartacz- do wywozu - a tu niestety nie zawsze poziom ny (99,9% przypisanego drewna) niż sosna usług jest na najwyższym poziomie. (97%), natomiast znacznie mniejszym buk (86%) i brzoza (87% w pierwszym etapie, w kraju. 96,3% po drugim etapie). Tradycyjnie najW statystykach przeczytać cały artykuł? obłożenia drewna większa podaż wielkowymiarowego świerka wszystkich dyrekcjach leżących przy niemiecw poszczególnych była na terenie dyrekcji wrocławskiej (241,8 kiej granicy. Dużo słabsze zainteresowanie w nadleśnictwach po tys. m ) i katowickiej (222,3 tys. m ). Tam I etapie było drewnem na wschodzie kraju pierwszym etapie też jego średnia „cena umowa” - czyli średnia sprzedaży porta- realizacyjna za m była najwyższa w kraju i w dyrekcjach w Krośnie (81%) i Lublinie które na cały rok, Zamów numer widać, lub prenumeratę (79%). Poprawiły one w prawdzie wynik poaktualnylowej wynosiła odpowiednio 261 i 264 zł. Dla nadleśnictwa mają II etapie odpowiednio do 89,4%by i 85,5%. zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami na terenach w wschodnich - za największe powo- porównania, krośnieński świerk tartaczny płacono tylko Przemysł nie weźmieprzemyśle wszyst- drzewnym dzenie, a które omiw Polsce i na świecie. jane są szerokim 191 zł, czyli nawet mniej niż wyniosła średnia kiego łukiem. krajowa „cena umowa” za sosnę wielkowy- Chciałbyś Podobny trend odczytać można od lat we 3 3 3 RDLP Zielona Górarok, RDLP Lublin Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały 99,7% 85,8% by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. fot. FORESTOR OBŁOŻENIE Czy świadczy to o mniejszym popycie na Tabela 1. Wyniki I etapu sprzedaży ofertowej w Portalu Leśno-Drzewnym. Źródło: LP Oferta sprzedaży Sprzedaż Etap I Sprzedaż Etap II Sprzedaż Razem Zostało BIAŁYSTOK 1 426 045 1 293 831 73 782 1 367 613 58 432 95,9 154,94 169,5 KATOWICE 1 812 768 1 601 815 120 422 1 722 237 90 531 95,0 178,33 192,1 KRAKÓW 429 913 384 483 26 767 411 250 18 663 95,7 180,03 199,9 KROSNO 993 884 803 701 85 099 888 800 105 084 89,4 154,36 171,7 LUBLIN 935 871 734 827 67 868 802 695 133 176 85,8 158,88 173,8 w danej dyrekcji a średnią ceną wybranych ŁÓDŹ 662 317 576 554 72 466 649 020 13 297 98,0 163,62 176,2 przez klientów sortymentów. Tam, gdzie roz- OLSZTYN 1 584 221 1 460 781 57 076 1 517 857 66 364 95,8 160,23 175,6 bieżność między tymi wartościami była duża, PIŁA 900 121 827 393 61 480 888 873 11 248 98,8 151,62 160,3 zazwyczaj pozostała niekupiona spora ilość POZNAŃ 1 012 999 973 733 29 865 1 003 598 9 401 99,1 169,73 180,6 drewna. Klienci wybierali więc raczej „lepsze” SZCZECIN 2 106 170 1 893 196 147 092 2 040 288 65 882 96,9 155,26 165,9 SZCZECINEK 1 927 909 1 799 188 107 830 1 907 018 20 891 98,9 151,70 163,3 kategorie sortymentów. Natomiast tam, gdzie TORUŃ 998 648 944 082 30 947 975 029 23 619 97,6 163,57 176,8 WROCŁAW 1 596 417 1 478 936 54 335 1 533 271 63 146 96,0 179,00 195,6 ZIELONA G. 1 122 844 1 115 385 4 195 1 119 580 3 264 99,7 156,99 163,6 w ofercie a średnią ceną realizacyjną (czyli GDAŃSK 780 475 675 454 56 310 731 764 48 711 93,8 159,47 172,3 tego, co kupiono) była niewielka. Nasuwa RADOM 908 474 816 446 70 020 886 466 22 008 97,6 162,04 174,9 się zatem wniosek, że oferowano tam drewno WARSZAWA 432 380 362 127 22 468 384 595 47 785 88,9 158,80 167,9 dopasowane do potrzeb przemysłu, nie tylko RAZEM 19 631 456 17 741 932 1 088 022 18 829 954 801 502 95,9 161,95 174,9 o korzystnej cenie, ale także pod względem Nazwa RDLP KLIKNIJ i zamów! * -Cena umowa jest wielkością orientacyjną drewno na wschodzie kraju? Niekoniecznie. 30 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT % Sprzedaży Cena Oferta 1) Cena Umowa Powodem sporych rozbieżności w zainte- 2) resowaniu surowcem w poszczególnych miarową. - Świetny wynik sprzedaży nadleśnictw S2b, ale długie KLIKNIJ i zamów! dyrekcjach nie jest też jedynie cena. Warto natomiast zwrócić uwagę na różnicę między średnią ceną oferowanej puli drewna drewno „zeszło na pniu” niemal w 100%, różnica między średnioważoną ceną sortymentu z dyrekcji zielonogórskiej to odzwierciedlenie bardzo dobrze przygotowanego drewna i wy- W grupie drewna średniowymiarowego oferta sokiej jakości oferowanego surowca - mówi portalowa sosny S2a i S2b wynosiła odpo- Robert Motała, prezes Stora Enso Polska wiednio 4,6 i 1,7 mln m3, z czego większym i podkreśla, że nie jest to jego odosobniona zainteresowaniem cieszyła się papierówka opinia. - Nie chodzi tu tyko o jakość surowca S2a, choć po II etapie tylko w RDLP Krosno widziana przez pryzmat norm, ale o odpo- pozostało niesprzedane aż 25% oferty na so- wiednie podejście do klienta czy fachową sonową S2a czyli około 52,3 tys. m3. pomoc w sprawnym przygotowaniu transpor- W grupie S2b natomiast - przy uwzględnie- tu drewna. niu podziału na drewno długie i krótkie- w Hit sprzedaży pierwszym przypadku niemal całość znalazła nabywców, natomiast oferowana masa S2b Największym zainteresowaniem w pierw- GK w 5% została przesunięta do II etapu, a szym etapie sprzedaży portalowej cieszyły po jego zakończeniu pozostało niesprzeda- się sortymenty sklejkowe - brzoza (obłożenie ne 21,3 tys. m3, z czego połowa w RDLP 99,8%), olcha i sosna (odpowiednio 98,3% Szczecin. i 98,8%). W przypadku sosny, w większości | 31 ROZMAWIAŁA: SPRZEDAŻ DREWNA SPRZEDAŻ DREWNA dr MAŁGORZATA WNOROWSKA Dawniej koniunktura na drewno zmieniała się w cyklu 4-letnim, dziś rzeczywistość rynkowa potrafi zmieniać się co kwartał, stąd konieczna jest bieżąca współpraca i modyfikacja zasad sprzedaży drewna. Nowe zasady to nie rewolucja to kompromis Wywiad z Adamem Wasiakiem, dyrektorem generalnym Lasów Państwowych ADAM WASIAK: Myślę, że będę zadowolony dopiero po pierwszym półroczu 2013 roku. Wtedy okaże się, jak zostały zrealizowane umowy. Nowy system sprzedaży jest dość elastyczny. Drewno, które nie jest odbierane, przechodzi płynnie na e-drewno.Oczywiście finałem realizacji każdej umowy jest dokonanie zapłaty za odebrane drewno, a z tym w przeszłości różnie bywało. Powiedział Pan, że jeżeli sprzedamy całość drewna, to otrzymamy pieniądze. Czy kwestia terminowej płatności za drewno jest poważnym problemem? ADAM WASIAK: Dzisiaj nie jest, ale należy się spodziewać, że z tym problemem przemysł drzewny może się borykać w najbliższym czasie. Sądząc po trudnej sytuacji w gospodarce, może tak być. Próbą zapobieżenia tym problemom są umowy wieloletnie, które mają pomóc przemysłowi drzewnemu w uzyskaniu gwarancji bankowych i większej wiarygodności wobec banków. Jaki zapis w nowych zasadach sprzedaży drewna uważa Pan za największy sukces? Czy jest w nich coś, co zbliży sektor drzewny i leśny? ADAM WASIAK: Nie nazwałbym nowych zasad sprzedaży drewna jakimś wielkim sukcesem. Myślę, że jest to normalna droga dialogu i kompromisów, którą musimy podążać. Cały rok nieprzerwanie trzeba dyskutować na tematy związane ze sprzedażą drewna. Dawniej koniunktura na drewno zmieniała się w cyklu 4-letnim, dziś rzeczywistość rynkowa potrafi zmieniać się co kwartał, stąd konieczna jest bieżąca współpraca i modyfikacja zasad sprzedaży drewna. Jeśli na- 32 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT tomiast pyta Pani o sukces, to ja bym upatrywał go w tym, że sprawa zasad sprzedaży drewna pozostała na poziomie LP. To pozwoli je łatwiej modyfikować zwykłym zarządzeniem dyrektora. A były głosy środowisk, że np. rozporządzenie pozwoli na ich względną trwałość. ADAM WASIAK: A ja byłem pełen obaw, że pomysł dotyczący umocowania zasad sprzedaży drewna na innym poziomie niż Ustawa o lasach, czy też statut LP może być bardzo niekorzystny i dla lasów i dla przemysłu. Regulacja zasad sprzedaży drewna rozporządzeniem ministra czy też Rady Ministrów mogłaby być nadzwyczaj trudna i skomplikowana do realizacji przy takich częstych zmiana cyklów koniunkturalnych, z jakimi mamy teraz do czynienia. Obecnie w Ustawie o lasach jest napisane, że Lasami Państwowymi kieruje dyrektor generalny, a statut LP mówi, że zasady sprzedaży drewna ustala Dyrektor Generalny. ADAM WASIAK: I niech tak zostanie. Byłoby dobrze, gdyby tę zasadę ze statutu przepisano do Ustawy o lasach. Jeszcze niedawno słyszeliśmy wnioski Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego, by powołać swego rodzaju regulatora rynku drzewnego. ADAM WASIAK: Myślę, że niebezpieczne byłoby sięganie po wzorce innych instytucji, gdzie regulowane są ceny i i masa sprzedawanego państwowego surowca. To, że wróciliśmy na poziom rozmów dostawcy z odbiorcą, to jest może nie tyle sukces, ile duży kompromis i ułatwienie dla dalszej współpracy. fot. LP Czy jest Pan zadowolony z nowych zasad sprzedaży drewna? „ Regulator miał być gwaranChciałbyś tem, że dyrektor generalny swymi zarządzeniami nie będzie z dnia na dzień wprowadzał rewolucji. Czyli pula inwestycyjna ma zasobów. Zdaję sobie sprawę, że pozyska- przeczytać cały artykuł? nie o np. 5 mln m być sposobem na utrzymanie w zasadach sprzedaży drewna historii zakupów? więcej, to dla przemysłu drzewnego może okazać się i tak za mało. 3 5 mln m3 to rzeczywiście niewiele, zważywszy że nowe zasady cały rok,sprzedaży drewna, w tym pula inwestycyjna, mają wydarzeniami w stymulować przemysł do powstawania nowych zakładów, modernizacji, zwiększania mocy przerobowych. Jaka jest definicja tego „inwestowania”, czy to zostało już szczegółowo określone? ADAM WASIAK: Ależ obecna zmiana zasad aktualny Zamów numer lub prenumeratę na ADAM WASIAK: Dokładnie tak. Taka była nie jest aż tak rewolucyjna, jakby się to mogło żeby pozwolić systemowi by zawszeidea byćUOKiK-u na bieżąco z najważniejszymi wydawać. Dalej mamy procedury sprzedaży sprzedaży drewna na dopuszczanie nowych przemyśle drzewnym Polsce i na świecie. drewna oparte na historii zakupów, która podmiotów. Miejmyw nadzieję, że to się powiejest dużym ukłonem dla postulatów przedzie i nie będzie skarg na ten zapis. mysłu drzewnego, bo to był nasz największy problem z Urzędem Ochrony Konkurencji A jakie mogą być powody do i Konsumentów, że poprzez historię zakupów zadowolenia? nie dopuszczamy nowych firm na rynek. Tymczasem strona przemysłu drzewnego ADAM WASIAK: Wykorzystujemy możliwości chciałaby kupić najlepiej 100% surowca, w zakresie zwiększenia etatów w operatach wynikającego z dotychczasowej historii zakuADAM WASIAK: Oczywiście będą określone urządzania lasu, ale równolegle planujemy pów, i to po najmniejszej cenie. zasady ubiegania się o pulę inwestycyjną. rozpocząć dyskusję na temat zmiany filozofii Idąc na kompromis, już w drugim półroczu Mamy to przygotowane pod względem forużytkowania lasów w Polsce - jaka jest granizeszłego roku zwiększyliśmy historię zakupu. malno-prawnym, obecnie dopracowywane ca możliwych etatów, jak to oprzeć naukowo Na 2013 rok ustaliliśmy poziom 70%, czyli są szczegóły. Wiele firm zgłasza do nas, że i jak to też zapisać prawnie w Ustawie o lajuż tę proporcję krytykowaną przez UOKiK. chciałyby się rozwijać, podnosić wydajność sach. Tą dyskusję niejako otworzyliśmy po to, Znaleźliśmy jednak sposób, by odeprzeć i niepokoją się, czy będą w stanie kupić więżeby załagodzić napięcie na rynku drzewnym. zarzuty UOKiK o faworyzowanie dotychczacej surowca. W odpowiedzi na te niepokoje Zawsze jednak będziemy podporządkowywać sowych klientów i niedopuszczanie nowych, i wspomniane kwestie UOKiK, stworzyliśmy wielkość pozyskania drewna nadrzędnym tworząc specjalną pulę inwestycyjną. względom trwałości lasów i zwiększania ich KLIKNIJ i zamów! >> | 33 SPRZEDAŻ DREWNA >> tę pulę. Nie ma też obaw, że pula inwestycyjna w jakimś stopniu ograniczy podaż, bo jeśli spośród firm inwestujących nie znajdzie się na nią kupiec, zostanie ona uwolniona na e-drewno. Chciałbyś Czy jeśli zgłosi się np. inwestor z Pomorza, to przeczytać dostanie drewno z puli inwestycyjnej swoim caływartynadleśnictwie?kuł? Ostatecznie okaże się, na ile te 30% podaży z e-drewna jest wykładnią dla pozostałej części rynku i czy ceny na aukcjach otwartych będą znacząco zwyżkować. Miejmy nadzieję, że będą na tyle równoważne, abyśmy jak najmniej musieli dyskutować na temat indeksacji. ADAM WASIAK: Pula ta jest proporcjonalna do całej masy sprzedanego drewna w całej Polsce, w każdym nadleśnictwie w układzie sortymentowym, jaki istnieje. nia odnośnie do dyrektora generalnego LP, zgodnie z projektem nowelizacji Ustawy o lasach, ma być dalej powoływany. Rzeczywiście trwała dyskusja i trwa już od 20 lat, od kiedy weszła Ustawa o lasach, jak ustabilizować pozycję dyrektora. Na to nie ma na razie żadnego pomysłu, są dwie ewentualne możliwości. A mianowicie: dyrektor będzie powoływany albo zatrudniany. Innej formuły prawnej tu nie ma. Ze względów prawnych nie można zdecydować się na kontrakt menedżerski. Nie może być też mowy o mianowaniu przez premiera, ponieważ nie jesteśmy organem administracji publicznej. Zgodnie z Kodeksem Pracy, możliwe jest jedynie powołanie i zatrudnianie, a tu minister jasno w założeniach do projektu zmiany Ustawy określił, że dyrektor generalny LP, jego zastępcy i dyrektorzy regionalni mają być powoływani. blowanie roli ministra środowiska. I tu znów kłania się system prawny, ponieważ nie ma cały rok,wtłoczenia do ustawy rady, która możliwości miałaby współodpowiadać wydarzeniami w za zarządzanie LP. KLIKNIJ i zamów! Na jakim poziomie będzie następować indeksacja? Nadleśnictwa czy Dyrekcji Generalnej? ADAM WASIAK: Bez względu na poziom podpisywania umów ceny drewna na poszczególne grupy handlowo–gatunkowe przypisane są do nadleśnictwa, to znaczy tam, gdzie faktycznie realizowana jest sprzedaż i następuje fakturowanie. Submisje drewna w Pliešovce (powiat zwoleński) Jak to się robi na Słowacji? Submisje drewna organizowane na Słowacji przypominają aukcje dzieł Przed wejściem do składu drewna, każdy sztuki. Każda kłoda drewna wystawiona na aukcję przechodzi dokładną uczestnik otrzymuje ulotkę i katalog. Katalog kontrolę obejmującą sprawdzenie, czy została rozcięta zgodnie ze spo- zawiera numer produktu, kod dostawcy, dłu- zmierzona, a następnie przeniesiona na magazyn aukcyjny. puste miejsce do wpisania oferty. Chciałbyś przeczytać cały artykuł? sobem jej dalszej obróbki, oznaczona specjalnym numerem, dokładnie gość, grubość i objętość pnia, certyfikat, - Na aukcjach drewna oferujemy jedynie najlepsze części drzew liścia- Pojawiły się nowe pomysły na powoływanie dyrektora geneZamów aktualny numer lub prenumeratę na ralnego LP np. poprzez rozpisaby zawsze być na bieżąco z najważniejszymi Dość wymijająca odpowiedź. nie konkursu, bądź z nominacji Jak długo Pańskim zdaniem Premiera. Co tym myśli przemyśle drzewnym w Polsce Pan i nao świecie. utrzymają się nowe zasady jako obecny dyrektor generalsprzedaży drewna? A może od ny LP? stycznia znów trzeba będzie zasiąść do stołu? ADAM WASIAK: Na razie nic się nie zmie- ADAM WASIAK: Myślę, że nigdy nie będzie ostatecznej wersji zasad sprzedaży drewna, bo pewnie już w styczniu powstanie problem indeksacji cen. Zobowiązaliśmy się, że będziemy indeksować ceny wyjściowe w sprzedaży ofertowej w oparciu o ceny uzyskane na e-drewno. Tymczasem na e-drewno, co jest nowością, ceny minimalne są znacznie niższe, jak w sprzedaży ofertowej. Ostatecznie okaże się, na ile te 30% podaży z e-drewna jest wykładnią dla pozostałej części rynku i czy ceny na aukcjach otwartych będą znacząco zwyżkować. Miejmy nadzieję, że będą na tyle równoważne, abyśmy jak najmniej musieli dyskutować na temat indeksacji. „ SPRZEDAŻ DREWNA Nadzór nad Lasami Państwowymi prowadzi Minister Środowiska. Czy potrzebny jest jeszcze dodatkowy organ nadzorujący LP? ADAM WASIAK: Nie, ponieważ jest to du- 34 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT Istnieje też taki problem, od kiedy sprzedaż drewna zeszła do poziomu Internetu, że nadleśniczowie czują się potrzebni jedynie do wystawiania kwitów. A ustawa o lasach przecież mówi, że to nadleśniczy prowadzi sprzedaż drewna. ADAM WASIAK: Wszyscy zapominają o tym, że przecież Portal Leśno-Drzewny i system internetowy powstał na skutek wniosków nadleśniczych i przemysłu drzewnego, żeby dążyć do decentralizacji sprzedaży i stworzyć podstawy samodzielności. I to się udało. W tym systemie to nadleśniczy ustala wielkość pozyskania i sprzedaży drewna, układ sortymentowy, pule drewna oraz ceny na poszczególne grupy handlowo – gatunkowe. Dalej ustala i ewentualnie przesuwa harmonogramy, rozlicza sprzedaż drewna, nalicza kary umowne, fakturuje i otrzymuje zapłatę za sprzedane drewno. Także stworzenie Portalu, o czym już mało kto pamięta, miało przynieść ulgę i pomoc w geografii zakupów dla nabywców drewna. Sądzę, że głosy mówiące o tym, że nadleśniczowie zeszli do podrzędnej roli, to jedynie pojedyncze głosy pojedynczych nadleśniczych. Samodzielność to długi temat do rozmowy, jednak może być ona realizowana wyłącznie w ramach obowiązującego prawa. Dziękuję za rozmowę stych i iglastych, rosnących w słowackich lasach - tłumaczy Jaroslav Ofertę podaje się w euro za 1 m3 w parytecie FCO (załadowane na Kontriš, dyrektor firmy, która organizuje aukcje zapraszając do współ- nośnik transportowy). Zamów aktualny lub prenumeratę natransport cały okrąglaków rok, Zwycięzcom aukcji zapewniony jest ze składu pracy właścicieli lasów prywatnych, miejskich, gminnych i kościel- numer nych. - Łączna masa drewna oferowana wby każdej aukcji waha od zawsze byćsięna aukcyjnegoz do dowolnego miejsca w Europie oraz poza jej granice. bieżąco najważniejszymi wydarzeniami w ale też buk, klon, jesion Jeśli z kraju nie będącego członkiem UE, 3000 do 4000 m3. Blisko połowa to dębina, przemyśle drzewnym w zwycięzca Polsceaukcji i napochodzi świecie. czy modrzew. organizator zajmie się wszystkimi formalnościami związanymi z proce- Okrąglaki są wyeksponowane w taki sposób, aby można było zobaczyć durami celnymi. daną sztukę z każdej strony. Na 72 godziny przed rozpoczęciem aukcji, Ostatnie aukcje drewna odbyły się w dniach 3-13 grudnia 2012 roku. na stronie internetowej dostępny jest dokładny katalog wystawianych Początkowo miały zakończyć się kilka dni wcześniej, jednak termin na aukcji drzew. Katalog i wszystkie pozostałe dokumenty są dostępne składania ofert przedłużono. 17 grudnia oficjalnie zaprezentowano wy- zarówno w języku słowackim, angielskim jak i polskim. Także same niki aukcji i ogłoszono zwycięzców. Następnego dnia lista pojawiła się aukcje i prezentacje prowadzone są we wszystkich trzech językach. również w Internecie. /red./ KLIKNIJ i zamów! reklama Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie Zapraszamy na XIV Submisję Drewna Cennego Rozstrzygnięcie submisji nastąpi 22 lutego 2013 r. o godz. 10.00 Dąb - Jawor - Buk - Jesion w siedzibie Nadleśnictwa Brzozów. Na składach submisyjnych wystawione zostanie ok. 850 m3 drewna najwyższej jakości (m.in. Db, Jw, Bk, Js). Na oględziny surowca zapraszamy w dniach 14-15 oraz 18-21 lutego 2013 r. Wszelkich informacji dotyczących submisji udziela: Wydział Marketingu RDLP w Krośnie e-mail : [email protected] tel. +48 134 37 39 31 | 35 TEKST: POLITYKA HANDLOWA dr hab Wojciech Lis, prof. nadzw. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu fot. 123RF POLITYKA HANDLOWA Tabela 1. Oferta Lasów Państwowych na 2013 rok i jej porównanie z ofertami z lat 2007 - 2012 Lp. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych Oferty na ograniczony przetarg internetowy w pl-d Oferty na systemową aukcję internetową w aplikacji e-drewno Razem oferta Aukcje/ submisje Detal Potrzeby własne Drewno okrągłe ogółem Plan zasadniczy na 2012 rok [w tys. m3] Zmiana podaży w 2013 [%] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 BIAŁYSTOK 1 487 497 637 499 2 124 995 675 410 462 95 919 2 632 051 2 580,1 102,01 2 KATOWICE 1 839 624 788 410 2 628 034 2 305 442 288 28 438 3 101 065 3 231,5 95,96 3 KRAKÓW 449 153 192 494 641 647 187 216 321 9 460 867 615 825,9 105,05 4 KROSNO 1 039 228 445 383 1 484 611 4 135 363 810 25 173 1 877 729 1 877,1 100,03 5 LUBLIN 977 833 419 071 1 396 904 298 430 407 10 119 1 837 728 1 795,0 102,38 6 ŁÓDŹ 692 333 296 714 989 047 206 199 11 147 1 206 393 1 221,5 98,76 7 OLSZTYN 1 655 305 709 416 2 364 721 250 455 212 22 902 2 843 085 2 817,5 100,91 1 555,6 104,72 drewno okrągłe do sprzedaży [w m3 ] Podaż drewna 2013 Poważnym, nierozwiązanym do końca problemem dla Lasów Państwowych (LP), największego dostawcy (średnio 94,55% rynku), zwanego elegancko naturalnym monopolistą, jest potężne zróżnicowanie zapotrzebowania na drewno okrągłe przez obecnie 6212 jego klientów. PIŁA 940 379 9 POZNAŃ 1 058 672 453 716 1 512 388 700 445 341 23 794 1 982 223 1 988,7 99,67 10 SZCZECIN 2 199 206 942 517 3 141 723 986 430 202 37 950 3 610 861 3 422,3 105,51 11 SZCZECINEK 2 015 539 863 802 2 879 341 456 394 37 505 3 373 240 3 270,1 103,15 12 TORUN 1 043 373 447 160 1 490 533 455 332 21 414 1 967 279 1 905,5 103,24 13 WROCŁAW 1 667 868 714 800 2 382 668 775 448 042 26 338 2 857 823 2 798,4 102,12 14 ZIELONA GÓRA 1 173 168 15 GDAŃSK 8 768 710 29 229 034 10 861 6 017 824 457 949 35 715 668 35 045,2 101,91 28 267 926 11 564 5 877 717 427 999 34 585 206 99,91 101,83 5 780 001 383 817 34 170 944 16 RADOM 17 WARSZAWA Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Ilość drewna dostarczana na rynek, mierzona jego objętością (w m3), 70/30% 2012 60/40% 2011 55/45% 15 398 011 12 598 372 27 996 383 10 743 2010 50/50% 13 405 728 13 405 728 26 811 456 16 485 5 720 237 324 845 32 873 023 2009 70/30% 18 912 603 8 105 401 27 018 004 17 809 5 089 216 508 783 32 633 811 26 368 190 17 747 5 081 438 269 365 32 153 007 25 102 408 7 399 4 843 324 95 085 30 621 839 0,03 16,85 1,28 1,24 2008 Więcej niż przed rokiem 2007 2013 w wersji opublikowanej przez DGLP 19 listopada 2012. Jest ona na tle lat poprzednich i obserwowanych w tym czasie trenlubśrednia prenumeratę na cały rok, dów w pozyskaniu drewna. Zakłada ona wzrost dostaw surowca dla koniunktura gospodarcza w kraju, Europie i na świecie oraz cena by zawsze być na bieżąco przedsiębiorców z najważniejszymi wydarzeniami w o 3,27% dla o 3,4% i wzrost całkowitej oferty LP drewna). Jest to równocześnie wielkość, o której decyduje sam sektor przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. wszystkich segmentów rynku drewna okrągłego w porównaniu z oferleśno-drzewny, a najbardziej dyrektor generalny Lasów Państwowych „masą” jest jednym z najważniejszych parametrów, decydujących o sytuacji gospodarczej przemysłu drzewnego (choć ważnenumer są też Zamów aktualny (DGLP), który corocznie w odpowiednim zarządzeniu ustala ją na następny rok kalendarzowy [tabela 1]. W kwestii 2013 roku decyzja zapadła późno - 19 listopada 2012 r. (tylko w 2008 roku było to o dzień później, czyli 20 listopada - tabela 1). Późny termin ogłoszenia danych tą na 2012 rok. Jeśli ofertę na rok 2013 odnieść do pozyskania drewna ogółem w LP w 2011 roku (35,075 mln m3) według źródeł GUS [Leśnictwo 2012], to wzrost jej wynosi już mniej - 1,83%. Natomiast wzrost ten w KLIKNIJ i zamów! o ilości drewna w połączeniu z ustawiczną, nieprzewidywalną do końca zmianą warunków rozdziału/zakupu drewna przez LP powodują sporo zamieszania i niepewności w działaniu przemysłu drzewnego. Sprzyjają też utrzymaniu wysokiej ceny. Jak na razie - wciąż zbyt wysokiej w stosunku do sytuacji makroekonomicznej gospodarki i przemysłu drzewnego. 