Document 246023
Transkrypt
Document 246023
Odszedł Henryk Boratyński Fot. S. Białowąs Tłumy wałbrzyszan towarzyszyły w ostatniej drodze tego niezapomnianego człowieka, turysty, przewodnika, kolegi i przyjaciela. Henryk Boratyński spoczął na cmentarzu przy ul. Moniuszki 15 października. Fot. K. Masiuk Wałbrzyskie cmentarze przy ul. Moniuszki na Szczawienku na Gliniku Tym razem spotykamy się w szczególnym czasie. Listopad to miesiąc, który przynosi ważne dni. Pożegnanie Henryka Boratyńskiego 2 Zaczynamy go od Święta Zmarłych. Zapalając znicze Jedyna w Polsce Rozmowa z Wiesławą Kamińską 3 Teatr Lalki i Aktora 4 Teatr Dramatyczny 6 chwilach, dobru, które dzięki nim stało się naszym Filharmonia Sudecka 8 udziałem. Park Wielokulturowy „Stara Kopalnia” 10 Muzeum Gross-Rosen 12 Muzeum w Wałbrzychu 12 „Biblioteka pod Atlantami” 14 Prezentacje: fotografia Rafał Żak 16 Prezentacje: plastyka Maja Bryks 20 cieli do Sejmiku Województwa Dolnośląskiego. Pozo- Galerie, ZPiT „Wałbrzych”, Teatr William-Es 22 staje nam zatem życzyć przemyślanych wyborów. Wałbrzyska Galeria Sztuki BWA „Zamek Książ” 22 Prezentacje: poezja Ludmiła Barbora Kobielec 23 Przedsiębiorstwo „Zamek Książ” 24 Wędrowanie z WKW 25 Face to face 26 darzenie zamieszczamy na okładce scenę z premiero- Wałbrzyski Ośrodek Kultury 27 wej “Balladyny”. Teatr Dramatyczny, nie zważając na Ośrodek Społeczno – Kulturalny na Podzamczu 28 Koncert ku czci św. Cecylii, Dni Bretanii 28 i ozdabiając kwiatami groby krewnych, przyjaciół i znajomych dajemy wyraz wciąż żywej pamięci o nich, oddajemy się refleksjom o wspólnie przeżytych Niedługo potem obchodzić będziemy kolejną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Uroczystości dla uczczenia Święta 11 Listopada odbędą się w tym dniu i w naszym mieście. Ten miesiąc jest dla nas ważny i z innego jeszcze powodu. 21 listopada wybierać będziemy prezydenta Wałbrzycha, radnych miejskich i naszych przedstawi- A my – jak zwykle - staramy się dostarczyć Państwu jak najwięcej informacji o tym, co czeka nas w kulturze w przedostatnim miesiącu roku. A patrząc na zapowiedzi widzimy, że wydarzeń będzie dużo i istotnych. Teatr Lalki i Aktora obchodzi poważny jubileusz 65-lecie działalności. Zapowiadając to wy- remontowe zawirowania, zaprasza na premierę oraz doroczne “Fanaberie”, Filharmonia Sudecka przygotowała koncerty pod nowym kierownictwem. Życzę zatem wspaniałych wrażeń. Elżbieta Maria Kokowska redaktor naczelny Wałbrzyski Informator Kulturalny Kalendarium 29-30 Czy wiesz, że... dawny Wałbrzych 31 Nowe wydawnictwa 32 50 lat pracy artystycznej K. Starościaka 34 Kalejdoskop 34 listopad 2010 1 Nie mówimy - żegnaj Tak powiedział podczas pogrzebu Henryka Boratyńskiego jeden z mówców. Rzeczywiście, pozostaje On nadal obecny, pozostaje w sercach i pamięci tych, którzy Go znali. A takich jest bardzo, bardzo wielu. Znaliśmy go z wielkiego serca i ogromnej życzliwości, niespotykanego taktu i kultury osobistej, szerokiej wiedzy, cieszyliśmy się Jego urokiem i ciepłem. Taki był na co dzień dla każdego. Takiego zapamiętaliśmy Go i z benefisu, który odbył się 16 lutego 2010 r. w Sali Witrażowej Ratusza dla uczczenia 90. rocznicy Jego urodzin. Zachwycił wszystkich humorem, głoszonymi z pamięci cytatmi z dzieł wielkich literatów, myślicieli, kompozytorów. Henryk Boratyński był człowiekiem kultury. Przede wszystkim lubił literaturę, malarstwo, i muzykę. Sam śpiewał. Z radością wspominał swoje występy z chórem rewelersów w zachodniej strefie okupacyjnej, gdzie znalazł się wskutek zawieruchy wojennej po zakończeniu II wojny światowej. Śpiewał też będąc już w Wałbrzychu, który wybrał na miejsce życia wracając po tułaczce wojennej. Ale przede wszystkim był wielkim turystą, wielkim wędrowcem, od ponad sześćdziesięciu lat. Jak sam mówił w wywiadzie dla WIK-u, wędrował w zasadzie od zawsze, już w czasach szkolnych – Szlakiem Orlich Gniazd (pochodził z Zawiercia), po wyzwoleniu po górach Harzu, gdzie podczas wojny był na robotach przymusowych. Ukochał PTTK. Akces do niego zgłosił w 1952 r., w 1956 został jego członkiem, od 1965 r. pozostawał przewodnikiem. Poprowadził kilka tysięcy grup. Trasy turystyczne nie miały dla Niego tajemnic. Podobnie jak zabytkowe miejsca i obiekty, których ochronie poświęcił wiele starań. Wędrował bez względu na pory roku, każda wycieczka była dla Niego inna, każda stanowiła nową przygodę. I takim go zapamiętamy. Wałbrzyski Informator Kulturalny Wydawca: Drukarnia „Poldruk” s.c. Józef Grzywa, Marek Kawka Ze środków Urzędu Miejskiego w Wałbrzychu 58-309 Wałbrzych, ul. Wrocławska 39 a tel. 074 664 26 06, tel./fax: 074 664 26 93 e-mail: [email protected] Redaktor naczelny: Elżbieta Maria Kokowska (tel. 0601786530) Zespół: Elżbieta Gargała, Krzysztof Kobielec, Marzena Prokopowicz - Sawicka, Paweł Sokołowski, Barbara Szeligowska. Reklama: tel. 074 8468703, e-mail: [email protected] 2 listopad 2010 Druk: Drukarnia „Poldruk” s.c. Józef Grzywa, Marek Kawka ul. Wrocławska 39 a, 58-309 Wałbrzych Zdjęcie na okładce: Marlena Solska Projekty okładek, skład i łamanie: Łukasz Kawka Nakład: 3000 egz. Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych i zastrzega sobie prawo ich redagowania oraz dokonywania skrótów. Nie odpowiada za treść reklam, przekazanych repertuarów oraz nadesłanych listów i opinii. powierzchnia płatna Wałbrzyski Informator Kulturalny Jedyna w Polsce Mówi Wiesława Kamińska z Muzeum w Wałbrzychu – jedyna w Polsce w tym roku laureatka nagrody za krzewienie wśród dzieci i młodzieży zainteresowania sztuką i muzealnictwem. Czym jest dla Ciebie ta nagroda, którą otrzymałaś we wrześniu w Toruniu podczas finału XXXII Międzynarodowego Konkursu Plastycznego dla Dzieci i Młodzieży „Moja przygoda w muzeum”? To dla mnie prestiżowa nagroda, bo otrzymana na forum ogólnopolskim. Jest docenieniem mojej wieloletniej pracy z najmłodszymi, którzy przychodzą do naszego muzeum i interesują się jego działalnością. Było to dla mnie duże przeżycie, bo oprócz dzieci – laureatów konkursu na finałowe spotkanie zaproszono pracowników działów naukowo – oświatowych muzeów z całego kraju. Jak to się stało, że nagroda trafiła właśnie w Twoje ręce? Muzeum w Wałbrzychu od 27 lat bierze udział w tym konkursie. Od 22 lat ja prowadzę ten rodzaj działań, posyłam dziecięce prace, które powstają w naszym muzeum podczas lekcji muzealnych. Dzieci z rejonu Wałbrzycha odwiedzające naszą placówkę zdobywały laury w tym konkursie i jeździłam z nimi po odbiór nagród. W ciągu tych lat wypracowałam metody współpracy z dziećmi w dziedzinie plastyki. Wspomnę, że wśród najmłodszych dzieci – przedszkolaków i uczniów klas I - III - dużą popularnością cieszy się Muzealny Teatrzyk Malowania. Uczniów klas III zapraszamy też na zajęcia związane ze słowniczkiem terminów muzealnych. Wówczas uczą się rozumieć konkretny termin, poznają go bliżej zwiedzając muzeum, a następnie go malują. cie? Jakimi technikami pracuje- Wykorzystujemy kolaż, farby, kredki, węgiel rysunkowy – słowem, techniki dostępne dla małych dzieci. W finałowym spotkaniu w Toruniu tylko dwie osoby wygłosiły referaty na temat form edukacji muzealnej - Wiesława Kamińska, laureatka oraz reprezentant współorganizatora konkursu. O czym przede wszystkim mówiłaś i jak odebrano Twoje wystąpienie? To był pokaz multimedialny obrazujący edukację poprzez sztukę w wałbrzyskim Muzeum, który przygotował kierownik naszego działu oświatowego Jacek Drejer. Na tym tle położyłam nacisk na działalność wspomnianego już Muzealnego Teatrzyku Malowania, który funkcjonuje nieprzerwanie od ponad dwudziestu lat, nie mogłam się powstrzymać przed poinformowaniem o dokonaniach nieistniejącego już, niestety, Koła Przyjaciół Muzeum Wałbrzyski Informator Kulturalny dla młodzieży szkolnej, wspomniałam o wystawach czasowych prac plastycznych najmłodszych w naszym Muzeum. Zadano mi wiele pytań i moje wystąpienie wydłużyło się z planowanych piętnastu minut do około pół godziny. Czy podczas tego finałowego spotkania konkursowego miałaś okazję jeszcze w inny sposób zaznaczyć swoją obecność? W drugim dniu odbyły się też warsztaty dla pracowników muzealnych, przygotowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Muzeum Okręgowe w Toruniu. Miały miejsce w Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie. Poproszono mnie do współprowadzenia warsztatów pt. „Tajniki grafiki” i „Czarno – biały świat grafiki”. Serdecznie gratulujemy i życzymy kolejnych wyróżnień. Wywiad i fot.: Elżbieta Gargała listopad 2010 3 Agencja Koncertowa WilMa ul. Kasztelańska 88/5, 58-316 Wałbrzych tel. 0-607-67-23-97, (074) 841-31-11 email: [email protected] Małgorzata Wiłkomirska zaprasza na koncerty edukacyjne SPOTKANIA MUZYCZNE ZK A CALINEC z. 12.30 g a - od 7 listopad . 17 da - godz 27 listopa ego d : do je n rodzinny en spektakl rosłej jed osoby do la d IS T tu A e il b ziecka GR bilet dla d BALL A 13 listop DYNA ada - god z. 18 Następcy Chopina W październiku„Spotkania” poświęciliśmy Fryderykowi Chopinowi. Czas teraz, aby omówić jego wpływ na muzykę światową. Jak każdy geniusz, Chopin wytyczył nowe drogi, którymi poszli następni kompozytorzy. Zarówno w Polsce jak i w innych krajach. Stąd nazwa listopadowych „Spotkań”. Wpływ Chopina najwyraźniej zaznaczył się w muzyce fortepianowej. Odnaleźć go można w utworach Zarębskiego, Paderewskiego, Melcera, a także Griega, Rubinsteina, Skriabina. To tylko niektóre nazwiska następców Chopina. Ale nawet ci kompozytorzy, którzy w XX wieku znajdowali się w opozycji do tradycji romantycznej, ulegali wpływowi Chopina. Przykładem może być Szymanowski, którego mazurki w warstwie harmonicznej nowoczesne, w nastroju bliskie są mazurkom Chopina. W listopadzie, na przykładzie wybranych utworów zaprezentujemy uczniom ten przemożny i jakże cenny wpływ Chopina na rozwój muzyki. A L I C J A RÓW ZA 0 INIE C W KRA a - godz. 12.3 d a p 21 listo PRZECINE K 28 listopad I KROPK A a - godz. 1 2.30 B A Ś N I E M U Z YC Z N E Bogusz i Srebrun Zgodnie z naszym podstawowym założeniem najważniejszym zadaniem Baśni Muzycznych jest rozwijanie wrażliwości dzieci na muzykę, a konkretnie na nastrój tworzony przez połączenie tekstu słownego z muzycznym dźwiękiem. Tutaj nie ma miejsca na przypadek. Jeśli w baśni jest mowa o tajemniczym zdarzeniu - muzyka musi być również tajemnicza. Jeśli w baśni dzieje się coś śmiesznego – także muzyka musi mieć charakter komiczny. Tylko w ten sposób można dzieci uwrażliwić na piękno muzyki i jej emocjonalny ładunek. Legenda dolnośląska „Bogusz i Srebrun” mówi także o tym, jak ważna i cenna jest odwaga, zarówno ludzi dorosłych jak i dzieci. Oczywiście, słuchacze dowiedzą się dlaczego miasto Boguszów ma taką nazwę oraz o jego górniczych tradycjach. Pamiętać bowiem należy, że te tradycje świadczą o tożsamości Dolnego Śląska. 