Katarzyna Mąka - Przedszkole 289

Katarzyna Mąka
1. Jak nie kupować dziecku butów?
Rodzice popełniają wiele błędów podczas zakupów obuwia dla swoich dzieci. Oto najczęstsze
z nich i rady jak się ich wystrzec.
1. Nie kupuj butów z wkładkami ortopedycznymi, bo wydaje ci się, ze tak będzie lepiej,
a nóżka będzie zdrowiej się rozwijała. Nadgorliwość może zaszkodzić. Taka wkładka
ma swoje zadania, ale i też wady- osłabia ona mięśnie i wiązadła, gdy podpiera
sklepienie zdrowej stopy. Tylko dobry ortopeda może zalecić tego rodzaju buty. Wiele
dzieci ma płaskostopie fizjologiczne, którego nie leczy się nawet do 4 roku życia.
2. Nie zwlekaj z kupnem nowych sandałków, tłumacząc, ze lato jest krótkie i niedługo
trzeba będzie kupić półbuty. Kilka tygodni może być ważne dla stopy dziecka, która
akurat tym momencie może zdążyć się zdeformować. Jeżeli dziecko nosi za małe
obuwie, może to u niego spowodować wrastanie się paznokci albo inne urazy palców
3. Dziecko nie powinno nosić „dorosłych” klapek. Całkiem płaskie podeszwy są
niestabilne i mogą szybko spowodować uraz stopy. Najlepsze klapki to takie z
wgłębieniem na piętę, które wymusza pracę mięśni stóp, przez co je wzmacnia.
4. Dziecko nie powinno nosić używanych bucików, nawet, jeśli są w dobrym stanie.
Obuwie zawsze dopasowuje się do kształtu stóp pierwszego właściciela, przez co
może zdeformować stopy następnego.
5. Córeczka w pantofelkach wygląda uroczo, ale lepiej zrezygnować z bucików na
wyższym obcasie- grozi to skręceniem kostki i źle wpływa na rozwój stóp.
6. Na zakupy... idź z dzieckiem, patyczek nie przyda się u kilkulatka. Najlepiej, jeśli
sama przymierzysz buciki na stopę dziecka i porównasz. Jeżeli twój malec szybko się
nudzi- idź wcześniej i upatrz sobie kilka modeli i mniej więcej rozmiarów by skrócić
czas przymiarek do minimum.
7. Nie kupuj butów „akurat”. Obuwie powinno być dłuższe od stopy dziecka o około pół
centymetra. Wtedy stopy wykonują naturalne ruchy, łato się chodzi, nie obcierają i nie
przyczyniają się do urazu.
8. Gdy jest ciepło pamiętaj o czyszczeniu i praniu przepoconych bucików. i spryskaniu
ich dezynfekującym sprayem. Pozwalaj chodzić malcowi na bosaka po piasku i łące,
aby wyrobiło sobie sklepienie stopy i ją przewietrzyło. W końcu kiedyś ludzie nie
nosili kapci ani butów i mieli najzdrowsze stopy;
2.Jak wybrać rowerek dla dziecka?
Większość dzieci może pochwalić się swoim pierwszym trójkołowym rowerkiem w
wieku 2- 3 lat, a na dwukołowy przesiada się około 5- 6 roku życia.
Pamiętajmy, że dzieci mogą poruszać się tylko po chodnikach, ścieżkach rowerowych
z daleka od samochodów. Nie śpieszcie się z przesiadką na dwukołowy rowerek- to
niebezpieczna zabawka, dziecko musi dojrzeć do dorosłego roweru nie tylko fizycznie, aby
móc utrzymać równowagę i pedałować jednocześnie, ale i emocjonalnie, aby dostosowywać
się do panujących zasad bezpieczeństwa. Dobrze jest przyzwyczaić dziecko do jazdy z
kaskiem na główce już od najmłodszych latek. Właściwie dopasowany jest podstawowym i
niezbędnym zabezpieczeniem przed urazami głowy. Jazda w nim, zmniejsza ryzyko urazu aż
o 85%!