16 960 756 11 307 170 KLIKNIJ i zamów! RAZEM LP 24,55 81,84 2012 49,04 32,69 81,73 0,03 16,99 2011 45,06 36,87 81,93 0,03 16,91 1,12 2010 40,78 40,78 81,56 0,05 17,40 0,99 2009 57,95 24,84 82,79 0,05 15,59 1,56 82,01 0,06 15,80 0,84 81,98 0,02 15,82 0,31 2013 116,44 146,79 124,25 481,62 116,63 2012 112,61 156,29 121,36 450,12 112,94 2011 111,53 145,20 119,34 403,66 111,59 106,81 222,80 118,11 341,64 107,35 2007 2010 Udział w ofercie w % Porównanie ofert drewna rok 2007 = 100% 100,00 odniesieniu do planu zasadniczego LP na 2012 rok (czyli po korekcie 2009 107,63 240,69 105,08 535,08 106,57 Zarządzeniem 39 DGLP [EM-900-7/12] do 35 045,2 tys. m3) wy- źródło: 2008 105,04 239,86 104,92 283,29 105,00 opracowanie własne na podstawie niósł 1,91%. Przy czym wielkość oferty na rok 2012 już po korekcie 2007 stanowiła 99,91% wielkości faktycznego pozyskania drewna w LP 2013 w 2011 roku [tabela 1]. Choć zwiększenie w 2012 roku przez LP pozyskania drewna o około >> 120,63 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 77,55 103,40 93,92 102,38 107,00 103,27 2012 110,15 89,75 100,97 107,64 101,69 111,51 101,21 2011 114,86 93,98 104,42 65,17 101,04 118,15 103,95 2010 70,88 165,39 99,24 92,57 112,40 63,85 100,73 102,46 100,35 100,15 188,88 101,50 105,04 239,86 104,92 283,29 105,00 2009 36 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT 20 460 324 57,29 2008 Rok Zamów 502 aktualny numer lub 249prenumeratę na cały rok, 786 100 062 40 025 1 965 141 1 930,1 101,82 1 675 954 815 349 445być1 164 384 36 236 1 484 438 1 434,1 103,51 by373 zawsze na818bieżąco z 283najważniejszymi wydarzeniami w 953 762 408 755 450 259 641 9 853 1 632 461 1 557,6 104,81 1 362 517 przemyśle drzewnym w Polsce i na 7świecie. 452 015 193 721 194 076 725 847 536 834,1 101,61 645 735 2013 W tabeli 1 przedstawiono ofertę drewna okrągłego na rok 2013 a popularnie w dokumentach Lasów Państwowych (LP) nazywana Chciałbyś przeczytać artykuł? 403 019 271cały 651 13 951 1 629 000 1 343 398 8 2008 Porównanie ofert drewna rok poprzedni = 100% [Rocznik statystyczny ] [Zarządzenie 82 Zarządzenie 39] [Zarządzenie 51 ] [Zarządzenie 49/10] [Zarządzenie 69/09 ] [Zarządzenie 89/08 ] [Zarządzenie Nr 52U] [Zarządzenie Nr 52A ] [Uchwała 7 ] [Uchwała 26] | 37 POLITYKA HANDLOWA Wykres 1. Pule drewna dla przedsiębiorców w latach 2009 - 2013. Udziały w procentach POLITYKA HANDLOWA portal leśno-drzewny Wykres 2. Zmiana średniej ceny drewna wg GUS w latach 1998-2012. systemowe aukcje internetowe w aplikacji e-drewno kluczowe czynniki cena i podaż 70% 2009 186,68 186,42 30% 50% 2011 55% 45% 2012 60% 40% 2012 (I półrocze) 55% 45% 2012 (II półrocze) 65% 35% 2013 70% 30% 147,28 Sytuacja gospodarcza przemysłu drzewnego w Polsce zależy od koniunktury gospodarczej w kraju, w Europie i na świecie. W niemałym też stopniu wpływają na nią czynniki branżowe. Najważniejszymi z tych, na które wpływ ma sektor leśno-drzewny, są cena drewna i jego dostępność na rynku. Oba, ściśle ze sobą powiązane, od lat budzą duże kontrowersje. Zwłaszcza pod koniec roku, kiedy zapadają kluczowe decyzje biznesowe w leśnictwie i u przedsiębiorców przerabiających drewno. 50% 2010 35% 128,97 127,96 123,63 131,35 126,07 133,70 120,40 55/45% i 65/35%. W 2013 r. nastąpił po- tym względem największą w historii LP na okrągłego. wrót do proporcji 70/30% (czyli tak, jak to – o ponad 16,6% większa niż w bazowym dla było w roku dekoniunktury 2009). tabeli 1 roku 2007 (wówczas 30,6 mln m3). aktualny numer lub prenumeratę Stwierdzić na całytrzeba, rok,iż od 2007 roku, od kiedy Potrzeby własne to działa Portal Leśno-Drzewny, LP sukcebypulizawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w W tabeli 1 przeanalizowano podział drewMożna stwierdzić, iż wprowadzając nowe sywnie zwiększają objętość drewna ogółem na okrągłego dla lat 2009 - 2013, przeprzemyśle drzewnym Polsce zasady sprzedaży w drewna w 2013i na roku,świecie. LP do wyrębu, jednak wzrosty podaży są bardzo 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w Różnica do śr. drzewnymw zł/m wRóżnica Polsce i na świecie. Rokprzemyśle = 100% Różnica w % do roku do roku arytmetycznej Tabela 2. Średnia cena sprzedaży drewna okrągłego, obliczona według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwze trzy kwartały badanego roku Oferta na 2013 rok obejmuje prawie 35,72 półroczu pule drewna były różne na PL-Dartykuł? 0,5 mln m3 w stosunku do pierwotnych zaChciałbyś przeczytać cały mln m3 drewna okrągłego ogółem i jest pod i SE-D i wynosiły odpowiednio: mierzeń wydawałoby się niewielkie, to jednak pomogło rynkowi i uspokoiło odbiorców drew- 136,54 111,21 107,70 1988 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Pule drewna Zamów Dla segmentów rynku 154,65 152,53 Rok Cena drewna w LP GUS zł/m3 3 Cena drewna [w zł/m3] poprz. 1998 2003 2011 2012 poprz. 1998 2003 2011 2012 poprz. 1998 2003 2011 2012 zł/m3 % 2012 186,42 99,86 144,55 173,09 99,86 100,00 -0,26 57,45 78,72 -0,26 0 -0,14 44,55 73,09 -0,14 0,00 48,08 34,76 2011 186,68 120,71 144,75 173,33 100,00 100,14 32,03 57,71 78,98 0,00 0,26 20,71 44,75 73,33 0,00 0,14 48,34 34,94 2010 154,65 113,26 119,91 143,59 82,84 82,96 18,11 25,68 46,95 -32,03 -31,77 13,26 19,91 43,59 -17,16 -17,04 16,31 11,79 156,64 2009 136,54 89,52 105,87 2008 152,53 103,56 118,27 2007 147,28 110,16 114,20 2006 133,70 101,79 103,67 KLIKNIJ i zamów! 126,78 73,14 73,24 -15,99 7,57 28,84 -50,14 -49,88 -10,48 5,87 26,78 -26,86 -26,76 -1,80 -1,30 141,62 81,71 81,82 5,25 23,56 44,83 -34,15 -33,89 3,56 18,27 41,62 -18,29 -18,18 14,19 10,26 znaczonej dla przedsiębiorców na surowiec najbardziej zadbały o „potrzeby własne” - spe- wydzielony do sprzedaży (a właściwie: do nierównomierne. cjalną pulę, której wzrost o 7% jest bezkonku- rozdziału) w internetowym przetargu ograni- Stosunkowo największe wzrosty ondotowano rencyjny (przy niewielkim stosunkowo udziale w 2008 (5%) i w 2011 roku (3,95%). Rok 2005 131,35 czonym, który odbywał się w Portalu Leśno- 109,09 101,85 121,96 70,36 70,46 10,95 2,38 23,65 -55,33 -55,07 9,09 1,85 21,96 -29,64 -29,54 -6,99 -5,05 tej puli - 1,28% w analizowanym roku). 2011 był odreagowaniem roku 2010, kiedy 2004 120,40 111,79 93,36 111,79 64,50 64,59 12,7 -8,57 12,70 -66,28 -66,02 11,79 -6,64 11,79 -35,50 -35,41 -17,94 -12,97 KLIKNIJ i zamów! -Drzewnym (PL-D) oraz do licytacji, w której 10,16 14,20 36,75 -21,11 -21,00 8,94 6,46 1,79 3,67 24,14 -28,38 -28,28 -4,64 -3,35 83,51 100,00 57,69 57,77 -3,51 -21,27 0,00 -78,98 -78,72 -3,16 -16,49 0,00 -42,31 -42,23 -30,64 -22,15 w Polsce w 2009 roku, LP bardzo obniżyły 86,23 103,26 59,57 59,66 -14,86 -17,76 3,51 -75,47 -75,21 -11,79 -13,77 3,26 -40,43 -40,34 -27,13 -19,61 nie dopływu drewna okrągłego na rynek sady podziału na pule były inne, co przedsta- ców - szczególnie po doświad- wia wykres 1. czeniach lat 2008 i 2011. Należy W 2009 roku 70% drewna dla przedsiębior- również dostrzec korzystny po- wprost kreującą wzrost cen, co objawiło się dział pul między poszczególne na wszystkich etapach negocjacji na dostawy 38 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT -39,14 -52,72 96,84 wielkości z 2009). Tak znaczne ogranicze- niły się do 55 i 45%. W 2012 roku w każdym -39,4 -52,98 88,21 jest korzystny dla przedsiębior- zastosowania. 39,58 26,00 107,70 swoją ofertę (PL-D z 2010 = niecałe 71% równe: 50% i 50%. W 2011 proporcje zmie- 18,31 4,73 111,21 sunku do roku poprzedniego 30%w systemie SE-D. W 2010 - pule były 13,58 2,35 2003 temowych aukcjach internetowych w aplikacji ców rozdysponowano przez PL-D, natomiast 79,00 71,72 2002 mogą brać udział tylko przedsiębiorcy w sys- W każdym z lat z przedziału 2009 - 2013 za- 78,89 71,62 to po sporej recesji światowej, zakończonej Generalnie, wzrost oferty w sto- e-drewno (systemowe e-drewno, SE-D). 136,75 124,14 odbiorców przemysłowych przez naturalne- 2001 126,07 98,52 97,75 117,06 67,53 67,63 -1,89 -2,9 18,37 -60,61 -60,35 -1,48 -2,25 17,06 -32,47 -32,37 -12,27 -8,87 2000 127,96 103,50 99,22 118,81 68,55 68,64 4,33 -1,01 20,26 -58,72 -58,46 3,50 -0,78 18,81 -31,45 -31,36 -10,38 -7,50 1999 123,63 95,86 95,86 114,79 66,23 66,32 -5,34 -5,34 15,93 -63,05 -62,79 -4,14 -4,14 14,79 -33,77 -33,68 -14,71 -10,63 1998 128,97 119,75 69,09 69,18 0 21,27 -57,71 -57,45 0,00 19,75 -30,91 -30,82 -9,37 -6,77 go przecież monopolistę stworzyło sytuację Cena drewna w latach 1998 - 2012 surowca dla przemysłu drzewnego. rozpiętość cen 100,00 średnia arytmetyczna 138,34 mediana 131,35 maksymalna 186,68 minimalna 107,70 31,03 zł/m3 % źródło: opracowanie własne na podstawie [Rocznik statystyczny], [Monitor Polski] >> | 39 POLITYKA HANDLOWA POLITYKA HANDLOWA Wielkość oferty a cena drewna Oferta w roku 2012 była stanowczo zbyt skromna jak na fazę rozwoju i potrzeby rynku, a przez swe znaczące zaniżenie wprost wygenerowała wysokie ceny na drewno okrągłe. Podobna sytuacja jest w zakresie drewna przeznaczonego dla przed- targu internetowym w Portalu Leśno-Drzewnym [tabela 1, kolumna siębiorców: 3]. Zakup, w jakimś sensie gwarantowany przez LP, przyczynia się łącznie na ograniczony przetarg internetowy w Portalu Leśno-Drzewnym (PL-D) i na systemową aukcję internetową w aplikacji e-drewno (SE-D) przeznaczono w 2013 roku prawie 29,3 mln m 3 drewna okrągłego. Niewielkie wzrosty ofert w roku 2012, mimo narastających już systematycznie objawów recesji najpierw w UE a później też w naszym do większej stabilności działania podmiotów o ugruntowanej już pozycji rynkowej, ułatwia im utrzymanie ciągłości produkcji i podejmowanie racjonalnych decyzji w negocjacjach z klientami, w tym z licznym gronem odbiorców zagranicznych. Oczywiście, im większa jest oferta gwarantowana, tym bardziej ogranicza ona działania przedsiębiorców dopiero na rynek wchodzących lub chcących intensywnie działalność Udział oferty dla przedsiębiorców [tabela 1, kolumna 5 ] w całej prze- swą rozwinąć, którzy muszą zaopatrywać się na systemowej aukcji widzianej do sprzedaży objętości drewna [tabela 1 - kolumna 9 ] jest Chciałbyś przeczytać cały artykuł? internetowej w aplikacji e-drewno, dostępnej dla wszystkich przedsię- kraju, pozwoliły na utrzymanie, a nawet na wzrost cen drewna okrągłego w 2012 roku i niewielką jeszcze tylko ich obniżkę w pierwszym przetargu w PL-D na 2013: ze średnio 186,42 zł/m [tabela 2] do w 2013 roku (81,84%) o 0,11% większy niż w 2012 roku (81,73%) 175,5 zł/m3 (dane LP z 12.12.2012), tj. o 5,86%. i o 0,95% mniejszy niż w najlepszym dla tej grupy odbiorców roku Cena uzyskana w 2012 r. przez LP w PL-D („orientacyjna cena umo- 2009 (82,79%). wy”) była o 8% wyższa niż średnia cena proponowana przez LP do Nastąpiło niewielkie też zmniejszenie udziału surowca dla sprzedaży 3 biorców [tabela 1 - kolumna 4]. Do sprzedaży na systemowej aukcji internetowej wChciałbyś aplikacji e-drewno przeczytać przewidziano tylko niecałe 78% cały wielkości z 2012 roku (8,8 mln m3 zamiast 11,3 mln m3). detalicznej (2013 - 16,85%; 2012 - 16,99%, 2011 - 16,91%; 2009 Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, - 15,59%). Drewna przeznaczonego dla odbiorców detalicznych jest ponowana przez LP z kolei była o 12,83% niższa od ceny drewna, zawsze być na bieżąco jednak wyraźnie mniej niżwydarzeniami w 2010 roku, kiedy w jego pulę zwiększono ogłoszonej 19 październikaby 2012 w Monitorze Polskim (788/2012 z najważniejszymi (do rekordowego udziału 17,4%) po złych doświadczeprzemyśle drzewnym w Polsceo ponad i na12% świecie. z 24 października 2012) przez prezesa Głównego Urzędu Statystyczprzetargów („średnia cena oferty zakupu” = 162,5 zł/m ). Cena pro3 nego za trzy kwartały 2012 roku (186,42 zł/m3 - wykres 2). niach rynkowych końca 2008 i pierwszego półrocza 2009 roku, kiedy Generalnie oferty LP w poszczególnych latach odpowiadały przewi- to właśnie detal i właściwie tylko on utrzymywał zadowalający poziom dywanej koniunkturze gospodarczej w naszym kraju, w szczególności sprzedaży i przychody LP po ogromnym załamaniu rynku drewna okrą- przewidywanej sytuacji w przemysłowym przetwórstwie drewna. Za- głego dla przedsiębiorstw. wsze jednak były - i pewnie są nadal - znacząco mniejsze od zgłasza- Z tabeli 1 wynika ponadto, iż od roku 2007 zarówno podaż drewna nych potrzeb przemysłu drzewnego. Sprzyja to utrzymywaniu się wyso- ogółem, jak i podaż surowca przeznaczonego dla odbiorców przemy- kich cen drewna okrągłego, a od 2009 roku do 2011 - gwałtownemu słowych sukcesywnie się zwiększają. W ostatnim przypadku z lekkim wręcz ich wzrostowi [tabela 2] - o 36,72% przez 3 lata, czyli 12,24% zachwianiem w 2010 roku. średnio rocznie. Stało się to między innymi za sprawą dotowanych wy- Dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w prze- soko zastosowań energetycznych, co - należy mieć nadzieję - skończy myśle drzewnym bardzo istotnym jest też spory wzrost - o ponad 20% się definitywnie 1 stycznia 2013 roku. - oferty drewna przeznaczonego do sprzedaży w ograniczonym prze- KLIKNIJ i zamów! Wpływ koniunktury na cenę drewna Drewno w okresie dobrej koniunktury gospodarczej na systemowej aukcji internetowej w aplikacji e-drewno jest droższe (wtedy jednak niezgody między leśnikami a drzewiarzami. Obecnie obserwujemy właśnie taki okres. W II półroczu 2012 ceny w aplikacji SE-D były już sporadycznie niższe niż w PL-D. Na monitorowanych przez DG LP 16 sortymentów w tych transakcje, dla 3 sortymentów ceny maksymalne w SE-D były niższe niż w PL-D, dla 10 sortymentów ceny minimalne w SE-D były niższe niż w PL-D, dla 5 sortymentów ceny średnie arytmetyczne i mediany - w SE-D były niższe niż w PL-D [Lis 2012c]. Zmieniająca się wraz z koniunkturą opłacalność zakupu w PL-D nie od tego, w której formie (PL-D czy SE-D) przepłacili. Rok Polska Transakcje kupna-sprzedaży zawierane na różnych platformach za- PGL LP kupu są jednak zawsze grą rynkową: można grać na zwyżkę cen Tabela 3. Udział Lasów Państwowych w pozyskaniu drewna w latach 2000 - 2011. Źródło: GUS – Leśnictwo 2008 – 2012, Raport o stanie lasów w Polsce 2005 – 20011, Rocznik Statystyczny GUS 2000- 2011. i kupować maksymalnie w PL-D a jak najmniej w SE-D lub odwrotnie ogółem grubizna ogółem grubizna ogółem grubizna 2000 27 659 26 025 25 718 24 097 92,98 92,59 2001 26 671 25 017 25 115 23 471 94,17 93,82 2002 28 957 27 137 27 403 25 595 94,63 94,32 2003 30 836 28 737 29 220 27 134 94,76 94,42 2004 32 733 30 427 30 994 28 669 94,69 94,22 2005 31 945 29 725 30 371 28 164 95,07 94,75 odpowiedzialności na LP za swoje działania, za złe przewidywania, za 2006 32 384 30 228 30 842 28 700 95,24 94,95 brak rozwagi, niekiedy za nonszalancję. Gra rynkowa jest zawsze grą 2007 35 935 34 146 34 090 32 314 94,87 94,63 na swój tylko rachunek. 2008 34 273 32 407 32 549 30 695 94,97 94,72 2009 34 629 32 701 33 104 31 188 95,60 95,37 2010 35 467 33 568 33 769 31 882 95,21 94,98 2011 37 180 34 877 35 075 32 789 94,34 94,01 94,71 94,40 średnio 40 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT artykuł? KLIKNIJ i zamów! dyrekcjach regionalnych Lasów Państwowych, w których zawierano nia odbiorców. Ci, którzy kupią drożej, czują się pokrzywdzeni niezależ- Udział LP w pozyskaniu w % GUS - Leśnictwo 2001 - 2012 GUS - Portal informacyjny Komunikaty o cenach drewna prezesa Głównego Urzędu Statystycznego zamieszczone w Monitorze Polskim Lis W. (2011a): Koszty produkcji, sprzedaż, zapasy tarcicy a cena drewna okrągłego w tartaku przecierającym surowiec sosnowy. Przemysł Drzewny nr 2-3, vol. 62, s. 39-57, tab. 15, rys. 2, poz. bibl. 28. Lis W. (2011b): Czy drewno powinno być źródłem energii odnawialnej? Przemysł Drzewny nr 12, vol. 62, s. 7-23, tab. 17, rys. 3, poz. bibl. 73. Lis W. (2012a): Zaopatrzenie przemysłu w drewno na tle sytuacji gospodarczej w Polsce i Europie. „Rynek Drzewny”, Wyd. internetowe - 07-02-2012. Biuletyn Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego. Poznań, s. 1- 10, tab. 2, poz. bibl. 15. Lis W. (2012b): Przemysł palet drewnianych a biomasa dla energetyki. Forum biomasy - produkcja, kontraktowanie, logistyka. Ministerstwo Gospodarki. Ostrołęka, s. 169 - 184, tab. 6, ryc. 13. Lis W. (2012c): Akceptowalna przez przemysł drzewny zmiana struktury podaży oraz cen drewna - wpływ wzrostu udziału biomasy drzewnej na cele energetyczne. Materiały konferencji: Możliwości oraz uwarunkowania podaży drewna do celów energetycznych. IBL. Sękocin Stary 20-21 listopada 2012. Monitor Polski 1998-2012, Komunikaty Prezesa GUS w sprawie średniej ceny sprzedaży drewna. OECD - Statistic Portal Polityka energetyczna Polski do 2030 roku (2009). Ministerstwo Gospodarki, Warszawa Raport o stanie lasów w Polsce 2011. Przemysł Drzewny (63) 9-10/2012. Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2010. GUSy, Warszawa 2011. Roczniki statystyczne przemysłu 2010. GUS, Warszawa 2012 Uchwała 26 Komisji Leśno – Drzewnej z 02.10.2007. Uchwała 7 Komisji Leśno – Drzewnej z 26.10.2006. Zarządzenie 39 DGLP, z 25 kwietnia 2012 r. w sprawie sprzedaży drewna przez PGL LP na II półrocze 2012 roku (EM-900-7/12) Zarządzenie 49/10 DGLP z 7 października 2010 w sprawie sprzedaży drewna przez PGL LP w 2011 roku (OM-906-1-313/10); Zarządzenie 51 DGLP z 27 października 2011 w sprawie sprzedaży drewna przez PGL LP w 2012 roku (OM-900-8/11); Zarządzenie 69/09 DGLP z 14 października 2009 w sprawie pul drewna do sprzedaży w PGL LP w 2010; Zarządzenie 82 DGLP z 19 listopada 2012 r. w sprawie sprzedaży drewna przez PGL LP w 2013 roku (EM-900-10/13); Zarządzenie 89/08 DGLP z 20 listopada 2008 w sprawie sprzedaży drewna przez PGL LP na 2009; Zarządzenie Nr 52 DGLP z 23.10.2006 Zarządzenie Nr 52A DGLP z dnia 31 października 2007; Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, by zawsze natańsze bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w drewna). W okresie recesji bywabyć jednak niż w PL-D. Niekiedy różnice są spore. I wtedy jest nacisk na ceny. Wtedy cena jest kością przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. rzadko mówi się o cenach, a najwięcej - o oferowanej zbyt małej ilości i SE-D rodzi kolejne problemy w zakresie cen i nierównego traktowa- Pozyskanie drewna okrągłego BIBLIOGRAFIA: - liczyć na zniżkę cen i rezygnować z PL-D, nawet godząc się na kary umowne, a kupować jak najwięcej na SE-D. Pretensje za określone zachowanie można mieć zawsze tylko i wyłącznie do siebie. Nie można prywatyzować zysków i profitów a uspołeczniać ryzyka, odpowiedzialności i strat. W tym nie można przerzucać strony internetowe: www.drewno.pl www.epp.eurostat.ec.europa.eu www.mg.gov.pl www.stat.gov.pl www.ure.gov.pl 94,55 | 41 TEKST: SPRZEDAŻ DREWNA SPRZEDAŻ DREWNA Michał Zawiłkowski Rosja w WTO Niższe stawki celne na wywóz drewna taryfowymi i wywozem w ramach kontyn- wozu drewna z Federacji Rosyjskiej do Unii tymczasowo, co potwierdzono w art. 3 de- gentów, łącznie z postanowieniami dotyczą- Europejskiej, podpisanego w sierpniu 2012 cyzji Rady 2012/105/UE z dnia 14 grudnia cymi współpracy właściwych organów Unii r. - W szczególności unijny przemysł leśny 2011 r. Europejskiej i rządu Federacji Rosyjskiej i dalsi użytkownicy, np. branże: papierni- Z w zakresie niezbędnym do zapewnienia cza, budowlana i meblowa, ponieśli straty Komisji (UE) nr 498/2012 z dnia 12 czerw- odpowiedniego systemu. w związku ze stopniowym wzrostem stawek ca 2012 r. ustanowiono niezbędne tymcza- Zezwolenia na dostęp do kontyngentów celnych z tytułu wywozu drewna stosowa- taryfowych wydają właściwe organy państw nych przez Federację Rosyjską od 2007 r. funkcjonowania kolei ganem właściwym jest minister gospodarki), uzyskać dostęp do tych surowców na znacz- na podstawie wniosków składanych przez nie korzystniejszych warunkach i ustalenie importerów. kontyngentów taryfowych jest zdecydowanie - UE jest żywo zainteresowana kontyngen- w ich interesie. wykonawczym sowe przepisy wykonawcze, aby umożliwić w pełni operacyjne zarządzanie przez UE częścią Chciałbyś przeczytać artykuł? Podmioty gospodarcze cały w UE pragną obecnie członkowskich UE (w przypadku Polski or- rozporządzeniem kontyngentów taryfowych dla niej przeznaczoną do czasu wstąpienia Federacji Rosyjskiej do WTO. W rozdziale 7 tegoż rozporządzenia ustanowiono przepisy odnoszące się do niektórych działań rok, przygotowawczych, niezbędnych np. Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały do obliczenia maksymalnej wielkości przybydrewna zawsze na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w data przystąpienia Rosji do WTO była korzyści w przypadku wywozu z Rosji,być Choć wozu (tzw. pułapów) w odniesieniu do przedtrudna do przewidzenia, na bloprzemyśle drzewnym w Polscezei względu na świecie. ponieważ stawki celne w ramach kontyngensiębiorstw, które mogą ubiegać się o status tami taryfowymi, które zapewniają znaczące tu są zdecydowanie niższe w porównaniu z kowanie jej akcesji przez Gruzję, nie oznacza nieobjętymi porozumieniem stawkami poza to, że importerzy drewna musieli czekać aż kontyngentem - czytamy w preambule do 24 grudnia na stosowanie preferencyjn- Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego cych stawek celnych. Do czasu przystąpie- i Rady w sprawie przydziału kontyngentów nia Federacji Rosyjskiej do WTO, zarówno taryfowych, mających zastosowanie do wy- porozumienie jak i protokół były stosowane „tradycyjnych” importerów podczas pierwszych trzech okresów obowiązywania kontyngentów w czasie stosowania porozumienia i protokołu (por. art. 5 ust. 4 protokołu). KLIKNIJ i zamów! >> Wnioski o zezwolenie na dostęp do kontyngentu taryfowego i obowiązki importera Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Port przeładunkowy w Nowogrodzie fot. 123RF 13% 15% za świerk za sosnę - takie preferencyjne stawki celne obowiązują dla kontyngentów eksportowych na drewno surowe, przyznanych krajom Unii Europejskiej przez Rosję w ramach jej przystąpienia do WTO. W związku z przystąpieniem do Światowej ziomie, tj. 13% za świerk i srebrną jodłę oraz Organizacji 15% za sosnę, w porównaniu z obowiązują- Handlu (WTO) Federacja Zamów aktualny lub prenumeratę na cały rok, 25%, cymi poza kontyngentem (w wysokości Rosyjska wyraziła zgodęnumer na zmniejszenie lecz nie mniej niż 15wydarzeniami EUR/m³). Po przekro-w obecnie stosowanych celnych wywoby zawsze być stawek na bieżąco z najważniejszymi czeniu kontyngentu taryfowego, Rosja będzie zowych w odniesieniu do różnych produktów, przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. w tym m.in. drewna surowego. stosowała wyższe cło eksportowe zgodnie ze W przypadku drewna iglastego (gatunków swoim wewnętrznym prawem. świerku, srebrej jodły i sosny) Rosja wyraziła Ogólne postanowienia dotyczące wdrażania zgodę na otwarcie dla członków WTO kon- specjalnej części kontyngentu przyznanej tyngentów taryfowych na wywóz i przyznanie UE określono w dwustronnym porozumieniu. Unii Europejskiej (UE) specjalnej części tego Przewidziano w nim w szczególności, że UE kontyngentu. zarządza ilościami uwzględnionymi w części W przypadku drewna świerkowego, objętego kontyngentów taryfowych przeznaczonej dla ww. porozumieniem, które będzie korzystało UE, a Federacja Rosyjska wydaje pozwolenia z obniżonego rosyjskiego cła eksportowego, na wywóz na podstawie odpowiedniej doku- łączna ilość towaru w eksporcie do UE wy- mentacji przywozowej wydanej przez UE. nosi 5 960,6 tys. m3 w skali roku a drewna W protokole wynegocjowanym między UE a sosnowego 3 645,9 tys. m w skali roku. rządem Federacji Rosyjskiej określono także Stawki celne w ramach kontyngentów tary- warunki techniczne, ustanowiono zasady fowych będą na zdecydowanie niższym po- zarządzania KLIKNIJ i zamów! 3 42 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT wywozowymi kontyngentami Kwestie wniosków, w tym formularza, na którym takie wnioski Należy zwrócić także uwagę na obowiązek importerów cyklicznego się składa, zostały uregulowane w art. 10 rozporządzenia KE nr powiadamiania właściwego organu państwa członkowskiego UE, 498/2012. Wzór wniosku, wraz z wymaganym oświadczeniem, od którego otrzymali zezwolenie (w przypadku Polski organem wła- został określony w załączniku II do rozporządzenia KE nr 498/2012. ściwym jest minister gospodarki) o swoim faktycznym imporcie za Wnioski składa się do właściwego organu państwa członkowskiego okres ostatnich 3 miesięcy (powiadomienia - nie później niż 15 dni UE (w przypadku Polski organem właściwym jest minister gospodar- kalendarzowych po końcu co trzeciego miesiąca) - art. 11 rozporzą- ki; Departament Handlu i Usług). dzenia KE nr 498/2012. Spośród obowiązków ciążących na wnioskodawcach, wskazanych w Kolejnym istotnym obowiązkiem importera jest współpraca z wła- tym przepisie, należy zwrócić uwagę na obowiązek poddawania da- ściwym organem państwa członkowskiego UE (w przypadku Polski nych produktów przetwarzaniu na obszarze celnym Unii, nadającemu z ministrem gospodarki, od którego otrzymali zezwolenie) w przypad- im pochodzenie unijne zgodnie z art. 24 rozporządzenia Rady (EWG) kach niewykorzystania udzielonego zezwolenia (art. 12 rozporządze- nr 2913/92 (Dz. U. UE L 302 z 19.10.1992, s. 1). Poddanie da- nia KE nr 498/2012). nych produktów przewidzianemu przetwarzaniu powinno nastąpić Należy także zwrócić uwagę na przepisy art. 13 i 14 rozporządzenia w ciągu jednego roku od dnia, w którym właściwe organy celne KE nr 498/2012, określające sposób pomniejszania pułapów dla przyjęły zgłoszenie celne o dopuszczenie do swobodnego obrotu. importerów tradycyjnych w przypadku niewykorzystania udzielonych Nieprzestrzeganie obowiązków, określonych w art. 10 do rozporzą- zezwoleń. dzenia KE nr 498/2012, będzie uznawane za niewykorzystanie zezwolenia w całości lub w części, co będzie miało swoje konsekwencje w postaci pomniejszenia pułapów przyznawanych importerowi tradycyjnemu (zgodnie z art. 13 rozporządzenia KE nr 498/2012). źródło: Departament Handlu i Usług Ministerstwa Gospodarki, więcej informacji można uzyskać pod numerami tel. 22 693 51 07, 22 693 51 69, 22 693 53 63, 22 693 58 78 | 43 SPRZEDAŻ DREWNA SPRZEDAŻ DREWNA fot. 123RF >> Tymczasowy sposób zarządzania kontyngentem taryfowymi przez UE Docelowy sposób zarządzania kontyngentem taryfowym przez UE Stosowanie tymczasowych rozwiązań w zakresie spo- sku, to w okresach tymczasowych jest to (według wyboru importera) zarządzania kontyngentem taryfowym. W danym roku kalendarzowym rok 2004, 2007 albo kombinacja tych dwóch lat (art. 17 rozporzą- wprowadzono dwa okresy, dla których będą obowiązywały dwie meto- sobu zarządzania kontyngentem taryfowymi po stronie UE obejmuje 3 Po okresie przejściowym będzie stosowany docelowy sposób Chciałbyś przeczytać cały dzenia KEartykuł? nr 498/2012). Przy czym w tym ostatnim przypadku ilość okresy stosowania tego systemu, tj.: • pierwszy okres - obowiązywał od akcesji Rosji do WTO do importu wskazywana jako warunkująca do uznania importera za trady- końca 2012 r. cyjnego (co najmniej 5000 m3) jest liczona jako średnia arytmetyczna • drugi okres - to rok 2013, z tych dwóch lat (art. 19 rozporządzenia KE nr 498/2012). Importer • trzeci okres - to rok 2014. musi poinformować organ wydający zezwolenie na dostęp do kontyn- Zamów aktualny numer lub prenumeratę cały rok, gentu, którą opcję na wybrał podczas ubiegania się o status importera tradycyjnego oraz dostarczyć kopie zgłoszeń celnych W pierwszym okresie tj. w okresie od fakby przejściowym, zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w dla udowodnienia swojego importu. tycznej akcesji Rosji do WTO do końca 2012drzewnym r., obowiązywał wyłącznie przemyśle w Polsce i na świecie. taki podział kontyngentu jak opisano w punkcie dotyczącym docelo- W przypadku ubiegania się o status importera tradycyjnego należy wego rozdziału kontyngentu w pierwszej części okresu obowiązywania dowieść, że wnioskodawca jest tą samą osobą fizyczną lub prawną, kontyngentu (tj. tak jak dla wniosków złożonych do dnia 31 lipca każ- która dokonała importu towarów z danej grupy produktów w okresie dego roku). Miał tu być stosowany wyłącznie art. 4 rozporządzenia KE referencyjnym przyjętym przez importera, tj. w 2004, 2007 albo w obu nr 498/2012. Nie stosuje się tu przepisów rozdziału 6 rozporządzenia tych latach (art. 8 ust. 1 rozporządzenia KE nr 498/2012). KE nr 498/2012 dotyczących niewykorzystanych zezwoleń. Uznaje się także, że ciągłość działania występuje również w przypadku, KLIKNIJ i zamów! gdy (art. 8 ust 2 i 3 rozporządzenia KE nr 498/2012): W drugim i trzecim okresie przejściowym (tj. w latach a) wnioskodawca i poprzednik znajdują się pod kontrolą tego same- 2013 i 2014) stosowane będą już oba systemy zarządzania kontyn- go podmiotu prawnego w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr gentem (tj. zarówno art. 4 jak i 5 rozporządzenia KE nr 498/2012). 139/2004 (Dz.U. UE L 24 z 29.1.2004, s. 1); lub Ważną różnicą w tymczasowym zarządzaniu kontyngentami we wszyst- b) działalność gospodarcza poprzednika w odniesieniu do produktów kich trzech okresach przejściowych jest także określenie dla systemu objętych została prawnie przeniesiona na wnioskodawcę, na przykład tymczasowego sztywnych okresów referencyjnych, w których wielkość w wyniku połączenia lub przejęcia w rozumieniu rozporządzenia (WE) importu z Rosji determinuje uznanie importera za tradycyjnego. O ile nr 139/2004. w systemie docelowym (od 2015 r.) okres referencyjny to dwa okresy obowiązywania kontyngentu (2 lata) poprzedzające rok złożenia wnio- KE nr 498/2012, importerom nowym będą przydzielane zezwolenia na dostęp do kontyngentu dla każdej z grupy produktów (drewno świerkowe, drewnoartykuł? sosnowe) zgodnie z porządkiem chronologicznym, Chciałbyś przeczytać cały dy zarządzenia kontyngentem taryfowym (art. 3 rozporządzenia KE nr 498/2012): przy czym w wysokości maksymalnie 1,5% kontyngentu dla każdej z grupy produktów (tzw. transza) – art. 4 ust 2 i 3 rozporządzenia KE nr a) dla wniosków złożonych do dnia 31 lipca każdego roku („pierwsza 498/2012. część okresu obowiązywania kontyngentu”) KE przyznaje kontyngenty drugiej części okresu Zamów lub aktualny numerWlub prenumeratę naobowiązywania cały rok, kontyngentu taryfowe zgodnie z kategoriami „tradycyjnych” „nowych” importe(jeżeli w wyniku podziału w pierwszej części pozostaną jeszcze jakieś rów; by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w ilości kontyngentu do rozdysponowania) będzie obowiązywał podział przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. obowiązywania kontyngentu”) KE przyznaje ilości pozostałe w ramach zgodnie z porządkiem chronologicznym, w jakim KE otrzymała powiab) dla wniosków złożonych od dnia 1 sierpnia („druga część okresu kontyngentów taryfowych zgodnie z porządkiem chronologicznym, w jakim otrzymała powiadomienia od właściwych organów państw członkowskich o wnioskach złożonych przez poszczególnych importerów. domienia od właściwych organów państw członkowskich o wnioskach złożonych przez poszczególnych importerów. Każdemu importerowi będzie można przyznać maksymalnie 5% kontyngentu dla każdej z grupy produktów (tzw. transza) - art. 5 rozporządzenia KE nr 498/2012. KLIKNIJ i zamów! W pierwszej części okresu obowiązywania kontyngentu (dla wniosków złożonych do dnia 31 lipca każdego roku), Importer tradycyjny to taki importer, który udowodni fakt dokonania importu w określonej wielkości w okresie referencyjnym. W tym konkretnym przypadku „tradycyjni importerzy” oznaczają importerów, którzy będzie obowiązywał następujący podział (art. 4 rozporządzenia KE nr mogą dowieść, że w momencie składania wniosku o zezwolenie na 498/2012): dostęp do kontyngentu (art. 5 ust. 3 lit a protokołu): - po 70% w ramach obu grup produktów (drewno świerkowe i drewno - otrzymali i wykorzystali zezwolenia na dostęp do kontyngentu ta- sosnowe) dla importerów tradycyjnych, ryfowego produktów z danej grupy w każdym z poprzednich dwóch - po 30% w ramach obu grup produktów (drewno świerkowe i drewno okresów obowiązywania kontyngentu; oraz sosnowe) dla importerów nowych. - przywieźli z Rosji do UE średnio co najmniej 5000 m3 produktów W pierwszej części okresu obowiązywania kontyngentu taryfowego objętych w każdym z poprzednich dwóch okresów obowiązywania kon- zgodnie z art. 6 ust. 1 rozporządzenia KE nr 498/2012 importer tra- tyngentu taryfowego. dycyjny może wystąpić o zezwolenie na dostęp do konkretnej części Pozostali importerzy mają status importerów nowych (art. 5 ust. 3 lit.b kontyngentu taryfowego (drewno świerkowe i/lub drewno sosnowe) protokołu). do wysokości pułapu obliczanego zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia 44 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 45 TRENDY TRENDY TEKST: dr MAŁGORZATA WNOROWSKA zakład w Polsce - Sklejka Pisz Paged - produkuje rocznie 60 000 m3 sklejek. Takiej też Fabryki płyt drewnopochodnych Tomsk, dzięki nowym inwestycjom, staje się światową stolicą płyt drewnopochodnych. Zlokalizowano tu nowe fabryki forniru, płyt wiórowych, płyt laminowanych, MDF oraz OSB. migrują na wschód wielkości fabrykę sklejki buduje ZSA AFK w Kemerowie, której prezesem rady nadzorczej jest Zygmunt Kwiatkowski, a środki na finansowanie projektu w Rosji spółka uzyskała z BRE Banku. W projekcie ZSA AFK sklejka będzie produkowana wyłącznie z drewna brzozowego pozyskiwanego na terenach Syberii południowo-zachodniej. Według informacji jakie uzyskał „Przemysł Drzewny w grudniu Pogranicze Europy i Azji staje się potęgą w produkcji płyt drewnopochodnych. W ostatnim czasie otwarto nowe inwestycje w Rosji i na Ukrainie. Już wkrótce uruchomione zostaną kolejne ciągi produkcyjne. Co przyciąga inwestorów? Jeszcze dekadę temu to Zakład/firma Wydajność Wzrost wyjściowa produkcji [w tys. m³/ [w tys. rok] m³/rok.] Region rok cała infrastruktura techniczna, czekano natomiast na montaż linii produkcyjnych. Na terenach Syberii zachodniej w Sverdlowsku produkty koło Jekaterynburga powstaje fabryka sklejek o mocy 40 tys. m3, natomiast w odległości Rosja 300 km na wschód fabryka w Tumenie pro- Eniseiska Faryka Sklejek Krasnojarsk - 350 2011 sklejka Seletsky DOK Briańsk 11.2 40 2011 sklejka dukująca obecnie 24 tys. m3 sklejki w 2015 Angers Zakłady Sklejek Kemerowo - 60 2013 sklejka r. ma zwiększyć swoje moce produkcyjne aż 40 2012 sklejka 96 2015 sklejka cały artykuł? Argus SFK Swerdlowsk oChciałbyś Polsce można było przeczytać mówić, że jest magnesem przyciągającym inwesty- 2012 r. gotowe były już hale i budynki oraz Wybrane projekty budowy i modernizacji zakładów płyt drewnopochodnych (planowane i zakończone) w latach 2011-2015. Źródło: UNECE Fabryka Sklejek Tyumen Tiumeń 24 o 300%. Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Warto także wspomnieć o ogromnej inwestycji Siberian forest Omsk 3.3 7.0 2011 sklejka, fornir w fabrykę fornirów realizowanej w Tomsku AVIC Forestry Tomsk 110 250 2012 fornir Rimbunan Hijau Chabarowsk - 150-200 2011 MDF przez chińską spółkę AVIC Forestry. Obecnie numerApsheronsk lub prenumeratę na cały rok,300 Krasnodar 2012 nologiami na skalę światową. fabryka Pfleiderer Nowgorod 500 na by Niestety zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w Kraslesinvest Krasnojarsk 250 2015 cienkich płyt HDF Swedspanu, uruchomiona w przemyśle drzewnym wDallesprom Polsce i na Chabarowsk świecie. 300 2015 MDF cje w branży płyt drewnopochodnych. Od zachodu na wschód: Żary, Szczecinek, Karlino, Grajewo, i w końcu niewielka przygraniczna Orla uruchomiły Zamów aktualny ciągi produkcyjne z najnowocześniejszymi tech- Igorevskiy DOK Smoleńsk - 400 2013 ubiegłym roku, będzie prawdopodobnie ostatnią tego typu inwestycją w Polsce. Do Rosji i na Białoruś Z budowy zakładu płyt drewnopochodnych LPK „Tomlesdrev” Tomsk - 250-300 2015 MDF płyty wiórowe Krokiem w zapowiedzianym przed kilku laty przez Wojciecha Gątkiewicza, prezesa Elektrogorskmebel Moskwa 250 250 2012 Płyty wiórowe Altayles (Rubtsovskiy LDK) Altai - 250 2014 płyty wiórowe Pfleiderer Grajewo - przesuwaniu mocy pro- Rosplit Niżny Nowgorod 24 86 2012 płyty wiórowe dukcyjnych branży w kierunku wschodnim - Altayles Altai - 200-250 2012-13 płyty pilśniowe metoda mokra o wartości przekraczającej 150 mln dolarów ma Inter-drev Twer brak danych 9.6 2011 Płyty meblowe zostać zrealizowana do 2016 roku. Produkowane Novowyatsk ski-complex Kirow - 130 2012 OSB LPK „Partner-Tomsk” Tomsk - na 2014 OSB - Należy się spodziewać kolejnych decyzji inwesty- DOK „Kalevala” Karelia - 300 2012 OSB cyjnych w Rosji, na Ukrainie i Białorusi – uważa Kronospan okolice Moskwy - 250-300 2012 OSB Tomasz Jańczak, dyrektor zarządzający przedsię- Oris Perm - 500 2013 OSB 350 brak danych biorstw Grupy Kronospan w Polsce. - Duży wpływ Kazachstan Zakład płyt wiórowych N. Kazachstan tempo rozwoju tych rynków, ale także niekorzystne Europejskiej. płyt drewnopochodnych. W 2011 r. LPK płyty laminowane 2011 na wschód na teren Białorusi. Nowa inwestycja drewna do produkcji tzw. zielonej energii w Unii MDF 10.4 Lokalizację zakładu przeniósł kilkaset kilometrów przez wykorzystywanie w coraz większym stopniu sklejki 249.6 KLIKNIJ i zamów! zjawiska w przemyśle drzewnym, spowodowane 3 MDF MDF Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, moce wzrosną aż o 200% do 360 000 m by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w na rok. płyty pilśniowe płyty wiórowe OSB staje się powoli światową stolicą (metoda mokra) przemyśle drzewnym w Polsce i na Tomsk świecie. Tomsk w planach miał inwestycję w Strzelcach Opolskich. na decyzje inwestycyjne Kronospan mają nie tylko nych rocznie, natomiast dzięki modernizacji jej MDF LPK „Tomlesdrev” w Polsce zrezygnował Kronospan Szczecinek, który będą tam płyty wiórowe i laminowane oraz MDF. fabryka produkuje 110 tys. m3 oklein natural- - płyty wiórowe Ukraina Korosten MDF manufacture Korosten - 2011 MDF Kronospan Holdings East Ltd 46 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT Smarhoń brak danych że wprowadzenie internetowych aukcji na drewno, brak wieloletnich umów oraz ceny surowca zbliżone do cen zachodnioeuropejskich będą zniechęcać inwestorów do lokalizowania produkcji w Polsce. Gdyby nie kłopoty spółki matki, Pfleiderer MDF OOO byłaby dziś jedną z kluczowych spółek produkcyjnych korporacji. Fabryka płyt wiórowych wybudowana w Nowgorodzie Wielkim została w październiku 2012 r. przeHolding Subholding I B.V. i SWEDSPAN Holding B.V) za około 142 mln euro. Białoruś brak danych 2014-2016 Płyty wiórowe, MDF, OSB Tomlesdrev zwiększyło do 250 tys. m3 wy- W latach 2011-2015 tylko na terenie Rosji dajność w swojej fabryce płyt wiórowych w powstało, powstanie lub zwiększy swoje Tomsku i jednocześnie rozpoczęło budowę KLIKNIJ i zamów! była inwestycja w Rosji. Twierdził on wówczas, jęta przez spółki z grupy IKEA (Ingka Pro 900 25 inwestycji moce produkcyjne 25 fabryk płyt drewnopo- kolejnej fabryki w tym mieście produkującej chodnych. Kilka z nich zlokalizowanych jest w rocznie 250-300 tys. m3 płyt laminowanych. europejskiej części Rosji jak np. fabryka sklejki Inwestycja ma zostać uruchomiona w 2015 r. w Briańsku (51 tys. m3) czy fabryka płyt MDF W przyszłym roku w Tomsku ma ruszyć rów- o wydajności 400 tys.m rocznie w Smoleńsku, nież fabryka płyt OSB. 3 która ma być uruchomiona jeszcze w 2013 r. oraz fabryka MDF o zbliżonej wielkości w Z rozmachem Krasnodarze nad Morzem Czarnym. Spore Biorąc pod uwagę rozmach inwestycji należy inwestycje powstają również w Moskwie i jej zwrócić uwagę na powstającą od 2007 r. fa- okolicach. Głównie są to fabryki które zaopa- brykę OSB w Permie należącą do Oris, której trują zakłady meblowe w płyty wiórowe oraz uruchomienie zostało przesunięte na koniec płyty stolarskie. 2013 r. Jej zdolności produkcyjne mają wy- Rajem inwestycyjnym, głównie dzięki dosko- nieść aż 500 000 m3 płyt rocznie. nałemu zapleczu surowcowemu, jest Syberia. Z kolei największą fabryką płyt MDF urucho- W 2011 r. uruchomiono nową, potężną fabry- mioną w ostatnich latach na wschodzie jest kę sklejek w Krasnojarsku o mocy produkcyj- ukraińska Korosten MDF, wyposażona w linię nej 350 000 m . Dla porównania największy Siempelkam, która pracuje z wydajnością 900 3 tys. m3 rocznie. | 47 REDAKCJA: TRANSPORT TRANSPORT fot. 123RF DAMIAN PIEKARSKI Rozporządzenie w sprawie określenia gęstości drewna z maja 2012 r. nie zakończyło sporu między przedsiębiorcami drzewnymi a firmami transportowymi. Ogólnopolski Związek Pracodawców Transportu Drogowego żąda zmian w tabeli gęstości drewna, która - zdaniem jego członków - pisana była pod dyktando przemysłu drzewnego. Przewoźnicy twierdzą, że sosna jest cięższa Ogólnopolski Związek Pracodawców Transportu Drogowego (OZPTD) zwrócił się do Głównego Inspektora Transportu Drogowego o przekazanie ministrowi środowiska i ministrowi gospodarki posiadanych przez inspekcję danych związanych z rzeczywistą masą całkowitą pojazdów przewożących „normatywne” ilości drewna i zwrócenie się do nich z wnioskiem o niezwłoczną zmianę rozporządzenia z maja 2012 r. w celu skorygowania współczynników gęstości drewna. Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Przypomnijmy, że od stycznia 2012 r. obowiązuje znowelizo- wana ustawa Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z art. 15 fot. xxx ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz. U.) przy przewozie drewna jego rzeczywistą masę ustala się jako iloczyn objętości ładunku i normatywnej gęstości ustalonej dla danego gatunku Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, drewna dla gatunków drewna mającego zastosowanie w przemyśle i byw poprzednich zawsze być bieżąco zGęstości najważniejszymi wydarzeniami w pomiaru - jak np. praktykowane latach na często budownictwie, przewożonego środkami transportu drogowego. Źródło: Rozporządzenia ministra środowiska oraz ministra gospodarki z dnia przez Inspekcję Transportu Drogowego ważenie drzewnym ładunku. przemyśle w Polsce i na świecie. 2 maja 2012 r. drewna. Nie można zatem wprowadzać alternatywnych metod Ową normatywną gęstość, która pozwala wyliczyć obecnie masę transportu, określa się w stosownym rozporządzeniu. Po długim oczekiwaniu ukazało się ono w dzienniku ustaw w maju 2012 r. Przewoźnicy uważają jednak, że tabela zawarta Lp. Gatunek drewna Gęstość drewna m3 [kg/ ] 1 brzoza 810 KLIKNIJ i zamów! w rozporządzeniu zawiera zaniżone współczynniki. 2 buk 980 3 daglezja 660 ostatecznie znacznemu obniżeniu - uważa Maciej Wroński, 4 dąb 950 dyrektor biura prawnego OZPTD. - Dały się nawet usłyszeć 5 grab 960 6 grochodrzew (robinia) 870 7 jesion 800 - Zawarte w pierwszym projekcie i zgodne z rzeczywistością dane dotyczące gęstości drewna w dziwny sposób uległy sugestie, jakoby było to wynikiem zakulisowych rozmów zainteresowanych obniżką kosztów transportu przedstawicieli przemysłu drzewnego z niektórymi urzędnikami z Ministerstwa 8 jodła 750 nie ma pokrycia w rzeczywistości, a zaniżone normy są jedy- 9 klon jawor 900 nie kolejnym wypadkiem przy pracy administracji rządowej. W 10 klon zwyczajny 900 przeciwnym razie kwestia ta być może powinna zainteresować 11 lipa 670 Centralne Biuro Antykorupcyjne i inne służby. 12 modrzew 830 Chodzi m.in. o normatywną gęstość sosny, która w pierwszej 13 olcha 750 Środowiska. Miejmy nadzieję, że ta dosyć bulwersująca plotka wersji rozporządzenia określana była na 800, obecnie nato- 14 osika 710 miast na 740 kg/m3. 