Sztuka zmienia i Łączy pokolenia Wrocław

Formularz zgłoszenia dobrej praktyki
1. Nazwa i adres instytucji zgłaszającej dobrą praktykę
Wrocławskie Centrum Twórczości Dziecka, ul. Kuźnicza 29a 50-138 Wrocław
2. Nazwa i adres instytucji realizującej dobrą praktykę
Wrocławskie Centrum Twórczości Dziecka, ul. Kuźnicza 29a 50-138 Wrocław
3. Dziedzina w jakiej realizowana jest dobra praktyka.
Prosimy wstawić X w odpowiedniej rubryce. Jeśli praktyka obejmuje więcej dziedzin, należy
wskazać tylko te, które - zdaniem wnioskodawcy
– odpowiadają kryteriom specyficznym, przypisanym do danej dziedziny (zob. Informacja o
konkursie).
DZIEDZINA DZIAŁAŃ NA RZECZ SPOŁECZNEGO
TAK
NIE
UCZESTNICTWA LUDZI STARSZYCH
uczenie się przez całe życie
utrzymywanie
zasobów
kapitału
ludzkiego
i
wydłużanie
aktywności zawodowej (współpraca z pracodawcami w realizacji
strategii zarządzania wiekiem i strategii „równowaga praca-życie”)
wewnątrzpokoleniowa aktywność osób starszych
X
integracja pokoleń w edukacji, kulturze, aktywności politycznej i
X
działaniach
woluntarystycznych
–
przeciwdziałanie
samowykluczeniu i izolacji starszych pokoleń
tworzenie przyjaznej ludziom starszym przestrzeni publicznej
(komunikacji i miejsc użyteczności publicznej)
wzmacnianie kondycji zdrowotnej, sprawności i aktywności
ruchowej i turystycznej starszych pokoleń
wspieranie usług umożliwiających zaspokajanie potrzeb osób
wymagających opieki w ich mieszkaniach
wykorzystanie technologii informacyjnych do integracji społecznej
(platformy komunikacyjne i edukacyjne) i do usprawniania usług
społecznych
(opieka
medyczna
na
odległość,
aplikacje
telefoniczne, itp.)
1
4. Informacje o genezie przedsięwzięcia (inicjatorzy, okoliczności – kontekst, motywy,
itp.)
5. Opis przedsięwzięcia wg schematu przewidzianego dla prezentacji w „Złotej
Księdze”
 dane organizacji
Wrocławskie Centrum Twórczości Dziecka
Ul. Kuźnicza 29a
50-138 Wrocław
 nazwa, istota, cel przedsięwzięcia
Projekt „Sztuka zmienia i łączy pokolenia” dofinansowany ze środków Programu
Aktywności Społecznej Osób Starszych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Gminy
Wrocław (realizowany w dwóch etapach: listopad-grudzień 2012 oraz styczeń-czerwiec
2013). Istotą projektu była organizacja międzypokoleniowych warsztatów teatralnych dla
rodzin wielopokoleniowych, osób dorosłych i studentów oraz seniorów z wrocławskich
Domów Pomocy Społecznej (Dom Pomocy Społecznej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek
Matki Bożej Nieustającej Pomocy oraz Miejskie Centrum Usług Socjalnych).
Uczestnicy projektu spotykali się raz w tygodniu, równolegle w trzech grupach, pod opieką
instruktorów teatralnych, pracując nad przygotowaniem spektakli, które zostały
zaprezentowane podczas uroczystego finału projektu na profesjonalnej scenie teatralnej.
Jedna z grup zajmowała się również przygotowaniem kilku etiud filmowych.
Cele projektu
1. Stworzenie warunków sprzyjających aktywizacji i samorozwojowi osób starszych w
międzypokoleniowym gronie - poprzez stworzenie trzech międzypokoleniowych grup, w
których udział mogli wziąć wszyscy chętni seniorzy, w tym z Domów Pomocy Społecznej.
