Wydanie specjalne - parafia matki boskiej królowej męczenników w
Transkrypt
Wydanie specjalne - parafia matki boskiej królowej męczenników w
M n o¿na ie czytaæ ... Tematem przewodnim wydania, które ukazuje siê po niedzieli rodków spo³ecznego komunikowania siê i przed jubileuszem 25-lecia parafii jest has³o nawi¹zuj¹ce do programu Kocio³a katolickiego w Polsce i brzmi "B¹dmy uczniami Chrystusa - w czas jubileuszu". Rozmowa miesi¹ca - wyj¹tkowa - ze studentem, który jest "parafianinem na czas studiów" i by³ na spotkaniu m³odych z ca³ego wiata, tzw. wiatowych Dniach M³odzie¿y w Sydney w Australii. Warto tê rozmowê przeczytaæ choæby z jednego powodu, a mianowicie, aby dowiedzieæ siê jak m³ody cz³owiek - student, spoza naszej parafii, potrafi zaanga¿owaæ siê, by s³u¿yæ w innej parafii i innym parafianom. W wydaniu s¹ ró¿ne teksty nawi¹zuj¹ce do 25-lecia parafii. W przededniu jubileuszu parafii redakcja natrudzi³a siê, by spojrzeæ oczami tych, którzy kiedy s³u¿yli w naszej parafii. Jest te¿ imienny wykaz kap³anów i sióstr zakonnych, którzy s³u¿yli lub s³u¿¹ w naszej parafii. W wydaniu jest tak¿e relacja pielgrzymów pieszych, którzy - ró¿nymi trasami zmierzali do MB Czêstochowskiej i pokonuj¹c pieszo wiele kilometrów docierali do celu podró¿y. Mo¿e pielgrzymowanie spowszednia³o, i niektórzy powiadaj¹, ¿e jest to nawet rodzaj "turystyki pielgrzymkowej". Mo¿e to w czêci prawda, ale zastanawia mnie, czy aby przejæ kilkaset kilometrów wystarczy tylko chêæ zwiedzania, czy jest byæ mo¿e jaka inna motywacja? Warto te¿ przeczytaæ relacjê z Ukrainy, w której nasza czytelniczka z s¹siedniej diecezji, a niegdy nasza parafianka, dzieli siê wra¿eniami ze spotkania z s¹siadami na Wschodzie. W ramach roku jubileuszu XXV-lecia parafii opisywane s¹ te¿ kamienie i akty erekcyjne. Ciekawe s¹ te historie. Przy okazji wspomnê, ¿e jeden z naszych PT Czytelników dopowiedzia³ listem opis o organach i dzwonach. Cieszy to, ¿e ludzie znaj¹cy siê "na sprawie" opisuj¹ jak to jest i jak powinno byæ. Dziêkujê za to dopowiedzenie. Najbli¿sze wydanie uka¿e siê ju¿ po obchodach Jubileuszu XXV-lecia Parafii i z pewnoci¹ bêdzie wiele tekstów opisuj¹cych, jak tê radoæ wiêtowalimy. W wydaniu zamieszczamy szczegó³owe programy "Nowenny" i dnia jubileuszu. Niech nas nie zabraknie w tych dniach w kociele. Oj bêdzie siê dzia³o. Fred W NUMERZE M.IN.: Kalendarium jubileuszowe Jubileuszowe wspomnienia (1) Z Piet¹ i brzózkami Na Ukrainie (s. 7) (s. 9) (s. 10) (s. 13) W NASTÊPNYCH NUMERACH: O jubileuszu XXV lecia Parafii Str. 1 ok³adki - fot. Roman Andrzej Koliñski (2006), za cytowane s³owa wypowiedzia³ ks. Piotr Skarga Proboszczowskie zamyslenia Dobrze nam tutaj W trzydziestym roku wyboru na Stolicê Piotrow¹ s³ugi Bo¿ego Jana Paw³a II parafia nasza prze¿ywa dostojny jubileusz XXV lecia swego istnienia. Jestemy dumni, ¿e w panoramie najwiêkszej dzielnicy miasta - Fordonie - widoczna jest budowla wi¹tyni Matki Boskiej Królowej Mêczenników. Pragniemy godnie i owocnie prze¿ywaæ b³ogos³awiony czas Jubileuszu, tym bardziej, ¿e nasza wi¹tynia w tym dniu podniesiona bêdzie przez JE ks. bpa Jana Tyrawê do godnoci Diecezjalnego Sanktuarium o szczególnym tytule "Sanktuarium Kalwarii Bydgoskiej - Golgoty XX wieku". Przez te æwieræ wieku wiele dzia³o siê w naszej parafii, ale przede wszystkim jest tu obecna od pocz¹tku wielka modlitwa zanoszona do Boga przez rzesze wiernych. Sacrum kocio³a i pobliskiej Doliny mierci otwiera cz³owieka na ¿ywy i sakramentalny kontakt z Bogiem i Poredniczk¹ wszelkich ³ask Maryj¹, której tytu³ Królowej Mêczenników nosi parafia. Mo¿na powiedzieæ krótko - Dobrze nam tutaj przy Jezusie i Maryi. Wiedzia³ o tym za³o¿yciel naszej parafii i budowniczy wi¹tyni ks. pra³at Zygmunt Trybowski, i nigdy o tej szlachetnej postaci Kocio³a Chrystusowego nie zapomnimy. Jego kap³añska mi³oæ skierowana ku Bogu i ludziom, i po dzi dzieñ wydaje szlachetne owoce. Gdy piszê te s³owa, myli wybiegaj¹ w przysz³oæ. Wiem, ¿e to miejsce sw¹ dziejow¹ rolê ma jeszcze przed sob¹. Jaka jest ta rola? Szczegó³y zna tylko Bóg, ale ju¿ dzisiaj mo¿emy byæ pewni, ¿e st¹d - z Sanktuarium Kalwarii Bydgoskiej - pop³ynie Bo¿a moc i ³aska dla wszystkich czcicieli mêczeñskiej i odkupieñczej mierci Syna Bo¿ego. Dokona siê to przez wstawiennictwo Chrystusowej Matki - Królowej Mêczenników. Religijna pewnoæ moich s³ów bierze siê st¹d, ¿e u progu powstania Sanktuarium Golgoty Bydgoskiej stoi postaæ S³ugi Bo¿ego Ojca w. Jana Paw³a II, który bêd¹c w Bydgoszczy 7. czerwca 1999 roku inspirowa³ zamys³y planów, które ma dzi wype³niaæ nasze Sanktuarium. Niech zatem wielka modlitwa zanoszona do Boga w duchu Ojca wiêtego Jana Paw³a II i w ³¹cznoci z nim wyda godne owoce. ks. proboszcz Jan PROGRAM UROCZYSTOCI XXV LECIA PARAFII MATKI BOSKIEJ KRÓLOWEJ MÊCZENNIKÓW I USTANOWIENIA SANKTUARIUM 7 padziernika 2008 roku 16.00 Uroczysty Ró¿aniec dla dzieci z klas II w kaplicy 17.30 Przygotowanie - piew pieni maryjnych na przemian z chórami 18.00 UROCZYSTA MSZA WIÊTA PONTYFIKALNA G³ówny celebrans KS. KARDYNA£ JÓZEF GLEMP - PRYMAS POLSKI Koncelebransi KS. BISKUP ORDYNARIUSZ DIECEZJI BYDGOSKIEJ JAN TYRAWA KS. PRA£AT PRZEMYS£AW KSI¥¯EK KS. PROBOSZCZ PARAFII JAN ANDRZEJCZAK KSIʯA KANONICY KAPITU£Y BYDGOSKIEJ KSIʯA DZIEKANI BYDGOSKICH DEKANATÓW KAP£ANI PRACUJ¥CY W NASZEJ PARAFII OD JEJ POWSTANIA S³owo Bo¿e wyg³osi ks.kardyna³ Józef Glemp - Prymas Polski Po Mszy wiêtej UROCZYSTE ODCZYTANIE AKTU EREKCYJNEGO SANKTUARIUM KS. BISKUP JAN TYRAWA Procesja ze piewem, orkiestr¹ i lampionami do Doliny mierci, do XII stacji Golgoty i WMUROWANIE KAMIENIA WÊGIELNEGO - S£OWO KSIÊDZA BISKUPA, APEL JASNOGÓRSKI, MY CHCEMY BOGA Powrót przy dwiêkach marszów w wykonaniu orkiestry. 2 Na ocie¿ (9/2008) Rozmowa miesi¹ca JESTEMY NORMALNI z Adamem Rudnickim, uczestnikiem wiatowych Dni M³odzie¿y w Sydney rozmawia Mieczys³aw Paw³owski Mieczys³aw Paw³owski: Na "Naszej klasie" masz 460 znajomych. Czym jest dla Ciebie ten portal internetowy? w Bydgoszczy, a Konfederacja Stowarzyszeñ integruje studenckie stowarzyszenia i ma zasiêg ogólnopolski. Adam Rudnicki: Jest to miejsce, gdzie mogê w ³atwy sposób dowiedzieæ siê co dzieje siê u moich znajomych. Dziêki niemu spotka³em ponownie "w wirtualnym wiecie" moich kolegów ze szko³y podstawowej, których ju¿ nie widzia³em szeæ lat, a czasami i wiêcej, i ze szko³y redniej równie¿. "Przeciêtny" parafianin u Królowej Mêczenników wie, ¿e jest DA "Martyria", ¿e ma swój udzia³ w tworzeniu "Misterium Mêki Pañskiej", ¿e wystawia sacronowele. Czy w tego typu inscenizacjach bierzesz udzia³? Na "Naszej klasie" napisa³e: studiujê, pracujê, podró¿ujê. Czego robisz najwiêcej? Ostatnimi czasy podró¿ujê, a studiowanie troszeczkê te¿, no i pracujê. stem jednym z, niczym nie wyró¿niaj¹cych siê, aposto³ów. Zmieñmy temat. W dniach od 12 do 15 lipca 2008 roku w Sydney - w Australii odbywa³y siê kolejne wiatowe Dni M³odzie¿y. Jak to siê sta³o, ¿e akurat Ty tam pojecha³e? DA "Martyria" zorganizowa³o sponsorowany konkurs na stronie papieskiej www.janpawelii.pl. G³ówn¹ nagrod¹ konkursu by³ wyjazd na wiatowe Dni M³odzie¿y. Wzi¹³em udzia³ w konkursie, nie licz¹c na zwyciêstwo. Bardziej myla³em, by "podci¹gn¹æ" liczbê osób zainteresowanych konkursem. Jednak sta³o siê tak, ¿e zakwalifikowa³em siê do fina³u. W bezporednim starciu finalistów, zaj¹³em pierwsze miejsce. Od pierwszego roku studiów, gdy by³em w Polsce, bo mia³em rok przerwy w czasie studiów (wyjazd zagraniczny) zawsze biorê udzia³ w Misterium Mêki Pañskiej. Od dwóch lat jestem odpowiedzialny za aktorów - aposto³ów i sam gram aposto³a. W tym roku po raz pierwszy bra³em te¿ udzia³ Na "GoldenLine" mo¿na siê dowiedzieæ, ¿e jeste studentem UTP w Bydgoszczy, jeste tak¿e: opiekunem kolonijnym, mentorem wolontariusza EVS, nauczycielem jêzyka polskiego jako obcego, skarbnikiem Konfederacji Stowarzyszeñ Katolickich M³odzie¿y Akademickiej, zastêpc¹ prezesa Stowarzyszenia M³odzie¿y Katolickiej "Pokolenie", cz³onkiem duszpasterstwa akademickiego "Martyria". Kim naprawdê jest Adam Rudnicki? ... co oznacza³o wyjazd do Sydney? Tak. Jak wiadomo z Twoich publicznych prezentacji na stronach internetowych, znasz w ró¿nym stopniu jêzyki obce. S¹ to: angielski, niemiecki, rosyjski i hiszpañski. Przyda³a siê ich znajomoæ w Sydney? Duszpasterstwo Akademickie "Martyria" to wspólnota studencka w parafii Matki Boskiej Królowej Mêczenników. Jak trafi³e do tej wspólnoty i co w niej robisz? Do DA "Martyria" trafi³em ju¿ przed rozpoczêciem studiów, gdy przed pierwszym rokiem pojecha³em na obóz adaptacyjny organizowany przez "Martyriê". Dla osób, które zosta³y przyjête na UTP, wtedy jeszcze ATR? Tak. Obóz by³ dla studentów wszystkich bydgoskich uczelni. Gdzie odbywa³a siê ta integracja? W miejscowoci Ocypel, w Borach Tucholskich, nad jeziorem Ocypel Wielki. Co z tego obozu najbardziej zapamiêta³e? Nocny rajd i "chrzest" na studenta. Co dzisiaj robisz w tej grupie? W tym roku akademickim jestem szefem grupy liturgicznej, jak równie¿ przedstawicielem DA "Martyria" w Konfederacji Stowarzyszeñ Katolickiej M³odzie¿y Akademickiej. "Pokolenie"? Stowarzyszenie "Pokolenie" ma siedzibê fot. Mieczys³aw Paw³owski Studentem, który chce robiæ wiêcej ni¿ tylko studiowaæ, ¿eby czas studiów nie by³ tylko czasem od kolokwium do kolokwium, przeplatanym imprezami, ale, ¿eby zrobiæ co dla siebie, a mo¿e przede wszystkim dla innych. Najbardziej przydatna okaza³a siê znajomoæ jêzyka angielskiego. Parokrotnie "podstawowy" hiszpañski pomaga³ mi w rozmowie z osobami hiszpañskojêzycznymi. Do Sydney lecia³o siê samolotem ponad dwadziecia godzin. Trasa liczy³a kilkanacie tysiêcy kilometrów w jedn¹ stronê. Kosztowna to by³a podró¿? Tak, bilet kosztowa³ oko³o piêæ - szeæ tysiêcy z³otych, a ca³y udzia³ ponad dziesiêæ tysiêcy z³otych. w jednej czêci sacronoweli. I to by³a skala konkursowej nagrody. Jak by oceni³ swój udzia³ w Misterium Mêki Pañskiej, skoro zajmujesz siê grup¹ dwunastu osób. Na czym polega ta odpowiedzialnoæ? Musia³em mieæ jedynie kieszonkowe i pieni¹dze na to, co chcia³em robiæ poza oficjalnym programem. Przy Misterium jest du¿o wiêcej pracy od strony technicznej i logistycznej. Moje zadanie polega g³ównie na znalezieniu i wybraniu osób, które chcia³yby i mog³yby zagraæ aposto³ów. W tym Judasza, Piotra, Jana ... Tak. Która z tych ról, które wymienilimy jest najtrudniejsza do zagrania? To zale¿y od scenariusza, bo co roku scenariusz Misterium jest inny. Tak¿e inne w¹tki biblijne wydarzeñ s¹ eksponowane. By³y scenariusze eksponuj¹ce postaæ Piotra i Judasza, by³ te¿ scenariusz uwypuklaj¹cy postaæ Jana. Któr¹ z postaci odtwarza³e? Raz by³em aposto³em Janem, z regu³y je- 3 Na ocie¿ (9/2008) wiatowe Dni M³odzie¿y to spotkanie, które organizuje Koció³ Katolicki w wybranym kraju wiata. Na zaproszenie Ojca wiêtego bior¹ w nim udzia³ m³odzi - zwykle do 30 roku ¿ycia - z ca³ego wiata. Dla chêtnych, miêdzy 10 a 12 lipca tego roku by³a okazja, by w ró¿nych diecezjach Australii spotykaæ siê z miejscowymi ludmi. Skorzysta³e z tej okazji? Ca³¹ grup¹ z Diecezji Bydgoskiej bylimy w tych dniach w Archidiecezji Adelajdy, w miejscowoci Salisbury, która le¿y na przedmieciach Adelajdy. Na czym polega³a ta czêæ programu wiatowych Dni M³odzie¿y? By³o to spotkanie z miejscow¹ ludnoci¹. Mieszkalimy u rodzin australijskich, poznawalimy ich kulturê, ich styl ¿ycia, jak [ci¹g dalszy na str. 4] JESTEMY NORMALNI równie¿ trochê zwiedzalimy. Ale przede wszystkim, uczestniczylimy w wydarzeniach duchowych, w spotkaniach, rekolekcjach, w naukach z biskupem, w spotkaniach miêdzykulturowych. By³o to bezporednie przygotowanie do wiatowych Dni M³odzie¿y w Sydney. Potem, ju¿ od 15 do 20 lipca by³ realizowany zasadniczy program DM. Jak on wygl¹da³? By³y to trzy dni rekolekcji. Ka¿dego dnia, od wtorku do czwartku, przed po³udniem by³ podobny program. We wtorek msza wiêta inauguracyjna, któr¹ koncelebrowa³ Arcybiskup Sydney kardyna³ George Pell. W czwartek przywitanie papie¿a Benedykta XVI w porcie Barangaroo East Darling. W pi¹tek odprawiona zosta³a Droga Krzy¿owa z udzia³em Ojca wiêtego. Papie¿ modli³ siê w katedrze, natomiast trasa Drogi Krzy¿owej przebiega³a ulicami Sydney, równie¿ tras¹ wodn¹ po porcie Sydney. W sobotê by³o przejcie ulicami Sydney, miedzy innymi mostem portowym do Parku Stulecia i hipodrom Randwick, gdzie wieczorem by³o czuwanie, które trwa³o a¿ do rana. By³o to miejsce oczekiwania m³odych na Mszê wiêt¹ pontyfikaln¹ w niedzielê, koñcz¹c¹ spotkanie. S³ucha³e rekolekcjonistów, ksiê¿y biskupów bior¹cych udzia³ w wiatowych Dniach M³odzie¿y, tego co powiedzia³ Ojciec wiêty. Spotyka³e siê z mieszkañcami i kultur¹ Australii. Co pozostanie z tych dni w Twojej pamiêci do koñca ¿ycia? Jednym z tych prze¿yæ by³o dla mnie spotkanie z mieszkañcami Australii, ich niesamowity spokój, nietypowe dla nas podejcie do ¿ycia, nie przejmowanie siê zbytnio przyziemnymi problemami. Taki styl bycia wynika miêdzy innymi z tego, ¿e Australia jest wielkim kontynentem z ma³¹ gêstoci¹ zaludnienia, gdzie odleg³oæ miêdzy ludmi jest olbrzymia. Ale trzeba powiedzieæ, ¿e tylko w kilometrach, bo w relacjach miêdzyludzkich osoby oddalone od siebie wiele kilometrów potrafi¹ pozostaæ w g³êbokiej wiêzi emocjonalnej. dzie¿y najwiêcej osób by³o na Filipinach, w Manilii. Zjecha³o siê wtedy ponad cztery miliony m³odych. Ile osób by³o w Sydney? Wed³ug danych organizatorów uczestniczy³o w nich oko³o 250 tysiêcy m³odych ludzi, za na Mszy koñcz¹cej wiatowe Dni M³odzie¿y, na Polach Randwick by³o piêæset tysiêcy wiernych. Jak liczna by³a grupa bydgoska? Grupa Diecezji Bydgoskiej liczy³a 32 osoby. Kto by³ Waszym przewodnikiem? Przewodnikiem grupy by³ ksi¹dz Waldemar Ró¿ycki. By³ równie¿ z nami Jego Ekscelencja ksi¹dz biskup Jan Tyrawa oraz inni ksiê¿a z diecezji. Jak liczna grupa by³a z Polski? Trzy razy tak. Po pierwsze - dla duszy, dla wzmocnienia swojej wiary, ¿e to nie my katolicy jestemy dziwni, lecz to wiat zwariowa³, a my jestemy normalni. Po drugie - dla spotkania z ludmi, dla spotkania niesamowitych ludzi, których Bóg postawi³ na mojej drodze w tych konkretnych dniach. I po trzecie - dla przyrody - zobaczyæ ten piêkny, dziki, surowy kontynent. W tych trzech wymiarach - duchowym, kulturowym i przyrody mieci siê Twoje dowiadczenie wyjazdu. Czy w wymiarze przyrody bêdzie to tylko drzewo eukaliptusowe, kangur, mi koala, czy jeszcze co wiêcej? Nie. Nie da siê opisaæ tego niesamowitego wra¿enia przestrzeni i koloru ziemi, gdzie ziemia ma kolor czerwieni i zale¿nie od pory dnia jest to krwistoczerwony, albo przechodz¹cy w pomarañczowy. A niebo? Kolor nieba jest piêkny - intensywnie b³êkitny, zupe³nie inny ni¿ w Polsce. Mówi³e, ¿e mieszkalicie u rodzin. Co zapamiêta³e z tych chwil? Z odbytych dot¹d wiatowych Dni M³o- S³yszê, ¿e uda³o siê Wam prawdziwie Czyli prawie bez ubrania? Tak - to by³a rodzina farmerów. Podzia³ ról w "typowej" tamtejszej rodzinie jest taki, ¿e mê¿owie zajmuj¹ siê rol¹, a ¿ony pracuj¹ zawodowo, poniewa¿ z samej roli trudnio siê ju¿ utrzymaæ. Dom, mimo takiego podzia³u obowi¹zków w rodzinie prowadzony jest tradycyjnie. Posi³ki jada siê wspólnie, modlitwa jest automatycznym i nieod³¹cznym "elementem" ¿ycia i mimo, ¿e wiat obok "pêdzi", jest tam niesamowity spokój. Ten dom by³ oaz¹ spokoju, Warto by³o pojechaæ? Prawie, bo z przepask¹ na biodrach. W czasie Mszy wiêtej dary by³y niesione przez przedstawicieli wysp Oceanii. Obecnoæ aborygenów w ogólnych wydarzeniach wiatowych Dni M³odzie¿y by³a bardzo widoczna. W czasie spotkania z Ojcem wiêtym by³ czas na taniec i pokazanie kultury w tradycyjnych strojach. To byli gospodarze? Oficjalnie podawano liczbê oko³o dwóch tysiêcy osób. Osiem osób z naszej grupy (w tym ja) nie mieszka³o w Adelajdzie, a oko³o 80-90 km od Adelajdy, przez co bylimy troszeczkê od³¹czeni od tych wydarzeñ, które dzia³y siê w Adelajdzie. Natomiast uczestniczylimy w pe³ni w tym, co parafia zorganizowa³a dla nas. By³y to spotkania z m³odzie¿¹ jezuick¹, parafianami, wydarzenia kulturalne. Natomiast to, ¿e bylimy troszeczkê z dala od Adelajdy, pozwoli³o nam spêdziæ bardzo du¿o czasu z rodzinami. "Moja rodzina", u której mieszka³em, by³a niesamowita. ¯egnaj¹c siê z nimi, zostalimy, wraz z koleg¹, nazwani cz³onkami rodziny i to by³o dla nas niesamowitym wyró¿nieniem. Ogl¹da³em fragmentarycznie spotkanie Ojca wiêtego z m³odymi ludmi z ca³ego wiata. Zapamiêta³em z tych obrazów kapitalny moment, kiedy Ojciec wiêty spotka³ siê z aborygenami, rdzennymi mieszkañcami Australii. By³o to spotkanie z rodzin¹, z ojcem tej rodziny, cz³owiekiem wiary ¿ycia codziennego, przepe³nionego spokojem, ufnoci¹ w dzia³anie Bo¿ej Opatrznoci, cz³owiekiem o niesamowitym krêgos³upie moralnym, o niesamowitej g³êbokiej wierze, jednoczenie twardo st¹paj¹cym po ziemi. Cechowa³y go spokój, umiar, radoæ. fot. Mieczys³aw Paw³owski [ci¹g dalszy ze str. 3] stan¹æ na gruncie australijskim. Na czym to w szczególnoci polega³o? 