11 Nr 127 dr inż. Janusz Konieczny Instytut Energoelektryki

dr inż. Janusz Konieczny
Instytut Energoelektryki Politechniki Wrocławskiej
BADANIE STANU TECHNICZNEGO INSTALACJI ODGROMOWYCH
W artykule scharakteryzowano ogólną koncepcję ochrony odgromowej zewnętrznej
i wewnętrznej oraz elementy instalacji odgromowych. Podano podstawy prawne wykonywania
badań instalacji odgromowych, opisano zakres badań, procedurę weryfikacji dokumentacji,
sprawdzanie zmian eksploatacyjnych w budowie lub przeznaczeniu obiektu chronionego,
a także sposób wykonywania badań (sprawdzania ciągłości zwodów i przewodów odprowadzających, stanu ich połączeń oraz stopnia skorodowania uziomu i przewodów).
1. Wprowadzenie
W latach od 1986 do 1992 do Katalogu Polskich Norm wprowadzono normy
PN-E-05003 [1-4] dotyczące zasad ochrony odgromowej obiektów budowlanych.
W normach tych dokonano podziału ochrony odgromowej na ochronę podstawową,
obostrzoną oraz specjalną i w oddzielnych arkuszach podano zasady budowy oraz
zasady badań instalacji piorunochronnych.
Nr 127
11
Badanie instalacji elektrycznych
W latach 2001-2004 pojawiły się nowe normy regulujące kwestie ochrony odgromowej [5-10], będące tłumaczeniami oryginalnych wersji językowych norm międzynarodowych IEC. Normy z serii PN-IEC-61024 [5-9] zastąpiły normę PN-E-05003-02 [2]
i stały się uzupełnieniem obowiązującej dotychczas (i nadal) normy PN-E-05003-01 [1].
W spisie Polskich Norm nadal pozostała norma PN-E-05003-03 [3] dotycząca ochrony
obostrzonej i norma PN-E-05003-04 [4] dotycząca ochrony specjalnej. Normy z serii
PN-IEC-61312 [10-12] nie miały wcześniejszych odpowiedników krajowych.
Ostatnie zmiany w zakresie normalizacji ochrony odgromowej miały miejsce na
przełomie lat 2008-2009. W spisie norm PKN zamieszczono cztery części normy
PN-EN 62305 [13-16] (od 2006 widniejące w katalogu PKN w wersjach oryginalnych). Normy te zastępują m.in. normy z serii PN-IEC 61024 [5-9] normę PN IEC
61312-1 [10] oraz PN E 05003-04 [4].
Na rysunku 1 przedstawiono kolejność zmian w polskiej normalizacji ochrony
odgromowej w latach 1986-2009. Na rysunku pominięto normy stanowiące poprawki
do wprowadzanych norm oraz normy oryginalne (nazywane też uznaniowymi), które
funkcjonowały w Spisie Polskich Norm przed przywołaniem norm przetłumaczonych.
Rys. 1. Zmiany w polskiej normalizacji ochrony odgromowej w latach 1986-2009 (z pominięciem norm oryginalnych i poprawek)
Pomimo dość intensywnych zmian w zakresie obowiązujących norm należy
pamiętać, że zastąpione normy są wciąż aktualne dla obiektów zaprojektowanych
i wykonanych zgodnie z ich wymaganiami podczas ich obowiązywania.
Podczas bezpośredniego wyładowania piorunowego w obiekt budowlany urządzenie piorunochronne powinno przejąć prąd piorunowy, a następnie odprowadzić go
do ziemi w taki sposób, aby nie spowodować zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi
przebywających wewnątrz lub na zewnątrz obiektu. Powinno również zapewniać
ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi, pożarem, uszkodzeniem instalacji lub
urządzeń elektrycznych i elektronicznych pracujących w chronionym obiekcie.
12
Badanie instalacji elektrycznych
Urządzenia ochrony odgromowej dzieli się na:
·
ochronę zewnętrzną – zespół środków do ochrony obiektu budowlanego przed
bezpośrednim uderzeniem pioruna,
·
ochronę wewnętrzną – zespół środków do ochrony obiektu budowlanego przed
skutkami rozpływu prądu pioruna w urządzeniu piorunochronnym.
Ochrona zewnętrzna składa się z następujących części:
·
zwodów,
·
przewodów odprowadzających,
·
przewodów uziemiających,
·
uziomów.