Grupy działały artystycznie (teatralnie, filmowo) co stanowiło płaszczyznę porozumienia
międzygeneracyjnego, dzięki temu seniorzy mogli zrealizować swoje pasje, odkryć talenty,
rozwijać swoje umiejętności. Uczestnicy trzeciego wieku mieli okazję - nierzadko po raz
pierwszy - wystąpić na prawdziwej scenie teatralnej czy stworzyć etiudę filmową.
2. Zwiększenie różnorodności spędzania wolnego czasu, wzmocnienie aktywności osób
trzeciego wieku i zaangażowanie ich w aktywne życie społeczne - poprzez realizację
warsztatów z różnych dziedzin sztuki m.in teatru, filmu, w których uczestnicy pokolenia
najstarszego aktywnie brali udział, na takich samych warunkach, jak młodsze pokolenia.
3. Kształtowanie świadomości i nowej kultury relacji międzypokoleniowych, dostrzeżenie
podobieństw i różnic międzypokoleniowych, a także korzyści płynących ze współpracy
międzypokoleniowej - poprzez wspólne warsztaty artystyczne, w których młodzi ludzie
działali na równi z seniorami. W trakcie spotkań młodsze pokolenia czerpały ze skarbnicy
wiedzy i doświadczenia, jaką są ludzie starsi.
2
4. Poszerzenie form wsparcia dla rodziny - poprzez realizację warsztatów, w których udział
mogły wziąć całe wielopokoleniowe rodziny, a każdy członek działał na równych zasadach,
co sprzyjało współpracy. Wspólne warsztaty artystyczne dały rodzinom szansę na spędzanie
wolnego czasu razem, a nie tylko w jednym pokoju. Poszczególni członkowie rodzin mieli
okazję poznać swoich bliskich w zupełnie nowych sytuacjach.
6. Wyciągnięcie z izolacji mieszkańców DPS - poprzez działania w trzypokoleniowych
grupach w dwóch Domach Pomocy Społecznej. Uczestnicy z DPS mają znikomą szansę na
udział w działaniach artystycznych poza DPS. Trudności z poruszaniem się, nierzadko
konieczność używania wózków inwalidzkich, choroby, sprawiają, że nie mają możliwości
udziału w aktywnym życiu artystycznym czy społecznym. DPS jako miejsce odbywania się
warsztatów oraz udział uczestników spoza DPS, pozwolił mieszkańcom Domów Pomocy
Społecznej na udział w działaniach, które w normalnych warunkach są dla nich nieosiągalne.
Zrealizowany materiał filmowy dokumentujący działania projektu może stać się motywacją
dla innych organizacji budowania bezinteresownego, serdecznego kontaktu z seniorami, w
szczególności z tymi, którzy pozostają w izolacji.
 uzyskane rezultaty
W pierwszym etapie projektu zostały przeprowadzone dwa weekendy warsztatów
artystycznych
(teatralnych,
plastycznych,
kulinarnych)
w
trzech
grupach
międzypokoleniowych. W ich trakcie uczestnicy mieli okazję poznać nowe techniki i metody
pracy artystycznej, rozwinąć swoje zdolności i zainteresowania, poznać ciekawe sposoby
spędzania wolnego czasu. Z drugiej strony warsztaty miały na celu zintegrować uczestników
– z pojedynczych uczestników stworzyliśmy trzy grupy, które dobrze się ze sobą bawią i
chętnie współpracują. Działania wsparły też proces wyciągnięcia z izolacji mieszkańców
DPS. Odbyło się 48 godzin warsztatów (każda grupa po 16 godzin) w trzech grupach
międzypokoleniowych (78 osób, w tym 39 seniorów).
W drugim etapie dwie grupy pracowały wspólnie na warsztatach teatralnych, których
rezultatem były dwa spektakle. Trzecia grupa podczas warsztatów filmowych przygotowała
jedną etiudę oraz trzy filmy animowane oraz, na wyraźną sugestię uczestników,
przygotowany został również spektakl teatralny powiązany z tematem realizowanego filmu.
