D - Sąd Okręgowy w Gliwicach

Sygn. akt III Ca 905/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 września 2015 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)
Sędzia SO Barbara Braziewicz
Sędzia SO Marcin Rak
Protokolant Beata Michalak
po rozpoznaniu w dniu 17 września 2015 r. w Gliwicach
na rozprawie
sprawy z powództwa K. B.
przeciwko A. B.
o obniżenie alimentów
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach
z dnia 16 lutego 2015 r., sygn. akt IV RC 338/14
1. uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej powództwo za okres od dnia 1 kwietnia 2015 r. i
w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania,
pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego;
2. oddala apelację w pozostałej części.
SSO Marcin Rak SSO Leszek Dąbek SSO Barbara Braziewicz
Sygn. akt III Ca 905/15
UZASADNIENIE
Powód K. B. żądał obniżenia alimentów zasądzonych wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Gliwicach w sprawie
IV RC 517/13
na rzecz małoletniego A. B. z kwoty 700zł do kwoty po 550zł. miesięcznie.
Uzasadniając żądanie twierdził, że jego zarobki wynoszą około 2900zł i nie jest
w stanie łożyć z nich zasądzonych alimentów.
Pozwany A. B. wnosił o oddalenie powództwa .
Sąd Rejonowy w Gliwicach w wyroku z dnia 16 02 2015r. oddalił powództwo.
W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia przywołał regulacje: art. 133 § 1 k.r.o., art. 135 § 1 k.r.o. i art.
138 k.r.o. Stwierdził, że od zasądzenia ostatnich alimentów do chwili orzekania w niniejszej sprawie minął rok i w tym
czasie wzrosły potrzeby i co za tym idzie koszty utrzymania pozwanego. Następnie dokonał oceny aktualnej sytuacji
materialnej powoda i biorąc pod uwagę, że jego obowiązek alimentacyjny wobec drugiego dziecka, jego dochody
i koszty utrzymania, ocenił, że dotychczasowe alimenty „mieszczą się w możliwościach zarobkowych pozwanego” i
uznała powództwo za bezzasadne.
Orzeczenie zaskarżył powód K. B., który wnosił o jego zmianę poprze uwzględnienie powództwa, bądź uchylenie
zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie
od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu.
Zarzucił, że przy ferowaniu wyroku naruszono prawo procesowe, regulację:
art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów
i dokonanie dowolnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym dokumentów obrazujących aktualną
sytuację majątkową powoda.
W uzasadnieniu podniósł, że jego wydatki nie tylko całkowicie wyczerpują uzyskiwane przez powoda dochody po
potrąceniach alimentacyjnych komorniczych, ale znacznie je przekraczają. Powodowi nie pozostaje żadna kwota na
zaspokojenie jego najpotrzebniejszych wydatków. Ponadto podkreślił, iż poprzednie alimenty zostały ustalone w
oparciu o jego wyższe dochody oraz że z przyczyn zdrowotnych nie jest w stanie podjąć dodatkowego zatrudnienia.
Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:
Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował roszczenia powoda uznając, że mają one źródło w regulacji art. 138 k.r.o.
w związku z art. 133 § 1 k.r.o.
i art. 135 § 1 i § 2 k.r.o. oraz prawidłowo rozpoznał sprawę.
Ustalenia faktyczne składające się podstawę faktyczną orzeczenia mają odniesienie, we wskazanych w uzasadnieniu
zaskarżonego wyroku źródłach dowodowych, których ocena jest logiczna, mieści się w granicach swobodnej oceny
dowodów i wbrew zarzutom apelacji przy jej konstruowaniu nie naruszono wskazanych w apelacji regulacji prawa
procesowego.
W oparciu o przeprowadzony w toku postępowania odwoławczego dowód z decyzji Dyrektora Biura Emerytalnego
Służby Więziennej z dnia 17 03 2015r. uzupełniono podstawę faktyczną orzeczenia ustalając, iż aktualny dochód
powoda stanowi emerytura w wysokości 1.401,15 zł netto miesięcznie.