Częściami składowymi urządzenia piorunochronnego mogą być zarówno elementy zainstalowane specjalnie do celów ochrony odgromowej, jak również naturalne
przewodzące elementy chronionego obiektu. W pierwszej kolejności wykorzystywać
należy występujące w obiekcie części naturalne. Sztuczne części urządzenia piorunochronnego należy wykonywać w przypadku potrzeby uzupełnienia części naturalnych
lub w przypadku ich braku.
Podczas oględzin oraz prób należy sprawdzić czy badana instalacja piorunochronna
spełnia wymagania stawiane w normach poszczególnym elementom składowym.
Najważniejsze wymagania dotyczące procedury badań instalacji piorunochronnych
przedstawiono w dalszej części referatu.
2. Zasady wykonywania badań urządzeń piorunochronnych według PN-E-05003 [1]
Norma PN-E-05003-01:1986 [1] rozróżnia następujące rodzaje badań urządzeń
piorunochronnych:
·
badania częściowe (wykonywane w czasie budowy obiektu),
·
badania odbiorcze,
·
badania okresowe.
W zależności od rodzaju i przeznaczenia urządzenia piorunochronnego badania
powinny obejmować jedną lub więcej z następujących czynności:
a) oględziny części nadziemnej – polegają na sprawdzeniu (zgodności z wymaganiami normy) rozmieszczenia poszczególnych elementów urządzenia
piorunochronnego oraz na sprawdzeniu wymiarów i rodzajów połączeń elementów sztucznych,
b) sprawdzenie ciągłości połączeń części nadziemnej – na wybranych losowo
gałęziach urządzenia, za pomocą omomierza lub mostka do pomiaru rezystancji,
przyłączonego z jednej strony do zwodów, a z drugiej do przewodu uziemiającego,
c) pomiar rezystancji uziemienia – mostkiem do pomiaru uziemień lub metodą
techniczną,
d) sprawdzenie stanu uziomów – odkopanie i sprawdzenie stopnia skorodowania
losowo wybranych co najmniej 10 % połączeń przewodu uziemiającego
z uziomem.
Nr 127
13
Badanie instalacji elektrycznych
Wymagania szczegółowe dotyczące badań urządzenia piorunochronnego zależą
od rodzaju obiektu i zastosowanej ochrony. W dalszej części referatu przedstawiono
wyłącznie zasady wykonywania badań okresowych.
W obiektach wyposażonych w ochronę podstawową badania okresowe należy
wykonywać nie rzadziej niż co 6 lat:
a) dla budynków o powierzchni zabudowy powyżej 500 m2, przewidzianych do
przebywania w nich dużej liczby ludzi na małych powierzchniach oraz dla
budynków o szczególnej wartości zabytkowej lub użytkowej badania
powinny obejmować:
·
oględziny części nadziemnej,
·
sprawdzenie ciągłości połączeń części nadziemnej,
·
pomiar rezystancji uziemienia (wymagane wartości podano w tablicy 1),
·
sprawdzenie stanu uziomów po odkopaniu. Jeżeli stopień skorodowania
przekracza 40 % powierzchni przekroju, należy wykonać nowy uziom lub
przewód uziemiający,
b) dla pozostałych budynków wymagane jest wyłącznie wykonywanie oględzin.
Tablica 1. Największe dopuszczalne wartości rezystancji uziomów (w W
) w instalacjach ochrony podstawowej
Rodzaj uziomów
Grunt podmokły,
bagienny,
próchniczny,
torfiasty, gliniasty
Wszystkie
pośrednie
rodzaje gruntów
Grunt
kamienisty
i skalisty
Uziomy poziome, pionowe
i mieszane oraz stopy fundamentowe
10
20
40
Uziomy otokowe oraz ławy
fundamentowe
15
30
50
W obiektach wyposażonych w ochronę obostrzoną badania okresowe należy
wykonywać nie rzadziej niż raz w roku przed okresem burzowym, nie później niż do
30 kwietnia. Badania powinny obejmować:
a) oględziny części nadziemnej,
b) sprawdzenie ciągłości połączeń części nadziemnej,
c) pomiar rezystancji uziemienia; – Zaleca się wykonanie tego pomiaru przy
użyciu mostka udarowego. Przy pomiarach metodą techniczną należy odłączyć od badanego uziomu wszystkie przyłączone do niego masy metalowe.
d) sprawdzenie stanu uziomów po ich odkopaniu; jeżeli stopień skorodowania
przekracza 40 % powierzchni przekroju, należy wykonać nowy uziom lub
przewód uziemiający. Sprawdzenie to można wykonywać co 5 lat, jeżeli
wyniki pomiarów rezystancji uziemienia są pozytywne,
e) sprawdzenie stanu technicznego bezpieczników ogniowych i ochronników
zgodnie z instrukcją wytwórcy.
