Raport z diagnozy () - Narodowe Centrum Kultury

Diagnoza społeczna
potrzeb kulturalnych
mieszkańców
miasta i gminy
Nowy Tomyśl
Nowy Tomyśl, czerwiec 2014
SPIS TREŚCI
1. WPROWADZENIE ..........................................................................................................3
2. NOWY TOMYŚL – MIEJSCE REALIZACJI DZIAŁALNOŚCI KULTURALNEJ ...4
2.1. Zarys historyczny miasta ...............................................................................................6
2.2. Instytucje, urzędy, organizacje, stowarzyszenia ...........................................................8
3. NOWOTOMYSKI OŚRODEK KULTURY ................................................................. 14
3.1. Wizja Nowotomyskiego Ośrodka Kultury i jego roli w środowisku lokalnym. ........ 14
3.2. Misja Nowotomyskiego Ośrodka Kultury .................................................................. 15
3.3. Analiza SWOT Nowotomyskiego Ośrodka Kultury ................................................... 15
3.4. Amatorskie zespoły artystyczne oraz sekcje działające w NOK-u............................. 16
3.5. Nagrody i wyróżnienia za działalność Nowotomyskiego Ośrodka Kultury ...............18
3.6. Grupy społeczne w Ośrodku Kultury ......................................................................... 19
4. NARZĘDZIE BADAWCZE – KWESTIONARIUSZ ANKIETY ................................ 22
4.1. Charakterystyka respondentów .................................................................................. 23
4.2. Potrzeby kulturalne mieszkańców gminy i miasta Nowy Tomyśl .............................. 25
4.3. Postrzeganie promocji kultury oraz zakresu zajęć wśród mieszkańców gminy i
miasta Nowy Tomyśl ..........................................................................................................28
4.4. Stan wiedzy i opinie na temat obecnej działalności kulturalnej Nowotomyskiego
Ośrodka Kultury ................................................................................................................33
4.5. Pytanie dotyczące uczestnictwa w życiu kulturalnym miasta podsumowujące całość
badania................................................................................................................................ 37
5. NOWOTOMYSKIE SPOŁECZNOŚCI O KULTURZE ..............................................39
5.1. Młodzież- uczniowie gimnazjum ................................................................................. 40
5.2. Seniorzy ........................................................................................................................ 42
5.3. Sołtysi oraz przedstawiciele społeczności wiejskich ............................................................. 45
6. Podsumowanie ..................................................................................................................................... 48
1. Wprowadzenie
Diagnoza społeczna potrzeb kulturalnych mieszkańców miasta i gminy
Nowy Tomyśl uwzględnia barwną specyfikę tego miejsca, jego historię oraz
opis działających instytucji, urzędów, organizacji i stowarzyszeń. Ponadto w
diagnozie opisana została prężna działalność kulturalna Nowotomyskiego
Ośrodka Kultury. Przeprowadzone zostały także wywiady dotyczące stanu
kultury miasta. Wzięli w nich udział: uczniowie gimnazjum, seniorzy oraz
sołtysi i przedstawiciele społeczności wiejskich.
Obok rozmów dotyczących kultury diagnoza została uzupełniona narzędziem
badawczym-kwestionariuszem ankiety.
Badanie skupiało się na analizie potrzeb kulturalnych mieszkańców
miasta i gminy Nowy Tomyśl. Dzięki temu dokonano syntezy maksymalnie
szerokiego wachlarza danych i informacji. Głównie opinii i ocen mieszkańców,
dotyczących różnych aspektów życia kulturalnego w Nowym Tomyślu.
Przeprowadzone badanie obejmowało takie obszary jak: percepcja kultury,
źródła wiedzy o kulturze, uczestnictwo w kulturze oraz produkty kulturowe
(koncerty, wystawy, festiwale).
Ankieta była anonimowa w wersji elektronicznej, umieszczona w
Internecie. W badaniu wzięło udział 50 osób.
Niniejsza
publikacja
przedstawia
najważniejsze
wnioski
z
przeprowadzonej przez nas diagnozy. Chcemy, aby służyła ona jako wsparcie
dla wszystkich osób zainteresowanych Nowym Tomyślem.
Diagnoza została wykonana w ramach programu DK+ Inicjatywy Lokalne,
Narodowego Centrum Kultury i ma na celu pełnienie roli użytkowej dla osób i
instytucji zaangażowanych w rozwój Nowego Tomyśla.
2. NOWY TOMYŚL – miejsce realizacji działalności kulturalnej
Miasto położone w zachodniej części województwa wielkopolskiego należy do grona najmłodszych miast Wielkopolski. Prawa miejskie zyskał na
mocy przywileju lokacyjnego króla Stanisława Augusta z dnia 8 kwietnia 1786
roku. Założycielem miasta był Feliks Szołdrski herbu Łodzia. W 1848 roku
Nowy Tomyśl został stolicą powiatu i mimo likwidacji powiatów w 1975 roku
nie utracił potwierdzonego tradycją znaczenia ośrodka ponadgminnego. Po
reformie terytorialnej, od stycznia 1999 roku Nowy Tomyśl jest ponownie
stolicą powiatu. Mieszczą się tutaj instytucje o ponadlokalnym zasięgu, które
zapewniają kompleksową obsługę zarówno osób fizycznych, jak i podmiotów
gospodarczych (np. Sąd Rejonowy, Urząd Skarbowy, Oddział Celny, notariaty,
banki, instytucje ubezpieczeniowe i inne).
Gmina Nowy Tomyśl zajmuje powierzchnię 185,9 km². W jej obrębie
znajduje się jedno miasto oraz 18 sołectw. Nowy Tomyśl- miasto zajmujące
obszar 5,02 km² - zamieszkuje aktualnie 15 147 mieszkańców, natomiast gmina
liczy 24 836 mieszkańców.
Gmina Nowy Tomyśl ma charakter rolniczo-przemysłowy. Typowymi
uprawami dla okolic tego miasta są chmiel, którego tradycja uprawy sięga XVII
wieku oraz wiklina. Wielowiekowy dorobek w tej dziedzinie można podziwiać
w jedynym w Polsce Muzeum Chmielarstwa i Wikliniarstwa. W ostatnich latach
koszykarstwo i plecionkarstwo – dwa typowe dla okolic Nowego Tomyśla
rzemiosła – znalazły nowe, oryginalne formy promocji. Dzięki zręcznym rękom
nowotomyskich plecionkarzy na centralnie położonym placu miasta stanął –
będący wizytówką miasta - wiklinowy gigantyczny kosz, który został wpisany
do Księgi Rekordów Guinnessa. Z inicjatywy Ogólnopolskiego Stowarzyszenia
Plecionkarzy i Wikliniarzy, co 2 lata organizowany jest Światowy Festiwal
Wikliny. Rolniczy charakter gminy Nowy Tomyśl potwierdza dziś także coraz
popularniejsza w ostatnio latach uprawa szparagów. Na Międzynarodowe
Konferencje Szparagowe do Nowego Tomyśla przyjeżdżali goście z Włoch,
Niemiec, Danii i Szwecji.
Rozwój rolnictwa pozostaje w zgodzie z dość prężnie rozwijającym się
przemysłem. Nowy Tomyśl jest ośrodkiem gospodarczym o zróżnicowanym
przemyśle i dużej aktywności firm prywatnych, z których kilkanaście to
przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym. Najbardziej liczącymi się na rynku
pracy gałęziami przemysłu są: zakład produkujący sprzęt medyczny, rozlewnia
win, branża słynąca z produktów regionalnych, reprezentujące przemysł
odzieżowy spółki, zakład wytwarzający opakowania z tworzyw sztucznych,
firma produkująca elementy elektroniczne, siedzenia do autobusów oraz duże
przedsiębiorstwo produkujące pasze mineralne, premiksy, preparaty mleko
zastępcze i produkty specjalne dla zwierząt.
Nowy Tomyśl jest też ważnym ośrodkiem szkolnictwa. Miasto i gmina
dysponują siecią szkół zapewniających dzieciom i młodzieży łatwy dostęp do
nauki. Na ich terenie działa 5 przedszkoli z dwoma filiami, 7 szkół
podstawowych i 3 gimnazja. Młodzież ma możliwość zdobycia wiedzy i
przygotowania zawodowego w 3 zespołach szkół ponadgimnazjalnych, a
następnie kontynuowania nauki na studiach licencjackich – w Nauczycielskim
Kolegium Języków Obcych i Wydziale Zamiejscowym Wyższej Szkoły
Pedagogiki i Administracji w Poznaniu.
W pejzaż kulturalny miasta wrosła istniejąca od 1974 roku Państwowa
Szkoła Muzyczna I st. Prowadzi ona naukę gry na wielu instrumentach i
prezentuje swój dorobek nowotomyskiej publiczności. W mieście działa
również Klub Osiedlowy Spółdzielni Mieszkaniowej.
Nowy Tomyśl jest dość prężnym ośrodkiem kulturalnym przyciągającym
twórców z różnych dziedzin sztuki. Od wielu lat odbywają się tu plenery
wikliniarskie, odbywały się i odbywają plenery malarskie.
W Nowym Tomyślu można również czynnie wypocząć. Uprawianiu
sportu sprzyjają: nowoczesna hala widowiskowo - sportowa z widownią na 413
miejsc, stadion sportowy z bieżnią, trawiastą płytą do piłki nożnej, płytą
asfaltową do gier małych oraz dwoma kortami o nawierzchni ceglanej. Na
terenie miasta i wokół niego wyznaczono ścieżki rowerowe zachęcające do
wielokilometrowych eskapad. Miejscem spacerów nowotomyślan jest piękny
43. hektarowy Park Kultury i Wypoczynku, z jedynym w mieście tej wielkości
ogrodem zoologicznym z ponad czterdziestoma gatunkami zwierząt. W
okolicach Nowego Tomyśla prężnie rozwija się też agroturystyka.
Nowy Tomyśl jest więc miastem, w którym można wygodnie żyć,
interesująco spędzić czas i dobrze wypocząć.
2.1. Zarys historyczny miasta
W dawnych czasach aktualne tereny Nowego Tomyśla pokryte były
dużymi obszarami leśnymi. Pomimo słabego zaludnienia, w tych okolicach
można doszukać się śladów wczesnego osadnictwa pochodzącego sprzed 11
tysięcy lat. Dowodem na to są zachowane ślady, a pośród nich groby
skrzynkowe ze stron Wytomyśla oraz smolarnia wydobyta w pobliżu
Jastrzębska Starego. Cały teren został na stałe zagospodarowany w XVIII
wieku, za sprawą osadnictwa olęderskiego.
Bezpośrednio na terenach wielkich kompleksów leśnych znajdujących się
u źródeł Dojcy, Czarnej Wody i Szarki, przypisanych do rodziny Szołdrskich
zaczęły tworzyć się nowe osady. Osadnicy otrzymywali na dobrych warunkach
obszary lasu i nieużytki, które służyły do zagospodarowania, które zamieniali
później na grunty rolne. Tereny te zostały osiedlone w większości przez
Niemców przybywających z Brandenburgii, Pomorza oraz Śląska, jak i także
przez Polaków. Protestantyzm był głównym wyznaniem wśród osadników.
