Rolnictwo w walce ze zmianami klimatycznymi - Copa

Deklaracja na Konferencję Narodów Zjednoczonych
w sprawie Zmian Klimatu w Poznaniu
Rolnictwo w walce ze zmianami
klimatycznymi
Grudnia 2008
2
Rolnictwo w walce ze zmianami
klimatycznymi
Deklaracja na Konferencję Narodów Zjednoczonych w
sprawie Zmian Klimatu w Poznaniu, 1-12 grudnia 2008
Jako reprezentant europejskich rolników i ich spółdzielni, Komitety CopaCogeca uważają, iż Konferencja Stron Ramowej Konwencji Narodów
Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP 14) w Poznaniu jest, w
ramach negocjacji w okresie post-Kioto, kluczowym elementem redukcji
emisji gazów cieplarnianych, pochodzących z działalności człowieka.
Obecnie sektor rolnictwa musi sprostać wielu
wyzwaniom: produkcja żywności dla wzrastającej populacji,
większe wahania cen, niestabilność rynku, wzrost cen energii,
wzrastający popyt na bioenergię, spekulacja w handlu produktami
rolnymi i coraz większe oczekiwania związane z ochroną
środowiska. W związku z tym, wszelkie działania mające na
celu walkę ze zmianami klimatycznymi powinny zostać podjęte
i powinny opierać się na sile społeczności rolników na obszarach
wiejskich.
W 2005 roku europejskie rolnictwo było odpowiedzialne za 9,2%
całkowitych emisji gazów cieplarnianych w UE-27, jednak w
latach 1990- 2005 udało mu si ograniczyć te emisje o
20%. Europejskie rolnictwo ma udział w emisjach trzech głównych
gazów cieplarnianych, to znaczy dwutlenku węgla (CO2), metanu
(CH4) i podtlenku azotu (N2O). Jednakże profil rolnictwa w
kwestii emisji gazów cieplarnianych różni się znacznie od profilu
innych sektorów, takich jak przemysł, gospodarstwa domowe i
transport, zważywszy na fakt, iż charakteryzuje się on głównie
przez obecność metanu i podtlenku azotu. Uwalnianie metanu
generowane jest przez fermentację jelitową przeżuwaczy oraz
przez obornik, podczas gdy stosowanie nawozów, ekologicznych
lub nie, może spowodować emisje podtlenku azotu. Są to procesy
ekologiczne, zmienne w swojej istocie.
Rolnicy, dzień po dniu, przystosowuj
si
do zmian
klimatycznych. Rolnicy zdają sobie szczególnie sprawę z
konieczności walki ze zmianami klimatycznymi, zważywszy na
fakt, że to oni pierwsi ponoszą ich konsekwencje: ekstremalne
zjawiska, takie jak pożary, powodzie i susze, długotrwałe i ostre
przymrozki, większe różnice pomiędzy porami roku, poziom
opadów międzysezonowych i międzyrocznych wpływający na
cykle upraw oraz szerzenie się nowych chorób roślin i zwierząt.
Wszystkie te czynniki stanowią obecnie i w przyszłości duże ryzyko
dla spadku wydajności rolnej. Członkowie Komitetów CopaCogeca zaangażowani są w ulepszanie efektów swoich działań
dotyczących zmian klimatycznych, aby umożliwić kontynuację
zaopatrywania konsumentów w żywność dobrej jakości,
produkowaną zgodnie z wysokimi normami środowiskowymi i
sanitarnymi.
Komitety Copa-Cogeca pragn zwrócić uwag na fakt, e
rolnictwo mo e być odpowiedzi na zmiany klimatyczne.
Europejskie rolnictwo może zaoferować alternatywne
rozwiązania dla paliw pochodzenia kopalnego oraz dla produktów
ropopochodnych. Co więcej, odnawialne źródła energii, takie
jak energia wiatrowa i energia słoneczna, cała seria surowców
rolnych i drzewnych przeznaczonych na produkcję bioenergii,
a także uprawy energetyczne mogą zredukować w znaczny
sposób emisje CO2, przyczyniając się tym samym do budowania
przyszłego bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej.