15 sosna 740 Zdaniem przewoźników, skutkiem zaniżenia wskaźników jest 16 świerk 720 to, że praktycznie każdy ładunek drewna wymierzony i zała- >> 48 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT 17 topola 670 18 wiąz 820 PRAWO STANOWI: Nie wszczyna się postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej wobec podmiotu wykonującego przejazd, a postępowanie wszczęte w tej sprawie umarza się, jeżeli rzeczywista masa całkowita pojazdu nienormatywnego nie przekracza dopuszczalnej wielkości lub wielkości określonej w zezwoleniu, a przekroczenie dotyczy wyłącznie nacisku osi pojazdu w przypadku przewozu ładunków sypkich oraz drewna. Art. 140aa pkt. 4 Ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym | 49 ODPOWIADA: TRANSPORT >> dowany zgodnie z rozporządzeniem w rzeczywistości przekracza dopuszczalne normy Silne lobby stało za zmianą tabel przeliczeniowych Bolesław Milewski, prezes Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego przewidziane w warunkach technicznych pojazdów i przepisach ustawy o drogach publicznych (dopuszczalny nacisk osi przyp. red.). Przewoźnicy - z pozoru - nie powinni jednak się tym przejmować, gdyż 19 października 2011 r. weszła w życie zasada dotycząca zakazu wszczynania przez służby kontrolne postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kary pieniężnej za przekroczenie Ulegając presji silnego lobby odbiorców drewna, pierwotny projekt rozporządzenia z dnia 29 listopada 2011 r., został zmieniony w sposób oczywisty na niekorzyść przewoźników. We wskazanym projekcie np. dla 1 m³ sosny przyjęta gęstość wynosiła 800 kg, w obecnym - 740 kg. Według naszej wiedzy, podpartej opiniami zrzeszonych w związku licznych przewoźników drewna, a także wynikami przeprowadzonych kilka lat temu wspólnie z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Pile oraz Wielkopolskim Wojewódzkim Inspektorem wielkości. Przyczyną wprowadzenia tej regulacji jest brak możliwości załadunku Zamów właściweaktualny tego surowca z uwzględnieniem numer lub prenumeratę na cały rok, Przewoźnicy z nowym sprzętem nie narzekają go rozłożenia jego nacisku na poszczególne by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w Waldemar Czarnocki, prezes Paged Sklejka osie. Przewoźnik lub załadowca może jeprzemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. dynie kontrolować ogólną masę ładunku i to w pośredni sposób za pomocą pomiaru Nowoczesne samochody trzyosiowe mają możliwość załadowania 30 ton a objętości. starsze dwuosiowe tylko 20 ton. I tu rodzi się rzeczywisty konflikt interesów. Przewoźnicy, którzy mają nowoczesny sprzęt z odpowiednią ilością osi wygrywają, bo mogą załadować na samochód więcej drewna i wykonują zlecenie KLIKNIJ i zamów! - Nadgorliwi inspektorzy transportu drogowego, wiedząc o zaniżeniu norm gęstości drewna, dokonują pomiaru masy pojazdu załadowanego tym ładunkiem za pomocą wag. A te w każdym takim przypadku pokazują znaczne przekroczenie rzeczywistej masy całkowitej. Wtedy wydają polecenie jego rozładunku i zatrzymują pojazd do czasu wykonania tego polecenia - dodaje Wroński. FAQ PYTANIA W SPRAWIE EUTR Transportu Drogowego próbnych ważeń, nigdy nie udało się uzyskać takich wartości. Co więcej, w wielu wypadkach wartości te były grubo powyżej 800 Chciałbyś normatywnych nacisków osi, jeżeli rzeczy-przeczytać cały artykuł? kg. Skąd zatem ta nowa wartość 740 kg? Jesteśmy przekonani, że to silne wista masa całkowita pojazdu przewożąlobby stało za zmianą tabel przeliczeniowych. cego drewno nie przekracza dopuszczalnej Okazało się jednak, że pomimo wejścia w życie nowych przepisów, niektórzy inspektorzy transportu drogowego nadal próbują oceniać masę pojazdów z drewnem za pomocą wag. „ jednym kursem. Przewoźnicy, którzy mają przestarzały sprzęt z dwoma osiami muszą tę samą ilość drewna przetransportować robiąc kilka kursów, co jest nieopłacalne. Często więc przeładowują samochody przekraczając normy. NORMY NA DREWNO NIEZGODNE Z USTAWĄ Magdalena Skręta, właścicielka firmy WIRKE Przewoźnik ładując drewno z gruntu nie jest w stanie stwierdzić precyzyjnie, ile ładunek będzie ważył, dlatego powstała idea ustanowienia przeliczników. Trzeba otwarcie powiedzieć, że w polskiej rzeczywistości istnienie przeliczników nie wyklucza ważnienia samochodów przez organy kontrolne. Przewoźnicy wymieniają środki transportowe na coraz lżejsze, które niestety nie zawsze sprawdzają się na drogach leśnych. Dyskusja na temat rozporządzenia i współczynników przeliczeniowych pokazuje tylko jeden z wielu problemów dotyczących przewozu drewna w Polsce. Równie ważny jest temat drewna dłużycowego i jego przygotowania w lesie. Bardzo często drewno wielkowymiarowe w standardzie wyrabiane jest w długościach, które wynoszą nawet 25 m. Leśnicy zasłaniają się normami na drewno. Czy normy na drewno powinny być ważniejsze od polskich przepisów transportowych? 50 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT PRAWO EUROPEJSKIE John Hontelez, FSC INTERNATIONAL Chciałbyś przeczytać cały artykuł? „ „ Czym jest EU Timber Regulation? EU Timber Regulation (EUTR) to rozporzą- produktów pochodzących z nielegalnych źró- ewidencji dotyczącej zakupów i sprzedaży dzenie Parlamentu Europejskiego, które za- deł. materiałów. Surowce i produkty posiadające cznie obowiązywać 3 marcaZamów 2013 r. Zabrania Systemnumer Zasad Należytej Staranności składa aktualny lub prenumeratę nalicencję całyFLEGT rok, lub CITES zostały uzna- ono „wprowadzania na rynek nielegalniebyć się na z trzech elementów: informacji, oceny newydarzeniami za spełniające wymogi by zawsze bieżąco z najważniejszymi w Rozporządzenia. pozyskanego drewna i produktów drewnia- ryzyka i minimalizacji ryzyka. Regulacja obejmuje swym zasięgiem zarów- przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. Operatorzy mogą samodzielnie stworzyć no nych. Zakresem Rozporządzenia objęto rynki drewno okrągłe, jak i listę produktów z wewnętrzne Unii Europejskiej (oraz, najpraw- System Zasad Należytej Staranności lub drewna, w tym meble i papier. Nie obejmuje dopodobniej, także Norwegię, Lichtenstein skorzystać Organizacji natomiast „materiałów drukowanych”, in- która go zapewni. strumentów muzycznych i niektórych ro- i Islandię). Rozporządzenie operatorów zobowiązuje (podmioty wprowadzające z pomocy Monitorującej , Organizację Monitorującą przypominają dzajów krzeseł („seats”). Zakres EU Timber po raz pierwszy do obrotu drewno lub wyroby Jednostki Certyfikujące, jednak muszą być Regulation został przedstawiony w załączniku drewniane) do posługiwania się zestawem uznane przez Komisję Europejską. Podlegają Systemem Zasad Należytej Staranności I do Rozporządzenia, jednak odwołuje się on także kontroli ze strony odpowiednich or- do dość skomplikowanej nomenklatury UE. ganów krajowych. Firmy będące w dalszej Przystępną listę produktów wyłączonych z (DDS, Due Delligence System), tak, by zmi- części łańcucha kontroli pochodzenia produk- zakresu Rozporządzenia można znaleźć na nimalizować ryzyko wprowadzenia na rynek tu określane są mianem podmiotów gospo- brytyjskiej stronie internetowej CPET. Unii Europejskiej drewna lub drewnianych darczych. Ich obowiązkiem jest prowadzenie KLIKNIJ i zamów! procedur i środków zwanych Czy FSC przygotuje własny System Zasad Należytej Staranności? FSC postanowiło nie przygotowywać własne- Weryfikacji Firm), na który składa się analiza nowiło skoncentrować swoje wysiłki na eg- go Systemu Zasad Należytej Staranności, ryzyka dla dostawców, którzy dostarczają zekwowaniu podstawowych zasad systemu a skupić się na dostarczeniu takiego syste- certyfikowanej firmie niecertyfikowany su- w świetle EUTR. mu certyfikacji, który będzie przyczyniał się rowiec. FSC będzie wpierać akredytowane Jednostki do zgodności procedur w firmach posiadają- Warto jednak pamiętać, że dla FSC legal- Certyfikujące zatwierdzone przez Komisję cych certyfikat FSC z wymogami EUTR oraz ność nie jest jedynym kryterium. Drewno Europejską jako Organizacje Monitorujące innymi przepisami dotyczącymi legalności Kontrolowane musi spełniać minimalne wy- przy ustalaniu wytycznych dla posiadaczy pozyskania i handlu drewnem. Standard FSC mogi przyjęte przez FSC. Wymogi te dotyczą certyfikatów FSC, którzy będą tworzyli dotyczący Drewna Kontrolowanego (FSC- aspektów społecznych, środowiskowych Systemy Zasad Należytej Staranności. STD-40-005) zawiera już System Zasad i ekonomicznych, które muszą być spełnione Należytej Staranności (zwany Programem w trakcie pozyskania surowca. FSC posta- >> | 51 PRAWO EUROPEJSKIE PRAWO EUROPEJSKIE >> Czy posiadanie certyfikatu FSC jest równoznaczne ze spełnieniem wszystkich wymogów EUTR? Nie, nie jest. Jednak, zgodnie z regulacją wymogi EU Timber Regulation. Toczyły się z 6 lipca 2012 r. dotycząca Systemu Zasad każdy kontro- dyskusje o możliwości zwolnienia z wymogów Należytej Staranności precyzuje, kiedy syste- li łańcucha pochodzenia produktu” może Rozporządzenia certyfikowanych wyrobów, my certyfikacji „mogą być brane pod uwagę” być podstawą Systemu Zasad Należytej jednak projekt ten nie uzyskał poparcia człon- w procedurach oceny i minimalizacji poziomu Staranności, jednak musi spełniać wszystkie ków Komisji. „dobrowolny mechanizm Ustawa wykonawcza ryzyka. W jaki sposób certyfikat FSC pomaga w realizacji wymogów Systemu Zasad Należytej Staranności? System Zasad Należytej Staranności (opisany przechowywania tego typu dokumentów jest wdrożona przez operatorów posiadających w artykule 6 EUTR) rozpoczyna się od zebra- oczywista; nia niezbędnych informacji. Rozporządzenie (f) certyfikat FSC poprzez dołączenie progra- Dokumenty lub inne informacje po- mu weryfikacji dla Drewna Kontrolowanego precyzuje jakie informacje są wymagane: twierdzające, że pozyskane drewno i wyroby (a) FSC (zgodnie z wymogami standardu FSC- drewniane spełniają wymogi mającego zasto- STD-40-005). sowanie ustawodawstwa. By ocena ryzyka FSC mogła być uznana przez Nazwa pospolita gatunków drzew, a „w stosownych przypadkach” pełna nazwa naukowa, (b) Certyfikaty FSC FM i CW pokrywają się z od Organu Właściwego danego państwa W zaświadczające, że spełniają one kryteria wy- kach” informacja o konkretnym regionie lub przypadku certyfikatów FSC CoC występuje szczególnione w Akcie Wykonawczym. koncesji zbioru. zagadnienie „handlu i obyczajów (przepisów)”, Ewaluacja poszczególnych kryteriów oceny ryzyka FSC przedstawia się następująco: Chciałbyś przeczytać cały artykuł? definicją „właściwego ustawodawstwa. które są uwzględnione w sektorze leśnym. Certyfikat FSC nie dostarcza automatycznie W odniesieniu do dwóch pozostałych elemen- Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, kupującemu drewno certyfikowane tego typu tów Systemu Zasad Należytej Staranności posiadanie, utworzenie i byna zawsze być Wnaprzyszłości bieżącooceny z najważniejszymi wydarzeniami informacji temat operatora. ryzyka i minimalizacji ryzyka - certyfikat (a) w jednak będzie to możliwe dzięki Online FSC jest ibardzo przydatnym narzędziem. W nie stronom trzecim publicznie przemyśle drzewnym w Polsce na świecie. Claims Platform) . W międzyczasie przypadku zebrania informacji świadczących nowa Porada FSC (Advice Note) umożliwi o istotnym ryzyku nielegalnie pozyskanego dostęp do powyższych informacji w ramach drewna na ternie danego państwa, certyfi- łańcucha dostaw i współpracy między posia- kat FSC pozwala uznać konkretny obszar za KLIKNIJ i zamów! daczami certyfikatów FSC. (d) obszar „nieistotnego” ryzyka (ryzyko niskie według FSC). Posiadacze certyfikatów FSC ilość (masa lub objętość, liczba jed- każdorazowo muszą dostarczyć dowody potwierdzające, że drewno zostało pozyskane w nazwa i adres dostawcy dostarcza- jącego drewno przedsiębiorcy; (e) dardami FSC, niecertyfikowane drewno lub obowiązującego prawodawstwa. produkty drewniane na każdym etapie łań- dzajów certyfikacji gospodarki leśnej, które FSC spełnia ten wymóg: jak zaznaczono wyżej cucha kontroli pochodzenia produktu muszą obejmują jedną lub kilka jednostek gospodarki ,nowa Porada FSC (Advice Note), dotycząca być oddzielone od surowców i wyrobów cer- leśnej. Wyjątkiem są tereny SLIMF, które dostępu do informacji na temat gatunków tyfikowanych. Jest to oceniane i sprawdzane nie zawsze potrzebują corocznych kontroli ze i obszaru pochodzenia drewna, wymaga podczas corocznych audytów kontrolnych, względu na wielkość lub niską intensywność współpracy pomiędzy posiadaczami certyfika- które przeprowadzają audytorzy Jednostek użytkowania. Operacje takie prowadzone są tów FSC w ramach łańcuch dostaw; Certyfikujących. Dwie nowe Porady FSC, na 0,3% wszystkich obszarów posiadających (d) kontrole przeprowadzane przez strony dotyczące produktów niespełniających wymo- certyfikat FSC. Mimo to, FSC pracuje nad trzecie zapewniające, że drewno lub produkty gów FSC oraz małych komponentów, zostały rozwiązaniem tej kwestii; drewniane nieznanego pochodzenia, pozy- upublicznione by zapewnić, że produkty (c) weryfikowanie przez strony trzecie, że skane w sposób niezgodny z obowiązującym z certyfikatem FSC, znajdujące się na rynku drewno zostało pozyskane zgodnie z obowią- prawem, nie są na żadnym etapie włączane w UE, są w całości wykonane z certyfikowanych zującym prawodawstwem, oraz że produkty łańcuch dostaw. surowców. pochodzące z drewna, na każdym etapie FSC spełnia ten wymóg: zgodnie ze stan- operatora, musi on otrzymać potwierdzenie Nazwa państwa, w którym drewno nostek), łańcucha dostaw, są zgodne z wymogami także wizyt terenowych dla wszystkich ro- Jakie działania podejmuje FSC, by wypełnić wymogi EUTR zostało pozyskane, a „w stosownych przypad- (c) FSC wymaga corocznych kontroli , w tym nazwa i adres przedsiębiorcy, które- mu dostarczono drewno i produkty z drewna, sposób legalny. Wynika to z faktu, iż podstawowym elementem każdej oceny ryzyka FSC jest kryterium legalności pozyskania surowców. Dzięki temu nie są konieczne dodatkowe działania w celu ograniczenia ryzyka. Powyższe informacje są częścią każde- W przypadku, kiedy operator pracuje na nie- go dokumentu potwierdzającego wysyłkę. certyfikowanym drewnie pozyskanym w kraju Znajdują się także na fakturach zakupowych o dużej możliwości nielegalnego pozyskania i sprzedażowych. Konieczność gromadzenia i surowca, minimalizacja ryzyka może być 52 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT udostępnie- Chciałbyś przeczytać cały artykuł? FSC rozwija Online Claims Platform (OCP). w ramach EUTR, a całkowicie do końca dotyczące EUTR. Zadaniem tej internetowej platformy będzie 2015 r. Nowa wersja standardu będzie rów- Odpowiedzialność za oceny ryzyka dla Drewna poprawa oraz uproszenie zasad kontroli nad nież nakładała na posiadaczy certyfikatów FSC Kontrolowanego FSC będzie spoczywała nie certyfikowanymi transakcjami zawieranymi w obowiązek wprowadzania odpowiednich infor- na przedsiębiorstwach, a na FSC International ramacha łańcucha dostaw FSC. Posiadacze macji dotyczących Systemu Zasad Należytej Center, które tam, gdzie to możliwe, będzie Zamów aktualny numer prenumeratę na cały rok, certyfikatów FSC będą zobowiązani do zbieStaranności do Onlinelub Claims Platform. współpracowało z Krajowymi Biurami FSC. rania i wprowadzania informacji Wszystkie którezmają być stosowabydotyczących zawsze być na zmiany, bieżąco najważniejszymi wydarzeniami w dostępnego gatunków drzew oraz kraju i regionu pocho- ne w ramach certyfikacji CoC, by zapewnić FSC szuka stosownego rozwiązania zagad- systemu wymagań, który będzie obejmował dzenia surowców. Informacje będą dostępne zgodność z wymogami EU Timber Regulation nienia w niewielkiej części certyfikatów FSC wszystkie stosowne wymogi obowiązującego dla posiadaczy certyfikatów FSC otrzymują- ,opisano w punkcie 3. w obrębie SLIMF, które do tej pory nie wy- prawodawstwa; cych produkty od certyfikowanego dostawcy. FSC niemal całkowicie spełnia ten wymóg: Dane będą mógłby być również udostępnione Kolejna Porada FSC (Advice Note) zo- wymogi obowiązującego prawodawstwa są Organom Właściwym państw członkowskich stanie zawarte w Zasadach i Kryteriach FSC, stan- na ich życzenie. Przewiduje się, że od połowy i Jednostkom Certyfikującym, by mogły one FSC zapewnia, że krajowe standardy dla dardach krajowych, standardzie dotyczącym 2013 r. posiadacze certyfikatów FSC będą skonfrontować jej treść z „obowiązującym państw, które podpisały umowę o partner- Drewna Kontrolowanego oraz w Poradach mogli korzystać z Platformy i systematycznie ustawodawstwem” i móc włączyć ją w zakres stwie FLEGT, są zgodne z wymogami legal- FSC. Jak zaznaczono powyżej, należy zająć wprowadzać dane. krajowych standardów. Konsultacje dotyczące ności. Priorytet w zakresie zgodności został się zagadnieniem „handlu i obyczajów (prze- Rewizji poddano Standard łańcucha kontroli Advice Note rozpoczęły się 1 listopada 2012 r. przyznany Kamerunowi i Republice Kongo. pisów)”; pochodzenia produktu (FSC-STD-40-004). (b) określenie, że odpowiednie kontrole, Pierwsze spotkanie Grupy Technicznej odbyło FSC rewiduje Standard dotyczący Drewna być ocenione przez prywatne systemy certy- w tym wizyty terenowe, przeprowadzone przez się pod koniec czerwca 2012 r. Publikację Kontrolowanego (FSC-STD-50-004) fikacji względem wymogów EUTR. Przewiduje strony trzecie będą przeprowadzane w regu- nowej wersji standardu zaplanowano na poło- oraz odnośny program weryfikacji ryzyka. się, że ocena taka, przeprowadzona przez larnych odstępach czasu, nie dłuższych niż 12 wę 2013 r. Zmiany będą obejmowały między Przewiduje się, że prace nad dokumentem Komisję Europejską i odpowiednie władze, miesięcy, w celu sprawdzenia czy odnośne innymi wyłączenie małych komponentów zakończą się w połowie 2013 r. Nowa wersja będzie miała miejsce w 2013 r. przepisy są przestrzegane. z wymagań systemu CoC do końca 2012 r. standardu odnotuje konkretne sformułowania przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. magały corocznych, terenowych audytów przedstawiona Krajowym kontrolnych. Biurom KLIKNIJ i zamów! Umowy podpisane w tych państwach mogą FSC niemal całkowicie spełnia ten wymóg: | 53 PRAWO EUROPEJSKIE PRAWO EUROPEJSKIE TEKST: JaceK Kowalewski • nowe wymagania podstawowe, przekładające się na nowe wymagania dla wyrobów budowlanych związane z oceną pod kątem spełnienia wymagań zrównoważonego rozwoju, Od 1 lipca 2013 r., zgodnie z • nowe obowiązki producentów związane z deklarowaniem właściwości użytkowych wy- CPR - Rozporządzeniem Parlamentu robów, Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. (Dz. U. UE z L • nowe obowiązki wszystkich uczestników łańcucha dostaw, w tym importerów i dystry- 88 z 4/04/2011 r.) wejdą w życie zupełnie nowe uregulowania europejskie, dotyczące wprowadzania do obrotu wyrobów butorów, budowlanych. Z tą samą datą zostanie uchylona dyrektywa CPD nr 89/106/EWG oraz • zasady weryfikacji i oceny stałości właściwości użytkowych, powin- • nowe obowiązki jednostek oceny technicznej i jednostek notyfikowanych. na zostać wprowadzona nowa wersja ustawy o wyrobach budowlanych. elementy w wymaganiach nr 3, 4 i 6. Są to Właściwości użytkowe wyrobu jest odmienna od dotychczasowych zasad są ekologiczne, korzystne dla klimatu, poddawprowadzonych zgodnie z dyrektywą buwane recyklingowi itd. Jak ważne jest zadeklarowa- dowlaną. Obecnie wyrobami budowlanymi, Nowe zapisy wymagania podstawowego podlegającymi rygorom ustawy o wyronr 3: „Higiena, zdrowie i środowisko” zwranie odpowiednich właścibach budowlanych, są wyroby spełniające uwagę na konieczność oceny obiektów wości użytkowych wyrobu Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cają cały rok, świadczy zapis (art. 4 ust. 2) wymagania definicji wyrobu budowlanego budowlanych w ciągu ich całego cyklu życia by zawsze na bieżąco z najważniejszymi pod wydarzeniami w w rozporządzeniu, że pro- byći jednocześnie są objęte zakresem przedmiokątem zagrożeń dla higieny, zdrowia czy ducent może informować przemyśle drzewnym w Polsce towym mandatów udzielonychi na przez świecie. Komisję bezpieczeństwa osób ich zajmujących jak w swoich katalogach, proEuropejską na opracowanie europejskich i bezpieczeństwa pracowników oraz uwzględspektach i innych materianorm zharmonizowanych oraz wytycznych do nienia wpływu obiektów na jakość środowiska łach informacyjnych tylko europejskich aprobat technicznych. i także na klimat. W wymaganiu podstawoo tych właściwościach wyA marketing robu, które umieścił w deklaracji. Co ważne, deklaracja powinna być udostępniana w języku wymaganym przez państwo członkowskie, w którym wyrób ma być stosowany. Kopię deklaracji należy dostarczać przy każdym udostępnianiu wyrobu na rynku, ale dopuszczalna jest zarówno wersja elektroniczna (e-mail) jak i papierowa. Na razie nie uznaje się za „udostępnienie” opublikowania jej na stronie w celu pobrania przez użytkownika, choć możliwe, że Komisja Europejska taką opcję również wkrótce przyjmie w ramach aktu delegowanego. wym nr 4 do „bezpieczeństwa użytkowania” dodano „dostępność obiektów”, dotyczącą dostępności i użytkowania obiektów przez osoby niepełnosprawne. W wymaganiu podstawowym nr 6 „Oszczędność energii i izolacyjność cieplna” wprowadzono dodatkowe wymaganie, stwierdzające, że obiekty budowlane muszą być również energooszczędne i zużywać jak najmniej energii podczas ich budowy i rozbiórki. Najistotniejszą zmianą jest wprowadzenie wymagania nr 7 „Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych”, które dotyczy zarówno obiektów budowlanych jak i wchodzących w ich skład materiałów i części. Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych dotyczy: - ponownego wykorzystania lub recyklingu obiektów budowlanych oraz wchodzących w ich skład materiałów i części po rozbiórce; - trwałości obiektów budowlanych; - wykorzystania w obiektach budowlanych przyjaznych środowisku surowców i materiałów wtórnych. Podstawę oceny spełnienia tego wymagania stanowić będą m.in. normy opracowane KLIKNIJ i zamów! Znakowanie CE O tym, czy wyrób podlega obowiązkowi oznakowania znakiem budowlanym CE decyduje obecnie wyłącznie producent wyrobu budowlanego, określając właściwości użytkowe wyrobu budowlanego i przyporządkowując go do określonej grupy wyrobów, wskazanej w załączniku IV rozporządzenia nr 305/2011, gdzie np. w pozycji 14 wymienione są „płyty i elementy drewnopochodne”. Według nowych uregulowań, które mają obowiązywać od lipca 2013 r., to nie producent deklaruje, czy oznakować swój wyrób CE, lecz wynika to z obowiązku dla wyrobów objętych normami zharmonizowanymi. Wymagania podstawowe Choć wymagania podstawowe dotyczą obiektów a nie samych materiałów budowlanych, to jednak pośrednio można odczytać je jako preferencje wobec niektórych wyrobów. W porównaniu z dyrektywą 89/106/EWG zostało wprowadzone nowe wymaganie podstawowe nr 7 oraz wprowadzono nowe 54 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT fot. 123Rf Co to jest wyrób budowlany? Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Filozofia nowych uregulowań w dużej części zapisy sprzyjające wyrobom z drewna, które JAKIE CZEKAJĄ NAS ZMIANY? Chciałbyś przeczytać cały artykuł? CPD Zamów dyrektywaaktualny 89/106/EWG, Dyrektywa Wyroby Budowlane numer lub prenumeratę na cały rok, by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w CPR rozporządzenie nr 305/2011, Rozporządzenie Wyroby Budowlane przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. przez Komitet Techniczny CEN TC 350 „Zrównoważone budownictwo” (odpowiednik polski PKN/TC 307). ze sobą etapów, od nabycia surowca lub jego pozyskania z zasobów naturalnych do ostatecznego usunięcia wyrobu z obiektu. Deklaracje środowiskowe dla wyrobów budowlanych staną się obowiązkowe a nie jak dotychczas - dobrowolne. miast dotychczasowej deklaracji zgodności z normą lub europejską aprobatą techniczną będzie musiała zadeklarować, jakie właściwości użytkowe w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk (cech) ma wyrób. Deklaracja ta „idzie” za wyrobem w łańcuchu dostaw i poprawność jej muszą sprawdzać nie tylko producent, ale również importer i dystrybutor. Deklarację sporządza się obowiązkowo dla wyrobu budowlanego objętego normą zharmonizowaną. KLIKNIJ i zamów! Deklaracje środowiskowe W odniesieniu do wyrobów stosowane mają być deklaracje środowiskowe wyrobów (wg PN-EN 15804:2012), zawierające charakterystykę środowiskową wyrobu budowlanego, określoną na podstawie analizy pełnego cyklu życia wyrobu, czyli kolejnych powiązanych Deklaracja właściwości użytkowych Zgodnie z nową dyrektywą, producent lub osoba wprowadzająca wyrób na rynek za- | 55 PRAWO PRAWO Nowe regulacje Kwity wywozowe z oświadczeniem przewoźnika Nowe regulacje M OI M Z DA N I E M Rozporządzenie OZE Rozporządzenie ministra gospodarki w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach go kwitu wywozowego na drewno, który będzie obowiązywał we energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wszystkich jednostkach LP. Będzie on wzorowany na rozwiązaniach wytworzonej w odnawialnym źródle energii. Zostało podpisane przez ministra gospo- stosowanych w RDLP Piła. Przewoźnicy przy odbiorze dewna będą darki 18 października 2012 r. , weszło w życie 31 grudnia 2012 r. dr hab. WOJCIECH LIS, prof. zw. Główne zmiany w rozporządzeniu: 31 grudnia 2012 r. odchodzi się musieli oświadczyć na piśmie, jaką maksymalną masę drewna mogą załadować na swoje pojazdy bez naruszania przepisów dotyczących maksymalnego nacisku na osie. Obecnie DGLP opracowuje wzór oświadczenia, który musi uzyskać akceptację prawnika. Kontrowersje fot. 123Rf Chciałbyś przeczytaćbudzi cały artykuł? również kwestia możliwości „wylegitymowania” przewoźnika poprzez obowiązkowe pokazanie dowodu reestracyjnego pojazdu. fot. 123Rf (więcej na temat transportu drewna czytaj na str. 48-50). Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, ETYKIETY ENERGETYCZNE DLA STOLARKI by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. Na mocy ustawy z dnia 14 września 2012 r., określającej obowiązki w zakresie informowania o zużyciu energii, etykietami energetycznymi oznaczone zostaną również produkty stolarki budowlanej. Podpisana przez prezydenta w październiku 2012 roku ustawa realizuje zapisy dyrektywy 2010/30/WE w sprawie wskazania poprzez etykietowanie KLIKNIJ i zamów! oraz standardowe informacje o produkcie, zużyciu energii oraz innych zasobów przez produkty związane z energią. Ustawa regulująca kwestię etykiet energetycznych dla stolarki budowlanej wejdzie w życie1 lutego. Zobliguje ona producentów do opatrywania wyrobów stolarki otwo- dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych rowej etykietami, uwzględniającymi podstawowe ich parametry energetyczne. Wzór etykiety uwzględnia kryteria, jakim jest poddany cały budynek, a więc i jego okna, ze względu na zużycie energii – np. jego geometrię, nasłonecznienie, ustawienie względem stron świata. Rachunek energetyczny, którego efektem będzie zapis na etykiecie, ma być wypadkową start ciepła oraz jego zysków. To zmienia całą filozofię podejścia także do okien jako produktu, mającego wpływ na zużycie energii. W jego opisie, a więc także przy jego sprzedaży, już nie będzie można opierać się na stosunkowo prostym i czytelnym współczynniku przenikania ciepła U. Nowa filozofia zakłada zastosowanie wielu parametrów, których kombinacja dopiero pozwoli dopasować okno do konkretnej klasy. Dyrektywa IED (nowa dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych) od 7 lipca 2015 r. obejmie swoim zakresem nowe branże działalności gospodarczej, m.in. zajmujące się produkcją płyt drewnopochodnych (płyt OSB, wiórowych lub pilśniowych o wydajności przekraczającej 600 m³/dzień). IED przejmuje zadania kilku różnych aktów prawnych z zakresu ochrony środowiska, m.in. IPPC, LCP, WI. Akty te stracą ważność z chwilą wdrożenia przepisów nowej dyrektywy, tj. 7 stycznia 2014 r. Wyjątkiem jest Dyrektywa LCP, której ważność wygaśnie 1 stycznia 2016 r. W nowej Dyrektywie IED pojawią się osobno regulacje dotyczące wszystkich rodzajów działalności, osobno wymagania wynikające z systemu pozwoleń zintegrowanych, przepisy dotyczące dużych źródeł spalania, lotnych związków organicznych czy spalania odpadów. Szacuje się, że około 10 podmiotów w Polsce będzie musiało po raz pierwszy uzyskać pozwolenie zintegrowane. 56 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT fot. FORESTOR Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych opracowuje wzór nowe- Chciałbyś przeczytać cały artykuł? w Polsce od niesłusznego premiowa• zwiększenie obowiązku w zakresie udziału energii z OZE, nia nieefektywnych procesów spalania drewna przydatnego technologicznie. • brak wsparcia za wytwarzanie energii z drewna pełnowartościowego, Racjonalne to działanie uwzględnia, • zwiększenie dostępności biomasy leśnej (innej niż drewna pełnowartościowego) poiż znacznie bardziej korzystne efekty przez: ekologiczne można niekiedy znaczZamów aktualny numer lub prenumeratę na szybciej cały rok, nie i taniej osiągnąć przez - umożliwienie energetycznego wykorzystania biomasy leśnej w jednostkach wytwórusprawnienie i modernizację sieci by zawsze być na bieżąco w czych wykorzystujących technologie współspalania (po roku 2014), z najważniejszymi wydarzeniami przesyłowych czy przez oszczędność - wprowadzenie możliwościprzemyśle preferencyjnegodrzewnym wykorzystania biomasy leśnej przez w Polsce i najed-świecie. energii u odbiorców. nostki lub kotly wchodzące w skład tych jednostek, które zostały przebudowane do Definicja drewna pełnowartościoenergetycznego wykorzystania biomasy (a nie jak ma to miejsce obecnie jedynie nowo wego oraz zboża pełnowartościowybudowane jednostki), wego w rozporządzeniu ministra gospodarki z 18.10.2012, opubliko- wydłużenie terminu, do którego przedmiotowe jednostki muszą zostać oddane do użytwanym 9.11.2012 w Dzienniku Ustaw ku bądź przebudowane - z obecnie obowiązującego 31 grudnia 2012 r. do 31 grudnia 1229/2012 jest ważnym, pozytywnym 2015 r. krokiem, zmierzającym do uregu• dopuszczenie spalania odpadów lub pozostałości z przemysłu przetwarzającego lowania kwestii dostępności i cen produkty leśne w miejscu ich powstania, bez konieczności stosowania wymaganego drewna dla przedsiębiorców z przeudziału tzw. biomasy agro (na cały wolumen przedmiotowych odpadów oraz pozostamysłu drzewnego. Dotychczas bowiem wysoka cena „zielonej” energii łości). wpływała znacząco na pogorszenie konkurencyjności całej gospodarki, w tym przemysłu drzewnego, któremu Ustawa o odnawialnych źródłach energii dodatkowo zabierała podstawowy surowiec i zawyżała jego cenę. Chęć osiąMinisterstwo Gospodarki zakończyło prace nad przygotowaniem Ustawy o odnawialnych gnięcia wskaźników produkcji energii źródłach energii (ustawa o OZE). Dokument został przekazany Komitetowi do spraw ze źródeł odnawialnych, jak wymaga Europejskich. Kolejnym etapem będzie skierowanie projektu do prac legislacyjnych w tego Unia Europejska i kolejne polskie, Parlamencie. coraz bardziej restrykcyjne rozporządzenia ministra gospodarki w tej sprawie (od 15.12.2000 - Dziennik Ustaw Główne zmiany w zakresie energetycznego wykorzystania biomasy 122/1336) - powodowały pogłębianie leśnej: się niedoboru drewna okrągłego na • definicja drewna pełnowartościowego (drewno krajowe) oraz zboża pełnowartościorynku i potęgowały trudności zaopawego, trzeniowe dla przemysłu drzewnego i • brak wsparcia dla energii wytworzonej w oparciu o drewno pełnowartościowe oraz celulozowo-papierniczego oraz wywozboża pełnowartościowe, łały niespotykany w historii wzrost cen drewna we wszelkich jego postaciach. • wsparcie małych instalacji, • wprowadzenie definicji drewna pełnowartościowego, KLIKNIJ i zamów! • wyższe wsparcie dla jednostek biomasowych (współczynniki korekcyjne dla biomasy), • stabilizacja mechanizmu wsparcia, • stopniowe wygaszanie wsparcia dla spalania wielopaliwowego. | 57 TEKST: EKOLOGIA EKOLOGIA Mirosław Gwiazdowicz >> Biuro Analiz Sejmowych <<Tomasz Kowalczewski, Ministerstwo Środowiska W 2013 roku rozpoczyna się okres, w którym trzeba będzie obowiązkowo rozliczyć emisję i pochłanianie CO2 w gospodarce leśnej. Nowością w metodologii tego okresu rozliczeniowego jest możliwość uwzględnienia dwutlenku węgla zakumulowanego w produktach drzewnych (harvested wood products, HWP). Oznacza to, że część drewna pozyskanego w ramach użytkowania lasu nadal jest traktowana jako magazyn węgla. 16% kumulacji dwutlenku węgla z polskiej gospodarki leśnej to zasługa wyrobów drzewnych fot. 123RF Produkty drzewne Najszybciej węgiel zostanie uwolniony z drewna przeznaczonego na opał, najdłużej związany będzie w wyrobach drewnianych np. w postaci konstrukcyjnych materiałów budowlanych czy mebli. pracują na nadwyżkę pochłaniania CO2 Rośliny pochłaniają dwutlenek węgla w procesie fotosyntezy, przy czym część tego gazu wraca do atmosfery w wyniku oddychania, a pozostała część staje się źródłem węgla do budowy tkanek. Ilość związanego w biomasie Chciałbyś przeczytać cały artykuł? węgla zależy przede wszystkim od gatunku roślin. W przypadku drzew zależy też od takich czynników, jak żyzność siedliska, wilgotność czy temperatura. Znaczny wpływ na tempo przyrostu 4 383 tys. ton CO eq/rok masy drzewnej ma wiek drzew: w młodszych klasach wieku przyrost (a tym samym dynamika pochłaniania CO2) są bardziej intensywne niż u starszych drzew. Trwałość 2 wielkość pochłaniania CO2 zpochłanianie przez produkty . drzewne przyjęta przez stronę polską na lata 2013-2020 związanego w drewnie węgla jest Po osiągnięciu określonego Zamów aktualny numer lub prenumeratę najednak całyograniczona. rok, wieku drzewo zamiera, drewno ulega rozkładowi, a węgiel w postaci CO znów wraca by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w do atmosfery. W zależności od gatunku, proces ten może trwać od kilkudziesięciu do przemyśle drzewnym wkilkuset Polsce lat. i na świecie. Główne źródła emisji CO2 25,9% 19,4% 16% 2 W lasach użytkowanych gospodarczo drzewa zwykle zostają wycięte wcześniej, w tzw. 17,4% wieku rębności, jeszcze zanim zakończą życie w sposób naturalny. Wówczas o trwałości decyduje sposób wykorzystania surowca drzewnego: najszybciej węgiel zostanie uwolniony z drewna przeznaczonego na opał, najdłużej związany będzie w wyrobach KLIKNIJ i zamów! drewnianych (np. w postaci konstrukcyjnych materiałów budowlanych czy w postaci mebli). Jednak zasadniczy problem w określeniu trwałości zakumulowanego węgla w ekosystemach leśnych wiąże się z możliwością wystąpienia zjawisk katastrofalnych. Węgiel zgromadzony w biomasie może zostać uwolniony w wyniku pożaru lasu lub energetyka przemysł w następstwie zniszczeń spowodowanych przez huragany czy gradację szkodliwych owadów. Tych zjawisk przewidzieć się nie da, można natomiast spodziewać się, że na 27 133 tys. ton CO eq/rok 2 wielkość pochłaniania CO2 z gospodarki leśnej przyjęta przez stronę polską na lata 2013-2020. skutek zmian klimatu zwiększy się ich częstotliwość oraz intensywność. niszczenie i rabunkowa eksloatacja lasów Według analiz Międzyrządowego Zespołu do spraw Zmian Klimatu (IPCC), znaczny udział w globalnej emisji CO2 ma trwający od lat proces niszczenia i rabunkowej eksploatacji lasów. Obok energetyki i przemysłu można więc sektor leśny uznać za główne źródło powodowanych przez człowieka emisji gazów cieplarnianych. Emisja CO2 podczas wycinki Oprócz biomasy drzewnej węgiel gromadzony jest również w ściółce, w postaci martwej materii organicznej. Ważnym rezerwuarem węgla jest też gleba i zawarta w niej próchnica. Obie te warstwy łatwo mogą stać się źródłem emisji w wyniku odsłonięcia i zmiany warunków mikroklimatycznych, spowodowanych np. wycinką drzew. Trzeba też >> 58 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 59 LEŚNICTWO EKOLOGIA Tabela. Szacowany wzrost kumulacji węgla w produktach drzewnych w Polsce. Źródło: www.unfccc.int średnie pozyskanie drewna 2005-09 [w tys. m3] Ministrestwo środowiska ogłasza ce leśnej, państwa będą więc mieć możliwość późniejszego Powstaje Narodowy Program Leśny (przesuniętego w czasie) rozliczania emisji związanych z uwal- średnia kumulacja przez produkty drzewne w latach 2005-2009 [w tys. ton C] nianiem węgla z produktów drzewnych. Trzecim istotnym rozstrzygnięciem konferencji w Durbanie jest spodziewana wielkość pozyskania [ w tys. m3] decyzja, aby z bilansu emisji i pochłaniania z gospodarki leśnej zmiana w stosunku do średniego historycznego pozyskania [ w%] wyłączyć emisje spowodowane przez katastrofy naturalne, np. spodziewana kumulacja przez produkty drzewne [w tys. ton C] rodzaju zjawiska katastrofalne są nieprzewidywalne, w związku pożary czy wiatrołomy. Kierowano się przekonaniem, że tego Chciałbyś z czym powinny być traktowane odrębnie przeczytać i wyłączone z pro- Chciałbyś przeczytać cały artykuł? >> Wyliczając wielkość pochłaniania uzyskanego dzięki gospodar- Minister Janusz Zaleski witając przybyłych gości powiedział, że intencją Poziom odniesienia dla gospodarki leśnej w Polsce tego spotkania jest zapoczątkowanie procesu tworzenia Narodowego leśnej. Jej efektem była decyzja (2/CMP.6) na w ogólnym bilansie węgla i tym samym ganicznej związana jest nie tylko emisja CO2, przyjęta w 2010 r. podczas konferencji służyć do wypełnienia krajowych zobowiązań ale też innych gazów cieplarnianych, choć w Na mocy decyzji przyjętej w Cancún (2/CMP.6) Polska wlub Zamów aktualny numer stron w Cancún (COP16), która wprowa- redukcyjnych. 2011 r. przygotowałaby i przekazała do Sekretariatu Konwencji zawsze być na bieżąco dziła obowiązek wyznaczenia tzw. krajowych Metoda ta została zatwierdzona podczas konZamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, poziomów odniesienia dla gospodarki leferencji stron w grudniu 2011 r. w Durbanie by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w Według analiz Międzyrządowego Zespołu do śnej (forest management reference level, (COP17). Będzie ona obowiązywać w drugim przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. spraw Zmian Klimatu (ang. Intergovernmental FMRL). Poziom odniesienia jest uśrednioną okresie rozliczeniowym, który rozpoczął się z gaz cieplarniany należy uznać właśnie CO2. Konserwator Przyrody. cały artykuł? gnoz i kalkulacji bilansu emisji i pochłaniania. pamiętać, że z procesem rozkładu materii or- przypadku ekosystemów leśnych za główny Przyszłość lasów i utworzenie Narodowego Programu Leśnego to temat międzynarodowej konferencji „Kierunki rozwoju polskich lasów w kontekście rozwoju lasów europejskich” w Ministerstwie Środowiska. Obradom przewodniczył Janusz Zaleski, podsekretarz stanu w MŚ, Główny Programu Leśnego w Polsce. prenumeratę na cały rok, - Chciałbym aby w tworzeniu Narodowego z najważniejszymi w Programuwydarzeniami Leśnego aktywnie uczestniczyły Klimatycznej raport, w którym zaprezentowano poziom odniewszystkie strony związane i zainteresowane przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. sienia dla gospodarki leśnej na lata 2013-2020. Wyliczona wartość to ‑27 133 tys. ton CO2eq/rok, gdzie znak „‑” oznacza pochłanianie. Zgodnie z tą decyzją, przedkładane przez leśnictwem czyli przemysł, organizacje poza- rządowe, lokalne społeczności i inne gremia powiedział minister Zaleski. Panel on Climate Change, IPCC) znaczny wartością liczbową, reprezentującą wielkość początkiem 2013 roku. W przyjętej tam de- poszczególne kraje wyliczenia były przedmiotem oceny doko- udział (ok. 17,4%) w globalnej emisji CO2 pochłaniania CO2, jaką planuje się uzyskać cyzji nałożono na państwa strony protokołu nywanej przez specjalnie w tym celu powołane w Sekretariacie Jedną z podstawowych zasad tworzenia Narodowych Programów dzięki tradycyjnie prowadzonej gospodarce obowiązek rozliczania emisji i pochłaniania Konwencji międzynarodowe zespoły ekspertów. Po przeprowa- Leśnych, zgodnie ustaleniami procesu Forest Europe (dawniej ma trwający od lat proces niszczenia i rabun- KLIKNIJ i zamów! eksploatacji lasów. Oznacza to, że leśnej w poszczególnych latach drugiego z gospodarki leśnej (w obecnym okresie dzonej ocenie polski raport został oficjalnie zaakceptowany we Ministerialnego Procesu Ochrony Lasów w Europie), w którym Polska obok energetyki (25,9% udziału w ogólnej okresu rozliczeniowego. Do wyliczenia krajo- rozliczeniowym takiego obowiązku nie było). wrześniu 2011 r. W porównaniu z dotychczasowym trendem aktywnie uczestniczy, jest szeroki dialog społeczny. Fundamentem emisji) i przemysłu (19,4%) można sektor wego poziomu odniesienia wykorzystuje się Innym ważnym rozstrzygnięciem jest możli- pochłaniania z terenów leśnych wyliczony poziom odniesienia Narodowego Programu Leśnego ma być całościowe podejście do leśny uznać za główne źródło powodowanych dane charakteryzujące gospodarkę leśną, w wość uwzględnienia węgla zakumulowanego stwarza szanse zachowania znaczącej nadwyżki pochłaniania. zagadnień leśnych oraz utworzenie go jako procesu – programu kro- przez człowieka emisji gazów cieplarnianych. tym m.in. takie cechy, jak: wielkość zasobów w produktach drzewnych (harvested wood Warto zauważyć, że w przyjętym poziomie odniesienia wliczona czącego, który będzie mógł sprostać wyzwaniom stawianym sektorowi Lasy wliczone do pochłaniania leśnych (zasobność i powierzchnia lasów), products, HWP). Oznacza to, że została wielkość akumulacji węgla zawartego w produktach leśno-drzewnemu zarówno w roku 2030 jak i w roku 2070. drzewnych (HWP) łącznie w wysokości 4 383 tys. ton CO2eq/ -Trudność a zarazem piękno tworzenia Narodowego Planu Leśnego po- Dzięki zrównoważonej gospodarce leśnej, wana wielkość pozyskania drewna itp., przy kowej KLIKNIJ i zamów! struktura wiekowa drzewostanów, roczny powodującej stałe powiększanie zasobów, rośnie ilość zakumulowanego węgla, którą można będzie wykorzystać do rozliczania zobowiązań. O ile w pierwszym okresie rozliczeniowym ta ilość została ograniczona, to w następnych latach może wzrosnąć, zwłaszcza że UE poważnie rozważa włączenie lasów (sektora LULUCF) do realizacji unijnej polityki klimatycznej. przyrost masy drzewnej na pniu, prognozoczym każdy kraj określa poziom odniesienia według własnej metodologii. Rozliczanie emisji i pochłaniania polegać więc będzie na przyrównywaniu corocznego bilansu emisji i pochłaniania do wyznaczonego poziomu odniesienia. Wynikiem końcowym będzie wielkość pochłaniania (lub emisji) z gospodarki leśnej, jaką kraj osiągnął w danym roku. Jeśli wyliczona dla danego roku rzeczywista Krajowy poziom odniesienia wielkość pochłaniania przekroczy wartość Mając na uwadze drugi okres rozliczenio- że prowadzona gospodarka leśna aktywnie wy, przeprowadzono dyskusję nad nowymi założeniami metodologicznymi rozliczania emisji i pochłaniania w ramach gospodarki poziomu odniesienia, oznaczać to będzie, przyczynia się do zwiększania pochłaniania węgla. Taka nadwyżka (w granicach przyznanego limitu) będzie mogła zostać wykorzysta- 60 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT część drewna pozyskanego w ramach użytkowania lasu nadal jest traktowana jako magazyn węgla, w którym długość okresu związania węgla zależy od rodzaju produktu drzewnego. Dla rozliczeń ilości w ten sposób zakumulowanego węgla pogrupowano produkty drzewne w trzech kategoriach, wskazując dla każdej średni okres ich trwałości: papier - 2 lata, płyty i panele drzewne - 25 lat, drewno tartaczne 35 lat. rok. Z przedłożonego raportu wynika ponadto, że do wyliczeń lega na tym, że jego zadaniem jest połączenie, czasami ze sobą sprzecz- przyjęto średnią wartość przyrostu biomasy drzewnej w wyso- nych, interesów wielu stron – podkreślił Janusz Zaleski. kości 7,16 m /ha oraz założono stopniowo rosnącą wielkość Konferencja została podzielona na cztery sesje. Pierwsza sesja „Stan pozyskania drewna z lasów: o ile w 2009 r. pozyskano łącznie lasów w Europie i Polsce” poświęcona była określeniu naszych zasobów i drewna, to według prognoz, w roku 2020 przedstawieniu ich na tle zasobów leśnych Europy. Wystąpienia podczas wielkość ta wyniesie 42 570 tys. m . Pomimo planowanego drugiej sesji „Perspektywy rozwoju sektora leśnego w Europie do 2030 wzrostu pozyskania drewna w najbliższych latach, przyjęty roku na podstawie publikacji Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ/ poziom odniesienia pozwoli nadal utrzymać nadwyżkę pochła- Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa ONZ (UNECE/FAO)” poświęco- niania bez ryzyka wykazywania dodatniego bilansu emisyjnego ne były możliwym kierunkom rozwoju lasów i leśnictwa na naszym kon- z gospodarki leśnej. tynencie i w naszym kraju. Na kolejnej sesji „Narodowe Programy Leśne 3 34 629 tys. m 3 3 w wybranych krajach Unii Europejskiej” nasi goście z Austrii i Finlandii przedstawili swoje programy leśne oraz zostały przedstawione założenia, które powinny być zawarte przy tworzeniu Narodowego Programu publikacja jest syntezą obszernego referatu prezentowanego w Studiach Biura Analiz Sejmowych Nr 1(29) 2012, s. 55–84. Leśnego w Polsce. Ostatnia sesja „Zielona gospodarka” poświęcona była wyzwaniom jakie stawia zielona gospodarka i polityka klimatyczna Unii Europejskiej przed polskim leśnictwem i sektorem leśno-drzewnym. | 61 LEŚNICTWO dr MAŁGORZATA WNOROWSKA granicą, do której można rozciągnąć wiek rębności, jest wiek dojrzałości naturalnej, to znaczy do momentu, kiedy w drzewostanach nasila się proces naturalnego zamierania drzew. Nie chciałbym precyzować, czy to ma być 120 czy 150 lat, ale najcenniejsze, stabilne drzewostany można mieć w wieku i 140, i 150, i 180 lat, co nie znaczy wcale, że zmienią się możliwości użytkowania tego lasu. Podwyższyć „wiek emerytalny” drzewostanów W Polsce definicja zrównoważonego rozwoju wydaje się być niewłaściwie rozumiana. Zwłaszcza w kręgach związanych z ekologią próbuje się zrównoważonym rozwojem uzasadniać, że to przyChciałbyś przeczytać roda powinna panować nad człowiekiem a nie odwrotnie. „ LEŚNICTWO ROZMAWIAŁA: fot. SGGW Lasy powinny zaspokajać zapotrzebowanie na oczekiwane przez człowieka funkcje. Możemy korzystać z drewna i to nie jest niczym złym, jeśli nie uszczuplamy zasobów drzewnych. Jest to jedyna racjonalna droga. artykuł? cały Tomasz Borecki: Gdybym miał o tym mówić w oparciu o aktu- Ale kto ma ustalać, ile tego drewna powinno być pozyskane, żeby to było racjonalne i zrównoważone? Kto ma wziąć na siebie taką odpowiedzial- alne źródła, to odwołałbym się do Encykliki Benedykta XVI Caritas ność? Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, in Veritate. Mianowicie, jeżeli społeczeństwa mają się rozwijać zawsze na bieżąco wydarzeniami a jednocześnie ludzie chcą by żyć lepiej, musząbyć z tej przyrody czerpać z najważniejszymi Tomasz Borecki: Decyzja w tej sprawie jestw bardzo złożona. Nie umiejętnie, żeby jej nie uszczuplić. Benedykt drzewnym XVI w Encyklice w szczewynika tylko z zapotrzebowania gospodarki narodowej na drewno przemyśle Polsce i naonaświecie. gólnie podkreślił, że traktowanie przyrody jako nietykalnego tabu lub (przemysł drzewny, potrzeby społeczeństwa), ale także ma ona wpływ jej niszczenie, z punktu widzenia filozofii Kościoła jest takim samym na stan zasobów i możliwość pełnienia przez lasy oczekiwanych spo- grzechem. Uważam, że jeżeli mamy lasy dobrze zagospodarowane, łecznie funkcji. Obecnie nauki leśne są na takim poziomie, że przy a takie mamy, to z tych lasów powinniśmy brać wszystko, czego określonych warunkach zakładających trwałość gospodarstwa leśne- TOMASZ BORECKI prof. dr hab., w latach 2002 2008 rektor SGGW, od września 2010 roku doradca społeczny prezydenta Bronisława Komorowskiego do spraw leśnictwa. Pracuje naukowo w Katedrze Urządzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Leśnictwa Wydziału Leśnego SGGW. KLIKNIJ i zamów! człowiek potrzebuje. Lasy mają dostarczać drewna, chronić wodę, go, tzn. trwałość pełnienia funkcji przez lasy, wyspecjalizowane służby powietrze, glebę i dawać nam możliwość wypoczywania. Lasy także urządzeniowe są w stanie określić, ile drewna można pozyskać bez mają izolować osiedla ludzkie od hałasu i kurzu, ale mają być również uszczuplenia zasobów. rezerwuarem bioróżnorodności. Trzeba tak umiejętnie z nich korzystać, żeby ich nie zubożyć. Czy sposobem na „nie robienie lasom krzywdy” jest ciągłe poszerzanie obszarów ochronnych, tworzenie parawanu między cywilizacją a przyrodą poprzez tabliczki „rezerwat”, „park narodowy”? Tomasz Borecki: Wydaje mi się, że podstawowym błędem jest podchodzenie do przyrody w taki sposób, żeby wyłączyć jak największe obszary spod działalności człowieka. To nie jest dobra droga. Przyrodę należy chronić dla człowieka, a nie przed człowiekiem. Lasy i cała przyroda w krajach europejskich jest zmieniona przez człowieka przez tysiące lat rozwoju cywilizacji na tym kontynencie. Gdybyśmy popatrzyli wstecz na XIX wiek, to stan lasów w Europie był zatrważający. To, co obecnie mamy, jest efektem przemyślanej działalności człowieka. Człowiek ma tą przyrodą zarządzać, wspomagać ją, żeby ją zachować, ale jednocześnie z tej przyrody człowiek musi korzystać. 62 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT Leśnik w bardzo prosty sposób odpowie - mniej niż przyrasta. Tomasz Borecki: Taka odpowiedź byłaby niewłaściwa. Mogłoby to dotyczyć użytkowania przedrębnego (cięć pielęgnacyjnych - przy. red.). W użytkowaniu rębnym - pobraniu plonu - relacja ta może być bardzo różna i zależy od struktury wiekowej, stanu zasobów i sposobu zagospodarowania. Należy zaproponować nową strategię rozwoju zasobów. To byłyby zmiany rewolucyjne czy ewolucyjne? Tomasz Borecki: Rewolucyjne w sposobie myślenia, ale ewolucyjne jeśli chodzi o kwestie urządzania lasu. Trzeba zaproponować taką strategię użytkowania lasu, która zapewni względną równomierność użytkowania w długim okresie i pozwoli na poprawę stanu >> | 63 LEŚNICTWO zasobów. Nasz zespół (Zakład Urządzania Lasu - przyp. red.) pracuje nad strategią rozwoju zasobów drzewnych uwzględniającą obecne realia, strukturę gatunkowo-wiekową, stan zasobów i równomierność pokrycia zapotrzebowania na surowiec drzewny w dłuższych horyzontach czasowych. W konsekwencji przewiduje się potrzebę ingerencji w drzewostanach młodszych, ale również możliwości użytkowania w późniejszym wieku. ...czyli podwyższyć „wiek emerytalny” drzewosta- „ LEŚNICTWO wieki, rola ta jest nieporównywalnie mała. Minęło już naście lat od kiedy mamy obszary Natura 2000. Wśród leśników zdania były podzielone czy rzeczywiście to jest dobrze dla naszych lasów, czy to ogranicza kompetencje naszych leśników, ogranicza możliwości pozyskania drewna i na ile w konsekwencji ogranicza możliwość realizacji zasady zrównoważonego rozwoju. Jak Pan to ocenia? nów? Do jakiej granicy? Popełniliśmy parę błędów przy wdrażaniu obszarów Natura 2000. Niepotrzebnie zrobiliśmy w tym samym miejscu dwóch gospodarzy: są lasy i jest ochrona środowiska. To tworzy sytuacje konfliktowe. Nie uważam, żeby to było właściwe. Tomasz Borecki: Bardzo pozytywnie oceniam ideę Natury 2000 Tomasz Borecki: Wydaje mi się, że granicą, do której można jako ideę jednolitego działania w całej Europie. Filozofia zachowania rozciągnąć wiek rębności jest wiek dojrzałości naturalnej, to znaczy siedlisk, jak również druga rezolucja dotycząca ptaków są potrzebne. do momentu, kiedy w drzewostanach nasila się proces naturalnego Wydaje mi się jednak, że popełniliśmy parę błędów przy wdrażaniu zamierania drzew. Nie chciałbym precyzować, czy to ma być 120 czy obszarów Natura 2000. Niepotrzebnie zrobiliśmy w tym samym miej- 150 lat, ale najcenniejsze, stabilne drzewostany można mieć w wieku scu dwóch gospodarzy. Są lasy i jest ochrona środowiska. To tworzy i 140, i 150, i 180 lat, co nie znaczy wcale, że zmienią się możliwości sytuacje konfliktowe. Nie uważam, żeby to było właściwe. Wydaje mi użytkowania tego lasu. się też, że sposób działania w tej przestrzeni przyrodniczej powinien Chciałbyś przeczytać cały artykuł? określać jeden dokument. Jako leśnik nauczyłem się, że takim doku- Jeżeli wydłuży się strukturę wiekową, to uciszy się głosy mówiące o tym, że mamy za dużo drzewostanów przeszłorębnych, które nie chłoną już tak CO2, zabierają miejsce młodym lasom, są podatne na choroby. Takie głosy padałyaktualny nawet z mównicy Zamów numer mentem jest operat urządzania lasu i w tym dokumencie powinno być wszystko zawarte. Niestety, na wdrożenie Natury 2000 patrzę czasem z niepokojem. moim rozumieniu, powierzchnia tzw. użytków ekologicznych, bęlubW prenumeratę na cały rok, dąca następstwem działalności np. bobrów, powinna być również sejmowej. by zawsze być na bieżąco zlimitowana. z najważniejszymi wydarzeniami w podtapiają Nie można dopuszczać do sytuacji, że bobry znaczącei obszary leśne, wyłączając je z produkcji, a podtopienia te w Polsce na świecie. Tomasz Borecki: Jako leśnikprzemyśle nieraz bardzo siędrzewnym dziwię określeniu „przeszłorębny” w negatywnym ujęciu. To nie jest nic złego, przy założeniu, że nie pogarsza się jakości surowca, a w takich drzewostanach wzrasta bioróżnorodność i tym samym walory rekreacyjne i ochronne. Ustalenie przez gospodarkę kolei rębu, kategorii rębności, nie wy- przyrodniczej obowiązywać powinna filozofia zrównoważonego rozwoju. Kto zapłaci w przyszłości miliony złotych za naprawę zalewanych dróg? My. Dlatego odpowiedzialni za ochronę przyrody, szczególnie KLIKNIJ i zamów! nikało z dogłębnych badań, ale z zapotrzebowania rynku na różne sortymenty. Myślę, że kolej rębu pozostanie ważnym, ale nie jedynym regulatorem ładu czasowego. zagrażają przechodzącym przez te tereny drogom. W całej przestrzeni Na ile współczesne leśnictwo lub leśnictwo przyszłości jest w stanie odpowiadać na potrzeby rynku? Na ile może dopasowywać się do potrzeb przemysłu drzewnego, tworząc np. nowe gatunki drewna korzystając z modyfikacji genetycznych na wzór rolnictwa? Tomasz Borecki: Uważam, że w leśnictwie nie ma możliwości szybkiej zmiany technologii, która zwiększyłaby wydajność. Trudno też zrównywać rolnictwo z leśnictwem dlatego, że bezwładność lasu jest potężna i nie ma możliwości wyselekcjonowania np. sosny, która będzie przyrastała czterokrotnie szybciej od tej, która jest obecnie. O ile inżynieria genetyczna w medycynie, w technologiach żywności odgrywa znaczącą rolę, to wydaje mi się, że w układzie lasu, ekosystemu, który jest czymś bardzo skomplikowanym i utrwalonym przez 64 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT dzisiaj, jeśli chcą mówić i decydować o ochronie przyrody, muszą czuć wielką odpowiedzialność za kraj, za rozwój regionu i lokalnego społeczeństwa. Kilka ostatnich lat ostrzegano nas przed ograniczeniem pozyskania drewna wynikającym m.in. z ograniczeń obszarów Natura 2000. Dziś z kolei mówi się z wielkim optymizmem o możliwości wzrostu pozyskania drewna w perspektywie kolejnych lat. Tomasz Borecki: Lasy są państwowe i musi być nadzór nad tymi Tomasz Borecki: Sortymenty przestały już odgrywać taką rolę, lasami. Konieczne jest uspołecznienie tego nadzoru i akceptowanie jak kiedyś. Dzisiaj pojawiają się nowe technologie, które umożliwiają strategicznych decyzji podejmowanych w Lasach Państwowych. wykorzystanie zarówno drewna cienkiego, jak i grubego. To nie jest Chciałbyś przeczytać cały artykuł? dla nowoczesnego zakładu problem. Czyli lepiej, żeby technologie dopasowały się do lasu a nie las do technologii? Ale na ile to pozyskanie będzie odpowiadało potrzebom sortymentowym? Mówi się, że będzie brakowało np. drewna średniowymiarowego, że będziemy mieli problem technologiczny z przerobieniem drewna przeszłorębnego. Chodzi mi nie o radę nadzorczą, ale o społeczne ciało, które by określiło, w jaki sposób politykę lasów i wspomóc w tej lub prenumeratę na kształtować cały rok, kwestii dyrektora generalnego. Sprawą, która jest niezmiernie ważna by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w i delikatna, to są podatki. Uważam, że leśnictwo powinno również przy Gorącym tematem jest obecnie ustawa o lasach przemyśle wczy Polsce i na świecie. pozytywnym bilansie zasilać budżet kraju. i kwestia tego, czy powinna byćdrzewnym nowelizowania pisania od początku. Po której Pan jest stronie? Tomasz Borecki: My Polacy jesteśmy społeczeństwem, w którym mamy stale wiele niepewności i obaw. To nie dotyczy tylko lasu. A kto miałby wejść w skład tego organu, kto powoływać członków? Czy nie będzie zagrożenia naciskami politycznymi ze strony różnych wpływowych grup? KLIKNIJ i zamów! Ciągle mówimy, że jesteśmy my i są oni. Najwyższa pora, żebyśmy zaczęli mówić, że jesteśmy my. W mojej filozofii patrzenia na las nie ma możliwości sprywatyzowania lasów. Dlaczego wspomniał Pan o akurat prywatyzacji? Tomasz Borecki: Tego się obawiają ci, którzy mówią: nie zmieniajmy ustawy, tylko dalej poprawiajmy tą sprzed 20 lat. tentni, a jest takie niebezpieczeństwo. drzewostanów w perspektywie 40-50 lat będziemy mieli możliwość użytkowania większej ilości drewna w Polsce. Tomasz Borecki: Nadzór ministra ma zupełnie inny charakter. Zamów Tomasz Borecki: Bezwzględnie tak, i aktualny nie ma innego numer wyjścia. Jeżeli tę ustawę napiszą na nowo ludzie niekompeTomasz Borecki: Uwzględniając obecną strukturę wiekową Dzisiaj jest to minister środowiska, czy to za mało? Tomasz Borecki: Widzi Pani, też się Pani obawia. Nie wolno do takiego stanu dopuszczać w społeczeństwie. Uważam, że niektóre zapisy z ustawy z 1991 roku powinny być uzupełnione. Jakie są najpilniejsze zmiany, jeśli chodzi o ustawę o lasach? Tomasz Borecki: Osoby powołane do tej rady powinny mieć świadomość wielkiej odpowiedzialności za swoje decyzje. Bałbym się upolitycznienia takiej rady. W radzie powinni zasiadać fachowcy. Obecnie zarządzenie lasami jest bardzo trudne. Trzeba pogodzić wiele sprzecznych interesów. W ustawie korekty wymaga też m.in. użytkowanie, a zwłaszcza zapis dotyczący sposobu rozliczania etatu całkowitego. Jest Pan doradcą prezydenta w sprawach leśnictwa. Zresztą sam prezydent jest też osobą, która zawsze angażowała się w sprawy leśne... Tomasz Borecki: Tak. Pan Prezydent jest żywo zainteresowany leśnictwem. Podkreśla też często, że lasy to dobro o charakterze publicznym. Dziękuję za rozmowę. | 65 TEKST: Janusz Zaleski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska POLITYKA LEŚNA Rola Banku Danych o Lasach w polityce leśnej państwa POLITYKA LEŚNA Brak jest systemowego pozyskiwania i udostępniania danych do prowadzenia Banku Danych o Lasach. Problem ten - niezwykle ważny z punktu widzenia wiarygodności aktualności otrzymywanych danych - zamierza się rozwiązać przy planowanej zmianie ustawy o lasach. Zgodnie z projektem założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz niektórych innych ustaw, na starostów sprawujących nadzór nad gospodarką leśną w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa, dyrektorów parków narodowych, Agencję Nieruchomości Rolnych i inne podmioty władające lasami ma zostać nałożony obowiązek dostarczania danych do Banku Danych o Lasach. Ustawa ta ma również zawierać delegację dla ministra właściwego do spraw środowiska do określenia w drodze rozporządzenia sposobu, zakresu i formy prowadzenia Banku Danych o Lasach. wowo zobowiązanych do prowadzenia Banku Danych o Lasach – połączy się, będzie to doskonały sposób na stworzenie kompletnego systemu informacji o nieruchomościach. Zatem Bank Danych o Lasach będzie z jednej strony źródłem dla kreowania polityki leśnej oraz dla monitorowania i wdrażania tej polityki, a z drugiej strony będzie również ważnym źródłem informacji dla innych systemów ogólnokrajowych, w tym także o nieruchomościach. OBOWIĄZEK PRZEKAZYWANIA DANYCH To, co jest konieczne jeszcze do zrobienia, to przede wszystkim nałożenie poprzez odpowiednie zapisy w regulacjach prawnych ustawowego obowiązku, aby instytucje, które „ i potrzeby gospodarcze i jak to wszystko sko- Posługiwaliśmy się często stwierdzeniem, że ordynować, aby osiągnąć ten nadrzędny cel intensywność użytkowania przyrostu – odpo- polityki leśnej państwa, jakim jest zachowanie wiednia w polskich warunkach – jest zbliżona trwałości lasów, ich ochrona oraz utrzymanie do średniej europejskiej. ich roli w kształtowaniu środowiska. Dzisiaj jesteśmy o wiele bogatsi w wiedzę są istotne dla prowadzenia i przekazywania zwiększyć tempo prac związanych ze zlecestruktury wieku drzewostanów,Chciałbyś które dają przeczytać cały artykuł? danych o lasach, w tym również te, które niem przez starostów uproszczonych PUL nam jednoznaczną wskazówkę, że nadal prowadzą nadzór nad lasami niestanowiącydla lasów prywatnych. Rozwiązanie tego promożna zwiększać użytkowanie zasobów lemi własności Skarbu Państwa, należycie to blemu wiąże się w szczególnosci z potrzebą śnych. zadanie wykonywały. W zmienianej ustawie dalszego doskonalenia rozwiązań prawnych To są właśnie dane pozwalające na kształtoo lasach chcemy zawrzeć m.in. delegację dla m.in. w kierunku zapewniania środków finanZamów cały rok, do wydania rozporządzewanie polityki leśnej państwa, która by zmie-aktualny numer lub prenumeratę na ministra środowiska sowych do cyklicznego i jednolitego wykonyrzała do pełniejszego zaspokajania byoczekiwań zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w sposobie nia, które będzie mówiło o formie, wania uproszczonych PUL, w tym również ze społecznych przy jednoczesnym zachowaniu i rodzaju informacji gromadzonych przez Bank przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. środków pozabudżetowych. trwałości lasów i ciągłości użytkowania. Danych o Lasach. Należy określić, jakie dane Dziś mamy około 40% lasów prywatnych Dlatego też Bank Danych o Lasach jest powinny być zbierane, kto to powinien robić, w ogóle nie objętych tymi planami. Pozostaje niezbędny i konieczny dla wszystkich, którzy określić sposób oraz nałożyć obowiązek udozatem kwestia wypracowana mechanizmów będą teraz i w przyszłości kreować politykę stępniania tych danych, czyli listę adresatów finansowania i motywowania do sporządzania leśną państwa. czy możliwych użytkowników Banku Danych uproszczonych planów urządzenia lasów i koo Lasach. Powinny być także ustalone pewne nieczność ich standaryzacji. Taka pilotażowa rygory, pewne ramy, poza które bank danych NIE TYLKO LASY PAŃSTWOWE próba standaryzacji uproszczonych planów nie powinien wychodzić, dlatego że zbierane Bank Danych o Lasach powinien oferować urządzenia lasu prowadzona jest obecnie na dane powinny być danymi niezbędnymi. niezbędny, szeroki zakres danych. Obecnie terenie województwa mazowieckiego. Podsumowując, w kontekście powyższych mamy bardzo dobrze opracowane dane o zazadań bardzo ważna jest kontynuacja wielkosobach leśnych w lasach państwowych, nato- Bez tej wiedzy, płynącej z najrozmaitszych dotyczącą naszych zasobów. Według kolejno miast istnieje bardzo duży niedostatek wiedzy BAZA WIEDZY O NIERUCHOMOŚCIACH opracowań, baz danych, ekspertyz, kreowa- przeprowadzanych inwentaryzacji zasoby te o lasach prywatnych. Tymczasem lasy pry- Obecnie Główny Geodeta Kraju pracuje nad nie i realizacja polityki leśnej państwa byłyby ciągle wzrastały. Po opublikowaniu pierw- watne są równie ważne jak lasy państwowe utworzeniem jednolitego systemu informacji niemożliwe, a obowiązkiem ministra środo- szych wyników WISL, po pięciu latach prac dla kształtowania polityki, dla bezpieczeństwa o nieruchomościach, który obejmowałby wiska jest zarówno opracowanie tej polityki, okazało się, że są one nieco wyższe w lasach ekologicznego, dla gospodarki leśnej. całą Polskę. Do tego systemu powinny tra- jak i jej wdrożenie. Dokonuje się to poprzez państwowych oraz zdecydowanie wyższe Podstawowym źródłem informacji są uprosz- fić również dane z Banku Danych o Lasach kształtowanie warunków do realizacji wszyst- w lasach prywatnych, co daje podstawę także czone plany urządzenia lasu (PUL) sporzą- stanowiące ważne źródło informacji ogólno- kich funkcji lasów, w szczególności otoczenia do wzrostu możliwości wykorzystania krajo- dzane dla lasów prywatnych. Powinniśmy krajowego systemu informacji o nieruchomo- prawnego i organizacyjnego, a także stałego wych zasobów leśnych. również dopracować się pewnego standardu, ściach. nadzoru nad stanem lasów i gospodarką Z drugiej strony pojawiły się bazujące na tych uregulować sposób zbierania, prezentowania Jeżeli wysiłki Głównego Urzędu Geodezji leśną. Wdrożenie i prowadzenie tej polityki danych prognozy dalszego kształtowania się oraz przekazywania tych informacji. Należy i Kartografii oraz Lasów Państwowych – usta- Polityka leśna, tak jak każda inna polityka wymaga stałego monitoringu stanu lasów musi być mocno osadzona w rzeczywistości, wszystkich form własności oraz prognozowa- musi wychodzić z pewnych założeń i formu- nia zachodzących zmian. Chciałbyś przeczytać łować cele, które cały są realne artykuł? do osiągnięcia. Bank Danych BOGATSI O WIEDZĘ Polityka jest sztuką osiągania rzeczy możlio Lasach jest Wystarczy przypomnieć sobie sytuację sprzed wych. Tak jak prowadząc politykę zagraniczną niezbędny zaledwie siedmiu lat, kiedy to startowaliśmy z musimy wiedzieć, jaka była historia wzajemi konieczny dla wielkoobszarową inwentaryzacją stanu lasów nych relacji, jakie są perspektywy gospodarnumer lub prenumeratę na cały rok,Intuicyjnie czuliśmy, że polskie lasy w s z y s t k i c h ,Zamów aktualny cze, (WISL). jaka jest polityka innych państw, jakie są którzy będąby zawsze być naperspektywy - bez szkody dla w zachowania swoich funkcji i uwarunkowaniawydarzeniami bieżącodemograficzne z najważniejszymi teraz i w przyi trwałości - mogą być źródłem większej kulturowe, tak samo prowadząc politykę przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. szłości kreilości drewna, natomiast nie mieliśmy ku leśną musimy wiedzieć, jakim potencjałem ować politykę temu wystarczająco pewnych danych, nie dysponujemy, jakie są kierunki rozwoju zasoleśną państwa. mieliśmy prognoz, które by to potwierdzały. bów leśnych, jakie są oczekiwania społeczne KLIKNIJ i zamów! 