Julita Gamoń Życie zmienia się, ale się nie kończy. Językowy obraz

Julita Gamoń
Życie zmienia się, ale się nie kończy.
Językowy obraz napisów nagrobnych
na cmentarzach w Gorcach.
We wszystkich kulturach do sfery tabu należą
zjawiska, których ludzie nie potrafią racjonalnie
wytłumaczyć, niebezpieczne, obce, skrywające
pewną tajemnicę. W obliczu śmierci człowiek staje
przed czymś niemieszczącym się w granicach
poznawczych.
Celem referatu jest językowy opis napisów
nagrobnych
zarejestrowanych
przeze
mnie
na gorczańskich cmentarzach. Materiał, obejmujący
ok.
400
napisów
nagrobnych,
spisano
z cmentarzy znajdujących się w miejscowościach:
Klikuszowa, Krościenko nad Dunajcem, Lubomierz,
Łopuszna, Nowy Targ (cmentarz komunalny, ul. Św.
Anny), Ochotnica Górna, Ochotnica Dolna, Rabka
Zdrój (cmentarz komunalny, ul. Kilińskiego 46),
Rdzawka.
Analiza obejmowała następujące elementy:
 sposób wyróżnienia zmarłego na tle społeczności
(najczęściej to rzeczownikowo wyrażona nazwa
profesji, którą zmarły zajmował się za życia);
 napisy nawiązujące do tradycji literackich
oraz ich
modyfikacje;
na
gorczańskich
cmentarzach znajdują się 22 takie inskrypcje;
 inskrypcje kierowane do dzieci – ich specyfika
wynikająca z nadrzędnej presupozycji, że dziecko
jako istota niewinna i szczególnie umiłowana
przez Boga, bez wątpienia po śmierci znajduje się
w niebie – dziecko jako anioł; (analiza środków
stylistycznych, słowotwórczych)
 różnorodność nazywania śmierci – synonimy
i eufemizmy (m.in. sen, wieczna chwała, pokój
wieczny, wezwać, powołać, zabrać, motyw
zgaśnięcia gwiazdy oraz ściętego kwiatu);
Analiza materiału, uwzględniająca źródło
pochodzenia napisów nagrobnych, ich budowę
składniową, czasem słowotwórczą, wykorzystane
zabiegi stylistyczne, itd., pozwoli wskazać
częstotliwości pojawiania się poszczególnych
elementów językowych, składających się na obraz
śmierci.