W obiektach zagrożonych pożarem wypadkowa rezystancja uziemienia obiektu
zmierzona mirnikiem udarowym nie powinna przekraczać wartości podanych w tablicy 2.
14
Badanie instalacji elektrycznych
W obiektach zagrożonych wybuchem mieszanin par lub pyłów z powietrzem
wypadkowa rezystancja uziemienia obiektu zmierzona mostkiem udarowym nie
może przekraczać wartości przedstawionych w tablicy 3. Te same wartości są wymagane dla uziemień instalacji piorunochronnych urządzeń technologicznych zagrożonych wybuchem mieszanin par lub pyłów z powietrzem usytuowanych poza budynkami.
Tablica 2. Największe dopuszczalne wartości rezystancji wypadkowej uziemienia (w W
)
obiektów zagrożonych pożarem
Rodzaj uziomów
Grunt podmokły,
bagienny,
próchniczny,
torfiasty, gliniasty
Wszystkie
pośrednie
rodzaje gruntów
Grunt
kamienisty
i skalisty
10
20
40
15
30
50
Uziomy poziome, pionowe
i mieszane oraz stopy fundamentowe
Uziomy otokowe oraz ławy
fundamentowe
Tablica 3. Największe dopuszczalne wartości wypadkowej rezystancji uziemienia (w W
)
obiektu zagrożonego wybuchem mieszanin par lub pyłów z powietrzem
Rodzaj uziomów
Wszystkie rodzaje gruntów
z wyjątkiem kamienistych
i skalistych
Grunt kamienisty
i skalisty
7
10
10
15
Uziomy poziome, pionowe
i mieszane
oraz stopy fundamentowe
Uziomy otokowe oraz ławy
fundamentowe
W obiektach zagrożonych wybuchem materiałów wybuchowych rezystancja
uziemienia układu uziomów obiektu zmierzona mostkiem udarowym nie może
przekraczać 5 Ω, a rezystancja każdego z uziomów otokowych 15 Ω.
W obiektach specjalnych dopuszczalne rezystancje uziemień zależą od rodzaju
obiektu. Przykładowe rezystancje uziemień zestawiono w tablicy 4.
Tablica 4. Największe dopuszczalne wartości rezystancji wypadkowej uziemienia (w W
)
w obiektach specjalnych
Rodzaj obiektu
Rodzaj uziomów
Komin
Uziomy poziome, pionowe
i mieszane oraz stopy
fundamentowe
Uziomy otokowe oraz ławy
fundamentowe
Grunt podmokły,
bagienny, torfiasty
próchniczny,
gliniasty
Pośrednie
rodzaje
gruntów
Grunt
kamienisty
i skalisty
10
20
40
15
30
50
Część zadaszona
obiektu
sportowego
Dowolny
10
20
40
Dźwig
Dowolny
20
20
50
Nr 127
15
Badanie instalacji elektrycznych
3. Zasady wykonywania badań urządzeń piorunochronnych według PN IEC
61024-1-2 [9] oraz PN-EN 62305-3 [15]
Procedura i wytyczne badań urządzeń piorunochronnych zawarte w normach PNIEC 61024-1-2 [9] oraz PN-EN 62305-3 [15] są niemal identyczne. Różnice występują tylko w wymaganych czasookresach badań (tablica 5-6).
W normach [9] [15] zwrócono uwagę na potrzebę skoordynowania dwóch działań: konserwacji i sprawdzania (badań) urządzenia piorunochronnego. Uznano, że
właściwa konserwacja jest konieczna, ponieważ elementy urządzenia piorunochronnego są narażone na utratę swojej skuteczności z powodu oddziaływania warunków
atmosferycznych (korozji), uszkodzeń mechanicznych i uszkodzeń spowodowanych
piorunem. Dla każdej instalacji powinny być ustalone programy okresowych konserwacji określające ich zakres i częstość oraz uwzględniające:
a) degradację związaną z warunkami atmosferycznymi i środowiskiem,
b) narażenia na bieżące szkody piorunowe,
c) ustalony dla obiektu poziom ochrony.