4 listopad 2010 Społeczny Komitet Wspierania Teatru Lalki i Aktora Zawiązał się Społeczny Komitet Wspierania Teatru Lalki i Aktora w Wałbrzychu, który zajmuje się pozyskiwaniem środków finansowych, przeznaczonych na dofinansowanie obchodów Roku Jubileuszowego. Teatrowi można pomóc kupując cegiełkę oraz wrzucając datek do skarbony umieszczonej w siedzibie Teatru. Wałbrzyski Informator Kulturalny 65 lat minęło – jubileusz Teatru Lalki i Aktora w Wałbrzychu 5 – 6 listopada TEATR LALKI I AKTORA W WAŁBRZYCHU Wielkimi krokami zbliża się jubileusz 65-lecia istnienia Teatru Lalki i Aktora w Wałbrzychu. Główną atrakcją będzie premiera spektaklu „Balladyna”. Odbędzie się: 5 listopada (spektakl zamknięty) 6 listopada (spektakl otwarty). 58-300 Wałbrzych, ul. M. Buczka 16 www.teatrlalek.walbrzych.pl Juliusz Słowacki B a l l a d y n a Rezerwacja biletów: 074 666 57 90, 074 666 73 40 e-mail:[email protected] Sekretariat i Dyrektor telefon 074 666 73 42 faks 074 666 73 43 Biuro Organizacji Widowni 074 666 73 40 074 666 57 90 p.o. Dyrektora Zbigniew Prażmowski Teatr zastrzega sobie możliwość zmian w repertuarze. Oprócz premiery jubileuszowej, przeznaczonej dla młodzieży i dorosłych, Teatr przygotował także coś dla swoich najwierniejszych widzów, czyli dzieci. Od 26 października mogą one oglądać najnowszą pozycję repertuarową – „Przecinek i kropka” w reż. Jerzego Jana Połońskiego. To spektakl edukacyjny, którego głównym celem jest rozwijanie zamiłowania do książek wśród najmłodszych. Łączy w sobie różne techniki teatralne, animacje, zagadki i zadania interaktywne. Multimedialna lekcja, okraszona dużą dawką humoru, sprawi, że historia piśmiennictwa naprawdę może być ciekawa i zajmująca. reżyseria Mariola Ordak - Świątkiewicz scenografia Jan Polivka muzyka Marcin Mirowski projekcje Wojciech Świątkiewicz występują Anna Golonka Bożena Oleszkiewicz DYNA Urszula Raczkowska BALLA godz. 17 Marlena Suder a h c d y ł a s p oro d i y Jerzy Gronowski 6 listo ż ie młodz la d Seweryn Mrożkiewicz l k spekta Paweł Pawlik Wałbrzyski Informator Kulturalny IE PREM RA listopad 2010 5 Pociąg do Teatru Projekt o tej nazwie skierowany jest do młodzieży w wieku 15 -19 lat, zainteresowanej sztuką teatralną. Miłośnicy teatru uczestniczą w trzech blokach tematycznych skoncentrowanych wokół wybranych spektakli z repertuaru czterech dolnośląskich teatrów. W obrębie jednego z trzech modułów składających się na całość przedsięwzięcia znajdują się następujące elementy: zorganizowany wyjazd na wybrany spektakl do jednego z teatrów, prezentacja spektaklu z repertuaru Teatru Dramatycznego w Wałbrzychu oraz warsztaty tematyczne na podstawie obejrzanych przedstawień. Pierwszy blok (do 5 listopada) jest poświęcony ludycznemu aspektowi Teatru. Na podstawie spektakli: „Okno na parlament” w Teatrze Polskim we Wrocławiu oraz „Był sobie Andrzej, Andrzej, Andrzej i Andrzej” i „Dekameron” w wałbrzyskim Teatrze Dramatycznym prowadzona jest dyskusja o zjawisku komizmu w sztuce. Premi era 18 listo pada g odz. 19 Jolanta Janicza k I GWIAZDA ŚMIERC Marcin Cecko . 19 3 listopada - godz . 19 dz go da 4 listopa reż. Wik . 19 dz go da tor Rub 5 listopa in rza Zo o Kin DZIĘK AGENT OO7 I BOGU JU Ż CZWARTE FILMOWY Ś K RODEK TYG ODNIA „Walc z Basz irem” 4 listopada reż. Ari Folem an (SR) z cyklu: Dzięk i Bogu myślim y Bunkier 8 listopada KANAPA TEATRALNA foyer Teatru Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu 58-300 Wałbrzych, pl. Teatralny 1 www.teatr.walbrzych.pl e-mail: [email protected] centrala: 074 664 96 90 do 92 sekretariat: 074 664 96 93 faks: 074 664 96 94 biuro współpracy z publicznością: 074 664 96 95 DIAMENTY T O WĘGIEL KTÓRY WZIĄ Ł SIĘ DO RO BOTY ŁYSEK Z POKŁADU IDY fot. Bartłomiej Sowa 6 listopada - godz. 19 7 listopada - godz. 18 Park Wielokulturowy „Stara Kopalnia” listopad 2010 Dyrektor artystyczny: Sebastian Majewski Dyrekcja Teatru zastrzega sobie prawo zmiany terminów. Gustaw Morcinek 6 Dyrektor: Danuta Marosz Paweł Demir ski 12 listopada - godz. 19 13 listopada - godz. 20 14 listopada - godz. 18 Scena Kamer alna GRECHUT A piosenki Mar ka Grechuty śpiewa Jacek Kraufforst 28 listopada - godz. 18 29 listopada - godz. 19 Scena Kamer alna Wałbrzyski Informator Kulturalny Listopad w Teatrze to przede wszystkim kolejna edycja „Wałbrzyskich FANABERII Teatralnych”. Po raz kolejny widzowie obejrzą „fanaberyjny” wybór przedstawień polskich i zagranicznych. Tradycyjnie festiwalowi towarzyszyć będzie prezentacja monodramów rekomendowanych przez jury Wrocławskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora. 8. edycja festiwalu realizowana będzie pod hasłem „Niezależni - od czego, niezależni - od kogo”. Jej ideą jest prezentacja spektakli najciekawszych grup teatralnych związanych ze sceną alternatywną. Teatr zaprosi zespoły cieszące się uznaniem krytyki i publiczności, wielokrotnie nagradzane i posiadające swoje stałe i niepodważalne miejsce na mapie teatralnej kraju. Spektaklom tradycyjnie towarzyszyć będą moderowane spotkania z twórcami oraz dyskusje w Klubie Festiwalowym, który na stałe wpisał się w program FANABERII i stanowi festiwalowe forum wymiany myśli o tendencjach we współczesnym teatrze, a także okazję do twórczych spotkań. Nieoficjalny ranking prezentowanych spektakli, który funkcjonuje wśród Publiczności od pierwszej edycji Festiwalu, od ubiegłego roku przyjął formę oficjalnego Plebiscytu Publiczności. Jego uczestnicy także w tym roku przyznają wybranemu przedstawieniu „FANABERIĘ PUBLICZNOŚCI”. Oprócz festiwalowych emocji Teatr Dramatyczny przygotował premierę „Agenta 007” - teatralną impresję o fenomenie serii filmów o Jamesie Bondzie, w reżyserii Wiktora Rubina. Jest to kolejne przedstawienie z cyklu „Znamy, znamy!”. Katarzyna Migdałowska VIII WAŁBRZYSKIE FANABERIE TEATRALNE 19 listopada - godz. 19 MIL/MASLOW Komuna Warszawa Duża Scena IX WAŁBRZYSKA SCENA FESTIWALU WROSTIJA V WAŁBRZYSKI POMOST TEATRALNY 20 listopada JEŻ Teatr K3 / Warszawa godz. 17 - Duża Scena ALICJA? Teatr Malambar Hotel / Warszawa godz. 19 - Scena Kameralna 21 listopada BIBINKA teatralna promocja książki dla dzieci i rodziców - projet Majki Kubackiej godz. 11 – Bunkier SPRZEDAWCY GUMEK Teatr IMKA / Warszawa godz. 17 - Duża Scena 22 listopada DAMSKA TOALETA Teatr Barakah / Kraków godz. 18 - Duża Scena ZGRZYT Videoteatr POZA / Warszawa godz. 20 - Scena Kameralna 23 listopada TRANSFERA Suka Off / Katowice godz. 18 - Scena Kameralna DAS GLASMENAGERIE Teatr Zittau godz. 19:15 - Duża Scena Wałbrzyski Informator Kulturalny 24 listopada RZECZE BUDDA CHINASKI Teatr Capitol / Wrocław godz. 17 - Scena Kameralna KLAUS DER GROSSE Teatr Współczesny / Wrocław godz. 19 - Duża Scena 25 listopada PIASKOWNICA monodram w wyk. Krzysztofa Grabowskiego godz. 17 - Scena pod Sceną PIASKOWNICA monodram w wyk. Wsiewołoda Czubeno / Rosja godz. 18 - Scena Kameralna OJCIEC POLSKI / one man show Rafał Rutkowski Teatr Montownia / Warszawa godz. 18 - Duża Scena 26 listopada NA ZACHÓD OD SAO PAULO Scena Witkacego/ Wrocław godz. 19 - Scena Kameralna listopad 2010 7 58-300 Wałbrzych ul. Słowackiego 4 Fot.: B. Szeligowska www.filharmonia-sudecka.pl e-mail: [email protected] biuro koncertowe 074 842 28 93 dział audycji szkolnych i przedszkolnych 074 842 64 09 Stanisław Michał Rybarczyk Studia dyrygenckie odbył w Poznaniu i Wrocławiu pod kierunkiem Stefana Stuligrosza, Renarda Czajkowskiego, Marka Tracza i Marka Pijarowskiego. Studiował również grę na organach oraz filologię polską. W latach 1984 - 94 był dyrygentem orkiestry Opery Wrocławskiej, gdzie zrealizował wiele premier, a od 1992 do 1994 sprawował także kierownictwo Chóru Opery. W latach 1985 - 90 był kierownikiem artystycznym i dyrygentem Kameralnego Chóru Męskiego „Cantilena”. W latach 1986 - 90 kierował założonym przez siebie Wrocławskim Chórem Chłopięcym „Pueri Consonantes”. Od 1989 do 1991 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Zespołu Kameralnego PR i TV we Wrocławiu, z którym zrealizował wiele nagrań, zwłaszcza muzyki polskiego Baroku i Renesansu. Od roku 1996 kieruje założonym przez siebie Chórem Synagogi pod Białym Bocianem we Wrocławiu. Artysta wystąpił na wielu festiwalach w kraju i zagranicą. Dyrygował w większości krajów europejskich. Zrealizował wiele nagrań dla firm fonograficznych, PR i TV, rozgłośni zagranicznych. Od roku 2000 jest dyrektorem artystycznym Polsko - Niemieckiej Młodej Filharmonii Dolny Śląsk. Od 1996 r. jest współwłaścicielem i dyrektorem Agencji Artystycznej „Art & Business Direction”. W latach 2002 – 05 był prezesem zarządu Fundacji „Pro Arte”, a obecnie jest jej dyrektorem artystycznym. W roku 1999 Stanisław Rybarczyk zainicjował we Wrocławiu prestiżowe przedsięwzięcia, których jest dyrektorem artystycznym - „Wieczory Tumskie”, koncerty połączone tematycznie z wykładami, odbywające się w każdą ostatnią niedzielę miesiąca w świątyniach wrocławskiego Ostrowa Tumskiego, „Koncerty Hawdalowe” - we wrocławskiej Synagodze Pod Białym Bocianem oraz Festiwal Kultury Żydowskiej „Simcha”. W latach 2005 – 2006 był wiceprzewodniczącym, a od 2006 r. jest przewodniczącym zarządu Fundacji „Dzielnica Wzajemnego Szacunku Czterech Wyznań”, gdzie zainaugurował m. in. działalność cyklu „Biblia i Muzyka”, a także powołał do życia Salon Dzielnicy Wzajemnego Szacunku. 