Aby uniknąć wędrówek do oddalonych znacznie zborów ewangelickich, na
terenie jednej z osad, pod nazwą nova colonia Glinki w latach 1778-1779
wybudowano świątynię protestancką.
Feliks Szołdrski, który jest właścicielem tychże terenów wpadł na
pomysł, aby założyć niedaleko kościoła miasto. Sprawowałoby ono funkcję
ośrodka handlowo-rzemieślniczego dla pobliskich osad. Na mocy przywileju
wydanego przez króla Stanisława Augusta dnia 8 kwietnia 1786 r. powstało
miasto Nowy Tomyśl. Dawnej wsi Tomyśl nadano nową nazwę Stary Tomyśl.
Ponadto wytyczono Nowy Rynek, który obecnie jest placem Niepodległości,
łączonym kiedyś z ul. Złotą, a teraz ul. Mickiewicza z placem kościelnym, czyli
Starym Rynkiem, a obecnie placem Chopina.
Całkiem nowe miasto miało charakter rzemieślniczo-usługowy. Dzięki
jego centralnemu położeniu w porównaniu do osad olęderskich przypisano mu
również rolę lokalnego ośrodka handlowego. Organizowane w Nowym Tomyślu
liczne jarmarki i targi były bardzo popularne i wpływały na rozwój rozwoju
gospodarczy miasta.
Dobrze prosperujące miasto po 7 latach na skutek rozbiorów Polski na
125 lat włączone zostało w granice Prus i Niemiec. Nowy Tomyśl na początku
przynależał do powiatu babimojskiego w zaborze pruskim. W późniejszych
latach 1807-1815 znalazł się w nowopowstałym Księstwie Warszawskim.
Tymczasem po upadku Napoleona i likwidacji namiastki niepodległej Polski,
Nowy Tomyśl powtórnie powrócił do zaboru pruskiego.
Z początku włączono go do powiatu bukowskiego, lecz po jego
rozwiązaniu, za sprawą odwetu za udział w Wiośnie Ludów, w 1848 r. Nowy
Tomyśl zyskał miano miasta powiatowego. W wyniku ataku powstańców
wielkopolskich Nowy Tomyśl 3 stycznia 1919 r. odzyskał wolność.
II wojna światowa był to czas germanizacji zajętych ziem oraz
eksterminacji ludności polskiej. Miasto Nowy Tomyśl zostało włączone do
Rzeszy. Wielu mieszkańców wywieziono na przymusowe
roboty do
Generalnego Gubernatorstwa. W pamięci mieszkańców utkwiła na pewno
tragiczna data 26 stycznia 1945 r. okresu II wojny światowej r. Doszło wtedy do
zamordowania ośmiu niewinnych zakładników. Cała sytuacja miała miejsce w
budynku szkolnym przy placu Chopina.
Ostatecznie Nowy Tomyśl 27 stycznia 1945 r. został oswobodzony.
2.2. Instytucje, urzędy, organizacje, stowarzyszenia
PLACÓWKI OŚWIATOWE:
Przedszkola - na terenie miasta i gminy Nowy Tomyśl działa 7
przedszkoli publicznych (oraz ich filie na wsiach). Są one partnerami ośrodka w
upowszechnianiu kultury wśród najmłodszych nowotomyślan. Podejmowane
wspólnie działania pozwalają przedszkolom pełniej realizować ich plany
dydaktyczno-wychowawcze, a ośrodkowi pozyskiwać nowych odbiorców.
Pracując z dziećmi w wieku przedszkolnym wpływamy na rozwój ich potrzeb,
wyzwalamy potrzebę korzystania z oferty ośrodka już od najmłodszych lat,
staramy się pokazać, że ośrodek jest miejscem atrakcyjnym i przyjaznym.
Szkoły podstawowe, gimnazjalne i ponadgimnazjalne- na terenie miasta i
gminy Nowy Tomyśl istnieje 13 szkół różnego typu, z którymi ośrodek od lat
systematycznie współpracuje. Najszersza oferta kulturalna skierowana jest do
dzieci w wieku od 6-12 lat. W tym wieku dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach
i wydarzeniach proponowanych przez NOK. Aby zainteresować uczniów z
gimnazjum i szkół średnich opracowujemy nowy, atrakcyjniejszy model
współpracy. Odbywa się to w oparciu o wywiady ewaluacyjne z wyżej
wymienioną grupą wiekową.
Uczelnie wyższe – na terenie miasta i gminy Nowy Tomyśl funkcjonują
dwie zawodowe uczelnie wyższe: Wydział Zamiejscowy Wyższej Szkoły
Pedagogiki i Administracji w Poznaniu oraz Nauczycielskie Kolegium Języków
Obcych. Obie kształcą studentów w trybie dziennym i zaocznym na studiach
licencjackich.
Studenci
są
potencjalnymi
użytkownikami
ośrodka-
korzystającymi zarówno z różnych wydarzeń kulturalnych.
Państwowa Szkoła Muzyczna I st. Im. Witolda Lutosławskiego- jest
jedyną publiczną placówką tego typu na terenie powiatu nowotomyskiego. Przez
ponad 25 lat swojej działalności na trwałe wpisała się w krajobraz kulturalny
miasta. Dziesiątkom dzieci i młodzieży umożliwiła zdobycie podstaw edukacji
muzycznej, rozwój ich zdolności i zainteresowań. Ośrodek Kultury wspólnie ze
szkołą podejmuje różnego typu działania np. organizując wspólnie imprezy,
angażując pedagogów i młodzież do współpracy. Szkoła korzysta bardzo często
z sali widowiskowej ośrodka kultury.
URZĘDY, INSTYTUCJE
Samorząd lokalny - jest organizatorem ośrodka i organem go
prowadzącym. Odpowiada za finansowanie i utrzymanie ośrodka. Od dobrze
układającej się z nim współpracy zależy jego dobra kondycja. Przychylność
samorządu lokalnego – wypracowana przez lata owocnej działalności i
współpracy - jest warunkiem rozwoju placówek kulturalnych. Świadomość
samorządowców, że nowoczesny i prężnie działający ośrodek kultury może stać
się wizytówką miasta. Na najbliższy okres planowany jest remont holu i
rozbudowa filii w Borui Kościelnej.
Lokalne media – to bardzo ważny partner ośrodka w docieraniu do lokalnej
społeczności
z
informacją
o
naszych
usługach
oraz
promowaniu
podejmowanych przez ośrodek działań. Lokalna prasa i telewizja informują o
mających się odbyć imprezach, umieszczają relacje z ich przebiegu, wspierają te
imprezy (m. in. fundując nagrody w konkursach) , informują o osiągnięciach
NOK-u. Dzięki dobrej współpracy z lokalnymi mediami - tygodnikami: Nasz
Dzień po Dniu, Dzień Nowotomysko-Grodziski; miesięcznikiem Przegląd
powiatu nowotomyskiego i kwartalnikiem Przegląd Nowotomyski oraz TV
Kablową Spółdzielni Mieszkaniowej i Radiem Merkury – a także poprzez
indywidualne kontakty z dziennikarzami ośrodek zyskuje darmową promocję i
możliwość docierania z informacjami o jej działalności do szerokiego grona
odbiorców, jej potencjalnych użytkowników.
Muzeum Chmielarstwa i Wikliniarstwa – powstałe w 1985 roku na terenie
Parku Kultury i wypoczynku, jako Oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa w
Szreniawie, związane jest z ponad 200.letnią tradycją uprawy chmielu i
wikliniarstwa w rejonie Nowego Tomyśla. Jest miejscem prezentacji tradycji
chmielarskich i wikliniarskich ziemi nowotomyskiej; organizatorem warsztatów
i konkursów plecionkarskich. Razem z ośrodkiem podejmuje wiele działań np.
organizacja Jarmarku Chmielo- Wikliniarskiego.
ORGANIZACJE, STOWARZYSZENIA
Komenda Hufca ZHP im. Emilii Szczanieckiej – realizująca założenia
wychowawcze harcerstwa poprzez dążenie do wszechstronnego emocjonalnego,
społecznego, intelektualnego i fizycznego młodych ludzi i świadomego
kształtowania przez nich charakteru i osobowości. Praca ZHP zorganizowana w
małych grupach (system zastępów ) i wypracowany dla każdej grupy wiekowej
system metodyczny, uwzględniający zabawę (zuchy), gry ( harcerze),
poszukiwanie ( harcerze starsi) i służbę (wędrownicy) czyni tę organizację
atrakcyjnym partnerem w działaniach kierowanych do dzieci i młodzieży, np.
przez kilkanaście lat dorobiliśmy się Wojewódzkiego Przeglądu Teatrów „Teatr
w walizce”.
Nowotomyskie Towarzystwo Kulturalne – reaktywowane w 2003 r. po 10
latach przerwy, liczące aktualnie 40 członków, mające swą siedzibę w bibliotece
Towarzystwo jest organizacją stawiającą sobie za cel p/w przybliżanie,
kultywowanie
i
upowszechnianie
dziedzictwa
kulturowego
ziemi
nowotomyskiej, inspirowanie ruchu intelektualnego wspierającego jej rozwój
oraz promowanie kulturalnego dorobku nowotomyślan. Od 7 lat jest stałym
partnerem ośrodka w podejmowanych przez nas działaniach na rzecz
upowszechniania i promowania wielu imprez. W ramach tego partnerstwa m.
in. organizowane są w cyklu 2.letnim kolejne edycje Ogólnopolskiego Konkursu
Literackiego „O Wiklinowy Laur” oraz od 5 lat przeglądu Piosenki Wojskowej i
Patriotycznej.
Nowotomyski Klub Płetwonurków Latimeria – 14.osobowy klub
zrzeszający pasjonatów sztuki nurkowania i miłośników świata podwodnego,
oprócz działalności sportowo – szkoleniowej, prowadzi także działalność
kulturalną. Jego członkowie biorą aktywny udział w Jarmarku ChmieloWikliniarskim oraz Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy.
Ludowy
Klub
Sportowy
Budowlani
w
Nowym
Tomyślu
–
upowszechniający kulturę fizyczną i sport także w środowisku dzieci i
młodzieży bierze czynny udział w życiu kulturalnym miasta
oraz organizuje pokazy na naszych imprezach promując zdrowy styl życia.
Kluby Seniora Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów jest miejscem spotkań osób starszych. Nowotomyscy seniorzy spotykają się – w
różnych miejscach miasta - najczęściej dwa razy w miesiącu, spędzają razem
czas, rozwijają zainteresowania. Organizują m.in. wycieczki, zabawy taneczne,
koncerty i inne zajęcia, zależnie od pomysłu członków. Spotkania w Klubie to
dobry sposób poznania nowych ludzi, sposób na bycie aktywnym i spędzenie
czasu w bardziej atrakcyjny sposób. Kluby Seniora umożliwiają realizację
własnych pasji, stanowią źródło niewyczerpanych inspiracji, pole wymiany
doświadczeń i poglądów. Członkowie Klubów chętnie uczestniczą także w życiu
kulturalnym miasta. Współpraca ośrodka z Klubami Seniora owocuje
obecnością osób starszych na spotkaniach – koncertach oraz realizacją swoich
pomysłów.
Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Budownictwa Regionalnego Wsi i
Miasteczek – powstałe przed rokiem Towarzystwo popularyzujące wiedzę na
temat XVIII. wiecznego osadnictwa olęderskiego na ziemi nowotomyskiej i
podejmujące starania zmierzające do ocalenia zabytków poolęderskiej
architektury, może służyć ośrodkowi wsparciem i pomocą w organizacji imprez
jako ruchome muzeum.
Środowiskowy Dom Samopomocy - prowadzony przez Towarzystwo
Walki z Kalectwem jest miejscem życzliwym, przyjaznym i zawsze gotowym
dać wsparcie osobom dotkniętym różnymi dysfunkcjami – fizycznymi i
psychicznymi. Zapewnia im opiekę psychologiczną – w ramach terapii
indywidualnej lub grupowej. Prowadzi
zajęcia wspierająco – rehabilitacyjne
oraz rekreacyjno – kulturalne dostosowane do możliwości psychicznych i
fizycznych uczestników. Jest partnerem ośrodka w organizacji wielu imprez.
Korzystając z naszej Sali widowiskowej uczestniczą w naszych zajęciach
organizowanych warsztatowo dla tej grupy.
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Plecionkarzy i Wikliniarzy- skupiające
to środowisko, dbające o interesy członków. Stowarzyszenie bardzo aktywne i
opiniotwórcze, ściśle współpracujące z ośrodkiem kultury realizujące wspólnie z
nami wiele przedsięwzięć np. budowa Kosza 2006 wpisanego do księgi
rekordów Guinnessa, budowa muszli koncertowej oplecionej wikliną, budowa
wiklinowego szlaku oraz igloo, organizacja Jarmarku Chmielo- Wikliniarskiego
oraz Światowego Festiwalu Wikliny.
Koła Gospodyń Wiejskich- mocno umiejscowione w 11 wsiach
należących do gminy realizujące swoje działania statutowe oraz współpracujące
z ośrodkiem od wielu lat. Wspólnie z ośrodkiem kultury współorganizują takie
imprezy jak Turnieje Wsi, Pastorałki Nowotomyskie, obrzędy jarmarkowe oraz
nowe przedsięwzięcie „U przyjaciół za miedzą czyli na szagę przez tradycje i
obyczaje”
Sołtysi i Rady Sołeckie- realizują swoje zadania na wioskach, ale także
ściśle współpracują z ośrodkiem kultury w realizacji wielu imprez na wsi i w
mieście.
Parafie- w mieście i gminie istnieje 7 parafii skupiających około 80%
mieszkańców.
Ośrodek Kultury współpracuje z nimi w zakresie:
- organizacji dożynek parafialnych
- festynów parafialnych
- Pastorałki Nowotomyskiej
- koncertów chórów
- Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy
Parafie pomagają nam w informacji i promocji naszych ważniejszych wydarzeń
kulturalnych.
3. Nowotomyski Ośrodek Kultury
Obraz życia kulturalnego Nowego Tomyśla kształtują Nowotomyski
Ośrodek Kultury (NOK), Dwa Wiejskie Domy Kultury- w Bukowcu i w Borui
Kościelnej, 10 świetlic wiejskich, Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna.
Prężnie działający ośrodek kultury - dysponujący przestronnym i funkcjonalnym
obiektem, z salą widowiskową na 314 miejsc, salą baletową, pracowniami
modelarstwa, plastyczną, witrażu, salami prób zespołów muzycznych i
wokalnych,
posiada
również
dwa
duże
przestrzenne
hole,
które
są
zagospodarowywane na różne imprezy i spotkania, oplecioną wikliną muszlą
koncertową jak i również sale kameralne na różne inne okazje. NOK jest
miejscem rozwijania amatorskiego ruchu artystycznego i organizatorem wielu
imprez kulturalnych o ogólnopolskim i lokalnym zasięgu, m.in. corocznego
Jarmarku Chmielo-Wikliniarskiego (będącej lokalnym świętem imprezy
plenerowej nawiązującej do tradycji dawnych jarmarków) oraz imprezy o
ustalonej już renomie w kalendarzu wydarzeń muzycznych w Polsce –
Ogólnopolskiego BIG BAND Festiwalu.
3.1. Wizja Nowotomyskiego Ośrodka Kultury i jego roli w środowisku
lokalnym.
Nowotomyski Ośrodek Kultury jest miejscem kreatywnego rozwoju,
pozwala spędzać twórczo wolny czas pod okiem kompetentnych i przychylnych
instruktorów. Jest także miejscem integracji i edukacji kulturalnej mieszkańców
gminy. Ośrodek jest koordynatorem wielu inicjatyw kulturalnych całego
środowiska, organizatorem wydarzeń artystycznych na wysokim poziomie.
3.2. Misja Nowotomyskiego Ośrodka Kultury
Działalność Nowotomyskiego Ośrodka Kultury ukierunkowana jest na
tworzenie wspólnej społecznej przestrzeni, gdzie nadrzędnym celem jest
kształtowanie świadomego odbiorcy i twórcy kultury. Ośrodek Kultury
poprawiając warunki funkcjonowania swoje i obiektów wiejskich staje się
azylem dla alternatywnych form kultury, pozwala także wprowadzić
innowacyjne i edukacyjne formy działań. Splatamy wiedzę z inwencją dla
rozwoju wspólnego dobra, jakim jest KULTURA.
3.3. Analiza SWOT Nowotomyskiego Ośrodka Kultury /przeprowadzona na
potrzeby budowania strategii przez Beatę Baran – kierownika działu
imprez Nowotomyskiego Ośrodka Kultury/
Silne strony
Słabe strony
- dobra baza lokalowa, sala
- niewystarczające wyposażenie i
widowiskowa, pracownie, duży hol,
infrastruktura w obiektach Wiejskich
- lokalizacja w centrum miasta, obok
Domów Kultury i świetlic
Zespołu Szkół i Biblioteki
- brak sprzętu multimedialnego
- urozmaicona oferta dla dzieci i
- ograniczony budżet
dorosłych
- niewystarczająca kulturalna oferta dla
- wykwalifikowana, doświadczona
młodzieży,
kadra
- zbyt wysokie koszty utrzymania
- wyposażenie: oświetlenie,
obiektu
nagłośnienie
- zbyt mały udział młodych ludzi w
- wypracowywanie dochodów i
wydarzeniach kulturalnych
angażowanie sponsorów
- brak zaplecza sprzętowego do
- skuteczność w pozyskiwaniu
prowadzenia działalności edukacyjnej
środków zewnętrznych
dla najmłodszych
- regionalne produkty kultury
- brak środków na zatrudnienie
- działające na terenie stowarzyszenia,
instruktorów na terenie świetlic i WDK
organizacje pozarządowe i
towarzystwa współpracujące przy
realizacji zadań z dziedziny kultury
Zagrożenia
Szanse
- potencjał i aktywność lokalnych
- coraz mniejsza ilość odbiorców
liderów
kultury wysokiej
- przychylność władz lokalnych
- migracja ludzi na wieś, młodzieży za
/gminnych i powiatowych/
granicę i do dużych ośrodków
- zaangażowanie społeczności
miejskich
wiejskich
- konkurencyjne wydarzenia
- niskie bezrobocie i dobrze rozwinięta - słabo powiązana edukacja szkolna z
gospodarka
edukacją kulturalną, niedostateczna
- kreatywne i otwarte na współpracę
ilość lub brak w programach nauczania
społeczeństwo
zajęć rozbudzających potrzeby
- ścisła współpraca z innymi
kulturalne
instytucjami kultury, szkołami,
- środki zewnętrzne na działania
kulturalne
3.4. Amatorskie zespoły artystyczne oraz sekcje działające w NOK-u
Muzyczne:
- Karol Band- big band
- cztery zespoły muzyczne młodzieżowe grające różnego rodzaju muzykę:
blues, rock,
punk, pop
- zespół wokalny „Niespodzianka”
- zespół „Śpiewający przyjaciele”
- chór seniorów „Wiklinki”
Teatralne:
- teatr Malutki / dzieci/
- teatr Tymczasowy / młodzież/
- Amatorska Grupa Teatralna / dorośli/
Taneczne:
- 4 grupy disco
- techno
- break dance
- zajęcia utaneczniające- 3 grupy maluchów
- kursy tańca towarzyskiego
Plastyczne:
- 2 sekcje plastyczne dziecięce
- sekcja witrażu
Politechniczna:
- modelarstwa lotniczego
Inna działalność:
- klub Hobbit
- konwersatoria
- gimnastyka dla Pań
- callanetics
- tenis stołowy
Zespoły działające przy placówkach wiejskich:
- Chór Seniorów w Bukowcu
- Zespół „Ojej”
- Zespół gitar klasycznych
- Zespół „The train” w Borui Kościelnej
- Zespół hip hop „Kira”
- zespół wokalny „Pink”
- kabaret młodzieżowy
- zespół śpiewaczy „Wytomyślanie” w Wytomyślu
Na terenie Nowego Tomyśla działają również znane zespoły i kapele jak np.
Chór Seniorów „Jarzębina” działający w Klubie Osiedlowym Spółdzielni
Mieszkaniowej, kapela podwórkowa „Zza winkla”, zespół „Modesta
Pastiche”
oraz weselne zespoły muzyczne.
W ośrodku kultury swoją siedzibę ma także Ogólnopolskie Stowarzyszenie
Plecionkarzy i Wikliniarzy Polskich.
3.5. Nagrody i wyróżnienia za działalność Nowotomyskiego Ośrodka
Kultury
-1993r. – Konkurs organizowany przez Centrum Kultury Zamek- Poznań na
najlepszy scenariusz roku- nagroda główna „Turniej Wsi”
-1998r.- Ogólnopolska Giełda Inicjatyw Kulturalnych- organizowana przez
Ministerstwo Kultury i Centrum Kultury w Mysłowicach- wyróżnienie za
pomysł na imprezę „Zaproszenie do stołu”
- 2003r. – Nagroda finansowa w konkursie ogłoszonym przez Samorząd
Województwa
Wielkopolskiego –Działania proekologiczne i prokulturowe, w ramach strategii
rozwojów obszarów wiejskich, projekt „Turniej Wsi” – kultura, sztuka ludowa,
edukacja.
- 2006r. – Dyplom uznania– Tarnowska Fundacja Kultury – za wieloletnią
współpracę przy promocji nowoczesnego, proeuropejskiego myślenia w
kulturze.
- Hit 2008 za przygotowanie i organizację imprezy – Jarmark Chmielo –
Wikliniarski
-2009r. Dyplom uznania Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej pod
patronatem Ministra
Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Polskiego Komitetu do spraw
UNESCO – za
szczególne przedsięwzięcia o charakterze kulturowym i kulturotwórczym, które
w latach 2005-2008 w znaczący sposób przyczyniły się do wzmocnienia więzi i
tradycji lokalnych oraz aktywizacji społeczności, jako podstawowych
czynników
rozwoju samorządności i demokracji lokalnej w Polsce.