Program konserwacji powinien zawierać wykaz czynności opisujących procedurę
konserwacji tak, aby można było dokonywać porównania ostatnich wyników z poprzednimi i powinien zawierać postanowienia dotyczące:
a) sprawdzenia wszystkich przewodów LPS i jego komponentów,
b) sprawdzenia ciągłości elektrycznej instalacji LPS,
c) pomiaru rezystancji uziomu,
d) sprawdzenia urządzeń ograniczających przepięcia (SPD),
e) ponownego umocowania komponentów i przewodów,
f) sprawdzenia, czy skuteczność LPS nie została zredukowana po uzupełnieniach i zmianach obiektu i jego instalacji.
Wszystkie czynności konserwacyjne, włącznie z podjętymi działaniami korygującymi (naprawczymi), powinny być zapisane tak, by mogły stanowić podstawę do
oceny urządzenia piorunochronnego, zrewidowania procedur konserwacji oraz do
ewentualnego uaktualnienia programu konserwacji. Zapisy te powinny być przechowywane razem z projektem urządzenia piorunochronnego i z raportami jego badania.
Stan urządzeń piorunochronnych powinien być sprawdzany (badany) przez specjalistę. Inspektorowi przeprowadzającemu sprawdzanie powinny zostać przekazane
poprzednie raporty z przeprowadzonych konserwacji i sprawdzeń, jak również
dokładne informacje na temat projektu, obejmujące niezbędną dokumentację zawierającą:
·
kryteria projektowe,
·
opis projektu,
·
rysunki techniczne.
Całe urządzenie piorunochronne powinno być badane w następujących przypadkach:
·
w czasie instalowania urządzenia piorunochronnego, a w szczególności instalowania tych elementów, które będą ukryte w obiekcie i staną się niedostępne,
·
po zainstalowaniu urządzenia piorunochronnego,
16
Badanie instalacji elektrycznych
·
po jakiejkolwiek zmianie lub naprawach chronionego obiektu, a także po
każdym zidentyfikowanym wyładowaniu atmosferycznym w urządzenie piorunochronne.
Okres pomiędzy kolejnymi badaniami urządzenia piorunochronnego powinien być
uzależniony od:
·
klasyfikacji obiektu lub chronionej przestrzeni w szczególności z uwagi na powodowane szkodami skutki,
·
poziomu ochrony,
·
charakteru lokalnego środowiska – np. w środowisku o atmosferze korozyjnej
okres pomiędzy badaniami powinien zostać skrócony,
·
materiałów stosowanych do budowy poszczególnych elementów urządzenia
piorunochronnego,
·
warunków uziemieniowych i związanego z nimi tempa korozji.
Celem badania instalacji piorunochronnej jest sprawdzenie, czy instalacja LPS
jest zgodna pod każdym względem z odpowiednimi wymaganiami normy. Procedura
sprawdzania instalacji piorunochronnej obejmuje:
·
sprawdzenie dokumentacji technicznej,
·
oględziny,
·
wykonanie prób,
·
sporządzenie dokumentacji sprawdzenia.
Oględziny urządzeń piorunochronnych należy wykonywać przynajmniej raz w roku.
Częstsze przeprowadzanie oględzin wskazane jest w przypadku obszarów, na których
występują ostre zmiany pogody i ekstremalne warunki pogodowe.
Pełne sprawdzanie i badania urządzeń piorunochronnych należy przeprowadzać
w określonych odstępach czasowych zależnych od poziomu ochrony. Urządzenia
krytyczne (np. części narażone na poważne naprężenia mechaniczne, urządzenia ograniczające przepięcia, połączenia kabli i rurociągów itp.) powinny być poddawane
pełnemu sprawdzeniu częściej niż całe urządzenie. W tablicach 5 i 6 podano okresy
pomiędzy kolejnymi sprawdzeniami zawarte w wymaganiach norm PN-IEC 61024-1-2 [9]
oraz PN-EN 62305-3 [15]. Czasookresy te dotyczą sytuacji, gdy nie mają zastosowania inne uregulowania prawne. Zasadnicza różnica w wymaganiach norm [9] i [15]
polega na skróceniu wymaganych okresów między sprawdzeniami dla instalacji
piorunochronnych o poziomie ochrony II-IV. Dla instalacji I poziomu ochrony wydłużono okres pomiędzy sprawdzeniami urządzeń krytycznych.