8 listopad 2010 p.o. dyrektora Stanisław Rybarczyk sekretariat 074 842 32 87 5 listopada godz.19:00 Sala Filharmonii KONCERT SYMFONICZNY Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Sudeckiej Dyrygent - Józef Wiłkomirski Program: R. Wagner: Wstęp do opery „Śpiewacy norymberscy” A. Chaczaturian: Suita z baletu „Spartakus” M. Rimski - Korsakow: Kaprys hiszpański M. Ravel: Bolero 12 listopada godz.19:00 Sala Filharmonii CHOPIN 2010 Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Sudeckiej Dyrygent - Stanisław Rybarczyk Solista - Georgi Mundrov (fortepian / Bułgaria) Program: W. A. Mozart: Uwertura do opery „Don Giovanni” W.A. Mozart: Koncert na fortepian i orkiestrę c-moll KV 491 nr 24 R. Schumann: Carnaval op.9 F. Chopin: Nokturn Es - dur op.52 nr 2 F. Chopin: Polonez As - dur op.53 Wałbrzyski Informator Kulturalny 19 listopada godz.19:00 Sala Filharmonii KONCERT SYMFONICZNY Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Sudeckiej Z muzyką do wód Stanisław Rybarczyk, nowy dyrektor Filharmonii Sudeckiej dał się poznać publiczności w koncercie inaugurującym 33. sezon artystyczny. Wydarzeniem – obok nowego szefa instytucji – była obecność Józefa Wiłkomirskiego, założyciela i wieloletniego dyrektora wałbrzyskiej filharmonii. Maestro był obecny nie tylko na widowni. Ze sceny zabrzmiały preludia Fryderyka Chopina, w opracowaniu na orkiestrę Józefa Wiłkomirskiego. Dyrygent - Krzysztof Kamiński Solista - Damian Marat (trąbka) Fot.: B. Szeligowska Program: P. Czajkowski: Kaprys włoski A. Arutunian: Koncert na trąbkę i orkiestrę S. Rachmaninow: II Symfonia e - moll 26 listopada godz.19:00 Sala Filharmonii KONCERT SYMFONICZNY Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Sudeckiej Dyrygent - Wolfgang Michel (Niemcy) Solista - Sarah Johannsen (sopran / USA) Program: F. Mendelssohn: Suita „Sen Nocy Letniej” H. Berlioz: Sześć pieśni „Les nuits d`ete” R. Schumann: IV Symfonia d - moll op. 120 Wałbrzyski Informator Kulturalny Stanisław Rybarczyk jest dyrygentem, organistą oraz organizatorem wielu prestiżowych imprez muzycznych. Propozycję pracy w Wałbrzychu potraktował jako kolejne wyzwanie, któremu postanowił sprostać. Działalność orkiestry symfonicznej w mieście wielkości Wałbrzycha, traktuje jako priorytet. Uważa też, że z muzyką należy wychodzić do najodleglejszych nawet zakątków regionu. Stąd projekt ścisłej współpracy z samorządami uzdrowisk oraz plany licznych występów w dolnośląskich kurortach.- Kuracjusze są spragnieni dobrej muzyki. Być może są w regionie miejsca, gdzie orkiestra symfoniczna jeszcze nie grała. Powinniśmy pierwsi wyciągnąć do nich rękę, żeby później chcieli nas odwiedzać. Orkiestra została ukształtowana przez swojego założyciela, Józefa Wiłkomirskiego, stanowi doskonały zespół, z którym można podejmować wiele wyzwań. Będziemy się starali pokazywać, jak ważna jest muzyka w życiu lokalnych społeczności – powiedział S. Rybarczyk. Na razie nie wiadomo, czy filharmonia będzie kontynuować plenerowe imprezy muzyczne oraz widowiska operowe, realizowane przez byłego dyrektora, Dariusza Mikulskiego. W tej chwili nowy szef orkiestry jest skupiony na planowaniu nowego sezonu oraz wyprowadzaniu instytucji na spokojne wody. Będzie też uzupełniał skład orkiestry. Stanisław Rybarczyk zapowiedział, że zamierza związać się z filharmonią na dłużej. Na razie jest “pełniącym obowiązki”, ale będzie startował w konkursie na stanowisko dyrektora, ogłoszonym przez marszałka województwa dolnośląskiego. szela listopad 2010 9 KURS RYSUNKU I MALARSTWA DLA MŁODZIEŻY I DOROSŁYCH • rysunek - ołówek, węgiel, techniki mieszane • malarstwo - tempera, akwarela, olej • martwa natura • szkice i studia postaci z modela • pejzaż w plenerze • kompozycja - ćwiczenia kształtujące umiejętność patrzenia artystycznego oraz organizacji płaszczyzny i przestrzeni • pojęcia i terminy plastyczne Prowadzący: artysta plastyk Marzena Prokopowicz Sawicka Informacje: 793 020 801 Na wystawę składa się 90 fotografii, pokazujących kopalnie węgla oraz działalność i życie polskich górników w rejonie Nord – Pas -de Calais. Ekspozycja prezentuje dokumenty i pamiątki ze zbioru Centrum Historycznego Górnictwa w Lewade, Parku Wielokulturowego „Stara Kopalnia” w Wałbrzychu oraz osób prywatnych. Wiele wałbrzyszan ma sentyment do Zagłębia Nord- Pas-de Calais, gdzie kiedyś żyli i pracowali ich rodzice, dziadkowie i gdzie sami urodzili się. W tym roku mija 100 lat od początków emigracji polskich górników do kopalń węgla we Francji. Wystawa wzbogaciła się ostatnio o 10 reprodukcji obrazów francuskiego malarza Andre Fougerona, pochodzących z albumu wydanego w 1951 r. (4 z nich obok). Przedstawiają środowisko górnicze we Francji np.: „Sędziowie”, „Martwa natura”, „Dzieci z osiedla”, „Górnik”, „Rowerzyści”, „Emeryt”, „Pracownica sortowni”. Przypomnijmy, że A. Fougeron (1913 - 1998) urodził się w rodzinie robotniczej w Paryżu, w którym też zmarł. Po ukończeniu szkoły podstawowej pracował jako hutnik w fabryce Renault. Następnie zajął się malarstwem jako artysta samouk. Upodobał sobie malowanie środowiska robotniczego. W 1939 r. wstąpił do Francuskiej Partii Komunistycznej. Tematyka jego obrazów to: niesprawiedliwość społeczna, bieda Trzeciego Świata, brutalność policji, rasizm, itp. Jego prace to socrealistyczna technika malowania, widać w nich także duży wpływ malarzy: Andre Massona i Pablo Picassa. Wystawiał swoje obrazy m.in. w Paryżu, Berlinie i Moskwie. Przed remontem 10 listopad 2010 Fot. K. Masiuk Kurs przygotowuje do egzaminów na uczelnie artystyczne. Zajęcia 2 godz., 4 razy w miesiącu, w pracowni w Szczawnie - Zdroju. Wałbrzyski Informator Kulturalny Górnictwo węglowe rejonu Nord – Pas - de Calais we Francji byłe miejsce pracy polskich reemigrantów do 30 listopada Nowy nabytek „Starej Kopalni” to dar konsula generalnego Francji w Krakowie, Pascala Vagogne. Planował on przyjazd do Wałbrzycha na otwarcie wystawy w sierpniu i przekazanie cennego albumu prac Andre Fougerona Parkowi Wielokulturowemu „Stara Kopalnia”. Na kilka dni przed przyjazdem został jednak odwołany z Konsulatu w Krakowie i przeniesiony na inną placówkę dyplomatyczną. Album polecił przekazać przesyłką pocztową, która dotarła do adresata na początku września. Konsul Pascal Vagogne, podczas kilkuletniej działalności w Polsce, kilka razy odwiedzał Wałbrzych i zawsze znalazł czas, aby być również w „Starej Kopalni”. Był bardzo zainteresowany utworzeniem w jej wyremontowanych już obiektach „Izby Pamięci Polskich Reemigrantów z Francji”. PARK WIELOKULTUROWY „STARA KOPALNIA” 58-304 Wałbrzych, ul. Wysockiego 28 Zwiedzanie od wtorku do soboty w godz. 9-15 Wejście z przewodnikiem o godz. 9, 11, 13 e-mail: [email protected] telefon 074 664 60 33 | tel./faks 074 664 60 35 Trasa turystyczna w zabytkowej kopalni węgla kamiennego „Julia”. Trasa nieprzygotowana dla osób niepełnosprawnych. Grupy zorganizowane proszone są o wcześniejszą rezerwację telefoniczną. Dla grup zagranicznych istnieje możliwość zaangażowania tłumaczy za dodatkową opłatą. Czas zwiedzania: 1,5 godz. Ceny biletów: normalny - 6 zł, ulgowy - 3 zł p.o. dyrektora: Kazimierz Szewczyk przeszłości Fragmenty ne hitektonicz zabytki arc a ojewództw w o g e n w a d go wałbrzyskie Wałbrzyski Informator Kulturalny listopad 2010 11 Pamięć Auschwitz 1 października 2010 - 31 stycznia 2011 Wystawa składa się z 40 plakatów wykonanych przez młodzież licealną w ramach konkursu plastycznego ogłoszonego przez PM Auschwitz-Birkenau z okazji 55. rocznicy wyzwolenia obozu. Muzeum serdecznie zaprasza do obejrzenia tej ekspozycji czasowej, zamykającej tegoroczny cykl wystawienniczy poświęcony historii KL Auschwitz. Ekspozycja wypożyczona z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. MUZEUM GROSS-ROSEN 58-152 Goczałków ul. Ofiar Gross-Rosen 26 Rogoźnica www.gross-rosen.pl czynne: od 1.10 do 30.04 w godz. 8:00 – 16:00 telefon: telefon: 074 855 90 07 074 846 45 66 Dyrekcja i pracownie 074 842 15 80 naukowo-badawcze tel./fax: 58-304 Wałbrzych 074 842 15 94 ul. Szarych Szeregów 9 e-mail: [email protected] Dyrektor: Janusz Barszcz „Byłem w Gross-Rosen i Dyhernfurth” Jest to nowe wydawnictwo, które ukazało się nakładem Muzeum Gross-Rosen. Stanowią je wspomnienia Kazimierza Hałgasa Autorem jest lekarz – więzień, który prawie 5 lat spędził w obozach koncentracyjnych III Rzeszy. Najpierw był w KL Auschwitz, a od grudnia 1942 r. w KL Gross-Rosen. Po ewakuacji obozu Gross-Rosen znalazł się w Leitmeritz – filii KL Flossenbürg. Wspomnienia te są cennym źródłem poznania historii KL Gross-Rosen i jednej z jego filii. 