3.6. Grupy społeczne w Ośrodku Kultury
Dzieci i młodzież szkolna, studenci. Uczniowie 7 szkół podstawowych, 3
gimnazjów i 3 szkół ponadgimnazjalnych oraz 2 uczelni wyższych na terenie
gminy – grupa z potrzebami kulturalnymi - są głównymi użytkownikami
ośrodka. W ramach zajęć szkolnych uczestniczą w imprezach i innych zajęciach
zorganizowanych przez ośrodek. Dzieci i młodzież szkolna stanowią znaczną
grupę uczestników. Ich aktywność ma wpływ na wyniki, jakie osiąga ośrodek.
Obecnie trwająca internetyzacja również w sferze życia społecznego skutecznie
odciąga młodych ludzi od korzystania z oferty kulturalnej. Przed ośrodkiem
staje ogromne wyzwanie. Coraz częściej zdarza się, że uczniowie siedzą tylko
przy komputerach. Wykorzystując naturalną dla tego wieku potrzebę
bezinteresownego działania w oparciu o tę grupę zbudować można w ośrodku
wolontariat.
Nauczyciele - grupa dysponująca wiedzą i potrzebami edukacyjnymi. Od
ich postawy zależy charakter kontaktów między uczniami, a ośrodkiem.
Realizując program nauczania mają możliwość zachęcenia uczniów do
korzystania z usług ośrodka. Nauczyciele jako grupa ludzi wykształconych
może wskazać uczniom wartości korzystania z jego oferty, nauczyciele mogą
zacieśniać współpracę szkół z ośrodkiem kultury.
Dzieci w wieku przedszkolnym, ich rodzice i opiekunowie.
Świadomość, jak wiele zależy od pierwszych kontaktów dziecka z ośrodkiem ze
szczególną dbałością traktować najmłodszych bywalców tego miejsca.
Dzieciom w wieku przedszkolnym – zwłaszcza tym nie objętym edukacją
przedszkolną
ośrodek
kultury
może
zaoferować
udział
w
starannie
przygotowanych zajęciach kulturalnych rozbudzających potrzebę przebywania
w grupie. Zabawy edukacyjne, którymi uatrakcyjniane są zajęcia, pozwolą
dzieciom przekonać się, że czas spędzony u nas nie jest nudny, a rodzicom i
opiekunom dzieci, angażowanym do udziału w zajęciach, pozwolą stworzyć
bank pomysłów, pozwalających przyjemnie i pożytecznie zagospodarować czas
wolny spędzony z dzieckiem.
Osoby czynne zawodowo. To grupa osób nie dysponujących zasadniczo
dużą ilością wolnego czasu, żyjących w ciągłym biegu, pracujących często na
kilku etatach. Jako użytkownicy ośrodka kultury oczekują szybkiej i fachowej
obsługi. Okazjonalnie biorą udział w imprezach kulturalnych. Najdogodniejszy
czas, który mogliby poświęcić ośrodkowi to weekend.
Bezrobotni. Na koniec czerwca 2010 roku podany przez Powiatowy
Urząd Pracy w Nowym Tomyślu wskaźnik bezrobocia wyniósł 6,1 % . Dla osób
niepracujących
korzystanie
z
usług
ośrodka
może
być
alternatywą
zagospodarowania wolnego czasu. Dla tej grupy społecznej należałoby
zorganizować spotkania, warsztaty, kursy przeciwdziałające wykluczeniu
zawodowemu, a także porady z zakresu pośrednictwa pracy. Być może dzięki
temu udałoby się rozwinąć ich kreatywność, pobudzić aktywność oraz
wzmocnić poczucie własnej wartości. Bezrobotni - jako osoby dysponujące
większą ilością wolnego czasu - są często uczestnikami koncertów szczególnie
tych bezpłatnych.
Seniorzy. To grupa społeczna ludzi nieaktywnych zawodowo i często
dysponujących dużą ilością wolnego czasu. To również często osoby samotne,
które odczuwają brak kontaktów międzyludzkich. Wśród emerytów i rencistów
możemy spotkać osoby wykształcone, które z ochotą dzielą się swoją wiedzą i
doświadczeniem. Z obserwacji pracowników NOK-u wynika, że kontakt z
ośrodkiem jest dla nich szansą na prowadzenie aktywnego życia społecznego.
Lubią odwiedzać ośrodek. Są nie tylko wdzięcznymi odbiorcami oferty
kulturalnej, ale także pomysłowymi twórcami inicjatyw kulturotwórczych.
Pasjonaci, kolekcjonerzy i hobbyści. To naturalni partnerzy ośrodka,
który w swojej ofercie zawierać może formy działalności sprzyjające rozwojowi
ich zainteresowań, ale także korzystać z gotowości tych osób do dzielenia się
swoimi pasjami z uczestnikami różnego rodzaju spotkań.
4. Narzędzie badawcze – kwestionariusz ankiety
W ramach uzupełnienia diagnozy społecznej przeprowadzona została
ankieta dotycząca potrzeb kulturalnych mieszkańców miasta i gminy Nowy
Tomyśl. Miała ona na celu poznanie oczekiwań mieszkańców miasta i gminy
Nowy
Tomyśl
odnośnie
wydarzeń,
oferty
kulturalnej
miasta,
pracy
Nowotomyskiego Ośrodka Kultury oraz różnego rodzaju zajęć, które są
realizowane na terenie Naszego miasta i gminy.
Ankieta miała charakter anonimowy i została umieszczona w Internecie.
Wypełniło ją 50 mieszkańców Nowego Tomyśla i okolic- uczestników życia
kulturalnego miasta.
Ankieta składa się z 15 pytań merytorycznych i 3 pytań metryczkowych
– odnoszących się do takich zmiennych jak: płeć, wiek oraz status zawodowy.
Podczas konstruowania narzędzia wykorzystano następujące rodzaje pytań:
otwarte oraz pytania jednokrotnego i wielokrotnego wyboru. Pytania ankietowe
miały na celu między innymi:
− zidentyfikowanie potrzeb kulturalnych mieszkańców gminy i miasta Nowy
Tomyśl,
− ocenę stanu promocji gminy i miasta Nowy Tomyśl,
− zdiagnozowanie znajomości oferty kulturalnej i wydarzeń kulturalnych gminy
i miasta Nowy Tomyśl
W związku z powyższym kwestionariusz został podzielony na kilka
części. Po pierwsze, znajdują się w nim pytania metryczkowe – mające na celu
pomoc w określaniu korelacji i związków między danymi kategoriami. Po
drugie, pytania merytoryczne mające na celu zdiagnozowanie tych problemów i
wyjaśnienie wątpliwości, które zostały nakreślone w momencie konstruowania
narzędzia i definiowania obszaru badania.
Część merytoryczna dotyczyła trzech głównych obszarów. Pierwsza
część miała na celu zbadanie potrzeb kulturalnych mieszkańców, którą można
podzielić na Ogólną ocenę oferty kulturalnej oraz Skalę kulturowej świadomości
mieszkańców w życiu kulturalnym gminy i miasta Nowy Tomyśl. Druga
odnosiła się do zdiagnozowania postrzegania promocji kultury wśród
mieszkańców gminy i miasta Nowy Tomyśl. Można w niej wyróżnić dwa
obszary: Percepcję promocji kultury oraz Istotę promocji i uczestnictwa w
ofercie kulturalnej Nowego Tomyśla. Kolejna część kwestionariusza miała na
celu określić
Stan wiedzy
i opinie
na
temat
obecnej
działalności
Nowotomyskiego Ośrodka Kultury.
W ostatniej części ankiety zostało przedstawione i omówione pytanie
dotyczące uczestnictwa w życiu kulturalnym miasta. Podsumowuje ono całość
badania.
4.1. Charakterystyka respondentów
W badaniu wzięło udział 50 osób- 60% kobiet i 40% mężczyzn w różnym
wieku. Wiek był istotnym czynnikiem branym pod uwagę przy przeprowadzaniu
tej ankiety. W sposób bezpośredni wpływa on, bowiem zarówno na
kształtowanie się potrzeb kulturalnych, jak również na wykorzystanie narzędzia
promocji, służące dotarciu do poszczególnych grup wiekowych.
Wykres 1. Struktura grupy badawczej według płci
Mężczyźni; 20;
40%
Kobiety
Mężczyźni
Kobiety; 30; 60%
Respondenci zostali podzieleni na pięć grup wiekowych: do 18 lat- 30%, od 1825 lat- 26 %, od 25-35- 16%,35-45- 10%,46 i więcej- 18 %. Zdecydowanie
wśród badanych przeważała młodsza grupa wiekowa. Jest ona szczególnie
istotna, głównie z powodu możliwości kształtowania zwyczajów i potrzeb
kulturowych w tym okresie życia.
Wykres 2. Struktura wieku grupy badawczej w %
46 i więcej
18%
do 18 lat
30%
od 35-45 lat
10%
do 18 lat
od 18-25 lat
od 25-35 lat
od 35-45 lat
od 25-35 lat
16%
46 i więcej
od 18-25 lat
26%
Uczestniczenie w życiu kulturalnym i potrzeby z nim związane są w części
pochodną wykonywanego zawodu. Większość osób, która wypełniła ankietę
pracuje zawodowo- 32 %. Jest to pocieszające, zważywszy na fakt, jakie mamy
wysokie bezrobocie w naszym kraju. Kolejna grupa to osoby uczące się- 28 %.
Pozostali respondenci określili swój status jako: osoby bezrobotne- 20%,
emeryci, renciści- 14% oraz osoby prowadzące gospodarstwo domowe- 6%
Wykres 3. Struktura statusu zawodowego w grupie badawczej w %
inny(jaki?)
0%
bezrobotny(a)
20%
w trakcie nauki
28%
emeryt(ka)/
rencista(ka)
14%
osoba prowadząca
gospodarstwo
domowe
6%
w trakcie nauki
osoba pracująca zawodowo
osoba prowadząca
gospodarstwo domowe
emeryt(ka)/ rencista(ka)
osoba pracująca
zawodowo
32%
bezrobotny(a)
inny(jaki?)
4.2. Potrzeby kulturalne mieszkańców gminy i miasta Nowy Tomyśl
Ogólna ocena oferty kulturalnej/ Skala kulturowej świadomości mieszkańców w
życiu kulturalnym.
Respondenci oceniają całkiem wysoko ofertę kulturalną miasta i gminy Nowy
Tomyśl. Dla 32 badanych w pełni zaspokaja ich potrzeby kulturalne, 12 osób
uważa ofertę kulturalną za bardzo atrakcyjną, urozmaiconą i ciekawą, a 6
twierdzi, że prawie nic się w mieście nie dzieje. Nikt nie zaznaczył odpowiedzi:
w ogóle nic się nie dzieje. Zatem oferta kulturalna dla mieszkańców Nowego
Tomyśla nie jest obca i przez większość badanych jest odbierana pozytywnie.