Jak wybrać rower na trzech kółkach?
• szukaj modeli jak najmniej wywrotnych: o niedużej wysokości i z szeroko
rozstawionymi tylnymi kołami,
• sprawdź, czy dziecko swobodnie dosięga do pedałów w ich najniższym położeniu,
• sprawdź czy rowerek ma dzwonek (lub możliwość zamontowania go) oraz
wmontowany z tyłu pojemnik lub koszyk- to bardzo przydatna rzecz, jeśli dziecko
będzie chciało jednocześnie przewozić swoje zabawki i siedzieć na rowerku.
Jak wybrać rowerek dwukołowy?
•
•
•
zawsze wybieraj rower "na teraz", Ne "na wyrost". Dziecko siedząc na siodełku
powinno na płasko dosięgać stopami do ziemi, a wysokość kierownicy nie może
przekraczać linii ramion. Większość dzieci zaczyna swoje jazdy od rowerka o
wysokości (na poziomie siodełka) 30- 40 cm,
lepszy jest rower hamowany pedałami a nie hamulcami ręcznymi- przy kierownicy,
rower musi być dobrze utrzymany, z ciasno umocowanymi szprychami,
nieuszkodzonymi płytkami hamulcowymi, wolnym od rdzy i naoliwionym łańcuchem
oraz zaleconym ciśnieniem w oponach
3. Nie pozwól palić przy Tobie i dziecku
Nałóg to okropna rzecz, nie łatwo z niego zrezygnować. Co robić, gdy bliscy palą
papierosy i nie poczuwają się do ograniczenia tego nawet przy twoim dziecku?
Współmałżonek obawia się, ze zwrócenie im uwagi mogłoby zranić ich uczucia a ty wiesz, ze
palenie bierne jest bardziej szkodliwe niż gdybyś miała podpalić papierosa w ustach twojego
dziecka.
Cóż, wyjście jest tylko jedno: lepiej zranić uczucia teściów, bliskich niż narażać
zdrowie waszego dziecka. Bierne palenie jest bardzo niebezpieczne, bierne, czyli polegające
na tym, że wdycha się dym z papierosów. Takie wdychanie nikotynowych obłoczków
powoduje wiele problemów, poczynając od większej zapadalności na choroby i osiąganie
gorszych wyników w nauce po raka płuc w przyszłości.
Najlepszym rozwiązaniem byłoby spróbować ochronić zdrowie dziecka bez narażania
na popsucie waszych stosunków rodzinnych. Postaraj się ze współmałżonkiem usiąść z
rodzicami, bliskimi, zacznijcie od wytłumaczenia, jak bardzo ich kochacie. Poproście ich, aby
rzucili lub znacznie ograniczyli palenie, bo chcecie, aby żyli jeszcze długo, długo i byli przy
was. Nie zmuszajcie, nie groźcie. Powiedzcie, ze decyzja należy do nich, ale na was
spoczywa obowiązek i prawo chronienia nie tylko waszego, ale przede wszystkim zdrowia i
kondycji dziecka.
Przedstawcie szczegółowo całą listę niebezpieczeństw, jakie powoduje nikotyna.
Pokażcie broszury, ulotki na ten temat ( możesz je dostać za darmo w poradniach,
przychodniach, ściągnąć z Internetu). Na koniec oznajmijcie, że ponieważ przebywanie w
towarzystwie palacza jest bardzo szkodliwe i wszelkie medyczne ośrodki i stowarzyszenia,
jak i różne rządowe organizacje pozarządowe postulują powstrzymanie się od palenia w
obecności dzieci, poproście bliskich o nie wyjmowanie papierosów, gdy wasze dziecko jest w
pobliżu. Jeżeli już muszą palić- wyznaczcie do tego osobne miejsce, takie jak balkon lub
łazienka.