12 listopad 2010 Wystawy sta³e Minerały, skamieniałości i skały Dolnego Śląska Prezentuje bogaty i barwny świat minerałów. Szczególnie interesująca jest kolekcja kwarców pochodzących z masywów granitoidowych Dolnego Śląska oraz chryzoprazów i nefrytów – najsłynniejszych kamieni ozdobnych regionu. Poznać też można historię rozwoju geologicznego Dolnego Śląska utrwaloną w skałach oraz skamieniałościach roślin i zwierząt, zobaczyć lecznicze pastylki „terra sigillata” wytwarzane w XVII i XVIII wieku z glinek wydobywanych w okolicach Strzegomia. Historia miasta i regionu Pokazuje tylko część bogatych zbiorów obrazujących dzieje Wałbrzycha w różnorodnych formach – ikonograficznej, archiwaliów, dokumentacji współczesności, numizmatyki, kartografii, górnictwa. Ceramika europejska Pokazuje wyroby ceramiczne o wysokich walorach artystycznych z wielu krajów Europy, a szczególnie manufaktur w Miśni, Berlinie, Wiedniu, Sevres. Muzeum w Wałbrzychu ma największe zbiory porcelany śląskiej w Europie. Porcelana fabryk dolnośląskich Zasadniczą część zbioru stanowią wyroby wałbrzyskich fabryk – C. Kristera i C. Tielscha, a także innych działających na Dolnym Śląsku w II poł. XIX w. oraz I poł. XX w. – w Jaworzynie Śl., Parowej, Szczawienku, Strzegomiu, Żarach, Zofiówce. Ta wysoko ceniona kolekcja zachwyca różnorodnością form ceramicznych, szeroką gamą barw i efektowną dekoracją. Wałbrzyski Informator Kulturalny Wystawy czasowe Chad Evans Wyatt Roma Rising.pl do 10 grudnia Wystawa zdjęć wybitnego amerykańskiego fotografika MUZEUM W WAŁBRZYCHU 58-300 Wałbrzych, ul. 1 Maja 9 www.muzeum.walbrzych.pl czynne: wt. – pt. - 10–16, sob. - niedz. - 11–17 Kasa kończy sprzedaż biletów na 30 min. przed zamknięciem Muzeum. W soboty wstęp bezpłatny. ceny biletów: normalny - 4 zł, ulgowy - 2 zł tel./faks: 074 664 60 30 | 074 664 60 31 e-mail: [email protected] Dyrektor: Marek Stadnicki Wyjazd do Czech i zapoznanie się z sytuacją mieszkających tam członków społeczności romskiej zainspirowały go do stworzenia wystawy fotograficznej „Roma Rising - Romskie Odrodzenie” - cyklu portretów, przedstawiających Romów, którzy, wbrew stereotypom, odnieśli sukces i zajmują w społeczeństwie szanowane pozycje. Tę wystawę wałbrzyszanie mogli oglądać w ubiegłym roku w muzeum. Teraz Chad Wyatt powraca do Wałbrzycha z kolejną odsłoną swojego projektu - wystawą „Roma Rising.pl”, na której pokazuje portrety Romów mieszkających na terenie Dolnego Śląska. Wystawa organizowana jest we współpracy z Fundacją Integracji Społecznej PROM i współfinansowana ze środków dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Wystawa z okazji 50. lecia Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi w Wałbrzychu 5 listopada - 10 grudnia wernisaż - 5 listopada - godz. 17 Sesja naukowa towarzysząca wystawie 5 listopada - godz. 11 sala konferencyjna sponsora obchodów - Funduszu Regionu Wałbrzyskiego Wałbrzyski Informator Kulturalny listopad 2010 13 Wałbrzych wielokulturowy DYSKUSYJN Y KLUB KSIĄŻ DZIEŃ KULTURY ŁEMKOWEJ KI 22.11 - god z. 15:15 O książce Olg i Tokarczuk „P rowadź swó pług przez j kości umar łych” Filia nr 11 na 23 listopada W programie m.in. - spotkanie z Krzysztofem Zawojskim, wystawa autorskich zdjęć prelegenta, zajęcia dla dzieci i młodzieży. Szczegóły na odrębnym afiszu. Podzamczu SEANS FILMOWY wej Filia nr 7 na Piasko LITERATURA NA EKRANIE Górze 9.11 - godz. 16 8.11 - godz.. 16 „Upadek” Weronika postanawia umrzeć” 23.11 - godz. 16 „Ale jazda pod @ i m ade Ak 10 ´ 20 en i s e wrz PRZYSTANEK ATLANTY Galeria pod Atlantami - wykłady 19. 11 - godz. 11 dr Stanisław Januszewski „Dolnośląska kolekcja maszyn parowych” 22.11 - godz. 11 dr Romuald M. Łuczyński „Opisy regionu wałbrzyskiego w dawnych listach, pamiętnikach etc.” 15 listopada AKADEMIA RODZICA dla rodziców i dzieci 2.11 - godz. 17 dzieżowy Oddział Dziecięco – Mło ami t n a Atl ie 932 25 – 1 aficzn lat 19 entr SPOTKANIA ypogrPrzybAUTORSKIE osia z i Książki (c t ś o Trwa leri a rzyb w Ga 6.00. Julian AWA WYST P ckie kiego . 10.00 – 1 poety mińs z Tomy ława Strze tku w god ią ys p o d Wład łku ia z d ponie A ROW ruczk rowy LENE EZA P kultu Miasta Piotrai. KOdbyw lo IMPR ie m W ta y ta n żow n an zyde od Atl Oddział Dziecięco – Młodzie Festyonatem Pre teka p atr Biblio pod p rganizuje 0 .0 14 ło Wspó godz. ku od w ryn 9 „Zaduszki z aniołami” GŁOŚNE CZYTANIE Barbara Malinowska i Marcel Kamr 2 w spektaklu słowno-muzycznym 4.111- godz. 15 2.11 - godz. 9 s „Szkoła czarownic” RS nkur ówione Galeria U KoAtlantami ki pod KONK ls i M urs ogłos o 15 p . iążk17 k 18 . 11 - go dz Ogólno 3.11 -s godz. op a kon ję K z n e prac n e – nie tylk aro c ia e n a R ia Czytelnia aln ład Czasopism iążc aN a yw k s kr s k od n ia oc in w „K zictw 15 a term słuchaj się ury i Dzied zn.org.pl a lt Upływ .p mu „Z www tra Ku ty.pl i progra ków Minis .atlan d w ro w ś w e z a pny n dostę Filia nr 7 Lna Piaskowej Górze go Ślą ANTY K AT olne o E N A ST niki DJanuszewsckoiewgni PRZY h c e t a i k Pra ław t is je y n u b iz ta Za rgan ab. S dra h dz. 11.00 o ykład o go tami Atlantami W n a tl A TAMI e Bie TLAN i eseista sann AProzaik S POD . Su od Atlantami ż e SEAN r p ia” w alerii „Brację filmu w sadliioGwizualnych u kc Proje ł Zbiorów A zia Odd„Powojenny ŻKI kultur” Wałbrzych. Miasto orcz B KSIĄ Y KLU Grzegodzam a USYJN n a J DYSK (P zcze”żce w Filii nr 11 „Chas ksią wa o o m z Ro NTY hec ATLA K szlac d NE STAliterat, encji poeta, PRZY dplastyk ha tajemnic” 16.11 NTAMI SEANS POD ATLA 17 Galeria pod - godz. 10 Michał Zygmunt 0 4.11 - godz. 17.3 „Orlando” - godz. 16 3 .30 dz. 17 25.11 - go2 Monika Bisek-Grąz 7 LEKCJA CZYTANIA2 Z... Andrzej Niżewski ” „Obywatel Kane 17.11 - godz. 9 14 rasza ntami zap „Tygodnikiem Powszechnym” i jego Fundacją oraz Biblioteką zy rzyc je repod ieGaleria Wałbuczyńskiegog Atlantami h c a pod Atlantami na temat „Bajek” Zbigniewa Herberta. To drugie za- Dzok c Ł oli mualda M. racownia Re o P 8 w dra R rganizuje jęcia w ramach ogólnopolskiej akcji spotkań z pisarzami,2 krytykami d ła k 0o Wy . 11.0 - godz. 16 z18.11 d o g literackimi, wydawcami i wspólnego omawiania wybranych tekstów. o SKIE aip UTOR Stanisław Nicieja NIE A KA pisarakmi w F Spotkanie z młodzieżą z wałbrzyskich liceów poprowadzi poeta i prof. – SPOT k a ik w Atlantami ln ro Galeriaopod z czyte mu p publicysta Wojciech Bonowicz. Ewa N tka się ach progra iejsc m a spo listopad 2010 29 m Autork 10.00 w ra aleźć swoje . n z h „ZKulturalny o god Wałbrzyski Informator owyc blem pro AWA WYST tofa rzyszmiesiąc two K ły Galeria Książki Galeria pod Atlantami Najpiękniejsze Książki Roku 2009 Alfred W. Oruba 4 listopada - 31 grudnia Malarstwo 8 październia - 2 grudnia Na wystawie zostaną zaprezentowane książki - laureatki 50. jubileuszowego Konkursu Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Wzięły w nim udział 82 wydawnictwa, nadsyłając 158 tytułów. Książki nagradzano w kategoriach: 1) literatura piękna, 2) książki naukowe, popularno-naukowe (humanistyka), 3) książki matematyczne, przyrodnicze i techniczne, 4) książki dla dzieci i młodzieży, 5) podręczniki, 6) słowniki, encyklopedie, leksykony, poradniki, 7) albumy, 8) katalogi, bibliofilskie i inne. Jury konkursu przewodniczył prof. Stanisław Wieczorek. Zbiory udostępniło Polskie Towarzystwo Wydawców Książek w Warszawie. Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna „Biblioteka pod Atlantami” w WałBrzychu 58-300 Wałbrzych, Rynek 9 www.atlanty.walbrzych.pl czynna: pon. - pt. 9 -18; sob. 9 - 15 e-mail: [email protected] telefon 074 664 99 21 | faks 074 664 87 05 Dyrektor Violetta Kasiborska ODDZIAŁ DLA DZIECI I MŁODZIEŻY czynna: pon. - pt. 10 - 18 sob. 9- 15 ODDZIAŁ DLA NAJMŁODSZYCH czynna: pon. - pt. 10 - 17 ODDZIAŁ ZBIORÓW AUDIOWIZUALNYCH czynny: pon. - pt. 10 - 18 sob. 9 - 15 WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA czynna: pon. - pt. 10 - 18 sob. 9 - 15 PRACOWNIA REGIONALNA czynna: pon. - pt. 10 - 17 ODDZIAŁ ZBIORÓW DLA NIEWIDOMYCH czynny: pon.– pt. 10 - 16 DZIAŁ INFORMACJI NAUKOWEJ I CZYTELŃ czytelnia naukowa, czytelnia czasopism czynna: pon. - pt. 10 - 18 - sob. 9-15 Wałbrzyski Informator Kulturalny Wystawa prezentuje obrazy tego wałbrzyskiego artysty z ostatniej dekady jego twórczości. „Pejzaż, najbliższy przedmiot malarskiej inspiracji Alfeda Oruby, możemy oglądać jako zaproszenie do gry w odkrywanie przenikających się porządków – materialnego i abstrakcyjnego. Widoczna radość malowania, szczególny optymizm, humor i bezpretensjonalność daje nam także poczucie bezpieczeństwa, że w tej podlegającej głębokiemu przetworzeniu naturze możemy łatwo się odnaleźć. Ze swobodą upraszczane widoki jezior, lasów, pól, zamków zyskują w śmiałych zestawieniach barw, dynamicznych pociągnięciach pędzla i grubej fakturze farb wiarygodność szczerego, pełnego ekspresji „odprzedmiotowienia”. Jest w tym malarstwie miejsce na materialne dotknięcie emocji.” Piotr Jonek, fragment z katalogu listopad 2010 15 prezentacje: fotografia 16 Fotografia jest odzwierciedleniem moich pasji Już jako mały chłopiec całe dnie spędzał bawiąc się aparatem ojca. Magiczne obrazy, które wtedy powstawały, zapoczątkowały przygodę z tajemnym światem fotografii. Za pierwsze zaoszczędzone pieniądze Rafał kupił swój własny aparat. W obecnej chwili robi zdjęcia lustrzanką cyfrową i nadal czerpie nieopisaną przyjemność z zabawy fotografią. Rafał Żak jest członkiem Wałbrzyskiego Klubu Fotograficznego od 2008 roku i członkiem Wałbrzyskiego Stowarzyszenia Fotograficznego od momentu jego założenia. Chce nadal rozwijać siebie poprzez pasje, próbować nowych technik, poszukiwać inspiracji, brać udział w konkursach fotograficznych, organizować wystawy prac, a także wzbogacać swoją stronę internetową www.photorav.pl - o kolejne zdjęcia. Czego mu serdecznie życzę. Najbardziej interesuje mnie fotografia podróżnicza, w tym krajobrazy, ludzie, przyroda. Każdą swoją podróż dokumentuję zdjęciami. Wybieram mniej znane zakątki, odkrywam, poznaję i pokazuję innym świat, który sam dostrzegłem. Dodatkowo od ponad roku zgłębiam tajniki fotografii portretowej. Staram się nawiązywać listopad 2010 Rafał Żak więź z modelem, aby zdjęcia miały dodatkowo warstwę emocjonalną i były wyrazem odpowiednich nastrojów. Rafał jeździ dużo i w ciekawe miejsca, dlatego warto odwiedzić jego stronę www.photorav.pl. Powiem szczerze, że gdy pierwszy raz ją zobaczyłem, zastanawiałem się, czy kolega jest z Wałbrzycha i czy aby na pewno są to jego własne fotografie. Zdjęcia nie tylko