Raport - Zespół ds. Systemu Galileo Komitetu Badań Kosmicznych i

Raport - Zespół ds. Systemu Galileo Komitetu Badań Kosmicznych i

 Raport Spotkanie Zespołu ds. Galileo Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN Warszawa, Centrum Badań Kosmicznych PAN, 29.06.2012 Sporządził: Karol Brzostowski Zatwierdził: Włodzimierz Lewandowski Warszawa, 4.07.2012 Pierwsze spotkanie Zespołu ds. Galileo Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN odbyło się dnia 29.06.2012r, w godzinach 11:00 – 14:00. w siedzibie Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie. Uczestniczyło w nim 18 osób z wielu instytucji naukowych oraz rządowych. Lista uczestników podana jest w towarzyszącym dokumencie. Zebranie poprowadził przewodniczący Zespołu dr Włodzimierz Lewandowski, a sekretarzem był Karol Brzostowski. Spotkanie rozpoczął pan Lewandowski powitaniem uczestników oraz podziękowaniem profesorowi Zielińskiemu za inicjatywę powołania Zespołu ds. Galileo. Następnie wszyscy uczestnicy przedstawili się i rozpoczęło się właściwe spotkanie. Rozpoczął pan Lewandowski od prezentacji, w której przedstawił ogólny zarys oraz udział Polski w projektcie Galileo. Określił też wstępnie rolę i zadania Zespołu ds. Galileo. Będą one uściślane w trakcie dalszych prac Zespołu. Dr Lewandowski w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na szokująco mały udział Polski w projekcie Galileo: zwrot polskiego wkładu w budowę sytemu, w formie kontraków dla polskich podmiotów, to tylko ułamek procenta, kiedy np. Francja ma 200% zwrot. Polski wklad do tej pory w budwę systemu to około 90 mln euro. Zwrócił też uwagę na powstający wielki przemysł technologii Galileo, który stworzy w UE około 200 tys. miejsc pracy. Wspomniał też o społecznym, wojskowym i politycznym znaczeniu Galileo. Tymczasem Polska nie ma żadnej polityki w tej sprawie. Przedstawił również minimalne warunki, aby to zmienić: • zdecydowana dynamiczna polityka rządu polskiego odnośnie Galileo (wzorem są chociażby Czechy), • członkostwo w ESA, • potrzeba powstania Państwowej Agencji Kosmicznej. Wstępne zadania Zespołu ds. Galileo, wg dr Lewandowskiego, to: • wymiana informacji o postępie prac w budowie i zastosowaniach systemu Galileo, • zajmowanie się polskim udziałem w Galileo, • doradztwo, integracja środowisk eksperckich Galileo w Polsce, • edukacja o Galileo. Kolejną prezentację na temat struktury zarządzania programu Galileo, przedstawił radca w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji pan Bogdan Różycki. Przedstawiona została zarówno struktura zarządzająca w Unii Europejskiej jak i w Polsce. W Polsce jego ministerstwo jest odpowiedzialne ogólnie za Galileo, natomiast Ministerstwo Spraw Wewnętrznych jest odpowiedzialne szczegółowo za PRS, sygnał bezpieczeństwa Galileo. Ministerstwo Gospodarki jest odpowiedzialne ogólnie za cały kosmos. Pan Różycki zwrócił uwagę na znaczącą rolę Czech w unijnym zarządzaniu systemem Galileo. Po prezentacji nawiązała się krótka dyskusja na temat potrzeby zwiększenie udziału polskiego w budowie systemu Galileo. Pan Czesław Jużwik z BBN zaproponował aby celem był 100% zwrot polskiego wkładu finansowego w budowę systemu, w formie kontraktów dla polskich podmiotów. Pan Lewandowski podkreślił, że jak dotychczas rola państwa polskiego ogranicza się do wysyłania polskich przedstawicieli na zebrania Galileo przy Komisji Europejskiej, gdzie dyskutuje się głównie problemy formalne i urzędowe, a nie technologie. To należy diametralnie rozszerzyć o znaczący udział w pracach technologicznych. Następnie swój referat wygłosił profesor Zieliński z Centrum Badań Kosmicznych PAN (CBK). Wystąpienie to dotyczyło prac