Jeżeli dziadkowie zaczną narzekać, że ogranicza się im ich własne zachowywanie w
ich domu, dajcie w delikatny sposób do zrozumienia, że najbardziej zależy wam na dziecku,
dlatego nie zamierzacie dalej wystawiać jego zdrowia. Ogłoście, ze będziecie musieli
zawiesić odwiedzanie ich do czasu, aż zgodzą się nie palić w waszym towarzystwie.
Podkreślcie , ze będzie to bardzo bolesny krok dla was i dziecka. Wyjaśnijcie jeszcze raz, że
to nie oni a ich palenie papierosów stanowi przyczynę obiekcji i nieporozumienia. Ogłoście,
ze takie zasady panują wśród wszystkich waszych znajomych i bliskich- całkowity zakaz
palenia.
Rozmowę postarajcie się utrzymać w tonie przyjacielskim i bardziej współczujcie niż
oskarżajcie. Jeżeli będziecie próbować coś narzucić, przekonać, może to doprowadzić do
odwrotnego skutku. Nikt nie lubi, gdy próbuje mu się coś wyperswadować lub nakłonić do
zmiany stałego zachowania.
Przygotujcie się na to, że bliscy mogą poczuć się obrażeni lub oburzeni- dajcie im trochę
czasu na przemyślenie waszej decyzji i rozmowy.
4. Jak dym papierosowy wpływa na dziecko
Dym papierosowy jest w Polsce głównym trucicielem powietrza w zamkniętych
pomieszczeniach. Średnio jedno na cztery dzieci ma w domu kontakt z dymem
papierosowym. Zagraża on na wiele sposobów. Nawet, jeżeli jest wdychany przez osoby
niepalące, osłabia wydolność dróg oddechowych, zmniejszając ich odporność na zarazki,
trucizny, czynniki zanieczyszczające środowisko. Ponadto obniża stężenie witaminy C we
krwi- tak ważnego dla układu odpornościowego antyutleniacza, który najprawdopodobniej
chroni organizm przed poważnymi chorobami, takimi jak nowotwory, choroby serca i
katarakty. Dzieci, które są regularnie narażone na kontakt z dymem papierosowym, są mniej
odporne na astmę, zapalenie migdałków, infekcje dróg oddechowych, infekcje ucha oraz ostre
infekcje bakteryjne i wirusowe, często wymagające leczenia szpitalnego. Kontakt z dymem
może nawet doprowadzić do śmierci dziecka.
Badania wykazały, że dzieci przebywające w otoczeniu palących dorosłych są częściej
wrażliwe i podatne na choroby. Wyniki testów wykazują u nich również gorsze zdolności
rozumowania oraz uboższe słownictwo. U dzieci palaczy także występuje wzmożone ryzyko
powstania raka płuc, szyjki macicy, mózgu, tarczycy i piersi. Oprócz tego palenie w
obecności małego dziecka dostarcza mu złego przykładu: dzieci, które widzą, że palą
ukochane przez nich osoby, same najczęściej stają się palaczami, w pełni obciążonymi
ryzykiem skrócenia życia, które związane jest z tym nałogiem.
Towarzystwo Ochrony Środowiska nalega, by nie zezwalać na palenie w domu lub w
towarzystwie dzieci. Palenie w miejscach publicznych jest prawnie zakazane!
7. Co to jest ADHD?
ADHD – to skrót od Attention Deficyt Hyperactivity Disorder, czyli Zespół Nadpobudliwości
Psychoruchowej z Deficytem Uwagi lub Zespół Hiperkinetyczny.
Na ADHD składają się trzy grupy objawów:
• Zaburzenia koncentracji uwagi,
• Nadruchliwość,
• Impulsywność.