Uczestnikom wyraźną frajdę sprawiał warsztat teatralny, dlatego postanowiliśmy wykorzystać
ten potencjał. Finałowy pokaz spektakli i etiud odbył się na scenie Wrocławskiego Centrum
Twórczości Dziecka 18 maja 2013. Wszystkie trzy grupy zaprezentowały spektakle
przygotowane podczas wspólnych warsztatów. Grupa działająca w WCTD przygotowała
spektakl pt. „Generacje Wrocławia”. Spektakl opowiadał historię Wrocławia, przeplecioną
mitami i legendami wrocławskimi. Spektakl w zabawny sposób pokazywał jak
współpracowały ze sobą pokolenia Wrocławia na przestrzeni wieków i jak wspaniale służyło
to rozwojowi naszego miasta. Grupa z DPS przy ul. Mącznej przygotowała spektakl „Co
uszczęśliwia księżniczki” - humorystyczną bajkę o tym, jak rozweselić marudzącą
księżniczkę (galeria postaci, wspaniale stworzone role, szczególnie przez seniorów i dzieci).
Trzecia grupa z DPS przy ul. Grunwaldzkiej, była grupą filmową, która przygotowała 1
etiudę filmową i 3 filmy animowane. Grupa, po zajęciach aktorskich, wyszła z inicjatywą, by
poza filmami przygotować również krótkie przedstawienie teatralne. Tak też się stało i grupa
ta przygotowała spektakl „Komu potrzebny jest anioł”, który został zainspirowany etiudą
filmową przygotowaną przez grupę. Spektakl pokazuje mieszkańców małego miasteczka w
niecodziennej sytuacji, jaką jest nagłe pojawienie się anioła, wydarzenie ukazuje prawdziwe
oblicze różnych osób i zachęca do myślenia, co tak naprawdę stanowi wartość nadrzędną w
3
naszym życiu. Spektakle zostały pokazane również w DPS-ach (21 i 23 maja). Spektakle
obejrzało w sumie ok 200 widzów. Wszyscy uczestnicy w trakcie warsztatów mieli szansę na
indywidualny rozwój zainteresowań, swoich zdolności i talentów, poznanie nowych form
ekspresji artystycznej, co podkreślali podczas spotkań ewaluacyjnych (w ankietach i
wspólnych zabawach). Wspólne działania pozwoliły na stworzenie miejsca, które pozwoliło
na wyciągnięcie seniorów z izolacji - seniorzy mieli okazję pracować z uczestnikami z
różnych pokoleń, co niestety w DPS-ach jest zjawiskiem dość rzadkim. Projekt zapobiegał
również marginalizacji społecznej w obszarze wyposażenia kulturalnego osób starszych seniorzy dość często podkreślali, że ze względu na wiek nie mogą uczestniczyć w działaniach
twórczych; dzięki temu projektowi wielu uczestników po raz pierwszy od wielu lat, a
niektórzy nawet pierwszy raz w życiu, mogli wziąć udział w działaniach artystycznych i
wystąpić
na
prawdziwej
scenie
teatralnej.
Działania projektu, dzięki pracy trzech pokoleń, wyjdą również poza jego granice czasowe.
Część uczestników z młodszych pokoleń zadeklarowała chęć odwiedzin seniorów w DPS.
 opis etapów działania (z podaniem czasu ich realizacji)
I etap
Listopad 2012
Promocja projektu: w tym etapie przygotowaliśmy plakaty oraz ulotki, które zostały rozesłane
do wrocławskich klubów seniora oraz do parafii. Plakaty ostały dostarczone również do
Wydziału Edukacji Urzędu Miejskiego Wrocławia, dzięki czemu trafiły do wszystkich
wrocławskich szkół i przedszkoli. Informacje o projekcie rozesłaliśmy newsletterem do
wszystkich naszych beneficjentów (ok. 3000 adresów) oraz do wrocławskich i ogólnopolskich
mediów – informacja ukazała się m.in. na stronach www.wroclaw.pl, www.czasdzieci.pl,
www.ngo.pl, www.platformakultury.pl. Również Telewizyjny Klub Seniora realizowany
przez wrocławski oddział TVP przygotował materiał zachęcający do udziału w projekcie.