66 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT KLIKNIJ i zamów! obszarowej inwentaryzacji stanu lasów, ustalenie strategii dla Banku Danych o Lasach, w tym sposobu zbierania danych i ich zakresu. Bardzo istotne jest także umocowanie planu urządzenia lasu w nowelizowanej ustawie o lasach, by wyjaśnić wątpliwości między statusem planu urządzenia lasu a planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000. Są to bardzo ważne zagadnienia, które w najbliższej przyszłości podejmiemy w dyskusji nad zapisami nowelizacji ustawy o lasach. | 67 POLITYKA LEŚNA Od 2010 r., kiedy to Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej podpisało umowę z Lasami Państwowymi, trwały prace pilotażowe nad budową banku danych o zasobach leśnych i stanie lasów (Banku Danych o Lasach). Celem projektu było zbudowanie systemu przechowującego i udostępniającego dane o lasach wszystkich form własności dla lasów obszaru województw: małopolskiego, mazowieckiego i podkarpackiego, a w zakresie danych urządzeniowych dla PGL Lasy Państwowe – -dla całego kraju. Efekty dotychczasowych prac zaprezentowano podczas konferencji w Sękocinie Starym 14 listopada 2012 r. Jest to profesjonalny system elektronicznej wymiany informacji, którego dane – po zakończeniu realizacji projektu – będą udostępniane poprzez portal internetowy jako usługi typu OGC (Open Geospatial Consortium) oraz na indywidualne potrzeby konkretnych użytkowników. Portal internetowy składać się będzie z serwisu metadanych, map interaktywnych, kreatora zestawień różnych danych oraz części opisowej. Nie ma wątpliwości, że projekt ten jest milowym krokiem w kierunku nowoczesnego zarządzania obszarami leśnymi. Jego finalizacja (czyli objęcie poza dotychczasowym terenem pilotażowych województw obszaru całej Polski) i konieczność ciągłej aktualizacji wymagają jednak aktywizacji wielu podmiotów, w tym również politycznych, przygotowujących nowelizację ustawy o lasach. dr Inż. STANISŁAW GORCZYCA WICEPRZEWODNICZĄCY SENACKIEJ KOMISJI ŚRODOWISKA ADVERTORIAL Cele Banku Danych o Lasach • gromadzenie, systematyczne uzupełnianie, aktualizacja i przechowywanie danych o lasach wszystkich form własności, • opracowywanie i przetwarzanie danych umożliwiające ich interpretację, Sektor drzewny, pomimo swego proekologicznego charakteru (wytwarzania ekologicznych wyrobów o długim cyklu życia, samowystarczalności energetycznej, dzięki wykorzystaniu odpadów poprodukcyjnych), największe bariery rozwoju wiąże właśnie z polityką ochrony środowiska, tj. ograniczeniem rozwoju infrastruktury oraz pozyskania drewna na obszarach Natura 2000, kwestią redukcji emisji CO2. Rodzi to pytanie o stan i perspektywy realizacji idei zrównoważonego rozwoju w zakresie zachowania równowagi między koniecznością ochrony przyrody i jej zasobów a potrzebami społecznymi i rozwojem ekonomicznym kraju. • umożliwienie prowadzenia analiz oraz prognozowania rozwoju zasobów leśnych oraz możliwości użytkowania głównego, • prezentacja, rozpowszechnianie i udostępnianie informacji o lasach oraz wspieranie „ POLITYKA LEŚNA XXXX Ekorozwój to nie konserwacja przyrody badań naukowych, • propagowanie standardów zbierania i przetwarzania danych o zasobach leśnych i przyrodniczych. „ Dr inż. Janusz Dawidziuk, dyrektor Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Bank Danych o Lasach będzie bardzo istotnym narzędziem prognostycznym dla przedsiębiorstw drzewnych. Dzięki niemu będzie można szacować wielkość zasobów drzewnych w dowolnym układzie przestrzennym. To bardzo ważna informacja szczególnie przy lokalizacji nowych inwestycji, ale także przy planowaniu wzrostu wydajności istniejących już zakładów. Przemysł oparty na przerobie surowca drzewnego W Europie wiele mówi się o tym, że aby sprostać Przede wszystkim przemysł drzewny, produkując jest jedną z najważniejszych gałęzi polskiej gospo- popytowi i jednocześnie nie zachwiać równowagi wyroby z drewna pozyskanego w lasach, przyczynia darki. Świadczą o tym dane makroekonomiczne, w podaży surowca na cele przemysłu przetwór- się do redukcji emisji CO2. w tym sukcesy eksportowe, jak i fakt, że wśród czego, leśnictwo będzie zmuszone do sięgnięcia Co więcej, przemysł ten tworzy wyroby o bardzo 15 wytypowanych przez Ministerstw Gospodarki po niewykorzystane dotąd zasoby tj. biomasa po- długim cyklu życia, które mogą podlegać wielo- krotnemu Chciałbyś przeczytać cały artykuł? branż mających promować polską gospodarkę zrębowa. Temu rozwiązaniu już teraz sprzeciwiają recyklingowi. Ponadto, podczas pro- narodową znalazły się aż 4, które wykorzystują do się jednak środowiska ekologów. Ich radykalizm w dukcji wyrobów z drewna wykorzystuje się bardzo produkcji drewno: meblarstwo, stolarka okienna ostatnich latach przyczynia się niestety do nasilenia często energię wytworzoną na miejscu z opadów i drzwiowa, produkcja jachtów i łodzi rekreacyj- konfliktów a brak chęci kompromisu do impasu w poprodukcyjnych (zrzynów, trocin), bez konieczno- nych, budownictwo. Przedsiębiorstwa drzewne, rozwiązywaniu ważnych kwestii dotyczących inwe- ści transportowania paliwa na duże odległości. To kilka przykładów proekologicznego działania stycji i rozwoju. Zamów aktualny numer lub prenumeratę najedynie cały rok, Sedno konfliktów, w któtego przemysłu. takie, o których niemiecki „der Spiegel” pisał w by zawsze być narych bieżąco najważniejszymi wydarzeniami Ciekawym zobrazowaniem w ekologicznego chaudział zbiorą radykalne czerwcu 2012 r.: „Gospodarka [polska] rozwija rakteru wyrobów z drewna tj. materiały tarte i jej grupy ekologów, wynikają przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. się nie tyle dzięki wielkim inwestorom z Zachodu, w których dominują małe i średnie zakłady to co dzięki średnim firmom będącym własnością niestety często z braku rze- pochodne jest również wykres porównujący emisję założycieli tych przedsiębiorstw i ich rodzin”. telnej wiedzy i bazowaniu na CO2 różnych surowców służących w budownictwie. stereotypowym myśleniu. Podczas gdy stal czy aluminium emitują nawet Zakłady przemysłu drzewnego lokalizowane blisko obszarów leśnych, są jednocześnie jednym Jednym z takich utrwalanych stereotypów, blo- z najważniejszych pracodawców na obszarach kujących dialog i osiągnięciu konsensusu, jest wykazuje ujemny wskaźnik, gdyż nie tylko nie emi- wiejskich, czyli tam, gdzie o zatrudnienie w innych utożsamianie plantacji z lasem, twierdzenie, że tuje, ale kumuluje CO2. gałęziach przemysłu jest bardzo trudno. drzewostany przeszłorębne mają większe znaczenie Osoby nastawione proekologicznie powinny zatem Udział polskiego sektora leśno-drzewnego w w kumulacji CO2 niż młode osobniki itp. Zupełnie nie tylko nie blokować rozwoju przemysłu drzew- PKB wynosi 1,5-2% i jest wyższy od średniej niezrozumiały i nierozpowszechniony w wielu środo- nego, inwestycji w budowę nowych zakładów, de- Unijnej (1%). Wzrasta także zużycie drewna per wiskach, nawet tych, uzurpujących sobie prawo do cyzji o zwiększeniu pozyskania drewna, lecz wręcz capita na mieszkańca i wynosi w naszym kraju wypowiadania się w kwestiach gospodarki leśnej, wspierać i promować jak najbardziej powszechne 1,064 m , zbliżając się do poziomu europej- w tym m.in. pozyskania drewna, jest fakt, że dwu- korzystanie z drewna, aby przyczynić się do realiza- skiego (1,160 m3). Według prognoz ekspertów, tlenek węgla jest usuwany z atmosfery tak długo, cji idei zrównoważonego rozwoju, w którym to przy- zawartych m.in. w najnowszym raporcie UNECE jak produkt drzewny pozostaje w użyciu a nawet roda służy człowiekowi, a człowiek poprzez mądre na temat perspektyw rozwoju sektora leśno- wówczas, gdy produkt jest ponownie wykorzystane gospodarowanie jej zasobami, przyczynia się do jej -drzewnego zapotrzebowanie na drewno i wy- lub poddany recyklingowi do pozyskania wtórnego zachowania dla przyszłych pokoleń. roby drzewne ze strony rynku będzie wzrastać. materiału lub w celu odzysku energii. Taką wiedzę To właśnie realizacji takiej idei ma służyć polityka W ciągu najbliższych 20 lat wzrośnie z 759 do można zdobyć m.in. czytając ekspertyzy Komisji ochrony środowiska. Dlatego ważne jest by polscy Sękocin Stary, ul. Leśników 21, 05-090 Raszyn 853 mln m3 i będzie wynikać głównie ze wzrostu Europejskiej. Wniosków z takiej deklaracji – burzą- politycy aktywnie uczestniczyli na różnych szcze- tel. 22 825 34 23, faks 22 825 83 99 zapotrzebowanie na surowiec ze strony instalacji cej stereotypy o przemyśle drzewnym niszczącym blach tworzenia prawa, by służyło ono zarówno [email protected] spalania i współspalania biomasy. polskie lasy jest kilka. przyrodzie jak i ludziom. Określenie sposobu i zakresu udostępniania danych leży w gestii Lasów Państwowych. Jednak z założenia Bank Danych o Lasach będzie narzędziem dostępnym w określonym zakresie dla wszystkich poprzez bezpłatny portal internetowy . BULIGL - 50 lat w służbie polskich lasów BIURO URZĄDZANIA LASU I GEODEZJI LEŚNEJ 68 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT odpowiednio 15 i 25 tysięcy kg CO2/m3, tarcica KLIKNIJ i zamów! 3 | 69 TECHNOLOGIE TECHNOLOGIE ADVERTORIAL Systemy oferowane przez Springer są preinstalowane w fabryce, co minimalizuje czas instalacji i uruchomienia inwestycji w miejscu docelowym. SPRINGER Maschinenfabrik AG Innowacyjne technologie dla przemysłu drzewnego Zespół fachowców zarówno na etapie producji w austriackiej fabryce, preinstalacji jak i docelowego montażu czuwa nad ssprawnym i bezproblemowym uruchomieniem inwestycji. Nazwa firmy:SPRINGER MASCHINENFABRIK AG Adres:Hans Springer Straße 2, 9360 Friesach, Austria www.springer.eu Oferta: Drewno okrągłe: sortowanie kłód, transport, korowanie Produkcja tarcicy: sortowanie wstępne, sortowanie końcowe, pakietowanie Obróbka: struganie, sortowanie wg klas jakości Dalsza obróbka: produkcja KVH, BSH, płyt klejonych, rozwiązania systemowe do produkcj wyrobów z drewna litego, rozwiązania dedykowane przemysłowi płyt drewnopochodnych oraz papierniczemu. Austriacki producent technologii tartacznych SPRINGER Maschinenfabrik AG wzmocnił zespół sprzedaży i w jeszcze większym stopniu zaangażuje się w rozwój współpracy z klientami w Polsce. Od 60 lat ta rodzinna firma z sukcesem dostarcza maszyny i urządzenia do transportu surowca dla przedsiębiorstw przemysłu drzewnego, zwiększając jakość i wydajność ich produkcji. Kontakt: tel. kom. +43 676 88110 619 70 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT przedstawicieli trzeciego pokolenia rodziny Springer - braci Timo i Gero. Firma jest od Chciałbyś przeczytać cały artykuł? początku istnienia nastawiona na innowa- cyjne koncepcje i rozwiązania inwestycyjne, pozwalające na podniesienie wydajności i jakości. - Każdy klient ma inne cele, a jego zakład Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w podstawą naszych działań jest dopracowanie indywidualnych rozwiązań i spełnienie drzewnym potrzeb przemyśle w Polsce i na świecie. funkcjonuje w różnych warunkach. Dlatego Timo Springer. W ostatnich latach austriacka firma zwiększy- na szybkie i pełne uruchomienie inwestycji istotne jest szybkie i sprawne uruchomienie Znana głównie z systemów wsparcia dla inwestycji. Dlatego proponowane rozwiąza- placu surowca oraz pierwiastkowego prze- nia modułowe są fabrycznie preinstalowane, robu drewna firma Springer znacznie roz- sprawdzane i poddawane próbnej eksploata- szerzyła swoją ofertę także o koncepcje dla ma już także w przemyśle płyt drewnopochodnych oraz celulozowo-papierniczym. - Wielkość produkcji nie ma dla nas znaczenia - podkreśla Timo Springer. - Dostarczamy nasze systemy do przedsiębiorstw różnej wielkości. Ważny jest stan wyjściowy, od którego podążamy przez optymalizację do maksymalnej wydajności. Możemy to osiągnąć m.in. dzięki ścisłej współpracy z firmą Microtec, dostarczającą systemy skanowania cji przy wymiernym udziale profesjonalnego dalszego przerobu drewna. Są to zarówno surowca czy systemy detekcji metalu. Daniel Rynkiewicz jest odpowiedzialny za współpracę zespołu pracowników. W rezultacie, czas kompleksowe systemy do optymalizacji su- z klientami firmy Springer w Polsce. montażu maszyn i urządzeń w miejscu doce- rowca i produkcji płyt klejonych, jak i belek lowym jest skrócony do minimum i pozwala BSH czy KVH. Swoje referencje Springer KLIKNIJ i zamów! ła zatrudnienie do około 250 pracowników, i bezkolizyjne rozpoczęcie produkcji. szczególnie w mocno rozwijanych działach związanych z fachową obsługą techniczną. Więcej niż tartak Firma Springer zdaje sobie sprawę, jak 75% Daniel Rynkiewicz przedstawiciel na rynek polski [email protected] od 60 lat i jest obecnie zarządzana przez konkretnego klienta - wyjaśnia filozofię firmy LICZBA: około 250 os. PRACOWNIKÓW Udział eksportu: Firma SPRINGER Maschinenfabrik istnieje >> | 71 TECHNOLOGIE TEKST: ADVERTORIAL REPOTAŻ DAMIAN PIEKARSKI Postęp dopiero nastąpi 100 lat temu firma z Biecza nosiła nazwę „Postęp”. Ale prawdziwy postęp w postaci nowych inwestycji i przekształcenia średniego tartaku w spółkę specjalizującą się w produkcji energii z biomasy ma nastąpić w najbliższych latach - zapewnia zarząd spółki Biofactory. fot. Biofactory Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, Systemy transportu drewna - jak ten we włoskim zakładzie przerobu drewna - są rdzeniem Biofactory nie jest dużym tartakiem. Jego zarząd widzi jednak w nim potencjał i kreśli opymistyczne plany na przyszłość. Ich trzonem jest budowa działalności firmy Springer. biociepłowni. Na drodze do sukcesu pojawiają się jednak problemy, nawet tak prozaiczne jak uzyskanie pozwolenia na budowę. Wysoki udział eksportu Przyszłość rynku POLSKIEGO Od sześciu dekad Springer jest partnerem - Będziemy nadal zaznaczać obecność na i pozwalają na zwiększenie wydajności. polskim rynku i rozwijać atrakcyjne koncep- Możemy stać się partnerem technologicznym cje stanowiące dla naszych potencjalnych dla wielu małych, średnich i dużych tartaków, klientów alternatywę wobec dotychczaso- które chcą maksymalizować wykorzystanie wych dostawców - mówi Daniel Rynkiewicz surowca, ale także rozwijać koncepcje dla odpowiedzialny w fimie Springer za rynek producentów płyt drewnopochodnych czy polski. Daniel Rynkiewicz posiada wieloletnie papieru, którzy chcą zmniejszyć koszty doświadczenie m.in. w branży produkcji płyt i postawić na optymalizację procesów pro- drewnopochodnych, zdobyte także w Polsce. dukcyjnych. technologicznym przedsiębiorstw drzewnych w wielu krajach, o czym świadczy wysoki udział eksportu w ogólnej sprzedaży firmy wynoszący 75%. Głównymi rynkami zbytu dla tych wysoce wydajnych technologii tartacznych są Niemcy, Francja, Rosja i Skandynawia. Rozwiązania proponowane przez Springera docenili również klienci w Ameryce Południowej, Korei czy Australii. Obecnie trwa uruchamianie inwestycji we Francji, Niemczech, Rosji oraz Brazylii. Wśród tych obszarów działania ważne miejsce odgrywa także Polska. przedsiębiorcy są zainteresowani inwestycjami, które charakteryzują się wysoką jakością Znając realia tego rynku widzi jednocześnie w nim ogromny potencjał i z nieukrywaną radością rozpoczyna pracę z klientami w Polsce: - Polska to duży kraj, bogaty w zasoby BIOFACTORY by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w (Biecz, woj. małopolskie) to tartak z przemyśle drzewnym w PolsceBiofactory i na świecie. W latach 30. ubiegłego wieku pod tą samą lokalizacją powstał tartak prywatny. W 1953 roku został przejęty przez państwo i stał się częścią Zakładów Drzewnych Przemysłu Węglowego w Katowicach. Po kolejnych przekształceniach w 2001 roku, uregulowaniu roszczeń reprywatyzacyjnych, właścicielem spółki została Agencja Rozwoju Przemysłu SA w Warszawie. We wrześniu 2009 roku wszystkie udziały w spółce zostały nabyte przez krajowe osoby fizyczne. 2 stycznia 2012 roku spółka została przekształcona w spółkę akcyjną. blisko 100-letnią historią. Przedsiębiorstwo jest w trakcie gruntownej transformacji, która zakłada stopniowe przechodzenie od produkcji prostych wyrobów tartacznych do bioenergetyki. W pozyskaniu środków na ten cel pomogła emisja prywatna akcji oraz debiut na rynku NewConnect we wrześniu 2012 r. KLIKNIJ i zamów! Spółka pozyskała w ramach oferty prywatnej, po uwzględnieniu kosztów emisji, około 630 tysięcy złotych. Środki te pomogą częściowo sfinansować zakup linii suszarniczych do produkcji drewna oraz 2-megawatowej biociepłowni. Całkowita wartość inwestycji to około 3 mln zł. Brakującą kwotę zarząd spółki pozyska z kredytu oraz leasingu. - Kwota kredytu inwestycyjnego to niecałe 2,3 mln zł, z czego ponad 680 tys. będzie spłacone w 2013 roku przyznaną już dotacją unijną - tłumaczy Krzysztof Olbrycht, wiceprezes Biofactory. drewna - ocenia Daniel Rynkiewicz. - Polscy >> 72 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 73 REPOTAŻ REPOTAŻ W nowej hali już trwa produkcja głów- Potencjał suszarniczy jest wciąż rozbudowywany, by sprostać nie tarcicy obrzynanej i nieobrzynanej zamówieniom na suche elementy meblowe czy podłogowe. oraz fryz. BIOFACTORY w liczbach Część kotłowa biociepłowni będzie finansowana poprzez umowę leasingową, która jest również dotowana przez Unię Europejską. - To dla nas strategiczna inwestycja. W kolejnym etapie rozwoju planujemy rozbudować ją do 7-megawatowej kogeneracyjnej elektrociepłowni opalanej biomasą, czyli własnymi odpadami poprodukcyjnymi - mówi Krzysztof Olbrycht. - Po zakończeniu drugiego etapu inwesty- SUROWIEC KOSZTY EKSPORT zarabiać na tzw. ekocertyfikatach. 15 000 m3 - 150 000 zł 1/4 Produkcja drzewna przerób drewna w Biofactory 80% surowca koszt debiutu spółki na NewConnect pochodzi z LP 3 mln zł produkowanych wyrobów trafi na eksport na Słowację, Węgry, do Niemiec, Austrii i Szwecji Własne odpady - o których mówi wiceprezes - to pozostałości Chciałbyś przeczytać cały artykuł? z produkcji drzewnej opartej na własnym tartaku i zakładzie przerobu drewna iglastego i liściastego. W 2011 roku na terenie zakładu po- Konieczne są dalsze inwestycje tech- Chciałbyś przeczytać cały artykuł? koszt realizowanych inwestycji wstała hala produkcyjna wraz z nową półautomatyczną linią do obrób- nologiczne, które pozwolą m.in. na ki drewna. Dzięki nim zdolności produkcyjne wzrosły kilkakrotnie. Ich produkcję wysokiej jakości elementów zbyt ułatwiają certyfikaty FSC, ale także CE na drewno konstrukcyjne meblowych. o przekroju prostokątnym, które są coraz częstszym wymogiem ze strony odbiorców z branży budowlanej. Inwestycja w suszarnie Kolejnym krokiem w rozwoju spółki - która dziś produkuje głównie wyroby tartaczne, takie jak tarcica obrzynana i nieobrzynana czy fryzy fot. Biofactory - jest zwiększanie wartości dodanej wyrobów poprzez ich suszenie. Linie suszarnicze, które są obecnie rozbudowywane, pozwolą Biofactory na wytwarzanie wyrobów Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,z drewna dla branży meblarskiej i budowlanej m.in. lamele podłogowe czy listwy meblowe. by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w - Rozpoczęliśmy już produkcję, wykorzystując na razie istniejącą inprzemyśle drzewnym w Polscefrastrukturę i na świecie. - informuje Krzysztof Trochim, prezes spółki. Jego zdaniem, zapotrzebowanie na wysokiej jakości tarcicę będzie w Polsce Zamiast zwiększania mocy produkcyj- rosło. nych zarząd Biofactory woli inwesto- Drewno nie tylko z LP i suszenie. Aby jednak móc sprostać wymaganiom rynku pod względem jakości surowca, spółka musi dywersyfikować dostawców. Położenie w południowo-wschodniej Polsce jest pod tym względem atutem. Obecnie 80% dostaw surowca realizowanych jest przez Lasy Państwowe, ale nawiązano również współpracę z dostawcami z Węgier oraz Słowacji. - Jakość surowca w podkarpackich lasach daje wiele do życzenia mówi Krzysztof Trochim. - Dlatego musimy posiłkować się także importem z regionów zasobnych w dobrej jakości drewno iglaste i liściaste. Ale to nie jedyny powód dywersyfikacji dostawców. Krzysztof Trochim nie jest entuzjastą nowych zasad sprzedaży drewna wprowadzonych w Lasach Państwowych. - Aby być konkurencyjnym na rynku, trzeba dziś być elastycznym pod względem profilu produkcji jak i wykorzystywanego surowca. Historia zakupów powinna być szacowana wielkością zakupów, ale bez podzia- fot. Biofactory wać w dalszą obróbkę: struganie 74 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT fot. Biofactory fot. Biofactory cji spółka ma zamiar sprzedawać ciepło i prąd do sieci miejskiej oraz Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, WHO IS WHO? z najważniejszymi wydarzeniami w brakującej ilości na przykładprzemyśle dostępnym w okolicy bukiem. drzewnym w Polsce i na świecie. Krzysztof Trochim - prezes zarząłu na sortymenty. W przypadku naszej firmy, gdy zredukowano nam by zawsze na wyrównać bieżąco podczas pierwszego etapu rokowań jodłę, niebyć mogliśmy Wiarygodni dla banku Problemy z niestabilnymi, co roku zmienianymi zasadami sprzedaży drewna niestety nie tworzą dobrej aury wobec inwestorów w sektorze leśno-drzewnym. Ratingi branży obniżają również zła sytuacja na rynku budowlanym i pogarszające się wyniki sektora meblarskiego. Przez pryzmat tych problemów pojawiają trudności w uzyskaniu pozytywnej oceny inwestora ze strony instytucji finansowych udzielającej kredytów czy leasingu. - Taką wiarygodność na pewno poprawia fakt bycia spółką giełdową - ocenia Krzysztof Trochim. - Debiut na NewConnect nie przyniósł nam dotąd spodziewanych efektów finansowych, ale na pewno stworzył nam pozytywny wizerunek i rozpoznawalność firmy, co ułatwia kontakty z bankami czy starania o uzyskanie dotacji. du, absolwent Wydziału Organizacji i Zarządzania Przemysłem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Posiada długoletnie doświadczenie w kierowaniu przedsiębiorstwami produkcyjnymi. Jest doświadczonym technologiem drewna. Zarządza spółką od 2003 roku. KLIKNIJ i zamów! Krzysztof Olbrycht - wiceprezes zarządu, absolwent Wydziału Organizacji i Zarządzania Przemysłem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz studiów podyplomowych w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w zakresie finansów. Ekspert prawa działalności gospodarczej Centrum im. Adama Smith’a. Posiada uprawnienia członka rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa. Ma długoletnie doświadczenie w doradztwie podatkowym i doradztwie strategicznym. interesują Cię inwestycje w przemyśle drzewnym? www.przemysldrzewny.eu newsy z branży na bieżąco | 75 GATUNKI DREWNA TEKST: GATUNKI DREWNA <<dr hab. Paweł Kozakiewicz dr inż. Agnieszka Jankowska>> DREWNO Z POŁUDNIOWEJ EUROPY Oliwka europejska (Olea europaea L.) Pozyskanie Oliwka prawdopodobnie pochodzi z Azji Mniejszej (Syria, Palestyna) i z Grecji, skąd w starożytności wprowadzono ją do uprawy w południowej Europie, a później również w północnej Afryce, a także w Ameryce Środkowej oraz w Indiach i Australii (Russel i in. 2008). Istnieją też doniesienia wskazujące na afrykańskie pochodzenie tego gatunku (Mabberley 2006). Olea europaea L. to zimozielone drzewa o naprzeciwległych skórzastych liściach. Drzewa oliw- kwiat ne osiągają wysokość tylko do ok. 8 – 10 m dożywając sędziwego wieku. Znane są okazy liczące ponad 2000 lat. Pień i gałązki młodych drzew są gładkie, szarozielone, starsze natomiast Drzewa oliwne od starożytności uprawiane dla owoców i wyciskanej z nich oliwy są także źródłem cenionego drewna, tym bardziej że przyrasta ono bardzo powoli. Bogata i unikalna kolorystyka sprawiły, że drewno oliwki od stuleci było chętnie stosowane do wyrobu galanterii, a od niedawna wykorzystuje się je także do produkcji deszczułek posadzkowych. mają pobrużdżoną korę. Stare pnie są nieregularne, często składające się z kilku oddzielnych Chciałbyś przeczytać cały artykuł? pozrastanych części. Charakterystyczną cechą starych pni są guzy i sfalowania występujące w części odziomkowej. Z kątów lancetowatych jasnozielonych (spodem srebrzystych) liści wyrastają wiechy drobnych, żółtawych, wonnych kwiatków, z których później rozwijają się zielone pestkowce. Przed dojrze- PĘD niem owoce barwę szarozieloną, dojrzeniu Zamów aktualny numer lub mają prenumeratę na pocały rok,– odcień zielonkawy, fioletowo czarny do czarnego. Drzewo to daje obfite plony, pomimo że rośnie na nieurodzajnej kamienistej glebie, by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w na stokach pagórków i gór. przemyśle drzewnymUprawa w Polsce i na świecie. oliwki europejskiej koncentruje się nad Morzem Śródziemnym w Hiszpanii (ponad połowa produkcji światowej – ok. 300 mln