Dzięki fotosyntezie rośliny absorbują CO2 z atmosfery i produkują
biomasę, która może być przekształcona w biogaz, w biopaliwa
oraz w produkty przemysłowe. Rosnące stosowanie surowców
rolnych w produkcji materiałów przemysłowych (np. polimery,
nawilżacze, substancje powierzchniowo czynne, rozpuszczalniki
i włókna) może również pozwolić na zmniejszenie zależności
wobec nieodnawialnych źródeł. Inicjatywy te różnicują produkcję
i ekosystemy rolne.
Komitety Copa-Cogeca uwa aj , e zmiany klimatyczne
powinny zostać wł czone do wszystkich aspektów
polityki europejskiej, a nie jedynie do polityki rolnej.
Komitety Copa-Cogeca podkreślają fakt, iż zmiany na poziomie
praktyk rolnych, bardzo restrykcyjna legislacja UE dotyczącą
środowiska oraz ostatnie reformy strukturalne (zasada
wzajemnej zgodności, płatności bezpośrednie, instrumenty
3
rozwoju obszarów wiejskich) przyczyniły się – i nadal będą – do
znacznej redukcji emisji gazów cieplarnianych pochodzących
z rolnictwa. Domagamy się strategii, która brałaby pod uwagę
żywotność gospodarczą rolnictwa i uznawałaby, że produkcja
żywności jest głównym zadaniem rolników. Oprócz istniejącej
legislacji europejskiej, Rada Europejska zobowiązała się w 2007
roku do znacznej redukcji emisji gazów cieplarnianych w Europie
oraz do ustalenia poziomów na 2020 rok. Obowiązkowy 10procentowy udział odnawialnych źródeł w transporcie do 2020
roku jest skutecznym instrumentem do zmniejszenia zależności
energetycznej UE oraz w walce ze zmianami klimatycznymi.
Rewizja europejskiego systemu handlu kwotami emisyjnymi
oraz propozycja dotycząca « podziału wysiłków » pokrywająca
wszystkie pozostałe sektory, włącznie z rolnictwem, mają również
na celu przyczyniać się do redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Te działania faworyzowałyby wysiłki poczynione w celu redukcji
emisji gazów cieplarnianych.
Powinna zostać wypracowana metoda wyliczania
oparta na nauce i bior ca pod uwag wszelkie wysiłki
poczynione przez sektor rolnictwa. Rolnictwo ma znaczny
potencjał, zarówno jeśli chodzi o produkcję roślinną, jak i o
sektory hodowli. Należałoby uznać środki służące użytkowaniu
ziem rolnych jako biotopów obniżających zawartość dwutlenku
węgla na tej samej zasadzie, co ulepszenia w dziedzinie wydajności
energetycznej i zaopatrzenia przez sektor rolny w energię
odnawialną, w przeciwnym razie te ostatnie byłyby wliczane do
sektora energetycznego, transportu i budownictwa.
Na terytorium europejskim istniej
du e ró nice w
stosowaniu i potencjale
rodków łagodz cych i nie
istnieje jedno rozwiązanie, które mogłoby być zastosowane dla
wszystkich państw członkowskich. Warunki rolno-klimatyczne,
zróżnicowane w zależności od regionu UE, mają duże znaczenie
w łagodzeniu zmian klimatycznych. Dlatego też rozwój
rozwiązań, które biorą pod uwagę specyficzny wpływ regionalny
jest konieczny, przy jednoczesnym wykorzystaniu okazji, jakie
oferują poszczególne systemy rolne. W tym kontekście, wydaje
się oczywiste, iż rolnicy potrzebują wsparcia finansowego, aby
mieć dodatkowy udział, wychodzący poza restrykcyjne normy
środowiskowe, które obowiązują obecnie w sektorze rolnictwa.
Sektor rolny może wdrożyć jedynie ograniczoną liczbę opcji
łagodzenia zmian klimatycznych zerowym kosztem. Produkcja
odnawialnej energii, utrzymanie systemów opartych na trwałych
łąkach, polepszenie produkcyjności zwierząt hodowlanych
przy respektowaniu dobrostanu zwierząt, zmiany na poziomie
systemu żywieniowego zwierząt, lepsze zarządzanie obornikiem
(składowanie i stosowanie), ulepszenie budynków rolnych, dobre
zarządzanie ziemią, przywrócenie gleb uprawianych ekologicznie
oraz lepsze wykorzystanie substancji odżywczych i wydajności
energetycznej są częścią innych możliwych środków mających
na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Rolnictwo
i leśnictwo są jedynymi sektorami produkcji, zdolnymi do
znacznego ograniczenia emisji CO2.
