Etap szkolny

POUFNE
9 listopada 2015 r.
Pieczątka szkoły
Imię
Czas pracy
60 minut
Nazwisko
KONKURS CHEMICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
ROK SZKOLNY 2015/2016
Eliminacje szkolne – I stopień
Informacje:
1. Przeczytaj uważnie wszystkie polecenia i informacje
do zadań.
2. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 60 minut.
3. Przy każdym zadaniu została podana liczba punktów
możliwych do uzyskania.
4. W zadaniach zamkniętych wstaw znak „X” w kratkach obok
poprawnych odpowiedzi.
5. Rozwiązania i odpowiedzi zadań otwartych czytelnie zapisz w
miejscu do tego przeznaczonym.
6. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz otrzymać łącznie
30 punktów.
7. Nie używaj korektora.
8. Pomyłki poprawiaj wyraźnym skreśleniem, a w zadaniach
zamkniętych – zakreśl kółkiem.
9. W trakcie obliczeń możesz korzystać wyłącznie z tablic
dostarczonych wraz z arkuszem zadań oraz z prostego
kalkulatora.
Powodzenia!
Nr zadania
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Suma
Punkty
……./ 2
……./ 2
……./ 2
……./ 3
……./ 3
……./ 3
……./ 3
……./ 3
……./ 3
……./ 2
……./ 4
……./ 30
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień szkolny.
Zadanie 1 (2 pkt)
Na zapleczu pracowni chemicznej znajdują się między innymi następujące odczynniki, oznaczone cyframi
rzymskimi:
I. mosiądz
V. cukier
II. woda destylowana
VI. kreda
III. kwas siarkowy (VI)
VII. jodyna
IV. miedź
VIII. sód
Wpisz wszystkie cyfry rzymskie do tabelki tak, aby uzyskać prawdziwe informacje o wymienionych
powyżej odczynnikach. Niektóre pola mogą pozostać puste.
Stan skupienia ciekły
Stan skupienia stały
pierwiastek chemiczny
związek chemiczny
mieszanina jednorodna
 Informacja do zadań 2-3.
Poniżej znajduje się zbiór symboli i wzorów, przedstawiających atomy, cząsteczki lub jony.
Na+
-
Cl
P4
K+
Mn2+
S
H2
Zadanie 2 (2 pkt)
Przeanalizuj informacje zawarte w układzie okresowym pierwiastków i na ich podstawie wstaw znaki
„ < ”, „ > ” lub „ = ” w wykropkowane miejsca.
liczba elektronów w anionie chlorkowym ……………. liczba elektronów w kationie potasu
liczba atomowa manganu ……………. liczba elektronów walencyjnych w atomie siarki
liczba powłok elektronowych w jonie sodu ……………. liczba protonów w cząsteczce wodoru
ładunek jądra atomu siarki ……………. liczba atomów w trzech cząsteczkach fosforu
Zadanie 3 (2 pkt)
Oceń, czy informacje o znajdujących się w zbiorze drobinach są prawdziwe (wstaw znak „X” obok
wyrazów „PRAWDA” lub „FAŁSZ”).
a)
Jon Na+ może połączyć się z jonem Cl- za pomocą wspólnej
pary elektronowej.
PRAWDA
FAŁSZ
b)
Cząsteczka H2 nie jest polarna.
PRAWDA
FAŁSZ
2
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień szkolny.
Zadanie 4 (3 pkt)
Cząsteczka tlenku pewnego niemetalu X składa się z siedmiu atomów, a jej masa wynosi 108 u.
Wykonaj niezbędne obliczenia i podaj nazwę niemetalu X oraz stosunek masowy pierwiastków w tym
związku chemicznym.
Obliczenia:
Odpowiedź:
Niemetalem jest …………………………….…. Stosunek masowy pierwiastków wynosi ……………...............………..
 Informacja do zadań 5-6.
Do kolby zawierającej 50 gramów węglanu wapnia dodano roztwór kwasu solnego w takiej ilości, aby
węglan wapnia całkowicie przereagował. Jeden z produktów reakcji zidentyfikowano wprowadzając go
do odpowiedniego roztworu z dodatkiem wskaźnika, który odbarwił się podczas doświadczenia.