4 Na ocie¿ (9/2008) radoci i bezpieczeñstwa. Wchodz¹c do ich domu od razu by³o widaæ, ¿e w tym domu mieszka mi³oæ. Mówi³e, ¿e mieszka³e u farmerów. Co to by³o za gospodarstwo i czym siê cechowa³o? By³o to gospodarstwo ukierunkowane na chów owiec na we³nê i miêso, tak, jak wiêkszoæ gospodarstw w Australii. Poza tym widzia³em uprawê rolin oleistych (g³ównie rzepaku) i zbó¿. Jak wielkie by³o to gospodarstwo? By³o to gospodarstwo wielkoci oko³o piêciuset hektarów i jak na okoliczne warunki doæ ma³e, poniewa¿ w okolicy wiêkszoæ farm mia³a po tysi¹c i wiêcej hektarów. Dodam, ¿e w chwili, gdy tam bylimy hodowano oko³o trzech tysiêcy owiec: tysi¹c piêæset matek, oko³o tysi¹c piêæset m³odych i oko³o dwudziestu samców. Czy taka wielkoæ gospodarstwa jest mo¿liwa do obs³u¿enia przez jednego cz³owieka? Tak. Gospodarz nie zajmuje siê nawo¿e- niem, nie zajmuje siê ¿adnym rozsiewaniem rodków ochrony rolin, bo od tego ma specjalistê, który przyje¿d¿a i to wszystko wymierza i planuje. Gospodarz tak przygotowane "porcje" sam "rozprowadza" na polach. Jest tam bardzo wysoka automatyzacja i mechanizacja rolnictwa. Owce w okresie, gdy "karma" jest dostêpna na pastwiskach, nie wymagaj¹ specjalnej opieki. Nadzór nad nimi sprowadza siê do dwóch wizyt w tygodniu na pastwisku, w celu sprawdzenia czy woda dop³ywa, i czy nie trzeba za³atwiæ jaki spraw sanitarnych i weterynaryjnych. Koalê w naturalnym rodowisku widzia³e? Nie, jedynie w parku dzikiej przyrody australijskiej w Adelajdzie. Australijczycy pos³uguj¹ siê jeszcze bumerangami? Nie wszyscy, jedynie aborygeni, ale tylko i wy³¹cznie w rezerwatach, na swoich terytoriach Australii. U¿ycie go sprowadza siê dla pokazania kultury, czy ma jeszcze znaczenie praktyczne? Raczej jest to wymiar folkloru, choæ do koñca to trudno powiedzieæ jak to jest w specjalnych strefach dla wewnêtrznej Australii, gdzie bia³y cz³owiek, bez specjalnego pozwolenia, wstêpu nie ma. Tam aborygeni mog¹ ¿yæ wed³ug swoich metod i tradycji. Bumerang rzeczywicie wraca? Odpowiednio rzucony, pod odpowiednim k¹tem, w odpowiednim kierunku, z odpowiedni¹ prêdkoci¹, w odpowiednim kierunku wiatru - tak - wraca. Jednak dla niewprawnego rzucaj¹cego jest to prawie niemo¿liwe. Mówi³e o tym, ¿e ziemia jest czerwona, pomarañczowa w zale¿noci od pory dnia, co z tych obrazów przyrodniczych zapamiêta³e? W pamiêci pozostanie mi niesamowita, piêkna zieleñ okolic Adelajdy. Mam jednak wiadomoæ, ¿e gdy u nas spadnie nieg, tam bêdzie dominowa³ tylko kolor ¿ó³ty, bo wszystko bêdzie wypalone przez gor¹ce s³oñce. Dodam, ¿e my bylimy w Australii w rodku zimy, która jest w Australii Po³udnowej okresem wegetacji. Przy temperaturze Przy temperaturze w dzieñ - w zale¿noci od rejonu - w Sydney 21 stopni, w Adelajdzie do 17 stopni. To s¹ ju¿ wysokie temperatury, natomiast w nocy bywa oko³o zera, a nawet z przymrozkami. Podczas czuwania nocnego w Sydney, w oczekiwaniu na Papie¿a, mielicie przygodê z przymrozkiem, prawda to? Tak, podczas czuwania nocnego na Randwick, temperatura spad³a do oko³o zera stopni. Jak wypoczywasz? Wypoczynkiem dla mnie s¹ podró¿e, week- endy, gdy mogê pojechaæ odwiedziæ rodziców w domu. W ostatnim roku jest tego czasu troszkê mniej. Staram siê ¿yæ, by byæ aktywnym, ale nie ponad swoje si³y. Gdy muszê co zrobiæ, mobilizujê siê ³atwo i dajê z siebie wszystko, ale uwa¿am, ¿e popiech jest wrogiem cz³owieka. To powiedzia³by Australijczyk, a w Polsce cz³owiek niejednokrotnie daje siê z³apaæ w tê pu³apkê i w zasadzie pêdzi tak ca³e ¿ycie. Ja by³bym dobrym "materia³em" na Australijczyka. W tamtej kulturze poczu³e siê jak u siebie? Tak, nawet by³bym uwa¿any za popêdliwego. Na portalu napisa³e, ¿e jeste wychowawc¹ kolonijnym, uda³o ci siê skorzystaæ z tych umiejêtnoci? Parokrotnie te umiejêtnoci wykorzysta³em, raz na pó³koloniach, dwukrotnie by³em ju¿ na koloniach jako wychowawca i opiekun grupy. A w tym roku? Równie¿ w tym roku, po powrocie z Sydney, pojecha³em na obóz do Ko³obrzegu jako wychowawca. By³y to kolonie organizowane przez Fundacjê "Wiatrak", dzieci od omiu do szesnastu lat. Jakie s¹ te dzieci? M³odzie¿ siê zmienia. Z punktu widzenia osoby starszej od nich o osiem lat widzê, ¿e te rzeczy, które dla nich s¹ normalne, dla mnie i moich rówieników by³oby nie do pomylenia. Na przyk³ad? By³ jaki wiêkszy szacunek dla osób starszych. Gdy wychowawca co powiedzia³ nie by³o kwestionowania decyzji i jego poleceñ. A dzi takie co jest? Dzi wychowawca czêsto jest lekcewa¿ony, nawet do tego stopnia, jak podaj¹ przyk³ady w prasie czy telewizji. Ca³e szczêcie, my tego nie dowiadczylimy i uda³o nam siê wyrobiæ swój autorytet wród dzieci, co u³atwia³o nam pracê. Fundacja "Wiatrak", poprzez Centrum Kultury Katolickiej "Wiatrak", prowadzi wiele zajêæ pozalekcyjnych dla dzieci, m³odzie¿y i osób starszych, od klubu przedszkolaka i nauki gry na gitarze, poprzez konwersatoria jêzykowe, przygotowanie do matury, organizacjê wypoczynku dzieci jak równie¿ przez powsta³¹ oko³o dwa lata temu grupê wolontariatu m³odzie¿owego GPS (Giovanni Paolo Secondo - jest to grupa m³odzie¿y gimnazjalnej i licealnej, która poprzez dzia³anie w wolontariacie, a równie¿ formacjê w duchu katolickim, przygotowuje siê do podejmowania wyzwañ doros³oci). Czytasz "Na Ocie¿"? Tak, nie wszystkie numery, ale ostatnio coraz czêciej. W tym roku przypada jubileusz XXV-lecia parafii. Centralne uroczystoci odbêd¹ siê w dniu odpustu parafialnego, tj. 7 padziernika. Jako student da³e siê wci¹gn¹æ w wir oddzia³ywania DA "Martyria", które funkcjonuje we wspólnocie parafialnej. Co zapamiêtasz z pobytu w tej parafii, kiedy ju¿ skoñczysz studia i z pewnoci¹ zmienisz miejsce zamieszkania? Przede wszystkim nie zapomnê aktywnoci duszpasterzy i parafian. Jest to parafia wyró¿niaj¹ca siê na tle innych nie tylko pod tym wzglêdem, ¿e jest duszpasterstwo akademickie, ¿e jest Centrum Kultury Katolickiej, ale s¹ równie¿ inne ruchy i wspólnoty, jak Neokatechumenat, jak Oaza. Widaæ, ¿e ta parafia ¿yje i robi siê w niej co dla wiernych, a wierni w tym uczestnicz¹ i chc¹ uczestniczyæ. Duszpasterze te¿ wiele robi¹ dla wiernych. Jak przyjmujesz decyzjê o tym, ¿e lada moment parafia stanie siê Sanktuarium Kalwarii Bydgoskiej - Golgoty XX wieku? Mimo, ¿e mieszkaj¹c w akademiku, jestem niejako parafianinem dopiero piaty rok, jestem dumny z tego faktu. Serdecznie dziêkujê za to wiadectwo z pobytu w Australii i powiêcony czas. I ja dziêkujê. Specjalnych problemów nie by³o? Zawsze zdarzaj¹ siê ró¿ne przypadki, ale generalnie radzilimy sobie. Wspomnia³e o Fundacji "Wiatrak". Jak ta Fundacja wp³ywa na kszta³towanie charakteru i w ogóle na kszta³cenie ludzi m³odych jako przysz³ych obywateli wiadomych swojej roli w spo³ecznoci? ADAM RUDNICKI Student Wydzia³u Budownictwa i In¿ynierii rodowiska UTP w Bydgoszczy na kierunku In¿ynieria rodowiska. Osoba pe³ni¹ca wiele funkcji w DA Martyria. Odpoczywa podró¿uj¹c. Ma brata. 5 Na ocie¿ (9/2008) Od redakcji: Z Adamem Rudnickim, uczestnikiem tegorocznych wiatowych Dni M³odzie¿y w Sydney rozmawiano 14 wrzenia br. Pan Adam przekaza³ Czytelnikom nastêpuj¹ce s³owa: Z australijskim pozdrowieniem no worries dla czytelników Na Ocie¿ Adam Rudnicki * no worries - nie ma zmartwieñ, wszystko siê jako u³o¿y KALENDARIUM JUBILEUSZOWE ROK PO ROKU W PARAFII 7 padziernika 1983 Ordynariusz Diecezji Che³miñskiej z Pelplina ks. bp Marian Przykucki powiêci³ plac budowy przysz³ych obiektów parafialnych i odprawi³ pierwsz¹ Mszê w. w wiêto Matki Bo¿ej Ró¿añcowej ustanawiaj¹c je dniem odpustu dla parafii. 24 grudnia 1984 Oddano do u¿ytku tymczasow¹ murowan¹ kaplicê, a pierwszym nabo¿eñstwem w niej by³a odprawiona o pó³nocy Pasterka. 20 listopada 1985 Przyst¹piono do prac budowlanych kompleksu domu mieszkalnego (plebani) i domu katechetycznego. 10 listopada 1986 Otrzymano zezwolenie na budowê kocio³a wed³ug projektu arch. Stanis³awa Jureko i projektanta konstruktora Zbigniewa Arciszewskiego. 19 marca 1987 W dniu wspomnienia w. Józefa przyst¹piono do budowy kocio³a 29 listopada 1987 pocz¹tek peregrynacji jasnogórskiego wizerunku Matki Bo¿ej w naszych rodzinach. 3 czerwca 1988 ks. Proboszcz Zygmunt Trybowski obchodzi³ Jubileusz 25-lecia kap³añstwa. 20 grudnia 1988 Matka Bo¿a z Jasnej Góry przyby³a w wizerunku obrazu Nawiedzenia do naszej parafii. Powitano J¹ na fundamentach kocio³a, a przez ca³¹ noc i nastêpny dzieñ spêdzalimy z Ni¹ czas na czuwaniu i modlitwie. 11 maja 1989 Ks. bp Marian Przykucki wmurowa³ kamieñ wêgielny pochodz¹cy z kocio³a w. Miko³aja w Fordonie, a powiêcony przez Jana Paw³a II w Poznaniu. 26 sierpnia 1990 Zamieszka³y w parafii siostry zakonne ze Zgromadzenia S³u¿ebnic Ducha wiêtego, które dot¹d doje¿d¿a³y do nas z Laskowic Pomorskich. 2 czerwca 1990 Pierwsz¹ w parafii Mszê w. Prymicyjn¹ odprawi³ i b³ogos³awieñstwa udzieli³ ks. neoprezbiter Andrzej Dietrich. 25 marca 1992 Decyzj¹ Stolicy Apostolskiej o nowym podziale administracyjnym Kocio³a w Polsce nasza parafia wesz³a w sk³ad Archidiecezji Gnienieñskiej. Jej Ordynariuszem i Pasterzem zosta³ JE ks. abp Henryk Józef Muszyñski, Metropolita Gnienieñski. 4. kwietnia 1993 W Niedzielê Palmow¹ ukaza³o siê pierwsze wydanie naszego pisma parafialnego Na Ocie¿ 7 padziernika 1993 Ukoñczono budowê naszego kocio³a, a w dzieñ Odpustu ks. abp Henryk Muszyñski dokona³ jego namaszczenia, czyli konsekracji. 24 grudnia 1993 Pierwszy raz prze¿ywalimy Pasterkê z "¯ywym ¯³óbkiem". 10 kwietnia 1994 Do parafii przyby³y z Gnie- zna relikwie wiêtego Wojciecha. By³ to wielki dzieñ rozmodlenia ca³ej naszej wspólnoty, a relikwiarz - trumienka stanê³a na dekoracji by³ego Grobu Pañskiego. Obok umieszczono ³ódkê i prawdziwe wios³o maj¹ce nam przypominaæ zwi¹zek wiêtego z pobliskim Wyszogrodem. 13 kwietnia 1994 Ks. abp Henryk Muszyñski zdecydowa³ o inauguracji w naszej parafii obchodów XXX lecia powstania Duszpasterstw Akademickich w Bydgoszczy. 26 kwietnia 1994 Metropolita ks. abp Henryk Muszyñski dokona³ powiêcenia naszej kaplicy nadaj¹c jej tytu³ Chrystusa Ukrzy¿owanego i Zmartwychwsta³ego. 1 maja 1995 Duszpasterstwo Akademickie "Martyria", w porozumieniu z ks. Proboszczem Zygmuntem Trybowskim rozpoczê³o codzienne odprawianie nabo¿eñstw majowych o godz. 21.00 przy krzy¿u misyjnym. (Dzi kontynuujemy tradycjê przy figurze Matki Bo¿ej Fatimskiej). 25 padziernika 1995 Mia³o miejsce powiêcenie kaplicy w hospicjum przy szpitalu RCO (dzi dom Sue Ryder), której nadano wezwanie w. Brata Alberta Chmielowskiego. 3 maja 1996 W uroczystoæ Królowej Polski bydgoska Archikonfraternia Literacka podarowa³a naszej parafii replikê Piety Bydgoskiej. Orygina³ pochodzi z kocio³a Karmelitów w Bydgoszczy, a znajduje siê obecnie i s³ynie z wielu ³ask w Sanktuarium Matki Bolesnej w Oborach. 21 czerwca 1996 Nawiedzenie figury Matki Bo¿e Fatimskiej. 7 padziernika 1996 Nasz Proboszcz i dziekan dekanatu Bydgoszcz V Fordon, ks. Zygmunt Trybowski uhonorowany zosta³ tytu³em Pra³ata Jego wi¹tobliwoci Jana Paw³a II. 27 marca 1997 Pierwszy raz w historii parafii ks. Proboszcz na znak pokuty dokona³ w Wielki Czwartek obrzêdu umycia nóg 12 mê¿czyznom. 21 czerwca 1997 W I rocznicê pobytu u nas Matki Bo¿ej Fatimskiej ks. bp Bogdan Wojtu powiêci³ ustawion¹ przy ulicy Twardzickiego - Bo³tucia (z inicjatywy Grupy Czcicieli MB Fatimskiej "D¹b") figurê Matki Bo¿ej. 10 kwietnia 1998 Pierwszy raz w parafii podczas Triduum Paschalnego wystawiona zosta³a przy Grobie Pañskim ca³odobowa warta honorowa, pe³niona przez Parafialn¹ Stra¿ Marsza³kowsk¹. 18 wrzenia 1998 Na wspólnym spotkaniu pracuj¹cych u nas kap³anów, sióstr zakonnych i liderów wspólnot wieckich powo³ano Sejmik Parafialny, którego has³em przewodnim s¹ s³owa: "Wspólnym trudem s³u¿ymy rodzinie parafialnej". 6 Na ocie¿ (9/2008) 6 czerwca 1999 Cz³onkowie Wspólnoty Parafialnej licznie zgromadzilili siê na bydgoskim lotnisku, by spotkac sie z Ojcem wiêtym Janem Paw³em II. Od 2 do 10 padziernika 1999 trwa³y do Misje Ewangelizacyjne, przygotowuj¹ce nas do Wielkiego Jubileuszu 2000. Zakoñczono je Drog¹ Krzy¿ow¹ ulicami parafii. 30 stycznia 2000 Uroczycie obchodzilimy Jubileusz 50 lecia kap³añstwa ks. rezydent Jana Mieczkowskiego. 2 lutego 2000 W uroczystoæ Objawienia Pañskiego, ks. Proboszcz Trybowski, podczas sumy parafialnej powiêci³ sztandar parafialny. Jest to wotum Roku Jubileuszowego ca³ej naszej wspólnoty. 8 kwietnia 2001 W Niedzielê Palmow¹, w Dolinie mierci odby³o siê pierwsze Misterium Mêki Pañskiej. Spe³ni³o siê marzenie ks. Proboszcza Zygmunta Trybowskiego wypowiedziane przez Niego w 1994 roku, ¿e jest to wymarzone miejsce, by tu wystawiono Misterium. 23 maja 2001 Ks. Zygmunt Trybowski, oraz ks. Krzysztof Buchholz i kilku m³odych ludzi z "Wiatraka" spotka³o siê w Watykanie na prywatnej audiencji z Janem Paw³em II, który powiêci³, pochodz¹cy z Doliny mierci, kamieñ wêgielny i dokumentacjê przysz³ego Domu Jubileuszowego. 4 czerwca 2002 Ks. Pra³at Zygmunt Trybowski, wraz z kolegami z rocznika seminaryjnego, przewodniczy³ dziêkczynnej Mszy w. koncelebrowanej z okazji 39 rocznicy Swego kap³añstwa. W tej Eucharystii uczestniczylimy t³umnie dziêkuj¹c Bogu za naszego Pasterza. 25 grudnia 2002 O godz. 18.15, po ciê¿kiej chorobie, zmar³ w 40 roku kap³añstwa i 65 roku ¿ycia kap³an, proboszcz i budowniczy naszej parafii ks. Pra³at Zygmunt Trybowski. 12 stycznia 2003 Ks. bp Bogdan Wojtu wprowadzi³ na urz¹d proboszcza naszej parafii ks. Przemys³awa Ksi¹¿ka, dotychczasowego proboszcza parafii w. Jana Aposto³a i Ewangelisty w Fordonie. 12 lipca 2003 Na grobie p. ks. Zygmunta Trybowskiego stan¹³ pomnik nagrobny, dzie³o kamieniarza z Osielska, wotum wdziêcznoci parafian za wiele lat trudu budowy i s³u¿by dla nas. 25 marca 2004 Nasza Parafia znalaz³a siê w nowopowsta³ej Diecezji Bydgoskiej, której Ordynariuszem zosta³ ks. bp Jan Tyrawa, dotychczasowy biskup pomocniczy z Wroc³awia. 27 czerwca 2004 Z urzêdu proboszcza parafii i dziekana dekanatu Bydgoszcz V Fordon odwo³any zosta³ ks. Przemys³aw Ksi¹¿ek, któremu ks. bp Jan Tyrawa powierzy³ obowi¹zki ekonoma Diecezji Byd- Na Jubileusz XXV-lecia Parafii KAP£ANI I SIOSTRY ZAKONNE goskiej. Wicedziekan ks. Andrzej Jasiñski, na urz¹d proboszcza wprowadzi³ ks. kanonika Jana Andrzejczaka. 