Jednak zawsze znajdą się tacy, którzy będą niezadowoleni z działań
podejmowanych w ich mieście. Akurat w tym pytaniu jest to zdecydowana
mniejszość.
Wykres 4. Jak Pan (ni) ocenia ofertę kulturalną miasta i gminy Nowy Tomyśl ?
35
32
30
25
20
15
12
10
6
5
0
0
bardzo atrakcyjna,
w pełni zaspokaja moje
urozmaicona i ciekawa
potrzeby kulturalne
prawie nic się nie
dzieje
w ogóle nic się nie
dzieje
Badani zostali zapytani o to, w jakiej imprezie organizowanej na terenie
Nowego Tomyśla ostatnio uczestniczyli. Nie mieli zazwyczaj problemu z
podaniem dokładnej nazwy wydarzenia, kabaretu, czy też spektaklu. Najwięcej
osób (13) wskazało na: „Miejskie Grillowanie przy Wielkim Ekranie”, a później
kolejno: koncerty (9), Big Band Festiwal (8), kabaret (7), spektakl (5), Jarmark
Chmielo-Wikliniarski (5) oraz koncert Karol Band i Przyjaciele (3). „Miejskie
Grillowanie przy Wielkim Ekranie” jest imprezą stosunkowo nową, a już
zdążyła sobie zjednać odbiorców. Perspektywa spędzenia czasu ze znajomymi
przy grillu i możliwość obejrzenia filmu na świeżym powietrzu jest zarówno dla
młodych, jak i starszych osób idealną rozrywką i formą spędzania wolnego
czasu. Koncerty, spektakle i kabaret od zawsze cieszyły się dużą popularnością,
dlatego nie dziwi ich dość wysokie wskazanie przez respondentów. Big Band
Festiwal, Jarmark Chmielo-Wikliniarski oraz Karol Band i Przyjaciele to
pozycje kulturalne od lat znane i lubiane przez mieszkańców Nowego Tomyśla.
Wykres 5. Czy brał Pan(ni) ostatnio udział w jakiejś imprezie organizowanej na terenie
Nowego Tomyśla? nie /tak proszę wymienić nazwę
spektakl
5
kabaret
7
5
Jarmark Chmielo-Wikliniarski
koncert
9
Karol Band i Przyjaciele
3
Big Band Festiwal
8
Wielkie grillowanie przy dużym ekranie
13
0
2
4
6
8
10
12
14
W kolejnym pytaniu respondenci mieli wskazać, czego im brakuje w ofercie
kulturalnej Nowego Tomyśla. Najwięcej, bo aż 36% osób wybrało kino,
imprezy na świeżym powietrzu (18%), koncerty (12%), miejsce latem dla dzieci
(zabawy, tańce, zajęcia manualne) (10%), więcej koncertów dla osób
starszych(8%), miejsce latem do odpoczynku (książki, hamak, leżak, muzyka)
(6%), brakuje ofert kulturalnych skierowanych do młodzieży oraz chęć
zobaczenia zagranicznych gwiazd na Jarmarku Chmielo-Wikliniarskim takich
odpowiedzi udzieliło 4% respondentów, a (2%) zajęcia kulinarne. Kino to
miejsce, którego nie ma w Nowym Tomyślu. Nic więc dziwnego, że aż tylu
badanych odczuwa jego brak. Kino plenerowe w tym mieście na pewno długo
będzie cieszyło się popularnością. Na drugim miejscu znalazły się imprezy na
świeżym powietrzu. Wiosna, lato sprzyja ku organizacji tego typu wydarzeń.
Większość nowotomyślan czeka na sierpień, bowiem wtedy odbędzie się
coroczny 3-dniowy Jarmark Chmielo-Wikliniarski. Koncerty to trzeci wybór
respondentów. Na uwagę zasługują jeszcze dwie wskazane pozycje, dotyczące
miejsc letnich dla dzieci i do odpoczynku. Zbliżają się wakacje i warto
pomyśleć o zorganizowaniu takich właśnie kącików, w których zarówno dorośli,
jak i dzieci spędzaliby miło czas.
Wykres 6. Czego Panu(ni) najbardziej brakuje w Nowym Tomyślu jeżeli chodzi o ofertę
kulturalną
(proszę podać konkretny przykład)?
kino
imprezy na świeżym powietrzu
4% 2%
koncerty
8%
4%
36%
10%
miejsce latem do
odpoczynku(książki, hamak,
leżak,muzyka)
miejsce latem dla
dzieci(zabawy,tańce,zajęcia
manualne)
brakuje ofert kulturalnych
skierowanych do młodzieży
6%
więcej koncertów dla osób
starszych
12%
18%
zagranicznych gwiazd na
Jarmarku ChmieloWikliniarskim
zajęcia kulinarne
4.3. Postrzeganie promocji kultury oraz zakresu zajęć wśród mieszkańców
gminy i miasta Nowy Tomyśl
Percepcja promocji kultury/Istota promocji i uczestnictwo w ofercie kulturalnej
Na pytanie dotyczące źródła informacji na temat wydarzeń kulturalnych, dużą
przewagę uzyskał facebook oraz strony internetowe (46%). Tablice i słupy
ogłoszeniowe (18%), prasa lokalna (14%), siedziba NOK-u (12), pytanie
znajomych (10%), nikt nie wybrał odpowiedzi(w ogóle nie szukam). Głównym i
zdecydowanie dominującym źródłem wiedzy o wydarzeniach kulturalnych jest
dla naszych respondentów Internet. W szybki i łatwy sposób można dowiedzieć
się gdzie i kiedy odbędzie się wydarzenie, które nas interesuje. Na drugim i
trzecim miejscu uplasowały się tablice i słupy ogłoszeniowe oraz prasa lokalna.
Te dwie formy poszukiwania informacji są dla badanych ważne i wciąż
popularne, szczególnie starsi ludzie popierają tego rodzaju źródła informacji.
Wykres 7. Gdzie szuka Pan(ni) informacji na temat wydarzeń kulturalnych na terenie
miasta i gminy Nowy Tomyśl? Można udzielić kilku odpowiedzi
w ogóle nie
szukam
0%
pytam znajomych
10%
na facebooku,
stronach
internetowych
46%
w prasie lokalnej
14%
pytam znajomych
w siedzibie NOK-u
w siedzibie NOK-u
12%
na tablicach,
słupach
ogłoszeniowych
18%
na tablicach, słupach
ogłoszeniowych
w prasie lokalnej
na facebooku, stronach
internetowych
w ogóle nie szukam
W oczach badanych ulubione strony internetowe dotyczące gminy i miasta
Nowy Tomyśl to: facebook (66%), www.nok.home.pl (16%),
www.nowytomysl.naszemiasto.pl (12%),www.pnt.info.pl (4%), natomiast 2%
nie korzysta z takich stron.
Fala popularności facebooka nie słabnie, a wręcz cały czas wzrasta. Z całą
pewnością jest to teraz najwygodniejsze narzędzie służące do dowiadywania się
o różnych wydarzeniach kulturalnych. Dużym plusem tego portalu
społecznościowego jest możliwość dotarcia w krótkim czasie do dużego grona
osób.
Wykres 8. Jakie są Pan(ni) ulubione strony internetowe dotyczące gminy i miasta Nowy
Tomyśl, z których korzysta Pan(ni) szukając informacji o ciekawych wydarzeniach
kulturalnych ?
www.pnt.info.pl
4%
nie korzystam z
takich stron
2%
facebook
www.nowytomysl.na
szemiasto.pl
12%
www.nok.home.pl
www.nowytomysl.naszemiasto.
pl
www.nok.home.pl
16%
facebook
66%
www.pnt.info.pl
nie korzystam z takich stron
Następny obszar badania skupiony jest na uczestnictwie w ofercie kulturalnej, a
konkretnie, w jakich zajęciach biorą, bądź brali udział respondenci. Ponadto
zostali także poproszeni o wybór instytucji lub ośrodka, w których odbywają się
lub odbywały takowe zajęcia. Na Nowotomyski Ośrodek Kultury wskazało 40
% osób, 34 % nie skorzystało z zakresu zajęć, a 26 % to zajęcia dodatkowe w
szkole. Jest to duży plus dla NOK-u, że ludzie korzystają z zaproponowanego
programu zajęć. Jednak duży odsetek procentowy należy do badanych, którzy
nie mają styczności z uczestnictwem w zajęciach. Może składać się na to kilka
czynników, między innymi: brak czasu, pieniędzy, brak zainteresowania ofertą
kulturalną (zajęciami). Dalsze pytania będą pomocnym ogniwem w rozwiązaniu
tej kwestii.
Wykres 9. Czy uczestniczy bądź uczestniczył(a) Pan(ni) w jakichkolwiek zajęciach
tanecznych, artystycznych, rekreacyjnych itp. na terenie miasta i gminy Nowy
Tomyśl? nie/tak ( w jakiej instytucji, ośrodku)
tak, w
Nowotomyskim
Ośrodku Kultury
40%
nie
34%
nie
tak, w szkole
tak, w szkole
26%
tak, w Nowotomyskim Ośrodku
Kultury
Każde dodatkowe zajęcia mają swój określony dzień i godzinę. Niektóre
odbywają się raz w tygodniu, a jeszcze inne częściej. Badani mieli określić ile
razy w tygodniu uczestniczą, bądź uczestniczyli w „swoich zajęciach”. 34%
badanych nie ma na nie czasu, 30 % okazjonalnie, 18%-1 raz, 12-2 razy i 6%
więcej niż dwa razy. Brak czasu to główne, negatywne wskazanie przez
respondentów.
Wykres 10. Ile razy w tygodniu uczestniczy bądź uczestniczył(a) Pan(ni) w dodatkowych
zajęciach edukacyjnych/artystycznych/rekreacyjnych itp.?
nie mam na to
czasu
34%
więcej niż dwa razy
6%
więcej niż dwa razy
2 razy
12%
2 razy
1 raz
okazjonalnie
1 raz
18%
nie mam na to czasu
okazjonalnie
30%
Badani w kolejnym pytaniu mieli określić nazwę zajęć, jakie ich
interesują. W odpowiedziach pojawiały się zajęcia, które odbywają się,
ale i takie, których nie ma w programie. Joga (18%) to najwyższe
wskazanie przez respondentów, zumba (16%), zajęcia teatralne, filmowe,
kurs tańca oraz odpowiedź nie (12%), zajęcia plastyczne (8%), zajęcia
językowe (6%), kółko fotograficzne (4%) i zajęcia dziennikarskie (2%). Z
tego badania wynika, że jest dość duże zapotrzebowanie na zajęcia z jogi.
W mediach coraz częściej można usłyszeć o tego rodzaju treningu ciała i
duszy. Być może joga jest pewnego rodzaju pomysłem do poszerzenia
aktualnego programu zajęć. Na drugiej pozycji jest zumba. Ten taniec w
połączeniu z aerobikiem zyskał sobie w Nowym Tomyślu grupę stałych
uczestników. Oprócz jogi pojawiły się także inne, nowe zajęcia wybrane
przez respondentów: zajęcia filmowe, zajęcia wokalne, zajęcia językowe,
zajęcia dziennikarskie oraz kółko fotograficzne.