Z tych też względów Sąd odwoławczy z powyższą modyfikacją przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej
instancji.
Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ustalonego stanu faktycznego do kwietnia 2015 roku w swym
zasadniczym zarysie jest prawidłowa.
Powód jest ojcem małoletniego pozwanego, który z racji swojego wieku nie jest w stanie samodzielnie się utrzymywać
i z mocy art. 133 § 1 k.r.o. ciąży
na nim obowiązek jej alimentacji.
Ostatnie alimenty zostały ustalone w wyroku zaocznym Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 11 04 2014r. w wysokości
po 700zł miesięcznie i od tego czasu do chwili wniesienia powództwa upłynął okres jedynie dwóch miesięcy,
a do chwili wyrokowania przez Sąd pierwszej instancji niespełna jeden rok.
Jakkolwiek w tym czasie zmieniła się sytuacja materialna powoda,
gdyż zmniejszyły się jego zarobki z kwoty 2.900zł do 2.500zł netto miesięcznie
to równocześnie zmniejszyły się płacone przez niego alimenty na rzecz córki
z 800zł do 650zł miesięcznie oraz zwiększyły się potrzeby pozwanego.
W następstwie tego zmieniła się sytuacja materialna obu stron, która jednak nie stanowi zmiany stosunków w
rozumieniu art. 138 k.r.o., gdyż jak trafnie ocenił Sąd pierwszej instancji powód pomimo zmniejszenia się jego
dochodów był w stanie w dalszym ciągu łożyć na rzecz powoda dotychczasowe alimenty.
Po wydaniu zaskarżonego wyroku powód przeszedł na emeryturę
i od kwietnia br. utrzymuje się z emerytury w wysokości 1.401,15 zł netto miesięcznie.
W następstwie tego mogło dojść po jego stronie do diametralnej zmiany stosunków, która przy uwzględnieniu innych
- wymagających dopiero ustalenia - okoliczności może doprowadzić do zmiany stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o.
(okoliczności przejścia na emeryturę – art. 136 k.r.o. oraz jego aktualnych możliwości zarobkowych).
Okoliczności te z obiektywnych i niezależnych od Sądu Rejonowego przyczyn nie były przedmiotem jego rozpoznania
i ustalenia, co w konsekwencji doprowadziło jednak do nierozpoznania w tej części istoty sprawy w rozumieniu art.
396 § 4 k.p.c., a jej rozpoznanie przez Sąd odwoławczy pozbawiłoby stron jednej instancji orzeczniczej.
Z podanych względów w oparciu o regulację art. 386 § 4 k.p.c . uchylono zaskarżony wyrok w
częściowo orzekającej o zasadności powództwa za okres do 1 04 2015r. a w pozostałym zakresie
apelacje jako bezzasadną oddalono na mocy regulacji art. 385 k.p.c.
Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Rejonowy weźmie pod uwagę zawartą powyżej ocenę prawną oraz zakreśli stronom
termin do zgłoszenia wniosków dowodowych na wskazane powyżej okoliczności.
Weźmie również pod uwagę, że w sprawach o alimenty sąd jest zobowiązany działać z urzędu w celu wyjaśnienia
wszystkich istotnych okoliczności sprawy i z urzędu ustali jakie były okoliczności przejścia powoda na emeryturę, czy
mógł on w dalszym ciągu kontynuować zatrudnienie, czy w chwili obecnej może on podjąć pracę w pełnym wymiarze
czasu pracy, czy pozwala mu na to stan jego zdrowia oraz czy istnieją dla niego oferty pracy i jakie z tego tytułu może
on osiągać dochody.
Ponadto zaktualizuje on informacje dotyczące sytuacji majątkowej i rodzinnej stron, a w ich
ramach ustali szczegółowo aktualne koszty utrzymania pozwanego i ich globalną wysokość.
SSO Marcin Rak SSO Leszek Dąbek SSO Barbara Braziewicz