Zostały zrekrutowane trzy międzypokoleniowe grupy uczestników. Do tzw. grupy rodzinnej
działającej w siedzibie WCTD rekrutowaliśmy przede wszystkim trzypokoleniowe rodziny
oraz samotne, starsze osoby. W grupach DPS do mieszkańców dołączaliśmy rodziców z
dziećmi, studentów oraz osoby dorosłe. W sumie do trzech grup zrekrutowaliśmy 78
uczestników, w tym 39 seniorów.
Listopad-grudzień 2012
Przygotowanie scenariuszy pokazów i etiud. Znając uczestników poszczególnych grup, ich
instruktorzy przygotowali scenariusze spektakli teatralnych i etiud filmowych, które miały
zostać zrealizowane w drugim etapie projektu. Zakupiliśmy wówczas również materiały
potrzebne do sprawnej realizacji projektu oraz przygotowaliśmy niezbędne rekwizyty i
kostiumy.
Grudzień 2012
Warsztaty integracyjne. W ciągu dwóch grudniowych weekendów każda z grup odbyła po 16
godzin warsztatów integracyjno-artystycznych: teatralnych, plastycznych i kulinarnych.
Uczestnicy przygotowywali krótkie etiudy teatralne, bawili się improwizacją teatralną,
stworzyli świąteczne kartki i ozdoby oraz upiekli świąteczne ciasteczka. Działania
integracyjne zostały zakończone wspólnym spotkaniem wigilijnym.
4
II etap
Marzec-maj 2013
Warsztaty teatralne i filmowe w trzech grupach / przygotowanie 2 spektakli i etiud
filmowych:
Uczestnicy pracowali w trzech grupach (dwie grupy we wrocławskich DPS oraz jedna grupa
rodzinna w siedzibie WCTD). Każda grupa uczestniczyła w 24 godzinach warsztatów. Do
drugiego etapu warsztatów przystąpiło 61 osób, w tym 24 seniorów. W finałowym pokazie
(ze względu na sytuację rodzinną i zdrowotną) udział wzięło 42 uczestników, w tym 22
seniorów.
Maj 2013
Finałowy pokaz spektakli i etiud. 18 maja na scenie Wrocławskiego Centrum Twórczości
Dziecka odbył się uroczysty finał projektu. Wszystkie trzy grupy zaprezentowały spektakle
przygotowane podczas wspólnych warsztatów. Grupa działająca w WCTD przygotowała
spektakl pt. „Generacje Wrocławia”. Spektakl opowiada historię Wrocławia, przeplecioną
mitami i legendami wrocławskimi. Grupa z DPS przy ul. Mącznej przygotowała spektakl „Co
uszczęśliwia księżniczki” - humorystyczna bajka o tym, jak rozweselić marudzącą
księżniczkę. Trzecia grupa z DPS przy ul. Grunwaldzkiej, była grupą filmową, która
przygotowała 1 etiudę filmową i 3 filmy animowane. Grupa, po zajęciach aktorskich, wyszła
z inicjatywą, by poza filmami przygotować również krótkie przedstawienie teatralne. Tak też
się stało i grupa ta przygotowała spektakl „Komu potrzebny jest anioł”, który został
zainspirowany etiudą filmową przygotowaną przez grupę. Spektakle zostały pokazane
również w DPS-ach (21 i 23 maja). Spektakle obejrzało w sumie ok 200 widzów.
Etiudy filmowe i filmy animowane zamieszczono na stronie internetowej projektu:
http://szilp.wctd.wroclaw.pl/filmy
Czerwiec 2013
Przygotowanie płyt-upominków dla uczestników
Na każdej płycie zostały zamieszczone zarejestrowane spektakle oraz filmy przygotowane
przez grupę filmową.