Wykres 11. Czy chciałby Pan (ni) uczestniczyć w zajęciach, jeśli znalazłby Pan(ni),
coś interesującego dla siebie ? nie/tak ( proszę podać jakie)
kółko fotograficzne
4%
zajęcia
dziennikarskie
2%
zajęcia językowe
6%
nie
12%
nie
joga
joga
18%
zajęcia wokalne
10%
zajęcia teatralne,
filmowe
12%
kurs tańca
12%
zumba
16%
zajęcia plastyczne
8%
zajęcia teatralne, filmowe
zajęcia plastyczne
zumba
kurs tańca
zajęcia wokalne
zajęcia językowe
zajęcia dziennikarskie
kółko fotograficzne
4.4. Stan wiedzy i opinie na temat obecnej działalności kulturalnej
Nowotomyskiego Ośrodka Kultury
W ostatnim obszarze badania respondenci zostali zapytani o znajomość oferty
kulturalnej NOK-u. 29 osób słyszało o kilku zajęciach, imprezach, ale nie jest
pewna czy to wszystko. 19 zna ją bardzo dobrze, a tylko 2 osoby nie wiedzą nic
lub nie znają oferty. Wyniki prezentują się w tym wypadku jasno i klarownieprawie wszyscy badani „zaznajomili się” z ofertą kulturalną NOK-u.
Wykres 12. Czy zna Pan(ni) ofertę kulturalną (różnego rodzaju wydarzenia, imprezy,
koncerty, zajęcia taneczne, plastyczne itp.) organizowane przez Nowotomyski Ośrodek
Kultury?
35
29
30
25
20
19
15
10
5
2
0
znam ją bardzo dobrze
słyszałem(łam) o kilku
zajęciach, imprezach, nie
jestem pewien(na), czy to
wszystko
nie wiem nic lub nie znam
oferty NOK-u
Następne pytanie dotyczyło ilości informacji na temat wydarzeń kulturalnych
oraz różnego rodzaju zajęć organizowanych przez NOK, a konkretnie czy jest
ona wystarczająca w oczach respondentów. Odpowiedzi: raczej tak (42%),
udzieliło najwięcej respondentów, zdecydowanie tak (30%), raczej nie (14%),
nie mam zdania (12%), zdecydowanie nie (2%). W odniesieniu do tych
wyników, badanym w zupełności wystarczy taka ilość informacji, która
wypływa z Nowotomyskiego Ośrodka Kultury.
Wykres 13. Czy sądzi Pan(ni), że ilość informacji na temat wydarzeń kulturalnych oraz
różnego rodzaju zajęć organizowanych przez NOK jest wystarczająca?
raczej tak
42%
nie mam zdania
12%
zdecydowanie tak
raczej nie
14%
raczej tak
nie mam zdania
raczej nie
zdecydowanie nie
2%
zdecydowanie tak
30%
zdecydowanie nie
Pozostając w temacie informacji, w tym pytaniu respondenci zostali poproszeni
o podanie miejsca, gdzie takowe informacje miałyby być umieszczane. Wyniki
deklarują się następująco: facebook (62%), ulotki do skrzynek pocztowych
(16%), plakaty w mieście oraz okolicznych miastach/wioskach (12%),
newsletter (10%). Facebook i jego możliwości zostały omówione we
wcześniejszych pytaniach. Na drugim miejscu znalazły się ulotki wrzucane do
skrzynek pocztowych. Takiej odpowiedzi udzielały głównie osoby powyżej 46
roku życia. Możliwym czynnikiem, który wpłynął na taki wybór jest trafienie z
informacją bezpośrednio do odbiorcy, bez konieczności wychodzenia z domu,
czy korzystania z mediów. Jest to jednak najdroższa z form promocji, z których
korzysta Nowotomyski Ośrodek Kultury, by nagłośnić wydarzenia.
Wykres 14. Gdzie chciałby Pan(ni) aby informacje o wydarzeniach kulturalnych oraz
zajęciach organizowanych przez NOK były umieszczane?
plakaty w mieście
oraz okolicznych
miastach/wioskach
12%
facebook
newsletter
10%
ulotki do skrzynek pocztowych
plakaty w mieście oraz
okolicznych miastach/wioskach
ulotki do skrzynek
pocztowych
16%
facebook
62%
newsletter
Na pytanie odnośnie promocji NOK-u oraz imprez organizowanych na terenie
miasta i gminy Nowy Tomyśl: 29 osób odpowiedziało, że reklama rzuca się w
oczy, 16 osób kilka razy ją widziała, ale nie przykuła ich uwagi, a tylko 5 osób
odpowiedziało, że jest niewidoczna. Promocja wszelakich imprez w Nowym
Tomyślu jest na wysokim poziomie. Widać ją w mieście, w Ośrodku Kultury, w
Internecie, a imprezy na większą skalę są nagłaśniane w radiu oraz telewizji.
Wykres 15. Czy wg. Pan(ni) promocja NOK-u oraz imprez organizowanych na terenie miasta
i gminy Nowy Tomyśl jest dobrze widoczna ?
dla mnie jest
niewidoczna
5
kilka razy
widziałem(am), jednak
nie przykuła mojej uwagi
16
tak, reklama rzuca się w
oczy
29
0
5
10
15
20
25
30
35
Kolejne pytanie dotyczy życia kulturalnego na terenie miasta i gminy, a
konkretnie, co zdaniem respondentów NOK powinien jeszcze zrobić, aby
jeszcze bardziej się ono rozwijało. Najwięcej (36%) badanych wskazało
zapotrzebowanie na zwiększenie ilości imprez, koncertów oraz pikników na
świeżym powietrzu. Dalsze pozycje to: organizowanie większej ilości
przeglądów muzycznych, teatralnych (28%), wprowadzenie szerszego programu
zajęć dla dzieci i dorosłych (14%), organizowanie większej ilości wieczorków
poezji, wystaw, konkursów oraz ośrodek nic nie powinien robić, jest dobrze jak
jest (10%). Mimo ryzyka, którym są niekorzystne zjawiska pogodowe,
Nowotomyski Ośrodek Kultury dość często organizuje imprezy plenerowe.
Wykres 16. Co Pana(ni) zdaniem NOK w Nowym Tomyślu powinien zrobić, aby jeszcze
bardziej rozwijało się życie kulturalne na terenie miasta i gminy?
nic nie powinien
robić, jest dobrze
jak jest
10%
organizować więcej
wieczorków poezji,
wystaw, konkursów
12%
nie wiem, nie biorę
udziału w życiu
kulturalnym Nowego
Tomyśla
0%
wprowadzić szerszy
program zajęć dla
dzieci i dorosłych
14%
organizować więcej
imprez, koncertów,
pikników na
świeżym powietrzu
36%
organizować więcej imprez,
koncertów, pikników na
świeżym powietrzu
organizować więcej przeglądów
muzycznych, teatralnych
wprowadzić szerszy program
zajęć dla dzieci i dorosłych
nie wiem, nie biorę udziału w
życiu kulturalnym Nowego
Tomyśla
organizować więcej
przeglądów
muzycznych,
teatralnych
28%
nic nie powinien robić, jest
dobrze jak jest
organizować więcej wieczorków
poezji, wystaw, konkursów
Praca NOK-u została poddana ocenie respondentów. Odpowiedzi: dobrze
udzieliło 54% badanych, bardzo dobrze (42%), źle (4%). Jest to wynik bardzo
pozytywny dla Ośrodka. Odbiór ludzi jest kluczowym czynnikiem, jaki wpływa
na wizerunek ww. instytucji.
Wykres 17. Jak Pan(ni) ocenia pracę NOK-u?
bardzo źle
0%
źle
4%
bardzo dobrze
42%
bardzo dobrze
dobrze
źle
bardzo źle
dobrze
54%
4.5. Pytanie dotyczące uczestnictwa w życiu kulturalnym miasta
podsumowujące całość badania
Uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych, a następnie częstotliwość
partycypacji,
uwarunkowana
jest
wieloma
czynnikami.
W
ramach
przeprowadzonego badania skoncentrowano się w pierwszej kolejności na
barierach w dostępie do imprez kulturalnych, a więc tych sytuacji negatywnych,
które
uniemożliwiają
mieszkańcom
Nowego
Tomyśla
zaspakajanie
deklarowanych potrzeb kulturalnych.
Wśród najpoważniejszych barier, które zdaniem respondentów utrudniają im
częstsze uczestnictwo w kulturze to: koszty, bilety są za drogie, dojazd jest zbyt
kosztowny itp. (32%), brak czasu (18%), mało imprez, które odpowiadałyby
moim oczekiwaniom i zainteresowaniom (12%), brak motywacji (12%). Z
punktu widzenia potrzeb kulturalnych pierwsze dwie bariery są szczególnie
charakterystyczne dla obecnego poziomu rozwoju Polski. Ciągle boryka się ona
ze znacznym bezrobociem i innymi problemami, związanymi z restrukturyzacją
gospodarki. Trzecia bariera odwołuje się do adekwatności dostępnej oferty do
wskazywanych potrzeb mieszkańców. W odpowiedziach w tym obszarze, jako
najmniej ważne bariery, wskazano: trudności z dojazdem do miejsca, w którym
odbywa się impreza (10%), mój wiek i/lub stan zdrowia nie pozwala mi na
udział (8%), niedostateczna promocja-za późno lub po fakcie dowiaduję się o
wydarzeniach (8%).
Wykres 18. Z jakiego powodu nie uczestniczy Pan/Pani częściej w życiu kulturalnym miasta?
brak czasu
Trudności z
inne powody.
Mój wiek i/lub
dojazdem
do
Proszę
stan zdrowia nie
miejsca, w
pozwala mi na wymienić jakie.
którym odbywa
0%
udział
się impreza
8%
10%
Koszty – bilety
są za drogie,
brak czasu
dojazd jest zbyt
18%
kosztowny itp.
32%
Brak
wystarczającej
motywacji
12%
Mało imprez,
które
odpowiadałyby
moim
oczekiwaniom i
zainteresowanio
m
12%
Niedostateczna
promocja – za
późno lub po
fakcie dowiaduję
się o
wydarzeniach
8%
Trudności z dojazdem do
miejsca, w którym
odbywa się impreza
Mało imprez, które
odpowiadałyby moim
oczekiwaniom i
zainteresowaniom
Niedostateczna promocja
– za późno lub po fakcie
dowiaduję się o
wydarzeniach
Brak wystarczającej
motywacji
Koszty – bilety są za
drogie, dojazd jest zbyt
kosztowny itp.
Mój wiek i/lub stan
zdrowia nie pozwala mi na
udział
inne powody. Proszę
wymienić jakie.
5. Nowotomyskie społeczności o kulturze
Diagnoza lokalna została wzbogacona o wywiady z czterema grupami
społecznymi: sołtysami, przedstawicielami społeczności wiejskich, seniorami
oraz uczniami gimnazjum. W celu poznania ich opinii na temat kultury,
przeprowadzone zostały rozmowy.