przedstawiają niezwykłe krajobrazy, ale są zrobione z dużym wyczuciem kompozycji, że o wrażliwości nie wspomnę. Faktem jest, że praca wykonywana z pasją przynosi efekty, zwłaszcza jak się ma dobre wzorce Ansel Adams, Charli Waite, Jan Saudek i Irving Penn, towarzystwo, które stanowi największy fotograficzny autorytet dla Rafała. Doborowe towarzystwo i fajnie, że widać ich wpływ na twórczość młodego wałbrzyszanina. Fotografia jest odzwierciedleniem moich pasji. Podróże, góry, poznawanie świata. Na zdjęciach uwieczniam ulotne chwile, wspomnienia, górskie przestrzenie, ukradkowe spojrzenia. Moje zdjęcia to opowieści, które chcę przekazać, to uczucia, które chcę wydobyć. Fotografia jest moim sposobem na życie. Pawel Sokołowski Wałbrzyski Informator Kulturalny prezentacje: fotografia Wałbrzyski Informator Kulturalny listopad 2010 17 18 19 prezentacje: plastyka bez tytułu 2009 20 listopad 2010 Wałbrzyski Informator Kulturalny Jestem na drodze poszukiwań twórczych... Po sześciu latach od wystawy w wałbrzyskim BWA „Nowe - przegląd młodej plastyki wałbrzyskiej i świdnickiej” pojawiła się nowa, przyszła artystka w środowisku plastycznym. Maja Bryks urodziła się i mieszka w Wałbrzychu. Zainteresowania plastyką wykazywała od najmłodszych lat. Początkowo były to prace głównie rysunkowe. Bardziej świadomie malarstwem zaczęła się interesować w liceum,co zaowocowało wyróżnieniem w Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym pt.”Tęcza”, w swojej kategorii wiekowej. Obecnie studiuje na III roku Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu na Wydziale Malarstwa i Rzeźby. Interesuje się malarstwem i rysunkiem oraz rękodziełem artystycznym. Uprawia malarstwo na ubiorach oraz przedmiotach użytkowych: torbach, paskach, obrusach, poszewkach, czerpiąc pomysły ze sztuki ludowej oraz motywów roślinnych. Okres studiów, jak przyznaje Maja Bryks, to czas zdobywania doświadczenia i eksperymentowania na płaszczyźnie z techniką, fakturą oraz poszukiwania rozwiązań formalnych. Większość obrazów maluje farbami akrylowymi, ze względu na szybkie ich wysychanie podczas pracy, co Wałbrzyski Informator Kulturalny pozwala na uzyskanie zamierzonego efektu oraz ułatwia przemieszczanie się pomiędzy domem a pracownią. Pejzaże czy wnętrza malowane są monochromatycznie, z wyraźnym rozświetleniem w tle i nieokreślaniem przestrzeni. Ważny jest nastrój w obrazie oraz atmosfera spokoju i ciszy. „Inspiruje mnie przyroda, ludzie, ich emocje, mimika twarzy, ale również zwierzęta. Ostatnio maluję cykl obrazów, których bohaterami są koty, ujęte portretowo, często ubrane w bibeloty: kapelusz, korale, fajkę.... Staram się poprzez portretowanie tych wyjątkowych zwierząt uzewnętrznić ludzkie charaktery i naturę. Mam świadomość, że jest to temat banalny, ale tym bardziej jest dla mnie wyzwaniem. Jestem na drodze poszukiwań twórczych, dlatego sięgam po różne tematy, maluję pejzaże, martwe natury, tworzę obrazy abstrakcyjne. Mam nadzieję, że kończąc studia będę bardziej określona i wypracuję własny język wypowiedzi twórczej”. Z życzeniami owocnej pracy i radości z procesu tworzenia Marzena Prokopowicz-Sawicka prezentacje: plastyka Maja Bryks listopad 2010 21 ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA „WAŁBRZYCH” www.zpit.pl Międzynarodowy Konkurs Rysunku 58-304 Wałbrzych, ul. Andersa 185 - IV edycja tel 074 666 42 60 | tel/faks 074 848 15 25 email: [email protected] | [email protected] Dyrektor: Arkadiusz Simm Galeria Słowa i Obrazu im. o. Pio 58 – 302 Wałbrzych, ul. Asnyka 12 a tel. 074 842 57 09 Organizator wystaw: Stanisław Białowąs tel. kom. 0604 584 945 Autorska Galeria Rzeźby Marii Bor Zwiedzanie po umówieniu się: tel./fax: 074 84 752 53 tel. kom. 0607 69 32 72 Wałbrzych , ul. Wrocławska 80 Galeria „Na piętrze” 58-300 Wałbrzych, Rynek 22 tel./fax: 074 842 63 77 od 6 listopada 2009 wernisaż - 6. 11 - godz. 16:30 Wałbrzyska Galeria Sztuki BWA „Zamek Książ” 58-306 Wałbrzych, ul. Piastów Śląskich 1 www.bwa.walbrzych.pl telefon: 074 665 62 62 e-mail: [email protected] Dyrektor: Alicja Młodecka „Od lat we Wrocławiu odbywały się międzynarodowe przeglądy rysunku. Kiedyś pod nazwą Międzynarodowe Triennale Rysunku, obecnie organizowany przez ASP we Wrocławiu - Międzynarodowy Konkurs Rysunku. W założeniu ideowym konkurs, oprócz przeglądu światowego dorobku w dziedzinie rysunku we Wrocławiu, ma również prezentację sztuki rysowania w formie wystawy wędrującej.” Ogólnopolski Teatr William-Es ul. Piastów Śląskich 1 58-306 Wałbrzych Tel.: 0 603 532 360, 0 697 634 978 www.teatrwilliam-es.com [email protected] 22 listopad 2010 Otwarcie wystawy szkła artystycznego Małgorzaty Dajewskiej i jej uczniów Wałbrzyski Informator Kulturalny Ludmiła Barbara Kobielec tymczasem Kłamstwo! - zakrzyknął jeden z Braci, chowając w dłoniach Świat. Idiota. W tak maleńkich dłoniach nie skryje się nawet ziarnko Nadziei. A cóż dopiero Świat... A tymczasem? /SEN O ŚNIE/ Wciąż zaskoczona faktem swojego istnienia, może wreszcie do niego przywyknę, tak jak przywykłam do tylu innych zjawisk. Bez radości, lecz jednak. Na razie, zwinięta w kłębek na kolanach Dnia, liżę swoje rany. Zimą Dni zdarzają się rzadko, Czas zamarza i kruszy się w dłoniach, gdy usiłuję Go schwytać. Ale teraz jest Wiosna i Czas kusi mnie łagodnym gestem, abym ruszyła za Nim. Niestety, nie mam czasu dla Czasu. /Sen którego nie życzy się nawet najgorszym wrogom/ to tajemnica samotnych nocy które rozświetla bezwycie bestii zamkniętej w klatce moich żeber tonie we własnej krwi śmierć długa i bolesna jeśli wolno mi zauważyć nikt nigdy nie powinien tak umierać dlatego człowiek nie umiera z miłości tylko jego serce Wałbrzyski Informator Kulturalny prezentacje: poezja Dzisiaj proponuję Czytelnikowi wiersze Ludmiły Barbary Kobielec. Jest to poezja prawdziwa, bo żywi się emocjami. Jej wewnętrzne prawa oparte na logice snu tworzą system związków snu z rzeczywistością. Ale rzeczywistość ma tu charakter cokolwiek surrealistyczny. To także poetyka baśni, krajobrazu z lektury fantasy i skrótów myślowych. Warte podkreślenia są tu zabiegi lokujące treść poza tekstem jak w przypadku wiersza „tymczasem”. Jego pointa zawiera się w pauzie, w przestrzeni pomiędzy przedostatnim wersem a ostatnim. Cała dramaturgia mieści się tu doskonale, pozwalając czytelnikowi na budowanie własnych impresji. Dopisywanie nieodkrytych poziomów znaczeń, a przecież przewidzianych, jak w tablicy Mendelejewa, w której kolejne odkrycia lokują nieodkryte wcześniej pierwiastki. Rozedrganą emocjonalność przykrywa autorka ironią graniczącą z szyderstwem „…Czas kusi mnie łagodnym gestem, abym ruszyła za Nim. Niestety,/ nie mam czasu / dla Czasu.” Innym razem ulega jej „…Zimą Dni zdarzają się rzadko,…”. Lecz jakby nie patrzeć, jakby nie czytać, to musimy dać porwać się klimatowi trudu istnienia w rzeczywistości innej niż sen, bo ona do snu potrafi skutecznie przenikać „/Sen którego nie życzy się nawet najgorszym wrogom/”. Elżbieta Gargała Antynomia snu listopad 2010 23 Sekrety z zamkowej szuflady To stała, interesująca wystawa, pokazująca historię zamku Książ i jego mieszkańców od dawnych czasów do teraźniejszości. Oglądać ją można w pięciu zamkowych komnatach, każda sala prezentuje inną tematykę. Przedsiębiorstwo „Zamek Książ” w wałbrzychu Sp. z o.o. ul. Piastów Śląskich 1 58-306 Wałbrzych ksiaz.walbrzych.pl centrala: +48 074 66 43 800 [email protected] Prezes: dr Jerzy Tutaj Wystawa poplenerowa III Książańskiego Pleneru Artystycznego do 28 listopada Ekspozycja pokazuje prace kilkunastu artystów z Dolnego Śląska. Plener poświęcony był tematyce konia. Prezentowane akwarele, pastele, obrazy olejne pokazują zatem te wspaniałe zwierzęta i scenerię Stada Ogierów Książ. Materiały pochodzą głównie z Archiwum Państwowego we Wrocławiu, z prywatnych archiwów rodzinnych i ze zbiorów własnych przedsiębiorstwa „Zamek Książ”. Zwierzęta lasów polskich i afrykańskiego buszu do 30 listopada Wystawa przygotowana przez Sudeckie Biuro Polowań „Muflon” Lekcje zamkowe Chcąc wykorzystać ogromne możliwości poznawcze tkwiące w Zamku Książ, Centrum Europejskie zaproponowało „Lekcje zamkowe”, które przybliżają młodym ludziom historię regionu i jego mieszkańców oraz uczą szacunku dla przeszłości. Szczegóły: tel: (74) 66-43-871, (74) 66-43- 829, e-mail: [email protected], [email protected]. 