Zaburzenia koncentracji uwagi to:
• pomijanie szczegółów,
• popełnianie błędów z nieuwagi,
• rozpraszanie się przy zadaniach, grach i zabawach,
• nie zwracanie uwagi na to, co mówią inni,
• problemy z postępowaniem według instrukcji lub kończeniem prac domowych
zadanych w szkole,
• problemy z pomocą w domu lub obowiązkami w pracy,
• trudności z organizowaniem pracy i innych zajęć, nawet doborem zabaw (!),
• unikalna lub silna niechęć do zadań wymagających trwałego wysiłku umysłowego ( a
więc nauka w szkole, odrabianie zajęć domowych);
• gubienie rzeczy i zabawek, ale też i na przykład roweru (!),
• łatwe rozpraszanie się pod wpływem zewnętrznych bodźców;
• zapominanie o różnych rzeczach w toku codziennej aktywności (np. zapomnienie o
myciu zębów, uczesaniu się, ogoleniu, pójściu na zajęcia).
Nadruchliwość to wielość następujących zachowań:
• poruszanie rękami i nogami;
• wiercenie się na krześle;
• częste opuszczanie miejsca w Sali i w sytuacjach wymagających dłuższego siedzenia;
• częste bieganie, wchodzenie na meble;
• problem ze spokojnym bawieniem się (nadmierna hałaśliwość);
• utrwalony wzorzec nadmiernej aktywności ruchowej zmodyfikowany przez społeczny
kontakt.
Impulsywność to:
• udzielanie odpowiedzi zanim pytanie zostanie zadane do końca;
• nieumiejętność oczekiwania na swoją kolej w grze lub innej sytuacji grupowej;
przerywanie i przeszkadzanie innym;
• nadmierna gadatliwość bez uwzględnienia norm społecznych (też przeklinanie),
przerywanie i przeszkadzanie innym;
• problem z hamowaniem reakcji.
Właściwa kolejność działania u człowieka zdrowego wygląda następująco:
POMYSŁ/STOP/DZIAŁANIE/ BRAK DZIAŁANIA, na przykład dziecko widzi okno i chce
wejść na nie i wyskoczyć ( to jest pomysł), ale po przemyśleniu tego czynu, wie, że jest
wysoko i skacząc zrobiłoby sobie krzywdę. Podejmuje, więc decyzję o zaniechaniu (to jest
STOP) i ostatecznie nie skacze. U człowieka z ADHD kolejność działanie wygląda tak:
POMYSŁ/BRAK STOP/DZIAŁANIE.
Objawy, które często towarzyszą ADHD to:
• duża labilność (chwiejność) emocjonalna;
• niższy poziom dojrzałości społecznej i emocjonalnej niż u rówieśników;
• tendencja do wciągania dorosłych w niekończące się dyskusje;
•
dramatycznie słabe rozumienie czasu i przekonanie, że ze wszystkim zdąży się na
czas; 60 % dzieci z ADHD przejawia specyficzne trudności szkolne- dysleksja,
dysgrafia, dyskalkulia.
Mogą występować trzy podtypy ADHD.
Pierwszy to typ mieszany, występuje u większości dzieci, czyli zaburzenia
koncentracji uwagi, nadruchliwość i impulsywność.
Drugi to typ z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi, występuje najczęściej u
dziewcząt.
Trzeci podtyp – z przewagą nadruchliwości i impulsywności, występuje częściej u
chłopców.
Aby uprawnione było rozpoznanie ADHD sześć lub więcej objawów zaburzeń
koncentracji uwagi lub nadruchliwości i impulsywności musi się utrzymywać przez
przynajmniej sześć miesięcy w stopniu utrudniającym adaptację, czyli funkcjonowanie
dziecka bądź w stopniu niewspółmiernym do jego rozwoju. Objawy upośledzonego
funkcjonowania muszą występować, w co najmniej dwóch (lub więcej) sytuacjach- na
przykład w domu i przedszkolu/szkole.
Skąd się wzięło ADHD?