Najliczniejszą grupą byli uczniowie gimnazjum. W szkole podczas
dwóch godzin lekcyjnych 80 osób z klas: pierwszej, drugiej i trzeciej
odpowiadało na pytania. Przeprowadzona sonda wśród uczniów dotyczyła: form
pozyskiwania informacji o wydarzeniach kulturalnych na terenie Nowego
Tomyśla, chęci uczestniczenia w imprezach zaproponowanych przez NOK oraz
oferty kulturalnej ośrodka kultury, a konkretnie o jakie inne formy zdaniem
młodzieży powinna się jeszcze wzbogacić.
Rozmowa z seniorami odbyła się w Nowotomyskim Ośrodku Kultury, w
trakcie spotkania zespołu Wikliniki. Pytania odnosiły się do takich kwestii jak:
oferta kulturalna Nowotomyskiego Ośrodka Kultury, propozycje nowych zajęć,
warsztatów, wspomnienia seniorów z dawnych lat, źródła pozyskiwania
informacji na temat wydarzeń kulturalnych, gusta muzyczne seniorów,
przeszkody związane z uczestniczeniem w większej ilości wydarzeń.
Sołtysi oraz przedstawiciele społeczności wiejskich to ostatnia grupa,
która wzięła czynny udział w rozmowie. W świetlicy wiejskiej w Przyłęku, przy
kawie i słodkim poczęstunku 15 osób z terenu wsi Przyłęk i Sękowo
odpowiadało na pytania, które nawiązywały do: obecnej sytuacji życiowej w
okolicznych wsiach, nowych innowacji, pomysłów związanych z działaniami
kulturalnymi na wsiach, zaangażowania dzieci, młodzieży i starszego pokolenia
w sprawy wsi i kultury, problemów związanych z brakiem czasu i pieniędzy na
wsi oraz źródeł pozyskiwania informacji dotyczących okolicznych wydarzeń
kulturalnych.
5.1. Młodzież- uczniowie gimnazjum
Jako pierwszymi odbiorcami oferty kulturalnej Nowego Tomyśla byli
uczniowie z klas: pierwszej, drugiej i trzeciej gimnazjum.
Z pewnością młodzi ludzie stanowią dziś najliczniejszą grupę działającą w
sferze kulturalnej miasta. Od razu można było dostrzec, że z upływem
młodzieńczych lat uczestnictwo w życiu kulturalnym jest im coraz bliższe.
Podczas spotkania wysnuto kilka interesujących wniosków, które warte są
omówienia.
Wszelkie informacje dotyczące imprez uczniowie uzyskują z plakatów
oraz stron internetowych. Ponadto część młodzieży stwierdziła, że podczas
rozmów ze swoimi rówieśnikami często poruszana jest tematyka wydarzeń
kulturalnych na terenie miasta i gminy Nowy Tomyśl. Jest to pocieszające w
czasach takiej popularności Internetu, a konkretnie facebooka- czyli tzw.
rozmów bez wychodzenia z domu. Pomimo wszystko to właśnie na tą formę
pozyskiwania informacji wskazało najwięcej osób. Wygoda, szybkość
przepływu informacji, brak chęci wychodzenia z domu to najczęstsze
wymieniane kwestie dotyczące zalet tego portalu społecznościowego. Nic nie
jest w stanie zastąpić kontaktów międzyludzkich. Dlatego tak ważny jest udział
młodzieży w wydarzeniach kulturalnych podczas, których mogą się integrować.
Uczniowie mają świadomość, że za kulturę trzeba płacić. W ofercie
kulturalnej NOK-u znajdują się propozycje wydarzeń płatnych, jak i tych
nieodpłatnych. Dla młodej społeczności kwestia pieniędzy nie stanowi jeszcze
aż tak dużego problemu, gdyż są na utrzymaniu rodziców. Jednak coraz więcej z
nich, podejmuje się pracy dorywczej, gdyż wymaga tego sytuacja materialna w
domu. Młodzi ludzie pozytywnie wypowiadali się na temat imprez, które
proponuje ośrodek kultury. Chętnie w nich uczestniczy, ale ich zdaniem oferta
kulturalna powinna wzbogacić się jeszcze bardziej.
W rozmowie poruszono temat zapotrzebowania na wyjazdy grupowe pod
opieką dorosłych do instytucji kultury np. kino oraz na koncerty i festiwale
muzyczne. Wyjazdy do kina najczęściej organizowane są w czasie wakacji,
ponadto w okresie letnim będzie możliwość na miejscu uczestniczenia w kinie
plenerowym. Zważywszy na brak kina w Nowym Tomyślu, ten rodzaj rozrywki
jest dla młodzieży bardzo istotny.
W Polsce coraz więcej organizowanych jest festiwali i koncertów na
szeroką skalę. Uczniowie chcieliby zobaczyć na żywo znane osobistości, nie
tylko polskie, ale przede wszystkim te zagraniczne, których nie mają na
„wyciągnięcie ręki”. Jest to dość ciekawa propozycja kulturalna, która na pewno
wymaga przedyskutowania. Popularność takiego rodzaju widowiska cały czas
rośnie, dlatego chętnych na takich wyjazd w Nowym Tomyślu na pewno by nie
zabrakło.
Wśród uczniów znaleźli się fani gier komputerowych. To oni właśnie
zaproponowali, aby oferta kulturalna powiększyła się o turnieje gier
komputerowych (np: League of Legends, Lol-a) oraz spotkania z twórcami gier
komputerowych. Pasjonatów gier komputerowych w Nowym Tomyślu nie
brakuje, a wręcz jest ich coraz więcej.
Młodzież chciałaby więcej możliwości spotkań ze znanymi ludźmi oraz
osobami z pasją. Najczęściej pojawiały się nazwiska: Artur Andrus, Wojciech
Mann, Leszek Możdżer, Wojciech Cejrowski, Martyna Wojciechowska, Igor
Leonik, Anna Matlewska oraz Adam Polański. Tuż przy Nowotomyskim
Ośrodku Kultury w Bibliotece Publicznej organizowane są, co jakiś czas takowe
spotkania, na których każdy może być obecny. Zaproszenie popularnej osoby
jest czymś znacznie trudniejszym, niż się wydaje. Niekiedy warunki postawione
przez nią są wręcz niemożliwe do zrealizowania. Pomimo tego w Nowym
Tomyślu często pojawiają się znane i lubiane postaci.
Każdy z uczniów miał coś do dodania w zakresie oferty kulturalnej
miasta. Niektórzy z nich wspomnieli o oglądaniu dużych wydarzeń kulturalnych
i sportowych na telebimach. Tego rodzaju przedsięwzięcia mogłyby być
organizowane przede wszystkim w okresie letnim. Wspólne kibicowanie
zarówno pokolenia młodszego jak i starszego jest sprawdzoną formą
komunikacji międzyludzkiej. Zamiast spędzania czasu przy telewizorze, byłaby
możliwość obejrzenia widowiska wśród ludzi i przeżywania emocji razem z
nimi.
Oprócz powyższych „braków kulturalnych” uczniowie chcieliby
poszerzyć ofertę kulturalną o: naukę tańca z uwzględnieniem różnych rodzajów
tańca, koncerty zespołów i solistów takich jak: Avantasia, Black Veil Brides,
Kamil Bednarek, Czesław Mozil, Lemon, Kabanos oraz kółka zainteresowań(
filmowe, grafiki komputerowej, informatyczne, plastyczne, fotograficzne,
warsztaty aktorskie, rękodzieła).
Jak widać uczniowie z gimnazjum mają wiele pomysłów na to jak
zmienić i ubarwić jeszcze bardziej życie kulturalne Nowego Tomyśla. Miasto
prężnie działa na wielu płaszczyznach kulturowych, jednak cały czas musi być
poddawane nowym innowacjom. Wdrożenie wszystkich propozycji podanych
przez młodzież jest czymś niemożliwym. Ale stopniowo w mieście obok
sprawdzonych wydarzeń, imprez pojawiają się także nowe pozycje. Największą,
nieuniknioną przeszkodą jest bariera finansowa, z którą zmaga się większość
miast w Polsce. Pomimo tego zarówno młodzi, jak i starsi mieszkańcy zawsze
mogą znaleźć coś dla siebie w ofercie kulturalnej. Ważne, aby młodzież nie
przestawała rozwijać swoich zainteresowań kulturalnych i brać udziału w
różnego rodzaju wydarzeniach.
5.2. Seniorzy
Rozmowy z seniorami – grupa, która od kilku lat spotyka się w ośrodku
kultury raz w tygodniu podczas prób zespołu Wiklinki oraz z uczestnikami
Domu Pobytu Dziennego. Najmłodsza z osób ma 64 lata, najstarsza 92. Z czego
98% stanowią kobiety.
Wykres 1.
mężczyźni
2%
kobiety
mężczyźni
kobiety
98%
Seniorzy z ogromnym zaangażowaniem uczestniczyli w dyskusji
dotyczącej kultury w Nowym Tomyślu. Dla nich, sam udział w wywiadzie był
już sygnałem, że są ważnym elementem nowotomyskiej społeczności. Oferta
Nowotomyskiego Ośrodka Kultury spełnia część ich oczekiwań, jednak są oni
wciąż otwarci na inne formy aktywności kulturalnej. W chwili obecnej
uczestniczą w próbach zespołu śpiewaczego, pojawiają się na spotkaniach z
cyklu „Śpiewnik domowy”, często biorą udział w wernisażach i wydarzeniach
organizowanych przez ośrodek oraz Bibliotekę Publiczną. Większość z nich
była wdzięczna za to, że stwarza się im możliwość wyjścia z domu i spotkania
we własnym gronie. Ciągle jednak wskazywano na brak inicjatyw związanych z
możliwością pozyskiwania nowych umiejętności lub doskonalenia obecnych.
Większość pań chciałaby skorzystać z oferty w formie warsztatowej, między
innymi z zajęć, podczas których wymienią swoje doświadczenia związane z
robótkami ręcznymi, będą mogły poznawać nowe techniki i wzory. Padły
propozycje warsztatów wyrabiania frywolitek, szydełkowania i warsztatów
plastycznych. Okazało się, że wielu z seniorów chętnie podzieli się
umiejętnościami z innymi, nie tylko osobami ze swojego pokolenia, ale także z
dziećmi i młodzieżą. Spotkania takie mogłyby wpłynąć na integrację
międzypokoleniową, prawie każdy zobowiązał się przyprowadzić ze sobą na
takie warsztaty kogoś z rodziny, wnuki i znajomych. Często zwracano uwagę na
to ile czasu zabiera nam telewizja i komputer, że ludzie już nie potrafią ze sobą
rozmawiać, a takie spotkania mogą wpłynąć na poprawę stosunków
międzyludzkich, na zawieranie znajomości na żywo, a nie tylko wirtualne
kontakty i rozmowy.
Seniorzy chcieliby też powalczyć ze stereotypami staruszków, którym
od życia już nic się nie należy, albo którzy do życia innych już nic wnieść nie
mogą.