Styczeń-czerwiec 2013
Stworzenie podstrony internetowej oraz jej aktualizacja. Już w listopadzie 2012 powstała
strona internetowa
www.szilp.wctd.wroclaw.pl , na której były zamieszczane wszystkie bieżące informacje
dotyczące projektu, np. rekrutacji, kolejnych spotkań. W maju i czerwcu zamieszczone
zostały tam również zdjęcia z całej realizacji projektu tj. z warsztatów, prób, świątecznego
spotkania i pokazów.
5
Czerwiec 2013
Spotkanie ewaluacyjne z pokazem filmu i zdjęć dokumentujących projekt - w czerwcu odbyły
się spotkania ewaluacyjne w każdej grupie, w trakcie których odbyło się nie tylko oglądanie
filmów i zdjęć z projektu, ale również odbyły się zabawy ewaluacyjne oraz uczestnicy
wypełnili ankiety.
Styczeń-czerwiec 2013
Dokumentacja filmowa i fotograficzna - w trakcie całego projektu uczestnikom towarzyszyli
realizatorzy filmu dokumentującego projekt oraz fotograf.
 zastosowane sposoby działania, narzędzia;
Projekt realizowany był w formie cotygodniowych warsztatów teatralnych (lub
weekendowych warsztatów integracyjnych – w I etapie). Każde spotkanie trwało 1,5 godziny;
uczestnicy pracowali wspólnie pod kierunkiem doświadczonych instruktorów, którzy na co
dzień zajmują się prowadzeniem warsztatów artystycznych z dziećmi, młodzieżą i osobami
dorosłymi.
 uczestnicy (beneficjenci, jednostki organizacyjne, partnerzy)
Projekt realizowany był przez Wrocławskie Centrum Twórczości Dziecka we współpracy z
Domem Pomocy Społecznej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Matki Bożej Nieustającej
Pomocy oraz Miejskim Centrum Usług Socjalnych. Uczestnikami warsztatów były
wielopokoleniowe rodziny, studenci, osoby dorosłe, seniorzy (w tym mieszkańcy DPS-ów).
 nakłady (pieniądze, kadry, czas pracy, wykorzystywana przestrzeń,
urządzenia itd.)
Koszt projektu: I etap : 15 000 zł dotacji, 2550 zł środków własnych;
II etap: 15000 zł dotacji, 5075 zł środków własnych
Kadra: trzech instruktorów teatralnych w każdym z etapów projektu; koordynator projektu
(promocja i rekrutacja); fotograf (przygotowanie materiału fotograficznego); realizatorzy
filmowi (przygotowanie materiału filmowego); informatyk (stworzenie strony www).
Przestrzeń: warsztaty teatralne, które odbywały się raz w tygodniu po 1,5 godziny, miały
miejsce w siedzibie Wrocławskiego Centrum Twórczości Dziecka na profesjonalnej scenie
teatralnej oraz w siedzibach Domów Pomocy Społecznej.
 ocena i samoocena (mocne strony/zalety; zagrożenia/możliwe trudności)
6
Projekt przyczynił się istotnie do integracji międzypokoleniowej, nie tylko w rodzinach, które
wspólnie brały w nim udział (dzieci, rodzice i dziadkowie), lecz także pomiędzy seniorami z
Domów Pomocy Społecznej a innymi uczestnikami projektu. Dzięki wspólnemu działaniu
teatralnemu uczestnicy mogli kształtować swoją wrażliwość na sztukę, zgłaszać własne
pomysły do przygotowywanych scenariuszy spektakli, spróbować swoich sił na
profesjonalnej scenie. Uczestnicy projektu biorący udział w zajęciach w DPS-ach
zadeklarowali odwiedzanie seniorów również po zakończeniu projektu. Wielką zaletą
projektu było również profesjonalne podejście instruktorów, którzy każdego z uczestników
włączali do aktywnego współtworzenia spektaklu – od etapu tworzenia scenariusza po występ
na scenie. Dla wielu seniorów projekt okazał się również pierwszą od wielu lat okazją
obcowania z teatrem. Stał się również okazją do opuszczenia murów DPS-ów: finał projektu
odbył się w siedzibie Wrocławskiego Centrum Twórczości Dziecka. Trudnością do pokonania
w realizacji projektu okazało się przekonanie potencjalnych uczestników do przekroczenia
progu domów pomocy społecznej: utworzenie grup działających w siedzibach DPS-ów
przyczyniło się jednak do oswojenia tych przestrzeni.