ADHD nie można się zarazić lub nabyć w trakcie życia. Człowiek rodzi się z ADHD.
Genetyczna geneza tłumaczy to zaburzoną równowagą neuroprzekaźników (głównie
dopaminy i noradrenaliny) w mózgu oraz niesprawnym funkcjonowaniem układu hamowania
aktywacji. Początek zaburzenia następuje nie później niż w wieku 7 lat, jednak najwięcej
przypadków ujawnia się z rozpoczęciem nauki, bądź przejściem na wyższy etap kształcenia.
Uważa się, że przyczyną jest zaburzony proces dojrzewania systemu nerwowego,
opóźnionego dojrzewania jego struktur.
Jak wygląda leczenia ADHD?
Najczęściej słyszy się o farmakoterapii, czyli podawaniu leków: psychostymulujących,
niestymulujących, trójpierścieniowych i przeciwdepresyjnych. Suplementacja polega na
podawaniu kwasów nienasyconych Omega3 i Omega6. Godne polecenia jest terapia:
poznawczo- behawioralna. Jest jeszcze terapia mieszana, poznawczo- behawioralna z
farmakoterapią. Trzeba pamiętać, iż w przedszkolu należy dążyć do wyeliminowania leków.
Proces doboru leków do dziecka jest bardzo trudny. Nie ma sprawdzonego przepisu na dane
zachowanie, lek działający w jednym przypadku może się okazać całkowicie bezskuteczny u
innego dziecka. Mózg dziecka z ADHD śpi, dodatkowe wyciszenie mózgu, jest więc
niedobre. U wielu dobrze prowadzonych terapeutycznie dzieci i nie tylko, z wiekiem objawy
ADHD ulegają znacznemu zmniejszeniu.
8. Zręczne rączki - małego artysty
Najlepszym treningiem przed nauką pisania jest wycinanie, rysowanie i lepienie z
plasteliny. Chociaż dzieci rozwijają się różnie i zawsze wszystkie w którymś momencie
osiągają podobny poziom rozwoju nie powinno się czekać, aż maluch SAM dogoni
rówieśników. Jeżeli widzisz, że Twoje dziecko rysuje kółeczka, linie proste, podczas gdy inni
wyczarowują na kartce papieru domki i zwierzęta, warto poświęcić więcej czasu na
plastyczne zajęcia, w domu - z mamą lub tatą.
Podczas wspólnego rysowania poobserwuj zachowanie malca: czy jest zręczny? Z
jaką siłą zaciska paluszki na kredkach? Czy lubi w ogóle rysować? Jeżeli coś Cię niepokoi
możesz iść do psychologa, który powie Ci czy masz powód, aby się czymś denerwować. A
może wszystko opiera się na złym trzymaniu kredki przez dziecko? Sprawdź!
Jest bardzo dużo sposobów na usprawnianie rączek! Wiele codziennych czynności
składa się na trening- ściąganie, zakładanie skarpetek, koszulek, butów, samodzielne jedzenie,
czesanie, zapinanie guzików. Wszystkie informacje, które są potrzebne do wykonania tych
„domowych” rzeczy są również wykorzystywane przy pisaniu: cierpliwość, precyzja, zgranie
pracy rąk z informacjami dostarczanymi do mózgu za pośrednictwem wzroku. Postaraj się nie
wyręczać dziecka. Wiele z domowych czynności to trudne rzeczy i dlatego wymagają czasu,
aby się ich nauczyć - kto z nas nauczył się sznurować buty od razu? Popędzanie nic nie da a
może wręcz spowodować odwrotny skutek niż zamierzaliśmy.
Rozwój manualny, (czyli rączek) wiąże się ściśle z rozwojem fizycznym. A więc
wszystkie te szaleństwa na dworze: jazda na rowerze, kopanie piłki, skakanie, zabawy w
kolegami, wspinanie się na równoważnie, drabinki- wszystko to ma podobne znaczenie jak
malowanie!