Tablica 5. Okresy pomiędzy sprawdzeniami urządzenia piorunochronnego wg PN-IEC 61024-1-2 [9]
Poziom ochrony
Odstęp między pełnymi
sprawdzeniami
Odstęp między sprawdzaniem
urządzeń krytycznych
I
2 lata
6 miesięcy
II
4 lata
12 miesięcy
III i IV
6 lat
12 miesięcy
Nr 127
17
Badanie instalacji elektrycznych
Tablica 6. Okresy pomiędzy sprawdzeniami urządzenia piorunochronnego wg PN-EN 62305-3 [15]
Poziom ochrony
Oględziny
Odstęp między pełnymi
sprawdzeniami
Odstęp między
sprawdzaniem urządzeń
krytycznych
I i II
1
2
1
III i IV
2
4
1
UWAGA: LPS stosowane w przypadkach obejmujących obiekty zagrożone wybuchem powinny być
poddawane oględzinom co 6 miesięcy. Próby elektryczne instalacji powinny być wykonywane raz na
rok. Dopuszczalnym wyjątkiem od rocznego planu badań byłoby wykonywanie ich w cyklu 14-15-miesięcznym, tam gdzie uznaje się za korzystne przeprowadzanie badań rezystancji.
Zakres badań pod względem zgodności badanej instalacji piorunochronnej
z obowiązującymi normami obejmuje:
·
sprawdzenie dokumentacji technicznej (zgodności urządzenia z projektem),
·
sprawdzenie stanu części składowych urządzenia (oględziny: spełnianie przypisanych zadań i występowanie korozji),
·
sprawdzenie czy wszystkie później wykonane instalacje lub konstrukcje zostały włączone do chronionej przestrzeni przez przyłączenie do urządzenia lub
rozbudowę,
·
wykonanie prób i dokumentacji sprawdzenia.
Sprawdzenie dokumentacji technicznej polegać powinno na:
·
sprawdzeniu pod względem kompletności,
·
spełnieniu postanowień norm,
·
zgodności wykonania instalacji.
Oględziny wykonuje się w celu stwierdzenia, że:
·
urządzenie znajduje się w dobrym stanie,
·
nie ma poluzowanych połączeń i przypadkowych przerw w przewodach i złączach urządzenia,
·
żadna część urządzenia nie została osłabiona przez korozję, zwłaszcza na poziomie ziemi,
·
wszystkie połączenia z uziomem są nie naruszone,
·
wszystkie przewody i elementy urządzenia są przytwierdzone do powierzchni
montażowych,
·
wszystkie elementy, które zapewniają ochronę mechaniczną, są nienaruszone,
·
nie było żadnych uzupełnień lub zmian chronionego obiektu, które wymagałyby dodatkowej ochrony,
·
nie ma żadnych znaków uszkodzenia urządzenia piorunochronnego i urządzeń
ograniczających przepięcia lub chroniących je bezpieczników,
·
zostały prawidłowo wykonane połączenia wyrównawcze w nowych instalacjach lub w uzupełnieniach, jakich dokonano we wnętrzu obiektu od czasu
ostatniego sprawdzenia i że zostały przeprowadzone próby ciągłości,
·
istnieją i nie są uszkodzone połączenia i przewody wyrównawcze wewnątrz
obiektu,
18
Badanie instalacji elektrycznych
·
utrzymane są bezpieczne odstępy,
·
zostały sprawdzone i poddane próbom złącza i przewody wyrównawcze, urządzenia ekranujące, trasy kabli i urządzenia ograniczające przepięcia.
Próby obejmują:
·
sprawdzenie ciągłości tych części urządzenia, które nie są widoczne podczas
oględzin (rys. 2),
·
pomiar rezystancji uziemienia układów uziomów po odłączeniu ich od pozostałej części urządzenia.
przewód odprowadzający
zacisk probierczy
Miernik
L
przewód uziemiający
badany uziom
Rys. 2. Przykład sposobu wykonywania pomiarów ciągłości części nadziemnej oraz pomiaru
rezystancji uziomu urządzenia piorunochronnego LPS przy użyciu miernika do pomiaru impedancji pętli zwarcia
Jeżeli stwierdzi się, że wartości uzyskane z prób różnią się znacznie od wartości
uzyskanych poprzednio przy tej samej procedurze probierczej, to należy wykonać dodatkowe badania w celu określenia przyczyn tej różnicy.