9 padziernika 2004 Ks. bp Jan Tyrawa dokona³ powiêcenia I stacji Drogi Krzy¿owej w Dolinie mierci. To pocz¹tek tworzenia Bydgoskiej Golgoty XX wieku. To równie¿ pocz¹tek wype³niania swego rodzaju "testamentu" p. ks. Z. Trybowskiego, który ju¿ w listopadzie 1983 roku mówi³, ¿e tu winna stan¹æ prawdziwa droga krzy¿owa. 2 kwietnia 2005 Z wielkim smutkiem przyjêlimy podan¹ wiatu wiadomoæ, ¿e o 21.37 odszed³ do Domu Ojca papie¿ rodak - Jan Pawe³ II. mieræ ta spowodowa³a ogromne poruszenie wszystkich, a w kociele przez kilkanacie dni by³y nieprzerwanie modli³y siê t³umy parafian. 8 lipca 2005 T³umnie na czuwaniu i modlitwie oddawalimy czeæ i wypraszalimy potrzebne ³aski przy relikwiach w. Teresy od Dzieci¹tka Jezus. 7 padziernika 2006 Utwardzono i zagospodarowano teren wokó³ grobu p. ks. pra³ata Zygmunta Trybowskiego, a w dniu odpustu na murze kocio³a naprzeciw grobu wmurowano epitafium powiêcone czci zmar³ego. Powiêcenia i wmurowania aktu erekcyjnego dokona³ ówczesny proboszcz ks. pra³at Przemys³aw Ksi¹¿ek. 9 czerwca 2007 W parafii powsta³a nowa wspólnota - Towarzystwo wiêtego Wojciecha. 14 padziernika 2007 Ks. Zbigniew Dudek z Towarzystwa wiêtego Paw³a rozpocz¹³ dla nas nietypowe rekolekcje, bo z obecnoci¹ kopii Ca³unu Turyñskiego. Po zakoñczeniu rekolekcji, powiêcono kopiê Ca³unu dla naszego kocio³a. Umieszczona jest w kaplicy Chrystusa Ukrzy¿owanego i Zmartwychwsta³ego i jest wród nas, jako niemy wiadek cudu zmartwychwstania Pana. Po tej uroczystoci rozpocz¹³ siê I Synod Parafialny. 14 kwietnia 2008 w wieku 89 lat ¿ycia i 58 lat kap³añstwa zmar³ nasz rezydent, ks. senior Jan Mieczkowski. 26 kwietnia 2008 Prymas Polski ks. kardyna³ Józef Glemp podczas uroczystoci ku czci wiêtego Wojciecha w Gnienie uroczycie powiêci³ i na³o¿y³ p³aszcze naszym braciom z Towarzystwa wiêtego Wojciecha. 7 padziernika 2008 Parafia Matki Boskiej Królowej Mêczenników koñczy 25 lat i ma zostaæ og³oszona Sanktuarium Królowej Mêczenników - Kalwarii Bydgoskiej - Golgoty XX wieku. Bogu niech bêd¹ dziêki. Wybra³ KfAD Z okazji Jubileuszu XXV-lecia parafii MBKM, na podstawie informacji z kroniki parafialnej, archiwum parafialnego i wspólnoty Sióstr S³u¿ebnic Ducha wiêtego (SSPS) opracowano niniejszy wykaz. Wszystkim pomocnikom serdecznie dziêkujemy. p. Ks. Zygmunt TRYBOWSKI Proboszcz 10.06.1983-25.12.2002 Ks. W³adys³aw ERDMAÑSKI Wikariusz 1.07.1984-25.06.1989 Ks. Krzysztof LEWANDOWSKI Wikariusz 7.07.1985-4.09.1988 p. Ks. Marek BRONIKOWSKI Wikariusz 3.03.1986-30.06.1991 Ks. Tomasz CYL Wikariusz 1.07.1988-27.06.1998 (z przerw¹ na studia specjalistyczne od wrzenia 1992 do 31 sierpnia 1997) Ks. Miros³aw BU¯AN Wikariusz 1.07.1989-1.07.1993 Ks. Andrzej GIERSZYÑSKI Wikariusz 1.07.1989-30.06.1996 Ks. Grzegorz BILECKI Wikariusz 1.07.1990-10.11.1992 p. Ks. Janusz WITKOWSKI Wikariusz 1.07.1991-15.08.1992 Ks. Krzysztof BUCHHOLZ Wikariusz 30.08.1992-nadal Ks. Leszek PASZKIEWICZ Wikariusz 30.08.1992-30.06.1998, Ks. Zbigniew BUKOWSKI Wikariusz 30.08.1992-1.07.1993 Ks. Grzegorz KULIÑSKI Wikariusz 1.07.1993-30.06.1996 Ks. Ryszard OLBIÑSKI Kapelan RCO 30.03.1994-2.09.1995 Ks. Stanis³aw BEZLER Kapelan RCO 2.09.1995-25.06.2002 Ks. Andrzej SZULCZYÑSKI Wikariusz 30.06.1996-30.06.1997 Ks. dr Aleksander SOBCZAK Wikariusz 30.06.1998-30.06.1999 Ks. S³awomir SZWAGRZYK Wikariusz 30.06.1998-1.10.2002 Ks. Marek STAJKOWSKI Wikariusz 30.06.1999-30.06.2001 Ks. Arkadiusz KRAUZE Wikariusz 30.06.1999-25.06.2000 ks. Edward WASILEWSKI Wikariusz 25.06.2000-25.06.2005 Rezydent 26.06.2005-1.09.2007 Ks. Zbigniew ZIMNIEWICZ Wikariusz 30.06.2001-25.06.2008 Ks. Dariusz WESO£EK Wikariusz 25.06.2002 - nadal Ks. Adam SIERZCHU£A Wikariusz 1.10.2002-1.06.2004 ks. Wojciech RETMAN Wikariusz 30.06.2003 - nadal Ks. Przemys³aw KSI¥¯EK Proboszcz 12.01.2003-25.06.2004 Ks. Jan ANDRZEJCZAK Proboszcz 25.06.2004 - nadal Ks. Krzysztof DANOWSKI Wikariusz 1.07.2004-25.06.2007 7 Na ocie¿ (9/2008) Ks. Dariusz SOBCZAK Rezydent 1.08.2004-1.07.2008 Ks. Marcin PUZIAK Kapelan CO 25.06.2006-1.09.2007 Ks. Ryszard SZYMKOWIAK Wikariusz 25.06.2007 - nadal Ks. Janusz TOMCZAK Kapelan CO 1.09.2007 - nadal Ks. Marek JANUCHOWSKI Wikariusz 25.06.2008 - nadal W parafii mieszka³ i pos³ugiwa³ w konfesjonale i przy o³tarzu ks. emeryt Jan Mieczkowski. Czas jego pos³ugi trwa³ od 1987 a¿ do mierci 14.04.2008 r. SIOSTRY PRACUJ¥CE W PARAFII I MIESZKAJ¥CE W DOMU ZAKONNYM W LATACH 1983-2005 Siostry doje¿d¿aj¹ce z Laskowic Pom. s. Klara Maria TABACKA Katechetka 1983-1985 s. Judyta El¿bieta LIGÊZA Katechetka 1989-1990 Siostry prze³o¿one Domu w Parafii s. Lidia Maria PRZYBYSZ prze³o¿ona i katechetka 1990-1992, 1995-1998 s. Marianna Krystyna CZAJA prze³o¿ona i katechetka, 1992-1995 s. Krystyna SZWEDA prze³o¿ona, a tak¿e referent ds. Katechizacji Kurii Metropolitalnej w Gnienie, nauczyciel akademicki UAM w Poznaniu, 1998-2004, s. Joanna Maria DRO¯YÑSKA prze³o¿ona i pielêgniarka 2004-2005 wspó³siostry: s. Judyta El¿bieta LIGÊZA katechetka 1990-1991 s. Rafaela El¿bieta WONICA Katechetka 1991-1993 s. Daria Iwona SKOWALCZYÑSKA Katechetka 1991-1993, 1995-1997 s. Miriam Mieczys³awa NAKONIECZNA Katechetka 1993-1998 s. Krystyna SZWEDA Katechetka 1993-1995 s. Ewa RUDZKA Katechetka 1997-1999 s. Mira Miros³awa PIASEK Katechetka 1998-2005 s. Joanna ¯UKOWSKA Katechetka 1999-2002 s. Adriana Maria ZRADA Pielêgniarka 2002-2004 Od redakcji: Siostry pos³ugiwa³y na Fordonie pocz¹wszy od wrzenia 1983 (s. Klara katechizowa³a wtedy w parafii pw. w. Miko³aja w Bydgoszczy, dok¹d doje¿d¿a³y dzieci z naszej parafii). Siostry mia³y swój Dom pw. Niepokalanego Serca NMP na terenie parafii (w którym by³a ma³a kaplica), a który uroczycie otwarto 2. wrzenia 1990 roku. Pracowa³y i mieszka³y u nas do 28.08.2005. JUBILEUSZOWE WSPOMNIENIA(1) Czas pos³ugi w Parafii wspominaj¹ Ksiê¿a, Siostry i osoby powo³ane z parafii do s³u¿by Bo¿ej Redakcja zwróci³a siê do osób duchownych, które pos³ugiwa³y w naszej parafii, jak i do tych, którzy us³yszeli g³os powo³ania kap³añskiego i zakonnego z pytaniem: Jaki lad pozostawi³ w ksiêdza/siostry ¿yciu kap³añskim czas pos³ugi/¿ycia we wspólnocie parafialnej Królowej Mêczenników? Oto us³yszane lub nades³ane odpowiedzi Ks. Jan Andrzejczak - Przychodz¹c do tutejszej parafii z nominacj¹ nowego proboszcza czêsto stawia³em sobie pytanie: - Na czym ma polegaæ misja tej wspólnoty parafialnej? Odpowied wydawa³a siê doæ oczywista. Ma g³osiæ Ewangeliê i byæ miejscem, w którym przyjmuje siê drugiego, s³ucha siê go i formuje, miejscem braterskiego dzielenia siê, dialogu i przebaczenia, otwarcia siê na Boga i Jego Prawdê. - W jaki sposób wspólnota chrzecijañska mo¿e wiernie wype³niaæ to swoje zadanie? W jaki sposób mo¿e stawaæ siê rodzin¹, w której panuje mi³oæ braterska? S³owo Bo¿e, które ze szczególn¹ moc¹ rozbrzmiewa w tej wi¹tyni przypomina nam, ¿e w ziemskiej pielgrzymce napotykamy wiele trudnoci i poddawani jestemy próbom, podobnie jak naród wybrany na pustyni, zanim dotar³ do ziemi obiecanej. Jednak dziêki Bo¿ej interwencji droga mo¿e staæ siê ³atwa, a step krajem dobrobytu, obfituj¹cym w wodê (por. Iz 43, 19-20). Tak by³o w naszej parafii. Czas tworzenia wspólnoty, czas budowania wi¹tyni, czas cementowania wspólnoty parafialnej, tworzenia wspólnot apostolskich. To wszystko budowa³ z niema³ym trudem p. Ks. pra³at Zygmunt. Budowa³ z Bo¿ym b³ogos³awieñstwem, piêknie. Jego dzie³o ze swoim charyzmatem kontynuowa³ ks. Pra³at Przemys³aw Ksi¹¿ek. A nowy proboszcz? Modlê siê i proszê Boga, by ze wspania³ych osi¹gniêæ apostolskich poprzednich proboszczów nic nie uroniæ. By "ofertê zbawienia" naszej parafii poszerzyæ i umocniæ o Bo¿y zamys³ Doliny mierci, o nowe wartoci religijne których skarbcem mo¿e byæ tajemnica SACRUM i MARTYRUM - wiêtoci i mêczeñstwa w nowym Sanktuarium Królowej Mêczenników w Kalwarii Bydgoskiej, Golgocie XX wieku. REGINA MARTYRUM ORA PRO NOBIS ks. Zbigniew Bukowski - dzi pos³uguje w Czechach w Tyñcu n/Sazavou. - Nie pracowa³em u Was d³ugo, ale zawsze mam w pamiêci ogromne zaanga¿owanie parafian w budowê kocio³a, zarówno fizyczn¹, jak i duchow¹. Podziwiam, nie od dzi du¿¹ ofiarnoæ parafian, z któr¹ spotka³em siê ju¿ póniej, kiedy pracuj¹c w Czechach, by³em u Was gocinnie. Podziwiam te¿ mnogoæ ruchów wieckich, ale mo¿e to dlatego, ¿e w Czechach s¹ z tym pewne trudnoci. Szczególnie gor¹co wspominam p. Ks. Zygmunta Trybowskiego, który dla mnie by³ prawdziwie ojcem. To dziêki niemu mog³em sobie pouk³adaæ odpowiednio wiele spraw na dalsz¹ drogê kap³añsk¹. Pozdrowienia dla wszystkich i na drogê Sanktuarium Szczêæ Wam Bo¿e! Ks. Leszek Paszkiewicz - To, co zapisa³o mi siê w pamiêci z czasu mojej pracy w tej parafii to, po pierwsze osobowoæ p. Ksiêdza Zygmunta, któr¹ okreli³bym jako "ksiêdza dla parafian" (wystarczy wspomnieæ rozwijan¹ co tydzieñ wyk³adzinê w kociele, ¿eby panie mog³y klêkaæ bez obaw o poñczochy); a po wtóre, ¿ywotnoæ parafii, a raczej parafian, którzy, pewnie w odpowiedzi na otwartoæ proboszcza, mieli odwagê i ochotê podejmowaæ ró¿ne inicjatywy... Ks. Grzegorz Bielecki - To by³a moja pierwsza parafia, w której z jednej strony dowiadczy³em pracy z du¿¹ liczb¹ wiernych i kap³anów, a z drugiej strony, w tej jeszcze buduj¹cej siê parafii, panowa³a rodzinna atmosfera. W du¿ej mierze dziêki powstaj¹cym i rozwijaj¹cym siê wspólnotom, dla mnie szczególnie wa¿ny by³ Domowy Koció³, a przede wszystkim dziêki Ksiêdzu Zygmuntowi Trybowskiemu, który mia³ do nas kap³anów du¿e zaufanie i dzieli³ siê zawsze dobrym s³owem, ze swoj¹ cierpliwoci¹, ³agodnoci¹ i wyrozumia³oci¹ potrafi³ ogarn¹æ ca³¹ wspólnotê parafialn¹. Ks. Ryszard Szymkowiak - Gdybym stara³ siê podsumowaæ moj¹ dotychczasow¹ pos³ugê kap³añsk¹ w parafii, to okreli³bym j¹ w nastêpuj¹cy sposób; ¯yæ w cieniu Wielkiego kap³ana Zygmunta. Ks. Wojciech Retman - Parafia Matki Boskiej Królowej Mêczenników jest moj¹ pierwsz¹ parafi¹. By³em tutaj i jako kleryk, diakon i potem zosta³em po wiêceniach kap³añskich jako ksi¹dz. Pamiêtam moj¹ pierwsz¹ wizytê w tej parafii. Przywita³ nas ks. Trybowski, którego nie zna³em wczeniej i od razu ujê³a mnie jego gocinnoæ i dobroæ. Rozmowa by³a serdeczna a podczas niej tra- 8 Na ocie¿ (9/2008) dycyjne cukierki. Ta gocinnoæ domowa przek³ada³a siê na gocinnoæ serca dla swoich ksiê¿y, parafian i nie tylko. Owocowa³o to rozwojem duchowym i materialnym parafii, szczególnie wielu rozmaitych wspólnot. Kontynuujemy t¹ spuciznê i cieszê siê obecnie, ¿e dane mi jest uczestniczyæ w tak historycznym wydarzeniu, jakim jest ustanowienie Sanktuarium Kalwarii Bydgoskiej Golgoty XX wieku. Ks. Dariusz Weso³ek - Moje dowiadczenie "zatrzymania siê" przy Dolinie mierci, w parafii p.w. Matki Boskiej Królowej Mêczenników, to chyba jedna z tych niezwyk³ych historii "pisanych" przez Wszechmog¹cego w naszym ¿yciu. Kiedy dowiedzia³em siê, ¿e bêdê w niej pos³ugiwa³ jako wikariusz, pojawi³o siê wiele pytañ. Jak to bêdzie? Z kim bêdê "pracowa³" w szkole? I w jakiej? Na pocz¹tku jednak najwa¿niejszym spotkaniem, okaza³o siê spojrzenie na charyzmatycznego Proboszcza, ks. Zygmunta. Tak powa¿ny, spokojny, cichy, a zarazem emanuj¹cy niezwyk³¹ energi¹, g³êbi¹ wnêtrza. Pomimo tego spokoju, potrafi³ byæ wielokrotnie spontaniczny, z takim zaufaniem, ¿e wszystko zawsze bêdzie dobrze, jakim niew¹tpliwie charakteryzowa³a siê na ziemi patronka tego szczególnego miejsca, Maryja, Matka Jezusa. To w³anie jego ufnoæ i zaufanie sprawi³y, ¿e ze spokojem podj¹³em obowi¹zki zwi¹zane z prac¹ i towarzyszeniem osobom nies³ysz¹cym, w szkole i parafii i tak jest do dzi. A minê³o ju¿ 6 lat od chwili, kiedy z niepokojem i w¹tpliwociami jecha³em do tej fordoñskiej parafii. Dzi, Dobremu Bogu, dziêkujê ¿e mog³em "posmakowaæ" tego miejsca i spotkaæ tu tak szczególnych ludzi, jak ks. Zygmunt, otwarci parafianie... i dzi te¿ ks. Pra³at Jan Andrzejczak, który wprowadza³ mnie w "tajniki" kap³añskiego pos³ugiwania ... i towarzyszy mi w drodze kap³añskiej. Ks. Krzysztof Danowski - Czas pracy w parafii by³ dla mnie niezwyk³y. Pomimo tego, ¿e by³a to moja trzecia parafia dowiadczy³em w niej wielu nowych prze¿yæ, tak pod wzglêdem form duszpasterstwa jak i wspania³ej postawy parafian. Czêsto wspominam, ¿e bywa³y chwile, w których trudno by³o ogarn¹æ to, co dzia³o siê w ró¿nych miejscach zabudowañ parafialnych. Ks. Krzysztof Buchholz - "Martyr" to wiadek, mêczennik. Parafia Matki Boskiej Królowej Mêczenników pomaga i wymaga, aby byæ "martyriowym" s³ug¹ Chrystusa i ludzi. Jestem wdziêczny za przesz³oæ. Proszê o modlitwê na przysz³oæ. PROGRAM NOWENNY i TRIDUUM Ks. Tomasz Cyl - By³a to moja pierwsza parafia, pierwsza kap³añska mi³oæ. wiêtoæ ks. Pra³ata Zygmunta i niesamowita wspólnota ludzi pozostawi³y w moim ¿yciu ogromne dziedzictwo, dziêki któremu nauczy³em siê s³u¿yæ. ks. Dariusz Sobczak - Parafia MBKM przez cztery lata by³a dla mnie domem, do którego mog³em zawsze przyjechaæ podczas moich studiów muzykologicznych w Lublinie. Chocia¿ tylko tu rezydowa³em, to wewnêtrznie traktowa³em j¹ jako swoj¹. Zale¿a³o mi bardzo na piêknie Liturgii i piêknie tego miejsca, jako Miejsca wiêtego. W tej parafii pozna³em grono ludzi bardzo zaanga¿owanych w jej ¿ycie. To w³aciwie oni stali siê dla mnie Darem od Pana Boga. Mylê, ¿e sam tytu³ kocio³a, Matki Bo¿ej, ju¿ jest jednym z piêkniejszych, bo przecie¿ serce dziecka najpierw lgnie do serca matki. Dla mnie to równie¿ znak prowadzenia przez Maryjê w ¿yciu kap³añskim. Rozpocz¹³em od w. Maksymiliana, wiernego czciciela Niepokalanej na Osowej Górze, poprzez nakielsk¹ farê, gdzie by³ Jej obraz cudownie ocalony z po¿aru, potem u Królowej Mêczenników, a¿ do obecnego miejsca, Bazyliki Prymasowskiej w Gnienie, która jest równie¿ po wezwaniem Wniebowziêcia NMP. Z okazji 25 lecia parafii i ustanowienia tu sanktuarium ¿yczê ks. Pra³atowi Janowi Andrzejczakowi, Duszpasterzom i wszystkim Wiernym odczuwania w codziennoci tej niesamowitej i najpiêkniejszej opieki Maryi. s. Rafaela El¿bieta Wonica (SSpS) (obecnie jest w Argentynie) - W parafii by³am katechetk¹ i by³y to dla mnie niezapomniane 2 lata. Spotkania z dzieæmi, wspania³ym gronem nauczycieli i Panem dyrektorem Ma³kowskim pozostawi³y w moim ¿yciu lady dobroci, smaku prawdziwej wspó³pracy, dowiadczenie zwyk³ej ludzkiej solidarnoci. To wszystko dziêki wyj¹tkowemu proboszczowi Ksiêdzu Zygmuntowi, który w parafii "otwiera³ drzwi" wszystkim nowym ruchom, aby ¿ycie wiernych przepe³nione by³o dynamizmem wiary. Dziêki Niemu mog³am ubogaciæ siê na spotkaniach modlitewnych oazy rodzin, czy grup neokatechumenalnych. Wiele siê te¿ nauczy³am katechizuj¹c dzieci niepe³nosprawne, dziêkujê Pani Rybce i Pani Szyd³owskiej za zaproszenie mnie do tej wspólnoty, dziêkujê równie¿ wszystkim wspania³ym ludziom, których pozna³am. Przez Was dowiadczy³am mi³oci i dobroci samego Boga. PRZED JUBILEUSZEM XXV LECIA PARAFII I USTANOWIENIEM SANKTUARIUM I dzieñ 28.IX.2008 - Niedziela Rozpoczêcie Nowenny ku czci Matki Boskiej Królowej Mêczenników. 18.00 - Ró¿aniec - przewodzi ks. Dariusz Weso³ek. Szczególny dzieñ modlitw Towarzystwa wiêtego Wojciecha i "Na Ocie¿". II dzieñ 29.IX.2008 - Poniedzia³ek 18.00 - Ró¿aniec - przewodzi ks. Krzysztof Buchholz. Szczególny dzieñ modlitw ¯ywego Ró¿añca i Grupy Mi³osierdzia Bo¿ego. 18.30 Msza w. z kazaniem III dzieñ 30.IX.2008 - Wtorek 18.00 - Ró¿aniec - przewodzi ks. Ryszard Szymkowiak. Szczególny dzieñ modlitw Stowarzyszenia Wspierania Powo³añ, Akcji Katolickiej, Ko³a Radia Maryja i Czcicieli Matki Bo¿ej Fatimskiej. 18.30 Msza w. z kazaniem IV dzieñ 1.X.2008 - roda 18.00 - Ró¿aniec - przewodzi ks. Wojciech Retman Szczególny dzieñ modlitw Neokatechumenatu, Chóru "Fordonia" i Zespo³u "Samemu Bogu". 18.30 Msza w. z kazaniem V dzieñ 2.X.2008 - Czwartek 18.00 - Ró¿aniec - przewodzi ks. Marek Januchowski Szczególny dzieñ modlitw Oazy Rodzin i M³odzie¿y, Poradnictwa Rodzinnego, Parafialnego Klubu Sportowego, oraz lektorów i ministrantów. 