Zadanie 5 (3 pkt)
Napisz równanie reakcji chemicznej, która zaszła w kolbie, a następnie oblicz masę otrzymanego w tej
reakcji gazu.
Równanie reakcji: ……………………………………………………..……………………………………………………………………………..
Obliczenia:
Odpowiedź: ………………………………………………………………………………………..…………………………………………………..
3
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień szkolny.
Zadanie 6 (3 pkt)
Zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli na identyfikację gazu zgodnie z opisem zawartym
w informacji wstępnej.
a) Uzupełnij schematyczny rysunek (wpisz w ramkę nazwę lub wzór substancji oraz nazwę
wskaźnika).
kwas solny
…………………………………………………………..
węglan wapnia
……………..……………………………………………
b) Napisz, jaką inną zmianę w zlewce (oprócz zmiany barwy) można zaobserwować podczas
doświadczenia.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
c) Zapisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chemicznej, biegnącej w zlewce.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 7 (3 pkt)
Oblicz stężenie procentowe roztworu otrzymanego przez dodanie 100 gramów wody do 100 gramów
nasyconego w temperaturze 80 stopni C roztworu azotanu(V) sodu.
Obliczenia:
Odpowiedź: ………………………………………………………………………………………..…………………………………………………..
4
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień szkolny.
 Informacja do zadań 8-10.
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane schematycznym rysunkiem:
K2S
roztwór
Pb(NO3)2
roztwór
KOH
Ba
Na2O
roztwór H2SO4
Zadanie 8 (3 pkt)
Podaj numery probówek, w których:
a) zaobserwowano wydzielanie gazu:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..……
b) nie zaobserwowano zmian widocznych za pomocą wzroku:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
c) powstał osad:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 9 (3 pkt)
Zapisz w formie cząsteczkowej równania reakcji chemicznych, biegnących w probówkach nr:
1. …………………………………………………………………………………………………………………………………………..………
3. …………………………………………………………………………………………………………………………………………..………
4. …………………………………………………………………………………………………………………………………………..………
Zadanie 10 (2 pkt)
Zapisz w formie jonowej równania reakcji chemicznych, biegnących w probówkach nr:
2. …………………………………………………………………………………………………………………………………………..………
5. …………………………………………………………………………………………………………………………………………..………
5
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień szkolny.
Zadanie 11 (4 pkt)
Zaznacz poprawne dokończenia zdań I - IV (w każdym z nich zaznacz znakiem „X” tylko jedną
z odpowiedzi A, B, C lub D).
I. W wyniku dodania wody do roztworu wodorotlenku sodu jego pH
A. wzrośnie.
B. nie zmieni się.
C. zmaleje.
D. wzrośnie lub zmaleje, w zależności od stężenia roztworu.
II. Aby otrzymać siarczek żelaza(III), należy
A. ogrzewać mieszaninę siarki i żelaza.
B. do roztworu FeCl3 wprowadzić SO2.
C. zmieszać roztwory H2S i dowolnej rozpuszczalnej soli, zawierającej jony Fe3+.
D. do roztworu siarczku sodu dodać roztworu FeCl2.
III. Aby otrzymać bezbarwny gaz o ostrym zapachu (duszący), powodujący żółknięcie zielonych liści roślin,
należy
A. do roztworu Na2SO4 wlać roztwór HCl.
B. do roztworu H2SO4 wlać roztwór NaCl.
C. do roztworu H2SO3 wlać roztwór NaCl.
D. do roztworu Na2SO3 wlać roztwór HCl.
IV. Suma współczynników stechiometrycznych w równaniu reakcji magnezu z tlenkiem węgla(IV) wynosi
A. 3.
B. 4.
C. 5.
D. 6.
6
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień szkolny.
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)
7
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień szkolny.
Tablica rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie
Wykresy rozpuszczalności wybranych substancji w wodzie.
8
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień szkolny.
9