W trakcie wykonywania badań inspektor zobowiązany jest do sporządzenia raportu. Raport ten powinien być przechowywany razem z raportem projektowym
urządzenia piorunochronnego i z poprzednio sporządzonymi raportami z jego sprawdzania i konserwacji i powinien zawierać informacje dotyczące:
·
ogólnego stanu przewodu i innych elementów zwodów,
·
ogólnego poziomu korozji i stanu ochrony przed korozją,
·
pewności mocowania przewodów i elementów urządzenia piorunochronnego,
·
pomiarów rezystancji uziemienia układu uziomów,
·
jakiegokolwiek odstępstwa od postanowień obowiązujących norm,
·
dokumentacji wszystkich zmian i rozbudowy urządzenia piorunochronnego
i jakichkolwiek zmian obiektu,
·
wyników przeprowadzonych prób.
Nr 127
19
Badanie instalacji elektrycznych
4.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Literatura
PN-86/E-05003.01 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne.
PN-86/E-05003.02 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona podstawowa.
PN-89/E-05003.03 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona obostrzona.
PN-92/E-05003.04 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona specjalna.
PN-IEC-61024-1:2001 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne.
PN-IEC-61024-1:2001/Ap1:2002 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady
ogólne.
PN-IEC-61024-1-1:2001 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne.
Wybór poziomów ochrony dla urządzeń piorunochronnych.
PN-IEC-61024-1-1/Ap1:2002 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne.
Wybór poziomów ochrony dla urządzeń piorunochronnych
PN-IEC-61024-1-2:2002 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Część 1-2. Zasady
ogólne. Przewodnik B. Projektowanie, montaż, konserwacja i sprawdzanie urządzeń piorunochronnych.
PN-IEC-61312-1:2001 Ochrona przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym.
Część 1. Zasady ogólne.
PN-IEC/TS 61312-2:2003 Ochrona przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym
(LEMP). Część 2. Ekranowanie obiektów, połączenia wewnątrz obiektów i uziemienia.
PN-IEC/TS 61312-3:2004 Ochrona przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym.
Część 3. Wymagania dotyczące urządzeń do ograniczania przepięć (SPD).
PN-EN 62305-1:2008 Ochrona odgromowa. Część 1. Zasady ogólne.
PN-EN 62305-2:2008 Ochrona odgromowa. Część 2. Zarządzanie ryzykiem.
PN-EN 62305-3:2009 Ochrona odgromowa. Część 3. Uszkodzenia fizyczne obiektów i zagrożenie życia.
PN-EN 62305-4:2009 Ochrona odgromowa. Część 4. Urządzenia elektryczne i elektroniczne w obiektach.
Aleksander Łozowski
PBM ZREM KOMPENERG Lubin
KONTROLA STANU TECHNICZNEGO
INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
Artykuł odwołuje się do norm i przepisów, których część nie jest obecnie aktualna. Niektóre
z nich zostały znowelizowane. Np. PN-IEC 60364 są zastąpione PN-HD 60336, znacząco
zmienionymi w porównaniach do poprzednich. Pozornie podważa to celowość zmieszczenia
tego artykułu w tym numerze. Ale tak nie jest. Jeżeli badanie dotyczy instalacji wykonanej wg
nieaktualnych obecnie norm i/lub przepisów, wtedy trzeba sięgnąć do zasady ochrony zastanej,
(zob. Musiał E. „Pojmowanie przepisów i norm bezpieczeństwa” – INPE nr 93-94, 2007 r. oraz
Musiał E. „Kontrola stanu technicznego urządzeń ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej – INPE nr 100, 2008 r.).
Określenie częstości kontroli stanu technicznego instalacji elektrycznych ma duże
znaczenie ze względu na wymagania prawne związane z zapewnieniem bezpieczeństwa pracy oraz potrzebą efektywnej ekonomicznie eksploatacji instalacji elektrycznych.
20