badawczych i rozwojowych związanych z Galileo prowadzonych w CBK. Profesor Zieliński pokazał zainstalowane w CBK instalacje EGNOS i Galileo (stacja RIMS oraz stacja GESS) oraz zaprezentował projekty badawcze, w których Centrum bierze udział. Podkreślił wysiłiki na rzecz lepszego wykorzystania EGNOSa w naszej części Europy. Ostatnią prezentację przedstawił dr Nawrocki, w której opowiedział o strukturze czasu w programie Galileo oraz o polskim udziale w jej tworzeniu. Dr Nawrocki podkreślił że system Galileo jest oparty na metrologii czasu. Polska należy do grupy pięciu państw UE, która strukturę czasu Galileo tworzy. Laboratorium czasu dr Nawrockiego, mieszczące się w obserwatorium CBK w Borowcu pod Poznaniem, do tej pory brało udział w kilku programach badawczo‐rozwojowych Galileo. Również jego laboratorium jest twórcą jednych z najbardziej popularnych uniwersalnych odbiorników czasu na świecie. Produkuje je firma PikTime Sytems. W dyskusji po referacie dr Lewandowski zwrócił uwagę że PikTime, mimo że jest modelową firmą nowych technologii, nie dostało do tej pory żadnego wsparcia finansowego w Polsce, mimo wielokrotnych starań. Tymczasem odbiorniki PikTime pracują w największych laboratoriach czasu na świecie, a jedna z dwóch stacji kontrolnych czasu Galileo, Fucino pod Rzymem, jest w nie wyposażona. Dr Lewandowski podkreślił również że znakomite sukcesy laboratorium czasu w Borowcu są wynikiem długotrwałych, około 15 letnich przygotowań do udziału w Galileo, oraz unikatowej na skalę światową intensywnej koordynacji prac około 10 laboratoriów czasu w Polsce. Ostatnią częścią spotkania była dyskusja, którą rozpoczął profesor Oszczak od zwrócenia uwagi na znaczenie czasu w systemach nawigacji satelitarnej, w szczególności gdy kilka systemów ma ze sobą współdziałać (amerykański GPS, rosyjski GLONASS, europejski Galieo, chiński BeiDou, etc). Podkreślił znakomity wkład Polski w budowę struktury czasu Galileo oraz zwrócił uwagę na znaczenie stacji RIMS i GESS. Następnie dyrektor CBK, profesor Banaszkiewicz, poparł profesora Oszczaka i zaproponował, aby jako pierwszy cel dla Zespołu ds. Galileo obrać lobbowanie za tym, aby obserwatorium w Borowcu weszło w skład przyszłej operacyjnej sieci czasu systemu Galileo. Profesor Schillak opowiedział o ogromnym znaczeniu obserwacji laserowych w satelitarnych systemach nawigacyjnych (wyznaczanie orbit). Dr Lewandowski podkreślił znaczącą światową rolę Borowca jako geodezyjnej stacji obserwacyjnej, oraz stacji czasu. Gdyby, niestety zepsuty obecnie, laser zaczął na nowo działać, to Borowiec byłby jedynym laboratorium czasu na świecie wyposażonym we wszystkie techniki transferu czasu. To sytuowałoby Polskę jako obowiązkowego partnera we wszystkich przedsięwzięciach Galileo. Dr Lewandowski podkreślił również ogromny wysiłek CBK w stworzeniu dużego nowoczesnego laboratorium czasu w Borowcu, i to mimo braku specjalnego wsparcia z budżetu państwa. Tymczasem CBK stworzyło ważną część infrastruktury państwowej, którą formalnie nadzoruje Ministerstwo Gospodarki (służba czasu). Profesor Kłos zwrócił uwagę na fakt, że Zespół ds. Galileo może i powinien postulować o pewne zmiany w polityce polskiej odnośnie Galileo. Poparł również pomysł zdecydowanie mocniejszego lobbowania, aby laboratorium w Borowcu stało się stałym elementem struktury czasu Galileo. Ponadto przypomniał, że już niedługo ESA przejmie od Komisji Europejskiej zarządzanie programem Galileo. Dyrektor Banaszkiewicz zaproponował, aby CBK w większym stopniu rozpoczęło kooperację z dużymi firmami europejskimi (tj. GMV czy EADS) w projektach związanych z Galileo. Dodatkowo zgłosił prośbę o zwiększone wysiłki w