Jedna z głównych teorii psychofizycznego rozwoju brzmi,( w dużym uproszczeniu), iż
ciało dziecka rozwija się od środka: a więc bark, ramię, ręką, dłoń, paluszki. Nie wszystko
naraz tylko, aby paluszki były sprawne w pełni, najpierw wszystko to, co jest przed nimi
również musi być w pełni rozwinięte.
Dzieci uczą się głównie poprzez zabawę. Oprócz ruchu są też wspaniałe zabawki:
klocki, kręgle, piłki, zabawki konstrukcyjne, książki…Niepotrzebne są koniecznie zestawy
markowe za kilkaset złotych, genialne pomoce możecie wykonać sami- spędzając ze sobą
czas i świetnie się przy tym bawiąc. Popularną ciastolinę idealnie zastępuje ciasto pierogowe;)
Malujcie palcami po dużych kartonach, kartach papieru. Rysujcie kolorową kredą po
chodnikach. Najważniejsze to radość z tych ćwiczeń!
Pokaż swojemu dziecku jak wspaniałe może okazać się rysowanie, malowanie i
lepienie. Działajcie poprzez zabawę.
NIGDY:
• nie krytykuj prac malca, nie porównuj ich z dziełami rówieśników;
• nie popędzaj, nie bądź zniecierpliwionym;
• nie stawiaj poprzeczki za wysoko, gdyż może to szybko zniechęcić małego artystę.
ZAWSZE:
• zaczynaj od prostych zadań, szybki sukces zachęci do dalszych działań;
• chwal malca, pamiętaj o zorganizowaniu wystawy jego prac;
• pozwól dziecku malować na dużych powierzchniach.
9. Kiedy płaczesz w obecności dziecka
Masz poważny problem, zmarła ci bliska osoba… Podczas zabawy ze swoim
dzieckiem przypominasz sobie o tym, nie dajesz rady- płaczesz. Dziecko wszystko widzi. Czy
dziecku może zaszkodzić taki widok?
Okazywanie swoich emocji- pozytywnych i negatywnych- przy dziecku nie jest dla
niego szkodliwe, wręcz na odwrót- pokazywanie, ze nie boisz się ukazywać, co czujesz jest
bardzo korzystne. Maluchy, które żyją w przeświadczeniu, że uczucia są czymś, co należy
trzymać tylko dla siebie, nawet wobec osób, które kochają mogą być emocjonalnie
upośledzone.
Jeżeli dziecko widzi cię płaczącą nagle- bez żadnego zewnętrznego powodu może
poczuć się zdezorientowana i zbita z tropu, dlatego postaraj się wytłumaczyć swoje
zachowanie. Udziel prostego wyjaśnienia, np.: „Przypomniał mi się mój tatuś a twój dziadek i
bardzo zatęskniłam za nim, bardzo mi go brakuje, dlatego poczułam duży smutek i zaczęłam
płakać”. Postaraj się jednak zapobiec nieprzyjemnemu uczuciu u dziecka wywołanemu przez
twoje łzy, np.:, „Ale ty jesteś koło mnie i bardzo się cieszę, ze jesteś ze mną, już mi lepiej, bo
mam ciebie. Dokończymy zabawę?”
Pamiętaj jednak, ze okazywanie uczuć, złego nastroju to, co innego niż ciągłe
rozczulanie, zawodzenie, depresja. Jeżeli nie możesz uporać się ze swoimi emocjami, przez
większość dnia jesteś apatyczna, nieszczęśliwa, nie masz na nic ochoty zgłoś się do
specjalisty, który pomoże rozwiązać ci problem, uporać się z nim. Pomóc może też samotny
wyjazd, weekend pozwalający na przemyślenie spraw, zajęcie się tylko sobą- czynności, na
które nie masz czasu w ciągu zabieganego dnia.