nowoczesne i tradycyjne metody w kształceniu umiejętności

Grażyna Dydel –Wróblewska
NOWOCZESNE I TRADYCYJNE METODY W KSZTAŁCENIU
UMIEJĘTNOŚCI PREZENTOWANIA
Streszczenie: W trakcie warsztatu zostaną omówione najczęściej popełniane
błędy w referowaniu oraz sprawności komunikacyjne, które student musi
opanować, aby te błędy wyeliminować, zanim opanuje umiejętność wystąpień
publicznych z użyciem Power Point’a
POMOCE MULTIMEDIALNE W KSZTAŁCENIU UMIEJĘTNOŚCI
KOMUNIKACYJNYCH
Odpowiedź na pytanie o użyteczność pomocy multimedialnych w procesie nauczania
wydaje się oczywista. Jak uczyć sprawności komunikacyjnych takich jak telefonowanie,
prowadzenie zebrań lub negocjacji bez krótkich filmów pokazujących typowe błędy i dobre
wykonanie zadania? Tych scenek nic nie zastąpi.
Doświadczenia w nauczeniu studentów wystąpień publicznych też potwierdzają tezę,
że media są niezbędne w pokazywaniu i eliminowaniu najczęściej popełnianych błędów . Nie
ma zatem, wątpliwości, że są to świetne narzędzia pracy dla nauczyciela. Jeżeli jednak
popatrzymy na ten sam problem od strony uczącego się studenta, to jak pokazuje praktyka,
odpowiedź nie jest już tak oczywista.
WYGŁASZANIE REFERATÓW Z UŻYCIEM POWERPOINT’A
Zarówno wśród nauczycieli jak i studentów panuje przekonanie, iż użycie
PowerPoint’a w wystąpieniach publicznych jest dużym ułatwieniem dla osoby wygłaszającej
referat.
Jednakże, dotychczasowe doświadczenia zdobyte w procesie nauczania pokazują, że
bywa wręcz przeciwnie, jeżeli student wcześniej nie opanuje innych sprawności
komunikacyjnych w dostatecznym stopniu. Studenci niepewni swoich umiejętności
mówienia, lub po prostu nieśmiali, mają tendencję do umieszczania na slajdach nieomal
wszystkiego, co chcą powiedzieć. Mają tam nie tylko pełne zdania, ale nawet całe paragrafy,
chociaż byli informowani, że z wyjątkiem omawiania przepisów prawa i regulaminów, jest to
błąd.
Prezentacja przestaje być prezentacją i staje się głośnym czytaniem tekstu, który
słuchacze już zdążyli przeczytać na wyświetlonym slajdzie. Prezentujący nie ma zatem
najmniejszych szans na przyciągnięcie ich uwagi do tego, co ma do powiedzenia lub raczej do
przeczytania.
Wydaje się, że błędy tego typu tzn. czytanie i nadmiar informacji mają swoje źródło
nie tylko w osobowości prelegenta i jego niewiary we własne możliwości i znajomość
języka, ale również w braku umiejętności przedstawiania informacji w sposób selektywny i
35
G. Dydel-Wróblewska
relewantny . Studenci często usiłują przekazać jak najwięcej danych, chociaż znaczna część
szczegółów jest zbędna dla opisania problemu. Natomiast reguła trzykrotnego powtórzenia
informacji dotyczącej istoty prezentowanej sprawy: tell them what you are going to say, tell
them, then tell them what you have just told them, jest bagatelizowana. W konsekwencji
prezentacje często nie mają planu na początku lub podsumowania na końcu, chociaż środek
referatu jest przeładowany.
Podsumowując, studenci nie powinni używać PowerPoint’a do robienia prezentacji,
wtedy, kiedy są to ich pierwsze próby samodzielnego wygłaszania referatów.
TRADYCYJNE METODY REFEROWANIA
Stosując tradycyjne metody możemy uniknąć opisanych wyżej błędów, przede
wszystkim błędu nadmiaru informacji w dostępnym czasie. W przeciwieństwie do
PowerPoint’a , stara metoda pojedynczych kartek po pierwsze, nie zachęca do umieszczania
na nich dużej ilości szczegółów. Po drugie, słuchacze, nie widząc co jest napisane na
następnych kartkach, znacznie łatwiej skupiają się na omawianym problemie, co niewątpliwie
dodaje pewności osobie mówiącej.
USTNE STESZCZENIA JAKO WSTĘP DO PREZENTACJI
Zanim zaczniemy uczyć jak wygłaszać odczyty, powinniśmy uporać się najpierw z
problemem selekcji i doboru informacji, żeby potem kształcić umiejętność streszczania. Praca
z tekstem wydaje się być niezwykle ważnym ćwiczeniem. Nauczyciel powinien zacząć od
ćwiczeń polegających na skracaniu tekstów ( precis) o 50%, z zachowaniem jak największej
ilości informacji ważnej dla rozwiązania lub przedstawienia problemu. Takie dokładne
streszczenie powinno studentom ułatwić sformułowanie krótkiego streszczenia, powiedzmy
na 50 słów. Kolejnym krokiem jest ustne streszczenie tekstu z zachowaniem logiki wywodu.
Ostatni krok to powrót do szczegółowego streszczenia, ale tym razem na kartkach, bez
oryginalnego tekstu, czyli przygotowanie mini referatu (praca domowa), który zostanie
wygłoszony na następnych zajęciach.
WNIOSKI
Konkludując, żeby studenci byli w stanie zrobić dobrą prezentację z zastosowaniem
tak nowoczesnego narzędzia jakim jest PowerPoint muszą wcześniej opanować inne
sprawności komunikacyjne. Muszą umieć:
1. rozpoznawać organizację tekstu, by zachować logikę wywodu
2. streszczać teksty, by wybrać najistotniejsze informacje, w ilości odpowiadającej
ramom czasowym wystąpienia
3. nauczyć się tradycyjnego prezentowania z notatek, aby nie umieszczać na slajdach i
nie czytać długich tekstów .