18.30 Msza w. z kazaniem VI dzieñ 3.X.2008 - Pi¹tek 18.00 - Ró¿aniec - przewodzi ks. Wojciech Retman Szczególny dzieñ modlitw Duszpasterstwa Hospicyjnego "Sue Ryder", Osób w ¿a³obie, Grupy "Promyczki", osób starszych i chorych i w podesz³ym wieku, oraz wszelkiego rodzaju wolontariuszy. 18.30 Msza w. z kazaniem VII dzieñ 4.X.2008 - Sobota pocz¹tek TRIDUUM 18.00 - Ró¿aniec poprowadzi ks. Dariusz Weso³ek Szczególny dzieñ modlitw Grup Pielgrzymkowych "Promienistej" i "Przezroczystej", m³odzie¿y gimnazjalnej, licealnej i przygotowuj¹cej siê do bierzmowania 18.30 Msza w. z kazaniem VIII dzieñ 5.X.2008 - Niedziela Podczas wszystkich Mszy w. czytania i piew Psalmu i Aklamacji prowadz¹ poszczególne wspólnoty parafialne. 18.00 - Ró¿aniec - przewodzi ks. Ryszard Szymkowiak Szczególny dzieñ modlitw Czcicieli Matki Bo¿ej Fatimskiej i Dzieci z Kó³ Ró¿añcowych. IX dzieñ 6.X.2008 - Poniedzia³ek 16.00 Spowied wiêta z udzia³em wielu zaproszonych kap³anów. 18.00 - Ró¿aniec - przewodzi ks. Marek Januchowski Szczególny dzieñ modlitw Parafialnego Klubu Sportowego "Wiatrak", Grup Pielgrzymkowych, i m³odzie¿y przygotowuj¹cej siê do Bierzmowania. 18.30 Msza w. z kazaniem Ju¿ dzi zarezerwujmy sobie czas, aby godnie prze¿yæ czas ³aski, który zostaje nam podarowany. Ci¹g dalszy wspomnieñ ju¿ w najbli¿szym wydaniu Na Ocie¿ Redakcja 9 Na ocie¿ (9/2008) Z PIET¥ I BRZÓZKAMI Cieszê siê, ¿e ta parafia ¿yje Cieszê siê, ¿e ta parafia jest ca³a jak ró¿aniec - ma swoje tajemnice radosne, i te pe³ne wiat³a, ma swoje tajemnice bolesne i chwalebne, oz³ocone tajemnic¹ Nieba. To ¿ycie ka¿dego i ka¿dej z Was. Twoje tak¿e. Bo przecie¿ ta parafia to nie tylko koció³, choæ piêkny. Ta parafia to nie tylko ksiê¿a, choæ gorliwi i oddani. Ta parafia to Ty - wpleciony w wydarzenia, uczestnicz¹cy we Mszy, nabo¿eñstwie, wpleciony w sakramenty, spotkania, rozmowy Tak. Twoje ¿ycie jest czêci¹ ¿ycia fot. Archiwum parafialne To ja - Twój Anio³ M. Przylecia³em z Nieba, by popatrzeæ na radoæ wiêtowania dwudziestej pi¹tej rocznicy tego dnia, gdy na ziemi fordoñskiej budowaæ siê zaczê³a nowa parafia, oddana Matce Bo¿ej Królowej Mêczenników. I przylecia³em popatrzeæ na Ciebie tak z bliska, zajrzeæ w Twoje serce i w Twoje oczy. Co tam u Ciebie s³ychaæ? Có¿ siê w Tobie i dziêki Tobie pozmienia³o ? Wiesz, cieszê siê, ¿e jest to miejsce na ziemi, zwane parafi¹ Matki Boskiej Królowej Mêczenników. Cieszê siê, ¿e ¿ycie tej parafii zaczê³o siê w "betlejemce" - skromnie, ubogo, na piasku i z dwiema brzozami w prezbiterium. Cieszê siê, ¿e zanim powsta³y mury, ks. Proboszcz chodzi³ z ró¿añcem i po prostu siê modli³. I ¿e to chodzenie po fordoñskich dró¿kach by³o Jego sposobem na budowanie - nie tyle z cegie³, bo tu zaprasza³ fachowców, ale bardziej na budowanie z serc. Cieszê siê, ¿e znalaz³o siê tylu bo¿ych szaleñców, którzy Panu Bogu powierzyli swoje sprawy i zaryzykowali budowanie kocio³a, wspólnot, ¿ycia tej parafii. A¿ trudno wymieniæ te wszystkie ¿ywe strumienie, które rozpoczê³y siê w tej parafii i nadal o¿ywiaj¹ fordoñsk¹ ziemiê. Cieszê siê, ¿e ks. Proboszcz po prostu kocha³ Pana Boga, wiat, ludzi ka¿dego. I uczy³ jak kochaæ - przez konfesjona³, O³tarz, przez rozmowy, umiech i ucisk d³oni. Nie wiem, czy zdajesz sobie sprawê z tego, jak wiele ta parafia mu zawdziêcza? On wszystkie sprawy "za³atwia³" z Bogiem na kolanach i z ró¿añcem. I dlatego dzi wiêtowanie mo¿e byæ tak piêkne. On ju¿ wtedy wymodli³ swoich nastêpców, którzy podjêli Jego drogê, odpowiadaj¹c na znaki czasu w sposób m¹dry i twórczy. tej parafii, bo i Twoje ¿ycie jest i radosne, i wietlane, a czasem bolesne i oby zawsze chwalebne. Sam dobrze wiesz, jak ono wygl¹da. Chcia³bym bardzo, by i Ty pokocha³ t¹ parafiê. ny! To jest centrum ¿ycia tej parafii i to musi byæ centrum Twojego ¿ycia, by wszystko nabra³o sensu. By siê odnalaz³ Proszê, nie zapomnij bo inaczej to ca³e wiêtowanie to psu na budê Nie chodzi przecie¿ o wielkie s³owa, uroczyste przemowy i fanfary (choæ to mi³o tak po ludzku podkreliæ wa¿noæ chwili i wydarzenia). Tu jednak chodzi o co wa¿niejszego - o Twoje serce, by ono rozradowa³o siê tym, ¿e jest na wiecie takie miejsce, które Bóg wybra³ 25 lat temu, by sta³o siê oaz¹ ¿ycia Matki Bo¿ej, Królestwem Królowej Mêczenników, ród³em mi³oci Boga i Bóg wybra³ Ciebie, by ¿y³ tu i teraz i w³anie w tych dniach uczestniczy³ w tej radoci. Rozraduj siê tym, ¿e jeste Bo ja siê tym cieszê. Bardzo! Ca³ujê i zostawiam krzy¿yk na Twoim czole. A Ty przeka¿ go dalej Twoim najbli¿szym. Niech siê taki znak - gest, pe³en wyrazu i sensu, przyjmie siê w Twoim domu - razem z codziennym umiechem i dobrym s³owem. Zobaczysz, jak bêdzie piêkniej. I bêdzie to cudowny prezent na 25 lecie parafii Matki Bo¿ej Królowej Mêczenników. Ju¿ siê nie mogê doczekaæ tej radoci! Trzymaj siê! Jestem z Tob¹! Twój Anio³ M Od redakcji: Anio³ nie zapomnia³ i przyfrun¹³ w sam¹ porê. By³ czas kiedy przylatywa³ do ka¿dego wydania "Na Ocie¿". Potem znikn¹³ i dzi znowu jest. Mo¿e mia³ jakie wa¿niejsze sprawy do za³atwienia? Czy jeszcze dzi kto z PT Czytelników pamiêta "Anio³a"? Jest czas jubileuszu, czas wspomnieñ i planów. Jest okazja do podzielenia siê swoimi wspomnieniami, po³amania siê sercem z innymi czekamy. Pomys³ Anio³a z kreleniem krzy¿a na czole drugiemu cz³owiekowi w domu i nie tylko bardzo nam siê spodoba³. Foto pochodzi z archiwum parafialnego. Na koniec I mam na koniec malutk¹ probê, by by³o z kim wiêtowaæ kolejne rocznice: powiedz, gdzie jeste na Mszy w.? Jeli gdzie przy drzwiach wejciowych - to mo¿e ju¿ czas wejæ do rodka? I w koñcu ZOBACZYÆ to co najwa¿niejsze - Jezusa na o³tarzu, który jest ¿ywy i prawdziwy i przychodzi w³anie dla Ciebie, by powiedzieæ Ci najwa¿niejsz¹ sprawê: jeste kocha- BÊDZIE PIÊKNIEJ ELEKTRYFIKACJA Najpierw wykonywano wykopy, póniej k³adziono kable, a nastêpnie zainstalowano stylowe lampy i reflektory iluminacyjne. Niebawem zab³ysn¹ pe³nym, wiat³em i koció³ bêdzie podwietlony, a tak¿e jego najbli¿sze otoczenie - dom parafialny i plebania. Prace te przyczyni¹ siê do wzrostu bezpieczeñstwa w otoczeniu kocio³a, umo¿liwiaj¹c prowadzenie np. procesji w wieczornej porze dnia, a tak¿e przyczyni¹ siê równie¿ do bezpieczeñstwa id¹cych na nabo¿eñstwa i powracaj¹cych do domu. Pra- GOLGOTA W dniu 26 sierpnia firma budowlana "Gotowski" rozpoczê³a prace na wzgórzu przy Dolinie mierci, w miejscu planowanej lokalizacji XII stacji Drogi Krzy¿owej. Aktualnie wznoszony jest dla niej fundament. Stacja zwana "Drog¹ do Nieba" bêdzie najwiêksz¹ ze wszystkich stacji Golgoty. To w³anie w tym miejscu planowane jest wbudowanie aktu erekcyjnego w dniu odpustu parafialnego i w rocznicê 25lecia ustanowienia naszej Parafii. Wasz OBSerwator fot. Zofia Paw³owska WOKÓ£ KOCIO£A I GOLGOTY Dzi, w swej strzelistej czêci pomnik wygl¹da naprawdê piêknie, zw³aszcza jak podwietla go s³oñce. ce wykonuje firma "Elbud", która rozpoczê³a je 11 sierpnia br. DOLINA MIERCI Trwaj¹ prace Dolinie mierci. Odnawiany jest pomnik ku czci ofiar hitleryzmu. 10 Na ocie¿ (9/2008) BRAMA DO NIEBA SANKTUARIUM KRÓLOWEJ MÊCZNNIKÓW Dlaczego akurat w tym miejscu? Historia parafii Matki Boskiej Królowej Mêczenników w Bydgoszczy nierozdzielnie spleciona jest z tragiczn¹ histori¹ najbli¿szego otoczenia - Dolin¹ mierci. Pierwsze nowopowstaj¹ce bloki na nowym osiedlu Fordon zrodzi³y myl o zbudowaniu tutaj nowej wi¹tyni. Ks. Biskup Marian Przykucki zdecydowa³, ¿e jedynym i najw³aciwszym miejscem lokalizacji dla nowej parafii bêdzie wejcie do Doliny mierci. Spotkali siê na polu - ciernisku: nowomianowany ks. Proboszcz Zygmunt Trybowski, ks. Infu³at Stanis³aw Grunt i postawiwszy krzy¿ odmówili wspólnie modlitwê prosz¹c Matkê Bosk¹ Królow¹ Mêczenników oraz Jej Syna o b³ogos³awieñstwo na przysz³¹ pracê duszpastersk¹. Praca ta wpisuje siê w Tradycjê religijn¹, która zrodzi³a siê z wiary mieszkañców Bydgoszczy. Gromadzili siê oni po II wojnie wiatowej w Dolinie mierci. Przez pewien czas by³o to miejsce nieznane, co do jego historii i dopiero badania, ekshumacje, przeprowadzone po 1945 roku wykaza³y istnienie masowych grobów. St¹d przebywaæ w Dolinie mierci to dotykaæ stopami miejsca, które naznaczone jest ofiar¹ ludzi. W tym miejscu, stajemy wo- znawcach i Wiernych oraz szerzenia kultu ofiary, jako wyrazu najwiêkszej mi³oci - w tym tak¿e mi³oci do Ojczyzny. bec faktu mêczeñstwa mieszkañców Bydgoszczy, którzy zostali zamordowani. , a powód wykonania tego wyroku by³ szczególny i tylko jeden - polskoæ. Tu zaczêli gromadziæ siê wierni - na modlitwie, a by³o to zwykle w pierwsz¹ niedzielê po Uroczystoci Wszystkich wiêtych z modlitw¹ Drogi Krzy¿owej i tak jest do dzi. Ta modlitwa inspirowa³a pomys³ budowy wi¹tyni przy wejciu do Doliny mierci i to ona buduje Sanktuarium. Bydgoszczanie, a w szczególnoci pa- fot. Mieczys³aw Paw³owski Czym jest sanktuarium? Sanktuarium to miejsce niezwyk³e, przestrzeñ wiêta, w której Sacrum manifestuje siê ze szczególn¹ moc¹. Jest to wyj¹tkowe miejsce kultu, znane we wszystkich religiach, uwiêcone, w którym spotyka siê to, co Boskie i ludzkie, gdzie mo¿na dowiadczyæ teofanii - osobowego Boga. Tu znajduj¹ siê tak¿e relikwie lub wizerunki otaczane czci¹. Dla wiêkszoci chrzecijan s¹ to miejsca wybrane przez Trójjedynego Boga dzia³aj¹cego w historii, gdzie mog¹ oni nawi¹zaæ z Nim jednocz¹cy kontakt, kontakt z Chrystusem - Wcielonym Synem Bo¿ym, dowiadczyæ spotkania z Matk¹ Zbawiciela, anio³ami i osobami uznanymi za wiête, doznaæ duchowej przemiany. Sanktuarium w kociele rzymskokatolickim to - zgodnie z prawem kanonicznym - "koció³ lub inne miejsca wiête, do których - za aprobat¹ ordynariusza miejscowego - pielgrzymuj¹ licznie wierni, z powodu szczególnej pobo¿noci". Sanktuarium pe³ni wielorakie funkcje. Jest z³o¿onym fenomenem religijnym, zwi¹zanym z pewnym wydarzeniem i okrelonym przes³aniem, które Bóg kieruje do cz³owieka, wp³ywaj¹c na jego ¿ycie indywidualne i losy zbiorowoci ludzkich. Dnia 7 padziernika 2008 roku, w XXV rocznicê istnienia parafii Matki Boskiej Królowej Mêczenników ks. bp Jan Tyrawa Ordynariusz Bydgoski podczas Mszy wiêtej o godz. 18.00 dokona erygowania Sanktuarium Królowej Mêczenników Kalwarii Bydgoskiej Golgoty XX wieku. rafianie od Królowej Mêczenników - opiekunowie tego niezwyk³ego Miejsca, wziêli sobie g³êboko do serca s³owa Jana Paw³a II wypowiedziane w czerwcu 1999 roku w Bydgoszczy, który prosi³, aby rodacy pamiêtali o miejscach uwiêconych mêczeñsk¹ krwi¹. Na mocy tego szczególnego papieskiego wezwania, rozpoczêto ró¿norakie prace i ju¿ cztery lata temu ks. bp Jan Tyrawa powiêci³ pierwsz¹ stacjê Golgoty, a 7 padziernika 2008 roku dokona erygowania Sanktuarium. Tego samego dnia JE Ksi¹dz Kardyna³ Józef Glemp Prymas Polski - wmuruje kamieñ wêgielny w miejscu ustawienia XII stacji Golgoty - "Bramy do nieba". Golgota XX wieku to wyj¹tkowe miejsce na mapie naszej ojczyzny, które jest i bêdzie widocznym znakiem cierpienia, mêki oraz mierci za Polskê. Miejsce to podniesione go godnoci Sanktuarium bêdzie polem rozwijania praktyki naladowania Chrystusa w Jego Mêczennikach, Wy- 11 Na ocie¿ (9/2008) Cele sanktuarium W Sanktuarium realizowane bêd¹ ró¿ne cele min.: - religijny: tworzenie przestrzeni modlitwy i ¿ycia sakramentalnego, sta³y konfesjona³, ca³odzienne wystawienie Najwiêtszego Sakramentu w ka¿dy pi¹tek, misje, rekolekcje, dni skupienia. - formacyjny: kszta³towanie postawy ofiarnej s³u¿by Bogu i Ojczynie w duchu Mi³oci Ukrzy¿owanej. - spo³eczny: tworzenie rodowiska osób odpowiedzialnych za budowanie dobra wspólnego, wolontariat. - poznawczy: odkrywanie prawdy o ludziach, którzy oddali ¿ycie za Ojczyznê i za godnoæ bycia Polakiem oraz dokumentowanie tradycji s³u¿by w duchu solidarnoci i pokoju zgodnie z proba Ojca wiêtego - edukacyjny: przekazywanie treci zwi¹zanych z to¿samoci¹ Ojczyzny i pamiêci¹ o tych, którzy j¹ tworzyli, - kulturalny: organizowanie wydarzeñ artystycznych w duchu chrzecijañskich wartoci oraz promocja twórczoci inspirowanej Ewangeli¹. Golgota XX wieku - miejsce wiête - zorganizowane i uporz¹dkowane - rozbudowuje siê, zape³niaj¹c budowlami kultowymi, ³¹czonymi czêsto w ca³e zespo³y, w sk³ad których wchodziæ mog¹ tak¿e szpitale, schroniska dla p¹tników oraz szko³y czy inne budynki. Budowle kultowe maj¹ nierzadko specyficzne formy - u¿yteczne i piêkne, które wskazuj¹ na Bosk¹ Rzeczywistoæ i u³atwiaj¹ dowiadczanie Jej obecnoci. Rozplanowane s¹ czêsto tak, by pomieciæ jak najwiêksz¹ iloæ pielgrzymów i umo¿liwiæ im dostêp do relikwii czy cudownych wizerunków. Sanktuaria obfituj¹ w dobra kultury, dzie³a sztuki, a nawi¹zuj¹c do bogatego dziedzictwa kulturowego danego narodu, stanowi¹ orodki kulturalne i kulturotwórcze, zapewniaj¹ce ci¹g³oæ tradycji i wartoci. Pamiêtaæ trzeba jednak, ¿e w Sanktuarium najwa¿niejszy jest Bóg, który przemawia do wszystkich pos³uguj¹c siê ró¿nymi rodkami. ks. Wojciech Retman Od redakcji: Autorem ca³ego projektu jest tarnowski rzebiarz dr Jacek Kucaba. Ka¿da stacja ma wysokoæ trzech metrów i kszta³t krzy¿a, którego wykonano ze stali nierdzewnej. Stacjê XII zatytu³owano "Brama do nieba". Jej wymiary s¹ monumentalne: 12 m wysokoci i 24 m d³ugoci. Dzi stoj¹ ju¿ wszystkie ma³e stacje i fundament XII. NADZIANI NADZIEJ¥ NA JASN¥ GÓRÊ. PIELGRZYMKOWO CZY TURYSTYCZNIE? Powiadaj¹: "Wszystkie drogi prowadz¹ do Rzymu" A mo¿e: "Wszystkie drogi prowadz¹ do Czêstochowy" W tym roku dowiadczy³am tego na sobie; przez ostatnie lata wêdrowa³am na Jasn¹ Górê z pielgrzymk¹ bydgosk¹, a¿ tu nagle, przed kilkoma tygodniami wszystko potoczy³o siê "inaczej" ni¿ co roku A zatem "wyemigrowa³am" a¿ do miasta sto³ecznego Warszawy, by tam rozpocz¹æ p¹tniczy szlak z 297 Warszawsk¹ Pielgrzymk¹ Piesz¹. Chocia¿ nie pielgrzymowa³am po raz pierwszy, dowiadczy³am licznych niespodzianek. Podzia³a³o to na mnie bardzo pozytywnie - dziêki tej swoistej "innoci" spojrza³am wie¿ym okiem na to, co siê tyczy pielgrzymowania. A Pan Bóg - jak wiadomo - nie ogranicza swojej ³aski do wybranych miejsc geogra- ficznych, tak wiêc w obfitoci mog³am j¹ przyjmowaæ w³¹czaj¹c siê w grupê o wdziêcznej nazwie "15" Purpurowa. Przez dziewiêæ dni towarzyszy³y nam s³owa z Listu do Efezjan "£ask¹ jestecie zbawieni", których znaczenie przybli¿a³y nam konferencje, s³owa kaznodziei podczas wspólnych Eucharystii dla ponad siedmiu tysiêcy pielgrzymów czy choæby teksty pieni, szybko zadomawiaj¹ce siê w pamiêci i w sercu, np.: Czas to by³ przedziwny - codzienne przemierzanie kilometrów na w³asnych nogach, za ka¿dym razem niewiadoma: gdzie bêdzie kolejny postój, kolejny posi³ek W tym wszystkim próba ¿ycia jak lilie polne i ptaki powietrzne, zawierzaj¹c ufnie wszelkie sprawy Maryi, naszej Przewodniczce To wszystko wyzwala³o wdziêcznoæ za ka¿dy dar, jakiego "w drodze" doznawalimy - zarówno od pozdrawiaj¹cych nas, przyjmuj¹cych do swoich domostw, a wreszcie - od samego Ojca Niebieskiego. Odkrywalimy w sobie radoæ z rzeczy najprostszych, codziennych. Ka¿dy dzieñ by³ wype³niony po brzegi ³askami z Nieba, które objawia³y nam Mi³oæ Pana Boga i Jego troskê o nas nawet w £ask¹ jestemy zbawieni, z ³aski mo¿emy tu staæ, £ask¹ usprawiedliwieni i przez Baranka Krew, Wzywasz nas, Panie do siebie Przed Twój w niebie tron, My ³ask¹ obdarowani, Tobie sk³adamy ho³d. [ci¹g dalszy obok na str. 13] PIESZO NA JASN¥ GÓRÊ fot. Archiwum Grupy Bia³o-¯ó³tej we wspólnocie bia³o-¿ó³tej Jest zak¹tek na tej ziemi, gdzie powracaæ ka¿dy chce ( ) - tak rozpoczyna siê znana polska pieñ maryjna. S³owa te szczególnie pasuj¹ do pielgrzymów grupy "Promienistej" bia³o - ¿ó³tej, którzy ju¿ po raz 13 przybyli do tronu Jasnogórskiej Pani. Wyruszylimy, jak co roku, 27 lipca po Mszy wiêtej o godzinie 6.00. W tym roku wyjcie grupy