24 listopad 2010 Wałbrzyski Informator Kulturalny Wałbrzyski Klub Wędrowców przy Oddziale PTTK Ziemi Wałbrzyskiej i jego prezes Alek Ziółkowski zapraszają na wycieczki www.wkw.plfotoart.com e-mail: [email protected] | tel: 074 842 40 52 ul. Konopnickiej 19, 58-309 Wałbrzych 7 K LU B O W E ZADUSZKI Zbiórka: godz..8:30, Rusinowa, pętla autobusowa linii 5. Trasa: Rusinowa – Podlesie – Jedlina Zdrój. W programie: wędrówka do Jedliny-Zdroju, uroczysta Msza Święta, po niej wspólna agapa w miejscowej restauracji. Prowadzący: T. Koguciuk listopada 14 S P OT K A N I E W G Ó R AC H Zbiórka: godz. 9:00, Sobięcin, pętla autobusowa linii 2. Trasa: Sobięcin – Kuźnice Św. – Dzikowiec – Unisław Śl. – Kuźnice Św - Sobięcin. W programie spotkanie z członkami PTTK Oddz. Jelenia Góra, uczestnikami coniedzielnych wycieczek „Rajd na raty”. Przewidziane ognisko, proszę zabrać stosowne wiktuały. Prowadzący: T. Koguciuk 21 listopada SKALNA BRAMA Zbiórka: godz. 9:10, pl. Grunwaldzki, przystanek autobusowy linii 10. Trasa : Glinik Stary – Rybnicki Grzbiet – Rogowiec – Skalna Brama – Andrzejówka - Sokołowsko. Przewidziane ognisko. Prowadzący: W Świętochowski 28 listopada listopada CHEŁMIEC Zbiórka: godz. 10:00, Sobięcin, pętla autobusowa linii 2. Trasa: Sobięcin – Chełmiec – Szczawno Zdrój. Przewidziane ognisko. Prowadzący: J. Pompierski WKW zaprasza na spotkanie integracyjne 18 listopada - godz. 17 restauracja „Muzyczna” (w Filharmonii Sudeckiej) Wpisowe - 10 zł. - koszt dwudaniowego obiadu. Wpłaty – E. Kochańska. Wałbrzyski Informator Kulturalny Henryk Boratyński na początku lat 70. ubiegłego wieku zainicjował cykliczne wycieczki - „W niedzielę nie ma nas w domu”. Pomysł spodobał się i do dziś trwa niedzielne wędrowanie, przyciągając kolejne pokolenia. Henryk Boratyński był prezesem Wałbrzyskiego Klubu Wędrowców aż do lutego 2009 roku. Wędrował do ostatniego dnia. Zaraz po pogrzebie Stanisław Białowąs oddał wierszowany hołd Henrykowi Boratyńskiemu. In memoriam czyli Duży smutek, „Na szlaku Henryka” wielka pustka, wykrzywione z żalu usta, że tak nagle to się stało, życie przepiękne się urwało. Było na skalę przełomu „W niedzielę nie ma nas w domu”. Prowadził ludzi w świat, w góry tam, gdzie docierały chmury. Nawet przeciwnicy takiej frajdy z ochotą szli z nim na rajdy. Nie było z nim żadnej draki, perfekt znał wszelakie szlaki, co wiedziały nawet gapy, że On nie używał mapy. Chodził tędy i owędy, znał wszystkie nasze legendy. Żył On skromnie i bez zbytku, żył też ochroną zabytków. Henryk człekiem dawnych dat, w trasie od sześćdziesięciu lat. Odrzucił od siebie rumor, zawsze takt, umiar i humor. Takich, jak On, jest niewiele, przewodnik – nauczycielem. Zdążył sporo nas nauczyć, jak się z sensem w górach włóczyć i jak życiem się radować, żyć dla innych, nie szpanować.... Nadal wykrzywione usta, w sercu żal i wielka pustka. Wszyscy mamy to na względzie, zawsze wzorem dla nas będzie (...) listopad 2010 25 Bodaj pierwszy raz od paru lat na tego rodzaju spotkaniu rozmawiali bezpośrednio prezydent Piotr Kruczkowski oraz ludzie wałbrzyskiej kultury, artyści i twórcy reprezentujący różne dziedziny twórczego działania w naszym mieście, a nawet spoza. Mieli prezydentowi sporo do powiedzenia. Nawet na piśmie. Memorandum w sprawie zabezpieczenia unikatowej w skali kraju Wałbrzyskiej Galerii Rzeźby Plenerowej oraz utworzenia odrębnej galerii gromadzącej prace artystów wałbrzyskich, często wystawiających z sukcesem w galeriach europejskich, złożyła artystka rzeźbiarka Maria Bor. Aktywne było środowisko literatów. Face to face Parokrotnie wyrażano chęć odbywania kolejnych. Ze strony prezydenta Piotra Kruczowskiego padła też deklaracja pomocy w pozyskaniu przez wałbrzyskie środowiska twórcze własnego lokum. Spotkanie odbyło się w przedostatnim dniu września w Sali Granatowej WOK-u na Piaskowej Górze, prezydent Piotr Kruczkowski. Wałbrzyscy twórcy i jego inicjatorem dyskusji twórców z prezydentem Piotrem Kruczkowskim było Stowarzyszenie Inteligencji Twórczej. Debacie towarzyszyły artystyczne akcenty. Zebrani mogli oglądać dwa najnowsze obrazy Krzysztofa Jędrzejca i posłuchać mini koncertu wiolonczelowego w wykonaniu Aleksandra Czajkowskiego. Były też zaprezentowane dwa tomiki poetyckie Danuty Góralskiej-Nowak oraz wspomnienia Józefa Wiłkomirskiego. EKA Fot. E. Gargała Prezes wałbrzyskiego oddziału SAP Roman Gileta, Elżbieta Gargała i Krzysztof Kobielec sporo mówili o przedsięwzięciach podejmowanych przez to środowisko, osiągnięciach ich członków, owocnej współpracy transgranicznej z Czechami. Padały nazwiska twórców reprezentująch inne dyscypliny, odnoszących światowe wręcz sucesy jak na przykład Liliana Gronuś – autorka obrazów malowanych guzikami, która zgłoszona została do Księgi Guinnessa. Skarżyli się też na brak samodzielnej siedziby. Takie miejsce dobrze służyłoby różnego rodzaju prezentacjom i – co bardzo ważne – umożliwiałoby spotkania, dyskusje, podejmowanie wspólnych działań przez różne środowiska twórcze miasta, które teraz nierzadko mają utrudniony wzajemny kontakt. Spotkanie można uznać za udane, szczególnie, że był to pierwszy raz. Obrazy K. Jędrzejca oraz A. Czajkowski w czasie koncertu. 26 listopad 2010 Wałbrzyski Informator Kulturalny „Białym Orłem wzleć” 10 listopada - godz. 18 Koncert zespołu WOKalnego Aperto WOK Biały Kamień 11 listopada - najważniejsze polskie święto narodowe od 1918 roku. Chcąc upamiętnić kolejną jego rocznicę Aperto zaprasza na koncert „Białym Orłem wzleć”. Znajdą się w nim znane oraz te zapomniane już pieśni patriotyczne, które dodawały sił do walki i wiary w zwycięstwo, a dziś przypominają o historii Polski, skłaniają do refleksji, często wzruszają. www.wok.walbrzych.pl Liga Rocka Dyrektor: Jarosław Buzarewicz 58-304 Wałbrzych ul. Andersa 185 58-309 Wałbrzych ul. Broniewskiego 65a telefon 074 666 43 50 e-mail: [email protected] telefon 074 666 43 54 faks 074 666 43 55 e-mail: [email protected] 19 listopada godz. 18 Pose 69, Post Scriptum WOK Biały Kamień WOK zastrzega sobie zmiany terminów imprez „Wizyta Starszej Pani” spektakl w wykonaniu Grupy Teatralnej „Sfinxjego” 10 listopada - godz. 19 WOK Piaskowa Góra WOK zaprasza na spektakl. Kanwą scenariusza jest dramat szwajcarskiego pisarza Friedricha Dürrenmatta o tym samy tytule, który miał swoją premierę 29 stycznia 1952 roku w Zurychu. Pomimo upływu lat dramat cieszy się zainteresowaniem, a sprawy, które porusza, nadal są aktualne. Czy można przekupić całe miasto? Wałbrzyski Informator Kulturalny Anioły – muśnięcie skrzydeł To IX edycja otwartego konkursu plastycznego, którego adresatami są wszyscy mający ochotę wykonać pracę plastyczną związaną z motywem przewodnim – Aniołem. WOK zachęca dzieci, młodzież i dorosłych do uczestnictwa w konkursie, czerpania inspiracji z rozmyślań nad przemijaniem i ulotnością życia, nad cudem narodzin w związku z nadchodzącymi Świętami Bożego Narodzenia. Mło dej Foto grafii Dzień II „Wizje” 18 listopada - godz. 18 zbiorowa wystawa zdjęć Sekcji Fotograficznej WOK pod kierunkiem Jarosława Michalaka WOK Biały Kamień listopad 2010 27 OTWARTE MISTRZOSTWA PODZAMCZA W TENISIE STOŁOWYM O PUCHAR RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA Ośrodek Społeczno-Kulturalny 11 listopada - od godz. 10:00 BIEG NIEPODLEGŁOŚCIOWY Współorganizator: Wałbrzyski Klub Biegacza 11 listopada - od godz. 13:00 WAŁBRZYSKI KLUB DYSKUSYJNY Ośrodek Społeczno - Kulturalny 15 listopada - od godz. 18:00 Ośrodek Społeczno - Kulturalny Spółdzielnia Mieszkaniowa „Podzamcze” 58-314 Wałbrzych, Al. Podwale 1 tel. 074 66 56 982 e-mail: [email protected] www.smpodzamcze.com.pl/osk/ Kierownik: Włodzimierz Palusko GIEŁDA I SPOTKANIE KOLEKCJONERÓW oraz akcja czytelnicza WYMIEŃ SIĘ KSIĄŻKAMI Ośrodek Społeczno - Kulturalny 30 listopada - od godz. 16:00 OSIEDLOWE ROZGRYWKI PUCHARU PODZAMCZA Boisko przy PSP nr 21, ul. Grodzka 71 środy, wg harmonogramu GRAND-PRIX TENISA STOŁOWEGO SEZON 2010/2011 Ośrodek Społeczno-Kulturalny czwartki, wg zapisów GRAND-PRIX BADMINTONA SEZON 2010/2011 PSP Nr 21, ul. Grodzka 71 soboty od godz. 8:00 Aerobik dla pań Ośrodek Społeczno-Kulturalny Środy – w godz. 18:00 - 19:00 Pilates dla pań Ośrodek Społeczno-Kulturalny Poniedziałki - w godz. 18:00 - 19:00 Kurs komputerowy dla seniorów Ośrodek Społeczno-Kulturalny Środy i czwartki, wg zapisów Zumba fitnes Ośrodek Społeczno-Kulturalny Piątki – w godz. 19:00 - 20:00 28 listopad 2010 Święta Cecylia - patronka muzyków Wałbrzyskie Koło Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków tradycyjnie zaprasza na obchody Dnia Patronki Muzyków: mszę św. koncert 20 listopada - godz. 17 kościół parafialny p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, ul. Kar. S. Wyszyńskiego 18 W koncercie udział wezmą: Duet Gitarowy - Agnieszka i Witold Kozakowscy Chór Millenium pod dyrekcją Małgorzaty Wiłkomirskiej DNI B R E TA N I I 9 listopada - godz.14.00 Dom Bretanii w Wałbrzychu, ul. Zamkowa 3 Bretania na kartce pocztowej wystawa ze zbiorów Joanny Soi i członków Domu Bretanii w Wałbrzychu 16 listopada - godz.17.00 Papug Pub, Wałbrzych, ul. Forteczna 35E Wieczór poezji i muzyki bretońskiej 6 grudnia - godz. 11.00 Dolnośląski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli Wałbrzych, ul. Kombatantów 2 „La derniere Creche” (Ostatnia szopka) spektakl teatru lalek przygotowany na podstawie polskiej baśni. Prezentacja - bretońscy aktorzy: Jean-Frederic Noa i Denis Lacaze 3 listopada - godz. 17.00 Centrum Polsko-Francuskie w Olsztynie, Dąbrowszczaków 39 Krajobraz i architektura Bretanii otwarcie wystawy fotografii Kazimierza Kozakiewicza Wałbrzyski Informator Kulturalny 2 BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Akademia rodzica Spotkania autorsie „Zaduszki z aniołami” 3 TEATR DRAMATYCZNY „Gwiazda śmierci” BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Spotkanie autorskie - „Zaduszki z aniołami” 5 6 7 8 TEATR LALKI I AKTORA Jubileusz 65. lecia Teatru - „Balladyna” - p r e m i e r a MUZEUM W WAŁBRZYCHU Otwarcie wystawy z okazji 50. lecia Polskiego Towarzystwa Nauk o Ziemi w Wałbrzychu TEATR LALKI I AKTORA Jubileusz 65. lecia Teatru - „Balladyna” - p r e m i e r a BWA ZAMEK KSIĄŻ Otwarcie wystawy rysunku TEATR DRAMATYCZNY „Gwiazda śmierci” „Łysek z pokładu Idy” TEATR DRAMATYCZNY „Łysek z pokładu Idy” TEATR LALKI I AKTORA „Calineczka” WĘDROWANIE Z WKW Klubowe Zaduszki BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Literatura na ekranie - film „Weronika postanawia umrzeć” TEATR DRAMATYCZNY Kanapa teatralna Wałbrzyski Informator Kulturalny DOM BRETANII Otwarcie wystawy „Bretania na kartce pocztowej” BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Seans filmowy - „Upadek” 9 WAŁBRZYSKI OŚRODEK KULTURY na Piaskowej Górze Spektakl “Wizyta starszej pani” Koncert “Białym Orłem wzleć” 10 OSK na Podzamczu Bieg Niepodległościowy Otwarte mistrzostwa Podzamcza w tenisie stołowym o puchar Rady Miejskiej w Wałbrzychu 11 TEATR DRAMATYCZNY Diamenty to węgiel który wziął się do roboty 12 TEATR DRAMATYCZNY Diamenty to węgiel który wziął się do roboty TEATR LALKI I AKTORA „Balladyna” 13 TEATR DRAMATYCZNY Diamenty to węgiel który wziął się do roboty WĘDROWANIE Z WKW Spotkanie w górach 14 BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Lekcja