Podczas wspominania, jak to kiedyś bywało z sentymentem wracano do
tradycji spotykania się w domach, zwłaszcza na wsiach, podczas wspólnego
darcia pierza, pieczenia mazurków, czy też podczas tak zwyczajnych prac
polowych, jak wykopki lub rwanie chmielu.
Seniorzy z miasta chętnie braliby udział w wyjazdach do świetlic
wiejskich, by integrować się ze społecznościami innych miejscowości, np.
podczas imprez organizowanych przez sołectwa. Niestety ogromną przeszkodą
dla aktywnego uczestnictwa seniorów w wydarzeniach jest odpłatność, wielu z
nich otrzymuje symboliczne emerytury i zazwyczaj muszą wybierać, z jakiej
formy aktywności kulturalnej skorzystać, na pewno nie uczestniczą w
koncertach tak często, jakby tego chcieli.
Pozostając w temacie koncertów, duża grupa seniorów przedstawiła
swoje gusta muzyczne. Repertuar piosenek z dawnych lat, wykonawcy starszego
pokolenia, śląskie szlagiery- tego na scenie częściej oczekiwaliby seniorzy, a
przede wszystkim seniorki. Tego rodzaju widowiska muzyczne są organizowane
w Nowotomyskim Ośrodku Kultury. Niekiedy zdarza się, że takie koncerty
przyciągają tłumy ludzi i sala wypełniona jest niemal do ostatniego miejsca. Z
pewnością przed seniorami jeszcze niejeden taki, wyjątkowy koncert.
Dla seniorów źródłem pozyskiwania informacji na temat wydarzeń
kulturalnych są przede wszystkim plakaty, a także informacje i zapowiedzi,
które pojawiają się w lokalnej prasie. Niezwykle cennym źródłem informacji
jest dla nich także telewizja kablowana. Najtrudniej jest im obsługiwać
komputer,
dlatego
też
część
uczestniczących
w
rozmowie
wyraziła
zainteresowanie kursem obsługi komputerów-od podstaw-od samego włączania
go.
Dom Pobytu Dziennego w Nowym Tomyślu ma za zadanie-tworzenie
warunków dla samorealizacji seniorów poprzez zaspokajanie ich potrzeb
bytowych, kulturalnych i towarzyskich. Ilość chętnych do uczestniczenia w
zajęciach Domu jest większa od ilości miejsc. Zatem potwierdza to fakt, że
potencjał seniorów, jako odbiorców i realizatorów oferty kulturalnej jest
naprawdę ogromny i należy stworzyć im warunki do działania.
5.3. Sołtysi oraz przedstawiciele społeczności wiejskich
W ramach diagnozy lokalnej, dotyczącej kultury przeprowadzono
również rozmowy z sołtysami i przedstawicielami społeczności wiejskich. Do
rozmowy zaproszono sołtysów wsi Glinno, Przyłęk, Cicha Góra, a także
przedstawicielki Koła Aktywnych Kobiet z Borui Kościelnej i Sękowa.
Jak się okazuje bardzo zmieniła się sytuacja w okolicznych wsiach – niewielu
jest rolników, uprawiających ziemię, hodowców bydła, gdyż wielu gospodarzy
posprzedawało swoje ziemie na działki budowlane i w ten sposób do
społeczności wsi dołączyli dawni mieszkańcy Nowego Tomyśla, ale nie tylko –
również Poznania i innych dużych miast. Niektórzy z nich swoje wiejskie domy
traktują jak sypialnie, część zaczyna się coraz bardziej angażować w życie
kulturalne wsi. Po pracy, w weekendy bardzo chętnie będą uczestniczyć w
wydarzeniach organizowanych przez Koła Gospodyń, Rady Sołeckie i
mieszkańców. Integracja środowiska pozwoli im później realizować wspólne
inicjatywy. Okazuje się, że wielu nowo wybudowanych na terenach wiejskich
ma także spory udział w Radach Sołeckich, coraz liczniej uczestniczy w
zebraniach wiejskich.
Wyraźnie pojawiła się tendencja do odkrywania historii swoich
miejscowości, w kilku z nich urządzono wystawy starego sprzętu oraz zdjęć
dokumentujących życie wsi na przestrzeni wielu lat. Przykładem jest Sękowo,
Wytomyśl i Sątopy. Właśnie zakończyła się budowa nowej świetlicy wiejskiej
w Sękowie, działające we wsi Koło Aktywnych Kobiet postawiło sobie za cel
organizowanie, co najmniej raz w miesiącu spotkań związanych z kulturą
ludową, podczas których będą mogły nauczyć się regionalnych przyśpiewek,
tańca lokalnego oraz z terenu wielkopolski. Pojawił się też pomysł utworzenia
amatorskiego zespołu ludowego, mającego siedzibę w jednej ze świetlic.
Sołtysi zaobserwowali też zbyt małe zaangażowanie w sprawy wsi i
kultury na wsi młodzieży. Trudno jest ich namówić do uczestnictwa w
wydarzeniach, imprezach, spotkaniach odbywających na terenie świetlic.
Natomiast dzieci coraz liczniej pojawiają się na wielu działaniach, zarówno one
jak i rodzice dzieci sygnalizują potrzebę organizowania na terenie wiejskich
domów kultury i świetlic sekcji i kółek zainteresowań, regularnych zajęć
warsztatowych nawet za częściową odpłatnością.
Starszemu pokoleniu marzą się potańcówki w starym stylu, z zespołem
na przyczepie, oranżadą na stole – sposób na integrację i wyjście z domu,
spotkanie z dalszymi sąsiadami i nowymi mieszkańcami. W Sękowie i
Wytomyślu na wsi jest ciągle kultywowana tradycja chodzenia z kurkiem,
kolędowanie itd. Jednak mieszkańcy tych miejscowości chcieliby pomocy
etnografa, by reaktywować więcej tradycji takich jak maik.
Największym problemem na wsi jest fakt, że sołtysi mają zbyt mało
czasu i pieniędzy na zorganizowanie oczekiwanych przez mieszkańców
rodzinnych festynów kulturalnych. Wiąże się to także z ograniczonymi
możliwościami pozyskiwania środków dofinansowania inicjatyw /dotacji,
konkursów/. Pojawiają się jednak pozytywne sygnały –Koła Aktywnych Kobiet
starają się coraz bardziej zaistnieć w Internecie, poszukiwać nowych inspiracji i
możliwości pozyskania dotacji - w skład takich kół wchodzą także osoby w
wieku 30+, radzące sobie z komputerem.
Najlepszą formą informacji na terenie wsi jest plakatowanie –
zwłaszcza miejsc ogłoszeniowych przy świetlicach. W niektórych
miejscowościach nadal niezawodna jest kurenda. Powstają także strony
internetowe kolejnych wiosek i stowarzyszeń miłośników wsi, na których
ogłaszane są wszystkie podejmowane inicjatywy.
6. Podsumowanie
Diagnoza społeczna potrzeb kulturalnych mieszkańców miasta i gminy
Nowy Tomyśl jest częścią projektu: "Odkrywanie i wspieranie oddolnych
inicjatyw kulturotwórczych, realizowanych przez mieszkańców".
Wzięły w niej udział osoby w wieku od 12-92 lat. Rzetelne poznanie
potrzeb kulturalnych mieszkańców miasta i gminy Nowy Tomyśl pozwoliło
zdefiniować ich oczekiwania i zaangażowanie w kulturę lokalną. Opracowana
diagnoza może być punktem wyjścia do zbudowania strategii dalszego rozwoju
działań kulturotwórczych.
Z przeprowadzonej ankiety, w której wzięło udział 50 osób jasno
wynika, że każdy mieszkaniec zna ofertę kulturalną i ma sprecyzowane własne
potrzeby kulturalne względem wydarzeń, zajęć oraz promocji gminy i miasta
Nowy Tomyśl. Życie kulturalne nie jest dla nikogo obce i większość
mieszkańców czynnie i chętnie w nim uczestniczy.
Wywiady
z
czterema
grupami
społecznymi:
sołtysami,
przedstawicielami społeczności wiejskich, seniorami oraz uczniami gimnazjum
wzbogaciły diagnozę o wiele cennych opinii na temat życia kulturalnego
Nowego Tomyśla.
Młodzież jest bardzo otwarta i pozytywnie nastawiona na wszelkie
wydarzenia odbywające się w mieście. Koncerty, imprezy plenerowe to pozycje
kulturalne, które najbardziej przypadły do gustu młodym ludziom. Poza tym
zaproponowali poszerzenie oferty kulturalnej miasta i gminy Nowy Tomyśl o:
wyjazdy na festiwale, turnieje gier komputerowych, spotkania ze znanymi
ludźmi, naukę tańca z uwzględnieniem różnych rodzajów tańca oraz kółka
zainteresowań.
Seniorzy z dużym entuzjazmem podeszli do rozmowy. Pomysłów na
nowe zajęcia i wydarzenia kulturalne im nie brakuje. Chcą być prężnie
działającymi odbiorcami oferty kulturalnej, ale i także wykonawcami np.
warsztatów, które zintegrowałyby ze sobą różne pokolenia. Nie zabrakło także
wspomnień, z którymi seniorzy podczas wywiadu chętnie się podzielili. Dla
seniorów uczestniczenie w życiu kulturalnym to coś więcej. Nie oczekują tylko
inicjatyw dla siebie, ale przede wszystkim chcą podzielić się z innymi swoim
doświadczeniem i przeżyciami.
Podczas
wywiadu sołtysi
oraz
przedstawiciele
społeczności
wiejskich nawiązywali do sytuacji w okolicznych wsiach. Wielu rolników „wraz
z duchem czasu” odeszło od uprawy, hodowli bydła, na rzecz sprzedaży swoich
ziem na działki budowlane. Ich uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych,
zebraniach sołeckich wzmacnia integrację mieszkańców, która pomaga w
realizowaniu wspólnych inicjatyw kulturotwórczych. W rozmowie poruszone
były także zagadnienia dotyczące braków w ofercie kulturalnej oraz oczekiwań
mieszkańców. To wszystko wiąże się z brakiem czasu, pieniędzy, trudnościami
z pozyskiwaniem środków dofinansowania. Jednak zarówno sołtysi, jak i
przedstawicielki Koła Aktywnych Kobiet z Borui Kościelnej i Sękowa pomimo
przeciwności losu cały czas aktywnie działają na rzecz dobra mieszkańców
okolicznych wsi.
Istnieje potrzeba stworzenia takiej oferty kulturalnej, która będzie na
tyle szeroka, że obejmie całą społeczność, od przedszkolaka po seniora, dzieci,
rodziców oraz dziadków. Powinny to być działania sprzyjające integracji, które
równocześnie pozwolą rozwinąć indywidualne inicjatywy kulturotwórcze.
Dzięki działaniom, które towarzyszyły powstawaniu diagnozy zmieniło się
postrzeganie ośrodka kultury, jako realizatora gotowej oferty – na partnera do
współtworzenia i kreowania życia kulturalnego w mieście.
Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom
Kultury+ Inicjatywy Lokalne 2014