celu zdobywania projektów związanych z Galileo. Dyrektor Banaszkiewicz zasugerował też, że my, jako Polska, musimy dość szczegółowo zakreślić obszary zainteresowań w programie Galileo, w których chcielibyśmy brać udział. Polskie instytuty i firmy muszą się zastanowić nad czym konkretnie chcą pracować w programie Galileo, wykazać, że są w tym silni, że mają doświadczenie, a politycy powinni ich wspierać w pozyskiwaniu finansowania na to. Polska jak dotąd ma duże doświadczenie w tworzeniu struktur czasu Galileo i od tego powinniśmy zacząć. Pan Różycki zasugerował, aby zacząć od programu nawigacyjnego ESA, w którym są nakreślone główne kierunki rozwoju programu Galileo. Pan Lewandowski raz jeszcze podkreślił, że Polsce brakuje wdrożonej w życie strategii kosmicznej, w tym odnośnie Galileo. Szybko potrzebna jest efektywna, koordynująca i stymulująca polityka państwa. Przy braku takiej polityki, polskim instytucjom jest zdecydowanie trudniej angażować się w program Galileo. Inne państwa taką politykę i nadzór państwa mają. Oczekując na wprowadzenie strategii państwowej należy składać postulaty. Np. taki, aby w programach finansowych badań państwowych (NCBiR, NCN, i inne) ogłaszać konkursy na technologie związane z programem Galileo. Tymbardziej że dyrektor NCBiR, profesor Kurzydłowski, przedstawia inżynierię satelitarną jako jedną z czterech priorytetowych dziedzin jego instytucji. Profesor Kłos przypomniał, że istnieje plan wprowadzenia „Programu Rozwoju Technik Satelitarnych” w Polsce. Profesor Zieliński dodał, że finansowanie centralne tak ważnego programu jakim jest Galileo jest potrzebne i trzeba się o to starać. Jednakże można i należy zdobywać inne źródła finansowania. Profesor Oszczak widzi szansę dla Polski np. w walidacji i testach systemu Galileo oraz nowych odbiornikach Galileo. Mógłby to być drugi cel (po lobbowaniu na rzecz silnego udziału laboratorium czasu w Borowcu w strukturach Galileo) dla Zespołu – lobbowanie, aby Polska uczestniczyła czynnie w testach i walidacji systemu Galileo. Ostatnia część spotkania, to podsumowanie dr Lewandowskiego odnoszące się do organizacji prac Zespołu, a w szczególności zadań na najbliższą przyszłość: • lobbowanie na rzecz szybkiego wprowadzenia w życie strategii Państwa odnośnie Galileo (i szerzej kosmosu), zawierającej wspieranie polskich podmiotów w programach unijnych, finansowanie badań, wdrożenia przemysłowe, edukację, ... • wspieranie szybkiego powołania Państwowej Agencji Kosmicznej, • lobbowanie na rzecz włączenia Borowca do sieci laboratoriów czasu Galileo oraz na rzecz czynnego udziału Polski w testach i walidacji systemu Galileo, • postulat, aby we wszystkich grupach roboczych Galileo był przedstawiciel Polski (np. w czterech technicznych grupach roboczych zajmujących się PRS nie ma nikogo z Polski), • na każdym spotkaniu Zespołu powinien być robiony przegląd działań wszystkich grup roboczych Galileo, • powrót do rozpoczętej już trzy lata temu we współpracy z Komisją Europejską, organizacji krajowych warsztatów nt. sygnału PRS Galileo, • rozpoczęcie inwentaryzacji potencjalnych krajowych zasobów naukowych i przemysłowych • stworzenie strony internetowej Zespołu, na której m.in. będą umieszczane prezentacje, • wstępnie przewiduje się kwartalne zabrania Zespołu (dla porównania zebrania podobnego zespołu we Francji odbywają się co trzy tygodnie). Z braku czasu nie podzielono się zadaniami na zebraniu. Nastąpi to drogą wymiany korespondencji między członkami Zespołu. Na zakończenie dr Lewandowski podziękował wszystkim za liczne przybycie i zaprosił na następne spotkanie Zespołu, które najprawdopodobniej odbędzie się pod koniec października.