przypad³o w dzieñ wyj¹tkowy - w niedzielê. Po Eucharystii b³ogos³awieñstwa na drogê Przewodnikowi ksiêdzu Ryszardowi i wszystkim pielgrzymom udzieli³ ksi¹dz Dariusz. Grupa sk³ada³a siê z 90 p¹tników, a najm³odszy mia³ zaledwie 2 lata. Po uroczystym b³ogos³awieñstwie z modlitw¹ w sercu i piewem na ustach wyruszylimy na spotkanie Matki. Czeka³o nas 10 dni wêdrówki w ogromnym trudzie, ka¿dy jednak zdawa³ sobie sprawê z tego, ¿e mo¿liwoæ pielgrzymowania jest niezwyk³ym darem. Myl¹ przewodni¹ tegorocznej pielgrzymki Promienistej by³y s³owa z Ewangelii wed³ug wiêtego Jana "Aby byli jedno" (J 17,21). Na pielgrzymce jestemy sobie szczególnie bliscy, po- 12 Na ocie¿ (9/2008) niewa¿ stanowimy wspólnotê, która kroczy do Matki. Tegoroczne has³o dobrze oddaje ducha pielgrzymowania, które jest nie tylko czasem rekolekcji w drodze i spotkania z Bogiem, ale tak¿e z drugim cz³owiekiem. Na trasie jest wiele okazji do pomocy bratu, czy siostrze, którzy id¹ obok nas - czasem wystarczy kubek wody albo dodaj¹cy otuchy serdeczny umiech. Nie sposób nie wspomnieæ o tych wszystkich, którzy bezinteresownie przyjmuj¹ nas pod swój dach i z dobroci serca dziel¹ siê z nami wszystkim co maj¹. To równie¿ dziêki ich gocinnoci i ¿yczliwoci moglimy nabraæ si³ na kolejne dni wêdrówki. W czasie drogi dowiadczamy tak¿e cierpienia, kiedy jednak stajemy przed obliczem Jasnogórskiej Pani nikt ju¿ nie pamiêta o pêcherzach i bol¹cych nogach. Spotkanie to nie koñczy siê z chwil¹ opuszczenia sanktuarium, trwa nadal, poniewa¿ ca³e nasze ¿ycie jest pielgrzymowaniem do Domu Ojca. Podobnie jak uczniowie na Górze Tabor, którym dane by³o podziwiaæ chwa³ê Chrystusa, tak i my umocnieni spotkaniem z Matk¹ i Jej Synem powracamy z Jasnej Góry pe³ni si³ do podjêcia codziennych zadañ i obowi¹zków. Wdziêczni Bogu za dar wêdrowania niecierpliwie odliczamy dni do kolejnej pielgrzymki. pielgrzym - M E kwestiach takich jak pogoda, która dla pielgrzyma posiada znaczenie priorytetowe Modlitwa i piew, piew i modlitwa przeplata³y siê ze sob¹ i kierowa³y nasze myli i serca ku Jasnej Górze, a jeszcze bardziej ku Tej, Która tam jest Królow¹, i Która do siebie nas zaprosi³a Niepostrze¿enie mija³y kolejne dni rozpoczynane Godzinkami ku Najwiêtszej Maryi Pannie i koñczone Apelem Jasnogórskim, wype³nione pielgrzymim trudem: czasem bólem fizycznym, dowiadczeniem s³aboci cia³a, a czasem - bólem duszy - ale wytrwale zmierzalimy do naszego celu, niejako niesieni i wspierani ³ask¹ Bo¿¹. I wreszcie - szczyty Jasnej Góry ju¿ dostrzegalne i coraz bli¿sze pe³ne radoci przemierzanie Czêstochowy i pok³on oddany Maryi przed wa³ami Jej Domu - zdobylimy Jasn¹ Górê! Naprawdê nie do opisania jest szczêcie pielgrzyma, który klêka przed Cudownym Wizerunkiem Pani Jasnogórskiej i przy Niej - zwan¹ "Bram¹ Nieba" - rzeczywicie czuje siê jak u bram Nieba ju¿ tu na ziemi. Odpiewywany wczeniej co wieczór Apel w tym miejscu jest tak bardzo wyj¹tkowy, a s³owa "Jestem przy Tobie, pamiêtam, czuwam" - s¹ tak bardzo "na miejscu". I kolejna radoæ w dzieñ po dotarciu do duchowej stolicy Polski - uroczystoæ Wniebowziêcia Najwiêtszej Maryi Panny, prze¿ywana wspólnie z tysi¹cami p¹tników z ca³ego kraju, a nawet z zagranicy. I niezale¿nie od tego, jak d³ugo siê tam jest, zawsze jest to za krótko, i ju¿ wyje¿d¿aj¹c - têskni siê za milcz¹c¹, ale jak bardzo wymown¹ Jej, Maryi, obecnoci¹ na Jasnej Górze, i ju¿ chcia³oby siê wracaæ Nadszed³ czas na powrót do codziennoci, a my - przepe³ni t¹ wewnêtrzn¹ radoci¹, pokojem i nowymi si³ami, ze wzmo¿on¹ wiadomoci¹ nieustannej opieki Najwiêtszej Marii Panny Czêstochowskiej, naszej Orêdowniczki - zaopatrywalimy siê w bilety na drogê powrotn¹. A gdy zmierzalimy do domów, powraca³y (i nadal powracaj¹!) w mylach s³owa zas³yszane podczas "rekolekcji w drodze": mamy byæ wiat³em dla innych, mamy byæ pos³uszni Duchowi wiêtemu i przyprowadziæ do Chrystusa w sposób ³agodny co najmniej jedn¹ osobê ³ask¹ jestemy zbawieni Maryja jest ³ask¹ mamy byæ "nadziani" nadziej¹ a pielgrzymowanie tak naprawdê zacznie siê dopiero po pielgrzymce i zaczê³o siê ;-) Izabela NA UKRAINIE WE WSPÓLNOCIE SIÓSTR S£U¯EBNIC DUCHA WIÊTEGO Tego lata podziwialimy z mê¿em Ukrainê z wysokoci siode³ka rowerowego. Okazuje siê, ¿e i tam s¹ miejsca, gdzie mo¿na poczytaæ archiwalne numery "Na Ocie¿". Ale nie uprzedzajmy faktów. Znajomy ksi¹dz poleci³ nam nocleg u (jak mówi³) sympatycznych sióstr w Chmielnickim. Uwierzylimy na s³owo i ruszylimy w drogê. mam znajom¹ twarz i tak od s³owa do s³owa wysz³o, ¿e by³ymy w tej samej parafii kilka lat w Fordonie. Jak siê okaza³o to nasza kochana siostra Daria (SSpS). Do pónych godzin wieczornych wspomina³ymy pierwszych wikariuszy i siostry parafii MBKM, ks. Trybowskiego, kó³ko misyjne, msze w starej kaplicy wype³nionej po brzegi, wspólnych znajomych fot. s. Doris [dokoñczenie ze str. 12] Od lewej stoj¹: Autorka z mê¿em, s. Hala z Ukrainy i s. Daria Gdy dojechalimy zmêczeni ponad stukilometrow¹ tego dnia tras¹ (w 37-stopniowym upale), mylelimy tylko o tym, ¿eby siê umyæ i po³o¿yæ jak najszybciej spaæ. W Chmielnickim na umówione miejsce wysz³a nam na powitanie siostra Doris SSpS. Pomog³a kupiæ bilet do Lwowa na nastêpny dzieñ (co wbrew pozorom nie jest tak prost¹ spraw¹, szczególnie jeli jest siê z pokolenia, gdy w szkole ju¿ nie by³o zbyt wiele rosyjskiego). Z biletami w kieszeni pod¹¿ylimy za mobiln¹ siostr¹ do jej domu zakonnego ... mieszcz¹cego siê na II piêtrze niezbyt przytulnie prezentuj¹cego siê wie¿owca. Trzeba by³o nam siê tam wdrapaæ wraz z rowerami i sporego ciê¿aru baga¿em. Co prawda by³a winda, nawet czynna. Ale bardzo w¹ska i drzwi zamyka³y siê co chwilê. Po kilku kuksañcach w bok i wprowadzeniu dopiero przedniego ko³a pierwszego bicykla stwierdzilimy, ¿e schody to jedyna s³uszna droga. Koniec ciê¿kiego dnia ca³e szczêcie okaza³ siê bardzo sympatyczny i pe³en niespodzianek. Na górze czeka³a obfita kolacja (w tym gotowany kalafior - pycha!). Podczas wspólnej wieczerzy jedna z sióstr przygl¹daj¹c mi siê badawczo stwierdzi³a, ¿e 13 Na ocie¿ (9/2008) Wszystko to ilustrowane zdjêciami ze zbiorku siostry Darii z czasów, gdy u nas pos³ugiwa³a. Mia³a nawet kilka archiwalnych numerów "Na Ocie¿". Jak siê pewnie ju¿ domylacie, zmêczenie posz³o spaæ znacznie wczeniej ni¿ my. Pytalimy siostry gdzie spêdz¹ noc skoro odda³y nam w u¿ytkowanie ca³y jeden pokój z niewielkiego M - "Mamy jeszcze jedno - takie samo na siódmym piêtrze" objani³y. Nastêpnego dnia rano z bólem serca ¿egnalimy siostry "z wie¿owca". Ale co pocz¹æ kiedy d³uga droga przed nami. Siostra Daria prosi³a pozdrowiæ wszystkich znajomych. Pewnie wiele osób j¹ zna i pamiêta, zatem bêdzie najprociej zrobiæ to na ³amach gazetki parafialnej, co te¿ niniejszym z przyjemnoci¹ czyniê. Pozdrowienia od siostry Darii Kochani Czytelnicy! Przeka¿cie proszê je te¿ dalej, tym którzy nie czytaj¹ "NaO". Do wiadomoci Redakcji przekazujê adres sióstr na Ukrainie i kto chcia³by Je odwiedziæ lub wspomóc wie gdzie go szukaæ. A Redakcja - mam nadziejê, ¿e te¿ skorzysta z okazji i przele na Ukrainê nowe wieci z parafii w postaci wie¿ego "Na ocie¿". Korespondentka z s¹siedniej diecezji VIII DZIEÑ PAPIESKI DWIE PIETY 12 padziernika 2008 Jak to siê sta³o? VIII Dzieñ Papieski up³ynie pod has³em "Jan Pawe³ II - Wychowawca M³odych" i przebiegnie w czterech wymiarach: intelektualnym (zg³êbianie nauczania Jana Paw³a II), duchowym (³¹cznoæ ze Stolic¹ Piotrow¹ i modlitwa w intencji Papie¿a), artystycznym (koncerty, teatry) i charytatywnym (zbiórka pieniêdzy na fundusz stypendialny dla ubogiej m³odzie¿y z terenów wiejskich). Jak co roku, podczas Dnia Papieskiego, Fundacja Dzie³o Nowego Tysi¹clecia, organizuje publiczn¹ zbiórkê pieniêdzy pod has³em "Dzielmy siê mi³oci¹". Zebrane rodki przeznaczone s¹ na fundusz stypendialny dla 1.600 m³odych, zdolnych ludzi z ca³ej Polski, którzy pochodz¹ z ubogich wiejskich rodzin i nie maj¹ szans na w³aciwe wykszta³cenie. Mo¿esz pomóc i Ty nie ruszaj¹c siê z domu: wysy³aj¹c SMS o treci "Pomoc" pod numer 7250 (2,44 z³ z VAT); dzwoni¹c pod numer 0400 20 72 50 (2,48 z³ z VAT); dokonuj¹c wp³aty na konto Fundacji: 81 1320 1104 2979 6023 2000 0001. Koordynatorem Diecezjalnym Dnia jest nasz proboszcz - ks. Jan Andrzejczak. PIETA BIA£A "Bia³a Pieta" jest dzi ustawiona w kaplicy parafialnej przy wyjciu z zakrystii. Pieta ta jest z nami od koñca wrzenia 1983 roku. Jak g³osi napis "AD 1779" pochodzi z II po³owy XVIII wieku, a by³a pocz¹tkowo figur¹ nagrobn¹ na cmentarzu fordoñskim, który w latach 1555 do 1781 rozci¹ga³ siê wokó³ starego kocio³a na dzisiejszym Rynku. Pietê tê dosta³ ks. Zygmunt Trybowski od by³ego proboszcza fordoñskiego ks. Stanis³awa Grunta i po renowacji przywióz³ do naszej parafii. Pocz¹tkowo sta³a w prowizorycznej salce barakowozie, póniej w "betlejemce", nastêpnie w starej kaplicy i na obecnym miejscu. Niektórzy twierdz¹, ¿e to taka toporna figura, nie pasuj¹ca do nowej wi¹tyni. Tak widocznie "widzia³" j¹ twórca. Wa¿ne jednak, ¿e 25 letnia Parafia ma co wa¿nego od samych korzeni, czyli prawie 230 - letni¹ pami¹tkê z "Kocio³a Matki". PROGRAM 5.X. 18.00 - Galeria Miejska BWA, ul. Gdañska 20 - Wystawa zdjêæ z pobytu m³odzie¿y bydgoskiej na XXIII wiatowych Dniach M³odzie¿y w Sydney 2008. 11.X. 16.00 - Sanktuarium Kalwarii Bydgoskiej - Golgoty XX-wieku, Koció³ Matki Boskiej Królowej Mêczenników - Uroczyste Nabo¿eñstwo Ró¿añcowe z modlitw¹ o beatyfikacjê S³ugi Bo¿ego Jana Paw³a II. 12.X. - godziny przedpo³udniowe w ka¿dej parafii program lokalny. 12.X. 15.30 Hala £uczniczka - Koncert Galowy: 15.30 - wejcie na Halê Sportowo - Widowiskow¹ w Bydgoszczy, 16.30 rozpoczêcie Koncertu, przemówienia na scenie, koncert zespo³u Positive Christian Vibrations, koncert zespo³u pop - gospelowego "QUADRANS", wystêp grupy "Jeden Osiem L" 19:30 - zakoñczenie Tak¿e: kremówki papieskie; prace plastyczne (wystawa); punkty konsultacyjne; czytanie s³ów Jana Paw³a II; debata w ramach "Europejskiego Tygodnia M³odzie¿y"; Rozwi¹zanie konkursu "(Z)godnoæ"; Zbiórka pieniêdzy na Fundacjê Dzie³o Nowego Tysi¹clecia ... fot. Mieczys³aw Paw³owski LISTY, LISTY, LISTY, ... PIETA BYDGOSKA I OBORSKA Mamy w parafii jeszcze jedn¹ pietê, która stoi z prawej strony nawy kocio³a. Chodzi o "Pietê Bydgosk¹", lub "Pietê Oborsk¹". Jedna i druga nazwa jest poprawna, choæ nieprawd¹ jest, jak twierdz¹ niektórzy, ¿e to nasza najstarsza rzeba, bo to tylko replika. Orygina³, który dzi jest w sanktuarium Matki Bolesnej w Oborach jest najstarszym. Rzeba pochodzi z Bydgoszczy (st¹d pierwsza nazwa), a datuj¹ j¹ jedni na 1416, inni na 1422 rok. Rezyduj¹cy w Bydgoszczy Karmelici podarowali j¹ swym wspó³braciom do Obór, którzy tam rozpoczêli budowaæ now¹ siedzibê. Replikê podarowali nam bracia z Archikonfraterni Literackiej w uroczystoæ Królowej Polski, 3 maja 1996 roku. KfAD Witam, z du¿ym zainteresowaniem przeczyta³em artyku³ "Organy i dzwony" w ostatnim numerze "Na Ocie¿". Mam jednak kilka uwag. Po pierwsze - organy by³y znane na d³ugo przed wprowadzeniem do kocio³a. Ich wynalezienie przypisuje siê ¿yj¹cemu ok. II w. p.n.e. Ktesibiosowi z Aleksandrii. Pocz¹tkowo wystêpowa³y tylko na terenie staro¿ytnej Grecji i, od I w. n.e., Rzymu. W VII w. papie¿ Witalian zezwoli³ na u¿ywanie ich w kociele. Po drugie - zasada dzia³ania. Oczywicie, pierwotnie nie by³ to (konstrukcyjnie) taki instrument jak dzi, jednak zasada dzia³ania pozosta³a taka sama. ród³em dwiêku zawsze jest piszcza³ka - zmienia³y siê natomiast rozwi¹zania techniczne dotycz¹ce np. traktury, ród³a powietrza, itd. Dopiero w drugiej po³owie XX w. zaczêto u¿ywaæ tzw. organów elektronicznych. Oczywicie, g³ównym i jedynym powodem ich stosowania jest cena - znacznie ni¿sza ni¿ nowych organów piszcza³kowych. Nie s¹ one "nowsz¹ generacj¹" organów (powsta³ nawet spór, czy mo¿na w odniesieniu do tego instrumentu u¿ywaæ nazwy "organy"), gdy¿ ca³kowicie inny jest sposób generowania dwiêku. Pocz¹tkowo by³y to generatory elektroniczne analogowe, wspó³czenie u¿ywa siê techniki samplingu (cyfrowy zapis dwiêku oryginalnych piszcza³ek). Przy obecnych mo¿liwociach technicznych, praktycznie nie da siê rozró¿niæ czy 14 Na ocie¿ (9/2008) ród³em dwiêku jest piszcza³ka, czy g³onik. Wracaj¹c do naszej parafii - brakuje mi opisu instrumentów. O ile wiem w kaplicy by³y organy B-2 (Eltra), obecne s¹ z firmy TAT Elektronik (jaki model?), a o pozosta³ych nic. Odnonie firmy TAT Elektronik. Nie jest to "zak³ad organmistrzowski" - bo nie zajmuje siê organami piszcza³kowymi. I mo¿e najwa¿niejsze. Zabrak³o mi planu na przysz³oæ. Wed³ug Instrukcji Episkopatu Polski o muzyce liturgicznej po Soborze Watykañskim II z 1979 (pkt. 28): "Organy powinny znajdowaæ siê we wszystkich kocio³ach w Polsce. Tzw. organy elektronowe dopuszcza siê do u¿ytku jako instrument tymczasowy. Natomiast tam, gdzie ze wzglêdu na brak miejsca nie da siê zbudowaæ organów piszcza³kowych, mo¿na je instalowaæ zamiast fisharmonium." W zwi¹zku z tym mam pytanie: jakie s¹ perspektywy zainstalowania organów piszcza³kowych w naszym kociele? Oczywicie, koszt nowych na pewno przekracza nasze obecne mo¿liwoci. Ale za 10 czy 20 lat? A mo¿e pomyleæ o sprowadzeniu u¿ywanego instrumentu? Pozdrawiam Andrzej Maliñski Od redakcji: Serdecznie dziêkujemy za te uwagi i dopowiedzenia. Do tematu powrócimy w najbli¿szym wydaniu. WYMIANA warsztaty, wieczory ... fot. Archiwum Fundacji Wiatrak FUNDACJA WIATRAK W dniach od 11-19 lipca 2008 r. odby³a siê w Wiktorowie k. Barcina, miêdzynarodowa wymiana m³odzie¿y pt. "Art - sztuka dla ka¿dego", w której uczestniczy³a m³odzie¿ z Bia³orusi, Malty, Mo³dawii, Hiszpanii, Turcji i Polski. G³ówn¹ ide¹ spotkania by³o zjednoczenie m³odych ludzi poprzez ró¿ne "rodzaje" sztuki. Ka¿de pañstwo by³o reprezentowane przez piêciu uczestników. Fundacjê "Wiatrak" reprezentowali wolontariusze GPS oraz studenci Duszpasterstwa Akademickiego "Martyria". W ramach wymiany odby³y siê warsztaty m.in. taneczne, muzyczne, plastyczne. Podczas wspólnych wieczorów, uczestnicy prezentowali swoje kultury poprzez recytowanie poezji narodowej, prezentacjê jedzenia, muzyki narodowej. Efektem wymiany by³a wystawa prac artystycznych, która odby³a siê na Starym Rynku 18 lipca, przedstawiaj¹ca prace artystyczne wykonane przez uczestników wymiany w ró¿nych stylach artystycznych. Tematem prac by³a "Ró¿norodnoæ miêdzykulturowa" - która pokazywa³a ró¿- BY£O BÊDZIE PONADTO 1. padziernika o 20.00 - pierwsza Dwudziestka, czyli corodowa Msza w. dla braci studenckiej. 5. padziernika o 12.00 - Msza w. na inauguracjê roku akademickiego 2008/9 w kociele pw. wiêtej Trójcy z udzia³em w³adz rektorskich UTP w Bydgoszczy. Trwa akcja Stancja dla studenta - osoby, które chc¹ wynaj¹æ pokój lub mieszkanie studentom prosimy o kontakt z biurem "Wiatraka" od 10.00 do 18.00 Informacje, galerie foto i inne patrz: http://www.martyria.lo.pl ne symbole charakterystyczne dla poszczególnych kultur. Iwona Spurka Coordinator for international projects/ Windmill Foundation Contact: [email protected] mobile: +48 514-655-441 Fundacja Wiatrak (Windmill Foundation) ul. Boltucia 5 85-791 Bydgoszcz tel.: 052 32 34 810 fax: 052 32 34 811 www.wiatrak.org.pl [email protected] ul. gen. M. Bo³tucia 5, 85-791 Bydgoszcz, Sekretariat: tel.