czytania z... OSK na Podzamczu Wałbrzyski Klub Dyskusyjny 15 listopad 2010 29 DOM BRETANII Wieczór poezji i muzyki bretońskiej BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Spotkanie autorskie - Michał Zygmunt Spotkanie autorskie - Monika Bisek – Grąz DZIEŃ PATRONKI MUZYKÓW Koncert i msza św. ku czci św. Cecylii kościół pw. NMPNP przy ul. Wyszyńskiego 20 TEATR LALKI I AKTORA „Alicja w Krainie Czarów” WĘDROWANIE Z WKW Skalna Brama 21 BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Spotkanie autorskie - Andrzej Niżewski BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Dyskusyjny Klub Książki Przystanek Atlanty – wykład dr R. Łuczyńskiego 22 TEATR DRAMATYCZNY Agent 007 – p r e m i e r a WAŁBRZYSKI OŚRODEK KULTURY na Białym Kamieniu Młodej Fotografii Dzień II – “Wizje” BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Głośne czytanie Spotkanie autorskie - promocja książki „Ogród snu i pamięci. Dzieje Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie oraz ludzi tam spoczywających w latach 1786 – 2010” BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Wałbrzych wielokulturowy - Dzień Kultury Łemkowskiej Seans filmowy -„Ale jazda” 23 BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Seans pod Atlantami -„Obywatel Kane” Kino Bambino -„Reksio obrońca” 25 BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Kino Bambino -„Harry Potter i Książę Półkrwi” 26 TEATR LALKI I AKTORA „Calineczka” 27 28 16 17 18 19 -26 TEATR DRAMATYCZNY VIII Wałbrzyskie Fanaberie Teatralne, IX Wałbrzyska Scena Festiwalu WROSTJA, V Wałbrzyski Pomost Teatralny 19 BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Przystanek Atlanty – wykład dr S. Januszewskiego WAŁBRZYSKI OŚRODEK KULTURY na Białym Kamieniu Liga Rocka 30 listopad 2010 TEATR DRAMATYCZNY „Grechuta” TEATR LALKI I AKTORA „Przecinek i kropa” WĘDROWANIE Z WKW Chełmiec TEATR DRAMATYCZNY „Grechuta” OSK na Podzamczu Giełda i spotkanie kolekcjonerów oraz akcja czytelnicza„ Wymień się książkami” 29 26 Wałbrzyski Informator Kulturalny Wałbrzyski Informator Kulturalny Inną od dzisiejszej funkcję pełniły też budynki wzniesione na początku lat 20. ubiegłego wieku przy al. Wyzwolenia, obecnie mieszczące Starostwo Powiatowe. Obiekt pod nr 20 to niegdyś kamienica mieszkalna, pod nr 24 znajdował się urząd finansowy, natomiast budynek pod nr 22 był siedzibą głównego urzędu celnego dla powiatu wałbrzyskiego, któremu podlegały inne placówki. Na jego fasadzie zachowały się herby Świdnicy i Lubawki – miast, w których znajdowały się takie same urzędy dla powiatów: świdnickiego i kamiennogórskiego. Warto w tym miejscu wspomnieć, że pracownicy urzędu celnego szkolili się na miejscu. W Wałbrzychu od 1935 r. istniała szkoła dla celników i mieściła się w budynku dawnej kwatery policji (z lat 1924-26) ma Nowym Mieście. Dziś jest to miejsce znane chyba każdemu wałbrzyszaninowi – Szpital Ginekologiczno- Położniczy. Do dziś zachowały się też budynki dawnej administracji gminnej i powiatowej w miejscowościach będących obecnie dzielnicami Wałbrzycha. Zapewne wielu wałbrzyszan nie wie o tym, że siedziba MZB to dawny budynek administracyjny dla miejscowości Weissstein (dziś Biały Kamień), obiekt dawnego zespołu szkół ekonomicznych – służył urzędnikom Nieder Hermsdorf (dziś Sobięcin), budynek szkolny przy pl. Bohaterów Pracy – pracownikom urzędu w Ober Waldenburg (dziś Podgórze I), a do opustoszałego dziś obiektu przy ul. Poznańskiej 3 dawniej przychodzili załatwiać sprawy urzędowe mieszkańcy Dittersbach (dziś Podgórze II). dawny Aby zobaczyć niegdyś Ratusz, trzeba było udać się na wałbrzyski Rynek. Stała tam jednopiętrowa budowla z sygnaturką na wieży z 1731 r. Wraz z rozwojem miasta stał się on zbyt ciasny i nowy Ratusz stanął przy dzisiejszym pl. Magistrackim (1856 r.). Z biegiem lat i on okazał się niewystarczający. Początkowo ratowano się jego rozbudową (1904 r.), później na potrzeby administracji miejskiej adaptowano budynki przy dzisiejszej ul. Sienkiewicza 2 (Plessische Hof) oraz Kilińskiego 1 (firma Marks). Hotel „Plessische Hof ” zbudowano w latach 1908 – 1909 z restauracją na parterze i 52 pokojami dla gości na piętrach. Funkcjonował on do 1918 r., potem stał się to budynek miejski. Interesująca jest historia obiektu przy ul. Kilińskiego. W jego miejscu, w 1869 r. powstała miejska stajnia, zajmująca się wywozem śmieci. Budynek, konie i wozy przejęło następnie towarzystwo asenizacyjne „Ceres”, zajmujące się oczyszczaniem ulic oraz wywozem śmieci i fekaliów. Działało ono do czasu uruchomienia miejskiej kanalizacji w 1908 r. Dla oczyszczania ulic powstała w tym czasie firma Marks, mająca w tym budynku swą siedzibę. W 1917 r. budynek przejęło miasto. Znane nam dziś budynki Urzędu Miejskiego przy ul. Matejki zajmowały niegdyś w części inne urzędy. Obiekt przy ul. Matejki 1 to, wzniesiona w latach 1876 - 1867 (wg projektu architekta Jaegera), siedziba parlamentu okręgowego. W budynku przy ul. Matejki 3 z 1869 r. (projekt architekta Hajdena) mieścił się powiatowy urząd ruchu kolejowego i urząd komunikacyjny. Jedynie dzisiejsza siedziba USC nie była dawniej urzędem. Wa ł b r z y c h Czy wiesz, że.... Kazimierz Jankowski listopad 2010 31 nowe wydawnictwa nowe wydawnictwa Tomiki Fotografii Najnowszym, trzecim tomikiem w serii jest Tomik Fotografii Jarosława Michalaka pt. „i znowu idę...”. Ukazał się w pierwszej połowie 2010 roku i został wydany już samodzielnie przez zawiązane w 2009 r. Stowarzyszenie Wałbrzyski Klub Fotograficzny. Przedsięwzięcie wsparł finansowo Funduszu Regionu Wałbrzyskiego. Projekt graficzny i skład komputerowy wykonał Jarosław Danielak, a drukiem zajęła się wałbrzyska drukarnia Poldruk. A wszystko zaczęło się w 2007 r., podczas interdyscyplinarnego pleneru artystycznego w Boguszowie-Gorcach. Tam, 32 listopad 2010 w czasie kuluarowych rozmów, oglądania prac i czytania tekstów, Antoni Matuszkiewicz (literat) zachęcił J. Michalaka do wydania drukiem własnego zestawu fotografii i prozy. Potem pomysł ewoluował. W tym samym roku na dobre zaistniał Wałbrzyski Klub Fotograficzny i wówczas Jarosław Michalak (przewodniczący WKF) zaczął myśleć nad stworzeniem całej serii wydawniczej - Tomiki Fotografii, prezentującej po kolei dorobek twórczy wszystkich członków klubu. Jego pomysł spotkał się z bardzo dobrym przyjęciem ówczesnego dyrek- tora „Biblioteki pod Atlantami”, przy której wtedy funkcjował WKF. Biblioteka i klub otrzymali pierwszą dotację celową z Gminy Wałbrzych na wydanie dwóch pierwszych tomików - Izabeli Zdziebko i Michała Ostrowskiego. Wałbrzyski Klub Fotograficzny zamierza wydawać kolejne tomiki, kontynuując tę ciekawą serię wydawniczą. Dobra to na pewno wiadomość dla osób uwiedzionych sztuką fotografii i słowa. Trafią do nich kolejne publikacje, w których odnajdą ciekawe fotografie i interesujace treści. Wałbrzyski Informator Kulturalny Ku słońcu Pierwszy to tomik autorstwa Stanisława Białowąsa. Zawiera trzydzieści cztery teksty wierszowane. Tematyka tekstów zróżnicowana, jednak w obrębie poszczególnych tekstów zauważyć można nadmierne nagromadzenie wątków. Tomik zawiera liczne ilustracje, także autora. Ich obecność niejako porządkuje całość. Stanisław Białowąs „Ku słońcu” nowe wydawnictwa Trójwymiar umysłu To tytuł nowej pozycji Krzysztofa Karwowskiego. Utrzymana w konwencji rozprawy filozoficznej o percepcji umysłu stanowi przewrotny dowcip o intelektualnych korzeniach. Socjotechniczny żart wyrastający ze scholastycznego sposobu uprawiania dyskusji. To coś dla ludzi lubiących wysublimowane poczucie humoru, dowcip abstrakcyjny i zabawę formą. Krzysztof Karwowski „Trójwymiar umysłu” autorzy grafik: Barbara Malinowska, Danuta Kucharska, Katarzyna Spytek, Stanisław Białowąs Wydawca DGE Grupa, Świdnica 2010 Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Radków im. Karola Estreichera Wałbrzyski Informator Kulturalny Źródła pamięci… Jest to trzecia pozycja książkowa Andrzeja Niżewskiego. Całość tworzą dwadzieścia dwa wiersze i dwa teksty prozatorskie. O ile klasyfikacja liryków nie stwarza problemów, to proza lokuje się pomiędzy publicystyką a opowiadaniem. To taka impresja na temat przemijania czasu w kontekście wydarzeń z życia autora. W sferze lirycznej dominują obrazy znanych nam miejsc i wątków. Stykamy się z Marianem Jachimowiczem, klimatem Gór Wałbrzyskich i nie tylko, to szkic melanżu czasu miejsca i życiowych refleksji. Tomik zawiera 10 fotokopii prac plastycznych autora. Andrzej Niżewski „Źródła pamięci…” Wydawnictwo Maria wydane ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich Ministerstwa Polityki Społecznej. listopad 2010 33 Krzysztof Kobielec nowe wydawnictwa Kazimierz Starościak, artysta malarz, mieszkaniec naszego miasta, świętował 50-lecie pracy twórczej. Jubileuszowa uroczystość odbyła się 4 października w wałbrzyskim Muzeum. artyście tytuł „Zasłużony dla Miasta Wałbrzycha”. Kazimierz Starościak jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, laureatem nagród w dziedzinie kultury. Jest też twórcą Kazimierz Starościak - 50 lat pracy artystycznej i instruktorem działającej przy Wałbrzyskim Ośrodku Kultury grupy malarzy amatorów Mal – Amat. Pokazywał swoje prace na wystawach indywidualnych w Wałbrzychu, Sanoku, Świdnicy, Kłodzku Tytuł Honorowy Ambasador Kultury Ziemi Wałbrzyskiej i w Trutnovie oraz dla Kazimierza Starościaka na wystawach Na uroczystość przybyli liczzbiorowych w Krakowie, Opolu, w nie przyjaciele i znajomi artysty, warszawskiej Zachęcie, a także na reprezentujący wszystkie środowiprezentacjach wałbrzyskiego śroska twórcze. Prezydent Wałbrzycha dowiska plastycznego w ŚwinoujPiotr Kruczkowski poinformował ściu, Szczecinie i Katowicach. zebranych, że złożył do Rady Miej- Największe moje osiągnięcie skiej projekt uchwały przyznającej to