Kiedy granie w gry komputerowe staje się problemem…

Kiedy granie w gry komputerowe staje się problemem…
Uzależnienie od internetu to coraz bardziej rozpoznawalne uzależnienie behawioralne, czyli
uzależnienie od wykonywania określonej czynności. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o
uzależnieniu od internetu znajdź taką regułę w naszej bazie.
W tym miejscu znajdziesz przydatne informacje związane z nadużywaniem gier
komputerowych i gier online.
Nadużywanie pojawia się wtedy, kiedy osoba grająca w gry traci kontrolę nad swoim
zachowaniem m.in.:
- nie kontroluje czasu spędzonego przed komputerem,
- zapomina o potrzebach filzjologicznych (sen, łaknienie, pragnienie),
- inne formy spędzania czasu wolnego przestają ją interesować,
- zaniedbuje swoje obowiązki,
- odczuwa niepokój, złość kiedy nie może grać,
- wycofuje się z kontaktów ze znajomymi, rodziną.
To tylko część objawów mogących towarzyszyć temu zjawisku. Należy pamiętać że tak, jak w
przypadku innych uzależnień, nadmierne granie może być związane z bardziej złożonymi
trudnościami. Może na przykład stanowić sposób na rozładowanie napięcia, poradzenie
sobie ze stresem i trudnymi emocjami. Dlatego kiedy podejrzewasz, że osoba z Twojego
otoczenia nadużywa gier (komputerowych lub on-line) nie oceniaj jej, nie osądzaj, nie
krytykuj. Takie postawy jedynie pogłebią i tak już utrudniony – z powodu zbyt długiego czasu
spędzanego przed komputerem - kontakt z tą osobą.
W badaniach dot. zagrożeń związanych z nadmiernym korzystaniem z Internetu1 jako cechy,
które zwiększają podatność na uzależnienie od internetu, a zatem także od gier, wymieniane
są: problemy w domu, w szkole, bycie odrzuconym przez grupę rówieśniczą, niski poziom
kompetencji społecznych, a także niska samoocena, przeżywanie niepewności, niskie
poczucie sprawstwa i negatywne strategie radzenia sobie ze stresem.
Są to trudności, które często są doświadczeniem osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Brak jest danych dotyczących nadużywania internetu i gier przez tę grupę jednak wydaje się,
że osoby te są tak samo, albo nawet w większym stopniu - z powodu trudności
spowodowanych izolacją z grup rówieśniczych, kłopotów z komunikowaniem się,
utrudnionym radzeniem sobie z emocjami – narażone na uzależnienie od gier. Osoby z
niepełnosprawnością intelektualną, mające trudności z nawiązaniem satysfakcjonujących
relacji, mogą zacząć „używać” gier jako antidotum na niepowodzenia w nawiązaniu
kontaktów i najprostszy sposób na przeżycie czegoś przyjemnego. Czasami gry mogą być
postrzegane przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną i ich otoczenie jako łatwo
1
Nadmierne korzystanie z komputera i internetu przez dzieci i młodzież, Polskie Centrum Programu Safer
Internet, 2012, s. 9.
1
dostępne „lekarstwo na nudę”. Z powodu trudności z planowaniem własnej aktywności,
braku urozmaiconych form spędzania czasu wolnego, granie może stać się łatwo dostępną
czynnością wypełniającą czas wolny. Ważne jest, że osoba nie musi wychodzić z domu, aby
zagospodarować czas. Dla opiekunów osób, które samodzielnie nie wychodzą z domu (w tej
grupie stanowią spory odesetek) wizja, że osoba zajmie się czymś w swoim pokoju może
wydawać się dobrym rozwiązaniem. Gry są źródłem pozytywnych doświadczeń, kiedy
użytkownik wygrywa, może to – na krótki czas - podwyższać jego nastrój i powodować
przekonanie, że „jestem w czymś dobry”.
Badania nadużywania internetu przez młodzież2 ukazują zalezności, na które warto zwrócić
uwagę:
- Niski poziom kompetencji społecznych, zaburzenia myślenia, a także zaburzenia uwagi które przejawiają osoby z niepełnosprawnością intelektualną - są identyfikowane jako
psychospołeczne charakterystyki powiązane z ryzykiem dysfunkcyjnego korzystania z
internetu.
- Ryzyko dysfunkcyjnego korzystania z internetu jest dwukrotnie większe w przypadku osób
niepełnoletnich grających w gry online.
- Nadużywanie internetu związane z grami online częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek.
O ile w przypadku uzależnienia od substancji (takich jak np. alkohol) abstynencja jest
osiągalna, tak w przypadku uzależnienia od gier, czy internetu jest to w dzisiejszych czasach
prawie niemożliwe. Dlatego, aby zapobiec problemowi warto określić ramy czasowe
korzystania z internetu, czy grania w ulubiona grę, wspierać osobę w uczeniu się
konstruktywnych form radzenia sobie ze stresem i dbać o urozmaicone formy spędzania
czasu wolnego. Należy być szczególnie uważnym w przypadku dzieci. Opiekun powinien
wiedzieć w jakie gry gra dziecko. Niektóre gry mają w sobie duży ładunek przemocy, który
może mieć niekorzystny wpływ na rozwój emocjonalny dziecka.
Co zrobić jeśli podejrzewamy, że osoba z niepełnosprawnością intelektualną - nasz
znajomy, członek rodziny, osoba z którą pracujemy - nadużywa gier (komputerowych,
online)?
- Wytłumacz i postaraj się uświadomić dlaczego to może szkodzić, porozmawiaj z osobą
zamiast krytykować i zakazywać czegoś „z góry”. Ustalcie korzyści z grania (np. „coraz lepiej
umiem korzystać z komputera, internetu”; „znalazłem coś co mi dobrze idzie”) i zagrożenia
(np. „stracę znajomych”, „będą bolały mnie plecy”, „utyję, bo przestanę się ruszać”). To Ty
znasz osobę, znajdź argumenty, które będą dla niej najbardziej zrozumiałe i zmotywują ją do
zmiany zachowania.
2
EU NET ADB, Badanie nadużywania internetu przez młodzież w Polsce i Europie, Fundacja Dzieci
Niczyje, 2012, s. 6, 8.
2
- Wspólnie ustalcie zasady korzystania z komputera, internetu, które osoba zrozumie i
zaakceptuje (czas grania, rodzaj gier).
- Monitoruj, czy osoba stosuje się do ustalonych zasad.
- Warto wesprzeć osobę w stworzeniu harmonogramu dnia uwzględniającego inne
aktywności, które będą dla niej źródłem przyjemności (np. wspólny spacer, wyjście z domu
na miasto, wspólne gotowanie itp.). We wskazaniu aktywności, które pomogą rozładować
stres może pomóc specjalista (np. techniki relaksacji). Często skutecznym sposobem na
rozładowanie nagromadzonych emocji może okazać się aktywność fizyczna.
- Jeśli mimo rozmów i prób wspierania nauki nowych zachowań osoba nie jest w stanie
przestrzegać zasad korzystania z komputera warto skontaktować się ze specjalistą –
psychologiem lub pedagogiem, jeśli osoba nadużywająca gier chodzi do szkoły. Dla osób
uzależnionych od gier przydatne mogą być m.in. zajęcia uczące metod relaksacji, radzenia
sobie z emocjami, rozwijające kompetencje społeczne.
3