O teorii proksymizacji w dyskursie politycznym
Transkrypt
O teorii proksymizacji w dyskursie politycznym
3 Seminarium naukowe 22 czerwca 2009 - prof. dr hab. Piotr Cap "O teorii proksymizacji w dyskursie politycznym" Legitymizacja działań wyrażonych dyskursem politycznym opiera się w znaczącym stopniu o funkcjonowanie mechanizmu, który określam mianem “proksymizacji.” Proksymizacja (ang. proximization, por. Cap 2006, 2008) to strategia takiego przedstawienia sceny zdarzeń przez nadawcę komunikatu politycznego, aby podkreślić bezpośrednie uczestnictwo w niej zarówno nadawcy, jak i odbiorcy komunikatu. Jednocześnie, konstruowanie sceny zakłada negatywny wpływ zdarzeń na osobę odbiorcy, co stwarza podstawę dla uzyskania legitymizacji działań neutralizujących proponowanych przez nadawcę. Efekt proksymizacji może mieć charakter przestrzenny, czasowy lub aksjologiczny; może też być wypadkową wszystkich trzech aspektów. Aspekt przestrzenny zakłada fizyczne (często wręcz destrukcyjne) oddziaływanie konstruowanych zdarzeń na osobę odbiorcy, aspekt czasowy dotyczy przedstawiania zdarzeń jako przełomowych i kluczowych dla statusu osoby nadawcy i odbiorcy w dalszym toku zdarzeń, zaś aspekt aksjologiczny wiąże się z maksymalizacją narastającego konfliktu wartości, z którymi nadawca i odbiorca się wspólnie identyfikują oraz wartości im obcych. Kontekst pozajęzykowy często powoduje, iż jedna z w/w podstrategii może być niedoreprezentowana w dyskursie; w takiej sytuacji następuje proporcjonalny wzrost reprezentacji innej podstrategii. Np. analiza dyskursu ostatniej wojny w Iraku dowodzi, iż wraz z utratą argumentu domniemanego posiadania broni masowego rażenia przez reżim Saddama Husajna–argumentu kluczowego dla funkcjonowania proksymizacji przestrzennej i czasowej–legitymizacja dalszego zaangażowania wojsk USA w konflikt zbrojny nabrała charakteru wybitnie aksjologicznego, który we wczesnym okresie retoryki wojennej był znacznie mniej dostrzegalny. Cap, P. (2006). Legitimisation in Political Discourse: A Cross-Disciplinary Perspective on the Modern US War Rhetoric. Newcastle: Cambridge Scholars Press. Cap, P. (2008) “Towards the Proximization Model of the Analysis of Legitimization in Political Discourse”. Journal of Pragmatics 40: 17-41. Oxford: Elsevier Science.