(52) 323-48-10; fax (52) 323-48-11* Biuro czynne od pn do pt (10.00-18.00)* Poradnia WIATRAK (pn-pt 18.00-21.00) Pomoc¹ s³u¿¹: psycholog, pedagog, psychiatra, prawnik, logopeda, teolog (tak¿e informacja nt. sekt). fax +48 (52) 32 34 811; fax2mail +48 52 552 42 43, wsparcie: MultiFax Konta bankowe: Fundacja Wiatrak Bank Pocztowy 49 1320 1113 2045 5859 2000 0003 Fundusz Budowy Domu Jubileuszowego 06 1320 1117 2045 5859 2000 0001 Zapisy W dalszym ci¹gu przyjmujemy zapisy do sekcji "Wiatraka" - szczegó³owe informacje w biurze "Wiatraka", na stronie internetowej oraz na ulotkach. FUNDACJA WIATRAK www.wiatrak.org.pl; [email protected] LEDNICKA AMBASADA Duszpasterstwo Akademickie Dominikanów ul. Kociuszki 99, 61-716 POZNAÑ tel. (0-61) 850 47 18; fax (0-61) 850 47 58 www.lednica2000.pl Program Lednicki - parafie, wspólnoty Drodzy Przyjaciele! Na usilne proby kap³anów, duszpasterzy jak i samej m³odzie¿y dominikañskiej, duszpasterstwo akademickie, które jest podmiotem organizuj¹cym lednickie spotkania u róde³ chrzcielnych Polski przygotowa³o propozycje spotkañ Lednickich do wykorzystania w parafiach, wspólnotach, grupach, na lekcjach religii, takich spotkañ, jakimi sami ¿yjemy i takich, jakie sami praktykujemy. Punktem wyjcia, baz¹ niejako, s¹ dla nas przemówienia Ojca wiêtego Jana Paw³a II nagrane na tamê i wypowiadane przy okazji kolejnych spotkañ Lednickich w latach 1997-2004. W ten sposób pragniemy podzieliæ siê naszym najwiêkszym dobrem z tymi, którzy pragn¹ ¿yæ wyborem Chrystusa i entuzjazmem, jaki to- 15 Na ocie¿ (9/2008) warzyszy temu wyborowi. Jako rozszerzenie i pog³êbienie tematów proponujemy przemówienia Ojca wiêtego Jana Paw³a II do m³odych zebrane i opracowane w "Podrêczniku pokolenia JP2" - ksi¹¿ce, która jest owocem pracy naszego duszpasterstwa. Wielu m³odych pragnie ¿yæ i rozwijaæ siê pod sztandarami Lednicy, pod szyldem i pieczêci¹ Lednicy, aby osi¹gn¹æ to¿samoæ, relacje z innymi wspólnotami i osi¹gn¹æ dojrza³oæ ludzk¹ i chrzecijañsk¹. Istot¹ Lednicy jest i pozostanie na zawsze i wszêdzie wybór Chrystusa w nawi¹zaniu do wyboru Mieszka I. Ten wybór o nas stanowi, on nas okrela i buduje nasze wspólnoty i nasza wiarê. Tych, którzy ¿yj¹ Lednic¹ ju¿ dzisiaj, osoby indywidualne i ca³e wspólnoty, zapraszamy do naszego orodka na Jamnej na wspólnego Sylwestra, który bêdzie wiêtowaniem lednickiej wspólnoty. Jan W. Góra OP wraz z m³odzie¿¹ lednick¹ WSPÓLNOTA WSPÓLNOT W Oazie M³odzie¿y Jubileuszowa refleksja Koció³ - budynek o charakterze sakralnym, w którym wierni gromadz¹ siê na wspólnej modlitwie, nabo¿eñstwach, wreszcie: liturgii, zw³aszcza Eucharystii; nazywany jest tak¿e Domem Bo¿ym. Taki jest najbardziej powszechny sposób postrzegania kocio³a. Tymczasem s³owa pieni mówi¹: Koció³ to nie tylko dom z kamieni i z³ota. Co zatem jeszcze? Dalsze s³owa s¹ g³êbszym spojrzeniem na Koció³ - nie jako dom, czy instytucjê, ale jako WSPÓLNOTÊ. To okrelenie konotuje jednoæ, d¹¿enie w tym samym kierunku, wzajemne wspieranie siê. Koció³ ¿ywy i prawdziwy, to jest serc wspólnota. Jedno serce, jedna dusza... Jaki cel ³¹czy cz³onków wspólnoty, któr¹ jest Koció³? - to zbawienie, radoæ ¿ycia z Bogiem "twarz¹ w twarz". Prototyp Kocio³a stanowi Naród Wybrany, za starotestamentalne zapowiedzi wype³ni³y siê w Chrystusie, który jest "G³ow¹ Cia³a, czyli Kocio³a" (Kol 1, 18). Co znaczy, ¿e Koció³ Chrystusowy ma byæ ¿ywy? ¯ywymi cz³onkami Cia³a-ChrystusaKocio³a s¹ Jego wiadkowie, ¿yj¹cy na co dzieñ w autentycznym kontakcie z Chrystusem, jedynym Panem i Zbawicielem. Trzeba iæ w g³¹b - nie tylko otwieraæ oczy na potrzeby "tego wiata", ale przede wszystkim otwieraæ serce na Boga i bliniego. Gdzie siê zbierze dwóch lub trzech, dobro maj¹c na celu, tam przebywa Chrystus ¿ywy, tworz¹c jednoæ z wielu. Jedno serce, jedn¹ duszê... Jednoæ serc, prawdziwoæ i g³êbia relacji z Bogiem i z drugim cz³owiekiem mo¿liwe s¹ dziêki Temu, którego Chrystus nam zostawi³ (J 14, 15-20). To Duch wiêty jest sprawc¹ Buduj¹c wspólnotê chrzecijañsk¹ g³êboko prze¿ywamy sens wysi³ków zmierzaj¹cych do oddania i poddania siebie Chrystusowi i braciom. Wiemy, ¿e w ten sposób stajemy siê ród³em ¿ycia wzajemnie dla siebie i dla innych. ks. Franciszek Blachnicki By³o 27.VI-28.VIII Oaza ¯ywego Kocio³a 2008 czas letnich rekolekcji; Sucha na Pomorzu, Wilno, Krocienko nad Dunajcem 11.IX Spotkanie liderów wspólnot z Moderatorem Diecezjalnym Ruchu wiat³o-¯ycie; parafia w. Jadwigi Królowej 20.IX Porekolekcyjny Dzieñ Wspólnoty Ruchu wiat³o-¯ycie w parafii w. Jadwigi Królowej TRWA Rok formacyjny 2008/09: "Czyñcie uczniów". SPOTKANIA w pi¹tki po Mszy w. o godz. 18.30 w salce oazowej na II piêtrze Domu Parafialnego. W ostatni pi¹tek miesi¹ca spotykamy siê o 18.00, a po spotkaniu prze¿ywamy Eucharystiê razem ze wspólnot¹ Domowego Kocio³a o 19.30 w parafialnej kaplicy. BÊDZIE 4.X Spotkanie Diecezjalnej Diakonii Liturgicznej; o.o. Jezuici 8.X Msza w. Krucjaty Wyzwolenia Cz³owieka; o.o. Jezuici 18.X Dzieñ Wspólnoty Ruchu wiat³o-¯ycie w parafii wiêtych Polskich Braci Mêczenników 26.X Szko³a Animatorów Diecezji Bydgoskiej; o.o. Jezuici Odwied tak¿e nasze strony w internecie: www.bydgoszcz.oaza.pl/mbkrm www.kabaret-oko.pl NOSZ TATK fot. Mieczys³aw Pawlowski POVJOSTKA Z LUZINA Pielgrzymi z Luzina na Lednicy 2008 Pôrê lot wstecz umar³ nosz tatk. To bë³o w zélniku (augusce). Tak më go zachowalë, a po tému më dzéñ w dzéñ po wjeczerzë mówile za jego dësze ró¿ëñc. Ale jak to na môlu bivo, robotë je viele. Przë webjera- niu bulev cz³owiek sê tak zmachci, ¿e jak le do dom prziñdze, a k¹sk cep³i strowë sê zje, tô czô do pôcorza kleknje, zaro mu sê oczë zamikaj¹. Tak przë tji korónce jô sê czasê përznê zdrzémnê³a. Roz, to muszé³o bëc w rujane (pazdzërniku), we vestrzódku nocë jô sê odeck³a. Jô sê przëzdrza - to je nosz tatk. Stojô³ kol ³ó¿ka, oblek³y bé³ w roboce ruchna, jak v codzéñ i rzek³: "Móvta za mje rózëñc!" Po temu më móvjilë ró¿ëñc jesz môcnji. Ale za sztërk tatk przëszed³ zôs i rzek³ mje tak: "Jô widzê, ¿e wa sê za mje modlita, ale jô bë chcó³ Waju prosëc, nje spita prze ném pôcórzu" Od tego czasu on sê wjincy nje do³ wjidzëc. spisa³ ks. Marek Trybowski Od redakcji: Ks. Marek Trybowski spisa³ to opowiadanie ks. Zygmunta Trybowskiego, za jego bohaterk¹ jest s¹siadka Jego rodziców z Luzina. Mo¿e komu z PT Czytelników uda³o siê ów tekst przet³umaczyæ? - czekamy. 16 Na ocie¿ (9/2008) naszego mylenia, chcenia i dzia³ania (por. 1 Kor 12, 4 i n.). Ka¿dy z nas otrzyma³ ten Dar w sakramencie Chrztu wiêtego. Je¿eli tylko ca³ym sercem wyznamy, ¿e jestemy s³abi i potrzebujemy Jego mocy - On bêdzie przy nas, bêdzie nas prowadzi³ przez ka¿dy dzieñ naszego ¿ycia - ku Chrystusowi (Rz 8, 26 i n.). Kto siê dzieli tym co ma z potrzebuj¹cymi, ten wype³nia Ewangeliê, niebo czyni z ziemi. Wspólnota, jak¹ jest Koció³, opieraj¹ca siê na ¿yciu S³owem Bo¿ym w Duchu i prawdzie (J 4,23), jest zacz¹tkiem tego, co ma siê dokonaæ w Królestwie Niebieskim. Jednak tu, na ziemi, mamy do spe³nienia wa¿ne zadanie. W tym roku duszpasterskim s³yszymy wezwanie: "B¹dmy uczniami Chrystusa!". Chodzi zatem o dowiadczenie bycia uczniem Pañskim poprzez s³owo Bo¿e, liturgiê, we wspólnocie Kocio³a, w duchu s³u¿by... W tegorocznych numerach "Na Ocie¿" rozwa¿alimy ró¿ne aspekty tego uczniostwa, jednak gdy mówimy o Kociele jako wspólnocie wspólnot szczególnie istotne jest wzajemne wsparcie, nie tylko materialne: "(...) by³em g³odny, a dalicie Mi jeæ; by³em spragniony, a dalicie Mi piæ; by³em przybyszem, a przyjêlicie Mnie; by³em nagi, a przyodzialicie Mnie; by³em chory, a odwiedzilicie Mnie; by³em w wiêzieniu, a przyszlicie do Mnie. Wszystko, co uczynilicie jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mniecie uczynili." (Mt 25, 3536.40). ¯yczê wszystkim PT Czytelnikom i sobie otwartoci na Boga i na bliniego, w którym On sam przebywa. Pat RADOSNE, BOLESNE, CHWALEBNE, WIAT£A ZIARENKO - 15 sekund, CZÊÆ - 50 ziarenek + 4 i 5 przystanków - cztery czêci CA£OÆ Pamiêtaj ... idzie padziernik Salus aegroti suprema lex esto! Niechaj zdrowie chorego bêdzie najwy¿szym prawem CENTRUM ONKOLOGII im. prof. Franciszka £ukaszczyka w Bydgoszczy, ul. Romanowskiej 2 Kaplica szpitalna pw. Chrystusa Mi³osiernego (otwarta od 8.00 do 17.00) MSZE W.: 11.00 (w soboty, niedziele, wiêta); 15.00 (od wtorku do pi¹tku) * WIZYTA na oddzia³ach codziennie od 8.30 do 13.00 * SPOWIED na oddzia³ach (na ka¿de ¿yczenie) i od 13.30 do 15.00 w kaplicy. * SAKRAMENT CHORYCH na ka¿de ¿yczenie oraz w I (pierwsz¹) rodê miesi¹ca w kaplicy. * NABO¯EÑSTWA: Koronka do Mi³osierdzia Bo¿ego o 14.50; Nowenna do MB Nieustaj¹cej Pomocy - w ka¿d¹ rodê po Mszy w.; Nowenna do w. Ojca Pio we wtorki po Mszy w. (z uca³owaniem relikwii) w kaplicy. ks. Janusz Tomczak (kapelan), tel. 052 374-33-08 (w Centrum Onkologii) (13.3015.00) w parafii 052 323-48-41 (po 16.00) DOM SUE RYDER W BYDGOSZCZY Regionalny Zespó³ Opieki Paliatywnej DOM SUE RYDER ul. Wilhelma Roentgena 3 85-796 Bydgoszcz Kaplica pw. w. Brata Alberta Chmielowskiego POS£UGA DUSZPASTERSKA (odwiedziny chorych, rozmowy z pacjentami i ich bliskimi itp.) trwa ka¿dego dnia od 9.00 do 15.00 (oprócz poniedzia³ku) i na ka¿de wezwanie. MSZA W. sprawowana jest w kaplicy w. Alberta w ka¿d¹ rodê o 11.00 (po niej Nabo¿eñstwo do MB Nieustaj¹cej Pomocy) i w ka¿d¹ niedzielê o 14.15. ks. Wojciech Retman (kapelan), tel. 052 329 00 95 (DSR) oraz 052-323-48-46 (w parafii). Oddzia³ Pobytu Dziennego Swoj¹ dzia³alnoæ terapeutyczn¹, przy Parafii Matki Boskiej Królowej Mêczenników, rozpoczêlimy z pocz¹tkiem kwietnia b.r. Zajêcia odbywaj¹ siê trzy razy w tygodniu (poniedzia³ek, roda, pi¹tek) od 8.15 - 15.00 w Sali Dêbu, na parterze Domu Parafialnego, przy ul. Bo³tucia 5. Szczególnie zapraszamy osoby z Fordonu. Istnieje mo¿liwoæ podjêcia terapii wspólnie z ma³¿onk¹ ma³¿onkiem, jeli bêdzie on posiada³ orzeczenie o niepe³nosprawnoci. Oddzia³ Dzienny czeka Parafia Matki Boskiej Królowej Mêczenników, ul. Bo³tucia 5, Fordon-Przylesie, tel. (052) 3234829, kom. 606741094 Kompendium (31) PYTANIA I ODPOWIEDZI Redakcja Na ocie¿ postanowi³a przybli¿yæ Czytelnikowi wszystkie podstawowe prawdy wiary zawarte w Kompendium Katechizmu Kocio³a Katolickiego. Oto kolejna czêæ DZIA£ DRUGI WYZNANIE WIARY CHRZECIJAÑSKIEJ (24) Rozdzia³ drugi I W JEZUSA CHRYSTUSA, SYNA JEGO JEDYNEGO, PANA NASZEGO 83. W jakim sensie Jezus jest "Jednorodzonym Synem Bo¿ym"? Jest nim w sensie jedynym i doskona³ym. W chwili Chrztu i Przemienienia g³os Ojca okrela Go jako swego "Syna umi³owanego". Sam Jezus przedstawiaj¹c siebie jako Syna, który zna Ojca (por. Mt 11,27), potwierdza swoj¹ jedyn¹ i wieczn¹ relacjê do Boga, swego Ojca. On jest jedynym Synem Ojca (1 J 2,23), drug¹ Osob¹ Trójcy wiêtej. Stanowi³o to centrum przepowiadania apostolskiego: Aposto³owie mogli ogl¹daæ "Jego chwa³ê, chwa³ê, jak¹ Jednorodzony otrzymuje od Ojca" (J 1,14). 84. Co oznacza tytu³ "Pana"? Imiê Pan oznacza w Biblii Boskie panowanie. Jezus przypisuje sobie ten tytu³ i objawia swoj¹ Bosk¹ najwy¿sz¹ w³adzê przez znaki swego panowania nad natur¹, nad chorobami, nad demonami, nad grzechem i mierci¹, przede wszystkim w Zmartwychwstaniu. Pierwsze wyznania wiary Kocio³a stwierdzaj¹, ¿e moc, czeæ i chwa³a nale¿ne Bogu Ojcu przys³uguj¹ tak¿e Jezusowi: Bóg "darowa³ Mu imiê ponad wszelkie imiê" (Flp 2,9). Jest On Panem wiata i historii; wy³¹cznie Jemu cz³owiek mo¿e w sposób absolutny poddaæ sw¹ osobist¹ wolnoæ. (cdn.) ród³o: Kompendium Kocio³a Katolickiego, Jednoæ, Kielce 2005 CO OZNACZA DLA MNIE treæ przytoczonych tu punktów Kompendium Katechizmu Kocio³a Katolickiego (KKKK)? Uznanie, ¿e Jezus jest Jednorodzonym Synem Bo¿ym jest bardzo wa¿ne, poniewa¿ "Kto wierzy w Niego, nie podlega potêpieniu; a kto nie wierzy, ju¿ zosta³ potêpiony, bo nie uwierzy³ w imiê Jednorodzonego Syna Bo¿ego (J 3,18). Jezus - Jednorodzony Syn Boga jest dzisiaj obecny w Eucharystii. My równie¿ jestemy dzieæmi Boga przez sakrament chrztu wiêtego. ("Kto uwierzy i przyjmie chrzest, bêdzie zbawiony, a kto nie uwierzy, bêdzie potêpiony [Mk 16,16]."). Czy Jezus jest Panem? Jezus jest Panem, bo panuje nad natur¹ (uciszy³ wicher i jezioro [Mk 4,35-41]), panuje nad demonami (uwolni³ opêtanego od ducha nieczystego [Mk 5,1-20], panuje nad chorobami i grzechami (uzdrowienie paralityka [Mt 9,1-8]), panuje nad mierci¹ (wskrzeszenie £azarza [J 11,1-44]), a przede wszystkim Zmartwychwsta³ - to Pan ¯ycia i mierci. Jak¿e inny to Pan od tych, którzy chc¹ nami zaw³adn¹æ. Bóg chce abymy my równie¿ uczyli siê takiego panowania. Bóg pragnie abymy panowali nad swoj¹ natur¹ i rozumnie wybierali drogê swego ¿ycia i kierowaniu siê instynktem, który wiedzie ku zdradzie, rozwodom, k³ótniom. ("k³adê przed wami ¿ycie i mieræ, b³ogos³awieñstwo i przekleñstwo. Wybierajcie wiêc ¿ycie, abycie ¿yli wy i wasze potomstwo, mi³uj¹c Pana, Boga swego, s³uchaj¹c Jego g³osu, lgn¹c do Niego [Pwt 30,19b-20a]"). Bóg pragnie abymy panowali nad grzechem ("je¿eli za nie bêdziesz dobrze postêpowa³, grzech le¿y u wrót i czyha na ciebie, a przecie¿ ty masz nad nim panowaæ [Rdz 4,7a]."). Bóg pragnie równie¿, abymy uzdrawiali chorych, wskrzeszali umar³ych i oczekiwali zmartwychwstania. "Uzdrawiajcie chorych, wskrzeszajcie umar³ych, oczyszczajcie trêdowatych, wypêdzajcie z³e duchy [Mt 10,8], lecz abymy mogli to realizowaæ musimy najpierw narodziæ siê dla ducha i staæ siê uczniami Chrystusa. (IJP) Mi³ujmy czynem i prawd¹ ks. Zygmunt Trybowski 17 Na ocie¿ (9/2008) MIECZYK DRZEWA, KRZEWY I ROLINY Mieczyk (³ac. - Gladiolus L.) Kwiaty lata. Jaka¿ by to by³a pora roku bez niewyobra¿alnego bogactwa kwiatów. Bogactwo to zawar³ Stwórca w kszta³tach, barwach i zapachach, pewnie po to, bymy mogli dostrzec piêkno Jego dosko- Wypieki zza wielkiej rzeki (7) O PIERNIKACH I LITWINKACH Przed wiekami w roku 1226 Ksi¹¿e Konrad Mazowiecki sprowadzi³ na Ziemie Che³miñsk¹ zakonników Najwiêtszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie zwanych popularnie z racji noszonych bia³ych p³aszczy zakonnych z czarnymi krzy¿ami po prostu krzy¿akami. Mieli oni wg za³o¿eñ ksi¹¿êcych krzewiæ wiarê chrzecijañsk¹ wród pogañskich plemion ówczesnych Prusów. W swoich walkach rycerze z czarnymi krzy¿ami na p³aszczach zapêdzili siê a¿ na ziemie litewskie. Tam w jednej z bitew wziêli do niewoli jako swe branki wiele dziewcz¹t litewskich. Wielki Mistrz krzy¿acki wnet jednak zrozumia³, ¿e branie kobiet w surow¹ niewolê zakonn¹ jest zbyt k³opotliwe, bo wymaga zapewnienia im nale¿ytej opieki. Ca³y kobiecy jasyr przetransportowali zakonni rycerze na ziemiê che³miñsk¹ do Torunia. Tu, a by³o to w roku 1312 ochrzczono je i na³ego dzie³a wszystkimi swymi zmys³ami. To piêkno, jak¿e subtelne, ubogaci³o o³tarz i prezbiterium naszego kocio³a w czas letniej kaniku³y. Sacrum o³tarza i Sacrum liturgii, bogatsze piêknem kwiatów letnich, mo¿e g³êbiej do nas przemówi. Mieczyki, czy te¿ gladiole mo¿na znaleæ wokó³ nas. Prawie ka¿dy zadbany ogródek szczyci siê tymi kwiatami. Wyró¿niaj¹ siê one ogromnym bogactwem gatunków (180). Nale¿¹ do rodziny kosaæcowatych. Ojczyzn¹ tej roliny jest po³udniowa Afryka i cieplejsze obszary Europy i Azji. Szczególnie licznie wystêpuje na obszarze ródziemnomorskim. Kwitnie od lipca do wrzenia. Niezró¿nicowana ³odyga tworzy bulwê okryt¹ suchymi ³uskami. W naszym kraju, w stanie naturalnym wystêpuje mieczyk b³otny (Gladiolus palustris Gaud.), mieczyk dachówkowaty (Gladiolus imbricatus L.) wystêpowa³ te¿ mieczyk drobnokwiatowy (Gladiolus felicis), ale dziêki radosnej dzia³alnoci cz³owieka, nale¿y do gatunku wymar³ego. W XVI - XVII wieku uznawane by³y przez medyków za roliny posiadaj¹ce moce lecznicze, szczególnie lecz¹ce rany, a suszone bulwy mia³y chroniæ przed piekielnymi mocami, truciznami i innym z³em. Samo noszenie takiej cebuli przydawa³o mê¿om mêstwa, tak w boju przydatnego i pomna¿a³y si³y witalne. Nade wszystko mi³onicy tej roliny skupili siê na bogactwie kszta³tów i kolorów kwiatów, które przyczyni³y siê g³ównie do jej popularnoci. Prócz ciep³a, mieczyki lubi¹ glebê próchnicz¹, ¿yzn¹, nie zakwaszon¹. Ogrodnicy radz¹, by uprawiaæ je w drugim - trzecim roku po nawo¿eniu. Sadzimy je pod koniec kwietnia, na pocz¹tku maja na g³êbokoci 8 - 10 cm. Rozmna¿a siê przez bulwy, które na zimê nale¿y wykopaæ (padziernik). Najlepiej przechowywaæ je w temperaturze 5 0 C. Niestety to rolinne piêkno jest wra¿liwe na choroby i szkodniki. Dlatego jak ka¿de piêkno, tak i to wymaga opieki i troski. Kolejna rolina naszej parafii, piêkny kwiat lata z³o¿ony w darze o³tarzowi. Marek oddano im w u¿ytkowanie klasztor, któremu nadano regu³ê w. Benedykta. Siostry benedyktynki otoczono troskliw¹ opiek¹ i w murach klasztornych wiod³y ¿ycie dostatnie i spokojne. Nie musia³y obawiaæ siê o swój byt materialny, a wolny swój czas powiêca³y na przygotowywanie smakowitych potraw. By³ zwyczaj, ¿e raz w miesi¹cu siostry benedyktynki zaprasza³y na wystawn¹ kolacjê rycerzy krzy¿ackich. Podczas owych kolacji podawano najbardziej wyszukane potrawy, którymi siostry chcia³y okazaæ wdziêcznoæ braciom zakonnym za pomoc i opiekê. Pewnego razu podano nieznany przysmak. Przygotowa³a go siostra Katarzyna z m¹ki ¿ytniej, miodu i przeró¿nych przypraw korzennych. By³y to smaczne a przedziwne w kszta³tach swoich ciasta. Jeden z wypieków siostry Katarzyny mia³ kszta³t 6 po³¹czonych ze sob¹ medalionów. Wszystkim biesiadnikom smakowa³y niezmiernie klasztorne wypieki. Zastanawiano siê jednak jak nazwaæ ciasto, które mia³o postaæ dziwnych kr¹¿ków. Mylano, radzono i szukano odpowiednie nazwy. Wreszcie Wielki Komtur jako osoba najwa¿niejsza przy stole zaproponowa³, by nazwa wypieku upamiêtnia³a siostrê, która go stworzy³a. Z biegiem lat Krzy¿acy coraz bardziej zaniedbywali benedyktynki i sytuacja zmusi³a je do samodzielnego starania siê o w³asne utrzymanie. Siostry zmuszone by³y do wielu wysi³ków by zapewniæ godziwe ¿ycie sobie i utrzymaæ klasztor. Wtedy to przypomniano sobie o s³awetnych "katarzynkach". Postanowiono, ¿e aby utrzymaæ klasztor zakonnice wypiekaæ je bêd¹ i sprzedawaæ wszystkim chêtnym. Ich wspania³y smak i niepowtarzalny kszta³t sprawi³, ¿e toruñscy kupcy masowo kupowali wyroby sióstr i rozwozili je po ca³ej Europie, gdzie zdoby³y wielkie rzesze zwolenników. W taki to w³anie sposób toruñskie "katarzynki" rozs³awione zosta³y w dalekich krainach, a nazwa TORUÑ po dzieñ dzisiejszy uto¿samiana jest z piernikami w kszta³cie z³¹czonych medalionów a imiê redniowiecznej zakonnicy przetrwa³o wieki w nazwie "KATARZYNKA". Tyle o pierniczkach "katarzynkami" zwanych. Nastêpnym razem opowiem o tym, jak to toruñski kot broni³ miasta. WOJCIECH 18 Na ocie¿ (9/2008) DORABIANIE KLUCZY patentowe * podklamkowe * samochodowe * Gerda * przerabianie wk³adek * dorabianie kluczy tak¿e do nowych skrzynek pocztowych NAPRAWA OBUWIA OSTRZENIE NARZÊDZI no¿yczki * no¿e * sekatory SPRZEDA¯ zamków * k³ódek * akcesoriów elektrycznych * baterii * wymiana baterii w zegarkach i inne ZAPRASZAMY od poniedzia³ku do pi¹tku 9.00 - 17.00; w soboty nieczynne, Bydgoszcz ul. £ochowskiego 4 (klatka druga przy Agencji PKO BP) tel. kom. 0 501 404 302 Takie MISIE LOGOGRYF 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10 11 11 12 12 13 13 Znaczenie wyrazów: [1] Z Mysi¹ Wie¿¹ [2] Tam odbywa siê Festiwal Piosenki Opolskiej [3] Np. £u¿ycka [4] Zjedzony przez myszy [5] Miasto portowe przy granicy z Niemcami [6] Tam znajduje siê Katowicki Spodek [7] Stolica Litwy [8] Sanktuarium niedaleko Warszawy [9] Stolica Danii [10] Stolica Polski [11] Ze stolic¹ w Pradze [12] Neutralne pañstwo Europy [13] Stolica obecnych Niemiec. W logogryfie nale¿y wpisaæ wyrazy, których znaczenie ponumerowano od 1 do 13, a po ich wypisaniu w oznaczonych polach pojawi siê rozwi¹zanie. Nagroda niespodzianka czeka na Was. Termin nadsy³ania rozwi¹zañ do 19. padziernika 2008 r. Nadsy³aj¹c rozwi¹zanie, podajcie swój adres i koniecznie napiszcie ile macie lat. Rozwi¹zanie logogryfu z poprzedniego wydania brzmia³o: Odpoczynek. KROPKOGRAM Oto kolejna zabawa z Kropkogramem. Za pomoc¹ zaszyforwanego alfabetu odgadnijcie tajemniczy wyraz, który kryje sie pod ukrytymi literami. Wystarczy porównaæ jak zaszyfrowano litery i podaæ jednowyrazowe rozwi¹zanie. Na autora poprawnych rozwi¹zañ Logoryfu i Kropkogramu czeka nagroda - niespodzianka. Poprawne rozwi¹zanie KropkoGramu brzmia³o: Wakacje. Nagrodê za prawid³owe rozwi¹zania otrzymuje Ania Wojtkowska zam. w Zielonce, przy ul. Powstañców 3. Nagrodê wysy³amy poczt¹. Trzecia Niedziela W ka¿d¹ trzeci¹ niedzielê wrzenia przypada w Polsce doroczny Dzieñ rodków Spo³ecznego Komunikowania siê. Przypomina siê wtedy ludzi, którzy pracuj¹ w mediach i opisuj¹: obrazem, s³owem i tekstem nasz po wielokroæ skomplikowany wiat. Nasza parafia nale¿y do tych wspólnot, które maj¹ swoje media. Warto tu przypomnieæ, ¿e zarówno miesiêcznik parafialny Na ocie¿, jak i parafialna telewizja, czyli transmisja non-stop z kocio³a, b¹d z parafialnej kaplicy, wpisuj¹ siê w ten medialny wiat. Jest te¿ parafialna strona internetowa, bêd¹ca podstawowym ród³em informacji o parafii i o tym co siê w niej dzieje. Mylê, ¿e jeli kto z parafian ma umiejêtnoci i czas to warto, by zg³osi³ siê wspomóc te dzia³ania i inicjatywy. Dziêkujê w tym miejscu wszystkim, którzy te media tworz¹, jak i ksiêdzu Probosz- czowi, który daje siê porwaæ duchowi czasów i przyzwala, a nawet animuje wszelkie inicjatywy medialne. Bóg zap³aæ. Nie sied w domu 18. padziernika 2008 roku ks. Wojciech organizuje wyjazd pielgrzymkowy do najstarszego Sanktuarium na ziemiach polskich - do Górki Klasztornej. Koszt wyjazdu 20,00 z³. Zapisy u ks. Wojciecha Retmana. Pamiêtaj 19. padziernika 2008 roku przypada doroczna Niedziela Hospicyjna. Ca³¹ niedzielê bêdzie trwa³a zbiórka do puszek na hospicjum dla chorych dzieci. O 18.00 w auli Domu Parafialnego odbêdzie siê spotkanie hospicyjnego wolontariatu i chêtnych, którzy chcieliby wspomóc dzia³ania hospicyjne. Antoni 19 Na ocie¿ (9/2008) Dla (nie tylko starszych) dzieci UZUPE£NIANKA JUBILEUSZOWA (opracowa³ KfAD) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10 11 11 12 12 13 13 14 14 15 15 16 16 17 17 18 18 19 19 20 20 21 21 22 22 23 23 M T C B N B K R S P O C K P I P M T O D W W B I ¥ W R I U O U T O L Y L R L I A A D O A I A W I A R K D £ K K K I I T Z Y E I A K E C K I O E K Z T I O A O A A K Y A N R E K A K Z A K Znaczenie wyrazów: [1] "Wróg" dla jarosza [2] Pêkanie ska³ w kopalni [3] Niez³y kombinator [4] Prqcownik kontroluj¹cy wyroby [5] Potkniêcie towarzyskie [6] Pañstewko s¹siaduj¹ce z Tanzani¹ [7] Niezbêdny sprzêt w kuni [8] Element w tabelce [9] Dzia³ w sklepie [10] Oklepany frazes, bana³ [11] Miejsce igrzysk w staro¿ytnej Grecji [12] Dawny golibroda [13] Tobo³y, zbêdne manele [14] Nitka z naturalnego w³ókna [15] Wynik mno¿enia [16] S³ynne piwo z Czech [17] Zdobienie czego kwiatami i zielem [18] Wywiadowca w cywilu [19] Harcerska nagroda sprawnociowa [20] Z³oliwa wypowied, przytyk [21] Plecione w³osy [22] Urz¹dzenie w pralce automatycznej [23] Nadaje kolor tkaninie. Wpisz brakuj¹ce litery do diagramu. Te z wyró¿nionych pól dadz¹ rozwi¹zanie, które nale¿y nadsy³aæ na adres redakcji listem, poczt¹ elektroniczn¹ lub w³o¿yæ do skrzynki Poczty parafialnej do 19. padziernika 2008 r. Losujemy nagrodê niespodziankê. Autorów rozwi¹zañ prosimy o podawanie wieku. Has³o uzupe³nianki z poprzedniego wydania brzmia³o: NA WAKACJE RUSZAJ Z BOGIEM. Nagrodê wylosowa³ Marek Pawlaczyk, zam. w Bydgoszczy, przy ul. £ochowskiego 3. Nagroda czeka w zakrystii. Ludzie z pomnika (120) HERBERT JUSZKA W³asciwie Herbert Jüschke by³ naszym s¹siadem którego zna³em osobicie. W okresie miêdzywojennym mieszka³ w domu swych rodzicow naprzeciwko naszego domu przy ulicy Jana Sobieskiego w Golubiu. By³ z tego samego rocznika co mój ojciec Jakub. Byli oni kolegami ze szko³y. Od ojca wiem, ¿e Herbert urodzi³ siê 1 wrzenia 1908 roku, bo mia³ urodziny w dniu rozpoczêcia roku szkolnego. Niewiele wiem o rodzicach Herberta, jedynie tyle, ¿e mieszkali w Golubiu od dawna i tu zmarli. Od mego ojca wiem, ¿e ojciec Herberta zmar³ w 1935, a matka w 1936 roku. Ja przypominam sobie jego ¿onê. Reszta co wiem, to pamiêtam z opowiadañ ojca (zmar³ w 1972 roku). Herbert ukoñczy³ Szko³ê Powszechn¹ w Golubiu, a Gimnazjum w Toruniu. Tam te¿ czasowo mieszka³. Po zdaniu matury ojciec skierowa³ go na studia do Poznania. Nie wiem na jaki kierunek, jednak studiów nie ukoñczy³, bo za dzialalnoæ socjalistyczn¹ zosta³ wydalony. Przyby³ do Golubia i zamieszka³ z rodzicami. Tu ju¿, jako pe³noletni, ale to ju¿ w wolnej Polsce, zmieni³ nazwisko na bardziej polsko brzmi¹ce. Rodzice jego prowadzili w swym domu warsztat i sklep zegarmistrzowski, który z czasem przej¹³ Herbert. Nie naprawia³ jednak zegarków, a w sklepie prócz nich handlowa³ bizuteri¹ i innymi "b³yskotkami". Z tym tandetnym nieco handlem jedzi³ te¿ po parafiach na pobliskie odpusty. Herbert o¿eni³ siê po mierci ojca, w 1935 roku. ¯on¹ jego by³a Emma, której nazwiska nie pamiêtam - z Dobrzynia. Po- dobno jej rodzice byli przeciwni temu ma³¿eñstwu, lecz wbrew ich woli do niego dosz³o. Ojciec mówi³, ¿e to takie dziwne ma³¿eñstwo, bo ¿yj¹ce na dwa kontrakty zawarte w synagodze i zborze (ewangelickim). Byli jak wiem bezdzietnym ma³¿eñstwem, co Herbert bardzo czêsto, nawet publicznie, wypomina³ ¿onie. U nas w domu te¿ o tym mówi³, ¿e nie daje mu syna. Herbert jako s¹siad by³ dobrym i uczynnym cz³owiekiem dla znajomych, jednak mia³ dziwne przekonania. Mówi³ zawsze, ¿e jest Polakiem, ale chwali³ w³adze prusk¹ i niemieck¹, które wg niego by³y lepsze od polskiej. Sam nienawidzi³ bolszewizmu, ale przychyla³ siê do socjalistów i masonów. Nienawidzi³ te¿ ka¿d¹ w³adzê, bo twierdzi³, ¿e w³adz¹ powinnimy byæ wszyscy. Na wiosnê 1939 roku wyjecha³a jego ¿ona. Herbert twierdzi³, ¿e na wypoczynek do dalszej rodziny. Jednak nic bli¿szego na ten temat nie wiem. W ostatnich dniach padziernika 1939 roku miejscowy Selbschutz rozpocz¹³ oczyszczanie miasta z ¯ydów. Jedna z takich wiêkszych ³apanek na ¯ydów, choæ i na kilku znamienitych Polaków, odbyla siê 2 listopada. W tym dniu na stacjê kolejow¹ podstawiony zosta³ poci¹g sk³adaj¹cy siê z krytych wagonów towarowych. Otoczyli go esesmani, a inni doprowadzali tam ludzi z miasta. W tym¿e dniu w godzinach przedpo³udniowych, jak widzia³em przez okno z naszego mieszkania, do Herberta wesz³o dwoch mê¿czyzn w mundurach. Jednym z nich by³ znany mnie Karl Preiffer mieszkaj¹cy niedaleko nas. Zapewne zna³ go równie¿ Herbert. Po chwili wyszli z Herbertem prowadz¹c go w stronê dworca. Tam ju¿ podobno by³o wiele osób za³adowanych do podstawionych wagonów. Po po³udniu poci¹g z tymi ludmi odjecha³ w kierunku Che³m¿y. Jak póniej mówiono wszystkich zatrzymanych wywieziono do Fordonu ko³o Bydgoszczy. To prawdopodobnie tam zginêli wszyscy zatrzymani, a wrod nich i Herbert. opracowa³ KfAD Od autora: Dziêkujê Panu Benedyktowi z Golubia za informacjê o dzisiejszym bohaterze tamtych czasów. Pan Benedykt wie, ¿e wiêcej osób, które choæ trochê zna³ trafi³o do Fordonu. Obieca³, ¿e byæ mo¿e uda siê odszukaæ jeszcze jak¹ sylwetkê zamordowanego mieszkañca Golubia. 20 Na ocie¿ (9/2008) O mojej parafii (45) WZROST AKTYWNOCI Po peregrynacji relikwii w. Wojciecha w 1994 roku da³o siê odczuæ wzrost aktywnoci religijnej parafian. Coraz wiêcej nas uczestniczy³o w Mszach w. i innych nabo¿eñstwach, zarówno niedzielnych, jak i w dniach powszednich. Coraz wiêcej przystêpowa³o te¿ do Komunii wiêtej. Podczas wakacji wiele naszych rodzin goci³o u siebie m³odzie¿ z Litwy. Aktywnie w³¹czylimy siê w ofiary na potrzeby Czeczenii, przyjêlimy na nocleg ponad 400 pielgrzymów z Gdañska na Jasn¹ Górê. 1 lipca wyruszy³a, pod opiek¹ ks. Trybowskiego Piesza Fordoñska Pielgrzymka do Che³mna. Dwie grupy pielgrzymowa³y pieszo na Jasn¹ Górê, a pod koniec roku na Europejskie Spotkanie M³odych do Pary¿a wyjecha³y dwa autokary m³odzie¿y. Ogólnobydgoska inauguracja roku akademickiego 1994/95 w naszej parafii, której przewodniczy³ ks. abp Henryk Muszyñski, odby³a siê bezporednio przed powiêceniem parafialnej kaplicy, która otrzyma³a wezwanie Chrystusa Ukrzy¿owanego i Zmartwychwsta³ego. Symbolami wezwania by³y obrazy Drogi Krzy¿owej autorstwa parafianina Waldemara Zyka, z XII stacj¹ w oltarzu i XV (Zmartwychwstania). Zwiêkszona aktywnoæ zauwa¿alna by³a te¿ we wspólnotach wieckich, jak te¿ w powstawaniu nowych. By³o to mo¿liwe dziêki parafianom, niestrudzonym dzia³aniom p. ks. Z. Trybowskiego i obowi¹zkowoci wszystkich pracuj¹cych kap³anów. by³a to tak¿e zas³uga kap³anów-goci, którzy prowadzili dla nas rekolekcje. 28 sierpnia obok Doliny mierci odbywa³ siê VII Piknik Country. Podczas tej zabawy zosta³ miertelnie ugodzony no¿em przez rówienika 18 letni Remigiusz Malak. Jesieni¹ tego roku ks. Z. Trybowski, bêd¹c w tym miejscu wypowiedzia³ prorocze s³owa: - "Tu niewinnie pop³ynê³a krew cz³owieka. Gdyby tak w tym miejscu zrobiæ inne widowisko, gdzie krew by³aby symbolem!" Na pytanie, o czym myli, odpowiedzia³: "Przecie¿ to wymarzony teren na zorganizowanie Misterium Mêki Pañskiej". Doczeka³ siê realizacji swego pomys³u, choæ trzeba by³o poczekaæ na to jeszcze 7 lat. To by³o jednak zgodne z Jego dewiz¹: "Najpierw, zanim co rozpoczniecie, to przemódlcie, ale Ducha nie gacie". Warto wspomnieæ, ¿e 2. padziernika 1994 roku ukaza³a siê ksi¹¿ka ks. Zygmunta pod tytu³em "Mi³ujmy czynem i prawd¹" opisuj¹ca postanie i dotychczasow¹ historiê naszej parafii. KfAD Z KANCELARII PARAFIALNEJ CHRZTY Ja ciebie chrzczê: w imiê Ojca i Syna i Ducha wiêtego 5 lipca 2008 Zuzanna Lidia Pastuszak ur. 1.04.2008 12 lipca 2008 Aleks Rogó¿ ur. 4.05.2008 13 lipca 2008 Antoni Furmaniuk ur. 29.09.2007 Dawid Klimas ur. 31.08.2007 Julia Zofia Wantowska ur. 1.05.2008 Aleksander £ukawski ur. 18.05.2008 Oliwier Patryk Szendel ur. 12.04.2008 Jakub Stasiak ur. 15.05.2008 Franciszek Pliszka ur. 25.04.2008 Kacper Marcin Fac ur. 23.06.2008 Maya Gabriela Davy ur. 31.12.2007 Michalina Nowacka ur. 4.04.2008 Jagna Agata Czy¿ak ur. 24.03.2008 Dominik Maækowski ur. 30.05.2008 27 lipca 2008 Wojciech £ukasz Gutowski ur. 16.06.2008 Oskar Wiktor Legieæ ur. 4.06.2008 Klaudia Anna Zmuda ur. 18.02.2008 Szymon Mariusz P¹czek ur. 13.05.2008 Marta Glinkowska ur. 11.06.2008 Adam Drzycimski ur. 23.06.2008 Wiktoria Anna Wilk ur. 13.05.2008 Maja Szymañska ur. 21.04.2008 3 sierpnia 2008 Krzysztof Ryszard Derêgowski ur. 22.02.2008 8 sierpnia 2008 Szymon Piotr Semrau ur. 13.02.2008 10 sierpnia 2008 Emilia Stosik ur. 18.05.2008 Jan Pawe³ S³omkowski ur. 15.04.2008 Oskar Marcin Nowakowski ur. 10.06.2008 Piotr Mateusz Szczepañski ur. 3.06.2008 Tomasz Waku³a ur. 16.06.2007 Marcel Radzimiñski ur. 21.07.2008 Aleksandra Marta Mazalon ur. 21.04.2008 Joshua Adam Grundel ur. 9.12.2007 15 sierpnia 2008 Jukia Bachowska ur. 1.06.2008 Madej Halczuk ur. 13.04.2008 24 sierpnia 2008 Alex wietlik ur. 13.03.2008 Julia Pawe³czak ur. 28.06.2008 Wiktor Gumienny ur. 20.02.2008 Wiktor Marcin Okonek ur. 6.06.2008 Lidia Wernik ur. 16.08.2007 Jan Micha³ Müller ur. 22.03.2008 Zuzanna Gruszka ur. 31.03.2008 LUBY lubujê ci mi³oæ, wiernoæ i uczciwoæ ma³¿eñsk¹ 5 lipca 2008 Stanis³aw Zdzis³aw Kwiatkowski Magdalena Maria Florczak Janusz Ziombek Izabela Karina Winiecka Dawid Szczepan Wierzchowski Monika Guziñska 12 lipca 2008 Wojciech Pilarski Danuta Medeksa Marek Adam Skrzypkowski Edyta Kowal 18 lipca 2008 Marcin Wójtowicz Beata Broda 19 lipca 2008 Adam Piotr Liedke Anna Walczak Rados³aw Adam Jewasik Monika Alina Miedziejko Micha³ Leszek Niko³ajew Joanna Wróblewska 25 lipca 2008 Sebastian Go³dyn Agnieszka Sprengel 26 lipca 2008 Pawe³ Dominik Boniewicz Justyna Serwiñska S³awomir Maciej Szy³ko Paulina Maria Szymañska 1 sierpnia 2008 Piotr Idczak Aleksandra Magdalena G³owacka Rafa³ Edward Rakocy