Komitety Copa-Cogeca nalegaj
na konieczno ć
inwestycji w badania w zakresie rolnictwa, które miałby
zrekompensować obecny brak wiedzy na temat potencjału
redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych opcji
łagodzenia, na temat ich akceptacji oraz ich kosztów na poziomie
gospodarstwa. Ponadto, ważne jest udostępnienie sektorowi
rolnictwa wystarczającej elastyczności, przy jednoczesnym
zaoferowaniu stabilnych ram politycznych pozwalających na
wybranie słusznych strategii. Co więcej, trzeba podkreślić środki,
które uczestniczą w redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz
które oferują dodatkowe korzyści środowiskowe, takie jak lepsza
ochrona bioróżnorodności, zarządzania zasobami wody i jakością
gleby.
Europejscy rolnicy i ich spółdzielnie chc pracować ze
wszystkimi ogniwami łańcucha
ywno ciowego oraz
z innymi zainteresowanymi stronami nad walk
ze
zmianami klimatycznymi. Dla Komitetów Copa-Cogeca,
ograniczenie emisji gazów cieplarnianych pochodzących
z europejskiego rolnictwa i narażających na szkodę
konkurencyjność i produktywność europejskich rolników oraz
zaopatrzenie w żywność, nie jest trwałym rozwiązaniem. Wycieki
emisji dwutlenku węgla stanowią duże ryzyko dla produkcji rolnej
i przetwórstwa w Unii Europejskiej. Dlatego trzeba koniecznie
połączyć rozwój sytuacji rynkowej z wysiłkami dotyczącymi
łagodzenia zmian klimatycznych. Aby zagwarantować przyszłość
produkcji żywności w Europie, europejscy rolnicy powinni
być wspierani w ich wysiłkach złagadzania efektów zmian
klimatycznych, w szczególności poprzez badania i innowację
technologiczną.
Zmiany klimatyczne s najwi kszym zagro eniem
dla rolnictwa. Ponadto, wzrasta popyt na surowce
rolne, w zwi zku ze wzrostem demograficznym,
a
zmiany
klimatyczne
maj
wpływ
na
bezpieczeństwo ywno ci. Dlatego te , Komitety
Copa-Cogeca apeluj do instytucji europejskich
oraz do krajów członkowskich, aby uczuliły
społeczeństwo na kwestie zwi zane ze zmianami
klimatycznymi. Wspólna polityka rolna UE musi
przewidzieć odpowiednie instrumenty i wła ciwy
bud et, aby utrzymać produkcj roln na całym
terytorium europejskim.
Europejscy rolnicy i ich spółdzielnie s zdania,
i
b dzie mo liwe stawienie czoła wyzwaniom
dotycz cym ocieplania klimatu w ramach nowego
porozumienia wiatowego oraz zdaj sobie spraw
z własnej odpowiedzialno ci i mo liwo ci.
P r e z e n t a c j a K o m i t e t ó w CO P A i CO G ECA :
Głos Europejskich Rolników i ich Spółdzielni
Komitet Copa (Komitet Rolniczych Organizacji Zawodowych Unii Europejskiej)
i Komitet Cogeca (Główny Komitet Spółdzielczości Rolniczej Unii Europejskiej)
są organizacjami reprezentującymi znakomitą większość europejskich rolników
i ich spółdzielni. Organizacje te reprezentują 15 milionów osób, pracujących w
pełnym i niepełnym wymiarze godzin w gospodarstwach rolnych Unii Europejskiej
i ponad 40.000 spółdzielni. Liczą one 76 Organizacji Członkowskich pochodzących
z Państw Członkowskich Unii Europejskiej. Ich celem jest ochrona ogólnych interesów
rolnictwa.
Copa-Cogeca
European Farmers European Agri-Cooperatives
61, Rue de Trèves
B - 1040 Bruksela
Tel Faks
00 32 (0) 2 287 27 11
00 32 (0) 2 287 27 00
www.Copa-Cogeca.eu
EN(08)6959