moja córka, która jest wspaniałą Kalejdoskop Koncert w Sanktuarium P rof. Michał Novenko z Konserwatorium w Pradze koncertował w wałbrzyskim Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej. Była to prezentacja w ramach „Kłodzko- orlickiego koncertu organowego”. Prof. M. Novenko prowadzi wiele kursów mistrzowskich na wielu kontynentach, również propaguje zabytkowe instrumenty. Słowo wstępne wygłosił wykonawca czystą polszczyzną, gdyż uważa, że język sąsiadów trzeba znać. 34 listopad 2010 Prezydent Piotr Kruczkowski z Jubilatem artystką – mówił Jubilat dziękując gościom za przybycie. Agnieszka Starościak jak ojciec jest malarką i często prezentuje swoją twórczość na wystawach razem z Kazimierzem Starościakiem. Dyrekcja Muzeum przyznała Jubilatowi tytuł Honorowy Ambasador Kultury Ziemi Wałbrzyskiej i wręczyła certyfikat w dużej stylowej ramie. Tekst i fot. EG Nowy sezon koncertowy W ałbrzyskie Spotkania Muzyczne rozpoczęły kolejny sezon. Zainaugurował go koncertem „Zespół JANICKI” Janowi Pawłowi II” z wykonawcami z Czarnego Boru. Koncert odbył się w wałbrzyskim kościele p.w. MBNP na Nowym Mieście w związku z Dniami Papieskimi. Zespół zaprezentował pieśni powitalne i pożegnalne, które towarzyszyły w pielgrzymkach do Ojczyzny Janowi Pawłowi II. Finalnym akordem było wspólne odśpiewanie „Barki”. Wałbrzyski Informator Kulturalny Victoria już działa O twarto pierwszą w Wałbrzychu wielkopowierzchniową galerię handlową, a zarazem największy tego typu obiekt w całym regionie. Otwarcia „Victorii”, zlokalizowanej przy ul. 1 Maja, dokonali: prezydent Piotr Kruczkowski oraz przedstawiciele Keen Property Partners Retail – amerykańskiego inwestora. Galeria mieści ponad sto sklepów renomowanych marek, liczne kawiarnie, restauracje i punkty usługowe, plac zabaw i rozrywki dla dzieci. Znalazło się tam również multikino Cinema City. Jest tam też ogólnodostępny amfiteatr, przeznaczony na prezentacje artystyczne latem i lodowisko zimą. W dniu otwarcia już o czwartej nad ranem przed galerią ustawiła się kilkusetosobowa kolejka. Wieczorem dla pierwszych klientów wystąpiła Patrycja Markowska. W nowo otwartej Victorii znalazło się również miejsce na prezentacje wałbrzyskich twórców i instytucji kultury. Wystawa lalek Teatr Lalki i Aktora z okazji 65 - lecia działalności zaprasza na wystawę lalek z własnych zbiorów. Są one niezwykle kolorowe, wykonane ręcznie i z ogromną precyzją. Obok tej stałej wystawy, atrakcją będą różnego rodzaju spotkania i zajęcia teatralne, prowadzone przez aktorów. Ekspozycja mieści się w Galerii na I piętrze. „Waldenburgiensis” To wystawa 26 obrazów, powstałych podczas plenerów malarskich pod tą samą nazwą. Organizowała je i zainicjowała Grupa Twórcza BIKAWOK. Prace przedstawiają bliższe i dalsze okolice tej nowoczesnej Galerii. Dzięki temu widzowie – klienci mogą zobaczyć, jak zmienił się krajobraz Ziemi Wałbrzyskiej i jakim przeobrażeniom nadal podlega. Wałbrzyski Informator Kulturalny Premiery na budowie T eatr Dramatyczny w Wałbrzychu, mimo prowadzonego w siedzibie kapitalnego remontu, nie przerywa pracy. Pierwsza w tym sezonie premiera została co prawda zorganizowana w kinie „Zorza”, ale już kolejna odbędzie się w teatrze. Będzie kolejną realizacją hasła sezonu „Znamy znamy do kwadratu”. Czarne krążki do kupienia O kazja dla miłośników starych płyt winylowych. Czarne krążki wyprzedaje Biblioteka pod Atlantami w Wałbrzychu. Książnica nie rezygnuje z przechowywania i wypożyczania płyt. Chce oddać tylko duplikaty. Wśród wykonawców są między innymi Frank Sinatra, Ewa Demarczyk, Pink Floyd, Irena Jarocka, czy Kapela z Chmielnej. Jest także muzyka symfoniczna i jazzowa. Ceny od kilku do kiludziesięciu złotych. Malarstwo w MOPSie W sali konferencyjnej MOPS-u można oglądać wystawę prac wałbrzyskiego artysty plastyka Krzysztofa Jędrzejca. 30 prezentowanych obrazów wykonanych różnymi technikami pokazało jego dorobek z różnych okresów twórczości. - To nasza dodatkowa działalność. Wystawę oglądają dziesiątki ludzi, którzy mają spotkania w naszym ośrodku. Mamy już plany kolejnych trzech wystaw, najpierw malarki z Wałbrzycha – powiedziała dyrektor MOPS Grażyna Urbańska. Porcelana Inaczej W Muzeum w Wałbrzychu artyści ceramicy pokazali interesujące efekty swojej pracy twórczej w fabrykach porcelany w Wałbrzychu i okolicy. Na wystawie poplenerowej 34 Międzynarodowego Sympozjum Ceramiki „Porcelana Inaczej” można było oglądać prace artystów z: Polski, USA, Irlandii, Austrii, Japonii, Korei, Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii. Prezydentem sympozjum była Monika Patuszyńska. listopad 2010 35 Mo-BRUK się rozrasta S półka Mo-BRUK, prowadząca uciążliwe dla okolicznych mieszkańców wysypisko odpadów niebezpiecznych, planuje w Wałbrzychu kolejne inwestycje. Będzie to Zakład Przerobu Mułów Węglowych - Produkcja Carbomixu oraz produkcja granulatu cementowego. Dokumentacja w sprawie obu zakładów trafiła już do Urzędu Miejskiego. Pola nadziei O koło trzystu uczniów i osób dorosłych wzięło udział w kampanii „Pola Nadziei”, prowadzonej przez Towarzystwo Opieki Paliatywnej na rzecz wałbrzyskiego hospicjum. Uczestnicy akcji posadzili cebulki żonkili. Gdy kwiaty na wiosnę zakwitną, wolontariusze będą je wręczać osobom, które wpłacą datki dla hospicjum. Kampanię „Pola Nadziei” zorganizowano już po raz piąty. Szpital z akredytacją S zpital Ginekologiczno-Położniczy w Wałbrzychu znalazł się wśród kilkudziesięciu placówek w kraju, posiadających akredytację Ministerstwa Zdrowia. Certyfikat jest potwierdzeniem najwyższych standardów w zakresie opieki na chorymi oraz funkcjonowania placówki. Na Dolnym Śląsku jest tylko siedem szpitali, które mogą się pochwalić podobnym dokumentem. Posiada ją także drugi wałbrzyski szpital - im. Sokołowskiego. Strefa specjalna bis W sąsiedztwie Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej powstaje 13-hektarowy Park Przemysławy. Zostanie tam zbudowana hala produkcyjno-magazynowa oraz biura. Park Przemysłowy będzie przeznaczony na działalność małych i średnich przedsiębiorstw. Szacuje się, że powstanie tam około tysiąca nowych miejsc pracy. Obecnie budowana jest droga dojazdowa, której koszt wyniesie 16 mln zł, z czego większość pokryją fundusze unijne. Solidarni z Chile W ałbrzyscy górnicy i ich rodziny w napięciu obserwowali akcję ratowniczą w kopalni w Chile. Wpominali przy tym wydarzenia sprzed ćwierćwiecza, gdy podczas wypadku w kopalni Wałbrzych zginęło osiemnastu górników. Według dawnych pracowników kopalń, podobna akcja była prowadzona w latach sześćdziesiątych w Dąbrowie Górniczej. Ocalało wtedy kilkanaście osób. Więcej miejsca dla studentów W ałbrzyska Wyższa Szkoła Zawodowa kupiła od Akademii Ekonomicznej budynek dydaktyczny przy ul. Piotra Skargi. Mieściła się tam dawniej filia akademii. Cena zakupu wyniosła 7,5 mln zł. Wcześniej przez dwa lata pomieszczenia były przez uczelnię wynajmowane. Na ukończeniu jest także dodatkowy obiekt, przylegający do budynku przy ul. P. Skargi, gdzie będzie się mieścić główna aula uczelni. Ładne podwórka P odwórko przy posesji pod adresem Rynek 13 zwyciężyło w konkursie Miejskiego Zarządu Budynków „Zielone podwórka”. Mieszkańcy, w ciagu trzech lat, przekształcili błotniste klepisko w kwitnący ogród. Wyróżniono również podwórka przy ul. Kasprowicza 6, Grodzkiej 1, Bohaterów Getta 5 i Lelewela 5. Opracowanie Kalejdoskopu: szela, EG, eka 36 listopad 2010 Gimnazjaliści studentami B yły togi, indeksy i „Gaudeamus”. W Wałbrzychu uroczyście zainaugurowano Uniwersytet Pierwszego Wieku. Inicjatywa Wyższej Szkoły Zawodowej jest skierowana do uczniów gimnazjum. Program zajęć przewiduje wykłady i ćwiczenia z różnych dziedzin nauki. Na studia zgłosiło się siedemdziesięciu gimnazjalistów. Nauka jest dla nich bezpłatna. Wałbrzyski Informator Kulturalny JD O SKO P ALE FOT O-K Victoria już działa Prezentacje Teatru Lalki i Aktora oraz Grupy BIKAWOK Otwarcia „Victorii”, dokonali: prezydent Piotr Kruczkowski oraz przedstawiciele amerykańskiego inwestora Uczestnicy akcji „Pola nadziei” Premiera „Gwiazdy śmierci” Nowa aula PWSZ przy ul. Piotra Skargi Koncert organowy M. Novenki w wałbrzyskim Sanktuarium Otwarcie wystawy obrazów K. Jędrzejca w MOPSie Fot. B. Szeligowska E. Gargała S. Białowąs PREZYDENT MIASTA WAŁBRZYCHA ZAPRASZA NA UROCZYSTE OBCHODY 92. ROCZNICY ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI 10.11.2010 r. godz. 18.00 Koncert zespołu WOKalnego „Aperto” „Białym orłem wzleć” WOK Piaskowa Góra 11.11.2010 r. 10.00 – Zbiórka uczestników i pocztów sztandarowych na Placu Magistrackim 10.15 – Przemarsz ulicami: Kopernika, al. Wyzwolenia, Mickiewicza, Garbarska do kościoła pw. Św. Aniołów Stróżów 11.00 – Uroczysta Msza Święta, kościół pw. Św. Aniołów Stróżów 12.30 – Przemarsz na Plac Kościelny, uroczyste złożenie kwiatów pod Pomnikiem Niepodległości 14.00 – Przemarsz pocztów sztandarowych i uczestników na Plac Magistracki, zakończenie uroczystości 18.45 – Pokaz sztucznych ogni w okolicach Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego, ul. Jana Pawła II (dzielnica Podzamcze)
Podobne dokumenty
na otwarcie
Druk: Drukarnia „Poldruk” s.c. Józef Grzywa, Marek Kawka ul. Wrocławska 39 a, 58-309 Wałbrzych Na okładce: Podczas otwarcia amfiteatru i Teatru Dramatycznego po remoncie. Fot. Elżbieta Gargała
Bardziej szczegółowoDocument 109647
Elżbieta Maria Kokowska (tel. 0601786530) Zespół: Elżbieta Gargała, Kazimierz Jankowski, Krzysztof Kobielec, Marzena Prokopowicz - Sawicka, Paweł Sokołowski, Barbara Szeligowska. Reklama: tel. 074 ...
Bardziej szczegółowoDocument 137038
• kompleks architektoniczno-przemysłowy kopalni z połowy XIX w. • stałą ekspozycję elektrycznych maszyn wyciągowych z 1911 r. • sztolnię „Julia” wyposażoną w górnicze maszyny i urządzenia
Bardziej szczegółowo