drzew), Włoszech, Grecji, Francji, Algerii, Tunezji, Turcji, Afryce Zach.; dalej w Indiach, Japonii, USA (Kalifornia), Meksyku, Peru, Chile. BUDOWA MAKROSKOPOWA Oliwka europejska to gatunek twardzielowy o strukturze rozpierzchłonaczyniowej. Biel o barwie KLIKNIJ i zamów! jasnokremowej ciemnieje pod wpływem powietrza do szarej. Twardziel jest brązowawa z odcieniem czerwonawym lub zielonkawym, o nierównomiernej intensywności zabarwienia, zawierająca ciemnobrunatne, faliste smugi. Świeżo przetarte drewno wydziela lekko pieprzowy zapach zbliżony do kauczuku, który dość szybko zanika. Rysunek drewna na przekroju poprzecznym tworzą zgrupowania naczyń rozmieszczone równomiernie na całej szerokości przyrostów rocznych. Na przekroju poprzecznym, dzięki zwartej Nazewnictwo warstwie tkanki drzewnej kończącej drewno późne, zarysowują się wąskie przyrosty roczne o falistym przebiegu. Oliwka europejska to drewno pozyskiwane z gatunku drzew Olea europaea L. z rodziny oliwkowatych Bardzo drobne promienie drzewne widoczne są i to bardzo słabo jedynie na przekroju ściśle (Oleaceae) uprawianych w rejonie Morza Śródziemnego i wielu innych obszarach o ciepłym klimacie promieniowym. W drewnie tym brak budowy piętrowej. Charakterystyczną cechą drewna oliwki (pl.wikipedia.org). Nazwa rodzaju jak i rodziny pochodzi od słowa „olej”, którego bogatym źródłem europejskiej są różne odmiany nieprostoliniowego przebiegu włókien. są owoce tych roślin. Szeroki rejon występowania gatunku spowodował zróżnicowanie i wyróżnienie Pod względem wyglądu, drewnem podobnym do oliwki europejskiej są inne gatunki drewna podgatunków rosnących w różnych rejonach świata: z rodzaju Olea, np. Olea lancifolia Moench. oraz Olea verrucosa Raf., a dzięki obecności ciem- O. europaea L. subsp. europaea (Europa), O. europaea L. subsp. cuspidata (od Iranu do Chin), O. niejszych pasm także afrykańskie drewno zebrano (Microberlinia brazzavillensis A. Chev.). europaea L. subsp. guanchica (Wyspy Kanaryjskie), O. europaea L. subsp. maroccana (Maroko), O. europaea L. subsp. laperrinei (Algieria, Sudan, Nigeria). W tabeli 1 podano najczęściej używane nazwy handlowe wobec tytułowego gatunku drewna z uwzględnieniem postanowień normy PN-EN 13556:2005. Nazwa polska oliwka europejska Nazwa angielska European olive Nazwa francuska Olivier Nazwa niemiecka Olive, echter Ölbaum, Europaischer Ölbaum, Gemeiner Ölbaum, Ölivenbaum, Ölivenholz Nazwy stosowane w innych krajach: acebuche w Hiszpanii; feitun w Iraku; zeitum w krajach Afryki północnej; olivastro we Włoszech PRZEKRÓJ POPRZECZNY 76 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT PRZEKRÓJ PROMIENIOWY PRZEKRÓJ STYCZNY | 77 GATUNKI DREWNA BUDOWA MIKROSKOPOWA GATUNKI DREWNA Widoczne na przekroju poprzecznym naczynia rozmieszczone są równomiernie: najczęściej w zgru- Wybrane właściwości fizyczne i mechaniczne drewna oliwki europejskiej (Olea europaea L.) według badań własnych i danych literaturowych (Govorčin i in. 2010, www.wood-database.com). Uwaga: właściwości mechaniczne podane dla drewna powietrzno-suchego (W=12%) powaniach po 2 - 3 (rzadziej pojedynczo lub po 4 i więcej) tworząc w ich obrębie promieniowe rzędy. Średnica naczyń waha się od 0,04 do 0,06 mm (średnio 0,05 mm). Liczba naczyń rozmieszczonych na 1 mm3 przekroju poprzecznego jest duża i wynosi od 86 do 131 (Richter i Dallwitz 2000). Światła naczyń w drewnie twardzieli są często wypełnione ciemnobrązową wydzieliną. Naczynia są Nazwa cechy lub właściwości Oznaczenie [jednostki] w procesie twardzielowania nie dochodzi do wcistkowania naczyń. Uzupełnieniem są komórki mięki- Gęstość drewna świeżego gw [kg/m3] szu apotrechalnego występujące pojedynczo bądź w niewielkich zgrupowaniach na całej szerokości Gęstość drewna w stanie powietrzno-suchym (W=12%) g12 [kg/m3] przyrostu rocznego (tzw. miękisz rozproszony). Naczynia w strefie twardzieli, często wypełnione są Gęstość drewna w stanie absolutnie suchym (W=0%) substancją o barwie żółtej lub bursztynowej. go [kg/m3] Wilgotność punktu nasycenia włókien Wpnw [%] Na przekroju promieniowym widoczne są niejednorodne promienie drzewne zbudowane z dwóch ro- Porowatość C [%] dzajów komórek miękiszowych: stojących i leżących. Komórki miękiszowe stojące najczęściej tworzą Skurcz w kierunku wzdłużnym Klw [%] warstwy brzeżne promieni, podczas gdy komórki leżące stanowią ich warstwy środkowe. Skurcz w kierunku promieniowym Krw [%] W ścianach poprzecznych członów naczyń występuje perforacja prosta, a na ścianach podłużnych Skurcz w kierunku stycznym Ksw [%] brak jest zgrubień spiralnych. Skurcz objętościowy Kvw [%] częściowo bądź całkowicie otoczone komórkami miękiszowymi (jest to miękisz włóknisty). Mimo to Chciałbyś artykuł? Na przekrojuprzeczytać stycznym zwraca uwagęcały kształt promieni drzewnych. Są to promienie jedno-, dwu- lub Rr II [MPa] Chciałbyś przeczytać Wytrzymałość na rozciąganie wzdłuż włókien trzyszeregowe, zawierające najczęściej od 6 do 8 warstw komórek miękiszowych (Richter i Dallwitz 2000). Wysokość promieni nie przekracza 0,5 mm. Na szerokości 1 mm występuje od 7 do 11 promieni. W omawianym drewnie nie ma złogów substancji krystalicznych podobnie jak budowy piętrowej. Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. Wytrzymałość na ściskanie wzdłuż włókien Rs II [MPa] Wytrzymałość na zginanie statyczne Rgs [MPa] Udarność U [kJ/m2] Moduł sprężystości wzdłuż włókien EII [GPa] Wytrzymałość na ścinanie wzdłuż włókien Rc II[MPa] Wartość min. – średnia – max. Ekonomicznie ważniejszym od drewna produktem jest oliwa pozyskiwana z owo1000 – 1090 - 1190 ców oliwki europejskiej. Owocem jest pestkowiec podobny do śliwki (ok. 3,5 cm 930 długości) latem zielony, w czasie dojrze750 – 805 - 890 wania purpurowo-czarny. Soczysty miąższ 28 zawiera od 14 do 40% tłuszczu, niewielkie 35 ilości białka i cukru oraz witaminy. Uprawa 0,4 – 0,5 – 0,6 oliwki europejskiej (prowadzona od ok. 4 5,3 tysięcy lat), drzewa mającego bardzo małe 9,3 wymagania glebowe, koncentruje się nad 18,4 – 20,0 Morzem Śródziemnym w Hiszpanii (ponad 70 cały artykuł? połowa produkcji światowej - ok. 300 mln drzew). Drewno uzyskiwane jest niejako 45 przy okazji wymiany drzew w gajach oliw70 nych. 16 – 44 - 71 9 17,0 - 17,2 Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, HJ pop [MPa] 90 by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. Obróbka i zastosowanie Twardość Janki na przekroju poprzecznym Suszenie drewna oliwki europejskiej jest dość trudne, wprawdzie nie wykazuje tendencji do odkształceń desorpcyjnych, ale łatwo pęka od czół. Wysoka gęstość omawianego drewna w połączeniu z zawiłym układem włókien utrudniają Podłoga wykonana z drewna oliwki europejskiej, tiku i dębu czarnego w połączeniu ze stalą fot. www.had.hotelworldasia.com/… KLIKNIJ i zamów! obróbkę, powodując szybsze tępienie narzędzi i zwiększając zużycie materiałów ściernych. KLIKNIJ i zamów! Jednak drewno to dobrze się szlifuje i poleruje, dając gładkie, błyszczące powierzchnie. Drewno oliwki europejskiej dobrze nadaje się do toczenia ze względu na zwartą, homogeniczną strukturę. Drewno omawianego gatunku klei się dobrze, mimo dużej gęstości. Zalecane kleje to: poliuretanowo – epoksydowe, poliuretanowe i hybrydowe. Przy łączeniu za pomocą wkrętów i gwoździ wskazane jest uprzednie nawiercanie celem uniknięcia rozłupywania drewna. Drewno oliwki europejskiej dobrze przyjmuje środki malarsko - lakiernicze. Ze względu na dużą gęstość i zawartość substancji tłuszczowych należy stosować lakiery podkładowe poprawiające przyczepność. Drewno oliwki europejskiej nie zostało uwzględnione w normie PN-EN 350-2:2005, w Według skali sześciostopniowej przedstawionej przez Krzysika (1978), drewno oliwki europejskiej WŁAŚCIWOŚCI jest bardzo ciężkie (klasa I). Średnia gęstość dla stanu powietrznosuchego (dla drewna o wilgotności ok.12%) wynosi ok. 930 kg/m3. Omawiane drewno charakteryzuje się typową dla gatunków rozpierzchłonaczyniowych z klimatu umiarkowanego wilgotnością punktu nasycenia włókien (około 28%). Oliwka jest drewnem średnio kurczliwym, ale o średniej anizotropii skurczu wynoszącej ok. 1,8. Wysoka gęstość sugeruje wysokie właściwości mechaniczne, jednak z uwagi na występowanie splątanego układu włókien ich wartość jest niższa od spodziewanej. Przykładowo średnia wytrzymałość na ściskanie wynosi tylko 45 MPa, a na zginanie 70 MPa. 78 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT której dokonano klasyfikacji wielu gatunków i rodzajów drewna pod względem trwałości wobec czynników biologicznych. Drewno to uważane jest za dość trudne w nasyceniu środkami impregnującymi. Ma niską lub średnią trwałość na działanie grzybów (Galewski i Korzeniowski 1958). Oliwka europejska w przemyśle drzewnym wykorzystywana jest głównie do produkcji galanterii drzewnej: biżuteria, ramki, szkatułki, niewielkie rzeźby itp. Często są to wyroby toczone i frezowane. Podłogi wykonuje się głównie z deszczułek posadzkowych, lamparkietu i mozaiki przemysłowej. Z uwagi na ograniczoną dostępność i postać wymiarową drewna są to zwykle małe elementy podłogowe. Drewno oliwki ma charakterystyczny rysunek (obecność ciemnych smug) i przez to oryginalny wygląd. Literatura: Richter, H. G., Dallwitz, M. J., 2000: Commercial timbers: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval. In English, French, German, Portuguese, and Spanish. Version online: 25th June 2009. http://delta-intkey.com Krzysik F., 1978: Nauka o drewnie. PWN. Warszawa. PN-EN 13556:2005 Drewno okrągłe i tarcica. Terminologia stosowana w handlu drewnem w Europie. PN-EN 350-2:2000 Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Naturalna trwałość drewna litego. Wytyczne dotyczące naturalnej trwałości i podatności na nasycanie wybranych gatunków drewna mających znaczenie w Europie Govorčin S., Sinković T., Sedlar T., 2010: Dimensional Stability of Olive (Olea europaea L.) and Teak (Tectona grandis L.). DRVNA INDUSTRIJA Vol. 61 (3); s.: 169-173. Galewski W., Korzeniowski A.: 1958: Atlas najważniejszych gatunków drewna; PWRiL, Warszawa. Russel R., Cutler C., Walters M., 2008: Ilustrowana Encyklopedia DRZEWA ŚWIATA. Wydaw. Universistas. Kraków. Mabberley D., 2006: Drzewa – Rozpoznawanie, ciekawostki, występowanie na świecie. Wydaw. Wiedza i Życie. Warszawa. Johnson O., More D., 2004: Przewodnik Collinsa DRZEWA. Oficyna Wydawnicza Multico. Warszawa. Strony internetowe: http://had.hotelworldasia.com/content/wood-wonder http://www.artinstituteshop.org/item.aspx?productID=1753 http://www.etsy.com/listing/71922972/olive-wood-table | 79 KADRY KADRY KTO JEST KIM w sektorze leśno-drzewnym Marek Kasprzak od listopada 2012 Stowarzyszenia Drewnopochodnych r. Prof. dr Tomasz Zawiła-Niedźwiecki prezydent Płyt został wybrany (31 głosami na 56 upraw- w Polsce, jego do- nionych) na członka rady Europejskiego Producentów 1983 Instytutu Leśnego (EFI) na kadencję 2012- r. związany z Orzechowskimi Zakładami 2015, dystansując trzech innych kandyda- Przemysłu Sklejek. W latach 1993-2003 tów. Wybory odbyły się w październiku pełnił funkcję prezesa zarządu, obecnie w Stambule podczas dorocznej konferencji dyrektora ds. produkcji. Jest absolwentem Wydziału Technologii EFI. EFI jest konwencją międzynarodową, ratyfikowaną przez 23 Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu oraz studiów kraje europejskie, w tym Polskę. Członkami EFI jest 130 instytucji Master Business Administration w Szkole Głównej Administracji i naukowych (z 35 krajów), zajmujących się badaniami leśnymi. Zarządzania Centrum Doskonalenia Kadr w Warszawie. Prof. Tomasz Zawiła-Niedźwiecki jest jednocześnie dyrektorem tychczasowy wiceprezydent. Od Instytutu Badawczego Leśnictwa, powołanym przez ministra środo- Chciałbyś przeczytać cały artykuł? wiska w 2008 r. na 5-letnią kadencję. Swoją współpracę z IBL rozpoczął na początku kariery zawodowej po ukończeniu studiów na Wydziale Leśnym SGGW w 1979 roku. Hans Peter Döhmen Jako pracownik naukowy w Instytucie Badawczym Leśnictwa prze- został nowym dyrektorem działu restruktu- pracował łącznie 8 lat. Od 1983 r. był zastępcą kierownika OPOLIS - ryzacji firmy Klenk Holz AG, znajdującej się w pierwszej piątce największych zakładów przetwórstwa drzewnego w Europie. Trzy tartaki - w Baruth, Oberrot i Wolfegg mają łączne moce przerobowe wielkości 2,5 mln m3 drewna rocznie. świecie. Zadaniem dr. Döhmena jest poszukiwanie nowego inwestora dla firmy, która boryka się z poważnymi kłopotami finansowymi. Celem jest znalezienie kupca, który przejąłby 100 procent akcji przedsiębiorstwa i zapewnił jego dalsze płynne funkcjonowanie. Nie udało się to poprzedniemu dyrektorowi Andreasowi Maquet i jego firmie konsul- Zamów aktualny numer alub prenumeratę na cały Krajowego Centrum Teledetekcji, następnie kierownikiem Zakładu Teledetekcji i kierownikiem Zakładu Kartografii w Instytucie Geodezji rok, Kartografii w Warszawie, gdzie w 1990 roku obronił pracę doktorby i zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wyską. W 1988 r. odbył staż naukowy w CNRS - Centrum Ekologii darzeniami drzewnym Polsce i na w Montpellier w weprzemyśle Francji. W latach 1992-94 byłwpracownikiem Katedry Teledetekcji i Urządzania Lasu Uniwersytetu w Gandawie w Belgii. W 1994 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego na Wydziale Leśnym SGGW. W latach 1992-2000 był wykładowcą dla kadry kierowniczej administracji państwowej na kursach organizowanych przez KLIKNIJ i zamów! tingowej Rölfs RP Management Consultants. Tym razem rekrutacją nowych inwestorów ma zająć się dr Hans Peter Döhmen, który rów- nież prowadzi swoją firmę konsultingową Döhmen Consulting Gmb. W jej portfolio znajduje się m.in. TelKomDat, jeden z największym operatorów telekomunikacyjnych w Europie. Zanim dr Hans Peter Döhmen dołączył do teamu Klenk Holz pracował też w firmie Klöckner Pentaplast jako zastępca dyrektora finansowego oraz w B.U.S. Berzelius Umwelt-Service AG zarządzając projektami. Jest absolwentem kierunku administracji w biznesie Uniwersytetu w Kolonii. Uzyskał stopień doktora w zakresie ekonomii. 80 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT FAO, Europejską Agencję Kosmiczną i Międzynarodowy Uniwersytet Teledetekcji (Azerbejdżan, Bułgaria, Kazachstan, Maroko, Polska i Rumunia). Wykładał w Wyższej Szkole Ekologii i Zarządzania w Warszawie, a także na Wydziale Lasu i Środowiska w Eberswalde (Niemcy). Jednocześnie od 2005 r. był wicedyrektorem międzynarodowych studiów magisterskich pod nazwą „Technologie i informacja w leśnictwie”, prowadzonych wspólnie przez SGGW i Uniwersytet Nauk Stosowanych w Eberswalde. W 2001 r. był ekspertem-recenzentem 5. Programu Ramowego Unii Europejskiej, a w latach 2004-2005 6. Programu Ramowego. W 2002 r. otrzymał nominację profesorską. dr Mirosław Stepaniuk został w listopadzie powołany przez Marcina Korolca, ministra środowiska na stanowisko dyrektora Dr inŻ. Julia Denzler Białowieskiego Parku Narodowego. Zdaniem ministra nowy dyrektor to osoba, która świetnie zna się na ochronie przyrody, a przy tym od początku swojej kariery zawodowej i naukowej jest związana Chciałbyś z Podlasiem i Białowieżą. Mirosław Stepaniuk urodził się w 1962 roku w Hajnówce. Ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej otrzymała doroczną nagrodę Kobieta ACR Choć budownictwo czy przemysł drzewny przyznawaną przez Instytut ACR za wybitne to branże zdominowane przez mężczyzn, to osiągnięcia naukowe. Pani Denzler jest kie- warto starać się tworzyć zespoły mieszane, rownikiem działu technologii Holzforschung gdyż moim zdaniem takie zespoły są bardziej poprawą procesów technologicznych w prze- Julia Denzler jako naukowiec popiera bada- myśle drzewnym i budownictwie. Technologia nia interdyscyplinarne i tworzenie zespołów drewna, bioenergia i produkty z drewna to badawczych, w skład których wchodzą przeczytać cały artykuł? kreatywne. Austria, gdzie zajmuje się badaniami nad trzy obszary, w których się specjalizuje. w Lublinie. Od 1987 roku związany jest naZamów aktualny numer na - Badam każdylub etap,prenumeratę od drzewa, które jeszukowo i zawodowo z Białymstokiem, gdzie cze rośnie w lesiez i najważniejszymi zostanie pozyskane na by zawsze być na bieżąco podjął pracę w Ośrodku Badań Naukowych cele przemysłowe, aż po ostateczny produkt przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie. w Zakładzie Przyrodniczych Podstaw Rozwoju i na każdym etapie staram się wyodrębnić Regionu. Następnie został pracownikiem nate czynniki, na które możemy wpływać, by ukowym Politechniki Białostockiej w Zakładzie osiągnąć jeszcze lepsze rezultaty w produkcji Oceny i Użytkowania Geosystemów, Instytutu wyrobów z drewna - mówi młody naukowiec. Inżynierii Środowiska. W 2009 roku obronił Jest bardzo aktywnym naukowcem i pomimo dysertację „Przyrodnicze i społeczno-gospomłodego wieku ma spory dorobek naukowy. darcze uwarunkowania zmian użytkowania Aktywnie uczestniczy w wielu projektach baterenu Niecki Gródecko-Michałowskiej” i uzydawczych, w tym także krajowych i międzyskał tytuł doktora w warszawskim Instytucie narodowych komitetach normalizacyjnych. Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Bogata lista publikacji czy uczestnictwo im. Stanisława Leszczyckiego Polskiej w trzech projektach badawczych, w tym m.in. Akademii Nauk. Od 2001 roku współpracuje projekcie COMET K - pozwoliły jej uzyskać z organizacjami pozarządowymi, które skuw 2012 roku najwyższą liczbę punktów, piają się na ochronie przyrody i rozwoju obi uzyskać ACR Women Award. szarów Puszczy Białowieskiej. Jest autorem Jest absolwentką Uniwersytetu w Karlsruhe, wielu publikacji naukowych. Przewodniczył studiowała inżynierię budowlaną. Pracowała i uczestniczył w pracach nad 26 projektami jako kierownik projektu na budowie. badawczymi. Jako członek wchodzi w skład - Nigdy nie odczuwałam jakichś specjalnych wielu organizacji naukowych oraz stowarzyforów z tytułu tego, że jestem kobietą - podszeń społecznych. Doskonale włada językiem kreśla. - Nie czułam się też dyskryminowana. rosyjskim, a także białoruskim i ukraińskim. przedstawiciele różnych dziedzin naukowych. cały Także rok, obecnie pracuje w takim zespole, który wspierany jest nie tylko wydarzeniami w przez technologów KLIKNIJ i zamów! drewna, ale również matematyków, fizyków czy informatyków. Chcą wspólnie opracować system skanowania komputerowego drewna na pniu, który potrafiłby badać właściwości surowca czy np. jego objętość bez kory. Trzeba więc zaprojektować taki algorytm, który pozwoli skanerowi odróżnić korę od rdzenia. Nie jest to łatwe ze względu na niezwykłą różnorodność gatunków i ich budowę wewnętrzną. Dlatego do projektu wybrano pilotażowo najbardziej popularne gatunki iglaste, tj. sosna, świerki i jodła. | 81 RECENZENT: BIBLIOTEKA PAWEŁ KOZAKIEWICZ RECENZJA | Maciej Sydor. Drewno w budowie maszyn. Historia najważniejszego tworzywa. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Poznań 2011. Książka Macieja Sydora została wydana w 2011 roku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Opracowanie to liczy ponad 380 stron i przedstawia niezmiernie ciekawą historię zastosowań drewna w budowie różnorodnych maszyn. Opracowanie rozpoczyna krótki wstęp, w którym autor objaśnia ideę podjętej tematyki, a domyka intrygujące zakończenie traktujące o pochodzeniu nazwy rodu pierwszych władców Chciałbyś przeczytać cały artykuł? Polski. Ułatwieniem dla czytelnika są zamieszczone indeksy: rzeczowy i osobowy. Pośrednio o wartości opracowania świadczy niezwykle bogaty spis literaturowy, obejmujący ponad 300 pozycji piśmienniczych i 34 akty normatywne. Przegląd ten jest imponujący, zważywszy że zawiera powołania na woluminy od czasów Leonardo da Vinci po współczesne. Zasadniczą część książki tworzą trzy środkowe rozdziały. Pierwszy z nich stanowi swoistą idenZamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok, tyfikację triady: inżynier, drewno, maszyna. Poza obszernym wyjaśnieniem podanych wyżej by zawsze byćpojęć na odnajdujemy bieżąco spis z najważniejszymi wydarzeniami w ponad 70 właściwości konstrukcyjnych tworzyw drzewnych, ważnych w przemyśle drzewnym w Polsce świecie. budowie maszyn. Dalej autori wna sposób syntetyczny i podstawowy przedstawia budowę drewna oraz wybrane właściwości tego materiału. Dzięki temu pozycja ta staje się w pełni przystępna również dla humanistów. Technolodzy drewna mogą pominąć te fragmenty i od razu rozsmakować się w treści najobszerniejszego rozdziału pt. „Maszyny z drewna”. KLIKNIJ i zamów! Podróż przez wieki historii zaczyna się od maszyn prostych, następnie „używamy” drewnianych okrętów, pojazdów lądowych i samolotów, by podczas „przesiadek i przystanków” przyjrzeć się między innymi budowie młynów i wiatraków, zajrzeć do hal produkcyjnych, zaopatrzonych w dawne tokarki, pilarki i młoty. Ostatecznie rozdział ten żegnamy, „by wejść we współczesność”, przy akompaniamencie drewnianych instrumentów muzycznych. Ostatni z głównych rozdziałów poświęcony jest teraźniejszemu zastosowaniu drewna do budowy maszyn i urządzeń. Oprócz oczywistych aplikacji drewna, np. do modeli odlewniczych, oprawek i trzonków narzędzi czy wybranych sprzętów sportowych, jest ono używane także w zaskakujących przedmiotach, takich jak np. ramy rowerowe, obudowy komputerów czy korpusy obrabiarek sterowanych numerycznie. Po przeczytaniu całości czuje się pewien niedosyt, wynikający z zaostrzonego apetytu poznawczego. Każdy z przedstawionych podrozdziałów, traktujących o różnych zastosowaniach drewna, można by rozwinąć (przy ogromnym nakładzie czasu i pracy) do odrębnej wielostronicowej pozycji, a zapewne dodać też nowe, np. traktujące o machinach oblężniczych, ale oczywiście nie sposób byłoby zrobić to w jednej książce, której zamysł był nieco inny. Jak podaje autor, „dobór prezentowanych zagadnień służy dwóm celom: po pierwsze - przybliżeniu współczesnym inżynierom historycznych dróg poszukiwań rozwiązań technicznych, po drugie - zachęceniu humanistów do lepszego poznania, często marginalizowanych, materialnych aspektów techniki”. Cele te z pewnością zostały osiągnięte. 82 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 83 Zamów aktualny numer w cenie 33 zł brutto lub prenumeratę na cały rok za 120 zł brutto , by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie KLIKNIJ WYPEŁNIJ FORMULARZ ZAMÓWIENIA www.przemysldrzewny.eu 84 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 85