Kinga Magdalena Paszkiet Pawe³ Rados³aw Figurski Marta Anna Szurgot 2 sierpnia 2008 Micha³ B³aszkiewicz Katarzyna Anna Benetkiewicz Jaros³aw Piotr Kruczkowski Dorota Durzyñska Marcin Roman Siwiak Daria Natalia Bialas 8 sierpnia 2008 Matthen Ruan Grundel Sylwia Patynek Tomasz Janusz Rybicki Agnieszka Kubiak Marcin Grecki Katarzyna Monika Skoczylas Grzegorz Kuchta Monika Jadwiga Zgrzeba 9 sierpnia 2008 Marcin Wiatr Katarzyna Kupsik Pawe³ Marcin Wojciechowski Paulina Maria Sadokierska £ukasz Kucia Magda Anna Brzócikowska 14 sierpnia 2008 £ukasz Spychaj Magdalena Maria Konopka 15 sierpnia 2008 Patryk Filip Paetzke Karolina Chlebosz Tomasz Grzegorz Witkowski Paulina Maria Wachowicz Tomasz Franciszek Megger Anna Maria Sieñska Maciej Antoni Winiewski Oriana Januszewska 16 sierpnia 2008 Bart³omiej Patryk Grzeszczak Magdalena Bogumi³a Brügmann £ukasz Reniewicz Kinga Anna Hankiewicz Marcin Zdunkiewicz Hanna Helena Czarnecka Rafa³ Zalewski Ewelina Miko³ajska Marcin Iwan Magdalena Zagrabska 17 sierpnia 2008 Hubert Kwiatkowski Anna Ma³gorzata Janiszak 22 sierpnia 2008 Bartosz Pawe³ Czubek Teresa Kubi Artur Pawe³ Klimek Iwona Kap³anowska £ukasz Rafa³ Wenderski Anna Janik 23 sierpnia 2008 Tomasz Pawe³ Lubiewski Joanna Janiszewska Piotr Gromada Lucyna Szklanko Dariusz Jan Zawadzki Aleksandra Anna Królikowska Grzegorz Tobolewski Agnieszka Kamila Ulczyñska 29 sierpnia 2008 Wojciech Andrzej Gwizda³a Emilia Gracoñ Dariusz Marcin Brzykcy Katarzyna Ewa Romulewicz Jacek Zygmunt Stachowicz Magdalena Agnieszka Wojcieszak 30 sierpnia 2008 Sebastian Szewczuk Ma³gorzata Miko³ajewska Remigiusz Józef Krzemiñski Izabela Majka £ukasz Eugeniusz Kuich Gabriela Ewa Ceranowska 21 Na ocie¿ (9/2008) ZMARLI B³ogos³awieni, którzy umieraj¹ w Panu Gertruda Kempiñska ur. 16.04.1932 zm. 1.07.2008 Edward Chudy ur. 2.10.1931 zm. 3.07.2008 Barbara Weronika Struensee Ko³odziejczak ur. 6.11.1919 zm. 9.07.2008 Henryk Wandel ur. 14.08.1942 zm. 18.07.2008 Ireneusz Józef Sobecki ur. 5.10.1957 zm. 19.07.2008 Miron £ugowski ur. 17.07.1925 zm. 22.07.2008 Marta Wilant ur. 29.08.1913 zm. 28.07.2008 Zygmunt Zabczyñski ur. 16.02.1931 zm. 30.07.2008 Krystyna Bo¿ena Czaja ur. 10.09.1955 zm. 31.07.2008 Marian Ast ur. 13.03.1920 zm. 10.08.2008 Halina Bo¿ena Kruszka ur. 6.04.1952 zm. 12.08.2008 W³adys³aw Borowik ur. 6.01.1950 zm. 12.08.2008 Hanna Beata Karpiñska ur. 24.07.1953 zm. 15.08.2008 Zdzis³aw Jan Hardyk ur. 22.06.1930 zm. 19.08.2008 Dominik Jakub Lesiñski ur. 25.07.1928 zm. 23.08.2008 Grzegorz Stefan Gniewkowski ur. 4.02.1958 zm. 27.08.2008 Roman Jan Lewandowski ur. 15.02.1948 zm. 30.08.2008 Cecylia Marczak ur. 11.04.1918 zm. 30.08.2008 Z ksi¹g parafialnych w dniu 5.09.2008 spisa³ Krzysztof D. INFORMACJE SAKRAMENT CHRZTU W. Sakrament sprawowany jest przy udziale wspólnoty parafialnej w czasie niedzielnej Mszy w. o 13.00. Dziecko zg³aszaj¹ rodzice w Biurze Parafialnym podaj¹c kandydatów na chrzestnych, tj. osoby ochrzczone, bierzmowane, praktykuj¹ce, maj¹ce ukoñczone 16 lat (je¿eli ¿yj¹ w ma³¿eñstwie musi to byæ zwi¹zek sakramentalny). Zg³aszaj¹c dziecko do Chrztu w. trzeba przedstawiæ skrócony odpis aktu urodzenia dziecka z USC. Katecheza odbywa siê zawsze przed Chrztem w. w sobotê po Mszy w. o 18.30. Najbli¿sze terminy Chrztu w.: 28 wrzenia, 12 i 26 padziernika 2008 roku. SAKRAMENT MA£¯EÑSTWA Osoby pragn¹ce zawrzeæ zwi¹zek ma³¿eñski powinny zg³osiæ siê do Biura Parafialnego celem ustalenia terminu lubu i spisania protoko³u na 3 miesi¹ce przed lubem. POGRZEB Przy zg³oszeniu nale¿y przed³o¿yæ odpis aktu zgonu z USC. KRZY¯ÓWKA JUBILEUSZOWA MSZE WIÊTE W NASZYM KOCIELE: w dni powszednie: 7.00 8.30 17.00(*) 18.30 w niedziele i wiêta: 7.00 8.30 10.00 11.30 13.00 13.30(**) 17.00(***) 18.30, 20.00(****) - odprawia siê od poniedzia³ku do pi¹tku, poza okresem kolêdy; (**) - odprawia siê w niedziele w kaplicy parafialnej dla g³uchych; (***) - nie odprawia sie w czerwcu, lipcu i sierpniu; (****) - odprawia sie w czerwcu, lipcu i sierpniu OPRACOWA£ RASKE WIDIP A (*) B C D E F G H J K L M N 1 INFORMUJEMY - ZAWIADAMIAMY 2 Od 27 lipca do 6 sierpnia sz³a na Jasn¹ Górê Piesza Parafialna Grupa Pielgrzymkowa Bia³o-¯ó³ta w ramach pielgrzymki "Promienistej". (wiêcej na str. 12) 1 sierpnia w naszej parafii gocilimy pieszych pielgrzymów z Gdañska na Jasna Górê. 13. sierpnia po Mszy w. o 18.30 odprawiono Nabo¿eñstwo Fatimskie. 15 sierpnia z racji wiêta Maryjnego modlono siê wieczorem przy figurze Matki Bo¿ej Fatimskiej. 26 sierpnia przypada³a uroczystoæ MB Czêstochowskiej. Msze w. odprawiano wg porz¹dku w dni powszednie. Ró¿aniec w intencji naszej Ojczyzny odmówiono o 8.00 i 18.00, a o 21.00 odprawiono nabo¿eñstwo przy obrazie MB Czêstochowskiej. 31. sierpnia podczas Mszy w. o 11.30 nast¹pi³o powiêcenie tornistrów i przyborów szkolnych dzieci z klas pierwszych. 1 wrzenia podczas Mszy w. o 8.00 rozpoczêto nowy rok szkolny dla dzieci i m³odzie¿y. * O 19.00 spotkali siê na plebanii katecheci pracuj¹cy w szko³ach naszej parafii. 2 wrzenia po Mszy w. o 18.30 z udzia³em Nadzwyczajnych Szafarzy Eucharystii, odby³o siê spotkanie tej grupy w Domu Parafialnym. 8 wrzenia przypada³a uroczystoæ Narodzenia NMP i doroczny Odpust w Katedrze Bydgoskiej. W przygotowaniach duchowych, jak i uroczystociach brali udzia³ nasi parafianie. Osoby, które nie mog³y byæ na Mszy w. w katedrze zaproszono do naszej wi¹tyni na wieczorn¹ modlitwê w intencji diecezji. 9 wrzenia po wieczornej Mszy w. odby³o siê spotkanie Sejmiku Parafialnego. Od 13 do 14 wrzenia Parafialny Klub Sportowy "Wiatrak" zorganizowa³ rajd rowerowy do Sanktuarium w Górce Klasztornej. 13. wrzenia po Mszy w. o 18.30 odprawiono Nabo¿eñstwo Fatimskie. 14. wrzenia Ks. Janusz Tomczak - kapelan w Centrum Onkologii zorganizowa³ z osobami niepe³nosprawnymi modlitewne skupienie przygotowuj¹ce do og³oszenia Sanktuarium Królowej Mêczenników. 18 wrzenia przypada³o wiêto w. Stanis³awa Kostki, patrona polskiej m³odzie¿y. M³odzie¿ naszej parafii modli³a siê podczas wieczornej Mszê w. w jej intencji. 20 wrzenia odby³o siê w naszym kociele spotkanie diecezjalne cz³onków Stowarzyszenia Wspierania Powo³añ. Od 28 wrzenia do 6 padziernika bêdzie trwa³o duchowe przygotowanie do uroczystoci odpustowych i jubileuszu XXV lecia Parafii (szczegó³owy program na str. 9) 7 padziernika br. prze¿ywaæ bêdziemy odpust parafialny i XXV rocznicê powstania parafii (szczegó³owy program na str. 2) Nabo¿eñstwa ró¿añcowe w padzierniku w dni powszednie o 18.00, a w niedziele o 16.30. Codziennie o 15.00 w kaplicy jest Koronka do Mi³osierdzia Bo¿ego. W ka¿d¹ rodê po Mszach w. o 8.30 i 18.30 odmawiana jest Nowenna do Matki Bo¿ej Nieustaj¹cej Pomocy. W ka¿dy czwartek o 8.00 s¹ Godzinki do Mi³osierdzia Bo¿ego, a w ka¿dy pi¹tek w kaplicy od 9.00-18.30 Adoracja Najwiêtszego Sakramentu. W pierwsz¹ niedzielê miesi¹ca zbierane s¹ ofiary, przeznaczone na finansowanie obiadów dla dzieci i m³odzie¿y naszej parafii. Najbli¿sza zbiórka odbêdzie siê w niedzielê 5 padziernika. Pani Organistka zaprasza na próby zespo³u dzieciêcego w soboty o 10.00 w domu katechetycznym w salce na I piêtrze. Biuro Parafialne czynne (pn-pt) 9.00-10.00 i 16.00-17.00. Transmisja nabo¿eñstw na stronie internetowej www.mbkm.pl 3 4 5 6 7 8 25 25 l at P ar af i i 9 10 10 11 11 12 12 13 13 ZNACZENIE WYRAZÓW POZIOMO: [1A] Zwa³, sterta [1J] Dawniej dzier¿awa, arenda [2D] Roztaczana w szpitalu nad chorym [3A] Nieprzepisowe zagranie zawodnika na boisku [3J] Imitacja skóry [4D] Czêsta dolegliwoæ gard³a [5A] Imiê Kruczkowskiego [5J] Solenizantka z 25 sierpnia [7A] Rezerwa na trudne czasy [7J] Zuch, junak [9A] Opis Mêki Pana Jezusa [9K] Dawne narzêdzie tortur z otworami na rêce i nogi [10E] Druk reklamowy z biura turystycznego [11A] Zimowa przeja¿d¿ka [11K] Samochód [12E] Pose³ nowogrodzki, przeciwnik rozbioru Polski [13A] Samica konia [13K] Jarmark lub bazar. PIONOWO: [A7] Drobna notatka [B1] Pomieszczenie z dwoma zerami na drzwiach [C7] Barwne jajko wielkanocne [D1] Wodny roztwór soli kamiennej [E7] Pomaga kap³anowi rozdawaæ komuniê [F1] Czerwone kropki na nosie [H9] Gepert lub Olszówka [J1] Beznoga jaszczurka [K7] Uliczne ujêcie wody [L1] Koció³ obrz¹dku wschodniego [M7] Sêdzia polubowny [N1] Plastikowe enerdowskie auto. Odgadnij wyrazy i odczytaj has³o wg podanego szyfru. Poszczególne wyrazy has³a oddzielone s¹ nawiasami. W rozwi¹zaniu wystarczy podaæ samo has³o. Oto szyfr: [( D1, M7, K12, H2, N1, L11, B9, L3, C8, K5, M3) (N4, H11, J3, F4, F10, D1, L4, A10, J6, D9) (N13, D2, G10, F4, B2, N7, H11) (M11, F10) (H10, K1, N2) (M9, C5, N13, J4) (D5, C10) (G12, K5, N4, F5, D3, H9, C3, A11, M5) (F1,L13, K10, J12, A3, G4, L5)]. Rozwi¹zania nale¿y nadsy³aæ na adres pocztowy, poczty elektronicznej redakcji lub wrzucaæ do skrzynki Poczty parafialnej do 19. padziernika 2008 roku. Rozwi¹zanie krzy¿ówki brzmia³o: WSZYSTKIE TRUDY I RADOCI NIESIEMY DO TRONU MARYI NA JASNEJ GÓRZE. Nagrodê otrzymuje Bernadeta Kruczkowska, zam. w Bydgoszczy przy ul. Sucharskiego 4. Gratulujemy. Nagroda czeka w zakrystii. TELEFONY 323-48-33 ks. proboszcz Jan Andrzejczak 323-48-45 ks. Krzysztof Buchholz; 323-48-42 ks. Ryszard Szymkowiak 323-48-41 ks. Janusz Tomczak; 323-48-46 ks. Wojciech Retman 323-48-43 ks. Dariusz Weso³ek; 323-48-44 ks. Marek Januchowski Biuro Parafialne (tel. (052) 323-48-35 lub 346-76-25 od poniedzia³ku do pi¹tku od 9.00 do 10.00 i od 16.00 do 17.00. Dziêkujemy autorom tekstów i Czytelnikom za listy. Sk³ad ukoñczono i oddano do druku 26. wrzenia 2008 r. Nastêpne wydanie Na ocie¿ planowane jest 25. padziernika 2008 r. Miesiêcznik parafialny Na Ocie¿ Redaguje kolegium, ks. Wojciech Retman (asystent kocielny) * Adres: ul. Bo³tucia 5, 85-796 Bydgoszcz; [email protected] * www.naosc.mbkm.pl * Materia³ów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega siê równie¿ prawo do zmiany tytu³ów, skrótów i redakcji materia³ów * Wydawca: Rzymskokatolicka Parafia Matki Boskiej Królowej Mêczenników w Bydgoszczy. 22 Na ocie¿ (9/2008) NA SREBRNY JUBILEUSZ PARAFII (8) KAMIENIE I AKTY Kamienie wêgielne budowli to kamienie pobrane ze szczególnych miejsc dla danego obiektu i wyposa¿one w odpowiednie zapisy. Informacje podawane na nich s¹ w zasadzie krótkie i dotycz¹ obiektu i czasu ich wmurowania. Ten typ informacji s³u¿y potomnym ku pamiêci. W parafii mamy wmurowane dwa takie kamienie, a trzeci czeka na wmurowanie. KAMIEÑ WÊGIELNY KOCIO£A Kamieñ ten pochodzi z fundamentu kocio³a pw. w. Miko³aja w Fordonie, jako kocio³a - matki. Wydoby³ go osobicie ks. Zygmunt Trybowski, kiedy mieszkaj¹c tam czasowo dosta³ zadanie budowy naszej parafii. Po odpowiednim przygotowaniu zosta³ w dniu 20 czerwca 1983 roku powiêcony przez Jana Paw³a II, przebywaj¹cego wtedy w Poznaniu. Wmurowania go w mur naszej wi¹tyni dokona³ w dniu 11 maja 1989 roku ks. bp Marian Przykucki, wówczas Ordynariusz Diecezji Che³miñskiej z Pelplina. Ciekawostk¹ jest fakt, ¿e w gronie wielu kap³anów zaproszonych na tê uroczystoæ, znalaz³ siê przypadkowo, w zastêpstwie swego proboszcza m³ody kap³an - ks. Przemys³aw Ksi¹¿ek, póniejszy nasz proboszcz. Jak z powy¿szego zapisu wynika, kamieñ ów czeka³ 6 lat na swoje miejsce w murze. Zachodzi pytanie gdzie on by³? Otó¿ le¿a³ sobie przez ten czas spokojnie na biurku w mieszkaniu ks. Zygmunta. KAMIEÑ WÊGIELNY DOMU JUBILEUSZOWEGO Pochodzi z Doliny mierci wydobyty przez ks. Krzysztofa Buchholza i pracowników ksi¹dz CKK "Wiatrak". Po uprzednim przygotowaniu zabrany zosta³ przez wyje¿d¿aj¹cych z pielgrzymk¹ do Rzymu: ks. Proboszczem Zygmuntem Trybowski, ks. Krzysztofem Buchholzem i kilkoma m³odymi ludmi z "Wiatraka". Tam, w dniu 23 maja 2001 roku, zosta³ powiêcony przez papie¿a Jana Paw³a II podczas prywatnej audiencji. Ojciec wiêty pob³ogos³awi³ wówczas równie¿ komplet dokumentacji budowlanej Domu Jubileuszowego. Wmurowanie kamienia wraz z aktem erekcyjnym mia³o miejsce w dniu 28 wrzenia 2002 roku, a aktu tego w otoczeniu przedstawicieli w³adz miejskich Bydgoszczy i samorz¹dowych województwa, oraz wielu wiernych dokona³ ks. dziekan Przemys³aw Ksi¹¿ek. Obecny na tej uroczystoci by³ chory ks. Proboszcz Zygmunt Trybowski. KAMIEÑ WÊGIELNY BYDGOSKIEJ GOLGOTY XX WIEKU Pochodzi równie¿ z Doliny mierci i czeka na swoje przeznaczenie. Wraz z aktem erekcyjnym ma zostaæ wmurowany w XII stacjê Golgoty zwan¹ "Drog¹ do Nieba" przez Jego Eminencjê ks. kardyna³a Józefa Glempa - Prymasa Polski w dniu 7 padziernika 2008 roku, w dniu XXV lecia naszej Parafii. AKTY EREKCYJNE Akty erekcyjne to zbiory wielu informacji dotycz¹cych obiektu. Zawarte s¹ tam dane dotycz¹ce twórców, wykonawców, fundatorów oraz osób, które bra³y udzia³ w powstawaniu dzie³a. Podaje siê te¿ dane, kiedy rzecz ta mia³a miejsce, kto wówczas by³ zarz¹dc¹ miejsca, miejscowoci, kraju, czy w przypadku obiektów kocielnych MELCHISEDEC Pi¹tek to dla katolików szczególny dzieñ-wspomnienie mierci Pana Jezusa. Jak nale¿y traktowaæ coraz powszechniejszy "zwyczaj" zalubin i wesel w pi¹tki? Karolina Jak podaje Kodeks Prawa Kanonicznego (w skrócie KPK) Koció³ ustanowi³ dni pokuty, aby zjednoczyæ wiernych w czynieniu pokuty do której s¹ zobowi¹zani na podstawie prawa Bo¿ego (Kan. 1249). Tymi dniami i okresami pokutnymi s¹ poszczególne pi¹tki ca³ego roku i czas wielkiego postu (Kan. 1250) i dlatego czwarte przykazanie kocielne zobowi¹zuje nas do powstrzymania siê od spo¿ywania miêsa i zachowania postu w dni pokutne, by w ten sposób przygotowaæ nas do uroczystoci religijnych. Z drugiej strony KPK nie zakazuje zawierania zwi¹zków ma³¿eñskich w te dni, bowiem mog¹ zaistnieæ odpowiada sytuacje, okolicznoci, warunki, które bêd¹ przemawia³y za zawarciem sakramentu ma³¿eñstwa w³anie w tym czasie. Na pewno coraz powszechniejszy <zwyczaj> zalubin i wesel w pi¹tki jest nie do pogodzenia z charakterem tego dnia, ale nie nale¿y te¿ wykluczaæ zupe³nie takiej mo¿liwoci, szczególnie, jeli s¹ ku temu wa¿ne powody lub jest zaplanowany skromny lub wraz z uzyskan¹ dyspens¹ od ks. proboszcza od potraw miêsnych i odmówieniem w³aciwych modlitw lub podjêciem dzie³ pokutnych i/lub mi³osierdzia. Trzeba te¿ zaznaczyæ, ¿e wszystkie uroczystoci znosz¹ pokutny charakter tych dni i wtedy nie jest oczywicie wymagana dyspensa ks. proboszcza. Od redakcji: Zachêcamy czytaj¹cych tê rubrykê do zadawania nastêpnych pytañ. 23 Na ocie¿ (9/2008) spis hierarchów Kocio³a. Czêsto do³¹czone s¹ rysunki lub zdjêcia z kolejnych faz powstawania obiektu. Wszystko to zamkniête jest szczelnie, w trudno zniszczalnych pojemnikach i wmurowane tak, ¿e pojemnik jest niewidoczny dla otoczenia. Akt erekcyjny jest cennym ród³em informacji, nieraz po wielu wiekach, kiedy to obiekt trzeba rozebraæ lub ulegnie zniszczeniu. Wmurowuje siê te akty razem z kamieniem wêgielnym lub jako samodzielne informacje. W naszej parafii mamy takie akty erekcyjne razem z kamieniami wêgielnymi wy¿ej wymienionymi. Mamy te¿ dwa osobne akty. Pierwszy zosta³ w dniu 17 czerwca 1996 wmurowany pod tablicê figury Matki Boskiej Fatimskiej, ustawionej przy zbiegu ulic Twardzickiego i Bo³tucia. W ma³ym p³askim pude³ku znajduje siê opis dzie³a, jego autorzy, twórcy i inspiratorzy powstania, jak i wykaz pracuj¹cych tu wtedy kap³anów, oraz kilka zdjêæ z poszczególnych faz powstawania dzie³a. Akt zosta³ wraz z figur¹ powiêcony w dniu 21 czerwca 1996 przez ks. bpa Bogdana Wojtusia z Gniezna. Drugi, wmurowany i powiêcony zosta³ przez ks. Przemys³awa Ksi¹¿ka w dniu 7 padziernika 2006 roku, a znajduje siê pod epitafium ku pamiêci .p. ks. Zygmunta Trybowskiego. W okr¹g³ej metalizowanej tubie umieszczono wiele informacji na ten temat. (cdn) KfAD Przychodnia MICRO-MED ul. Wañkowicza 1 85-796 Bydgoszcz (Przylesie), tel. (052) 343-30-62