 warunki wstępne (np. potrzebne zasoby, kompetencje)
Warunki konieczne do przeprowadzenia projektu to przede wszystkim:
-stosowny czas i przestrzeń (ustalenie dogodnych dla uczestników terminów warsztatów oraz
miejsca, w którym zajęcia mogą się odbywać – scena teatralna, duże sale ćwiczeniowe);
-dobór pracowników merytorycznych (koordynator projektu odpowiedzialny za promocją,
rekrutację uczestników oraz nadzór nad stosownym przebiegiem projektu);
-odpowiedni dobór prowadzących zajęcia (instruktorzy teatralni doświadczeni w pracy z
dziećmi, osobami dorosłymi i seniorami) oraz nawiązanie współpracy z opiekunami seniorów
w domach pomocy społecznej;
-współpraca z personelem pomocniczym (informatyk, fotograf, operator);
-przygotowanie stosownych kostiumów i rekwizytów do przygotowywanych spektakli;
-zabezpieczenie zaplecza technicznego (w celu przygotowanie finałowych pokazów na scenie
teatralnej).
 ewentualne doświadczenia z wdrażaniem dobrej praktyki w innym miejscu
i czasie
Ideę współpracy międzypokoleniowej poprzez warsztaty teatralne Wrocławskie Centrum
Twórczości Dziecka realizuje również poprzez projekt Teatr dla Trzech Generacji, który
odbywa się w WCTD co roku (od 2006 r.). Również w ramach tego projektu podejmujemy
współpracę z wrocławskimi Domami Pomocy Społecznej, by angażować seniorów w proces
przygotowywania wspólnych spektakli, prezentowanych na profesjonalnej scenie. Projekt ten
jest dofinansowany ze środków Gminy Wrocław.
6. Czy była przeprowadzona ewaluacja zewnętrzna ocenianej praktyki? Tak/Nie
Ewaluacja miała formę wewnętrzną (podczas spotkań ewaluacyjnych odbyły się
zabawy ewaluacyjne, uczestnicy wypełniali również ankiety badające poziom
zadowolenia z udziału w projekcie)
7. Czy przedsięwzięcie było promowane (media, konferencje, zgłoszenie do
konkursu itp.)? Tak/Nie
7
Przygotowaliśmy plakaty oraz ulotki, które zostały rozesłane do wrocławskich
klubów seniora oraz do parafii. Plakaty ostały dostarczone również do Wydziału
Edukacji Urzędu Miejskiego Wrocławia, dzięki czemu trafiły do wszystkich
wrocławskich szkół i przedszkoli. Informację o projekcie rozesłaliśmy newsletterem
do wszystkich naszych beneficjentów (ok. 3000 adresów) oraz do wrocławskich i
ogólnopolskich mediów – informacja ukazała się m.in. na stronach www.wroclaw.pl,
www.czasdzieci.pl, www.ngo.pl, www.platformakultury.pl. Również Telewizyjny
Klub Seniora realizowany przez wrocławski oddział TVP przygotował materiał
zachęcający do udziału w projekcie.
8. Czy wnioskodawca dysponuje informacjami o zainteresowaniu tym
przedsięwzięciem w innych instytucjach/ organizacjach, o naśladowcach? Tak/Nie
Jeśli tak – prosimy o szczegółowe informacje.
9. Inne informacje – ważne zdaniem wnioskodawcy (np. link do stron internetowych)
Informacje o projekcie były publikowane na głównej stronie internetowej Wrocławskiego
Centrum twórczości Dziecka www.wctd.wroclaw.pl
oraz na stworzonej na potrzeby projektu podstronie www.szilp.wctd.wroclaw.pl
8